prijsbepaling van wijn Archieven

27 december 202327 december 2023

Wijntrends die verrassen in 2024

Het einde van 2023 nadert en blikken we vooruit welke wijntrends ons in 2024 zullen verrassen. Zo zullen we zien dat Prowein, één van de grootste wijn vakbeurzen in Europa, op het debuut van no-and-low (No-Lo of NABLAB) alcohol wijn in 2023, voortborduren. Vooral met “Dry-January” voor de deur en de steeds betere kwaliteit van de low-and-no alcohol wijnen én natuurlijk de bewustwording van een gezondere leefstijl. Persoonlijk ben ik van mening dat ondanks de No-Lo wijnen beter worden, ze nog niet kunnen tippen aan de “gewone”, alcoholische wijnen. Dit met name doordat ik de body, het mondgevoel, mis.

Wijn productie en consumptie

Eén van de wijntrends die ons doet verrassen voor 2024 is misschien we de shift weg van rode wijn. In de afgelopen 20 jaar is aanbod en vraag naar rode wijn dalende. De 2021 productie was maar liefst 25% lager dan de piek in 2004. Natuurlijk mogen we hierbij niet de impact van Corona uitvlakken die de pluk aanzienlijk bemoeilijkte. Aan het begin van deze eeuw was 48% van de wijnproductie rood, terwijl in 2021 dit daalde naar 43%. Europa toont hierin de grootste daling, waarbij in Frankrijk maar liefst een daling van 50% incasseerde. Niet-Europese wijn producerende landen, zoals Chili, Argentinië, Amerika, Australië en Zuid Afrika vertonen nog wel stijging. Ook qua consumptie zien we parallellen, Europa laat een dalende trend zien terwijl de consumptie in landen als China, Rusland, US en Brazilië juist een hogere consumptie rapporteren.

Daarentegen zien we een 13% stijging in de witte wijn productie ten opzichte van het laagste niveau in 2002. De witte wijn productie is van 46% begin van deze eeuw tot 49% in 2021 gestegen, wat met name veroorzaakt wordt door mousserende wijn. Vooral Italië met haar Prosecco, Amerika, Zuid Afrika en Australië laten een goede groei zien. Terwijl de nummer 2 en 3 van de wereldwijde witte wijn producerende landen (Frankrijk en Spanje) een stabiele groei rapporteren. Wanneer we naar consumptie kijken zijn er drie belangrijke mousserende markten: Amerika, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk.

De uitspatter daarentegen is rosé. De wereldwijde productie is met 25% gestegen. Deze markt is vooral in handen van Frankrijk, lees de Provence. Maar ook Zuid Afrika en Chili zien een duidelijke groei. Gelet op consumptie is het ook Frankrijk die de lijst aanvoert met maar liefst 66% van de wereldwijde consumptie. Ook het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en Amerika zijn belangrijke markten.

Biologisch en natuurlijke wijn

Daarnaast blijft de interesse in biologische en duurzaam geteelde wijnproductie groeien. Meer wijnmakers streven naar duurzaamheid en het werken met organische methoden. Met oog op het behouden van de kwaliteit van het milieu én de wijn. Biologische wijnhuizen gebruiken geen synthetische pesticiden en chemicaliën waardoor de wijnen puur en natuurlijk zijn.

Ook natuur wijnen zijn mateloos populair vooral bij de millennials. Deze wijn wordt op een minimale interventie-manier geproduceerd. In tegenstelling tot de traditionele wijze waarbij gecultiveerde gisten het aroma sturen, maakt de wijnmaker gebruik van wilde gisten die in de wijngaard voorkomen. Ook wordt geen sulfieten toegevoegd. Sulfiet staat voor de stof zwaveldioxide en is een conserveermiddel. Het zorgt ervoor dat een wijn niet voortijdig veroudert (oxideert) en dat micro-organismen zoals gisten en bacteriën, die altijd in wijn aanwezig zijn, niet meer actief zijn. Natuurwijnen staan bekend om hun levendige smaken en complexiteit.

Nieuwe wijnregio’s en wijntoerisme

Jarenlang hebben landen als Frankrijk, Italië en Spanje de ranglijsten aangevoerd, maar we zien nu een duidelijk kentering. Naast het feit dat “nieuwe wereld wijnen” een prominentere rol in nemen zien we dat ook andere regio’s zich profileren als producenten van hoogwaardige wijnen. Engeland begint een grotere rol te spelen in mousserende wijnen. Zie ook de oogst van 2023 van meer dan 20 miljoen flessen. Maar vergeet ook ons eigen Nederland niet, waar steeds meer professionelere wijngaarden bestaan met kwalitatief goede wijnen. We hoeven het dus niet ver weg te zoeken!

Ook zien we steeds vaker in bestaande wijnlanden dat, onder invloed van premium prijzen, de aangelegen gebieden zich ontwikkelen tot goede en meer betaalbare alternatieven. Vaak gaat gepaard met de focus op wijntoerisme. Zeker in landen als Zuid Afrika, Chili en Amerika is dit zeer sterk ontwikkeld.

Maar één ding blijft nog overeind, en eigent zich een eigen klasse toe: de superpremium wijnen. Denk aan de top cuvées in Bourgogne, Bordeaux, Piemonte, Toscane en Rioja. Dit zijn wijnen die voor honderden euro’s van de hand gaan en dankzij schaarste en gewildheid ook mogelijk is.

Glas, plastic of karton

Zoals ook aangestipt in onze blog over de prijs van wijn en de CO2 footprint speelt verpakking een grote rol. Gelet op de bewustwording bij consumenten zal ook de verpakking een blijvende rol spelen. Het is inmiddels achterhaald dat consumenten denken dat indien wijn in een zware fles zit, deze beter van kwaliteit zou zijn. Maar wat wel een feit is dat dit een grotere CO2 footprint achterlaat. Ten eerste om de fles te maken is extra energie nodig, maar denk ook eens aan het transport. Meer gewicht betekent meer brandstof.

Maar glas is nog steeds de ideale verpakking wanneer het gaat om het rijpen van een wijn. Dit is dus niet weggelegd voor de bulk van de verkoop, wijn die jong en snel (lees binnen 1 jaar) gedronken moet worden. Dat is toch vooral waar het de consument om gaat. De wijnboxen, plastic flessen, noem maar op zijn in opkomst. Maar een andere trend die we zien is de wijn in tanks vervoeren om ter plekke gebotteld te worden. Wanneer je dit wilt doortrekken, kan je zelfs de wijn op vat kopen. Samen met de wijnboer stel je je eigen wijn samen en het betreffende fust, goed voor 300 flessen, is dan geheel voor jou. Ook een ander nieuw product, het keykeg fust, is op de markt gekomen. Het wijnvat van KeyKeg, mét handige tapkraan, is vooral heel duurzaam. Eén KeyKeg van 20 liter staat gelijk aan 27 flessen wijn. Het vermindert het transportgewicht, de uitstoot en het glasafval. Het behoud de kwaliteit en frisheid van stille en mousserende wijnen en is herbruikbaar. Zo zie je dat er nogal wat innovatie is op dit vlak.

Wijn en food pairing

Doordat mensen steeds meer verdiepen en kennis opdoen, speelt de wondere wereld van wine & dine of te wel food pairing een grotere rol. Wijn en eten kunnen elkaar prima versterken of juist breken. Het geheim van de chef is voor iedereen voor handen. Het is niet meer zo dat je bij vis altijd wit serveert, en bij vlees altijd rood. Natuurlijk is dit een “veilige” combinatie, maar mensen willen vaak wat meer gedurfd zijn en verrassen vandaar dat dit ook een nieuwe één van de nieuwe wijntrends voor 2024 is.

Vanzelfsprekend zijn wij u ter dienst met geheel kosteloos advies. Maar begrijp ook goed wanneer uzelf hier meer kennis in wilt ontwikkelen. Neem even contact met ons op indien u vragen heeft.

14 maart 202314 maart 2023

Groot CO2 footprint en prijsbepaling van wijn

Een interessant perspectief is de prijsbepaling van wijn, maar ook in de huidige wereld van CO2 footprint hoe groot is deze impact? Waarom kost de ene fles 3.50€ en een ander 350€? Bedenk dat in Nederland de gemiddelde prijs voor wijn in supermarkten 3.87€ is. En voordat de wijn daar staat moet er nogal wat gebeuren. Het houdt niet op bij de productie van wijn, bedenk eens wat glas (de fles), papier (het etiket voor de fles of de kartonverpakking en de doos), de afsluiting (kurk of aluminium dop) en transport (tja de benzine wordt er ook niet goedkoper op) doen. En met een groot focus op CO2 footprint vandaag de dag valt ook in de wijnindustrie een slag te slaan en het is te bezien hoe dit haar weerslag op de prijsbepaling van wijn zal krijgen.

De prijs voordat wijn in een fles zit

Prijzige verpakking

Een producent heeft de keuze waarin de wijn verkocht wordt. Het meest bekend is natuurlijk de glazen flessen, maar ook de dozen zien we steeds vaker. Verder verschijnt voorzichtig de plastic flessen. De keuze van de verpakking is zeer relevant. Glas is van oudsher altijd de standaard geweest, echter het komt ook met een prijs. Wanneer je je realiseert dat de glasprijs sinds 2015 met ruim 40% is gestegen (bron: Eurostat) is dat niet niets.

Groot CO2 footprint invloed op prijsbepaling van wijn

Het begint natuurlijk al met het type fles en het gewicht. Een champagne fles is al snel 40% duurder dan een standaard Bordeaux-type fles, mede door de grootte en dikte (in verband met de bar die kracht uitoefent op de fles). Daarnaast staan Italiaanse wijnen bekend om hun zwaardere flessen, want dat zou een aanduiding van de kwaliteit zijn. Maar lijkt feitelijk meer op een goede marketing stunt.

Realiseer dat het gewicht van een 750ml fles varieert tussen 350 gram en 1kg! Weet dat volgens Jancis Robinson, Master of Wine, de fabricage van de fles en het transport van wijn in glazen flessen een groot, zo niet de grootste, CO2 footprint veroorzaakt in de gehele wijnfabricage?

Een alternatief is verpakking in dozen. Een goede bijkomstigheid is dat dit veel makkelijker te vervoeren is omdat het goed op te stapelen is en aanzienlijk minder weegt. Maar toch, de prijs van karton is ook sinds 2015 met 40% gestegen. Deze verpakking komt zowel de CO2 footprint als de prijsbepaling van wijn ten goede met een groot impact. En eenzelfde trend zien we in plastic flessen, hoewel superlicht heeft dit hetzelfde probleem als glazen flessen – er zit veel “loze ruimte”. Daarnaast is ook de productie van plastic natuurlijk niet zonder een CO2 impact.

Afsluiting

Wanneer de wijn in een fles zit, moet er natuurlijk een afsluiting op. Hier kan de producent kiezen voor een metalen schroefdop of kurk. Echter er is kurk en kurk. Dit kan van synthetisch materiaal zijn, van volledig natuurlijk kurk en alles wat er tussen zit. Wat je grofweg ziet is dat de “nieuwe wereld” wijnlanden makkelijker kiezen voor een metalen schroefdop. Dit omdat de wijnen ook vaak fruitiger en toegankelijker zijn en bedoeld zijn om direct te drinken.

Wanneer wijnen zijn bedoeld om op fles nog verder te ontwikkelen, kom je al snel bij de kurk (-varianten) afsluiting uit. Dit omdat kurk heel licht zuurstof door kan laten wat nodig is voor de flesrijping. Het grote nadeel van kurk is dat het de chemische verbinding TCA kan bevatten. TCA beïnvloedt hout afgeleide materialen, zoals kurk, wanneer tijdens de verwerking chloor in aanraking komt bepaalde schimmels. Hoewel onschadelijk laat TCA toch een nadrukkelijk spoor na in de wijn, het kan de aroma’s van nat karton, vochtige kelder of natte hond in de wijn achterlaten.

Verder zijn er diverse alternatieven zoals een korrelige kurk. Dit is een goedkoper alternatief van gewone natuurlijke kurk. Granulaten van natuurkurk perst men samen tot een kurk. Wijn die is afgesloten met een korrelige kurk kan ongeveer 2 jaar worden opgeslagen. Onlangs is ook de Vino-look of Vinoseal geïntroduceerd. Dit is een glazen afsluiting en kan men gebruiken als herbruikbare (en milieuvriendelijke) afsluiting. Echter prijstechnisch een stuk minder interessant.

Wat betekent dit voor de prijs?

Voor grote producenten met een goede inkoopvoordeel kom je op fles, kurk, etiketten en capsule al snel uit op grofweg 0.98€ exclusief BTW. Terwijl voor kleine producenten, ook gezien de hoge energie en transport kosten, al snel op 1.70€ uitkomen.

Vervolgens komt daar het internationale transport bij wat geschat wordt op ongeveer 0.15€ per fles. En natuurlijk de Nederlandse accijns van 0.66€ (welke waarschijnlijk ook nog verder verhoogd wordt).

Dus zonder wijn zit je al tussen de 2.15€ en 3.00€ per fles (inclusief BTW)! Wanneer je uitgaat van een gemiddelde verkoopprijs van 3.87€ in de supermarkt, met een marge voor supermarkt en agent/importeur van ongeveer 0.40€ (aanname), blijft er nog maar 0.47€ (voor een kleine producent) tot 1.32€ )voor een grote producent) over om de wijn te maken.

Hoe zit het met wijn maken dan?

In de wijngaard

We weten dan wat de kosten zijn voordat er ook maar één druppel wijn de fles ingaat, maar hoe zit het dan met het wijn maken zelf? Dit onderwerp hebben we al eerder aangestipt. Allereerst is er natuurlijk grond nodig. Nu geldt voor veel wijnmakers in Europa dat wijngaarden vele jaren (zo niet eeuwen) in de familie zitten. Dus is die aanschaf niet relevant, maar wanneer je in Bordeaux 1ha wilt kopen waar geen appellatie aan vast hangt, kost dit al snel 15.000€ en de bekende appellaties zitten over de 1 miljoen euro. Gemiddeld in Frankrijk kost een appellatie wijngaard 150.000€, in Italië slechts 30.000€ Neem in vergelijking in Nederland waar 1ha landbouwgrond rond de 80.000€ kost.

Vervolgens zal men moeten aanplanten. Afhankelijk van het gekozen ras hangt ook daar een prijskaartje aan. Verder gelden er in Europa vaak beperkende maatregelen vanuit de appellatie hoeveel wijnstokken aangeplant mogen worden per hectare (of hoeveel 1ha mag opbrengen in mostgewicht). Bedenk dat de eerste vier jaar een wijnstok geen rendement geeft, dus pas na vier jaar gaat de eerste pluk plaats vinden en kan men oogsten. Dit speelt veelal niet wanneer een wijngaard overerft wordt.

Dan is er natuurlijk het beheer van de wijngaard. Dit is een enorm arbeidsintensief proces, denk aan opbinden wat vaak handmatig is, bladbeheer wat soms ook machinaal kan, bemesting, ziektebestrijding. Hier is mankracht en machines voor nodig. Verder heb je natuurlijk risico’s zoals water tekort (soms is irrigatie niet eens toegestaan binnen de appellatie-regels), vorst, maar ook ziektes, bacteriën en schimmels. En hierdoor verschillen opbrengsten van jaar tot jaar, terwijl kosten grotendeels stabiel zijn, of wanneer je naar energie kosten kijkt fors stijgen.

Een laatste mogelijkheid, wat bijvoorbeeld veelal in Champagne gebeurd, is dat de wijnproducent de druiven opkoopt van lokale wijnboeren.

In de kelder

Wanneer de druiven eenmaal geplukt zijn, moeten deze naar de wijnmakerij. Afhankelijk van de regio en het plukmoment zou het ideaal zijn om de druiven gekoeld te houden. Verder is er nogal wat apparatuur nodig, sorteertafel, ontsteelmachine, pres, tanks, vaten om te rijpen. Grote wijnbedrijven hebben deze apparatuur in eigen beheer, maar vaak kan men dit huren of lenen.

En tenslotte is er nog jaarlijks onderhoud, brandstof, elektriciteit, water, sales, marketing, administratie noem maar op. Dat zijn nogal wat kosten die gedekt moeten worden.

“Fun” fact

Wist u dat witte wijn in een 0.75l fles gemiddeld 0.92kg CO2 emissie levert terwijl rosé en rode wijn gemiddeld op 0.89kg CO2 zit? Vanzelfsprekend verschilt dit van regio tot regio en wat er in de wijngaard gebeurd. Oudere studies bewijzen dat maar liefst 55% van de CO2 footprint veroorzaakt wordt door de verpakking en transport. Het wijngaard management neemt ongeveer 35%-40% voor haar rekening. Denk aan de uitstoot bij het aanplanten, gebruik van meststoffen en pesticiden noem maar op. De kelderactiviteiten kennen de kleinste uitstoot.

In 2021 werd wereldwijd 260 miljoen hl wijn geproduceerd terwijl er 7.3 miljoen hectare wijngaarden zijn. Dit betekent dat gemiddeld 35hl per hectare werd geproduceerd.

Conclusie

Toch iets om over na te denken wanneer je een fles wijn optrekt. De marges die de uiteindelijke wijnboer maakt zijn vaak niet royaal terwijl het erg arbeidsintensief is. Daarnaast is de prijsbepaling van wijn nog niet gericht op compensatie van de uiteindelijke CO2 footprint. Hoewel je in het hoger segment steeds meer bewustwording ziet bij de wijnmakers. Die moeten ook vanwege klimatologische veranderingen ook anders nadenken hoe wijn productie ingericht moet worden om het toekomst bestending te houden.

27 oktober 202027 oktober 2020

Prijsbepaling van wijn

In dit vierde en laatste deel gaan we het hebben over de prijsbepaling van wijn. Je zal zien dat niet alleen wijn productie prijsbepalend is, maar er vele andere facetten zijn. Als je nagaat dat de Nederlander gemiddeld slechts €3.44 besteedt aan wijn (Nielsen, december 2014), dan vraag je je af “waar doen ze het voor!”.

Prijsbepaling in de wijngaard

Vanzelfsprekend hebben keuzes in de productie invloed op de prijsbepaling van wijn. Allereerst de locatie van de wijngaard; hoe duur is de grond? Daarnaast, kan men druiven machinaal plukken, of met de hand?

Mooiste uitzicht wijngebied: Niederhausen met haar steile wijngaarden

Is de wijngaard steil, dan zal het beheer ook meer handmatig zijn. Maar ook is de wijngaard groot genoeg voor schaalvoordelen en opbrengsthoeveelheden (bij hoge hoeveelheden kan men de vaste lasten delen door de hogere opbrengst. Echter bij lage opbrengsten van hogere kwaliteit, kan de wijnmaker mogelijk een hogere verkoopprijs bedingen).

Prijsinvloed tijdens het wijn maken

Voor het maken van wijn heb je natuurlijk apparatuur nodig. Het probleem is dat deze apparatuur merendeel in het jaar ongebruikt liggen en alleen die paar weken in het jaar bruikbaar zijn wanneer de druiven geperst worden, wanneer de wijn in de tanks vergist etc. Men kan ervoor kiezen om deze apparatuur te delen met meerdere wijnmakers. Echter het probleem ligt natuurlijk in het moment wanneer de apparatuur benodigd is.

Verder natuurlijk de vraag of en hoe de wijnmaker de wijn wilt laten rijpen; Frans eiken, Amerikaans eiken, Oost-Europees eiken, nieuw of tweedehands hout, RVS, deze hebben allen een andere prijszetting. Maar ook hoe lang duurt de rijping, opslag tijdens rijping.

Wat ook niet onbelangrijk is, is de keuze van de wijnmaker om een kwaliteitswijn te maken (het classificatiesysteem; waarbij de wijnmaker gebonden is aan specifieke eisen/beperkingen) of een tafelwijn (waar geen beperkingen zijn en wijnen geblend kunnen worden van druiven uit het hele land.

Prijsbepaling door andere invloeden

Tot op heden hebben we slechts de wijn gemaakt. Maar de verpakking is natuurlijk ook relevant; kartonnen box, petfles of glas? De etikettering, wat voor afsluiting wordt gebruikt (kurk, kunststof, schroefdop) en transport kosten.

Tot zover hebben we een afgevulde fles wijn die naar de importeur, groothandel en tussenhandel gaat voordat de consument deze uiteindelijk koopt. Al deze schakels verlangen natuurlijk ook hun marge. Tenslotte heb je nog belastingen en accijnzen.

Conclusie

Je zal nu wel begrijpen dat werken in de wijn heel veel plezier kan geven, maar de marges om geld te verdienen zijn minimaal. Het gaat hier echt om het “dozen schuiven”. Zeker als het gaat om verkoopprijzen van €3.44. Vanzelfsprekend in een hoger kwaliteitsniveau zal er meer speling in de marge zijn. Maar bedenk ook dat een hogere prijs niet automatisch een betere wijn is. Een goede aanwijzing van kwaliteit is het classificatie systeem. Maar hierover zal later meer komen.