Het zal niet verbazen maar de wijn industrie heeft steeds meer uitdaging als het gaat om opwarming. Doordat het klimaat verandert, zijn druiven meer blootgesteld aan meer (intense) zonuren en warmte. Hierdoor rijpen de druiven anders waarbij de zuurgraad in het geding kan komen. De opwarming van de aarde houdt rechtstreeks verband met een lagere concentratie organische zuren in druivenbessen. Vanwege dit gebrek aan organische zuren hebben wijnen de neiging om hogere pH-waarden en een lage zuurgraad te hebben. We kunnen ons dus afvragen of wijn nog te redden valt voor wijn uit warmere streken.
Fumaarzuur als oplossing
Tijdens de malolactische vergisting zet de wijn haar frisse appelzuur, dat in nature voorkomt in wijn, in melkzuur. Hierdoor kan de zuurgraad van de wijn worden verlaagd, wat de versheid en kwaliteit dus in gevaar kan brengen. Dit is een standaard proces voor rode wijnen, en is een keuze voor de wijnmaker bij witte wijnen. De omzetting van scherp appelzuur naar zachter melkzuur draagt bij aan de complexiteit en zachtheid (body) van de wijn. Dit speelt vooral in de warmere streken, zoals la Mancha in Spanje, Languedoc in Frankrijk, maar ook diverse landen zoals Zuid Afrika en Chili.
Nu heeft onderzoek uitgewezen dat fumaarzuur een mogelijk oplossing kan bieden. Dit laat wederom zien hoe het traditionele wijn maken samensmelt met innovatie. Door fumaarzuur toe te voegen kunnen wijnmakers de malolactische omzetting beter beheersen waardoor de zuurgraad behouden kan blijven. Dit resulteert niet alleen in frissere wijnen, maar verbetert ook de stabiliteit. Wijnen met een hogere zuurgraad zijn ook minder vatbaar voor bederf en ongewenste microbiële activiteiten.
Wat is fumaarzuur?
Fumaarzuur is een organisch zuur dat in kleine hoeveelheden aanwezig is in de meeste vruchten en groenten. Het is veel gebruikt in de voedingsindustrie vanwege de verzurende eigenschap, soms ter vervanging van citroenzuur of wijnsteenzuur. De toepassing is vaak gericht als zuurregelaar en remmer van melkzuurbacteriën.
Onderzoek
Een onderzoeksteam van de Polytechnische Universiteit van Madrid, onder leiding van Antonio Murara, heeft een uitgebreid driejarige studie gedaan naar de effectiviteit van fumaarzuur in verschillende druivensoorten en wijnstijlen. De bevindingen zijn veelbelovend waarbij fumaarzuur effectief is gebleken voor het behoud van de kwaliteit en stabiliteit van de wijn.
De introductie van fumaarzuur als hulpmiddel voor het beheer van MLF biedt wijnmakers een betere controle over het fermentatieproces, waardoor de natuurlijke zuurgraad en versheid van de wijn behouden blijven. Dit vermogen is vooral relevant in de context van de opwarming van de aarde, waar hogere temperaturen de wijnkwaliteit nadelig kunnen beïnvloeden door het verlies van zuurgraad te versnellen en het risico op bederf te vergroten. Deze innovatie ondersteunt de aanpassing van de wijnindustrie aan klimatologische uitdagingen en beschermt de zintuiglijke kwaliteiten die de consument koestert.
Alternatieven
Het is gebruikelijk om de wijn aan te zuren om deze onevenwichtigheden te voorkomen die kunnen leiden tot wijndefecten en vroegtijdig bederf. Vandaag de dag is het gebruikelijk om wijnsteenzuur te gebruiken voor het aanzuren van wijn. Fumaarzuur is dus een alternatieve wijze voor het aanzuren. Reden voor deze nieuwe alternatieve methode is dat fumaarzuur een beter verzurend vermogen heeft dan wijnsteenzuur.
Conclusie
En de Internationale Organisatie voor Wijnbouw en Wijn (OIV) heeft onlangs het gebruik van fumaarzuur bij wijnbereiding goedgekeurd. Dit is een belangrijke beslissing om wijn in de toekomst te redden. Deze goedkeuring komt op een kritiek moment waarop de opwarming van de aarde steeds meer invloed heeft op de wijnkwaliteit, vooral in warmere streken. Dus goed nieuws voor liefhebbers van knisperende witte, rosé of mousserende wijnen! Maar het opent ook deuren voor rode wijn om de levendigheid en frisheid te behouden.
Het einde van 2023 nadert en blikken we vooruit welke wijntrends ons in 2024 zullen verrassen. Zo zullen we zien dat Prowein, één van de grootste wijn vakbeurzen in Europa, op het debuut van no-and-low (No-Lo of NABLAB) alcohol wijn in 2023, voortborduren. Vooral met “Dry-January” voor de deur en de steeds betere kwaliteit van de low-and-no alcohol wijnen én natuurlijk de bewustwording van een gezondere leefstijl. Persoonlijk ben ik van mening dat ondanks de No-Lo wijnen beter worden, ze nog niet kunnen tippen aan de “gewone”, alcoholische wijnen. Dit met name doordat ik de body, het mondgevoel, mis.
Wijn productie en consumptie
Eén van de wijntrends die ons doet verrassen voor 2024 is misschien we de shift weg van rode wijn. In de afgelopen 20 jaar is aanbod en vraag naar rode wijn dalende. De 2021 productie was maar liefst 25% lager dan de piek in 2004. Natuurlijk mogen we hierbij niet de impact van Corona uitvlakken die de pluk aanzienlijk bemoeilijkte. Aan het begin van deze eeuw was 48% van de wijnproductie rood, terwijl in 2021 dit daalde naar 43%. Europa toont hierin de grootste daling, waarbij in Frankrijk maar liefst een daling van 50% incasseerde. Niet-Europese wijn producerende landen, zoals Chili, Argentinië, Amerika, Australië en Zuid Afrika vertonen nog wel stijging. Ook qua consumptie zien we parallellen, Europa laat een dalende trend zien terwijl de consumptie in landen als China, Rusland, US en Brazilië juist een hogere consumptie rapporteren.
Daarentegen zien we een 13% stijging in de witte wijn productie ten opzichte van het laagste niveau in 2002. De witte wijn productie is van 46% begin van deze eeuw tot 49% in 2021 gestegen, wat met name veroorzaakt wordt door mousserende wijn. Vooral Italië met haar Prosecco, Amerika, Zuid Afrika en Australië laten een goede groei zien. Terwijl de nummer 2 en 3 van de wereldwijde witte wijn producerende landen (Frankrijk en Spanje) een stabiele groei rapporteren. Wanneer we naar consumptie kijken zijn er drie belangrijke mousserende markten: Amerika, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk.
De uitspatter daarentegen is rosé. De wereldwijde productie is met 25% gestegen. Deze markt is vooral in handen van Frankrijk, lees de Provence. Maar ook Zuid Afrika en Chili zien een duidelijke groei. Gelet op consumptie is het ook Frankrijk die de lijst aanvoert met maar liefst 66% van de wereldwijde consumptie. Ook het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en Amerika zijn belangrijke markten.
Biologisch en natuurlijke wijn
Daarnaast blijft de interesse in biologische en duurzaam geteelde wijnproductie groeien. Meer wijnmakers streven naar duurzaamheid en het werken met organische methoden. Met oog op het behouden van de kwaliteit van het milieu én de wijn. Biologische wijnhuizen gebruiken geen synthetische pesticiden en chemicaliën waardoor de wijnen puur en natuurlijk zijn.
Ook natuur wijnen zijn mateloos populair vooral bij de millennials. Deze wijn wordt op een minimale interventie-manier geproduceerd. In tegenstelling tot de traditionele wijze waarbij gecultiveerde gisten het aroma sturen, maakt de wijnmaker gebruik van wilde gisten die in de wijngaard voorkomen. Ook wordt geen sulfieten toegevoegd. Sulfiet staat voor de stof zwaveldioxide en is een conserveermiddel. Het zorgt ervoor dat een wijn niet voortijdig veroudert (oxideert) en dat micro-organismen zoals gisten en bacteriën, die altijd in wijn aanwezig zijn, niet meer actief zijn. Natuurwijnen staan bekend om hun levendige smaken en complexiteit.
Nieuwe wijnregio’s en wijntoerisme
Jarenlang hebben landen als Frankrijk, Italië en Spanje de ranglijsten aangevoerd, maar we zien nu een duidelijk kentering. Naast het feit dat “nieuwe wereld wijnen” een prominentere rol in nemen zien we dat ook andere regio’s zich profileren als producenten van hoogwaardige wijnen. Engeland begint een grotere rol te spelen in mousserende wijnen. Zie ook de oogst van 2023 van meer dan 20 miljoen flessen. Maar vergeet ook ons eigen Nederland niet, waar steeds meer professionelere wijngaarden bestaan met kwalitatief goede wijnen. We hoeven het dus niet ver weg te zoeken!
Ook zien we steeds vaker in bestaande wijnlanden dat, onder invloed van premium prijzen, de aangelegen gebieden zich ontwikkelen tot goede en meer betaalbare alternatieven. Vaak gaat gepaard met de focus op wijntoerisme. Zeker in landen als Zuid Afrika, Chili en Amerika is dit zeer sterk ontwikkeld.
Maar één ding blijft nog overeind, en eigent zich een eigen klasse toe: de superpremium wijnen. Denk aan de top cuvées in Bourgogne, Bordeaux, Piemonte, Toscane en Rioja. Dit zijn wijnen die voor honderden euro’s van de hand gaan en dankzij schaarste en gewildheid ook mogelijk is.
Glas, plastic of karton
Zoals ook aangestipt in onze blog over de prijs van wijn en de CO2 footprint speelt verpakking een grote rol. Gelet op de bewustwording bij consumenten zal ook de verpakking een blijvende rol spelen. Het is inmiddels achterhaald dat consumenten denken dat indien wijn in een zware fles zit, deze beter van kwaliteit zou zijn. Maar wat wel een feit is dat dit een grotere CO2 footprint achterlaat. Ten eerste om de fles te maken is extra energie nodig, maar denk ook eens aan het transport. Meer gewicht betekent meer brandstof.
Maar glas is nog steeds de ideale verpakking wanneer het gaat om het rijpen van een wijn. Dit is dus niet weggelegd voor de bulk van de verkoop, wijn die jong en snel (lees binnen 1 jaar) gedronken moet worden. Dat is toch vooral waar het de consument om gaat. De wijnboxen, plastic flessen, noem maar op zijn in opkomst. Maar een andere trend die we zien is de wijn in tanks vervoeren om ter plekke gebotteld te worden. Wanneer je dit wilt doortrekken, kan je zelfs de wijn op vat kopen. Samen met de wijnboer stel je je eigen wijn samen en het betreffende fust, goed voor 300 flessen, is dan geheel voor jou. Ook een ander nieuw product, het keykeg fust, is op de markt gekomen. Het wijnvat van KeyKeg, mét handige tapkraan, is vooral heel duurzaam. Eén KeyKeg van 20 liter staat gelijk aan 27 flessen wijn. Het vermindert het transportgewicht, de uitstoot en het glasafval. Het behoud de kwaliteit en frisheid van stille en mousserende wijnen en is herbruikbaar. Zo zie je dat er nogal wat innovatie is op dit vlak.
Wijn en food pairing
Doordat mensen steeds meer verdiepen en kennis opdoen, speelt de wondere wereld van wine & dine of te wel food pairing een grotere rol. Wijn en eten kunnen elkaar prima versterken of juist breken. Het geheim van de chef is voor iedereen voor handen. Het is niet meer zo dat je bij vis altijd wit serveert, en bij vlees altijd rood. Natuurlijk is dit een “veilige” combinatie, maar mensen willen vaak wat meer gedurfd zijn en verrassen vandaar dat dit ook een nieuwe één van de nieuwe wijntrends voor 2024 is.
Vanzelfsprekend zijn wij u ter dienst met geheel kosteloos advies. Maar begrijp ook goed wanneer uzelf hier meer kennis in wilt ontwikkelen. Neem even contact met ons op indien u vragen heeft.
Deze week komen we met een aantal interessante wijnweetjes waaronder productie gegevens over 2022 en meer feitjes. Sommige zijn om zo te vergeten, andere zullen ongetwijfeld blijven plakken.
Wijnproductie en consumptie
Wijn is nog steeds een zeer populair product in de wereld. Het jaar 2022 heeft zich gekenmerkt door veel uitdagingen. De oogst in Europa is groter geweest dan verwacht, ondanks de droogte en hittegolven in de lente en zomer. Terwijl het zuidelijke halfrond en de US een gemiddelde opbrengst neerzette. In het algemeen was 2022 droog en heet, wat heeft geleid tot vroege oogst met gemiddelde volumes, mede om suiker niet te hoog te laten oplopen. De totale oogst zal rond 260 miljoen hl (mhl) uitkomen.
De grootste producenten zijn nog steeds in Europa te vinden; Italië met 50.3mhl, Frankrijk heeft zich hersteld na de dip van 2021 en kwam in 2022 met 44.2mhl, vooral dankzij Bourgogne en Zuid-Frankrijk. En Spanje staat derde met 33mhl.
De consumptie in 2021 groeide gestaag met 0.7% tot 236 miljoen hl, echter er zijn grote regionale verschillen. De groei is deels te verklaren door de heropening van restaurants na Covid-sluitingen over de gehele wereld en dat sociale bijeenkomsten weer werden toegestaan. De grootste consumptie vinden we in de US met 33.1mhl en opvallend genoeg zien we in Frankrijk ook behoorlijke stijging (8.6% tot 25mhl). Italië en Duitsland blijven redelijk gelijk met respectievelijk 24.2mhl en 19.8mhl. Echter wanneer we per hoofd van de bevolking kijken, valt het op dat het de Portugezen zijn die veel drinken, 51.9lt per persoon, terwijl Frankrijk op 46.9lt zit. Ook Nederland doet goed mee met 26.1lt en staat daarmee op de 9e plek. Echter toch is de trend, vooral in de traditionele markten, dat er steeds minder wijn wordt gedronken, zoals onderstaande grafiek aangeeft.
In ons artikel van 14 maart bespraken we de CO2 impact van de wijnindustrie. We zien dat dit onderwerp een steeds grotere rol begint in te nemen. Ander interessante wijnweetjes houden verband met de productie van jaargang 2022 en duurzaamheid. Waar jarenlang de consument zich niet bezighielden met monocépage en het gebruik van chemicaliën geen rol speelden, zien we dat consumenten meer bewust worden van duurzaamheid. Vooral bij generatie Z zal biologische en biodynamische wijn een meer centrale plek innemen. Echter voor wijn die langer rijpen is dit natuurlijk niet altijd weggelegd.
Klimaat impact
Een ander aspect wordt deels ingegeven door moeder Natuur. Bourgogne, Bordeaux, Nappa, het zijn slechts een handvol voorbeelden van regio’s die zwaar te lijden hebben gehad onder de hand van moeder Natuur. Vuur, droogte, vorst of juist overvloedige neerslag (op de verkeerde momenten) stuwen prijzen op en limiteren opbrengsten. Vooral jongere wijnmakers zoeken naar alternatieven en buitenkansjes. Ook klimaatverandering speelt een rol. Regio’s als Bourgogne (vooral Chablis) maar ook Champagne dreigen andere smaakprofielen te krijgen doordat het simpelweg warmer is. Daarom is het niet verrassend dat landen als België, Nederland, Verenigd Koninkrijk of Finger Lake district (US) in opkomst zijn. Dit is natuurlijk direct een bruggetje naar het gebruik van de moderne (hybride) druivensoorten.
Absurde Bourgondische prijzen
Om nog even terug te grijpen naar Bourgogne. Exclusieve wijn is altijd al hot geweest en sommigen denken dat het ook een goede investering is. Echter de prijzen in Bourgogne gaan sky-high op het moment dat het gewoon niet meer leuk is. De gemiddelde prijs is in 2022 met 30% gestegen, vooral doordat volumes omlaag waren gegaan (schaarste is prijsverhogend), de cult-status die vaak aan bourgondische wijnen gegeven wordt, trekt investeerders aan wat ook prijsopdrijvend werkt.
NOLO-wijnen
Wat ook nauw gevolgd te volgen is, is het gebruik van NOLO-wijnen (NO or Low alcohol-wijnen). Door de groeiende aandacht aan gezond leefpatroon kan je het verlagen van alcohol niet los zien, ook niet (of zelfs niet) in de wijn industrie. Vanzelfsprekend voor alle nieuwe initiatieven geldt dat het tijd nodig heeft om aan kwaliteit te werken. Velen zullen het zich herinneren hoe Buckler alcoholvrij bier snel mond dood werd gemaakt. Echter kijk nu eens om je heen. Dezelfde trend zien we nu ook in de wijn industrie. Zoals de Grote Hamersma opmerkt, waar bij alcoholische wijnen de grens op 50% van de geproefde wijnen minimaal een 7 scoren, ligt dat bij alcoholvrije wijn slechts op 10%.Kijken we een aantal jaren verder, dan zal het speelveld er ongetwijfeld anders uitzien. Bedenk alcohol ontstaat als gevolg van de vergisting van de (druiven)suikers.
Interessant weetje is dat alleen wijndruiven dusdanig veel suiker bevatten dat je meer dan 12% alcohol kan bereiken in het eindproduct. Wanneer wijn meer dan 12% alcohol heeft, ontstaat er een chemisch proces waarbij geur- en smaakaroma’s kunnen wijzigen. Wijn wint aan body (rondheid en volheid ofwel viscositeit) en complexiteit. Maar ook zorgt alcohol dat de houdbaarheid verlengt kan worden. Kortom kan je aannemen dat vooral voor jonge wijnen een alcoholvrije wijn interessante alternatieven kan zijn, maar wanneer het gaat om wijnen weg te leggen, zal dit aan alcoholvrij toch nog even voorbij gaan.
Too much of anything is bad, but too much of Champagne is just right
Dit is een mooie spreuk die zich zeker doet gelden. Of de mousserende wijn nu uit de Champagne komt of elders, het is bubbels waar de consument zeer geïnteresseerd in is. Misschien wel na 2 jaar Covid denkt de consument dat het elke dag een feestje is! En bij een feestje horen bubbels natuurlijk.
Uitdaging in Australië
Australië heeft na de Covid lockdown in China een redelijke uitdaging. Doordat de verkopen ingezakt zijn in China, kampen de Australische wijnboeren met enorme voorraden van maar liefst 2.3 miljard liter. Dit is goed voor 2 jaar aan wijnverkopen. De gemiddelde prijs is gedaald met maar liefst 40%. Het is bijzonder spijtig dat de meeste wijnen afkomstig zijn uit 2019 en 2020, toen de druivenprijs enorm hoog lag. Bedenk dat in Australië veel druiven worden ingekocht om vervolgens wijn te maken. Saillant detail is dat Europa de Australische wijnen ook niet direct omarmt, aangezien het nog maar een paar jaar geleden was dat Australië vond dat Europa de hoge “Chinese prijzen” moest betalen.
Bron: Wijnpers 1/2023
Duitse ijswijn komt eraan
IJswijn in Duitsland wordt steeds zeldzamer. Door de opwarming van de aarde wordt het simpelweg niet koud genoeg. Temperatuur moet ver onder de -7C liggen om voldoende suiker te behouden in de druif. Op 20 november was het koud genoeg in Saksen en Saale-Unstrut. Terwijl het tot in december duurde dat ook de Ahr, Pfalz, Franken, Hessische Bergstrasse, Wurttemberg en Burgenland in Oostenrijk koud genoeg was. Waar bijvoorbeeld in de Ahr het de eerste keer in 20 jaar was dat er weer ijswijn gemaakt kan worden, was het voor Württemberg het derde jaar op rij.
Het is voor een wijngaard een risico om ijswijn te willen produceren. Want wanneer het niet koud genoeg wordt, en dat is reëel met de milder winters tegenwoordig, betekent het dat de wijnmaker letterlijk druiven weggooid doordat ze te lang aan de stokken blijven hangen en rotten. Vandaar dat je bijvoorbeeld de Kamer van Landbouw in Rijnland-Pfalz minder registraties voor ijswijn ziet. In 2022 waren er 35 producenten met 24 hectare geregistreerd, terwijl in 2021 nog 152 boerderijen druiven hadden laten hangen op meer dan 100 hectare.
To use irrigation or not to use irrigation that’s the question
In Europa is het wijngaard beheer strak geregeld binnen de AOC regels. Je ziet dan ook vaak dat irrigatie niet is toegestaan. Zeker in de zuidelijke landen kan dit tot forse problemen leiden vooral nu droogte een terugkerend fenomeen is. We zagen in 2022 dat in Pomerol (Bordeaux) bij wijze van hoge uitzondering wijngaarden geïrrigeerd mochten worden. Terwijl in Pessac Léognan het reeds het derde jaar op rij was dat werd geïrrigeerd. Wetenschappers voorspellen dat door klimaatverandering de uitzondering een noodzaak zal zijn.
Wat is dan de correlatie tussen klimaat en terroir? In een onderzoek uit 2004 naar het terroir van Bordeaux-wijngaarden, schreven professor Cornelis van Leeuwen van de universiteit van Bordeaux en collega’s: ‘De impact van klimaat en bodem was groter dan die van de cultivar. Veel van de variabelen correleerden met de intensiteit van de waterstress van de wijnstok. Het is waarschijnlijk dat de effecten van klimaat en bodem op de vruchtkwaliteit worden gemedieerd door hun invloed op de waterstatus van de wijnstok.’ Daarom is de waterbeschikbaarheid van de bodem voor de plant tijdens de verschillende stadia van het groeiseizoen een van de belangrijkste aspecten van terroir. Dus we kunnen op de langere termijn geen water bij de wijn doen als het om irrigatie gaat.
In veel van de (inmiddels niet zo) “nieuwe” wijnwereld kent met de restrictie van irrigatie niet. En kan dus in tijden van droogte volop water sproeien wat een groot voordeel op kan leveren. Vanzelfsprekend zal het water wel voorradig moeten zijn…
Deze site maakt gebruik van cookies, zodat wij je de best mogelijke gebruikerservaring kunnen bieden. Cookie-informatie wordt opgeslagen in je browser en voert functies uit zoals het herkennen wanneer je terugkeert naar onze site en helpt ons team om te begrijpen welke delen van de site je het meest interessant en nuttig vindt.
Strikt noodzakelijke cookies
Strikt noodzakelijke cookie moet te allen tijde worden ingeschakeld, zodat we je voorkeuren voor cookie instellingen kunnen opslaan.
Als je deze cookie uitschakelt, kunnen we je voorkeuren niet opslaan . Dit betekent dat elke keer dat je deze site bezoekt het nodig is om cookies weer in te schakelen of uit te schakelen.
