Interessante Pinot Noir proeverij

Het was weer even geleden maar het was eindelijk zover. Deze maal besloten we een proeverij te organiseren rondom de Pinot Noir uit verschillende interessante regio’s.

Pinot Noir is een veelzijdige, over het algemeen koelklimaat druif die vaak een goede expressie van het terroir kan geven. Vanzelfsprekend is Pinot Noir koningin in Bourgogne, waar we de allerbeste wijnen kunnen vinden.

Interessante Pinot Noir proeverij

Martin Schwarz – Spätburgunder-Portugieser 2017

In het diepe Duitsland ligt het kleine gebied Saksen. Hier vinden we het weingut Martin Schwarz met 6ha wijngaarden op de steile hellingen langs de Saksische Wijnroute. Wijnbeheer is hier volledig handmatig mede vanwege de steile hellingen.

Deze wijn is al aardig op leeftijd en dat zie je terug in de kleur; robijnrood met bruine tinten van een gemiddelde kleurintensiteit. In de neus bespeur je rijp fruit met een vleugje vanille. Maar in de mond is dit omgeslagen naar natte bladeren en stal wat je ziet bij verouderde wijn. De alcohol is gemiddeld en de zuurgraad is laag. Het mondgevoel is gemiddeld.

Kortom de wijn is al ver over haar datum.

Szijjarto Elod Pinot Noir 2022

Zo mooi gemaakt door de wijnmaker met de gelijknamige naam. De wijngaarden van Szijjarto Elod liggen in Eytek, nabij Budapest. De druiven zijn in één dag geplukt en naar de kelder gebracht, waar na 20% van de pluk fermenteerde in open vaten met zacht onderdompelen. Na 21 dagen zachtjes rijpen werd de wijn vervolgens 10 maanden gerijpt in Bourgondische vaten. De wijn is ongefilterd maar loep zuiver met een mooie paarse kleur. De wijn geurt zacht naar rood fruit, aardbeien, frambozen en rode bessen.

Het is een ronde volle rode wijn met een goed afgeronde smaak van kersen, peper en kruidnagel en boter. Het zachte zuur is goed geïntegreerd met de alcohol en heeft een zeer prettige body. Ze is nu nog jong, op dronk maar met enorm potentieel. Een liefde voor later.

Fernand Engel Pinot Noir Cuvée Fernand 2018

Domaine Fernand Engel ligt in de Elzas, aan de voet van het kasteel Haut-Köningsbourg, op een heuvel bij het dorp Rorschwihr. Sinds 2001 verbouwt familie Engel hun 62ha wijngaarden organisch en biodynamisch als teken van respect voor de biodiversiteit. Het land is vruchtbaar, de wijnstokken sterk en de druiven gezond. Dit werk op lange termijn verzekert de duurzaamheid van dit natuurlijke en culturele erfgoed.

Dit resulteert in deze prachtige Pinot Noir die echter wel moet decanteren. Na het openen is de neus erg onsmakelijk door overheersende aardetonen. Maar nadat de wijn even open heeft gestaan, heb je opeens een heel andere wijn voor je! Het is de meest fluweel zachte en interessante Pinot Noir uit deze proeverij die gemakkelijk wegdrinkt. De zuren, alcohol en tannine zijn goed in balans. Geen van de irritante zuurgraad die Bourgogne wel eens kenmerkt, is in deze wijn terug te vinden. Bosbessen en frambozen zijn vergezeld door zoethout, lichte kruidnagel en aardse champignons.

Bernard Rion Beaune 2020

Het was in 1896 dat de geschiedenis van Domaine Armelle en Bernard Rion begon. Het werd opgericht in Vosne Romanée en sindsdien wordt de knowhow van generatie op generatie doorgegeven. Inmiddels heeft de 3e generatie wijnmakers het overgenomen en bewerken ze de 9,5ha wijnstokken in de Côte de Nuits en Côte de Beaune.

Sinds 2018 brengt het bedrijf Bernard Rion Sarl de wijnen van Domaine Armelle en Bernard RION op de markt en oogst het met de hand druiven in de mooiste terroirs van Bourgondië.

En mooi is deze wijn. Diep paars van kleur en subtiele geur intensiteit van kersen, frambozen en cederhout met ondertoon van natte bodem. Tannine is licht aanwezig, en de alcohol is in mooi balans met de zuurgraad. De wijn heeft een mooie body met smaak aroma’s van rood fruit, aardse tonen en houtrijping. De afdronk is aangenaam en lang. Kortom een geweldige geniet wijn.

Kleinste kwaliteit wijnbouwgebieden uit Duitsland

Tot slot komen we bij de kleinste wijnbouwgebieden van Duitsland maar wat een kwaliteit! Saale Unstrut kent slechts 800ha. De Ahr had 562ha, maar daar is nu, na de overstromingen in het Rijngebied, nog maar weinig van over helaas. Sachsen heeft 493ha, de Mittelrhein 468ha en Hessische Bergstrasse slechts 463ha.

De noordelijkst gelegen wijnbouwgebied Saale Unstrut

Dit is misschien wel het meest onbekende gebied. Gelegen in het oosten van Duitsland, aan de rivieren de Saale en de Unstrut vinden we terrasvormige wijngaarden. Deze regio is het meest noordelijkst gelegen wijnbouwgebied van Duitsland. De eerste documentatie van wijnbouw gaat terug naar het jaar 998.

Saale Unstrut

Een mix van zon en koelte zorgen voor mooie rijping. Vorst is wel een groot risico, zodat wijnbouw alleen plaats vindt op beschermde locaties; op het zuiden gericht in de dalen van de rivier zodat een micro klimaat gecreëerd wordt. Een ander risico is de vele regenval, maar liefst 500mm neerslag per jaar is het tevens het natste gebied in Duitsland. De bodem opbouw varieert van schelpkalksteen, zandsteen, lössklei en koperlei.

De Müller Thurgau en Pinot Blanc (Weiss Burgunder) zijn de meest aangeplante druivensoorten. Deze druiven leveren frisse wijnen op met een verfijnd fruitig boeket. Echter in dit kleine gebied staan 50 verschillende soorten aangeplant! Dus de wijnen zijn zeer divers. Er zijn 3 Bereiche, 5 Grosslagen en 45 Einzellagen. Kortom zowel in aanplant als wijngaarden is dit gebied enorm gefragmenteerd, maar dat geeft ook zo haar charme. Er is hier enorm veel te ontdekken!

Probeer eens een wijn van Günter Born, bijvoorbeeld de Silvaner Höhenstedter Kreisberg. Een wijn die 12 maanden heeft gegist wat resulteert in een fijne maar volle aroma’s van kruisbes, peer en hooi. Rijpe rode appels met kruidige, kruidachtige aroma’s.

De zwaar getroffen Ahr

Ahr

De Ahr met haar steile hellingen boven de gelijknamige rivier is, naast Württemberg, de enige andere regio waar rode wijn de boventoon voert. Maar liefst 83% is rode wijn van vooral Pinot Noir (Spatburgunder) Deze neemt maar liefst 65% van de aanplant voor haar rekening, terwijl de kloon Frühburgunder, Portugiezer en Regent de andere rode druiven zijn. Maar het is niet alleen rood, in het wit laat vooral de Pinot Blanc een grote indruk achter.

De topwijnen van de Ahr kunnen slechts met de grootste moeite geproduceerd worden. Voor het werk aan de wijnstok en voor de pluk moeten wijnboeren door rotsspleten naar extreem steile wijngaardperceeltjes klauteren, waar soms maar een paar stokken naast elkaar staan. Het zware werk in de wijngaard wordt wel beloond met topkwaliteit. De wijngaarden liggen tegen de arme rotsen aangeplakt. Het zachte klimaat biedt de druiven in het Ahrdal optimale groeicondities, ook al omdat de overdag opgewarmde rotsen ‘s nachts hun opgeslagen warmte aan de druiven afgeven.

Het gebied omvat 1 Grosslage en wel 40 Einzellagen. Meer achtergrond kan je hier in een eerder blog lezen.

Met de overstroming in juli 2021 zijn maar liefst 65 domeinen volledig verwoest en de totale schade is geraamd op € 450 miljoen (bron: www.fortune.com). Gelukkig zijn de wijnboeren veerkrachtig, maar vanzelfsprekend heeft de regio een enorme knauw gekregen.

Oostelijk Saksen

Nabij Dresden vinden we het wijnbouwgebied Saksen met slechts 493ha gelegen langs de Elbe. Geschiedenis van wijnbouw gaat terug tot in 1161 rondom de plaats Meissen. In de hoogtij dagen, rond de 17e eeuw waren er meer dan 5.000ha aan wijngaarden. Na de val van de muur in 1990 heeft er een metamorfose plaats gevonden. Door de brood nodige investeringen is kwaliteit hier vooruitgesprongen.

kwaliteit wijn uit wijnbouwgebieden Saksen in Duitsland

Saksen heeft een gematigd continentaal klimaat wat een belangrijke stempel drukt op de wijn. Voldoende regenval en 1.600 zonuren leveren naast de dag/nacht temperatuurverschillen  rijke aroma’s en mooie zuren. Daarnaast speelt de bodemopbouw een grote rol. Graniet, klei, löss en zandgronden hebben allemaal een belangrijk bijdrage in de wijn. Het gebied kent 2 Bereiche, 4 Grosslagen en 17 Einzellagen. Helaas is de wijn nagenoeg niet te verkrijgen buiten de regio. De belangrijkste druiven zijn Pinot Blanc, Pinot Gris en Müller Thurgau. Maar ook vind je een sporadische Pinot Noir! En kwaliteit speelt hier een grote rol. Bedenk dat 53% Qualitätswein en 43% Prädikatswein is!

Mittelrhein

Mittelrhein

Mittelrhein is van alle wijnbouwgebieden in Duitsland één van de kleinste maar met een verrassende kwaliteit. Verspreid over 100km langs de Rhein van Bingen tot Bonn vinden we het wijnbouwgebied Mittelrhein. Het smalle Rijndal, gescheiden door talloze ruige rotsruggen, biedt een indrukwekkend landschap – niet in de laatste plaats vanwege de nogal arbeidsintensieve wijnbouw, die vooral op steile hellingen wordt geëxploiteerd. Het zuidelijke deel van dit unieke cultuurlandschap, het Boven-Midden-Rijndal, werd in 2002 door UNESCO veredeld als werelderfgoed en is het hart van het groeigebied. De wijnbouwers beoefenen de wijnbouw bijna uitsluitend op terrasvormige steile hellingen. Door de moeilijke verwerkingsomstandigheden is het teeltareaal afgenomen tot 469 hectare.

Het Zevengebergte en de Loreley verdelen het gebied in twee wijnbouwgebieden. Verder zijn er 10 Grosslagen en 111 Einzellagen en in totaal 1.900 wijnbouwers. Om de kwaliteit te verhogen, oogsten de wijnbouwers gemiddeld slechts 60 hl per hectare. De kale klei leisteenbodems in de steile hellingen, het temperatuur balancerende wateroppervlak van de Rijn en de lage opbrengst vormen de basis voor de topkwaliteit van de wijnen aan de Mittelrhein.

Hier vind je wederom de klassieke Duitse rassen; Riesling presteert goed met een aanplant van 70%. De wijn is duidelijk mineraalachtig, een verfijnde bouquet en een hoog zuurgraad. Daarnaast staan Müller Thurgau, Kerner en Pinot Blanc aangeplant. Ook heb je er rode wijn van Pinot Noir. Goldriesling ofwel GoldMuskat is de lokale specialiteit die slechts op nog geen 30ha aangeplant staan. Deze druif is een kruising tussen Riesling en vermoedelijk een Muskat variëteit. Het levert een rijke geparfumeerde wijn (zoals Muskat kan) maar ook hoog in zuurgraad en verfrissend palet.

Hessische Bergstrasse

Ten noorden van Baden en oosten van Rheinhessen vinden we het kleinste van de wijnbouwgebieden uit Duitsland waar toch kwaliteit hoog in het vaandel staat. Sinds 1971 heeft de Hessische Bergstrasse haar onafhankelijke status verkregen. De streek kenmerkt zich door levendige dorpjes langs de oude Romeinse Strata Montana en de rustige vallei van het Odenwald. Het wijnbouwgebied is verdeeld over twee gebieden; Regio Starkenburg begint ten zuiden van Darmstadt met geïsoleerde wijngaarden rondom Auerbach, Bensheim en Heppenheim. Het tweede gebied Odenwälder Weininsel ligt rondom Gross-Umstadt, tussen Darmstadt en Saksen.

Hessische Bergstrasse de kleinste wijnbouwgebieden van Duitsland met kwaliteit wijnen

In het kleine wijnbouwgebied worden voornamelijk droge en halfdroge wijnen geproduceerd. De druivensoort Riesling is typerend voor het gebied met 40% aanplant. Verder vind je Pinot Gris (12%) Müller Thurgau (6%) en een mix van andere druivensoorten. Een zeldzaamheid is de rode Riesling; het wordt geteeld op ongeveer 20 hectare. De teelt van de rode rassen Pinot Noir (11%), Dornfelder en St. Laurent zit in de lift.

De coöperatie Bergstrasser Winzer is veruit de belangrijkste producent, maar liefst 620 van de ongeveer 850 wijnbouwers zijn hierbij aangesloten. De grootste wijngaard met 38ha is in handen van de Hessische Staatsweinguter Kloster Eberbach.

Zo veel verschillende bodems en zoveel verschillende druiven soorten. Dat staat garant voor een enorme variëteit. Daarom is er ook niet één smaakprofiel. De Riesling kenmerkt zich als altijd door de hoge zuren, maar ook mineraalachtig, rijp steenfruit, noten en vuursteen.

De zelfzame Roter Riesling lijkt niet wat de naam zegt. De druif heeft een roze schil maar men maakt hier overwegend witte wijn van. Benadrukt geurige, zeer frisse neus van citrus en exotisch fruit, zoals passievrucht en mango.