Lastige oogst 2024 Frankrijk

Frankrijk is zwaar getroffen door hevig regenval gedurende het hele oogst jaar 2024 waardoor het een lastige opbrengst zal zijn. De verwachtingen van de wijnproductie zijn verder naar beneden bijgesteld.

Vorige week hadden we Champagne regio al belicht. Naar verwachting daalt de opbrengst met 33%. Maar Champagne staat helaas niet alleen. Volgens Agreste, het statistisch instituut van de landbouw in Frankrijk, daalt de wijnproductie in 2024 naar 37.5 miljoen hl als gevolg van een lastige oogst. Een verlaging van maar liefst 22% ten opzichte van vorig jaar. En een daling van 15% ten opzichte van het vijfjarig gemiddelde. De belangrijkste oorzaak is het slechte weer.

Veel wijnstokken bloeiden tijdens koel, vochtig weer, wat leidde tot bloesemval (ook bekend onder coulure) en millerandage. Zware regenval, vorst, meeldauw en hagel veroorzaakten ook in heel Frankrijk problemen, en de oogst werd vervroegd in de Loire-vallei en andere regio’s om verdere verliezen te voorkomen.

Wijngaard Pascal Gonthier

Is een kleine oogst een probleem?

Volgens de Internationale Organisatie voor Wijnbouw en Wijn (OIV) overtrof de wereldwijde wijnproductie de vraag in 2023. In 2023 bedroeg de productie 237 miljoen hl terwijl de consumptie “slechts” 221 miljoen hl was. Dit drukt de prijzen voor wijn en bedreigt het levensonderhoud van de telers. Natuurlijk zal je denken, maar niet alle geproduceerde wijn is voor directe consumptie. En een deel van de wijn (25-35 miljoen hl) wordt gebruikt voor industriële toepassingen. Maar door de vele jaren van overproductie, zal de verlaging van de wijnproductie in 2023 en 2024 waaronder door Frankijk, een nieuw evenwicht brengen.

De Franse regering heeft een plan van 200 miljoen euro voorgesteld om ongeveer 30.000 hectare wijngaarden te verwijderen in een poging de crisis aan te pakken.

Een rondje langs de regio’s

Elzas

De oogst van de Elzas zal naar verwachting ook met 13% afnemen als gevolg van meeldauw en verstoorde bloei. De oogst is later dan normaal geweest om goede rijpheid te bereiken. En goed nieuws, vooral de Gewürztraminer en Riesling beloven mooie droge en zachte witte wijnen op te leveren met rijke aroma’s!

Jura

Maar de zwaarst getroffen regio zal de Jura zijn, waar vorst en meeldauw naar verwachting de oogst lokaal tot wel 75% zullen verminderen in vergelijking met vorig jaar. Men verwacht slechts 35.000hl, waar gemiddeld 80.000hl normaal is. Maar verrassend is ook dat er dieven actief zijn die de wijngaarden leeg plukken. Zo is Paul Bonin zijn hele oogst kwijt geraakt in één nacht. En is ook Catherine Hannoun van Domaine de la Loue 2 ton druiven gestolen.

Loire

Terwijl een daling van 30% is voorspeld in de Loire-vallei, zijn de witte wijnen naar verwachting elegant met delicate aroma’s en de rode wijnen licht en fruitig. Ideaal bij een lichte maaltijd.

Bordeaux en zuidwest Frankrijk

Eind augustus was het oogsten gestart in de Bordeaux. Men verwacht dat de productie met 14% zal dalen als gevolg van hagel, meeldauw en problemen met coulure. Desondanks is men optimistisch gestemd. Omdat vooral de Merlot en Cabernet-variëteiten goed gerijpt zijn en rijke aroma’s beloven.

Bourgogne

Vooral de oogst in Bourgondië zal naar verwachting 35% dalen. Dit dankzij het extreem natte jaar en verergerd door plaatselijke strenge vorst en hagel. Hierdoor was veel werk in de wijngaarden nodig om het gewas te beschermen tegen de schimmeldruk. Een warme en droge augustus maand heeft wel wat goed gemaakt, maar toch is het oogstverlies aanmerkelijk. De rijping is niet consistent. Maar wat geselecteerd is, lijkt prima te zijn. De Chardonnay is erg goed om Crémant de Bourgogne te maken, terwijl de Pinot Noir zeer veelbelovend lijkt te zijn.

De Beaujolais daarentegen hadden een stuk minder te lijden onder de uitdagende weersomstandigheden. Inter Beaujolais, het informatiebureau van de Beaujolais, geeft aan dat het een lastige oogst voor 2024 in Frankrijk is, maar ook en kansen kent. Een koel en nat voorjaar, gevolgd door een milde maar regenachtige juli, leidde tot een ongelijke rijping van de druiven en een verhoogde gevoeligheid voor ziekten. Desondanks verwachten wijnmakers een goede kwaliteit omdat augustus warm en droog was. De oogst vereist echter zorgvuldige selectie van de trossen vanwege de grote verschillen in rijpheid tussen percelen.

In de Chablis is het allemaal minder rooskleurig. Na het natuurgeweld brak in augustus de meeldauw uit. Deze schimmel beschadigt de wijnstokken ernstig. Het leidt tot verminderde groei en zelfs tot verlies van de oogst met 60%. Voor de Chablis kan deze uitbraak een groot probleem vormen voor de beroemde frisse witte wijnen. Wijnboeren moeten hun wijngaarden steeds op andere manieren beschermen, maar strenge regels van de appellaties, samengekomen in het Cahier des Charges, zijn niet zomaar aan te passen.

Languedoc Roussillon

In de regio Languedoc-Roussillon is de oogst bijna voltooid en wordt voorspeld dat deze met 13% op jaarbasis zal dalen als gevolg van droogte in sommige gebieden en meeldauw in andere. De oogst startte 8 dagen later dan in recente jaargangen. Dat heeft alles te maken met de rijpheid van de druiven.

Bedenk dat dit de regio van de massaproductie is voor Frankrijk. En ondanks de lagere opbrengst, verwacht men dat het aromatisch profiel interessant zal zijn. Maar het gevaar schuilt in de zuurgraad. Die moet goed in de gaten worden gehouden.

Côtes du Rhône

De Côtes du Rhône lijkt meer begenadigd te zijn. De regio bekend van haar fruitige en kruidige wijnen, had het minst te lijden onder het grillige weer. Het is een prima wijnjaar dankzij volledig gerijpte druiven met dikke schillen waar veel kleur uit te halen is.

Provence

Voor rosé liefhebbers, opgelet. Reeds op 21 augustus is men begonnen met de oogst in deze regio zeer bekend voor haar rosés. Dankzij de lenteregens, is de Provence de hittegolf goed doorgekomen. Echter de opbrengst is een beetje gemengd doordat late hagel en vorst verschillende percelen heeft verwoest.

Coulure

Dit is een verschijnsel dat zich tijdens de bloei van de wijnrank voordoet. Door hevige regen kan een grote hoeveelheid stuifmeel van de bloesem aflopen. Doordat achteraf slechts weinig stuifmeel overblijft worden dus minder bloesems bevrucht dan tijdens droge seizoenen, waardoor dus ook minder druiven aan de rank groeien. De plant zal dan alle extracten uit de bodem concentreren in deze vruchten. Hierdoor verkrijgt men wijn van hoge kwaliteit, maar vaak met een premium prijs.

Millerandage

Dit is een potentieel wijnbouwgevaar waarbij druiventrossen bessen bevatten die sterk verschillen in grootte. Hierdoor loopt de wijnmaker het risico dat er verschillen in rijpheid tussen de druiven plaatsvindt. De meest voorkomende oorzaak is koud, regenachtig of anderszins slecht weer tijdens de bloeifase van de wijnstokken. Maar ook andere factoren, zoals een tekort aan voedingsstoffen (vooral boor) of virale infecties, kunnen een rol spelen.

Millerandage is niet altijd slecht. Het is afhankelijk van het druivenras  of de wijnkwaliteit beïnvloedt wordt. Bij Sangiovese, Zinfandel en Gewürztraminer kan millerandage groene aroma’s opleveren doordat er onrijpe druiven in de tros zitten. Deze rassen zijn namelijk erg gevoelig voor ongelijke rijping van een druiventros. Voor andere variëteiten, zoals Pinot Noir of de Mendoza-kloon van Chardonnay, zou de wijnkwaliteit kunnen verbeteren vanwege de kleinere totale besgrootte en de hogere schil-sapverhouding.

Oudjes steeds interessanter

Wijn is lange tijd een lokaal product geweest. Vandaar dat wijn-spijs combinaties ook vaak lokaal goed tot hun recht komen. Toen industrialisatie opkwam, kwam ook het commerciële aspect op de voorgrond. Waardoor veel bestaande, oude wijngaarden gerooid werden en vervangen door commercieel interessantere druivenrassen. Zo zijn in Swartland, Zuid Afrika, veel oude wijngaarden vervangen voor Sauvignon Blanc. Oude wijngaarden hebben eenmaal een lagere opbrengst, maar wel met meer concentratie. Dus door de lagere opbrengst moet de kiloprijs van druiven wel hoger liggen. Maar oudjes worden steeds interessanter.

Waarom zijn oudjes interessanter

Oude wijnstokken zijn vaak historisch bepaald en matchen daardoor met het lokale terroir. Hierdoor weerstaan ze ook klimaatveranderingen beter. Maar als onderdeel van het ecosysteem verbeteren ze ook de biodiversiteit. Vaak doordat er meerdere klonen of kruisingen door elkaar staan in de wijngaard, maar ook doordat er meer verschillende vegetatie staat. Al met al levert deze oudjes druiven voort die meer geconcentreerde aroma’s, meer ontwikkelde tannine, minder sap waardoor de wijnen interessanter ervaren worden. Dus ook hier gaat het uiteindelijk om duurzaamheid.

Een bijkomend voordeel is dat de wijngaarden een niche markt aanboren. Waardoor de prijszetting voor de wijnmakerij steeds interessanter wordt.

Old vine registry

Jancis Robinson had een groeiend gevoel dat oude wijngaarden belangrijke elementen waren van cultureel en wetenschappelijke erfgoed. Vanuit die filosofie realiseerde ze dat deze oudjes de bron zijn van een aantal bijzonder mooie wijnen die interessanter lijken te zijn dan mainstream. Ze is, samen met een aantal collega’s, in 2010 begonnen met het samenstellen van een register van oude wijnstokken. Inmiddels omvat de database 3.355 wijngaarden voor in totaal 10.709ha en is nog groeiende.

Old Vines Project Zuid Afrika

Rosa Kruger is al 20 jaar een consultant wijngaardmanager voor verschillende kelders die nieuwe wijngaardlocaties ontwerpt en bestaande wijngaarden beheert voor kwaliteitswijn. Haar grootste liefde zijn oude wijnstokken. In 2016 richtte ze het Old Vine Project op, waarmee ze iets formaliseerde dat sinds 2002 vorm kreeg. Dit is opgericht omdat ze geloofd in het behoud van oude wijnstokken. Dat oude wijnstokken prachtige wijnen maken met complexiteit en helderheid, die het landschap weerspiegelen.

De meeste wijngaarden in Zuid Afrika worden na ongeveer 20 jaar gerooid omdat de opbrengst terug loopt. Maar ook omdat de wijngaarden aangetast raken door virussen, en dan is een wijngaard lastig te redden. Ook schreven coöperaties de boeren voor wat ze moesten aanplanten (en welke prijs ze kregen voor hun opbrengst. Inmiddels zijn ook niet de minste aangesloten zoals Badenhurst Family WInes, Bellingham, Boekenhoutskloof, Mullineux en Paul Cluver.

Internationale old vine projecten

Natuurlijk zijn er meer voorbeelden te noemen, zo heeft Plaimont Vignerons Tannat en la Madelaine in Frans Pyreneeën aangeplant staan. Ze hebben zelfs Vitis Sylvestris staan (wilde druivenrassen) in Saint Mont. Er zijn 12 nieuwe variëteiten ontdekt die langs boomstammen omhoog groeien.

Bijzonder Vulture

In Italië liggen veel wijngaarden op vulkanische ondergrond. Op deze arme grond hebben veel wijngaarden de phylloxera overleefd. Zo ook Basilisco, in het noorden van Basilicata regio. Zij hebben gronden op de helling van de Vulture vulkaan en is met haar combinatie van vulkaan en tufsteen de perfecte habitat voor de 80+ jaar oude Anglianico del Vuture druiven met volle body en expressie. De geschiedenis van de wijngaard onbekend, omdat pas 80 jaar geleden de wijngaard werd geregistreerd. Al deze historie komt samen in de wijn Storico.

Versplinterd Rioja Alavesa

In Rioja Alavesa is ongeveer 12% van de wijngaarden 70 jaar of ouder (zo’n 2.000ha) en 50% ouder dan 30 jaar. Wijngaarden zijn vaak gemengd dat wilt zeggen dat de druivenvariëteiten door elkaar staan. Zo kan 90% Tempranillo zijn, maar hierbinnen zijn dan verschillende klonen, en 10% andere rassen.

In Rioja is dankzij de Phyloxera uitbraak in Frankrijk een grote groei ontstaan. Historisch waren wijnen gefocust op “vigneron”-wijnen, wijnen die zich onderscheiden door ligging, bodem, druivenras en dergelijke. Door de industrialisatie om aan de hoge vraag te voldoen, is er veel Tempranillo aangeplant die op hout opgevoed wordt. Vandaar dat in de classificatie van Rioja (Reserva, Grand Reserva), houtrijping zo een prominente plaats in neemt. Hierdoor werd een zeer herkenbare wijnstijl gecreëerd die jaar na jaar hetzelfde kan blijven.

Het zou fantastisch zijn om terug naar basics te gaan. Dus wijnen afkomstig van de kleine plots (in Rioja als geheel zijn wijngaarden makkelijk 10ha, maar in Alavesa is de grootste wijngaard slechts 0.3ha).

Interessanter oudjes

Conclusie

Het feit dat oude wijnstokken minder produceren is niet altijd veelzeggend. Dit moet in samenhang gezien worden met de wijnregulering. Veel appellaties schrijven maximale opbrengsten voort, zoals in Rioja 6.000kg per hectare. Terwijl de oudjes prima deze volumes kunnen realiseren. En dan ook nog tegen betere prijzen!

Maar het is wel duidelijk dat oude wijnstokken beter resistent zijn tegen ziektes. De wortels wortelen afhankelijk van het aanbod van water, maar doordat ze langer bestaan hebben ze meer meegemaakt, dus ook zeer droge perioden. Zie oude wijngaarden als een cultureel erfgoed, we moeten er zuinig op zijn. Maar tegelijk van genieten van de complexiteit die deze oudjes veel interessanter maken.

Mooi Bordeaux 2021

Aan het begin van elk jaar komt de nieuwste jaargang van Bordeaux beschikbaar om te proeven. Gelet op de rijpingsvereisten, zal dat de wijn van 3 jaar geleden zijn. Dus de nieuwste Bordeaux jaargang is 2021 met wijnen die mooi en levendig zijn. Maar dat was niet altijd de verwachting.

We gaan even terug

Ik kan mij voorstellen dat niet iedereen meer weet hoe het weer er uitzag in 2021. De winter was zacht en natter dan normaal, wat leidde tot vroege uitlopers in de wijngaarden begin maart. Gevolgd door een extreem droog maart en april. Helaas sloeg ook nog de vorst toe op 7 en 8 april, waardoor er veel schade werd aangericht aan de nog kwetsbare knoppen. Dit was vooral te merken in de Médoc, Saint Émilion, Pomerol, Graves en Pessac-Léognan. Diverse nachten moest men de wijngaard in om vorstbeschermende maatregelen te treffen, zoals vuurkorven en vorstventilatoren. Deze brengen immers luchtstroom op gang, waardoor de vorst minder schade kan toebrengen aan de knoppen.

Daarnaast had vooral vroegbloeiende Merlot veel hinder van millerandage. Dit is slechte vruchtzetting waarbij druiventrossen bessen bevatten die sterk verschillen in grootte en, belangrijker nog, rijpheid. De meest voorkomende oorzaak is koud, regenachtig of anderszins slecht weer tijdens de bloeifase van de wijnstokken.

Vervolgens bleef het koel en nat in mei waardoor de groei van de wijnstokken vertraagde en na de bloei vielen er eind juni en begin juli zware regenbuien. Hierdoor moesten producenten scherp zijn op meeldauw. Om deze ziekte te bestrijden werd koperspray ingezet maar ook het beschadigde fruit te verwijderen en de wijnstokken “open” te zetten zodat er meer luchtcirculatie door de wijngaard kon komen.

Wijngaard Pascal Gonthier

Eindelijk kwam het warme en droge weer in augustus en september waardoor de rijping vorderde. Ondanks dat de schil goed rijpte, zorgde het koele groeiseizoen voor een te laag suikergehalte. Daarom is in veel gevallen chaptalisatie toegepast. Vervolgens om de groene onrijpe tonen te weren uit de wijn is er een kortere maceratie toegepast, zodat de zwaar geconcentreerde tannine in de pitten niet teveel invloed zouden krijgen op de wijn.

Hoofdrol voor terroir

Terroir heeft een belangrijke rol gespeeld. Wijngaarden nabij de Gironde rivier profiteerden van de opwarming door de nabij gelegen watermassa, terwijl wijngaarden landinwaarts meer te duchten hadden van de vorst. Ook de wijngaarden op het plateau van Pomerol en op de heuvels van St Émilion bleven meer bespaard dan de lager gelegen wijngaarden, omdat vorst eenmaal zwaardere lucht heeft en dus naar het laagste punt zakt.

Hoofdbrekende oogst

De oogst leverde ook hoofdbrekens op omdat er slecht weer was voorspeld. Neem je risico op onrijpe druiven en pluk je vroeg, of neem je het risico op weersomstandigheden en pluk je later. Voor degenen die de gok namen om de pluk een week uit te stellen  pakte de beslissing goed uit. Het hele jaar verliep al stroef en langzaam, dus namen de druiven ook de tijd om goed te rijpen. Het (voorspelde) slechte weer was niet gekomen en dus begon de oogst begon eind september onder druk van de Covid-19 beperkingen. De totale opbrengst is 5 tot 10% lager, maar door zorgvuldige selectie is het grootste deel van het geplukte fruit gezond.

Wat is “En primeur”

“En primeur” proeverij betekent dat de wijn nog op het vat ligt te rijpen, maar dat daar al van geproefd wordt. Op deze wijze probeert men vroeg een mening te vormen hoe de uiteindelijke wijn er uit zal zien. Hier kan men vervolgens op bieden waarbij prijs-kwaliteit heel belangrijk is. Feitelijk wanneer men biedingen uitbrengt op en primeur wijnen, koop je een recht op toekomstige wijn. In beleggingstermen zijn dit futures. Betaling vindt 18 tot 24 maanden voor de botteling plaats. Dit is voor wijnhuizen een manier om hun productie en voorraad te financieren (werkkapitaal financiering).

En primeur conclusie

De wijngaard omstandigheden zijn bijzonder uitdagend geweest. En nu komt het aan op het wijn maken hoe onderscheidend de wijnen zullen zijn. De Merlot had meer last van vorst en meeldauw-schade, terwijl de Cabernets beter op de grindbodem presteerden en de Petit Verdot genoot van de regen. Daarom is het geen “left-bank” of “right-bank” jaar aangezien de verschillen tussen Merlot en Cabernets minimaal zijn.

Het resultaat is een kleinere jaargang van goede wijnen aan de bovenkant. Deze jaargang heeft een lager alcohol percentage (12.5-13.5% ten opzichte van 14.5 tot 15%). Wijnen zijn fruitiger en lichter in tannine. Daarentegen zijn de dessertwijnen subliem.

Maar de markt is nog overspoeld door de grote jaren 2018-2020, dus de prijzen liggen naar verwachting gunstiger.

Nieuwe jaargang

Wanneer de wijnen opnieuw worden geproefd, kan je stellen dat er alsnog grote verschillen zijn. Op de rechteroever zijn er echt mooie wijnen voortgebracht, terwijl met name Médoc en Pessac-Léognan de druiven niet altijd goed rijp zijn gebleken en een beetje structuur missen.

Het plukmoment is ronduit bepalend geweest. Indien te vroeg is geplukt, waren de druiven niet rijp genoeg, en bespeur je tonen van paprika, die een aantal jaren afwezig was.

Bordeaux per appellatie

Laten we eens op appellatie niveau gaan kijken. Dankzij de uitdagingen zien we dat wijnhuizen hun wijn hebben gedeclasseerd. Dat wilt zeggen dat ze normaal in een hogere classificatie/appellatie hun wijn op de markt brengen. Dit geeft reeds aan dat ze voor grote uitdagingen hebben gestaan.

Médoc

In de Médoc hebben de uitdagingen vooral gelegen in de vele regenval voor de Merlot.  Dat verklaart meteen waarom Cabernet Sauvignon in hogere concentratie voorkomt. De goede wijnen zijn rijp en fris maar met een vleugje paprika.

Daar waar in de en primeur de Paillac wijnen goed naar voren, maar ze lijken toch slanker te zijn. Saint Estèphe is net iets koeler met meer kleigronden, waardoor Merlot een groter deel van de blend beslaat. Saint Julien is gewoonweg goed en stabiel. Terwijl Margaux de verrassing geeft. Hier vinden we met de Bordeaux jaargang 2021 wijnen die mooi, elegant en puur zijn.

Graves

In Pessac Léognan was het een stuk lastiger en lijken de druiven toch minder rijp te zijn geweest. De schade door de vorst was hier dan ook aanzienlijk. De Sémillon lijkt het geweldig te doen. Hoewel in voorbijgaande jaren deze wijn aan zuurgraad ontbrak, is deze spanning wel te vinden in jaargang 2021. Dit is een aromatische witte wijn geworden met mooie zuren.

Ten tijde van de groei waren vorst en meeldauw rampzalig in Sauternes. Uiteindelijk hebben slechts 12 van de 26 geklasseerde chateaux een wijn op de markt gezet, vaak in zeer kleine hoeveelheden. Het welbekende en exclusieve Chateau Yquem profiteert van haar ligging op een hoge rug. Hierdoor is er meer wind (en dus minder kans op meeldauw) en minder vorstrisico. Het resultaat mag er wezen met een mooie dessertwijn die goede zuren en frisheid heeft.

Libournais

Op de rechteroever is in tegenstelling tot de linkeroever de schade aan Merlot niet zo rampzalig geweest. Daarnaast viel er in september veel minder regen, maar slechts 38mm. Het verschil met andere jaargangen is het gebrek aan zonneschijn.

Hoewel Merlot een vroegrijpende druivensoort is, heeft zelfs Merlot het lastig gehad in 2021 wanneer ze te vroeg geplukt werd. Merlot die tot in oktober geoogst is echt goed geworden.

Kortom

Het jaargang 2021 uit Bordeaux geeft u een wijn op die mooi elegant is en ook jong goed drinkbaar. Het is geen klassieke bewaar-Bordeaux. Qua palet zit het meer op rood dan op zwart fruit met veel peper, kruiden en hartige accenten. Het is een perfecte jaargang voor het restaurantwezen. Een jong drinkbare wijn die uitstekend combineert bij gerechten.

Kortom Bordeaux 2021 is een vintage met subtiele charme en energiek wat resulteert in veel drinkplezier. Maar het is mooi ingetogen zonder teveel uitbundigheid!

Kleinste wijngebied in Frankrijk de Jura

Op zo’n 7.5 uur rijden vanaf Utrecht vinden we het kleinste wijngebied in Frankrijk, de Jura. Een die ook vaak overgeslagen wordt, mede omdat het letterlijk in de schaduw van de Bourgogne ligt. Het gebergte de Jura ligt ingeklemd tussen de Bourgogne en de Zwitserse grens en is vernoemd naar de periode in het mesozoïcum. De wijnbouwzone ligt op de eerste heuvels van de Jura.

Niet verwonderlijk vertonen de wijnen enige gelijkenis met de Bourgogne maar ook met Zwitserse wijnen. Maar er zijn ook onderscheidende wijnen. Denk aan de vin jaune, vin de paille of Macvin de Jura.

Klimaat en geologie

Ook het klimaat vertoont veel gelijkenis met de Bourgogne, echter de winters zijn veel kouder. De rijpheid van de druiven is daardoor vaak een zorg. Oogst stelt men uit om deze reden, vaak tot eind oktober opdat men de hoogst mogelijke suikergehalte behaalt. Om het risico op vorstschade te verminderen, worden de druiven getraind volgens het Guyot-systeem.

De meeste wijngaarden liggen op een hoogte tussen 250 en 400m tussen de vlaktes van de Bresse en het Juragebergte.

Guyot snoei

De Guyot snoeimethode geeft een relatief lage opbrengst maar de kwaliteit van de druiven is geweldig. Hoewel het resultaat van deze snoei dus goed is, is de methode relatief makkelijk.

Guyot snoei methode

Vanuit de stam wordt één of twee (dikke, stevige) tak(ken) geselecteerd die men als gesteltak(ken) gebruikt. Deze takken leidt men horizontaal geleid langs de trellis. Wanneer slechts één tak geleid wordt, noemt men dit enkel Guyot. Bij twee takken is dit dubbel Guyot.

De uitlopers op de gesteltakken worden het hele jaar door recht naar boven uitgeleid om deze verticaal te laten leiden. Zo vormen de vruchttakken.

Druivenrassen

Historisch gezien zijn er ruim 40 druivenrassen geweest. Pas tegen het eind van de 20e eeuw namen Chardonnay (lokaal ook Melon d’Arbois of Gamay Blanc) en Savagnin (lokaal naturé genaamd) een toevlucht. Vandaag de dag staat Chardonnay ongeveer 45% aangeplant. Savagnin treft u vooral aan in de vin jaune die een nootachtig aroma aan de volle wijn toevoegd.

Pinot Noir is vooral voor cépage wijnen, maar ook als blend met de lichtere Poulsard. Poulsard, met haar kenmerkende oranje tint, wordt ook veel gebruikt voor rosé wijnen. En is daarnaast één van de belangrijkste druiven voor de vin de paille.

De Trousseau druif tenslotte presteert het beste in de grindachtige wijngaarden van Arbois AOC.

Wijnregio’s

Grofweg is de Jura, het kleinste wijngebied in Frankrijk, in te delen in één regio en drie sub-appellaties. Maar kent ook drie product-appellaties. Het heeft slechts 2.000ha wijnbouwgebied.

Kleinste wijngebied in Frankrijk de Jura

Côtes du Jura AOC

Dit is de regionale AOC dat in 1937 werd opgericht en omvat het hele gebied. Maar wua hoeveelheid noteert het plaats twee achter Arbois AOC. Het is een langgerecht gebied dat 80km uitstrekt, maar de belangrijkste productie ligt tussen Arbois en l’Étoille in. Het produceert rode en roséwijnen van Poulsard-, Trousseau- en Pinot Noir-druiven, en witte wijnen van Chardonnay- en Savagnin-druiven.

De bodem van de Côtes du Jura bestaat uit kalksteen, grind en kleimet verschillende mengverhoudingen, afhankelijk van de gebieden (kalkrijker in het zuidelijke deel). Het typische klimaat van de regio is continentaal en semi-continentaal met weinig zonneschijn en koude winters. De zomers zijn koud en de voorjaarsvorst komt vaak voor, daarom planten wijnbouwers wijnstokken op de zuidelijke hellingen om te garanderen dat de vruchten het meeste zonlicht krijgen.

Arbois AOC

Rondom de stad Arbois in het noorden van de Jura vinden we de gelijknamige sub-appellatie. Het is de oudste appellatie van Frankrijk die in 1936 haar gecontroleerde appellatie status ontving. Dit is weliswaar met vijf andere appellaties toegekend, te weten Chateauneuf-du-Pape, Tavel, Cassis en Monbazillac. Voor rode en roséwijnen maakt men gebruik van Poulsard , Trousseau en Pinot Noir-druiven, en witte wijnen van Chardonnay- en Savagnin-druiven. Maar Arbois is uiteindelijk het meest bekend om haar rode wijnen, met ongeveer 70% van alle rode wijn uit de Jura. Deze is vooral gemaakt van Poulsard en Trousseau.

Vooral Trousseau is te vinden op de grindrijke bodem, die daardoor beter opwarmen en rijpen met een diepgekleurde intense wijn als resultaat.

Vooral de wijnen uit het dorp Pupillin staan bekend om haar kwaliteit dankzij de zuidelijke, kalksteenrijke hellingen en mogen daarom verkocht worden als Arbois-Pipillin.

Château-Chalon AOC

Het dorp Château-Chalon beslaat deze gelijknamige sub-appellatie. Binnen de appellatie regels zijn alleen witte wijnen van de Savagnin-druif gemaakt in de vin jaune-stijl  toegestaan. De Château-Chalon-wijnen worden echter niet expliciet geëtiketteerd als vin jaune. Maar we vinden hier wel de beste vin jaune wijnen van de Jura. De witte wijnen zijn bijzonder elegant omdat ze op pure kalksteen staan. De wijn staat bekend om zijn lange levensduur en het vermogen om tientallen jaren te rijpen. Sommigen zeggen zelfs 100 jaar, maar dan moeten we wachten tot 2036.

Echter de grenzen van de appellatie zijn nogal verwarrend. Sommige wijngaarden die binnen de grenzen van Château-Chalon AOC vallen, zijn aangeduid als Côtes du Jura AOC. Dit houdt verband met de eis dat de bodem moet bestaan uit grijze mergelgrond.

L’Étoile AOC

Dit is een sub-appellatie  die wijnen produceert van Chardonnay-, Savagnin- en Poulsard-druiven. Het is een zeer kleine wijngebied binnen de Jura in Frankrijk van ongeveer 75ha groot en de wijnen zie je zelden buiten de appellatie. De eigen appellatie is te danken aan het bijzondere meso-klimaat waar Chardonnay van profiteert. Hierdoor is een link met Chablis snel te leggen. Rode wijn is niet toegestaan binnen de appellatie regels.

Crémant de Jura AOC

Daarnaast kent men binnen de Côtes du Jura ook een mousserende wijn, genaamd Crémant de Jura AOC. Voorheen noemde men deze wijn vin mousseux. Hoewel de appellatie pas in 1995 is toegekend, bestaat de mousserende wijn reeds in de 18e eeuw. Witte wijnen moeten voor ten minste 70% Chardonnay, Pinot Noir en Trousseau bestaan, terwijl de resterende 30% aan de producent wordt overgelaten. Roséwijnen moeten minimaal 50% Pinot Noir, Trousseau of Poulsard zijn. Volgens de regelgeving dienen druiven hand geplukt te zijn, vervoert in kratten met gaten die de druiven laat oxideren en dat volledige trossen persing te ondergaan. De wijn dient men volgens de méthode traditionelle, zoals in Champagne, te maken om vervolgens 12 maanden te rijpen.

Onlangs hebben producenten hoogwaardige brut nature- en brut zero-wijnen gemaakt met biologische en biodynamische filosofie.

Late harvest voor Macvin de Jura AOC

Macvin de Jura AOC is een appellatie voor versterkte late oogst wijn. Voor het versterken gebruikt men het eau de vie Marc de Jura. Macvin wordt reeds sinds de 14e eeuw geproduceerd en kreeg haar appellatie in 1991 en kan rood of rosé zijn van Poulsard, Troussard en Pinot Noir of Chardonnay en Savagnin voor witte wijn. Door de toevoeging van “eau de vie” ofwel destillaat, stopt de vergisting en blijft er restsuiker achter. Macvin is een prima aperitief maar misstaat ook niet als dessertwijn.

Marc du Jura AOC

In 2013 ontving de Jura haar laatste appellatie, een product appellatie dat zich toelegt op de productie van de eau de vie Marc du Jura, wat gebruikt wordt voor de Macvin de Jura.

Lokaal vaak gerefereerd als “hartverwarmer” is dit een krachtige geparfumeerde wijn dat perfect past bij desserts.

Voor marc de vie perst men eerst de druiven. Om vervolgens van alles wat overblijft na filtering van het sap: stukjes schil, pitten en geriste trossen te gebruiken. Na gisting ondergaat de marc een dubbele destillatie in een alambiek, een destileerketel. Daarna rijpt de wijn minstens twee jaar in hout. Een langere rijping geeft meer rondheid en complexiteit.

Vin jaune in sherry-stijl

De meest onderscheidende wijn uit de Jura is de vin jaune. Deze wijn vertoont veel gelijkenissen met fino sherry, maar is niet versterkt. De enige toegestane druivensoort is Savagnin.

Na de gisting rijpt de wijn 6 jaar of langer in Bourgondische vaten. De vaten zijn tot aan de rand gevuld, maar door verdamping vermindert het vloeistofvolume in het vat waardoor een luchtlaag ontstaat. Door het plotse contact met zuurstof oxideert de wijn en groeit er een gist-laag die vergelijkbaar is met flor van de Jerez-regio. Dit heet sous voile in het frans.

De wijn wordt vervolgens gebotteld in een kenmerkende clavelin-wijnfles met een inhoud van 62 cL. Ook aan deze inhoud zit een reden. Gemiddeld verdampt 38% van 1 lt wijn en houd je dus 62cl over.

De vin jaune is een zeer droge, maar intens gearomatiseerde wijn met tonen van gedroogd fruit, walnoten, specerijen, toast, champignon en pekel. Decanteren is aanbevolen voordat je de wijn inschenkt.

Zoet vin de paille-stijl

Vin de Paille, ookwel “Stro-wijn” genaamd, gebruikt men druiven die 6 weken op stromatten drogen. Dit heeft overeenkomsten met de appassimento-methode in noord-Italië. Direct na de kersttijd perst men de bessen voorzichtig, het sap fermenteert en de wijn rijpt enkele jaren. Uitsluitend Chardonnay, Savagnin en Poulsard gebruikt men voor Vin de Paille. Deze wijnen hebben een diepe kleur en een luxueus, rijk aroma met dominante tonen van rozijnen en walnoten.

Controverse in de Alsace

Het hing al een tijdje in de lucht, maar de Elzas is verdeeld met een hoofdrol voor Riesling. De grote controverse is dat deze edele druivenras mag binnen de AOC Alsace geen zoete wijnen meer produceren. Dat wilt zeggen wijnen met meer dan 4mg restsuiker.

INAO, de organisatie die over herkomstbenamingen gaat in Frankrijk, heeft de bedoeling om de beschermde oorsprongsbenaming duidelijker te maken. Maar het gevolg is dat er gepassioneerde debatten en diepe meningsverschillen zijn ontstaan. Riesling is in staat om een wijde range van stijlen te produceren afhankelijk van terroir, expositie en rijpheid. Hierdoor is er veel onduidelijk hoe zoet de uiteindelijk wijn eigenlijk is. Men kent eenmaal geen classificatie zoals in Duitsland. INAO had de keuze uit drie opties; wijn mag niet meer dan 4gr/l suiker bevatten, de Europese richtlijn volgen om de wijn te etiketteren met het smaakpatroon: droog (sec), halfdroog (demi-sec), halfzoet (moulleux) of zoet (doux; zoals bijvoorbeeld in Duitsland). Of de gewenste Riesling te definiëren op basis van het rijpheidsniveau. Overigens de eerste optie geldt voor alle Franse wijnen, behalve in de Elzas.

Wat ging er aan vooraf

Overigens sinds 2021 werden producenten verplicht om op het etiket aan te duiden in welk smaakpatroon hun wijn viel. De bedoeling hiervan was om voor de consument meer duidelijkheid te brengen. Het zou de verkoop ten goede komen, omdat nogal wat mensen in de veronderstelling waren dat Alsace-wijnen vooral zoet waren. Iets wat ten onrechte is want de producenten kijken naar waar de markt om vraagt. Dus eigenlijk al voordat de consument goed en wel gewend is aan deze verandering, komt de volgende er al bovenop. Overigens blijft deze regel wel van kracht voor andere druivenrassen zoals Gewürztraminer, Pinot Blanc, Pinot Gris of Sylvaner.

Sinds 1 augustus 2023 is binnen de appellatie Alsace gereserveerd voor droge wijnen van Riesling. Echter vooral onafhankelijk wijnboeren betwijfelen of dat druiven die volle rijpheid bereiken wel kunnen voldoen aan deze gestelde eisen. Elzas heeft eenmaal microklimaten waar druiven zeer rijp kunnen worden en dus een hoger suikergehalte hebben. Het ligt ook deels in de traditie dat de Elzas verschillende wijnstijlen voortbrengt dankzij het gevarieerde terroir. Dit is dus het twistpunt, daar waar de AOC de bedoeling heeft om meer duidelijkheid voor de consument te verschaffen door te vereenvoudigen, zien wijnproducenten juist een aanval op de diversiteit en identiteit van de Elzas wijnen.

Uiteindelijk is “gekozen” voor de derde optie. De naam “Riesling” mag worden toegevoegd aan de AOC Alsace indien de wijn, na gisting, maximaal 4gr/lt restsuiker voor gechaptaliseerde wijn, tot max 9gr/lt voor niet-gechaptaliseerde wijn indien de zuurgraad niet meer dan 2gr/lt lager is dan het restsuikergehalte. Echter is er een uitzondering voor de Vendanges Tardives of Sélection de Grains Nobles en ook op de AOC Alsace met extra village- of wijngaardbenaming. Verder kunnen deze suiker en zuurgraad gehaltes elk jaar aangepast worden.

Na de publicatie in augustus, was er 1 maand om protest aan te tekenen. Deze hebben uiteindelijk geen verandering aangebracht en dus

Conclusie

Uhm snapt u het nog? Dit is zeker zeer duidelijk voor een consument. Daarnaast blijven de hogere kwaliteitswijnen (Vendanges Tardives en village/wijngaardbenamingen) vooralsnog buiten beschouwing, waardoor de suggestie wordt gewekt dat deze zoeter zijn dan de gewone AOC wijnen. Wanneer voor optie twee was gekozen, vermoed ik dat er veel meer duidelijkheid zou zijn ontstaan voor de consument. De naam Riesling mag op het etiket staan voor AOC Alsace wijnen indien de wijn voldoet aan de bovenstaande voorwaarden. Anders mag de referentie naar Riesling niet vermeld worden, neemt niet weg dat een AOC Alsace wijn dus wel van Riesling gemaakt is.

Nieuwe blik op oude wijn

Een Duits-Oostenrijks onderzoeksteam vonden een enorme hoeveelheid grafgiften bij het graf van koningin Merit-Neith van de 1e Dynastie in de necropolis Umm el Qa’äb. De archeologen vonden honderden oude potten met overblijfselen van 5.000 jaar oude wijn. Veel kruiken zijn nog in goede staat en hebben soms zelfs nog stoppen op de kruiken. De potten bevatten organische resten van 5.000 jaar oude wijn en een grote hoeveelheid goed geconserveerde druivenpitten.

Bron: Egyptisch Ministerie van Toerisme en Oudheden

De ontdekking van deze oude wijn draagt aanzienlijk bij aan het gebied van archeologie en de studie van oude beschavingen. Archeologen hebben lang volgehouden dat wijnproductie en -consumptie integrale componenten waren van oude samenlevingen, vooral onder de elite. Wijn was niet alleen een gekoesterde drank, maar ook een symbool van status en macht.

Vooral de koningen van Egypte stonden bekend om hun voorliefde voor wijn, die ze tijdens rituelen consumeerden en aan de goden offerden. De vondst van deze 5000 jaar oude wijn bewijst dat deze samenlevingen geavanceerde kennis hadden van het maken van wijn. Het bewaren van de wijnresten gedurende zo’n lange periode is een bewijs van hun vaardigheden en technieken. Het biedt ook een unieke blik op de methoden en praktijken van wijnproductie duizenden jaren geleden.

2023 een moeilijk jaar in Spanje

2023 was een zeer moeilijk jaar voor de Spaanse wijn industrie. Het jaar is gekenmerkt door zeer extreme droogte en een uitzonderlijk natte september maand met regen, hagel en wind. De verzekeraar Agroseguro verwacht dat het jaar ingaat als het grootste schadejaar met ruim € 100 miljoen aan schade uitkeringen, sinds de oprichting van het landbouwverzekeringssysteem in 1978. Het gevolg is dat Spanje de kleinste productie in zes jaar zal hebben, met geschat 33 miljoen hl. Dat is een daling van ongeveer 20%! Klimaatverandering is uiteindelijk de grootste boosdoener. En uiteindelijk is er geen regio bespaard gebleven.

Grootste wijnland onttroond

Italië is al enige jaren met afstand de grootste wijnproducent ter wereld. Echter het ziet er naar uit dat dit jaar de oogst met maar liefst 12% zal dalen tot ongeveer 43 miljoen hl onder invloed van klimaatverandering. De oogst wordt gekenmerkt door overstromingen, droogte en schade als gevolg van hagelbuien. Hierdoor wordt naar verwachting Italië onttroond als het grootste wijnland en zal Frankrijk voor het eerst in 9 jaar weer de eerste positie bekleden. Hier bleef de productie op het 5-jaars gemiddelde met zo’n 45 miljoen hl.

Wie bang is dat er een tekort zal komen aan Italiaanse wijnen heeft het mis. In de voorbijgaande jaren was er overproductie, waardoor de Italianen nu kunnen interen op hun wijnplas. Het lijkt erop dat het noorden, ongeacht de extreme hagel, toch nog haar productie op pijl weet te houden, maar juist het zuiden met extreme hitte is de oorzaak van de mindere productie.

Overigens Sicilië trapte af met het oogsten op 1 augustus. Dit was 10 dagen later dan in 2022, en helaas lijkt de oogst met 35% te dalen ten opzichte van 2022. De pluk zal ruim 100 dagen gaan duren, wat betekent dat dit het langste plukseizoen zal zijn. Ook hier had men te doen met extreme omstandigheden; hevige regenval in mei en juni, extreme hitte in juli, branden en schimmelplagen.

Frankrijk als grootste wijnland

Frankrijk laat een daling van slechts 2% ten opzichte van 2022 zien, waardoor de totale productie uitkomt op 45 miljoen hl. Hoewel dit getal met 1% boven het 5-jaarlijks gemiddelde ligt, zijn er wel gevaren op de loer. Volgens het SSP eisen valse meeldauw uitbraken in Bordeaux waarbij vooral de Merlot-druiven geraakt zijn (-9% tov 2022 of -17% van het 5-jarig gemiddelde) en het zuidwesten (Aude en Hérault) en droogte in de volumegebieden Languedoc en Roussillon (-8% tov 2022 of -2% van het 5-jarig gemiddelde)hun tol in de toekomst. Terwijl grijze rot of botrytis opduikt aan het eind van het groeiseizoen in andere gebieden, wat een goede uitkomt biedt voor dessertwijnen.

De Rhône en Provence hebben te maken gehad met meeldauw, hagel en zomerse hittegolf waardoor de opbrengst hier quite lijkt te spelen. Het goede nieuws komt uit Bourgogne en Beaujolais. Hier is het potentieel veelbelovend met een +11% ten opzichte van de 2022-opbrengst (of 21% van het 5-jarig gemiddelde). Ook in de Loire zien we zelfs +19%. Champagne liefhebbers hebben meer te lijden. Ondanks een recordgewicht van druiventrossen, maar botrytis lijkt roet in het eten (of wijn) te gooien. Het lijkt erop dat 11% van de druiven geïnfecteerd zijn wat een daling van 2% laat zien ten opzichte van 2022.

Franse uitdagingen

Overigens speelt nog een ander aspect in Frankrijk. Door de enorme hoeveelheden onverkochte wijn van eerdere jaren, worden deze door de Franse overheid opgekocht om omgevormd te worden tot alcohol voor parfum of ontsmettingsmiddel. Om deze reden moet Bordeaux duizenden hectaren wijngaarden verwijderen. Eén van de grootste boosdoeners is bier, de Franse jongeren hebben een voorkeur voor bier. De wijnverkoop in 2022 lag 30% lager dan in 2019. De prijs daalde met 21% in de tweede helft van 2022 in vergelijking met voorgaande jaren. Daarnaast vindt ook verschuiving plaats van rode naar witte of rosé wijnen dankzij de lange zomers en hogere temperaturen. Verder verandert de smaak van Bordeaux wijnen doordat hitte de wijnen tanninerijker maken met hoger alcohol percentages. En daarnaast natuurlijk de bosbranden die een rokerige smaak kunnen nalaten.

Spaanse productie 2023

Het derde grootste productie wijnland is nog steeds Spanje. Maar ook daar zien we een dramatische daling van maar liefst 20% tot 33 miljoen hl. Hier is de veroorzaker vooral de extreme hitte en droogte. De hitte in augustus heeft vooral de belangrijke Tempranillo-druif geraakt.  Overigens blijven Amerika en Australië op zeer gepaste afstand nummer 4 en 5.

Maar uiteindelijk gaat het om kwaliteit, en dat zit goed met de Italiaanse wijnen. De marketing machine draait volop en die zorgt voor de verkoopbaarheid. Het zal dus erom spannen welk land er het beste uit gaat komen!

Onderdompelen in wijn

Nacht van de Wijn

Yesss! Op 27 en 28 oktober vind de Nacht van de Wijn weer plaats. Een leuk wijnfestival waar je jezelf kan onderdompelen in de wereld van wijn. Dit vindt plaats in het Werkspoor Kathedraal te Utrecht. Wat kan je hiervan verwachten? Meer dan 200 wijnen van over de gehele wereld worden samengebracht op één locatie. De ideale plek voor wijnliefhebbers, fijnproevers en levensgenieters. Naast wijn zijn er culinaire hapjes en live muziek. Naast een entree prijs van €17.50 betaal je per glas (vanaf €5.00) voor de wijn naar keuze. Tickets zijn verkrijgbaar aan de deur, maar het aan te bevelen om te reserveren via de website.

World’s Best Vineyard 2023

Sinds 2019 stelt de organisatie een prestigieuze lijst samen van de 50 wijngaarden met de meest verbazingwekkende wijngaardervaringen. De beste plaatsen om geweldige wijnen te proeven en meer te weten te komen over wijn maken en druiventeelt. Velen bieden ook een prachtig uitzicht, restaurants en plaatsen om te verblijven. Het gaat dus niet om de kwaliteit van de wijn, maar om de ervaringen die eromheen gebouwd zijn. In 2023 kent de lijst 15 nieuwe toevoegingen. Het is een leuke lijst om rekening te houden met je vakantiebestemming, echter je zal zeker diepe zakken nodig hebben!

Vernieuwing in Oostenrijk

Natuurlijk groeit niet op elke locatie waar wijngaarden worden aangelegd kwaliteit druiven. Het is een combinatie van factoren, zoals bodemgesteldheid, druivenvariëteit, microklimaat en dergelijke. Maar hoe kan je een matige of goede wijn onderscheiden van een fantastische wijn? Daarvoor zijn classificaties in het leven geroepen. Echter dit dient men wel met enige acht beschouwen. Kijken we naar de Bordeaux classificatie, is dit gebaseerd op basis van reputatie en handelsprijs van het domein uit 1855 (!!). Sindsdien is deze lijst maar zeer beperkt aangepast, onafhankelijk van de kwaliteit. Tevens wanneer een geclassificeerd domein een aangelegen (niet-geclassificeerde) wijngaard overneemt, is deze wijngaard plotsklaps ook geclassificeerd. Dus hier is het een beetje krom. In de Champagne gaat men uit van de plaatsnaam. Kijk je in Bourgogne, daar gaat de klassering zover als wijngaardpercelen en is gebaseerd op het terroir.

Vernieuwing van DAC niveaus

Nu zien we dat de Bourgondische logica vaker wordt gekopieerd. Dat zagen we reeds in Duitsland, maar nu ook in Oostenrijk. Doordat de wijngaarden verdeeld zijn over vele wijnhuizen en de wijngaarden op verschillende locaties liggen, is de keuze voor locatie eigenlijk natuurlijk te noemen. Vandaar dat sinds augustus 2023 de classificatie ook in de wet geregeld is. De eerste wijngaard classificaties kunnen we in 2025 verwachten.

De bestaande opbouw van Gebietswein (regionale wijn), Ortswein (gemeente/village wijn) en Riedenwein (single vineyard wijn) blijft bestaan. Binnen Riedenwein is een onderscheid geïntroduceerd met Erste Lage (Premier Cru) en Grosse Lage (Grand Cru). Het gebruik van Erste en Grosse Lage is voorbehouden aan DAC-wijnen. In het kort zijn de vereisten dat de regio waar de wijn vandaan komt de drie DAC (bovengenoemde) niveaus hanteert, dat de druiven met de hand zijn geoogst en dat er een lagere opbrengst per hectare gehanteerd wordt dan het wettelijk maximum voor de regio.

Vernieuwing van DAC pyramide

Om in aanmerking te komen voor de hoogste classificatie zal de regionale wijn comité een verzoek moeten indienen aan de Nationale Wijn Comité namens de betreffende wijngaard (Ried). Dit omvat tevens de historische belangrijkheid van de wijngaard, een beschrijving van de bodemopbouw, geologische karakteristieken, klimaat en ligging van de wijngaard. Tenslotte de nationale en internationale waardering van de wijn als bewijs van de hoge kwaliteit die de wijngaard kan opleveren. Om in aanmerking te komen voor Grosse Lage zal de wijngaard eerst vijf jaar de Erste Lage classificatie moeten bezitten. Nadere vereisten om Grosse Lage te hanteren zal nog verder gespecificeerd worden.

Overigens zal de huidige classificatie van kabinet, spätlese tot aan beerenauslese ook gewoon blijven bestaan binnen de opzet van DAC.

DAC compleet

Om even in Oostenrijk te blijven. Zoals je misschien kan herinneren van ons artikel over Oostenrijk, waren er twee regio’s die de DAC classificatie niet hadden. Nadat Wagram reeds in 2021 was toegetreden tot de DAC familie, heeft nu in 2023 ook Thermenregio de DAC classificatie omarmd. Hiermee treedt de laatste regio toe tot de DAC familie en zijn alle regio’s in Oostenrijk DAC geklasseerd.

Thermen regio

Bron: Austrian Wine

Prachtig witte Bourgogne

Na mijn bezoek aan Nuits St Georges was ik ook in de buurt van Meursault met haar prachtig witte Bourgogne wijnen. Afstanden zijn eenmaal te verwaarlozen in de Bourgogne! Langs de welbekende weg D974 die dwars door de Bourgone snijdt, kwam ik Maison Moillard tegen. Maison Moillard was in 1850 in Nuits St Georges opgericht. Met hun 11.5ha in eigen beheer verbouwt Moillard wijn op duurzame wijze. Vervolgens is Moillard zich door de jaren heen meer gaan toeleggen op het samenwerken met partners en inkopen van druiven. En zo is het handelshuis geboren.

De witte wijnen worden voornamelijk gevinifieerd in de vestigingen in Chablisien, Côte de Beaune en Mâconnais. Het is van groot belang om de druiven te beschermen tegen oxidatie. Zodra de druiven in de wijnmakerij aankomen, worden de druiven voorzichtig geperst in de pneumatische persen. Afhankelijk van de appellatie fermenteren de most in temperatuur gereguleerde roestvrijstalen tanks (voor Chablis, Mâcon) of in eiken vaten. Regelmatige batonnages maken het mogelijk om de fijne droesem (oude gistcellen) in de wijn om te scheppen. Hierdoor verkrijgt de wijn meer aromatische complexiteit. Het doel is om complexe, frisse wijnen voort te brengen.

De proeverij

De locatie langs de D974 nabij Meurseult is een prachtig modern complex. Ook zonder afspraak wordt je zeer vriendelijk ontvangen door medewerkers met veel kennis. Je kan kiezen uit verschillende proeverijen (3,4,7 of meer wijnen) naar keuze. Daar hangt wel een prijskaartje aan vast. Omdat ik al het een en ander geproefd had koos ik voor 4 wijnen, waarvoor ik €40 moest betalen. Echter gaan de weg, werden steeds meer flessen voor mij neergezet en kwam de teller op 7 stuks te staan! En bedenk dan ook dat wijnen uit de Côte de Beaune niet tot de goedkoopste behoren.

Chassagne-Montrachet 2020

We beginnen met een Chassagne-Montrachet Grand Cru 2020. Chassagne-Montrachet is een dorpsappellatie voor zowel rode als witte wijn. Het ligt in de Côte de Beaune, het zuiden van de Côte d’Or. Samen met de dorpsappellatie Puligny-Montrachet omvat Chassagne-Montrachet de Grand Cru Montrachet-wijngaard. Echter dit is de instapwijn met een dorpsappellatie.

De lichtgele wijn met groene tinten heeft een intense neus van steenfruit en acaciabloemen. De wijn heeft een hoge zuurgraad wat redelijk overheerst. Met een pallet waarin citrus domineert en het vettige boterachtige op de achtergrond is. De afdronk is beperkt en wordt overheerst door de hoge zuurgraad.

Voor mij is deze wijn het net niet. Deze heeft gewoonweg teveel zuur. Echter qua prijs is deze wijn nog steeds stevig, rond de €60.

Meursault 2019

Rondom het dorpje Meursault liggen tevens de wijngaarden op 200-300m hoogte. Meursault kent geen grand-cru wijngaarden, maar wel ruim 100ha Premier Cru en 380ha Cru wijngaarden. Deze staan nagenoeg geheel met Chardonnay aangeplant. Deze druiven leveren rijke volle wijnen op, vaak met tonen van boter, amandel en hazelnoten. De wijnen staan vooral bekend om de waarneembare geologische verschillen tussen de wijngaarden binnen deze dorpsappellatie. Meursault wijnen staan bekend om hun betrouwbare hoogwaardige Premier Cru’s. Vooral de wijngaarden Charmes, Perrières en Genevrières staan erg goed bekend. Daarnaast kent Meursault een aantal bijzondere lieu dit-sites, dit zijn stukjes van een wijngaard dat geen Premier Cru is, maar wel bekend staat als zeer goed.

Deze wijn heeft ook een mooie lichtgele kleur met groene accenten. De kleurintensiteit is licht. Wanneer je de wijn tot je neemt, ruik je eerst een uitgesproken boeket van kamperfoelie en citrus. Maar ook amandelen en hazelnoten met op de achtergrond brioche en toast. De wijn is knisperend fruitig door het hoge zuur en heeft een gemiddeld alcohol percentage met een aangename body en smaakintensiteit. Het pallet bestaat uit amandelspijs, hazelnoten gedragen door houtrijpingstoetsen en mineralen (beetje zoutig). De afdronk is gemiddeld maar zeer prettig. Je zou willen dat deze langer aanhoudt.

Het is een heerlijke wijn om zo van te genieten, of als borrelwijn naast zoutjes, zachte kazen of kalfsvlees. De prijs zal je snel doen bedenken, met zo’n €75 per fles.

Chassagne-Montrachet Les Chenevottes 2018

Toen kwamen we aan bij het 2e glas uit Chassagne-Montrachet. Het jaar 2018 was een uitzonderlijk goed jaar dankzij een gematigde temperaturen en goed verdeelde regenval. De warme zomer met intense zon droeg bij aan een mooie rijping. Les Chenevottes is een perceel in Chassagne-Montrachet dat gelegen is op het zuidoosten. Een ideale ligging dus om druiven goe wid te laten rijpen. De bodem is voornamelijk samengesteld uit kalksteen, wat de wijnen een mooie mineraliteit en grote finesse geeft.

De droge elegante wijn heeft subtiele aroma’s van citrus en steenfruit en witte bloemen, vergezeld van een levendige zuurgraad en een mooie lengte. De alcohol voelt ietswat vettig aan op de tong in combinatie met een zachte boter van de malolactische omzetting. Deze wijn heeft een interessant verouderingspotentieel en kan in de loop van de tijd verbeteren door complexere tonen te ontwikkelen.

Kortom een zeer goede wijn wat echt genieten is naast gevogelte of gegrilde vis. Voor de prijs, denk aan €80 per fles.

Puligny-Montrachet Premier Cru Champ Gain 2016

Het dorp heette van oorsprong Puligny. Maar omdat de iconische Grand Cru wijngaard “Le Montrachet” onderdeel uitmaakt van het dorp, werd in 1879 de verwijzing toegevoegd tot Puligny-Montrachet. Overigens deze wijngaard wordt dus gedeeld met Chassagne-Montrachet. De appellatie omvat rode wijn van Pinot Noir en witte wijn van Chardonnay, echter de Pinot Noir is nagenoeg te verwaarlozen. De appellatie kent 17 Premier Cru wijngaarden die naast deze titel ook de naam van de wijngaard mogen dragen op het etiket. Daarnaast liggen er vier Grand Cru wijngaarden: Le Montrachet, Bâtard-Montrachet, Chevalier Montrachet en Bienvenues-Bâtard-Montrachet.

Het bijzondere terroir van Puligny onderscheidt zich van Chassagne in het zuiden en Meursault in het noorden. Dit vertaalt zich in wijnen met grotere minerale invloeden en meer body in vergelijking met de toegankelijkere wijnen van Chassagne of de meer geparfumeerde wijnen uit Meursault. De wijngaard Champ Gain is de hoogst gelegen wijngaard. De toplaag is dun en er is meer verkoeling waardoor de druiven langzamer rijpen en meer finesse krijgen.

Deze wijn is meer goudkleurig met een mooie intensiteit. De neus roept aroma’s op van witte bloemen (zoals acacia), heel licht wit fruit. De geurintensiteit is vlak. Maar in de mond komt het minerale aspect zeer duidelijk naar voren door het vuursteen en natte steen pallet. De zuurgraad, body en alcohol zijn mooi in balans en de afdronk is lang. Maar het is niet mijn wijn. Ik vind het allemaal net te vlak en te weinig fruit.

Serveer deze wijn bij kalfsvlees met champignons of bij kreeft. Hoewel de wijn voor mij matig is, is de prijs desondanks €115.

Puligny Montrachet Premier Cru Champ Gain 2010

Het is zeer interessant om wijnen van dezelfde wijngaard van meerdere jaargangen te proeven. Het terroir is hetzelfde, maar de klimatologische omstandigheden zijn anders natuurlijk. Daar waar 2016 droog en zonnig was, was 2010 iets koeler. En dat merken we direct in de wijnen! Het is een spannende wijn met veel facetten.

Ook hier is de kleur meer goudgeel en in de neus een licht vleugje van citrus, maar vooral minerale tonen. De wijn heeft een prettige zuurgraad die mooi geïntegreerd is in de wijn. En heeft een mooi balans met de alcohol. De body is vol te noemen. In het pallet bespeur je wit fruit en citrus. Maar ook natte steen en vuursteen, een prettig botertje en brioche. Het is een wijn met een uitstekend rijpingspotentieel, maar gelet op de leeftijd toch echt wel in de komende jaren gedronken te worden.

Serveer naast deze wijn botervis of wit vlees. Helaas is de prijs wijn niet meer vrij verkrijgbaar. Maar het is zeker een topfavoriet!

Puligny Montrachet Premier Cru Les Folatières 2020

Op dezelfde helling als Le Montrachet wijngaard, vinden we ook Les Folatières. Maar deze ligt iets verder heuvelopwaarts, waardoor de exposie net anders is en vandaar is het een Premier Cru wijngaard. De wijngaard beslaat 17.5ha en grenst aan andere Premier Cru wijngaarden, zoals Champ Gain. Les Folatières bevat ook vier lieu dit’s, dit zijn Es Folatières, En la Richarde, Peux Bois en Au Channoit. Echter deze referenties zien we maar zelden op het etiket.

De wijn is nog erg jong en dat komt terug in de hoge zuurgraad.  De wijn heeft een mooie goudgele kleur met een neus van citrus en steenfruit. Ook een vleugje brioche en vanille komen door. Dit is allemaal heel subtiel. De wijn heeft een prettige gemiddelde body met een mineraalrijke textuur. Zoals gezegd is de zuurgraad nog hoog wat de wijn licht uit balans brengt. Het palet kent rijke fruittonen van perzik, abrikoos, citroen maar ook natte stenen, vuursteen, brioche, toast en een vleugje vanille. De afdronk is aangenaam en lang. Het is duidelijk dat deze wijn nog minstens 5 jaar weggelegd kan worden voor nog complexere smaken en vermindering van de zuurgraad.

Ze is ook nu al lekker bij een salade. Maar ik zou vis zeker niet aanraden. Prijstechnisch ligt deze wijn in de buurt van de €150.

Corton Charlemagne Grand Cru 2019

De wijngaard Corton-Charlemagne ligt tussen de dorpen Pernand-Vergelesses en Aloxe-Corton, op de mytische Corton heuvel. En dit is tevens één van de Grand Cru wijngaarden. Het  beslaat meerdere individuele wijngaard-climats over de bijna cirkelvormige heuveltop. Ongeveer 52ha valt onder de appellatie Corton-Charlemagne. Het dichte bos dat op de top van de heuvel staat, is cruciaal voor het heersende meso-klimaat. De bovengrond van klei is weggespoeld van de top van de helling die het dichtst bij de bomen ligt. Hierdoor iseen mengsel van kalksteen en mergel ontstaan ​​dat het meest geschikt is voor witte druiven, die van oudsher de bron van Corton-Charlemagne is geweest.

Corton-Charlemagne behoort tot de duurdere witte wijnen ter wereld, hoewel het nog steeds niet de prijzen bereikt die worden geëist door zijn tegenhangers in Montrachet. Het is dus ook niet verwonderlijk dat deze wijn werd geschonken uit een fles met een coravin afsluiting.

Deze Corton Charlemagne Grand Cru 2019 is een absolute geniet wijn, een meer dan prachtig witte Bourgogne. Het heeft alle facetten van complexiteit, ondanks de jeugdigheid voor een Grand Cru. De wijn heeft een bleek gouden kleur met een complexe neus van geconfijte sinaasappel, hazelnoten en brioche. De smaak is fris met een volle prettige body. Het fruit is al naar de achtergrond aan het gaan, maar meer complexe smaken als vuursteen en toast komen naar voren. Het geheel van deze witte Bourgogne wijn is prachtig; een karaktervolle expressieve wijn! Ik zou deze wijn alleen geen 10 jaar meer wegleggen.

Natuurlijk kan je gewoon zo van deze wijn genieten (evt met lichte kazen), maar ook naast gevogelte of kalfsvlees met een roomsaus of kreeft of krab is deze wijn geweldig. En in dat rijtje past deze wijn ook wel met haar € 190….

Conclusie

Ik kwam gewoon aanwaaien bij Moillard, zonder afspraak. Maar desondanks word je heel vriendelijk ontvangen en trekken ze alles uit de kast. Vooral wanneer je aandachtig luistert en serieus proeft. Iedereen is heel bevlogen en heeft goede kennis van zaken. En nee, je hoeft niet je beste Frans op te zetten, ze spreken er ook Engels.

Natuurlijk is het bekend dat Bourgogne wijnen prijzig zijn, maar het verraste mij dat ze zo makkelijk de topklasse wijnen inschenken. Voor mij kwamen de Meursault 2019 en de Grand Cru als het beste uit de bus. Maar ja, toch die prijs… die groeit mij toch wel boven mijn hoofd. Ook was het zeer interessant om de twee wijngaarden Champ Gain en Les Folatières te proeven uit hetzelfde jaar. Voor mij kwam de (goedkopere) Champ Gain als beste uit de bus.

Onverwacht indrukwekkend Aloxe-Corton

Nadat ik verder gereden was kwam ik langs Aloxe-Corton. Dit is een klein dorp ten noorden van de stad Beaune en de Côte de Beaune. Het is gelegen op de vlakten onder de Cote d’Or-helling, in een van de meest dicht beplante gebieden van de regio. De focus ligt hier op de productie van wijn van Pinot Noir. Corton is ook de enige rode Grand Cru in de Côte de Beaune, en van alle Grand Cru’s in de Bourgogne één van de goedkoopste. Ik heb op Chateau Aloxe-Corton C onverwacht mogen genieten van een persoonlijke proeverij met wijnen die indrukwekkend waren.

Classificatie nader toegelicht

De wijnbouwgeschiedenis van Aloxe-Corton gaat terug tot het jaar 775, toen keizer Karel de Grote de wijngaard op de heuvel Corton, gelegen achter het Château, schonk aan Saint-Andoche van Saulieu. Als teken van dankbaarheid zijn de wijnstokken naar hem vernoemd. De naam is een verwijzing naar de heuvel van Corton welke de sinds 1937 enige Grand Cru voor rode wijn in de Côtes de Beaune is. De Aloxe-Corton wijngaarden zijn in 1982 geclassificeerd toen ongeveer een derde van de wijngaarden Premier Cru status verkregen. Voor witte wijnen uit Aloxe-Corton bestaat de Grand Cru Corton-Charlemagne. Onder de twee Grand Cru-statussen vinden we de Aloxe-Corton Premier Cru en Aloxe Corton Village. Wijngaard of dorp (Aloxe-Corton, Ladois-Serringy of Pernand-Vergelesses) maken dan niet uit.

Indrukwekkend Aloxe-Corton
Bourgogne Maps – outil cartographique interactif – www.bourgogne-maps.fr

Wat maakt Aloxe-Corton indrukwekkend?

Waarom is Aloxe-Corton dan zo een goede wijn (sommigen beweren zelfs één van de mooiste wijnen van Bourgogne)? Op de beste plekken tegen de heuvel is de kalksteenbodem wat lichter. Verder vind je vulkanische afzetting, klei en kiezelsteen in de bodem. De bodem is dus bijzonder gevarieerd en goed afwaterend. Dit maakt de hoogst gelegen delen van de heuvel het meest geschikt voor de Chardonnay. Hoe lager tegen de heuvel, des te meer er klei in de bodem zit en komt de Pinot Noir het best tot zijn recht. Bodem is hier dus alles bepalend. Wijngaarden in het noorden geven zachte en fruitige wijnen en in het zuiden juist krachtige en gestructureerde wijnen.

De Aloxe-Corton rode wijnen zijn vrij donker van kleur, hun schakeringen variëren van diep robijnrood, tot granaatrood. Wanneer de win nog jong is, suggereert het aroma’s van klein rood fruit (framboos, aardbei) en zwart fruit (zwarte bes, braam). Deze worden intenser met de leeftijd en evolueren naar pioenroos en jasmijn, geconserveerd fruit en brandewijnfruit, pistache, pruim, leer, truffel, paddenstoel en kaneel. De diepe grond brengt een krachtige, volle Pinot Noir voort, robuust en toch verfijnd. Mals en fruitig, deze wijn bereikt zijn hoogtepunt na 3 tot 5 jaar in de kelder, onthult een stevig en goed gebouwd lichaam, rijkelijk taai en met aangename tannine.

Chateau Corton C.

Één van de bekendste wijnhuizen in deze appellatie is Château Corton C. Dit  stond tot voor kort bekend onder de naam Château de Corton-André, vernoemd naar de voormalige eigenaar. Het kasteel van Corton dateert uit de 19e eeuw en was jaren in bezit van wijnbouwer Pierre André. In 2002 kwam het domein in handen van de Ballande-groep uit Bordeaux. Maar door verouderde productiemethoden was de omzet in 10 jaar tijd gehalveerd en nam het handelshuis Bejot Vins & Terroirs het domein over in augustus 2014. Om het vervolgens door te verkopen aan de Zwitserse familie Frey in oktober.

Sindsdien is Caroline Frey de wijnmaker (vandaar de ‘C.’?). Zij bracht het domein in een transitie tot biologische wijnbouw, met 2021 de certificering. Nu is ze bezig met de volgende stap naar biodynamische wijnbouw. Het kasteel, met zijn typische geglazuurde gekleurde dakpannen, dat aan de voet van de bekende heuvel ligt, is een blikvanger.

Het domein omvat drie Grand Cru’s: van de monopole Clos du Château, Les Chaumes en Les Renardes. Tevens kent Aloxe Corton C een witte Corton-Charlemagne. Daarnaast zijn er meerdere Premier Cru’s en village-wijnen. Het domein omvat 7ha eigen wijngaarden, waarbij het grootste slechts 0,9ha groot is. Dit geeft direct aan hoe schaars de wijnen zijn.

 Ik kon het niet nalaten dit mooie chateau te bezoeken. Ik viel er met mijn neus in de boter en kreeg een diepte proeverij van 4 wijnen en zeker niet de minste.

Onverwacht indrukwekkend Aloxe-Corton
®Love4Wine

Aloxe Corton village 2019

De Village 2019 van Aloxe Corton C is een redelijk simpele wijn. In de neus overheerst het zwarte fruit van bramen en zwarte bessen. Terwijl de smalle body en het hoge zuur nog niet veel indruk maken. Het pallet is vooral fruitig met een lichte toon van kruidigheid. Maar het ontbreekt aan diepte en lengte. Hoewel vier jaar oud, maakt de wijn nog geen indruk. En ik twijfel of de wijn beter wordt wanneer deze wordt weggelegd. De wijn gaat goed met een charcuterie of kaasplankje met jongere kazen.

Aloxe-Corton C Premier Cru Les Petites Lolieres 2018

Les Petites Lolières is een Premier Cru climat van 1.6ha groot die meerdere eigenaren heeft. De wijn heeft een robijnrode kleur. De rijke bijna jamachtige frambozen- en aardbeien aroma’s worden gedragen door aardse tonen van natte bladeren en paddenstoelen. Het palet is zacht met een gemiddelde body, zachte tannine en gemiddeld alcohol. In de mond proef je rood fruit dat neigt naar zwart fruit zoals bramen en zwarte bessen met een zweem van truffel. In delange afdronk is het genieten van het prettige fruit en zuurgraad geïntegreerd met cederhout.

Naast een mooi wild of rundvlees gerecht komt deze wijn nog beter tot uiting. Verwacht dat de prijs rond de 70€ ligt en kan zeker nog een jaar of 10 ouderen.

Premier Cru Les Paulands 2018

Net iets lager dan het climat Les Petites Lolières ligt het climat Les Paulands. Het is één van de weinige wijngaarden waarbij verschillende secties de drie classificaties beslaat. De wijngaard ligt aan de voet van de Corton-heuvel waarbij het meest noordelijke deel valt onder Corton Grand Cru appellatie, terwijl het middelste deel de Premier Cru-sectie beslaat en het zuidelijke deel een Village-appellatie heeft. Dit toont meteen de complexiteit van de Bourgondische wijnwetgeving.

De bodem bestaat uit ijzerrijke, kiezelachtige kalksteen. Drainage is goed, en dus kunnen wijnstokken uitgebreide wortelstelsels ontwikkelen om te profiteren van voedingsstoffen diep in de grond. Dit versterkt de wijnstokken en vermindert de kracht , waardoor bessen van hoge kwaliteit ontstaan, die op hun beurt geconcentreerde wijn produceren. Les Paulands Premier Cru zijn zeldzaam omdat de meeste druiven gebruikt worden voor de Aloxe-Corton Premier Cru wijnen.

Deze mooie robijnrode wijn onthult in de neus een perfecte balans tussen de aangename aroma’s van bramen en frambozen. De smaak is vol met aroma’s van kersen en zoethout gevolgd door bijna rijpe tannine. Vergelijking tot de Les Petites Lolières heeft deze wijn iets hardere tannine wat de wijn helaas overschaduwd.

Grand Cru Clos du Chateau  Monopole 2017

Recht aan het château ligt een ommuurde wijngaard binnen de Corton Grand Cru appellatie. Dit is de fameuze Clos du Chateau. Het is één van de weinige monopole, een clos die volledig in eigendom is van één eigenaar en het enige van Château Aloxe-Corton C. Een clos is een ommuurde wijngaard. Deze zijn vaak beter beschermd tegen diefstal van druiven in vroeger tijden maar belangrijker het kan een mesoklimaat creëren waardoor druiven beter rijpen en dus van hogere kwaliteit zijn.

De wijn krijgt 20 maanden houtrijping waardoor deze wijn echt Grand Cru waardig is. En dit proef je duidelijk. Deze wijn maakt het bezoek aan Aloxe-Corton zeker onverwacht en indrukwekkend. De wijn is mooi diep robijnrood met een neus van rood fruit, tabak, leer en de aangename zoete tonen van zoethout. De smaak is boterzacht met heel zachte tannine. De zuurgraad is bijzonder harmonieus met de tannine en het alcohol percentage. Het heerlijke rode en zwarte fruit wisselt zich af met tertiaire aroma’s van tabak en leer. Terwijl in de lange prettige afdronk zoethout en vanille worden begeleid door aangename kruidige tonen. Dit is kortom een topper, maar dat mag ook wel voor die prijs die boven de 200€ ligt (en ja dat is voor één fles!)

Adembenemende proeverij Nuits-St-Georges

Tijdens mijn verblijf in de Beaujolais-streek kon ik het niet nalaten om even een ommetje te maken om zo te genieten van het fantastische Bourgogne. Het is en blijft een gebied waar unieke wijnen vandaan komen. Nergens zie je op zo een kleine km2 zoveel verschillende wijnstijlen. Dit vloeit allemaal voort uit het lokale terroir. Het is verbazingwekkend dat ligging zoveel te weeg kan brengen. Mijn keuze is uiteindelijk gevallen op een kleine “cave” in het schattige plaatsje Nuits-St-Georges waar ik van een adembenemende proeverij heb genoten. In Nederland zou dit, oneerbiedig gezegd, een wijnspeciaalzaak zijn, maar dan natuurlijk heel anders.

Het voordeel van een “cave” is dat ze wijnen van verschillende producenten uit de verschillende subregio’s in de Bourgogne hebben. Daarnaast zijn kleine “degustation”, ofwel proeverijen, volledig gratis.

Een korte recap

Even een korte recap. Bourgogne ligt in het oosten van Frankrijk, grofweg tussen Dijon en Lyon. En het zal Frankrijk niet zijn wanneer er tenminste één uitzondering is. Voor deze regio is dat de Chablis wat ten oosten van Auxerre, net onder de Champagne-streek ligt. Naast Chablis bestaat de Bourgogne uit de Côte d’Or, Côte Chalonnaise en Mâconnais.

De Côte d’Or ofwel “gouden helling” ookwel “goudkust” wordt zo genoemd omdat je hier de allerbeste wijnen van de regio zult vinden. Deze regio is onder te verdelen in de noordelijke Côte de Nuits waar de focus ligt op Pinot Noir en de zuidelijke Côte de Beaune wat meer gericht is op Chardonnay. De Côte de Nuits heeft maar liefst 24 grand cru en 10 Premier Cru-wijngaarden en vormen een lappendeken op de oostelijke hellingen met uitzicht op de vallei en de rivier de Saône. De overige wijngaarden hebben een “gewone” cru-status. Ze beginnen bij het dorp Gevrey-Chambertin en eindigt bij Nuits-St-Georges. De meeste wijngaarden zijn klein en hebben veel eigenaars vanwege de structuur van het erfrecht na de Franse Revolutie.

Het dorp waar ik op bezoek was, Nuit-St-Georges, is een dorpsappellatie binnen Côte de Nuits. Maar ik heb hier verschillende wijnen uit de hele Côte d’Or geproefd.

Maison Chanzy, Rully 2018

Ik begon met een witte wijn uit Rully van het wijnhuis Maison Chanzy. Rully is een dorp dat ligt nog iets zuidelijker in de Côte Chalonnaise, net tegen de Côte de Beaune aan. Deze wijnen zijn prijstechnisch zeker een stuk interessanter. Maison Chanzy is opgericht in 1928 en begon in Bouzeron, een plaatsje wat net boven Rully ligt. Tegenwoordig is de onderneming in handen van een investeringsmaatschappij en het omvat 80ha, waarvan 66ha beplant zijn met Aligoté, Chardonnay en Pinot Noir. De wijngaarden liggen verspreid over Côte Chalonnaise, Côte de Beaune en Côte de Nuits.

Domaine Chanzy Rully

De wijn kent een mooie goudgele kleur en heeft een expressieve neus met citrus, tropisch fruit (zoals ananas) en karamel. Ze heeft een prettige body waarbij de hoge zuurgraad en gemiddeld (13%) alcohol goed aanvoelt. Desondanks komt de wijn een beetje waterig over, alsof de body zich niet geheel heeft ontwikkeld. De kruidachtige hints met boter-tonen van de malolactische omzetting, wisselen af met steen- en tropisch fruit getuige de warmere regio in het zuiden. De afdronk is gemiddeld. Kortom de wijn is sappig, recht toe recht aan maar mist de bijzonderheid.

Geniet van deze wijn bij een visgerecht, zonder een overdaad aan (romige) saus. Omdat dit de wijn tekort zal doen. Bij een iets hardere kaas komt de wijn beter uit de voeten.

Domaine Collotte Marsannay les Boivins 2021

De volgende wijn was afkomstig van Domaine Collotte, gelegen in Marsannay. Marsannay AOC ligt tegen Dijon aan en is de eerste dorpsappellatie van de Côte de Nuits en wordt daarom vaak Porte d’Or (de Gouden Poort) genoemd. Het is de enige dorpsappellatie in de Bourgogne waar zowel rode, witte als rosé wijn zijn geclassificeerd. Vooral rosé is bijzonder omdat die normaal de classificatie Bourgogne Passe-tous-grains of Cremant de Bourgogne krijgen. Er zijn ongeveer 300ha aan wijngaarden beheerd door 40 producenten. Domaine Collotte werkt met relatief oudere wijnstokken en de druiven worden met de hand geselecteerd en volledig van stokjes ontdaan. Na een koude inweking van 7 dagen fermenteert de wijn en dompelt men de schillen 2x per dag onder in het sap voor de kleurextractie. In de volgende lente volgt de botteling. Overigens is het huis bezig om het certificaat voor organische wijn maken te verkrijgen.

Domaine Collotte Marsannay Les Boivins

De wijn is paars van kleur met een lichte kleurintensiteit. In de neus bespeur je frisse bosvruchten, kersen maar ook vanille en kruidnagel. De wijn heeft een gemiddelde geurintensiteit. De mond geeft hardere tannine, beetje vlezig met hoog zuur. Verder komen natuurlijk het fruit duidelijk naar voren met een lange afdronk. Persoonlijk vind ik de wijn niet in balans vanwege de hardere tannine en hoge zuur. Misschien had de wijn  gewoon nog wat langer moeten blijven liggen.

Maison Chanzy Mercurey 2019 premier cru clos Voyens

De tweede wijn die ik van Maison Chanzy proefde kwam uit Mercurey. We dalen dus weer af naar de Côte Chalonnaise. Mercurey ligt onder Rully als één van de vijf dorpsappellaties in de Côte Chalonnaise en is één van de toonaangevende appellaties van Côte Chalonnaise (voorheen genaamd Région de Mercurey). Dit omdat de productie vele malen hoger ligt dan in de andere appellaties mede dankzij de royale 650ha aan wijngaarden. Mercurey richt zich met name op Pinot Noir (75%) terwijl slechts 25% Chardonnay is. De rode wijnen zijn dieper van kleur en voller van body dan in de andere subregio’s in Côte Chalonnaise. Dit is mede veroorzaakt door het uitstekende terroir en de strenge appellatiewetten die meer bij de Côte d’Or dan die van Chalonnaise liggen. Ongeveer een kwart van de wijngaarden hebben een Premier Cru status.

Deze wijn is afkomstig van de wijngaard Clos Voyens, welke een Premier Cru-status heeft. Omdat dit op het etiket vermeldt staat moet de druiven van deze specifieke wijngaard afkomstig zijn en dus niet geblend met andere druiven elders uit de appellatie. Het feit dat naar een “clos” gerefereerd wordt, wilt zeggen dat de wijngaard ommuurd is. Ook deze wijn heeft een koude schilweking gehad gedurende 10 dagen met regelmatige onderdoping van de schillen. De wijn heeft gedurende 10 maanden gerijpt op eikenhouten vaten van 228lt, waarna ze nog gedurende 5 maanden hebben gerust in RVS vaten.

Domaine Chanzy Mercurey

Deze mooie wijn heeft een robijnrode kleur met lichte intensiteit. In de gemiddeld intense geur herken je vooral naast rood fruit een stal en natte bosgrond lucht wat toch wel typerend is voor Bourgogne wijnen. Het complexe palet van rood fruit en specerijen en humus wisselt zich af met een volle body. De alcohol is nog wat scherp terwijl de zuurgraad bovengemiddeld is. De wijn mag nog verder ontwikkelen en kan gerust nog 10 jaar weggelegd worden.

De wijn is heerlijk bij een vleesplankje, geroosterd varkensvlees of ravioli met groente.

Christophe Chevaux Nuits Saint Georges 2020

Van het kleine domein van Christophe Chevaux is maar weinig te vinden. En dat is toch wel zonde, want de wijn is van uitmuntende kwaliteit terwijl ze nog erg jong is – slechts 2020. Hoewel gebotteld in Vosne-Romanée, ligt de wijngaard in Nuits-St-Georges waar deze wijn bijdroeg aan de adembenemende proeverij.

Christophe Chevaux Nuits-St-Georges

De wijn is mooi robijnrood met een gemiddelde geurintensiteit. Het is een zeer complexe geur van aardbeien, frambozen, iets gistachtig, het vegetale aroma van de Bourgondische Pinot Noirs en koffie. De body is vol en de zuurgraad is mooi geïntegreerd met het alcohol. Tannine is merkbaar, maar niet storend of overheersend. Het pallet is net zo complex als de geur. Met primaire fruit aroma’s, champignons en natte bosgrond. Maar ook secundaire aroma’s van brioche (door de vergisting), boter (MLF) en vanille (van de rijping op eikenhout). En ondanks de jeugdigheid zelfs tertiaire aroma’s van koffie en karamel. De wijn begint zich al aardig te ontwikkelen maar kan nog zeker 10 jaar liggen. De afdronk is simpelweg genieten. Kortom een zeer goede wijn.

Absoluut een eet-wijn. Heerlijk bij wild of gevogelte maar ook een kaasplankje met mooi gerijpte kazen misstaat niet bij deze wijn.

Kortom

Deze eerste proeverij was absoluut een smaakmaker. Waarbij de laatste twee wijnen zeer verrassend waren. Het is nog steeds ongelooflijk dat op zo een klein stukje land zoveel verschillende wijnen te vinden zijn. Er is maar één advies, ga er zelf heen en probeer zoveel mogelijk te proeven!

Nieuw ontmoet de oude wereld

Als afsluiting van Nieuw Zeeland en Australië hebben we een proeverij gehad waar de wijnen uit deze landen (en Afrika) werden afgezet tegen de oude wereld, namelijk Frankrijk. We kozen wijnen die een beetje minder voor de hand kunnen liggen, maar toch wel de expressie zeer duidelijk naar voren brengen. Wanneer je Nieuw Zeeland zegt, zeg je natuurlijk Sauvignon Blanc. In Frankrijk zou je Loire zeggen, maar vanwege het koelere klimaat krijg je daar een heel andere soort wijn. Vandaar dat gekozen is voor Languedoc-Roussillon, ofwel Pays d’Oc. Ook hadden we een Sauvignon Blanc uit Bij Australië denk je direct aan Syrah, maar daar waren we niet aan toegekomen. Daarentegen hebben we wel interessante Cabernet Sauvignon-Merlot die we natuurlijk tegen Bordeaux wegzetten, maar ook kwam ik een mooie wijn tegen uit Bulgarije. Proost waar nieuw en oude wereld elkaar hebben ontmoet.

Nieuw ontmoet oude wereld

Sauvignon Blanc

Dit is een witte druivensoort die oorspronkelijk afkomstig is uit Bordeaux. Het staat aangeplant in veel wijngebieden en levert frisse droge witte wijnen. Tevens staat Sauvignon Blanc bekend vanwege de beroemde dessertwijnen uit Sauternes en Barsac.

Afhankelijk van het klimaat kan de smaak variëren van grasachtig tot zoet tropische aroma’s. In koelere klimaten heeft de druif de neiging om wijnen te produceren met een merkbare zuurgraad en “groene smaken” zoals  gras, groene paprika’s en brandnetels met wat tropisch fruit (zoals passievrucht) en bloemige (zoals vlierbloesem) tonen. In warmere klimaten kan het meer tropische fruittonen ontwikkelen, maar riskeert het veel aroma te verliezen door overrijpheid, waardoor er slechts lichte grapefruit- en boomvruchten (zoals perzik) overblijven.

Grey River Marlborough Nieuw Zeeland

Grey River Sauvignon Blanc

Marlborough is een koel klimaat regio op Zuidereiland in Nieuw Zeeland. De Sauvignon Blanc die hier groots staat aangeplant kent maar weinig subtiliteit. Zo ook getuige deze wijn. Hoewel de groengele kleur intensiteit licht is, knalt het fruit, met kruisbes, citrus, perzik en ananas uit het glas. De wijn heeft een lichte body met verfrissend hoge zuurgraad en gemiddelde alcohol. Op het smaakpalet bespeur je citrusfruit, gras en steenfruit. De wijn heeft een heerlijk lange afdronk, gedragen door de hoge zuurgraad.

De fles kent het zo voor Nieuw Zeeland kenmerkende, rustieke etiket met referentie aan vissen.

Schenk deze wijn bij een frisse salade met geitenkaas of burrata. Of gewoon lekker om van het zonnetje te genieten.

Meerhoek Robertson Zuid Afrika

Robertson Valley gelegen in Zuid Afrika is vooral bekend als “De Vallei der Wijn en Rozen”. Deze vallei ligt in het midden van de Western Cape en geniet van een droog heet klimaat, waardoor irrigatie een must is. Echter ’s nachts komt er een koele wind vanaf de Indische Oceaan de regio in, die de zuurgraad hoog houdt. De grindachtige rode bodem is ideaal voor het verbouwen van witte wijn. Hoewel deze kalkrijke bodem dat veel doet denken aan de Franse Chablis, vinden we hier ook andere druiven dan klassieke Bourgogne. Zo ook Sauvignon Blanc.

Deze wijn van winery Meerhoek is een goed voorbeed van een warm klimaat Sauvignon Blanc. Hoewel nog steeds groengeel van kleur, met licht gouden reflecties, behoudt de wijn haar lichte kleur intensiteit. De geurintensiteit is gemiddeld, wat te verwachten valt bij een warmer klimaat, met aroma’s van citroen, perzik en nectarine. Door de warmere temperaturen is de body gemiddeld+ terwijl alcohol, smaakintensiteit en zuurgraad gemiddeld zijn. Net een tikkeltje lager dus. In het smaakpalet overheerst de citroen en steenfruit. De afdronk is niet bijzonder lang.

Meerhoek Sauvignon Blanc

Deze warme Sauvignon past meer bij kip of kalkoen gerechten.

Fleur du Midi Pays d’Oc Frankrijk

Tenslotte hadden we een wijn uit de oude wereld – Frankrijk. Echter niet uit de Loire, maar uit Pays d’Oc ofwel Languedoc-Roussillon, nabij het historische stadje Carcassone. Ook hier is het klimaat natuurlijk warmer dan in Nieuw Zeeland, maar levert een geheel andere wijn op. Pays d’Oc is ondedeel van de Languedoc, één van de grootste wijngebieden ter wereld met maar liefst 250.000ha aan wijnbouwgebieden. IGP Pays d’Oc is de enige classificatie die geen afgebakend gebied kent.

Flaur du Midi Sauvignon Blanc uit oude wereld

De Fleur du Midi Sauvignon Blanc is een goudgele wijn met een lichte kleurintensiteit. De neus kenmerkt zich door haar aroma’s van groene appel, citrus en steenfruit. De wijn is meer ingetogen en zit erg goed in elkaar met een mooi balans. De body en zuurgraad zijn gemiddeld en het alcohol en smaak intensiteit is erg prettig. De wijn is niet overheersend en de zuurgraad en palet van groen en steenfruit met abrikozen hints wisselen elkaar goed af. De body is wat zwaarder en laat een filmend laagje op de tong achter. De afdronk is prettig en lang.

Kortom dit is een heerlijke wijn waar je lekker van kan genieten bij ricotto, harde kazen

Cabernet Sauvignon-Merlot

Na deze drie witte wijnen, zijn we gaan doorschakelen naar drie rode wijnen. Hiervoor zijn wijnen uit Australië, Frankrijk en de verrassende derde Bulgarije. Ook hier zien we drie dezelfde druivensoorten afkomstig uit verschillende klimatologische gebieden.

De krachtige tanninerijke Cabernet Sauvignon wordt vaak geblend met haar zachtere zuster Merlot. Dit resulteert in een mooie robuuste wijn die toch zacht aan kan voelen, vooral wanneer de wijn van topkwaliteit enige jaren weg gelegd is. Deze blend is typerend voor de linkeroever in Bordeaux (terwijl de rechteroever vooral monocépage van Merlot kent).  Deze blend heeft de wereld verovert en is in elke uithoek te vinden, van Australië tot Noord Amerika. Hoewel de term Bordeaux-blend overal gebruikt wordt, is dit geen officiële term. Het is niet dat men in Australië of zelfs Italië de wijn wilt kopiëren, klimaat, terroir en wijnmaaktechnieken hebben een onuitgesproken signatuur.

Leva Vinex Slavyantski Thracië Bulgarije

Bulgarije is geen bekend of hoogstaand wijnland. Grappig genoeg zou je Bulgarije als een nieuwe wereld wijn kunnen zien terwijl je het in de oude wijn wereld ontmoet. Maar er zijn een aantal mooie wijngebieden. Zo ook Thracië, in het zuiden van het land. Wijnbouw traditie bestaat hier reeds ruim 7.000 jaar als eer betoon aan de god Dionysus. Thracië kent een gematigd continentaal klimaat.

Vinex Slavyantski is de producent van deze mooie Leva wijn. Leva is niet zomaar een wijn merk, het is ook een sociaal en fair trade-programma voor de mensen in de regio. Velen komen uit de Roma-gemeenschap en hebben het financieel lastig. Om de situatie te verbeteren werd in 2008 de LEVA Foundation opgericht en in 2014 is de wijnmakerij als eerste producent in Bulgarije gecertificeerd als “Fair for Life”. Met deze wetenschap is deze wijn een grote verrassing. Een heerlijke volle ronde wijn met vele lagen.

De wijn is diep paars van kleur. De geur intensiteit is gemiddeld met aroma’s van bramen, zwarte bes en kruidnagels. De tannine is zacht en zeer goed geïntegreerd in de wijn. Zuurgraad is mooi in balans met het smaakpalet terwijl alcohol niet overheerst. In de mond wisselen zwart fruit af met vanille, kruidigheid en chocolade. De afdronk is erg lang en heel aangenaam.

Kortom dit is een erg goede wijn. Die vanzelfsprekend uitstekend geschonken kan worden naast een goed steak gerecht, maar ook prima kan worden genoten bij een rijpe kaasplankje.

Leva Winemaker's Selection

Chateau Haut Bélian Bordeaux Frankrijk

Bordeaux is de bakermat voor de fameuze blend. Het klimaat is koeler, gematigd door de continue zeewind. Dat laat een duidelijke indruk achter op de wijnen. Druiven hebben het moeilijker om fenolische rijpheid te bereiken. Hierdoor laten onrijpe druiven vaak een smaak achter van groene paprika en wat ruwere tannine.

Oude wereld Chateau Haut Belian

Chateau Haut Belian ligt op de linkeroever van de Garonde en valt onder AOC Bordeaux. De wijn is diep robijnrood van kleur. Ze kent een gemiddelde geurintensiteit met tonen van zwart fruit, eucalyptus en groene paprika. De smaak intensiteit en zuurgraad is gemiddeld, terwijl de tannine meer nadrukkelijk aanwezig zijn. De wijn heeft een gemiddelde maar prettige body. In het palet komen we smaken van zwart fruit als bramen en zwarte bessen tegen alsmede paprika, vanille en filmende room laag van malolactische vergisting.

De wijn is lichtelijk uit balans waarschijnlijk door onrijp fruit waardoor tannine harder is. Wanneer geserveerd bij rood vlees, is dit een zeer goede wijn omdat het rode vlees de tannine verzacht.

Five Peaks Riverland Australië

Tenslotte uit de regio met de grootste volumes in Australië een mooie warme Cabernet Sauvignon-Merlot blend. De GI Riverland ligt in Southern Australia binnen de zone Lower Murray. Hier komen vooral bulk- en boxwijnen (je weet wel, die in een kartonnen doos) vandaan.  Vanwege de droogte en warmte, is irrigatie een noodzaak. Dit continentale klimaat is ook terug te vinden in de wijnen.

Deze blend doet echt warm aan. De wijn is diep robijnrood gekleurd. In de neus komt vooral gerijpt zwart fruit naar voren. Met een gemiddelde intensiteit die getuigd van een goede kwaliteit. De tannine is zijdezacht, dankzij het warme klimaat. Maar dankzij de prettige zuurgraad is de wijn zeer toegankelijk. Het alcohol percentage is prettig en over het algemeen is de body stevig maar niet overheersend. Ook in het smaak palet zijn is het vooral zwart fruit zoals bramen, pruimen en zwarte bessen dat eruit springt.

Deze wijn is heerlijk om zo te drinken, maar ook bij een barbecue mis staat ze zeker niet.

Nieuwe wereld Five Peaks

Kortom

Deze avond in het teken van Sauvignon Blanc en Bordeaux-blend waar nieuw en oude wereld elkaar hebben ontmoet, was bijzonder geslaagd. Verrassend genoeg ging de voorkeur toch uit naar de Franse Sauvignon en de Bulgaarse Cabernet. Deze twee wijnen springen er echt uit.