Tag: wset

Geplaatst op

Grootste wijnproducent ter wereld, welkom in Italië

Italie grootste wijnproducent ter wereld

Wanneer je mensen vraagt wie de grootste wijn producent ter wereld is, denkt bijna iedereen aan Frankrijk. Mogelijk maakt Zuid Amerika ook een goede kans, omdat deze wijnen in Nederland bijzonder geliefd zijn. Echter, de grootste wijnproducent ter wereld is Italië met zo’n 54.8 miljoen hl (in 2018). Zij houdt Frankrijk (48.6 miljoen hl in 2018) van de troon af.

Interessant genoeg is het niet Italië dat de grootste wijn producent ter wereld met aantal hectares onder druiven heeft. Met alsnog een respectabele 705.000 hectare staat Italië slechts op de 4e plaats. Spanje is veruit koploper met bijna 1 miljoen hectare aan wijngaarden.

Vanzelfsprekend wanneer je deze cijfers met elkaar combineert, kan je ook een interessante conclusie trekken. De gemiddelde opbrengst per hectare is natuurlijk van groot invloed voor de wijnproducent om de winstgevendheid te bepalen. Eenmaal schaalvoordeel is nog steeds van groot belang. Natuurlijk indien de wijnproducent een heel speciale wijngaard heeft qua terroir, ligging en druivensoort, kan men bijzonder hoge prijzen realizeren. Bordeaux of Bourgogne zijn hier mooie voorbeelden. Het is opvallend dat Duitsland de grootste opbrengst per hectare kent. Van 103.000ha (plek 18 op wereld ranglijst) komt 10.3 miljoen hl wijn (plek 8). Dit is dus 100 liter per hectare. Italië als grootste wijnproducent ter wereld, levert gemiddeld 78 liter per hectare (ofwel 4e plaats).

Wijnregio’s

Italie wijnland

Het mooie Italië kent een geschiedenis van versplintering. Dat is nog steeds terug te zien in de wijnregio’s. Mede ingegeven door het lang gerekte land met veel invloed van bergen, kent het veel sub-klimaten. Zowel de Dolomieten (Italiaanse Alpen) als de langgerekte Apennijnen. En vergeet niet het vulkanische Etna. Die drukken allemaal hun eigen stempel op het gebied. Het is een land waar de gemiddelde jaar temperatuur enorm uit elkaar ligt. In het noorden kent men gemiddelde temperatuur van 3.9C. Tot 18.2 in het uiterste zuiden.

En met ongeveer 20 regio’s is de keuze aanzienlijk! Natuurlijk is Italië niet Italië wanneer elke regio haar eigen specifieke druivensoorten kent en haar eigen specifieke wijnen. En vanzelfsprekend is er geen betere combinatie met lokale wijn en spijs. Maar daarover meer in de volgende serie van artikelen.

Grote verscheidenheid aan druivenrassen

Italië is het enige land ter wereld, naast de grootste wijnproducent, ook het meest diverse land ter wereld qua wijn (en vergeet ook het eten niet!). Er is geen land waar een grotere verscheidenheid aan authentieke druivensoorten vandaan komen. Italië kent maar liefst meer dan 500 verschillende druivensoorten. Dat is meer dan de druivensoorten in Frankrijk, Spanje en Griekenland bij elkaar! Naast internationale rassen als Cabernet Franc en Sauvignon, Chardonnay, Viognier, Grenache en Syrah kennen ze een nog grotere verscheidenheid aan lokale rassen. Denk aan Barbera, Cortese, Glera, Montepulciano en nog veel meer.

Geschiedenis van de wijnbouw in Italië

Hoewel Frankrijk de bakermat is voor hedendaagse wijnbouw, waren de druiven geïntroduceerd door de Romeinen. Echter het zijn niet de Romeinen die de wijnbouw hebben uitgevonden. Wel zijn de ze verantwoordelijk voor het verspreiden van de wijncultuur. Maar wie heeft dan de wijnbouw naar Italië gebracht?

Eigenlijk had ik daar reeds een tipje van de sluier over opgelicht in een eerder artikel over de Provence. Het waren de Phoeniciërs en Griekse kolonisten die zich in de 6e eeuw voor Christus langs de Middellandse Zee verspreidden die deze kennis mee namen. Overigens is er ook archeologisch bewijs gevonden dat er reeds in de 9e en 10e eeuw BC al wijn werd gemaakt door de Etrusken die zich gevestigd hadden langs de kust van het huidige Lazio en Toscane. Dus de Grieken hebben waarschijnlijk nieuwe wijnstokken geïntroduceerd. Trouwens de Grieken noemden Italië Oenotria, letterlijk vertaald “wijnland”, en niets is minder waar! Inmiddels is de wijn uit Italië, de grootste wijnproducent ter wereld, niet meer weg te denken!

Maar zo groots is Italië niet altijd geweest. Vanaf de 17e eeuw tot midden 20e, was Italië onbeduidend, vooral voor eigen voorziening en veelal bulkwijn. Terwijl in Spanje en Frankrijk de kunst van wijn maken verfijnden, bleef Italië achter. Tot ver na de Tweede Wereldoorlog toen een enorme inhaalslag startte. Door de wijnbouw te moderniseren is de kwaliteit enorm gestegen. Mede dankzij eigenzinnige wijnmakers.

Classificatie en wetgeving

Gelukkig is het classificatiesysteem niet zo ingewikkeld als in Frankrijk. Hoewel de wijnwetgeving voor elke regio andere eisen stelt, zijn er eigenlijk maar vier kwaliteiten. Denk bij vereisten aan welke druivensoorten toegepast mogen worden en in welke hoeveelheden (verhouding tot elkaar), een minimaal alcohol percentage, het wel of niet toestaan van houtrijping, noem maar op.

Wat het niet eenvoudiger maakt is dat echt elke regio in Italië haar eigen wijn produceert. Hetgeen ook wederom verklaart waarom hier zo enorm veel verscheidenheid aan druivenrassen voorkomt. Want eenmaal alles in Italië is speciaal.

Vino da tavola

Een wijn die buiten elke classificatie valt, is per definitie een tafelwijn. Wijnmakers kunnen soms ook met opzet kiezen om een wijn in deze classificatie te laten vallen.  Dus tafelwijn is niet per definitie een “slechte” kwaliteit. Nog sterker, dit is wel vaak de wijn die men drinkt bij het eten. Tafelwijnen zijn vaak een blend van meerdere druivensoorten en kan wijn zijn van druiven uit heel Italië  Hoewel dit laatste atypisch is voor het land.

Een mooi voorbeeld is de Bolgheri. Deze wijn is bij wijze per ongeluk ontstaan. Een markies begon te experimenteren en plantte Cabernet Franc en Sauvignon druiven aan in Toscane. Iets wat niet is toegestaan onder de Toscaanse wijn wetgeving. Hier is zeer verrassend kwalitatief goede wijnen vandaan gekomen. Maar omdat de druivensoorten niet waren toegestaan, kreeg deze wijn het label Vino da tavola. Inmiddels heeft deze wijn haar eigen kwaliteitslabel toegewezen gekregen als DOC Bolgheri. Zie nadere details in dit artikel.

Indicazione Geografia Tipica (IGT)

Wijnen met het IGT label is gemaakt van druiven die voor minimaal 85% uit het beschreven gebied afkomstig zijn. Bijvoorbeeld IGT Piemonte geeft aan dat voor deze wijn druiven zijn gebruikt die voor minimaal 85% uit Piemonte komen. Hiermee garandeert IGT de herkomst van de druiven, niets meer en niets minder.

Denominazione di Origine Controllata (DOC)

Om in aanmerking te komen voor een DOC waardering, dient de wijnmaker het aantal wijngaarden en de opbrengst per hectare aan te geven bij de Italiaanse Kamers van Koophandel. Ook hier garandeert de classificatie alleen de druivenrassen, de herkomst van de druiven en de gebruikte productie methode. Het is geen garantie voor kwaliteit van de wijn. Hoewel je natuurlijk wel kan stellen dat, gelet op de afbakening van de herkomst, je toch een bepaalde verwachting mag hebben. Op het moment zijn er ongeveer 330 DOC wijnen in Italië.

Wanneer de wijn voor vijf jaar op rij van ondermaatse kwaliteit is, kan de wijn gedegradeerd worden tot IGT. Dus het is wel degelijk gelegen aan de wijnmaker om  kwaliteit te leveren.

Denominazione di Origine Controllata e Garantita (DOCG)

Bij DOCG zal de kwaliteit wel gegarandeerd zijn. De wijnwetgeving is in Italië berucht, het is de strengste ter wereld. Een belangrijk verschil tussen DOC en DOCG is dat de opbrengst per hectare lager is bij DOCG. Ook heeft de DOCG een “leertijd” van minimaal vijf jaar voordat het predicaat op het etiket vermeld mag worden.

DOCG wijnen zijn onderhevig aan een aantal testen; de eerste is tijdens de productie fase waarbij een chemische en proeftechnische analyse plaats vindt. Het gehalte suikers, zuren en andere stoffen worden gemeten om te analyseren of deze wel de vereisten halen. Een tweede test vindt plaats na de botteling en rijping, Dan wordt gekeken of de juiste karakteristieken wel ontwikkeld zijn in de wijn. Deze wijnen worden jaarlijks gekeurd door een proefcommissie. Op dit moment zijn er 74 DOCG wijnen.

Overigens kom je een DOCG wijn tegen voor een goedkope prijs, houdt er rekening mee dat dat waarschijnlijk te goed is om waar te zijn. Gelet op bovenstaande kwaliteitsgarantie zijn dit eenmaal dure wijnen!

Italiaanse ontdekkingsreis

Met de veelzijdigheid van Italië als de grootste wijn producent ter wereld, zit het wel goed. Ze is weer helemaal terug. Maar hoe kan je in vredesnaam nu weten wat een goede wijn is? Simpel, ga proeven en onthoudt welke wijn je lekker vindt. Tuurlijk kunnen regio’s en druiven je reeds veel vertellen. Het noorden is koeler, dus heb je wijnen met hoger zuur en frissere fruit smaken. Het zuiden is heet, dus zijn het volle wijnen, hoger alcohol, met smaken van zondoorstoofd fruit. Ook druiven is een goede indicatie, of je een Barbaresco gemaakt van Barbera druif die licht in tannine is, of een Chianti uit Toscane gemaakt van de Sangiovese druif welke juist zwaar in tannine is, zegt al een heleboel. In de volgende serie artikelen gaan we juist hier naar op zoek!

Bron: oiv-2019-statistical-report-on-world-vitiviniculture.pdf

Geplaatst op

Bulk en magnifieke wijn uit de Languedoc

Nadat we vorige week zijn begonnen met Languedoc-Roussillon, waarbij we ingegaan zijn op Roussillon als regio, waar men gezamenlijk zo’n 250.000hl wijn produceert, gaan we nu kijken naar Languedoc. Languedoc is een omvangrijke regio waar veel bulk wijn vandaan komt, maar wanneer je zoekt is er ook magnifieke wijn.

De Languedoc strekt zich uit even ten noorden van Perpignan, waar Roussillon ophoudt, tot aan Nîmes. Het strekt uit over drie departementen; Aude, Herault en Gard. Het ligt mooi gestrekt langs de kust van de Middellandse Zee. Het omvat ongeveer 250.000ha en is daarmee ’s werelds grootste wijnbouwgebied. Het klimaat is heel divers maar mediterraans; heet en zonnig. Ook hier geldt dat de wind erg bepalend is, of het nu over de Corbières komt of het de Mistral is, dit geeft de verkoeling waar de druiven naar snakken. Ook is er een ruim aanbod aan terroir. Dit maakt het dat de wijnen in de Languedoc heel verschillend kunnen zijn.

Bulk en magnifieke wijn uit de Languedoc

De Languedoc samengevat in cijfers

In 2019 produceerde men 14 miljoen hl aan wijn, het is duidelijk dat het hier om volume gaat. De regio produceert 5% van de wereldwijde wijnen. Volume hier is groter dan volume in landen als Chili, Australië of Zuid Afrika! Tevens één op de drie wijnen uit Frankrijk komt uit de Languedoc. Dat zijn toch nogal indrukwekkende cijfers. Bulk wijn is wat de klok slaat in de Languedoc, maar ga eens uit proberen en je zal magnifieke wijn tegenkomen. Rode wijnen zijn hier veruit dominant, maar liefst 75% van de wijn is rood. Daarnaast is 15% rosé en 10% witte wijn.

Het is om deze reden niet verrassend om een ruim aanbod aan IGP en AOC wijnen te zien. Naast de regionale Languedoc AOC, zijn er 11 Languedoc IGP gebieden en 18 AOC regio’s. Daarnaast, net als in Roussillon produceert men hier mousserende wijn en Vin Doux Naturels. Net als in Roussillon, is ook Languedoc bezig met een kwaliteit inhaalslag.

De belangrijkste IGP in zuid Frankrijk

Zoals aangegeven, kent de regio naast 18 AOC (Appellation d’Origine Controllée) ook een drietal IGPS (Indication Géographique Protégée). Deze IGP staat in kwaliteit tussen een AOC en de landwijn (Vin de France) in. In het gebied Languedoc-Roussillon zijn drie welbekende IGP’s IGP Sud de France produceert ongeveer 1.9 miljoen hl wijn, wat overigens ook een verzamelnaam is voor een respectabele 13tal andere IGP’s is, zoals IGP Cité de Carcassonne of IGP Côtes de Thau. De AOC Languedoc zelf produceert ongeveer 1.4 miljoen hl. Een andere algemene appellatie is IGP Pays d’Oc met haar 4 miljoen hl. En is eigenlijk een vreemde eend in het hele classificatiesysteem. Het is namelijk de enige  classificatie dat zonder specifieke geografische herkomst. Overigens “onze” Ilja Gort produceert hier zijn La Tulipe wijnen!

Witte wijn Bertholets Viognier


Paul Alberts Les Bertholets Viognier

Mooie goudgele kleur. Aan de viscositeit zie je al dat het een volle ronde wijn is. Rijk aan perzik en abrikoos met een lichte hint van kokos. Houtrijping is subtiel geïntegreerd. De wijn heeft een mooi balans tussen vettigheid, fruit en houtrijping. Zuren geven een verfrissende toon. Afdronk is bijzonder aangenaam en lang.

Nu verkrijgbaar voor € 8.95.

De algemene appellatie Languedoc AOC

Wijnen met deze appellatie zijn gemaakt van druiven die uit het hele gebied kunnen komen. Daardoor kan het zijn dat Syrah van een terroir van schist afkomstig is, Grenache van zandvlakten en Mourvèdre van een kiezelbodem. Daardoor krijg je een wijn die het terroir minder specifiek benadrukt. De toegestane druiven zijn dus de bovengenoemde drie rode rassen en aangevuld met Cinsault en Carignan voor rode wijn. Voor witte wijn gebruikt men druiven van Grenache, Clairette, Bourboulenc, Piquepool, Roussanne, Marsanne, Rolle en Viognier.

De belangrijkste kwaliteit regio’s zijn van oost naar west Sommieres, Pic Saint-Loup, Gres de Montpellier, Terrasses du Larzac, Pezenas en La Clape. Omdat er zo veel verschillende appellaties zijn, wil ik eigenlijk een aantal bespreken.

AOC Clairette du Languedoc

Deze pik er uit omdat deze druif eigenlijk vooral in zuid Frankrijk voorkomt. Daar waar in de 20e eeuw nog 15.000ha stond aangepland, is dat nu slechts 2.500ha. Ze dankt haar naam waarschijnlijk aan de haartjes aan de onderkant van het blad waardoor deze een helder (clair) uiterlijk krijgen.

De regio kenmerkt zich door de terrassen aan de rivier Herault. De bodem bestaat uit kwarts, vuursteen en kalksteen, vermengd met kleiachtige zandbodem. Hier komt alleen Clairette voor. Deze druiven worden handgeplukt, kennen een lichte schilweking en ondergaan gisting op temperatuur gecontroleerde RVS tanks.

De wijn varrieert van licht en verfrissend tot rijke zoete rancio stijl. Deze zoete wijnen rijpen 3 jaar voordat deze op de markt komen.

AOC Corbières

Deze wijnen zie je regelmatig in Nederland. Het is een belangrijke regio voor Languedoc-Roussillon en produceren grote hoeveelheden rode en rosé wijnen (samen 97%), naast een beperkte hoeveelheid witte wijn. De rode wijnen zijn rijke kruidachtige wijnen van een blend van GSM (Grenache Syrah, Mourvèdre). De totale productie komt uit op zo’n 300.000hl in 2019.

Het gebied kent een veelzijdig bodemopbouw; het grootste deel is een mengsel van klei en zand met variaties naargelang het land: rode zandsteen in Boutenac, steenachtige terrassen in Lezignan, grijze kalkhoudende klei in Queribus en Servies, leisteen in de hogere zones van de Corbieres en koraalkalksteen aan de rand van de Middellandse Zee. Omdat er zoveel terroir verscheidenheid is, zijn er 11 plaatsen hun naam mogen toevoegen zoals AOC Corbières-Queribus. AOC Corbières-Boutenac heeft zelfs zijn eigen classificatie gekregen!

AOC Limoux

Ten oosten van Corbières en ten zuiden van Carcassonne ligt AOC Limoux. Hoewel deze regio meer bekend is van haar Crémant de Limoux, komen hier ook rode wijnen en stille witte wijnen vandaan. De rode wijnen zijn blends van tenminste drie druivenvariëteiten. Merlot is dominant (50% van alle blends). Daarnaast mag gebruik gemaakt worden van Cabernet Sauvignon of Franc, Malbec, Grenache en Syrah. De wijnen zijn vaak lichter van kleur en body dan de evenknie uit de regio. De oorzaak hierin is dat de wijngaarden op grotere hoogtes liggen en dus in koelere temperaturen groeien.

Voor de witte wijn zijn Chardonnay en Chenin Blanc toegestaan naast de traditioneel groeiende Mauzac. Deze laatste dient minimaal 15% aanwezig te zijn in de Limoux blanc blend. Saillant detail is dat de Chardonnay stokken hier één van de oudste zijn in zuid Frankrijk. Echter 100% Chardonnay wijn is gelabeld IPG Pays d’Oc omdat dit onder AOC Limoux niet is toegestaan.

AOC Picpoul de Pinet

Net als Clairette, kenmerkt deze regio zich ook door te richten op één druivensoort; Picpoul Blanc. De wijnen van deze druif hebben aroma’s van bloemen en citrusfruit, zijn levendig in de mond en gaan heerlijk samen met de schelpen en oesters van Bouzigues. Het hete Mediterraanse klimaat geeft de ideale omstandigheden voor Picpoul om haar fenolische rijpheid te behalen. En de maritieme invloeden dragen bij aan een mooie zuurgraad. Er valt hier bijzonder weinig regen

Afsluitend woord

Languedoc, zeker de regio waar omvangrijke bulk wijn vandaan komt, maar je kan er ook magnifieke wijnen vinden. We hebben een tipje van de sluier opgeligt, maar er is nog zoveel meer te schrijven over deze regio, rode wijn domineert en dan vooral de Rhone blend van Grenache Syrah en Mourvèdre. Toch vind je hier ook andere wijnen tot de Bordeaux blend in Limoux aan toe. Hoewel je toch ook rosé, witte wijn en zelfs mousserende wijn hier vindt, is dit toch een heel stuk minimalistischer. Echter dat wilt niet zeggen dat deze minder goed zijn. Je hebt hier heel spannende mousserende wijnen en stille witte wijnen als Picpoul, Marsanne en Roussanne leveren heel verrassende wijnen. Wat je mogelijk niet snel verwacht zijn de dessertwijnen uit deze regio van de Muscat druif.

Gelet op het warme klimaat zijn de wijnen overwegend voller van textuur en rijper fruit. Echter wanneer de druiven op iets van hoogte staan, krijg je al snel een ander pallet. Daardoor is het een regio met een zeer wijd inzetbare wijn-spijs combinaties!

Geplaatst op

Het volume monster uit Zuid Frankrijk

Zuid Frankrijk staat ook bekend als de regio waar de grote producties tegen lage kwaliteitswijnen vandaan komen, ofwel het volume monster. De meeste tafelwijnen, Vin de France, komen uit deze regio en het zal je niet verwonderen dat het tevens de grootste regio is van Frankrijk.

Volume monster Zuid Frankrijk

De regio verbindt de Pyreneeën en de Italiaanse alpen. Je kan dit grofweg in drie regio’s indelen; Provence ten oosten van de Rhône, de Languedoc en Roussillon in het westen. Het ligt parallel aan de Middellandse Zee. Hierdoor is het klimaat warm met veel zonuren en hoge temperaturen. Tevens zijn er zachte winters en beperkte regenval vooral tijdens het groei seizoen. Hierdoor leent de regio zich uitermate voor de groei van druiven. Wind speelt hier een grote rol. Koele noordelijke wind verlaagt de temperaturen in vooral het westelijke en oostelijke uiteinde van de regio. De Mistral heeft impact op de Rhône vallei (ingeklemd tussen Alpen en Central Massif) terwijl de Tramontane de regio tussen het Central Massif en Pyreneeën beïnvloedt. Wanneer de wind naar het zuiden draait, hebben vooral de kustgebieden te lijden onder de hete verschroeiende lucht.

Ontwikkelingen in Roussillon

Het is echter ook een regio van grote veranderingen. Ze ontwikkelt zich om de diversiteit van de onderliggende regio’s te kunnen benadrukken. Zo waren de oude Grenache wijnstokken in de jaren 70 vervangen voor de Carignan die hogere opbrengsten garandeert. Maar nu zie je weer de trend terug, kwaliteitsproducenten kiezen voor lagere opbrengsten en men verhoogt het gebruik van Grenache. Echter dit is vooral weggelegd voor de beste producenten die toegang hebben tot de middelen om te investeren en vooral de wil om te diversifiëren. Het merendeel van de producenten heeft eenmaal niet de mogelijkheid om te investeren of hebben simpelweg de expertise niet. Desalniettemin, gezien de naam die de regio heeft, onderschatten veel mensen de pareltjes die hier te vinden zijn!

Je vindt hier een enorme stijl aan wijnen, van verfrissende witte wijn en robuuste rode uit Languedoc, fruitige rode wijn uit Minervois, helderen dorstlessende rosé uit de Provence tot rijke en elegante dessertwijn uit de Banyuls.

In dit artikel gaan we dieper in op Roussillon.

Roussillon

Het is een kleine regio rondom Perpignan met een enorme veelzijdigheid aan landschappen en een zonnig, heet klimaat. Het heeft een amphitheater vorm waarbij het open is aan de oostkant richting de Middellandse Zee en beschermd wordt door drie bergmassieven; de Corbières aan de noordzijde, de Pyreneeën ten westen en ten zuiden de Albères. Dit is een regio waar de vin doux naturels domineert. Met 15 appellaties, 24 verschillende druivensoorten en de veelzijdige terroir biedt Roussillon een grote variëteit aan wijnen en kwaliteiten.

De Corbières levert een terroir waar krijtsteen en schist dominant zijn, de Pyreneeën leveren graniet terwijl de Albères meer een zand en klei grond kent. Dit ondersteunt de grote verscheidenheid aan kwaliteitswijnen.

De IGP wijnen uit deze regio zijn gelabeld als IGP Côtes de Catalanes of Côtes Vermeille wanneer de wijn uit de omgeving van Port Vendres komt. Dit zijn over het algemeen toegankelijke lichte wijnen die vooral de kenmerken van de gebruikte druiven weergeven. Terwijl de lijst van toegestane druivensoorten lang zijn. Het is voor Côtes de Catalanes waar de productie hoog ligt; de ruim 4.000ha levert dik 155.000hl wijn op.

AOC Côtes de Roussillon

De algemene appellatie Côtes de Roussillon omvat rode, witte en rosé wijnen. Met haar 4.500ha aan wijngaarden produceert men ruim 150.000hl aan wijn. Je kan zeker zeggen dat dit een volume monster is voor Zuid Frankrijk. De typische rode wijnen zijn gemaakt van de klassieke Languedoc-Roussillon en zuidelijke Rhône druiven; Grenache, Syrah en Mourvèdre. Soms gesteund door de Carignan. Oudere wijngaarden gebruiken soms Cinsault of de lokale en onbekende Lledoner Pelut. Voor de rosé wijnen zijn al de bovengenoemde variëteiten toegestaan alsmede Grenache Gris en Macabeo. De rode wijnen kenmerken zich door hun vlezigheid, kruidigheid en fruitige wijnen. Terwijl de rosé wijnen de nadruk leggen op rood fruit en bloemigheid.

Voor witte wijn geldt hetzelfde; het is de bekende blend uit zuid Frankrijk. Dominant zijn Grenache Blanc, Macabeu. Soms voegt men Marsanne of Roussanne toe. De witte wijn kenmerkt zich door haar fijne delicate wijnen met citrus fruit, peer en appel en bloemengeuren.

AOC Côtes de Roussillon Village

Iin het noordwesten vind je Côtes de Roussillon Village op een hoogte tussen 100 en 400 meter. Op de uitlopers van de Corbières produceert men uitsluitend rode wijnen op verschillende soorten terroir. Alleen Grenache Noir, Carignan Noir, Syrah, Mourvèdre en Lladoner Pelut zijn toegestaan en de wijn bestaat uit een blend van minimaal twee van de druivensoorten. Het levert krachtige complexe wijnen op die goed kunnen ouderen. De wijngaarden beslaan een 1.850ha waar bijna 55.000hl wijn vandaan komen. Wanneer je vervolgens de hoeveelheid van Côtes de Roussillon erbij neemt, met hun 205.000hl kan je zeker zeggen dat dit in Zuid Frankrijk een volume monster is.

Daarnaast zijn er nog specifieke dorps appelaties, zoals in de Bourgogne, die de specifieke terroir nog beter tot uitdrukking laten komen.

Overigens overlapt deze appellatie die van Rivesaltes welke dessertwijnen produceert. Alleen Caramany valt buiten Rivesaltes AOC.

AOC Côtes de Roussillon Village Tautavel

In het noorden rondom Tautavel en Vingrau ligt Côtes de Roussillon Village Tautavel. De 370ha aan wijngaarden strekken zich uit op de hellingen van kalksteen en klei-kalksteen bodems. Het levert krachtige complexe wijnen op met aanhoudende tannine die gekenmerkt worden door zwart fruit, vegetale en kruidige tonen.

AOC Côtes de Rousoillon Village Latour de France

Net ten zuiden van Tautavel, liggen de vijf dorpen Latour de France, Cassagnes, Montner, Estangel en Planèzes. De wijngaarden uit deze dorpen die zo’n 190ha omvatten en een kleine 5,000hl produceren, vormen deze appellatie. Gelegen in een flauwe bocht van de rivier Agly, profiteren de wijngaarden van verkoelende wind om zo het hete mediterrane klimaat te compenseren. Hier omvat het terroir vooral graniet, schist en lage vegetatie die de wijn haar wilde, minerale en zoete kruidentonen geven. De rode aarde voegt complexiteit toe aan de wijn en geeft bodem voor flesrijping. De wijn profiteert van het terroir, vooral het graniet; welke bijdraagt om de druiven goed te laten rijpen en de druivenstok hard te laten werken vanwege de schrale bodem.

Domaine Bousquet

Domaine Bousquet Côtes de Roussillon Village LaTour de France

Een mooie droge rode wijn met duidelijke tonen van tijm, rozemarijn en rijp zwart fruit. Ook tonen van mineraliteit en houtrijping komen tot uitdrukking. Het is een krachtige wijn met warm mondgevoel en volle body en een aangename lange afdronk.

Zeker gezien de prijs met nog geen €10, zeker de moeite waard!

AOC Côtes de Roussillon Village Caramany

Vervolgens ten zuiden van LaTour liggen de dorpen Caramay, Cassagnes en Bélesta die deze appellatie vormen. Op een hoogte van 250 meter en een bodem van graniet en gneis staan druiven van Grenache, Carignan, Syrah  en Lladoner Pelut (dus geen Mourvèdre) op 260ha aan wijngaarden. Opvallend is dat Syrah en Carignan ondergaan macération carbonique. Deze vergistingsmethode zorgen voor het behoud van de fruitigheid. Het zijn duidelijke frisse, jeugdige wijnen met geconcentreerde zwart fruit aroma’s en kruidig. Deze wijnen dien je echt jong te drinken.

AOC Côtes de Roussillon Village Lesquerde

Geleven in het hart van Fenouillèdes ligt de Côtes de Roussillon Village Lesquerde op een 320 meter hoog gelegen plateau van graniet met veel ijzer en gips. Ook hier vind je geen Mourvèdre. Het levert zeer pittige wijnen met minerale, grafiet-, kruidige en bloemige tonen.

AOC Côtes de Roussillon Village Les Aspres

 Het buitenbeentje is Les Aspres. In het hart van het AOC Roussillon ligt Côtes de Roussillon Village Les Aspres, welke zich uitstrekt over 160ha wijngaarden. Het is pas in 2017 tot een eigen village appellatie geheven. Syrah en Mourvèdre domineren terwijl Grenache en Carignan meer een bijrol spelen. Dit leveren dan ook rijke, complexe wijnen met volle body op. Dit is een schoolvoorbeeld van een regio die het imago van goedkope wijn kan afwerpen.

Gelegen aan de voet van het Massif de Canigou in het Nationaal Park Les Aspres kent een gebied een grote verscheidenheid aan bodemsoorten; leisteen, opgerolde kiezels, zanderige klei en kalksteen wat bijdraagt aan de complexiteit van de wijn. De wijn dient ook 12 maanden te rijpen voor ze gebotteld wordt. Het levert vlezige elegante wijnen op met aroma’s van rood fruit en de zo kenmerkende vegetale tonen.

AOP Collioure

De AOP Collioure ligt helemaal in het zuidoosten van de regio tegen de Spaanse grens. Het omvat de wijngaarden van de dorpen Collioure, Port Vendres, Bayuls-sur-Mer en Cerbère. Het ligt op een balkon van grijze leisteen uit het Cambrium tijdperk dat zo in het Middellandse Zee gebied domineert. De ravijnen en de heuvels volgen elkaar op en de wijnstokken staan ​​in zeer smalle terrassen. De combinatie van deze bijzondere bodems, de intense zonneschijn en de mariene invloed geven deze appellatie een heel bijzonder microklimaat.

Hetgeen je misschien reeds is opgevallen, is dat Collioure hetzelfde gebied omvat als IGP Vermeille. Het verschil zit in de toegestane druivensoorten. Witte wijn (welke is toegestaan sinds 2003) is gemaakt van Grenache Blanc en Grenache Gris en worden ondersteund door Macabeu, Malvoisie, Marsanne, Rousanne en Vermentino. Deze zijn vol en diep geparfurmeerd met florale tonen naasts anijs en mineralen. Voor de rode en rosé wijnen mag men de bekende vier druivensoorten aanvullen met Cinsault en Grenache Gris. De rode wijnen hebben een aroma van intens rijp fruit en kruidigheid.

AOC Maury

Helemaal in het noordwesten ligt nog Maury. Hier vind je zowel rode als zoete witte wijn. Met de ruïne van het 1.000 jaar oude kasteel van Queribus hoog boven de wijngaarden uit tornend, strekken de wijngaarden eronder uit over heuvels van leisteen en zwarte mergel op hellingen.

AOC Maury Sec

Hoewel merendeel van de wijnen uit Maury zoet zijn, heb je ook heel mooie droge wijnen! Verheven in een AOC in 2014 heeft deze regio snel grote naam gemaakt. Verspreidt over 260ha aan wijngaarden, produceert Maury zo’n 5,000hl droge rode wijn. De Grenache Noir is de dominante druif. Daarnaast zijn Carignan, Mourvèdre, Syrah en Lladoner Pelut toegestaan.

Mas de la Devèze AOC Maury

Deze wijn is opgevoed met malolactische vergisting, verdeeld over stalen tanks en houten vaten. Na de fermentatie is de wijn gedurende 12 maanden opgevoed op frans eiken vaten van 300 & 400 liter. De wijn is echt een krachtpatser! De wijnmaker heeft bij uitzondering deze droge versie gemaakt met de druiven uit deze regio! Je vindt in deze wijn zwart fruit, aards, cacao en kers met prachtige zachte tannine. De wijn heeft een geweldige afdronk, goed in balans en met een beetje chocolade!

Mas de la Deveze

AOC Maury Doux

Hier vinden we 310ha aan wijngaarden waar men Vin Doux Naturels gemaakt van Grenache Noir, Blanc en Gris. Deze druiven kan men aanvullen met Macabeu, Tourbat, Carignan, Syrah of Muscat druiven. Jaarlijks produceert men ongeveer 4.600hl aan zoete wijn. De stijl lijkt erg op de stijl uit Banyuls. De wijnen zijn er in rode, rosé en witte varianten, waarbij de kleur het resultaat is van de veeleisende wijnbereidingstechnieken die worden gebruikt. In hun jeugd zijn deze wijnen tanninerijk en intens fruitig, maar ze neigen naar een hartiger smaak en diepere kleur bij het ouderen.

AOC Rivesaltes

Rivesaltes is historisch reeds een gebied voor zoete wijn, al sinds de 14e eeuw maakt men hier zoete wijn. Het omvat nagenoeg de gehele AOC Roussillon regio. Men maakt zoete wijn door gebruik te maken van Vin Doux Naturel. Hierbij gebruikt men mutage ofwel het stoppen van de fermentatie om het suikergehalte hoog te houden. De wijn is gemaakt van de drie Grenache druiven en komt op de markt als Rosé, Grenat, Ambré of Tuilé. Er is tevens een 5e categorie, Hors d’Age, welke is weggelegd voor Ambré of Tuilé wijnen die vijf jaar rijpen voor ze op de markt komen.

Van de 1.500ha wijngaarden komt zo’n 35.000hl wijn.

Rivesaltes Rosé

De rosé is een frisse en fruitige wijn die jong (vaak al voor de kerstdagen) op de markt worden gebracht.

Rivesaltes Ambré

De Ambré is gemaakt van Grenache Blanc, Grenache Gris, Macabeu en Tourbat. Ze dienen 2 jaar oxidatief te rijpen en kenmerken zich door een diep gouden kleur in hun jeugd met noten aroma’s en gekarameliseerd fruit. Wanneer de wijn oudert, neigt de kleur naar oranje of amberkleurig.

Rivesaltes Grenat

Rivesaltes Grenat is in tegenstelling tot de andere wijnen vroeg gebotteld maar rijpt nog minimaal negen maanden op fles. De wijn is gemaakt van minimaal 75% Grenache Noir en kent een diepe robijn kleur. Omdat er geen oxidatieve rijping is, behoudt ze haar intens zoete aroma van rood fruit.

Rivesaltes Tuilé

De bijzondere Tuilé is gemaakt van minimaal 50% Grenache Noir en ouderen twee jaar waardoor de kleur verandert naar bruinig. De rode fruit aroma’s veranderen in koffie, chocolade en gekonfijt fruit. Deze stijl lijkt erg op de Banyuls wijnen.

AOC Muscat de Rivesaltes

Het verschil tussen Rivesaltes en Muscat de Rivesaltes is eigenlijk in de naam reeds verklaard; de toegestane druivensoorten zijn de twee muscat druiven; Muscat d’Alexandrie en Muscat Blanc à Petit Grains. Ook deze wijn is goed vertegenwoordigd met 3.700ha en 85.000hl wijn.

De Muscat d’Alexandrie geeft kracht en body aan de wijn naast aroma’s van steenfruit en witte bloemen, terwijl de Muscat Blanc à Petits Grains het aromatische signatuur toevoegt, gekenmerkt door honing, citrusvruchten of exotisch fruit. Beide dragen bij aan het maken van deze natuurlijke zoete wijnen met boeketten die even aangenaam als typisch zijn.

AOC Banyuls

Daar waar Collioure AOC gereserveerd is voor droge wijn, is Banyuls weggelegd voor zoete wijn.

De geschiedenis van VDN gaat terug naar 1872 toen het wettelijk kader voor VDN werd vastgelegd. Echter het wijnproces gaat verder terug naar de 13e eeuw. Banyuls AOC was onderdeel van de eerste lijst van AOC’s in Frankrijk in 1936.

Banyuls zijn, net als Rivesaltes,  er in verschillende categorieën: Ambré, Rosé, Rimage en Traditional. Rimage verkrijgt men door mutage op graan, om vervolgens 2 tot 6 maanden te rijpen en alleen geproduceerd in de beste jaren. De Rimage “Mise Tardive” rijpt 1 tot 3 jaar, waarvan 3 maanden op fles. De Banyuls “Hors d’Âge”, typisch oxidatief, kan na minimaal 5 jaar worden geproefd, waarbij verschillende jaargangen bijdragen aan de blend.

Banyuls Rancio

Tevens kan je Banyuls Rancio vinden. Dit is wijn die enkele weken na de mutage in glazen vaten gegoten die vervolgens in de open lucht met ’s zomers de hete zon op de wijn gerijpt. De wijn verkleurt en krijgt oxidatieve geuren en smaken. Na een jaar rijpt deze reserva nog vier jaar in eikenhouten en RVS vaten zodat de wijn alsnog haar frisheid kan behouden. Deze wijn is niet overheersend zoet en bevat meer zuren dan andere versterkte wijnen. Het gedroogde fruit (pruimen, kersen), mokka en chocolade komen met een klein balancerend zoetje je mond binnen. Wat een elegantie en na een stukje chocolade geproefd te hebben, wordt de Banyuls nog interessanter: ik proef een intense sensatie van sinaasappelzeste, espresso, kaneel, vijgen, amandelen, caramel.

Geplaatst op

De grote verschillen op de rechteroever van Bordeaux

Nadat we uitgebreid over de Médoc en Entre-Deux-Mèrs hebben uitgeweid, gaan we nu eens kijken wat dan het verschil met de rechteroever is. Hier vinden we de welbekende appellaties Pomerol en St Emilion, maar ook veel andere minder bekende appellaties. Ook op de rechteroever van de Bordeaux zijn grote verschillen te ontdekken.

De belangrijkste verschillen

Merlot en Cabernet Franc zijn de dominante druiven op de rechteroever. Soms gebruikt men Cabernet Sauvignon, Malbec en Petit Verdot om te blenden. Cabernet Franc is populairder geworden om de wijn meer frisheid te geven. Dit in tegenstelling tot de Médoc waar dus de Cabernet Sauvignon, met haar hoge tannine, de dominante druif is!

De bodem is ook van kalksteen, maar in plaats van grind, is deze meer vermengd met klei. De wijngaarden zijn over het algemeen aanzienlijk kleiner met slechts 5ha voor een landgoed.

Wijnen zijn fruitig met zacht mondgevoel door de lagere tannine en zuurgraad. Echter sommige wijnen kunnen alsnog lang ouderen, hoewel veel wijnen prima jong te drinken zijn.

Aangezien de Merlot een vroegrijpend ras is, lopen de wijnboeren hier tegen uitdagingen aan. Verschillend bladmanagement kan uitkomst bieden, maar ook het gebruik van andere klonen die later kunnen rijpen of de plantdichtheid verhogen. Immers in dat geval moeten de planten met elkaar “concurreren” om de voedingsstoffen en dat vertraagd de rijping.

Significant verschillend classificatie systeem

Op de rechteroever in Saint Emilion kent met het St Emilion-classificatie systeem. Dit in tegenstelling tot het Classificatie systeem van 1855, wordt elke 10 jaar herzien. De huidige lijst van geclasseerde landgoederen dateert 2012, dus we verwachten volgend jaar een nieuwe lijst!

Het systeem is significant makkelijker dan de classificatie van 1855; er zijn slechts vier classificaties. De classificatie is afhankelijk van verschillende factoren; het aantal jaargangen die geproefd worden door een jury, reputatie in de markt, het terroir en de bestaande classificatie. Al deze criteria leveren punten op. De finale score is op een 20 punten schaal.

Saint Emilion Grand Cru Classe A (minimaal 17 punten) is slechts weggelegd voor 4 chateaux (Angelus, Ausone, Cheval Blanc en Pavie). Terwijl Saint Emilion Grand Cru Classe B minimaal 16 punten moet hebben. In totaal 18 wijndomeinen kennen deze classificatie.  Er zijn 63 domeinen met Saint Emilion Grand Cru Classe. Tenslotte is er Saint Emilion Grand Cru; meer dan 200 domeinen dragen deze classificatie.

Echter om het verwarrend te maken, want we zijn immers in Frankrijk, is niet elk domein geclassificeerd. Hierdoor zijn de wijnen van bijvoorbeeld Tetre Roteboeuf en Chateau le Dome een St Emilion Grand Cru, maar behoren ze wel tot de beste wijnen van de wereld, met prijzen rond €150 per fles!

“Vin de Garages”

Ook staat de rechteroever bekend om haar “Garagistes” met hun “vin de garages”. Deze beweging is begin 1990 ontstaan. “Vin de garages” zijn hoogwaardige, volle wijnen met een diepe kleur en vaak duidelijke op eiken gerijpte aroma’s. Ze worden in zeer beperkte hoeveelheden geproduceerd door kleine wijnmakerijen en zijn meestal iets eerder rijp dan meer conventionele wijnen. De opbrengsten zijn laag, omdat de druiven zorgvuldig zijn geselecteerd en ultramoderne wijnbereidingstechnieken worden gebruikt. Vanwege deze beperkte productie werd gezegd dat de productie in een garage zou passen, vandaar de naam. De populariteit bereikte haar hoogtepunt eind 20e eeuw, begin 21e eeuw toen ook de fameuze Robert Parker hoge scores toekende aan deze wijnen.

Libourne

St Emilion

Deze befaamde appellatie kent een wijd aanbod van verschillende terroirs en bodemsoorten. Vooral hier verschilt dit van wijngaard tot wijngaard. De beste terroirs hebben een bodem van kalksteen, kalk, gravel en ijzer depositie. Terwijl de beste wijngaarden mooie hoogteverschillen en goede drainage kennen. Op het plateau in St Emilion vind je de beste wijngaarden.

Wanneer je afglijdt richting de rivier, verandert de bodemsamenstelling naar een mengsel van klei, zand en kalksteen; “calcaire” genaamd. Vooral het kalksteen speelt een belangrijke rol, aangezien die een perfecte bodem aan wijnstokken biedt. Dit vanwege de hoge concentraties aan calciumcarbonaat wat vocht vasthoudt en vooral tijdens droge jaren kunnen de wijnstokken hiervan profiteren. Maar watert ook goed af tijden de natte jaren. Verder verhoogt het de pH waarde en voegt mineralen toe aan de bodem welke door de druiven worden opgenomen.

Tevens speelt de kalksteen een belangrijke rol bij de landgoederen; veel van de kastelen zijn gebouwd met kalksteen en tevens zijn er in het gebied steengroeven waar bezoekers zowel de wortelstokken kunnen zien, als dat deze worden gebruikt om de wijn te laten rijpen.

Wanneer je van west naar oost kijkt, vindt je in het westen tegen Pomerol, een bodem van vooral gravel, klei, kalksteen en zand. Dat is ideaal voor Cabernet Franc.  In het oosten, de koelere terroirs van het gebied, vind je juist meer klei.

Chateau Vignot

Chateau Vignot St Emilion Grand Cru

Een fantastische St Emilion Grand Cru voor een schappelijke prijs. De wijn straalt diepte uit met een neus van zwarte kersen, bramen en een vleugje aardse tonen. In de eerste slok geniet je van de smaken van donker fruit met jeneverbes en kruidnagel. Je herkent de elegantie direct. De afdronk is lang waarbij je geniet van de minerale ondertonen.

Nu verkrijgbaar voor € 26.95 per fles.

Pomerol

Pomerol ligt dus westelijk van St Emilion. Hier zie je al grote verschillen op de rechteroever van Bordeaux; qua bodemopbouw. Terwijl de klei structuur geprezen wordt in Pomerol, zijn ook gravel, zand en ijzer deposities aanwezig. Het is dan ook niet verbazingwekkend dat Merlot hier de dominante druif is vanwege het geliefde kleirijke terroir. Net als in St Emilion, kan je Cabernet Franc vinden op de gravelrijke gronden. De beste kleigronden kan je vinden bij Chateau Pétrus (het noordoosten van de appellatie); hier ligt blauwe klei dat heel compact is met een hoge dichtheid. Daardoor moeten de druivenstokken hard werken om zich te vestigen, wat bijdraagt aan de kwaliteit van de wijn!

Je kan grofweg zeggen hoe compacter de kleilaag, hoe rijker en geconcentreerder de wijn is. Dat betekent dus ook dat Pomerol wijn afkomstig uit een wijngaard gelegen op gravel over het algemeen een lichtere stijl wijn maakt met veel finesse, terwijl de wijn van zandgronden de lichtste wijn voortbrengt.

St Emilion satellites

Ten noorden en oosten van St Emilion liggen de satelliet gemeentes. Hier is het terroir te vergelijken met die van de grote broer, maar liggen temperaturen iets lager. En aangezien ze iets verder van de Dordogne liggen, is het klimaat net een tikkeltje anders waardoor ook later geoogst dient te worden. Twee gemeenten bestaan niet meer; Parsac is opgegaan in Montagne en Sables welke is opgegaan in St Emilion zelf. De bestaande appellaties zijn:

Lussac St Emilion

Dit is één van de grotere satellieten met 1.396ha. Lussac dankt haar naam aan de ruïne van een oude Romaanse villa van Luccius die de regio voor het eerst cultiveerde. Het ligt net ten noorden van Montagne St Emilion en is gescheiden door slechts een beekje; de Lavie. Hier zijn 215 wijnboeren actief, maar een groot deel verkoopt de oogst aan de grote coöperaties.

Het terroir is divers; met zand en klei op het plateau, kalksteen en klei op de helling terwijl klei en gravel in de vallei ligt. De beste wijnen komen van de kleigronden uit het noorden van Lussac St Emilion.

Montagne St Emilion

Dit is de grootste satelliet met 1.549ha aan wijngaarden en 220 wijnboeren. Slechts 10% verkoopt de druiven aan coöperaties. Het ligt ingeklemd tussen Lussac St Emilion en St Emilion zelf. Hier vind je één van de beste wijnen uit de satellieten; neem bijvoorbeeld Clos de Bouard, Beausejour Montagne of Faizeau.

Clos de Boüard

Clos de Boüard Montagne St Emilion

Deze mooie wijn van 85% Merlot, 10% Cabernet Franc en 5% Cabernet Sauvignon komt van 30ha perceel met wijnstokken die gemiddeld 40 jaar oud zijn. Het domein is in eigendom van de familie Boüard, die ook Chateau Angélus aanhouden (welke een St Emilion Grand Cru Classe A status heeft!). Door het lage rendement op een fantastisch terroir levert het geconcentreerde wijnen op.  Ze worden 24 maanden op eikenhout gerijpt. Het resultaat? Intens purper wijn met subliem zwart fruit en lichte rokerige ondertoon. Fluweelzachte tannine, fris en kruidig met een hint van cacao. Nu verkrijgbaar voor slechts € 42.95.

Puisseguin St Emilion

De naam is afgeleid van het Keltische woord “Puy” (heuvel van krachtige wijn) en “Seguin”, wie een officier was die diende onder keizer Karel de Grote.

Hier is 989ha waarvan 731ha aangeplant staat en beheert door 100 wijnboeren. Terwijl er 75 chateaux actief zijn. Het terroir bestaat uit kalksteen, klei, gravel en zandsteen waar Merlot floreert. Verder vind je er Cabernet Franc, Sauvignon en Malbec.

Probeer eens Chateau Soleil, Chateau Clarisse of Croix de Justice!

St Georges St Emilion

De kleinste appellatie met slechts 180ha aan wijngaarden, beheert door slechts 20 wijnboeren. Het heuvelachtige landschap levert fantastische wijnen op terroir van klei, krijt en kalksteen.

Interessant detail is dat wijnen uit St Georges gelabeld mogen worden als St Georges St Emilion of, vreemd genoeg, Montagne St Emilion! Voor de beste wijnen, probeer eens Cap Saint Georges of Chateau St Georges.

Lalande de Pomerol

Ten noorden van het prestigieuze Pomerol en de rivier Barbanne, ligt Lalande de Pomerol. Hier vind je goede kwaliteitswijnen voor een betaalbare prijs. Net als de St Emilion satellieten ligt het net iets verder van de Dordogne, de rivier die de broodnodige voeding en vocht levert aan de twee grote namen.

In Néac vind je de mooiste wijnen uit Lalande de Pomerol, vooral gedreven door de glooiende hellingen met diepe klei en gravel. Dit komt dicht in de buurt van het terroir in Pomerol zelf. Probeer eens de fluweelzachte Chateau de Chambrun en laat je betoveren!

Fronsac

Op alluviale klei-kalksteenheuvels bezaait met gravel en dieper gelegen krijt- en kalkhoudende lagen ligt zo een 771ha aan wijngaarden. Hier komen krachtige subtiele wijnen met toetsen van rood fruit, peper en kruiden vandaan. De body is vol en rond.

Terwijl Canon-Fronsac meer een mengsel van klei en kalksteen omvat en slechts 243ha kent. De wijnen hier zijn geconcentreerder, mede omdat het dichterbij de Dordogne ligt. De neus is geconcentreerd; framboos, aardbei en aalbessen voeren de boventoon. Wanneer de wijn ouder wordt, herken je meer pruimedant, leer en mokka. Het palet is weelderig en gul met een intense aangename lange afdronk.

Côtes de Bordeaux

Zoals vorige week was aangegeven, is deze appellatie verdeeld over Entre-Deux-Mèrs en Libournais. Naast de reguliere Côte de Bordeaux zijn er nog een tweetal specifieke appellaties in de Libournais. Je bemerkt ook dat de wijnen meer gaan neigen naar die van de Médoc; zo zie je maar weer dat er in een klein gebied grote verschillen op de rechteroever van Bordeaux te vinden zijn.

Castillon Côtes de Bordeaux

Ten oosten van St Emilion, gelegen op een verlengde van hetzelfde plateau ligt Castillon. Dit is een snel opkomende regio met een meer Médoc-blend wijn. De wijn is vol, aards van smaak en complex, met vrij stevige tannine.

Francs Côtes de Bordeaux

Hier komen zowel droge als zoete witte wijn vandaan, als ook rode wijn.

Op slechts 19ha staan Sauvignon Blanc, Muscadelle en Sémillon aangeplant op klei of klei-kalkstenen bodem op een onderlaag van mergel. Hier komen verbluffende droge witte wijnen vandaan. Het zijn rijke, levendige wijnen die naar mate ze ouder worden eleganter en weelderiger worden met toetsen van honing, ananas en citrusfruit.

De enkele hectaren die voor zoete wijn zijn gereserveerd (van dezelfde druiven) liggen meer op klei en kalksteen. Het geeft volle, ronde wijnen die desondanks fijn en harmonieus zijn met tonen van acacia, abrikoos en exotische vruchten.

De rode wijn is een klassieke Médoc blend maar dan op de rechteroever. De jonge wijn geeft meer rood fruit, daar waar wanneer de wijn heeft gelegen, tonen van pruim, leer en vanille zich ontwikkelen.

Blaye – Côtes de Bordeaux

In 2009 zijn de appellaties Côte de Blaye en Premières Côte de Blaye zijn opgegaan in Blaye Côtes de Bordeaux. Dit is nu een gebied dat 6.000ha beslaat met een ondergrond van vooral klei en kalksteen, gelegen op hellingen met ideale zon exposie. Toegestane druiven zijn Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc, Carménère, Malbec en Petit Verdot. Dit levert krachtige wijnen op (wat niet vreemd is met druiven als Malbec en Carménère), sterk en fruitig wanneer ze jong zijn, dat overgaat naar muskus en kruiden wanneer ze ouderen. Het zijn heel prettige wijnen met zachte tannine structuur.

Ook heb je hier uiteenlopende witte druivensoorten; Ugni Blanc, Colombard, Muscadelle, Sauvignon Blanc en Sémillon. Ongeveer 300ha staat aangeplant met deze druiven op klei en kalksteen bodems. Het levert complexe wijnen, subtiel en licht zuur. Maar qua neus en smaak intens en krachtig met tonen van buxus en citrusvruchten.

Blaye en Bourg

We komen aan in de oudste wijngebieden van de Bordeaux en dateert terug naar de oude Romeinse tijd. Zij zagen het voordeel van de ligging in het estuarium van de Gironde. Deze regio’s produceren zowel droge witte wijn (van Sauvignon Blanc, Sémillon en Muscadelle) als rode wijn. De wijngaarden zijn rijk aan klei, maar je kan ook kalk, zand en gravel vinden.

Côtes de Bourg

De Côtes de Bourg wordt soms “Zwitserland van de Gironde’ genoemd omdat er men er veel heuvels vindt. De meeste wijngaarden zijn aangelegd tegen de zuidhellingen van een drietal heuvelruggen die parallel lopen met de Dordogne en Gironde. De heuvels zijn een 50- tal meter hoog en bieden soms prachtige panorama’s.

De wijnen van deze kleine appellatie produceren betere wijnen dat deze van zijn buur (Blaye), zijn tanninerijk en hebben sterke aroma’s van rode vruchten.

Chateau Mercier

Chateau Mercier Cotes de Bourg

Deze wijn is afkomstig van een domein dat al 13 generaties in de familie is. Het is een krachtige Bordeaux wijn gemaakt van 45% Merlot en aangevuld met Cabernet Franc, Cabernet Sauvignon en Malbec. Het is een dieprode wijn met veel fruit; rode bes, zwarte bes, bramen. Mooie ondertoon van cederhout door de houtrijping en wat aardse tonen door het ouderen. De wijn is het best op dronk tussen 3 en 8 jaar. Nu verkrijgbaar voor slechts € 13.95!

De witte wijnen zijn subtiel en levendig. Mooie body en toetsen van citrusfruit, perzik en gele en witte bloemen.

Blaye

AOC Blaye is exclusief voor rode wijn van Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc, Malbec, Merlot en Petit Verdot. Het zijn ronde, fruitige wijnen met tonen van donker en rood fruit. Lichte florale toetsen, met munt en groene peper. Het zijn tevens wijnen die makkelijk kunnen ouderen, tot we 15 jaar.

Côtes de Blaye

Het kleine Côtes de Blaye AOC beslaat slechts 1ha met Ugni Blanc, Colombard, Muscadelle, Sauvignon Blanc en Sémillon. Het zijn levendige verfijnde wijnen met een mooie body en rijk aan tonen van citrusvrucht, exotisch fruit met pompelmoes, perzik en rabarber. Helaas zijn deze wijnen zeer beperkt.

Conclusie

Dit was het laatste deel uit de serie over de Bordeaux. Een conclusie die we wel kunnen trekken is dat de Bordeaux veelzijdig is met grote verschillen op de rechteroever alleen al. In de kleinere niche appellaties vind je ook de historische druivenrassen terug zoals Carménère en Malbec, die nu vooral bekend staan als wijnen uit Latijns Amerika. Maar ga eens deze kleinere appellaties ontdekken, ze zijn vriendelijker voor je portemonnee maar desalniettemin heerlijke wijnen!

Wanneer je interesse hebt in een specifieke wijn, neem dan even contact op!

Geplaatst op

De exclusieve Bourgogne kan je vinden in de Côte d’Or!

Er is geen gebied waar zoveel over geschreven is als de Bourgogne, en dan vooral de Côte d’Or. We hebben de Beaujolais, de Mâconnais en de Côte Chalonnaise besproken. Maar de meest exclusieve wijnen van de Bourgogne vind je in de Côte d’Or. Niet voor niets associëren de meeste mensen de Côte d’Or met de Goudkust voor wijnliefhebbers. Er zijn twee verklaringen voor de naam Côte d’Or. Het is afgeleid van de goudgekleurde heuvels, wanneer in het najaar de zon er op staat. Echter wat niet iedereen weet is dat de naam afgeleid zou zijn van Côte d’Orient (oostelijke helling). Omdat de beste wijngaarden gelegen zijn op zuidoostelijke hellingen. Persoonlijk neig ik toch naar de eerste verklaring omdat Côte d’Orient ook voorkomt op kaarten uit de Middeleeuwen.

Deze regio is onder te verdelen in de Côte de Nuits en Côte de Beaune. In tegenstelling tot de andere regio’s in de Bourgogne, zijn er wel 60 verschillende appellaties in de Côte d’Or. Deze zijn verspreid in een gebied van 9.445ha en strekt uit van Dijon in het noorden tot de côte de Maranges in het zuiden.

Exclusieve Bourgogne de côte d'Or

De beste wijngaarden liggen smalle hellingen van mergel en kalksteen. Deze liggen dus op het zuidoosten met maximale blootstelling aan zon en warmte. De lager gelegen wijnstokken groeien op klei en wateren minder goed af, waardoor deze een mindere kwaliteit wijn opleveren.

De appellaties in de Côte d’Or

Regionale appellatie

De regionale AOC’s zoals Bourgogne Aligoté AC (een droge witte wijn), Bourgogne-Passe-tout-Grains AC (de rode tegenhanger welk vaak een blend is tussen Pinot Noir en Gamay uit de Beaujolais), Bourgogne Rouge AC en Bourgogne Blanc AC mogen in de gehele Bourgogne gebruikt worden. Verder nemen Bourgogne-Hautes Côtes de Nuits AC en Bourgogne-Hautes Côtes de Beaune AC een speciale plaats in – zie hieronder.

Gemeente appellatie

Vervolgens zijn er de gemeente appellaties. Dit zijn over het algemeen merkbaar betere wijnen. Vaak staan alleen de dorpsnaam vermeld op het etiket,  dus een beetje topografische kennis komt hier enorm van pas! Er zijn 37 gemeentelijke appellaties waarvan Aloxe-Corton, Chassagne-Montrachet, Fixin, Gevrey-Chambertin, Puligny-Montrachet, Vougeot, Beaune, Meursault, Nuits-St-Georges, Pommard, Volnay, Vosne-Romanée de bekendste zijn. Wanneer de wijn afkomstig is van één climat, maar deze niet is gekwalificeerd als premier cru, staat de naam van de wijngaard soms ook vermeld maar in kleinere letters.

De Cru’s

Tenslotte de meest exclusieve Bourgogne wijnen die je in de Côte d’Or kan vinden; de single vineyard AC’s die zijn onder te verdelen in Premier Cru en Grand Cru. Daar waar in de Bordeaux een chateau de handelsnaam voert, is dat in de Bourgogne de specifieke wijngaard. De afmetingen van wijngaarden liggen vasten veranderen zelden. In Bordeaux daarentegen kan een chateau perceel bij kopen en dan krijgt dat perceel dezelfde classificatie als het chateau – ook wanneer de ligging minder gunstig is. Premier Cru wijngaarden hebben meer potentieel om zich te ontwikkelen dan gemeentelijke appellaties. Deze zijn dan nog onder te verdelen in Premier Cru van een enkele climat. Hier wordt de naam van het climat op het etiket is vermeld. En een Premier Cru geblend van verschillende climats; dan staat er alleen de dorpsnaam met Premier Cru op het etiket.

Côte de Nuits classificatie
Van links naar rechts: gemeentelijke appellatie met climat vermelding, Premier Cru single vineyard/climat, dorps appellatie en Premier Cru

Grand Cru wijngaarden hebben de beste ontwikkel potentie. Er zijn 33 Grand Cru wijngaarden in de Bourgogne. Men gaat er vanuit dat de reputatie van de Grand Cru’s zo bekend is, dat de dorpsnaam niet eens vermeld is. Alleen de naam van de wijngaard met de toevoeging Grand Cru staat op het etiket.

Een lijst van de Grand Cru wijngaarden kan je vinden op Wikipedia.

Côte de Nuits

Deze regio heeft een lengte van 20km bij slechts 200-800m breed en loopt van Dijon tot Corgoloin. En is vernoemd naar de plaats Nuits-St-Georges. De regio bevat bijna alle grand-cru ’s uit de Bourgogne en staat bekend om haar rode grand cru’s zoals Chambertin, Clos de Vougeot  en Romanée-Conti. De prijzen zijn vandaar ook navenant.

De reden dat Côte de Nuits al bijna 2.000 jaar de faam van de Bourgogne draagt, is vooral gelegen in de maximale expositie naar zon en het ontbreken van waterlopen. Deze helling werd zo’n 50 miljoen jaren geleden gevormd door een verzakking in het Morvan-kalkplateau. Tijdens de laatste ijstijd ontstond door erosie een zeer steil en pal op het oosten gerichte heuvelrug (tussen 225 en 350 m hoog). Op de hellingen zelf, grotendeels ten westen van de N74 (route nationale), vinden we vooral harde kalksteen afgewisseld met kalkrijke mergel. Aan de voet en in de vallei is de kalksteen bedekt met een dikke laag erosiemateriaal, puin of alluviale afzetting. Het is vooral in de verweerde, zeer stenige, bruingekleurde (leem) en kalkrijke grond op de helling dat de pinot noir krachtige bewaarwijnen voortbrengt. Geen wonder dus dat op één na, namelijk Corton, alle rode grand cru’s hier te vinden zijn.

Côte de Nuits

Uitzondering hierop vormt de appellation Bourgogne-Hautes Côtes de Nuits, zijnde het heuvelland ten westen van de côte. Dit gebied, officieel erkend sinds 1961, produceert hoofdzakelijk rood en rosé van pinot noir. 18% van de productie bestaat uit wit van chardonnay en, zeldzaam, pinot blanc en pinot gris. De ligging van de wijngaarden is minder gunstig dan in de Côte, waardoor de wijnen lichter zijn. Dit vertaalt zich ook direct in de prijzen. Zie bijvoorbeeld de JC Boisset verkrijgbaar bij Gall.

Village appellatie

Appellation Côte de Nuits-Village is een gemeentelijke herkomstbenaming die enkel bestaat voor wijnen van de gemeenten Comblanchien, Corgoloin en Prémeaux uit het zuiden en Brochon, alsook de gedeclasseerde wijnen uit Fixin, in het noorden.

Voor alle duidelijkheid : Er bestaat geen AOC Côte de Nuits, alleen dorps appellaties en daarnaast zijn 10 Premier Cru en maar liefst 24 Grand Cru wijngaarden. Saillant detail, alleen het climat Les Musigny in Chambolle Musigny is Grand Cru met zowel rood als witte wijn in de Côte de Nuits. Alle andere wijngaarden bevatten alleen rode wijn.

Vougeot; het meest exclusieve climat in de Bourgogne en Côte d’Or

Exclusieve Bourgogne: Clos de Vougeot

Tenslotte wilde ik even stil staan bij Vougeot. In dit dorpje vind je 65ha aan wijngaarden waarvan 4 climats een Premier Cru status hebben en 1 een Grand Cru. Omdat deze ommuurt is, heeft dit climat de naam Clos de Vougeot gekregen. Dit is tevens veruit het grootste aaneengesloten climat in de regio met maar liefst 50ha. Echter het is versnippert over 80 (!!) eigenaren.

Nochtans : onderaan bestaat de ondergrond uit een diepe laag klei- en leemgrond die moeilijk water doorlaat. Halverwege bevat de bodem een 45 cm dikke laag bruine kalkrijke kleigrond met veel stenen. De beste grond ligt bovenaan. Daar vinden we fijne klei met kiezelzand (amper 40 cm dik) op een laag harde kalksteen. Dat is de reden dat je vele verschillende wijnhuizen zien van Clos de Vougeot Grand Cru, met allen verschillende smaak notities. Bijvoorbeeld Louis Max bij Gall.

De rode wijnen van de Côte de Nuits staan internationaal befaamd om hun volle body, langstlevende wijnen die wereldwijd geproduceerd worden.

Côte de Beaune

Ook deze regio kent een lengte van 20km van noord naar zuid en slechts enkele honderden meters breed en strekt van Pernand-Vergelesses tot aan de Côte de Maranges. Hier produceert men rode wijnen zoals Pommard, Volnay, Aloxe-Corton van Pinot Noir en witte wijnen zoals Corton, Meursault en Montrachet van Chardonnay. De Pinot Noir vind je vooral van de grens met de Côte de Nuits tot rondom Beaune en een beperkte aanplant in het zuiden rondom Santenay. Verder domineert vooral de Chardonnay druif in dit gebied.

In totaal zijn er 20 Premier Crus en 9 grand crus wijngaarden in de Côte de Beaune. Er is slechts één rode Grand Cru; het climat Corton (in het dorp Aloxe-Corton). De oorzaak hiervan ligt vooral in de bodem, in de Côte de Beaune is deze vooral mergelkalksteen en is mergachtig vanuit het midden tot aan het bovenste deel van de helling. Hierdoor is de wijn iets lichter dan in de noordelijke zuster. De dorpen met de hoogste reputatie in de Côte de Beaune zijn Meursault, Puligny-Montrachet en Chassagne-Montrachet. Hier kan je de beste Chardonnay wijnen vinden, en tevens veruit de duurste. Deze wijnen kunnen gemakkelijk een decennia rijpen op fles. En wanneer je deze dan opentrekt ervaar je de meest complexe droge witte wijn ter wereld!

Haute Côte de Beaune

Ook hier heb je een strook wijngaarden ten westen van de Côte de Beaune, op een hoger gelegen plateau liggen; de Bourgogne-Haute Côte de Beaune AC. Hier geldt hetzelfde als in de Côte de Nuits. Deze wijnen zijn iets lichter en vriendelijker geprijsd.

Conclusie exclusieve Bourgogne in de Côte d’Or

De Côte d’Or mag dan de meest exclusieve Bourgogne wijnen bevatten, maar het mag duidelijk zijn dat de keuze erg groot is. Hoewel er slechts vier categoriën in appellatie zijn, omvat het al snel 80+ appellaties! En door het appellatie systeem en versnippering van de wijngaarden door de vererving is het er niet makkelijker op geworden. Het feit dat bijvoorbeeld Clos de Vougeot 50ha groot, van 80 verschillende eigenaren die ieder hun eigen wijn maken, Premier Cru is geclassificeerd is, wilt niet zeggen dat al die wijnen het ook waardig zijn. Aangezien de bodem, de waterafvoer, de wijnmaak methode allemaal kunnen verschillen!

Er zit maar één ding op, zelf ervaren. Echter dan heb je een flinke portomonee nodig. Dus dan zijn de lagere appellaties een mooie uitkomst!

Geplaatst op

Alternatief in Bourgogne, de twee gezichten van de Côte Chalonnaise

Bourgogne de Cote Chalonnaise

Dit is het derde artikel in de reeks over de Bourgogne, waarbij we nu stil gaan staan bij de twee gezichten van de Côte Chalonnaise. Deze appellatie ligt geklemd tussen de Mâconnais in het zuiden en de fameuze Côte d’Or in het noorden. De appellatie strekt zich uit over 40km van noord tot zuid en 7km breed.

Het is vernoemd naar de nabijgelegen stad Chalon-sur-Saône. Hoewel deze stad zelf geen wijngaarden omvat en zelfs buiten de grens van de appellatie ligt, wordt ze desondanks de tweede wijnstad van de Bourgogne genoemd. Dit dankt de stad aan de historische waarde van de ligging aan de Saône; het was een belangrijke binnenhaven voor de wijntransport over de Saône.

Terroir en klimaat van de Côte Chalonnaise

Feitelijk is de Côte Chalonnaise een verlenging van de zuidelijke deel van de Côte d’Or, de Côte de Beaune. Echter waar in de Côte d’Or de wijngaarden aan elkaar grenzen, worden wijngaarden in de Côte Chalonnaise afgewisseld met akkerlanden en weilanden. Lang was er sprake van een polycultuur waar boeren een combinatie van de drie uitvoerden.

Het is dan niet verrassend dat in het noorden van de Côte Chalonnaise de bodem vooral uit kalk bestaat. Hiervan profiteren vooral de wijngaarden rondom de steden Bouzeron, Rully en Mercurey. Verder naar het zuiden, tegen de Maconnais aan, vind je meer klei en mergel gronden. Daarvan profiteren de wijngaarden rondom Givry en Montagny. Het verschil zie je ook terug in de wijn. Op kalk gronden zijn wijnen fijner en soepeler. Terwijl op klei en mergel wijnen meer gesloten zijn.

Het landschap is wel iets grilliger en de wijngaarden liggen op zuid-oostelijke exposie – wat minder ideaal is vergeleken met de Côte de Beaune.

Het klimaat is in grote lijnen hetzelfde als de grote buur Côte de Beaune, waar dan ook vaak afgunstig naar gekeken wordt. Warme lucht wordt aangevoerd uit het Rhônedal waardoor er een mediterraans invloed is. Echter diezelfde lucht kan ook zorgen voor heftige regen- en onweersbuien, voor tijdens het oogst seizoen.

Druivenrassen

Er zijn 4,500ha aan wijngaarden, terwijl de gemeentelijke appellaties slechts 1,600ha omvatten. Deze gemeentelijke appellaties (Bouzeron, Rully, Mercurey, Givry en Montagny) mogen ook de naam premier cru hanteren. Grand Cru bestaat niet in deze regio. De dominante druiven zijn Pinot Noir en Chardonnay, maar er staat ook Aligoté – een kruising tussen Pinot Noir en een oud Gallisch ras wat niet meer bestaat, Gouais. Dit is overigens een witte wijn.

AOC Bouzeron

Met haar 56ha aan wijngaarden zijn in de AOC Bouzeron uitsluitend wijnen te verkrijgen van Aligoté. Dit zijn licht gouden wijnen met een neus van acacia, witte bloemen en citrus fruit. Ook in de mond vol, vaak tikje room, wit fruit en mineralig door de bodem. Heerlijk te combineren bij paddestoelen risotto, gougères, quiches, geitenkaas of gerookte ham.

AOC Rully

Rully kent 368ha aan wijngaarden, waarvan 96ha premier cru wijngaarden zijn. Hier staat voor 66% Chardonnay aangepland. Het geeft gouden witte wijnen met aroma’s van acacia, witte bloemen en steenfruit. In de mond spat het fruit eruit en is de wijn heerlijk in balans. Wanneer de wijn rijpt ontdek je gedroogd fruit, honing en kweepeer. De rode wijn, gemaakt van Pinot Noir is robijn rood. In het boeket ontdek je zwart fruit, rood fruit en zoethout. De relatief licht wijn is goed gestructureerd met verfijnde tannine. Wanneer je de wijn laat rijpen, gaat het fruit meer richting gekookt fruit. Tevens staat Rully bekend om haar mousserende Crémant de Bourgogne.

AOC Mercurey

Heeft 649ha wijngaarden waarvan zo een 166ha zijn aangemerkt als premier cru. De Chardonnay speelt hier maar een zeer kleine rol en de aanplant is dus vooral Pinot Noir. Op de mergel-kalkstenen bodem doet deze druif het bijzonder goed. Het is een krachtige wijn die heel goed gepaard gaat met stevige vleesgerechten en milde zachte kazen of juist gerijpte. De Chardonnay kenmerkt zich door haar kruidige bloemige boeket en is een heerlijke match met gegrilde vis, aziatische keuken of harde kazen. De wijn zijn doorgaans snel op dronk.

AOC Givry

Cote Chalonnaise Givry

Nu we iets zuidelijker zijn afgedaald, komen we in Givry aan. Hier ligt ongeveer 300ha aan wijngaarden, waarvan 148ha premier cru zijn. Ook hier geldt dat de Pinot Noir overwegend is aangepland. De wijn is herkenbaar aan haar karmozijnrode kleur met paarse tint. En aardbeien, bramen, zoethout, kruidnagel spatten uit het glas. In de jonge wijnen is de tannine nog erg aanwezig, maar wanneer deze rijpt, wordt de wijn soepel en vol. Heerlijk bij paté, charcuterie. Een mooi voorbeeld is Thénard Givry Rouge premier cru Les Bois Chevaux welke bij ons verkrijgbaar is. Overigens worden de rode wijnen uit Givry vaak vergeleken met die uit Volnay (in de Côte de Beaune).

Een witte Givry is helder bleekgoud van kleur met aroma’s van honing, limoen en kalk. Het kent een mooi evenwicht tussen zuurgraad en zachtheid waardoor de wijn een mooie lengte krijgt. Geserveerd bij vis in lichte sauzen versterkt de beleving van de combinatie!

AOC Montagny

En tenslotte het meest zuidelijk gelegen appellatie. Hier vind je alleen witte wijnen van Chardonnay verspreid over 351ha (waarvan 210ha premier cru); bleek goud kleurend met een groene hint wanneer de wijn nog jong is. Indien langer gerijpt neigt de kleur naar donker goud. De neus is vooral bloemig, acacia, kamperfoelie, bramenbloemen. In het palet vooral hazelnoot, witte perzik, rijpe peer met een heerlijke kruidige afdronk. Als spijs combinatie denk aan paella, kalfsvlees of romige kazen.

Hoewel Montagny relatief onbekend is, is ze bijzonder gemind bij de wijnliefhebbers!

Côte de Couchois

Tenslotte wilde ik de Côte de Couchois aandragen. Deze nieuwe AOC is pas in 2000 erkend en is dus naar Franse begrippen een jongeling. Je kan het zien als het verstilde achterland van de Côte Chalonnaise, of het onbekende zuiden van de Hautes-Côtes de Beaune. Het kleine bourgondische wijndistrict is in ieder geval uniek: steeds glooiend, afwisselend (ook de wijngaarden liggen verspreid) en het landschap vertoont alle kleuren groen. Dit is feitelijk een ander gezicht in de Côte Chalonnaise.

Het klimaat is een tikje anders dan in de Chalonnais; warme zomers en strenge winters dragen bij een verfrissende Pinot Noirs uit deze appellatie. Het omvat ongeveer 250ha aan wijngaarden op een ondergrond van klei, graniet en keien. Dit zorgt dus ook voor haar eigen unieke smaak. Helaas is deze relatief onbekende appellatie nauwelijks bekend buiten de eigen regio. Reden is dat in Bourgogne de handelaren (négociants) een grote rol spelen. En die hebben weinig interesse om zo een kleine onbekende appellatie mee te nemen. Maar mocht je in de buurt zijn, zeker de moeite waard om te ontdekken!

Conclusie

Het is een interessante vraag waarom de Côte Chalonnaise “achter” is gebleven bij de Côte de Beaune, terwijl er zoveel overeenkomsten zijn. Eén aspect is mogelijkerwijs van historisch aard; het afschalen van de mijnbouw industrie en de langzamere aanplant van de wijnstokken. Maar ongetwijfeld spelen financiële middelen ook een rol. De wijnen in de Côte d’Or zijn eenmaal aanzienlijk prijziger, daardoor liggen investeringen in de Chalonnais op een lager pitje. Druiven worden veelal machinaal geoogst waardoor de kwaliteit minder gegarandeerd kan worden.

Maar wat is nu het verschil tussen Beaujolais, Maconnais en Chalonnaise? Nu het mag duidelijk zijn dat in de Beaujolais een volledig andere wijn wordt gemaakt. Allereerst is de dominante druif Gamay, hoewel ook Pinot Noir en Chardonnay aangeplant staan. Echter de focus ligt op jonge soepele wijnen met gebruik maken van maceration carbonique.

De Maconnais is net iets warmer van klimaat en dat verschil proef je terug in de wijnen. Fruit is net wat warmer (steenfruit tov citrusfruit in de Chalonnais).

De twee gezichten van de Côte Chalonnaise mogen nu wel duidelijk zijn. Aan één kant makkelijke soepel wijnen, maar aan de andere kant produceren de gemeentelijke appellaties toch echt wel kwalitatieve betere wijnen. Ook wanneer je kijkt hoe de Côte Chalonnaise zich probeert te onderscheiden van de Côte d’Or en de Maconnais laat zien dat de regio hard aan zichzelf werkt.

Over de Côte d’Or gaan we het volgende week hebben!

Geplaatst op

Conclusie van wijn

WSET wijn beoordelen

In de afgelopen drie weken hebben we het gehad over hoe je een wijn kan beoordelen. Dit beoordelen bestaat uit drie elementen; het uiterlijk, de geur en het proeven. We hebben deze losse elementen hebben beoordeeld. En we kunnen daardoor tot een uiteindelijke conclusie komen van de wijn. We doen dit aan de hand van het benoemen van de BLIC; Balans, Lengte, Intensiteit en Complexiteit.

Balans

Om de balans te boordelen laat je je gedachten gaan over de verhouding tussen de fruitigheid (frisheid), tannine gehalte (mate van bitterheid), alcohol (mate van scherpte in de wijn). Indien iets overheersend is, vermeld je dat. Wanneer dit perfect in balans is, heb je eigenlijk een zijdezachte wijn, mooi gerijpt waarbij de elementen elkaar mooi ondersteunen en versterken. De balans is een belangrijk onderdeel van de conclusie van de wijn.

Lengte

De lengte van de afdronk heb je bepaald bij het proeven van de wijn. Maar wat proef je nu precies in de afdronk, is dat fruitigheid of begint deze muf te worden (wat duidt op fouten of het feit dat de wijn over zijn top is). Of proef je juist meer secundaire of tertiaire aroma’s (zie ook de blog over geur waarnemen)?

Intensiteit

Elk element van het proeven en beoordelen van wijn bevat een vorm van intensiteit; of het nu kleur, geur of smaak intensiteit is. Echter deze kan je vaak niet los van elkaar zien. Wanneer de wijn een lichte kleur intensiteit heeft (vaak jong dus), zal de geur en smaak bijzonder fruitig zijn, zonder sporen van secundaire of tertiaire aroma’s. Echter wanneer een wijn donker van kleur is (bij witte wijn richting oranje, bij rode wijn richting bruin), zal de geur vaak muf zijn en de smaak zal weinig fruit aroma’s bevatten.

Zo zie je de samenhang qua intensiteit tussen de verschillende elementen.

Complexiteit

De complexiteit is eigenlijk een afspiegeling van de primaire, secundaire en tertiaire aroma’s. Een wijn met alleen primaire aroma’s is niet complex. Echter dit wilt niet zeggen dat de kwaliteit minder is. Dit moet wederom in het totaal plaatje worden bekeken.

Conclusie

Het is allemaal niet zo direct en simpel. Je moet duidelijk verbanden leggen tussen alle verschillende elementen en sub-conclusies. Maar bovenal het is erg toegespitst op de persoonlijke voorkeur. Niet iedereen houdt van jonge wijnen met weinig complexiteit. Maar dit geldt juist ook voor oudere wijnen. Echter oude wijnen van hoge kwaliteit waarbij de balans mooi soepel en zijdezacht is, de lengte mond vullend, watertandend, is toch wel vaak een wijn die vele mensen laat genieten. Helaas moet je daarvoor of het geduld hebben (wijn jong kopen en opslaan onder juiste condities) of een wat dikkere portemonnee hebben….

Kortom, je stopt nooit met leren, ontdekken, jezelf ontwikkelen door te blijven proeven maar dan wel met aandacht!

Geplaatst op

Wijn proeven en beoordelen

In de afgelopen twee weken hebben we het gehad hoe we wijn kunnen proeven volgens de WSET-methode. Nadat we het eerst het uiterlijk hebben beoordeeld, hebben we daarna kennis gemaakt met het waarnemen van de geur. Vandaag gaan we dieper in op hoe we wijn proeven en beoordelen. Dit noemen we ook het palet van de wijn.

Suikergehalte, zuurgraad en tannine zijn belangrijk om dat deze bijdragen aan het balans en de stijl van de wijn. Daarnaast zijn deze drie componenten de belangrijkste indicatoren om wijn te matchen met voedsel.

Om het palet van een wijn te beoordelen gebruik je je smaakvermogen (om suikergehalte, zuurgraad en bitterheid vast te stellen), het mondgevoel en geur (voor de smaak karakteristieken).

Smaak papillen

Alle delen van de tong zij gevoelig voor smaken, maar sommige delen zijn gevoeliger dan anderen. Dit is reeds in detail beschreven in een eerder blog. Maar komt op neer dat de voorkant van de tong vooral de zoetheid vast stelt. De zuurgraad door de zijkant langs de tong en bitterheid achterop de tong.

Om het beste resultaat te krijgen bij het doordacht proeven van wijn is het van belang dat je maar kleine slokjes neemt. Om vervolgens lucht aan te zuigen tussen je lippen. Dit zorgt ervoor dat de wijn zich door je mond verspreidt (een coating over je tong aanbrengt) en de dampen achterlangs je neus bereiken. Zo “proef” je de aroma karakteristieken van de wijn.

Wanneer we volgens WSET het palet beoordelen, dan komen de volgende aspecten aan bod; zoetheid, zuurgraad, tannine gehalte, alcohol niveau, mondgevoel (body), sprankelendheid, smaak intensiteit en karakteristieken en tenslotte de afdronk. We gaan nu in op deze aspecten.

Zoetheid

Zoals gezegd zitten de belangrijkste receptoren van zoetheid in het puntje van de tong. Zoetheid geeft de mate van suikergehalte in de wijn. Echter, ook hoger alcohol en glycerol geeft de perceptie van zoetheid. Glycerol is een bijprodukt van de alcoholische vergisting. De meeste wijnen zijn droog (suikergehalte tot 4 gram suiker per liter). Boven de 45 gram suiker per liter wordt een wijn geclassificeerd als “zoet”, zoals Sauternes en port-wijn. Indien de wijn echt zoet is (het glazuur springt van je tanden bij wijze van spreken) spreken we van “erg zoete” wijn, zoals Rutherglen Muscats en Trockenbeerenauslese. Deze kunnen suikergehaltes tot wel 150 gram suiker per liter bevatten! Riesling is over het algemeen een hele mooie druif om als voorbeeld te nemen; deze druif kan van gortdroog tot mierzoet gemaakt worden en alles wat er tussen zit.

Zuurgraad

Zuren geven de frisheid aan de wijn en samen met alcohol zorgt de zuurgraad voor een onveilige omgeving voor microben. De belangrijkste zuren zijn wijnsteenzuur en appelzuur (afkomstig uit de druif) en melkzuur (afkomstig uit het wijnmaak proces). Zuren worden het best opgevangen door de zijkant van de tong waar het een scherp tintelende sensatie geeft wat vervolgens voor speeksel zorgt omdat de mond probeert het natuurlijk zuurgehalte in je mond te herstellen. Hoe meer speeksel wordt aangemaakt, hoe hoger de zuurgraad is van de wijn. Over het algemeen kan je stellen dat wijnen met een hoge zuurgraad afkomstig zijn van een koel klimaat. Houdt er rekening mee dat zuurgraad en zoetheid elkaar kunnen maskeren, mooie voorbeelden hiervan zijn Canadese ijswijn of Hongaarse Tokaji.

Tannine

Tannine is afkomstig van de druivenschil, steeltjes en pitjes. Deze verbindt proteïne in je speeksel waardoor je een droog mondgevoel krijgt en voelt ruw aan op je tandvlees. Het geeft rijkheid aan de textuur van de wijn, maar ook een bittere smaak. Tannine komt alleen voor in wijnen die schilcontact hebben gehad. Kort genomen zijn dat alleen rode wijnen en rosé, aangezien schilcontact de kleur bepaalt. De wijnmaak techniek kan grote invloed hebben op de tannine. Onrijpe druiven geven een heel ruwe tannine, echter een goede cabernet sauvignon met weinig houtrijping (wat de scherpe kantjes van de tannine af kan halen) geeft dezelfde tannine ervaring. Terwijl een goede syrah uit een heet klimaat met een hoge concentratie van zijdezachte volle tannine helemaal niet ruw overkomt.

Alcohol

De viscositeit van de wijn bepaalt het alcoholgehalte. Hoe hoger de alcohol, hoe zwaarder de wijn lijkt te zijn. Terwijl een lichte alcoholische wijn eerder waterig aanvoelt. Een hoge alcoholische wijn kan ook branderige sensatie geven wanneer je deze doorslikt of uitspuugt. Dit kan ook een tintelende sensatie geven, waardoor het te verwarren is met zuurgraad – maar kijk dan naar het aanmaken van speeksel.

Body

Het mondgevoel is de textuur die je ervaart wanneer je wijn in je mond neemt. Het is een algehele impressie gecreëerd door het samenspel van alle structurele componenten. Alcohol is de grootste bijdrager aan de body, daarnaast voegen het suikergehalte en het fruit extract waarde toe. Hoge zuurgraad laat een wijn over het algemeen lichter in body ervaren. Een wijn die hoge alcohol heeft, mooie rijpe tannnines en hoge fruit intensiteit kent een hoge body (bijvoorbeeld een hoge kwaliteit Bordeaux wijn of Argentijnse Malbec). Een wijn met laag alcohol, hoge zuren en delicaat fruit kent een laag mondgevoel (bijvoorbeeld een simpele pinot noir).

Mousse

Mousse zijn de bubbels in een sprankelende wijn zoals cava, prosecco, champagne. Deze zijn creamy (levendige sprankel zonder te agressief te zijn), agressief (wanneer ze heersend zijn in de smaak maar snel weg ebben) of delicaat (wanneer ze zacht en fijntjes zijn).

Smaak intensiteit en karakteristiek

De wijn in je mond past aanpast aan je lichaamstemperatuur, Smaak intensiteit en karakteristiek proef je doordat de temperatuur van de wijn in je mond wordt verhoogd naar je lichaamstemperatuur. Dat draagt bij dat aromatische moleculen je neus binnendringen vanuit je mond. Meestal zullen de smaak karakteristieken overeen komen met de geur karakteristieken. Echter door de verhoogde temperatuur kunnen andere aroma’s worden geïdentificeerd. De aardse smaken en specerijen neigen beter door smaak geïdentificeerd te worden. Fruitige en vegetale aroma’s zullen eerder door de geur bepaald worden.

Afdronk

De afdronk is het collectief van alle sensaties die je hebt ervaren door het proeven van de wijn. Hoe langer de afdronk na-ijlt (let op wel van gewenste aroma’s), hoe beter de kwaliteit van de wijn is. Indien een wijn een lange bittere afdronk kent met weinig fruit, heeft de wijn een korte afdronk.

Over de finale conclusie van alle drie de componenten zal ik een volgende keer ingaan. Maar ik hoop dat ik je nu meer duidelijkheid heb gegeven in hoe je een wijn écht kan proeven en beoordelen.

Geplaatst op

Wijn proeven

Je hebt wijn proeven en wijn proeven. Natuurlijk wanneer je wijn drinkt, proef je. Maar proef je ook echt welke smaken complexiteit aan je wijn toevoegt?

Er zijn reeds diverse artikelen gepubliceerd over wat je proeft in een bepaalde wijn, zie de voorgaande blogs. Maar hoe doe je nu wijn proeven, welke smaken kan je erin herkennen  en hoe kan je dit systematisch vast stellen? WSET heeft hier een methode voor ontwikkeld, die het inzichtelijk maakt om op een neutrale, onafhankelijk wijze de wijn te proeven, deze te beschrijven en de kwaliteit te beoordelen. Daar wil ik het met jullie over hebben in de komende blogs.

De drie onderdelen

Je kan het beschrijven van een wijn onderverdelen in drie categorieën; het uiterlijk, de geur en de smaak. Door deze drie categorieën te beschrijven, kan je tot een algehele conclusie komen. In deze blog hebben we het over het uiterlijk van de wijn.

Helderheid

Bij het beoordelen van het uiterlijk van de wijn kijk je naar de helderheid, de kleur intensiteit en de kleur zelf. De helderheid geeft aan of de wijn troebel is. Troebelheid wordt veroorzaakt door deeltjes die in de wijn verspreid zijn. Wanneer de wijn uitgegist is, ziet deze er troebel uit. Dit komt door (dode) gistcellen en/of pitdeeltjes die nog in de wijn aanwezig zijn. Dit kan op een fout in de wijn wijzen, maar kan ook met opzet zijn gedaan. Dit laatste is het geval bij natuurwijnen indien niet “geklaard” wordt. Klaren is het helder maken van wijn door het toevoegen van eiwitten (wat op problemen stuit bij veganisten). Hierdoor binden de deeltjes zich met het eiwit waardoor deze naar de bodem zakken. Vervolgens middels filtratie wordt de wijn helder gemaakt.

Kleurintensiteit

De kleurintensiteit geeft aan hoeveel kleur de wijn geeft (let op, niet welke kleur!). Intensiteit is de hoeveelheid kleur (pigment) die aanwezig is in de wijn en is o.a. afhankelijk van het druivenras. Maar ook in het wijnmaak proces is de intensiteit te beïnvloeden door de lengte van het schilcontact te bepalen (hoe langer het contact, hoe dieper de kleur).

Wanneer de kleur, die je in het midden ziet, doorloopt tot de rand van de wijn dan is de wijn diep van kleur. Het kan ook zijn dat de buitenste rand van de wijn waterig is en dus eigenlijk geen kleur meer heeft. Hoe groter de kleurloze rand hoe lichter de wijn is.

Bij rode wijn kan je de wijn boven een wit vel papier houden en van boven in het glas kijken. Pak met duim en wijsvinger het pootje vast, vlak onder de kelk. Zie je je duim en wijsvinger door de wijn heen dan is de intensiteit gemiddeld. Zak je met duim en wijsvinger naar het voetje en blijf je ze zien dan is de intensiteit licht. Kan je beide niet zien en kan je er niet of nauwelijks doorheen kijken dan is deze diep. Over het algemeen kan je zeggen; hoe ouder de wijn wordt, hoe minder diep van kleur deze wordt bij rode wijn. Maar bij witte wijn krijgt deze met de leeftijd een diepere kleur!

Kleur

WSET wijn beoordelen

En dan de kleur zelf. De kleur is de balans tussen de gehaltes aan rood, blauw, geel, groen of bruin in de wijn. Witte wijnen hebben doorgaans een citroengele kleur. Indien er een waarneembare groene tint in zit, is deze groengeel. Heeft de wijn een oranje of bruine tint, dan is de kleur goudgeel. Wijnen die duidelijk richting bruin gaan, worden omschreven als ambergeel of bruin.

Jonge wijnen hebben doorgaans een groene tint. Oude wijnen of wijnen die geoxideerd zijn, gaan meestal richting bruin.

Rode wijnen kennen een kleur schakering van paars tot bruin. De meest voorkomende kleur is robijnrood. Wanneer er een duidelijk blauwe of paarse toets te zien is, wordt de wijnkleur als paars omschreven. Is deze meer oranje of bruin, dan is het granaatrood. Is de wijn meer bruin dan rood, noem het dan roodbruin.

In het geval van rosé wijnen duiden we de zuiver roze incl een paarse tint aan als roze. Is er een oranje tint, dan duiden we de wijn aan als zalmroze. Is de oranje kleur dominant, dan duiden we de kleur aan als oranje. Deze zijn echter bijzonder zeldzaam.

Overige kenmerken

Tenslotte zijn er nog een paar algemene opmerkingen te maken omtrent het uiterlijk van de wijn. Alle wijnen tonen tranen ofwel benen (stroompjes wijn die aan de zijkant van het glas blijven hangen na het walsen). Wijnen die suiker bevatten of een hoog alcoholgehalte hebben, zijn stroperiger. Dit kenmerkt zich doordat de tranen dikker zijn en langer aanhouden.

Sommige stille wijnen tonen een lichte tinteling of “pétillance” door koolzuurgas. Hoe wel dit kan indiceren op een fout in de wijn (zoals hergisting of malolactische omzetting in de fles), worden sommige lichte, niet-houtgerijpte witte wijnen gebotteld met een beetje opgeloste koolzuurgas, voor een prettige frisheid en textuur.

Belletjes zijn van fundamenteel belang voor mousserende wijnen. Het is een algehele mis opvatting dat hoe de belletjes eruit zien, een aanwijzing is voor de kwaliteit van de wijn. Er zijn echter andere factoren, zoals eventuele onrechtmatigheden in het wijnglas, die van invloed kunnen zijn op hoe de wijn zich in het glas toont.

Conclusie

Het is dus niet zonneklaar vanuit het uiterlijk of een wijn nog goed is. Echter indien de wijn troebel én donkerbruin is, is de kans wel erg groot dat de wijn niet meer goed is. Vandaar dat geur en smaak er ook toe doen. Maar deze volgen nog!

Geplaatst op

WSET Level 2 Intermediate

Het is heel spannend, Marc is net begonnen met een nieuwe serie wijn cursussen, maar dan even anders. En daar help ik hem bij als moderator voor de WSET Level 2 Intermediate.

Natuurlijk is niet alleen deze innovatieve aanpak spannend, ook WSET zelf kijkt over de schouder mee. Ook voor hun gaat er een nieuwe deur open. Samen met WSET verkent All About Wine de mogelijkheden.

Waar normaal gezellig bij elkaar wordt gekomen, is dat nu natuurlijk niet mogelijk. Dus is er online gegaan. In 4 cursusavonden wordt de theorie van WSET Level 2 Intermediate; gebieden, druivensoorten, hoe het klimaat invloed heeft op smaak (en nee, wanneer je abrikoos proeft in een wijn betekent dat niet dat er abrikozensmaak is toegevoegd!) en ga zo maar door.

En nu het proeven… daar moet nog even op gewacht worden, dat is tenslotte leuker om met zijn allen te doen. Dus hopelijk tot snel!

Bekijk winkelwagen Afrekenen Verder winkelen