Gezondste wijn ter wereld uit Uruguay

Zeg je wijn uit Latijns Amerika, denkt iedereen direct aan de zwoele Malbec uit Argentinië  of Carmenère uit Chili. Wat wellicht niet bij iedereen op de radar staat zijn de stevige Tannat-wijnen uit Uruguay. Ja, zo heeft ieder land haar eigen specialiteit. Uruguay is de 4e grootste wijn producerende land van Latijns Amerika (Brazilië completeert de top 4 verrassend genoeg). Maar ook de Albariño krijgt meer en meer internationale belangstelling. Vanwege het hoge gehalte aan polyfenolen en resveratrol, maakt Tannat uit Uruguay de “gezondste” rode wijn ter wereld.

Uruguay ligt ten noordoosten van Argentinië, gescheiden door de rivier met de toepasselijke naam de Uruguay, in het noorden Brazilië en de Atlantische Oceaan in het oosten. Uruguay kent een gematigde klimaatzone met milde winters en warme, droge zomers. Extreme temperaturen zijn hier zeldzaam, terwijl regen met regelmaat neervalt. Het is de lange kustlijn die Uruguay aan drie zijden omsluit, die de temperatuur matigt. De afwezigheid van bergen stelt het landschap bloot aan harde wind. Hierdoor ondervindt het relatief vlakke landschap erosieve verwering die een verscheidenheid aan bodemsoorten heeft bepaald. Wat Uruguay onderscheidt van de grootmachten Argentinië en Chili is de verscheidenheid aan bodemsoorten, maar liefst 99 typen. De wijnbouwgebieden in het zuiden hebben de diepste en meest vruchtbare bodems. De wijngaarden zijn te vinden op plekken met een hoog kalkgehalte.

Wijn geschiedenis

De moderne wijnbouw gaat terug naar 1870 toen Baskische en Italiaanse immigranten zich meer begonnen te vestigen. Het is gebleken dat inheemse druivensoorten (Vitis labrusca, Vitis rotundifolia, Vitis aestivalis, Vitis berlandieri, Vitis rupestris en Vitis riparia) ongeschikt bleken te zijn voor goede wijnen. Het is alleen de Europese Vitis Vinifera die commercieel succesvol zijn.

Tannat is afkomstig uit het zuidwesten van Frankrijk en Don Pascual Harriague introduceerde deze druif in Uruguay. Sindsdien is Tannat omarmt als nationale druif. Mede daarom werd de naam Harriague gebruikt als synoniem voor Tannat. In 1954 werd Albariño geïntroduceerd door immigranten uit het Spaanse Galicië. Pas aan het eind van de jaren 80 van de 20e eeuw werden er stappen gezet om meer te richten op kwaliteit en marketing met de oprichting van Mercosur, een Latijns Amerikaanse handelszone. Wat ook nodig was om niet volledig overschaduwd te worden door Brazilië en Argentinië waar de productiekosten lager liggen. Veel van de wijngaarden zijn kleinschalige familiebedrijven. Vaak zelfs nog nazaten van de immigranten die de wijngaarden hebben opgezet.  Er zijn ongeveer 180 wijngaarden die 10 miljoen kisten wijn afkomstig van ongeveer 6.500ha wijngaarden.

Landklimaat in Uruguay met oceaan-invloeden

Het klimaat in Uruguay is uitermate geschikt voor Tannat met haar dikke schil. Ze komt beter tot rijping dan in haar “thuisland” Frankrijk. Naarmate wijnbouw- en bereidingstechnieken blijven door ontwikkelen zal de status van Uruguay als kwaliteit wijnland zeker toenemen. Tannat uit Uruguay is ook de meest gezondste wijn ter wereld. Dit is vanwege de ongeveer 2,7x hogere resveratrol gehalte dan andere Franse rode variëteiten en zeer hoge niveaus van procyanidines. Deze verhogen de zuurstoftoevoer naar de rode bloedcellen en verminderen het risico op hart- en vaatziekten. Daarnaast zijn het vooral Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc en Merlot voor rode wijn. Terwijl Chardonnay en Sauvignon Blanc de witte wijn domineren. Overigens beginnen Viognier en Albariño een steeds belangrijkere rol te spelen.

Van oudsher is Brazilië de grootste exportmarkt. Maar sinds de focus is komen te liggen op kwaliteitswijn, gaan de deuren van de wereldmarkt ook verder open.

Classificatie

 Er zijn twee classificatieniveaus voor Uruguay-wijnen. Kwaliteitswijn kent de classificatie Vino de calidad preferente (VCP). Deze wijnen moet men maken van Vitis vinifera-variëteiten en gebotteld in flessen van 75 cl of kleiner. De tafelwijn staat bekend onder de naam Vino común (VC). Vaak verkoopt men VC-wijnen in demijohns (een container variërend van 4 tot 60lt) en tetra pak verpakkingen. Vaak betreft dit rosé wijnen die in bulk geproduceerd wordt van Zwarte Muscat (ook bekend als Muscat Hamburg).

Wijnregio’s

Gezondste wijn uit Uruguay

De wijnregio’s in Uruguay volgen, net als in de Chili en Argentinië, de administratieve regio’s. De meeste wijngaarden en wijnhuizen bevinden zich in de heuvels ten noorden van de hoofdstad Montevideo, met name in de departementen: Canelones (waar maar liefst 60% van de productie plaatsvindt), Montevideo, Colonia en San José. In 15 van de in totaal 19 departementen vindt wijnbouw activiteiten plaats. Wat opvalt is dat wijnbouw vooral gelegen is rondom de grenzen van het land. De kustgebieden zijn sterk onderhevig aan de invloeden van de Atlantische Oceaan en hebben daardoor een klimaat dat vergelijkbaar is met Bordeaux.

De wijnregio’s zijn opgedeeld in geografische zones. De Metropolitan Zone is veruit de belangrijkste wijnzone met regio’s Canelones, Montevideo en San Jose. Het warmere Central Zone omvat de regio Durazno en Lavalleja. In de Oceanic (ookwel Eastern) Zone liggen de wijngaarden op een lichte verhoging met de regio Mandolado en Rocha.

Metropolitan Zone

Om meteen bij het belangrijkste productiegebied te beginnen, dit is Canelones rondom de hoofdstad Montevideo. Hier vindt maar liefst 60% van alle wijnproductie plaats. Mogelijk is de ligging nabij de hoofdstad de reden dat Canelones zo belangrijk is geworden. Het ligt eenmaal nabij een groot afzetgebied.  Canelones heeft een rijke, zware bodem en is her en der kalkrijk. Er staan veel druivenvariëteiten maar Tannat is toch wel de belangrijkste door haar constante kwaliteit met een diepe kleur en goede zuurgraad en structuur. Een smalle strook tussen Montevidéo en Maldonado, langs de Atlantische kust, is de subregio Atlántida. De wijngaarden hier hebben dezelfde klimatologische kenmerken als Maldonado, maar dan milder. Het is hier koeler dan in de rest van Canelones.

Daarnaast ligt hier ook de regio Montevideo waar de oudere wijnproducenten liggen. Echter de wijngaarden liggen in de verdrukking door de groeiende verstedelijking. Hoewel veel wijnbouwbedrijven hun wijngaarden in Canelones hebben liggen, liggen de productie faciliteiten in Montevideo.

Wanneer we verder naar het westen kijken, komen we terecht in de regio San José, vaak gerefereerd als het kleine broertje van Canelones. De traditionele wijngaarden liggen op hellingen. Terwijl de nieuwste wijngaarden op arme gronden van graniet en schist te vinden zijn.

Oceanic Zone met de nieuwe aanwinsten

Ten oosten van Canelones vinden we de nieuwe aanwinsten Maldonado en Rocha. De regio’s Maldonado en Rocha liggen aan de kust en worden gezien als de toekomst van Uruguayaanse wijn. De arme bodem van graniet, rotsachtig en zand kent een betere drainage. Daarnaast brengen de oceaanwind en koelere temperaturen de luchtvochtigheid omlaag, waardoor we hier meer aromatische wijnen met verfrissende aciditeit. Daarom zien we hier ook variëteiten als Albariño, Sauvignon Blanc, Viognier en Riesling voor witte wijn. En Pinot Noir en Sangiovese (tja Italiaanse immigranten hebben eenmaal een sterke invloed gehad) dragen bij aan lichte rode wijnen, terwijl Cabernet Franc, Merlot en natuurlijk Tannat de zwaardere wijnen voor hun rekening nemen.

Binnen Maldonado vinden we subregio’s Pan de Azucar, Piriapolis, Sierra de la Ballena, Garzon en Jose Ignacio. Terwijl Rocha de subregio Lomas de Paloma heeft. De Pinot Noir in Moldonado wordt tevens gebruikt voor excellente mousserende wijn, gemaakt met de traditionele methode.

Rocha tenslotte ligt verder naar het noordoosten aan de Atlantische kust. Het is de nieuwste grens van kustwijngaarden voor Uruguay en een enkele pionier is hier te vinden.

Central Zone

Midden in Uruguay, onder het Lago Rincon del Bonete, is Durazno een klein wijngebied met een warmer klimaat dat een goede rijping van de later rijpende variëteiten zoals Cabernet Sauvignon mogelijk maakt. De klei- en zandgronden hebben een redelijk goede drainage en de oogst is altijd een paar weken eerder dan in Canelones, wat betekent dat de rijping van de druiven eindigt voordat de herfstregens eindigen.

Lavalleja ligt meer landinwaarts, ten noordoosten van Canelones. Deze regio speelt zich in de kaart door de vulkanische bodem. In de subregio Cerro Guazuvirá vinden we de mooie wijnen van Bodega Familia Deicas waar zeer mooie wijnen gemaakt worden.

Northern Zone

In het uiterste noordoosten van Uruguay grenst Rivera aan het Braziliaanse wijngebied Campanha. De de dieprode zandbodems zijn veel armer, met een goede drainage, en de warmere temperaturen zorgen er ook voor dat later rijpende variëteiten goed kunnen rijpen. De regio is zeer geschikt voor Tannat en Cabernet Sauvignon.

Rivera heeft slechts één belangrijke subregio, Cerro Chapeu, gelegen aan de Braziliaanse grens. De Cerro do Chapeu, waarnaar de subregio is vernoemd, is een heuvel net ten zuiden van Rivera stad, die zelf wordt doorsneden door de grens. De Braziliaanse helft van Rivera stad heet Santana do Livramento en markeert het zuidelijkste punt van de Braziliaanse wijnstreek Fronteira/Campanha. Tannat, Syrah en Chardonnay zijn de meest aangeplante druivensoorten in de regio, omdat ze goed gedijen bij de waterstress die ontstaat door deze bodem. Het landklimaat wordt gekenmerkt door droge seizoenen met veel zon en weinig neerslag het hele jaar door. Cerro Chapeu heeft slechts één commerciële wijnmakerij, Bodegas Carrau. De wijngeschiedenis van de familie Carrau gaat acht generaties terug, 260 jaar terug naar Barcelona, Spanje.

Northern Riverside

In het noordwesten van Uruguay, aan de grens van Argentinië langs de Uruguay-rivier ligt de zone Northern Riverside. Hier heerst een mix van bodems met veel organisch materiaal met stenen en calciumcarbonaat. Het klimaat is warmer met een hoge luchtvochtigheid en grote dagelijkse temperatuurverschillen. Vanwege deze hogere luchtvochtigheid zijn de meeste wijnen hier bestemd voor tafelwijn. De regio is vooral bekend om Tannat.

In Paysandúis de bodem vruchtbaar en rijk aan kalk, en dus goed voor Tannat, Cabernet Sauvignon en Syrah. In Salto kenmerkt het Daymán-bekken door grote temperatuurschommelingen. De bodems zijn slibachtig, slechts een halve meter dik en niet erg vruchtbaar. Het ligt op een goed gedraineerde laag grind die enige vochtigheid handhaaft. Ze zijn ideaal voor fijne wijnen, in het bijzonder voor Tannat, dat goed afgerond en zacht wordt.

Southern Riverside

Recht tegenover Buenos Aires in Argentinië, vinden we de regio Colonia aan de overzijde van de rivier Rio de la Plata. Door het warmere rivierwater, wordt het maritieme effect van de Atlantische Oceaan verzacht. Doordat Colonia ook een toeristische trekpleister is, stemt men de wijn meer af op deze lifestyle. Colonia is zowel een historisch als een nieuw wijngebied en kent een grote diversiteit. Iets verder landinwaarts zijn de bodems rijk en vruchtbaar. Daarom zien we hier meer rood; echter, direct aan de rivieroevers laten gemalen fossielen kalkhoudende bodems achter die goed zijn gebleken voor bijvoorbeeld Sauvignon Blanc.

Opkomend binnenland en kustgebied van Argentinië

Argentijnse wijnen worden meestal geassocieerd met de stuivende Malbec wijnen uit Mendoza of Torrontés uit Salta of Cafayate. Echter ook in het opkomend binnenland en aan het kustgebied rondom de hoofdstad van Argentinië, Buenos Aires, heeft altijd wijnbouw activiteiten plaatsgevonden.

Overgangsgebied in het binnenland rondom Córdoba

Córdoba strekt zich uit vanaf de grens met Catamarca en La Rioja in het noordwesten tot aan La Pampa in het zuiden. Het is bekend door haar glooiende heuvels, weelderige bossen en kleine dorpjes. Het is ook de thuisbasis van een van de kleinste wijngaarden van het land. Córdoba bestaat slechts uit een handvol hectare met wijngaarden.

Voor het eerst opgericht in de 16e eeuw, is het wijngebied Córdoba een van de oudste in Zuid-Amerika. Nochtans is pas eind 20e eeuw de commerciële exploitatie echt op gang gekomen. Oorspronkelijk stond Córdoba bekend om het produceren van goedkope, zoete wijn. Deze werd voornamelijk gebruikt voor sacramentele doeleinden. Vandaag de dag heeft de regio een reputatie voor het produceren van verfijnde Malbecs, Pinot Noirs en Chardonnays. Dankzij de gezonde bodem en hoge temperaturen hebben druiven die in Córdoba worden geteeld een uitgesproken en robuuste smaak. Net als Mendoza ligt Córdoba op een lichte verhoging; zo’n 350 tot 550m boven zeeniveau. Maar de verkoelende invloed van de Andes is hier minder.

Subregio’s in Córdoba

In de Sierra Chicas stond ooit 1.500ha aangeplant, maar daar is nu nog geen 300ha van overgebleven. Iets zuidelijker ligt Cólon in de regio Norte Córdobes met 144ha. Dit is tevens de meest historische regio aangezien de stad Colonia Caroya in 1616 door Jezuïeten is opgericht. Waarbij ze tevens hun eigen wijngaarden aanlegden. Deze liggen op 500m hoogte. Calamuchita in de gelijknamige Valle de Calamuchita is de derde grootste subregio met 32ha aanplant. De wijngaarden liggen op steile hellingen variërend van 600 tot 1.200m hoogte.

Nabij de grens met San Luis in Cuyo ligt de regio Traslasierra met subregio’s San Javier (29ha) en San Alberto (met 5ha). Deze regio is wat geïsoleerd ten opzichte van de andere regio’s door een bergrug. Het is een erg droge regio en lijkt eigenlijk meer op de droge bergachtige condities van Mendoza. Tenslotte liggen de vlakkere regio’s Ischilin (18ha) en Cruz del Eje (27 ha) verder naar het noorden.

Córdoba staat op het punt ontdekt te worden als één van de meest fascinerende wijnregio’s van Argentinië. De wijnen profiteren van de hoogte invloeden, zonder de extreme zon en wind omstandigheden, zoals in Mendoza. De wijnen hebben een zachtere complexiteit zonder teveel tannine.

Opkomend kustgebied en binnenland van Argentinië

Verstedelijkt Buenos Aires

Het is de regio van verstedelijking met een rijk cultureel erfgoed, mooie architectuur en bruisend nachtleven. Landbouw, in welke vorm dan ook, speelt hier geen rol van betekenis. Toch zijn er 400ha wijngaarden te vinden in de laaggelegen vlaktes. En sinds het begin van de 21e eeuw is het produceren van premium wijnen gaan groeien. De zilveren medaille in de Decanter World Wine Award 2009 was een bekroning voor het werk. Dit is ’s werelds grootste wijnwedstrijd die in Londen wordt georganiseerd.

Echter, Buenos Aires kent een lange wijnbouwtraditie. Van het einde van de 19e eeuw tot de jaren 1930 was Buenos Aires, na Mendoza en San Juan, de op twee na grootste wijn producerende provincie. Een wet uit 1934 verbood echter de wijnproductie buiten Cuyo. Wat resulteerde in het verlaten van alle wijngaarden van Buenos Aires. Pas in de 21e eeuw begonnen nieuwe wijnbereidingsprojecten te verschijnen en INV-gegevens van 2020, heeft Buenos Aires 149 hectare wijnstokken. Waardoor het de tiende grootste producent in het land is.

De wijnen van Buenos Aires hebben nu hun eigen identiteit en verschillende wijnhuizen bieden een overtreffende trap van de verschillende terroirs. Na de opkomst van de Argentijnse wijn heeft Buenos Aires het creatieve potentieel van degustación (wijnproeven) ontdekt. Hierdoor is er een uitgebreid assortiment van rondleidingen door de bodega’s en wijnbars van de stad. En nu het land meer Decanter-onderscheidingen heeft gekregen dan waar ook ter wereld en wijn onlangs is uitgeroepen tot de nationale drank van Argentinië, is er geen betere tijd om naar Buenos Aires te reizen.

De twee gezichten in Buenos Aires

Buenos Aires heeft twee Geografische Indicaties binnen haar grenzen. Het grote verschil met de andere wijnbouwgebieden is dat deze gebieden in Buenos Aires oostelijk liggen. Terwijl de meeste gebieden juist uiterst west liggen om te profiteren van de koele invloeden van het Andes gebergte. In de meest oostelijk punt, aan de Atlantische Oceaan, ligt Chapadmalal GI en haar buur Balcarce GI terwijl  in het westen rond de stad Villa Ventana de gelijknamige regio ligt.  Daarnaast vindt er wijnbouw plaats rondom Médanos waar de Bahía Bianca, ofwel de Witte Baai, een grote watermassa bergt die bijdraagt aan het matigen van het warme klimaat. Maar mede dankzij de honger naar meer of andere wijnbouwgebieden, zie je ook in Buenos Aires verschillende nieuwe projecten als paddenstoelen uit de grond schieten.

Het golvende landschap biedt goede uitgangspunten voor wijnbouw. De wijngaarden liggen op de hellingen waarbij de beheerders het aspect (ofwel hoogte) om de rijping van de druiven te bevorderen. De nabijheid van de Atlantische Oceaan levert weliswaar een hoge luchtvochtigheid op, maar de bijkomende wind is cruciaal tegen de ontwikkeling van ziektes zoals meeldauw.

Zoals je overal in Argentinië terug ziet, zijn de belangrijkste druivenrassen Cabernet Sauvignon, Merlot en de iconische Malbec voor rode wijn en voor witte Chardonnay en Sauvignon Blanc. Daarnaast zien we ook Albariño, Gewurztraminer, Pinot Grigio en Pinot Noir verschijnen.

Oostelijk gelegen Costa & Pampa

Een van de nieuwste wijngebieden in de Sierra Tandilia, Chapadmalal, is gelegen aan de kust een paar kilometer ten zuiden van Mar del Plata. Deze subregio heeft haar eigen GI-status verworven. Hier aan de Atlantische kust is het veel koeler en natter, vergeleken met de doorsnee wijnen die we kennen uit Mendoza. De wijnstokken hebben geen irrigatie nodig, zoals elders in het land. De nachten zijn koel en brengen aromatische, frisse smaken aan de wijnen.

Trapiche is een van de wijnproducenten die investeren in deze kustwijngaarden. Ze geloven dat het klimaat geschikt zal zijn voor bijvoorbeeld Albariño, een druif die vrij gewend is aan regen waar hij in Europa wordt geplant. Trapiche heeft al gemerkt dat het te koel is voor Malbec en Cabernet Sauvignon.

Tevens vinden we hier een andere recente GI, te weten GI Balcarce. De bodems van Balcarce worden zelden elders in de wereld. Hier bestaat de bodem uit platen poreuze kalksteen en een onderscheidend microklimaat gegenereerd door de sierras en de lokale winden. En dat terwijl de nabijheid van de zee nog meer bijdraagt aan de unieke mix.

Sierra Ventana

Het zuidwesten van Buenos Aires biedt alles wat nodig is voor kwaliteit wijnbouw. Te weten de Ventania en Tandilia bergruggen, vruchtbare valleien, glooiende hellingen en invloed van de Atlantische wind. Hier vinden we Bodega Saldungaray die uitmuntende wijnen voortbrengt van haar 20ha.

Médanos

Het terroir van Médanos heeft unieke omstandigheden, ideaal voor kwaliteitswijngaarden. De bodem is zanderig met een kalkstenen onderbodem en gezien de breedtegraad (op ongeveer dezelfde hoogte waar de Pampa-regio en Patagonië samenkomen) ontvangen wijngaarden lange uren zonlicht, wat resulteert in druiven met een hoog suikergehalte. De nooit afnemende oceaanwind helpt bij het ontwikkelen van dikkere huiden die bijdragen aan de intense kleur van deze wijnen. Het is de enige regio waar premium wijnen vandaan komen met oceaan-invloeden. Eén van de meest gevierde wijndomeinen in deze subregio is AlEste Bodega & Viñedos die wereld erkenning heeft gekregen voor haar Chardonnay, op de Decanter World Wine Awards.

Syrah is hier de meest aangeplante druivensoort waarna de bekende internationale druivensoorten komen. Ook vinden we hier de minder voorkomende Alvarinho en een oude wijnstok genaamd César een kruising tussen Pinot Noir en de Spaanse Argant, die eigenlijk alleen bekend is van de wijnen uit Irancy wat ten zuiden van Chablis ligt. Naast de bovengenoemde druivensoorten vinden we ook Tannat, Tempranillo en Petit Verdot.

Tot slot

Hiermee komen we aan het einde om Argentinië als wijnland te verkennen. Natuurlijk staat de massaproductie van met name Malbec uit Mendoza centraal, echter we hebben gezien dat er nog vele andere gebieden zijn met hun eigen kwaliteiten. Ook zien we steeds meer uitbreiding, waarvan het opkomend binnenland met Córdoba en het kustgebied van Argentinië met Buenos Aires goede voorbeelden zijn. Wat dat betreft is de wijn in overvloed, iets wat de Franse boeren niet herkennen gelet op het wijnoverschot en de drastische inkrimping van het wijngaardarsenaal.

Extreme wijnstreek in Argentinië

Vanuit het grote productiegebied Cuyo zakken we verder af naar het zuiden. De zone Patagonië is de meest zuidelijke wijnstreek in Argentinië met extreme klimaten. Het omvat de provincies Rio Negro, La Pampa en Neuquen. Patagonië vereenzelvigt niet vaak met wijn productie vanwege het woestijnlandschap en het koele, droge klimaat. Desondanks is Patagonische wijn internationaal steeds meer bekend geworden vooral dankzij de elegante Pinot Noir en Malbec wijnen. Echter de totale productie komt niet boven de 2% in vergelijking tot de totale Argentijnse wijnproductie. Waarom dan deze interesse? Simpel, het zijn fantastische, moeilijk verkrijgbare wijnen die zeer intrigerend zijn.

De wijnstreken in Patagonië liggen dichterbij de Andes dan bij de Atlantische Oceaan en op veel lagere hoogten dan andere Argentijnse wijnregio’s. Ze liggen gemiddeld op ongeveer 300m. Door het eerder genoemde koele droge klimaat is de streek uitermate geschikt voor de blauwe druivensoort Pinot Noir. Echter vanwege het woestijnlandschap, moeten rivieren wel in de buurt zijn die van de nodige irrigatie kunnen voorzien. Het klimaat draagt bij aan koelere nachten en warme dagen die het groeiseizoen verlengen. Waardoor de druiven een rijker karakter krijgen en een goede zuurgraad.

Extreme wijnstreek in Argentinie

Klimatologische invloeden

Het klimaat van de wijnstreek Patagonië kan worden omschreven als warm, continentaal en semi-aride. De wijnstreek ontvangt minder dan 200 mm neerslag per jaar, terwijl gedurende de rijpingsmaanden de temperatuur hier in Argentinië extreme uitslagen kent. De bodems die het meest geschikt zijn voor wijnbouw zijn te vinden in de noordelijke delen van de regio. Dit is vlakbij de rivier de Negro, waar ze zijn gevormd met vulkanisch gesteente. Richting het zuiden van de regio wordt de bodem dor en steenachtiger met brede uitgestrekte ronde kiezelstenen. Dit terroir staat bekend als het graf van Patagonië en wordt meestal aangetroffen op een relatief vlakke ondergrond.

De twee meest bekende regio’s binnen Patagonië zijn Rio Negro en Neuquen, de wijnen hier hebben een typisch Europees karakter. Neuquen ligt in de uitlopers van de Andes terwijl Rio Negro op de hogere hellingen te vinden is. En hoewel Malbec nog steeds de meest aangeplante druivensoort is, is het Pinot Noir die iconische wijnen voortbrengt.

De wijnen

De rode wijnen uit deze wijnstreek in Argentinië hebben een extreme complexiteit met intense kleuren. De regio La Pampa wordt steeds bekender voor wijnliefhebbers aangezien hier uitstekende Cabernet Franc-wijnen worden geproduceerd op grotere hoogte waar de bodem arm en steenachtig is. Deze wijnen hebben hints van rood fruit, elegante tannine en smaaktonen van peper. Patagonische Merlot-wijnen worden omschreven als soepel en evenwichtig met intense aroma’s. De meest aangeplante variëteit Malbec heeft een intense robijnrode kleur met aroma’s van zwarte kersen, lavendel, koekjes en kruiden. De smaak van de wijn is droog met verfrissende zuren, een medium body, evenwichtige smaken en rijpe tannine.

De witte wijnen hebben een goede structuur, perfecte complexiteit, natuurlijke zuurgraad en aroma’s die de minerale tonen van de wijn benadrukken. Chardonnay, Sauvignon Blanc en Riesling zijn de meest populaire Patagonische witte wijnen, omdat ze de frisheid van het klimaat kunnen laten zien. De Sauvignon Blanc-wijnen, wanneer de groeikracht onder controle blijft en de druiven volledig rijp zijn, zijn van uitstekende en hoge kwaliteit, terwijl de Chardonnay een fruitig aroma heeft met een goede en harmonieuze body. Tenslotte leveren de Pinot Noir-wijnen uitstekende mousserende wijnen.

La Pampa

In het midden van het land vinden we La Pampa, met haar uitgestrekte graslanden en bijbehorende veehouderij, dat sinds 2000 behoort tot de zone Patagonië. Dit is een overgangsgebied van het berggebied naar de glooiende vlaktes in het zuiden van het land. Het omvat slechts ruim 300ha aan wijnbouwgebied in het zuidwesten van de provincie nabij de grens met Rio Negro, waar blauwe druiven aanplant domineert. Vooral Malbec (50%) en Cabernet Sauvignon (12%), terwijl van witte druiven Chardonnay (3%) en Sauvignon Blanc met 2% schaars zijn. De productie is vooral gecentreerd rondom de stad Venticinco  (25) de Mayo waarbij Bodega del Desierto de grootste producent is.

Zij zijn in 2001 begonnen aan het avontuur en na twee jaar was 140ha aangeplant in de Alto Valle  del Rio Colorado. De wijngaarden zijn over het algemeen zanderig bezaaid met stenen gelegen op 330m hoogte. Regenval is beperkt met 180mm per jaar waardoor irrigatie noodzakelijk is. Het resulteert in wijnen met een volle body en uitgesproken aroma’s.

Pionieren in Rio Negro

Ten zuiden van La Pampa ligt Rio Negro, waar de rivieren Negro en Colorado van west naar het oost de provincie doorkruizen. De wijngaarden liggen op 350m in het westen en glijden geleidelijk af naar het oosten, de Atlantische Oceaan. In het westen is het klimaat overwegend continentaal en droog en lage luchtvochtigheid. De winters zijn koud terwijl zomers warm zijn. De wind vanaf de Andes vergroot de droogte en draagt bij aan gezonde wijngaarden. In het oosten, nabij de stad San Javier vormt de lagere vallei van de Rio Negro met een vlakte en lichte helling naar de Atlantische Oceaan. Met slechts 1.500ha is het een kleine regio waar Malbec (26%), Merlot (15%) en Pinot Noir (8%) domineren. Terwijl qua wit het vooral verschillende variëteiten van Torrontés (13%) en Pedro Ximenez (4%) zijn.

Het is Rio Negro waar wijnmakers eerst zijn gaan pionieren onder de meer extreme omstandigheden van wijnstreken in Argentinië. De eerste wijnmakerij opende zijn deuren reeds in 1909. Vanuit hier is men verder gaan uitbreiden in de andere provincies in Patagonië. De regio is onder te verdelen in drie subregio’s Upper Valley, Middle Valley en Lower Valley (ja zeer origineel), waarbij de meeste wijngaarden in de Lower Valley subregio liggen.

De wijnen vallen op door hun uitstekende balans tussen alcohol en zuurgraad, als gevolg van langzame rijping van de druiven. De Sauvignon Blanc en Semillón zijn zeer interessant, met prachtige fruitige aroma’s, minerale accenten die moeilijk in andere gebieden te vinden zijn. In de rode wijnen vallen Malbec, Merlot en Pinot Noir op, met een goede kleurintensiteit en mooie aroma’s.

Rio Negro is zeker een opkomende wijnregio en de moeite waard om in de gaten te houden.

Neuquen

De wijnregio Neuquen is een snel in opkomst komende regio. Pas sinds de begin jaren 2000 wordt op commerciële schaal wijn gemaakt maar reeds nu bewijst het dat er veel potentie is. Waarbij Malbec en Cabernet Sauvignon wijn voortbrengen die variëren een van zeer goede tot fantastische kwaliteit. Neuquen ligt ten zuiden van de grootste productie zone Mendoza en ten westen van Rio Negro. De wijnproductie vindt vooral plaats rondom het stadje San Patricio de Chañar aan de rivier de Neuquen (Añelo GI). Dit omvat 85% van de totale 1.700ha aanplant in deze zone. Uitbreiding langs de rivier de Limay heeft inmiddels ook plaatsgevonden. Eigenlijk is wijnbouw ingegeven door het doorslaande succes van Mendoza. In 1999 werden de eerste wijnstokken in Neuquen aan geplant en in 2003 volgde de eerste oogst.

Klimaat

Het klimaat is aanzienlijk koeler door de lagere breedtegraad dan in het woestijnachtige Mendoza en de Andes heeft weinig invloed op de wijnbouw, in tegenstelling tot de noordelijk gelegen zones Cuyo en het Noorden. Sterke woestijnwinden en de hete zon zorgen voor een gematigd klimaat waar wijnbouw goed floreert. Deze wind is een vloek en een zegen; het kan de ontluikende druivenstokken beschadigen, maar voorkomt ook dat ziektes zich in de wijngaard kunnen nestelen. De warme, zonnige dagen worden gevolgd door frisse woestijnnachten. Deze dagelijkse temperatuurschommelingen verlengen het groeiseizoen waardoor de druiven de tijd krijgen om de fruitcomplexiteit te ontwikkelen zonder dat dit ten koste gaat van de zuurgraad. Hierdoor zijn de wijnen goed in balans.

Daarnaast voert de rivier de Neuquen smeltwater uit de Andes aan voor de noodzakelijke irrigatie. De steenachtige alluviale bodems zijn goed gedraineerd en zorgen ervoor dat wortelsystemen diep in de grond kunnen groeien om toegang te krijgen tot belangrijke mineralen en voedingsstoffen. De gezonde wijnstokken die hieruit voortkomen, produceren druiven van hoge kwaliteit met een uitstekende concentratie aan suikers en zuren.

Chubut

Geheel in het zuiden van Argentinië vinden we met Chubut de meest zuidelijke wijngaard ter wereld, die voorbij de 45 graden zuiderbreedte liggen. Dit is vergelijkbaar met het zuidelijkste puntje van de Beaujolais in Frankrijk die eindigt bij Lyon of Central Otega in Nieuw Zeeland. Hoewel Chubut, met slechts 92ha aan wijnbouwgebied, nog geen status van Geografische Indicatie heeft, is de zone volop in beweging. De wijnbouw activiteiten zijn geconcentreerd in kleine oases verspreid nabij grote rivieren en meren. Nieuwe ontwikkelingen in Trevelin GI, Paso del Sapo Comarca Andina Paralelo 42 en Sarmiento ontwikkelden zich snel en hun wijnen begonnen internationaal aanzien te verwerven, mede dankzij het koele klimaat. Echter slechts alleen Trevelin is mogen toetreden tot GI status in augustus 2020. Hier is maar liefst 12ha aangeplant, met de potentie om uit te groeien naar 35.000ha.

De extreme kou, harde wind en de aanwezigheid van vorst gedurende het hele seizoen vertalen zich in frisse wijnen, fruitige tonen en goede zuurgraad. Vandaar dat je hier nagenoeg geen Malbec of Cabernet Sauvignon vindt. Maar de klassieke koelklimaat druivenrassen als Pinot Noir, Chardonnay en Sauvignon Blanc gedijen hier goed. De kwaliteit van Gewürztraminer die hier ook te vinden is, is ook hoog.

Over het algemeen, zowel voor rode als witte wijnen, geldt dat de wijn licht van body is, met een zeer aromatisch palet.  Het zijn elegante wijnen met een verfijnd balans en zeer goede zuurgraad waarbij de afdronk zeer prettig lang is.

Groot Cuyo epicenter van Argentijnse wijnbouw

De regio North is dus het meest bekend van de wijnen uit Cafayate Valley, waarbij Bodega Colomé wel de meest bekende is. Hier vinden we dan ook wijnen van één van de hoogste wijngaarden ter wereld – de Altura Maxima. We trekken nu verder naar het zuiden, nog steeds langs de Andes en komen in de regio Cuyo terecht. Cuyo fungeert als epicenter van de Argentijnse wijnbouw industrie met regio’s als Mendoza. Samen met de sub-regio San Juan bevat Mendoza 95% van de Argentijnse wijngaarden. Daarnaast omvat Cuyo ook de sub-regio La Rioja, welke grenst aan de regio North.

Groot Cuyo met het epicenter van de Argentijnse wijnbouw

Wat opvalt is dat er veel sub-zones zijn met de classificatie Geografische Indicatie, en slechts twee DOC’s. Het lijkt wel alsof het classificatiesysteem een beetje in vergetelheid is geraakt. We zien steeds meer GI’s verschijnen binnen bestaande sub-regio’s.

Koel La Rioja nabij de evenaar

De Argentijnse wijnregio La Rioja moet je niet verwarren met haar Spaanse equivalent. La Rioja is een wijngebied in de uitlopers van de Andes, en ligt ingeklemd tussen Catamarca en Mendoza. Het grote verschil met haar Spaanse naamgenoot is dat La Rioja vooral gericht is op witte druivensoorten. Het bergachtige landschap is uitermate geschikt voor de aanplant van Torrontés Riojano, die zachte fruitige en aromatisch wijnen voortbrengt. Naast Torrontés staan ook druivensoorten als Malbec, Syrah, Cabernet Sauvignon en Bonarda aangeplant. Hoewel 53% van de aanplant blauwe druiven zijn, is het toch Torrontés die domineert in aanplant met ruim 30%. De ligging in de regenschaduw van de Andes zorgt ervoor dat de toegang tot water streng gereguleerd is.

La Rioja kent een lange wijnbouw geschiedenis. In de 16e eeuw, met de aankomst van de Spaanse missionarissen die afkomstig waren uit de Spaanse Rioja, arriveerden ook de druivenstokken.

Binnen La Rioja ligt één hoofdproductiegebied. Dat zijn de Famatina-valleien en wordt beïnvloed door Sierra de Velasco en de Sierra Famatina bergketens. Hier liggen de sub-regio’s (Geografische Indicaties) San Blas de los Sauces (74ha op 950 tot 1.100m), Famatina (375ha op 1.375 tot 1.850m) en Chilecito (6.260ha op 770 tot 1.275m). Ook in de vallei die westelijk van de Sierra Famatina vindt wijnbouw plaats, maar dit is meer verspreid en kleinschaliger. En zo ligt in Sierra Aminga, ten noorden van La Rioja en ten oosten van Sierra Velasco de kleine sub-regio La Costa Riojana. In totaal staat hier ongeveer 6.500ha aangeplant verdeeld over 12 Geografische Indicaties.

Ligging nabij evenaar

Wat dit gebied bijzonder maakt is dat het dicht bij de evenaar ligt, op slechts 29 graden zuiderbreedte. Maar de grote hoogte tempert de hoge temperaturen, de wijngaarden staan aangeplant tussen 770 en 1.850m hoogte. De intense zonuren worden gevolgd door koele nachten, onder invloed van de wind die neerdaalt van de bergtoppen. Hierdoor ontstaan grote dagelijkse temperatuurverschillen die bijdragen aan de verlenging van de rijpingsperiode. Met als gevolg mooier rijp fruit en een verfrissende zuurgraad. Vooral de Bonarda levert fantastische wijnen op met volle body en diepe kleurintensiteit. Wat deze wijnen onderscheid van andere is de volle smaak van frambozen en anijs wat zo typerend is voor Bonarda. Vaak wordt deze druivensoort gebruikt in blends om de intensiteit en palet te versterken. Qua wit is er eigenlijk alleen Torrontés in de stijlen mousserend tot verfrissend droog en levert geweldige wijnen!

Hoewel er ruim 400 familiewijngaarden zijn, komen de meeste wijnen op de markt onder het label van La Riojana Cooperativa. Deze coöperatie is in 1940 opgericht door Italiaanse immigranten en richt zich met name op biologische en Fairtrade gecertificeerde wijnen.

2e wijnbouwgebied San Juan

In het zuiden van de provincie San Juan, nabij de provinciegrens met Mendoza, ligt het gelijknamige wijnbouwgebied. Dit is het één na grootste wijngebied van Argentinië met ongeveer 31.000ha aan wijngaarden ofwel 16% van de totale Argentijnse arsenaal. De wijngaarden zijn verspreid in het midden-westen van de provincie met de sub-regio’s Pedernal, Calingasta, Zonda, Ullum, Iglesia en Jáchal.  Het warme, droge klimaat heeft grote invloed op de kwaliteit. Ook hier heerst een intense zon met weinig neerslag. In tegenstelling tot La Rioja, is het hier Syrah dat de belangrijkste druivenvariëteit is. Er zijn maar liefst 24 verschillende Geografische Indicaties te vinden, maar geen DOC.

De wijngaarden liggen in verschillende valleien waarbij Tulum de meest belangrijke productie sub-zone is. Terwijl Pedernal de hoogst kwalitatieve sub-regio is. Opvallend is dat hier een grote aanplant van roze druiven te vinden zijn, zoals Criolla en Cereza (met zo’n 36% van de aanplant). Deze druiven worden vooral gebruikt om goedkopere semi-zoete wijnen en sherry-stijl wijnen te produceren. San Juan levert tevens de grootste hoeveelheid van Argentijnse brandy en vermouth. Blauwe druiven zijn ook goed vertegenwoordigd met ongeveer 37% – met name Malbec en Syrah dus. Qua witte druiven zijn het vooral Pedro Ximenez en Moscatel d’Alejandria (wat meteen de sherry-stijl wijnen verklaart).

Het klimaat in San Juan is overwegend woestijnachtig, net als in Mendoza. Vandaar dat de wijngaarden ook op hoogte te vinden zijn. Hierdoor is wijngaardbeheer vooral afhankelijk van de watertoevoer van de San Juan en Jachal rivieren en het smeltwater dat uit de Andes naar beneden komt. De wijnbouw profiteert van de “Zonda”, een felle hete droge föhn wind die zich ontwikkelt in de regenschaduw van de Andes.

Pedernal

Ongeveer 100km ten noorden van Mendoza ligt Pedernal GI. Deze sub-regio, met 820ha,  heeft in 2007 haar appellatie toegekend gekregen. Hier staan vooral Cabernet Sauvignon en Malbec aangeplant die rijke en elegante rode wijnen leveren. Daar waar het klimaat overwegend woestijnachtig is en dus te heet voor wijnbouw, profiteren de Pedernal wijngaarden van de hoge ligging, op ongeveer 1.300m, die de temperaturen matigen. Zeer koele nachten volgen de zonnige dagen zodat de rijpingsperiode wordt verlengd. Doordat de temperatuur net iets lager ligt dan in Tulum of Zonda, vindt de pluk ook iets later plaats. Waardoor de druiven dus nog langer hangen en beter rijp worden.

Omdat de vallei in de uitlopers van de Andes liggen, is de bodem arm en stenig. Deze arme maar kalkrijke bodem zorgen voor lagere productiehoeveelheden en dus meer geconcentreerde aroma’s en rondere tannine. Je kan deze sub-regio zien als een grand-cru van Argentinië, zo goed zijn de wijnen.

Tulum

Rondom de stad San Juan vinden wij de sub-regio Tulum. Hier is Syrah aan een ware opmars bezig door haar dikke, peperige rode wijnen met rijke fruitkarakter. Daarnaast vinden we ook hoogwaardige Malbec, Chardonnay en Viognier. Daar waar in het verleden Tulum vooral massaproductie georiënteerd was, begint nu de kwaliteit inhaalslag. De San Juan rivier is de levensader voor dit gebied. Terwijl de beperkte hoogt van 650m de temperaturen matigt. De redelijk hete zomers worden gevolgd door milde winters wat het typerende woenstijnachtige klimaat verklaard. De bodem is hier vooral alluviaal met fijn gestructureerde klei wat het water goed vast kan houden.

In dezelfde vallei vinden we 160km naar het noorden de GI Jachal rondom de stad San José de Jáchal. Wijnbouw vindt hier plaats op 950 tot 1.210m hoogte.

Zonda en Ullum

Direct aan de andere zijde van de Sierra Chica de Zonda liggen de sub-regio’s Zonda en Ullum. Deze sub-regio’s liggen meer Andes-inwaarts en zijn dus meer bergachtig. Hoogte varieert vanaf 650 tot 900m. De gebieden zijn nog niet bekend maar er wordt hard aan de weg getimmerd voor kwaliteitswijnen. Samen met Syrah en Malbec produceert het gebied enkele fruit gedreven witte wijnen gemaakt van Chardonnay en Viognier.

Het dal ontleent zijn naam aan de “Zonda” en draagt zowel positief als negatief bij aan de wijnbouw in de regio. De wind is afkomstig vanaf de Stille Oceaan en wanneer het de Andes overkomt, ontdoet ze van het vocht. Terwijl de droge “Zonda” van de toppen afdaalt, verzamelt ze zowel warmte als snelheid. Hierdoor kan ze windsnelheden van 40km/u tot soms 200km/u bereiken. Hoewel de wind warmte brengt en daardoor het risico op wijnstokziekten vermindert, kan het ook gevaarlijk zijn voor ontluikende wijnstokken, waardoor windschade en zelfs vorst ontstaat.

De poreuze, rotsachtige bodems zijn vrij drainerend en de lage grondwaterspiegel betekent dat wijnstokken diepe wortelsystemen moeten ontwikkelen om toegang te krijgen tot het water in de bodem. Deze sterke, gezonde wijnstokken produceren bessen met een goede concentratie suikers en tannine, wat leidt tot complexe wijnen met een goede structuur.

Iglesia Valley

Verder berginwaarts vanaf San José de Jáchal steken we de bergrug Sierra Gredos over om vervolgens bij Iglesia uit te komen. Op de hoogte variërend van 1.550 tot 2.000m vinden we GI Iglesia die in 2002 erkend is als een eigen appellatie.

Native Criolla in Calingasta Valley

Tenslotte vinden we Calingasta Valley ten zuiden van Iglesia en ten westen van Zonda en Ullum. In een langgevormde sikkel van 40km ligt Calingasta ingeklemd tussen de Cordilla de los Andes in het westen en Precordillera in het oosten. Het is één van de meest afgelegen wijnbouw gebieden in Argentinië. Op een hoogte tussen 1.350 en 1.750m liggen 210ha wijngaarden waar origineel vooral de Criolla-nazaten als Moscatel Blanco en Torrontés Sanjuan en Listan Prieto waren aangeplant. Dankzij deze afgelegen ligging, zijn er ook nog een behoorlijke hoeveelheid oude wijnstokken. Maar langzaam vormt de regio om naar meer blauwe druivenrassen als Malbec, Cabernet Sauvignon en Syrah. Ondanks de hoogte, is de bodem toch meer alluviaal dankzij de ligging aan de rivier Rio de los Patos.

Epicenter Mendoza

En dan natuurlijk Mendoza, Argentinië’s grootste wijnregio met 145.000ha en vaak synoniem voor Argentijnse wijn. Niet verwonderlijk wanneer ruim 75% van de Argentijnse wijn uit Mendoza afkomstig is, met recht het epicenter van de Argentijnse wijnbouw industrie in Cuyo! Gelegen op een hooggelegen plateau aan de rand van het Andesgebergte, is de provincie Mendoza verantwoordelijk voor ongeveer 70 procent van de jaarlijkse wijnproductie van het land. Malbec is de belangrijkste druivensoort met bijna 50% van de aanplant. Op grote afstand volgt Cabernet Sauvignon (10%), Chardonnay (8%) en andere variëteiten. De hoogte, het landklimaat, de heterogeniteit van de bodem en de sneeuwsmelt zijn belangrijke factoren voor de productie van uitstekende wijnen, die bijdragen aan een belangrijke wijntraditie.

Mendoza kan worden onderverdeeld in vijf grote sub-regio’s, die de variëteiten hun specifieke kenmerken geven: Valle de Uco GI, met sub-regio’s Tunuyán, Tupungato en San Carlos. Vervolgens Primera Zona, die de GI’s Luján de Cuyo en Maipú omvat. De Northern Oasis (met Lavalle en Las Heras). Het Oosten (met San Martín, Rivadavia, Junín, Santa Rosa en La Paz) en tenslotte het Zuiden (San Rafael, Malargüe en generaal Alvear). Van deze sub-regio’s zijn Uco Valley, Maipo Valley en Lujan de Cuyo de meest bekende zijn.

De introductie van wijngaarden gaat terug naar de eerste jaren van kolonisatie waarbij de Spaanse missionarissen País of lokaal bekend als Criolla Chica, hebben aangeplant voor sacramenteel gebruik. In het midden van de 19e eeuw werd Malbec geïntroduceerd en groeide uit tot de nationale druif. Voor het grootste deel van de 20e eeuw richtte de Argentijnse wijnindustrie zich bijna volledig op de binnenlandse markt, en het is pas rond de eeuwwisseling kreeg het een duw in de richting van kwaliteit.

Wijngaard invloeden

Hoogte is een van de belangrijkste kenmerken van het terroir van Mendoza. De wijngaarden volgen de voet van de Andes, liggen tussen 800 en 1.200 meter. Het is deze hoogte die het hete, droge klimaat van de regio matigt. Warme, zonnige dagen worden gevolgd door nachten die veel kouder worden gemaakt door westenwinden uit de Andes. Deze afkoeling vertraagt de rijping, verlengt het groeiseizoen en draagt bij aan rijke, rijpe smaken van de druiven zonder de zuurgraad te verliezen. Irrigatie wordt vergemakkelijkt door de rivieren die vanuit de bergen naar beneden lopen. Warme, droge oogstperiodes betekenen dat wijnmakers hun druiven kunnen plukken op basis van rijpheid, in plaats van te worden geregeerd door de grillen van het weer.

De bodems in Mendoza zijn in de loop van duizenden jaren afgezet door de rivieren in de regio. Deze rotsachtige, zanderige bodems hebben weinig organisch materiaal en zijn vrij drainerend, waardoor ze droog en weinig vruchtbaarheid hebben. Wijnstokken worden gedwongen om hard te werken voor water en voedingsstoffen. Hierdoor zullen ze kleine, geconcentreerde bessen produceren. Waardoor de wijnen een volle body hebben met stevige tannine, en een duidelijke minerale structuur.

Er zijn maar liefst 32 verschillende GI’s te vinden in Mendoza, waaronder de hoger geclassificeerde DOC’s San Rafael en Luján de Cuyo.

Noord en Oost Mendoza

Het noorden en oosten van Mendoza heeft niet de glitter en glamour van andere sub-regio’s maar is wel één van de werkpaarden met veel bulkwijn. Met 64.000ha vlak landschap en warm klimaat is de sub-regio uitstekend geschikt voor toegankelijke drinkbare wijnen. We vinden hier vooral Bonarda, Syrah en Tempranillo.

Binnen deze zone vinden we verschillende regio’s, waarvan Maipu veruit de bekendste is. Deze moet men niet verwarren met Maipo vallei in Chili. Binnen Maipu vinden we ook sub-zones Barrancas, Lunlunta en Coquimbito. Maipu, een historisch wijngebied, is de thuisbasis van enkele van Mendoza’s topkwaliteit en high-end producenten van heldere, intense, rode wijn uit Malbec, Cabernet Sauvignon en Pinot Noir. Het landschap wordt gedomineerd door vlakke wijngaarden op grote hoogte. De bodem is overwegend alluviaal. Vanwege de bergachtige oorsprong is de bodem steenachtig en zanderig met lage vruchtbaarheid. Wat ideaal is om de druivenstokken hard te laten werken voor voedingsstoffen en dus geconcentreerde bessen opleveren en wijnen met goede body en zachte tannine.

South Mendoza

In het zuiden van Mendoza zijn er twee toonaangevende sub-regio’s. Dit zijn San Rafaël DOC en General Alvear GI. Blauwe druiven van Malbec domineren de aanplant in San Rafaël, maar er staat ook rosé van Criolla aangeplant. San Rafaël omvat ongeveer 13.000ha op een hoogte variërend van 450 tot 950m. Ter vergelijking, de wijngaarden in Alto Adige (Italië) liggen op eenzelfde hoogte, maar produceren toch echt een heel ander soort wijn! Door de lagere ligging in vergelijking met sommige andere gebieden, betekent dat het hier warmer is. In combinatie met de meer zanderige bodem is dat een uitstekende combinatie voor makkelijk drinkbare en toegankelijke wijnen.

Verder naar het zuidoosten ligt General Alvear GI met 3.750ha op een hoogte variërend van 400 tot 500m. Hoewel deze sub-regio zich vooral richt op goedkope bulkwijn, is ze de moeite waard te vermelden vanwege de focus op drie verschillende Criolla-variëteiten. Te weten Cereza, Criolla Grande en Moscatel Rosado. Sinds enkele jaren vindt er een verschuiving plaats naar meer kwaliteitswijnbouw. Hiervoor gebruikt men vooral Bonarda en Syrah.

Uco Valley

Hoewel beschouwd als onderdeel van de regio Mendoza, kan de Uco-vallei op verschillende punten op zichzelf worden erkend. Niet alleen is het wijnbouwgebied heel verschillend; de regio is ook de thuisbasis van verschillende van de beste producenten van Argentinië. Aangetrokken door het uitstekende klimaat en de bodem, hebben nieuwkomers zoals de in Bordeaux gevestigde namen Dassault, Rothschild en Rolland het imago van de regio verhoogd.

Een van de specifieke verdiensten van Uco is de hoge ligging aan de voet van het Andesgebergte. De sub-regio’s La Consulta en Tunuyan van de vallei liggen op een hoogte van respectievelijk 850m en 1.100m. Terwijl Tupungato stijgt tot 1.300m aan de voet van de Tupungato vulkaan. Deze liggen iets hoger boven de zeespiegel dan Maipu en Luján de Cuyo in het noorden.

Bodems in de Uco-vallei zijn alluviaal en vrij uniform: een klei- en rotsbasis met een steenachtig, zanderig oppervlak. Deze vrij drainerende bodems zijn uitstekend geschikt voor kwaliteitswijnbouw, omdat ze de wijnstokken belasten, wat leidt tot verminderde kracht en lagere opbrengsten. Dit kan op zijn beurt leiden tot wijnen met een hogere concentratie smaak.

Luján de Cuyo

Malbec is de belangrijkste druivensoort van de sub-regio en produceert gedurfde, intens gearomatiseerde rode wijnen. Verder vinden we ook uitstekende wijnen geproduceerd van Cabernet Sauvignon, Chardonnay en Torrontés. Vanaf het gelijknamige stadje in het noorden, strekt de regio zuidwaarts voor ongeveer 30km en ligt ingeklemd tussen het Andes gebergte in het westen en Lunlunta heuvels in het oosten. De ligging aan de voet van de Andes draagt bij aan de verkoeling in combinatie met de hoogte van 1.000m. Het is de eerste erkende DOC in Argentinië in 1993 en omvat ook de sub-regio’s Vistalba, Las Compuertas, Perdriel, Agrelo en Ugarteche.

Hoewel overstromingsirrigatie traditioneel gebruikelijk is, schakelen de wijngaardbeheerders meer over op druppelirrigatie om zo meer controle te behouden over de groei van de wijnstokken.

Wijnen moeten overwegend Malbec zijn en afkomstig zijn van wijngaarden in de traditionele Luján de Cuyo-wijngebieden tussen 825 en 1.080m en minimaal 24 maanden hebben gerijpt voordat ze worden vrijgegeven (waarvan 12 maanden in eiken vat) om in aanmerking te komen voor de classificatie Luján de Cuyo DOC.

Adembenemende proeverij Nuits-St-Georges

Tijdens mijn verblijf in de Beaujolais-streek kon ik het niet nalaten om even een ommetje te maken om zo te genieten van het fantastische Bourgogne. Het is en blijft een gebied waar unieke wijnen vandaan komen. Nergens zie je op zo een kleine km2 zoveel verschillende wijnstijlen. Dit vloeit allemaal voort uit het lokale terroir. Het is verbazingwekkend dat ligging zoveel te weeg kan brengen. Mijn keuze is uiteindelijk gevallen op een kleine “cave” in het schattige plaatsje Nuits-St-Georges waar ik van een adembenemende proeverij heb genoten. In Nederland zou dit, oneerbiedig gezegd, een wijnspeciaalzaak zijn, maar dan natuurlijk heel anders.

Het voordeel van een “cave” is dat ze wijnen van verschillende producenten uit de verschillende subregio’s in de Bourgogne hebben. Daarnaast zijn kleine “degustation”, ofwel proeverijen, volledig gratis.

Een korte recap

Even een korte recap. Bourgogne ligt in het oosten van Frankrijk, grofweg tussen Dijon en Lyon. En het zal Frankrijk niet zijn wanneer er tenminste één uitzondering is. Voor deze regio is dat de Chablis wat ten oosten van Auxerre, net onder de Champagne-streek ligt. Naast Chablis bestaat de Bourgogne uit de Côte d’Or, Côte Chalonnaise en Mâconnais.

De Côte d’Or ofwel “gouden helling” ookwel “goudkust” wordt zo genoemd omdat je hier de allerbeste wijnen van de regio zult vinden. Deze regio is onder te verdelen in de noordelijke Côte de Nuits waar de focus ligt op Pinot Noir en de zuidelijke Côte de Beaune wat meer gericht is op Chardonnay. De Côte de Nuits heeft maar liefst 24 grand cru en 10 Premier Cru-wijngaarden en vormen een lappendeken op de oostelijke hellingen met uitzicht op de vallei en de rivier de Saône. De overige wijngaarden hebben een “gewone” cru-status. Ze beginnen bij het dorp Gevrey-Chambertin en eindigt bij Nuits-St-Georges. De meeste wijngaarden zijn klein en hebben veel eigenaars vanwege de structuur van het erfrecht na de Franse Revolutie.

Het dorp waar ik op bezoek was, Nuit-St-Georges, is een dorpsappellatie binnen Côte de Nuits. Maar ik heb hier verschillende wijnen uit de hele Côte d’Or geproefd.

Maison Chanzy, Rully 2018

Ik begon met een witte wijn uit Rully van het wijnhuis Maison Chanzy. Rully is een dorp dat ligt nog iets zuidelijker in de Côte Chalonnaise, net tegen de Côte de Beaune aan. Deze wijnen zijn prijstechnisch zeker een stuk interessanter. Maison Chanzy is opgericht in 1928 en begon in Bouzeron, een plaatsje wat net boven Rully ligt. Tegenwoordig is de onderneming in handen van een investeringsmaatschappij en het omvat 80ha, waarvan 66ha beplant zijn met Aligoté, Chardonnay en Pinot Noir. De wijngaarden liggen verspreid over Côte Chalonnaise, Côte de Beaune en Côte de Nuits.

Domaine Chanzy Rully

De wijn kent een mooie goudgele kleur en heeft een expressieve neus met citrus, tropisch fruit (zoals ananas) en karamel. Ze heeft een prettige body waarbij de hoge zuurgraad en gemiddeld (13%) alcohol goed aanvoelt. Desondanks komt de wijn een beetje waterig over, alsof de body zich niet geheel heeft ontwikkeld. De kruidachtige hints met boter-tonen van de malolactische omzetting, wisselen af met steen- en tropisch fruit getuige de warmere regio in het zuiden. De afdronk is gemiddeld. Kortom de wijn is sappig, recht toe recht aan maar mist de bijzonderheid.

Geniet van deze wijn bij een visgerecht, zonder een overdaad aan (romige) saus. Omdat dit de wijn tekort zal doen. Bij een iets hardere kaas komt de wijn beter uit de voeten.

Domaine Collotte Marsannay les Boivins 2021

De volgende wijn was afkomstig van Domaine Collotte, gelegen in Marsannay. Marsannay AOC ligt tegen Dijon aan en is de eerste dorpsappellatie van de Côte de Nuits en wordt daarom vaak Porte d’Or (de Gouden Poort) genoemd. Het is de enige dorpsappellatie in de Bourgogne waar zowel rode, witte als rosé wijn zijn geclassificeerd. Vooral rosé is bijzonder omdat die normaal de classificatie Bourgogne Passe-tous-grains of Cremant de Bourgogne krijgen. Er zijn ongeveer 300ha aan wijngaarden beheerd door 40 producenten. Domaine Collotte werkt met relatief oudere wijnstokken en de druiven worden met de hand geselecteerd en volledig van stokjes ontdaan. Na een koude inweking van 7 dagen fermenteert de wijn en dompelt men de schillen 2x per dag onder in het sap voor de kleurextractie. In de volgende lente volgt de botteling. Overigens is het huis bezig om het certificaat voor organische wijn maken te verkrijgen.

Domaine Collotte Marsannay Les Boivins

De wijn is paars van kleur met een lichte kleurintensiteit. In de neus bespeur je frisse bosvruchten, kersen maar ook vanille en kruidnagel. De wijn heeft een gemiddelde geurintensiteit. De mond geeft hardere tannine, beetje vlezig met hoog zuur. Verder komen natuurlijk het fruit duidelijk naar voren met een lange afdronk. Persoonlijk vind ik de wijn niet in balans vanwege de hardere tannine en hoge zuur. Misschien had de wijn  gewoon nog wat langer moeten blijven liggen.

Maison Chanzy Mercurey 2019 premier cru clos Voyens

De tweede wijn die ik van Maison Chanzy proefde kwam uit Mercurey. We dalen dus weer af naar de Côte Chalonnaise. Mercurey ligt onder Rully als één van de vijf dorpsappellaties in de Côte Chalonnaise en is één van de toonaangevende appellaties van Côte Chalonnaise (voorheen genaamd Région de Mercurey). Dit omdat de productie vele malen hoger ligt dan in de andere appellaties mede dankzij de royale 650ha aan wijngaarden. Mercurey richt zich met name op Pinot Noir (75%) terwijl slechts 25% Chardonnay is. De rode wijnen zijn dieper van kleur en voller van body dan in de andere subregio’s in Côte Chalonnaise. Dit is mede veroorzaakt door het uitstekende terroir en de strenge appellatiewetten die meer bij de Côte d’Or dan die van Chalonnaise liggen. Ongeveer een kwart van de wijngaarden hebben een Premier Cru status.

Deze wijn is afkomstig van de wijngaard Clos Voyens, welke een Premier Cru-status heeft. Omdat dit op het etiket vermeldt staat moet de druiven van deze specifieke wijngaard afkomstig zijn en dus niet geblend met andere druiven elders uit de appellatie. Het feit dat naar een “clos” gerefereerd wordt, wilt zeggen dat de wijngaard ommuurd is. Ook deze wijn heeft een koude schilweking gehad gedurende 10 dagen met regelmatige onderdoping van de schillen. De wijn heeft gedurende 10 maanden gerijpt op eikenhouten vaten van 228lt, waarna ze nog gedurende 5 maanden hebben gerust in RVS vaten.

Domaine Chanzy Mercurey

Deze mooie wijn heeft een robijnrode kleur met lichte intensiteit. In de gemiddeld intense geur herken je vooral naast rood fruit een stal en natte bosgrond lucht wat toch wel typerend is voor Bourgogne wijnen. Het complexe palet van rood fruit en specerijen en humus wisselt zich af met een volle body. De alcohol is nog wat scherp terwijl de zuurgraad bovengemiddeld is. De wijn mag nog verder ontwikkelen en kan gerust nog 10 jaar weggelegd worden.

De wijn is heerlijk bij een vleesplankje, geroosterd varkensvlees of ravioli met groente.

Christophe Chevaux Nuits Saint Georges 2020

Van het kleine domein van Christophe Chevaux is maar weinig te vinden. En dat is toch wel zonde, want de wijn is van uitmuntende kwaliteit terwijl ze nog erg jong is – slechts 2020. Hoewel gebotteld in Vosne-Romanée, ligt de wijngaard in Nuits-St-Georges waar deze wijn bijdroeg aan de adembenemende proeverij.

Christophe Chevaux Nuits-St-Georges

De wijn is mooi robijnrood met een gemiddelde geurintensiteit. Het is een zeer complexe geur van aardbeien, frambozen, iets gistachtig, het vegetale aroma van de Bourgondische Pinot Noirs en koffie. De body is vol en de zuurgraad is mooi geïntegreerd met het alcohol. Tannine is merkbaar, maar niet storend of overheersend. Het pallet is net zo complex als de geur. Met primaire fruit aroma’s, champignons en natte bosgrond. Maar ook secundaire aroma’s van brioche (door de vergisting), boter (MLF) en vanille (van de rijping op eikenhout). En ondanks de jeugdigheid zelfs tertiaire aroma’s van koffie en karamel. De wijn begint zich al aardig te ontwikkelen maar kan nog zeker 10 jaar liggen. De afdronk is simpelweg genieten. Kortom een zeer goede wijn.

Absoluut een eet-wijn. Heerlijk bij wild of gevogelte maar ook een kaasplankje met mooi gerijpte kazen misstaat niet bij deze wijn.

Kortom

Deze eerste proeverij was absoluut een smaakmaker. Waarbij de laatste twee wijnen zeer verrassend waren. Het is nog steeds ongelooflijk dat op zo een klein stukje land zoveel verschillende wijnen te vinden zijn. Er is maar één advies, ga er zelf heen en probeer zoveel mogelijk te proeven!

De hoogst gelegen wijngaard ter wereld

In het uiterste noorden van Argentinië, op 23 graden zuiderbreedte, omvat het wijngebied meer dan 6.000ha gelegen in de Calchaguí-vallei en de Jujuy-vallei. Dit omvat ongeveer 3% van de Argentijnse wijnarsenaal. Calchaquí en Humahuaca in Jujuy zijn tevens de Geografische Indicaties die in dit gebied gelden. We vinden in deze regio tevens de hoogst gelegen wijngaard ter wereld. Op een duizelingwekkende 3.329m boven zeespiegel vinden we in de stad Uquia deze bijzondere wijngaard.

Hoogst gelegen wijngaard ter wereld in North Argentinië

De Calchaquí vallei strekt zich uit over drie provincies; Salta, Tucumán en Catamarca. De wijn traditie gaat hier terug naar de 18e eeuw en hebben hun wijngaarden op grote hoogte, variërend van 1.550 tot 3.111m. De IG Cafayate Valley in Salta is de belangrijkste producerende centrum in het gebied van 60% van de aanplant. We vinden hier exceptionele Torrontés wijnen, met zijn karakteristieke parfum van abrikoos en perzik, hoewel Malbec de meest gecultiveerde variëteit is en degene die zijn oppervlakte het meest zag toenemen in de afgelopen 20 jaar. Daarnaast vinden we ook goede aanplant van Cabernet Sauvignon, Syrah en de lokale Cereza druivensoort.

Het klimaat is erg droog met grote dagelijkse temperatuurverschillen en intense zon, versterkt door de hoogte en de lange zomers. De hoogte levert de broodnodige verkoeling. De bodems zijn over het algemeen zandleem of zandering met een hoog aandeel fijn zand wat de drainage bevordert. Wijnstokken zullen daardoor dieper moeten wortelen om bij de voedingsstoffen te kunnen komen. 

Recent Jujuy

Gelegen in het uiterste noordwesten van het land, onderscheidt de provincie Jujuy zich door de unieke kleur van zijn land en door een rijk cultureel erfgoed van de inheemse volkeren van het gebied. De aanplant is hier recent, pas na de eeuwwisseling, en voornamelijk in de gematigde valleien rondom de provinciehoofdstad San Salvador de Jujuy en in het Quebrada de Humahuaca welke in 2015 is toegevoegd aan de geografische indicaties. Dit is door UNESCO uitgeroepen tot werelderfgoed. Het is in deze provincie waar we de Moya-wijngaard op 3.329m boven zeespiegel vinden. Het is tevens de regio die het dichtst bij de evenaar ligt waar wijnbouw voorkomt. Tenslotte ligt in het zuiden de Valles Templados GI waar het warmer is dan in Quebrada de Humahuaca.

Het klimaat wordt sterk beïnvloed door de hoogte en kent een grote dagelijkse temperatuurverschillen en vanwege de hoogte (1.700 tot 3.329m) ook hoge zonnestraling. De druivensoorten zijn vooral blauwe soorten, waarbij Malbec het meest staat aangeplant. De wijnen zijn vol, bijna zwarte kleuren met violette randen, die de identiteit van wijnen van extreme hoogte markeren.

Divers Salta

In de provincie Salta liggen de wijnregio’s vooral geconcentreerd in de Valle Calchaquís. Salta kent ongeveer 3.600ha aan wijngaarden waar met name blauwe druivenvariëteiten domineren.

Langgerekt Calchaquís

De Calchaquís IG-valleien is een systeem van valleien van 270 km lang. Ook hier domineert hoogte, van 1.530 tot maar liefst 3.111m hoogte. Net als in andere delen van het land is Malbec de belangrijkste variëteit, ondersteund door Cabernet Sauvignon en Torrontés. Merlot, Tannat, Cereza, Syrah, Bonarda en Moscatel (meestal Muscat van Alexandrië) worden ook geteelt. De wijnen staan goed aangeschreven om hun zuurgraad en concentratie en de regio is daarom een prijswinnende regio.

Net als in andere delen van het land is Malbec de belangrijkste variëteit, ondersteund door Cabernet Sauvignon en Torrontés. Merlot, Tannat, Cereza, Syrah, Bonarda en Moscatel (meestal Muscat van Alexandrië) worden ook gekweekt.

Kleinschalig Cachi

In het noorden van de Calchaquís valleien vinden we Cachi met slechts 87ha. Er zijn een handvol wijnmakers, de vinificatie vindt elders plaats. We vinden hier vooral mineraalrijke Sauvignon Blanc en zeer mooi gestructureerde Malbec. Dit is absoluut een regio die het ontdekken waard is, alleen zijn de wijnen niet makkelijk verkrijgbaar.

Hoogste wijngaard in Molinos

Net ten noorden van Cafayate Valley ligt Molinos waar de wijngaarden gedomineerd worden door Bodega Colomé. Dit huis kent de op één na hoogste wijngaard ter wereld en tevens de oudste in Argentinië. Er is ongeveer 130ha aan wijnbouwgebied. Bodems in het gebied zijn meestal alluviaal van oorsprong en bestaan uit zand en grind met een duidelijk vulkanische oorsprong en reiken tot wel 3.111m. In combinatie met de lage regenval in Molinos bieden deze vrij drainerende bodems wijnbouwers veel controle over de groei van de wijnstokken door het gebruik van irrigatie. Groeikracht en druivenopbrengsten kunnen worden verminderd, wat leidt tot kleine, geconcentreerde bessen die veranderen in intense, goed gestructureerde wijnen. De wijnen worden echter geëtiketteerd als Valle Cachaquí of Salta in plaats van het minder bekende Molinos. Naast de zeer bekende en hoogwaardige Malbec, komt er ook heel goede fruitige Torrontès vandaan.

In een eerdere blog is de Colomé 1831 uitvoerig beschreven. Wanneer u interesse heeft in deze rijke smaakvolle wijn, of zelfs de Maxima Altura die gemaakt is van druiven van de wijngaard op 3.111m, neem dan even contact met ons op.

Het één na grootste San Carlos

San Carlos in Salta is met haar 630ha de één na grootste wijnbouwregio in Salta. Het ligt tussen Molinos en Cafayete Valley in en heeft met haar 1.900m dan wel niet de hoogste wijngaard ter wereld, maar is nog steeds hoog.

Grote historische waarde in Tucumán

In Tucumán was de zetel van het Congres gevestigd waarmee de onafhankelijkheid van de Spaanse overheersing werd uitgeroepen. Wijnbouw vindt hier plaats in de steden en gelijknamige subregio’s Amaicha del Valle en Colalao del Valle dat onderdeel uitmaakt van de regio Tafi del Valle IG. Wijn activiteit vindt plaats tussen de 1.690 en 2.230m hoogte en is verspreid over 127ha. De wijnbouw heeft hier een toevlucht genomen. In het begin van 1990 was hier nauwelijks 10ha. 

De hoogte, de sterke invloed van de zon, de zachte noord-zuidwind, de zandleembodems, en de dagelijkse temperatuurvariatie, maken dat de Tucuman-wijn helder gekleurd, eenvoudig en kruidige aroma’s hebben. Samen met zoete, fruitige en rijpe smaken heeft de wijn de juiste balans tussen fruit, zuur en alcohol. De meest aangeplante variëteiten in Tucumán zijn Malbec (40% van de aanplant), Torrontés en Cabernet Sauvignon. Deze laatste produceert hoogwaardige en sterk geconcentreerde wijnen, waarbij het terroir de overhand heeft. Tenslotte vinden we ook de lokale Criolla Chica. In Chili staat deze bekend onder de naam País, origineel uit Spanje, waarvan aanplant nog steeds op de Canarische Eilanden te vinden is, heet het Listan Priesto en in California Mission.

Spectaculair landschap van Cafayate Valley

In het zuidwesten van de provincie ligt Cafayate Valley IG waar we de grootste productie vinden. Cafayate heeft een warm klimaat en koude nachten. Deze kunnen gedurende de dag stijgen naar 38C en in de nacht zakken naar slechts 12C. Samen met de lange zomers maken deze kenmerken een goede groei van de wijnstokken mogelijk. Waarbij de zanderige en diepe bodems een belangrijke rol spelen. De winters zijn koud met gemiddeld -6C waarbij vorstschade een groot risico vormt. De wijnen zijn over het algemeen van zeer goede kleur, aroma’s en smaken levend en met intense en rijpe tannine, dankzij het felle zonlicht. Het is Cafayate die één van de meest spectaculaire aanblikken van Argentinië kent. Van hete droge woestijn tot hoge bergen tot subtropisch regenwoud.

Zowel witte als rode wijnen herken je aan hun fruitigheid. Doordat men wacht op de juiste rijpheid van de druiven, is  het alcoholgehalte is meestal hoog vanwege de hoge suikerproductie in het warme klimaat. Hoewel de blauwe druivensoorten domineren, waarbij vooral Malbec de boventoon voert, is het Torrontés Riojano die men ziet als de variëteit met de mooiste uitdrukking van Salta. Ook vinden we hier Tannat, wat toch wordt gezien als de druivensoort uit Uruguay. Het is niet verwonderlijk dat we hier dezelfde druivensoorten als in het zuidelijk gelegen Mendoza tegenkomen. Beide regio’s kennen eenzelfde bodemstructuur met een zanderige toplaag over een kleibasis.

Catamarca

Tenslotte ligt in het zuiden van het Noorden de provincie Catamarca. De wijnbouw is grotendeels geconcentreerd aan de oevers van de rivier de Abaucan, van de hoogwaardige regio Fiambalá tot de productievere regio Tinogasta in het zuiden van de provincie. Net als het grootste deel van Argentinië heeft Catamarca een balans van lage breedtegraad en grote hoogte die bevorderlijk is voor de wijnbouw. Catamarca valt onder de aanzienlijke regenschaduw van de Andes en is daardoor droog en heet, vooral in de zomer. Gemiddelde jaarlijkse neerslag hier is 432mm. Gelukkig vloeit gesmolten sneeuw via de rivieren naar beneden voor irrigatie. Hierdoor hebben wijnbouwers veel controle over de groei van de wijnstokken. Door de hoeveelheid water die wijnstokken ontvangen te beperken, kunnen kracht en opbrengsten worden verminderd, wat leidt tot wijn met een hogere concentratie.

In de gehele provincie staat een indrukwekkende 2.500ha aangeplant, maar de kwaliteit is niet noemenswaardig. Het is vooral massaproductie van vooral Cereza, een Criolla Grande variant, in Tinogasta GI. Echter er zijn ook een paar pareltjes te vinden. Santa Maria GI met haar 760ha valt binnen het uiterste zuidelijke puntje van Valle de Calchaquís GI. Daarnaast liggen de subregio’s Belén (205ha) en Pomán (37ha) meer naar uit midden en zuiden. Tot in het begin van de 21e eeuw was de productie voornamelijk gericht op tafelwijn en rozijnen.  Net als in andere Argentijnse wijnregio’s is men zich gaan richten op kwaliteit en commerciële exploitatie waardoor aanplant van Torrontés, Syrah en Malbec is gegroeid.

Ontkurk prachtig zuiden van Chili

Hoe zuidelijker je komt hoe koeler het wordt, want op het zuidelijk halfrond zak je af naar de zuidpool. In ontkurk het zuiden van Chili gaan we op zoek naar de koelere en prachtig mooie wijnregio’s. Dit zijn de regio’s Southern Chile of kortweg The South en de Austral. Zuidelijk van Cauquenes begint The South en dit strekt zich uit tot aan Los Angeles (en nee, niet L.A. in California). Waar het vervolgens in de Austral overgaat en strekt tot aan de stad Osorno. Dit gebied strekt zich uit over zuiderbreedte 35 tot 40 graden (wat gelijk staat aan het noorden van Nieuw Zeeland of de lijn van Napels/Madrid – 40 graden noorderbreedte – tot Tanger in Marokko/Limasol op Cyprus – 35 graden noorderbreedte). Zowel de ligging is gespiegeld als ook het klimaat. Op het noordelijk halfrond zijn dit hete tot zeer hete klimaten. Terwijl op het zuidelijk halfrond dit juist veel koelere gebieden zijn.

The South waar traditionele wijnbouw in ere wordt gehouden

De wijnregio Southern Chile  omvat een schat aan oude wijnstokken, waar traditionele wijnbouw in ere wordt gehouden. Hier richt men zich onder andere op de druivensoorten die het eerst werden aangeplant door de kolonisten. Denk daarbij aan Sémillon, een druivenras die prachtig mooie wijnen uit het zuiden van Chili voortbracht. Deze druivensoort bereikte een aanplant van 30.000ha in de jaren 1960. Hiermee was Sémillon verantwoordelijk voor de beste witte wijnen uit Chili in die tijd. Helaas werd deze druif vanaf de jaren 80 vervangen door het commercieel sterkere Sauvignon Blanc en Chardonnay. Vandaag de dag is er nog ongeveer 950ha Sémillon te vinden in Maule (Central Valley regio) met wijnstokken van meer dan 70 jaar oud.

Een andere zuid-Franse druivenras die we in Chili zien is Cinsault. Deze staat vooral in de Maule en Itata valleien. Zij is lang gebruikt als bijrol in blends, maar onlangs heeft Cinsault een nieuwe leidende rol gekregen.

País is de meest traditionele en authentieke druivensoort in Chili. Dit ras staat ook bekend onder de namen Listan Prieto in Spanje, Criolla in Argentinië of Mission in Mexico en de Verenigde Staten. Geïntroduceerd door Spaanse kolonisten, afkomstig uit La Mancha, is País de basis voor pipeños (jonge ongefilterde wijn), chichas (een traditionele gefermenteerde drank) en asodealos del sur (een zoete wijn). Hoewel lang genegeerd door de internationale wijnmarkt, voegt País iets unieks toe. Te weten de aanwezigheid van vers fruit met een fantastisch balans verfijnde smaakprofiel en mooie tannine.

Tenslotte Muscat d’Alexandrie, die gelijktijdig met País in Chili arriveerde. Met name in Itata en Bio Bio valleien staat dit druivenras aangeplant. Muscat wordt gebruikt voor pisco, een weelderig zoete maar droge wijn en daarnaast voor pajarete, welke afkomstig is uit de DO Coquimbo en DO Atacama.

Valle del Itata

De historische, koele klimaatregio Valle del Itata wordt gedomineerd door Carignan, Muscat van Alexandrië en País, hoewel producenten modernere druivenrassen zoals Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc, Pinot Noir en Chardonnay beginnen te planten. Hoewel de grenzen van de Denominación de Originen 10.000km2 beslaat, is de dichtheid van wijngaarden bijzonder laag.  En concentreert zich vooral rondom de rivieren Itata en Nuble. De eerste wijnstokken zouden in 1550 gearriveerd zijn en tegen de 20e eeuw was bulkproductie de belangrijkste bron van inkomsten met grote hoeveelheden Muscat d’Alexandrie en País. Toen de Chilenen vanaf de jaren 1980 kwaliteit boven kwantiteit gingen stellen, raakte Valle del Itata uit de mode.

Het klimaat is vochtig mediterraan met aanzienlijk lagere temperaturen dan in de meer noordelijke valleien. Er zijn grote verschillen in dag- en nachttemperaturen, wat de balans en zuurgraad te goede komt. De bodems zijn zanderig, graniet en mineraalrijk, waardoor ze goed gedraineerd zijn. Wat een basis vormt voor een hoge productiviteit. Daarom dat País, Muscat en Carignan zich hier goed thuis voelen. Maar vandaag de dag proberen wijnhuizen deze oude wijnerfenis die was vergeten te redden door fijne soorten Cabernet Sauvignon, Carménère, Merlot, Tintórera, Semillón, Chardonnay en Sauvignon Blanc te cultiveren, waarbij de nadruk komt te liggen op biologische productie en hoge kwaliteitsnormen.

Stijgende populariteit van Valle del Bio Bio

Juist vanwege de zuidelijke ligging en koeler klimaat vinden we in Valle del Bio Bio frisse aromatische wijnstijlen. Hierdoor is de populariteit van Valle del Bio Bio DO enorm gestegen. We vinden hier dan ook voornamelijk aromatische druivenrassen als Riesling, Viognier en Gewürztraminer.

De Bío Bío vallei is een van de meer extreme wijnproducerende regio’s van Chili en ervaart meer wind-, regen- en klimatologische variatie dan het grootste deel van de rest van het land. Het koele klimaat – en het verlengde groeiseizoen dat het mogelijk maakt – is veel beter geschikt voor de ontwikkeling van complexe aromaten in witte wijn dan de hete, droge klimaten van de Maipo-vallei of Cachapoal verder naar het noorden. Hoogte speelt hier geen rol, het is koel genoeg in de vallei.

Uitdagend Valle del Malleco

Vooral de klimatologische omstandigheden maken het uitdagend in Valle del Malleco DO. Deze zuidelijkste DO van The South kent een hoge regenval (1.300mm per jaar), een kort groeiseizoen en gematigd klimaat. Ter vergelijking, in Nederland valt er op jaarbasis ongeveer 900mm. Dus de schimmeldruk is erg hoog in deze regio. De productie van wijn van hoge kwaliteit is mogelijk dankzij dit klimaat en een bodem van glaciale en vulkanische aard – welke overigens zeer goed waterdoorlatend is. En dat laatste is nodig gelet op de hoeveelheid regen die hier valt! De frisse, mineraalachtige wijnen van Sauvignon Blanc, Chardonnay en meer en meer Pinot Noir, verdienen de internationale aandacht. Desondanks is de schaalgrootte nog erg beperkt, slechts 40ha aan wijnbouwgebied.

Zuidelijk gelegen Austral regio

Ontkurk prachtig zuiden van Chili

Tenslotte de laatste regio in Chili ligt het meest zuidelijk gelegen wijnbouwgebied van Chili. Opgericht in 1994  is vastgelegd dat wijnen ten minste 75% uit deze regio dient te komen om gelabeld te worden als Austral. Het bestaat uit twee wijnregio’s; Valle del Cautin en Valle del Osorno. Het is een kleine regio van in totaal 25ha aan wijngaarden.

We zien een toenemende interesse van een aantal grote namen, zoals Casa Silva die experimenteren met Sauvignon Blanc, Chardonnay, Riesling of Pinot Noir. Tevens produceert men mousserende wijnen. Grote namen zijn zoekende om echte koele klimaten te vinden vanwege de opwarming van de aarde.  Mogelijk tegen 2050 kan Austral een belangrijke koel klimaat regio zijn voor Chileense wijnen.

De Austral-regio heeft de aandacht getrokken voor de productie van koelklimaatvariëteiten, zoals Pinot Noir, Chardonnay en Sauvignon Blanc, die gedijen in deze omstandigheden en wijnen produceren met een uitzonderlijke aromatische complexiteit en mineraliteit. De regio teelt ook minder bekende variëteiten zoals Gewürztraminer en Riesling, wat de innovatieve geest van het gebied weerspiegelt.

Valle de Cautin

Direct ten zuiden van Malleco ligt Valle de Cautin DO in de Austral regio. Hier liggen twee belangrijke subregio’s te weten Perquenco en Galvarino, afgeleid van gelijknamige dorpsnamen. Te midden van het Mapuche gebied in het La Araucanía gebied ligt de wijngaard Viña Aynco. Gelegen in Galvarino, wat een relatief droog gebied is in het zuiden, is 2.5ha aangeplant met Pinot Noir, Riesling en Chardonnay. Viña Aynco redde bijna niet-geïrrigeerde 30 tot 70 jaar oude wijnstokken van bosbouwactiviteiten. Het zijn ongefilterde wijnen met natuurlijke zuren en relatief laag alcohol.

Valle de Osorno

Verder ten zuiden ligt Valle de Osorno. Ook hier zijn twee subregio’s namelijk Lago Ranco en Valle del Bueno. Ondanks de 1.500mm regenval, is wijnbouw toch mogelijk, doordat dankzij klimaatverandering het warmer en de regenval minder wordt.

Michel Torres, een zeer bekende naam in Chili, ziet in Osorno een enorme potentie voor de productie van mousserende wijn. Dit vooral dankzij het koele klimaat en de mix van vulkanische en alluviale bodem.

Ook Casa Silva is actief in deze regio. In 2006 plantte zij de eerste wijnstokken in Lago Ranco onder de Austral DO.  De Casa Silva ‘Lago Ranco’ Riesling is een unieke en heerlijke uitdrukking van de klassieke Riesling druif. De wijn heeft verbazingwekkende aroma’s, sappige limoen en geel fruit, samen met minerale tonen en een elegante afdronk. Deze wijn is afkomstig van Casa Silva’s Futrono Estate in Lago Ranco. De wijngaarden zijn geplant op hellingen gelegen tussen twee bergen die voor het Ranco-meer vallen. De bodem is 100% vulkanische as wat de minerale tonen onderstreept.

Tot slot

Dit laatste artikel in de serie van Chili bracht ons van het woestijnachtige noorden naar het koele zuiden. We hebben een hele schakeling aan variëteiten gezien, maar vooral Bordeaux-blend en Carmenère zijn toch wel top favoriet.

In het koele zuiden zijn we een groot potentie. Naast het feit dat het nu prachtig mooie wijnen in het zuiden van Chili te vinden zijn van vooral koel klimaat druivenrassen, is de verwachting toch wel dat met een jaar of 30-50 het er flink opgewarmd is. Ja ook hier is de global warming duidelijk aanwezig. We vinden een Sauvignon Blanc en Chardonnay ook noordelijker, komen ze hier toch echt het best tot hun recht. De wijnen zijn toch crispier, frisser, en aromatischer dan aan de westkust.

Bent u geïnteresseerd in de prachtig mooie wijnen uit deze regio’s in het zuiden van Chili? Neem dan even contact met ons op, want ze zijn niet altijd goed verkrijgbaar.

Groot volume productie uit Central Valley

De Chileense Central Valley, die vooral bekend staat om de productie die in een groot volume hier plaats vindt, dient men niet te verwarren met de Californische Central Valley. Het omvat enkele van de grootste wijnbouw regio’s dat uitstrekt van Maipo Valley in het noorden – dat grenst met de Aconcagua regio – tot aan Maule in het zuiden. Central Valley is de belangrijkste volume producerende wijnregio van Chili.  En dankzij haar omvang, geniet het ook van verschillende klimaat- en bodemtypes, zodat geen wijn hetzelfde is.

Groot volume uit Central Valley

Over het algemeen heeft Central Valley een relatief koel klimaat met droge zomers en milde winters. Hierdoor kan er nagenoeg alles goed groeien, waardoor Central Valley ook de belangrijkste productieregio van Chili is. Maar ook de belangrijkste wijn producerende regio van Zuid Amerika. Grote risico’s zijn de regelmatige droogteperiodes, overstromingen, vulkanische uitbarstingen en aardbevingen. Maar de wijngaarden doorstaan alle stormen.

Het zijn vooral de iconische Bordeaux variëteiten (Cabernet Sauvignon, Merlot en Sauvignon Blanc) die naast Syrah en Chardonnay aangeplant zijn. Ook Carmenère speelt een rol. In de koelere delen vinden we ook Gewürztraminer en Riesling. Deze koelere gebieden verdienen tegenwoordig de meeste aandacht, met name de uitlopers van de Andes en de rivierdalen getemperd door de invloed van de Stille Oceaan.

Prijsstelling

Chileense wijnen hebben een goede prijs-kwaliteit verhouding en dat vindt haar oorzaak in drie redenen. Ten eerste liggen de arbeidskosten veel lager dan in Europa of de Verenigde Staten. Dit is vaak slechts 1/3e en wordt deels veroorzaakt, helaas, door illegale arbeid. Daarnaast zijn de kosten van grond aanzienlijk lager en tenslotte om de concurrentie aan te kunnen gaan, drukken de Chilenen hun prijzen. Central Valley staat vooral bekend om haar bulkwijn, productie in groot volume , afkomstig van vlakke wijngaarden. De hogere kwaliteitswijnen die kunnen ouderen zijn te vinden in de heuvels van Puente Alto (in Alto Maipo) en Alto Cachapoal.

Wanneer wijnen de referentie aan Central Valley op het etiket hebben, is niet dus niet veelzeggend. Dat betekent dat de druiven die voor de wijn gebruikt zijn, afkomstig mogen zijn uit het hele gebied en dat is dus erg groot. Van de 130.000ha aan wijngaarden in Chili, bevinden zich ruim 105.000ha in Central Valley (onderverdeeld in Maule incl Curicó – 53.000ha, O’Higgins in Rapel Valley – 41.500ha en Metropolitana met Maipo – 10.500ha). Vandaar dat de wijnen met Cental Valley op het etiket dus bulk of massa productie wijnen zijn zonder sporen van een specifieke regio. Dat wilt niet zeggen dat het geen goede wijn is overigens!

Bordeaux van Zuid Amerika

In Maipo, gelegen nabij de hoofdstad Santiago, is de wijnbouw geschiedenis van Chili ontstaan. Rond 1540 toen Santiago werd gesticht, werden ook de eerste wijnstokken aangeplant. Maar pas in de jaren 1800 dijde dit echt uit als indirect gevolg van de groeiende welvaart door de mineraalrijke Atacama woestijn. Hier vinden we enkele van de meest prestigieuze wijnen van Chili. Niet voor niets wordt Maipo ook wel het “Bordeaux van Zuid Amerika” genoemd. De Andes is de natuurlijke grens in het oosten, waar aan de andere kant het Argentijnse Mendoza te vinden is. Het is onder te delen in drie subregio’s Alto Maipo gelegen in de uitlopers van de Andes, Central Maipo in het middelste deel en Pacific Maipo nabij de Stille Oceaan.

Bordeaux blends domineren de aanplant. De bodem heeft een laag kaliumgehalte en een tekort aan stikstof wat een uitdaging vormt voor de wijnbouw. Maar recente technologie heeft de regio geholpen de effecten van deze tekorten te compenseren. Daarnaast bevatten de wijngaarden hoger zoutgehalte vanwege de noodzaak om te irrigeren met water uit de Maipo rivier.

Maipo Bordeaux van Zuid Amerika

Alto Maipo

Alto Maipo is uitstekend geschikt voor hoge kwaliteitswijnen. Het klimaat wordt beïnvloed door de hoogte (400 tot 760m) waardoor grote verschillen in dag- en nacht temperatuur ontstaat, wat goed is voor het behoud van de zuurgraad. De zon moet eerst in het oosten boven de Andes uit komen, voordat het haar licht spreidt over de westelijk gelegen wijngaarden. Hierdoor zijn de ochtenden koel en de middagen warm en zonnig. Daarnaast is de bodem arm en poreus. Dat zet de wijnstokken onder druk om water en voedingsstoffen te krijgen. Hierdoor gaat alle groeikracht naar de bessen in plaats van het bladerdek en krijg je dus heel geconcentreerde, fruitige druiven met haar eigen mineraalrijke karakter. Hier liggen ook de subregio’s Puente Alto en Pirque die het meest prestigieuze wijnbouwgebied van Maipo vormen.

Puente Alto

Puente Alto is één van de eerste regio’s in Chili die erkent werd door haar terroir. Hoewel op 700m hoogte gelegen, kent Puente Alto een alluviale bodemstructuur vanwege de nabijheid van de Maipo rivier. De bodem is droog,vrij drainerend en mineraalrijk. Dat resulteert in Cabernet-wijnen met een goede structuur, frisheid en stevige tannine. Almaviva, Don Melchor of Vinedo Chadwick hebben hun naam hier gevestigd en een goede Bordeaux wijn doet niet onder voor deze prijzen!

Pirque

Pirque ligt ten zuiden van Puente Alto en ligt net iets lager op 600m hoogte. De verschillen met Puente Alto zijn gering, maar de belangrijkste is toch wel de bodemopbouw. In Pirque is deze vulkanisch. Hierdoor neemt de minerale aroma’s toe in de wijn met soms een vleugje zwavel. Naast Cabernet Sauvignon vinden we hier ook Chardonnay en Sauvignon Blanc.

Centraal Maipo

De subregio Centraal Maipo is het oudste deel van de regio en ook het eerste bewoonde deel. Cabernet Sauvignon domineert de aanplant, maar ook Carmenère krijgt een groeiend aandeel. Het is het warmste en droogste subregio met een alluviale bodemstructuur. Deze rijkere bodem leidt tot iets minder verfijnde wijnstijlen. Vanwege de beperkte regenval is irrigatie een noodzaak en wordt vaak druppelgewijs verstrekt.

Pacific Maipo

De jongste telg in Maipo is Pacific Maipo subregio (ofwel Maipo Bajo). De wijncultuur is hier nog volop in ontwikkeling en profiteert vooral van de verkoeling vanaf de Stille Oceaan. De wijngaarden liggen vooral op oostelijke hellingen van het heuvellandschap om zo bescherming te vinden tegen de harde oceaanwind. Hier vinden we tevens subregio Talagante. Hoewel Talagante een eigen DO heeft, is het zeer zeldzaam om dit op het etiket aan te treffen. Meestal gebruikt men de overkoepelende Maipo Valley DO. Rode wijnen uit Pacific Maipo hebben een verfrissende natuurlijke zuurgraad. Het is ook een gebied waar geëxperimenteerd wordt met witte druivenrassen waaronder Sauvignon Blanc. Hoewel er nog maar een paar wijngaarden zijn, zijn er veel wijnhuizen die wijn maken van druiven uit het hele land.

Rapel Valley

Vernoemd naar de Rapel rivier en het Rapel-meer maakt de Rapel Valley onderdeel uit van de administratieve regio O’Higgins. Dit is één van de grootste wijnproducerende regio’s in Chili. Binnen Rapel Valley vinden we twee subregio’s: het noordelijk gelegen Cachapoal en zuidelijk Colchagua. Het staat vooral bekend om Carmenère en Cabernet en toenemende mate van Malbec aanplant. Mogelijk ingegeven doordat Mendoza aan de andere kant van de Andes ligt. De twee subregio’s zijn zeer tegenstellend. Daar waar in Cachapoal de beste wijngaarden in het oostelijke deel, in de uitlopers van de Andes te vinden zijn, zijn de wijngaarden van Colchagua juist in het westen te vinden. Cachapoal produceert een redelijk grote hoeveelheid van goede kwaliteitswijnen, terwijl Colchagua juist internationaal veel aandacht trekt met meer uitgesproken wijnen.

Doordat Chili meer nadruk ligt op commercialisering van de wijnregio’s is de naam van Rapel Valley naar de achtergrond gedrukt. Indien niet afkomstig uit één van de twee subregio’s, gebruikt men eerder de benaming “Valle Central” dan “Valle Rapel”.

Cachapoal

Het klimaat van Cachapoal wordt getemperd dankzij de vele rivieren die uitmonden in het Rapel-meer. Hierdoor heeft de subregio een mediterraan klimaat dankzij de beschutting van de kustheuvels tegen de verkoelende werking van de Stille Oceaan. De meeste noemenswaardige wijngaarden liggen in het oosten van de subregio, in de uitlopers van de Andes. Hier staan, net als in Maipo, vooral Cabernet Sauvignon. Terwijl op de warmere vlakte vooral Carmenère aangeplant staat. Tevens vinden we nog Merlot, Syrah en Chardonnay.

In het oosten van Cachapoal zijn de grind- en zandgronden colluviaal, die in de loop van de tijd van de hellingen van de Andes in de vallei zijn afgezet. Hun vrij drainerende aard beperkt de opbrengst en groei, wat leidt tot kleine, geconcentreerde bessen die dichte, goed gestructureerde wijnen produceren. De westelijke bodems zijn een iets vruchtbaardere leem, ideaal is voor Carmenère. Ook andere vochtminnende druivenvariëteiten doen het hier goed.

In Cachapoal vinden we ook de subregio Peumo, die enkele van de beste Carmenère wijnen bevat. Deze subregio is in 1994 opgericht. Het klimaat is zeer geschikt voor de warmte minnende Carmenère, de Cachapoal rivier beïnvloedt de warme dagen en mildere nachten.  Concha y Toro is de dominante wijnproducent die met Carmin de Peumo de regio op de kaart heeft gezet.

Beroemd Colchagua

Eén van de meest bekende wijnregio’s van Chili is toch wel Colchagua. Het is een veelbelovende regio die bekend staat om haar volle wijnen van Malbec, Cabernet Sauvignon en Carmenère in het warmere oosten. Terwijl Chardonnay, Sauvignon Blanc en Syrah in het koelere westen staan aangeplant. Colchagua heeft een koel mediterraan klimaat met beperkte regenval en een bodemopbouw dat bestaat uit klei, zand en graniet. Het is er dus warm dat profiteert van de verkoelende oceaan wind en relatief droog. Ideaal voor wijnbouw dus. Dit terroir in combinatie met de continue focus op marketing heeft Colchagua zo beroemd gemaakt.

In Colchagua zijn het de oostelijke hellingen van het kustgebergte dat een belangrijke basis vormt voor de wijngaarden. Ze profiteren van de vroege heersende zon, de verkoelende hogere locaties en de vrij drainerende granieten bodem dat bijdraagt aan kleinere maar geconcentreerde bessen. De dagelijkse temperatuur varietie draagt bij aan een mooi balans tussen zuurgraad en rijpheid. Op de lager gelegen wijngaarden op de vlaktes is het aanzienlijk warmer.

Subregio’s van Colchagua

De moderne wijnkelders zijn gebouwd met oog op het toerisme en vandaar dat Colchagua ook vaak de “Napa valley van Chili” wordt genoemd. Er zijn wel 16 verschillende DO’s te vinden in Colchagua, maar er zijn er drie die het noemen waard zijn. Apalta ligt in een hoefijzervormig vallei ten noordoosten van Santa Cruz. Deze wijnen van vooral Cabernet Sauvignon, Carmenère en Syrah zijn zeer geliefd. Het is de thuisbasis van de beroemdste producenten, waaronder Montes en Casa Lapostolle (eigendom van de Marnier-Lapostolle familie die Grand Marnier produceert). De wijngaarden liggen op de valleibodem en heeft een mediterraan klimaat. De alluviale bodem bestaat uit zeer arme zand- en kleileem met graniet op de heuvels. Dit geeft tevens de naam van deze DO; apalta betekent “arme bodems” in het lokale dialect.

Lolol DO

Gaan we naar het zuidwesten, door DO Santa Cruz, komen we bij DO Lolol. Deze relatief onbekende subregio heeft de aandacht getrokken door haar sublieme Sauvignon Blanc en Bordeaux-blends. Het relatief koele klimaat kan ook uitstekend vergeleken worden met Bordeaux. De reden dat het hier zoveel koeler is vergeleken met andere regio’s in Colchagua heeft te maken met de invloed van de Humboldt-stroom, Lolol ligt slechts 30km van de Stille Oceaan. De bodem bestaat hier uit rode klei en afgebroken rots en grind. Deze arme bodem draagt dan ook bij aan de smaakontwikkeling en stevige tannine.

Peralillo DO

Tenslotte Peralillo welke tussen de steden Santa Cruz en Marchihue ligt. Deze kleine DO heeft slechts één bekende wijnproducent, Los Vascos van de familie Rothschild-Lafite (bekend uit Bordeaux). Er zijn slechts enkele wijnen die Peralillo DO op het etiket dragen. De meeste wijnproducenten kiezen ervoor om te liften op de bekendheid van Colchagua DO. De beste wijngaarden liggen op de oostelijke uitlopers van het kustgebergte, die Peralillo beschermt tegen de ergste van de koude oceaanwinden. Het algemene klimaat in Peralillo is mediterraan, met warme, droge zomers en koele winters. De bodems, grotendeels vulkanisch van oorsprong, bestaan uit zandige klei en graniet. De resulterende wijnen zijn intens op smaak gebracht, met stevige tannine en een goede structuur.

Montes en Vina Casa Silva zijn uitstekende wijnhuizen die opereren in de Colchagua subregio.

Curicó

De subregio Curicó is opgedeeld in twee DO’s te weten Teno DO in het noorden en Lontue Valley in het zuiden. Het staat bekend om haar betrouwbare en goede rode wijn van Cabernet Sauvignon voor dagelijks gebruik. Maar ook Sauvignon Blanc en vooral de Chardonnay doet het uitzonderlijk. De wijngaarden in Curicó zijn beplant met meer variëteiten dan waar dan ook in Chili. De rode wijnen kunnen niet wedijveren met de fantastische Maipo-wijnen. Noch komt de Sauvignon Blanc in de buurt van de frisse en complexe stijl uit Casablanca. Desondanks is het een productie in groot volume binnen Central Valley die consistent en betrouwbaar is.

Het zal inmiddels niet meer verrassend zijn dat het oostelijke deel van de regio koeler is dan het westelijke deel, vanwege de koude lucht die vanuit de Andes naar beneden komt. Het uiterste westen profiteert ook nog een beetje van de verkoelende wind vanaf de Stille Oceaan. De smeltwaterrivieren Lontue en Teno hebben een belangrijke invloed op de wijnbouw activiteiten. De gevarieerde bodems zijn afgeleid van kalksteen en vulkanisch gesteente en zijn in de loop der tijd in de vallei afgezet door de rivieren (alluviale afzetting) en door zwaartekracht (colluviaal). Doordat de bodem iets vruchtbaarder is dan de meeste wijnregio’s, verklaart dit de reputatie van Curicó Valley as bulk producerende regio van goede kwaliteit.

Bijzonder Pais in Maule

Maule Valley, of Valle del Maule, wordt al jarenlang geassocieerd met bulkwijn. Hiervoor gebruikt met de lokale druivensoort País, wat Maule meteen bijzonder maakt. Maar de productie zal langzaam veranderen omdat País vervangen wordt door internationale soorten als Cabernet Sauvignon en Carmenère. Ook produceert Maule enkele wijnen van wereldklasse van zeer oude Carignan wijnstokken. Zoals ook op het kaartje te zien is, is Maule één van de grootste regio’s qua oppervlakte. Dit betekent dat het ook diverse terroir met zich mee brengt, van laaggelegen rivierdalen tot het Andes gebergte.

De wijnbouw geschiedenis loopt terug naar de Spaanse kolonisatie. País stamt ook oorspronkelijk uit Castilla la Mancha, terwijl er vandaag de dag nog maar enkele aanplant op de Canarische Eilanden te vinden is. Pas sinds midden jaren 1990 is in Maule Valley een kwaliteitsslag begonnen. Desondanks staat Maule ook bekend om haar 70-jarige Carignan-wijnstokken die worden gebruikt om zachte, aardse rode wijnen te produceren met rijke pruimen- en zwartfruitkarakters.

Maule

Doordat Maule Valley zoveel zuidelijker ligt, is het iets koeler dan in Rapel Valley of Maipo. Tevens valt er meer neerslag, vooral in de winter. Omdat de zon intensiteit onverminderd hoog is, geniet Maule Valley van warme dagen gevolgd door koude nachten. Hierdoor verlengt het groeiseizoen, rijpen de bessen langzaam en krijg je een goed balans tussen rijpheid en zuurgraad. De Maule rivier voorziet het gebied van water en zijn alluviale grondsoorten. Deze zijn divers van graniet, rode klei, leem en grind. De wijngaarden op de heuvels zijn vruchtbaarder en leveren grotere opbrengsten dan in de vallei.

Subregio’s in Maule

Er zijn een aantal subregio’s. Valle del Claro DO is een redelijk kleine regio met maar een handvol wijngaarden. Valle de Loncomilla DO ligt in het centale deel van Maule Valley. Volle fruitgedreven Bordeaux-blend wijnen zijn het signatuur van deze DO. De wijngaarden liggen nabij de Loncomilla-rivier waar de bodems vruchtbaar zijn en dus hoge opbrengsten genereren. Ook zijn de wijngaarden te vinden in het heuvelachtige gebied, waar de grond armer is en wijnstokken diepe wortelsystemen moeten maken om voedingsstoffen te vinden. Hierdoor zijn deze druiven van hogere kwaliteit. Wat opvalt aan Loncomilla is de grote verschillen tussen dag- en nachttemperatuur die wel 20C verschil kunnen vertonen.  Tenslotte is er ook de subregio Valle del Tutuvén, ook wel bekend als Valle de Cauquenes. Dit gebied is koel en zonnig en wordt opgedeeld in drie subgebieden. Aan de ingang van de vallei is het nog erg warm en staat vooral Cabernet Sauvignon aangeplant. Het drogere binnenland is uitermate geschikt voor Carignan. Terwijl het uiterste zuiden, nabij de kust vooral Chardonnay en Merlot goed presteren. Juist Carignan trekt de laatste jaren de aandacht van de internationale wijnhandel. Het wordt vaak gekweekt uit zeer oude, laagproductieve struikranken, gekweekt zonder irrigatie.

Hoewel deze subregio’s bestaan, komen de wijnen eigenlijk vooral als Maule Valley op de markt.

Tot slot

Hoewel Central Valley of Valle Cental, zich vooral opwerpt als productie in groot volume met de nadruk op Bordeaux-blends, Cabernet Sauvignon en Carmenère, zijn hier ook een aantal pareltjes te vinden. Wanneer je je portomonee echt wilt open trekken denk dan aan de Andes subregio’s Puente Alta of Peumo. Maar gelukkig zijn er ook goed betaalbare pareltjes te vinden, denk aan Montes Alpha (rond €20) of de duurdere Alpha M (rond €70).

Een ander opvallend detail is de commercialisering. Hoewel er vele subregio’s zijn, kiezen de wijnproducenten toch vaak voor de meer algemene DO benaming. Omdat de marketing machine die erachter zit eenmaal erg goed werkt.

Over het algemeen zijn de wijnen uit Central Valley warme wijnen met een uitgesproken fruitig tot jammy karakter. Ze zijn goed betaalbaar, al vanaf €5. Dit zijn de meer bulkwijnen, goed voor alledaags gebruik. Wanneer je echt er voor wilt zitten, raad ik al snel aan iets meer uit te geven. Je krijgt echt waar voor je geld.

Echt fantastische kwaliteitswijnen in de Aconcagua

Ten zuiden van de Atacama en Coquimbo wijn regio’s ligt de Aconcagua zone met haar regio’s Aconcagua, Casablanca en San Antonio. Aconcagua regio maakt onderdeel van het grotere Valparaiso regio. Het is vernoemd naar de gelijknamige rivier die van Mount Aconcagua, die het zo belangrijke smeltwater naar de Stille Oceaan brengt. Deze berg is met 6.956m de hoogste berg in de Andes en op de twee Amerikaanse continenten. Dit brengt een enorm hoogte verschil met zich mee. In de Andes liggen de wijngaarden op zo’n 1.000m terwijl naar de kust deze op slechts 50m boven zeeniveau liggen. We gaan onderzoeken waarom Aconcagua in staat is echt fantastische kwaliteitswijnen voort te brengen.

Echt fantastische wijnen in de regio Aconcagua

Aconcagua is één van de vijf meest belangrijke wijnregio’s van Chili. Rode druiven rassen domineren de aanplant. Met name Syrah heeft zich goed aan de hete temperaturen en lange rijpingsseizoen aangepast en levert één van de echt fantastische kwaliteitswijnen van Aconcagua op.

Gelet op de ligging nabij de evenaar, is wijnbouw hier alleen mogelijk vanwege de oceanische invloed. Het creëert een onderscheidend klimatologisch kenmerk. Naarmate het warme, droge land van de regio in de loop van de middag opwarmt, stijgt de hete lucht in het oosten snel omhoog en zuigt koelere lucht uit de Stille Oceaan naar het westen aan. Dit proces wordt omgekeerd als het land ‘s avonds afkoelt. Deze dagelijkse briesjes matigen de anders hoge temperaturen in de Aconcagua-vallei en verminderen het risico op wijnstokziekte. De Antarctische ‘Humboldt-stroom’ die langs de westkust van Chili stroomt, helpt dit effect in stand te houden. Dit mediterrane klimaat heeft 215 mm regen per jaar. Deze bijzondere klimatologische en geografische omstandigheden zijn ervoor verantwoordelijk dat in Aconcagua echt fantastische kwaliteitswijnen geproduceerd worden.

Hoe het begon

Wijnpionier Don Maximiano Errazuriz plantte hier in de hete droge vallei de eerste wijnstokken en werd daarvoor belachelijk gemaakt. Maar vandaag de dag domineert het wijnhuis gestart door Errazuriz het gebied en produceert kwaliteit Cabernet Sauvignon, Syrah en Merlot.

Inmiddels staat er ruim 8.500ha aan wijngaarden aangeplant in deze regio.

DO Valle de Aconcagua

De Valle de Aconcagua is het meest bekend voor haar hoge kwaliteitswijnen met echt fantastische uitgesproken aroma’s. De wijngaarden worden natuurlijk geïrrigeerd door het smeltwater uit de Andes die de rivier meebrengt. Hier hebben Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc en Merlot een lange traditie in het binnenland van de vallei.

Verder landinwaarts in de Entre Cordilleras en Andes regio’s is de invloed van de zee minder en is het warmer. Je krijgt ook veel meer zon in het binnenland, wat erg goed is voor het rijpen van Bordeaux en mediterrane variëteiten, zoals Grenache en Syrah. Een mengsel van alluviale en granieten rotsen met diverse hellingen zorgen voor een aanzienlijke variatie aan microklimaten. Ook zijn deze klimatoligische omstandigheden goed voor de klassieke Bordeaux druivensoorten. Vanwege de hogere temperaturen, meer zonuren en drogere omstandigheden hebben wijnen meer structuur, hoger alcohol en strakkere tannine.

De rotsachtige bodem biedt veel weerstand voor de wortelstok. Deze moet daardoor harder werken hetgeen ideaal is voor een Cabernet Sauvignon. De stenen die de bodem bedekken voorkomen dat zonlicht het water verdampt, wat zeer welkom is in een heet klimaat. Tegelijk geven ze in de nacht de warmte af, zodat de koude nacht temperatuur weer gematigd wordt.

Ruim 40% van de wijnproductie betreft Bordeaux-blend terwijl vervolgens nog eens 15% Cabernet Sauvignon is. Dit wordt gevolgd door Pinot Noir (12%) en Sauvignon Blanc en Chardonnay (beiden 8%).

Aconcagua Costa DO

De Aconcagua Costa, een kleinere subregio van de grotere Aconcagua-vallei, is een onderscheidend wijnbouwparadijs. Genesteld in het meest westelijke deel van de vallei en niet ver van de Stille Oceaan, beschikt de regio over een uniek terroir dat de koele, maritieme invloeden benut. Deze laatste toevoeging in 2012 kent een koeler klimaat vanwege de invloed van de kustbries uit de Stille Oceaan en daarnaast spelen de zeemist en wolken een belangrijke verkoelende rol. Koelklimaat druivenrassen als Sauvignon Blanc en Chardonnay komen langzaam tot rijping waardoor de unieke aroma’s en zuurgraad verbeteren. Het is daarom dat het grote verschil met Valle de Aconcagua is dat in de Costa overwegend witte wijnen te vinden zijn. Vooral Sauvignon Blanc slaat hier goed aan. Het bodemprofiel is ook heel anders met leisteen en metamorf gesteente.

Wanneer je langzaam verder landinwaarts gaat, kom je eerst Pinot Noir tegen dat goed gedijt in deze koelere microklimaten. Ze heeft een reputatie opgebouwd dat dit wijnen met opmerkelijke diepte en complexiteit zijn. Maar ondanks dat is Syrah toch wel het kroonjuweel. Het koele klimaat en granieten bodem levert een Syrah op met peperige tonen, frisse zuren en fluweelzachte tannine.

Binnen de huidige Aconcagua Costa DO vinden we een aantal zones die in aanmerking kunnen komen voor een eigen DO, zoals Zapallar en Quillota. Opvallend detail is dat wijnmakers de Aconcagua Costa DO ook mogen gebruiken wanneer druiven uit Casablanca, San Antonio en/of Leyda geblend worden.

De grootste en meestbekende wijnhuizen van Chili, Errazuriz, Arboleda en Montes zijn hier goed vertegenwoordigd.

Montes Outer Limits Sauvignon Blanc

Viña Montes is opgericht door de Montes familie in 1987. Met hun Outer Limit-reeks zoeken zij nieuwe gebieden en grenzen op voor de wijnbouw. Zo ook deze Sauvignon Blanc uit Zapallar in Valle de Aconcagua. Op Slechts 7km van de Stille Oceaan genieten de wijngaarden optimaal van de verkoeling vanaf de Stille Oceaan.

Montes Outer Limits Sauvignon Blanc

Naast de typische tonen van passievrucht, biedt het aroma’s van limoen en grapefruit met een vleugje asperges op de achtergrond. Het is fris, knapperig en droog in de mond, met een zeer goed bereikte zuurgraad. Het lichaam is licht, maar blijft lang hangen, waardoor het koude klimaatkarakter nog verder wordt benadrukt.

Drink de wijn licht gekoeld en serveer bij salade, vis gerechten zonder romige saus of als nagerecht eventueel bij een kaasplankje met lichte kazen.

Neem even contact op wanneer u geïnteresseerd bent.

DO Valle de Casablanca

Pas in 1980, tijdens de revitalisering van de Chileense wijnindustrie, zagen de eerste wijngaarden het licht in Valle de Casablanca. De koele Pacifische winden zijn toegankelijk voor de laaggelegen valleien, waardoor prachtige Chardonnay, Sauvignon Blanc en toenemende hoeveelheden Gewürztraminer en Pinot Gris verbluffende resultaten behalen. Naast het koelere klimaat is de regenval iets frequenter en hebben witte wijnen de neiging om een minerale afdronk te hebben dankzij de zachte klei- en zandgronden in de regio. Het heeft veel investeringen aangetrokken van wijnbedrijven die hun witte wijnportefeuille wilden vergroten. En daar heeft Casablanca optimaal van geprofiteerd. Verder is Casablanca ook voorloper in Chili van biologische wijnen.

Doordat Casablanca op slechts 30km van de Stille Oceaan ligt, heeft de Humboldt-stroom grote invloed op het gebied. Deze koude stroming vanaf Antarctica brengt veel verkoeling. Vanwege de langere rijpingstijd, hebben witte druivenrassen meer tijd om hun smaakcomplexiteit te ontwikkelen terwijl zuren en suikers in balans blijven. Echter het grote risico hier zijn de voorjaarsvorsten. Deze kan grote schade toebrengen in de wijngaard.

De bodem bestaat vooral uit zanderig kleigrond wat goed waterdoorlatend is. Hier komt een ander risico om de hoek kijken. In dit soort bodems groeien nematoden weelderig. Dit zijn microscopische wormen die de wortelstokken van de wijngaard aanvreten en daarmee de groeikracht ondermijnen waardoor de druivenstok afsterft. Om deze reden hebben telers veel van hun wijngaarden op nematode-bestendige wortelstokken moeten enten – gelijkwaardig aan de phylloxera-bestendige wortelstokken in de Europese wijngaarden.

Waarom Casablanca zo uniek is

Wat Casablanca zo uniek maakt in Chili is de combinatie van de verkoelende oceaanwind met het hete klimaat en zanderige bodems. Dit is niet ergens anders te vinden. In het noorden (Coquimbo en Atacama) hebben een woestijnklimaat, terwijl Central Valley wat in het zuiden ligt vooral een continentaal klimaat kent. Slechts in het zuiden vinden we een gelijksoortig koeler klimaat, echter daar is de zon minder intens en valt er meer regen.

Montes Alpha Chardonnay

Of wat dacht u van die andere krachtpatser van Montes. Een schitterende Chardonnay uit de Alpha serie.

Witte wijn Montes Alpha Chardonnay

Complexiteit en subtiliteit gaan hand in hand. Met een heldere, goudgele kleur. Verleidelijke geuren en smaken van tropisch rijp fruit (ananas, banaan, mango), zacht pitfruit (perzik, abrikoos) en frisse grapefruit. In de verte iets van asperges, karakteristiek voor Chardonnay wijnen uit Casablanca. Tevens bespeur je iets van toast, als gevolg van het feit dat 40% is gerijpt op Frans eiken hout voor 12 maanden. Rijkheid en frisheid, waarbij alles in balans is.

Dit is een veelzijdige alleskunner. Past prima bij sushi of vis gerechten. Maar gaat ook prima samen bij gevogelte, pasta of een kaas plank.

Verkrijgbaar voor € 15.50

DO Valle de San Antonio

Neg ten zuiden van Casablanca ligt het kleinere San Antonio. DO Valle de San Antonio biedt wijnboeren een meer temperamentvol klimaat vanwege de ligging aan de kust. Het gebied staat vooral bekend om haar Sauvignon Blanc, Chardonnay en Pinot Noir die een prettig lichte body heeft met een minerale verfrissende aroma. Syrah is hier de in het oog springende druivensoort omdat je die eerder in het warmere noorden verwacht. Wijnbouw is hier mogelijk dankzij de koele zee wind van de Stille Oceaan die het hete klimaat matigt.

De bodem is meer granietachtig met een bovenlaag van klei en water uit de Maipo rivier is noodzakelijk (vanwege de te geringen regenval) om rijpe gezonde druiven voort te brengen. Deze arme, goed gedraineerde bodems zorgen ervoor dat wijnstokken gedwongen worden om diepe wortelsystemen te laten groeien op zoek naar voedingsstoffen en water. Dit leidt tot gezonde planten die druiven van hoge kwaliteit produceren.

Valle de San Antonio omvat ook meerdere subregio’s waarvan alleen DO Leyda Valley haar eigen classificatie heeft gekregen. Maar ook San Rosario Valley kan worden gezien als een eigen regio, hoewel dat meer te maken heeft met Matetic Vineyards die hier domineert met hun biologische en biodynamishe wijngaarden.

Verwar Valle de San Antonio (San Antonio Valley) niet met AVA San Antonio Valley in California!

Juweeltjes uit DO Valle de Leyda

De enige officiële subregio van San Antonio is Valle de Leyda. DO Valle de Leyda is mogelijk nog bekender dan San Antonio vanwege de juweeltjes van wijnen die de subregio voortbrengt. Het kent een koel constante temperatuur waardoor druiven langzaam rijpen en tot hun volledige rijpheid komen. Hoewel vooral bekend voor haar Sauvignon Blanc en Pinot Noir, is er ook veel lof voor Chardonnay en Syrah.

Leyda stond van oudsher bekend om de productie van tarwe en gerst, maar heeft in korte tijd een grote reputatie opgebouwd voor wijnbouw. In de late jaren 1990 trokken wijntelers naar Leyda vanwege haar unieke terroir dat goed geschikt is voor premium druiventeelt. Er was echter één uitdaging, de waterschaarste. Leyda is, nog meer dan San Antonio, afhankelijk van de watertoevoer van de Maipo rivier. Deze is beschikbaar dankzij pijpleidingen. Echter door de beperkte capaciteit van deze leidingen geeft dit automatisch een rem op de groei en ontwikkeling van Leyda Valley.

Geologie in Leyda

De regio ligt op een reeks glooiende heuvels aan de zeezijde van het kustgebied dat een groot deel van centraal Chili beschermt tegen oceanische invloeden. Het ligt net ten zuiden van het koele wijngebied van Casablanca Valley, en de aanzienlijke Maipo-vallei ligt in het oosten. De Pacifische kust ligt 12km ten westen van Leyda Valley. Deze nabijheid van de kust is wat telers naar Leyda drijft. Koude zeebries en ochtendmist matigen de algehele temperaturen en de vallei is daarom aanzienlijk koeler dan de lage breedtegraad doet vermoeden. Deze koele temperaturen worden aangevuld met warme zonneschijn tijdens het lange groeiseizoen, waardoor druiven volledig rijpen en complexiteit ontwikkelen met behoud van zuurgraad.

De bodem heeft een unieke mix van klei- en leemachtige structuur over een granieten ondergrond met beperkte drainage.  Deze bodems met een lage vruchtbaarheid zijn goed voor de productie van premium druiven omdat ze de wijnstokken laten vechten om te overleven. Dit resulteert in wijnstokken die al hun energie steken in het produceren van kleine, geconcentreerde druiven in plaats van bladachtig gebladerte. Hierdoor zijn de wijnen zeer complex met uitgesproken aroma’s en mineralen.

Uitgesproken wijnstijlen

Over het algemeen kan je zeggen dat vooral de kwaliteitswijnen van Bordeaux-blends uit Aconcagua zeer populair zijn met hun echt fantastische felgekleurde kersenrode verfrissende wijn met aroma’s van theebladeren, zachte rooksmaak en een lichte chocoladetoets. Maar juist Merlot en Syrah leveren meer gedurfde wijnen op. De zijn robijnrood van kleur met een volle body en onderscheidende kersen, roodfruit en een mild bloemig aroma.

De witte wijnen vallen minder op. Maar de Sauvignon Blanc kenmerkt zich door haar groengele kleur met kenmerkende citrus aroma en hints van kruiden en passievrucht.

Uitzonderlijke wijnen uit de woestijn

In het uiterste noorden van Chili vinden we de Atacama woestijn. Het is bijzonder verrassend dat onder deze extreme woestijn omstandigheden toch uitzonderlijke wijnen worden geproduceerd. Daarom zal de focus meer op tafelwijn liggen dan op kwaliteit. Dit laatste is echter wel te vinden in een regio net ten zuiden van Atacama, de Coquimbo regio. Maar meer daarover hieronder.

Woestijn wijngaarden in DO Atacama

De Atacama woestijn beslaat voor een groot deel de gelijknamig regio. Het staat bekend als één van de droogste woestijn ter wereld met minder dan 5mm neerslag per jaar. Dit wordt veroorzaakt door de hoge ligging, op gemiddeld 600m hoogte, de aflandige wind en de koude Humboldtstroom waardoor weinig zeewater verdampt. Wanneer je ook nagaat dat het van 1919 tot 2015 niet heeft regent, kan je je afvragen wat wijnbouw en mensen hier te zoeken hebben.

Ondanks dit woestijn klimaat vinden we hier verrassend genoeg uitzonderlijke wijnen, vooral in een dunne strook langs de kust. Hier is het broodnodige water voorhanden en zorgt de zeewind voor verkoeling. De nadruk ligt hier op tafeldruiven en ander fruit en in beperkte mate ook wijngaarden. Het is ook hier waar een lokaal initiatief ontstond, gerund door de inheemse bevolking. Ayllu is een wijnhuis dat haar wijngaarden onder deze barre omstandigheden teelt. De wijngaarden liggen op maar liefst 2.400m hoogte om zo verkoeling te krijgen. De druiven verkrijgen een dikke schil om zo de hitte te weerstaan. Maar dankzij de vele zonuren en koele nachten zijn de wijnen mooi van kleur, afgeronde tannine, en een veelzijdigheid aan aroma’s. Dit zijn met recht uitzonderlijke wijnen afkomstig uit een uitzonderlijk gebied. We vinden hier slechts 55ha aan wijnbouwarsenaal.

Naast het schaarse wijnbouw, is Atacama een grote producent van Pisco, een Chileense brandewijnachtige drank die reeds sinds de komst van de conquistadores in de 16e eeuw wordt geproduceerd.

Maar ook hier vinden we twee subregio’s: de Capiapo en Huasco valleien.

Kleinschalig DO Valle de Copiapo

Uitzonderlijke wijnen uit de woestijn in Valle de Copiapo

In het centrum van de regio Atacama vinden we Copiapo. Deze regio wordt gedomineerd door mijnbouw. Maar wijnbouw neem hier ook een belangrijke plaats in. Het is de meest noordelijk gelegen wijngebied van Chili. Het is de conquistadores Francisco del Aguirre die gouverneur werd van de provincie Tucuman en tevens gouverneur van Chili, die op zijn landgoed in Copiapo wijnstokken verbouwde. Zijn eerste oogst was in 1551.

Een groot deel van de aangeplante wijngaarden gebruiken hun druiven voor de productie van Pisco. Daarnaast vinden we ook zoete wijnen van met name Muscat druivensoorten. Sommige wijnhuizen proberen volledig biologisch te werken, maar dat komt met extra uitdagingen.

Koel DO Valle de Huasco in woestijn regio Atacama

Huasco Valley, ook bekend onder de naam “Garden of Atacama” is een vruchtbare vallei in het zuidelijke deel van de regio.

De oorsprongsbenaming Valle del Huasco is opgenomen in het wijngebied van Atacama. Het beslaat de hele provincie Huasco. De oorsprongsbenaming Valle del Huasco is onder de Chileense bevolking bekend als “Jardín de Atacama”. Historisch gezien heeft deze oorsprongsbenaming zijn wijnstokken gewezen op de productie van druiven om pisco, een zoete gedistilleerde, te bewerken. Momenteel wordt er ook een ander type wijn geproduceerd, naast het bestaan van land voor olijfbomen.

DO Valle de Huasco

Van de wijngaarden die in het binnenland zijn geplant, aan de voet van de bergketen in wat de Alto Huasco of Alto del Carmen wordt genoemd, zijn historisch frisse, zoete en aromatische wijnen geproduceerd van muscat variëteiten die “pajarete” worden genoemd. Dit is een blend van verschillende zeer aromatische muskaatdruiven, geteeld op meer dan 1.100 meter boven de zeespiegel.

In het kustgebied vertonen de bodems ernstige hoog zoutgehalte. Hoe dichter je bij het kustgebied komt met bodems die zijn afgeleid van alluviale inhoud, hoe meer zoutgehalte ze hebben. Met behulp van irrigatie probeert men het zoutgehalte te reduceren. Doordat dit gebied in vroegere tijden onder de Stille Oceaan lag, is de bodem meer kalkhoudend waar Chardonnay, Sauvignon Blanc en Syrah van zeer goede kwaliteit vandaan komen.

Ventisquero Tara Sauvignon Blanc, DO Valle de Huasco

Nabij de Huasco rivier vinden we het wijnhuis Ventisquero, afkomstig uit Maipo, dat een project gestart is van 10ha. Ze vonden een gebied met kalksteen in de bodem, anders dan in het overgrote deel van Chili dat bedekt is met graniet. Vandaar dat er ook ziltigheid te bespeuren valt in de afdronk. Dankzij de nabijheid van de oceaan is de dagtemperatuur hier rond de 25C terwijl de nachttemperatuur tussen de 8 en 10C is. Ideaal voor wijnbouw dus. Ventisquero is de belangrijkste producent in deze subregio en verbouwt naast Sauvignon Blanc en Chardonnay, ook andere koel klimaat druiven als Pinot Noir maar ook Syrah, Merlot en Viognier. Door de druppel irrigatie vindt er zeer precies waterafgifte plaats om de druivenrank goed te ondersteunen.

Ventisquero Tara Sauvignon Blanc

De Chardonnay is groengeel van kleur en kan licht troebel zijn, doordat de wijn niet geklaard of gefilterd wordt. Het is echt puur natuur! De geur is subtiel met aroma’s van zoete komkommer, abrikoos en florale en minerale tonen. De Chardonnay is fris en levendig, heel mineraalrijk en een mooie structuur, mede door haar 13% alcohol. Opvallend is het lichte vleugje ziltigheid in de afdronk.

Geniet van deze wijn bij vette vis of wit vlees waarbij een romige saus niet overbodig is.

Het hart van Chileense wijn is te vinden in de regio Coquimbo

Coquimbo wijnen ten zuiden van de woestijn

Coquimbo is gelegen tussen de regio Atacama in het noorden, Argentinië in het oosten en de regio Valparaiso in het zuiden. Het omvat drie subgebieden: de Elqui vallei, de Limari vallei en de Choapa vallei. De meeste druiven die zijn aangeplant zijn Chardonnay, Cabernet Franc, Cabernet Sauvignon en Merlot. Net als in de Atacama-regio staat ook Coquimbo bekend om de productie van Pisco en tafeldruiven. Voor de productie van Pisco worden Moscatel Rose, de Alejandria Moscatel en Moscatel Australia geselecteerd. Het proces omvat de fermentatie en destillatie, gevolgd door een rustperiode in fijne houten vaten.

Vandaag de dag strekken de wijngaarden zich uit vanaf de kust tot 2.000m hoog in het Andes gebergte met een arsenaal van 3.115ha. Vooral Syrah heeft zich aangepast aan het klimaat en behaald verbluffende resultaten.

De Coquimbo vallei kent een warm en droog klimaat met aanzienlijke temperatuurverschillen tussen dag en nacht. Dit is grotendeels beïnvloed door de koele oceaanstroming vanuit de Stille Oceaan en de grote hoogte van de wijngaarden.

DO Valle de Elqui

De Elqui vallei ligt aan de zuidkant van de Atacama woestijn. De naam betekent “smalle vallei” in de lokale Quechua-taal en weerspiegelt de geologie perfect. De wijngaarden strekken zich uit vanaf de Stille Oceaan het in het westen tot het Andres gebergte in het oosten. En zijn te vinden tot wel 2.000m hoogte. De meeste wijngaarden liggen langs de vallei van de Elqui rivier. Waardoor telers toegang hebben tot de broodnodige irrigatiewater. Traditioneel richtte Elqui zich op Pisco, maar de nieuwe generatie wijnmakers produceert zich intens aromatische wijnen van Sauvignon Blanc en Syrah. Het klimaat is droog en zonnig en dus ideaal voor druiventeelt. Naast de eerder genoemde druivenrassen, vinden we ook Carmenère en Cabernet Sauvignon.

Met 29 graden zuiderbreedte ligt Elqui op dezelfde hoogte als Pretoria in Zuid Afrika. Wanneer je dit spiegelt naar noorderbreedte, kom je in centraal Algarije uit. Dit geeft reeds aan aan wat voor soort klimaat je moet denken. De straling van de zon is hier vele malen hoger dan in welk Europees wijngebied dan ook. En dat vertaalt zich terug in de wijnstijl. Wanneer het alcoholpercentage onder controle kan worden gehouden, levert dit enorm levendige wijnen op. Hoogte is hier key. Dat betekent dat de warme heldere dagen afgewisseld worden door koele frisse nachten. Deze dagelijkse temperatuurverschillen dragen bij aan de zuurgraad maar ook om het karakter van de druivenras tot uiting te brengen.

Elqui is een veel belovende opkomende regio met zeer uitgesproken wijnen.

Fantastische Chardonnay uit DO Valle de Limari

Limari Valley is een oud wijngebied. De eerste wijnstokken werden geplant in de zestiende eeuw. Tegenwoordig stellen nieuwe technologieën wijnmakers in staat om met een frisse blik naar deze regio te kijken. Tegelijk is het één van de nieuwere wijnregio’s in Chili.

Hoewel het klimaat warm en heet is, is het in de Limari vallei koeler en groener dan aan het land aan weerszijden. Dit is dankzij de verkoelende Camanchaca-mist van de Stille Oceaan, die de vallei elke ochtend bedekt en verdwijnt als de zon boven de wijngaarden opkomt. Dit fenomeen vertoont veel gelijkenissen met het Californische Napa-valley. Omdat er slechts 100mm regen per jaar valt, en de mist ontoereikend is om vocht te leveren, is druppelirrigatie belangrijk opdat de wortels duiken diep in mineraalrijke grond. De plaatselijke kalksteenbodem soorten zijn uniek in Chili. Deze zijn gevormd doordat voormalige de zeebodem Al deze factoren geven een nieuwe frisse wijn met een duidelijk mineraal randje. Het is vooral Chardonnay die hier fantastisch tot haar recht komt. Daarnaast staan er ook Sauvignon Blanc, Syrah, Pinot Noir en natuurlijk Chili’s stokpaardje Carmenère aangeplant die in staat zijn mooie wijnen te produceren.

Chardonnay is de sterdruivensoort in limari-valleiwijnen en produceert wijnen met een zekere mineraliteit dankzij het relatief koele klimaat en het kalksteengehalte in de bodem. Syrah is hier ook succesvol en produceert hartige stijlen in de koelere wijngaarden aan de kust en vollere, fruitgedreven stijlen in warmere, binnenlandse locaties. Cabernet Sauvignon en Merlot – Chili’s meest succesvolle variëteiten komen ook voor, naast de Chileense kenmerkende druif, Carmenère.

DO Valle de Choapa

De Choapa-vallei ligt in het zuidelijke deel van de regio Coquimbo. Het ligt in het smalste deel van Chili, waar Andes gebergte en de kuststrook elkaar ontmoeten. Het ligt ingeklemd tussen DO Valle de Limari in het noorden en DO Aconcagua in het zuiden. Een aantal rivieren doorkruisen de berguitlopers en het is in deze valleien waar de wijnbouw plaats vindt. Het bestaat uit twee subregio’s, te weten Illapel en Salamanca. We vinden geen wijnhuizen in deze subregio’s, zijn de wijngaarden aangeplant op de uitlopers van de Andes en produceren kleine hoeveelheden Syrah, Carmenère en Cabernet Sauvignon van hoge kwaliteit. De neerslag is ook hier slechts 100mm per jaar waardoor irrigatie een noodzaak is. De wijn staat bekend om haar intense kleur, rijke tannine en complexe aroma’s.

Het koele, woestijnachtige klimaat in Choapa is vergelijkbaar met dat van zijn noorderburen Limari en Elqui. Invloeden van zowel de Antarctische Humboldtstroom van de Stille Oceaan als de hoge toppen van de Andes leveren de broodnodige verkoeling de wijngaarden tijdens het groeiseizoen. Doordat de wijngaarden in Valle de Choapa op 800m hoogte zijn te vindne, moet de hoge UV straling van de zon getemperd worden. De verkoeling van zowel de Andes als de Humboldtstroom spelen hier een belangrijke rol in. Hierdoor kunnen druiven optimale fenolische rijpheid bereiken zonder in te leveren op de hoogte van de zuurgraad, wat resulteert in uitgebalanceerde wijnen.

De rotsachtige bodems zijn in de loop van de tijd door de effecten van de zwaartekracht in het gebied afgezet en bestaan voornamelijk uit klei, slib en krijt. Lage vruchtbaarheid, gebrek aan voedingsstoffen en goede drainage dwingt de wortelstok dieper te penetreren op zoek naar water. Dit verbetert de gezondheid van de wijnstok en levert druiven op van hoge kwaliteit met een uitstekende aroma concentratie.

De Martino 347 Vineyards Syrah, DO Valle de Choapa

De naam 347 is afgeleid van het aantal wijngaarden dat de familie De Martino bezit. Deze wijnen kenmerken zich door hun puurheid, precisie en diepgang. Doordat de wijn op haar gist rijpt, is de body nog ronder en voller dan je bij een 14% wijn zou verwachten. Ook voegt dit meer diepgang en complexiteit toe aan de aroma’s waardoor smaken als leer en drop naar voren komen. Het is een elegante en complexe wijn met tonen van rijp zwart fruit, tabak, leer, drop, peper, tijm en cacao. Lange afdronk met zijdezachte tannine en stevige body.

De wijn is verkrijgbaar bij Henri Bloem voor slechts € 7.95

De Martino Surah DO Valle de Choapa

Slot

Het noorden van Chili met toch vooral een woestijn klimaat is ruig maar toch vinden we hier een paar uitzonderlijke wijnen. De verwachting is dat de regio’s Atacama en Coquimbo meer van zich laten horen. Over het algemeen kan je stellen dat de wijnen zeer betaalbaar zijn voor de kwaliteit die ze leveren. En dus zeker de moeite waard om in de gaten te houden en natuurlijk soms lekker van te genieten!