Zuidereiland staat vooral bekend om de magistraal stuivende Sauvignon Blanc wijnen afkomstig uit Marlborough. Hier vindt dan ook de grootste productie plaats van het hele land. Maar liefst 415.000 ton druivenmost van de 532.000 ton is afkomstig uit Marlborough. Echter we zien een duidelijke scheidslijn over het eiland lopen. Daar waar de noordelijke regio’s Nelson en Marlborough zich vooral richten op Sauvignon Blanc, zien we verrassend genoeg Pinot Noir op het zuidelijke deel van Zuidereiland.
Net als op Noordereiland vinden we de wijngebieden vooral aan de oostzijde van het eiland, in de bescherming van de bergrug tegen de natte westenwind.
Het Zuidereiland heeft, net als heel Nieuw-Zeeland, een veelheid aan serieus koele klimaatlocaties, maar het is over het algemeen nog koeler dan het Noordereiland met relatief jongere wijngaarden. Het eiland is de thuisbasis van Nelson en Canterbury; mooie opkomende regio’s die bekend staan om mousserende wijnen, Riesling, Chardonnay en Sauvignon Blanc.
Premium wijnen uit Nelson
Het pittoreske Nelson ligt op het uiterste noordwesten van Zuidereiland. De regio profiteert van de vele zonuren, een beschut en gematigd klimaat en een vrij drainerende semi-vruchtbare bodemstructuur. Nelson is een boetiek wijngebied dat goede Pinot Noir, maar vooral Sauvignon Blanc voortbrengt. Er staat in totaal ongeveer 1.100ha aangeplant waar maar dan de helft Sauvignon is. Pinot Noir komt op een goede 2e plaats met 165ha terwijl Chardonnay en Pinot Gris beiden zo’n 110ha beslaan. Maar ook nieuwkomers als Montepulciano en Gruner Veltliner zijn er te vinden.
Nelson is omgeven door landbouwgrond en het stadje was in 1841 gesticht als eerste stad op Zuidereiland. Het is afgesneden van de rest van Zuidereiland door bergen die de hele regio omringen. Midden 19e eeuw plantten Duitse kolonisten wijnstokken, maar de wijnindustrie begon te floreren in de jaren 1970. Nelson staat bekend om haar levendige artistieke cafécultuur en wijn past daar uitstekend bij. Desondanks zijn er slechts zo’n 90 wijngaarden waarvan ruim 60% minder dan 10ha beslaan. Dus echt een boetiek wijn cultuur die ook nog premium wijnen voortbrengen.
Klimaat impact in Nelson
Nelson geniet van een zonnig klimaat dat wordt gematigd door de constante zeebries van de Tasmanzee. Een droge herfst volgt op de warme zomers wat het groeiseizoen verlengt. Ook gedurende de dag zijn er grote temperatuurschommelingen. De koele nacht volgt op een warme dag en geven de druiven de tijd om fenolische rijpheid te ontwikkelen waarbij de zuurgraad behouden wordt. Deze diurnal range maakt Nelson zo geschikt voor aromatische variëteiten zoals Chenin Blanc en Gewürztraminer. Deze soorten staan dan ook aangeplant alleen niet in grote hoeveelheden.
Er is een scala aan bodemsoorten, maar het overheersende type bestaat uit alluviaal grind uit oude rivierbeddingen. De vrij drainerende aard van de grond dwingt Nelson-wijnstokken om hard te werken om te overleven, wat betekent dat ze minder bladeren produceren en meer energie steken in het maken van kleine, geconcentreerde bessen. Dit betekent een intensere, geconcentreerde stijl van wijn met een vleugje mineraliteit. Sommige zanderige, siltige bodems bestaan dichter bij de kust. De bodems op de valleibodem zijn meestal zwaarder, met een hoger aandeel klei.
Het grote verschil tussen de Pinot Noir uit Nelson en Marlborough is dat ze elegantere stijl kennen.
Subregio’s Moutere Hills en Waimea Plains
Nelson kent twee subregio’s Moutere Hills en Waimea Plains. Moutere Hills is natter en warmer en de kleigronden geven mooie rijkdom en textuur aan de wijn. De Pinot Noir van Moutere Hills vertoont diepe structuur met zachte tannine. De Chardonnay kent complexiteit en diepte terwijl de Sauvignon Blanc een schitterende minerale structuur heeft. De subregio kent slechts 7 wijngaarden. Waimea is Maori voor “rivertuin” en dat is een toepasselijke benaming voor Waimea Plains. Met steenachtige alluviale bodems en een matigende maritieme invloed, hebben wijnen de neiging om lichter en frisser van stijl te zijn dan Moutere Hills. De Pinot Noir is geparfumeerd, Chardonnay rijk en expressief en levendige aroma’s, met een vuurstenen minerale ondertoon. Tenslotte ligt ten noorden van Moutere Hills een smalle strook met de benaming Tasman Coastal.
Marlborough
De grootste producent van Nieuw Zeeland is Marlborough GI. Maar liefst 73% van alle wijngaarden van het land liggen in Marlborough, maar liefst 30.000ha. Het is de thuisbasis van ruim 500 wijntelers die vooral Sauvignon Blanc verbouwen. De wijn staat bekend om zijn relatieve gebrek aan subtiliteit, zijn intense smaken van groene peper en kruisbes. Het is gewoonweg een stuivend glas wijn vol moet groene aroma’s als gras, peper en kruisbes.
Op grote achterstand vinden we hier ook Chardonnay, Riesling en Pinot Gris. Maar houdt de Albariño in de gaten, dit is een veelbelovende wijn. Verder vinden we ook Pinot Noir die nu enkele zeer goede wijnen voortbrengt. De wijnen zijn over het algemeen lichter en fruitiger dan die uit Otago en Martinborough. Marlborough is ook een belangrijke producent van mousserende kwaliteitswijn, gemaakt in de methode traditionnelle van Chardonnay en Pinot Noir.
De zeewind is cruciaal voor het terroir en de groeiomstandigheden. De hete zon wordt gekoeld door deze wind. Samen met de lange zonnige en droge herfst kent Marlborough een lang groeiseizoen. De druiven ontwikkelen op deze wijze een expressief aroma karakter zonder hun zuurgraad te verliezen. Bladbeheer is van groot belang vanwege de hoge UV straling wat zonnebrand kan veroorzaken.
Subregio’s in Marlborough
Er zijn drie belangrijke subregio’s. De Wairau Valley is een gletsjervallei waar ongeveer 45% van de wijngaarden van Marlborough te vinden zijn. Ook liggen hier de subregio’s Rapaura en Renwick. Het heeft een warm en zonnig klimaat met een diverse bodemopbouw. Van steenafzetting tot alluviale bodem. De Southern Valleys liggen ten zuiden van Wairau Valley. Het is koeler en droger en de bodem is een glaciale uitspoeling met grind en klei. Hierdoor is de rijpheid vertraagd ten opzichte van Wairau Valley. Tenslotte ligt Awatere Valley het zuidelijkst. Het heeft het koelste klimaat vanwege de toegevoegde nabijheid van de oceaan aan zowel de noord- als de oostkant, en kan wijnen produceren met een iets fijnere zuurgraad en minerale kwaliteit. Het is ook iets droger dan de andere twee regio’s. De topografie is een combinatie van rivierterrassen en uiterwaarden. Bodems zijn alluviaal grind en klei en door de wind geblazen löss.
Canterbury
Canterbury is een grote provincie aan de centrale oostkust. Wijngaarden zijn hier overal te vinden, maar vooral op de vlakte net ten westen van Christchurch. Het koelere klimaat is goed geschikt voor de productie van elegante evenwichtige wijnen van Chardonnay, Riesling en Pinot Noir. Canterbury heeft ongeveer 1.500ha aan wijngaarden verspreid over ruim 100 percelen. Pinot Noir staat aangeplant op 450ha, Sauvignon Blanc neemt met 400ha een goede 2e plaats in, terwijl Riesling, Pinot Gris en Chardonnay de top 5 completeren.
Canterbury wordt beschermd tegen het onstuimige weer afkomstig van de Tasman Zee door de zuidelijke Alpen, terwijl de Stille Oceaan de regio een zacht zeeklimaat biedt. Met een breedtegraad van 43 graden zuiderbreedte, ligt het op eenzelfde ligging als Toscane. Echter de regio’s zijn niet met elkaar te vergelijken. Het intense zonlicht in Canterbury helpt de druiven een goede rijpheid te verkrijgen. De noordelijke fohnwind afkomstig van de Zuidelijke Alpen dragen bij aan de opwarming van de wijngaarden en helpen dus bij het rijpen van de druiven. Deze wind houdt de wijnstokken ook droog en dus schimmelvrij.
Subregio’s van Canterbury
Hoewel in heel Canterbury wijngaarden te vinden zijn, is vooral de subregio North Canterbury bekend. De Rakaia rivier verdeeld Canterbury in deze twee delen. Deze subregio heeft in 2020 haar GI status mogen ontvangen als gevolg van het samengaan van Wines of Canterbury en Waipara Valley Wine Growers associations.
Binnen North Canterbury zijn een aantal subregio’s bekend die zich onderscheiden door de bodemopbouw. In Waipara Valley vinden we Waipara Glasnevin met haar mineraalrijke maar arme bodem. Dit vermindert de groeikracht van de druivenrank en resulteert in lage opbrengsten van optimaal gerijpte hoogwaardige druiven. De Waipara Omihi subregio ligt iets ten noorden in de heuvels met kleileem en calciumcarbonaat afzetting. Deze bodems geven textuur en concentratie.
Verder landinwaarts liggen de Waikari Hills op een hoogte van 250 tot 300 meter. Hier is het iets warmer door de beschutte ligging en variëert de bodem van kalksteenrijk tot kalkrijk afgeleide kleisoorten. Waipara staat vooral bekend om haar rijke Pinot Noir en mooie Chardonnay. Tenslotte op de vlakten van Canterbury en Banks Peninsula waar we meer volume vinden. De regio heeft de oudste aanplant van Pinot Noir in Nieuw Zeeland. De wijngaarden groeien in steenachtige bodems op de vlakte of op de basaltgronden van de vulkaan Banks Peninsula.
Kleinschalig en bijzonder Waitaki Valley
De Waitaki Valley is een klein wijngebied in Noord-Otago, aan de oostkust van het Zuidereiland van Nieuw-Zeeland. Hoewel onderdeel van Noord-Otago, ziet men dit wijngebied toch vaak als een onafhankelijk wijnregio. Dit afgelegen wijnbouwgebied heeft een koel, bijna koud klimaat en ligt aan de uiterste rand van wat geschikt is voor wijnbouw. De eerste wijngaarden dateren uit 2000 en is dus een relatief jong wijngebied.
Nadat een aantal welbekende namen zich waagden aan de uitdagende omstandigheden, hebben verschillende producenten zich reeds terug getrokken door de lage opbrengsten, koude temperaturen en afgelegen ligging. De regio is het meest bekend om wijnen geproduceerd uit Pinot Noir die elegant, ingetogen en aanzienlijk delicater zijn dan hun tegenhangers in Central Otago. Het is een kleine regio met slechts 59ha waar de Pinot soorten (Noir met 25ha en Gris met 16ha) domineren. Maar ook Riesling, Chardonnay en Gewürztraminer doen het hier erg goed. Verwacht zeer aromatische, delicaat gestructureerde wijnen te vinden met een opmerkelijke maar uitgebalanceerde zuurgraad en een zeer puur, expressief raskarakter.
‘s Werelds meest zuidelijke wijnregio in Central Otago
Het uitdagende terroir van Central Otago kenmerkt zich door haar steile hellingen en diepe rivierkloven. Hier heerst Pinot Noir met meer dan 75% van de aanplant op de 2.000ha. De typische Central Otago Pinot Noir is intens en diep gekleurd, met smaken van pruim, zoete kruiden en bramen. De regio maakt enkele hoog aangeschreven Chardonnay, Riesling en Pinot Gris. Sommige top mousserende wijnen worden gemaakt in een méthode traditionnelle stijl.
Lang dacht acteur Sam Neill, eigenaar van de wijngaard Last Chance, de meest zuidelijke wijngaard ter wereld te zijn. Maar helaas zijn er initiatieven in Patagonië, zoals Los Antigos in Argentinië of aan de oevers van het General Carrera meer in Chili die nog iets zuidelijkers liggen.
Een van de meest onderscheidende kenmerken van Central Otago als wijngebied is het heersende landklimaat, met extreme seizoensgebonden en dagelijkse temperatuurschommelingen. Dit verkort en intensiveert het groeiseizoen en vormt een vorstrisico voor een langere periode van het jaar.
Om deze reden liggen veel Otago-wijngaarden op heuvelachtige locaties, schuin naar de zon. Dit vermindert het risico op vorstschade, aangezien koude lucht naar het laagst gelegen plekken stroomt. Sommige producenten gebruiken vorstbescherming op vlakkere locaties, zoals windmachines, vorstpotten en watersproeiers. Sommigen vliegen zelfs met helikopters heen en weer over hun wijngaarden om te voorkomen dat de vorst bezinkt
. In tegenstelling tot de met vorst bedreigde dagen van de lente, zijn de zomerdagen droog en heet. De continentale klimaat brengt hogere dagelijkse gemiddelde temperaturen die je nergens anders in Nieuw-Zeeland vindt. Hete dagen wisselen af met koele nachten, die het rijpingsproces matigen en helpen om de helderheid en intensiteit te creëren waarvoor de wijnen van de regio bekend staan.
Subregio’s van Central Otago
Hoewel Pinot Noir de dominante druif is in Central Otago, produceren warmere subregio’s, zoals Bannockburn, Bendigo en het Cromwell Basin, meestal wijnen die vaak worden beschreven als ‘klassiek Central Otago’; met sterke, zoete pruimen- en kersensmaken, samen met een smaakmaker van tijmkarakter in sommige gevallen. Gibbstown en Wanaka hebben de neiging om koelere, wijnen te maken met rode kers, vers kruid, kruiden en vaak een uitgesproken mineraal karakter. Central Otega kent zes subregio’s.
Gibbston, gelegen ten oosten van Queenstown langs de spectaculaire Kawarau Gorge, is de hoogste subregio, het koelere klimaat en de op het noorden gerichte wijnstokken op de heuvels rijpen later dan naburige subregio’s, waardoor lichtere maar nog steeds intense wijnen ontstaan. Op de zuidelijke oever van de Kawarau-rivier, aan het zuidelijke eindpunt van de Cromwell-vallei, liggen de wijngaarden in één van de warmste, droogste locaties in de regio, Bannockburn. De oogst kan tot een maand voorlopen op andere subregio’s en de geproduceerde wijnen zijn zeer onderscheidend en complex. Cromwell ligt aan de westkant van Lake Dunstan en strekt zich uit naar het noorden voor ongeveer 25 km van de township Cromwell. De meeste aanplantingen bevinden zich op de lagere terrassen en de valleibodem die parallel lopen aan het met sneeuw bedekte Pisa-gebergte en produceren verleidelijke wijnen.
Ten noordoosten van Cromwell heeft subregio Bendigo wijnstokken geplant op zachte hellingen op het noorden. Grootschalige aanplant op steenachtige bodems vangt de extreme klimaten, hete zomerzon en koude, heldere nachten. Het prachtige Wanaka is koeler en iets natter dan de rest van de regio. Het meer biedt welkome gereflecteerde straling en vermindert vorst en produceert delicate en levendige wijnen. De meest zuidelijke subregio is Alexandria, het klimaat is droog en kent extremen in zowel de zomer als de winter. De variaties tot aan de oogst geven levendig gevarieerde, aromatische, fijn gestructureerde wijnen.
