Krachtig maar onbekend Spanje

Enige tijd geleden hebben de regio’s in Spanje besproken en zes weken geleden hebben we de eerste regio’s verkent die redelijk onbekend zijn maar zeker niet onbemind als het om krachtig en complexe wijn gaat. Onlangs hebben we de tweede proeverij gedaan wat in teken stond van bijzondere, uitgesproken wijnen onder andere uit Catalunya en de Canarische Eilanden.

Catalunya

In het noordoosten rondom Barcelona ligt de regio Catalunya. Het ligt tussen de Middellandse Zee en de Pyreneeën en kent maar liefst 12 DO’s. Er is een breed scala aan druivenrassen, zowel inheems als internationaal. Het klimaat is heel divers, van maritiem tot continentaal.

Regio Catalunya

In deze proeverij hadden we twee wijnen uit deze mooie streek. We begonnen met een Macabeo uit Costers de Segre DO en hadden als tweede wijn een Picapoll (ook bekend als Folle Blanche of Picapoll) uit Pla de Bages DO.

Costers del Segre is een versnipperd gebied van 4.000ha. Hoewel Tempranillo ook hier de boventoon heeft, zijn er bijzondere wijnen van Macabeo (Viura) dankzij karakteristieke oude wijnstokken.

Even ten oosten van Costers del Segre ligt  de Pla de Bages DO. Deze “Vlakte van Bages” is een verwijzing naar de Griekse god van wijn, Bacchus. In de subzone Alt Bages dat op zo’n 500m hoogte ligt is het koeler en is de bodem kalkrijk. Dit is ideaal voor de inheems Picapoll (ook bekend als Picpoul) druivenras.

Agaliu 2021

We trapten de proeverij af met de Agaliu in een zeer markante blauwe fles van de coöperatie L’Olivera. Agaliu is een oud-Catalaans woord dat “hoop” betekent. De filosofie van dit huis is dan ook dat het een sociale werkplaats is waar alle medewerkers kunnen toetreden tot de coöperatie.

De wijngaard ligt rond de Vallbona de les Monges in de subzone Corb River Valley van Costers del Segre DO. De wijngaarden karakteriseren zich door de stenen muurtjes die het omringen om de vruchtbaarheid van de bodem te waarborgen en het water beter vast kunnen houden. De bodem heeft kalkrijk klei terwijl het klimaat continentaal mediterraan is. Dit betekent droge koude winters en warme zomers die gekoeld wordt door een matige zeebries.

Agaliu Macabeo

De wijngaard wordt biologisch bijgehouden. De wijn is 100% van Macabeo welke fermenteert in zowel Amerikaans als Frans eiken vaten. Het rijpt gedurende 3 tot 4 maanden op haar droesem. Dit is duidelijk wanneer de fles opgaat; de intense geur van peren en witte bloesem komt je tegemoet. De kleur is strogeel met een lichte intensiteit. De zuurgraad is hoog en de wijn heeft een gemiddeld + body mede door haar 13% alcohol. Desondanks voelt de wijn prettig aan met een goed balans. Ook de smaak intensiteit is hoog van vooral peer, kruiden en brioche. Er zit ook lichte rokerige en minerale toon in. De afdronk is lang.

Geniet van deze wijn lekker op het terras of bij rijst gerechten en gegrilde groenten. De wijn is verkrijgbaar voor 13.95€*.

Abadal Picapoll

In 1983 werd het wijnhuis Abadal door Valentí Roqueta opgericht, onder de voorwaarde dat hij wijn zou maken waarin het unieke karakter en terroir van de streek tot uiting zou komen. De wijngeschiedenis van de Roqueta familie strekt over 8 eeuwen. Abadal maakt uitsluitend wijnen van inheemse druivensoorten, zoals Picapoll, Macabeo en Sumoll. Maar interessant genoeg ziet men in Catalonië ook de Chardonnay, Sauvignon Blanc en Cabernet Sauvignon als lokale druivenrassen. De wijngaard heeft een kalkrijke kleigrond en geniet van een continentaal klimaat dankzij de bescherming van een bergrug.

De Picapoll van Abadal was de eerste 100% Picapoll die commercieel verkocht werd. De naam Picapoll is afgeleid van het woord “pica” wat krasjes betekent. De druif heeft roestbruine vlekjes op de schil waar naar verwijst. De wijn vergist in RVS tanks en rijpt op haar droesem (gistcellen) gedurende 3 maanden.

Abadal Picapoll

Dat resulteert in een wijn met lichte intensiteit en strogele kleur. De wijn heeft een gemiddelde geurintensiteit (zeker na de Agaliu…) van ananas en grapefruit. Het is een verleidelijke gulle wijn met fruitige aroma’s van ananas, grapefruit, perzik, jasmijn en verse kruiden zoals venkel en munt. De afdronk is prettig maar niet bijzonder lang.

Schenk deze wijn als aperitief, bij paella, schaal- of schelpdieren of geroosterde kip. De wijn is verkrijgbaar voor 17.49€*.

Canarische Eilanden

Helaas ben ik nog nooit op deze eilanden geweest, maar alleen al voor de wijn cultuur lijkt het mij bijzonder interessant. Dat is wel gebleken uit de wijnen die we geproefd hebben. Wijn nummer 3 kwam van Ycoden-Daute-Irora DO en nummer 4 van El Hierro DO. Hoewel de eilanden wijn redelijk onbekend is binnen Spanje, is ze lokaal bijzonder bemint. Vanwege de vochtige tropische omstandigheden, speelt hoogte een grote rol. Daarnaast is de bodem, vulkanische bodem, bijzonder typerend voor de wijnen die ze voortbrengt.

In het westen op het eiland Santa Cruz de Tenerife vinden we DO Ycode Daute Isora. De wijngaarden zijn gelegen op de westelijke flank van de Pico del Teide vulkaan. Waarbij de beste wijnen afkomstig zijn van de wijngaarden die vanaf 1.400m hoogte liggen. Listan Blanco (ook wel Palomino Blanco genoemd) is hier de meest aangeplante druivensoort.

Envinate Benje Blanco 2021

Vier wijnfreaks die elkaar tijdens de studie Oenologie hebben leren kennen, besloten om samen wijn te produceren. Zo ontstond het wijnhuis Envinate. Op 900-1.200m hoogte vinden we de wijngaarden van Envinate met wijnstokken van Listan Blanco die 70 tot 120 jaar oud zijn, aangeplant op zwart vulkanisch zand en kleibodem. In de wijngaard wordt biologisch gewerkt. De wijn vergist in betonnen kuipen en rijpt op lie, waarvan 30% in frans eiken vaten en 70% in betonnen tanks. In de betonnen tank ontstaat een flor-laag, die eigenlijk zo typerend is voor sherry productie. De wijn wordt gefilterd met bentoniet (een kleisoort, waar de onzuiverheden zich aan binden zodat deze uit de wijn gefilterd kunnen worden). Hierdoor kan de wijn zich ook vegan noemen.

De wijn is licht van kleur en heeft een strakke neus met tonen van appel en peer. De volle body, gedragen door haar 13% alcohol, en hoge zuurgraad maken de wijn indrukwekkend. Aroma’s van groen fruit, ziltigheid en rokerigheid maken de wijn redelijk complex en geeft een goede afspiegeling van het vulkanische terroir. De afdronk is lang, maar door haar typiciteit zal het niet ieder z’n favoriet zijn.

Schenk deze wijn bij garnalen of varkensvlees. Probeer de wijn voor slechts 24.95€*.

Envinate Benje Blanco 2021

Bimbache Blanco 2021

De naam Bimbache verwijst naar de benaming van de vroege inwoners van het El Hierro eiland. El Hierro is het meest westelijk gelegen eiland. Hier is niet zo veel hectare aan wijngaarden overgebleven. Zeker langs de steile noordkant van het eiland zijn er nog weinig wijnboeren die hun kans wagen. De opbrengsten zijn vaak te klein om de investering te legitimeren. Het eiland is een schatkamer van bijna verdwenen of vergeten druivensoorten die nergens meer voorkomen of toch niet in de hoedanigheid zoals ze hier voorkomen. Bimbache werkt hoofdzakelijk met fieldblends, waarbij telkens de meest voorkomende soorten worden vermeld, maar waar er nog een heleboel soorten zijn waarvan we zelfs de naam niet meer kennen.

Deze wijn is een blend van Baboso blanco, Gual, Listan blanco, Pedro Ximenez, Verijadiego blanco en er wordt ook hier biologisch gewerkt in de wijngaard. De druiventrossen worden zacht geperst voor het behoudt van haar fruitaroma’s. waarna vergisting op grote houten vaten plaatsvindt. Ook rijpt een deel van de wijn op oude barriques waar de wijn flor ontwikkelt. Alleen inheemse gisten worden gebruikt. Dat resulteert in een wijn die krachtig is uit één van de regio’s uit Spanje dat onbekend is bij het grote publiek.

De wijn is mooi heldergeel van kleur. In de neus eerst en vooral limoen en citrus toetsen met op de achtergrond wat ananas. Het fruit evolueert geleidelijk naar een mooie kruidigheid van laurier en wat venkel. Stevige aciditeit die de wijn ruggengraat geeft. In de mond stevig met 14.6% alcohol, maar ook met de typische ziltige toetsen van een beperkte flor-rijping. De wijn is zeker niet voor beginners, maar wel zeer origineel en met veel karakter. Lange afdronk met veel fraîcheur. Het is aan te raden om de wijn te decanteren.

Bimbache El Hierro 2021 Krachtig uit Spanje

De wijn is bekroond door Robert Parker, wijn criticus, met 93 punten. Verkrijgbaar voor 39.95€*.

Andalusië

Zonovergoten Andalusië

In het zuidwesten van Spanje vinden we Andalusië, vooral bekend van de sherry, maar we vinden hier ook interessante wijnen. Hier vinden we ten zuiden van Sanlucar de Barrameda en ten noorden van de historische havenstad Cadiz de Vino de la Tierra (VT) Cadiz. Deze VT status is in 2005 verkregen en men is bezig om de status DO te verkrijgen. Het klimaat is mediterraan en de bodem is zanderig en bevat albariza, de kenmerkende witte klei, calcium en fossielrijke bodem die zo kenmerkend is in de sherry regio’s.

Muchada Ledapart Vibrations 2020

Bodega Muchada Ledapart hanteert de biodynamische werkwijze in zowel wijngaard als kelder. Dit houdt in dat naast het uitbannen van chemische middelen in de wijngaard, men ook kijkt naar de stand van sterren en planeten om te bepalen wat er in de wijngaard of kelder nodig is.

De Palomino druiven voor deze wijn zijn afkomstig van de plot Miraflores Alta nabij Sanlúcar de Barrameda. Dit is westwaarts gelegen in de richting van de oceaan. Het staat aangeplant met 60 jaar oude wijnstokken en de bodem bevat kalkrijke albariza. De wijn fermenteert in potten om zo de oranje kleur aan de wijn te geven, waarna het gedurende 12 maanden rijpt in oude manzanilla vaten of 500lt amerikaans eiken vaten, genaamd “laarzen”.  De wijn wordt geklaard door het gebruik van bentoniet. Er worden op jaarbasis slechts 200 tot 600 flessen geproduceerd!

In de mooie orange wijn met een gemiddelde kleurintensiteit, bespeur je direct sinaasappelschilletjes en specerijen. De geur intensiteit is gemiddeld. In de mond daarentegen komt het over als een frisse wijn met aangename body en vol van sinaasappel, mineralen en noten. De afdronk is lang.

Muchada Ledapart Vibrations 2020 Wijn uit Spanje die krachtig is

Gelet op de specifieke smaak zal deze wijn niet voor iedereen weg gelegd zijn. Maar bij wit vis op kip is dit een geweldige wijn. Schenk de wijn een uur van te voren in een karaf om de wijn om te laten luchten.

Deze bijzondere wijn is verkrijgbaar voor 49.95€*.

Castilla y León

Verrassend Tempranillo in Castilla y Léon

De regio Castilla y León, één van de grootste administratieve regio’s van Spanje, is onderverdeeld in een noordelijke en zuidelijke regio – verdeeld door de rivier de Duero. De regio kent een heet continentaal klimaat en ligt ingeklemd tussen de Cordilla Cantábrica aan het westen en de Sistema in het oosten. De vlakte ertussen heeft een zeer arme bodem en door de geringe regenval zijn de wijngaarden afhankelijk van het water van de rivieren. Vlak aan de rivieren vinden we dan ook een bodem dat rijk is aan mineralen en klei.

In deze proeverij hebben we ons op het noordelijke deel gericht. In deze regio domineert Tempranillo met maar liefst 65% van de aanplant, maar er zijn ook een aantal andere druivensoorten te vinden. Zo hebben we uit de DO Tierra de León een Prieto Picudo als zesde wijn. En dan toch als zevende wijn een DO Arlanza een blend van Tempranillo en Garnacha Tinto, ofwel Grenache (Noir).

De Prieto Picudo druif is redelijk uniek en komt nagenoeg alleen voor in Tierra de León DO. Er staat ongeveer 7.000ha aangeplant. De naam Picudo betekent hoekig en verwijst naar de ovale vorm van de druif. De oorsprong van de druif is nog onbekend. DNA onderzoek heeft (nog) geen uitsluitsel gegeven van welke druivensoorten de Prieto Picudo afkomstig is.

Pardevalles Tinto Prieto Picudo 2016

Van het wijnhuis Bodega Pardevalles hadden we de monocépage van Prieto Picudo. Hoewel het wijnhuis in 1949 is opgericht, gaat de familietraditie van wijnbouw veel verder terug. Van belang voor het wijnhuis is de wijn het karakter en identiteit van de herkomst van de regio moet uitdrukken. Vandaar ook de focus op de inheemse Prieto Picudo en de witte druif Alabrín Blanco. De 38ha wijngaard ligt op 750-860m hoogte en profiteert daardoor van de grote temperatuurverschillen. Overdag kan het zeer warm worden, terwijl de nachten juist bijzonder koel zijn. Doordat de bodem bezaait is met kiezelstenen, absorberen deze overdag de warmte en geven ze ’s nachts de warmte af aan de druiven wat de rijping bevordert.

De druiven worden machinaal geplukt in de avond, zodat de zuren goed behouden worden. Vervolgens vindt de schilweking (maceratie) en fermentatie (vergisting) plaats in RVS tanks gedurende 4 dagen. De wijn rijpt op haar droesem, waardoor je ook in de fles het bezinksel behoudt. Dit is iets om rekening mee te houden bij het inschenken van de wijn!

De diepe kersenkleur heeft een blauwachtige tint. De neus is erg prettig met rijp rood fruit en een gemiddelde intensiteit. Wanneer je de wijn in de mond neemt, bespeur je enigszins wat tannine op het tandvlees, maar is niet onprettig. De zuurgraad is gemiddeld en is in een fijn balans met het gerijpte rode fruit en de drop aroma’s – mede door de flesrijping. Door de volle body, mede door de 13.5% alcohol, en de prettige zuren, kan je lang nagenieten van deze wijn.

Pardevalles Prieto Picudo

De wijn is kortom goed in balans met een aangename afdronk. Qua kleur heeft de wijn een diepe intensiteit terwijl in de neus en de mond deze mooi afgerond is. Hoewel de nadruk op het fruit ligt, bespeur je ook de tertiaire aroma’s als drop vanwege flesrijping, iets wat de complexiteit van de wijn verhoogd.

Geniet van deze wijn die onbekend maar mooi en krachtig is voor slechts 10.50€* bij worstjes uit Spanje, pasta gerechten of gerijpte kazen.

Vinos el Cadastro 2015

De El Cadastro is afkomstig uit de hand van wijnmaker Olivier Rivière. Die beheert 4ha in Arlanza DO en 6ha in Rioja Alta en Alavese. Verder koopt hij ook druiven in om tot wijn te verwerken. Zijn focus ligt vooral op blends met Tempranillo of Viura. Hoewel van Franse afkomst, is Olivier door zijn Spaanse stage in het land blijven hangen. Nadat hij eerst een aantal percelen in Rioja Alavese heeft gepacht, kwam zijn eerste wijn in 2006 op de markt. In 2008 valt zijn oog op een paar percelen in DO Arlanza, in Castilla y León. De wijngaard ligt op 750-1.050m hoogte met zeer oude wijnstokken van Tempranillo en Garnacha Tinto. Hij laat de Spaanse classificatie los en hanteert de Bourgondische stijl van herkomst benaming. Deze wijn is afkomstig uit het dorp Covarrubias, nabij Burgos. De regio heeft een continentaal klimaat. De wijngaard ligt op 900-1.000m hoogte en de bodem is vooral gravel-achtig bezaaid met keien. De wijngaard wordt biologisch bijgehouden. Dit betekent dat er geen gebruik wordt gemaakt van meststoffen of pesticiden. De opbrengst wordt laag gehouden zodat de aroma’s zich in de druiven kunnen concentreren.

De wijn is een blend van 95% Tempranillo en 5% Garnacha Tinto. Deze worden apart gevinifieerd en fermenteren in kleine tanks. Vervolgens rijpt de geblende wijn in Frans eiken vaten gedurende 19 maanden waarna de wijn gebotteld wordt, zonder te filteren of klaren.

Ze is robijnrood van kleur met een diepe intensiteit. Er vormen duidelijke tranen op het glas door het hogere suiker/alcoholgehalte. De wijn heeft een gemiddelde geurintensiteit van rood fruit en iets kruidigs met klei. De wijn heeft een volle body met gemiddeld + tannine, maar deze is niet onprettig dankzij de hoge zuurgraad. Qua aroma’s zijn het vooral rood en zwart fruit afgewisseld met kruiden en florale tonen. De afdronk is lang.

Schenk deze wijn naast een lekkere steak of gerijpte kazen. Nu verkrijgbaar voor slechts 37.95€*.

El Cadastro Arlanza

Castilla la Mancha

Castilla La Mancha

La Mancha ligt in het hete binnenland van Spanje. Het is met 440.000ha de grootste wijnregio ter wereld. Er zijn maar weinig druivensoorten die deze hitte kunnen overleven. Daarom zoeken de wijngaarden het ook hogerop om op die wijze verkoeling te krijgen.

Één van de subregio’s is Almansa DO. De temperaturen kunnen in de zomer oplopen tot boven de 40C terwijl in de winter deze dalen tot -10C. Regen valt vooral in het voor- en najaar. Waardoor de druiven optimaal profiteren van de waterstress tijdens de zomerdroogte om kwaliteitswijnen voort te brengen.

Laya 2021

In Almansa DO vinden we dan ook het wijnhuis Atalaya. Dit is een merknaam van de Orowines groep die in handen is van de Gil familie en specialiseert zich in wijnen van de druivensoorten Alicante Bouschet (ook bekend onder de naam Garnacha Tintorera) en Monastrell (ookwel Mourvèdre). De oude wijnstokken staan op weinig vruchtbare kalksteen bodem en er is maar weinig regenval. Gelegen op 700 tot 1.000m hoogte produceren de druiven geconcentreerd fruit aroma’s mede dankzij de delicate Mediterrane zeewind.

Laya is een rode wijn van 70% Garnacha Tintorera en 30% Monastrell. De druiven kennen eerst een schilweking voordat de fermentatie begint. Dit gebeurd onafhankelijk van elkaar in RVS tanks gedurende 15 dagen. Waarna de geblende wijn gedurende 4 maanden rijpt op frans eiken vaten.

De paarse kleur kent een gemiddelde intensiteit. De neus heeft een delicate geur van vers rood fruit met chocolade, specerijen en tabak. De Laya 2021 is zacht en fris met een gemiddelde body van rood en zwart fruit. De wijn heeft een goede zuurgraad en zachte afgeronde tannine waardoor de afdronk heerlijk lang en fruitig is. Hoewel de wijn 14.5% alcohol bevat, is dit zeker niet overheersend. Dit is een wijn met een mooi balans.

Het is niet voor niets dat Robert Parker deze wijn uit 2020 met 90 punten heeft bekroond. Speciale prijs: nu slechts 9.95€* per fles bij een bestelling van 6 flessen.

Krachtig Laya uit Spanje

Kortom

We hebben een bijzonder gezellige avond gehad waarbij we doorgingen in de kleine uurtjes. Want tja, 8 wijnen neemt even at tijd in beslag (of waren het alle gezellige gesprekken die we voerden…). Verder was het een avond dat in het teken stond van uitgesproken wijnen die niet altijd in de smaak vielen – zeker niet bij beginnende wijndrinkers. Maar aan de andere kant, hoe vaak proef je nu wijnen van de Canarische Eilanden, of een orange wine.

Wanneer u interesse heeft in één van deze wijnen, neem dan even contact op.

*Prijzen zijn aan wijzigingen onderhevig.

Geweldig Balearen

We hebben vorige week met Andalusië het vaste land van Spanje afgesloten. Onderdeel van Spanje zijn natuurlijk de Balearen en de Canarische Eilanden. Het zijn geliefde vakantiebestemmingen, maar er is meer dan de schone natuur en stranden. De Balearen zijn ook geweldig mooie wijneilanden!

Wijnen van de geweldig mooie Balearen

Ongeveer 100km ten oosten van de provincies Valencia en Murcia, vinden we de Balearen. De vier grootste eilanden (Mallorca, Menorca, Ibiza en Formentera) staan bekend als mediterrane vakantiebestemmingen. De wijnindustrie is nog steeds in ontwikkeling. En dat terwijl de Romeinen in de 2e eeuw voor Christus het wijn maken introduceerden. De eilanden kennen slechts twee gebieden met een DO-status en een vijftal IPG’s. Eén voor elk van de grote eilanden en een eiland overkoepelende VT Illes Balears.

 Geweldig Balearen

Het was de zoete Malvasia wijn die vooral veel aftrek vond in Engeland, Nederland en Duitsland. Echter ook de eilanden bleven niet bespaard voor de phylloxera uitbraak. Met als gevolg dat alle wijngaarden verwoest werden. Een aantal lokale druivenvariëteiten zijn bespaard gebleven en zijn nog steeds in gebruik. Denk hierbij aan Manto Negro, Callet, Fogoneu en Moll (ookwel Prensal Blanc). Verder zijn deze variëteiten aangevuld met de bekende Cabernet Sauvignon, Merlot en Chardonnay.

De meeste wijnen zijn bedoeld om jong te drinken. Het zijn frisse, aromatische wijnen.

De eerste eiland-DO Binissalem-Mallorca

Binisalem-Mallorca DO ligt op het eiland Mallorca en is de eerste DO die is verleend aan een gebied buiten het Spaanse vaste land. Hoewel de eerste aanvraag dateert uit 1973, is DO pas erkent in 1990. Het is vernoemd naar de gelijknamige stad dat het lokale centrum van wijnbereiding is. Het omvat ongeveer 580ha aan wijngaarden die 7.700hl produceren, waarvan een kleine 60% rode wijn is.

De wijnbouw op Mallorca dateert uit ongeveer 123 voor Christus, toen het eiland onderdeel werd van het Romeinse Rijk. In de 1e eeuw na Christus zou de filosoof Plinius de Oudere hebben geschreven over de wijnen van het eiland en ze hebben vergeleken met de beste van Italië. In de loop van de tijd heeft de rijke wijngeschiedenis zich ontwikkeld, vooral dankzij de gunstige ligging aan de handelsroute. Helaas ook hier heeft de phylloxera een vernietigende spoor achtergelaten. Sinds eind 19e eeuw is daarom vooral amandelbomen aangeplant. De laatste jaren begint de wijnteelt aan een revival.

Binissalem profiteert van een mediterraan klimaat dankzij de bescherming tegen de koude noorden wind door de Serra de Tramintana en Serre de Alfabia. De wijngaarden liggen op een 150m hoog plateau van kalkzandsteen en zijn bezaaid met grind en stenen. De hete lange zomers worden gecompenseerd door deze vochtvasthoudende bodems, zodat de wijnen mooi balanceren tussen de juiste waterstress. Deze omstandigheden passen uitstekend bij de inheemse druif Manto Negro. Deze levert diepgekleurde en aromatische wijnen op met fluweelzachte tannine. Tevens zijn ze zeer geschikt voor vatrijping. Volgens de wetgeving dient de wijn minimaal 30% Manto Negro te bevatten. Ten slotte zijn andere toegestane rode druivensoorten Callet, Cabernet Sauvignon, Tempranillo, Merlot en Syrah.

Bocchoris Negre do Binissalem 2018

Tianna Bocchoris

Deze wijn van Tianna Negre is een blend van Manto Negro (34%), Callet (8%), Cabernet Sauvignon (6%), Merlot (11%) en Syrah (41%). Na de oogst plet men de bessen en vindt vergisting plaats nadat het sap 5 dagen weekt op de schil onder koele temperatuur. Een deel van de Manto Negro en Syrah vinifieert men in Franse eiken vaten van 5 hectoliter. De blend wordt vervolgens gedurende 8 maanden in Franse eiken vaten gerijpt.

Ze verrast in het glas met een intens, diep granaatrode kleur. Het bouquet van deze cuvée levert aroma’s op van zwart fruit, zoals bramen en rijpe zure kersen. De florale tonen van viooltjes en balsamico maken de neus helemaal af. De wijn kenmerkt zich door haar volle en krachtige body. Ze maakt indruk met een goede tanninestructuur en een perfect evenwicht tussen zuur en alcohol. Ten slotte is in de lange afdronk is zoethout waarneembaar. Serveer deze wijn bij geroosterd vlees en grill gerechten of bij klein wild.

Witte wijnen zijn vooral gemaakt van Moll ofwel Prensal Blanc. Dit zijn lichtgele wijnen met intense fruitsmaken. Andere druivensoorten die zijn toegestaan zijn Moscatel, Parellada, Macabeo (Viura) en Chardonnay.

Pla i Llevant

Ook op het eiland Mallorca vinden we Pla i Llevant. Dit betekent in het Catalaans “Vlakte en Oostkust”. Het is in 1999 opgericht en omvat ongeveer 225ha. Het beslaat dus de zuidoost kust van het eiland, die bekend staat om haar mooie stranden. Wat minder bekend is dat hier reeds eeuwenlang wijnen worden gemaakt.

De wijngaarden liggen hier op slechts 100m hoogte. En het warme mediterrane klimaat in combinatie met de kalk verrijkte kleibodem levert verrassende wijnen op. De zeebries levert de nodige verkoeling. De belangrijkste risico’s voor wijngaardbeheer zijn hier natuurlijk de verzengende zomers die soms afgewisseld worden door stortbuien. Maar ook de noordelijke wind in de winter. Dit komt door het ontbreken van beschermende bergen. De wijnen zijn hierdoor zeer fruitig, vaak zondoorstoofd met zachte tannine en volle body.

De meest voorkomende druif is Moll, verder zijn dezelfde witte druivensoorten toegestaan als in Benissalem DO. De meeste rode wijnen zijn afkomstig van de inheemse Fogoneu, Callet en Manto Negro. De wijnen zijn gemaakt om jong te drinken. Echter houtgerijpte Chardonnay en rode crianza wijnen van Tempranillo en Bordeaux-variëteiten zijn enorm in opkomst.

Butibalausi Blanco 2020

Butibalausi

De Butibalausi Blanco van het huis Can Majoral is een blend van Premsal Blanco, Chardonnay en Parellada. Het is een jonge biologische wijn. Na de druivenoogst worden de druiven onmiddellijk naar de perserij gebracht. Hier selecteert men de druiven om vervolgens zorgvuldig te persen. Het sap gist onder gecontroleerde temperatuur in roestvrijstalen tanks. Vervolgens vindt de rijping plaats van enkele maanden op de fijne droesem.

In de neus bespeur je peer, appel en kweepeer. De droge wijn is rond en soepel met een zijdezachte body. Dankzij de mooie zuurgraad blijft de wijn prettig verfrissend met aroma’s van appel, peer, banaan en abrikoos. Combineer deze wijn bij diverse curries of wokgroente met vis.

Verrassende wijn van de Ballearen

De Balearen zijn geweldig mooie eilanden, maar staan internationaal niet echt bekend voor hun wijn. En toch zijn de wijnen zeker de moeite waard. Het zijn volle ronde wijnen ideaal om lekker bij te eten. De wijnen zijn niet overal beschikbaar, maar er zijn een aantal wijnen toch verkrijgbaar. Of nog beter, bezoek de eilanden en geniet van de lokale wijnen daar. Doe eens spannend en ga voor het onbekende, de wijn zal je verrassen! Daarnaast lokaal smaakt een wijn toch altijd beter…

Goedkoop Navarra en ondergewaardeerd Aragón

We gaan verder naar het oosten en verlaten Castilla y León, La Rioja en Euskadi. Grenzend aan de Pyreneeën vinden we de provincies Navarra en Aragón. Hier vinden we wijnen uit Navarra die goedkoop geprijsd zijn maar ook Aragón dat ondergewaardeerd is.

Overeenkomsten tussen Navarra DO en Rioja DO

Tegen elkaar aangelegen is het misschien niet vreemd dat Navarra en Rioja veel overeenkomsten hebben. Maar toch is Navarra aanzienlijk minder bekend dan de beroemde buur. Ondanks grote historische verschillen, kan je concluderen dat Navarra een uitbreiding is van Rioja DO. Net als Rioja profiteerde Navarra van de phylloxera uitbraak in Bordeaux eind 19e eeuw. Tevens vind je veel kleine wijnboeren die hun druiven verkopen aan de coöperaties terwijl wijnen gebotteld worden door handelaren. De coöperaties in Navarra zijn vele malen groter dan in Rioja.

Goedkoop Navarra

Navarra staat bekend om haar fruit- en groenteteelt. En dit heeft een grote inpuls gekregen door de aanplant van Garnacha. De daaruit voortvloeiende mooie droge rosé en fruitige wijnen zijn nog steeds geliefd in de Spaanse restaurants. Inmiddels heeft Tempranillo de Garnacha ingehaald als meest aangeplante variëteit. Deze produceert een levendige fijne en geconcentreerde wijnen die vaak rijpt in Amerikaans eiken. Andere belangrijke druivenrassen zijn Cabernet Sauvignon, Merlot en Chardonnay.

Navarra DO strekt zich uit over het zuidelijke deel van de provincie van de lager gelegen hellingen van de Pyreneeën tot aan de rivier de Ebro. Historisch is het gebied bekend van haar gewilde rosado’s, maar dankzij recente investeringen zijn hier ook zeer goede rode en witte wijnen verkrijgbaar.

Navarraanse geschiedenis

Ook hier geldt dat het bewijs van wijn productie reeds teruggaat naar de 2e eeuw voor Christus. Maar vooral in de Middeleeuwen, ten tijde dat Navarra een eigen koninkrijk was, bloeide de wijnhandel op. De nauwe banden met Frankrijk en de ligging op de route naar Santiago de Compostella waren zeer belangrijke groeifactoren.

De uitbraak van Oidium (Meeldauw) en Phylloxera in de 2e helft van de 19e eeuw verwoestte 98% van de 50.000ha wijngaarden! Begin van de 20e eeuw werden de wijnstokken geënt op Amerikaanse onderstokken, die beter bestand zijn tegen de druifluis. Tevens werden coöperaties opgericht en richtte men zich op het exporteren van grote hoeveelheden bulkwijn. In 1933 werd de DO Navarra erkent. Pas in de jaren 80 van de vorige eeuw gingen producenten en sommige coöperaties zich richten op kwaliteitswijnen. Hierbij werden ook exotische druivenvariëteiten geïntroduceerd, zoals Cabernet Sauvignon, Merlot en Chardonnay. Daarom is ook de wetgeving van de DO aangepast.

Vandaag de dag is er slechts ongeveer 18.000ha wijnbouwgebied, waarvan ruim 10.000ha aan de DO is toegeschreven.

Geografie en klimaat

Het klimaat is over het algemeen continentaal met lange hete zomers en koude winters. En de bodemgesteldheid is geheel genomen hetzelfde. Dit bestaat uit een zachte vruchtbare bovengrond met daaronder kalkhoudend gesteente.

Hoewel DO Navarra slechts één classificatie kent, is de regio onderverdeeld in vijf verschillende zones, ieder met een eigen signatuur en wijn;

Spaans noordelijkste wijnregio Valdizarbe

Is de meest noordelijk gelegen zone en ligt strategisch gezien de verschillende wegen die naar Santiago de Compostella leiden. Valdizarbe DO is tevens de meest noordelijk gelegen wijnbouwgebied van Spanje. Hier profiteert men van lichte Atlantische invloeden. In de periode dat druiven rijpen, is de hitte wat gematigder. Dit komt ten goede aan de druiven. De bodem is opgebouwd uit grijze mergel en ziltige leem- en krijtgronden en ijzerrijke rode afzettingen.

De rode wijnen kenmerken zich door kruidigheid en donker fruit. En de witte wijn neigt meer naar citrus- en groenfruit aroma’s met bloemige tonen.

Tierra Estella

Westelijk gelegen van Valdizarbe, ligt Tierra Estella. Hier profiteert men van de invloeden van de Ega rivier. Het kent een wisselend landschap tussen de 1.360ha wijngaarden, olijfboomgaarden en graanvelden. Vooral Tempranillo, Cabernet Sauvignon en Chardonnay staan aangeplant. In tegenstelling tot Valdizarbe, is de bodemopbouw divers. De hellingen zijn bedekt met kleistructuur en mergel. En in het meer glooiende landschap bestaat het uit mergel en zandsteen die soms een opvallende rode kleur aannemen. Tenslotte is de alluviale bodems overvloedig bedekt met grind in de vallei.

Baja Montana

Noordoostelijk gelegen, tegen de grens met Aragon, vinden we Baja Montana. De zone kenmerkt zich door reliëf met lage houtvegetatie en een bodem van steen en mergel. Op het vlakke land van de vallei en alluviale terrassen van de rivieren Irati en Aragon biedt de met grind bezaaide leemachtige bodem een uitstekende drainage.

Hier is slechts 1.500ha aan wijnbouwgebied en profiteert van de koele invloeden uit de noordelijk gelegen Pyreneeën terwijl in het zuiden het klimaat aanzienlijk droger en heter is.

Ribera Alta

In het centrum van de provincie, rondom de stad Olite op de linkeroever van de rivier Ebro, ligt Rivera Alta. In het noorden glooit het land licht en wordt naar het zuiden toe vlakker. Het totale wijnarsenaal is 3.700ha. Met een continentaal klimaat en lichte Atlantische invloeden. Het zuidelijke deel heeft meer regenval. De bodem bestaat uit ziltig leem, mergel en zandgrond, maar heeft ook alluviale afzetting.

In Ribera Alta zijn de zachte aromatische rode wijnen gemaakt van Tempranillo en Garnacha. Vaak zijn Cabernet Sauvignon en Merlot mee geblend. De wijnen zijn fris en fruitig (rood en zwart fruit) met lichte tannine. Tevens is hier een groot aandeel Chardonnay die rijke aromatische wijnen produceert. Vooral de vat gefermenteerde wijn is een hit met haar toastachtige, kruidige en nootachtige aroma’s.

Het grote Ribera Baja

In het zuiden van Navarra, op de linkeroever van de Ebro, vinden we de grootste zone Ribera Baja. Tevens zijn hier de meeste wijndomeinen met 3.000ha. De regio is erg droog met zanderige gronden. Waar zowel Tempranillo als Garnacha, Viura en Muscat het meest van profiteren. Echter het levert wel iets dunnere wijnen op.

Oude inheemse variëteiten in Aragon

Aragón is een langgerekte provincie die ingeklemd ligt tussen Navarra, Castilla y León en Castilla la Mancha in het westen en Catalonia en Valencia in het oosten. Hier vinden we vier DOPs en zestal IGPs. Het is een enorm diverse regio met een zeer rijk verleden. Dit is ook terug te vinden in de wijn waar oude inheemse soorten als Moristel geblend worden met geïmporteerde rassen als Cabernet Sauvignon. Forse investeringen hebben bijgedragen aan heropleving van de wijnen die neigen naar een frisse lichtere stijl.

Ondergewaardeerd Aragón

Klimatologisch gezien is het een regio van uitersten. In principe is het klimaat gematigd continentaal met de hoogte als belangrijkste verkoelende factor. Aragon ligt ingeklemd tussen de berg massieven Pyreneeën in het noorden en het Systema Ibérico in het zuiden. De wijngaarden liggen hier op een hoogte tussen 500 en 1.000m. In het midden, op de vlakte, liggen ze op een 200m.  Door deze veelzijdigheid zijn er ook meerdere micro klimaten.

Coöperaties spelen een zeer belangrijke rol in de wijnen uit Aragon, waarbij Garnacha meer dan 50% deel heeft.

Keizerrijk Garnacha in Campo de Borja DO

Net ten zuiden van Navarra DO vinden we Campo de Borja DO. Borja is een stadje dat in de 5e eeuw voor Christus opgericht was. Het wijn maken dateert uit de Romeinse tijd en voortgezet en verbetert door de cisterciënzer monniken in de Middeleeuwen. De oudste wijngaarden dateren uit 1145. Vandaag de dag zijn 2.000ha van de 5.000ha tussen de 30 en 50 jaar oud.

De druiventeelt wordt hier beïnvloedt door hoogte. Gezien het warme landklimaat geeft hoogte juist benodigde frisheid voor geleidelijke rijping. De laagst gelegen wijngaarden op zo’n 350m leveren gestructureerde wijnen met veelal hoog alcohol. De wijngaarden tot 450m staan op zachte hellingen met goede blootstelling aan de zon. Dat levert intense, karaktervolle en diepdonker gekleurde wijnen. Tenslotte op de hoogste wijngaarden tot zo’n 550m zijn het koelst. Deze wijnen hebben finesse, subtiliteit en balans. Garnacha is hier veruit de belangrijkste druivensoort. De wijnen zijn geconcentreerd door de lage opbrengsten.

Cariñena

Even ten zuidoosten van Campo de Barja vinden we Cariñena DO. De naam is afgeleid van de gelijknamige druivensoort Cariñena ofwel Carignan. Reeds in 1932 ontving Cariñena haar DO status, waar wijnen bekend staan als “el vino de las piedras”. Dit betekent “wijn van de rotsen”, omdat rotsen en kiezels overvloedig aanwezig zijn. Wijn is hier lang een economische steunpilaar geweest waarbij het wijn maken gaat terug tot in de Romeinse tijd.

De meeste wijngaarden liggen op grote hoogte, tot wel 800m. Het klimaat mag continentaal zijn, maar de koude noordelijke wind, Cierzo genaamd, draagt bij aan het matigen van de zomerse temperaturen. Tevens houdt dit de luchtvochtigheid laag. Samen met de dagelijkse temperatuurverschillen helpen deze factoren de karakteristieke intensiteit van de lokale Cariñena te ontwikkelen. Hoewel ook hier inmiddels Garnacha de meest populaire druif is.

Cariñena heeft haar wijnproductie snel aangepast aan veranderde omstandigheden. In het verleden richtten de lokale coöperaties zich op hoog alcoholische rode bulkwijnen. Terwijl dat is nu meer op gebalanceerde kwaliteitswijnen. Cariñena heeft een breed scala aan wijnstijlen, variërend van de kenmerkende eiken gerijpte rode wijnen tot droge witte wijnen van Viura (Macabeo) druiven, fruitige rosados en zoete Moscatels.

Calatayud

Westelijk van Cariñena ligt Calatayud DO tegen Castilla y León aan. Het landschap is hier heuvelachtig. De regio is overwegend droog op het rivierengebied na. Amandel-, kersen- en olijfboomgaarden zijn verweven met wijngaarden. Terwijl de oevers van de doorkruisende rivieren zijn omzoomd met appel-, peren- en perzikbomen. De aarde is meestal licht van kleur – zandgeel, lichtoranje of wit.

In 1990 tradt Calatayud toe tot de DO-status en trok de aandacht van kwaliteitsbewuste wijnmakers. Het klimaat is continentaal en vorst is hier niet een ongewoon risico voor de wijngaarden. Doordat de goede wijngaarden op 800m hoogte liggen, kunnen de druiven een optimaal balans vinden tussen restsuiker en alcohol. De beperkte opbrengsten door de uitdagende omstandigheden leveren geconcentreerde wijnen van hoge kwaliteit. Wanneer de wijnstokken ouder dan 50 jaar zijn, krijgt de wijn de classificatie Calatayud Superior. Naast Garnacha, zijn de belangrijkste rode druiven vatiëteiten Tempranillo en Mazuelo. En de frisse witte wijnen zijn van druivensoorten zoals Viura (Macabeo), Malvasia en Chardonnay.

Karakter, kracht en passie in Somontano

Somontano DO is de meest populaire DO in Aragon. Het betekent “onder de bergen” omdat het gebied direct aan de voet van de Pyreneeën ligt. De wijnstokken in dit gebied zijn geplant op de terrassen van de valleien die leiden naar het noordelijke deel van de Ebro-vallei. De gebruikte druivenrassen zijn Cabernet Sauvignon, Garnacha, Moristel en Parraleta voor rode wijn. Voor witte wijn zijn dit zoal Macabeo, Garnacha Blanca, Alcañón, Chardonnay en Gewürztraminer. Er is ongeveer 4.000ha aan wijnbouwgebied.

De Somontano DO produceert fruitige rode wijnen met uitgebalanceerde alcohol en zuurgraad, evenals knapperige verfrissende witte wijnen.

Overige regio’s

Tenslotte kent Aragón nog een zestal IGP’s. Deze hebben dus een iets minder strenge wetgeving als de DO’s hierboven. Daardoor ziet men de kwaliteit van de wijn ook als minder, maar dat hoeft zeker niet zo te zijn!

Kortom ben je op zoek naar een leuke goede kwaliteitswijn voor een zachte prijs, ga eens op zoek naar een Navarra DO wijn die goedkoop is of een ondergewaardeerd Aragón DO. Bijvoorbeeld Wijnenkoning heeft een aantal mooie wijnen uit goedkoop Navarra, maar helaas is Aragon dusdanig ondergewaardeerd dat deze wijnen slecht verkrijgbaar zijn. Uiteindelijk ben ik slechts één wijn tegengekomen bij Anderewijn. Vanzelfsprekend wanneer u op zoek bent naar echt iets bijzonders, neem even contact op en ik kan proberen u van dienst te zijn.

Beroemd La Rioja en het onbekend Euskadi

In het derde deel van de blog serie over Spanje, gaan we ons verdiepen in de regio’s met beroemd La Rioja en het onbekend Euskadi. Dit ligt net ten noordoosten van Castilla y Léon tegen de Sierra de Cantabria aan.

Rioja

Rioja is zeker de beroemdste wijngebied van Spanje om haar bessengeurende, vatgerijpte wijnen van Tempranillo en Garnacha. De wijngaarden uit dit gebied volgen de loop van de rivier de Ebro voor ongeveer 100 kilometer (60 mijl) tussen de steden Haro en Alfaro.

Beroemd Rioja en Onbekend Euskadi

Geologie en subregio’s

De Sierra Cantanbria flankeert Rioja in het noorden en westen, biedt beschutting tegen koude, natte invloeden van de Atlantische Oceaan. Dit is een belangrijke factor in het lokale klimaat, dat aanzienlijk warmer en droger is dan dat alleen in het noorden. De bodems van de regio variëren van plaats tot plaats, met de fijnste met hoge niveaus van kalksteen. Rioja kenmerkt zich door de open vlakte, terrassen en heuvels. En over het algemeen kent de regio een arme bodem waar bemesting nodig is om de bodem te verbeteren.

Rioja Alta

Dit ligt in het westelijke deel van Rioja. Zoals de naam al doet vermoeden, liggen de wijngaarden op grotere hoogten dan wat vroeger Rioja Baja was. De bodem heeft meer klei, ijzer en alluviale elementen en minder kalksteen dan het naburige Alavesa. De wijnen zijn elegant met een uitgebalanceerde zuurgraad. De bodem neigt naar een rode kleur door de oxidatie van minerale verbindingen zoals ijzer. Vanwege deze bodemsamenstelling en de beperkte regenval en goede drainage, vinden we hier hoge kwaliteitswijnen.

Rioja Alavesa

Rioja Alavesa bestaat uit twee afzonderlijke enclaves grenzend aan Rioja Alta. Hoewel ze allebei binnen de Rioja DOCa-zone liggen, bevinden ze zich niet in La Rioja, maar in de Baskische provincie Alava. Wijngaarden bevinden zich op vergelijkbare hoogten als Rioja Alta en het macroklimaat is vergelijkbaar. Op de terrassen en heuvels in Rioja Alavesa vind je kalk- en kleigronden, waardoor de wijnen een hoger zuurgraad hebben. De kalkgronden kenmerken zich door hun witkleurige gronden terwijl de kleigronden meer naar oker neigen door de kalksteen.

Rioja Oriental

Voorheen genaamd Rioja Baja, is het oostelijke deel van de Rioja-zone. Het klimaat wordt hier veel meer beïnvloed door de Middellandse Zee. Ze is droger en warmer dan de andere twee regio’s. Qua druivensoort ligt de nadruk meer op Garnacha. Wijnen kunnen aanzienlijk voller van body zijn dan die uit de andere subregio’s. Het grootste deel van de regio ligt ten zuiden van de Ebro binnen La Rioja. Terwijl de oostelijk gelegen deel ten noorden van de rivier in de provincie Navarra ligt. Op de vlaktes van Rioja Oriental is de bodem meer alluviaal, gevormd door lagen klei, slib, zand en grind. Hierdoor is de vruchtbaarheid van de bodem zeer verschillend, waardoor de wijn kwaliteit verschilt. Wanneer de wijngaard veel kiezels bevat, wordt warmte goed geabsorbeerd en gereflecteerd wat ten goede komt aan de wijn.

Rijpingscriteria

De rijpingscriteria voor Rioja zijn net iets anders dan de wetgeving voor Spanje. Witte wijnen zijn echter een zeldzaamheid, slechts 7-8% van de jaar productie is Rioja Blanco. Tot enkele jaren geleden was de beste witte druivensoort Malvasia die smaakvolle alcoholrijke wijnen voortbrachten met veel houtrijping. Echter tegenwoordig is de nadruk verschoven naar lichtere en frisse stijlen van Viura (Macabeo) en Chardonnay.

RijpingstypeRode wijnWitte wijn
Min. rijpingMin. vat rijpingMin. rijpingMin. vat rijping
Joven0000
Crianza24 mnd12 mnd24 mnd6 mnd
Reserva36 mnd12 mnd36 mnd6 mnd
Gran Reserva60 mnd24 mnd48 mnd12 mnd

In 2018 heeft het lokale bestuursorgaan ook single-vineyard  wijnen produceren onder naam Viñedo Singular. De wijnen dienen met de hand geplukt te zijn van wijnstokken die minstens 35 jaar oud zijn. De wijn ondergaat een proefevaluatie voordat ze op de markt komen.

Flessen kunnen geëtiketteerd  worden als Vino Municipio (naam van het dorp) wanneer zowel de wijngaard als het wijnhuis binnen de dorpsgrenzen liggen. Tevens wanneer de wijngaard(en) en wijnhuis binnen de grenzen van de subregio liggen, mag het de naam Vinos de Zona dragen.

Geschiedenis

Rioja was de eerste Spaanse regio die een DO status kreeg in 1933. En in 1991 werd Rioja opgewaardeerd naar DOCa.

De geschiedenis gaat terug naar de Romeinse tijd. Uit archeologische vondsten is gebleken dat vanaf 200 voor Christus tot de 6e eeuw na Christus de wijn productie floreerde. Waarna onder invloed van de Moorse overheersing tot na de Middeleeuwen de productie beperkt was. Vanaf de 16e eeuw won Rioja weer aan populariteit, met een boost toen de meeldauw en phylloxera uitbraken in Frankrijk. De voorliefde voor houtrijping dateert ook uit deze periode, omdat de Bordelaise wijnhandelaren naar alternatieven gingen zoeken. In die tijd was houtrijping een standaard in Bordeaux.

Uiteindelijk moest ook Rioja geloven aan de phylloxera uitbraak in 1901. Pas in 1970 met buitenlandse investeringen, begon men met de wederopbouw van Rioja als wijnregio, en met veel succes! Vandaag is er ongeveer 63.500ha aan wijnbouwgebied met een jaarproductie van ongeveer 3 miljoen hl. Tempranillo is de meest aangeplante druivensoort met ongeveer 75%. Maar de wijnen zijn veelal blends. Terwijl 90% rode wijnen zijn. Toegestaan zijn Garnacha, Graciano en Mazuelo.

Altos de Raiza

Assortiment+Altos de Raiza tempranillo

De Temperanillo druiven voor de Altos de Raiza, een Rioja crianza, worden half september met de hand geplukt.  De vergisting vindt plaats op RVS vaten, waarna de wijn gedurende 12 maanden rijpt op Amerikaans en Frans eikenhout. Om tenslotte nog minimaal 6 maanden op de fles te ontwikkelen. Het is een fantastische wijn uit de Rioja DO wat voor een reden de meest geroemde wijnstreek van Spanje is.

De Altos de Raiza Rioja crianza heeft een granaatrode kleur. In de neus krijg je overvloedige jammy aroma’s van rode en zwarte bessen.  Denk aan aardbeien, frambozen, bramen en zwarte bessen in combinatie met balsamico en vanille en geroosterde tonen van de houtrijping. Terwijl in de mond haar complexe karakter ontvouwt van jammy rood fruit, cacao en café crème. De wijn heeft een perfecte zuurgraad, vol mondgevoel en een aangename afdronk. Kortom een plezierige top-crianza wijn. Heerlijk voor bij tapas or gegrild (lams)vlees.

Bestel nu voor €9.95

Baskenland met haar bijzondere Txakoli

In het noordwesten in Baskenland (ofwel Euskali) vinden we een bijzonder wijngebied, het Txakoli. Dit gebied omvat ongeveer 700ha wijnbouwgebied en is onderverdeeld in drie subregio’s. Hier vinden we een traditionele wijn genaamd Txakoli. Ook de namen Txakolina (vrij vertaald als “de Txakoli”) of Chacoli (Spaanse verbastering) zijn bekend.

Het is een koel klimaat gelegen aan de baai van Biskaje dat gekenmerkt wordt door nevel, regen en groene heuvels. Er zijn veel kleine familie-wijnboeren. Hoewel er zowel rode en rosé wijnen te vinden zijn, is de witte wijn van de lokale Hondarrabi Zuri druif toch wel de meest bekende. Tevens zijn er een handvol andere druivensoorten toegestaan. Het is een wijn die een hoge zuurgraad kent met lichte alcohol, wat goed past in het koele klimaat. Verder mede dankzij de lichte body en citrus aroma’s, is het een perfecte wijn met lokale visgerechten. Wanneer de wijngaard in de buurt van zee ligt, bespeur je tevens een ziltige mineraalachtig aroma.

Baskenland Txakoli

Bron: www.rimontgowineries.com

Txakoli de Alava

Het Baskische DO Txakoli de Alava (ook wel Chacoli de Alava) is opgericht in 1989 door de vijf overgebleven Txakoli producenten. Er is ongeveer 60ha aan wijngaarden en is daarmee de kleinste DO van Spanje. Deze wijn is dusdanig kleinschalig dat je echt naar het Baskenland zal moeten gaan om van deze wijn te genieten.

Bizkaiko Txakolina

De DO Bizkaiko Txakolina (of Chacoli de Vizcaya) is de tweede regio waar Txakoli geproduceerd wordt. Het beslaat ongeveer 430ha aan wijngaarden rondom de stad Bilbao. Baiko aan de kust en Balmaseda in het binnenland zijn de twee belangrijke subregio’s. De wijngaarden zijn klein en versnippert in het gebied.

Getariako Txakolina

Hoewel qua omvang de kleinste regio, heeft DO Getrariako Txakolina ruim 440ha aan wijnbouwgebieden en is daarmee de grootste. De wijnen zijn hoger in hun zuurgraad dan de Txakoli in de andere twee regio’s.

Navarra

Traditioneel is DO Navarra gericht op de productie van knapperige rosé wijnen. Echter vindt er een verschuiving plaats naar hoge kwaliteit rode wijnen van Tempranillo, Cabernet Sauvignon en Merlot. Verder zijn er ook opmerkelijke Chardonnay wijnen te vinden en zoete muscats.

De regio is op te delen in vijf subgebieden die elk hun eigen signature hebben; Baja Montaña, Ribera Baja, Tierra Estella, Ribera Alta en Valdizane.

Het is een relatief kleine regio met ongeveer 600.000hl waarbij een 85% rode wijn is.

Enige jaren geleden zijn er nog wijnstokken ontdekt van de Vitis Sylvestris, de moederplant van de hedendaagse wijnstokken ofwel Vitis Vinifera. Met haar ligging op de weg naar Santiago de Compostella, heeft Navarra veel profijt gehad.

Krachtig Milla de Oro in Castilla y Léon

Nadat we vorige week zijn aangekomen in de regio Castilla y Léon en het noordelijke deel hebben verkend. Vandaag gaan we de Douro af waar we de meest robuuste wijnen tegenkomen langs de grens met Portugal. We eindigen in het zuidelijke deel van Castilla y Léon tegen Extremadura aan. In de Ribera del Duero ligt ook de Milla de Oro, de Gouden Mijl. Dit is een gordel van wijnhuizen in de provincie Vallodolid die langs de rivier de Douro liggen en die een enorme naam hebben gemaakt. De wijnen uit deze krachtig mooie Milla de Oro begint bij Tudela de Duero en eindigt bij Peñafiel in het centrum van Castilla y Léon, ten westen van Valladolid. De aaneengesloten wijnhuizen zijn niet de minste namen met Vega Sicilia, Pingus, Abadia Retuerta, Alión en Mauro.

Wijnregio’s

VC Valtiendas

In Segovia vinden we Valtiendas. Hier produceert men vooral rode wijn van Tempranillo met Albillo als de uitzondering voor witte wijn. Er staat ongeveer 170ha aangeplant op een rijke kalkhoudende bodem met een hoog gehalte aan krijt. De oppervlakte is bedekt met rollende stenen.

Rode Valtiendas wijnen bieden rijke en rijpe donkere bessenaroma’s, goede diepte, structuur en prettige complexiteit. De wijnen zijn fruitiger en hoger in zuur dan de nabijgelegen Ribera del Duero. Heerlijk bij lamsgerechten of stevige vleesgerechten.

Milla de Oro in Sardón de Duero met haar krachtig rode wijnen

Direct gelegen ten westen van Ribera del Duero ligt het kleine Sardón de Duero. Dit is ook onderdeel van de Milla de Oro. Desondanks heeft het geen eigen DO. Daarom komen deze krachtig mooie wijnen uit de Milla de Oro als Vino de la Tierra de Castilla y Léon op de markt. Dit is de thuisbasis van de bekroonde wijnmakerij Abadia Retuerta.

De witte Rueda

Wanneer je de Duero stroomafwaarts gaat, is Rueda DO de eerstvolgende wijnregio na Ribera del Duero DO. Dit was in 1980 de eerst benoemde DO van Castilla y Léon. Het staat bekend om zijn droge, aromatische witte wijnen die voornamelijk worden gemaakt van de Verdejo-druivensoort. Deze frisse, aromatische witte wijnen zijn een ideale aanvulling op de zware op Tempranillo gebaseerde rode wijnen van het naburige Toro.

Krachtig Milla de Oro Castilla y Léon
Bron: www.dorueda.com

Rueda beslaat bijna 20.000ha verdeeld over de provincies Vallodalid, Segovia en Avilla. Er staat bijna uitsluitend witte druiven variëteiten. Verdejo is met 90% de grootste aanplant. Het kleine deel Tinto (rode wijn) en Rosado (rosé) bestaat uit Tempranillo, Garnacha, Cabernet Sauvignon en Merlot. Het klimaat is continentaal, dus hete zomers en koude winters. De schommelingen van de verzengende hitte overdag naar de koele nachten dragen bij aan de zuurgraad. Om deze frisheid te behouden oogst men vooral ‘s nachts.

Het gebied heeft bruine bodems die rijk zijn aan calcium en magnesium. Ze zijn rotsachtig maar toch gemakkelijk te ploegen, met goede drainage en kalksteen op de top van de glooiende heuvels. De mooiste wijngaarden liggen het dichtst bij de Douro, waar de bodem een hoger kalksteengehalte kent.

Veranderde wijnwetgeving

In 2020 heeft het regulerende orgaan een groot aantal wijzigen doorgevoerd, waaronder het toestaan van Chardonnay en Viognier als druivensoorten vanaf de vintage 2019. Dit zal in zekere mate bescherming bieden voor klimaatveranderingen. Tegelijkertijd is Macabeo (Viura) niet meer toegestaan, omdat deze druif niet optimaal presteert in zeer hete gebieden. Tot 2020 dient de witte Rueda DO wijn voor min 50% uit Verdejo bestaan. Daarna is dat 50% Verdejo of Sauvignon Blanc! Andere wijzigingen zijn de introductie van Gran Vino de Rueda, afkomstig uit meer dan 30 jaar oude wijngaarden. De opbrengst is beperkt tot 6.500kg per hectare waarvan niet meer dan 65% van de druiven mag geselecteerd worden. Ook is de Vino de Pueblo geïntroduceerd. Naar Bourgondisch gebruik mag de gemeente waar de wijngaard in gelegen is op het label vermeldt worden. Minimaal 85% van de druiven dienen dan uit deze gemeente afkomstig te zijn.

De wijnen van Rueda

Naast de bovengenoemde witte en rosé wijnen maakt men tevens een mousserende wijn, de Rueda Espumos. Deze is gemaakt volgens de traditionele methode met negen maanden flesrijping. Minstens 75 procent van de blend moet Verdejo of Sauvignon Blanc zijn. Wanneer deze mousserende wijn bestaat uit één enkele jaargang (vintage) en het productie proces van persen tot dégorgement langer dan 36 maanden is, mag deze de titel Gran Añada (grote jaargang) dragen. Deze wijn is een allemansvriend bij Spaanse tapas, maar ook zelfs bij pasta of blauwe kaas.

De Rueda Dorado is een versterkte wijn van Palomino Fino en/of Verdejo. Deze traditionele wijn is oxidatief gemaakt waarbij de wijn minimaal twee jaar op vat rijpt. Het heeft minimaal 15% alcohol. De wijn karakteriseert zichzelf door haar gouden kleur, de licht geroosterde smaken van eikenhout rijping. Het zijn krachtige en complexe wijnen en ideaal om een maaltijd mee af te sluiten.

De andere versterkte wijn van Palomino Fino en/of Verdejo is de Rueda Pálido. Het is een traditionele wijn gemaakt volgens biologische rijping van minimaal drie jaar op vat. De wijn bevat ook minimaal 15% alcohol. Ze is strogeel tot lichtgoud van kleur met aroma’s van brood, toast vanwege het vergistingsproces. Verder bespeur je marsepein (door de biologische veroudering) en noten- en gebakken appelsmaken. Deze wijn wordt vaak gezien als het lichtere zusje van de Dorado.

Robuust DO Toro

DO Toro staat vooral bekend om haar krachtige rode wijnen, gemaakt van de Tinta da Toro. Het heeft haar naam te danken aan een kleine oude nederzetting. Het schijnen de oude Grieken te zijn geweest die een lokale Keltische stam het wijn maken leerde in de eerste eeuw voor Christus. Het Spaanse woord toro betekent “stier” en dat is een zeer toepasselijke naam voor deze robuuste wijn. Echter waar dit symbool vandaan komt is niet bekend.

Toen de phylloxera haar intrede deed in Europa bleven de wijngaarden van Toro bespaard. Dit is vanwege de zanderige bodem waar de druifluis weinig vat op heeft. Nog steeds zijn er wijngaarden te vinden met druivenstokken pre-phylloxera.

De DO is vastgesteld in 1933 waardoor dit één van de eerste DO’s in Spanje is. Echter tijdens en na de Spaanse burgeroorlog van 1936 tot 1939 leed het gebied enorm. Hierdoor raakte de DO in ongebruik. De huidige regelgeving bestaat sinds 1987.

De krachtige wijnen van DO Toro

De DO Toro kent 5.800ha aan wijnbouwgebied verdeeld over 1.200 wijnboeren. Ongeveer 1.200ha staan aangeplant met wijnstokken die ouder zijn dan 50 jaar. Terwijl slechts 350ha staat aangeplant met witte druiven. Veruit de belangrijkste druivenras is Tinta da Toro welke nagenoeg dezelfde druivensoort is als Tempranillo maar uiterlijk net iets anders is.  De druif heeft een dikkere schil waardoor de rijping langer duurt en dus ook beter resistent tegen hitte. De wijn levert dieper gekleurde wijn die tanninerijker is dan de Tempranillo uit Rioja en Ribera del Duero.

Ook is er een kleine hoeveelheid Garnacha aangeplant welke vooral in de rosé wijn wordt mee geblend. Echter de populariteit van Garnacha wint stevig. De zeer zeldzame witte Toro wijn is gemaakt van 100% Malvasia Blanca of Verdejo. In 2021 zijn de rassen Albillo Real en Moscatel de Grano Menudo (ook bekend als Muscat Blanc à Petit Grains) toegevoegd.  Deze laatste twee mogen ook worden mee geblend voor de productie van rosé wijnen.

Invloed van het klimaat op de wijn

Het klimaat is net als de omringende DO’s zeer continentaal waarbij temperatuur in de winter tot wel -11C kan dalen en in de zomer kan stijgen tot wel 37C. Omdat ook regenval beperkt is, is de rivier de belangrijkste bron van water in de regio. Wanneer de druiven niet goed gecontroleerd zouden worden, zorgen de hoge dagtemperatuur in combinatie met de weinige regenval en overvloedige zonneschijn voor een zeer hoog alcohol percentage. Wijn van 16% zouden zomaar haalbaar zijn. Echter in de wetgeving is deze beperkt tot 15% maximaal. Terwijl 13.5% is meer gebruikelijk om de wijn toegankelijk te houden voor de consument en evenwichtig in haar balans.

De rijping volgt de normale Spaanse regelgeving. De rode wijn karakteriseert zich door rijp rood en zwart fruit. Bij houtrijping zijn er ook zachte tonen van vanille en toast waarneembaar. Afhankelijk hoe lang de wijn gerijpt heeft tot aan chocolade en zoethout toe. Drink deze wijnen bij stevig krachtig vlees gerecht zoals wild. Ook sterke kazen is een goede combinatie.

DO Tierra del Vino Zamora

Tussen Toro DO en Arribes DO in vinden we DO Tierra del Vino Zamora. De lokale bevolking noemt het gebied ten noorden van de Duero “Tierra del Pan” (Land van het Brood) en zuidelijk ligt “Tierra del Vino” die in 2007 tot de DO status is verheven.

Het kent een mediterraans klimaat en de bodem is zeer duidelijk aluviaal met de vele rivieren die het gebied doorkruisen. De toplaag is arm aan organisch materiaal, maar de onderliggende lagen zijn rijk aan klei.

De belangrijkste rode druivensoorten zijn Tempranillo, Garnacha en Cabernet Sauvignon. En voor witte druiven Malvasia, Moscatel, Verdejo en Albillo.

Het lang gerekte DO Arribes

We komen aan bij de knik in de Douro waar deze naar het zuiden gaat stromen, langs de grens met Portugal. Arribes DO beslaat een lang smal gerekt gebied en is toegevoegd aan de DO regio’s van Spanje in 2007. Omdat de regio op een hoger gelegen vlakke grond met steile terrassen ligt, verschilt dit gebied significant van de andere regio’s in Castilla y Léon. De regio Arribes heeft overwegend zanderige, ondiepe, onvruchtbare bodems met graniet en kwartskiezels die voldoende drainage bieden. Het golvende landschap biedt verschillende hoogtes en aspecten waardoor de wijngaarden optimaal profiteren van zonuren. Hierdoor kan de lokale druif Juan Garcia op een zeer efficiënte wijze een volledig fenolische rijpheid bereiken. In de DO zijn veel kleine mediterraanse microklimaten aanwezig. Er is ongeveer een 100ha aan wijngaarden.

Juan Garcia is een bijzondere druivenstok. Het is bijzonder gevoelig voor grijsrot. Vandaar dat de druivenstokken gekweekt worden als lage struiken zodat voldoende wind door de struiken kan gaan om de schimmel tegen te gaan.

Het klimaat is hetzelfde als in de Douro vallei; lange koude winters en korte hete zomers. De hoogte van de wijngaardterrassen dragen bij aan de temperatuurvariaties. Dit heeft een positieve invloed op de zuren en het rijpingsproces van de druiven.

De druivensoorten van Arribes DO

Binnen de DO wetgeving is een brede reeks van druiven toegestaan, naast de Juan Garcia. Denk daarbij aan Tempranillo, Garnachia, Mencia maar ook Bordeaux rassen. Ook vind je hier witte druiven van Malvasia, Verdejo en Albillo. Maar de wijnen moeten wel minimaal 60% Malvasia bevatten. Rosado ofwel rosé is gemaakt van minimaal 60% Juan Garcia met de inheemse Rufete en Tempranillo.

Een rode wijn van Juan Garcia kenmerkt zich door kersenrode kleur met een bruine tint door vaak oxidatieve rijping op vat. In de neus bespeur je het zon doorstoofd zwart fruit, mineraliteit, en elegantie van hout. De mond daarentegen geeft diepe levendige tannine met een zijdezachte afdronk. Deze wijn is ideaal bij wild gebraad, stoofschotel of gezouten kaas. Open de wijn 1 uur voordat deze ingeschonken wordt.

De rosé varieert van licht tot felroze met bijbehorende kleur intensiteit. De wijn loopt over van rood fruit zoals aardbeien en frambozen met een lange zachte afdronk. Vaak gedragen door een verfijnde en prettige zuurgraad. Een ideale aperitief of terras wijn!

De witte wijn van Malvasia is vaak expressief  varierend van citrus fruit tot exotisch fruit. Wanneer de wijn houtrijping heeft ondergaan worden aroma’s als kokos en vanille toegevoegd en is de wijn vol van body. Beide soorten wijnen zijn heerlijk om zo van te genieten of naast een vis gerecht en een kaasplankje.

Sierra do Salamanca VC

In het zuiden tegen Extramadura ligt langs de rivier Alagón de Vino de Calidad con Indicacion Géografica (VC) Sierra do Salamanca. Vaak kom je ook de naam DOP tegen, Denominacion Origine Protegida. Dit is één stap onder de DO classificatie. Hier vinden we vooral de inheemse Rufete. Het is een laat rijpende druif die subtiele maar complexe wijnen biedt met rood fruit, kruiden en zachte tannine. Verder zijn Tempranillo en Garnacha toegestaan binnen de rode druivenvariëteiten. Als witte variëteiten zijn Viura, Palomino en Moscatel a Grano Menudo. Echter witte druiven zijn zwaar ondergeschikt aan de rode variant.

De regio heeft slechts 90ha onder wijngaard maar heeft toch een veelzijdigheid aan grondsoorten; van zandgrond met graniet, klei tot leisteen. Wat deze regio wel anders maakt dan de andere, is dat de bodem een enorme zuurgraad hebben.

Koninklijk Albillo in DO Cébreros

Cebreros is een regio in Midden-Spanje ten westen van Madrid die in 2019 haar oorsprongsbescherming status kreeg. Vooral de rode wijn van oude Garnacha wijnstokken hebben dit gebied bekend gemaakt. Albillo Real is hier de belangrijkste witte druivensoort. Deze kan volle wijnen produceren die geschikt zijn voor vatrijping.

Cébreros DO ligt binnen de wijnstreek Sierra de Gredos. De verwachting is dat dit een toonaangevende regio voor “new-wave” Spaanse wijn zal zijn. De wijngaarden van Cébreros liggen op hellingen aan twee zijden van het Sierra de Gredos-gebergte. De ene kant loopt naar het noorden in het rivierdal van Alberche. De andere valt in de Tiétar vallei in het zuiden. De bodemopbouw bestaat vooral uit graniet. Dit levert vooral mineraalachtige wijnen op. De wijngaarden liggen op grote hoogte en ervaren dus koude, besneeuwde winters maar hete, droge zomers.

Cébreros wijnen staan reeds in de 14e eeuw aangeschreven. In de 16e eeuw waren ze erg populair in Madrid en Avila. Ook hier bracht de phylloxera een bezoek, zij het wat later. En verwoestte de wijngaarden aan het begin van de 20e eeuw. In 1970 is men begonnen de regio te herstellen.  Er zijn nu ongeveer 18 wijnhuizen en 500ha wijnbouwgebied.

De wijnen zijn hoog in alcohol en gericht op het fruitige karakter. Neem een Albillo met expressieve aroma’s van witte bloesem en steenfruit. Vol vet in de mond met een heerlijke complexiteit. De afdronk is vaak lang. Een fantastische wijn bij Aziatische gerechten, wit vis met roomsaus of pasta met vissaus.

Tot slot

Ik wil de blog over Castilla y Léon afsluiten met 2 fantastische wijnen van Tomás Postigo.

Tomas Postigo Blanco

Deze wijn komt uit Ribera del Duero maar heeft als classificatie Vino de la Tierra de Castilla y Léon. Het is een wijn van 100% Verdejo. Vandaar dat de wijn de regio classificatie heeft. Verdejo is een niet toegestane druivensoort. De wijn rijpt 8 maanden op nieuw Frans eikenhout. De wijn is licht goudgeel van kleur met een neus van venkel, wit en steenfruit. In de mond bespeur je een geweldige complexiteit, diep en romig met een mooi balans in de zuurgraad. Met aroma’s van brood en toast, steenfruit, witte bloesem, natte stenen en vanille. De afdronk is lang en kruidig.

Tomas Postigo Tinto

De 3er Año 2018 is een blend van Tempranillo, Cabernet Sauvignon, Merlot en Malbec. De wijn heeft 12 maanden op 225lt Frans eiken fusten gerijpt. Dit is wel een DO Ribera del Duero. Het is een wijn met diep kersenrode kleur. In de neus heb je rijp rood en zwart fruit, met een hint van aardsheid en vanille en gesneden hout. Het mondgevoel leidt tot een goede zuurgraad, gemakkelijk te drinken en zeer fruitig. Het rode fruit neemt de overhand samen met prettig geroosterd eikenhout. De tannine is zacht waar de afdronk lang is.

Verrassend Tempranillo in Castilla y Léon

We laten Galicia achter ons en steken de grens over bij Valdeorras en komen in Bierzo terecht. Deze week gaan we beginnen met het verdiepen in het noordelijke deel van de regio Castilla y Léon met verrassend mooie wijnen van Tempranillo.

Op het noordelijke deel van het Iberisch plateau vinden we Castilla y Léon. Deze administratieve regio is de grootste van Spanje. Rode wijnen domineren hier met Tempranillo, met 65% aanplant, die de druif is achter de allerbeste wijnen van de regio. Alleen Bierzo is de uitzondering, waar rode wijnen van Mencia worden gemaakt, ondersteund door Cabernet Sauvignon, Merlot en Syrah. Witte wijnen zijn een uitzondering en dan vooral van Verdejo en Viura.

Verrassend Tempranillo in Castilla y Léon

Geschiedenis

De agrarische sector is altijd van groot belang geweest in Castilla y Léon. Met name graangewassen spelen hier een grote rol. Maar wijnbouw is al meer dan 2.000 jaar een belangrijke economische activiteit. In de late 20e en vroege 21e eeuw verschoof de aandacht van kwantiteit naar kwaliteit. Daardoor vertegenwoordigt Castilla y Léon een aantal van de meest gerespecteerde DO’s van Spanje. En met een productie volume van 2.1 miljoen hl speelt ze een belangrijke rol.

Kwaliteitsaanduiding in Spanje

Het classificatiesysteem is bijzonder complex in Spanje en is geregeld in nationale wetten en regionale normen. De lagere kwaliteiten vind je vooral in Spanje zelf en niet in de export markt;

De classificatie Castille y Léon Vino de la Tierra bestrijkt het hele wijngebied. Het heeft minder strenge voorschriften en een groter aanbod van druivenrassen is toegestaan. Dit geeft de kans aan wijnmakers te werken aan minder traditionele wijnstijlen, maar ook zeker te experimenteren in veranderde klimaat omstandigheden.

  • Vino de Mesa (VDM); Spaanse tafelwijn van niet standaard blends met gemiddelde kwaliteit
  • Vino de la Tierra (VdlT); één stap hoger in kwaliteit en onderscheidenheid. Ze voldoen vaak niet aan één of meer eisen om als premium wijn beschouwd te worden
  • Vinos de Calidad con Indicacion Geografica; weer een stapje hoger, maar voldoen nog steeds niet aan lokale eisen.

De premium wijnen zijn;

  • Denominacion de Origen provisional; een een opstap voor de DO classificatie. Maar slechts één of twee domeinen hebben zich de moeite getroost om de wijngaarden in te richten naar de DO wetgeving.
  • Denominacion de Origen (DO); meest gebruikelijk classificatie. Regelgevende instanties stellen de normen op binnen de eigen DO.
  • Denominacion de Origen Calificada (DOC); op basis van de regio’s beslist een nationaal commissie welke regio’s in aanmerking komen voor een DOC-status. Op dit moment zijn alleen Rioja en Priorat DOC-statushouders.
  • Vino de Pago (VP of Pago DO) is toegekend aan wijn waarbij de druiven afkomstig zijn van één en hetzelfde domein waar ook de botteling plaats vindt.
  • Cava is een opzichzelfstaande classificatie voor mousserende wijn uit (vooral) de provincie Barcelona.

Klimaat

Castilla y Léon is ontstaan in 1983 door de samenvoeging van de twee historische provincies Léon en Castilla la Vieja. Het gebied is afgeschermd van de maritieme invloed van de Golf van Biskaje door het Cordilla Cantábrica. Terwijl aan de oostkant de centrale bergen van Sistema liggen. De bodem is vaak arm vanwege de geringe regenval. Maar in de buurt van de rivieren is deze rijk aan mineralen en klei. De bekendste rivier is dan wel de Duero die haar weg vervolgt als Duoro in Portugal. Van de negen DO’s in Castilla y Léon liggen er maar liefst acht in het stroomgebied van de Duero.

De belangrijkste wijnregio’s in noord Castilla y Léon

Het noorden van Castilla y Léon omvat maar liefst vijf DO’s en 1 DOP. De wijnen zijn zowel jong (joven) als gerijpt te verkrijgen. Rijping criteria volgen de normale Spaanse regelgeving.

Onderscheidend Bierzo

Tegen het Gallicische Valdeorras aangeplakt ligt rond de stad Ponferrada Bierzo DO en kan worden opgesplitst in twee gebieden. Bierzo Alto is een mineraalrijk en bergachtig terrein waar de wijngaarden op terrassen liggen. Terwijl Bierzo Bajo op de laaggelegen groene vlakte ligt. Bierzo kreeg in 1989 haar DO status en heeft in populariteit enorm gewonnen. De nabijheid van de Atlantische Oceaan heeft een diepgaand effect op het klimaat. Deze is milder dan de verder landinwaarts gelegen gebieden van de regio. Het noordelijk gelegen Cordilla Cantábrica gebergte beschermd Bierzo voldoende zodat de Mencia druif tot optimale rijpheid komt. Deze druif levert intens rode, fruitige en levendige wijnen en levert ongeveer 85% van de gehele productie in Castilla y Léon terwijl verrassend genoeg Tempranillo hier geen rol speelt.

Naast de druivensoort, onderscheid Bierzo zich ook door haar bodemgesteldheid. Deze bevat vooral leisteen en graniet. Dit stimuleert de opname van mineralen door de druivenstokken waardoor de wijn een hint van mineralen heeft.

Ook vind je hier, weliswaar zeer beperkt, witte wijnen vooral van Godello (Verdelho). Deze wijn als single variety of blend met Dona Blanca en Palomino, levert een aromatische wijn met tonen van citrus en steenfruit. Met vaak een gemiddeld tot hoge zuurgraad en levendige, frisse lengte. Ideaal bij visgerechten en paella of gewoon heerlijk om als aperitief van te genieten.

De rode wijn van Mencia kenmerkt zich door het rode kersenfruit en bloemige ondertoon van viooltjes. Het is een wijn met een volle body, een gemiddeld alcohol percentage en aangename zuurgraad. Kortom een goede wijn die past naast gerechten als carpaccio, pasta’s en paté.

Nieuw Léon DO

Léon DO die tot 2019 bekend stond als Tierra de Léon is een relatief jong wijngebied. De DO, opgericht in 2007, ligt op een zacht golvend plateau ten zuiden van de gelijknamige stad. De regio onderscheidt zich door haar inheemse vlaggenschip druif Prieto Picudo die voor ruim 70% staat aangeplant. Niet verrassend vind je ook hier Tempranillo op een goede tweede plek met 17% aanplant in de regio Castilla y Léon. De hoofdrassen worden gecompleteerd met Mencia. Rode en rosé wijnen dienen minimaal 60% uit Prieto Picudo en/of Mencia te bestaan.

Een rode Prieto Picudo kenmerkt zich door haar expressieve rode en zwart fruit, wilde bessen en kruidigheid. Er zit een klein bittertje in de afdronk. Drink deze wijn bij harde kazen en wit vlees. Wanneer je de wijn koud serveert misstaat deze niet naast stevige vis als tonijn.

Witte wijnen dienen minimaal voor 50% uit Verdejo, Albarin Branco (een inheemse soort die alleen in Léon DO te vinden is) en/of Godello. Dit levert kruidige en bloemige (vlierbloesem) wijnen op met veel fruit (passievrucht, mango, steenfruit). Het zijn breed gedragen, droge wijnen met een nadruk op frisheid en minerale karakter. Ideaal als aperitief en combineert goed met zeevruchten of salades.

De meeste wijngaarden liggen op ongeveer 800m hoogte, wat de rijping van de druiven ten goede komt en het warme klimaat te verzachten. De bodem is alluviaal met een kalkrijke ondergrond.  Dit levert mooie volle wijnen op met een aangename zuurgraad waardoor de wijnen goed jong te drinken zijn, maar ook kunnen rijpen.

Klein Cigales DO

Tussen Léon DO en Ribera del Duero DO vinden we het kleine gebied Cigales DO, gelegen aan de oevers van Pisuerga. Het ligt direct ten noorden van de stad Valladolid. Hoewel ze haar DO status in 1991 ontving, gaat de geschiedenis van wijn bereiding veel verder terug. De belangrijkste druivensoorten zijn Tempranillo, Garnacha en Verdejo. Hoewel de regio bekend is door haar rode wijn, neemt rosé (of rosado) een groter deel in de productie. De rode wijnen dienen ten minste voor 50% te bestaan uit Tempranillo, Garnacha en Grenache Gris. Deze wijnen verhouden zich in het midden tussen gestructureerde, elegante wijnen uit Ribera del Duero en de krachtige warme Toro-wijnen.

Wijnbouw dateert hier sinds de Middeleeuwen. En werden de rosado’s al als de beste van Spanje betiteld. De phylloxera luis had moeite grip te krijgen op de zanderige bovengronden van Cigales, terwijl de wijngaarden in het nabijgelegen Arlanza wegvaagde.

Hitte en droogte zijn hier niet ongewoon, maar ook strenge wintervorst vormt een bedreiging. De hevige hitte tijdens het groeiseizoen is van bijzonder belang zodat de Tempranillo (ofwel Tinta del Paid) en Garnacha druiven maximale rijpheid kunnen bereiken.

De rosé wijnen zijn blends en hebben een karakter van vers rijp fruit met vegetale ondertoon. De body is vol terwijl de wijn een aangename lengte kent. Ideaal bij salades of kipgerechten.

Rode wijnen zijn fruitig en overvloedig van rijp zwart fruit, cassis en kersen. Het volle mond gevoel reflecteert zachte tannine en een lange afdronk. Bij houtrijping bespeur je de subtiele vanille en kokos van frans en amerikaans eikenhout. Een mooie wijn naast een stevig vleesgerecht.

Tevens produceert men beperkt mousserende (espumoso) en dessert wijn. De witte wijnen zijn ook zeer zeldzaam omdat de witte druiven vooral gebruikt worden voor de rosato’s.

Ribera del Duero

Waarschijnlijk is het meest bekende wel Ribera del Duero DO door de hoge kwaliteit rode wijnen die hier vandaan komen. De belangrijkste druivensoort is Tempranillo. Hoewel Ribera del Duero pas in 1982 haar DO status verkreeg, werd wijn in dit gebied reeds 2.500 jaar geleden gemaakt.

Ribera del Duero regio

Het oudste en meest bekendste huis is Bodega Vega Sicilia die is opgericht in 1864 en heeft een grote stempel gedrukt op het wijnmaken. De naam heeft geen relatie tot het Italiaanse eiland Sicilë, maar is een samenvoeging van Vega wat vlakte betekent en Silicia refereert aan het kerkje Santa Sicilia dat op het domein staat. Ook heeft dit huis bekende fan-basis, van Winston Churchill tot Prins Charles van Engeland en koning Juan Carlos van Spanje. Het is dit huis dat eigenlijk heeft bepaald welke druivensoorten gebruikt mag worden in de regio, zoals Tempranillo, Cabernet Sauvignon, Merlot en Malbec. Het is dan ook niet verrassend dat de wijnen blends zijn van deze druiven.

Tot 1982 waren er slechts 9 wijnhuizen in deze regio actief. Vandaag de dag zijn dat er ongeveer 300. Interessant is dat de oppervlakte van wijngaarden geen gelijke tred heeft, dat is omdat het heel gebruikelijk was voor de wijnboeren om aan coöperaties te verkopen, maar nu (deels) ook voor zichzelf zijn begonnen.

Overigens staat de Tempranillo hier ook bekend als Tinta del Pais of Tinto Fino. Helaas heeft deze druif in elke regio weer een andere naam.

Klimaat en geologie

Het klimaat kenmerkt zich als een landklimaat met temperatuur schommelingen van -20 tot 42C.  Dit vertaalt zich meteen in het gedrag van de druif. Tempranillo heeft hier een dikkere schil om beter bestand te zijn tegen de schommelingen dan dezelfde druif in het noordelijker gelegen Rioja. En kan hierdoor beter en langzamer rijpen. Dit levert tevens hogere tannine vanwege de dikkere schil.

De bodemopbouw is divers; klei dat bijdraagt aan de structuur en karakter van de wijn, kalksteen in het westen wat een belangrijke bron voor de zuurgraad en elegantie is. Terwijl de stenige bodem in het oosten zorgt voor rijpheid en zachtheid van de wijn.

Wijnen

Naast de Vega Sicilia zijn er dus ook andere wijnen die uitspringen. Neem bijvoorbeeld de Aalto. Zeker niet één van de goedkoopste en voor advies, neem even contact op.

Maar ook Gall heeft een mooie Ribera, dieprood van kleur, intens en aromatisch, met krachtige aroma’s van zwart  fruit vaak ook duidelijke houttonen. In deze wijnen proef je bijvoorbeeld kersen, truffel, bramen en zelfs mokka. Heerlijk bij stevige vleesgerechten.

Arlanza

Reeds in de 10e eeuw is het bekend dat in Arlanza DO wijnbouw activiteiten plaatsvond. Deze regio ligt rondom de stad Lerma, ten zuiden van Burgos, aan de gelijknamige rivier. Ook hier heeft de phylloxera heftig huisgehouden. Alle druivenstokken waren gerooid en de herplant voltooide in 1920. In 1995 besloot een groep wijnliefhebbers te lobbyen om de wijntraditie in ere te herstellen. Met als gevolg dat de “Vino de la Tierra Ribera del Arlanza” werd erkent. En de bekroning met een eigen DO Arlanza kwam in 2007.

De wijn dient voor minimaal 50% uit Tempranillo (of lokaal Tinta del Pais genaamd) te bestaan, aangevuld met Garnache en/of Mencia. Ook Cabernet Sauvignon, Merlot en Petit Verdot staan op de lijst van goedgekeurde druivensoorten. Witte wijn is beperkt tot Viura en Albillo.

Er zijn slechts een kleine 30 wijnhuizen en producenten. Een rode Arlanza kenmerkt zich door het heerlijke intense rode fruit, vaak gerijpt op eikenhout met als gevolg tonen van kokos en vanille. Soepel in de mond met mooie zuren en een heerlijk lange afdronk. Drink deze wijn bij lamsgerechten of natuurlijk bloedworst of kazen uit Burgos. De witte wijnen zijn bijzonder zeldzaam en komen nauwelijks boven de 1% uit.

Valle de Benavete DOP

De vermelding waard omdat dit één van de weinige DOPs is. Valles de Benavente DOP ligt tussen de steden Zamora en Leon, kort bij de Portugese grens. Het is bekend dat reeds in de Middeleeuwen wijn werd verbouwd. De regio stond bekend om haar rosado de aguja rosé wijnen maar moderne wijnen zijn meestal stil. De witte wijnen zijn fris, licht en bloemig met aroma’s van groene appel. Terwijl de rosé zich kenmerken door fruitige tonen van aardbeien en framboos. De rode wijnen, vooral in hun jeugd, hebben meestal bramen- en bessenaroma’s, met name die van rijpe bramen.

Kortom

De regio Castilla y Léon herbergt veel mooie wijnen waarbij niet verrassend Tempranillo één van de toonaangevende druivensoorten is. Volgende week gaan we iets zuidelijker de gebieden langs de Duero verkennen. Waaronder de Golden Mile. Maar daar volgende week dus meer over.