Jumilla DO is een subappellatie van Murcia DO in het zuidoosten van Spanje. Jumilla DO wordt gezien als het belangrijkste wijngebied in Murcia gezien de kwaliteit maar ook hoeveelheid dat men produceert. De appellatie omvat de zeven dorpen Jumilla, Hellin, Ontur, Tobarra, Albatana, Fuente-Alamo en Montealegre del Castillo. Het gebied ligt op het plateau van La Mancha op 400 tot 1.000m hoogte. Droogte en stijgende temperaturen zijn grote uitdagingen. Zomers kunnen in Jumilla bijzonder heet zijn, tot wel 42C terwijl regenval tot een miniem is met max 300mm. Het semi-aride continentale klimaat is dus zeer droog en warm, maar ook winderig. Wat waterstress alleen maar verder doet oplopen. Vandaar dat toegepaste druivenrassen zich hier ook aan aanpassen. Monastrell is een bijzonder goed voorbeeld van een hitte bestendig druivenras dat herontdekt is door de wijnbouwers.
Wat ging er aan vooraf
De geschiedenis van Jumilla DO is bijzonder. In 1978 werden de oudste overblijfselen van vitis vinifera zaden van Europa ontdekt, wel 3.000 jaar oud. Er zijn ook archeologische overblijfselen gevonden die getuigen van de meer dan 2.500 jaar oude wijntraditie, waaronder oorbellen uit de 4e eeuw voor Christus.
Zo een 25 jaar geleden stonden hier vooral Merlot, Cabernet Sauvignon en Syrah aangeplant. In die tijd was irrigatie een noodzaak, zeker voor deze druivenrassen. Maar hoe anders is de situatie nu. Om te irrigeren is veel water nodig en daarvoor zijn de nodige watervergunningen benodigd. Dit werd een steeds groter probleem. In 1995 gebruikte men nog 100 miljard liter water voor de wijnbouw en in 2020 maar liefst 900 miljard liter. Mede onder invloed van waterschaarste en opwarmende temperaturen, is het bijzonder hoeveel wijnbouwers de inheemse Monastrell hebben herontdekt en zijn overgestapt naar dry farming.
Biologisch
De bodem is zeer kalkrijk en heel arm aan organische materialen vanwege de droogte. Doordat hier brede valleien zijn, is de bodem bezaait met gesteente dat door erosie uit de bergen naar beneden is gekomen. In sommige delen overheersen zanderige gravel bodems. Dit is een overblijfsel van een zee die miljoenen jaren geleden hier gelegen heeft. En er zijn zelfs enkele plekken met rotsachtige vulkanische bodems. De bodem is goed waterdoorlatend, wat van groot belang is in een droog winderig gebied. Ondergrondse harde krijtlagen voorkomen dat vocht uit diepere delen naar de toplaag optrekken en verdampen. Deze factoren dragen bij aan een extreem schone bodem, vrij van vervuiling. Pesticiden worden nauwelijks gebruikt omdat door de droogte er geen ziektes voorkomen. Daardoor zijn veel wijngaarden biologisch gecertificeerd.
Waarom Monastrell
Reeds in de 14e eeuw is deze druivenras in de regio gesignaleerd. Het is gebleken dat Monastrell zich goed kan aanpassen in een hete droge omgeving. De druif heeft een dikke, donkere schil en is daardoor goed bestand tegen UV-straling en voorkomt zonnebrand. Ze vormt de knoppen laat om de strenge winterperiode door te komen en rijpt lang voor een goede smaakontwikkeling.
Om de droogte en de wind te doorstaan, staan de stokken op wel 3m van elkaar in gobelet (bush vine). Dan hoeven de wortelstelsels niet met elkaar te concurreren voor dat kleine beetje water wat beschikbaar is. Tevens wortelen de druivenstokken diep om bij het water en de voedingsstoffen te komen.
Onderzoek heeft aangetoond dat Monastrell op een unieke wijze met water omgaat. Het gaat om het verband tussen beschikbare watervoorraad in de bodem, de bladeren en het gedrag van het druivenras. Bij warmte en waterschaarste sluiten de huidmondjes van de bladeren heel snel om verdamping te minimaliseren. Daardoor staat de ontwikkeling van de druif stil en kan leiden tot fenolische onrijpheid. Druivenrassen die dit nastreven noemt men een isohydrische ras). Andere rassen (anisohydrisch) sluiten de huidmondjes later wanneer al het beschikbare water is verbruikt, wat vervolgens stress geeft. Monastrell is bijzonder omdat onderzoek heeft uitgewezen dat dit ras de situatie aankijkt en dan pas beslist of ze zich isohydrisch danwel anisohydrisch zal gedragen. Daardoor ontwikkelt ze zich gelijkmatig en heeft Monastrell veel minder irrigatie nodig. Inmiddels is ongeveer 70% van de aanplant Monastrell.
Keerzijde
Natuurlijk is er een keerzijde. Doordat een grote groep wijnbouwers zijn overgestapt naar dry farming, moeten de wijnstokken harder werken om water te bereiken. Door deze krachtinspanning van de plant, levert ze minder bessen op. Waardoor natuurlijk de wijnproductie lager is. Als gevolg daarvan is de kwaliteit weliswaar hoger van de druiven en dus de wijn, maar ook de prijs.
Desondanks kennen de wijnen uit Jumilla een zeer goede prijs-kwaliteit verhouding van rond €15.
