Heerlijk en warme allemansvriend uit de zuidelijke Rhône

Voordat we Frankrijk gaan verlaten gaan we natuurlijk eerst nog de Rhône verkennen. De Rhône vallei is een lang, smal gebied dat zich uitstrekt langs de oevers van de gelijknamige rivier de Rhône. De streek begint net ten zuiden van de stad Lyon en eindigt 200km verderop bij Avignon. Het ligt ingeklemd tussen het Central Massif en de Alpen. Het is de op één na grootste wijnregio van Frankrijk. In totaal ligt in de Rhône bijna 68.000ha aan wijngaarden die 3 miljoen hl produceren. Overigens begint ook het aandeel organische wijnen aandeel te winnen. Nu zijn er 6.000ha aan wijngaarden die 100.000hl aan biologische wijn produceren. Hier vind je heerlijk warme en kruidige wijnen, een allemansvriend uit de zuidelijke Rhône.

 Dit gebied bestaat uit de Noordelijke Rhone (Rhône Septentrional) en Zuidelijke Rhône (Rhône méridional). Daar waar de noordelijke Rhône zich specialiseert in een aantal druivensoorten, kent de zuidelijke Rhône een veelvoud aan druiven variëteiten. Welkom in de zuidelijke Rhône.

Rhône en Bordeaux, overeenkomsten of verschillen?

Wat zijn de overeenkomsten tussen de zuidelijke Rhône en de Bordeaux? Beide gebieden hebben een lange lijst van AOC’s. De zuidelijke Rhône is het warme, rijke kruidige antwoord op de droge stringente wijnen uit Bordeaux. De wijnen zijn vaak hoog in alcohol, zoals je terug ziet in Chateauneuf -du-Pape.

De ligging

De zuidelijke Rhône begint bij Montelimar tot ten zuiden van Avignon en concentreert zich rondom de stad Orange. Eigenlijk ligt de zuidelijke Rhône half ingeklemd tussen Languedoc aan het westen en de Provence in het oosten. Het meest bekende gebied is natuurlijk Chateauneuf-Du-Pape gelegen op een mooi plateau.

heerlijk en warme allemansvriend uit de Zuidelijke Rhône
Bron: Winefolly

Het terroir

Er kan geen groter verschil zijn binnen één wijnregio. Daar waar de noordelijk Rhône gekenmerkt zijn door de steile hellingen, kent de zuidelijke Rhône juist lange vlaktes en glooiende hellingen. Het klimaat is overwegend mediterraans met lange warme zomers en milde winters. De wijngaarden zijn bedekt met grote keien (pebbles) die de hitte gedurende de dag absorberen. In de koele nachten wanneer de temperatuur goed kan dalen, geven deze de warmte weer af zodat de planten hiervan profiteren. De belangrijkste grondsoorten zijn klei-, rots-, kalk- en zandgronden.

Daarnaast waait ook hier de Mistral, 150 dagen per jaar. Bijkomend voordeel is dat hierdoor circulatie in de wijngaard ontstaat die nodig is om de vorst in het voorjaar dat tot in april kan voorkomen, kan beschermen.

Appellaties

Eigenlijk kan je de regio zien als een grote ui. De buitenste schil is de Vallée de Rhône. Waar je ook eigen appellaties tegenkomt zoals Côtes de Vivarais, Costières de Nîmes, Liberon. Vervolgens heb je de algemene appellatie is Côtes du Rhône AOC. Dit dekt zowel de noordelijke als zuidelijke Rhône.

Eén klasse hoger op de ladder staat Côtes du Rhône Villages AOC. Er is ongeveer 2.200ha aan wijngaarden waar rood, wit en rosé wijn geproduceerd worden. Hier vind je al heerlijk warme wijnen, echte allemansvriend uit de zuidelijke Rhône. Overigens voor rode en rosé wijnen geldt wijn wetgeving dat Grenache minimaal 50% aanwezig dient te zijn in de blend. En tevens voor Syrah en/of Mourvèdre 20%. De toegestane druivensoorten zijn naast deze drie Clairette, Marsanne, Rousanne Bouboulenc en Viognier.

De toegestane druivensoorten voor witte wijn zijn dezelfde als voor rode wijn, maar dan de witte variant. Het alcohol percentage voor de wijn is vastgesteld op 12%.

Vervolgens heb je 20 dorpen die hun naam mogen toevoegen aan de classificatie, zoals Côtes du Rhône Village Sablet AOC. Deze 20 dorpen hebben ongeveer 5..500ha aan wijngaarden. En het vastgestelde alcohol percentage is 12.5% voor rode wijn en 12% voor rosé en witte wijn. Deze liggen voornamelijk op de rechteroever.

Tenslotte heb je de cru’s. Er zijn in totaal 10 specifieke appellaties die een perfecte expressie van het terroir uitbeelden in hun wijn. Ook deze liggen allen op de rechteroever behalve Lirac en Tavel.

Vallée du Rhône

De gebieden in de Vallée du Rhône worden ook regelmatig met Jeunes Appellations aangeduid.

Grignan les Adhémar

Even ten zuiden van Montélimar ligt Grignan les Adhémar. Voorheen genaamd Coteaux du Tricastin. Maar hernoemd in 2010 om de associatie met de nabijgelegen kerncentrale te voorkomen. Hier vind je vier verschillende bodemsoorten die elk iets toevoegen aan de wijn. De onderlaag is over het algemeen klei en kalksteen. Met 1.300ha is het een redelijke appellatie dat bijna 50.000hl wijn produceert.  De rode en rosé wijnen zijn fris en fruitig met nadruk op rood fruit met een zachte tannine structuur. De witte wijnen hebben een nadruk van steen- en exotisch fruit en hebben zelden houtrijping ondervonden. Deze wijnen passen ideaal bij lokale gerechten als vleeswaren, zachte kazen en schaal- en schelpdieren (voor wit). Overigens is dit ook de plek waar je moet wezen voor truffels!

Côtes de Vivarais

Aan de overkant van de Rhône ligt Côtes de Vivarais. Hier zijn de bodems ondiep, met mergel en kalksteen. Grote hoeveelheden stenen verwarmen de grond vanaf het vroege voorjaar. Op 225ha wordt jaarlijks bijna 7.000hl wijn geproduceerd; zowel rood (80%), rosé (15%) als wit (5%). De rode wijn kenmerkt zich door het samenspel van rood fruit en kruidigheid. De wijn heeft vaak houtrijping gehad en kent een aangename lange afdronk.

Duché d’Uzès

Ten zuiden van Vivarais ligt Duché d’Uzès. Hier vind je lichte soepele wijnen. De geologie van het gebied toont een verscheidenheid aan formaties, waaronder zandsteen, mergel, kasseien, puin, alluvium en harde kalksteen. Deze herhalen zich in het landschap en geven de diversiteit aan bodems die Duché d’Uzès uniek maakt.

Met slechts 317ha produceert men hier bijna 10.000hl aan wijn, zowel rood (55%), rosé (15%) als wit (30%). Witte wijnen kunnen vol en weelderig zijn met rijp steenfruit en een klein nootje in de afdronk. Ideaal bij kipgerechten of kalfsvlees. Kijk bijvoorbeeld bij Gall, Mathilde Chapoutier Selection. De rode wijn is diep rood met een neus van kersen, cassis  en ander rood fruit. Heerlijk bij een barbecue of  stevige oude kazen.

Costières de Nîmes

Grenzend aan de Provence biedt Costières de Nîmes de overgang naar de Camargue. Hier vind je een grote verscheidenheid aan biologische wijnen, maar liefst 25% van de wijnen zijn biologisch. Het terroir bestaat grotendeels uit kiezelstenen die zijn afgezet door de rivieren Rhône en staan plaatselijk bekend als Grès. Deze absorberen de warmte in de zomer en versterkt door de zeebries vergroot dit de verschillen tussen dag- en nachttemperaturen, waardoor de versheid en zuiverheid van de druiven behouden blijft.

Met zo’n 2.850ha produceert men 155.000hl vooral rode en rosé wijn. Slechts 10% is witte wijn. De wijnen zijn jong op dronk met tonen van rood fruit en pruimen. Ze gaan erg goed bij gegrild vlees. De rosé zijn licht en delicaat met tonen van rood en gedroogd fruit.

Clairette de Belgarde

Hier hebben we de uitzondering in de regio. Daar waar in de gehele regio blends gebruikelijk zijn met de nadruk op rode wijn. Vinden we hier alleen witte wijn gemaakt van uitsluitend Clairette. Men heeft tot op heden nog niet de herkomst van de druivensoort kunnen vaststellen. Je kan dus eigenlijk wel zeggen dat wanneer je een glas Clairette de Belgarde drinkt, dat je de deur opent van een kleine geheime wijngaard waarbij je een unieke en uitzonderlijke wijn vindt! Over een heerlijk warme allemansvriend uit de zuidelijke Rhône gesproken.

Het terroir bestaat grotendeels uit ronde kiezelstenen. De bodems zijn rijk aan klei, terwijl de kiezelstenen voornamelijk uit vuursteen bestaan. Met maar 6ha aan wijngaard en 180hl productie is dit echt een zeldzaam pareltje. Clairette is een lastige druif omdat ze op het juiste moment geplukt moet worden en erg vatbaar is voor oxidatie. Maar wanneer de puzzel in elkaar valt krijg je uitzonderlijke wijn die vol en rijk is. Een neus van tropisch fruit en hazelnoten. Zijdezacht met een aangename lange minerale afdronk. Heerlijk bij ovengebakken vis.

Luberon

We steken de Rhône over naar de rechteroever. Hier vinden we Luberon en Ventoux. De wijngaarden van de Luberon liggen nabij het nationale park op 200 en 450 meter hoogte. Deze hoogte levert grote temperatuurverschillen tussen dag en nacht. Dat geeft de wijn haar frisheid. Hoewel alle drie de soorten wijn geproduceerd worden, staat Luberon echt bekend staat om haar rosé wijn (60%). Met haar 3.300ha produceert men hier 160.000hl wijn!

De familie Perrin is zeer bekend in de Rhône, zie ook de heerlijke Chateauneuf. Maar ook in Luberon zijn ze actief met een heerlijk duurzaam geproduceerde rosé. Deze heeft een gemiddelde body maar is bijzonder fris en fruitig. Heerlijk als aperitief of bij een bouillabaisse.

Ventoux

Overzien door de Mont Ventoux ligt de appellatie Ventoux AOC. De wijnen zijn redelijk gelijk aan die van Côtes du Rhône. In de wijngaarden wordt harmonieus met de natuur gewerkt. De rode Ventoux wijn zijn soepel en aromatisch en hebben een aroma dat varieert van fris rood fruit tot kruidig, leer en zoethout. Haar rosés zijn fris, kersen, frambozen en bloemen met een aangename afdronk. Terwijl de witte wijnen een hint van iris, acacia en citrusfruit hebben.

Côtes du Rhône

Dit is de algemene appellatie met zeer toegankelijke wijnen. Ongeveer 50% van alle Rhône wijnen zijn Côtes du Rhône AOC. Deze wijn is een blend van overwegend Grenache en Syrah met ongeveer 11% alcohol. Maar er mogen in totaal 21 verschillende druivensoorten gebruikt worden.

Côtes du Rhône Villages

Zoals vermeld, is de Villages de volgende op de trap. Deze zijn afkomstig uit 95 dorpen uit de regio. Ze zijn iets meer complex, lagere opbrengst en iets hogere alcohol (12%). Deze wijnen kunnen heel goed weggelegd worden voor een paar jaar. Het is daarom niet verwonderlijk dat het de rode wijn is die domineert (wel 95%!).

Rode wijn Boutinots les coteaux

Probeer eens de Boutinots. Dit mag dan een Côtes du Rhône Villages heten, maar is eigenlijk een blend van de crus uit Séguret, Sablet en Cairanne. Bramen sap zijn ondersteund door wat zoete tijm en rozemarijn, schoolvoorbeeld van Garrigue! Steranijs, vleugje kaneel. Dikke intense kwaliteit. Lekker wat zachte tannine passend bij de structuur. Beetje houtimpressie door zijn 22 maanden op vat. Fantastisch bij een rosbief van de green egg. Wijn kan prima nog een paar jaar in de kelder. Een heerlijk warme kruidige allemansvriend uit de zuidelijke Rhône. Neem hier contact met ons op voor een bestelling.

Côtes du Rhône Village met gemeentenaam

Zoals wel vaker gezien is in Frankrijk is de lobby vaak sterk. Zo ook hier. Naast de reguliere Côtes du Rhône Village is de lijst van Village wijnen die haar gemeentenaam mogen toevoegen reeds gegroeid naar een respectabele 22 gemeentes. En het ziet er naar uit dat dat aantal alleen nog zal groeien. Dat maakt het voor de consument uiteindelijk niet altijd makkelijker. Wat is eenmaal het verschil tussen de wijn uit het ene dorp en het andere? Vanzelfsprekend opent dit mogelijkheden voor de wijnmakers; onderscheidend vermogen vanuit marketing oogpunt en natuurlijk hogere prijzen.

De Cru wijngaarden

Dan komen we bij de Cru wijngaarden. Er zijn er negen gelegen in de zuidelijke Rhone. Deze hebben allen een zeer specifieke kenmerken.

Vinsorbes

De meest noordelijke cru-wijngaard is Vinsorbes op de rechteroever. Het terroir is gevarieerd en de bodem is bedekt met rode en bruine kiezels die de warmte goed absorberen en afgeven. De rode wijnen van vooral Grenache en Syrah zijn donkerrood van kleur met een complex harmonieus van specerijen. Wat interessant is dat de wijn uit deze zuidelijke Rhône opvallend veel van de noordelijke karakteristieken vertoont! Een intrigerende neus vol van bramen, blauwe bessen, olijven, chocolade en specerijen. Heerlijk bij rund en lamsvlees.

Rasteau

Het dorp Rasteau ligt op de top van een heuvel op 200 meter hoogte. De wijngaarden liggen op de zuidzijde van de heuvel en redelijk beschermd tegen de Mistral wind. De bruine kalkhoudende mergel bodem  en de rode zandsteen gronden geven de rode wijn een rijke smaak en balanceert tussen elegantie en een krachtige wijn. Met haar 940ha goed voor maar liefst 32.500hl wijn! Door de arme grond waar de wijngaarden op liggen, krijg je hoge kwaliteitswijnen van rijpe aardbeien, bramen, viooltjes en kaneel. De wijn is een goede match met vleesrijke gerechten als beef wellington of harde nootachtige kazen. Maar ook donkere chocolade doet het verrassend goed.

Cairanne

De 1.100ha grootte Cairanna omvat 880ha aan productiegebied. Het heeft drie verschillende gebieden die elk bijdragen aan het karakter van de complexe elegante wijnen. Ten westen van het dorp liggen zandgronden die zorgdragen voor verfijnde tannine. In het noorden liggen de belangrijkste terroirs van het gebied. Hier vind je kalksteen afgewisseld met vuursteen en mergel. De bodem ondersteunt het zwart fruit en kruidigheid. Geeft de wijn haar complexiteit en frisheid. Ten zuiden van het dorp vind je garrigue op een stenige alluviale bodem. De zonovergoten wijngaarden leveren genereuze wijnen op van rijp fruit en kruiden. Een heerlijke wijn bij Marokkaanse lam met abrikozen en amandelen.

Gigondas

Daar waar de eerder genoemde appellaties allemaal natuurlijk gevormd zijn, zijn de heuvels in Gigondas door mensen gevormd voor optimale blootstelling aan de zon. De grijze kalksteenbodems zorgen voor een unieke goed gestructureerde wijn die lang houdbaar zijn. De ontwikkelde wijn kenmerkt zich door aardse en truffeltonen. Terwijl de complexe rosé wijn tonen van rood fruit amandelen en kruiden geven.

Vacqueras

Vacqueras is een cru gebied waar zowel rood wit als rosé geproduceerd wordt. Maar rood heeft met 94% van de productie de overhand. Er is niet één soort wijn maar een veelvoud. Allen getypeerd door hun krachtigheid, volle karakter maar toch ook een frisheid en finesse.

Beaumes-de-Venise

De weelderige wijngaarden worden afgewisseld met olijfbomen. Je waant je bijna in Toscane! Een andere misleiding is dat Beaume de Venise niet op Venetië duidt, maar verwijst naar Comtat Venaissin wat onderdeel was van de pauselijke staten.

Interessant om te weten is dat Beaumes de Venise AOC alleen geldt voor rode wijn. Voor witte en rosé wijn geldt de appellatie Côtes de Rhône Beaumes-de-Venise AOC. De rode wijn is jong op dronk en kenmerkt zich door rood fruit en amandelen.

Chateauneuf-du-Pape

De meest bekende appellatie in de regio. Wie kent deze wijn niet, heerlijk warme kruidige wijnen die lang kunnen ouderen. De wijnen hebben minimaal 12.5% alcohol, maar 14% is ook niet vreemd. De karakteristieke flessen met het pauselijk wapen van Avignon; de twee sleutels van de Sint Pieter.

De rode wijnen hebben een intense kleurspiegel en een complex boeket van rood fruit, leder, anijs, zoethout en kruiden, lichtjes balsemiek. In de mond zijn ze rond en olieachtig. Ze hebben een brede soepele vorm en een lange afdronk. De complexiteit van de rode wijnen maakt ze een ideale partner voor heel wat gerechten en de meeste kazen. Ze raken op dronk rond hun vijfde jaar, maar bewaren 10 jaar en langer, naargelang het oogstjaar.

De witte wijnen hebben een lichtgele, zeer doorzichtige kleur en een boeket met bloemige nuances, druivenblad, kamperfoelie en narcis. In de mond geven ze het gevoel van evenwicht en van lang aanhoudende aromatische frisheid in de afdronk. De witte wijnen zijn uitmuntend als aperitief en met geroosterde vis.

Lirac

De enige twee appellaties op de linkeroever zijn Lirac en Tavel.  Onbekend maar zeker niet onbemind, Lirac is een kleine parel. Gelegen op een kalkstenen plateau levert het toch andere wijnen op dan de grote broer Chateauneuf. Hier vind je net iets meer witte wijnen (10%) en de rode wijnen kennen een grotere variëteit aan druivensoorten met minder nadruk op Grenache. Beide wijnen zijn net iets frisser en lichtvoetiger dan die uit Chateauneuf. Zeker een aanrader om eens te proeven!

Tavel

De laatste cru komt uit Tavel. Dit is de meest zuidelijk gelegen cru en produceert uitsluitend rosé wijnen. Deze rosés zijn zonder twijfel complex, hebben een volle body en zijn zeer aromatisch. Het is één van die zeldzame wijnen die passen bij alle gangen van voorgerecht tot nagerecht!

Vin Doux Naturels

Tenslotte vind je hier ook zoete wijnen, de Vin Doux Naturels. Die worden slechts in twee regio’s geproduceerd.

Muscat Beaumes de Venise

De welbekende versterkte zoete wijn gemaakt van Muscat à Petit Grains druiven. De wijngaarden liggen op de gemaakte terrassen van de steile hellingen langs de rivier. De bodem bestaat uit de zanderige klei “Terres Blondes” dat al meer dan vijftien miljoen jaar oud is. Met ruim 300ha aan wijngaarden produceert men zo’n 5.500hl versterkte wijn.

De wijnen hebben een gouden kleurspiegel die soms lichtjes naar roze zweemt. Het is een zeer geparfumeerde wijn die herinnert aan bloemen en citrusvruchten, en met enkele exotische toetsen zoals lychee. Hij geeft veel zachtheid in de mond en heeft een lange afdronk. Hij wordt geapprecieerd als aperitief, doch wordt ook gedronken bij meloen. De muscat gaat goed samen met gerookte zalm, een in de pan gebakken lapje foie gras, sommige schimmelkazen en met vruchtendesserts. Hij moet jong en koel gedronken worden om zijn echte frisheid te ervaren, maar hij kan ook een hele tijd bewaren.

Rasteau

Hier komen VDN van Grenache vandaan die reeds honderden jaren geproduceerd worden. De wijnen zijn zeer bijzonder, afkomstig van 50-80 jaar oude Grenache stokken die op steenachtige bodem staan. Omdat men niet meer dan één fles per druivenrank produceert, kan je je voorstellen dat de wijn bijzonder krachtig is. De druiven zijn met de hand geplukt.

Rasteau Doré is gemaakt volgens de saignée-methode, net als een rosé. Het vertoont een zachte amberkleur met aroma’s van gedroogd fruit en noten, abrikoos en honing. Het blijft tot wel acht jaar goed.

Voor Rasteau red VDN worden de druiven geplet en gemacereerd in tanks. Daardoor ontwikkelt de wijn aroma’s van gekookte pruimen en warme kruiden, die na verloop van tijd zachter worden tot een “rancio” madeirized wijn. Hij kan tot tien jaar worden gerijpt en ontwikkelt nootachtige, fruitige aroma’s naast geuren van gebrande koffie.

Conclusie

Het is een bijzonder uitgebreid gebied met veel keus. Ik kan mij voorstellen dat de consument aardig de weg begint kwijt te raken. En het ziet er naar uit dat dat niet beter gaat worden, gelet op de sterke lobby om nog meer appellaties te creëren! Maar toch is het de moeite waard om rustig te gaan verdiepen. Chateauneuf is natuurlijk de meest bekende en gangbare regio. Maar eeen Vacqueras of Lirac doen zeker niet onder! De VDN zijn zeer bijzonder en een goed alternatief voor de dure dessertwijn uit Bordeaux.

Neem eens een glas en ga er voor zitten, laat die heerlijk warme kruidige allemansvriend uit de zuidelijke Rhône over je heen komen en je verrassen!

Bulk en magnifieke wijn uit de Languedoc

Nadat we vorige week zijn begonnen met Languedoc-Roussillon, waarbij we ingegaan zijn op Roussillon als regio, waar men gezamenlijk zo’n 250.000hl wijn produceert, gaan we nu kijken naar Languedoc. Languedoc is een omvangrijke regio waar veel bulk wijn vandaan komt, maar wanneer je zoekt is er ook magnifieke wijn.

De Languedoc strekt zich uit even ten noorden van Perpignan, waar Roussillon ophoudt, tot aan Nîmes. Het strekt uit over drie departementen; Aude, Herault en Gard. Het ligt mooi gestrekt langs de kust van de Middellandse Zee. Het omvat ongeveer 250.000ha en is daarmee ’s werelds grootste wijnbouwgebied. Het klimaat is heel divers maar mediterraans; heet en zonnig. Ook hier geldt dat de wind erg bepalend is, of het nu over de Corbières komt of het de Mistral is, dit geeft de verkoeling waar de druiven naar snakken. Ook is er een ruim aanbod aan terroir. Dit maakt het dat de wijnen in de Languedoc heel verschillend kunnen zijn.

Bulk en magnifieke wijn uit de Languedoc

De Languedoc samengevat in cijfers

In 2019 produceerde men 14 miljoen hl aan wijn, het is duidelijk dat het hier om volume gaat. De regio produceert 5% van de wereldwijde wijnen. Volume hier is groter dan volume in landen als Chili, Australië of Zuid Afrika! Tevens één op de drie wijnen uit Frankrijk komt uit de Languedoc. Dat zijn toch nogal indrukwekkende cijfers. Bulk wijn is wat de klok slaat in de Languedoc, maar ga eens uit proberen en je zal magnifieke wijn tegenkomen. Rode wijnen zijn hier veruit dominant, maar liefst 75% van de wijn is rood. Daarnaast is 15% rosé en 10% witte wijn.

Het is om deze reden niet verrassend om een ruim aanbod aan IGP en AOC wijnen te zien. Naast de regionale Languedoc AOC, zijn er 11 Languedoc IGP gebieden en 18 AOC regio’s. Daarnaast, net als in Roussillon produceert men hier mousserende wijn en Vin Doux Naturels. Net als in Roussillon, is ook Languedoc bezig met een kwaliteit inhaalslag.

De belangrijkste IGP in zuid Frankrijk

Zoals aangegeven, kent de regio naast 18 AOC (Appellation d’Origine Controllée) ook een drietal IGPS (Indication Géographique Protégée). Deze IGP staat in kwaliteit tussen een AOC en de landwijn (Vin de France) in. In het gebied Languedoc-Roussillon zijn drie welbekende IGP’s IGP Sud de France produceert ongeveer 1.9 miljoen hl wijn, wat overigens ook een verzamelnaam is voor een respectabele 13tal andere IGP’s is, zoals IGP Cité de Carcassonne of IGP Côtes de Thau. De AOC Languedoc zelf produceert ongeveer 1.4 miljoen hl. Een andere algemene appellatie is IGP Pays d’Oc met haar 4 miljoen hl. En is eigenlijk een vreemde eend in het hele classificatiesysteem. Het is namelijk de enige  classificatie dat zonder specifieke geografische herkomst. Overigens “onze” Ilja Gort produceert hier zijn La Tulipe wijnen!

Witte wijn Bertholets Viognier


Paul Alberts Les Bertholets Viognier

Mooie goudgele kleur. Aan de viscositeit zie je al dat het een volle ronde wijn is. Rijk aan perzik en abrikoos met een lichte hint van kokos. Houtrijping is subtiel geïntegreerd. De wijn heeft een mooi balans tussen vettigheid, fruit en houtrijping. Zuren geven een verfrissende toon. Afdronk is bijzonder aangenaam en lang.

Nu verkrijgbaar voor € 8.95.

De algemene appellatie Languedoc AOC

Wijnen met deze appellatie zijn gemaakt van druiven die uit het hele gebied kunnen komen. Daardoor kan het zijn dat Syrah van een terroir van schist afkomstig is, Grenache van zandvlakten en Mourvèdre van een kiezelbodem. Daardoor krijg je een wijn die het terroir minder specifiek benadrukt. De toegestane druiven zijn dus de bovengenoemde drie rode rassen en aangevuld met Cinsault en Carignan voor rode wijn. Voor witte wijn gebruikt men druiven van Grenache, Clairette, Bourboulenc, Piquepool, Roussanne, Marsanne, Rolle en Viognier.

De belangrijkste kwaliteit regio’s zijn van oost naar west Sommieres, Pic Saint-Loup, Gres de Montpellier, Terrasses du Larzac, Pezenas en La Clape. Omdat er zo veel verschillende appellaties zijn, wil ik eigenlijk een aantal bespreken.

AOC Clairette du Languedoc

Deze pik er uit omdat deze druif eigenlijk vooral in zuid Frankrijk voorkomt. Daar waar in de 20e eeuw nog 15.000ha stond aangepland, is dat nu slechts 2.500ha. Ze dankt haar naam waarschijnlijk aan de haartjes aan de onderkant van het blad waardoor deze een helder (clair) uiterlijk krijgen.

De regio kenmerkt zich door de terrassen aan de rivier Herault. De bodem bestaat uit kwarts, vuursteen en kalksteen, vermengd met kleiachtige zandbodem. Hier komt alleen Clairette voor. Deze druiven worden handgeplukt, kennen een lichte schilweking en ondergaan gisting op temperatuur gecontroleerde RVS tanks.

De wijn varrieert van licht en verfrissend tot rijke zoete rancio stijl. Deze zoete wijnen rijpen 3 jaar voordat deze op de markt komen.

AOC Corbières

Deze wijnen zie je regelmatig in Nederland. Het is een belangrijke regio voor Languedoc-Roussillon en produceren grote hoeveelheden rode en rosé wijnen (samen 97%), naast een beperkte hoeveelheid witte wijn. De rode wijnen zijn rijke kruidachtige wijnen van een blend van GSM (Grenache Syrah, Mourvèdre). De totale productie komt uit op zo’n 300.000hl in 2019.

Het gebied kent een veelzijdig bodemopbouw; het grootste deel is een mengsel van klei en zand met variaties naargelang het land: rode zandsteen in Boutenac, steenachtige terrassen in Lezignan, grijze kalkhoudende klei in Queribus en Servies, leisteen in de hogere zones van de Corbieres en koraalkalksteen aan de rand van de Middellandse Zee. Omdat er zoveel terroir verscheidenheid is, zijn er 11 plaatsen hun naam mogen toevoegen zoals AOC Corbières-Queribus. AOC Corbières-Boutenac heeft zelfs zijn eigen classificatie gekregen!

AOC Limoux

Ten oosten van Corbières en ten zuiden van Carcassonne ligt AOC Limoux. Hoewel deze regio meer bekend is van haar Crémant de Limoux, komen hier ook rode wijnen en stille witte wijnen vandaan. De rode wijnen zijn blends van tenminste drie druivenvariëteiten. Merlot is dominant (50% van alle blends). Daarnaast mag gebruik gemaakt worden van Cabernet Sauvignon of Franc, Malbec, Grenache en Syrah. De wijnen zijn vaak lichter van kleur en body dan de evenknie uit de regio. De oorzaak hierin is dat de wijngaarden op grotere hoogtes liggen en dus in koelere temperaturen groeien.

Voor de witte wijn zijn Chardonnay en Chenin Blanc toegestaan naast de traditioneel groeiende Mauzac. Deze laatste dient minimaal 15% aanwezig te zijn in de Limoux blanc blend. Saillant detail is dat de Chardonnay stokken hier één van de oudste zijn in zuid Frankrijk. Echter 100% Chardonnay wijn is gelabeld IPG Pays d’Oc omdat dit onder AOC Limoux niet is toegestaan.

AOC Picpoul de Pinet

Net als Clairette, kenmerkt deze regio zich ook door te richten op één druivensoort; Picpoul Blanc. De wijnen van deze druif hebben aroma’s van bloemen en citrusfruit, zijn levendig in de mond en gaan heerlijk samen met de schelpen en oesters van Bouzigues. Het hete Mediterraanse klimaat geeft de ideale omstandigheden voor Picpoul om haar fenolische rijpheid te behalen. En de maritieme invloeden dragen bij aan een mooie zuurgraad. Er valt hier bijzonder weinig regen

Afsluitend woord

Languedoc, zeker de regio waar omvangrijke bulk wijn vandaan komt, maar je kan er ook magnifieke wijnen vinden. We hebben een tipje van de sluier opgeligt, maar er is nog zoveel meer te schrijven over deze regio, rode wijn domineert en dan vooral de Rhone blend van Grenache Syrah en Mourvèdre. Toch vind je hier ook andere wijnen tot de Bordeaux blend in Limoux aan toe. Hoewel je toch ook rosé, witte wijn en zelfs mousserende wijn hier vindt, is dit toch een heel stuk minimalistischer. Echter dat wilt niet zeggen dat deze minder goed zijn. Je hebt hier heel spannende mousserende wijnen en stille witte wijnen als Picpoul, Marsanne en Roussanne leveren heel verrassende wijnen. Wat je mogelijk niet snel verwacht zijn de dessertwijnen uit deze regio van de Muscat druif.

Gelet op het warme klimaat zijn de wijnen overwegend voller van textuur en rijper fruit. Echter wanneer de druiven op iets van hoogte staan, krijg je al snel een ander pallet. Daardoor is het een regio met een zeer wijd inzetbare wijn-spijs combinaties!

Het volume monster uit Zuid Frankrijk

Zuid Frankrijk staat ook bekend als de regio waar de grote producties tegen lage kwaliteitswijnen vandaan komen, ofwel het volume monster. De meeste tafelwijnen, Vin de France, komen uit deze regio en het zal je niet verwonderen dat het tevens de grootste regio is van Frankrijk.

Volume monster Zuid Frankrijk

De regio verbindt de Pyreneeën en de Italiaanse alpen. Je kan dit grofweg in drie regio’s indelen; Provence ten oosten van de Rhône, de Languedoc en Roussillon in het westen. Het ligt parallel aan de Middellandse Zee. Hierdoor is het klimaat warm met veel zonuren en hoge temperaturen. Tevens zijn er zachte winters en beperkte regenval vooral tijdens het groei seizoen. Hierdoor leent de regio zich uitermate voor de groei van druiven. Wind speelt hier een grote rol. Koele noordelijke wind verlaagt de temperaturen in vooral het westelijke en oostelijke uiteinde van de regio. De Mistral heeft impact op de Rhône vallei (ingeklemd tussen Alpen en Central Massif) terwijl de Tramontane de regio tussen het Central Massif en Pyreneeën beïnvloedt. Wanneer de wind naar het zuiden draait, hebben vooral de kustgebieden te lijden onder de hete verschroeiende lucht.

Ontwikkelingen in Roussillon

Het is echter ook een regio van grote veranderingen. Ze ontwikkelt zich om de diversiteit van de onderliggende regio’s te kunnen benadrukken. Zo waren de oude Grenache wijnstokken in de jaren 70 vervangen voor de Carignan die hogere opbrengsten garandeert. Maar nu zie je weer de trend terug, kwaliteitsproducenten kiezen voor lagere opbrengsten en men verhoogt het gebruik van Grenache. Echter dit is vooral weggelegd voor de beste producenten die toegang hebben tot de middelen om te investeren en vooral de wil om te diversifiëren. Het merendeel van de producenten heeft eenmaal niet de mogelijkheid om te investeren of hebben simpelweg de expertise niet. Desalniettemin, gezien de naam die de regio heeft, onderschatten veel mensen de pareltjes die hier te vinden zijn!

Je vindt hier een enorme stijl aan wijnen, van verfrissende witte wijn en robuuste rode uit Languedoc, fruitige rode wijn uit Minervois, helderen dorstlessende rosé uit de Provence tot rijke en elegante dessertwijn uit de Banyuls.

In dit artikel gaan we dieper in op Roussillon.

Roussillon

Het is een kleine regio rondom Perpignan met een enorme veelzijdigheid aan landschappen en een zonnig, heet klimaat. Het heeft een amphitheater vorm waarbij het open is aan de oostkant richting de Middellandse Zee en beschermd wordt door drie bergmassieven; de Corbières aan de noordzijde, de Pyreneeën ten westen en ten zuiden de Albères. Dit is een regio waar de vin doux naturels domineert. Met 15 appellaties, 24 verschillende druivensoorten en de veelzijdige terroir biedt Roussillon een grote variëteit aan wijnen en kwaliteiten.

De Corbières levert een terroir waar krijtsteen en schist dominant zijn, de Pyreneeën leveren graniet terwijl de Albères meer een zand en klei grond kent. Dit ondersteunt de grote verscheidenheid aan kwaliteitswijnen.

De IGP wijnen uit deze regio zijn gelabeld als IGP Côtes de Catalanes of Côtes Vermeille wanneer de wijn uit de omgeving van Port Vendres komt. Dit zijn over het algemeen toegankelijke lichte wijnen die vooral de kenmerken van de gebruikte druiven weergeven. Terwijl de lijst van toegestane druivensoorten lang zijn. Het is voor Côtes de Catalanes waar de productie hoog ligt; de ruim 4.000ha levert dik 155.000hl wijn op.

AOC Côtes de Roussillon

De algemene appellatie Côtes de Roussillon omvat rode, witte en rosé wijnen. Met haar 4.500ha aan wijngaarden produceert men ruim 150.000hl aan wijn. Je kan zeker zeggen dat dit een volume monster is voor Zuid Frankrijk. De typische rode wijnen zijn gemaakt van de klassieke Languedoc-Roussillon en zuidelijke Rhône druiven; Grenache, Syrah en Mourvèdre. Soms gesteund door de Carignan. Oudere wijngaarden gebruiken soms Cinsault of de lokale en onbekende Lledoner Pelut. Voor de rosé wijnen zijn al de bovengenoemde variëteiten toegestaan alsmede Grenache Gris en Macabeo. De rode wijnen kenmerken zich door hun vlezigheid, kruidigheid en fruitige wijnen. Terwijl de rosé wijnen de nadruk leggen op rood fruit en bloemigheid.

Voor witte wijn geldt hetzelfde; het is de bekende blend uit zuid Frankrijk. Dominant zijn Grenache Blanc, Macabeu. Soms voegt men Marsanne of Roussanne toe. De witte wijn kenmerkt zich door haar fijne delicate wijnen met citrus fruit, peer en appel en bloemengeuren.

AOC Côtes de Roussillon Village

Iin het noordwesten vind je Côtes de Roussillon Village op een hoogte tussen 100 en 400 meter. Op de uitlopers van de Corbières produceert men uitsluitend rode wijnen op verschillende soorten terroir. Alleen Grenache Noir, Carignan Noir, Syrah, Mourvèdre en Lladoner Pelut zijn toegestaan en de wijn bestaat uit een blend van minimaal twee van de druivensoorten. Het levert krachtige complexe wijnen op die goed kunnen ouderen. De wijngaarden beslaan een 1.850ha waar bijna 55.000hl wijn vandaan komen. Wanneer je vervolgens de hoeveelheid van Côtes de Roussillon erbij neemt, met hun 205.000hl kan je zeker zeggen dat dit in Zuid Frankrijk een volume monster is.

Daarnaast zijn er nog specifieke dorps appelaties, zoals in de Bourgogne, die de specifieke terroir nog beter tot uitdrukking laten komen.

Overigens overlapt deze appellatie die van Rivesaltes welke dessertwijnen produceert. Alleen Caramany valt buiten Rivesaltes AOC.

AOC Côtes de Roussillon Village Tautavel

In het noorden rondom Tautavel en Vingrau ligt Côtes de Roussillon Village Tautavel. De 370ha aan wijngaarden strekken zich uit op de hellingen van kalksteen en klei-kalksteen bodems. Het levert krachtige complexe wijnen op met aanhoudende tannine die gekenmerkt worden door zwart fruit, vegetale en kruidige tonen.

AOC Côtes de Rousoillon Village Latour de France

Net ten zuiden van Tautavel, liggen de vijf dorpen Latour de France, Cassagnes, Montner, Estangel en Planèzes. De wijngaarden uit deze dorpen die zo’n 190ha omvatten en een kleine 5,000hl produceren, vormen deze appellatie. Gelegen in een flauwe bocht van de rivier Agly, profiteren de wijngaarden van verkoelende wind om zo het hete mediterrane klimaat te compenseren. Hier omvat het terroir vooral graniet, schist en lage vegetatie die de wijn haar wilde, minerale en zoete kruidentonen geven. De rode aarde voegt complexiteit toe aan de wijn en geeft bodem voor flesrijping. De wijn profiteert van het terroir, vooral het graniet; welke bijdraagt om de druiven goed te laten rijpen en de druivenstok hard te laten werken vanwege de schrale bodem.

Domaine Bousquet

Domaine Bousquet Côtes de Roussillon Village LaTour de France

Een mooie droge rode wijn met duidelijke tonen van tijm, rozemarijn en rijp zwart fruit. Ook tonen van mineraliteit en houtrijping komen tot uitdrukking. Het is een krachtige wijn met warm mondgevoel en volle body en een aangename lange afdronk.

Zeker gezien de prijs met nog geen €10, zeker de moeite waard!

AOC Côtes de Roussillon Village Caramany

Vervolgens ten zuiden van LaTour liggen de dorpen Caramay, Cassagnes en Bélesta die deze appellatie vormen. Op een hoogte van 250 meter en een bodem van graniet en gneis staan druiven van Grenache, Carignan, Syrah  en Lladoner Pelut (dus geen Mourvèdre) op 260ha aan wijngaarden. Opvallend is dat Syrah en Carignan ondergaan macération carbonique. Deze vergistingsmethode zorgen voor het behoud van de fruitigheid. Het zijn duidelijke frisse, jeugdige wijnen met geconcentreerde zwart fruit aroma’s en kruidig. Deze wijnen dien je echt jong te drinken.

AOC Côtes de Roussillon Village Lesquerde

Geleven in het hart van Fenouillèdes ligt de Côtes de Roussillon Village Lesquerde op een 320 meter hoog gelegen plateau van graniet met veel ijzer en gips. Ook hier vind je geen Mourvèdre. Het levert zeer pittige wijnen met minerale, grafiet-, kruidige en bloemige tonen.

AOC Côtes de Roussillon Village Les Aspres

 Het buitenbeentje is Les Aspres. In het hart van het AOC Roussillon ligt Côtes de Roussillon Village Les Aspres, welke zich uitstrekt over 160ha wijngaarden. Het is pas in 2017 tot een eigen village appellatie geheven. Syrah en Mourvèdre domineren terwijl Grenache en Carignan meer een bijrol spelen. Dit leveren dan ook rijke, complexe wijnen met volle body op. Dit is een schoolvoorbeeld van een regio die het imago van goedkope wijn kan afwerpen.

Gelegen aan de voet van het Massif de Canigou in het Nationaal Park Les Aspres kent een gebied een grote verscheidenheid aan bodemsoorten; leisteen, opgerolde kiezels, zanderige klei en kalksteen wat bijdraagt aan de complexiteit van de wijn. De wijn dient ook 12 maanden te rijpen voor ze gebotteld wordt. Het levert vlezige elegante wijnen op met aroma’s van rood fruit en de zo kenmerkende vegetale tonen.

AOP Collioure

De AOP Collioure ligt helemaal in het zuidoosten van de regio tegen de Spaanse grens. Het omvat de wijngaarden van de dorpen Collioure, Port Vendres, Bayuls-sur-Mer en Cerbère. Het ligt op een balkon van grijze leisteen uit het Cambrium tijdperk dat zo in het Middellandse Zee gebied domineert. De ravijnen en de heuvels volgen elkaar op en de wijnstokken staan ​​in zeer smalle terrassen. De combinatie van deze bijzondere bodems, de intense zonneschijn en de mariene invloed geven deze appellatie een heel bijzonder microklimaat.

Hetgeen je misschien reeds is opgevallen, is dat Collioure hetzelfde gebied omvat als IGP Vermeille. Het verschil zit in de toegestane druivensoorten. Witte wijn (welke is toegestaan sinds 2003) is gemaakt van Grenache Blanc en Grenache Gris en worden ondersteund door Macabeu, Malvoisie, Marsanne, Rousanne en Vermentino. Deze zijn vol en diep geparfurmeerd met florale tonen naasts anijs en mineralen. Voor de rode en rosé wijnen mag men de bekende vier druivensoorten aanvullen met Cinsault en Grenache Gris. De rode wijnen hebben een aroma van intens rijp fruit en kruidigheid.

AOC Maury

Helemaal in het noordwesten ligt nog Maury. Hier vind je zowel rode als zoete witte wijn. Met de ruïne van het 1.000 jaar oude kasteel van Queribus hoog boven de wijngaarden uit tornend, strekken de wijngaarden eronder uit over heuvels van leisteen en zwarte mergel op hellingen.

AOC Maury Sec

Hoewel merendeel van de wijnen uit Maury zoet zijn, heb je ook heel mooie droge wijnen! Verheven in een AOC in 2014 heeft deze regio snel grote naam gemaakt. Verspreidt over 260ha aan wijngaarden, produceert Maury zo’n 5,000hl droge rode wijn. De Grenache Noir is de dominante druif. Daarnaast zijn Carignan, Mourvèdre, Syrah en Lladoner Pelut toegestaan.

Mas de la Devèze AOC Maury

Deze wijn is opgevoed met malolactische vergisting, verdeeld over stalen tanks en houten vaten. Na de fermentatie is de wijn gedurende 12 maanden opgevoed op frans eiken vaten van 300 & 400 liter. De wijn is echt een krachtpatser! De wijnmaker heeft bij uitzondering deze droge versie gemaakt met de druiven uit deze regio! Je vindt in deze wijn zwart fruit, aards, cacao en kers met prachtige zachte tannine. De wijn heeft een geweldige afdronk, goed in balans en met een beetje chocolade!

Mas de la Deveze

AOC Maury Doux

Hier vinden we 310ha aan wijngaarden waar men Vin Doux Naturels gemaakt van Grenache Noir, Blanc en Gris. Deze druiven kan men aanvullen met Macabeu, Tourbat, Carignan, Syrah of Muscat druiven. Jaarlijks produceert men ongeveer 4.600hl aan zoete wijn. De stijl lijkt erg op de stijl uit Banyuls. De wijnen zijn er in rode, rosé en witte varianten, waarbij de kleur het resultaat is van de veeleisende wijnbereidingstechnieken die worden gebruikt. In hun jeugd zijn deze wijnen tanninerijk en intens fruitig, maar ze neigen naar een hartiger smaak en diepere kleur bij het ouderen.

AOC Rivesaltes

Rivesaltes is historisch reeds een gebied voor zoete wijn, al sinds de 14e eeuw maakt men hier zoete wijn. Het omvat nagenoeg de gehele AOC Roussillon regio. Men maakt zoete wijn door gebruik te maken van Vin Doux Naturel. Hierbij gebruikt men mutage ofwel het stoppen van de fermentatie om het suikergehalte hoog te houden. De wijn is gemaakt van de drie Grenache druiven en komt op de markt als Rosé, Grenat, Ambré of Tuilé. Er is tevens een 5e categorie, Hors d’Age, welke is weggelegd voor Ambré of Tuilé wijnen die vijf jaar rijpen voor ze op de markt komen.

Van de 1.500ha wijngaarden komt zo’n 35.000hl wijn.

Rivesaltes Rosé

De rosé is een frisse en fruitige wijn die jong (vaak al voor de kerstdagen) op de markt worden gebracht.

Rivesaltes Ambré

De Ambré is gemaakt van Grenache Blanc, Grenache Gris, Macabeu en Tourbat. Ze dienen 2 jaar oxidatief te rijpen en kenmerken zich door een diep gouden kleur in hun jeugd met noten aroma’s en gekarameliseerd fruit. Wanneer de wijn oudert, neigt de kleur naar oranje of amberkleurig.

Rivesaltes Grenat

Rivesaltes Grenat is in tegenstelling tot de andere wijnen vroeg gebotteld maar rijpt nog minimaal negen maanden op fles. De wijn is gemaakt van minimaal 75% Grenache Noir en kent een diepe robijn kleur. Omdat er geen oxidatieve rijping is, behoudt ze haar intens zoete aroma van rood fruit.

Rivesaltes Tuilé

De bijzondere Tuilé is gemaakt van minimaal 50% Grenache Noir en ouderen twee jaar waardoor de kleur verandert naar bruinig. De rode fruit aroma’s veranderen in koffie, chocolade en gekonfijt fruit. Deze stijl lijkt erg op de Banyuls wijnen.

AOC Muscat de Rivesaltes

Het verschil tussen Rivesaltes en Muscat de Rivesaltes is eigenlijk in de naam reeds verklaard; de toegestane druivensoorten zijn de twee muscat druiven; Muscat d’Alexandrie en Muscat Blanc à Petit Grains. Ook deze wijn is goed vertegenwoordigd met 3.700ha en 85.000hl wijn.

De Muscat d’Alexandrie geeft kracht en body aan de wijn naast aroma’s van steenfruit en witte bloemen, terwijl de Muscat Blanc à Petits Grains het aromatische signatuur toevoegt, gekenmerkt door honing, citrusvruchten of exotisch fruit. Beide dragen bij aan het maken van deze natuurlijke zoete wijnen met boeketten die even aangenaam als typisch zijn.

AOC Banyuls

Daar waar Collioure AOC gereserveerd is voor droge wijn, is Banyuls weggelegd voor zoete wijn.

De geschiedenis van VDN gaat terug naar 1872 toen het wettelijk kader voor VDN werd vastgelegd. Echter het wijnproces gaat verder terug naar de 13e eeuw. Banyuls AOC was onderdeel van de eerste lijst van AOC’s in Frankrijk in 1936.

Banyuls zijn, net als Rivesaltes,  er in verschillende categorieën: Ambré, Rosé, Rimage en Traditional. Rimage verkrijgt men door mutage op graan, om vervolgens 2 tot 6 maanden te rijpen en alleen geproduceerd in de beste jaren. De Rimage “Mise Tardive” rijpt 1 tot 3 jaar, waarvan 3 maanden op fles. De Banyuls “Hors d’Âge”, typisch oxidatief, kan na minimaal 5 jaar worden geproefd, waarbij verschillende jaargangen bijdragen aan de blend.

Banyuls Rancio

Tevens kan je Banyuls Rancio vinden. Dit is wijn die enkele weken na de mutage in glazen vaten gegoten die vervolgens in de open lucht met ’s zomers de hete zon op de wijn gerijpt. De wijn verkleurt en krijgt oxidatieve geuren en smaken. Na een jaar rijpt deze reserva nog vier jaar in eikenhouten en RVS vaten zodat de wijn alsnog haar frisheid kan behouden. Deze wijn is niet overheersend zoet en bevat meer zuren dan andere versterkte wijnen. Het gedroogde fruit (pruimen, kersen), mokka en chocolade komen met een klein balancerend zoetje je mond binnen. Wat een elegantie en na een stukje chocolade geproefd te hebben, wordt de Banyuls nog interessanter: ik proef een intense sensatie van sinaasappelzeste, espresso, kaneel, vijgen, amandelen, caramel.

Versterkte dessertwijnen

Met het kerstdiner vers in ons geheugen, zal mogelijk bij u ook een dessertwijn op tafel hebben gestaan. Maar dessertwijn, wat is dit en wat zijn de verschillen tussen al die zoete wijnen? Er is zoveel te kiezen, moscato, ijswijn, tokaj, noem ze maar op. En waarom is er zo een groot prijsverschil tussen al deze zoete wijnen? Vandaag gaat het artikel over de versterkte dessertwijnen.

Wat is dessertwijn

Een dessertwijn wordt geassocieerd met jawel het dessert! Maar ook met een kaasplankje. Een dessert is vaak een zoet nagerecht en om daar een droge wijn of een wijn met duidelijke tannine naast te zetten is geen beste combinatie. Het vult elkaar niet aan of sterker het werkt elkaar tegen. Zo zal een minder zoete wijn nog zuurder smaken door het suikergehalte in het nagerecht. Een goede wijncombinatie dient het gerecht te dragen, om de smaken tussen het gerecht en de wijn nog beter tot uiting te brengen. Daarom dient een dessertwijn ook een hoger dan gemiddeld zoet gehalte te hebben. Maar bedenk ook dat een zoete wijn niet per definitie zoet is. Tuurlijk zal je echt wel zoetheid proeven, maar een goede dessertwijn is uiterst gebalanceerd tussen zuurgraad en zoetheid. En het zal je misschien verbazen, maar dessertwijn kan ook prima een mooi hoofdgerecht dragen.

Nu in die zoetheid ligt tevens de uitdaging. Want, zoals je in het blog over wijn maak technieken hebt kunnen lezen, zet tijdens het vergistingsproces de natuurlijke suiker om in alcohol. Dus wanneer de wijn voldoende suiker en gistcellen heeft, blijft dit chemische proces doorgaan met als gevolg hoge alcohol. Laten we eens gaan inzoomen op de verschillende soorten dessertwijn. Want de productiewijze is mede bepalend welke soort wijn wordt geproduceerd.

Productie methoden voor versterkte dessertwijnen

Vroegtijdig stoppen van de vergisting

Door een destillaat (wijnalcohol) toe te voegen, kan de wijnmaker het vergistingsproces onderbreken en zelfs stoppen. Het destillaat doodt de resterende gistcellen waardoor restsuikers nog achter blijven in de wijn. Over het algemeen zijn dit wijnen die een hoger alcohol percentage hebben.

Port

Ferreira proefpakket, een interessante en smaakvolle ervaring met port

Dit is misschien wel één van de meest aansprekende voorbeelden van versterkte dessertwijnen en toch ook weer niet. Bij een kaasplankje staat vaak port, maar wat veel mensen niet realiseren is dat een 30 jarige tawny niet misstaat bij wild bijvoorbeeld! Port is het waard om een aparte blog aan te wijden. Het is zo een veelzijdig product.

Madeira

Madeira is verkrijgbaar van droog tot zoet stijlen en is één van de weinige wijnen die al voor 200 jaar niet is veranderd. De unieke smaak van Madeira komt van het herhaaldelijk opwarmen van de wijn. De verwarming zorgt voor een wijn met fascinerende smaken van geroosterde noten, gestoofd fruit, karamel en toffee. De Boal en Malvasia of Malmsey is de dessertwijn variant en kunnen tientallen jaren blijven liggen. De zoete madeira is een prima match met lam of wild gerechten, maar ook stoofgerechten waar gestoofd fruit in verwerkt is.

Vin Doux Naturels (VDN)

Dessertwijn VDN

VDNs zijn vaak jong gebotteld en daardoor bijzonder expressief. Muscat is een vaak gebruikte druif, maar let op; de duurdere Muscat Blanc à Petit Grains is meer expressief dan haar familielid Muscat of Alexandria die daardoor dus goedkoper is. Ook van Grenache kan men VDN maken. VDN is heerlijk bij vruchten dessert maar misstaat ook niet bij schimmelkazen of zelfs gerookte zalm!

Muscat

De Muscat de Beaumes de Venise in de Rhone, Muscat de Saint Jean de Minervois en de Muscat de Rivesaltes beiden uit de Languedoc zijn wel de meest aansprekende wijnen waar het gaat om Vin Doux. Ze zijn fris en fruitig en ondergaan soms wat houtrijping. De wijn is heerlijk bij oude kaas met vijgenbrood. Neem je een oude VDN (20+ jaar) denk dan ook aan ganzen/eendenlever met confituur of geroosterd kalfsvlees met een fruitige saus.

Rutherglen
Dessertwijn Rutherglen Australia

De Australische regio Rutherglen staat ook bekend voor haar VDN. Hier vindt een combinatie plaats tussen late oogst en VDN, waardoor nog rijkere zoete sap kan worden geperst. De wijn ondergaat oxidatieve rijping op vaten. Hierdoor is naast het gedroogde rijpe fruit (pruim, abrikoos, rozijn) ook marmelade, karamel, noten en toffee waarneembaar.

Samos Vin Doux

Afkomstig van het Griekse eiland Samos en vol van primaire aroma’s van de Muscat Blanc à Petit Grains. Heerlijk zomers fruit, bloemen en een hint van butterscotch. Met gebak, gedroogd fruit, noten, noem maar op, kan je van een glas samos lang genieten.

Een andere wijze om vergisting vroegtijdig te stoppen is de wijn te koelen. Echter het is van belang de wijn direct te filteren om alle gistcellen te verwijderen, omdat anders de vergisting opnieuw op gang komt. Dit wordt toegepast in de premium Kabinett wijnen uit Duitsland maar ook de Moscato d’Asti.

Kabinett

Dit is de minst zoete wijn classificatie in Duitsland. Maar desalniettemin ook te gebruiken als dessertwijn. Vooral bij een fruit dessert of lichte kazen komen de zuren en lichte zoetheid goed tot haar recht. Vaak hebben deze wijnen een lager alcohol percentage (denk aan 8-9%), terwijl de drogen wijnen juist hoger zitten (12%).

Moscato d’Asti

Deze mousserende wijn heeft een laag alcohol percentage (~5.5%). De wijn ondergaat slechts één vergisting waardoor er veel restsuikers achter blijven. Doordat zowel de wijn als de mousse niet overheersend zijn, wordt de wijn gebruikt als digestivo; het neutraliseert het pallet na de maaltijd en voor het dessert.

Toevoegen van druivensap

Het aanzoeten van wijn, het zogenaamde “Süssreserve” is toegestaan in Duitsland voor de Prädikatswein. Echter dit wordt alleen toegepast op Kabinett, Spatlese of Auslese wijnen, en dan niet altijd. Wijnmakers vinden dat het aanzoeten inbreuk doet op de wijn en haar minder harmonieus maakt dan wanneer de wijn niet wordt aangezoet. Helaas is het niet altijd te herleiden voor de consument of de wijn is aangezoet. Noteer dat Süssreserve niet hetzelfde is als chaptilisatie.

Volgende week gaan we verder in deze serie over dessertwijnen. Waarbij de nadruk niet ligt op versterkte dessertwijnen maar andere productie methoden voor dessertwijn.