De grote verschillen op de rechteroever van Bordeaux

Nadat we uitgebreid over de Médoc en Entre-Deux-Mèrs hebben uitgeweid, gaan we nu eens kijken wat dan het verschil met de rechteroever is. Hier vinden we de welbekende appellaties Pomerol en St Emilion, maar ook veel andere minder bekende appellaties. Ook op de rechteroever van de Bordeaux zijn grote verschillen te ontdekken.

De belangrijkste verschillen

Merlot en Cabernet Franc zijn de dominante druiven op de rechteroever. Soms gebruikt men Cabernet Sauvignon, Malbec en Petit Verdot om te blenden. Cabernet Franc is populairder geworden om de wijn meer frisheid te geven. Dit in tegenstelling tot de Médoc waar dus de Cabernet Sauvignon, met haar hoge tannine, de dominante druif is!

De bodem is ook van kalksteen, maar in plaats van grind, is deze meer vermengd met klei. De wijngaarden zijn over het algemeen aanzienlijk kleiner met slechts 5ha voor een landgoed.

Wijnen zijn fruitig met zacht mondgevoel door de lagere tannine en zuurgraad. Echter sommige wijnen kunnen alsnog lang ouderen, hoewel veel wijnen prima jong te drinken zijn.

Aangezien de Merlot een vroegrijpend ras is, lopen de wijnboeren hier tegen uitdagingen aan. Verschillend bladmanagement kan uitkomst bieden, maar ook het gebruik van andere klonen die later kunnen rijpen of de plantdichtheid verhogen. Immers in dat geval moeten de planten met elkaar “concurreren” om de voedingsstoffen en dat vertraagd de rijping.

Significant verschillend classificatie systeem

Op de rechteroever in Saint Emilion kent met het St Emilion-classificatie systeem. Dit in tegenstelling tot het Classificatie systeem van 1855, wordt elke 10 jaar herzien. De huidige lijst van geclasseerde landgoederen dateert 2012, dus we verwachten volgend jaar een nieuwe lijst!

Het systeem is significant makkelijker dan de classificatie van 1855; er zijn slechts vier classificaties. De classificatie is afhankelijk van verschillende factoren; het aantal jaargangen die geproefd worden door een jury, reputatie in de markt, het terroir en de bestaande classificatie. Al deze criteria leveren punten op. De finale score is op een 20 punten schaal.

Saint Emilion Grand Cru Classe A (minimaal 17 punten) is slechts weggelegd voor 4 chateaux (Angelus, Ausone, Cheval Blanc en Pavie). Terwijl Saint Emilion Grand Cru Classe B minimaal 16 punten moet hebben. In totaal 18 wijndomeinen kennen deze classificatie.  Er zijn 63 domeinen met Saint Emilion Grand Cru Classe. Tenslotte is er Saint Emilion Grand Cru; meer dan 200 domeinen dragen deze classificatie.

Echter om het verwarrend te maken, want we zijn immers in Frankrijk, is niet elk domein geclassificeerd. Hierdoor zijn de wijnen van bijvoorbeeld Tetre Roteboeuf en Chateau le Dome een St Emilion Grand Cru, maar behoren ze wel tot de beste wijnen van de wereld, met prijzen rond €150 per fles!

“Vin de Garages”

Ook staat de rechteroever bekend om haar “Garagistes” met hun “vin de garages”. Deze beweging is begin 1990 ontstaan. “Vin de garages” zijn hoogwaardige, volle wijnen met een diepe kleur en vaak duidelijke op eiken gerijpte aroma’s. Ze worden in zeer beperkte hoeveelheden geproduceerd door kleine wijnmakerijen en zijn meestal iets eerder rijp dan meer conventionele wijnen. De opbrengsten zijn laag, omdat de druiven zorgvuldig zijn geselecteerd en ultramoderne wijnbereidingstechnieken worden gebruikt. Vanwege deze beperkte productie werd gezegd dat de productie in een garage zou passen, vandaar de naam. De populariteit bereikte haar hoogtepunt eind 20e eeuw, begin 21e eeuw toen ook de fameuze Robert Parker hoge scores toekende aan deze wijnen.

Libourne

St Emilion

Deze befaamde appellatie kent een wijd aanbod van verschillende terroirs en bodemsoorten. Vooral hier verschilt dit van wijngaard tot wijngaard. De beste terroirs hebben een bodem van kalksteen, kalk, gravel en ijzer depositie. Terwijl de beste wijngaarden mooie hoogteverschillen en goede drainage kennen. Op het plateau in St Emilion vind je de beste wijngaarden.

Wanneer je afglijdt richting de rivier, verandert de bodemsamenstelling naar een mengsel van klei, zand en kalksteen; “calcaire” genaamd. Vooral het kalksteen speelt een belangrijke rol, aangezien die een perfecte bodem aan wijnstokken biedt. Dit vanwege de hoge concentraties aan calciumcarbonaat wat vocht vasthoudt en vooral tijdens droge jaren kunnen de wijnstokken hiervan profiteren. Maar watert ook goed af tijden de natte jaren. Verder verhoogt het de pH waarde en voegt mineralen toe aan de bodem welke door de druiven worden opgenomen.

Tevens speelt de kalksteen een belangrijke rol bij de landgoederen; veel van de kastelen zijn gebouwd met kalksteen en tevens zijn er in het gebied steengroeven waar bezoekers zowel de wortelstokken kunnen zien, als dat deze worden gebruikt om de wijn te laten rijpen.

Wanneer je van west naar oost kijkt, vindt je in het westen tegen Pomerol, een bodem van vooral gravel, klei, kalksteen en zand. Dat is ideaal voor Cabernet Franc.  In het oosten, de koelere terroirs van het gebied, vind je juist meer klei.

Chateau Vignot

Chateau Vignot St Emilion Grand Cru

Een fantastische St Emilion Grand Cru voor een schappelijke prijs. De wijn straalt diepte uit met een neus van zwarte kersen, bramen en een vleugje aardse tonen. In de eerste slok geniet je van de smaken van donker fruit met jeneverbes en kruidnagel. Je herkent de elegantie direct. De afdronk is lang waarbij je geniet van de minerale ondertonen.

Nu verkrijgbaar voor € 26.95 per fles.

Pomerol

Pomerol ligt dus westelijk van St Emilion. Hier zie je al grote verschillen op de rechteroever van Bordeaux; qua bodemopbouw. Terwijl de klei structuur geprezen wordt in Pomerol, zijn ook gravel, zand en ijzer deposities aanwezig. Het is dan ook niet verbazingwekkend dat Merlot hier de dominante druif is vanwege het geliefde kleirijke terroir. Net als in St Emilion, kan je Cabernet Franc vinden op de gravelrijke gronden. De beste kleigronden kan je vinden bij Chateau Pétrus (het noordoosten van de appellatie); hier ligt blauwe klei dat heel compact is met een hoge dichtheid. Daardoor moeten de druivenstokken hard werken om zich te vestigen, wat bijdraagt aan de kwaliteit van de wijn!

Je kan grofweg zeggen hoe compacter de kleilaag, hoe rijker en geconcentreerder de wijn is. Dat betekent dus ook dat Pomerol wijn afkomstig uit een wijngaard gelegen op gravel over het algemeen een lichtere stijl wijn maakt met veel finesse, terwijl de wijn van zandgronden de lichtste wijn voortbrengt.

St Emilion satellites

Ten noorden en oosten van St Emilion liggen de satelliet gemeentes. Hier is het terroir te vergelijken met die van de grote broer, maar liggen temperaturen iets lager. En aangezien ze iets verder van de Dordogne liggen, is het klimaat net een tikkeltje anders waardoor ook later geoogst dient te worden. Twee gemeenten bestaan niet meer; Parsac is opgegaan in Montagne en Sables welke is opgegaan in St Emilion zelf. De bestaande appellaties zijn:

Lussac St Emilion

Dit is één van de grotere satellieten met 1.396ha. Lussac dankt haar naam aan de ruïne van een oude Romaanse villa van Luccius die de regio voor het eerst cultiveerde. Het ligt net ten noorden van Montagne St Emilion en is gescheiden door slechts een beekje; de Lavie. Hier zijn 215 wijnboeren actief, maar een groot deel verkoopt de oogst aan de grote coöperaties.

Het terroir is divers; met zand en klei op het plateau, kalksteen en klei op de helling terwijl klei en gravel in de vallei ligt. De beste wijnen komen van de kleigronden uit het noorden van Lussac St Emilion.

Montagne St Emilion

Dit is de grootste satelliet met 1.549ha aan wijngaarden en 220 wijnboeren. Slechts 10% verkoopt de druiven aan coöperaties. Het ligt ingeklemd tussen Lussac St Emilion en St Emilion zelf. Hier vind je één van de beste wijnen uit de satellieten; neem bijvoorbeeld Clos de Bouard, Beausejour Montagne of Faizeau.

Clos de Boüard

Clos de Boüard Montagne St Emilion

Deze mooie wijn van 85% Merlot, 10% Cabernet Franc en 5% Cabernet Sauvignon komt van 30ha perceel met wijnstokken die gemiddeld 40 jaar oud zijn. Het domein is in eigendom van de familie Boüard, die ook Chateau Angélus aanhouden (welke een St Emilion Grand Cru Classe A status heeft!). Door het lage rendement op een fantastisch terroir levert het geconcentreerde wijnen op.  Ze worden 24 maanden op eikenhout gerijpt. Het resultaat? Intens purper wijn met subliem zwart fruit en lichte rokerige ondertoon. Fluweelzachte tannine, fris en kruidig met een hint van cacao. Nu verkrijgbaar voor slechts € 42.95.

Puisseguin St Emilion

De naam is afgeleid van het Keltische woord “Puy” (heuvel van krachtige wijn) en “Seguin”, wie een officier was die diende onder keizer Karel de Grote.

Hier is 989ha waarvan 731ha aangeplant staat en beheert door 100 wijnboeren. Terwijl er 75 chateaux actief zijn. Het terroir bestaat uit kalksteen, klei, gravel en zandsteen waar Merlot floreert. Verder vind je er Cabernet Franc, Sauvignon en Malbec.

Probeer eens Chateau Soleil, Chateau Clarisse of Croix de Justice!

St Georges St Emilion

De kleinste appellatie met slechts 180ha aan wijngaarden, beheert door slechts 20 wijnboeren. Het heuvelachtige landschap levert fantastische wijnen op terroir van klei, krijt en kalksteen.

Interessant detail is dat wijnen uit St Georges gelabeld mogen worden als St Georges St Emilion of, vreemd genoeg, Montagne St Emilion! Voor de beste wijnen, probeer eens Cap Saint Georges of Chateau St Georges.

Lalande de Pomerol

Ten noorden van het prestigieuze Pomerol en de rivier Barbanne, ligt Lalande de Pomerol. Hier vind je goede kwaliteitswijnen voor een betaalbare prijs. Net als de St Emilion satellieten ligt het net iets verder van de Dordogne, de rivier die de broodnodige voeding en vocht levert aan de twee grote namen.

In Néac vind je de mooiste wijnen uit Lalande de Pomerol, vooral gedreven door de glooiende hellingen met diepe klei en gravel. Dit komt dicht in de buurt van het terroir in Pomerol zelf. Probeer eens de fluweelzachte Chateau de Chambrun en laat je betoveren!

Fronsac

Op alluviale klei-kalksteenheuvels bezaait met gravel en dieper gelegen krijt- en kalkhoudende lagen ligt zo een 771ha aan wijngaarden. Hier komen krachtige subtiele wijnen met toetsen van rood fruit, peper en kruiden vandaan. De body is vol en rond.

Terwijl Canon-Fronsac meer een mengsel van klei en kalksteen omvat en slechts 243ha kent. De wijnen hier zijn geconcentreerder, mede omdat het dichterbij de Dordogne ligt. De neus is geconcentreerd; framboos, aardbei en aalbessen voeren de boventoon. Wanneer de wijn ouder wordt, herken je meer pruimedant, leer en mokka. Het palet is weelderig en gul met een intense aangename lange afdronk.

Côtes de Bordeaux

Zoals vorige week was aangegeven, is deze appellatie verdeeld over Entre-Deux-Mèrs en Libournais. Naast de reguliere Côte de Bordeaux zijn er nog een tweetal specifieke appellaties in de Libournais. Je bemerkt ook dat de wijnen meer gaan neigen naar die van de Médoc; zo zie je maar weer dat er in een klein gebied grote verschillen op de rechteroever van Bordeaux te vinden zijn.

Castillon Côtes de Bordeaux

Ten oosten van St Emilion, gelegen op een verlengde van hetzelfde plateau ligt Castillon. Dit is een snel opkomende regio met een meer Médoc-blend wijn. De wijn is vol, aards van smaak en complex, met vrij stevige tannine.

Francs Côtes de Bordeaux

Hier komen zowel droge als zoete witte wijn vandaan, als ook rode wijn.

Op slechts 19ha staan Sauvignon Blanc, Muscadelle en Sémillon aangeplant op klei of klei-kalkstenen bodem op een onderlaag van mergel. Hier komen verbluffende droge witte wijnen vandaan. Het zijn rijke, levendige wijnen die naar mate ze ouder worden eleganter en weelderiger worden met toetsen van honing, ananas en citrusfruit.

De enkele hectaren die voor zoete wijn zijn gereserveerd (van dezelfde druiven) liggen meer op klei en kalksteen. Het geeft volle, ronde wijnen die desondanks fijn en harmonieus zijn met tonen van acacia, abrikoos en exotische vruchten.

De rode wijn is een klassieke Médoc blend maar dan op de rechteroever. De jonge wijn geeft meer rood fruit, daar waar wanneer de wijn heeft gelegen, tonen van pruim, leer en vanille zich ontwikkelen.

Blaye – Côtes de Bordeaux

In 2009 zijn de appellaties Côte de Blaye en Premières Côte de Blaye zijn opgegaan in Blaye Côtes de Bordeaux. Dit is nu een gebied dat 6.000ha beslaat met een ondergrond van vooral klei en kalksteen, gelegen op hellingen met ideale zon exposie. Toegestane druiven zijn Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc, Carménère, Malbec en Petit Verdot. Dit levert krachtige wijnen op (wat niet vreemd is met druiven als Malbec en Carménère), sterk en fruitig wanneer ze jong zijn, dat overgaat naar muskus en kruiden wanneer ze ouderen. Het zijn heel prettige wijnen met zachte tannine structuur.

Ook heb je hier uiteenlopende witte druivensoorten; Ugni Blanc, Colombard, Muscadelle, Sauvignon Blanc en Sémillon. Ongeveer 300ha staat aangeplant met deze druiven op klei en kalksteen bodems. Het levert complexe wijnen, subtiel en licht zuur. Maar qua neus en smaak intens en krachtig met tonen van buxus en citrusvruchten.

Blaye en Bourg

We komen aan in de oudste wijngebieden van de Bordeaux en dateert terug naar de oude Romeinse tijd. Zij zagen het voordeel van de ligging in het estuarium van de Gironde. Deze regio’s produceren zowel droge witte wijn (van Sauvignon Blanc, Sémillon en Muscadelle) als rode wijn. De wijngaarden zijn rijk aan klei, maar je kan ook kalk, zand en gravel vinden.

Côtes de Bourg

De Côtes de Bourg wordt soms “Zwitserland van de Gironde’ genoemd omdat er men er veel heuvels vindt. De meeste wijngaarden zijn aangelegd tegen de zuidhellingen van een drietal heuvelruggen die parallel lopen met de Dordogne en Gironde. De heuvels zijn een 50- tal meter hoog en bieden soms prachtige panorama’s.

De wijnen van deze kleine appellatie produceren betere wijnen dat deze van zijn buur (Blaye), zijn tanninerijk en hebben sterke aroma’s van rode vruchten.

Chateau Mercier

Chateau Mercier Cotes de Bourg

Deze wijn is afkomstig van een domein dat al 13 generaties in de familie is. Het is een krachtige Bordeaux wijn gemaakt van 45% Merlot en aangevuld met Cabernet Franc, Cabernet Sauvignon en Malbec. Het is een dieprode wijn met veel fruit; rode bes, zwarte bes, bramen. Mooie ondertoon van cederhout door de houtrijping en wat aardse tonen door het ouderen. De wijn is het best op dronk tussen 3 en 8 jaar. Nu verkrijgbaar voor slechts € 13.95!

De witte wijnen zijn subtiel en levendig. Mooie body en toetsen van citrusfruit, perzik en gele en witte bloemen.

Blaye

AOC Blaye is exclusief voor rode wijn van Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc, Malbec, Merlot en Petit Verdot. Het zijn ronde, fruitige wijnen met tonen van donker en rood fruit. Lichte florale toetsen, met munt en groene peper. Het zijn tevens wijnen die makkelijk kunnen ouderen, tot we 15 jaar.

Côtes de Blaye

Het kleine Côtes de Blaye AOC beslaat slechts 1ha met Ugni Blanc, Colombard, Muscadelle, Sauvignon Blanc en Sémillon. Het zijn levendige verfijnde wijnen met een mooie body en rijk aan tonen van citrusvrucht, exotisch fruit met pompelmoes, perzik en rabarber. Helaas zijn deze wijnen zeer beperkt.

Conclusie

Dit was het laatste deel uit de serie over de Bordeaux. Een conclusie die we wel kunnen trekken is dat de Bordeaux veelzijdig is met grote verschillen op de rechteroever alleen al. In de kleinere niche appellaties vind je ook de historische druivenrassen terug zoals Carménère en Malbec, die nu vooral bekend staan als wijnen uit Latijns Amerika. Maar ga eens deze kleinere appellaties ontdekken, ze zijn vriendelijker voor je portemonnee maar desalniettemin heerlijke wijnen!

Wanneer je interesse hebt in een specifieke wijn, neem dan even contact op!