Ik had een dik jaar geleden reeds een viertal flessen port van Barao de Vilar op de kop weten te tikken die ik wilde gebruiken voor een prachtig en unieke verticale proeverij. Naast deze 10, 20, 30 en 40 jaar oude port heb ik ook een ruby en tawny port van hetzelfde huis weten te vinden. Hierdoor gaan we ontdekken wat we wel en niet lekker vinden aan port en waar de verschillen in zitten.
Barao de Vilar
Barao de Vilar is een oud familiebedrijf, bekend van het merk Maynard, Quita do Noval en Barao de Vilar. De geschiedenis gaat terug naar de 17e eeuw toen de familie Van Zeller neerstreek in Portugal en begonnen met het opzetten van een wijnhandel. Toen begon wat nu de 14e aaneengesloten generatie die toegewijd is aan wijnhandel in port en Douro wijnen. Barao de Vilar ofwel Baron van Vilar, is een oude titel die werd verleend aan de families Van Zeller en Kopke in 1828. Deze families worden nog steeds gezien als de grondleggers van de portmarkt. In 1996 besloot baron Fernando van Zeller de titel te registreren voor portwijn om de familie traditie te handhaven.
Wat is port
Portwijn is een versterkte wijn als gevolg van het onderbreken van het vergistingsproces door brandewijn (aguardente) toe te voegen. Hierdoor behoud de wijn haar restsuiker en hoger alcohol. Het is een blend van een vijftal druivensoorten, Tinta Barroca, Tinto Cão, Tinta Roriz (Tempranillo), Touriga Francesa, and Touriga Nacional. Port wordt uitsluitend geproduceerd in de wijnstreek van de Douro, in het noorden van Portugal en het kan worden onderverdeeld in drie verschillende categorieën: wit, tawny en ruby. Onlangs is rosé port geïntroduceerd. Meer details over het maken van port kan je ook terug lezen in deze blog.
De kwaliteit van port wordt normaal gewaarborgd door de wetgeving waarbij elke fles tevens haar eigen kwaliteitslabel ontvangt. Echter de Portugese opvatting wijkt af van de Europese. Volgens Portugese wetgeving dient de wijn “het karakter te hebben van een 10 jaar oude port”. Maar hoe meet je dit? Europese wetgeving schrijft voor wanneer een fabrikant claimt dat het 10 jaar rijpt, het ook 10 jaar moet rijpen. Lees hier meer over het onderzoek gepubliceerd bij MaxMeldpunt.
De verticale proeverij
We begonnen deze verticale proeverij niet met een Barao de Vilar. Een goede maaltijd is altijd de basis. Ik had gekozen voor een heerlijk recept van handgepekelde buikspek met gegrilde groenten. Hierbij past een rijke chardonnay en ik had gekozen voor een 5th Innings, de topwijn van Misty Cove. Na deze basis schakelden we door naar de port wijnen van Barao de Vilar en begonnen deze unieke verticale proeverij.
Ruby port
Ruby port is een jonge wijn, dieprood van kleur met een zuiver rood fruit smaakpallet. Binnen ruby vind je de categorieën LBV (Late Bottle Vintage) en Vintage, wijnen van hogere kwaliteit met unieke kenmerken. Vintages (met jaartal) zijn wijnen die geproduceerd zijn van druiven geoogst in een enkel jaar en gebotteld twee jaar na de jaargang. Deze rijpen op fles waar het enkele decennia kan worden bewaard. LBV is ook een wijn van een enkele oogst, maar het wordt alleen gebotteld tussen vier en zes jaar na de oogst, en men kan het op fles laten rijpen of drinken terwijl het nog jong is.
De ruby port van Barao de Vilar fermenteert op RVS met gecontroleerde temperatuur. De wijn kent 1 dag pre-fermentatieve schilweking en 2 dagen op fermentatie. Het is een blend van jonge port wijnen die rijpen in grote eiken toneles van 1.000lt.
De wijn is diep rood van kleur met een uitbundig rijke zoete geur met een hint van karamel. De volle ronde zoete smaak heeft nuances van rood en zwart fruit, rozijnen en karamel. De afdronk is aangenaam lang met intense zoetigheid.
Een goede smaakmaker naast een kaasplank met zachte kazen of een chocolade dessert.
Tawny port
Een Tawny port is een rode wijnen die rijpt in houten vaten en verschillende tinten vertonen, afhankelijk van hun leeftijd. Kleuren kunnen variëren van intens rood geleidelijk verzachtend tot een goudbruine kleur. Hoe langer een tawny port op vat rijpt, hoe meer de aromatische complexiteit toeneemt. Waardoor de aroma’s zoals gedroogd fruit (walnoten en amandelen), hout, koffie en chocolade meer prominent aanwezig zijn. De meest voorkomende referenties zijn Tawnys met leeftijd indicatie en Colheitas. Een Tawny port vertegenwoordigt altijd een blend van verschillende jaargangen die verschillend op vat rijpen. Echter het leeftijdsgemiddelde (10, 20, 30 en 40 jaar) staat vermeld op het etiket.
De tawny port kent hetzelfde proces als de ruby port. Echter de blend rijpt op kleine houten vaten genaamd “pipas”.
De wijn kent een taanachtige bruingele kleur met een neus van rijpe pruimen, noten en karamel. In de mond vol, beetje scherp van alcohol. Ook hier proef je amandelen, rijp fruit doorweven door vanille van de houtrijping. De afdronk is ietswat scherp en rijk.
Een goede port als borrelwijn of kaasplank met wat stevigere kazen
Barao de Vilar 10 years
Gemaakt van de traditionele druivenrassen Touriga Franca, Tinta Roriz (ofwel Temperanillo), Tinta Barocca en Tinto Cão heeft deze wijn zowel op schil geweekt als gewoon gegist. De wijn heeft deels in grote toneles en de kleinere pipes (520lt) in de plaats Vila Nova da Gaia. De port heeft ongeveer de gemiddelde leeftijd van 10 jaar waarbij de wijn 120 maanden op hout heeft gerijpt.
De wijn heeft neigt naar het amberkleurige met een neus van gekonfijt fruit, rozijnen en noten. De zuurgraad van deze droge wijn is bovengemiddeld. De body is vol met een iets ongebalanceerde scherpe alcohol. In de mond is het palet subtiel en rijk met gekonfijt fruit, rozijnen, noten en een hint van koffie. De afdronk is bovengemiddeld, wat scherpte van de alcohol maar aangenaam zwoel. Kortom een mooie serieuze port.
Heerlijk bij een kaasplank met blauwader kaas of gerijpte (schapen)kaas.
Barao de Vilar 20 years
Deze prachtige 20 jaar in gekruide eiken vaten port heeft een zachtere textuur dan zijn 10 jarige zuster. Mooie tawny kleur die naar het bruin neigt. De wijn is prettig stroperig in het glas. De intense complexe neus is uitgesproken met aroma’s van rozijnen en gedroogd fruit. De wijn heeft een aangenaam zuur, volle body met een palet van bruine suiker, kaneel, koffie, noten en vooral rozijnen. In de afdronk geeft de wijn nog een kleine alcohol brander na. Wat erop duidt dat de wijn zeker nog verder kan ontwikkelen.
Schenk deze wijn als afsluiter na een lekkere maaltijd, bij roquefort, taart of crème brûlée.
Barao de Vilar 30 years
De 30 jaar oude port van Barao de Vilar heeft een lichte amberkleur en mooie stroperige textuur. In de neus knallen de rozijnen je tegemoet, maar wanneer je verder zoekt, bespeur je karamel, hazelnoten en vanille van de 30 jaar houtrijping. De wijn heeft een volle body, de hoge alcohol dankzij de toevoeging van aguardente geeft nog steeds een kleine afterburner, maar deze is zeker niet onaangenaam. De wijn is heerlijk in balans mede dankzij de hoge zuurgraad. De oxidatieve rijping draagt de complexiteit van deze wijn en dat herken je in het palet van karamel, toast, amandelen en koffie. Met een heerlijke lange afdronk.
Geniet van deze wijn bij het nagerecht of tijdens een goede conversatie.
Barao de Vilar 40 years
De oudste port is de 40 jaar gerijpte port. De wijn heeft een donkere amberkleur met rijke aroma’s van hazelnoot, rozijnen, marmelade en frisheid van een vleugje citrus en natte bladeren. Met een lichte prikkeling in de neus van de aguardente. Wanneer je een slok neemt wordt je verrast met tonen van karamel, koffie, rozijnen, zoethout. De afdronk is erg lang en plezierig. De wijn heeft een perfecte balans tussen alcohol, zuur, body en palet waardoor het echt genieten is na een speciale maaltijd.
Afsluiting van een prachtig en unieke verticale proeverij van Barao de Vilar
Het is echt een prachtig en unieke ervaring om een verticale proeverij van één wijnhuis mee te maken. We hebben alle facetten van port voorbij zien komen, behalve LBV en colheita. Het helpt echt meer inzicht te krijgen in persoonlijke voorkeuren en waarom. Zo houdt de één meer van de jonge fruitige port. Terwijl mijn persoonlijk voorkeur echt naar de 30-40 jarige port neigt. De complexiteit en balans die hier vanaf straalt is magnifiek. En om te ervaren hoe een 10 jaar gerijpte port langzaam verandert naar een 40 jarige is ook heel bijzonder. Kortom het was weer een fantastische avond!
