We zakken vanuit Australië zuidelijk af en komen aan in Nieuw Zeeland. Wie Nieuw Zeeland zegt, denkt direct aan de geweldig stuivende Sauvignon Blanc met aroma’s van passievrucht tot kruisbessen en grassen. Nieuw Zeeland is een kleine wijn producerend land die internationaal goed staat aangeschreven voor hun koelklimaat wijnen. Verspreid over twee eilanden, Noorder- en Zuidereiland, liggen 10 belangrijke wijnbouwgebieden.
Hoewel Sauvignon Blanc, en dan met name de Marlborough Sauvignon Blanc, het meest bekend is, is er een verscheidenheid aan druivensoorten en wijnstijlen in Nieuw Zeeland. De belangrijkheid van deze druif is overduidelijk wanneer we naar de cijfers kijken. Maar liefst 60% van alle aanplant betreft Sauvignon Blanc, terwijl in de export deze druif 85% inneemt. Deze export is voornamelijk naar Australië, Groot Brittanië en de VS. Ook Pinot Noir begint internationale faam te krijgen, vooral wanneer afkomstig uit Martinborough, Marlborough of Central Otega. Ook Riesling, Pinot Gris en Gewürztraminer hebben een niche gecreëerd op de koelere delen van Zuidereiland. Misschien verrassend, maar ook Syrah, Cabernets en Merlot doen het goed op het warmere Noordereiland.
Wijngeschiedenis in Nieuw Zeeland
In 1819 arriveerden de eerste wijnstokken Nieuw Zeeland in Northland, het noordelijkste puntje van Noordereiland. Deze werden gebracht door de missionaris Samuel Marsden en waren aangeplant in Kerikeri. In 1836 produceerde James Busby, de Godfather of wine in Australië en Nieuw Zeeland, zijn eerste wijn in Waitangi. Hij was een Britse resident die betrokken was bij de Onafhankelijkheidsverklaring van Nieuw Zeeland. Hij wordt gezien als vader omdat hij de eerste wijnstokken uit Spanje en Frankrijk naar Australië bracht. Missionarissen brachten wijnstokken naar Hawke’s Bay in de jaren 1850, voor het maken van communiewijn. Deze wijngaard is nu onderdeel van het Mission Estate Winery en is nu de oudste commerciële wijngaard van Nieuw Zeeland. In de late 19e en vroege 20e eeuw plantten Dalmatische kolonisten wijnstokken in Auckland en Northland, die de basis vormden voor de moderne Nieuw-Zeelandse wijnindustrie.
Voor een groot deel van de 20e eeuw waren de wijngaarden van het land meestal beperkt tot de oostkust van het Noordereiland, en de meeste wijn werd alleen gemaakt voor lokale consumptie. Pas in de jaren 1970 begonnen de wijngaarden zich te ontwikkelen en begonnen Nieuw-Zeelandse wijnen te worden geëxporteerd.
In 1973 kocht de in Auckland gevestigde wijnproducent Montana (deze heet nu Brancott Estate, onderdeel van Pernod Ricard) land in de Wairau-vallei in Marlborough. Na een paar problemen met slecht gekozen druivenrassen en de plaag van phylloxera, nam Marlborough Sauvignon Blanc een grote vlucht in de jaren 1980 en 1990 en produceerde een stuivende stijl van wijn die geweldig werd geprezen om zijn vooruitstrevendheid en zijn kruidachtige karakter. Tevens verbeterde de technieken voor bladbeheer om de bladgroei te beperken en de kwaliteit van de druiven te verbeteren. Dit gaf een nieuw impuls aan de wijn industrie.
Klimaat en geologie
De meeste wijngebieden van Nieuw-Zeeland hebben een zeeklimaat. De lange, dunne vorm van het land betekent dat wijngaarden nooit meer dan 120 km van de kust liggen. Een bergrug die door het midden van het land loopt – van het Tongariro National Park op het Noordereiland tot de Zuidelijke Alpen op het Zuidereiland – beschermt de meeste van de belangrijkste wijngebieden tegen de sterke westenwinden van de Tasmanzee die bekend staan als de Roaring Forties. Vanwege deze winden zijn er weinig wijngebieden aan de westkust van Nieuw-Zeeland.
Nieuw-Zeeland ligt op de grens tussen de Stille Oceaan en de Indo-Australische tektonische plaat, wat bijdraagt aan de vulkanische bodems die te vinden zijn in veel van de wijngebieden van Nieuw-Zeeland, met name op het Noordereiland. Wijngebieden op het Zuidereiland hebben geografisch meer te danken aan glaciale bewegingen.
De wijngaarden liggen overwegend in vrij drainerende alluviale valleien. Dit is een afzetting van typisch lokaal zandsteen, genaamd greywacke. Ook schist vormt een groot deel van de bodem in de wijngaarden van Nieuw-Zeeland. Soms is de bodem dermate van invloed op de wijn dat het apart op het etiket vermeld wordt. Zo heb je bijvoorbeeld in Hawke’s Bay een afzetting genaamd Gimblett Gravels. Dit is een voormalige rivierbedding met zeer steenachtige bodems. Het effect van de stenen is om de vruchtbaarheid te verlagen, de grondwaterspiegel te verlagen en te fungeren als een warmteopslag die de koele zeebries tempert die Hawke’s Bay ervaart. Hierdoor ontstaat een aanzienlijk warmer mesoklimaat.
Wijnbouw
By Amitchell125 – Own work, CC BY-SA 4.0
Net als zo vaak met Nieuwe Wereld wijnen, zijn Nieuw Zeelandse wijnen single variety. Wanneer het toch een blend is, staan alle druivensoorten op het etiket vermeld.
De wijnbouwgebieden strekken zich uit vanaf de 36 graden zuiderbreedte (wat vergelijkbaar is met Jerez in Spanje) tot 45 graden zuiderbreedte in het zuiden (wat vergelijkbaar is met Bordeaux). Het klimaat van Nieuw-Zeeland is maritiem, wat betekent dat de zee het weer matigt en koelere zomers en mildere winters produceert. Maritieme klimaten hebben de neiging om een hogere temperatuur variaties te vertonen. Het klimaat is meestal natter, maar wijngebieden liggen in de regenschaduw van de bergrug (in het oosten dus). De wijngebieden van Nieuw-Zeeland neigen naar koele nachten, zelfs in de heetste zomers. De impact van deze temperatuurverschillen resulteren in fruitige wijnen met hoge zuurgraad.
Omdat agricultuur lange tijd onderdeel was van de Nieuw Zeelandse samenleving, en zuivel een belangrijk onderdeel was, zijn tanks van roestvrij staal volop beschikbaar. Dit had tevens een onderscheidend effect op de wijnstijlen. De eerste wijnen die internationaal furore maakten, waren geprezen om hun fruitigheid en zuiverheid. Mede mogelijk gemaakt door de rijping op RVS in plaats van hout.
Classificatie
In november 2016 is een wet aangenomen om de Geografische Indicaties te formaliseren. Dit is een grote stap voorwaarts omdat dit de sector de bescherming biedt in de internationale wijnwereld. Er zijn 18 GI’s aangewezen, waarbij Marlborough en Hawkes Bay de meest bekende zijn.
Ook werd in 2016 is een nieuw beoordelingssysteem geïntroduceerd. Doel is om een onbevooroordeelde, onafhankelijk wijn oordeel aan wijn te geven. Het omvat de grootste wijnen van Nieuw Zeeland en Australië met een uitstekende staat van dienst. Elke wijn heeft zijn kwaliteit bewezen in blind proeverijen over een periode van minstens 10 jaar. Het is een dynamische classificatie en is wijn gebonden – dus niet de wijngaard (zoals in Bourgogne), het wijnhuis (zoals in Bordeaux).
MMM of 3 Merit: Iconische wijnen van echte herkomst en voorbeeldige staat van dienst. Minder dan 0,5% van de geproduceerde wijnen bereikt dit niveau. De meeste van deze wijnen hebben gouden medailles ontvangen voor recente jaargangen. Topjaren scoren 98 punten of meer.
MM of 2 Merit: Wijnen die gouden en hoge zilveren medailles behalen in recente jaargangen, met topjaren die 96 punten of meer behalen.
M of 1 Merit: Wijnen die op betrouwbare wijze gouden en zilveren medailles behalen in recente jaargangen, met topjaren die 95 punten of meer behalen.
Wijn in beeld
Er is ongeveer 41.000ha aan wijnbouwgebied in Nieuw Zeeland dat jaarlijks zo’n 2.85 miljoen hectoliter produceert. Dit is een 2% stijging ten opzichte van vorig jaar. Marlborough is veruit de belangrijkste regio is met 29.500ha, Hawke’s Bay komt op de tweede plaats met 4.750ha en Central Otega op de derde met 2.055ha. Er staat 33.750ha aangeplant met witte druivensoorten, waarvan 29.500ha Sauvignon Blanc is, en slechts 7.850ha met blauwe druivensoorten.
Er zijn 2.100 wijngaarden.
Marlborough is veruit het belangrijkste productiegebied met 80% van de opbrengst. Wat ook niet verrassend is gelet op haar grootte. Hawke’s Bay (8%) en Gisborn (4%) zijn de nummers 2 en 3 op verre afstand. Interessant genoeg komt Gisborne pas op de 5e plaats als het gaat om oppervlakte.
In 2022 werd 532.000 ton van 700 wijnmakers geoogst. Hiervan was ongeveer 75% Sauvignon Blanc en de volgende was Pinot Noir met 7%, om het belang van Sauvignon nog maar extra te onderstrepen. Dit was 44% meer dan het jaar ervoor.
Cycloon Gabrielle die in februari 2023 aan land kwam op Noordereiland, net voor dat de oogst binnen zou worden gehaald. Hawkes Bay en Gisborne, qua omvang 60,000 ton ofwel 12% van de 2022 opbrengst, zijn zwaar getroffen.
Vorige week is de staat Southern Australia geïntroduceerd en we ronden we deze regio af met de zones waar het volume groot is. Lower Murray met The Riverland neemt ongeveer 50% van de hele Australische wijn productie voor haar rekening! Ook kijken we naar de zone Fleurieu. Dit zal u misschien niet direct iets zeggen, maar de regio McLaren Vale daarentegen kennen veel mensen wel. Ook Kangaroo Island staat vaak bekend bij de wijnliefhebbers als een interessant alternatief voor de dure top-Bordeaux wijnen.
Frans Fleurieu in Southern Australia
Fleurieu is een wijnzone ten zuiden van Adelaide, die zijn naam ontleent aan het schiereiland Fleurieu (zelf vernoemd naar de Franse ontdekkingsreiziger Charles Pierre Claret de Fleurieu). Ze is geregistreerd in 1996 als GI Fleurieu. Over de hele zone is Shiraz de meest voorkomende druivensoort, aangevuld met Cabernet Sauvignon, Chardonnay en Sauvignon Blanc. Shiraz vinden we vooral in de glooiende heuvels rondom McLaren Vale, terwijl rond Langhorne Creek vooral Cabernet Sauvignon te vinden is. Fleurieu is de derde grootste regio in South Australia met bijna 15.200ha aangeplante wijngaarden en een 15.000 ton aan opbrengst.
De temperatuurstijging als je Fleurieu binnenrijdt is merkbaar en dat bespeur je ook in de wijnen. Deze nemen een meer ruige, dierlijke vorm aan. Intense, hartige tonen overheersen deze wijnen: zoethout, geroosterde vleessmaken, mokka, grafiet en exotische kruiden. De alcoholniveaus kunnen van nature vrij hoog worden rond 15% -16%. Als je van rijke, smaakvolle wijnen houdt, trekt dit gebied zeker uw aandacht.
McLaren Vale
Het wijngebied McLaren Vale ligt ten zuiden van Adelaide en is tevens het belangrijkste wijngebied in deze zone. Met de 226mm regen in het gebied en de diversiteit aan grondsoorten, waaronder zand, klei en kalksteen, produceert dit gebied een breed scala aan wijnen met Shiraz, Cabernet Sauvignon, Merlot, Chardonnay, Semillon en Sauvignon blanc als de meest aangeplante druiven variëteiten. Hoewel sinds eind 19e eeuw wijn verbouwd werd hier, ontving McLaren Vale pas in 1997 haar Geografische Indicatie.
Het klimaat is overwegend mediterraan gesteund door een verkoelende bries vanaf Golf van Sint Vincent. Het kroonjuweel van McLaren Vale is Shiraz. Dit levert een diep gekleurde, rijk aromatische wijn die snel een fluweelachtige textuur ontwikkelt. McLaren Vale Shiraz staat wereldwijd bekend om zijn kwaliteit en zijn verleidelijke stijl. De Cabernet Sauvignon wijnen zijn vol en rijk, vaak met een vleugje pure chocolade vermengd met zwarte bessen. De tannine is overvloedig maar zacht en de wijnen hebben structuur waardoor de wijn goed kan verder ontwikkelen op fles.
d’Arenberg “The Hermit Crab”
Deze bijzondere blend van Viognier en Marsanne van D’Arenberg is afkomstig uit McLaren Vale.
De druiven worden zacht geperst, de fermentatie gebeurt op een lage temperatuur om zo de fruitige accenten van de wijn te behouden. Een deel van de Viognier is opgevoed op gebruikte eikenhouten vaten.
De smaak is aromatisch en vol fruitig met mooi afgeronde zuren. Je ruikt en proeft aroma’s van papaja, bloesem, sinaasappel en een licht toontje van amandel en hazelnoot. Heerlijke gulzige wijn met super veel sap en fijne structuur.
Probeer de d’Arenberg Hermit Crab eens met een Indische Curry, gekruid varkensvlees of bij een gegrild visje.
In het oosten, ten noorden van Longhorne Creek ligt Currency Creek. Het is een relatief jonge maar snelgroeiende appellatie. Het klimaat wordt zwaar beïnvloed door de twee nabijgelegen watermassa’s: Lake Alexandria en de Zuidelijke Oceaan. Als gevolg hiervan kent Currency Creek een maritiem klimaat. Ze verdient erkenning door haar delicate Sauvignon Blancs; goed gestructureerde Cabernet Sauvignons geschikt voor het milde klimaat; afgeronde en zachte Merlots die men vaak blend met Cabernet Sauvignon maar ook uitblinken in hun eigen recht. En natuurlijk Shiraz, dat ondanks het feit dat het duidelijk weinig tannine bevat, peperige kruidenkarakters vertoont die lijken op wijnen uit de noordelijke Rhône.
Longhorne Creek
Het wijngebied Langhorne Creek ligt ten zuidoosten van Adelaide langs de Bremer Rivier. Het is één van de meest historische gebieden in Australië met de oudste wineries van het land. Met haar kleine 6.000ha is Longhorne Creek het tweede grootste wijnbouwgebied in Fleurieu, achter McLaren Vale. Maar kent wel een grotere productie van maar liefst 35.000 ton. Rode wijn domineert hier van vooral Shiraz en Cabernet Sauvignon. De opvallende witte druivensoort is Verdelho die een mooie wijn met vegetale aroma’s van citrusfruit en kamperfoelie leveren met een rijke vette structuur.
Vakantiebestemming Southern Fleurieu
Naast het feit dat Southern Fleurieu één van Australisch favoriete vakantiebestemming is, staan hier ook 480ha wijngaarden aangeplant. De zandleem- en grindgrond van het gebied ondersteunt Cabernet Sauvignon, Malbec, Riesling en Viognier aanplant. In het midden van het schiereiland, rondom Nangkita vinden we ook Shiraz, Sauvignon Blanc, Merlot en Primitivo. Het klimaat is mediterraan met sterke beïnvloeding van de water massa’s rondom het schiereiland waardoor de maximale zomer temperatuur op ongeveer 25C uitkomt.
De regio is nog volop in ontwikkeling en produceert vooralsnog op kleine schaal wijn.
Kangaroo Island
Het wijngebied Kangaroo Island ligt net voor de kust van Zuid-Australië en kreeg haar GI status in 2000. De appellatie strekt zich uit over het gehele eiland. Kangaroo Island staat bekend om haar Bordeaux-stijl wijnen. De meeste wijngaarden zijn te vinden op de ijzersteen- en zandleemgronden in de buurt van Kingscote. Naast Cabernet Sauvignon en Merlot speelt ook Shiraz een belangrijke rol. Verder vinden we kleine hoeveelheden van Chardonnay, Riesling, Sauvignon Blanc en Viognier. De wijnen zijn lokaal maar ook internationaal zeer gewild. Echter gelet op de kleine hoeveelheid zijn ze lastig verkrijgbaar. Daarnaast is het eiland getroffen door een grote brand in januari 2020. Bijna de helft van het hele eiland zijn geïmpact door deze brand. En natuurlijk dus ook de wijngaarden.
Helaas zijn deze bijzondere wijnen nauwelijks in Europa te verkrijgen.
Lower Murray
De zone Lower Murray levert een groot deel van de volume van de wijnproductie in Southern Australië. Hier vinden we 21.000ha aan wijngaarden met een opbrengst van maar liefst 510.000 ton. De opbrengst per hectare is hier enorm hoog. De enige GI in deze zone is The Riverland.
Groot volume in The Riverland
De meeste druiven die in The Riverland geproduceerd worden gaan naar de meer betaalbare wijnen. Desondanks zijn de wijnen echt simpelweg goed. De betere wijnen zijn vaak Shiraz en Cabernet Sauvignon. De Chardonnay uit The Riverland zijn vaak voor de massaproductie en leveren weinig noemenswaardige wijnen op.
De Riverland-wijnstreek is het sterk geïrrigeerde land waar een groot percentage van de Australische bulk- en boxwijnen worden geproduceerd, vergelijkbaar met de Riverina-regio in New South Wales. Met recht kan hier gesproken worden dat het volume groot is uit deze regio in Southern Australia. Cabernet Sauvignon, Chardonnay, Malbec en Riesling zijn enkele van de grootste aanplantingen in het gebied.
De Riverland-regio heeft ook een van de grotere enkele aanplantingen van Petit Verdot ter wereld. U weet wel, de rode druivensoort die in Bordeaux wordt meegeblend om structuur en kleur.
Bijzonder Limestone Coast
De naam van Limestone Coast wijn zone komt van een miljoenen jaren oude zee die ooit het land bedekte. Dit vormde het krijtwitte gesteente van de regio dat langzaam werd bedekt met ijzerrijke kleigronden die de naam “Terra Rossa” hebben gekregen vanwege hun rode kleur. Cabernet-gebaseerde wijnen uit de regio bieden zwarte en rode fruitsmaken met tabak en een hartige bladachtige, muntachtige noot. Hoewel de meerderheid van de wijnen uit de regio redelijk betaalbaar zijn, mede door mechanisatie, oogsten een aantal producenten hun Cabernet-wijnstokken met de hand. Vooral in Coonawarra zien we enkele van de meest gerespecteerde Cabernet wijnen in Australië.
Welkom in de tweede regio van Southern Australia. Hier vinden we bijna 1/3 van de Australische kwaliteitswijnen. Qua oppervlakte Limestone Coast met haar 15.800ha is het verschil met Fleurieu en Barossa klein, maar het tonnage is groter. Met 110.000 ton is het volume groot en maakt het Limestone Coast dus de tweede zone in South Australia.
De zone is geologisch uniek. Zoals de naam reeds aangeeft vormt kalksteen de basis. Deze bodems zijn goed waterdoorlatend en rijk aan voedingsstoffen. Het verschil met andere Australische regio’s is dat er voldoende grondwater is, waardoor irrigatie niet persé nodig is. Het klimaat is koel maritiem waarbij het noordoostelijke deel blootgesteld kan zijn aan gematigd continentaal klimaat. De wijngaarden staan overwegend op lage hellingen (tot 150m) aangeplant waardoor hoogte geen verkoelende invloeden heeft.
Penley Estate Phoenix Cabernet Sauvignon
Penley is een samenvoeging van de families Penfold en Tolley. Beide families waren al heel lang actief in de wijnbouw, maar het was pas in 1988 dat de eerste telgen een stuk grond aanschaften en er cabernet- sauvignon op plantten. Penley Estate is een door en door Australisch verhaal dat zich vertaalt in toegankelijke wijnen met een schitterende kwaliteit.
Dit is een biologische wijn afkomstig uit Coonawarra. Het is een complexe en intense wijn. Prachtig boeket van pruimen, bramen en anijs met een dun laagje chocolade. Het is een heerlijke eigentijdse wijn, intens en lang in de mond met hartige tannine die de mond vullen.
Padthaway is in 1963 opgericht als wijnbouwgebied met zo’n 4.000ha. Maar pas in 1999 kreeg het haar GI-certificaat. De oorsprong van de naam ligt in het verleden. De oorspronkelijke bewoners (Potawurutj) noemden het reeds Padthaway, wat “Goed water” betekent. Het ligt iets ten noorden van en iets warmer dan Coonawarra, maar het is beter bekend om zijn witte wijnproductie, met name Chardonnay. De wijnen hier staan bekend om de balans van hun natuurlijke zuurgraad en fruit. Hetgeen op zich opvallend is juist omdat het warmer is en meer zonuren kent. Witte wijn neigt dan snel te rijp te ontwikkelen. Grootste risico is vorstschade.
De rode variëteiten (vooral Cabernet Sauvignon en Shiraz) vormen 50% van de totale aanplant van wijngaarden in de regio. Er zijn ook belangrijke aanplantingen van andere variëteiten zoals; Riesling, Merlot, Sauvignon Blanc, Traminer en Pinot Noir, met groeiende aanplant van nieuwere variëteiten zoals Viognier en Pinot Gris. Gemiddeld plet men ongeveer 32.000ton per jaar.
Watchout for Wrattonbully
Het wijngebied Wrattonbully ligt tussen Coonawarra en Padthaway en had zijn eerste commerciële wijngaarden in het gebied in 1968. Het klimaat van de regio is vergelijkbaar met Coonawarra, maar wijngaarden in de regio Wrattonbully hebben de neiging om hoger, op beter gedraineerde bodems, te liggen. De bodem van het gebied omvat klei, zand en leem bovenop kalksteen, met enkele stukken terra rossa. Cabernet Sauvignon en Shiraz zijn de meest populaire aanplant. Er is 2.700ha aan wijngaarden te vinden.
Het maritieme klimaat van Wrattonbully is ideaal voor kwaliteitswijnen. De koele nachten en warme dagen tijdens het groeiseizoen dragen bij aan de langzame rijping en geconcentreerde smaakprofiel en tevens de zuurgraad. Dit is een opkomende regio van wijnbouwers die verder dan Coonawarra kijken. Deze wijnen zullen u positief verrassen!
Cabernet Sauvignon is de meest aangeplante variëteit en produceert wijnen met zachte en complexe tanninestructuren en veel rijpe bessensmaken met minerale hints. Shiraz en Merlot zijn de andere prominente rode wijnen. De productie van witte wijndruivenrassen is op een lagere schaal, op basis van Pinot Gris, Viognier (met name voor bottrytis dessertwijnen en ook gebruikt voor het mengen met Shiraz), Chardonnay en Sauvignon Blanc.
Beroemd Coonawarra
Coonawarra is het belangrijkste wijngebied binnen de Limestone Coast-zone geroemd voor het het produceren van enkele van de beste rode wijnen in het hele land, en vaak beschreven als het beroemdste terroir van Australië. Het ligt ten zuiden van Wrattonbully en kreeg haar GI status in 2003. Het staat bekend om de Cabernet Sauvignon geteeld in zijn terra rossa bodem. De roodachtige kleur van de grond wordt veroorzaakt door ijzeroxide (roest) formaties in de klei waarbij de grond ook rijk is aan silica en andere voedingsstoffen. Jarenlang waren er geschillen binnen de Coonawarra regio over welke wijngaarden met recht als “Coonawarra” konden worden beschouwd, en welke buiten de grenzen lagen. De bodem zelf werd de beslissende factor, waarbij de landen met rode terra rossa-grond visueel te onderscheiden waren van de zwarte grond die in de hele regio werd aangetroffen.
Coonawarra’s nabijheid van de Zuidelijke Oceaan geeft het een mild zeeklimaat, met mediterrane effecten in de zomer gematigd door de koele bries die van de zee komt. Deze afkoeling van de wijnstokken is van cruciaal belang voor de rijkdom en complexiteit van de wijnen van de regio, omdat het de rijpingsperiode verlengt. Dit resulteert in een breed scala aan smaakontwikkeling. De vele zonuren stellen druiven ook in staat om volledige fenolische en suikerrijpheid te bereiken, terwijl koude nachten allemaal voor het behoud van de zuurgraad. De gemiddelde temperatuur gedurende de wintermaanden is slechts 9.8C met vorst een regelmatige bedreiging in de lente.
Naast Cabernet heeft de regio ook enig succes gevonden met zijn Chardonnay, Malbec, Merlot, Petit Verdot, Pinot noir, Riesling, Sauvignon blanc, Semillon en Shiraz.
Mount Gambier
In de zuidoostelijke hoek van groot Southern Australia ligt Mount Gambier, een regio met een klein volume dankzij de 251ha wijngaarden en slechts 21 geregistreerde eigenaren. De eerste aanplant van wijnstokken vond plaats in 1982. De regio ontving in 2010 haar GI status. Het klimaat is koel mediterraan dankzij de nabijheid van de Zuidelijke Oceaan. Tevens vermindert deze oceaan het risico op voorjaarsvorst tijdens de knoppen ontluiken. De vruchtbare vulkanische bodem is gecreëerd door de Newer Volcanics Province (een geologisch gebied met langdurige vulkanische activiteit). In de loop der jaren is as verweerd tot goed drainerende, zeer vruchtbare leem dat het dieper gelegen kalksteen bedekt.
Witte druivenrassen overheersen in de hele regio, met name Riesling, Sauvignon Blanc en Chardonnay. De nadruk ligt op aroma’s van tropische en steenfruit in de witte wijnen. Van de rode variëteiten is Pinot Noir de belangrijkste die gedijt in de koele omstandigheden. Tevens vinden we ook Shiraz.
Robe
De regio kreeg in 2006 de officiële GI-status. Het ontleent har naam aan de historische vissershaven met dezelfde naam. De wijnindustrie was hier een late nieuwkomer, waarbij visserij en toerisme een grote rol speelden in de lokale economie tot de jaren 1990. Sindsdien is er een gestage groei in de aanplant van wijngaarden (730ha in 2022) en heeft deze kleine regio zich gevestigd als een van de premium wijnproducenten.
Net als het noordelijk gelegen Mount Benson, beïnvloedt de afkoelende effecten van de Zuidelijke Oceaan het klimaat en de druiventeeltomstandigheden van de regio. Deze maken het rijpingsseizoen, vooral de zomers, koeler dan de binnenlanden in het oosten, waardoor het groeiseizoen verlengt. Dit is een van de redenen dat de wijnen van Robe een vergelijkbare intensiteit en diepte vertonen als die van Mount Benson. De hellingen van het Woakwine-gebergte zijn ideaal voor rode druivenrassen als Cabernet Sauvignon en Shiraz en biedt enige bescherming tegen de sterke en koelende wind die van de Zuidelijke Oceaan afkomstig is. Ook de vele meren matigen de koele temperaturen. De bodem is divers en varieert van terra rosso tot zandleem op kalksteenruggen tot kalkhoudend zand op de kustvlaktes.
Mount Benson
Aan de westelijke kalksteenkust vinden we de regio Mount Benson. Het is een van de kleinste regio’s in de Limestone Coast-zone met 500ha en ook een van de jongste, met de eerste commerciële wijngaarden die pas in 1989 zijn geplant. Sindsdien is de wijnindustrie van de regio getuige geweest van een gestage groei met veel bekende lokale en internationale namen die zich hier vestigen – met name Michel Chapoutier van de Rhône-vallei en het Belgische wijnhuis Kreglinger. Op basis van haar potentieel als kwaliteitswijnregio kreeg Mount Benson in 1997 de GI status.
De oceaaninvloed verkoelt de zomertemperaturen dan bijvoorbeeld Coonawarra in het oosten, met een gemiddelde van 19C. Dit resulteert in een langer groeiseizoen met meer hangtijd voor de druiven – waardoor een rijk en complex fruitprofiel ontstaat. Mede ondersteunt door de kalkrijke bodem. Dit zijn een van de kenmerken die kwaliteitswijnboeren naar Mount Benson trekken.
Shiraz is hier de meest succesvolle druif en produceert intens gearomatiseerde wijnen; de beste voorbeelden komen van de wijnstokken met een lagere opbrengst. De iconische status is het resultaat van vele bekroonde wijnen en de betrokkenheid van het merk Chapoutier. De noordelijke Rhône-ervaring om de stijl van deze wijnen te verbeteren door Viognier toe te voegen, is hier ook behoorlijk populair. Cabernet Sauvignon is de andere belangrijke rode druivensoort. Sauvignon Blanc is de witte druif bij uitstek, vanwege de koelere groeiomstandigheden, en produceert enkele van de beste wijnen van deze variëteit in Australië.
De staat South Australia is het kloppende hart van de wijnindustrie in Australië, vergelijkbaar met de Languedoc-Roussillon in Frankrijk. Het produceert ongeveer de helft van alle Australische wijnen. En dat op zo’n 76.000ha. De totale opbrengst in 2022 was 805.000ton waarvan 506.000ton uit The Riverland in Lower Murray kwam. Maar het is zeker niet alleen volume wat hier geproduceerd wordt.
De staat South Australia ligt in het centrum van de zuidelijke kuststrook. Ondanks het volume, produceert South Australia kwalitatief goede wijnen vooral van Shiraz. Dit is mede mogelijk door de diversiteit in terroir en klimaat. De wijngaarden liggen geconcentreerd rondom de baai nabij Adelaide wat de wijnhoofdstad is. Mede dankzij deze baai, de Great Australian Bight, kan het koele water van de Zuidelijke Oceaan verkoeling honderden kilometers landinwaarts brengen, wat zo nodig is om de frisheid in de wijnen te behouden. De wijnbouwgebieden liggen tussen 32 en 38 graden zuiderbreedte. Vertaald naar Europa zou dat van midden Marokko tot Lissabon zijn. U zal dan ook niet vreemd opkijken dat irrigatie van groot belang is.
De Geografische Indicatie is onderverdeeld in 7 zones en 18 regio’s. De meest bekende regio’s zijn Barossa Valley en Eden Valley voor hun Shiraz, Clare Valley en Adelaide Hills leveren rijke Chardonnay, Coonawarra staat vooral bekend om haar Cabernet Sauvignon en tenslotte McLaren Vale is perfect voor Grenache.
Ook vinden we mousserende wijnen in Zuid Australië. Dit is de snelst groeiende export markt met wijnen die tonen van gist en brioche opleveren.
In dit artikel gaan we meest bekende zones, Barossa en Mount Lofty Ranges, en de twee meest onbekende Peninsulas en Far North verkennen.
Geschiedenis
Vanzelfsprekend kent Australië niet zo een lange geschiedenis als de landen uit de oude wereld. De eerste druivenranken werden in aangeplant door een Britse kolonist in North Adelaide. Terwijl de eerste wijn pas in 1841 vanuit een wijngaard rondom Adelaide kwam van stokken die in 1838 waren aangeplant.
Pas sinds 1960 is er een appellatiesysteem ingevoerd die de geografische oorsprong weergeeft waar de druif vandaan komt. Volgens deze wet moet minimaal 85% van de druiven uit deze specifieke regio vandaan komen.
Druivenrassen
Het gebied omvat voornamelijk uit rode wijnen van vooral Shiraz. Cabernet Sauvignon gedijt ook, met name in de regio’s Barossa en Coonawarra. Vanwege het specifieke klimaat van de regio groeit Grenache hier zeer goed en wordt het vaak gemengd met Shiraz en Mourvedre om de beroemde Australische GSM Blends te produceren. Zie hier ook de link naar zuid Frankrijk waar GSM te vinden is in de zuidelijke Rhône. Witte wijn is een stuk minder prominent aanwezig in dit kloppende hart van Australië. Wel is Riesling uit Clare Valley en Adelaide Hills wereldberoemd en van wereldklasse. Een andere variëteit die hier veel wordt verbouwd, is Chardonnay, die wordt gebruikt om witte wijnen van hoge kwaliteit te produceren. Minder vaak geteelde witte variëteiten zijn Semillon, Roussanne, Viognier en Verdelho.
De Geografische Indicaties toegelicht
Far North zone
De GI Far North is eigenlijk te heet en te droog voor enige vorm van landbouw. Reeds in 1865 identificeerde landmeter George Goyder dat ten noorden van Southern Flinders Ranges het te heet is om ook maar iets te laten groeien. Desondanks is de GI in 1996 opgericht.
High-desert stijl in Southern Flinders Ranges
In Southern Flinders Ranges speelt hoogte een belangrijke rol in wijnbouw. Wijnhuizen zijn schaars, maar dankzij de hoogte die koele nachten geeft ontstaat toch wijn met veel fruit en hoge zuren. De meest opwindende wijnen zijn afkomstig van woestijnvriendelijke druivensoorten als Tempranillo en Sangiovese, hoewel we ook Cabernet Sauvignon en Shiraz tegen komen. De wijngaarden liggen verspreid op een hoogte van 20m nabij de kust tot 718m nabij de top van Frypan Hill. Maar de meeste wijngaarden liggen tussen 350 en 500m om zo toch te kunnen profiteren van iets koelere temperaturen onder invloed van de Spencer Gulf. Er staat 167ha aangeplant op rijke kalksteengrond waarbij 95% Shiraz is.
The Peninsulas
The Peninsulas dankt haar naam aan de twee schiereilanden die de regio omvat. De zone is in 1996 gecreëerd. Op de Peninsulas vinden we maar zeer beperkt wijnbouw, slechts 70ha. Tevens zijn er geen regio’s of subregio’s te vinden. De wijngaarden liggen zowel vlak aan de kust als verder landinwaarts. Gezien de uitgestrektheid, zijn hier veel verschillende typen in de bodemopbouw; van terra rossa bodem tot kalkzandsteen. We vinden hier veel uiteenlopende druivenrassen. Natuurlijk Shiraz en Cabernet Sauvignon voor rode wijn en Chardonnay voor witte. Maar ook Viognier en Muscat d’Alexandrie.
Mount Lofty Ranges
Vernoemd naar de bergketen, vinden we de stad Adelaide in de zone Mount Lofty Ranges. De stad is de wijnhoofdstad van Australië en is vereert met deze titel samen met 10 andere steden zoals Bordeaux, Nappa Valley in de VS en Bilbao-Rioja in Spanje.
Net als andere wijnbouwgebieden van South Australia, beïnvloeden variaties in topografie, waaronder hoogte, nabijheid van de kust en een breed scala aan grondsoorten de omstandigheden binnen de zone sterk. Als gevolg hiervan hebben de drie Mount Lofty-regio’s verschillende klimatologische en druiventeeltomstandigheden. Het totale wijngaard arsenaal bedraagt 9.732ha en een opbrengst van 48.500 ton.
Clare Valley de Riesling benchmark
De Clare Valley is het meest noordelijke wijndistrict van South Australia en ligt een beetje geïsoleerd. Riesling heerst hier, al probeert Eden Valley in Barossa Clare Valley van de troon te stoten. Riesling levert hier haar klassieke aroma’s als exotisch fruit, limoen, oranjebloesem, appels en dat gedragen door minerale ondertonen en een fris natuurlijk zuur. De topwijnen kunnen zonder problemen 20 jaar in een kelder bewaard blijven. Ook de rode wijnen van Shiraz en Cabernet Sauvignon staan goed aangeschreven.
De meeste wijngaarden liggen op 400 tot 500m hoogte. Het klimaat is overwegend gematigd continentaal met lange warme zomerdagen en koele nachten. Deze dagelijkse temperatuur verschillen dragen bij aan de zuurgraad en de fruitige aroma’s. Verder profiteert ze van de warmere westenwind die vanuit de Spencer Golf afkomstig is. De bodem is gevarieerd met een mix van vruchtbare alluviale structuur, verweerde rotsen en kalksteen.
Watervale is een subregio in Clare Valley nabij de stad Watervale. Het is hier koeler dan in Clare Valley doordat het gebied wat meer gesloten is en de koudere wind van de Golf van Sint Vincent de temperatuur beïnvloed. Hiervan kan de Riesling zelfs nog meer profiteren. De bodem is hier meer opgebouwd uit kalkzandsteen.
Ook Polish Hill is geïdentificeerd als een subregio dankzij de gebroken leisteen die de bodem vormt waardoor de wijnen een goede reputatie gevestigd hebben.
Jim Barry Watervale Riesling 2022
Jim was een pionier in Clare Valley en was één van de eerste gekwalificeerde wijnmakers in de regio. De 32ha grote Florita wijngaard in Watervale kent ook een interessante historie. In 1946 stond hier Palomino aangeplant om Fino Sherry te maken. De wijngaard werd in 1962 opnieuw aangeplant met Riesling. Uiteindelijk kwam de wijngaard in 1986 in handen van Barry. De wijngaard staat aangeplant op glooiende heuvels met een ondiepe leemachtige bodem op een kalkhoudende siltsteen. Doordat er goede ventilatie is, is de kans op vorstschade verkleint. Inmiddels kent de wijngaard 50 jaar oude Riesling stokken, maar ook staat er Assyrtiko aanplant.
De wijn heeft aroma’s van limoen, grapefruit en witte bloemen. Dat gecombineerd met een ziltige ondertoon en iets van natte steen wat duidt op een mineraalrijke wijn. De wijn heeft een aangename verfrissende zuurgraad. En met een 12% alcoholpromillage levert dit een prettige wijn op dat heerlijk is als aperitief of bij pasta gerechten.
Adelaide Plains
Er waren ooit een aantal wijngaarden op de Plains ten zuiden van het stadscentrum van Adelaide, maar deze gebieden zijn nu bedekt met de voorstedelijke wildgroei van Adelaide. De wijnregio is opgezet in 1950 maar de GI toekenning kwam pas in 2002. De Adelaide Plains is een van de heetste en vlakste wijngebieden in South Australia, en kan worden vergeleken met de binnenlanden. Vandaar dat irrigatie van groot belang is. De zuidwestelijke wind vanaf de Golf van Sint Vincent is essentieel om de wijngaarden verkoeling te leveren.
Vooral Cabernet Sauvignon, Merlot, Chardonnay, Sauvignon Blanc en Colombard doen het hier uitstekend. Het wijnbouwgebied omvat bijna 600ha maar slechts 379ha is aangeplant. Alom vertegenwoordigd is de roodbruin leemachtig zand met kalksteen op diepere niveaus. Deze dragen de royale opbrengsten in het gebied.
Adelaide Hills
De Adelaide Hills ligt op 14 kilometer van de kust van Golf van St Vincent; de wind van deze baai heeft een temperend effect op het mediterrane klimaat van deze regio. Hierdoor is Adelaide Hills één van de koelste regio’s in South Australia is met een gemiddelde temperatuur van ongeveer 20.4C. Ze omvat bijna 4.000ha aan wijnbouwgebied waar 3.700ha van staat aangeplant. De regio is heuvelachtig met veel valleien. Met name op de noordelijke hellingen vinden we Cabernet Sauvignon die daar goed kan rijpen. Terwijl we ook Chardonnay, Sauvignon Blanc, Pinot Noir en Shiraz vinden.
De regio bestaat uit twee subregio’s, Lenswood en Piccadilly Valley. Lenswood is een opkomende regio voor koelklimaat wijnen. De temperatuur komt niet hoger dan 18C met een gemiddelde regenval van meer dan 1000mm per jaar. Door deze koele temperaturen ontstaat er een lange rijpingstijd wat goed is voor de aroma ontwikkeling. Tevens kent de regio een bodemopbouw van schist en ijzerrijk quartz wat de wijn een typische minerale structuur geeft. Dat is dan ook de reden voor een eigen geografische erkenning.
Piccadilly Valley gelegen nabij Adelaide is een gebied waar vooral mousserende wijn van Chardonnay en Pinot Noir gemaakt wordt.
Belangrijk Barossa zone
Barossa ontleent haar naam aan de Barrossa Ridge in Andalusië, Spanje. Dit was de plaats van een Britse overwinning op de Fransen tijdens de Napoleontische oorlogen. De voormalige adjudant van de zegevierende Britse commandant werd in 1836 benoemd tot Surveyor General van de nieuwe kolonie Zuid-Australië en noemde het gebied naar deze plek in Spanje, hoewel het verkeerd gespeld in de administratie werd opgenomen. Hoewel het grootste deel van de Australische wijnindustrie direct werd beïnvloed door de Britten, werd de Barossa Valley gevormd door de invloed van Duitse kolonisten die op de vlucht waren voor vervolging uit de Pruisische provincie Silezië (het huidige Polen).
De zone Barossa kent 2 regio’s, Barossa Valley en Eden Valley. Daar waar Barossa warmer is met de nadruk op rode wijn, heeft Eden Valley door haar hoogte een koeler klimaat waar ook heel goede witte wijnen vandaan komen. Hier vinden we het kloppende hart van de kwaliteitswijnen uit Australië.
Barossa Valley
De wijnstreek Barossa Valley is een van de oudste en meest prestigieuze wijnproducerende regio’s van Australië. Het staat vooral bekend om haar Shiraz-wijnen. Het klimaat van het gebied is erg warm en droog met temperaturen die boven de 35C liggen. Terwijl gemiddelde temperatuur slechts 21.9C bedraagt. De subregio ligt in de vlakke vallei van North Para rivier met glooiende heuvels op een ondergrond van leemachtige klei en zand. De meeste witte wijnaanplantingen van het gebied (Chardonnay, Riesling en Semillon) bevinden zich op de hoger gelegen heuvelwanden rond de vallei, waar ze kunnen worden gekoeld door de zeebries. In de afgelopen tijd heeft het gebied enig succes geboekt met aanplant van Rhône-variëteiten, waaronder Grenache en Mourvèdre. Door het hete klimaat kunnen de druiven overrijp worden, waardoor de wijnmakers de schilweking moeten beperken om te voorkomen dat de tannine te strak wordt.
Shiraz uit Barossa Valley heeft de neiging om enkele van de krachtigste, smaakvolle wijnen te leveren. Barossa staat internationaal hoog aangeschreven. De typische Barossa Valley Shiraz draait om krachtig rijpe bramen-, gedroogde bessen- en mokka-aroma’s, samen met een vleugje tabak en een aardsheid. Vaak hebben deze wijnen ook aanzienlijke vlezige en zwarte peperaroma’s. Tannine is over het algemeen stevig, maar zacht. Het alcoholgehalte is van nature vrij hoog, beginnend met 14% -15%. Het bekend dat de top wijnen zich tientallen jaren kunnen ontwikkelen.
Hoewel Shiraz de steunpilaar van deze regio is, zult u ontdekken dat GSM- blends en Shiraz-Cabernet-blends vrij populair en over het algemeen van hoge kwaliteit zijn. Wijnhuizen produceren vaak blends om nog meer complexiteit in hun afgewerkte wijnen te plagen door verschillende smaakprofielen te combineren.
Als u op zoek bent naar wijn met een onvergetelijke smaak in Australië, is Barossa Valley een van de beste regio’s om te bezoeken, omdat het bekend staat om zijn uitgebalanceerde wijnen.
Eden Valley
In het zuidoosten van Barossa in de Mount Lofty Ranges vinden we Eden Valley en haar subzone High Eden. De regio is kleiner met haar 2.169ha aan wijngaarden. De hoogte (350-500m) maakt Eden een duidelijk koeler klimaat dan Barossa Valley, wat leidt tot een langer groeiseizoen en wijnen met een intense fruitsmaken. De zuurgraad van de wijnen is een belangrijke eigenschap voor houdbaarheid.
Shiraz uit dit gebied is iets eleganter (met verhoogde zuurgraad) met een algeheel delicater fruitprofiel en een grotere focus op hartige secundaire aroma’s. Een van de beroemdste single vineyard-wijnen van Australië is Henschke’s Hill of Grace met haar 140 jaar oude Shiraz wijnstokken is afkomstig uit Eden Valley. Het gebied produceert ook de meerderheid van de witte wijnen van de Barossa zone, waaronder een zeer gortdroge zuurgedreven Riesling en hoogwaardige, maar weelderige stijlen van Chardonnay. Eden Valley is een geduchte concurrent voor Clare Valley als het gaat om hoogwaardige Riesling. Deze wijnen zijn vergelijkbaar met de topwijnen uit Duitsland.
Western Australia is de grootste staat van het land terwijl het één van de kleinste wijngebieden huisvest. Deze vind je in het uiterste zuidwesten en zuiden van deze staat vanaf de stad Perth tot het zuidelijkste punt. De noordelijke en oostelijke regionen van deze staat zijn veel te heet en droog om druiven voor goede wijnen te kunnen verbouwen. Hoewel in 2020 slechts ~2% van de Australische wijnen uit Western Australia komen vind je hier geweldig mooie wijn. Die ongeveer 20% van de kwaliteitswijnen uit Australië vormen.
Hoewel het qua breedtegraad, met 33 graden zuiderbreedte, ligt op dezelfde hoogte als Hunter Valley, lijkt het klimaat meer op dat van Bordeaux. Het is dan niet verwonderlijk dat de meest succesvolle druivensoorten dit weerspiegelen. Het is dus geen toeval dat veel wijnmakers uit dit gebied streven naar een meer Europese wijnstijl dan hun tegenhangers uit New South Wales en Zuid-Australië. Vooral Margaret River staat bekend om zijn meer evenwichtige, elegante wijnen, die contrasteren met de krachtige, fruitgedreven wijnen van de regio’s verder naar het oosten.
Geschiedenis
Het is allemaal begonnen in 1829 toen Thomas Waters het Swan district oprichtte. De eerste kennismaking met wijn productie gaat terug naar 1840 met het oprichten van Sandalford in de Swan Valley subregio door de eerste Surveyor General van West-Australië, John Septimus Roe. Het Swan district staat te boek als één van de heetste wijnbouwgebieden ter wereld. In 1967 werd Margaret River opgericht toen men zich realiseerde dat hier wijn van zeer hoge kwaliteit geproduceerd kan worden. Tot in de jaren 1970 lag de focus van wijnbouw in Swan Valley, maar is sindsdien afgenomen. Dit ten faveure van andere nieuwe zones die ontstonden dankzij klimaatveranderingen.
Zones
De hele staat Western Australia is onderverdeeld in vijf zones en negen regio’s, waarvan Margaret River de meest bekende is. De maritieme invloed van de Indische Oceaan is van groot belang welke leidt tot een langere rijping en ontwikkeling van interessante delicate wijnen.
De voornaamste druivenrassen zijn dus Chardonnay, Cabernet Sauvignon, Semillon, Sauvignon Blanc maar ook Merlot, Shiraz en Riesling zien hun populariteit stijgen.
Western Australian regio’sWestern Australian zones
Heet Eastern Plains, Inland and North of Western Australia
De Geografische Indicatie (GI) Eastern Plains, Inland and North of Western Australia is in 1996 in het leven geroepen. Hoewel zeer groot in omvang, zijn hier nagenoeg tot geen wijngaarden te vinden, simpelweg omdat het te warm en droog is.
In het zuidwestelijke puntje van Eastern Plains, Inland and North of Western Australia, nabij Lake Grace vinden we Walkers Hill Vineyard. Dit is de meest in het binnenland gelegen wijngaard van Western Australia. In 1995 ontdekten Bill en Angela Walker dat een stukje van hun land minder opbracht doordat er stukken ijzersteen in de grond zaten. Bill had reeds een passie voor wijn en besloot het stuk rijp te maken voor druivenstokken. De eerste hectare wijnstokken geplant was Shiraz en de eerste jaargang werd geproduceerd in 1998. In de volgende 5 jaar plantte Bill nog een hectare Shiraz en ook een hectare Chardonnay. Inspanningen werden beloond, toen de 2002 Shiraz werd bekroond met een gouden medaille op de Mt Barker QANTAS Wine Awards. Vele prijzen volgden voor de Shiraz en de Chardonnay van dit estate.
Rode wijn uit Central Western Australia
Ingeklemd tussen de Eastern Plains, Inland and North of Western Australia in het oosten en de Greater Perth in het westen, vinden we Central Western Australia GI. Ook deze Geografische Indicatie is in 1996 in het leven geroepen. De focus ligt hier op rode wijn. De zone kent een semi-aride klimaat met hete zomers en minimale regenval. Hierdoor produceren de druiven volle krachtige wijnen met uitzonderlijke fruit aroma’s. De regio staat vooral bekend voor haar tarwe-aanplant. Maar er zijn hier een handvol wijngaarden te vinden waar vooral Cabernet Sauvignon en Shiraz staan aangeplant. Vooral de wijngaarden die dichter bij de wijngaarden van Greater Perth of South West Australia zones liggen hebben de neiging om de geweldig mooie wijnen waar Western Australia om bekend staat te evenaren.
Stedelijk Greater Perth
De zone Greater Perth, wat de naam al suggereert ligt rondom de stad Perth en omvat verschillende regio’s. Waarom deze zone zo ver naar het noorden uitstrekt is niet geheel duidelijk. De drie regio’s lijken zeer verschillende klimaten te hebben: de Swan Valley een droge, hete oven; de Perth Hills gedeeltelijk gekoeld door hoogte en helling; en het westelijke Peel wordt gematigd door de direct aangrenzende Indische Oceaan.
Historisch Swan district
Het Swan district ligt ten noorden van de stad Perth. Dit is waar alles begon. De zone kent een warm tot heet mediterraan klimaat. Maar kent verkoeling door de zuidwestelijke zeebries met de naam Fremantle Doctor. De regio is maar liefst 3.600km2 met 890ha aan wijngaarden. De belangrijkste druivensoorten zijn Chardonnay, Verdelho en Chenin Blanc. Daarnaast staan er ook Shiraz en Cabernet Sauvignon aangeplant. De bodems van het Swan District zijn typisch jonge alluviale bodems; zeer diep, met een uitstekend vochtvasthoudend vermogen. Bodemsoorten variëren sterk, van diep drainerend zand over kalksteen langs de kuststrook rond Wanneroo tot goed gedraineerde grindleem langs de randen van de Darling Scarp, diep rijke rode leem rond de Swan River. Op de lagere hellingen van de Darling Range ligt het zeer geschikte grindzand tot grindachtige zandleem boven bruin leem.
Ooit kwam bijna alle wijn van West-Australië van wijngaarden in het Swan District, maar het zijn nu de regio’s verder naar het zuiden, zoals Margaret River, die de productie domineren. Swan Valley wijngaarden zijn niet volledig verdwenen, maar de andere regio’s hebben een veel dramatischer uitbreiding gezien.
De Swan Valley vormt een subregio in de zuidoostelijke hoek van het bredere Swan District en wordt doorsneden door de Swan rivier. De bodem is hier overwegend alluviaal met grijs zand over klei in de Herne Hill-flats. De wijngaarden langs de rivier zijn in staat om hoge opbrengsten te produceren, waarbij de intense hitte en zonneschijn wijnen creëren die worden gekenmerkt door volheid van lichaam in plaats van complexiteit en verfijning. Doordat deze zone warmer is dan de andere zones typeren de wijnen zich door hun rijke fruit aroma’s met een hoger alcoholpercentage. Juist door die verzengende hitte, is het niet verwonderlijk dat ze hier tevens goede versterkte wijnen produceren van vooral Verdelho en Shiraz.
Boetiek wijn uit Perth Hills
Perth Hills is een Australisch wijngebied dat een lang dun gebied beslaat dat van noord naar zuid loopt, net landinwaarts van Perth. De regio loopt evenwijdig aan de Darling Scarp (of Darling Range), een helling die zich uitstrekt van de stad Bindoon in het noorden tot Serpentine 110 kilometer naar het zuiden. De regio omvat 120haa wijnbouwgebied en is verdeeld in vier verschillende subgebieden: Bickley Valley; Chittering Vallei; Serpentijn; en het Hill centre.
Wijnbouw is al meer dan honderd jaar een essentieel onderdeel van de agrarische sector in de regio. Desondanks vormt druiventeelt een niche in de grote sector. Echter de coöperatie Western Range Wines die de druiven opkoopt van een aantal wijngaarden kan hier verandering in brengen.
Genesteld in de Lower Chittering Valley, vormen de zacht glooiende heuvels een rustige achtergrond voor de talloze boomgaarden, boerderijen en wijngaarden die op de heuvels liggen. Gelegen tot 300 meter boven de zeespiegel, zijn het klimaat en de bodem van de Chittering-vallei heel anders dan die van nabijgelegen wijnbouwgebieden. Het klimaat is typisch mediterraan met koude, natte winters en warme, droge zomers. Door de hitte en de vele zonneschijnuren doen vooral Cabernet Sauvignon, Merlot en Shiraz het hier bijzonder goed. Terwijl de koelere delen van Perth Hills in staat zijn uitmuntende Chardonnay en Semillon wijnen te produceren. Daarnaast vinden we hier Viognier, Tempranillo, Mourvèdre, Zinfandel en de onbekende Durif (een franse kruising tussen Peloursin en Syrah).
Onbekend Peel
Net ten zuiden van Perth vinden we Peel met zo’n 200ha aan wijnbouwgebied, waarvan er slechts 52ha zijn aangeplant. De eerste druiven zijn hier in 1857 aangeplant terwijl de eerste commerciële wijngaard pas in 1974 zijn aangeplant. Hoewel er inmiddels meerdere variëteiten te vinden zijn, blijft Shiraz het boegbeeld in de regio.
De regio heeft een continentaal klimaat met koele natte winters en hete droge zomers. Terwijl de meer landinwaarts gelegen gebieden en de hoger gelegen delen profijt hebben van de harde wind, hogere regenval en lichtelijk lagere temperatuur. De meren en dammen en tevens de Indische Oceaan in deze regio spelen een grote rol in het afkoelen van de wijngaarden en daarmee het rijpingsproces van de druiven. De bodemopbouw in het oostelijke deel van de Peel, met haar graniet en gravel, is heel anders dan die aan de kust. Deze omvat meer kalkzandsteen en klei.
Vooral de Chenin Blanc kan hier tot enorme hoogtes reiken qua smaak concentratie en kent een heel andere stijl dan die uit de Loire.
Kwaliteits wijnen uit South West Australia
Dit is de meest omvattende zone waar we tevens geweldig goede wijn uit Western Australia tegen komen. Het mediterraan klimaat en nabijheid van de Indische Oceaan biedt een bijna perfecte omstandigheid om druiven te delen.
De kenmerkende wijn van West-Australië is een blend van Sauvignon Blanc en zijn beroemde grasachtige Semillon. Deze klassieke witte Bordeaux-blend wordt terloops “SSB” of “SBS” genoemd, afhankelijk van de verhoudingen van elke variëteit, en is vaak de instapwijn waarop een producent wordt beoordeeld.
Opkomend Geographe
Net in het westen genieten de wijngaarden van Geographe van de koele, vrij drainerende eigenschappen van grindachtige kalksteen, die goed combineert met de koele maritieme bries die ‘s ochtends landinwaarts waait en’ s middags terug naar zee. Hier vind je interessante druivensoorten zoals Tempranillo en Nebbiolo naast de klassieke soorten als de fruitige Cabernet Sauvignon (vaak geblend met Merlot), Gamay, Shiraz, de citrusachtige Chardonnay en de SSB-blend.
Geographe heeft ongeveer 790ha aan wijngaarden en kent veel overeenkomsten met het zuidelijk gelegen Margaret River. Echter doordat er geen invloed is van de Antarctische Oceaan is het klimaat net iets warmer. Wat leidt tot krachtigere, meer fruitgedreven wijnstijlen. Het groeiseizoen is lang door de hoge luchtvochtigheid en de warme temperaturen die gematigd worden door de wind vanaf Indische Oceaan.
Europese wijnstijl in Margaret River
Margaret River ligt in het uiterste zuidwestelijke punt van Western Australia. Het is één van ’s werelds geografisch meest afgelegen wijngebieden. Het is tevens Australisch meest maritieme wijnregio in termen van regenval. Het vierkante schiereiland van de Margaret River wordt volledig gevormd door de Leeuwin-Naturaliste-bergkam. Dit is een lage graniet- en gneisformatie die bijna 100 kilometer tussen Cape Naturaliste en Cape Leeuwin loopt. Deze harde gesteentelagen zijn bedekt met laterietgronden, rijk aan sporenelementen zoals aluminium en ijzer (de laatste geven ze hun karakteristieke rode tint). De wijngaardoppervlakte beslaat maar liefst 5.700ha. Vooral Cabernet Sauvignon, Chardonnay en Sauvignon Blanc met Semillon staan aangeplant.
Het klimaat heeft veel weg van een droog jaar in Bordeaux. En dat merken we ook terug in de wijnstijl. Nog steeds staat Margaret River bekend om haar klassieke (lees Bordeauxachtige) Chardonnay en Cabernet Sauvignon wijnen , maar ook de unieke Semillon/Sauvignon Blanc blends. De Chardonnay van Margaret River is een krachtige volle wijn die zich karakteriseert door haar frisse rijpe fruit aroma’s met een goede zuurgraad.
Cullen Cabernet Sauvignon Merlot 2021
Eén van de meest bekende wineries uit Margaret River is waarschijnlijk wel Cullen Wineries. Deze wijn wordt aangeduid als de junior Diana Madeline, met de cabernet sauvignon druiven afkomstig van de Cullen Wines ‘old block’ cabernet sauvignon, 50 jaar geleden geplant in 1971. Het is een blend van 78% cabernet sauvignon, 19% merlot, 2% cabernet franc en 1% petit verdot. De druiven werden met de hand geoogst op de fruit- en bloemdagen van de biodynamische kalender en gedurende 10 – 26 dagen op schillen gefermenteerd met inheemse gisten. De malolactische gisting verliep op natuurlijke wijze. De wijn werd 7 maanden gerijpt in 30% nieuwe Franse eiken vaten.
De kleur is paars met een diepe intensiteit. In de neus vertoont de wijn een krachtige reeks ijzersteen, chocolade, kers, violet en moerbei. De fijne tannine omlijsten de volle structuur en fruitige blend. De wijn kan nog prima bewaard worden tot wel 30 jaar! Schenk deze wijn bij vleesgerechten als rund of lam. Tevens misstaat ze niet bij miso aubergine.
De opkomende Blackwood Valley-regio is de thuisbasis van enkele van de meest continentale of binnenlandse wijngaarden van West-Australië. Deze regio is misschien het best aan te duiden als “inland Margaret River”. Hoewel deze zich hooguit op 110 kilometer (70 mijl) van de kust van de Indische Oceaan bevinden. Sinds 1976 heeft de regio geprofiteerd van de favoriete bodem en klimatologische condities om wijn te verbouwen. Er staat ongeveer 450ha aangeplant door 15 wineries. De overheersende druivensoorten zijn Cabernet Sauvignon, Chardonnay, Sauvignon Blanc en Shiraz.
De Cabernet Sauvignon is de meest aangeplante druif, die meestal smaken van zwarte bessen en donkere chocolade vertoont. Shiraz-aanplant neemt toe en levert de verwachte specerij in de neus en het gehemelte. Chardonnay is rijk aan smaken van rijpe meloen en perzik. De Sauvignon Blanc is aromatisch met smaken van steenfruit, gras en citrus.
Bordeaux uit Manjimup
Gelegen in het hart van het zuidwesten van Western Australia tussen torenhoge bossen, geniet het kleine Manjimup een uitstekende reputatie. Van gewaardeerde dure truffels, een breed scala aan groente en fruit en natuurlijk wijn van hoge kwaliteit. Zand maakt geleidelijk plaats voor grindgronden in plaats van leem, hoewel ook losse löss wordt gevonden op de hogere hellingen. Manjimup is pas midden jaren 70 ontdekt als een wijnregio. Er zijn inmiddels ongeveer 150ha aan wijngaarden met overwegend Cabernet Sauvignon, Merlot, Chardonnay en Verdelho. De regio heeft ongeveer dezelfde gemiddelde temperatuur en zonuren als Bordeaux. Vandaar dat de klassieke Bordeaux-blend ook geen verrassing is hier. Deze geven een zeer elegante en aantrekkelijke wijnen.
Manjimup ligt hoger dan Margaret River en is daardoor meer continentaal, ondanks de invloed van de Indische en Zuidelijke Oceanen. De meer gelijkmatige temperaturen tijdens de rijpingsperiode zorgen voor intense fruitsmaken in de druiven. De rode, grindachtige leem, ontstaan door de erosie van de Warren-rivier, is wat Manjimup het duidelijkst onderscheidt van zijn buren. De oorzaak ligt in een oud granieten bed, vergelijkbaar met dat van de Leeuwin-Naturaliste-bergkam in Margaret River. Dit wordt bedekt door een laag wat rijk aan ijzer en aluminium is, waarvan de oxidatie verantwoordelijk is voor de rossige tint van lokale bodems.
Ongebruikelijk Pinot Noir in Pemberton
Hoewel begin jaren 80 van de vorige eeuw de eerste commerciële aanplant geschiedde, waren de wijnboeren opgelucht toen in 2016 Pemberton gescheiden werd van Manjimup en doorging onder een eigen geografische indicatie. Dit is veruit wel de grotere geografische indicatie van de twee met maar liefst 466ha.
Het klimaat is hier, net als in Margaret River, gematigd door de aanwezigheid van de Indische Oceaan en de Zuidelijke (Antarctische) Oceaan. Pinot Noir is succesvol in de donkere koele bodems van Pemberton dan de rode warmere bodems van Manjimup. Ook Chardonnay blijkt het hier zeer goed te doen en levert rijke aromatische witte wijnen. Die vaak op eiken hout rijpen voor meer complexe aroma’s. Een recente ontwikkeling is Merlot van topkwaliteit.
Great Southern District
Het grootste wijngebied in Western Australia, Great Southern, heeft een spanningswijdte van maar liefst 200km. Het omvat diverse soorten terroir en is de koelste zone van de staat. Vandaar dat hier ook diverse subzones te vinden zijn; Albany, Denmark, Frankland River, Mount Barker en Porongurup. Over het algemeen kan je de bodemopbouw vergelijken met die van Margaret River met grind of zandleem als deklaag met diepere gneis en graniet. Ook de rivieren die het gebied doorsnijden spelen van groot belang. Naast het afbakenen van de verschillende subregio’s verschaft het ook de nodige irrigatiewater.
Riesling is de specialiteit van Great Southern met een frisse citrusachtige stijl die vergelijkbaar is met de Riesling uit Clare en Eden Valley. Ook Pinot Noir levert zeer goede wijnen, naast de “reguliere” Cabernet Sauvignon, Shiraz en Chardonnay.
Bron: https://winewa.asn.au/great-southern
Frankland River
Deze subregio grenst in het noordwesten aan Manjimup en omvat 1.600ha aan wijngaarden. Dat maakt deze subregio de meest productieve regio van Great Southern. De eerste wijngaarden zijn aangeplant in 1967 en zijn daarmee één van de oudste in Western Australia. De subregio kenmerkt zich door haar alluviale bodem zoals uiterwaarden en valleien met gemengde klei en grind. Doordat de meeste wijngaarden op 150-300m hoogte liggen is de wijnstijl meer gefocust op koel klimaat. Hoewel er een mediterraan klimaat heerst. Dit wordt gekoeld door de zeebries.
Riesling is ongetwijfeld de specialiteit van het gebied met frisse stijlen die zich profileren ten opzichte van de meer diesel-kerosine aroma’s van de warme noordelijke regio’s. De koele nachten en minerale bodems zijn de drijfveer achter deze frisse stijl. Andere druivensoorten zijn Chardonnay, Pinot Noir, Cabernet Sauvignon en Shiraz.
Mount Barker
In het hart van Great Southern ligt het kleine Mount Barker. Er zijn hier een aantal kleine, door een familie gerunde wijnhuizen, maar er is ook een groeiende interesse van grotere bedrijven die graag een uniek ‘Mount Barker’-element aan hun wijnportfolio’s willen toevoegen. Het gebied wordt over het algemeen beschouwd als de geboorteplaats van de moderne wijnindustrie van West-Australië in de jaren 1960. Het klimaat is mediterraan dat gekoeld wordt door de Zuidelijke Oceaan. De wijngaarden liggen rond de Mount Barker op 150 tot 300m hoogte. De regio onderscheidt zich ook door zijn vrij drainerende grindleemgrondsoorten met lateriet- en granietafzettingen. Lokaal bekend als “Marri”, deze bodems zijn laag in vruchtbaarheid, wat helpt bij het beheer van opbrengsten en druivenkwaliteit.
Mount Barker heeft slechts een relatief kleine output van wijn elke jaargang, maar staat bekend om de hoge kwaliteit van zijn koelklimaatvariaties: Riesling, Chardonnay en Pinot Noir.
Albany
In het zuiden van Mount Barker ligt Albany. Hier vinden we vooral kleine familiebedrijven met een sterke trend naar biologische en biodynamische productie. Verspreid over de regio vinden we 70ha aan wijngaarden. De stijl van de meeste Albany-wijnen is relatief ingetogen, dankzij een breed mediterraan klimaat met natte, koele winters en warme, droge zomers. Er is een grote maritieme invloed in het gebied waarbij de zachte zeewind bekend staat onder de naam Albany Doctor. Geen van de Albany wijngaarden liggen meer dan 40 kilometer van de kust.
Albany staat bekend om zijn Riesling, Chardonnay, Sauvignon Blanc en (op bepaalde locaties) Pinot Noir.
Porongurup
Er zijn een aantal kleine, door een familie gerunde wijnhuizen in Porongurup, allemaal binnen een paar kilometer van deze oude heuvels. Hun bodems hebben ook sporen van gneis en graniet, waardoor dit gebied zich onderscheidt van zijn buren, Albany en Mount Barker. De meeste Porongurup-wijn is vrij terughoudend in stijl, vooral ten opzichte van die uit de warmere gebieden in het noorden, zoals Peel. Dit is deels te wijten aan het mediterrane klimaat, gematigd door de nabijheid van de Zuidelijke Oceaan. Ook de hoogte tot 300m speelt een grote rol. Dit draagt bij doordat een laag warme lucht in de wijngaarden boven de dichte koudere lucht op de lagere valleibodem kan zitten, waardoor het risico op vorst wordt verkleind en het groeiseizoen verlengd.
De belangrijkste druivenrassen zijn Riesling, Chardonnay en Pinot Noir.
Denmark
Aan de kustlijn van de Zuidelijke Oceaan ligt Denmark. De wijngaarden liggen maximaal op 16km van de kust. Dankzij het nabijgelegen Porongurup is de bodem bezaaid met gneis en granietafzetting. Ook de kleiafzetting in de bodem is van groot belang voor de wortelstokken om voldoende toegang te hebben tot water. Het beheer is hier gericht om geen irrigatie toe te passen. De stijl van de meeste Deense wijnen is relatief ingetogen, dankzij een mediterraan klimaat, vergelijkbaar met dat van Margaret River, hoewel met iets minder regenval. Wijngaarden ervaren meestal koele, natte winters en warme, droge zomers met lage nachttemperaturen die een langer groeiseizoen mogelijk maken.
Door de iets hogere temperaturen zijn vooral Cabernet Sauvignon, Shiraz en Merlot populair.
West Australian South East Coastal
Het Centraal West-Australië richt zich meer op graan dan op wijn. Ondanks de grootte van de regio, is er slechts één winery; de Dalyup River Estate die in 1987 is opgericht. Het ligt erg afgelegen in de Dalyup River Valley en heeft slechts 3ha waar Cabernet Sauvignon, Merlot, Shiraz, Sauvignon Blanc en Chardonnay staan aangeplant.
Vorige week zijn we de westelijke regio’s van West Kaap gaan verkennen. Hier vonden we de zeer bekende districten als Stellenbosch en Franschhoek. We gaan nu de andere regio’s onderzoeken, waar de West Kaap de wijnstijlen van Bourgogne ontmoet die geweldig kunnen zijn. In het oosten vinden we de regio’s Cape South Coast, Klein Karoo en Breede River Valley. Hier nemen de districten Elgin en Walker Bay, uit de Cape South Coast regio, een bijzondere plaats in.
Breede River Valley
Breede River Valley ligt ingeklemd tussen de drie andere regio’s; Coastal in het westen, Cape South Coast in het zuiden en Klein Karoo in het oosten. Het staat bekend om haar fruit- en wijnproductie maar het is ook een toonaangevend gebied voor het fokken van raspaarden. Het is relatief vlak en is omringd door het Cape Fold gebergte en dankt zijn naam aan de Breede Rivier die door de kloof stroomt. Het heeft een mediterraan klimaat met de meeste neerslag in de winter (mei tot september). In het noordwesten van de regio is het beduidend natter. Gedurende de winter, wanneer de druivenstokken in rust zijn, kan de rank de nodige middelen opslaan voor het groeiseizoen. De zomers zijn heet en droog en is irrigatie vaak noodzakelijk.
Breede River Valley is verantwoordelijk voor een groot deel van de totale wijnproductie van de West Kaap. We vinden veel verschillende druivensoorten zoals, Chardonnay, Chenin Blanc, Cabernet Sauvignon, Pinotage en Shiraz. Druiven vanaf de vlakte worden veelal gebruikt voor bulkwijn en deels voor destillaat. Terwijl de premium druiven afkomstig zijn van de uitlopers van het Cape Fold gebergte, waar hoogte en het aspect van de helling microklimaten creëren. Langs de rivier is de bodem vooral alluviaal met zandleem. Hoger in de bergen is het vanzelfsprekend rotsachtig.
Breede River Valley is opgedeeld in drie districten, Breedekloof in het oosten, Worcester in het midden en Robertson in het zuidoosten.
Breedekloof
De bergen hebben een gematigde invloed op de wijngaarden in Breedekloof. De schaduw van het Slanghoekgebergte die de westelijke grens vormen, verkorten de warme dagen en brengen aanzienlijk koudere nachten. Dit verschil tussen dag en nacht temperatuur draagt bij aan de zuurgraad van de wijn. De witte variëteiten gedijen goed op de zandleem-vlaktes, terwijl de rode druivensoorten het goed doen op de noordelijke hellingen waar ze meer profiteren van zonlicht. Hier moeten de wortelstokken diep graven voor water en voedingsstoffen. En dit resulteert in lagere opbrengsten van druiven met meer geconcentreerde smaken.
Je vindt hier zowel kleinere boetiekwijngaarden als grotere coöperaties. Het omvat tevens de wards Goudini en Slanghoek. Het voornaamste product is brandewijn maar kwaliteitswijnen zijn in opkomst dankzij modernere apparatuur, nieuwe technieken en meer kennis.
Een trend die in de gaten gehouden moet worden is de productie van dessertwijn. De versterkte en dessertwijn van Muscat d’Alexandrie (lokaal Hanepoot genaamd) profileert zich steeds gunstiger.
Badsberg Hanepoot Jerepigo
Deze verfijnde dessertwijn van het wijnhuis Badsberg is gemaakt van Muscat d’Alexandrie. De druiven worden later geoogst om een hoger suikerniveau in de druiven te behalen.
De wijn is zacht met typische muscat geuren van tropisch fruit, rozijnen, honing en verse bloemen. De aanzet is zoete tropisch fruit, waarna perzik, rijp ananas en vanille over elkaar rollen.
Geniet van deze wijn bij een ijsgerecht of naast een oud kaasplankje.
Worcester
In het centrum van dit district ligt de historische stad Worcester. De wijnbouw concentreert zich vooral op grootschalige tafelwijn en produceert ongeveer 25% van het land. Dit is mede doordat hier vooral grote coöperaties de wijnbouw in handen hebben. Ook hier is een breed aanbod van druivensoorten zoals Chenin Blanc, Colombard, Sauvignon Blanc maar ook Shiraz, Pinotage en Cabernet Sauvignon. De omringende bergketens beschermen het gebied tegen extreme weersomstandigheden. Het gebied is warm met temperaturen ver boven de 30C. Irrigatie is hier nodig omdat de regenval beperkt is.
De wijnstijlen variëren sterk vanwege de klimatologische en topografische verschillen (zoals schalie en zandsteen). De meeste wijngaarden liggen op de zacht glooiende valleibodem. Maar net als in Breedekloof vinden we de premium wijngaarden op de berghellingen. Wijncultuur is hier nog niet zo heel oud, het waren de Duitse kolonisten die in het midden van de 19e eeuw de wijngaarden begonnen aan te planten.
We vinden hier de wards Nuy, Scherpenheuval, Stettyn en Hex River Valley. Wijnen uit dit district zijn zelden buiten Zuid Afrika te vinden.
Robertson vallei van wijn en rozen
Gelegen in het zuidoosten van Breede River Valley ligt het district WO Robertson, bekend als “de vallei van wijn en rozen”. De wijnen zijn rijk en fruit gedreven van Shiraz of Chardonnay druiven. Maar ook produceert men mousserende wijnen van Chardonnay en Pinot Noir volgens de methode Cap Classique.
Het district wordt doorsneden door de Breede Rivier en de wijngaarden liggen dan ook aan veel van de zijrivieren en aan de voet van de bergen. Het hete droge klimaat is ideaal voor goede kwaliteitsdruiven. Daarom is irrigatie van belang voor de wijnbouw. De rijke alluviale bodems in de vallei zijn perfect voor rode wijn productie, terwijl de grindachtige rode bodem ideaal zijn voor witte wijn. Het hoge kalkniveau geven een krijtachtige mineraalstructuur dat doet dingen vaan de Franse Chablis. De internationale bekendheid is pas rond 1990 gekomen. Daar waar vroeger vooral versterkte dessertwijn geproduceerd werd, zetten kwaliteitswijnmakers meer in op droge en mousserende wijnen.
Hoewel nog niet heel bekend, valt het op dat er hier maar liefst 14 wards zijn die dus hun eigen classificatie hebben gekregen.
Portugese trend in Klein Karoo
Meer landinwaarts vind je Klein Karoo, een uitgestrekt gebied, gelegen van oost naar west. Er heerst een droog klimaat, wat voor de wijnbouw een uitdaging is. Irrigatie is dan ook een must. Je kan stellen dat het klimaat grote gelijkenissen vertoont met de Dourovallei in Portugal.
De regio Klein Karoo is duidelijk afgebakend. In het noorden scheidt de Swartberg het van de Great Karoo, een semi-woestijn die aan de westkant van Zuid-Afrika ligt. En in het zuiden beschermen de Langebergbergen het gebied grotendeels tegen de invloed van de Atlantische en Indische Oceaan. Wijngaarden zijn te vinden aan de voet van deze twee bergketens, en langs de oevers van de rivieren die door de vallei lopen. De hoger gelegen wijngaarden hebben profiteren van een diepe vruchtbare bodem en een gematigder klimaat. Terwijl de wijngaarden aan de rivieroevers worstelen meer met het hete klimaat. De rode alluviale bodem zorgen voor een goede drainage en laten de wijnstokken harder werken wat dan de kwaliteit van de druiven tegoed komt.
Om deze reden houden de druiven meer suiker vast met een hogere concentratie van smaak, waardoor deze druiven ideaal zijn voor de productie van versterkte wijnen. Ook vinden we hier veel Muscat Blanc à Petit Grains, maar langzaam vindt er een verschuiving plaats naar droge wijnen van Chenin Blanc, Chardonny, Shiraz en Cabernet Sauvignon. Maar ook Portugese variëteiten als Tinta Barroca.
De regio is onderverdeeld in twee districten, Calizdorp en Langeberg-Garcia en 8 verschillende wards. Hiervan ligt Groenfontein in het district Calizdorp.
Cape South Coast
En daarmee komen we in de laatste regio uit, Cape South Coast. Zoals de naam doet vermoeden ligt het dus aan de zuidkust van Zuid Afrika. Vanwege de nabijheid van de oceaan, kent het een koel klimaat, waardoor druivenrassen als Pinot Noir, Chardonnay en Sauvignon Blanc hier veel succesvoller zijn dan in andere regio’s. Tevens begint de productie van mousserende wijn aan een opmars.
Elgin
Net buiten Kaapstad ligt WO Elgin. Het district stond vroeger bekend van zijn appels, mede dankzij haar koel mediterraan klimaat. De sauvignon blanc die hier gemaakt wordt is delicaat en uniek. Het zet dit gebied op de kaart zoals Nieuw Zeeland dit deed met zijn beroemde sauvignon blanc. Daarnaast wordt hier in de West Kaap ook geweldig mooie pinot noir en chardonnay gemaakt die vergelijkbaar zijn met die uit de Bourgogne.
Elgin ligt in een bassin temidden van het Hottentot-Holland gebergte, dit scheidt het district dan ook met Stellenbosch. Het koele klimaat wordt beïnloed door de zuidelijke wind maar ook de hoogte in het gebergte (ongeveer 250-400m).
Neem bijvoorbeeld de Sauvignon Blanc. Het is een heldere wijn met een frisse neus van expressief tropisch fruit. In de mond vermengen deze smaken met grapefruit en kruisbessen zodat heerlijk fris blijft en lang blijft hangen. Mede door de 8% Semillion geeft de wijn een vol mondgevoel. Dit maakt ook dat de wijn rijker doet overkomen dan die uit de Loire.
Ideaal bij vegetarische gerechten als gegrilde groenten, quiche of geitenkaas gerechten. Maar ook zeker om van te genieten in het zonnetje op het terras.
Het district Overberg ontleent haar naam aan haar ligging, over het Hottentot-Holland gebergte nabij Kaapstad. Overberg is een relatief nieuw gebied waar wijnbouw pas in 1980 werd geïntroduceerd. Historisch was het district gericht op appelteelt en druivensap productie. Veel wijnproducenten uit Paarl en Franschhoek zijn ook hier neergestreken omdat het district veel potentieel biedt.
Witte wijndruivenrassen zoals Chardonnay, Sauvignon Blanc en Chenin Blanc floreren hier in het relatief koele klimaat, maar rode wijndruiven zoals Cabernet Sauvignon, Petit Verdot en Shiraz presteren ook bewonderenswaardig.
Het district kent vier wards, Klein River en Theewater zijn waarschijnlijk de meest bekendste. Daarnaast vinden we ook de wards Greyton en Elandskloof/Kaaimansgat.
Bourgogne in Walker Bay
WO Walker Bay is één van de koelste klimaten van Zuid Afrika. Het district in West Kaap staat geweldig aangeschreven voor haar Pinot Noir en Chardonnay wijnen die sterk overeenkomen met die uit de Bourgogne, maar ook heel goede Sauvignon Blanc.
De nabijgelegen oceaan draagt bij aan de verkoeling van de lange zonnige zomers. Deze verkoeling draagt bij aan het vertragen van het rijpingsproces waardoor de druiven geconcentreerde smaken ontwikkelen en de zuurgraad behouden. De bodem bestaat uit schalie en zandsteen wat goede drainage biedt. Daardoor moet de wortelstok dieper graven waardoor opbrengst lager is maar de kwaliteit aanzienlijk beter wordt. De betere wijnen kunnen wedijveren met premium wijnen van Stellenbosch.
De beste wijngaarden vinden we in de Hemel-en-Aarde vallei, met de wards Hemel-en-Aarde Ridge, Hemel-en-Aarde Valley en Upper Hemel-en-Aarde Valley. Deze West Kaap wijnen kunnen zich heel geweldig goed meten met de Côte d’Or uit Bourgogne. Daarnaast zijn er nog vier andere wards; Bot River, Sunday’s Glen, Springfontein Rim en Stanford Foothills.
Zuidelijk Cape Agulhas
Op het zuidelijkste puntje van Zuid Afrika vinden we de WO Cape Agulhas. Hier ontmoeten de Atlantische en Indische Oceaan elkaar. Het maritieme klimaat heeft duidelijk haar uitwerking op de wijnen. Je vindt hier dan ook pittige Sauvignon Blancs en elegante Shiraz wijnen. Dankzij de lage temperaturen, in de zomer gemiddeld 20C, verlengen het rijpingsseizoen waardoor de druiven geconcentreerde smaken kunnen ontwikkelen terwijl de zuurgraad overeind blijft. Er heerst altijd wind wat positief als negatief kan uitpakken. Dankzij de wind produceert de wijnstok kleinere bessen met dikke schil terwijl het bladerdek minder aanwezig is. De smaakconcentratie en tannine in deze kleinere druiven is hoger wat resulteert in complexere wijnen. Ook is de wind gunstig in de strijd tegen meeldauw. De keerzijde van de wind is dat jonge stokken moeilijker willen schieten en kwetsbaarder zijn. Ook kan dit het zoutgehalte in de wijngaard verhogen, waardoor het overtollige zout weggespoeld moet worden, met risico dat bessen dan te waterig worden.
Het district verdient vooral de sporen met haar Sauvignon Blanc. De geconcentreerde, kruidachtige wijn is gunstig vergeleken met die gemaakt in regio’s zoals Marlborough in Australië en die uit de Loire-vallei.
Hier vinden we ook de ward Elim, oorspronkelijk opgericht voor de productie van communie-wijn, maar nu vooral bekend dankzij de droge rode en witte wijnen. Natuurlijk zijn het Sauvignon Blanc en Shiraz die hier een grote rol spelen, maar ook Pinot Noir, Semillon, en de blends Cabernet Sauvignon-Merlot en Sauvignon Blanc-Semillon gooien hoge ogen.
Swellendam
WO Swellendam is een kleine Wine of Origin ten noordoosten van Overberg en ten zuiden van Klein Karoo. In dit district liggen twee wards, Buffeljags en Stormsvlei. De belangrijkste druiven zijn Chardonnay en Sauvignon Blanc. Maar ook vinden we Chenin Blanc, Shiraz en Cabernet Sauvignon. Bijzonder is Sijnn Winery die zich toeleggen op Touriga Nacional, Tricadeira, Mourvèdre en Viognier. Blend van de rode variëteiten is de meest voorkomende wijnen van deze regio.
Klein Plettenberg Bay
Het kleinste district is WO Plettenberg Bay geheel in het zuidoosten van de West Kaap. Sinds 2001 vindt hier wijnbouw plaats en op het moment zijn er slechts 18 wineries op 58ha. Gelet op het koele klimaat, vinden we hier ook dezelfde soort druiven als Chardonnay, Sauvignon Blanc en Pinot Noir. Ook produceren ze hier acht verschillende mousserende wijnen volgens de Cap Classique methode. Er zijn drie wijndomeinen die zelf hun eigen wijn produceren en bottelen, dit zijn Bramon, Packwood en Plettenvale. De andere domeinen produceren zelf, maar laten het bottelen over aan Bramon Estate.
Na de kennismaking met IGP Charentais vorige week, hebben we nogmaals kunnen genieten van een lokale wijnproeverij. Cave du St Sornin. Onder de rook van Angoulème aan de rand van het gebied waar Cognac vandaan komt, vinden we IGP Charentais. Maar hier vinden we ook IGP Charentais-St Sornin, wat uniek en verrassend te noemen valt. Omdat dit slechts één specifieke wijngaard betreft gelegen nabij het dorp Saint Sornin. De belangrijkste toegestane druivenrassen zijn Gamay Noir en Cabernet Franc die hier uitstekend tot rijping kunnen komen.
De oorsprong van deze IGP Charentais-St Sornin is heel verrassend. De wijnbouwers hadden zich verenigt in een coöperatie. Die op haar beurt aangekocht was door Océalia, een groep die zich heeft gespecialiseerd in wijnproductie in de regio’s Poitou-Charentes, Limousin en Dordogne. Toen deze de handdoek in de ring wilde gooien, veroorzaakte dat veel onrust in de streek. De wijnhandelaar M. Jacques Soulat wilde vervolgens het wijnhuis Saint Sornin overnemen in samenwerking met M. Olivier Puck die tevens wijnmaker van het domaine Maverlan is. Dit ligt iets noordoostelijker van Saint Sornin in Yvrac-et-Malleyrand.
Deze wijngaard was de enige die binnen de zonering van IGP Charentais-St Sornin valt en sinds 2020 brengt Cave du St Sornin weer wijn onder dit label op de markt, voor het eerst in 10 jaar. De wijngaard profiteert van een Aquitanisch zeeklimaat met een kleibodem bezaait met kalksteen. Dit levert daarom ook deze specifieke mineraalachtige wijnen op die je meer in de Charentais tegen komt.
Ik had de eer om kennis te maken met de heer Jacques Soulat en werd getrakteerd op een leuke leerzame wijnproeverij.
Le vin du Coin Sauvignon Blanc
Deze wijn van 100% Sauvignon Blanc is gelabeld als IGP Charentais. Het is een zuivere witte wijn, lichte intensiteit en bleekgeel van kleur met een groene tint. De neus is daarentegen expressief. Vol van witte bloesem, een beetje meloen op een ondertoon van grassen. De wijn is zeker nog in ontwikkeling.
In de mond bespeur je een verfijnde zuurgraad De body is prettig aangenaam, niet te zwaar ondanks haar 14% alcohol wat aan de hoge kant is. De intensiteit is gemiddeld waarbij het balans tussen zuur en fruit zeer prettig aanvoelt. De aroma’s zijn vooral primair fruit; witte bloesem, meloen en een beetje ananas. De afdronk is langer dan verwacht, gedragen door de zuren.
Kortom de wijn is van zeer goede kwaliteit met een verfijnd balans. De verfrissende lengte is aangenaam in de mond en intensiteit van de neus is expressief terwijl deze in de mond bijzonder aangenaam is. De wijn is niet complex, maar dat is ook zeker nooit de bedoeling geweest van deze fruitige wijn. Geniet van deze wijn op een zomers terras of als apéritief.
Le vin du Coin Rosé
De rosé van Soulat-Puck is één van 100% Merlot en komt ook als IGP Charentais op de markt. De zuiver zalmroze wijn heeft een gemiddelde kleurintensiteit. In de neus is de intensiteit gemiddeld met de nadruk op rood fruit (aardbeien en frambozen). Wanneer je een slok neemt blijft dit primaire fruit de overhand geven terwijl er een mineraalachtige toon in te bespeuren valt. Qua intensiteit valt dit echter reuze mee. De wijn is wat hoger in haar zuurgraad wat daarmee de wijn licht uit balans brengt. De tannine is nauwelijks te bespeuren terwijl de afdronk snel afvlakt. Het alcohol percentage is met 13% gemiddeld.
Zoals aangegeven is de wijn licht uit balans, de zuren nemen de overhand boven het fruit wat erg jammer is. De lengte is kort terwijl de intensiteit gemiddeld is. Het is zeker geen complexe wijn. Dit is echt een top borrelwijn op een warme zomerse middag.
Petit Sapiens 2020
De Petit Sapiens is een blend van Cabernet Franc en Gamay, ieder ongeveer 50%. Deze wordt gebotteld als IGP Charentais-St Sornin. De druiven worden met de hand geoogst. En rijpt ongeveer 12 maanden in op 3 jaar oude vaten. Er worden slechts 7.000 flessen geproduceerd.
De wijn is diep robijnrood. De neus is gemiddeld intens met primaire aroma’s van zwart fruit zoals bramen en zwarte bessen. Het is nog een jonge wijn die zeker nog verdere ontwikkeling behoeft. In de mond valt de stroeve tannine direct op. Het alcohol percentage en smaak intensiteit zijn gemiddeld. De body is bovengemiddeld. De primaire aroma’s concentreren zich rondom het zwarte fruit palet met een lichte vanille toon door de houtrijping. De afdronk is gemiddeld maar wordt ook overheerst door de tannine.
Het is een goede wijn die nog wat verdere flesrijping nodig heeft om de tannine verder te integreren. Dit is één van de eerste wijnen die onder IGP Charentais-St Sornin op de markt is gebracht en mag ook zeker het ruige, hoekige landschap en samenleving benadrukken. En is absoluut een wijn waarbij een stevig stuk vlees niet misstaat.
Verrassend Sapiens 2020 IGP Charentais-St Sornin
De eerste wijn is Sapiens. Een blend van Cabernet Franc en Gamay, maar dan 30/70 verhouding. En dat verschil proef je duidelijk! Verder is deze met de hand geplukte druiven gerijpt in 2 jaar oude vaten. Wat ook sterk naar voren komt in de structuur en het verouderingspotentieel. De productie is beperkt tot slechts 6.400 flessen.
De wijn is ook diep robijnrood. Wanneer je de wijn walst en ruikt, komen de geuren van vanille en rood en zwart fruit je reeds tegemoet. Qua intensiteit zou ik de wijn beoordelen als bovengemiddeld. De wijn is in ontwikkeling en kan zeker nog verder rijpen.
Bij de eerste slok valt het op hoe mooi de balans is tussen de frisse zuren, de tannine en de alcohol. Het grotere aandeel Gamay speelt een duidelijk rol om de wijn een meer ronde body te geven. Het primaire fruit van frambozen, bramen en zwarte bessen wordt ondersteund door een lichte houttoets en een beetje vettigheid van de malolactische vergisting. De afdronk is bijzonder aangenaam en langdurend.
Deze wijn is van zeer goede kwaliteit met een geweldige balans tussen de gemiddelde zuren, de afgeronde tannine en de gemiddelde alcohol percentage van 14%. De lengte is lang waarbij de zuren en het primaire fruit zich afwisselen. De intensiteit is gemiddeld en de wijn heeft een lichte complexiteit vanwege de houtrijping en malo-omzetting.
Conclusie
De Sauvignon is een erg mooie wijn. En in vergelijking met die van de 40km westelijk gelegen wijn van Pascal Gonthier, ervaar ik de wijn van Saint Sornin als een rijkere meer evenwichtige wijn. Waarschijnlijk brengt de meer oostelijke ligging toch net iets meer warmte wat tot uitdrukking komt in deze wijn.
De rennende mannen op de Sapiens serie is een leuke knipoog naar het rijke prehistorische verleden van de Tardoire-vallei. De Sapiens steekt duidelijk met kop en schouders boven de Petit Sapiens uit. Deze wijn moet echter wel even gedecanteerd (gelucht) worden voordat je de wijn inschenkt.
Al met al kan je wel stellen dat de Sauvignon een heerlijke aromatische wijn is. Maar de Sapien IGP Charentais-St Sornin is zeker verrassend te noemen. Een zeer goede kwaliteitswijn uit een relatief onbekende regio.
Ik was onlangs in de Charente, net ten noorden van de Bordeaux en de Dordogne en het is echt genieten in deze streek. Het is niet direct bekend als een wijnstreek. Maar toch vinden we hier bijzondere wijnen die, net als de Charente zelf authentiek zijn.
De Charente is in IGP, Indication Géographique Protégée, ofwel Vin de Pays. Het staat dus als herkomstaanduiding tussen Vin de France en een AOC-wijn in. Bedenk dat dit weinig over kwaliteit zegt. In de wijn wetgeving draait het om terroir aanduiding, hoe preciezer de locatie van de wijngaarden aan te duiden is, hoe beter de wijn op waarde kan worden geschat. Deze IGP aanduiding is gereserveerd voor de tafelwijnen.
De regio staat meer bekend als de Cognac AOC. Dit destillaat van wijn heet officieel “eau de vie de Cognac” of “eau de vie de Charentais”. Maar staat ook bekend onder de naam “eau de vie de vin”; “levenswater van wijn”. Wat een mooie benaming!
Klimaat en bodemgesteldheid
De Charentais strekt zich uit vanaf de riviermonding van de Gironde in het zuidwesten tot aan de voet van het Centraal Massief in het oosten. Door haar omvang is het lastig om één uniek terroir vast te stellen. Het klimaat is maritiem vanwege de liggen aan de Atlantische Oceaan. Dit tempert de temperaturen waardoor er milde winters en koelere zomers zijn. De vele zonuren en gemiddelde regenval maakt dat de regio goed geschikt is voor wijnbouw.
De bodemtype varieert nogal in de streek. Echter de wijngaarden staan over het algemeen op kalkrijke kleigrond met een hoog aandeel kalksteen. Deze kalksteen zorgt voor het vasthouden van water en hydrateert de wijnstokken tijdens het groeiseizoen. Aan de kust en op de eilanden kent de toplaag meer zand structuur. Dit geeft betere drainage en leidt tot meer geconcentreerde wijnstijlen.
Door de neergang van Cognac in de jaren 70 zocht men een reden om meer diversiteit aan te brengen. Vandaar dat in 1981 de Vin de Pays Charentais in het leven is geroepen en in 2009 is de IGP Charentais bekrachtigd. Er staan wel 40 verschillende druivensoorten aangeplant. Maar natuurlijk overheersen de Cognac variëteiten Ugni Blanc en Colombard. Voor de witte wijn staat vooral Sauvignon Blanc en Chardonnay aangeplant. Terwijl voor rode wijn en rosé Cabernet Sauvignon, Merlot, Syrah en Pinot Noir te vinden zijn.
Pineau des Charentes
De Pineau neemt een aparte plaats in en heeft in 1945 haar eigen AOC mogen ontvangen. Wat is hier nu zo bijzonder aan? Dit is een drank waarbij ¾ van de most wordt aangevuld met ¼ cognac. Strikt genomen is dit geen versterkte wijn, hoewel het vaak zo wel genoemd wordt. Deze drank is zowel in wit, rood als rosé verkrijgbaar. Het is zoet en gekoeld geniet men hiervan als middag-aperitief. Zie het een beetje als een “zomer-port”. De most en cognac moeten uit dezelfde wijngaard komen.
Na het binnenhalen van de druiven worden deze direct geperst en gemengd met cognac dat een alcohol percentage tussen de 60% en 72% bevat. Door dit te blenden voorkomt de wijnmaker de vergisting. Vervolgens rijpt de wijn op vat.
Geschiedenis
Wijn wordt verbouwd in deze regio sinds de 3e eeuw na Christus. Maar het duurde tot de Middeleeuwen dat het wijn maken echt naam kreeg. Dit werd veroorzaakt door Eleanor van Aquitanië en haar man, die later Henry II van Engeland werd. Hun huwelijk gaf een boost aan de handel tussen Engeland en Acquitanië (dat toen uitstrekte van de Charente tot ten zuiden van de Bordeaux). De rivier de Charente die dwars door het gebied gaat, speelde een grote rol in de transport van wijn. In de 15e eeuw exporteerden de Nederlandse handelaren de wijn naar Nederland, Engeland en Scandinavië. Tegen de 19e eeuw produceerde de Charentais 4 miljoen hl geproduceerd op 100.000ha wijngaarden. Maar toen diende de phylloxera ramp zich aan en verwoestte bijna alle wijngaarden. Aan het eind van de 19e eeuw was er nog maar 8.000ha wijngaarden over.
Domaine Pascal Gonthier
Het domein van Pascal Gonthier is er één die 400 jaar terug gaat. Zijn voorvader Elie verbouwde reeds druivenstokken in de 17e eeuw en de wijngaard is onafgebroken in familiebezit gebleven. Pascal is een gepassioneerde ambachtelijke wijnmaker die terroir in zijn wijnen voorop stelt. Verder is hij een zeer hartelijke gastheer die heel graag met passie zijn ervaring en kennis deelt.
Zijn wijnen mogen dan wel niet biologisch zijn, maar chemicaliën en pesticiden worden nauwelijks tot niet gebruikt dankzij slim gebruik van een weerstation. Pascal luistert nauw naar de bodem en wat deze nodig heeft, en het predikaat bio geeft dan soms net teveel beperkingen. Net als veel van zijn collega’s levert Pascal ook veel van zijn druiven aan de grote Cognac producenten zoals Hennessy en Martell, maar ongeveer 13ha houdt hij over om zijn echte passie waar te maken. Ook is hij een samenwerking aangegaan met Domaine Henri Bourgeois uit Sancerre waarbij Pascal Gonthier deels de sauvignon blanc druiven voor de Petit Bourgeois levert.
Pascal produceert vier series; l’Héritage d’Aliénor – een ode aan Eleanor van Acquitanië en Domaine Pierrière Gonthier – een reflectie van de passie van zijn voorvaderen. De Cuvée Jean Marin wordt gevinifieerd in de kelder gebouwd door zijn overgrootvader Jean Marin en tenslotte Gamme Cépage welke de instapwijn is die een monocépage van drie druivenrassen zijn; Cabernet, Merlot of Colombard.
Pascal Gonthier Cabernet 2020
Deze rosé gris kan je bijna blanc de noirs noemen. De kleur neigt meer naar gemiddeld geel dan naar rosé. De kleur heeft een lichte intensiteit en heeft mooie tranen die aan het glas plakken. De neus is uitbundig, je wordt overspoeld door frisse fruit tonen van kers, aardbei en cassis. De wijn is nog volop in ontwikkeling. De droge wijn heeft gemiddeld+ zuur en behoudt haar aangename verfrissende smaak in een lange afdronk. De body is vol dankzij het hoge alcohol percentage van 14%. Echter dit is zeker niet overheersend. De tannine is niet merkbaar. Terwijl de smaak intensiteit gemiddeld+ is. Met heerlijke tonen van aardbeien en rode bessen. Drink deze wijn op 10C en zij komt nog beter tot haar recht. Geniet van deze wijn bij gegrilde gerechten of een lekker kaasplankje vooral met geitenkazen.
Pascal Gonthier Sauvignon Blanc 2019
Tijdens mijn bezoek heb ik de Sauvignon Blanc mogen proeven. Wat een heerlijk verrassende wijn, echt vergelijkbaar met een Loire-wijn. De wijn is mooi geel van kleur met lichte intensiteit. In de neus stuift het groene en citrusfruit je tegemoet. Je kan echt wel zeggen dat deze wijn een hoge geurintensiteit heeft. De neus geeft nog niet aan dat de wijn over zijn top is. Maar het is zeker één die je niet te lang meer moet wegleggen. Met 14% is het promillage aan de hoge kant, maar zeker niet vervelend. Het mondgevoel is gemiddeld met zeer prettige aroma’s van citroen, limoen en een vleugje gras. Verder bespeur je een prettige minerale toets in de wijn. De afdronk is aangenaam door de meer dan gemiddelde zuurgraad. Kortom dit is een wijn die zeer goed gebalanceerd is, het terroir naar voren brengt terwijl de nadruk op de fruitigheid blijft liggen. Geniet van deze wijn bij schaal- en schelpdieren of een lekkere blauwaderkaas.
Pascal Gonthier Cuvée Jean Marin Sauvignon x Chardonnay 2019
Een andere wijn die ik heb mogen proeven was deze bijzondere cuvée. De Sauvignon Blanc en Chardonnay worden apart vergist en pas na de houtrijping op barrique samen geblend. De donkergele kleur weerspiegelt haar rijkdom. In de neus bespeur je eerst rijpe abrikoos en perzik waarbij de geurintensiteit goed aanwezig is. In de mond vervolgens blijf je genieten. De volle body in combinatie met de 14% alcohol en meer dan gemiddelde zuurgraad wisselt zich goed af met de fruitaroma’s. Naast de bovengenoemde steenvruchten bespeur je ook exotisch fruit als ananas en verder vanille en toast van de houtrijping afgemaakt met een vettig laagje. In de afdronk is de toast misschien een beetje dominant, maar wie daarvan houdt ergert zich daar zeker niet aan. Leg deze wijn nog gerust 5-7 jaar weg en dan zal deze houtsmaak meer integreren. Deze zeer complexe wijn is ideaal naast gerechten met (romige) sauzen en misstaat zelfs niet bij (wit) vlees.
Pascal Gonthier Merlot 2019
De laatste wijn die ik op het domein mocht proeven was een rosé van cabernet. Deze droge stijl rosé was vol van rood fruit. Maar eigenlijk wil ik het nog hebben over de Merlot. Deze Merlot is diep robijn gekleurd. In de neus bespeur je een beetje de scherpte van de alcohol vermengd met zwart fruit. De wijn draagt het prettige smaakaroma van zwart fruit als bessen en bramen met een lichte hint naar groene paprika. De tannine is mooi rond en in combinatie met de prettige zuren en gemiddelde alcohol percentage is dit een prima wijn. Ze heeft houtrijping gehad, maar dit is niet nadrukkelijk aanwezig. Tenslotte bespeur je nog een lichte botersmaak van de malolactische omzetting. Het is een zeer prettige soepele wijn om zo te drinken, maar past prima bij een charcuterie en gegrild vlees gerechten.
Tot slot
Wie zegt dat IGP wijnen niet goed zijn, heeft het mis. Pascal bewijst zeker dat uit authentiek Charente mooie en bijzondere wijnen vandaan komen. Maak eens een afspraak en bezoek deze lokale wijnmakers. De deur staat altijd open voor een gezellige proeverij waarbij je nog veel kan leren! Vooral de Sauvignon Blanc is bijzonder goed, menig Loire-wijn mag zich hier mee meten. Ook de blend van Sauvignon en Chardonnay is erg bijzonder, al mag deze nog iets langer blijven liggen om de houtsmaak verder te laten integreren.
In Oostenrijk vind je wijnen niet alleen in het Weinland (Niederösterreich en Burgenland), maar ook in Steiermark en alle andere kantons. Deze zijn verenigd onder de appellatie Bergland. Ooit was Bergland een grote wijnregio en van de 14e tot 16e eeuw was de wijnbouw hier op zijn top. Mede ingegeven door klimaatveranderingen en wat tegenwoordig bekend staat als de Kleine IJstijd. Sindsdien is de neergang ingezet en in het midden van de 19e eeuw kwam de wijnbouw tot een complete stilstand. Daarom is het des te interessanter om de revival waar te nemen van de verrassende wijnen uit het vergeten Bergland en vooral ook Kärnten (Karinthië).
Bergland omvat de kanton van Salzburg, Karinthië, Tirol en Vorarlberg. Wijngaarden zijn wijdverspreid en zeer schaars. Echter in Karinthië zijn er meer in opkomst, vooral rondom de stad Klagenfurt. Let op, Bergland is geen eigen appellatie; dit is gekwalificeerd als Landwein met Bergland als oorsprong. Wijn kan ook kwaliteitswijn genoemd worden wanneer deze aan de minimale vereisten voldoet.
Het koele klimaat brengt traditioneel licht witte wijn voort met hoge zuurgraad. De veelgenoemde druivensoorten zijn dan ook Chardonnay, Pinot Gris en Müller Thurgau. En als blauwe druif de Portugieser en Blauburger (een kruising tussen Portugieser en Blaufränkisch). Maar door de opwarming vindt je op de warmere wijngaarden ook de later rijpende Grüner Veltliner, Muscat, Pinot Blanc en Noir, Gewürztraminer en Zweigelt.
Opleving in Karinthië
Een document uit 822 is het eerste betrouwbare bewijs van wijnbouw in Karinthië. De kerk is hier verantwoordelijk voor het succes van de wijnbouw cultuur. Tegen het einde van de 19e eeuw herkenden de wijnboeren de schimmel Valse Meeldauw niet die vervolgens eerst de opbrengst en toen de stokken vernietigden. Sindsdien speelt wijnbouw geen rol van betekenis. Tot 1972 toen Herbert Gartner begon met een kleinschalige wijngaard. In 2000 groeide dit snel tot 4ha en tegenwoordig staat er al 125ha aangeplant met een opbrengst van zo’n 3.200hl. De ontwikkeling gaat snel in Karinthië en zal de komende jaren zeker nog verder ontwikkelen. Waardoor je nog veel mag gaan verwachten van deze wijnen!
Druivenrassen in Karinthië
Het meest opvallende is misschien wel de afwezigheid van GruVee. Daarentegen kom je hier wel de Sauvignon Blanc tegen die levendige grasachtige tonen met een klein pepertje opleveren. Verder vinden we hier wijn van Chardonnay, Riesling, Pinot Blanc ofwel Weissburgunder, Pinot Gris (Grauburgunder of Ruländer) en Traminer. In rood heb je de Blauer Burgunder (Pinot Noir) en Zweigelt.
Wijnbouw vindt plaats door heel Karinthië heen en is één van de zuidelijkste wijnbouwgebieden in het land. Wijngaarden liggen op een zuidelijke hellingen op 400 tot 750 meter hoogte. De bodemopbouw kan heel verschillend zijn zelfs binnen een dal. De Alpenrug beschermt het gebied tegen te veel nattigheid. Maar toch met 800-1.300mm neerslag is dit aanzienlijk. Hoewel tot diep in het voorjaar koude lucht uit de bergen naar beneden komt, is dit gecompenseerd door de hoge temperaturen van de zomer. Nazomer en herfst zijn vaak droog wat ten goede komt aan laatrijpende druivensoorten en de oogst natuurlijk.
Oberösterreich
Na het verval in de 19e eeuw vindt ook hier nu een soort renaissance plaats. Met een handvol wijnboeren die erg progressief zijn, begint wijnbouw weer te floreren. De zonnige omgeving van de Donauvallei en de grenzen van het Eferdingerbekken ondersteunen de wijnbouw. Maar ook het midden van Oberösterreich met het heuvelachtige centrale district en de luchtige wijngaarden van het Mühlviertel spelen een rol. In totaal staat ruim 70ha aangeplant. De wijnbouw is gericht op de witte soorten Grüner Veltliner en Chardonnay, evenals Zweigelt en Roesler voor de rode wijnen.
De onbetekende rol van Noord Tirol
In tegenstelling tot Alto Adige (Südtirol), speelt het noordelijke Tirol een kleine betekenis. Met slechts een twee dozijn geregistreerde wijnbouwers en 12 ha wijngaarden is het meer dan een schril contrast. Zelfs de meest bekende wijngaard Zirl, die al naam maakte in de 14e eeuw ligt braak.
Vandaag de dag vindt wijnbouw vooral plaats rond de plaatsen Haiming, Tarrenz en Silz. Met vooral Chardonnay en Pinot Noir druiven. Tevens is spaarzaam andere Pinot-familie aangeplant.
Vorarlberg
Het Vorarlberg tegen de grens met Zwitserland, profiteert optimaal van de ligging van de Bodensee (ook bekend als Meer van Konstanz (Lake Constance). Dit gebied vooral bekend van het Duitse Baden-Würtemburg heeft een ideale invloed op wijnbouw. Waar ooit 500ha aan wijngaarden stonden, is dit door de phylloxera uitbraak en de concurrentie met Südtirol verdwenen. Op één wijngaard van de familie Nachbaur in Röthis na.
Wijngaarden liggen op ongeveer 500 meter hoogte en één van de grootste uitdaging is toch wel de koele nachten in het midden van het groeiseizoen. Dit wordt echter gecompenseerd door het nabijgelegen Bodensee doordat het meer de warmte vast blijft houden. In Bregenz aan de voet van het Gebhardsberg liggen de wijngaarden van Sepp Möth.
Iets zuidelijker in Röthis bevindt zich wijnhuis Nachbaur. Hier perst en bottelt men biologisch gecertificeerde wijn in de 600 jaar oude wijnkelder! Zoals gebruikelijk in deze streek vindt verkoop vooral aan huis plaats.
Bijzondere vermelding is toch wel de wijngaard Z’Michele. Deze ligt in het Brandnertal op 1.000 meter hoogte!
Mozartstad Salzburg
Wijnbouw is hier bijzonder klein, met slechts 0.06ha wijngaarden kan je bijna zeggen dat dit amateuristisch is. Echter je hebt hier ook zo de interessante verhalen. Beginnende in 2001 toen de eerste wijngaarden in Grossgmain am Untersberg gereed gemaakt werden. Sindsdien produceert Reiterhaindlhof aangename wijnen. De Salzburger Hochthron bijvoorbeeld is een mooie Chardonnay met appel en een vleugje amandelen en sinaasappelschil. De sappige elegante structuur met hoog zuur. Een mooi gestructureerde wijn met fijne honing en mineralen in de afdronk.
Sinds 2008 vindt ook wijnbouw plaats op de Mönchsberg. Met een jaarproductie van slechts 500 flessen à €40, komt deze opbrengst geheel te goede aan de lokale scouting.
Steiermark
Ingeklemd tussen Kärnten in het oosten en Burgenland in het westen ligt Steiermark. Dit is de laatste wijnregio in Oostenrijk. Maar het is er wel één met veel bijzonderheden.
De regio is verdeeld in drie sub appellaties die in 2018 zijn verheven tot een DAC-status. De meest aangeplante Stiermarkse variëteit is Welschriesling. Deze wijn heeft een boeket dat doet denken aan groene appels, en heeft veel meer fans dan veel wijncritici zouden verwachten.
Liefhebbers voor weelde en body worden gelukkig van de Pinot-familie in Steiermark. Weissburgunder welke geteeld is op kalksteenrijke bodems is behoorlijk indrukwekkend vanwege zijn subtiele en verfijnde mineraliteit. Chardonnay, hier bekend als Morillon, kan met haar frisse aard behoorlijk robuust zijn en net als de beste Pinot Gris ook verbeteren wanneer je deze weg legt.
De wijnen uit Stiermark staan bekend om hun geur en sappigheid, om hun kruidigheid en mineraliteit en om hun eenvoud. Een Stiermarkse wijn wordt extreem bepaald door hun terroir. Het gematigde, windstille klimaatkent vele microklimaten. De bodem is veelzijdig met vulkanische rotsbodems, leisteen, gneis, kalksteen en zandsteen.
Weststeiermark
Het westelijk gelegen Weststeiermark heerst de Schilcher, een hartige rosé wijn die bijzonder onderscheidend is. De regio heeft 2.750ha onder wijngaard. Maar het heeft met de Schilcher een pareltje in handen. Deze wijn is gemaakt van de Blauer Wildbacher. Deze wijn is diep robijnrood met een aangename aroma van aardbeien. Het moet jong gedronken worden en is heerlijk bij een vleesplankje. Authentieke Schilcher is te herkennen aan het embleem van een wit paard.
Naast dit paradepaardje heb je ook wijnen van Pinot Blanc en Sauvignon Blanc.
Südsteiermark
Met 2.750ha is Südsteiermark de grootste regio. Hier zijn veel wijnmakers in uiteenlopende grootte, maar allen produceren bijzondere wijnen. De wijnstokken staan op zeer steile hellingen wat het werk arbeidsintensief maakt. Sauvignon Blanc is de wijn die Stiermarken groot gemaakt heeft. Het is een rijke wijn met in de neus aroma’s van limoen, nectarine en kiwi. In het smaakpalet bespeur je tonen van citrusfruit, peper en een ziltige toets met strakke frisse zuren.
Naast de Sauvignon, vind je ook druiven van Welschriesling, Weissburgunder, Muscat en Marillon (Chardonnay). Rode druiven van met name Blauer Wildbacher spelen hier een zeer kleine rol. Echter ze mogen de wijn niet Schilcher noemen, dat is alleen weggelegd aan Weststeiermark.
Vulkanland Steiermark
Dankzij de glooiende heuvels, het Pannonische klimaat en de diversiteit van het vulkanisch land vind je hier interessante wijngaarden. Deze zijn verspreid en bestaat uit een aantal kleine en middelgrote wijnbouweilanden. De ruim 1.600ha kent een ruime variëteit aan druivenrassen. Nabij Klöch staat de Traminer aangeplant, terwijl in Straden de Pinot Gris domineert. Welschriesling is met 310ha de grootste aanplant in Vulkanland. Verder heb je ook Pinot Blanc, Sauvignon Blanc, Morillon (de lokale naam voor Chardonnay dus). Ook vind je hier de rode variant in de vorm van Zweigelt en de Blauer Wildbacher. Echter binnen de DAC regels zijn alleen witte wijnen toegestaan waardoor Zweigelt dus als Stiermarken gelabeld wordt.
Vulkanland Steiermark DAC dankt zijn naam aan de geologie van het zuiden van de streek, hier liggen uitgedoofde vulkanen. Het vulkanisch gesteente komt voor als tufsteen (poreus gesteente afkomstig van gesteente dat uit de vulkaan werd geslingerd en neergedaald as) en basalt (gekoeld magma). Verder staan ook veel wijnstokken aangeplant langs de afzettingen van het grote Paratehys meer.
De belangrijkste druivenrassen in Steiermark
De Welschriesling biedt een hogere zuurgraad en een fruitig boeket van appel en citrus. Maar dit levert ook mooie zoete wijnen op. De Beerenauslese en Trockenbeerenauslese zijn goudgeel van kleur met een fijne honingnoot in de mond en aroma’s van exotisch fruit met verfijnde zuren.
De Weissburgunder ofwel Pinot Blanc en ook wel Klevner genaamd. Op goede locaties geeft de jonge wijnen een bloemig boeket met kruidige zuren en aroma’s van brood en noten. Deze wijnen kunnen lang op de fles rijpen.
Op de steile heuvels van Stiermarken voelt Sauvignon Blanc zich helemaal thuis. Het boeket is hier karakteristiek; onrijpe druiven leveren een opdringering grasachtige smaak. Terwijl rijpe druiven een verscheidenheid van aroma’s geven kan. Zoals zwarte bessen, kruisbessen en tropisch fruit. In combinatie met houtrijping ontwikkelt de wijn tot een zeer complexe wijn met secundaire en tertiaire aroma’s. Deze wijn kan zich meten met de beste wijnen uit de Loire of Bordeaux!
Het vergeten Bergland en prachtige Steiermark met hun verrassende wijnen
De bekende regio’s in Oostenrijk is vanzelfsprekend Niederösterreich en Burgenland. Het Bergenland, inclusief Karinthië hebben volledig vergeten wijngaarden, maar wat nu opnieuw is aangeplant levert verrassende wijnen op. Gelet op de kleinschaligheid is hier echt alleen maar lokaal aan te komen. En het is zeker aan te raden wanneer je er bent om deze wijnen te proberen. In Steiermark daarentegen is al langer aan de weg getimmerd. Mede dankzij de unieke geologie, vind je hier bijzonder rijke wijnen.
Tussen Bordeaux en Bergerac aan de noordkant en de Pyreneeën en Spanje aan de zuidkant ligt de grote regio “Zuidwest Frankrijk” of SudOuest. Hier staan wijngaarden naast weelderige bossen en is wijn en wijnmaken en levenswijze. Hier liggen wijngaarden die in Frankrijk grote faam genieten, maar in het buitenland minder bekend zijn. Hele mooie robuuste wijnen uit het vergeten SudOuest die zeker de moeite waard zijn om te ontdekken.
Met zo’n 50,000ha is dit het 5e grootste wijnbouwgebied in Frankrijk. Wat opvalt ten opzichte van alle andere wijnbouwgebieden in Frankrijk is dat het Sud-Ouest een gebied is dat erg versplinterd is. Er is geen één groot aaneengesloten gebied, maar allemaal kleine wijngebiedjes met ieder haar eigen karakteristiek. Daar waar de wijngebieden in het noorden toch vaak de druivensoorten uit Bordeaux gebruiken, zie je in de meer zuidelijke gebieden lokale druivenrassen zoals Manseng, Fer-Servadou, Tannat (bekend als de lokale druif van Uruguay) en Négrette. Tevens wordt hier veel geïnvesteerd in de ontwikkeling van nieuwe inheemse druivensoorten.
De regio kan grofweg worden opgedeeld in drie regio’s; Aveyron, Garonne & Tarn en Pyrenneeën (incl de Côtes de Gasconne en Armagnac).
Klimaat in Sud-Ouest
Klimatologisch ligt Sud-Ouest heel gunstig, in een overgangszone van maritiem onder invloed van de Atlantische Oceaan en de warmte van de Middellandse Zee. Het is overwegend warm met milde winters. In de herfst en winter kan de wind van zuid naar zuidwest droog aanvoelen en uitzonderlijk warm weer brengen. Dit wordt veroorzaakt door het föhneffect door de milde Spaanse lucht die over de Pyreneeën komt.
Regenval is regelmatig, waarbij meer regen valt aan de voet van de Pyreneeën in vergelijking tot het middengebied van Sud-Ouest.
Bodemopbouw
Natuurlijk is in zo een groot gebied niet echt één bodemsoort te vinden. In de regio’s Cahors en Gaillac liggen de wijngaarden op een grindachtige klei en mergel bodems. Vanzelfsprekend in Irouléguy, aan de voet van de Pyreneeën, is dit meer rood zandsteen, schist en mica-rijke grond.
Aveyron
Côtes de Millau
Helemaal in het oosten ligt de regio Aveyron. Hier vind je de kleine appellatie Côtes de Millau. De wijngaarden liggen op de zuidelijke hellingen in de smalle vallei van de Tarn. De kale bodem is gemaakt van kalksteen vermengd met mergel. De dominante druivensoorten zijn Gamay en Syrah die elk voor minimaal 30% moeten zijn aangeplant. Verder vind je hier Cabernet Sauvignon en de lokale druiven Fer Servadou en Duras. De wijnen dienen een cuvées van verschillende druivensoorten te zijn. De wijnen worden gekenmerkt door hun fruitige karakter van aardbeien, rode bessen en frambozen. Terwijl flesrijping voegt een pittigere notensmaak toe.
De witte wijnen zijn afkomstig van Chenin Blanc en Mauzac en hebben een karakteristiek van groen fruit (appels en peer). Terwijl de rosé, natuurlijk van Gamay, volgens de Saignée methode.
Marcillac
Tussen de rivieren Aveyron en Lot, nabij Rodez, ligt Marcillac. Het terroir typeert zich door rode klei dat rijk is aan ijzer, rougiers genaamd. De wijngaarden staan of op steile hellingen, of men heeft terrassen gehakt uit de heuvels. De lokale held is ook hier Fer Servadou, of ter plaatse Mansois genaamd. Deze staat voor 90% aangeplant terwijl de resterende 10% bestaat uit Cabernet Sauvignon en Franc.
De wijnen zijn licht en fruitig met een boventoon van frambozen. De zijn gaat heel goed samen met aligot à la sausisse of lokale kaas zoals rocquefort.
Vin d’Estaing en Vins d’Entraygues et du Fel
Vin d’Estaing AOC ligt net ten noorden van Espalion op de beide oevers van de Lot. Op de steile hellingen staan Chenin Blanc en een beetje Mauzac aangeplant, welke heerlijke fruitige wijnen voortbrengt. De rode wijn van Gamay, Cabernet Franc en Sauvignon en Fer Servadou leveren diep robijnrode wijnen met een zweem van paars. Heerlijk fruitig, maar zeker niet geschikt om lang te ouderen.
Iets noordelijker, waar de Truyère samenkomt met de Lot, ligt Entraygues et du Fel AOC. Het grote verschil zit in het terroir wat hier vooral schist van de Fèl en graniet en barène (zand als gevolg van corosie van het graniet) van Entraygues. Dit geeft net meer frisheid aan de wijn
Garonne & Tarn
Vernoemd naar de twee rivieren, ligt oostelijk van de Aveyron het gebied Garonne et Tarn. In het oostelijke deel tegen Aveyron aan kent het gebied een klimaat met mediterrane invloeden, terwijl aan de westkant er nog maritieme invloeden zijn.
Er is een lange lijst van toegestane druivensoorten te vinden hier. Natuurlijk is er een overlap met het nabijgelegen Bordeaux appellatie. Echter vind je hier ook diverse lokale druivensoorten zoals Tannat, Abouriou en Prunelard welke de vader van de Malbec is!
Côtes du Lot
Op de beide oevers van de Lot liggen de wijngaarden van Côtes du Lot IGP. Hier komen voornamelijk rosé en rode wijn gemaakt van de Malbec druif die hier oorspronkelijk vandaan komt. Maar ook vind je andere druivensoorten zoals Merlot, Cabernet Franc en Gamay – gelet op de Bordeaux die binnen handbereik ligt. De wijn dient vaak jong gedronken te worden, heeft een mooi diep paarse kleur met rood fruit karakteristieken. Binnen deze IGP ligt het beter bekende Cahors AOC.
Witte wijn wordt gezien als een pareltje hier, zowel qua kwaliteit als verkrijgbaarheid. Slechts 5% van de productie is witte wijn, maar dan krijg je ook een mooie gele wijn met rijke aroma’s van peer, kweepeer en witte bloesem. Dominante druivensoorten zijn dan bekende; Chenin Blanc, Sauvignon Blanc en dergelijke, maar er zijn ook mooie lokale Len de l’El en de relatief onbekende Liliorilla.
Cahors AOC
De Cahors neemt een aparte plaats in. Hier vind je alleen rode wijnen waarbij Malbec dominant is (minimaal 70%). Andere druivensoorten zijn Tannat en Merlot. Dit zijn diep inktzwarte, krachtige wijnen met volle body. Tegenwoordig zie je dat wijnmakers ook meer toegankelijkere wijnen proberen te maken.
Wanneer je Malbec zegt, denkt men aan Argentinië. Het grote verschil tussen deze wijnen is dat wijnen uit de Cahors meer mineraliteit en structuur hebben terwijl er een beetje een aardse smaak omheen hangt. De wijnen gaan heel goed samen met rood vlees en stoofpotjes.
Côteaux du Quercy AOC
Net ten zuiden van Cahors, gelegen in de kalkstenen heuvels ligt Côteaux du Quercy. Hier komen mooie volle rode wijnen vandaan van Cabernet Franc. Tevens is er rosé te vinden. Toegestane druiven zijn Gamay, Malbec, Merlot en Tannat. Overigens, daar waar Cabernet Franc en Merlot de nadruk leggen op het fruitige karakter, voegt Malbec de body toe en geeft de Tannat de tannine. Maar 40% tot 60% van de blend dient Cabernet Franc te zijn. Dit vertaalt zich dan ook in een rijke aromatische wijn met veel fruit. Een ideale combinatie bij de lokale magret de canard of confit de canard!
Brulhois AOP
Helemaal aan de westkant van Garonne et Tarn langs de rivier de Garonne ligt Brulhois. Hier komen robuuste volle rode wijnen vandaan met uitstekend bewaarpotentieel. De tannine is pittig maar de wijn kent ook mooi zwart fruit, drop, pruim en specerijen. Men produceert hier 10,000hl ofwel 1.3 miljoen flessen.
Fronton AOC
Verder stroomafwaards, net boven Toulouse ligt Fronton AOC. Hier vinden we rode wijn van Négrette druif. Deze druivensoort is alleen in Fronton te vinden en nergens anders ter wereld! Ook hier zijn witte wijnen afwezig. Maar de rode wijn maakt veel goed; de jonge wijnen zijn fruitig met karakteristieken van zwart fruit en florale tonen. Terwijl de wijnen die gerijpt hebben een volle body hebben, robuust en complex zijn. Terwijl de rosé gemaakt van Négrette zacht, smaakvol, fruitig en een heerlijk lange afdronk hebben.
Gaillac
Tussen de steden Toulouse en Albi ligt de grootte appellatie Gaillac. Meer dan 100 wijn producenten en 3 grote coöperaties produceren hier zo’n 20 miljoen flessen wijn per jaar. Hier hebben we één van Frankrijk’s oudste wijngebieden. Reeds in de 4e eeuw voor Christus introduceerden de Feniciërs wijnstokken in Frankrijk. En Gaillacois was daar één van. Gaillac is absoluut een regio die een bezoek waard is; je hebt er de meest uiteenlopende wijnen van droog wit tot zoet door het laat oogsten van de druiven. Maar ook rood, rosé en mousserend. Al deze wijnsoorten, gemaakt van zeer uiteenlopende druivensoorten, hebben één ding gemeen; ze zijn allen gericht op fruitige frisse wijnen! Overigens de Gaillac Primeur zijn wijnen gemaakt van Gamay die zich heel goed laten vergelijken met Beaujolais. Tevens binnen de grenzen van Gaillac AOC heb je Gaillac Premières Côtes AOC voor hoge kwaliteit droge witte wijn. De wijn dient gemaakt te zijn van de authentieke Len de l’El, Mauzac Blanc en gesteund door Muscadelle, Sauvignon Blanc en een andere lokale ras Ondenc.
Côtes du Tarn
Rondom de Gaillac ligt de Côtes du Tarn. Hier combineren de wijnmakers hun aloude vergaarde kennis met moderne wijnmaaktechnieken. Zowel het terroir als klimaat is bijzonder divers, waardoor hier leuke spannende wijnen te vinden zijn. Hierdoor is het assortiment druivensoorten ook groot, maar liefst 5 witte druiven en 7 rode druiven variëteiten zijn toegestaan.
De Pyreneeën
Het laatste en grootste gebied betreft de Pyreneeën. Dit is het domein van Comté Tolosan IGP. Deze Indication Géographique Protection is een kwaliteitsaanduiding waar diverse regels aan gebonden zijn, zoals welke druiven variëteiten gebruikt mogen worden, maar ook wijnmaak technieken. Deze regels zijn minder streng dan bij een AOC (Appellation Origine Controlée). Hier vind je diverse kleinere sub-appellaties, maar ook de grote streek Armagnac, een destillaat vergelijkbaar met cognac.
Côtes de Gascogne
In de regio van Armagnac ligt IGP Côtes de Gascogne. Dit gebied is de leider van het zuidwesten; ongeveer 75% van de wijn is bestemd voor export. Terwijl 80% van de wijn productie witte wijn is van uiteenlopende druiven waaronder Colombard, Ugni Blanc, Gros en Petit Manseng. Dit biedt aromatische wijnen met tonen van exotisch fruit; ideaal als aperitief of bij zeevruchten. Je hebt hier kleinschalig rode wijn en rosé waar rood fruit in domineert.
Tursan
Een gebied 450ha groot met veel klein verspreide wijngaarden werken samen in een coöperatie. Hier vind je rode wijn van Cabernet Franc en Sauvignon, Tannat en Fer Servadou. Het zijn frisse jonge wijnen, heerlijk fruitig. Ook de rosé gemaakt door direct te persen zijn fris en fruitig. De witte wijn van Tursan is enorm in opkomst, fris, rond met complexe aroma’s gedragen door exotisch fruit. De Baroque variëteit speelt hier een belangrijke rol in naast Gros Manseng en Sauvignon Blanc.
Saint Mont
Naast Tursan en onder Côte de Gascogne ligt Saint Mont AOP. Reeds sinds vele jaren domineren lokale druivenrassen de wijngaarden. Wijnstokken zijn gemiddeld tussen 30 en 50 jaar oud (waarbij een enkeling zelfs de 150 jaar aantikt!).
Madiran et Pacherenc du Vic Bilh
Ten zuiden van Saint Mont ligt Madiran AOC en daaronder Pacherenc du Vic Bilh. Daar waar Madiran gericht is op rode wijn, is Pacherenc gericht op witte wijn. Madiran wijnen zijn diep gekleurd tegen het zwarte aan met een tanninerijk gevoel. Jonge wijnen zijn fruitig met aroma’s van bramen, zwarte bessen, terwijl een gerijpte wijn complexe tonen van leder, drop en specerijen vertoont.
Een klassieke Pacherenc du Vic Bilh is een zoete witte wijn rijk met aroma’s van honing en gedroogd fruit. Desondanks hebben ze een natuurlijke frisheid. De droge wijn is helder, fris met exotisch fruit. De druiven variëteiten zijn toch vooral lokaal gericht; Arrufiac, (Petit) Courbu, Gros en Petit Manseng.
Duc du Therme
Uit de uitverkoopbak bij een Nederlandse supermarkt heb ik een keer de Duc de Thermes opgepikt.Voor slechts € 2.00 had ik geen hoge verwachtingen, maar was toch aangenaam verrast door een mooie zuurgraad, heerlijk fruitig (perzik, ananas, gedroogd fruit) gedragen door honing. Helaas is de afdronk niet bijzonder, maar ja, voor € 2.00 kan je niet alles krijgen!
Jurancon
Aan de voet van de Pyreneeën ligt Jurancon. Verscholen in het heuvellandschap liggen de wijngaarden die mogen genieten van bergachtig klimaat met oceaaninvloeden. De druiven zijn hoog getraind om vorstschade zoveel mogelijk te voorkomen. Dit gebied mag dan iets meer bekendheid genieten, vooral voor haar droge witte wijn, de Jurancon Sec. Daarnaast kent met ook zoete wijn, de zogenaamde moelleux wijnen.
De moelleux wijnen zijn gemaakt van Petit Manseng druiven die laat worden geoogst en leveren mooie verfrissende wijn. Doordat de druiven drogen aan de wijnstokken tot rozijnen, krijg je weelderige wijnen met gedroogd fruit, honing maar toch behouden ze hun natuurlijke frisheid door hoge zuurgraad.
De droge wijn is een blend van Petit en Gros Manseng met de lokale Courbu druif. Het frisse citrusfruit wisselt af met mooi exotisch fruit en bloemige tonen van jasmijn. De wijn kent over het algemeen een aangename lange afdronk. Heerlijk bij zalmgerechten of Thaise curries.
Irouleguy
In het uiterste zuidwest hoek, hoog in het Baskenland vind je Irouleguy. Hier liggen de wijngaarden op terrassen tegen de stijle hellingen van de Pyreneeën. Nadat aan het begin van de 20e eeuw de wijnbouw activiteiten nagenoeg waren verdwenen, is er sinds 1950 nieuw leven in geblazen. Met voornamelijk inheems variëteiten als (Petit en Gros) Manseng, (Petit) Courbu en Tannat, maar ook Cabernet Franc en Sauvignon. Het klimaat is hier droog en heet, vooral ook in de herfst wat de rijping goed ondersteund. De rode wijn zijn donker en tanninerijk. Deze wijnen kunnen goed ouderen dankzij de zuren en tannine. De wijnen zijn aromatisch en ontwikkelen naar gedroogd fruit en specerijen naar mate ze ouderen.
Ariège
In de zuidoost hoek van de Pyreneeën, hoog boven de andere appellaties vinden we Ariège AOC. De rode wijn van vooral internationale variëtieten domineert hier. Denk daarbij aan de Bordeaux rassen en Syrah. Overigens geldt hetzelfde voor de witte wijn; Sauvignon Blanc, Sémillon, Chenin Blanc en Chardonnay.
Vergeten robuuste wijnen uit SudOuest
Vanzelfsprekend is er niets mooier dan in het gebied zijn, lekker eten en een lokale wijn op tafel. Dat geldt helemaal voor SudOuest waar ontspanning en genieten hand in hand gaan met haar vergeten robuuste wijnen. Ja veel mensen kennen de Cahors en Jurancon dan misschien wel, maar de verscheidenheid is hier vele malen groter. Van de robuuste wijnen uit Cahors tot mooie weelderige moelleux wijnen in Pacherenc du Vic Bilh. Wat het hier zo uniek maakt is door de versplintering heb je vele subgebieden met ieder haar eigen uitgesproken karakter. Je merkt ook dat sommige regio’s meer aan het werk zijn op de internationale markt als andere, maar over het algemeen zijn deze wijnen beperkt te krijgen buiten de eigen regio. Begin met experimenteren, neem een Côteaux de Lot, een Brulhois of Frontin. Vanzelfsprekend kunnen wij hiermee helpen.
De Périgord, gelegen ten oosten van Bordeaux en doorsneden door de rivier de Dordogne is beter bekend als het wijngebied Bergerac AC. Het is een ideaal vakantiegebied met mooie middeleeuwse stadjes en de welbekende weekmarkten. Daarnaast is het een gebied met heel stabiel weer. Ook de Périgord produceert krachtpatsers hoewel het niet de naam heeft.
Je ziet hier dan ook een klimaat dat ongeveer hetzelfde is als dat van de Bordeaux, maar dan zonder de maritieme invloeden. Het zal je dan ook niet verbazen dat hier dezelfde druivensoorten te vinden zijn als in de grote zus; Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc, Merlot en Malbec voor de rode wijnen. Voor witte wijnen draait het om Sauvignon Blanc, Sémillon en Muscadelle.
Geschiedenis van het gebied
Net als in Bordeaux zijn het de Romeinen geweest die wijn hebben geïntroduceerd. Vooral in de 13e eeuw werd een boost gegeven aan de wijnproductie, mede door de export naar Engeland. Henri III gaf Bergerac voorkeursrecht voor productie, speciale belastingvoordelen (ja toen al!) en het recht om wijn ongehinderd te transporteren. Al reeds in de 14e eeuw heeft Bergerac strikte eisen aan haar wijnen om kwaliteit te waarborgen. Echter ondanks al deze privileges, lag het stroomafwaarts gelegen Bordeaux toch dwars. Door de Bordeaux wijnen voorrang te geven in het afhandelen van de vrachtschepen en daar bovenop zware belastingen te heffen op de wijnen uit Bergerac.
Toen kwam de 100 Jarige Oorlog (1337 – 1453), die verwoestende sporen achterliet in Bergerac. Dit viel samen met de Zwarte Dood (1347 – 1352) die een groot deel van de bevolking uitroeide. Vanzelfsprekend werden wijngaarden niet gespaard en ging kennis omtrent wijnmaken verloren door de vele slachtoffers. In de 17e eeuw was Bergerac een Hugenootse versterking terwijl de protestantse gemeenschap beschermd werd. Dit resulteerde ook in veel verzetjes en onderdrukking. Door al deze gebeurtenissen werd de ontwikkeling van de wijnindustrie zwaar ingeperkt.
De volgende impactvolle gebeurtenis was de phylloxera crisis; nagenoeg alle druivenstokken waren geïnfecteerd en dus na sanering van de bodem, moesten de wijngaarden opnieuw aangeplant worden. Vandaag de dag staat er naar maar 1/6e deel aangeplant vergeleken met de aanplant voor de phylloxera besmetting.
Bodemopbouw
Je kan het gebied opbouwen in drieën opdelen; ten noorden van de Dordogne bevat het vooral zand en klei vermengd met grind. In het zuidoosten zorgen boulbènes, een kiezelrijke bodem, voor een arme bodem. In het westen, gelegen tegen St Emilion en Côtes de Castillon vind je kalkhoudend gesteente en bodems bezaaid met kiezelstenen; dezelfde bodem die je in de naburige gebieden vindt.
De krachtpatsers uit Bergerac in de Périgord
Hoewel heel mooie wijnen afkomstig zijn uit Bergerac, staat deze regio – nog steeds – in de schaduw van Bordeaux. Ook het feit dat de regio, met nog geen 13.000ha aan wijnbouwgebied, uit ruim 10 verschillende appellaties bestaat, doet geen goed aan de naamsbekendheid; het is simpelweg te verwarrend. Bergerac is een overkoepelende naam, waar redelijke basis rode wijn, rosé, droge en zoete witte wijn geproduceerd wordt. Terwijl de specifieke sub-appellaties zich richten hogere kwaliteit wijn.
Harde keuzes voor Bergerac AOC
Doordat het gebied meer landinwaarts ligt, komen druiven ongeveer 10 dagen later tot hun beste fysiologische rijpheid. Vaak zie je dat men druiven toch te vroeg plukt, waardoor de wijn astringent aanvoelt. Een tweede aspect is dat men gericht moet zijn om tannine goed te managen. Daarom zie je vooral Merlot aangeplant staan.
Naast de bovengenoemde druiven, zijn ook Ugni Blanc en Chenin Blanc toegestaan. Tevens de zeer onbekende en vooral plaatselijke druivensoorten Ondec (wit) en Mérille (rood).
Helaas verkoopt men veel druiven aan coöperaties, die kwaliteit niet altijd hoog in het vaandel hebben staan. Hierdoor is de regio bekend voor haar soepele toegankelijke wijnen. Terwijl de regio in staat is tot prachtige krachtpatsers in de Périgord. Men zal de plantdichtheid moeten verhogen om de druiven harder te laten werken om hogere concentraties te realiseren. Echter kan je jezelf blijven afvragen of je wel wilt en kan concurreren met de Bordeaux. Maar om het op één hoop te vegen met Zuidwest Frankrijk, is ook weer zo wat. Daar gebruikt men eenmaal heel andere druivensoorten.
Feitelijk kan je zeggen dat de regio moeite heeft met haar eigen identiteit; er zijn veel overeenkomsten met Bordeaux, maar het is geen Bordeaux. Overigens onderscheidend is Bergerac wel. Ze heeft eenmaal niet de schaalgrootte en het financiële vermogen, hier zijn eigenaar en wijnmaker vaak één en dezelfde. En de (Franse) trots geldt hier niet zozeer voor de eigen wijn, maar eerder voor de hele regio!
Creativiteit in Bergerac
Wanneer er domeinwijnen zijn, zie je ook een groot contrast met Bordeaux; daar waar in Bordeaux vaak slechts één of twee wijnen geproduceerd worden, is dat in de Bergerac zeer uiteenlopend. Daarnaast bemerk je ook dat in Bergerac meer geëxperimenteerd wordt; wat dacht je van een Chardonnay uit deze regio! Omdat Chardonnay niet is toegestaan in de lijst van druivensoorten voor de regio, staat op het etiket “vin de France”. De wijnen van Bergerac staan vooral op een ondergrond van klei en kalksteen. Dat herken je terug in de frisheid en hoge zuurgraad van de witte wijn, gecombineerd met mineraliteit en citrus met tropisch fruit palet.
Côtes de Bergerac
Binnen de Bergerac AOC heb je ook Côtes de Bergerac AOC. Deze kent een strengere wet- en regelgeving omtrent wijngaardbeheer en vinificatie. Hier vind je dan ook de betere wijnen. Daar waar Bergerac AOC snel fruitig is, maar blijft niet echt hangen, zijn wijnen van Côtes de Bergerac rouge AOC toch wel een maatje beter. Echter in het algemeen kan je stellen dat ook hier kwaliteit nogal kan fluctueren.
Le Vin selon David Fourtout
Een fantastische wijn die zich duidelijk onderscheidt, is Le vin selon David Fourtout. Deze is verkrijgbaar als wit of rode wijn. De druiven zijn handgeplukt en volgen een heel precies proces om kwaliteit te waarborgen. Deze wijn is ook niet in elke jaargang verkrijgbaar! De rode wijn van Bordeaux blend rijpt 18-24 maanden op nieuw eikenhout. Ze ondergaan geen filtering. Je kan de wijn wel 15 jaar weg leggen. De witte wijn is een aromatisch volle wijn met hoge zuren. Deze is gemaakt van Sauvignon Blanc (46%), Muscadelle (18%) en Sauvignon Gris (36%). Deze indrukwekkende wijnen zijn nu verkrijgbaar voor slechts € 49.95 per fles (excl verzendkosten). Neem even contact met ons op.
Ook heb je Côtes de Bergerac blanc AOC, welke mooie moelleux wijnen produceert. Zijdezachte wijnen met karakteristiek van bloemen en wit fruit.
Montravel
Grensend aan Castillon in Bordeaux ligt Montravel. Hier kent men een redelijke strikte wetgeving omtrent plantdichtheid en productiestandaarden. Daardoor vind je verrassend hoge kwaliteitswijnen van vooral witte druiven. Gekenmerkt door aroma’s van witte bloesem en gerijpt op fijne lie, genereert dit een rijke complexe wijn met veel structuur. Probeer eens Château Masebureland Le Raz, Château Laulerie of Château Du Bloy.
Ook heb je rode wijn binnen de Montravel AOC. En gelet op de ligging zal het niet verbazen dat Merlot de dominante druif is; minimaal 50% van de blend dient Merlot te zijn.
Verder heb je halfzoete wijnen, moelleux, onder de appellatie Côtes de Montravel AOC. Ze hebben de zoetheid van een Riesling Kabinett en gaan geweldig samen met de Aziatische keuken. Terwijl Haut Montravel AOC de dessertwijnen heeft die gemaakt zijn van druiven die edele rotting hebben ondergaan. Deze wijnen zijn gemaakt van de klassieke blend, Sauvignon Blanc, Sémillon en Muscadelle. De wijnen hebben een karakter van geroosterde amandelen, perzik en gedroogde abrikoos, versterkt door vat rijping.
Rosette
Rosette is gelegen ten westen van Pécharmant. Deze kleine appellatie heeft nauwelijks naamsbekendheid buiten de Dordogne. Een waar pareltje dus!. Je vindt hier, net als in Côtes de Montravel AOC, de moelleux wijnen van lichte en verfrissende stijl.
Pécharmant
Net ten oosten van de stad Bergerac ligt het relatief onbekende Pécharmant. Dit is een atypische regio met een bodem bestaande uit rode klei, vuursteen en kiezelstenen. Hierdoor hebben wijnen meer structuur en body. Je hebt hier daarom fantastische stevige rode wijnen. Domaine Haute-Pécharmant en Château Tiregand hebben de beste naam opgebouwd. Maar Domaine des Costes, Château les Marnières en Les Chemin d’Orient timmeren erg hard aan de weg.
Saussigniac
Dit is een bron van mooie zoete wijnen met een vriendelijke prijs. De wijnen ondergaan edele rotting om de suiker concentratie te verhogen. Men gebruikt de klassieke blend, maar de verhoudingen van de druivensap kan anders zijn. De wijngaarden staan aangeplant op mooie kalksteenhoudende bodem, wat de mineraliteit en frisheid van de wijn ten goede komt.
Ook vind je hier beperkt verrassende rode wijn; zoek eens naar Château Les Miaudoux of Château le Payral
Monbazillac
Monbazillac staat bekend om de mooiste dessertwijnen van Sauvignon Blanc, Sémillon en Muscadelle. Vooral de wijngaarden gelegen op de noordelijke helling produceren hoge kwaliteitswijnen. Langs de bergkam liggen de goed gedraineerde gronden, ideaal voor de beste kwaliteit druiven. Halverwege de helling liggen de wijngaarden op uitgewassen, dunnere gronden terwijl aan de voet het kalksteen begraven ligt op een dikke laag klei. Hoe stroperig de wijn mag zijn, de dronk is toch erg verfrissend; de Muscadelle bijvoorbeeld voegt een heerlijk palet van witte bloesem toe. Wanneer de wijn langer rijpt, zal de kleur veranderen naar amber en de karakteristiek gaat naar noten en marsepein. Probeer eens de wijnen van de coöperatie Château Monbazillac of bij Mitra een flesje Château Bélingard!
Tevens heb je de Monbazillac sélection de grain nobles met een suikergehalte van meer dan 85 gram. Deze zeer zoete dessertwijn kan prima worden genoten op zichzelf, of bij een heerlijk zoet dessert.
Wat zijn dan die krachtpatsers uit de Périgord?
Wanneer je echt op zoek bent naar mooie pareltjes, zoek dan in Pécharmant voor de rode wijn, Montravel voor de droge witte wijn. Voor een mooie moelleux wijn kijk dan uit naar een Côtes de Bergerac Blanc of beter, een Rosette AOC! Terwijl de mooiste tegenhangers van Sauternes toch echt in Monbazillac te vinden zijn. Helaas zijn deze wijnen buiten Frankrijk moeilijk aan te komen. Dus houdt het vooral in gedachte wanneer je gaat genieten in de Périgord.
Zo zie je, er is voor elk wat wils in de Périgord en het goede nieuws, ook voor elke portomonee! Echter zoals altijd, voor kwaliteit moet je toch wel betalen, maar gelukkig niet zoveel als in de Bordeaux. Dus Bergerac is echt wel een goed alternatief voor de dure Bordeaux, maar je hebt wel wat meer kennis nodig om de “gewone” wijntjes te kunnen onderscheiden van de betere wijnen met meer structuur en complexiteit helaas.
This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy
Privacy Overview
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
