De druivenoogst in Italië heeft in 2024 te maken gehad met een zomer die heet en droog was. Dit was zo extreem dat in sommige delen van zuid-Italië de pluk reeds in juli begon!
Normaal is de oogstperiode van eind van de zomer tot begin oktober, maar de effecten van klimaatverandering zet de oogstkalender echt op z’n kop. De droogte en hoge temperaturen in het voorjaar van 2024 hebben er voor gezorgd dat de druivenstokken in Italië reeds vroeg uitliepen.
In het tweede deel van juli begon Sicilië met het oogsten van de Pinot Grigio-druiven, waarna Puglia ook haar Pinot Grigio en Chardonnay begon te plukken. Maar ook midden-Italië begon vroeger, Emilia Romagna en in het noordelijk gelegen Piemonte waar Moscato-druiven reeds midden augustus geplukt werden.
Desondanks is in andere gebieden, zoals Langhe, Toscane en zuid-Tirol gewoon op de gebruikelijke momenten geplukt.
Oogst resultaten
Hoewel men verwacht dat de opbrengst lager is dan in 2023 vanwege de hoge verspreiding van valse meeldauw, ziet het er veelbelovend uit voor wijnjaar 2024. Natuurlijk hebben de hagelstormen een negatieve uitwerking in noord-Italië en had het zuiden te maken met extreme droogte. Maar over het algemeen genomen, zijn de druiven gezond.
Volgens de laatste statistieken lijkt de productie met 4.1 miljard lt net onder het 5 jarig gemiddelde te liggen (4.6 miljard lt). Hiermee lijkt Italië buurland Frankrijk weer in te halen als grootste wijnproducent. Maar er zijn grote regionale verschillen.
Problemen aan de horizon
De stijging van de productiekosten en de toegang tot krediet faciliteiten om werkkapitaal te kunnen verschaffen zijn absoluut een bedreiging voor de Italiaanse wijn productie. Daarnaast is natuurlijk de klimaatverandering een groeiend probleem, zeker voor de vele biologische wijngaarden in het zuiden van Italië. Maar ook de generatiewissel zal aangepakt moeten gaan worden.
Maar wat ook in de gaten wordt gehouden is dat vraag en aanbod met elkaar in verhouding blijven.
Regio’s bekeken
Laten we eens kijken naar verschillende regio’s.
Noord Italië
Het noorden heeft veel hinder ondervonden van het vochtige jaar met her en der hagelbuien. Uiteindelijk is de opbrengst ongeveer gelijk gebleven met een nipte stijging van 0.6%.
Piemonte heeft te maken gehad met vertragingen in de rijping en ziektedruk, met name door valse meeldauw en echte meeldauw. Een zorgvuldig wijngaardbeheer heeft geresulteerd in druiven van goede kwaliteit, met name voor Nebbiolo. Door de milde winter startte het groeiseizoen al vroeg. Vervolgens hebben de koelere temperaturen en vele regen in het voorjaar het groeiseizoen verlengd. Van Barolo wordt een meer klassieke jaargang verwacht. Al met al is de opbrengst 10% hoger dan in 2023.
In Lombardia zal de productie in Franciacorta en Oltrepò Pavese ruim 20% lager zijn dan in 2023.
In Trentino-Alto Adige was de opbrengst 12% lager, vooral doordat witte druivenrassen hebben geleden onder de schimmeldruk. De vele regenval en koelere temperaturen in de bloeiperiode droeg bij aan een slechte vruchtzetting. Desondanks zal de kwaliteit naar verwachting goed zijn doordat de weersomstandigheden in het laatste deel van het groeiseizoen zijn verbeterd.
Het waren de weersuitdagingen die een grote rol speelde in Veneto, waar de opbrengst 5% lager was. De vroege knopbreuk in maart werd gevolgd door vorst in april in de lager gelegen gebieden. Maar ook de vele regen speelde een rol, met risico op valse meeldauw uitbraak. Een droog augustus redde de oogst en verbeterde de rijpheid en kwaliteit van de druiven. In Valpolicella en Collio zal de opbrengst ongeveer gelijk blijven. Net als de Prosecco-regio. Maar in het laagland en vooral de biologisch gerichte wijnbedrijven hebben aanzienlijkere verliezen.
Midden Italië
Bolgheri, in het westen van Toscane, kreeg op 23 september een wolkbreuk voor haar kiezen, wat de wijngaarden onder water zette. Hierdoor kwam de oogst, van vooral Cabernet Sauvignon, in gevaar. Terwijl Chianti Classico en Brunello di Montalcino een uitstekende en grotere oogst verwachten. Afgelopen winter viel er regelmatig regen en in het voorjaar konden de wijnstokken waterreserves opbouwen waardoor ze de hete zomer zonder al te veel te lijden konden doorstaan. Al met al is de opbrengst maar liefst 30% hoger dan in 2023.
Ook Umbrië en Marche noteerden aanzienlijke stijgingen, mede dankzij de droge weersomstandigheden. In juli was het in Marche dusdanig warm dat de groei werd vertraagd. Bloei en veraison kwamen later, maar rijping was desalniettemin goed.
Na een slechte oogst in 2023, herstelde de Abruzzo zich aanzienlijk. Opbrengst steeg met 85%, hoewel het nog steeds 27% onder het 5-jaars gemiddelde lag.
Zuid-Italië
Een milde winter met weinig neerslag baarde zorgen over waterstress in sommige gebieden van Campania. Enkele late regenbuien kunnen de opbrengst en de kwaliteit van de druiven verder hebben verbeterd. Resume zal de opbrengst 30% hoger liggen.
Het groeiseizoen 2024 in Puglia was over het algemeen gunstig, met verschillen tussen Noord-Puglia en Salento. Noord-Puglia kende een droger en vroeger seizoen, terwijl Salento, met koelere temperaturen in mei, iets beter weer had. Over het algemeen hadden beide gebieden overal warme en droge omstandigheden, waardoor de opbrengst met 18% steeg.
Een milde winter en een warmer voorjaar leidden tot vroege knopbreuk en rijping in Basilicata. De opbrengsten zijn 30% hoger dan vorig jaar, met gezonde druiven van hoge kwaliteit. In Aglianico del Vulture DOCG zorgde het koelere weer in september voor ideale omstandigheden voor Aglianico druif.
Net als een groot deel van Zuid-Italië kampte Calabria met een watercrisis. Een milde winter en het vroege voorjaar, gecombineerd met hoge temperaturen en weinig regenval, zorgden voor vroege knopbreuk en rijping. Irrigatie hielp de droogteschade te beperken, terwijl het ontbreken van schimmelziekten zorgde voor een goede kwaliteit van de druiven en de gezondheid van de plant. Dit al resulteerde in een stijging van 10%.
Waterschaarste speelde een belangrijke rol in de wijngaarden op Sicilië. In de herfst/winter viel er 50% minder regen. De hoge temperaturen in juni (tot wel 40C) versnelden de rijping van de wijnstok. Vandaar dat in de nachturen regelmatig geïrrigeerd moest worden, vooral bij Chardonnay. De kwaliteit van de druiven bleef echter uitstekend, maar de opbrengst blijft uiteindelijk met 16% achter.
