Hoe zuidelijker je komt hoe koeler het wordt, want op het zuidelijk halfrond zak je af naar de zuidpool. In ontkurk het zuiden van Chili gaan we op zoek naar de koelere en prachtig mooie wijnregio’s. Dit zijn de regio’s Southern Chile of kortweg The South en de Austral. Zuidelijk van Cauquenes begint The South en dit strekt zich uit tot aan Los Angeles (en nee, niet L.A. in California). Waar het vervolgens in de Austral overgaat en strekt tot aan de stad Osorno. Dit gebied strekt zich uit over zuiderbreedte 35 tot 40 graden (wat gelijk staat aan het noorden van Nieuw Zeeland of de lijn van Napels/Madrid – 40 graden noorderbreedte – tot Tanger in Marokko/Limasol op Cyprus – 35 graden noorderbreedte). Zowel de ligging is gespiegeld als ook het klimaat. Op het noordelijk halfrond zijn dit hete tot zeer hete klimaten. Terwijl op het zuidelijk halfrond dit juist veel koelere gebieden zijn.
The South waar traditionele wijnbouw in ere wordt gehouden
De wijnregio Southern Chile omvat een schat aan oude wijnstokken, waar traditionele wijnbouw in ere wordt gehouden. Hier richt men zich onder andere op de druivensoorten die het eerst werden aangeplant door de kolonisten. Denk daarbij aan Sémillon, een druivenras die prachtig mooie wijnen uit het zuiden van Chili voortbracht. Deze druivensoort bereikte een aanplant van 30.000ha in de jaren 1960. Hiermee was Sémillon verantwoordelijk voor de beste witte wijnen uit Chili in die tijd. Helaas werd deze druif vanaf de jaren 80 vervangen door het commercieel sterkere Sauvignon Blanc en Chardonnay. Vandaag de dag is er nog ongeveer 950ha Sémillon te vinden in Maule (Central Valley regio) met wijnstokken van meer dan 70 jaar oud.
Een andere zuid-Franse druivenras die we in Chili zien is Cinsault. Deze staat vooral in de Maule en Itata valleien. Zij is lang gebruikt als bijrol in blends, maar onlangs heeft Cinsault een nieuwe leidende rol gekregen.
País is de meest traditionele en authentieke druivensoort in Chili. Dit ras staat ook bekend onder de namen Listan Prieto in Spanje, Criolla in Argentinië of Mission in Mexico en de Verenigde Staten. Geïntroduceerd door Spaanse kolonisten, afkomstig uit La Mancha, is País de basis voor pipeños (jonge ongefilterde wijn), chichas (een traditionele gefermenteerde drank) en asodealos del sur (een zoete wijn). Hoewel lang genegeerd door de internationale wijnmarkt, voegt País iets unieks toe. Te weten de aanwezigheid van vers fruit met een fantastisch balans verfijnde smaakprofiel en mooie tannine.
Tenslotte Muscat d’Alexandrie, die gelijktijdig met País in Chili arriveerde. Met name in Itata en Bio Bio valleien staat dit druivenras aangeplant. Muscat wordt gebruikt voor pisco, een weelderig zoete maar droge wijn en daarnaast voor pajarete, welke afkomstig is uit de DO Coquimbo en DO Atacama.
Valle del Itata
De historische, koele klimaatregio Valle del Itata wordt gedomineerd door Carignan, Muscat van Alexandrië en País, hoewel producenten modernere druivenrassen zoals Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc, Pinot Noir en Chardonnay beginnen te planten. Hoewel de grenzen van de Denominación de Originen 10.000km2 beslaat, is de dichtheid van wijngaarden bijzonder laag. En concentreert zich vooral rondom de rivieren Itata en Nuble. De eerste wijnstokken zouden in 1550 gearriveerd zijn en tegen de 20e eeuw was bulkproductie de belangrijkste bron van inkomsten met grote hoeveelheden Muscat d’Alexandrie en País. Toen de Chilenen vanaf de jaren 1980 kwaliteit boven kwantiteit gingen stellen, raakte Valle del Itata uit de mode.
Het klimaat is vochtig mediterraan met aanzienlijk lagere temperaturen dan in de meer noordelijke valleien. Er zijn grote verschillen in dag- en nachttemperaturen, wat de balans en zuurgraad te goede komt. De bodems zijn zanderig, graniet en mineraalrijk, waardoor ze goed gedraineerd zijn. Wat een basis vormt voor een hoge productiviteit. Daarom dat País, Muscat en Carignan zich hier goed thuis voelen. Maar vandaag de dag proberen wijnhuizen deze oude wijnerfenis die was vergeten te redden door fijne soorten Cabernet Sauvignon, Carménère, Merlot, Tintórera, Semillón, Chardonnay en Sauvignon Blanc te cultiveren, waarbij de nadruk komt te liggen op biologische productie en hoge kwaliteitsnormen.
Stijgende populariteit van Valle del Bio Bio
Juist vanwege de zuidelijke ligging en koeler klimaat vinden we in Valle del Bio Bio frisse aromatische wijnstijlen. Hierdoor is de populariteit van Valle del Bio Bio DO enorm gestegen. We vinden hier dan ook voornamelijk aromatische druivenrassen als Riesling, Viognier en Gewürztraminer.
De Bío Bío vallei is een van de meer extreme wijnproducerende regio’s van Chili en ervaart meer wind-, regen- en klimatologische variatie dan het grootste deel van de rest van het land. Het koele klimaat – en het verlengde groeiseizoen dat het mogelijk maakt – is veel beter geschikt voor de ontwikkeling van complexe aromaten in witte wijn dan de hete, droge klimaten van de Maipo-vallei of Cachapoal verder naar het noorden. Hoogte speelt hier geen rol, het is koel genoeg in de vallei.
Uitdagend Valle del Malleco
Vooral de klimatologische omstandigheden maken het uitdagend in Valle del Malleco DO. Deze zuidelijkste DO van The South kent een hoge regenval (1.300mm per jaar), een kort groeiseizoen en gematigd klimaat. Ter vergelijking, in Nederland valt er op jaarbasis ongeveer 900mm. Dus de schimmeldruk is erg hoog in deze regio. De productie van wijn van hoge kwaliteit is mogelijk dankzij dit klimaat en een bodem van glaciale en vulkanische aard – welke overigens zeer goed waterdoorlatend is. En dat laatste is nodig gelet op de hoeveelheid regen die hier valt! De frisse, mineraalachtige wijnen van Sauvignon Blanc, Chardonnay en meer en meer Pinot Noir, verdienen de internationale aandacht. Desondanks is de schaalgrootte nog erg beperkt, slechts 40ha aan wijnbouwgebied.
Zuidelijk gelegen Austral regio
Tenslotte de laatste regio in Chili ligt het meest zuidelijk gelegen wijnbouwgebied van Chili. Opgericht in 1994 is vastgelegd dat wijnen ten minste 75% uit deze regio dient te komen om gelabeld te worden als Austral. Het bestaat uit twee wijnregio’s; Valle del Cautin en Valle del Osorno. Het is een kleine regio van in totaal 25ha aan wijngaarden.
We zien een toenemende interesse van een aantal grote namen, zoals Casa Silva die experimenteren met Sauvignon Blanc, Chardonnay, Riesling of Pinot Noir. Tevens produceert men mousserende wijnen. Grote namen zijn zoekende om echte koele klimaten te vinden vanwege de opwarming van de aarde. Mogelijk tegen 2050 kan Austral een belangrijke koel klimaat regio zijn voor Chileense wijnen.
De Austral-regio heeft de aandacht getrokken voor de productie van koelklimaatvariëteiten, zoals Pinot Noir, Chardonnay en Sauvignon Blanc, die gedijen in deze omstandigheden en wijnen produceren met een uitzonderlijke aromatische complexiteit en mineraliteit. De regio teelt ook minder bekende variëteiten zoals Gewürztraminer en Riesling, wat de innovatieve geest van het gebied weerspiegelt.
Valle de Cautin
Direct ten zuiden van Malleco ligt Valle de Cautin DO in de Austral regio. Hier liggen twee belangrijke subregio’s te weten Perquenco en Galvarino, afgeleid van gelijknamige dorpsnamen. Te midden van het Mapuche gebied in het La Araucanía gebied ligt de wijngaard Viña Aynco. Gelegen in Galvarino, wat een relatief droog gebied is in het zuiden, is 2.5ha aangeplant met Pinot Noir, Riesling en Chardonnay. Viña Aynco redde bijna niet-geïrrigeerde 30 tot 70 jaar oude wijnstokken van bosbouwactiviteiten. Het zijn ongefilterde wijnen met natuurlijke zuren en relatief laag alcohol.
Valle de Osorno
Verder ten zuiden ligt Valle de Osorno. Ook hier zijn twee subregio’s namelijk Lago Ranco en Valle del Bueno. Ondanks de 1.500mm regenval, is wijnbouw toch mogelijk, doordat dankzij klimaatverandering het warmer en de regenval minder wordt.
Michel Torres, een zeer bekende naam in Chili, ziet in Osorno een enorme potentie voor de productie van mousserende wijn. Dit vooral dankzij het koele klimaat en de mix van vulkanische en alluviale bodem.
Ook Casa Silva is actief in deze regio. In 2006 plantte zij de eerste wijnstokken in Lago Ranco onder de Austral DO. De Casa Silva ‘Lago Ranco’ Riesling is een unieke en heerlijke uitdrukking van de klassieke Riesling druif. De wijn heeft verbazingwekkende aroma’s, sappige limoen en geel fruit, samen met minerale tonen en een elegante afdronk. Deze wijn is afkomstig van Casa Silva’s Futrono Estate in Lago Ranco. De wijngaarden zijn geplant op hellingen gelegen tussen twee bergen die voor het Ranco-meer vallen. De bodem is 100% vulkanische as wat de minerale tonen onderstreept.
Tot slot
Dit laatste artikel in de serie van Chili bracht ons van het woestijnachtige noorden naar het koele zuiden. We hebben een hele schakeling aan variëteiten gezien, maar vooral Bordeaux-blend en Carmenère zijn toch wel top favoriet.
In het koele zuiden zijn we een groot potentie. Naast het feit dat het nu prachtig mooie wijnen in het zuiden van Chili te vinden zijn van vooral koel klimaat druivenrassen, is de verwachting toch wel dat met een jaar of 30-50 het er flink opgewarmd is. Ja ook hier is de global warming duidelijk aanwezig. We vinden een Sauvignon Blanc en Chardonnay ook noordelijker, komen ze hier toch echt het best tot hun recht. De wijnen zijn toch crispier, frisser, en aromatischer dan aan de westkust.
Bent u geïnteresseerd in de prachtig mooie wijnen uit deze regio’s in het zuiden van Chili? Neem dan even contact met ons op, want ze zijn niet altijd goed verkrijgbaar.
Ten zuiden van de Atacama en Coquimbo wijn regio’s ligt de Aconcagua zone met haar regio’s Aconcagua, Casablanca en San Antonio. Aconcagua regio maakt onderdeel van het grotere Valparaiso regio. Het is vernoemd naar de gelijknamige rivier die van Mount Aconcagua, die het zo belangrijke smeltwater naar de Stille Oceaan brengt. Deze berg is met 6.956m de hoogste berg in de Andes en op de twee Amerikaanse continenten. Dit brengt een enorm hoogte verschil met zich mee. In de Andes liggen de wijngaarden op zo’n 1.000m terwijl naar de kust deze op slechts 50m boven zeeniveau liggen. We gaan onderzoeken waarom Aconcagua in staat is echt fantastische kwaliteitswijnen voort te brengen.
Aconcagua is één van de vijf meest belangrijke wijnregio’s van Chili. Rode druiven rassen domineren de aanplant. Met name Syrah heeft zich goed aan de hete temperaturen en lange rijpingsseizoen aangepast en levert één van de echt fantastische kwaliteitswijnen van Aconcagua op.
Gelet op de ligging nabij de evenaar, is wijnbouw hier alleen mogelijk vanwege de oceanische invloed. Het creëert een onderscheidend klimatologisch kenmerk. Naarmate het warme, droge land van de regio in de loop van de middag opwarmt, stijgt de hete lucht in het oosten snel omhoog en zuigt koelere lucht uit de Stille Oceaan naar het westen aan. Dit proces wordt omgekeerd als het land ‘s avonds afkoelt. Deze dagelijkse briesjes matigen de anders hoge temperaturen in de Aconcagua-vallei en verminderen het risico op wijnstokziekte. De Antarctische ‘Humboldt-stroom’ die langs de westkust van Chili stroomt, helpt dit effect in stand te houden. Dit mediterrane klimaat heeft 215 mm regen per jaar. Deze bijzondere klimatologische en geografische omstandigheden zijn ervoor verantwoordelijk dat in Aconcagua echt fantastische kwaliteitswijnen geproduceerd worden.
Hoe het begon
Wijnpionier Don Maximiano Errazuriz plantte hier in de hete droge vallei de eerste wijnstokken en werd daarvoor belachelijk gemaakt. Maar vandaag de dag domineert het wijnhuis gestart door Errazuriz het gebied en produceert kwaliteit Cabernet Sauvignon, Syrah en Merlot.
Inmiddels staat er ruim 8.500ha aan wijngaarden aangeplant in deze regio.
DO Valle de Aconcagua
De Valle de Aconcagua is het meest bekend voor haar hoge kwaliteitswijnen met echt fantastische uitgesproken aroma’s. De wijngaarden worden natuurlijk geïrrigeerd door het smeltwater uit de Andes die de rivier meebrengt. Hier hebben Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc en Merlot een lange traditie in het binnenland van de vallei.
Verder landinwaarts in de Entre Cordilleras en Andes regio’s is de invloed van de zee minder en is het warmer. Je krijgt ook veel meer zon in het binnenland, wat erg goed is voor het rijpen van Bordeaux en mediterrane variëteiten, zoals Grenache en Syrah. Een mengsel van alluviale en granieten rotsen met diverse hellingen zorgen voor een aanzienlijke variatie aan microklimaten. Ook zijn deze klimatoligische omstandigheden goed voor de klassieke Bordeaux druivensoorten. Vanwege de hogere temperaturen, meer zonuren en drogere omstandigheden hebben wijnen meer structuur, hoger alcohol en strakkere tannine.
De rotsachtige bodem biedt veel weerstand voor de wortelstok. Deze moet daardoor harder werken hetgeen ideaal is voor een Cabernet Sauvignon. De stenen die de bodem bedekken voorkomen dat zonlicht het water verdampt, wat zeer welkom is in een heet klimaat. Tegelijk geven ze in de nacht de warmte af, zodat de koude nacht temperatuur weer gematigd wordt.
Ruim 40% van de wijnproductie betreft Bordeaux-blend terwijl vervolgens nog eens 15% Cabernet Sauvignon is. Dit wordt gevolgd door Pinot Noir (12%) en Sauvignon Blanc en Chardonnay (beiden 8%).
Aconcagua Costa DO
De Aconcagua Costa, een kleinere subregio van de grotere Aconcagua-vallei, is een onderscheidend wijnbouwparadijs. Genesteld in het meest westelijke deel van de vallei en niet ver van de Stille Oceaan, beschikt de regio over een uniek terroir dat de koele, maritieme invloeden benut. Deze laatste toevoeging in 2012 kent een koeler klimaat vanwege de invloed van de kustbries uit de Stille Oceaan en daarnaast spelen de zeemist en wolken een belangrijke verkoelende rol. Koelklimaat druivenrassen als Sauvignon Blanc en Chardonnay komen langzaam tot rijping waardoor de unieke aroma’s en zuurgraad verbeteren. Het is daarom dat het grote verschil met Valle de Aconcagua is dat in de Costa overwegend witte wijnen te vinden zijn. Vooral Sauvignon Blanc slaat hier goed aan. Het bodemprofiel is ook heel anders met leisteen en metamorf gesteente.
Wanneer je langzaam verder landinwaarts gaat, kom je eerst Pinot Noir tegen dat goed gedijt in deze koelere microklimaten. Ze heeft een reputatie opgebouwd dat dit wijnen met opmerkelijke diepte en complexiteit zijn. Maar ondanks dat is Syrah toch wel het kroonjuweel. Het koele klimaat en granieten bodem levert een Syrah op met peperige tonen, frisse zuren en fluweelzachte tannine.
Binnen de huidige Aconcagua Costa DO vinden we een aantal zones die in aanmerking kunnen komen voor een eigen DO, zoals Zapallar en Quillota. Opvallend detail is dat wijnmakers de Aconcagua Costa DO ook mogen gebruiken wanneer druiven uit Casablanca, San Antonio en/of Leyda geblend worden.
De grootste en meestbekende wijnhuizen van Chili, Errazuriz, Arboleda en Montes zijn hier goed vertegenwoordigd.
Montes Outer Limits Sauvignon Blanc
Viña Montes is opgericht door de Montes familie in 1987. Met hun Outer Limit-reeks zoeken zij nieuwe gebieden en grenzen op voor de wijnbouw. Zo ook deze Sauvignon Blanc uit Zapallar in Valle de Aconcagua. Op Slechts 7km van de Stille Oceaan genieten de wijngaarden optimaal van de verkoeling vanaf de Stille Oceaan.
Naast de typische tonen van passievrucht, biedt het aroma’s van limoen en grapefruit met een vleugje asperges op de achtergrond. Het is fris, knapperig en droog in de mond, met een zeer goed bereikte zuurgraad. Het lichaam is licht, maar blijft lang hangen, waardoor het koude klimaatkarakter nog verder wordt benadrukt.
Drink de wijn licht gekoeld en serveer bij salade, vis gerechten zonder romige saus of als nagerecht eventueel bij een kaasplankje met lichte kazen.
Pas in 1980, tijdens de revitalisering van de Chileense wijnindustrie, zagen de eerste wijngaarden het licht in Valle de Casablanca. De koele Pacifische winden zijn toegankelijk voor de laaggelegen valleien, waardoor prachtige Chardonnay, Sauvignon Blanc en toenemende hoeveelheden Gewürztraminer en Pinot Gris verbluffende resultaten behalen. Naast het koelere klimaat is de regenval iets frequenter en hebben witte wijnen de neiging om een minerale afdronk te hebben dankzij de zachte klei- en zandgronden in de regio. Het heeft veel investeringen aangetrokken van wijnbedrijven die hun witte wijnportefeuille wilden vergroten. En daar heeft Casablanca optimaal van geprofiteerd. Verder is Casablanca ook voorloper in Chili van biologische wijnen.
Doordat Casablanca op slechts 30km van de Stille Oceaan ligt, heeft de Humboldt-stroom grote invloed op het gebied. Deze koude stroming vanaf Antarctica brengt veel verkoeling. Vanwege de langere rijpingstijd, hebben witte druivenrassen meer tijd om hun smaakcomplexiteit te ontwikkelen terwijl zuren en suikers in balans blijven. Echter het grote risico hier zijn de voorjaarsvorsten. Deze kan grote schade toebrengen in de wijngaard.
De bodem bestaat vooral uit zanderig kleigrond wat goed waterdoorlatend is. Hier komt een ander risico om de hoek kijken. In dit soort bodems groeien nematoden weelderig. Dit zijn microscopische wormen die de wortelstokken van de wijngaard aanvreten en daarmee de groeikracht ondermijnen waardoor de druivenstok afsterft. Om deze reden hebben telers veel van hun wijngaarden op nematode-bestendige wortelstokken moeten enten – gelijkwaardig aan de phylloxera-bestendige wortelstokken in de Europese wijngaarden.
Waarom Casablanca zo uniek is
Wat Casablanca zo uniek maakt in Chili is de combinatie van de verkoelende oceaanwind met het hete klimaat en zanderige bodems. Dit is niet ergens anders te vinden. In het noorden (Coquimbo en Atacama) hebben een woestijnklimaat, terwijl Central Valley wat in het zuiden ligt vooral een continentaal klimaat kent. Slechts in het zuiden vinden we een gelijksoortig koeler klimaat, echter daar is de zon minder intens en valt er meer regen.
Montes Alpha Chardonnay
Of wat dacht u van die andere krachtpatser van Montes. Een schitterende Chardonnay uit de Alpha serie.
Complexiteit en subtiliteit gaan hand in hand. Met een heldere, goudgele kleur. Verleidelijke geuren en smaken van tropisch rijp fruit (ananas, banaan, mango), zacht pitfruit (perzik, abrikoos) en frisse grapefruit. In de verte iets van asperges, karakteristiek voor Chardonnay wijnen uit Casablanca. Tevens bespeur je iets van toast, als gevolg van het feit dat 40% is gerijpt op Frans eiken hout voor 12 maanden. Rijkheid en frisheid, waarbij alles in balans is.
Dit is een veelzijdige alleskunner. Past prima bij sushi of vis gerechten. Maar gaat ook prima samen bij gevogelte, pasta of een kaas plank.
Neg ten zuiden van Casablanca ligt het kleinere San Antonio. DO Valle de San Antonio biedt wijnboeren een meer temperamentvol klimaat vanwege de ligging aan de kust. Het gebied staat vooral bekend om haar Sauvignon Blanc, Chardonnay en Pinot Noir die een prettig lichte body heeft met een minerale verfrissende aroma. Syrah is hier de in het oog springende druivensoort omdat je die eerder in het warmere noorden verwacht. Wijnbouw is hier mogelijk dankzij de koele zee wind van de Stille Oceaan die het hete klimaat matigt.
De bodem is meer granietachtig met een bovenlaag van klei en water uit de Maipo rivier is noodzakelijk (vanwege de te geringen regenval) om rijpe gezonde druiven voort te brengen. Deze arme, goed gedraineerde bodems zorgen ervoor dat wijnstokken gedwongen worden om diepe wortelsystemen te laten groeien op zoek naar voedingsstoffen en water. Dit leidt tot gezonde planten die druiven van hoge kwaliteit produceren.
Valle de San Antonio omvat ook meerdere subregio’s waarvan alleen DO Leyda Valley haar eigen classificatie heeft gekregen. Maar ook San Rosario Valley kan worden gezien als een eigen regio, hoewel dat meer te maken heeft met Matetic Vineyards die hier domineert met hun biologische en biodynamishe wijngaarden.
Verwar Valle de San Antonio (San Antonio Valley) niet met AVA San Antonio Valley in California!
Juweeltjes uit DO Valle de Leyda
De enige officiële subregio van San Antonio is Valle de Leyda. DO Valle de Leyda is mogelijk nog bekender dan San Antonio vanwege de juweeltjes van wijnen die de subregio voortbrengt. Het kent een koel constante temperatuur waardoor druiven langzaam rijpen en tot hun volledige rijpheid komen. Hoewel vooral bekend voor haar Sauvignon Blanc en Pinot Noir, is er ook veel lof voor Chardonnay en Syrah.
Leyda stond van oudsher bekend om de productie van tarwe en gerst, maar heeft in korte tijd een grote reputatie opgebouwd voor wijnbouw. In de late jaren 1990 trokken wijntelers naar Leyda vanwege haar unieke terroir dat goed geschikt is voor premium druiventeelt. Er was echter één uitdaging, de waterschaarste. Leyda is, nog meer dan San Antonio, afhankelijk van de watertoevoer van de Maipo rivier. Deze is beschikbaar dankzij pijpleidingen. Echter door de beperkte capaciteit van deze leidingen geeft dit automatisch een rem op de groei en ontwikkeling van Leyda Valley.
Geologie in Leyda
De regio ligt op een reeks glooiende heuvels aan de zeezijde van het kustgebied dat een groot deel van centraal Chili beschermt tegen oceanische invloeden. Het ligt net ten zuiden van het koele wijngebied van Casablanca Valley, en de aanzienlijke Maipo-vallei ligt in het oosten. De Pacifische kust ligt 12km ten westen van Leyda Valley. Deze nabijheid van de kust is wat telers naar Leyda drijft. Koude zeebries en ochtendmist matigen de algehele temperaturen en de vallei is daarom aanzienlijk koeler dan de lage breedtegraad doet vermoeden. Deze koele temperaturen worden aangevuld met warme zonneschijn tijdens het lange groeiseizoen, waardoor druiven volledig rijpen en complexiteit ontwikkelen met behoud van zuurgraad.
De bodem heeft een unieke mix van klei- en leemachtige structuur over een granieten ondergrond met beperkte drainage. Deze bodems met een lage vruchtbaarheid zijn goed voor de productie van premium druiven omdat ze de wijnstokken laten vechten om te overleven. Dit resulteert in wijnstokken die al hun energie steken in het produceren van kleine, geconcentreerde druiven in plaats van bladachtig gebladerte. Hierdoor zijn de wijnen zeer complex met uitgesproken aroma’s en mineralen.
Uitgesproken wijnstijlen
Over het algemeen kan je zeggen dat vooral de kwaliteitswijnen van Bordeaux-blends uit Aconcagua zeer populair zijn met hun echt fantastische felgekleurde kersenrode verfrissende wijn met aroma’s van theebladeren, zachte rooksmaak en een lichte chocoladetoets. Maar juist Merlot en Syrah leveren meer gedurfde wijnen op. De zijn robijnrood van kleur met een volle body en onderscheidende kersen, roodfruit en een mild bloemig aroma.
De witte wijnen vallen minder op. Maar de Sauvignon Blanc kenmerkt zich door haar groengele kleur met kenmerkende citrus aroma en hints van kruiden en passievrucht.
Zuidereiland staat vooral bekend om de magistraal stuivende Sauvignon Blanc wijnen afkomstig uit Marlborough. Hier vindt dan ook de grootste productie plaats van het hele land. Maar liefst 415.000 ton druivenmost van de 532.000 ton is afkomstig uit Marlborough. Echter we zien een duidelijke scheidslijn over het eiland lopen. Daar waar de noordelijke regio’s Nelson en Marlborough zich vooral richten op Sauvignon Blanc, zien we verrassend genoeg Pinot Noir op het zuidelijke deel van Zuidereiland.
Net als op Noordereiland vinden we de wijngebieden vooral aan de oostzijde van het eiland, in de bescherming van de bergrug tegen de natte westenwind.
Het Zuidereiland heeft, net als heel Nieuw-Zeeland, een veelheid aan serieus koele klimaatlocaties, maar het is over het algemeen nog koeler dan het Noordereiland met relatief jongere wijngaarden. Het eiland is de thuisbasis van Nelson en Canterbury; mooie opkomende regio’s die bekend staan om mousserende wijnen, Riesling, Chardonnay en Sauvignon Blanc.
Premium wijnen uit Nelson
Het pittoreske Nelson ligt op het uiterste noordwesten van Zuidereiland. De regio profiteert van de vele zonuren, een beschut en gematigd klimaat en een vrij drainerende semi-vruchtbare bodemstructuur. Nelson is een boetiek wijngebied dat goede Pinot Noir, maar vooral Sauvignon Blanc voortbrengt. Er staat in totaal ongeveer 1.100ha aangeplant waar maar dan de helft Sauvignon is. Pinot Noir komt op een goede 2e plaats met 165ha terwijl Chardonnay en Pinot Gris beiden zo’n 110ha beslaan. Maar ook nieuwkomers als Montepulciano en Gruner Veltliner zijn er te vinden.
Nelson is omgeven door landbouwgrond en het stadje was in 1841 gesticht als eerste stad op Zuidereiland. Het is afgesneden van de rest van Zuidereiland door bergen die de hele regio omringen. Midden 19e eeuw plantten Duitse kolonisten wijnstokken, maar de wijnindustrie begon te floreren in de jaren 1970. Nelson staat bekend om haar levendige artistieke cafécultuur en wijn past daar uitstekend bij. Desondanks zijn er slechts zo’n 90 wijngaarden waarvan ruim 60% minder dan 10ha beslaan. Dus echt een boetiek wijn cultuur die ook nog premium wijnen voortbrengen.
Klimaat impact in Nelson
Nelson geniet van een zonnig klimaat dat wordt gematigd door de constante zeebries van de Tasmanzee. Een droge herfst volgt op de warme zomers wat het groeiseizoen verlengt. Ook gedurende de dag zijn er grote temperatuurschommelingen. De koele nacht volgt op een warme dag en geven de druiven de tijd om fenolische rijpheid te ontwikkelen waarbij de zuurgraad behouden wordt. Deze diurnal range maakt Nelson zo geschikt voor aromatische variëteiten zoals Chenin Blanc en Gewürztraminer. Deze soorten staan dan ook aangeplant alleen niet in grote hoeveelheden.
Er is een scala aan bodemsoorten, maar het overheersende type bestaat uit alluviaal grind uit oude rivierbeddingen. De vrij drainerende aard van de grond dwingt Nelson-wijnstokken om hard te werken om te overleven, wat betekent dat ze minder bladeren produceren en meer energie steken in het maken van kleine, geconcentreerde bessen. Dit betekent een intensere, geconcentreerde stijl van wijn met een vleugje mineraliteit. Sommige zanderige, siltige bodems bestaan dichter bij de kust. De bodems op de valleibodem zijn meestal zwaarder, met een hoger aandeel klei.
Het grote verschil tussen de Pinot Noir uit Nelson en Marlborough is dat ze elegantere stijl kennen.
Subregio’s Moutere Hills en Waimea Plains
Nelson kent twee subregio’s Moutere Hills en Waimea Plains. Moutere Hills is natter en warmer en de kleigronden geven mooie rijkdom en textuur aan de wijn. De Pinot Noir van Moutere Hills vertoont diepe structuur met zachte tannine. De Chardonnay kent complexiteit en diepte terwijl de Sauvignon Blanc een schitterende minerale structuur heeft. De subregio kent slechts 7 wijngaarden. Waimea is Maori voor “rivertuin” en dat is een toepasselijke benaming voor Waimea Plains. Met steenachtige alluviale bodems en een matigende maritieme invloed, hebben wijnen de neiging om lichter en frisser van stijl te zijn dan Moutere Hills. De Pinot Noir is geparfumeerd, Chardonnay rijk en expressief en levendige aroma’s, met een vuurstenen minerale ondertoon. Tenslotte ligt ten noorden van Moutere Hills een smalle strook met de benaming Tasman Coastal.
Marlborough
De grootste producent van Nieuw Zeeland is Marlborough GI. Maar liefst 73% van alle wijngaarden van het land liggen in Marlborough, maar liefst 30.000ha. Het is de thuisbasis van ruim 500 wijntelers die vooral Sauvignon Blanc verbouwen. De wijn staat bekend om zijn relatieve gebrek aan subtiliteit, zijn intense smaken van groene peper en kruisbes. Het is gewoonweg een stuivend glas wijn vol moet groene aroma’s als gras, peper en kruisbes.
Op grote achterstand vinden we hier ook Chardonnay, Riesling en Pinot Gris. Maar houdt de Albariño in de gaten, dit is een veelbelovende wijn. Verder vinden we ook Pinot Noir die nu enkele zeer goede wijnen voortbrengt. De wijnen zijn over het algemeen lichter en fruitiger dan die uit Otago en Martinborough. Marlborough is ook een belangrijke producent van mousserende kwaliteitswijn, gemaakt in de methode traditionnelle van Chardonnay en Pinot Noir.
De zeewind is cruciaal voor het terroir en de groeiomstandigheden. De hete zon wordt gekoeld door deze wind. Samen met de lange zonnige en droge herfst kent Marlborough een lang groeiseizoen. De druiven ontwikkelen op deze wijze een expressief aroma karakter zonder hun zuurgraad te verliezen. Bladbeheer is van groot belang vanwege de hoge UV straling wat zonnebrand kan veroorzaken.
Subregio’s in Marlborough
Er zijn drie belangrijke subregio’s. De Wairau Valley is een gletsjervallei waar ongeveer 45% van de wijngaarden van Marlborough te vinden zijn. Ook liggen hier de subregio’s Rapaura en Renwick. Het heeft een warm en zonnig klimaat met een diverse bodemopbouw. Van steenafzetting tot alluviale bodem. De Southern Valleys liggen ten zuiden van Wairau Valley. Het is koeler en droger en de bodem is een glaciale uitspoeling met grind en klei. Hierdoor is de rijpheid vertraagd ten opzichte van Wairau Valley. Tenslotte ligt Awatere Valley het zuidelijkst. Het heeft het koelste klimaat vanwege de toegevoegde nabijheid van de oceaan aan zowel de noord- als de oostkant, en kan wijnen produceren met een iets fijnere zuurgraad en minerale kwaliteit. Het is ook iets droger dan de andere twee regio’s. De topografie is een combinatie van rivierterrassen en uiterwaarden. Bodems zijn alluviaal grind en klei en door de wind geblazen löss.
Canterbury
Canterbury is een grote provincie aan de centrale oostkust. Wijngaarden zijn hier overal te vinden, maar vooral op de vlakte net ten westen van Christchurch. Het koelere klimaat is goed geschikt voor de productie van elegante evenwichtige wijnen van Chardonnay, Riesling en Pinot Noir. Canterbury heeft ongeveer 1.500ha aan wijngaarden verspreid over ruim 100 percelen. Pinot Noir staat aangeplant op 450ha, Sauvignon Blanc neemt met 400ha een goede 2e plaats in, terwijl Riesling, Pinot Gris en Chardonnay de top 5 completeren.
Canterbury wordt beschermd tegen het onstuimige weer afkomstig van de Tasman Zee door de zuidelijke Alpen, terwijl de Stille Oceaan de regio een zacht zeeklimaat biedt. Met een breedtegraad van 43 graden zuiderbreedte, ligt het op eenzelfde ligging als Toscane. Echter de regio’s zijn niet met elkaar te vergelijken. Het intense zonlicht in Canterbury helpt de druiven een goede rijpheid te verkrijgen. De noordelijke fohnwind afkomstig van de Zuidelijke Alpen dragen bij aan de opwarming van de wijngaarden en helpen dus bij het rijpen van de druiven. Deze wind houdt de wijnstokken ook droog en dus schimmelvrij.
Subregio’s van Canterbury
Hoewel in heel Canterbury wijngaarden te vinden zijn, is vooral de subregio North Canterbury bekend. De Rakaia rivier verdeeld Canterbury in deze twee delen. Deze subregio heeft in 2020 haar GI status mogen ontvangen als gevolg van het samengaan van Wines of Canterbury en Waipara Valley Wine Growers associations.
Binnen North Canterbury zijn een aantal subregio’s bekend die zich onderscheiden door de bodemopbouw. In Waipara Valley vinden we Waipara Glasnevin met haar mineraalrijke maar arme bodem. Dit vermindert de groeikracht van de druivenrank en resulteert in lage opbrengsten van optimaal gerijpte hoogwaardige druiven. De Waipara Omihi subregio ligt iets ten noorden in de heuvels met kleileem en calciumcarbonaat afzetting. Deze bodems geven textuur en concentratie.
Verder landinwaarts liggen de Waikari Hills op een hoogte van 250 tot 300 meter. Hier is het iets warmer door de beschutte ligging en variëert de bodem van kalksteenrijk tot kalkrijk afgeleide kleisoorten. Waipara staat vooral bekend om haar rijke Pinot Noir en mooie Chardonnay. Tenslotte op de vlakten van Canterbury en Banks Peninsula waar we meer volume vinden. De regio heeft de oudste aanplant van Pinot Noir in Nieuw Zeeland. De wijngaarden groeien in steenachtige bodems op de vlakte of op de basaltgronden van de vulkaan Banks Peninsula.
Kleinschalig en bijzonder Waitaki Valley
De Waitaki Valley is een klein wijngebied in Noord-Otago, aan de oostkust van het Zuidereiland van Nieuw-Zeeland. Hoewel onderdeel van Noord-Otago, ziet men dit wijngebied toch vaak als een onafhankelijk wijnregio. Dit afgelegen wijnbouwgebied heeft een koel, bijna koud klimaat en ligt aan de uiterste rand van wat geschikt is voor wijnbouw. De eerste wijngaarden dateren uit 2000 en is dus een relatief jong wijngebied.
Nadat een aantal welbekende namen zich waagden aan de uitdagende omstandigheden, hebben verschillende producenten zich reeds terug getrokken door de lage opbrengsten, koude temperaturen en afgelegen ligging. De regio is het meest bekend om wijnen geproduceerd uit Pinot Noir die elegant, ingetogen en aanzienlijk delicater zijn dan hun tegenhangers in Central Otago. Het is een kleine regio met slechts 59ha waar de Pinot soorten (Noir met 25ha en Gris met 16ha) domineren. Maar ook Riesling, Chardonnay en Gewürztraminer doen het hier erg goed. Verwacht zeer aromatische, delicaat gestructureerde wijnen te vinden met een opmerkelijke maar uitgebalanceerde zuurgraad en een zeer puur, expressief raskarakter.
‘s Werelds meest zuidelijke wijnregio in Central Otago
Het uitdagende terroir van Central Otago kenmerkt zich door haar steile hellingen en diepe rivierkloven. Hier heerst Pinot Noir met meer dan 75% van de aanplant op de 2.000ha. De typische Central Otago Pinot Noir is intens en diep gekleurd, met smaken van pruim, zoete kruiden en bramen. De regio maakt enkele hoog aangeschreven Chardonnay, Riesling en Pinot Gris. Sommige top mousserende wijnen worden gemaakt in een méthode traditionnelle stijl.
Lang dacht acteur Sam Neill, eigenaar van de wijngaard Last Chance, de meest zuidelijke wijngaard ter wereld te zijn. Maar helaas zijn er initiatieven in Patagonië, zoals Los Antigos in Argentinië of aan de oevers van het General Carrera meer in Chili die nog iets zuidelijkers liggen.
Een van de meest onderscheidende kenmerken van Central Otago als wijngebied is het heersende landklimaat, met extreme seizoensgebonden en dagelijkse temperatuurschommelingen. Dit verkort en intensiveert het groeiseizoen en vormt een vorstrisico voor een langere periode van het jaar.
Om deze reden liggen veel Otago-wijngaarden op heuvelachtige locaties, schuin naar de zon. Dit vermindert het risico op vorstschade, aangezien koude lucht naar het laagst gelegen plekken stroomt. Sommige producenten gebruiken vorstbescherming op vlakkere locaties, zoals windmachines, vorstpotten en watersproeiers. Sommigen vliegen zelfs met helikopters heen en weer over hun wijngaarden om te voorkomen dat de vorst bezinkt
. In tegenstelling tot de met vorst bedreigde dagen van de lente, zijn de zomerdagen droog en heet. De continentale klimaat brengt hogere dagelijkse gemiddelde temperaturen die je nergens anders in Nieuw-Zeeland vindt. Hete dagen wisselen af met koele nachten, die het rijpingsproces matigen en helpen om de helderheid en intensiteit te creëren waarvoor de wijnen van de regio bekend staan.
Subregio’s van Central Otago
Hoewel Pinot Noir de dominante druif is in Central Otago, produceren warmere subregio’s, zoals Bannockburn, Bendigo en het Cromwell Basin, meestal wijnen die vaak worden beschreven als ‘klassiek Central Otago’; met sterke, zoete pruimen- en kersensmaken, samen met een smaakmaker van tijmkarakter in sommige gevallen. Gibbstown en Wanaka hebben de neiging om koelere, wijnen te maken met rode kers, vers kruid, kruiden en vaak een uitgesproken mineraal karakter. Central Otega kent zes subregio’s.
Gibbston, gelegen ten oosten van Queenstown langs de spectaculaire Kawarau Gorge, is de hoogste subregio, het koelere klimaat en de op het noorden gerichte wijnstokken op de heuvels rijpen later dan naburige subregio’s, waardoor lichtere maar nog steeds intense wijnen ontstaan. Op de zuidelijke oever van de Kawarau-rivier, aan het zuidelijke eindpunt van de Cromwell-vallei, liggen de wijngaarden in één van de warmste, droogste locaties in de regio, Bannockburn. De oogst kan tot een maand voorlopen op andere subregio’s en de geproduceerde wijnen zijn zeer onderscheidend en complex. Cromwell ligt aan de westkant van Lake Dunstan en strekt zich uit naar het noorden voor ongeveer 25 km van de township Cromwell. De meeste aanplantingen bevinden zich op de lagere terrassen en de valleibodem die parallel lopen aan het met sneeuw bedekte Pisa-gebergte en produceren verleidelijke wijnen.
Ten noordoosten van Cromwell heeft subregio Bendigo wijnstokken geplant op zachte hellingen op het noorden. Grootschalige aanplant op steenachtige bodems vangt de extreme klimaten, hete zomerzon en koude, heldere nachten. Het prachtige Wanaka is koeler en iets natter dan de rest van de regio. Het meer biedt welkome gereflecteerde straling en vermindert vorst en produceert delicate en levendige wijnen. De meest zuidelijke subregio is Alexandria, het klimaat is droog en kent extremen in zowel de zomer als de winter. De variaties tot aan de oogst geven levendig gevarieerde, aromatische, fijn gestructureerde wijnen.
Wijnregio’s zijn verspreidt over het Noorder- en Zuidereiland van Nieuw Zeeland. De sneeuwbedekte pieken van de bergrug en het heldere water dat door de rivieren stroomt met wijngaarden op de voorgrond leveren fantastische plaatjes op. Noordereiland omvat top wijnregio’s met wijngaarden die veelzijdig zijn qua wijnaabod. Hoewel het grootste wijnbouwgebied op Zuidereiland ligt, vinden we de meest gerenommeerde wijngebieden op Noordereiland. Het warmere en vochtigere klimaat van wijnhuizen op het Noordereiland heeft de kenmerkende Sauvignon Blanc van het land zien bloeien, op de voet gevolgd door Chardonnay en Bordeaux-stijl rode blends.
Het lang gerekte eiland kent verschillende wijnregio’s die redelijk verspreid liggen. Het warmere en vochtigere klimaat heeft een impuls gegeven aan de kenmerkende Nieuw-Zeelandse Sauvignon Blanc, gevolgd door Chardonnay en Bordeaux-blends.
Hawke’s Bay is dé toonaangevende regio voor de beste wijnhuizen en is het op één naar grootste wijnbouwgebied. Gisborne geniet van de meeste zon van alle wijnbouwgebieden. Uniek is dat hier ook de eerste wijngaarden liggen die de zonsopgang zien. De eerste wijnstokken werden in Northlands aangeplant in 1819. Hier vindt nu een nieuwe revival plaats nadat Northlands een tijdje uit de gratie is geraakt. Vooral Cabernet Sauvignon, Merlot en Chardonnay zijn erg in trek.
In het midden van het eiland ligt Auckland met de gelijknamige regio. Ook hier vinden we vooral aanplant van Bordeaux-blends en Chardonnay. Waikato en de Bay of Plenty zijn twee van de kleinere regio’s, met wijngaarden verspreid over glooiende landbouwgrond waar de focus ligt op Chardonnay gevolgd door Cabernet Sauvignon en Sauvignon Blanc.
En tenslotte in het zuiden ligt het wijngebied Wellington.
Waar het begon in Northland
Wijnbouw is verspreid over drie districten: Kaitaia aan de westkust in het uiterste noorden, rond de Bay of Islands aan de noordoostkust en in de buurt van Whangarei, de grootste stad van Northland. Wijngaarden bevinden zich voornamelijk op vlakke of zachte hellingen. Bodems variëren in de hele regio van ondiepe kleigronden over zand-klei ondergronden tot vrij drainerende vulkanische structuren.
Hoewel de wijnbouwgeschiedenis in Northland begon, is het een beetje in de vergetelheid geraakt. Hoewel de regio nu weer in opkomst begint te raken, is het nog steeds het gebied met de kleinste opbrengst met haar 77ha, 27 wijnbouwers en slechts 195 ton
Northland ervaart meestal de warmste rijpingsomstandigheden van het land, wat de populariteit van Syrah (13.6% van de aanplant) en Chardonnay (19.7%) verklaart. Maar ook Pinot Gris (11%) en verrassend genoeg Zuid-Afrika’s trots, Pinotage (3.7%) en het moderne ras Chambourcin die we ook al in het Australische Hastings River tegen kwamen, vinden we hier! Dit getuigt hoe veelzijdig en top de wijnregio’s van Noordereiland kunnen zijn.
Het subtropische gebied van Northland is uniek in Nieuw Zeeland. De warme en vochtige zomers gevolgd door regenachtige winters zijn een uitdaging voor telers. Het zorgvuldig toepassen van verschillende wijngaardtechnieken is van groots belang om meeldauw en rot tegen te gaan. Een rol die meespeelt is het aanplanten nabij de kust waar wijngaarden zijn blootgesteld aan de verkoelende winden vanaf de Stille Oceaan of de Tasmanzee.
De bodems variëren van harde zandsteen tot dichte slecht gedraineerde keien. Ondanks deze minder geschikte bodem is het telers toch gelukt om wijngaarden te exploiteren. Vooral die op de glooiende vulkanische bodems
Divers Auckland
Zowel vanwege historische als commerciële redenen vinden we de grootste wijnmakers in Auckland, zoals Montana en Villa Maria. Het waren de Dalmatische kolonisten die hun wijnbouwtradities meebrachten uit Kroatië en wijngaarden begonnen te ontginnen rondom Kumeu. Hoewel de grootste wijnmakers hier gevestigd zijn, verkrijgen ze de meeste druiven uit andere regio’s. Wijnbouw in de regio Auckland, ten noorden en zuiden van de gelijknamige stad, zijn vaak boetiekwijnmakerijen. Hier staan voornamelijk Chardonnay (71ha) en de Bordeaux-druivenrassen Merlot, Cabernet Sauvignon en Cabernet Franc (gezamenlijk 70ha) aangeplant, verspreid over 291ha. De in het oog springende variëteiten zijn Albariño (10ha) en Malbec (14ha). Ook hier zien we grote verschillen, er zijn slechts 3 wijngaarden die meer dan 50ha omvatten. Terwijl er 75 zijn die kleiner dan 5ha zijn.
Het klimaat is vochtig vanwege de ligging aan de kust, gepaard met hoge regenval. De oostelijke delen, en met name Waikeke Island, worden beschermd door de Waitakere Ranges. Tijdens het groeiseizoen is er voldoende warmte om de druiven optimaal te laten rijpen, wat resulteert in hoge kwaliteitswijnen. De bodem is overwegend ondiep klei met lage natuurlijke drainage. Hierdoor is ziekte, schimmel en overdadige bladergroei een groot risico.
Subregio’s in Auckland
Al sinds de vroege jaren 1900 vindt hier wijnbouw plaats. Deze is beïnvloedt door Kroatische, Libanese en Britse wijnmakers. Verspreid over een groot, geografisch divers gebied, omvat het wijngebied van Auckland drie subregio’s, het eiland Waiheke, het historische West Auckland en het noordelijk gelegen Matakana. Desondanks delen deze drie subregio’s dezelfde bodemstructuur; een vulkanische, kleirijke bodem gecombineerd met een gematigd zeeklimaat.
Waiheke eiland ligt recht voor de stad Auckland. Het warme droge zeeklimaat bevordert de intensiteit en zuiverheid van het fruit. Het heeft een rijke geschiedenis met hun Cabernet blend (Sauvignon x Franc). Deze kennen dezelfde prijsniveau’s als vergelijkbare wijn uit Bordeaux en Toscane. Maar recentelijk worden de gedurfde Syrah, elegante Chardonnay, diepe, met fruit gevulde Montepulciano en Petit Verdot, en geurige Viognier- en Pinot Gris-wijnen geprezen.
Ten noorden van Auckland liggen de mooie glooiende heuvels van Matakana. De wijnstokken zijn relatief jong, maar produceren met fruit gevulde Pinot Gris, Syrah en Cabernet wijnen. Door de noordelijkere liggen is het klimaat warmer en zonniger, maar desondanks hebben de wijnen een goede body en textuur dankzij zorgvuldige selectie. Ook experimenteert men met Italiaanse stokken zoals Sangiovese, Nebbiolo en Montepulciano.
De subregio Kumeu produceert een evenwichtige Chardonnay met rijp tropisch fruit en frisse uitgebalanceerde zuren van vooral oude wijnstokken. De Chardonnay van Kumeu River wines heeft inmiddels een wereldwijde cult-status bereikt.
Tenslotte Clevedon is de meest recent opgericht subzone. Hoewel bijzonder klein qua omvang, geniet Clevedon een uitstekende reputatie voor Bordeaux-blends in Nieuw Zeeland. Ook hier zijn het overwegend oude wijnstokken. De wijngaarden liggen rondom de stad Clevedon aan de Wairoa rivier.
Niet zo veel in Bay of Plenty
De regio’s Waikato – Bay of Plenty ten zuiden van Auckland vertegenwoordigen kleine maar gestaag groeiende wijngaardaanplantingen (slechts 14ha) die verspreide stukken land bezetten te midden van glooiende landbouwgrond. Eigenlijk is het natte klimaat niet geschikt voor wijnbouw. De wijnhuizen hebben vaak een kleine wijngaard, maar het meeste fruit is afkomstig uit omringende regio’s en dus hebben de wijnen geen regio-specifieke stijl. De wijnproductie is voornamelijk gericht op Pinot Noir (5ha) met Chardonnay (4.7ha) en Pinot Gris (1.9ha) op de tweede en derde plaats. Beide regio’s genieten van een gematigd warm klimaat naar Nieuw-Zeelandse normen met bodems van zware leem over klei ondergronden.
Boetiek wijngaarden in Gisborne
Gelegen op het meest oostelijke puntje van het land heeft Gisborne‘s werelds meest oostelijke wijngaarden en de eerste wijnstokken die elke dag de zon zien. De regio krijgt veel zonuren op kustvlakten die vanuit het westen worden beschut door een reeks bergen.
Lange tijd had de regio een reputatie als een bulkwijnproducent, met haar 1.250ha en 19.500ton opbrengst. Maar heeft zich nu omgedoopt tot “Chardonnay Capital of New Zealand”. Het is het twee na grootste wijnbouwcentrum van Nieuw Zeeland, verdeeld in verschillende subregio’s waarbij Central Valley en Patutahi de belangrijkste twee zijn. Bodems omvatten alluviale leem over zanderige of vulkanische ondergronden van matige vruchtbaarheid. Chardonnay beslaat ongeveer 50% van de wijngaarden. Maar ook andere aromatische rassen als Gewürztraminer, Viognier en Chenin Blanc doen het erg goed.
De wijngaarden worden sterk beïnvloed door hun ligging aan de kust, een beschut macroklimaat en overvloedige zonneschijn tijdens het groeiseizoen – Gisborne is een van de meest betrouwbare gebieden in Nieuw-Zeeland voor het verbouwen van druiven. Zeebries tijdens de zomer helpt de intensiteit van het zonlicht in de regio te matigen en het groeiseizoen te verlengen, waardoor de complexiteit en zuurgraad aan de bessen worden toegevoegd. Wijngaarden op hellingen op het zuiden bestaan over het algemeen uit silt-leem met sporen van kalksteen en lopen naar beneden in vlakke, alluviale wijngaarden met zware kleigronden. Irrigatie is hier niet nodig.
Classificaties in Gisborne
Er zijn grofweg 4 subregio’s, echter die zijn ook nog onderverdeeld. We beginnen bij Ormond, waar we de originele aanplant terugvinden. Hier vinden we ook de “Golden Slope”, een 10km lange zacht glooiende helling met kalkstenen bovengrond die enkele van Gisborne’s beste Chardonnay voortbrengt. Ook de subregio Ormond Vallei die vergelijkbaar is met de “Golden Slopes” leveren zeer gebalanceerde wijnen. Net als Hexton Hills die zich onderscheid door haar Kaiti klei gebaseerde bodem.
Central Valley
Ook op de oostelijke oever van de Waipaoa rivier vinden we subregio Central Valley. De noordelijke gebieden bestaan uit een mengsel van kleileem en slibgronden. Riverpoint is de subregio van de Central Valley dat de verkoelende zeebries van de Pacifische kust ontvangt om de hitte van de zomer te temperen. De bodems bestaan uit vrij drainerende siltleem die fruit goed laat rijpen, met constant hoge fruitsuikerspiegels.
Parurahi
Tegenover Central Valley ligt Patutahi subregio. Hier vindt de grotere productie plaats met maar liefst ruim 33% van de aanplant. Het warme klimaat met weinig neerslag (maar liefst 30% minder regen) en goed doorlatende glooiende klei en slibgrond levert uitstekende Gewürztraminer met goede body en textuur op. Het Parurahi Plateau is één van de jongste aanwinsten binnen Gisborne regio. De Kaiti-kleileembodems in dit teeltgebied zijn al veelbelovend en hebben premium, rijk gearomatiseerde, bekroonde wijnen geproduceerd. Het is over het algemeen warmer en droger dan andere Gisborne teeltgebieden.
Manutuke
In het kustgebied Manutuke, ten zuiden van de stad Gisborne, werden wijnstokken voor het eerst gevestigd in de late jaren 1890. Chardonnay is de belangrijkste variëteit die wordt geteeld op goed gedraineerde en zanderige bodems, met siltige en zwaardere Kaiti-kleigronden die te vinden zijn op locaties in het heuvelachtigere westen. Dichter bij de rivier kunnen bodem- en klimatologische omstandigheden heerlijke gebotrytiseerde wijnen en fijn gestructureerde aroma’s produceren.
Waipaoa
Tenslotte is subregio Waipaoa beschermd tegen koele zeebries en kustbuien. Een warmteval veroorzaakt door een natuurlijke vernauwing van de vallei, gecombineerd met de kleigronden in dit gebied, produceren wijnen met rijpere fruitsmaken en warme honingachtige complexiteit. Wijngaarden liggen het meest dicht bij de Waipaoa-rivier op lichtere, meer vrij drainerende bodems met wijnstokken die zeer productief zijn.
Hawke’s Bay
Welkom in het wijngebied dat hoog staat aangeschreven om haar zeer hoogwaardige Bordeaux-blends en volle Chardonnay. Syrah dat geproduceerd wordt in de klassieke Europese stijl heeft een groot potentieel. Het is het één na grootste wijnbouwgebied met 4.850ha. De opbrengst in 2022 was 40.170 ton wat daarmee ook de tweede grootste productieve regio is. Sauvignon Blanc heeft de grootste aanplant met 1.088ha, gevolgd door Chardonnay met 1.064ha. De Bordeaux rassen (Merlot, Cabernet Sauvignon en Franc) zijn de belangrijkste blauwe druivensoorten met in totaal 1.120ha terwijl Syrah “slechts” 345ha beslaat.
Het klimaat is warm en droog, gematigd door de nabijheid van de oceaan in het oosten en beschut door het centrale plateau in het midden van het eiland. Het is niet zo warm en vochtig als in Gisborne, maar ook niet zo koel en winderig als Wellington. Wat overblijft zijn warme droge zomers en een lange herfst, ideaal voor wijnbouw voor druiven. Vignerons moeten hun locaties zorgvuldig uitkiezen om te profiteren van de complexe mesoklimaten die hier te vinden zijn. De meeste wijngaarden zijn te vinden langs de paden en alluviale terrassen van de vier grote rivieren. Hierbij zijn de subregio’s in te delen in vijf gebieden; het kustgebied, de hellingen, de alluviale vlakte, de rivierdalen en het centrale deel van Hawke’s Bay.
Subregio’s
De twee wijnbouwgebieden nabij de kust profiteren het meest van de gematigde temperatuur en het lange groeiseizoen. De grindachtige bodems van Bay View in het noordelijk gelegen Esk River Valley en Te Awanga in het zuiden brengen premium Chardonnay en vroegrijpe Pinot Noir wijnen voort.
Wanneer we hoogte zoeken, komen we uit in Havelock met Maraekakaho subregio en Bay View. Hier vinden we uitmuntende Pinot Noir wijnen.
De alluviale vlaktes zijn gevormd door rivieren die met hun vrij drainerende grindbedden en steenachtige terrassen het landschap domineren. Dit is de thuisbasis van enkele van de beste wijnen van Hawke’s Bay met subregio’s als Gimblett Gravels en Bridge Pa Triangle. Gimblett Gravels is uitgegroeid tot een fenomeen, vooral de Syrah is bijzonder goed. Je ziet zelden dat de wetgeving zo strikt is als in Gimblett Gravels, 95% van de druiven moeten uit deze regio komen die ongeveer 600ha omvat en waar slechts ongeveer 25 vignerons actief zijn.
De vier rivieren die Hawke’s Bay doorkruisen vormen een volgende subregio. Hier vinden we mooie Chardonnay, Sauvignon Blanc, Pinot Gris en Pinot Noir van de hoger gelegen gebieden.
Landinwaarts op een hoogte tot 300 meter worden de wijngaarden van Central Hawke’s Bay gekenmerkt als koelere gebieden met potentieel voor Sauvignon Blanc, Pinot Gris en Pinot Noir.
“Glinsterende wateren”
De kleine subregio Wairarapa, wat ‘glinsterende wateren’ betekent in het Maori, is waar een klein cluster van wijnhuizen van het Noordereiland van Nieuw-Zeeland een aantal uitzonderlijke Pinot Noir- en Sauvignon Blanc-variëteiten produceert. De drie belangrijkste subregio’s delen in grote lijnen hetzelfde klimaat en bodems, maar bieden ook subtiele verschillen in karakter van de wijn. Het heeft ongeveer 1.100ha aan wijngaardgebieden waarbij de aanplant van Pinot Noir domineert.
Masterton is de grootste stad in Wairarapa en ook de benaming van de subregio die er ligt. Het is het eerste gebied waar druiven werden geplant in de regio. De vallei wordt overschaduwd door de Tararua-bergen en vroege ochtendvorst komt vaak voor, wat een mooi contrast is met de ongelooflijk hete zomerdagen. Dit levert complexe en smaakvolle wijnen, met Sauvignon Blanc en Pinot Noir als dominante variëteiten.
Net ten zuiden is de subregio Gladstone gezegend met vrij drainerende rivierterrassen en een koeler klimaat met veel zon. Klei tussen de steenachtige siltleem past heel goed bij de overheersende Pinot Noir, naast levendige Sauvignon Blanc en indrukwekkende aroma’s.
Martinborough is het pittoreske koloniale dorp dat omgeven is door kleine wijngaarden, onderhouden door familiebedrijven. Met een klimaat- en bodemprofiel vergelijkbaar met dat van Bourgondië, is het geen wonder dat Martinborough de wijnwereld op haar kop heeft gezet. Veelgeprezen Pinot Noir, levendige Sauvignon Blanc en elegante Syrah worden allemaal geproduceerd in deze meest zuidelijke Wairarapa-subregio, met vrij drainerende bodems en een koel, droog klimaat.
We zakken vanuit Australië zuidelijk af en komen aan in Nieuw Zeeland. Wie Nieuw Zeeland zegt, denkt direct aan de geweldig stuivende Sauvignon Blanc met aroma’s van passievrucht tot kruisbessen en grassen. Nieuw Zeeland is een kleine wijn producerend land die internationaal goed staat aangeschreven voor hun koelklimaat wijnen. Verspreid over twee eilanden, Noorder- en Zuidereiland, liggen 10 belangrijke wijnbouwgebieden.
Hoewel Sauvignon Blanc, en dan met name de Marlborough Sauvignon Blanc, het meest bekend is, is er een verscheidenheid aan druivensoorten en wijnstijlen in Nieuw Zeeland. De belangrijkheid van deze druif is overduidelijk wanneer we naar de cijfers kijken. Maar liefst 60% van alle aanplant betreft Sauvignon Blanc, terwijl in de export deze druif 85% inneemt. Deze export is voornamelijk naar Australië, Groot Brittanië en de VS. Ook Pinot Noir begint internationale faam te krijgen, vooral wanneer afkomstig uit Martinborough, Marlborough of Central Otega. Ook Riesling, Pinot Gris en Gewürztraminer hebben een niche gecreëerd op de koelere delen van Zuidereiland. Misschien verrassend, maar ook Syrah, Cabernets en Merlot doen het goed op het warmere Noordereiland.
Wijngeschiedenis in Nieuw Zeeland
In 1819 arriveerden de eerste wijnstokken Nieuw Zeeland in Northland, het noordelijkste puntje van Noordereiland. Deze werden gebracht door de missionaris Samuel Marsden en waren aangeplant in Kerikeri. In 1836 produceerde James Busby, de Godfather of wine in Australië en Nieuw Zeeland, zijn eerste wijn in Waitangi. Hij was een Britse resident die betrokken was bij de Onafhankelijkheidsverklaring van Nieuw Zeeland. Hij wordt gezien als vader omdat hij de eerste wijnstokken uit Spanje en Frankrijk naar Australië bracht. Missionarissen brachten wijnstokken naar Hawke’s Bay in de jaren 1850, voor het maken van communiewijn. Deze wijngaard is nu onderdeel van het Mission Estate Winery en is nu de oudste commerciële wijngaard van Nieuw Zeeland. In de late 19e en vroege 20e eeuw plantten Dalmatische kolonisten wijnstokken in Auckland en Northland, die de basis vormden voor de moderne Nieuw-Zeelandse wijnindustrie.
Voor een groot deel van de 20e eeuw waren de wijngaarden van het land meestal beperkt tot de oostkust van het Noordereiland, en de meeste wijn werd alleen gemaakt voor lokale consumptie. Pas in de jaren 1970 begonnen de wijngaarden zich te ontwikkelen en begonnen Nieuw-Zeelandse wijnen te worden geëxporteerd.
In 1973 kocht de in Auckland gevestigde wijnproducent Montana (deze heet nu Brancott Estate, onderdeel van Pernod Ricard) land in de Wairau-vallei in Marlborough. Na een paar problemen met slecht gekozen druivenrassen en de plaag van phylloxera, nam Marlborough Sauvignon Blanc een grote vlucht in de jaren 1980 en 1990 en produceerde een stuivende stijl van wijn die geweldig werd geprezen om zijn vooruitstrevendheid en zijn kruidachtige karakter. Tevens verbeterde de technieken voor bladbeheer om de bladgroei te beperken en de kwaliteit van de druiven te verbeteren. Dit gaf een nieuw impuls aan de wijn industrie.
Klimaat en geologie
De meeste wijngebieden van Nieuw-Zeeland hebben een zeeklimaat. De lange, dunne vorm van het land betekent dat wijngaarden nooit meer dan 120 km van de kust liggen. Een bergrug die door het midden van het land loopt – van het Tongariro National Park op het Noordereiland tot de Zuidelijke Alpen op het Zuidereiland – beschermt de meeste van de belangrijkste wijngebieden tegen de sterke westenwinden van de Tasmanzee die bekend staan als de Roaring Forties. Vanwege deze winden zijn er weinig wijngebieden aan de westkust van Nieuw-Zeeland.
Nieuw-Zeeland ligt op de grens tussen de Stille Oceaan en de Indo-Australische tektonische plaat, wat bijdraagt aan de vulkanische bodems die te vinden zijn in veel van de wijngebieden van Nieuw-Zeeland, met name op het Noordereiland. Wijngebieden op het Zuidereiland hebben geografisch meer te danken aan glaciale bewegingen.
De wijngaarden liggen overwegend in vrij drainerende alluviale valleien. Dit is een afzetting van typisch lokaal zandsteen, genaamd greywacke. Ook schist vormt een groot deel van de bodem in de wijngaarden van Nieuw-Zeeland. Soms is de bodem dermate van invloed op de wijn dat het apart op het etiket vermeld wordt. Zo heb je bijvoorbeeld in Hawke’s Bay een afzetting genaamd Gimblett Gravels. Dit is een voormalige rivierbedding met zeer steenachtige bodems. Het effect van de stenen is om de vruchtbaarheid te verlagen, de grondwaterspiegel te verlagen en te fungeren als een warmteopslag die de koele zeebries tempert die Hawke’s Bay ervaart. Hierdoor ontstaat een aanzienlijk warmer mesoklimaat.
Wijnbouw
By Amitchell125 – Own work, CC BY-SA 4.0
Net als zo vaak met Nieuwe Wereld wijnen, zijn Nieuw Zeelandse wijnen single variety. Wanneer het toch een blend is, staan alle druivensoorten op het etiket vermeld.
De wijnbouwgebieden strekken zich uit vanaf de 36 graden zuiderbreedte (wat vergelijkbaar is met Jerez in Spanje) tot 45 graden zuiderbreedte in het zuiden (wat vergelijkbaar is met Bordeaux). Het klimaat van Nieuw-Zeeland is maritiem, wat betekent dat de zee het weer matigt en koelere zomers en mildere winters produceert. Maritieme klimaten hebben de neiging om een hogere temperatuur variaties te vertonen. Het klimaat is meestal natter, maar wijngebieden liggen in de regenschaduw van de bergrug (in het oosten dus). De wijngebieden van Nieuw-Zeeland neigen naar koele nachten, zelfs in de heetste zomers. De impact van deze temperatuurverschillen resulteren in fruitige wijnen met hoge zuurgraad.
Omdat agricultuur lange tijd onderdeel was van de Nieuw Zeelandse samenleving, en zuivel een belangrijk onderdeel was, zijn tanks van roestvrij staal volop beschikbaar. Dit had tevens een onderscheidend effect op de wijnstijlen. De eerste wijnen die internationaal furore maakten, waren geprezen om hun fruitigheid en zuiverheid. Mede mogelijk gemaakt door de rijping op RVS in plaats van hout.
Classificatie
In november 2016 is een wet aangenomen om de Geografische Indicaties te formaliseren. Dit is een grote stap voorwaarts omdat dit de sector de bescherming biedt in de internationale wijnwereld. Er zijn 18 GI’s aangewezen, waarbij Marlborough en Hawkes Bay de meest bekende zijn.
Ook werd in 2016 is een nieuw beoordelingssysteem geïntroduceerd. Doel is om een onbevooroordeelde, onafhankelijk wijn oordeel aan wijn te geven. Het omvat de grootste wijnen van Nieuw Zeeland en Australië met een uitstekende staat van dienst. Elke wijn heeft zijn kwaliteit bewezen in blind proeverijen over een periode van minstens 10 jaar. Het is een dynamische classificatie en is wijn gebonden – dus niet de wijngaard (zoals in Bourgogne), het wijnhuis (zoals in Bordeaux).
MMM of 3 Merit: Iconische wijnen van echte herkomst en voorbeeldige staat van dienst. Minder dan 0,5% van de geproduceerde wijnen bereikt dit niveau. De meeste van deze wijnen hebben gouden medailles ontvangen voor recente jaargangen. Topjaren scoren 98 punten of meer.
MM of 2 Merit: Wijnen die gouden en hoge zilveren medailles behalen in recente jaargangen, met topjaren die 96 punten of meer behalen.
M of 1 Merit: Wijnen die op betrouwbare wijze gouden en zilveren medailles behalen in recente jaargangen, met topjaren die 95 punten of meer behalen.
Wijn in beeld
Er is ongeveer 41.000ha aan wijnbouwgebied in Nieuw Zeeland dat jaarlijks zo’n 2.85 miljoen hectoliter produceert. Dit is een 2% stijging ten opzichte van vorig jaar. Marlborough is veruit de belangrijkste regio is met 29.500ha, Hawke’s Bay komt op de tweede plaats met 4.750ha en Central Otega op de derde met 2.055ha. Er staat 33.750ha aangeplant met witte druivensoorten, waarvan 29.500ha Sauvignon Blanc is, en slechts 7.850ha met blauwe druivensoorten.
Er zijn 2.100 wijngaarden.
Marlborough is veruit het belangrijkste productiegebied met 80% van de opbrengst. Wat ook niet verrassend is gelet op haar grootte. Hawke’s Bay (8%) en Gisborn (4%) zijn de nummers 2 en 3 op verre afstand. Interessant genoeg komt Gisborne pas op de 5e plaats als het gaat om oppervlakte.
In 2022 werd 532.000 ton van 700 wijnmakers geoogst. Hiervan was ongeveer 75% Sauvignon Blanc en de volgende was Pinot Noir met 7%, om het belang van Sauvignon nog maar extra te onderstrepen. Dit was 44% meer dan het jaar ervoor.
Cycloon Gabrielle die in februari 2023 aan land kwam op Noordereiland, net voor dat de oogst binnen zou worden gehaald. Hawkes Bay en Gisborne, qua omvang 60,000 ton ofwel 12% van de 2022 opbrengst, zijn zwaar getroffen.
Tasmania is een eiland dat net onder Victoria ligt in het zuidoosten van Australië. Hoewel Tasmania maar een relatief klein eiland is (net iets groter dan Nederland), is het groot in faam als het gaat om wijn. Het eiland kent slechts één geografische indicatie, GI Tasmania. Desondanks zijn er verschillen op het eiland. De wijn potentie is groot en groeiende in Tasmania. Net als de overbuur Mornington Peninsula en Yara Valley zijn de toonaangevende druivenrassen de koele klimaat minnende Pinot Noir en Chardonnay.
Maar eigenlijk is Tasmania het beste te vergelijken met de wijnen afkomstig van Nieuw Zeeland. Zowel qua het koele klimaat – Tasmania ligt op dezelfde hoogte als het noordelijke deel van het Nieuw Zeelandse Zuidereiland – als qua keuze van de druivenrassen. We zien dan ook een gestage toename van Sauvignon Blanc, Riesling en Pinot Gris. Terwijl Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc en Merlot achterblijven. Shiraz staat hier nauwelijks aangeplant wat een duidelijke afzetting is tegen het de rest van Australië.
Omdat de goudkoorts toesloeg in 1860, kwam de wijnproductie tot een halt. Ook werd in dezelfde tijd een wet aangenomen die de productie van alcohol verbood. Dit duurde tot 1950, waarna de wijnproductie langzaam opschroefde. Echter het zal nooit een kwantiteitsgebied zijn, de focus ligt meer op kwaliteit en dat is te merken! In 1990 werden nieuwe wijngaarden aangelegd en kende het eiland zo’n 90 producenten waar uiteindelijk slechts 20 echt wijn produceerden met beperkte oplage. In 2003 was er nog 800ha waar dit nu is gegroeid naar 2.100ha. Vandaag de dag zijn er ongeveer 250 producenten maar slechts 10% hebben meer dan 10ha grond. De wijn is zeer beperkt verkrijgbaar buiten het eiland.
Klimaat en bodem
Het klimaat wordt in grote mate beïnvloed de westenwinden die vanaf de zuidelijke oceanen veel regen met zich meebrengen. Eigenlijk past een tropisch regenwoud veel beter bij dit natte klimaat dan wijnteelt. Echter de westkust krijgt vele malen meer regenval dan het noorden of het oosten. Sterker nog, het oosten rond de hoofdstad Hobart, is één van de droogste regio’s in Australië. Het is daarom dat de wijnregio’s zich voornamelijk in het oosten en noorden hebben gevestigd waar een gematigder zeeklimaat heerst. Eigenlijk kan je het klimaat vergelijken met Champagne of Chablis in Frankrijk. Er valt voldoende regen gedurende het groeiseizoen en door de zuidelijke ligging profiteren de wijngaarden van veel zonuren.
De bodem is zeer gevarieerd tussen de verschillende regio’s. In Derwent Valley is het overwegend zanderig. Coal River Valley kent een veenachtig alluviale en zanderige humusgrond. Daar waar Pipers River een vrij diepe drainerende brokkelige bodem kent terwijl Tamar Valley een grindachtige basalt op klei- en kalksteenbasis heeft.
Wijnregio’s
We vinden hier maar liefst 8 verschillende regio’s. Echter Tasmania kent niet dezelfde classificatie als Australië; er is slechts één regio. Tasmania is niet te vergelijken met enig andere regio in Australia. In nagenoeg alle regio’s worden zowel witte als rode wijn geproduceerd. Rode wijn voert wel de boventoon. Ook mousserende wijn is geen onbekende en met Louis Roederer’s interesse zal de wijn potentie zeker groot gaan groeien in Tasmania.
Hoewel Pinot Noir de grootste aanplant in 2022 geniet, ongeveer 47%, is de productie vooral wit. Dit ligt in het feit dat de druiven gebruikt worden voor de productie van mousserende wijn. Mousserende Tasmaanse wijn is 37.5% van de productie. Terwijl witte tafelwijn 32% omvat. De productie van 2022 was 13% lager dan 2021 dankzij klimatologische uitdagingen. Ook was er overlast van bosbranden. Echter de prijzen zijn premium, wat veel goed heeft gemaakt voor de producenten.
Noord Tasmania
Tamar Valley is met ruim 30% de grootste bijdrager, de wijngaarden liggen aan weerszijde van de rivier de Tamar. Maar vooral de wijngaarden op de oostelijke oever liggen op vlakker land en heeft feller zonlicht. Wat de druiven niet goed doet. Er zijn 32 wijngaarden die zich vooral op Pinot Noir en Chardonnay richten. Het heeft een lange wijn geschiedenis die teruggaat naar het midden van de 19e eeuw.
Het klimaat vertoont overeenkomsten met de Côte d’Or. De maritieme invloeden zijn afkomstig van de noordelijk gelegen Bass Stait, wat Tasmanië scheidt van het “mainland” Australië. De wind koelt over deze straat en geeft de wijngaarden een ideale warmte. Met 14% van de productie komt Pipers River Valley op een 3e plaats. Het is hier nog iets koeler dan in Tamar Valley en is meer vergelijkbaar met Champagne streek. Deze twee streken zijn wel de belangrijkste wijnstreken van Tasmania en het grootste verschil tussen de twee is dat Tamar vooral stille wijn voortbrengt, terwijl Pipers River vooral mousserende wijnen produceert. Terwijl North West slechts 2% van de productie voor haar rekening neemt verspreid over zo’n 15 wijngaarden en North East is verwaarloosbaar.
Zuid Tasmania
In het oosten en zuiden van het eiland vinden we East Coast, Coal River Valley, Huon Valley en Derwent Valley. De drie zuidelijk gelegen regio’s kenmerken zich door meer familie wijngaarden ten opzichte van de noordelijke regio’s. Coal River Valley neemt een belangrijke plaats in met 21% van de productievolume, terwijl East Coast ongeveer 13% inneemt.
Coal River Valley is een weelderig, vruchtbaar gebied van rivieren en landbouwgrond. Wijnbouw en toerisme worden steeds belangrijker voor de lokale economie. De natuurlijke schoonheid van het gebied en de nabijheid van de staatshoofdstad Hobart, heeft het een voor de hand liggende keuze gemaakt voor wijntoeristen. Derwent Valley, aan de westkant van de heuvels met een 9% productie, biedt een vergelijkbare functie. Echter Derwent kouder, natter en meer vatbaar voor vorst dan het oostelijk gelegen Coal River Valley. Huon River tenslotte staat meer bekend om haar appelgaarden dan om haar wijngaarden. Het is dus niet verwonderlijk dat minder dan 1% van de wijnproductie hier vandaan komen. Het langgerekte East Coast staat bekend om haar elegante en crisp wijnen van Pinot Noir, Riesling en Chardonnay. Natuurlijk produceert men hier ook mousserende wijnen.
Wijnvergelijk
Laten we eens gaan kijken naar twee Pinot Noirs, één uit Pipers River Valley in het noorden en de ander uit Coal River Valley in het zuiden van het eiland. Pipers River Valley is over het algemeen iets koeler dan het zuidelijker gelegen Coal River Valley. Omdat deze laatste meer beschermd ligt tussen heuvels en dus het maritieme klimaat minder vat heeft. In Pipers River Valley bereikt de temperatuur ongeveer 28C terwijl in Coal River Valley, hoewel zuidelijker en dus kouder op het zuidelijk halfrond, deze 33C kunnen bereiken. Desondanks is de gemiddelde temperatuur in januari slechts 17.2C.
Dalrymple Pinot Noir
Het domein van Dalrymple is in 1987 opgericht en ligt op de heuvels van Pipers River Valley die uitkijken over de Bass Strait. De wijngaard beslaat slechts 12ha en staat met Pinot Noir aangeplant. Men volgt het fabricageproces van Bourgogne; druiven worden met de hand gesorteerd, gevolgd door koude persing op basis van complete trossen. De vergisting vindt plaats door wilde gisten. Hierdoor behoudt de wijn haar fruitigheid en vergroot de wilde gisten de complexiteit (van zowel het wijn maken als het eindproduct…) Na de fermentatie vindt de schil weking plaats voor het onttrekken van de kleur en tannine. Aan het eind van de fermentatie worden de druiven geperst en vindt de rijping op frans eiken barriques plaats, waar de malolactische omzetting plaats vindt. Waarna de wijn gefilterd en gebotteld wordt. De wijn is veganistisch geproduceerd.
Dit resulteert in een prachtige wijn met een mooie paarse kleur en gemiddelde kleurintensiteit. Het is een bijzonder glas waar je verliefd op wordt.
Het begint allemaal met de geur. Dit is niet zomaar een wijn, dit is fantastisch. Vele geuren komen je neus tegemoet. Je ruikt bosbessen, cranberries en cassis. Maar het vriendelijke, kruidige karakter, waar de Pinot Noir om bekend staat, komt ook duidelijk naar boven in deze wijn. De geur ontwikkelt en er komen complexe geuren ten tonele. Denk aan drop en iets van zwarte olijven.
Ook in de mond komen dezelfde zwarte fruitsmaken naar boven, maar ook aangename zwarte pruimen en olijven. De fruitsmaken worden bijgestaan door een zuivere natuurlijke zuurgraad en verfijnde tannine. Het is een echte delicate en elegante wijn met aan prettige lange afdronk.
Geniet van deze wijn bij eend in madeira-saus en romige champignons. De wijn is o.a. verkrijgbaar bij Slijterij het Genoeghen voor Є 31.95.
Tolpuddle Pinot Noir
Ongeveer 20 minuten vanaf Hobart liggen de wijngaarden van Tolpuddle in Coal River Valley. De regio ligt beschut door de westelijke bergketen waardoor regenval minimaal is – slechts 500mm per jaar. De Tolpuddle wijngaard is aangeplant in 1988 op 20ha grond. De stokken zijn dus inmiddels al 35 jaar oud. Door het koelere en droge klimaat rijpen de druiven langzaam zonder risico op schimmeldruk. En dat is terug te vinden in de rijke wijn.
In het glas toont de wijn zich helder met een lichte robijnrode kleur met ook nog wat paarse reflexen, duidelijk een jonge wijn.
In de neus heerlijk aromatisch geurend naar zoete kersen, aardbeien, iets vanille gebalanceerd met hartige specerijen als nootmuskaat van de houtrijping. Een geweldige zuiverheid en expressie van Pinot Noir met frisse zuren en stevige tannine. Mooi geparfumeerd met een gemiddelde body en verschrikkelijk toegankelijk en onweerstaanbaar met eindeloze verfijnde lengte!
Het is niet voor niets dat wijnkenner James Suckling de 2021 wijn waardeerde met maar liefst 98 (van de 100) punten. Helaas heeft dat ook effect op het prijskaartje. Het is zeker geen goedkope wijn met haar € 65, verkrijgbaar bij Edwin Raben.
Deze wijnen laten echt zien wat het potentie is voor wijn in Tasmania. Maar ja, voor grote wijnen, betaal je vaak ook grote prijzen. En gelet op de kleinschaligheid van de zone en versplintering van de domeinen zullen de prijzen ook niet snel gaan dalen.
We dalen af vanuit New South Wales naar de staat Victoria. Dit is de derde staat die onderdeel uitmaakt van het grote GI Zuidoost Australië. Victoria ligt in de zuidoost hoek van Australië en is een klein maar wijnbouwkundig belangrijke staat. Hoewel Victoria relatief klein is in vergelijking met New South Wales is de wijn opmerkelijk divers en produceert men verschillende stijlen. Van stilistisch Riesling tot volle Shiraz. Mede dankzij een koeler klimaat door de ligging aan de oceaan. Zowel klimaat als bodemopbouw verschilt enorm en creëert daarmee microklimaten.
Classificatie en Victoriaanse zonering
Even ter herinnering. De classificatie opbouw in Australië omvat de staat (Victoria dus), dan de zone (een 5-tal), waarna de regio en eventuele subregio de meest specifieke geografische aanduiding is. Hoewel Victoria slechts vijf zones kent, zijn er maar liefst ruim 20 Geografische Indicatie-regio’s. De zones zijn, zoals we wel vaker zien in Australië gericht op de geografische ligging;
North West Victoria
Western Victoria
Central Victoria
North East Victoria
Port Philip
Gippsland
De meest bekende wijnen van Victoria vinden we in de zone Port Philip, rondom de hoofdstad Melbourne. Dit zijn Yara Valley en Mornington Peninsula. Hier zijn prachtige wijnen van Pinot Noir en Chardonnay te vinden.
Enkele van de vroegste commerciële aanplantingen in Victoria waren in de buurt van Yering (rondom Yarra Valley) en opgericht door Hubert de Castella, een Zwitserse immigrant die in 1854 naar de regio kwam. De verwoesting van de Franse wijngaarden door de phylloxera-bladluis opende een kans om de Britse wijnmarkt te veroveren die traditioneel afhankelijk was van Franse wijn. In zijn verhandeling uit 1886, John Bull’s Vineyard, zette Castella ambitieus zijn plannen uiteen voor Victoria om genoeg wijn te produceren om in alle behoeften van Engeland te voorzien. Helaas, voordat zijn grootse plan volledig kon worden gerealiseerd, maakte phylloxera zijn eigen weg naar Australië.
In jaargang 2022 heeft Victoria ongeveer 265.000ton druiven geperst (ofwel 17% van de oogst van Australië), wat 12% minder was dan in 2021. Vooral vanwege de hagelbuien en extreme omstandigheden droegen bij aan een uitdagend jaar.
Gedeeld North West Victoria
In het uiterste noordwesten van Victoria, vinden we de wijnzone met originele naam North West Victoria. Deze Geografische Indicatie is toegekend in 1996. Binnen deze zone liggen twee wijnregio’s die gedeeld worden met de staat New South Wales. Het enorme Murray Darling wat één van de grootste en meest productieve regio’s van Australië. Het produceert ongeveer 25% van alle wijnen van het land, waarvan het leeuwendeel bulk is. Het andere is het kleine Swan Hill wat ten zuiden van GI Murry Darling ligt. Vanwege het hete droge klimaat is irrigatie van de wijngaarden van groot belang. Vandaar dat deze regio’s ook de loop van de Murray en Darling rivieren volgen.
Barramundi Shiraz
Barramundi is een Australisch wijnhuis dat ligt in Murray-Darling, op een plek waar de rivieren Murray en Darling samenkomen en verder gaan als de Murray. Hier zwemt de Barramundi, de grote rivierbaars in de Aboriginal taal. De eerste Barramundi wijnen kwamen rond 1990 op de markt. De wijnmakers willen de wijn een afspiegeling zijn van de regio waar veel backpackers graag rondtrekken; easy, laid-back en relaxed. Dat resulteert in heerlijk fruitige wijnen die gemakkelijk te drinken is.
Prachtig robijnrode wijn met herkenbare aroma’s van Shiraz, gedroogde pruim, peper en specerijen. Fijne bosvruchten met hinten chocolade en spicy hints kriebelen je smaakzintuigen. De wijn krijgt 6 maanden houtlagering van nieuw Amerikaans eik.
Heerlijke wijn bij een steak van de bbq of denk aan aubergine met Parmigiana.
In het westen, grenzend aan Zuid Australië ligt de wijnzone Western Victoria. We vinden hier de regio’s GI Henty (grenzend aan de kust), GI Grampias en grenzend aan Central Victoria in het noordoosten op de zachte hellingen van de misleidend genaamde Pyreneeën, GI Pyrenees.
We vinden hier een aantal boetiekwijngaarden, de grotere maatschappijen richten zich meer op de noordzijde van de staat omdat daar hogere opbrengsten en kostenefficiëntere wijngaarden te vinden zijn. De opbrengst in 2022 was ongeveer 3.500ton. In Western Victoria produceert men tafelwijnen van hoge kwaliteit, met cedergeurende, sterk geparfumeerde Cabernet Sauvignon voorop, gevolgd door kruidige Shiraz in noord-Rhône-stijl met een veelzeggende hint van munt of eucalyptus. Elegante, ingetogen stijlen van Chardonnay en citrusachtige, knapperige Rieslings en Sauvignon Blancs beginnen nu ook op te komen
Fris en elegant Henty
Henty ligt in het zuidelijke deel van Western Victoria, aan de kust. Dit is de grootste GI van de staat, maar is eigenlijk meer een verzameling van districten dan dat het één regio is. Dit is ingegeven door het noordelijke deel droger en warmer is ten opzichte van de natte kuststreek. De grote, koele klimaatregio produceert frisse, aromatische witte wijnen gemaakt van Riesling, Pinot Gris en Chardonnay. Sommige elegante, fijn gestructureerde rode wijnen gemaakt van Cabernet Sauvignon en Shiraz worden ook gemaakt in Henty.
Klimaat & geologie
Henty’s klimaat is beslist maritiem langs de kust en wordt gematigd door koude zuidelijke winden uit de Antarctische wateren, waardoor een van de koelste wijngebieden op het vasteland van Australië ontstaat. De meeste regenval komt in de winter en de lente, en het groeiseizoen is warm en droog met een lange, koele herfst. Dit soort klimaat is perfect geschikt voor aromatische druivenrassen, omdat ze in staat zijn om de zuurgraad te behouden terwijl ze smaakcomplexiteit ontwikkelen, en de resulterende wijnen zijn daardoor intens en uitgebalanceerd. In het binnenland wordt het klimaat warmer en iets droger en nemen rode druivensoorten het over.
Net als bij het klimaat zijn de bodem en de geologie in Henty gevarieerd, met oude lavastromen, zeebodems en alluviaal zand en grind. Over het algemeen worden wijngaarden geplant op oudere basaltbodems met grindleem boven rode klei om waterreserves voor het groeiseizoen te absorberen. Ruime regenval in de winter betekent dat veel wijngaarden in Henty niet hoeven te worden geïrrigeerd, waardoor de groei van geconcentreerde bessen wordt gestimuleerd.
De regio was een van de eerste in Victoria die zich in de jaren 1830 vestigde en vroege migranten vestigden de landbouw als de primaire industrie. Ondanks de lange wijnbouwgeschiedenis van Victoria, had Henty zijn eerste wijngaarden geplant zo recent als de jaren 1960, en de Henty-wijnindustrie is de afgelopen 50 jaar langzaam gegroeid tot 140ha.
Henty wijnen
De elegante stijl en subtiliteit van Henty’s druiven winnen de gunst van de krachtigere fruitgedreven wijnen van de warmere gebieden van Australië, met rode wijnen met kruiden- en eucalyptustonen in plaats van intense bessenvruchten, en witte wijnen met frisse, frisse elegantie. Henty’s mousserende wijnen vallen ook op door hun verfrissende zuurgraad en citrustonen dankzij het koele klimaat dat overal in de regio te vinden is.
Eerste mousserende wijn in GI Grampians
Grampians is een historisch wijngebied in het westen van Victoria, gelegen aan de oostkant van het steile Grampians-gebergte. Het koele, op graniet gebaseerde terroir hier is de thuisbasis van wijnbouw sinds de goudkoorts van de jaren 1860, en tegenwoordig is de regio het meest opmerkelijk voor haar kruidige, hartige rode wijnen op basis van Shiraz, evenals haar mousserende wijnen. Deze worden reeds sinds 1890 geproduceerd en is daarmee één van de eerste mousserende wijnen van Australië. Grampians kreeg haar GI status in 1997, terwijl de enige subregio, Great Western, deze status pas in 2007 ontving. Great Western is het wijnbouwcentrum van Grampians.
Klimaat & geologie
Dit deel van Western Victoria staat bekend om haar frisse wijnstijlen die daarmee een tegenhanger vormen van de krachtige, minder verfijnde wijnen uit Murray Darling. Daarmee geeft het aan dat Grampians een koel klimaat kent en natter is dan de andere regio’s in Victoria. Dit is mede veroorzaakt op de hoogte van de wijngaarden, tussen 140 en 1.160m. De oostelijke hellingen genieten van de warme zonneschijn en door de koele nacht temperatuur – door de wind van de Tasmanzee – vertraagt de rijping en behoudt de druif haar zuurgraad. Ook dragen de hellingen bij aan verminderde vorstschade, omdat kou altijd naar het diepste punt zakt en dus niet in de wijngaard blijft “hangen”.
Een ander bijzonder kenmerk van de regio, die slechts 650ha beslaat, is haar zanderinge leemachtige bodem op een basis van graniet. Deze is relatief onvruchtbaar en waterdoorlatend, maar houdt voldoende water vast om het droge seizoen door te komen. Deze water stress draagt bij aan een harder werkende wijnstok en levert geconcentreerde druiven van hoge kwaliteit. Hoewel Shiraz de belangrijkste druivensoort is, staat er ook Pinot Noir en Chardonnay aangeplant voor de productie van mousserende wijn, terwijl Cabernet Sauvignon, Riesling en Pinot Gris tot de top van stille wijnen behoren. Misschien is Cabernet Sauvignon een vreemde gewaarwording, gelet op het koelere klimaat. Maar de wijn neigt daardoor meer naar paprika in plaats van de gebruikelijke zwarte bessen.
Vele kleine boetiek wijngaarden in Pyrenees
Het eerste wat opvalt is de naam, een verwijzing naar de Europese bergketen Pyreneeën, omdat de kolonisten dachten dat deze heuvels leken op de bergketen die Frankrijk en Spanje scheidt. De heuvels zijn een zuidwestelijke uitloper van de Great Dividing Ranges. Hoewel wijnstokken hier al 150 jaar staan aangeplant, heeft de regio zich nooit onderscheden met kwaliteitswijn. De beste wijngaarden zijn te vinden op 200 tot 450m hoogte. De Geografische Indicatie is verkregen in juni 2000 en beslaat ongeveer 900ha. De wijnbouwactiviteiten vinden vooral plaats in het centrum van de GI Pyrenees, op het Moonambel gebied.
Het klimaat is veel droger dan de kuststreek, maar heeft niet de verzengende hitte van Murray Darling. Het groeiseizoen heeft een hoge zonintensiteit en -duur, zonder dat verbranding op de loer ligt. De koele avond verlengen het groeiseizoen zodat de druiven een rijke smaak kunnen ontwikkelen zonder de zuurgraad te verliezen. Vanwege de weinige regenval is irrigatie aan te bevelen, hoewel er een aantal vignerons zijn die het wagen om geen irrigatie toe te passen om zo nog meer geconcentreerde smaken te ontwikkelen.
Natuurlijk vinden we hier het Australische paradepaardje Shiraz, dat zowel als monocépage, als blendpartner met Cabernet Sauvignon en voor mousserende wijnen wordt gebruikt. Ook Merlot en Chardonnay vinden we terug en op de koelere wijngaarden zelfs Sauvignon Blanc.
Central Victoria
In het midden van Victoria vinden we Central Victoria een redelijk klein gebied maar wel divers dankzij de verschillende wijnstijlen die deze zone voortbrengt. De opbrengst is hier maar liefst 24.500ton! De veelzijdigheid drukt zich ook uit in de verschillende landschapstypen. Uitgestrekte vlaktes, dichte bossen en hellingen van bergketens wisselen elkaar af. Op de grens met New South Wales vinden we op de vlaktes Goulburn Valley en Bendigo. Het warmere droge klimaat is goed geschikt voor de rijke zware stijl van Shiraz. Tussen de bergen van Great Dividing Range liggen de koelere regio’s Strathbogie Ranges en Upper Goulburn. Hier staan meer aromatische variëteiten als Riesling en Pinot Noir. Tenslotte in het westen ligt Heathcote waar het ook koel is vanwege de invloed van Mount Camel Range. Het zijn vooral Goulburn Valley en Heathcote die de gangmakers zijn met respectievelijk ~7.000ton en 9.500ton.
Goulburn Valley
Goulburn, met ongeveer 1.250ha, wordt gezien als een historische wijnproducerende regio en heeft enkele van de oudste Shiraz wijnstokken ter wereld staan. Deze leveren krachtige, intens geconcentreerde wijnen op met aroma’s van rijk rijp fruit en kruiden als eucalyptus en peper. Doordat een deel van de wijngaarden op arme zandgronden staan aangeplant, werden deze niet getroffen door de phylloxera plaag omdat deze niet kan overleven op zandgrond.
Het klimaat is warm en droog en zijn de wijngaarden dus afhankelijk van de wateraanvoer vanuit de Goulburn rivier en haar zijrivieren. Zij matigen de temperatuur en voorzien de broodnodig irrigatie mogelijkheden. De vlakke valleibodem heeft een overwegende alluviale bodem; zanderig en grindachtig wat voor goede waterdoorlating zorgt. Hoger op de heuvels zijn de bodems iets rijker aan voedingsstoffen en hebben een hoger aandeel klei dat water beter vasthoudt. Door deze veelzijdigheid is er ook een grote verscheidenheid aan druivenrassen, Shiraz is de koning maar ook de andere Rhône variëteiten zijn hier te vinden: Grenache, Mourvèdre (Mataro), Viognier, Rousanne en Marsanne. Andere prominente rassen zijn Cabernet Sauvignon, Merlot, Chardonnay, Riesling en Verdelho.
Divers en opmerkelijk mooie wijnen in GI Nagambie Lakes (Victoria)
Binnen Goulburn Valley GI ligt in het zuiden ook de subregio Nagambie Lakes GI. Ook hier hebben een aantal wijnstokken de phylloxera plaag overleefd. Daarnaast is dit de thuisbasis van twee oudste en meest geprezen wijnhuizen van Australië; Tahbilk (voorheen Chateau Tahbilk) en Mitchelton Wines. De regio ligt aan de koelere zuidkant van Goulburn Valley. En het zijn vooral de Rhône variëteiten die hier een rol spelen, Shiraz, Marsanne, Grenache, Mourvèdre en Viognier. De reden dat Nagambie Lakes haar eigen GI status verkreeg in 2000 ligt in het feit dat de vele kreken, beken, billabongs (draslandgebieden), maar ook de Goulburn rivier en het Nagambie meer de lokale wijngaarden van water voorzien. Het milde mesoklimaat wat hierdoor ontstaat verlengt het groeiseizoen wat weer terug te vinden is in de hoge kwaliteit van de druiven en de wijn.
Over een staaltje divers gesproken, hier de opmerkelijk mooie Marsanne van Tahbilk uit Victoria.
Tahbilk Marsanne
Tahbilk, opgericht in 1860, is een van de mooiste en meest historische wijnmakerijen in familiebezit van Australië. Het landgoed ligt in het Nagambie Lakes-gebied en bestaat uit zo’n 1214 hectare. Het is inmiddels de 5e generatie die hier wijn verbouwt. De naam Tahbilk is afkomstig van het inheemse “tabilk-tabilk”, wat “plaats van vele waterpoelen” betekent. Een perfecte aanduiding van deze locatie. De wijnen van dit huis zijn terroir-wijnen, die hun bijzondere herkomst tot uitdrukking brengen. Dit gebied is één van de slechts zes wijngebieden ter wereld waar het meso-klimaat sterk beïnvloed wordt door de nabijheid van een grote massa zoet water. En met een unieke bodem van rode en zandige leem met een hoog gehalte aan ijzeroxide. Daarnaast beschikt Tahbilk over een groot aantal heel oude wijngaarden, waaronder percelen Marsanne uit 1927 en zelfs een aantal shiraz-percelen die dateren uit 1860, nog van voor de phylloxera. Tahbilk plantte marsanne voor het eerst op het landgoed in de jaren 1860, en hebben het grootste bezit van deze unieke variëteit ter wereld.
In de neus weelderige aroma’s van gedroogde bloesems, rijpe witte vruchten en specerijen. Hij heeft een brede smaak met romige textuur en een pittig kruidige afdronk. Een ongelooflijk lekkere wijn bij stoofschotels met vis of wit vlees. Ook lekker bij een kaasplankje. Verkrijgbaar bij Oktober voor € 11.95.
Prestigieuze GI Bendigo
Wijnbouw gaat terug naar midden 19e eeuw echter verdween dankzij de verwoestende werking van phylloxera aan het eind van de 19e eeuw. Tot in de jaren 60 van de 20e eeuw was er geen noemenswaardige wijnbouw meer. Sindsdien produceren kwaliteitsbewuste producenten enkele van de beste wijnen en dit werd bekroond met de GI-status in 2001. Het is één van de middelgrote regio’s in Victoria met 610ha en wordt begrensd door Heathcote in het oosten en de Pyrenees in het westen. Hoogte is van belang in Bendigo en dit creëert mesoklimaten. De hoogte varieert tot 400m en levert de nodige koelte op voor de rijping van de druiven. Terwijl op de vlakte het warmer is met minder variatie in de temperatuur. De keuze van de locatie bepaald dus de stijl van de wijn.
De bodems in Bendigo zijn arm in voedingsstoffen en daardoor is de productie lager. Dit levert dan weer rijkere geconcentreerde wijnen op. GI Bendigo staat vooral bekend om haar hoogwaardige elegante rode Cabernet Sauvignon vooral afkomstig van klei bodems. Terwijl de lichtere zanderige bodems gereserveerd zijn voor Chardonnay. Bendigo GI heeft een grote reputatie verworven mede dankzij het ouderingspotentieel van haar (rode) wijnen.
Twee gezichten van Strathbogie Ranges
De regio met ruim 500ha aan wijnbouwgebied ligt in een bergketen net ten noorden van de Great Dividing Range en omvat de hoge toppen van Mount Strathbogie tot aan het vlakke land nabij de stad Euroa. In het noorden grenst Goulburn Valley terwijl in het zuiden Upper Goulburn ligt. Ook hier speelt een hoogte een belangrijke rol, het koelere hoge zuiden glijdt af vanaf 650m naar het warmere vlakke noorden dat op zo’n 150m hoogte ligt. De aromatische variëteiten zoals Riesling en Pinot Noir liggen op de hoger gelegen wijngaarden terwijl Shiraz natuurlijk te vinden is op het warmere vlakke deel.
Een ander verschijnsel wat het klimaat beïnvloedt zijn de constante drogende winden en matige regenval. Samen met de granieten, met klei vermengde bodem is dit ideaal voor wijnbouw. Het houdt net genoeg water vast in de klei om de wijnstokken in het groeiseizoen gezond te houden terwijl het ook goed draineert.
Aromatisch Upper Goulburn
Voorheen bekend als Central Victorian High Country, ligt Upper Goulburn met haar 290ha ten noorden van de beroemde Yarra Valley. Het koelere klimaat in dit deel van Victoria heeft bijgedragen aan opmerkelijk divers en mooie Rieslings en Gewürztraminers. De eerste wijnstokken waren pas in 1960 geplant. Ook hier speelt hoogte (tot wel 700m) een belangrijke rol. De aanwezigheid van besneeuwde pieken van de Great Dividing Range houden de nacht temperaturen laag zodat de zuurgraad behouden blijft. De lage luchtvochtigheid door aanvoer van de droge westenwind houdt schimmeldruk laag. Hierdoor is het niet verrassend dat koel klimaat rassen als Gewürztraminer, Riesling en Pinot Noir het hier uitstekend doen.
Koning Shiraz in GI Heathcote
Shiraz is de onbetwiste koning van de Heathcote-wijn, gekenmerkt door hun rijke en diepe aromaprofiel, een donkere, bijna inktzwarte kleur, fluweelzachte tannine en een verbazingwekkend lange afdronk. De regio ligt ingeklemd tussen Bendigo in het westen en Goulburn Valley in het oosten, met de staatsgrens met New South Wales een beetje naar het noorden. Wijngaarden liggen in een smalle strook aan de zijkanten van de Mount Camel Ranges verspreid over 1.800ha. Terwijl de hoogte varieert van 160 en 380 meter.
Heathcote-zomers zijn relatief mild dankzij koele winden die vanuit het zuiden worden binnengewaaid door de Mt Camel Ranges, wat resulteert in een verlengd groeiseizoen. De rijping van de druiven is langzaam en gestaag, waardoor een bijna optimale fenolische ontwikkeling mogelijk is. Dit is een van de redenen waarom Heathcote zulke hoogwaardige wijnen produceert. Wat deze regio zo bijzonder maakt is de calciumrijke rode bodem dat bestaat uit verweerde “greenstone”. Dit houdt voldoende water vast gedurende het groeiseizoen en resulteert in kleine druiven met rijke geconcentreerde aroma’s.
Hoewel Shiraz de grootste aanplant geniet, zien we ook andere variëteiten opduiken, zoals Nebbiolo, Sangiovese en Tempranillo. Van witte druiven zijn het vooral Viognier en Marsanne en Roussanne die interessante wijn leveren.
De staat South Australia is het kloppende hart van de wijnindustrie in Australië, vergelijkbaar met de Languedoc-Roussillon in Frankrijk. Het produceert ongeveer de helft van alle Australische wijnen. En dat op zo’n 76.000ha. De totale opbrengst in 2022 was 805.000ton waarvan 506.000ton uit The Riverland in Lower Murray kwam. Maar het is zeker niet alleen volume wat hier geproduceerd wordt.
De staat South Australia ligt in het centrum van de zuidelijke kuststrook. Ondanks het volume, produceert South Australia kwalitatief goede wijnen vooral van Shiraz. Dit is mede mogelijk door de diversiteit in terroir en klimaat. De wijngaarden liggen geconcentreerd rondom de baai nabij Adelaide wat de wijnhoofdstad is. Mede dankzij deze baai, de Great Australian Bight, kan het koele water van de Zuidelijke Oceaan verkoeling honderden kilometers landinwaarts brengen, wat zo nodig is om de frisheid in de wijnen te behouden. De wijnbouwgebieden liggen tussen 32 en 38 graden zuiderbreedte. Vertaald naar Europa zou dat van midden Marokko tot Lissabon zijn. U zal dan ook niet vreemd opkijken dat irrigatie van groot belang is.
De Geografische Indicatie is onderverdeeld in 7 zones en 18 regio’s. De meest bekende regio’s zijn Barossa Valley en Eden Valley voor hun Shiraz, Clare Valley en Adelaide Hills leveren rijke Chardonnay, Coonawarra staat vooral bekend om haar Cabernet Sauvignon en tenslotte McLaren Vale is perfect voor Grenache.
Ook vinden we mousserende wijnen in Zuid Australië. Dit is de snelst groeiende export markt met wijnen die tonen van gist en brioche opleveren.
In dit artikel gaan we meest bekende zones, Barossa en Mount Lofty Ranges, en de twee meest onbekende Peninsulas en Far North verkennen.
Geschiedenis
Vanzelfsprekend kent Australië niet zo een lange geschiedenis als de landen uit de oude wereld. De eerste druivenranken werden in aangeplant door een Britse kolonist in North Adelaide. Terwijl de eerste wijn pas in 1841 vanuit een wijngaard rondom Adelaide kwam van stokken die in 1838 waren aangeplant.
Pas sinds 1960 is er een appellatiesysteem ingevoerd die de geografische oorsprong weergeeft waar de druif vandaan komt. Volgens deze wet moet minimaal 85% van de druiven uit deze specifieke regio vandaan komen.
Druivenrassen
Het gebied omvat voornamelijk uit rode wijnen van vooral Shiraz. Cabernet Sauvignon gedijt ook, met name in de regio’s Barossa en Coonawarra. Vanwege het specifieke klimaat van de regio groeit Grenache hier zeer goed en wordt het vaak gemengd met Shiraz en Mourvedre om de beroemde Australische GSM Blends te produceren. Zie hier ook de link naar zuid Frankrijk waar GSM te vinden is in de zuidelijke Rhône. Witte wijn is een stuk minder prominent aanwezig in dit kloppende hart van Australië. Wel is Riesling uit Clare Valley en Adelaide Hills wereldberoemd en van wereldklasse. Een andere variëteit die hier veel wordt verbouwd, is Chardonnay, die wordt gebruikt om witte wijnen van hoge kwaliteit te produceren. Minder vaak geteelde witte variëteiten zijn Semillon, Roussanne, Viognier en Verdelho.
De Geografische Indicaties toegelicht
Far North zone
De GI Far North is eigenlijk te heet en te droog voor enige vorm van landbouw. Reeds in 1865 identificeerde landmeter George Goyder dat ten noorden van Southern Flinders Ranges het te heet is om ook maar iets te laten groeien. Desondanks is de GI in 1996 opgericht.
High-desert stijl in Southern Flinders Ranges
In Southern Flinders Ranges speelt hoogte een belangrijke rol in wijnbouw. Wijnhuizen zijn schaars, maar dankzij de hoogte die koele nachten geeft ontstaat toch wijn met veel fruit en hoge zuren. De meest opwindende wijnen zijn afkomstig van woestijnvriendelijke druivensoorten als Tempranillo en Sangiovese, hoewel we ook Cabernet Sauvignon en Shiraz tegen komen. De wijngaarden liggen verspreid op een hoogte van 20m nabij de kust tot 718m nabij de top van Frypan Hill. Maar de meeste wijngaarden liggen tussen 350 en 500m om zo toch te kunnen profiteren van iets koelere temperaturen onder invloed van de Spencer Gulf. Er staat 167ha aangeplant op rijke kalksteengrond waarbij 95% Shiraz is.
The Peninsulas
The Peninsulas dankt haar naam aan de twee schiereilanden die de regio omvat. De zone is in 1996 gecreëerd. Op de Peninsulas vinden we maar zeer beperkt wijnbouw, slechts 70ha. Tevens zijn er geen regio’s of subregio’s te vinden. De wijngaarden liggen zowel vlak aan de kust als verder landinwaarts. Gezien de uitgestrektheid, zijn hier veel verschillende typen in de bodemopbouw; van terra rossa bodem tot kalkzandsteen. We vinden hier veel uiteenlopende druivenrassen. Natuurlijk Shiraz en Cabernet Sauvignon voor rode wijn en Chardonnay voor witte. Maar ook Viognier en Muscat d’Alexandrie.
Mount Lofty Ranges
Vernoemd naar de bergketen, vinden we de stad Adelaide in de zone Mount Lofty Ranges. De stad is de wijnhoofdstad van Australië en is vereert met deze titel samen met 10 andere steden zoals Bordeaux, Nappa Valley in de VS en Bilbao-Rioja in Spanje.
Net als andere wijnbouwgebieden van South Australia, beïnvloeden variaties in topografie, waaronder hoogte, nabijheid van de kust en een breed scala aan grondsoorten de omstandigheden binnen de zone sterk. Als gevolg hiervan hebben de drie Mount Lofty-regio’s verschillende klimatologische en druiventeeltomstandigheden. Het totale wijngaard arsenaal bedraagt 9.732ha en een opbrengst van 48.500 ton.
Clare Valley de Riesling benchmark
De Clare Valley is het meest noordelijke wijndistrict van South Australia en ligt een beetje geïsoleerd. Riesling heerst hier, al probeert Eden Valley in Barossa Clare Valley van de troon te stoten. Riesling levert hier haar klassieke aroma’s als exotisch fruit, limoen, oranjebloesem, appels en dat gedragen door minerale ondertonen en een fris natuurlijk zuur. De topwijnen kunnen zonder problemen 20 jaar in een kelder bewaard blijven. Ook de rode wijnen van Shiraz en Cabernet Sauvignon staan goed aangeschreven.
De meeste wijngaarden liggen op 400 tot 500m hoogte. Het klimaat is overwegend gematigd continentaal met lange warme zomerdagen en koele nachten. Deze dagelijkse temperatuur verschillen dragen bij aan de zuurgraad en de fruitige aroma’s. Verder profiteert ze van de warmere westenwind die vanuit de Spencer Golf afkomstig is. De bodem is gevarieerd met een mix van vruchtbare alluviale structuur, verweerde rotsen en kalksteen.
Watervale is een subregio in Clare Valley nabij de stad Watervale. Het is hier koeler dan in Clare Valley doordat het gebied wat meer gesloten is en de koudere wind van de Golf van Sint Vincent de temperatuur beïnvloed. Hiervan kan de Riesling zelfs nog meer profiteren. De bodem is hier meer opgebouwd uit kalkzandsteen.
Ook Polish Hill is geïdentificeerd als een subregio dankzij de gebroken leisteen die de bodem vormt waardoor de wijnen een goede reputatie gevestigd hebben.
Jim Barry Watervale Riesling 2022
Jim was een pionier in Clare Valley en was één van de eerste gekwalificeerde wijnmakers in de regio. De 32ha grote Florita wijngaard in Watervale kent ook een interessante historie. In 1946 stond hier Palomino aangeplant om Fino Sherry te maken. De wijngaard werd in 1962 opnieuw aangeplant met Riesling. Uiteindelijk kwam de wijngaard in 1986 in handen van Barry. De wijngaard staat aangeplant op glooiende heuvels met een ondiepe leemachtige bodem op een kalkhoudende siltsteen. Doordat er goede ventilatie is, is de kans op vorstschade verkleint. Inmiddels kent de wijngaard 50 jaar oude Riesling stokken, maar ook staat er Assyrtiko aanplant.
De wijn heeft aroma’s van limoen, grapefruit en witte bloemen. Dat gecombineerd met een ziltige ondertoon en iets van natte steen wat duidt op een mineraalrijke wijn. De wijn heeft een aangename verfrissende zuurgraad. En met een 12% alcoholpromillage levert dit een prettige wijn op dat heerlijk is als aperitief of bij pasta gerechten.
Adelaide Plains
Er waren ooit een aantal wijngaarden op de Plains ten zuiden van het stadscentrum van Adelaide, maar deze gebieden zijn nu bedekt met de voorstedelijke wildgroei van Adelaide. De wijnregio is opgezet in 1950 maar de GI toekenning kwam pas in 2002. De Adelaide Plains is een van de heetste en vlakste wijngebieden in South Australia, en kan worden vergeleken met de binnenlanden. Vandaar dat irrigatie van groot belang is. De zuidwestelijke wind vanaf de Golf van Sint Vincent is essentieel om de wijngaarden verkoeling te leveren.
Vooral Cabernet Sauvignon, Merlot, Chardonnay, Sauvignon Blanc en Colombard doen het hier uitstekend. Het wijnbouwgebied omvat bijna 600ha maar slechts 379ha is aangeplant. Alom vertegenwoordigd is de roodbruin leemachtig zand met kalksteen op diepere niveaus. Deze dragen de royale opbrengsten in het gebied.
Adelaide Hills
De Adelaide Hills ligt op 14 kilometer van de kust van Golf van St Vincent; de wind van deze baai heeft een temperend effect op het mediterrane klimaat van deze regio. Hierdoor is Adelaide Hills één van de koelste regio’s in South Australia is met een gemiddelde temperatuur van ongeveer 20.4C. Ze omvat bijna 4.000ha aan wijnbouwgebied waar 3.700ha van staat aangeplant. De regio is heuvelachtig met veel valleien. Met name op de noordelijke hellingen vinden we Cabernet Sauvignon die daar goed kan rijpen. Terwijl we ook Chardonnay, Sauvignon Blanc, Pinot Noir en Shiraz vinden.
De regio bestaat uit twee subregio’s, Lenswood en Piccadilly Valley. Lenswood is een opkomende regio voor koelklimaat wijnen. De temperatuur komt niet hoger dan 18C met een gemiddelde regenval van meer dan 1000mm per jaar. Door deze koele temperaturen ontstaat er een lange rijpingstijd wat goed is voor de aroma ontwikkeling. Tevens kent de regio een bodemopbouw van schist en ijzerrijk quartz wat de wijn een typische minerale structuur geeft. Dat is dan ook de reden voor een eigen geografische erkenning.
Piccadilly Valley gelegen nabij Adelaide is een gebied waar vooral mousserende wijn van Chardonnay en Pinot Noir gemaakt wordt.
Belangrijk Barossa zone
Barossa ontleent haar naam aan de Barrossa Ridge in Andalusië, Spanje. Dit was de plaats van een Britse overwinning op de Fransen tijdens de Napoleontische oorlogen. De voormalige adjudant van de zegevierende Britse commandant werd in 1836 benoemd tot Surveyor General van de nieuwe kolonie Zuid-Australië en noemde het gebied naar deze plek in Spanje, hoewel het verkeerd gespeld in de administratie werd opgenomen. Hoewel het grootste deel van de Australische wijnindustrie direct werd beïnvloed door de Britten, werd de Barossa Valley gevormd door de invloed van Duitse kolonisten die op de vlucht waren voor vervolging uit de Pruisische provincie Silezië (het huidige Polen).
De zone Barossa kent 2 regio’s, Barossa Valley en Eden Valley. Daar waar Barossa warmer is met de nadruk op rode wijn, heeft Eden Valley door haar hoogte een koeler klimaat waar ook heel goede witte wijnen vandaan komen. Hier vinden we het kloppende hart van de kwaliteitswijnen uit Australië.
Barossa Valley
De wijnstreek Barossa Valley is een van de oudste en meest prestigieuze wijnproducerende regio’s van Australië. Het staat vooral bekend om haar Shiraz-wijnen. Het klimaat van het gebied is erg warm en droog met temperaturen die boven de 35C liggen. Terwijl gemiddelde temperatuur slechts 21.9C bedraagt. De subregio ligt in de vlakke vallei van North Para rivier met glooiende heuvels op een ondergrond van leemachtige klei en zand. De meeste witte wijnaanplantingen van het gebied (Chardonnay, Riesling en Semillon) bevinden zich op de hoger gelegen heuvelwanden rond de vallei, waar ze kunnen worden gekoeld door de zeebries. In de afgelopen tijd heeft het gebied enig succes geboekt met aanplant van Rhône-variëteiten, waaronder Grenache en Mourvèdre. Door het hete klimaat kunnen de druiven overrijp worden, waardoor de wijnmakers de schilweking moeten beperken om te voorkomen dat de tannine te strak wordt.
Shiraz uit Barossa Valley heeft de neiging om enkele van de krachtigste, smaakvolle wijnen te leveren. Barossa staat internationaal hoog aangeschreven. De typische Barossa Valley Shiraz draait om krachtig rijpe bramen-, gedroogde bessen- en mokka-aroma’s, samen met een vleugje tabak en een aardsheid. Vaak hebben deze wijnen ook aanzienlijke vlezige en zwarte peperaroma’s. Tannine is over het algemeen stevig, maar zacht. Het alcoholgehalte is van nature vrij hoog, beginnend met 14% -15%. Het bekend dat de top wijnen zich tientallen jaren kunnen ontwikkelen.
Hoewel Shiraz de steunpilaar van deze regio is, zult u ontdekken dat GSM- blends en Shiraz-Cabernet-blends vrij populair en over het algemeen van hoge kwaliteit zijn. Wijnhuizen produceren vaak blends om nog meer complexiteit in hun afgewerkte wijnen te plagen door verschillende smaakprofielen te combineren.
Als u op zoek bent naar wijn met een onvergetelijke smaak in Australië, is Barossa Valley een van de beste regio’s om te bezoeken, omdat het bekend staat om zijn uitgebalanceerde wijnen.
Eden Valley
In het zuidoosten van Barossa in de Mount Lofty Ranges vinden we Eden Valley en haar subzone High Eden. De regio is kleiner met haar 2.169ha aan wijngaarden. De hoogte (350-500m) maakt Eden een duidelijk koeler klimaat dan Barossa Valley, wat leidt tot een langer groeiseizoen en wijnen met een intense fruitsmaken. De zuurgraad van de wijnen is een belangrijke eigenschap voor houdbaarheid.
Shiraz uit dit gebied is iets eleganter (met verhoogde zuurgraad) met een algeheel delicater fruitprofiel en een grotere focus op hartige secundaire aroma’s. Een van de beroemdste single vineyard-wijnen van Australië is Henschke’s Hill of Grace met haar 140 jaar oude Shiraz wijnstokken is afkomstig uit Eden Valley. Het gebied produceert ook de meerderheid van de witte wijnen van de Barossa zone, waaronder een zeer gortdroge zuurgedreven Riesling en hoogwaardige, maar weelderige stijlen van Chardonnay. Eden Valley is een geduchte concurrent voor Clare Valley als het gaat om hoogwaardige Riesling. Deze wijnen zijn vergelijkbaar met de topwijnen uit Duitsland.
Nadat we de oude nieuwe wereld Afrika achter ons laten, gaan we de wijnen van succesvol Australië ontdekken. Wie Australië zegt, zegt vaak krachtig Shiraz, wijn gemaakt van Syrah.
Dit enorme land is verdeeld in zeven staten waarvan in maar liefst zes wijnproductie plaats vindt. Hierbinnen zijn 60 wijnregio’s actief, waarvan sommige een lange geschiedenis hebben. Het totale wijngaard arsenaal omvat ongeveer 146.200ha. South Australia is veruit de grootste regio met ruim 76.200ha gevolgd op ruime afstand door New South Wales (bijna 35.000ha) en Victoria (22.000ha). Western Australia omvat 10.750ha, Tasmania 1.700ha en tenslotte Queensland 675ha. De totale opbrengst in 2021 was 2.03 miljoen ton waarbij de toonaangevende druivensoorten Shiraz (27%) en Chardonnay (19%) waren.
Australië is in korte tijd een belangrijke speler geworden op de internationale wijnhandel, zowel in termen van kwaliteit als kwantiteit. Het kenmerkende van Australische wijnen is de fruitgedrevenheid. Het zijn veelal jonge frisse fruitige wijnen. Inmiddels is Australië opgeklommen tot de 7e grootste wijn producerende landen ter wereld. Maar het kent geen autochtone wijnrassen, het zijn geïmporteerde vitis vinifera rassen uit Europa en Zuid Afrika.
Wat ging er aan vooraf?
In 1788 bracht de Eerste Vloot van gouverneur Arthur Philip de eerste wijnstokken van Kaap de Goede Hoop naar de strafkolonie in New South Wales. Na mislukte pogingen is het de kolonisten toch gelukt om met succes wijnstokken te cultiveren in het hete droge klimaat. De eerste wijn was in 1820 beschikbaar in eigen land, terwijl in 1822 de eerste wijn reeds werd geëxporteerd. De Schot James Busby bouwde een boerderij in Hunter Valley in 1825 en plantte zaaigoed vanuit Europa. In 1833 kwam hij terug vanuit Frankrijk met en Spanje met een serieuze selectie druivenrassen. Hiermee wordt hij ook vaak betiteld als de grootvader van de Australische wijnindustrie.
De productie en kwaliteit van Australische wijn verbeterde sterk door de komst van vrije kolonisten uit verschillende delen van Europa. Zij gebruikten hun vaardigheden en kennis om enkele van de belangrijkste wijnregio’s van Australië te vestigen. Emigranten uit Pruisen in het midden van de jaren 1850 waren bijvoorbeeld belangrijk voor Barossa Valley als een wijnbereidingsgebied. Op kleinere schaal hielpen wijnmakers uit Zwitserland ook bij het vestigen van Geelong wijngebied in Victoria in 1842.
Vroege Australische wijnmakers waren vaak geconfronteerd met veel problemen, vooral vanwege het onbekende Australische klimaat. Maar omdat het ook warm, droog en mediterraan is, is Australië ideaal voor wijnproductie. Hierdoor behaalden ze uiteindelijk aanzienlijk succes. “Op de Weense tentoonstelling van 1873 prezen de Franse juryleden, blind proevend, enkele wijnen uit Victoria, maar trokken zich terug uit protest toen de herkomst van de wijn werd onthuld, op grond van het feit dat wijnen van die kwaliteit duidelijk Frans moeten zijn.” (bron: A short history of wine).
Weelderige Barossa Shiraz, krachtige Coonawarra Cabernet en houtgerijpte Chardonnay zijn de boegbeelden uit Down Under. Hoewel tegenwoordig de elegante wijnen uit de koele Australische wijngebieden erg populair zijn.
Export in de 20e eeuw
Pas in de jaren 80 van de 20e eeuw brak Australië op de export markt door, maar won direct terrein met haar fruitige wijnen van hoge kwaliteit. Het staat op de 5e plek met zo’n 6.3 miljoen hl wereldwijd en moet in 2021 Spanje, Italië, Frankrijk en Chili voor zich dulden (bron: Statista).
Het grote voordeel voor Australië is dat het land geen beperkende wijnwetgeving kent. De industrie heeft vrije keuzes omarmd en experimenteert met druivenrassen, wijnstijlen en bereidingsmethoden.
Appellatie systeem
Het appellatie systeem van Australië heeft veel weg van het Bourgondische systeem in Frankrijk. Maar er is één die er uitspringt, dat is Zuidoost Australië. Deze GI (Geographical Indication) omvat de staten Tasmania, Victoria, New South Wales en delen van Queensland en South Australia.
Onderaan staat de staat en heeft betrekking op de wijnen die in de staat geproduceerd zijn, zoals South Australia. Het niveau erboven is een zone. Dit bestaat uit één of meer regio’s die binnen een staat liggen, zoals de Barossa.
Vervolgens dus regio. Dit is een gebied binnen een zone, zoals Barossa Valley of Eden Valley. En tenslotte is een sub-regio een aangewezen gebied binnen een regio, zoals High-Eden in zone Eden Valley.
Net als in Frankrijk betekent dit hoe specifieker de locatie aangeduid kan worden, hoe hoger het in de appellatie classificatie komt. Daarom dat dit systeem veel lijkt op het appellatie systeem zoals dat in Bourgogne gebruikt wordt. Het gaat dus niet om de kwaliteit maar om de geografische ligging, hoe exacter aangegeven, hoe hoger in de classificatie. Realiseer ook dat in Australië de nadruk meer op het druivenras ligt dan op het terroir (uitdrukking van klimaat en bodemopbouw wat resulteert in verschillende wijnstijlen).
Iconisch Shiraz
Shiraz is de meest geteelde druivensoort in Australië. Shiraz, ook bekend als Syrah, is een druivensoort in Australië met een donkere schil. Ze staat veel aangeplant in de Rhône-streek, maar wordt ook over de hele wereld geteeld, waaronder ook in Zuid Afrika. Shiraz heeft zich aangepast aan het lokale Australische klimaat en de bodemgesteldheid en verschilt het ook van de Europese Syrah-selecties. In Australië heet de druivensoort Shiraz, waarvan de wijn krachtig is, terwijl het exact dezelfde soort is als Syrah. Dit is gedaan om een verschil in wijnstijl te accentueren. In Australië staat Shiraz in een warm klimaat terwijl de soort die Syrah heet vaak in een koel klimaat staat aangeplant. Hierdoor is de wijnstijl van Shiraz in Australië krachtig en gedurfder is terwijl Syrah subtieler is. Beiden hebben sterke fruit- en kruidentonen, waarbij Syrah meestal zachter fruit en tonen van witte peper heeft, terwijl Shiraz rijker fruit en tonen van zwarte peper heeft.
Maar naast Shiraz staan hier ook andere druivensoorten aangeplant. Wel meer dan 100 variëteiten zoals Cabernet Sauvignon, Merlot, Chardonnay, Sauvignon Blanc, Sémillon, Riesling, Viognier, Pinot Noir, Grenache, Sangiovese, Mourvèdre and Pinot Grigio. Wat direct opvalt is de grote aanwezigheid van rode druivenrassen, het is dan ook niet verwonderlijk dat de verhouding rode en witte wijn 60-40 is.
Klimaat en bodemopbouw
Het klimaat is overwegend mediterraan met warme droge zomers en koele natte winters. Daarnaast spelen hoogte en nabijheid van de oceaan een lokale rol voor de regio’s. Bodemtypen variëren van vruchtbare roodbruine aarde in Riverina tot oude verweerde granieten bodems in Margaret River. Mogelijk de bekendste bodemsoort is wel de terra rossa in Coonawara in de Lime Coast van South Australia. De rode kleileem heeft een hoog ijzergehalte en ligt op kalksteen met goede drainage. Hier vinden we topkwaliteit Cabernet Sauvignon. We kunnen vergelijkbare bodems vinden in La Mancha (Spanje) en Carso in de regio Friuli Venezia Giulia in Italië. De veelzijdigheid die Australië biedt wordt ook uitgedrukt in een breed porfolio van wijnstijlen. In Barosso Valley, South Australia, vinden we blockbuster Shiraz terwijl we in het naburige Eden Valley, op grotere hoogte de beste Rieslings vinden. Terwijl Tasmanië met haar koel klimaat mooie Pinot Noir en mousserende wijnen voortbrengt.
Wanneer je top wijn uit Duitsland zegt, denkt iedereen direct aan Riesling die zoet is maar ook droog is Riesling steeds beter. Met de trend dat we ons meer bewust worden van het gebruik van suiker, heerst al snel de opvatting dat zoete wijn niet zo goed is. Vergis je niet, ook in droge wijn zit voldoende suiker! Maar toch spelen wijnmakers in op deze trend. Ook kent Duitsland naast Riesling andere top druivensoorten waarvan de wijn zowel droog als zoet kan zijn. De Burgunder ofwel Pinot familie is ook van topkwaliteit. Wat deze wijnen gemeen hebben is de aromatische rijkdom in combinatie met mooie zuren. Vaak zijn Weissburgunder (Pinot Blanc) en Grauburgunder (Pinot Gris) ondergeschoven kindjes. Echter in Duitsland komen ze zeer goed tot uitdrukking. Ook Chardonnay komt steeds vaker voor, net als Spätburgunder (Pinot Noir). Eenmaal, veel van de Duitse wijngebieden liggen zeer dicht bij Bourgogne. Overigens vandaar ook de naam “burgunder”. Dus zijn dezelfde druivensoorten niet geheel vreemd.
Slank en aromatisch in 2021
Het jaar 2021 verschilt van voorgaande jaren. De koelere zomer vertraagde de groei en de overvloedige regen bezorgde wijnmakers kopzorgen in verband met de bestrijding van de valse meeldauw. Het stabiele mooie september weer kwam als geroepen; het bevorderde de rijpheid en gaf een goed mostgewicht (het suikergehalte in de druiven). Dit in tegenstelling tot de voorgaande zeer hete jaren die resulteerden in vroege oogst en hoog mostgewicht. Hierdoor zien we ook het verschil in alcohol. Waar deze in voorbijgaande jaren hoog was, is deze nu een stuk lager. Maar zeker niet ten kosten van de aroma’s! We laten de verschillende regio’s de revue passeren.
Ahr
We hebben het onlangs al over de verwoestende overstroming in de Ahr gehad. Vanzelfsprekend stond het water aan de lippen bij veel wijnboeren. Dus de wijngaarden op de steile hellingen en terrassen moest “veilig worden gesteld”. Gelukkig had het mooie september weer een positieve invloed op de wijngaarden die er nog goed bij stonden. De wijn kenmerkt zich door haar mooi ontwikkelde rode fruit aroma’s en zeer prettige zuurgraad.
Het is een veelzijdige wijn die zowel heel goed gaat bij vegetarische gerechten als wit vlees
Baden
Het zuidelijk gelegen Baden wordt vaak gezien als het warmste wijnbouwgebied van Duitsland. Echter in 2021 was daar in het voorjaar weinig van te merken was. De late vorst en ijzige wind veroorzaakte in sommige wijngaarden schade aan meer dan 80% van de knoppen en uitlopers. Om vervolgens te kampen met overvloedige regenval wat de nodige schimmeldruk opleverde. Gelukkig kwam er vervolgens een mooi zachte nazomer met koele nachten. Deze temperatuurverschillen tussen dag en nacht (diurnal range) bevorderden de aroma’s en zuurgraad. De opbrengst was uiteindelijk wel 11% minder dan vorig jaar (en 20% minder dan het gemiddelde van de afgelopen 10 jaar).
De opbrengst was daarentegen uitmuntend, vooral wanneer selectieve oogst werd toegepast. De witte wijn is frisser, fruitiger en lichter qua alcohol. Als gevolg van strenge selectie is de rode wijn beperkter verkrijgbaar. De droge Riesling is bloemig met geel fruit. De aroma’s zijn rijp en weelderig met mooie zuren. Terwijl de Weissburgunder vol van geel fruit is maar sappig en zacht aanvoelt met mild zuur.
De Chardonnay heeft het ook zeer goed gedaan. Deze heeft mooie diepgang en lengte met vaak het kenmerkende botertje van de MLF. Ook de Spätburgunder is van hoge kwaliteit; sappig vol van rood fruit, elegant met verfijnde zuren met een heerlijke structuur en lengte. Overigens ook vaak in combinatie met houtrijping.
Drink de Riesling, Chardonnay of ook de Pinot Noir bij gevogelte.
Franken
Na nat en koel mei hebben de druivenstokken in Franken een inhaalslag gemaakt in de herfst. De witte druivenrassen hebben goed kunnen rijpen. De opbrengst was maar liefst 79% hoger dan in 2020 die was beïnvloed door vorst. Door de koele herfst, zijn de aroma’s mooi uitgesproken en de zuurgraad intenser. De Weissburgunder is bloemig, kruidig en geel fruit. De wijn is zacht en sappig. Terwijl de Silvaner kruidig is met aroma’s van wit fruit. De wijn heeft een mooie structuur met een verfijnde balans.
Geniet van deze wijnen bij asperges, gevogelte of kalfsvlees.
Mosel
De zuidelijke topwijngaarden van de Mosel kunnen wederom hun successen vieren. Waar voorgaande jaren te warm en droog waren, was 2021 eindelijk weer natter en koeler. Daar kan de Riesling uitermate goed profiteren. Tevens door het natte weer en de daaropvolgende schimmeldruk is er ook weer geplukt voor de Beerenauslese wijnen.
Over het algemeen is de Riesling zeer expressief met frisse groen fruit en bloemige aroma’s. De wijn is sappig, rijk en met een heel aangename lengte.
Een goede Riesling misstaat zeker niet bij de Aziatische keuken!
Rheingau
Lange tijd waren er grote twijfels in de Rheingau. Ook hier was het de valse meeldauw die tot in september voor grote problemen zorgde. Het gevolg was onder andere dat de zuurgraad lange tijd te hoog bleef. Het bladerdek zorgt er onder andere voor dat de zuurgraad naar beneden kan gaan en ook natuurlijk de fotosynthese, die de rijping bevordert. Het vervolg in september was bijzonder zonnig. De Riesling werd 3 tot 4 weken later geplukt dan normaal. Het gevolg is dat het groene fruit soms in rijpe vorm goed aanwezig is. Veel nadruk op fruit dus met elegante body en mooie zuurgraad. Al met al een prachtige wijn.
Pfalz
In het op één na grootste wijnbouwgebied van Duitsland verliep de opbrengst zeer wisselend. Degenen die goed hadden ingegrepen in de meeldauw, profiteerden van goede oogsten. Echter wanneer er onvoldoende ingegrepen was in de wijngaard, herkent men zich in de grote verliezen. Uiteindelijk zijn de wijnen fris en levendig, met lage alcoholpercentage en goede geïntegreerde zuren. Vooral aroma’s van appel en peer komen in deze wijnen naar voren.
Heerlijk bij vegetarische gerechten, asperges maar ook bijvoorbeeld zuurkool.
Rheinhessen
Het toeval wil dat in Duitslands grootste wijnbouwgebied de stokken later uitliepen dan normaal. En dat was maar goed ook, zo ontweken ze de nachtvorst in april. Ook de late pluk in het tweede deel van september was een geluk. De druiven die koel konden rijpen leveren frisse fruitige wijnen. De Riesling kent een verfrissende aanzet met mooie aroma’s van wit fruit. Over het geheel genomen zijn het vaak lichtvoetige wijnen met fijne zuren en een prettige afdronk. De Weissburgunders zijn rond, sappig met een mooie structuur. De wijn kenmerkt zich door jaar witte fruit en kruidigheid. De Spätburgunder is zeer rijk en intens. Bordenvol fruit en krachtig. Heerlijk in balans met een fantastische lengte. Vooral heerlijk bij wild en in het bijzonder eend!
Kortom
Hoewel 2021 zo zijn uitdagingen had, hebben de Duitse wijnmakers goed kunnen profiteren van de lange nazomer. Wederom bewijst Duitsland dat het in staat is top wijn te maken, zowel zoet als droog. En van verschillende druivensoorten zoals Riesling, Chardonnay en Weissburgunder.
This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy
Privacy Overview
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
