Tag: pinot gris

Geplaatst op

Mooi complex stilistisch uit Balaton

Wanneer we vanuit Sopron in het Pannonia naar het zuiden afzakken, komen we uit bij het Balaton meer in het zuidwesten van het land. Hier vinden we vele kleinere appellaties. De Balaton appellaties brengen wijn voort die mooi en complex zijn maar hebben veel verschillen, vooral stilistisch. Maar de verschillen in kwaliteit worden kleiner. Tot het millenium produceerden vooral de noordelijk gelegen appellaties grote (witte) wijnen. Terwijl de zuidelijk gelegen regio’s minder stabiel leken te zijn.  Wijn wordt hier verbouwd sinds de 1e eeuw na Christus en was geïntroduceerd door de Romeinen. En staat tegenwoordig vooral bekend voor haar witte wijnen van lokale druivensoorten. Waarbij Olaszrizling het meest staat aangeplant. Volgens de wijn wetgeving kan men 33.000ha aanplanten (waarvan 22.500 1e klas), echter er staat op het moment slechts 10.500ha aangeplant.

Balaton is mogelijk de meest complexe appellatie van Hongarije. Ondanks de gemeenschappelijke kenmerken blijft iedere regio haar eigen profiel behouden. Het meer heeft vanzelfsprekend een belangrijke invloed. Het reflecteert het zonlicht de wijngaarden in, matigt zowel de extreme hitte in de zomer, als de strenge winters en creëert de juiste vochtigheid. De Bakony heuvels ten noorden van het meer beschermen de wijngaarden tegen de koude invloed. En in het zuiden liggen de Zala en Somogy heuvels. Het klimaat is over het algemeen gematigd continentaal.

Balatonfüred-Csopak

In de noordoost hoek van het Balaton meer ligt Balatonfüred-Csopak. Het feit dat de naam refereert aan het meer, geeft al aan wat haar belang is op de subregio. Deze appellatie heeft het allemaal, van lichte zomerwijnen tot complexe ronde wijnen, deels gebaseerd op de zo kenmerkende roodachtige bodem rondom Csopak.

Balatonfüred ook wel Füred genaamd, ontstond aan het begin van de 19e eeuw als resort. Sindsdien is het wijngaardareaal gekrompen als gevolg de recreanten. Csopak is een historische plaats en werd reeds bewoond voor de Bronstijd. Vondsten suggereren dat de wijnbereiding hier sinds de 2e eeuw plaats vond terwijl de vroegste (kerkelijke) vermelding dateert uit 1082. In 1211 kwamen de wijngaarden in eigendom van de Abdij van Tihany en dit bleef zo enkele eeuwen. Vanzelfsprekend had ook hier de Turkse overheersing haar sporen nagelaten. De volgende hausse kwam in de 18e eeuw. Pas in 1959 maakt Balatonfüred-Csopak zich los van Badacsony en vestigde haar eigen appellatie.

Bodemgesteldheid

De bodem is gevarieerd, veelal kalkhoudend met leisteen, Perm rode zandsteen, kwartaire löss.  De karakteristieke uitgesproken zuurgraad van de Csopak- en Balatonfüred-wijnen weerspiegelt het effect van deze kalkhoudende bodem. Het totale wijngaardoppervlak van het wijndistrict is 6.340 hectare, waarvan 5.792 1e klas. Het werkelijke wijnbouwareaal is momenteel 2.143 hectare, waarvan er momenteel 1.694 productief zijn.

Hoewel in de 19e eeuw hier vooral blauwe druiven waren aangeplant, overheerst nu vooral de witte. Vooral Olaszrizling (maar liefst 616ha aangeplant!), Chardonnay en Müller Thurgau. Olaszrizling uit Csopak is een volle wijn met een frisse groenachtig witte tot groenachtig gele glans en discrete aroma’s. Zowel geur en smaak doet denken aan bittere amandelen. De wijn kent een subtiel zuur met een ronde body dankzij de rijping. Indien het kan, produceert men ook late oogst wijn met ingedroogde bessen. Deze samorodni kan een zeldzame kwaliteit bereiken, heerlijk als aperitief. Het verschil tussen wijnen uit Csopak en Balatonfüred kan vooral gevonden worden in het feit dat Balantonfüred zachter zijn terwijl de eerstgenoemde meer elegant en complex zijn met heldere zuurgraad.

Badacsony

Ten westen van Balatonfüred vinden we Badacsony. De wijnbouwgeschiedenis gaat hier terug naar de Romeinse tijd, aangezien één van de militaire routes langs de voet van de berg Badacsony liep. Deze staat nog steeds bekend als de Romai Utca. Zoals in zoveel wijngebieden, floreerde ook hier de wijn industrie in de Middeleeuwen onder invloed van de kerk. Maar ook was de familie Atyusz zeer invloedrijk. Deze familie bouwde bijvoorbeeld het Almád-klooster in de buurt van Monostorapáti en het Szigliget-kasteel en leverde wijn aan het koninklijk hof. In de 18e en 19e eeuw verwierf de regio dezelfde status als Tokaj Aszú. Terwijl ook de phylloxera plaag hier haar sporen achterliet.

Het macroklimaat is mild en relatief vochtig door het nabijgelegen Balaton meer. De wijngaarden liggen op de vulkanisch hellingen van de berg Basacsony. De deklaag bestaat voroal uit klei en löss. De wijnstokken, gelegen op de zuidelijke hellingen, profiteren optimaal van de licht weerkaatsing van het meer maar ook dat het meer de warmte vasthoudt. En tevens zijn ze beschermd tegen de koude noordenwind. Door deze drie factoren ontstaat er een bijzonder microklimaat.

Wijngaard beheer

Volgens het kadaster is 4.300ha geschikt voor wijnbouw, merendeel 1e klasse wijngaarden. Echter slechts 1.400ha staat aangeplant terwijl slechts 1.150ha echt onder productie is. Hoewel hier een breed scala aan blauwe en witte druivensoorten aanwezig zijn, is de regio het laatste bolwerk van de witte druif Kéknyelü. Hoewel deze is gereduceerd door de strenge vorst in de jaren ’80, vindt er nu een kleine renaissance plaats. Maar er staat slechts 46ha aangeplant. Deze druivensoort vergt meer zorg en aandacht maar resulteert in zeer hoogwaardige wijnen. Doordat ze alleen maar vrouwelijk bloemen heeft is er een andere druif nodig voor de bestuiving, dat is meestal de Budai Zöld. Door het intensieve werk in de wijngaard werd ze door de plaatselijke wijnboeren “de druif van de heren” genoemd. Omdat ze vonden dat alleen rijke heren zich konden veroorloven om deze druif te telen wegens het vele werk en de lage opbrengst.

Een andere soort is de Szürkebárat (grijze monnik). Dit is een versie van de Pinot Gris die volgens een legende door Franse monniken in de 14e eeuw naar Hongarije is gebracht. Wanneer deze staat aangeplant op een warmere locatie, levert het vettige rijke wijnen op. Een andere zeldzame druif is Juhfark (ook bekend als Somló vernoemd naar de Somló heuvel waar de druif vandaan komt). Desondanks is ook hier Olaszrizling wat de klok slaat.

De Kéknyelü levert wijnen op die jong vooral aroma’s van perzik, citrus, groene kruiden met minerale en florale toetsen hebben. Hierdoor is het een heerlijke borrelwijn. Wanneer de wijn rijpt, ontplooien zich rijke aroma’s van rook, nootjes en honing. Het is een zeer gastronomische wijn. En doet het bijzonder goed bij groenten zoals venkel en selder of bij gevogelte, varkensvlees en vis.

Balaton-Felvidék

Badacsony wordt volledig ingekapseld door Balaton-Felvidék en kent slechts 850ha aan wijngaard areaal. Wijnstokken staan geplant op hellingen van kalkstenen valleien ten noorden van het meer. Een verscheidenheid aan bovengronden ligt over calciumrijke rendzina op dolomiet. De regio is gericht op aromatische witte wijn van vooral Olaszrizling, Szürkebarát en Chardonany. Ook vinden we enkele plukjes blauwe druiven van Pinot Noir, Cabernet Sauvignon en Kékfrankos.

De Kelten produceerden al wijn in deze regio, maar de wijnbouw won echt terrein in de Romeinse tijd en is sindsdien voortdurend nagestreefd. De Hongaarse wijnproductie kan ook ongeveer 1000 jaar terug worden getraceerd, omdat deze regio sinds de middeleeuwen een belangrijk wijnproducerend gebied is geweest. Veel van de wijn die tijdens het Árpád-tijdperk aan het koninklijk hof werd geleverd, kwam hier vandaan. De kloosters Almás en Salföld, die ooit aan de rand van het Kál-bekken stonden, produceerden ook wijn voor de verkoop en voor eigen gebruik.

Sub appellaties

De gebieden die deel uitmaken van de huidige wijndistricten Badacsony, Balatonfüred-Csopak en Balaton Felvidék maakten in de vorige eeuw deel uit van het wijngebied Balatonmelléke. Het eens verenigde wijnproducerende gebied werd omgedoopt tot het Badacsony-wijndistrict op basis van de Wine Regions Act van 1893, die leidde tot de opsplitsing. Sindsdien werd het westelijke Balaton Felvidék  gebied in de vroege jaren 1990 in het leven geroepen. Deze naam werd pas in 1999 in de wet vastgelegd en lijkt nu eindelijk permanent te zijn. Het totale productieareaal is 5.200ha echter slechts 640ha staat werkelijk aangeplant.

Er zijn drie subregio’s te vinden; Kali regio met haar basalt en tufsteen, Balatonederics en het Cserzseg met een bodem van dolomiet en mergel. Het zal inmiddels niet verrassen maar ook hier is Olaszrizling dominant. De wijn kent mooie minerale tonen met een aanzienlijke zuurgraad en gemiddeld alcohol percentage. Het zijn langlevende wijnen met een zeer lange afdronk. Door de combinatie van het zuurgehalte en alcohol, zijn de wijnen uitermate geschikt voor houtrijping.

Nagy-Somló

De heuvel van Somló is een vergeten gebied, erg jammer omdat de wijnen uitermate goed zijn. Het zijn wijnen met een onberispelijke structuur, met lange rijping en karakteristiek zout karakter. De regio omvat de heuvels van Ság, Kis-Somló  en Somló zelf. Volgens het kadaster opgave kan productie plaatsvinden op 1.150ha. Echter minder dan 430ha staat aangeplant. Het klimaat wordt beïnvloed door de heuvel en de nabijgelegen Marcal rivier. Een lange zonnige herfst volgt op de gematigde hete zomer. Een van de geheime wapens van de heuvel is het zwarte basaltgesteente dat de hitte van de dag vasthoudt en het terugstraalt als een kachel, waardoor de wijnstokken warm blijven op koudere dagen. De luchtvochtigheid is ook laag dankzij de constante bries, zodat veel telers biologisch kunnen werken. Er zijn inderdaad plannen om de appellatie volledig biologisch te laten verlopen.

Bourgogne in Hongarije

De vergelijking met Corton in de Bourgogne wordt gemaakt, vanwege het vuurstenen karakter op de Somló heuvel, vandaar dat dit een aparte subregio is – de Somló BOB. Zowel Corton als Somló liggen op een hoogte variërend tussen 150 en 300m. En beiden hebben een diameter van driekwart mijl.  Tevens delen ze de breedte graad; 47.04 noorderbreedte voor Corton en 47.08 noorderbreedte voor Somló. Echter de geologie is zeer verschillend. Somló is een uitgedoofde vulkaan met basaltrijke en zandbodems, terwijl de wijnstokken van Corton groeien in kalkhoudende klei. Geologisch gezien heeft Somló meer gemeen met de vulkanische regio’s van Rangen in het zuiden van de Elzas, of etna op Sicilië.

Er zijn kleine verschillen tussen de bodems aan elke kant: het oosten is bedekt met meer door de wind geblazen löss, waardoor lichtere wijnen worden opgeleverd. Terwijl het zuiden en westen meer klassieke, donkere, warmtevasthoudende bodems hebben die zeer rijpe druiven opleveren. Het westen is steniger, waardoor de wijnen meer mineraliteit hebben. Somló wordt gedomineerd door witte variëteiten met slechts ongeveer zeven hectare rode druiven. De Somlói is een blend van Juhfark, Olaszrizling and Furmint. Maar nu brengt de regio toch vooral single variety wijnen voort.

Somlói Harslevelü

Deze Somlói is mooi complex en stilistisch uit Balaton

De wijngaarden van Fekete liggen op de zuidelijke helling van Somló van een oude formatie met vulkanisch gesteente. De wijngaard staat voor een kleine 40% aangeplant met Harslevelü. Deze druif brengt een zeer uitgesproken wijn voort. De druiven zijn hand geplukt en gisting vindt spontaan plaats in 1000lt vaten van Hongaars eikenhout. Waarna de wijn ook nog enkele maanden rijpt in zowel deze Hongaarse eikenvaten als in RVS tanks.

Het resultaat is verbluffend. Het toont de karakteristieke eigenschappen van de druif met haar florale karakter en honingachtige aroma’s. De kruidigheid en het aangename minerale karakter maken de wijn compleet. De wijn heeft een geweldige structuur met gelijktijdige zachtheid en eigenaardige lichtheid. Deze wijn uit Balaton is levend, mooi, delicaat, zeer complex en stilistisch. Deze wijn is heerlijk bij vis, gerijpte kazen of salades.

Zala

Ooit waren de wijnen uit Zala net zo beroemd als Balaton Felvidék. Het is echter een koeler klimaat door de nabijgelegen Oostenrijkse Alpen, waardoor de zuurgraad stijgt, maar heeft tevens rijkere aroma’s. De wijngaarden zijn wijdverspreid en klein van omvang waardoor de wijnen genuanceerd, rijk en delicaat zijn. Ook hier zijn er drie subzones,  Csáfordi, Szentgyörgyvári en Mura-rural. De totale oppervlakte bedraagt 6079 ha, waarvan 4107 ha eersteklas. Ongeveer een derde van het beschikbare areaal, 639 ha, is beplant met wijnstokken. De bodemgesteldheid is vooral bruine bosgrond en lössleem. Ook hier is het een witte wijngebied, waarbij Olaszrizling de belangrijkste aanplant geniet. Maar ook Riesling, Müller Thurgau, Grüner Veltliner en Chardonnay staan veel aangeplant. Na de phylloxeraplaag leek de wijnbouwcultuur te verdwijnen en vervangen door een meer commerciële aanpak.

Balaton-Boglár

Zuidelijk van het Balaton meer vinden we Balaton-Boglár. Dit wordt ook wel het Zuide-Balaton wijngebied genoemd, is het enige wijngebied in de provincie Somogy. Ongeveer tweederde van het gebied is wit, de rest is blauw. Ook is dit de regio waar mousserende wijn vandaan komt. Van de totale oppervlakte van maar liefst 10.000ha is 8.150ha aangemerkt als eerste klasse. Echter slechts 3.150ha staat aangeplant en dat terwijl er 2.800 boeren werkzaam zijn.

De geschiedenis van Balaton-Boglár is mogelijk de dunste van de regio’s hier. Vroege verslagen maken melding dat er weinig onderscheid was tussen de de noordelijke en zuidelijke regio’s van het Balanton meer. De regio produceert ook een reeks rijpe, fruitige rode wijnen, meestal van Gamay, Pinot Noir, Merlot en Syrah druiven. Droge witte wijnen uit Balatonboglar zijn waarschijnlijk gebaseerd op Riesling, Sauvignon Blanc, Pinot Gris en Muscat Blanc, die ook populair zijn aan de westkant van het meer.

Geplaatst op

Verrassend uit dwergwijnstaat Zwitserland

Vorige week hebben we Zwitserland geïntroduceerd, waarbij we een verrassende relatie hebben vast gesteld tussen de Dalai Lama en Zinedine Zidane. Maar hoe ziet het landscape eruit in deze dwergwijnstaat Zwitserland, dat verrassend omgeven is door zeer bekende wijn grootheden?

Er is ongeveer 15.000ha aan wijngaarden met een jaarproductie van 148 miljoen flessen ofwel 1,1 miljoen hl. Dit is verdeeld over 1.500 wijnboeren. Ter vergelijking; Zowel Italië als Frankrijk produceren rondom 49 miljoen hl!

Zwitserland is op te delen in 6 verschillende regio’s waarbij we nu Frans-Zwitserland gaan ontdekken.

Wijnregio’s

Verrassend uit Dwergwijnstaat Zwitserland

Frans Zwitserland

Langs de grens met Frankrijk liggen de vier subregio’s van Frans Zwitserland; Driemeren-gebied, Vaud, Genève en iets verder landinwaarts Wallis (Valais). Veruit de belangrijkste druivensoort hier in het zuiden en oosten van het land is Chasselas. De koningin onder de druiven in Zwitserland.

Het gematigde Driemeren-gebied AOC

Driemerengebied

De wijngaarden liggen aan de noordwest zijde van de grote meren. In deze regio vind je 945ha verdeelt over 100 producenten en 4 AOCs. Met een jaarproductie van ongeveer 60.000hl staat het Driemeren-gebied op de 6e plaats qua grootte.

Dankzij de invloed van de nabijgelegen meren kent deze heuvelachtige regio een gematigd en luchtig klimaat. De mistvorming in de herfst legt de basis voor dit gematigde klimaat ingegeven door de nabijgelegen meren.

De belangrijkste druif is Pinot Noir (48%) die zeer goede rode wijnen kan voortbrengen, maar ook verfijnde en fruitige rosé wijnen. Deze staan bekend als Œil-de-Perdrix. Daarnaast is vooral Chasselas (30%) de toonaangevende druif. De volgende in lijn is Pinot Gris (4.5%; hier bekend als Malvoisie) en Chardonnay (4%). Dat geeft meteen inzage in de verscheidenheid!

Neuchâtel

Neuchâtel is erg vooruitstrevend, maar liefst 20% van de wijngaarden werken biologisch. En het neemt ongeveer tweederde van de productie voor haar rekening. Pinot Noir is de enige rode variëtiet die is toegestaan. Als witte wijn is vooral Chasselas bekend, maar je hebt hier ook mooie mousserende wijnen van Chardonnay! Het verschil in bodems van de ene wijngaard naar de andere wordt weerspiegeld in de vele nuances van het boeket in de Chasselas-wijnen.

Bielersee

Gelegen in het kanton Bern, behoort Bielersee toch tot de regio Driemeren-gebied. De regio kent een oppervlakte van 220ha en 80 wijnboeren. De droge en rotsachtige zuidoostkust van het Lac de Bienne bestaat uit kalksteen. De wijnstokken profiteren van de warmtereflecties van het meer en de voordelen van het microklimaat dat de terrasvormige gewassen markeert.

Je vindt hier meer dan 40 druivensoorten, maar vooral Pinot Noir, Chasselas (ook bekend als Fendant) en Chardonnay  profiteren van deze kalksteenbodem.

Vully

Dit is een bijzondere AOC; 100ha ligt in het Driemeren-gebied en 50ha ligt in de Vaud. Er zijn 24 enclaves waar 26 variëteiten verbouwd worden. Ook hier is Pinot Noir dominant en naast inheemse soorten ook verrassend genoeg Malbec en Syrah. Het is vooral Chasselas en Chardonnay die de witte druiven vertegenwoordigen.

De belangrijkste wijngaarden in Vully liggen aan de noordkant van Lac de Morat, aan relatief steile oevers. Het zuidoostelijke aspect van de wijnstokken helpt het fruit te laten rijpen. Tegelijkertijd zorgt de relatief koele temperatuur voor een langere hangtijd; waardoor de druiven hun complexe fenolische structuur ontwikkelen.

Het klimaat rond Vully is aanzienlijk gematigd door de aanwezigheid van de meren. Deze voorkomen dat de zomertemperatuur dramatisch stijgt maar ook de effecten van vorst en sneeuw in de winter dempen. Veel wijngaarden kennen geen vorst vanwege de luchtbeweging, en het hoge niveau van licht dat de meren reflecteren.

Cheyres

Dit is een klein commune met haar eigen appellatie. Slechts 14ha groot is dit de enige appellatie aan de zuidoever van Lac de Neuchâtel. Gelet op de kleine omvang, zijn de meeste wijngaarden in beheer van de Associations des Vignerons Broyards, een coöperatie van wijnboeren.

De koningin van de Vaud AOC

Vaud

Het kanton Vaud, aan de noordelijke oever van het Meer van Genève, is het tweede Zwitserse wijngebied met ongeveer 3.800ha aan wijngaarden. Dit kan je opdelen in grofweg vier subregios’s; Côtes de l’Orbe/Bonvillars in het noorden, la Côte in het zuidwesten, Lavaux midden-zuid en Chablais in het zuidoosten tegen Wallis aan.

Ongebruikelijk, maar de regio brengt vooral witte wijn voort van de koningin onder de Zwitserse druivensoorten; Chasselas (zo’n 60%). Pinot Noir staat op een tweede plaats met slechts 12% en Gamay 9%.

Het klimaat in Vaud wordt sterk gematigd door het Meer van Genève, die de voorjaarsvorst verlichten en de zomerse temperaturen verminderen. Als de zon overdag over het meer gaat, wordt veel licht gereflecteerd naar de wijngaarden die op vele terrassen zijn uitgehouwen. Dit gematigde klimaat en de hoge helderheid is het geheim achter het betrouwbare terroir van Vaud, hoewel relatief hoge regenval de omstandigheden enigszins dempt.

De overgrote meerderheid van de wijnstokken die in de Vaud worden geteeld, zijn eigendom van particulieren en gezinnen in plaats van grote wijnbedrijven. Vele duizenden kleine boeren verkopen hun druiven onder contract of maken wijn coöperatief, maar een groeiend aantal is nu gemotiveerd om hun eigen wijn te produceren of samen te groeperen in veel kleinere coöperaties.

Kom je toevallig een Pot Vaudois tegen? Dat is een erfgoedfles van 1.4 liter. Oorspronkelijk afkomstig uit 1822 geblazen door lokale glasblazers, maar kent nu een meer promotionele toepassing.

Lavaux

Steil boven het meer van Genève liggen de wijngaard terrassen van de twee grands crus in Lavaux; Dézaley en Calamin. Net als in Bourgondië heeft de Grand Cru status betrekking op het terroir en niet een specifieke wijn zelf. Het geeft aan dat je hier fantastische wijnen kán maken.

Bonvillars

Bonvillars is een klein wijngebied aan het uiterste noordelijke uiteinde van Vaud. De belangrijkste wijngaarden liggen op hellingen op het zuiden direct boven het dorp Bonvillars. Omdat het nabij het meer van Neuchâtel ligt, profiteren de wijngaarden van een zeer gematigd klimaat met veel licht dat wordt gereflecteerd door het oppervlak van het meer.

Chasselas en Pinot Noir zijn de toonaangevende druivensoorten. Terwijl Gamaret en Garanoir, die typerend zijn voor Zwitserland, een bescheiden vertegenwoordiging hebben. Bonvillars produceert ook de Oeil de Perdrix.

La Côte

Aan de noordelijke oever van het Lac Léman (Meer van Genève) ligt La Côte. Het staat bekend om haar staalachtige wijnen. Het klimaat is hier dermate mild dat het bijna mediterraans aanvoelt. Er zijn hier tal van kleine, vaak door familie gerunde, wijngaarden. Ze verkopen individueel of in coöperatie. De belangrijkste druiven zijn Chasselas, Pinot Noir en Gamay, die samen ongeveer voor 85% staan aangeplant.

Chablais

Niet te verwarren met het Franse Chablis. Er is ongeveer 600ha aan wijngaarden waar vooral Chasselas en Pinot Noir staan. Er zijn subappellaties voor Villeneuve (inclusief haar Premier Cru CLos de Châtelard), Yvorne, Aigle, Olon-Vaud en Bex. Ze grenst aan het nabij gelegen Wallis.

Chablais onderscheidt zich van de andere gebieden door de glaciale ligging. De wijngaarden hebben een zeer stenige losse, waterdoorlatende bodem waardoor wateroverlast hier niet aan de orde is. Tevens ontwikkelen de wijnstokken lange en sterke wortelstokken. Op lagere hellingen is de bodemopbouw van klei en kalksteen.

De wijnstijl is fris en mineraalachtig.

Extasis

Van het wijnhuis Hammel, heb ik deze mooie Cabernet gevonden.

Diep rood-violette van kleur. In de neus maakt de wijn indruk met zijn aromatische diepte waarin de fruitige en bloemige geuren met een licht gerookt edelhout (eiken), versterkt door balsamico noten (vanille, zoethout). In de mond bespeur je een verscheidenheid aan smaken: zwart fruit (bramen, kers, bosbes) gevolgd door milde kruiden (zwarte peper, nootmuskaat, kurkuma, vanille), vergezeld van gebrande tonen (koffie, mokka). De afdronk eindigt met een mooie complexe minerale afwerking.

Genève AOC

Genève

Hoewel Genève vele associaties kent, zal wijn niet bovenaan het lijstje staan. Maar toch is Genève de derde grootste regio met zo’n 1.400ha. Hoewel de Chasselas nog steeds de witte wijnstokken domineert (20%), hebben de wijnboeren hier grote successen behaald op internationale wijnwedstrijden met klassieke druivensoorten, zoals de Chardonnay.

Onder de rode wijnstokken domineert de Gamay (24%) met uitstekende, goed gestructureerde wijnen. De Pinot Noir en andere rode rassen worden echter steeds belangrijker.

De “zone franche” betreft een aantal wijngaarden (totaal 120ha) die reeds vele jaren in handen zijn van Geneefse wijngaardhouders, maar liggen feitelijk in Frankrijk. Daarom dat ze ook zijn toegevoegd aan de Genève AOC.

Net als in de andere regio’s speelt de water massa van Lac Léman een belangrijke rol.

Wallis

Wallis, of Valais, ligt aan de bovenloop van de Rhône, ten zuidoosten van het Meer van Genève (Lac Léman). De zonnige, op het zuiden gerichte hellingen produceren meer Zwitserse wijn dan welke andere regio dan ook. Deze hellingen zijn dusdanig steil dat ze terrasvormig moeten zijn. Daarnaast zijn ze dusdanig lastig te bewerken dat katrollen nodig zijn. De zomers zijn zo droog en warm dat sommige wijngaarden van tijd tot tijd irrigatie nodig hebben.

In enkele van de hoogst gelegen wijngaarden, vind je ook lokale specialiteiten, zoals de karakteristieke, volle witte variëteit Petite Arvine. Maar ook Amigne en Humagne. Ook de rode zuster Humagne Rouge (ook bekend als Cornalin). Ook produceert men in Wallis fantastische dessert wijnen. Dit van late oogst en flétri methode. Daar waar late oogst (passerillage) langer aan de stokken hangen, rijper zijn en dus een hogere suiker concentratie hebben, zijn de druiven bij flétri volledig ingedroogd. Hierbij profiteren de druiven van de hete föhn. Je krijgt dan puur geconcentreerde druivensap. Deze wijnen zijn gemaakt van Chasselas (Fendant), Sylvaner, Pinot Gris (Malvoisie) maar ook Syrah. Deze laatste maken grote indruk op de wijnmakers in Tain l’Hermitage kilometers stroomafwaarts.

In Wallis kan Pinot Noir en Gamay geblend worden en vervolgens verkocht onder de naam Dôle du Valais AOC. Overigens zijn ook andere druiven toegestaan in de blend. Dit is de Zwitserse tegenhanger van de Bourgogne Passtoutgrains AOC. Het is een veelzijdige wijn die het terroir van de wijngaard vaak mooi tot uiting laat komen. Probeer eens Cave St Pierre van Wijnhuis Oktober!

Tot Slot

We hebben slechts Frans Zwitserland ontdekt, maar dit is tevens een verrassend veelzijdig gebied uit de dwergwijnstaat Zwitserland. Vooral witte wijn van Chasselas, maar ook verrassende dessert wijn door het toepassen van passerillage (of flétri), rode wijnen en in het bijzonder de Dôle de Valais.

Volgende week gaan we nog dieper de Zwitserse bergen in!

Geplaatst op

Kleinste kwaliteit wijnbouwgebieden uit Duitsland

Tot slot komen we bij de kleinste wijnbouwgebieden van Duitsland maar wat een kwaliteit! Saale Unstrut kent slechts 800ha. De Ahr had 562ha, maar daar is nu, na de overstromingen in het Rijngebied, nog maar weinig van over helaas. Sachsen heeft 493ha, de Mittelrhein 468ha en Hessische Bergstrasse slechts 463ha.

De noordelijkst gelegen wijnbouwgebied Saale Unstrut

Dit is misschien wel het meest onbekende gebied. Gelegen in het oosten van Duitsland, aan de rivieren de Saale en de Unstrut vinden we terrasvormige wijngaarden. Deze regio is het meest noordelijkst gelegen wijnbouwgebied van Duitsland. De eerste documentatie van wijnbouw gaat terug naar het jaar 998.

Saale Unstrut

Een mix van zon en koelte zorgen voor mooie rijping. Vorst is wel een groot risico, zodat wijnbouw alleen plaats vindt op beschermde locaties; op het zuiden gericht in de dalen van de rivier zodat een micro klimaat gecreëerd wordt. Een ander risico is de vele regenval, maar liefst 500mm neerslag per jaar is het tevens het natste gebied in Duitsland. De bodem opbouw varieert van schelpkalksteen, zandsteen, lössklei en koperlei.

De Müller Thurgau en Pinot Blanc (Weiss Burgunder) zijn de meest aangeplante druivensoorten. Deze druiven leveren frisse wijnen op met een verfijnd fruitig boeket. Echter in dit kleine gebied staan 50 verschillende soorten aangeplant! Dus de wijnen zijn zeer divers. Er zijn 3 Bereiche, 5 Grosslagen en 45 Einzellagen. Kortom zowel in aanplant als wijngaarden is dit gebied enorm gefragmenteerd, maar dat geeft ook zo haar charme. Er is hier enorm veel te ontdekken!

Probeer eens een wijn van Günter Born, bijvoorbeeld de Silvaner Höhenstedter Kreisberg. Een wijn die 12 maanden heeft gegist wat resulteert in een fijne maar volle aroma’s van kruisbes, peer en hooi. Rijpe rode appels met kruidige, kruidachtige aroma’s.

De zwaar getroffen Ahr

Ahr

De Ahr met haar steile hellingen boven de gelijknamige rivier is, naast Württemberg, de enige andere regio waar rode wijn de boventoon voert. Maar liefst 83% is rode wijn van vooral Pinot Noir (Spatburgunder) Deze neemt maar liefst 65% van de aanplant voor haar rekening, terwijl de kloon Frühburgunder, Portugiezer en Regent de andere rode druiven zijn. Maar het is niet alleen rood, in het wit laat vooral de Pinot Blanc een grote indruk achter.

De topwijnen van de Ahr kunnen slechts met de grootste moeite geproduceerd worden. Voor het werk aan de wijnstok en voor de pluk moeten wijnboeren door rotsspleten naar extreem steile wijngaardperceeltjes klauteren, waar soms maar een paar stokken naast elkaar staan. Het zware werk in de wijngaard wordt wel beloond met topkwaliteit. De wijngaarden liggen tegen de arme rotsen aangeplakt. Het zachte klimaat biedt de druiven in het Ahrdal optimale groeicondities, ook al omdat de overdag opgewarmde rotsen ‘s nachts hun opgeslagen warmte aan de druiven afgeven.

Het gebied omvat 1 Grosslage en wel 40 Einzellagen. Meer achtergrond kan je hier in een eerder blog lezen.

Met de overstroming in juli 2021 zijn maar liefst 65 domeinen volledig verwoest en de totale schade is geraamd op € 450 miljoen (bron: www.fortune.com). Gelukkig zijn de wijnboeren veerkrachtig, maar vanzelfsprekend heeft de regio een enorme knauw gekregen.

Oostelijk Saksen

Nabij Dresden vinden we het wijnbouwgebied Saksen met slechts 493ha gelegen langs de Elbe. Geschiedenis van wijnbouw gaat terug tot in 1161 rondom de plaats Meissen. In de hoogtij dagen, rond de 17e eeuw waren er meer dan 5.000ha aan wijngaarden. Na de val van de muur in 1990 heeft er een metamorfose plaats gevonden. Door de brood nodige investeringen is kwaliteit hier vooruitgesprongen.

kwaliteit wijn uit wijnbouwgebieden Saksen in Duitsland

Saksen heeft een gematigd continentaal klimaat wat een belangrijke stempel drukt op de wijn. Voldoende regenval en 1.600 zonuren leveren naast de dag/nacht temperatuurverschillen  rijke aroma’s en mooie zuren. Daarnaast speelt de bodemopbouw een grote rol. Graniet, klei, löss en zandgronden hebben allemaal een belangrijk bijdrage in de wijn. Het gebied kent 2 Bereiche, 4 Grosslagen en 17 Einzellagen. Helaas is de wijn nagenoeg niet te verkrijgen buiten de regio. De belangrijkste druiven zijn Pinot Blanc, Pinot Gris en Müller Thurgau. Maar ook vind je een sporadische Pinot Noir! En kwaliteit speelt hier een grote rol. Bedenk dat 53% Qualitätswein en 43% Prädikatswein is!

Mittelrhein

Mittelrhein

Mittelrhein is van alle wijnbouwgebieden in Duitsland één van de kleinste maar met een verrassende kwaliteit. Verspreid over 100km langs de Rhein van Bingen tot Bonn vinden we het wijnbouwgebied Mittelrhein. Het smalle Rijndal, gescheiden door talloze ruige rotsruggen, biedt een indrukwekkend landschap – niet in de laatste plaats vanwege de nogal arbeidsintensieve wijnbouw, die vooral op steile hellingen wordt geëxploiteerd. Het zuidelijke deel van dit unieke cultuurlandschap, het Boven-Midden-Rijndal, werd in 2002 door UNESCO veredeld als werelderfgoed en is het hart van het groeigebied. De wijnbouwers beoefenen de wijnbouw bijna uitsluitend op terrasvormige steile hellingen. Door de moeilijke verwerkingsomstandigheden is het teeltareaal afgenomen tot 469 hectare.

Het Zevengebergte en de Loreley verdelen het gebied in twee wijnbouwgebieden. Verder zijn er 10 Grosslagen en 111 Einzellagen en in totaal 1.900 wijnbouwers. Om de kwaliteit te verhogen, oogsten de wijnbouwers gemiddeld slechts 60 hl per hectare. De kale klei leisteenbodems in de steile hellingen, het temperatuur balancerende wateroppervlak van de Rijn en de lage opbrengst vormen de basis voor de topkwaliteit van de wijnen aan de Mittelrhein.

Hier vind je wederom de klassieke Duitse rassen; Riesling presteert goed met een aanplant van 70%. De wijn is duidelijk mineraalachtig, een verfijnde bouquet en een hoog zuurgraad. Daarnaast staan Müller Thurgau, Kerner en Pinot Blanc aangeplant. Ook heb je er rode wijn van Pinot Noir. Goldriesling ofwel GoldMuskat is de lokale specialiteit die slechts op nog geen 30ha aangeplant staan. Deze druif is een kruising tussen Riesling en vermoedelijk een Muskat variëteit. Het levert een rijke geparfumeerde wijn (zoals Muskat kan) maar ook hoog in zuurgraad en verfrissend palet.

Hessische Bergstrasse

Ten noorden van Baden en oosten van Rheinhessen vinden we het kleinste van de wijnbouwgebieden uit Duitsland waar toch kwaliteit hoog in het vaandel staat. Sinds 1971 heeft de Hessische Bergstrasse haar onafhankelijke status verkregen. De streek kenmerkt zich door levendige dorpjes langs de oude Romeinse Strata Montana en de rustige vallei van het Odenwald. Het wijnbouwgebied is verdeeld over twee gebieden; Regio Starkenburg begint ten zuiden van Darmstadt met geïsoleerde wijngaarden rondom Auerbach, Bensheim en Heppenheim. Het tweede gebied Odenwälder Weininsel ligt rondom Gross-Umstadt, tussen Darmstadt en Saksen.

Hessische Bergstrasse de kleinste wijnbouwgebieden van Duitsland met kwaliteit wijnen

In het kleine wijnbouwgebied worden voornamelijk droge en halfdroge wijnen geproduceerd. De druivensoort Riesling is typerend voor het gebied met 40% aanplant. Verder vind je Pinot Gris (12%) Müller Thurgau (6%) en een mix van andere druivensoorten. Een zeldzaamheid is de rode Riesling; het wordt geteeld op ongeveer 20 hectare. De teelt van de rode rassen Pinot Noir (11%), Dornfelder en St. Laurent zit in de lift.

De coöperatie Bergstrasser Winzer is veruit de belangrijkste producent, maar liefst 620 van de ongeveer 850 wijnbouwers zijn hierbij aangesloten. De grootste wijngaard met 38ha is in handen van de Hessische Staatsweinguter Kloster Eberbach.

Zo veel verschillende bodems en zoveel verschillende druiven soorten. Dat staat garant voor een enorme variëteit. Daarom is er ook niet één smaakprofiel. De Riesling kenmerkt zich als altijd door de hoge zuren, maar ook mineraalachtig, rijp steenfruit, noten en vuursteen.

De zelfzame Roter Riesling lijkt niet wat de naam zegt. De druif heeft een roze schil maar men maakt hier overwegend witte wijn van. Benadrukt geurige, zeer frisse neus van citrus en exotisch fruit, zoals passievrucht en mango.

Geplaatst op

Sensationele wijnen uit de Nahe en Rheingau

Deze week duiken we in het Nahe en de Rheingau welke tegenover elkaar aan de Rijn liggen. Het onbekende Nahe ligt ten zuidenwesten van de de Rijn, terwijl de frivole Rheingau langs de noord oever uitstrekt. Zowel Nahe als Rheingau brengen sensationele wijnen voort.

Onbekend Nahe met veelzijdige bodemgesteldheid

We gaan wat meer naar het westen en passeren Rheinhessen. Tussen Rheinhessen en de Moezel vinden we Nahe. Dit kleine gebied met ruim 4.200ha aan wijnbouw, is een blinde vlek op wijngebied. Niet veel mensen buiten de regio zijn bekend met haar wijnen. En dat terwijl eenieder die de 61 naar het zuiden afrijdt van een mooi vergezicht kan genieten bij Bad Kreuznach. Hier vindt je dan ook de mooiste wijnen van de Nahe. Welke liggen op de steile hellingen op het zuiden aan de rivier de Nahe, tussen de gemeenten Schlossböckelheim en Bad Kreuznach.

Hoewel hier al wijn werd verbouwd in de Romeinse tijd, kreeg het pas haar eigen erkenning in 1971. Tot die tijd kwam de wijn op de markt als Rijnwijn. Verder kende de Nahe tot 1993 slechts twee gebieden; Kreuznach gebied en Schlossböckelheim. Tegenwoordig identificeert men 7 grosslagen en ongeveer 212 Einzellagen.

Sensationele Nahe
  1. Schlosskappelle
  2. Pfarrgarten
  3. Sonnenborn
  4. Kronenberg
  5. Rosengarten
  6. Paradiesgarten
  7. Burgweg

Klimaat en geologie

De regio kan worden opgedeeld in tweeën, de bovenste Nahe met haar zijdalen heeft een koeler klimaat door de koelere luchtmassa’s van de middelgebergten. De rijping van de druiven vindt later plaats. Dit is vooral gunstig voor het aroma en de zuurstructuur van Riesling. Fruitige en slanke wijnen zijn het resultaat.

Het klimaat in het teeltgebied is evenwichtig, mild en weinig regenval. Stroomafwaarts tussen Bingen en Bad Kreuznach gedijen Bourgondische variëteiten en klimatologisch veeleisende rode variëteiten bijzonder goed, met hoge mostgewichten en een matige zuurstructuur.

Er zijn weinig gebieden waar zoveel bodemformaties samenkomen. Dankzij vulkaanuitbarstingen en verschuivingen zijn er 180 formaties overgebleven. De Nahe is het gebied waar het Rijnlandse leisteengebergte, de Nahe-heuvels, de Noord-Paltserbergland en de uitlopers van het Mainzbekken samenkomen.

Klei en zand die meer dan 400 miljoen jaar geleden werden afgezet, werden onder andere kleischalie en kwartsiet. Een tropisch weelderig meer- en rivierlandschap met oer amfibieën, haaien en dinosaurussen genereerde na enorme vulkaanuitbarstingen en het daaropvolgende woestijnklimaat de beroemde “Rotliegende“. De subtropische zee liet op zijn beurt klei mergel achter, evenals kleurrijk zand en grind.

Druivenrassen

In Nahe vinden we de meer klassieke druiven voor Duitsland. Zoals zojuist vermeldt, speelt Riesling hier een grote rol naast de Grau- (Pinot Gris) en Weissburgunder (Pinot Blanc). Maar liefst 75% is witte wijn van vooral Riesling, Müller Thurgau en Pinot Gris. Terwijl Sauvignon Blanc en Scheurebe aan een nieuwe opleving bezig zijn. Overigens interessant detail is dat alleen Riesling is toegestaan voor de Grosse Gewachs-wijnen. Overigens komt hier bijna uitsluiten Qualitätswein of Prädikatswein vandaan.

Bij de rode wijnen staat de Dornfelder op nummer 1, gevolgd door Pinot Noir, Regent en Portugiezer.

De wijnstijl houdt zich in het middel tussen die van de Moezel en de vollere wijnen van de Rheingau. Riesling heeft de frisse zuren van de Moezel maar het rijpere fruit omdat de Nahe eenmaal warmer klimaat kent.

Frivole Rheingau

Ten noorden van Nahe en Rheinhesen, op de noordelijke oever van zowel de Rijn als de Main vinden we de Rheingau. Ze slingert langs beide rivieren vanaf Flörsheim am Main tot aan Bacharach. De meeste wijngaarden liggen in het westen van de Rheingau, rondom Johannisberg en Rüdesheim. Riesling is de belangrijkste druif wat een droge wijn oplevert met gemiddeld tot volle body en uitgesproken aroma’s van rijpe perzik. De wijngaarden in het oosten, langs de Main leveren vaak nog rijpere wijnen met meer body dan de westelijke wijn als gevolg van het iets warmere klimaat.

Rheingau wijn regio

Reeds in 1775 ontdekte de abdij van Johannisberg het voordeel van late oogst. Nog steeds behoren de Rheingau Riesling Auslese (late harvest/late oogst) tot de vlaggenschipwijnen van de regio.  Om zich te onderscheiden van andere regio’s schiep de Rheingau in 1999 de Erste Gewächs klassificatie in het leven. Dit zijn wijnen van de top wijngaarden (Erste Lagen) die tot stand zijn gekomen onder zeer strenge kwaliteitsnormen in zowel de wijngaard als de wijnkelder. Slechts 3% van de totale oogst is geclassificeerd als Erste Gewächs.

Klimaat en geologie

De wijngaarden hebben een zeer gunstige ligging op het zuiden met de twee rivieren die van oost naar west lopen. De rivier reflecteert het zonlicht en matigt het micro-klimaat, waardoor een paar extra vorstvrije weken aan beide uiteinden van het groeiseizoen worden geboden. Verder beschermt het Taunusgebergte dat in het noorden ligt tegen kou. Dit resulteert in milde winters en warme zomers.

Bodemtypen en topografie variëren aanzienlijk van het ene uiteinde van de regio tot het andere, van de lage, glooiende heuvels en kalkrijke bodems rond Hochheim in het oosten, tot steile leisteenhellingen van Assmannshausen in het westen. Tussen deze twee uitersten in bestaan de zachte, zuidelijke hellingen die zich uitstrekken van Walluf tot Rüdesheim uit leisteen, kwartsiet, zandsteen, grind en löss.

Druivensoorten

Zoals vermeldt is Riesling de belangrijkste druivensoort, met 2.400ha die goede volle wijnen voortbrengt. Ten westen van Rüdesheim vind je ook nog Pinot Noir met slechts 390ha vooral rond de plaats Assmannhausen. Binnen de Grosse Gewächs wetgeving zijn beide druiven toegestaan. Andere druiven staan hier niet aangeplant.

 De klassieke Rheingau-wijn is een droge Riesling met uitgesproken zuren en aroma’s van citrusvruchten en rookgetinte mineraliteit – meestal meer “mannelijk” dan het equivalent van de Moezel. Het is echter vermeldenswaard dat de regio ook enkele van de allerbeste zoete, gebotrytiseerde Rieslings van Duitsland produceert, met smaken zo exotisch als abrikozenpuree, honing en gekarameliseerde mandarijn. Nu atypisch (maar nog steeds een fascinerend onderdeel van de wijngeschiedenis van de regio), is de zoete Spätburgunder (Pinot Noir) ooit op grote schaal geproduceerd in Assmannhausen tot het einde van de 20e eeuw.

Tot slot

Waarom kiezen voor de sensationele wijnen uit de Nahe of Rheingau? Houd je van vollere Rieslings of Pinot’s, dan kom je al snel in deze regio’s terecht. Het klimaat is net een tikje warmer en dat bespeur je terug in de wijnen. Proost!

Geplaatst op

Nu de magisch lekkere wijn uit uniek Württemberg

De vierde regio is dus het zonnige warme Württemberg zoals je wellicht in de vorige blog hebt gelezen. De wijnregio Württemberg, ookwel Schwabenland genaamd, ligt vooral aan de rivier de Necker en heeft ruim 11.000ha aan wijnbouwgebied. Wat dit gebied uniek maakt is dat Württemberg de enige wijnregio van Duitsland is waar magisch lekkere rode wijn dominant is. Die overigens ook heerlijk gaat met de Schwäbische specialiteiten zoals Spätzle (pasta), Maultaschen (grote ravioli) of Wurstsalat

Württemberg ligt ten oosten van Baden en grenst in het noordwesten aan haar tweelingzus. Men  produceert hier 875.000hl verspreid vanaf het Bodenmeer in het zuiden tot aan de Tauber vallei nabij Rothenburg. Opvallend in Württemberg is dat men geen Landwein kent en 91% is Prädikatswein van overwegend lokale druivenrassen. Saillant detail overigens is dat de Schwaben bijzonder dorstig te boek staan. Volgens het handboek van het Deutsches Weininstitut drinkt men hier 2x zoveel als de gemiddelde Duitser.

Druivenrassen

Met een aandeel van ruim 70 procent domineren hier blauwe druivenrassen. De bekendste rode wijn is de Trollinger (ongeveer 21% van de aanplant). Men noemt deze makkelijk drinkbare wijn wel de nationale drank van de Württembergers. Die drinken hem graag bij een Vesperteller met vleeswaren.

Daarnaast zijn veel aangeplante druiven zo’n 15% Schwarzriesling (Pinot Meunier) en Lemberger (Blaufränkisch – 14%). Dit zijn druivenvariëteiten die je zelden elders ziet. Blaufränkisch, vernoemd naar de plaats waar de druif afkomstig is, het Oostenrijkse Lemberger, zie je dus ook in Oostenrijk en in Hongarije onder de naam Kékfrankos. Uniek en magisch lekkere wijn kan je deze Lemberger uit Württemberg wel noemen, heerlijk fris en fruitig. Ideaal als aperitief.

De Schwarzriesling is oorspronkelijk afkomstig uit Bourgogne, waar deze druif onder de naam Pinot Meunier bekend staat. Opvallend is dat, hoewel afkomstig, de Pinot Meunier niet is toegestaan in de Bourgogne. Echter veel mensen kennen deze druif van Champagne.

Vanzelfsprekend is er ook nog witte wijn, van met name Riesling (18%), Kerner en Müller Thurgau (beiden 3%). Dit zijn toegankelijke wijnen met beperkte alcoholpercentage en sappige zuren.

Wijnbouwgebied

Wijnbouw vindt plaats op de hellingen langs de Neckar en in de beschutte dalen van zijrivieren als Rems, Enz, Kocher, Jagst en Tauber en zelfs aan de Bodensee. Kern van het wijngebied is het Bereich Württembergisches Unterland aan de Midden Neckar. Ten zuiden daarvan sluit het Bereich Remstal-Stuttgart aan. De hellingen geven een beschutting en de ligging is relatief zonnig en warm.

Württemberg kent veel waardevolle wijngaarden op steile hellingen. Wijnboeren bewerken vaak maar kleine percelen waarvan ze gewoontegetrouw de opbrengst aan de dichtstbijzijnde coöperatie leveren. Daarvan zijn er in Württemberg meer dan 50. Samen zijn die goed voor zo’n 80 procent van de verkopen.

Grote delen van het wijngebied worden ontsloten door de Württemberger Weinstraße. Over een lengte van 500 kilometer loopt die van Weikersheim bij Bad Mergentheim tot aan het oostelijk van Tübingen gelegen Metzingen, voornamelijk langs de Neckar en zijn fraaie zijdalen.

Bereichen in Württemberg

uniek Wurttemberg

Württemberg kent vijf Bereiche waar 17 Grosslagen en zo een 210 Einzellagen actief zijn. Een groot verschil met haar tweelingzus. En er zijn slechts 8 VDP wijngaarden, waarvan 6 nabij Stuttgart liggen. Van deze 8 producenten zijn er 7 die zowel Grosse Lagen als één of meerdere Erste Lagen produceren. De gemene deler zijn vooral Riesling en Lemberger. Maar er worden ook vele andere variëteiten gevoerd.

Bereich Kocher-Jagst-Tauber

Gelegen in het noordoosten is dit het enige Bereiche dat zich gespecialiseerd heeft in witte wijnen van Silvaner en Riesling. Kocherberg en Tauberberg zijn de belangrijkste locaties in dit Bereiche. Silvaner en Schwarzriesling groeien langs de rivieren op skeletkalksteen, vind je in de rest van het Hohenlohe-wijnland Trollinger (Vernatsch), Pinot Noir en Riesling gekenmerkt door de roodachtige en voedselrijke mergel van de Keuperformation

Württembergisches Unterland

Veruit het grootste wijnbouwgebied is Württembergisches Unterland. De belangrijkste wijngaarden liggen vooral in de middelste en lagere Neckar vallei. Hier komt ruim 80% van de wijnproductie vandaan. Riesling neemt 25% van de aanplant voor haar rekening. Andere belangrijke witte druivensoorten zijn Grauburgunder en Gewürztraminer. Würrtemberg staat vooral bekend haar rode Trollinger, terwijl Schwarzriesling hier toch de betere wijnen voortbrengt.

Remstal-Stuttgart

Het gebied Remstal-Stuttgart ligt in het zuidoosten van het teeltgebied. De wijngaarden liggen voornamelijk tot 400 meter boven de zeespiegel in de riviervallei van de Rems. Het is verdeeld in de vijf grote lagen. In het wat koelere en regenachtigere gebied heerst een zekere Rieslingtraditie.

Bereich Oberer Neckar

Het Boven-Neckargebied is het kleinste wijnbouwgebied van de Württembergse wijnstreek en omvat de wijngaarden in het dal van de Ammer aan de zuidelijke rand van het Schönbuch en in het Neckartal.

Bereich Württembergischer Bodensee

Is een klein gebied van slechts 8ha rondom de plaats Kressbronn aan de Bodensee. Tevens nabij het noordelijker gelegen Ravensburg heb je nog een enkele hectare wijnbouwgebied. Hier vind je vooral aanplant van Müller Thurgau. Maar het overgrote deel van de wijn activiteiten rondom de Bodensee valt onder Baden.

Nu wat maakt de wijn uit Württemberg zo uniek en magisch lekker

Hoewel de wijnen hier niet veel bekendheid genieten. Verrassend is dit niet omdat Württemberg relatief veel neerslag kent en de bodem bedekt is met een soort mergel dat slecht doorlatend is. Daarnaast liggen wijngaarden op 250 meter en hoger, wat in combinatie met de neerslag en dus koelere temperaturen niet ten goede is voor wijnproductie. Dankzij de bijzonder warme jaren begint ook Württemberg verrassend goede wijnen voort te brengen.

Maar wat maakt het verschil tussen een Riesling uit de Moezel, Rheingau of Württemberg? Riesling is in Duitsland bijzonder terroir gedreven. En Württemberg is één van de weinige regio’s waar je een mergel bodem vindt. Dus dat geeft de typerende mineraalachtige karakteristieken. Daarnaast vanwege het koele klimaat domineert het groene fruit en de hoge zuren de wijn.

De Schwarzriesling ofwel Pinot Meunier, staat eigenlijk uiteindelijk alleen aangeplant in Württemberg. Ze hebben een uitzonderlijk fruitig aroma dat wat weg heeft van de Pinot Noir, maar met een zachtere elegantere structuur. Het is een uitstekend aperitief, niet te gecompliceerd. De krachtere varianten misstaan niet naast varkensvlees of lamgerechten.

Lemberger is hier ook in staat serieuze wijnen te leveren. Natuurlijk is het gros een lichte toegankelijk wijn welke ideaal als aperitief is. Maar je hebt ook de kwaliteitswijnen die gekenmerkt worden door zwart fruit, specerijen als tabak, laurier en kaneel. Met mooie ronde tannine en een aangename afdronk. Deze zijn ideaal bij rollade of lamsvlees.

Geplaatst op

De intense en veelzijdige wijn uit Badische Weinstrasse

In navolging van de Pfalzer Weinstrasse, heeft ook Baden haar wijnregio hiernaar vernoemd; Badische Weinstrasse met haar intense en veelzijdige wijn! Uitgestrekt over maar liefst 400km vind je Badische wijn in drie regio’s. De noordelijke helft begint nabij de rivier de Tauber en grenst aan het wijngebied Franken. Dit gaat zuidelijker tot aan Karlsruhe. Het wordt aan de oostzijde begrenst door het wijnbouwgebied Württemberg. Het zuidelijke deel begint bij de stad Baden-Baden en gaat door tot aan de Zwitserse grens. Tenslotte is er nog een “plukje” nabij de Bodensee ofwel het Meer van Konstanz.

Dit meer grenst aan Baden-Württemberg in het noorden, het kanton St Gallen (Zwitserland) in het zuiden en het Vorarlberg (Oostenrijk) in het zuidoosten. De regio neemt plek 3 in de lijst van de grootste wijnregio’s. Baden heeft bijna 16.000ha aan wijnbouwgebieden.

Wat dit gebied uniek maakt is dat Badische Weinstrasse wit weliswaar overheerst, maar de intense en veelzijdige rode wijn met een goede 34% een grote plaats inneemt.

Het uitgestrekte Baden

Intense en veelzijdige Badische Weinstrasse

Zoals aangegeven strekt het wijngebied vanaf de Zwitserse grens, langs de Frans-Duitse grensen de Rijn, tot aan de wijnstreek Franken en is er nog een plukje bij de Bodensee. Het in totaal bijna 16.000ha tellende gebied produceert ruim 1.2 miljoen hl wijn. In tegenstelling tot de Pfalz (18%) en Rheinhessen (29%) voert het aandeel Prädikatswein hier de boventoon, maar liefst 85% is Prädikatswein.

Met 9 Bereiche, 15 Grosslagen en 315 Einzellagen heb je een rijke keus aan producenten. Dit is niet verwonderlijk wanneer je kijkt naar het klimaat. Baden met haar zuidelijke hellingen kent de hoogst gemiddelde temperatuur van alle Duitse wijn regio’s. Het is dan ook de enige regio die is ingedeeld in de Europese wijnzone “B”. Druiven rijpen hierdoor beter waardoor er minder restsuiker is (en dus minder zoete wijnen!). De 9 Bereichen zijn allemaal authentiek en zijn de wijnen dus bijzonder verschillend.

De Bourgondische druivenrassen zijn hier goed bedeeld met 48% van de aanplant. Pinot Noir (Spätburgunder), Pinot Blanc (Weissburgunder) en Pinot Gris (Grauburgunder of Ruländer) worden aangevuld met variëteiten als Chardonnay, Auxerrois en Schwarzriesling. Twee bijzondere wijnen zijn de Weissherbst en Badisch Rotgold.

Weissherbst een bijzondere rosé

Deze bijzondere rosé is gemaakt van de vrije uitloopsap van uitsluitend Pinot Noir. De rijpe druiven zijn vaak deels geïnfecteerd met Botrytis, waardoor de wijn een mooie zuurgraad heeft. Vaak is de wijn aangevuld met een lichte restzoetheid.

Badisch Rotgold

De tegenhanger van de Weissherbst is de Badisch Rotgold. Het is een blend van Pinot Gris (meer dan 50%) en Pinot Noir. Daar zit dan direct het verschil met de Weissherbst, deze rosé geeft overwegend het karakter van de Rülander weer. Dit toont wederom de veelzijdige Badische Weinstrasse met haar intense wijn.

Noordelijke Baden

In het noordelijke deel van Baden vinden we vier Bereiche. De zeldzame Schwarzriesling vind je hier. Het is een oude mutatie van de Spätburgunder die alleen is aangeplant in Tauberfranken en Kraichgau. In tegenstelling tot haar Pinot oorsprong, is dit een volle wijn, kleurrijk en fruitig.

Het romantische Tauberfranken

De romantische river de Tauber loopt door dit exclusieve kleine gebied in het noorden van Baden, dat tot 1992 nog Baden Franconia heette. De wijn groeit hier uitsluitend op zuidelijke hellingen over 610ha. De teelt van de Müller-Thurgau (ofwel Rivaner) wijnstok overheerst. Het is perfect voor het Taubertal en produceert bijzonder opvallende wijnen met prachtig fruit en een aards bloemig karakter.

De Badische Bergstrasse

In het door kastelen gedomineerde landschap rond de pittoreske en beroemde stad Heidelberg, zijn het vooral de Riesling en de Silvaner die hier bijzonder worden gewaardeerd. Met een totale aanplant van slechts 388ha. Dit is één van de weinige gebieden in Baden waar Riesling staat aangeplant. Riesling is in heel Duitsland groot, behalve hier!

Het rustieke Kraichau

Het glooiende heuvelachtige land tussen Schwarz- en Odenwald is een rijk boerenland. Nergens anders in Baden is het aanbod van rode wijn zo divers. Op 1.160ha staan druivenrassen als Pinot Noir, maar ook Portugieser, Schwarzriesling en Lemberger in trek. Terwijl de aanplant van St. Laurent gestaag groeit. De witte wijnsoorten variëren van Riesling, Müller-Thurgau, Ruländer tot specialiteiten zoals Auxerrois.

Het bloemrijke Ortenau

Tussen Rastatt en Offenburg strekt dit bijzonder aimabele gebied over 2.2721ha zich uit. Overal bloemen en wijnstokken, fruit in overvloed. Smalle valleien en steile hellingen kenmerken het landschap. Het beste van de Duitse rode wijnen groeien hier, evenals Riesling-wijnen – hier ook wel “Klingelberger” genoemd – van topkwaliteit, evenals de specialiteit Clevner (Roter Traminer).

Zuidelijke Baden

Het zuidelijke Baden kent vier Bereichen.

Breisgau in het Zwarte Woud

De Breisgau strekt zich uit langs de hellingen van het Zwarte Woud tussen Offenburg en Freiburg. De dorpen en kleine steden van dit charmante landschap worden gekenmerkt door rustige herenhuizen, pittoreske vakwerkhuizen en prachtige gemeentehuizen. Het Glottertal wordt bijzonder verwend door het klimaat. Onder natuurliefhebbers en kenners is deze plek een van de mooiste ooit. Verspreid over 1.592ha staat vooral Pinot Noir (Spätburgunder), maar ook Weissburgunder (Pinot Blanc), Pinot Gris (Grauburgunder), Müller Thurgau en Muskateller aangeplant.

Het vulkanische Kaiserstuhl

Tussen Freiburg en het Rijndal verrijst dit kleine vulkanische gebergte, dat in het verleden werd gevormd tot een uniek cultuurlandschap. Vulkanische verweringsgronden op steile hellingen en vruchtbare löss in pittoreske terrasvormige landschappen wisselen elkaar af. Begunstigd door het warmste klimaat in Duitsland, groeit hier een kwart van de wijn van Baden op 4.149ha. De Bourgondische rassen voelen zich hier thuis en wijn wordt gemaakt vooral door grotere coöperaties.

Tuniberg met haar fossielen

Ten zuiden van de Kaiserstuhl ligt de Tuniberg. Een kalkstenen oever uit de geologische periode van het Jura, die later werd omhuld door een machtige lössmantel. Hier vind je nog interessante fossielen uit het geologische verleden. Op deze uitzonderlijk vruchtbare gronden (1.065ha) gedijen vooral de wijnstokken van Pinot Noir op een bijzondere manier.

Gutedel uit Markgräflerland

Vanaf de Zwitserse grens tot aan Freiburg ligt het pittoreske Markgräflerland – al meer dan 200 jaar de thuisbasis van de Gutedel (ookwel Markgräfler genaamd). Afwisselend landschap door het donkere Zwarte Woud, de zacht glooiende heuvels naar de Rijn. Dennenbossen, rijke boomgaarden, wijngaarden en een traditionele spacultuur. De totale wijngaard oppervlakte is 3.216ha. Gutedel, die haar herkomst uit Zwitserland heeft, staat hier ruim aangeplant met 40%. Pinot Noir volgt met 30% van de aanplant op een goede tweede plaats.

De zonnige Bodensee

Het Bodenmeergebied is – in het Duitse deel – overwegend Baden. De zonnige hellingen van de “Seewein”, verspreid over 636ha, behoren tot de meest zuidelijke in Baden en in alle Duitse wijnbouwgebieden. Niet alleen schijnt hier veel zon, het meer draagt haar steentje bij door waterreflectie – en houdt de warmte vast. Een natuurlijke airconditioning zorgt voor een mediterraan-milde sfeer: fauna, flora en vakantiegasten waarderen het – maar ook de wijn! Als u het gotische Überlingen, het barokke Meersburg, het bloemrijke Mainau, de paalwoningen van Unteruhldingen of de barokke kerk in Birnau bezoekt, kunt u zich altijd laten inspireren door Seewein.

Geplaatst op

Geneugtes uit Weinstrasse in Pfalz

Na Rheinhessen is Pfalz het grootste wijnbouwgebied in Duitsland met ongeveer 23.700 ha en een productie van 2.1 miljoen hl. Ook hier geldt dat de gemiddelde opbrengst 96hl per ha is, slechts 1hl minder dan Rheinhessen. Door deze twee factoren dekt Pfalz met Rheinhessen 62% van de Duitse wijnproductie. Je vindt de wijngaarden vooral in het westelijk en zuidelijke deel van de deelstaat, tussen de Rijn en het Pfälzer Wald. Pfalz is sinds 2008 het grootste Rieslinggebied ter wereld! Het meest kenmerkende van de Pfalz is dat het bekend staat om haar Weinstrasse waar je mooie geneugtes vindt; de Südliche Weinstrasse en de Mittelhaardt-Deutsche Weinstrasse. Dit is de eerste wijntoerismeroute ter wereld! Daarnaast kent de Pfalz nog een kenmerkend iets; het keurmerk DC Pfalz. Districtus Controllatus waarborgt de kwaliteit en typiciteit van de wijn. Dit is ter herkennen aan het zilveren capsule met DC Pfalz.

Men produceert hier vooral Qualitätswein (78%) terwijl slechts 19% Prädikatswein is. Veruit de grootste productie is droge Qualitätswein. Maar wat is eigenlijk het verschil tussen Qualitätswein en Prädikatswein?

Geneugtes uit Weinstrasse Pfalz

Qualitätswein

Qualitätswein bestimmter Anbaugebiete (Q.b.A) vormt de grootste groep Duitse wijnen. Deze kwaliteitswijnen moeten voor de volle 100% uit een van de 13 Duitse wijnbouwgebieden (Anbaugebiete) afkomstig zijn. Voor iedere Qualitätswein zijn, afhankelijk van druivenras en herkomstgebied, minimum normen voor het natuurlijke alcoholgehalte vastgesteld. Het minimum mostgewicht varieert tussen 50 en 72 graden Oechsle. Evenals tafelwijnen mogen kwaliteitswijnen gechaptaliseerd worden. Deze toevoeging van suiker voor de gisting is wettelijk beperkt. Per liter mag door chaptalisatie 20 tot 28 gram extra alcohol ontstaan.

Prädikatswein

Voor Prädikatswein gelden de strengste eisen ten aanzien van druivenras, rijpheid, harmonie en elegantie. Bij deze wijnen mag geen suiker toegevoegd worden. Er zijn zes verschillende categorieën, zoals eerder toegelicht. Deze hebben telkens een verschillende minimum mostgewichten (ofwel suikergehalte) per druivenras en gebied. In zuidelijke gebieden is in de regel sprake van hogere minima dan in noordelijke.

Klimaat

Net als de Elzas in Frankrijk, is de Pfalz het zonnigste en droogste deel van het land. Met ruim 1.800 zonuren doet dit bijna mediterraan aan, echter de gemiddelde temperatuur van 20 graden brengt je weer even terug. De bergketen beschermt het wijnbouwgebied tegen extreme koude luchtinvallen. Daarnaast is het risico van vorstschade beperkt doordat de koude luchtstroom van de heuvels naar beneden rolt. Kou zoekt eenmaal het diepste punt, terwijl de wijngaarden op de hellingen staan aangeplant.

Terroir, verbinding tussen de Alpen en Pfalz

Veel mensen weten dat de Pfalz ooit Beiers was. Echter wat niet iedereen realiseert is dat de Pfalz haar verscheidenheid te danken heeft aan de Alpen. De Rijntrog is ontstaan doordat de Alpen hun gewicht op de aardmantel drukten en omhoog bogen. Er vormde een geul die zich uitstrekt over het gebied waar nu Basel en Mainz liggen. Miljoenen jaren later begon de Rijnsleuf te zinken, en later drong de zee door en veroorzaakte kalkrijke afzettingen. Vervolgens verzandde de zee. Waarna de Alpen 70km noordwaarts werden gedrukt en stegen naar het hooggebergte.

Dit alles leidde tot het landschap zoals wij het nu kennen en genieten de wijnboeren op de Haardt vandaag van een verbazingwekkende verscheidenheid aan rotsen en bodems. Deze bestaat overwegend uit een mengsel van zand, klei en mergel. Van Kallstadt tot Bad Dürkheim bijvoorbeeld liggen de toplocaties van deze regio op een kalkstenen rif. Van Wachenheim tot Gimmeldingen bepaalt een typische Pfalz-zandsteenverwering de bodem.

Mittelhaardt-Deutsche Weinstrasse

De Mittelhaardt strekt zich uit vanaf Neustadt tot aan het Zellertal. De naam Haardt is afkomstig van het Haardtgebergte, het laag gebergte, of een serie smalle heuvels, waar de wijnbouw plaatsvindt. De bodemgesteldheid is hier net iets lichter, waardoor het beter waterdoorlatend is. Wortels moeten dus dieper wortelen om water te vinden, waardoor het ook profiteert van meer mineraal opname. Het zijn de efficiënte coöperaties die hier een groot deel van de wijn produceren. Ze hebben oude traditionele methodes gemoderniseerd met een goede prijs-kwaliteitverhouding. Maar veel jongere wijnmakers hebben zich georganiseerd in organisaties die helpen het bewustzijn en zelfvertrouwen terug te krijgen voor individuele wijngaard productie. De Riesling is hier koning. Top Riesling waren in het verleden de duurste en meeste geliefde wijnen ter wereld. Maar ook vind je hier mooie Pinot Noir (Spätburgunder). Er liggen hier 15 VDP wijngaarden.

Je vindt de Einzellagen aan de heuvelige westkant. Forst is misschien wel de bekendste wijndorp waar de beste wijngaarden op waterhoudende klei liggen. Jesuitengarden en Kirchenstück zijn hier de klasse wijngaarden. Echter recent heeft Dedesheim het stokje overgenomen als beste wijndorp. Bad Dürkheim is met 800ha de grootste wijngemeente. Kwaliteit is gaat met rasse schreden vooruit en de wijnen geven een interessante weerspiegeling wat er mogelijk is in dit gebied.

Südliche Weinstrasse

De Südliche Weinstrasse strekt zich uit van Maikammer tot Schweigen bij de Franse grens. Hier kent de bodem een hogere compositie van klei. Het spaarzame water wat hier valt is dus makkelijker op te nemen voor de wortels. Doordat de druivenplant minder hard hoeft te werken voor haar wortelstokken, kan de focus liggen op vruchtzetting en is de opbrengst hier dus hoger. Ook niet verbazingwekkend is dat hier “slechts” 7 VDP wijngaarden liggen.

De Bourgondische druivensoorten nemen een steeds prominentere plaats in, zoals Pinot Gris (Grauburgunder), Pinot Blanc (Weissburgunder) en Chardonnay. Hetgeen ook niet geheel verrassend is, aangezien de Pfalz nabij Wissembourg aan de Franse Elzas vergroeid is, maar met een warmer en droger klimaat. Een mooi voorbeeld is Schweigener Sonnenberg die elk jaar opnieuw bewijst dat de Pfalz een stukje Frankrijk, gelegen in Duitsland, is. Neem bijvoorbeeld de Weissburgunder; een wijn met een subtiele houttoon in de neus en een geur die doet denken aan rijpe appels en peren. De wijn vertoont een speels spel van zuren en groen fruit met een vol mondgevoel. Met een mooie lange mineraalrijke afdronk.

Ook de ontwikkeling van de Pfalz tot het grootste rode wijngebied van Duitsland (gebaseerd op rassen als Portugieser, Dornfelder en Pinot Noir) heeft zijn wortels in het zuiden.

Oberhofer

Ook vind je hier de oudste wijngaard van Duitsland, Weingut Oberhofer in Rhodt unter Rietburg met meer dan 400 jaar oude Traminer-wijnstokken. Deze wijn heeft een prachtige goudgele kleur, een volle body,  heerlijke geuren van ananas, mango, perzik, rijpe abrikoos,  vanille, kruidnagel en  rozenblaadjes. Mooi, zacht en lichtzoet met licht zuurgehalte.

Druivenrassen

De verhouding tussen wit en rode wijn is hier 66%-34%. Riesling neemt 25% van de aanplant voor haar rekening, maar het is de Dornfelder die de rode wijn domineert met 12% van de aanplant. Müller-Thurgau, eens wijds aangeplant voor de productie van Liebfraumilch, is zwaar op haar retour; er staat slechts 7%. Terwijl Pinot Gris en Blanc deze plaats innemen (beiden 7%).

Daar waar de Riesling uit Rheinhessen meer groen fruit vertoont, neigt die uit de Pfalz meer naar bloemen en geel fruit. Verder vaak een kruidige ondertoon met frisse zuren. De Dornfelder kent twee soorten wijnen. Ze zijn altijd diepdonker van kleur, maar de wijn die je jong drinkt heeft de nadruk op fruitigheid. Intense amarenekersen, bramen en vlierbessen. De andere Dornfelder is één die op hout rijpt en benadrukken de tannine en de structuur van de wijn en minder de fruitigheid.

Bijzondere geneugtes uit de Weinstrasse in Pfalz is de druivensoort St. Laurent. Deze druif is door wijnboeren uit de regio van uitsterven gered en vandaag de dag wijnliefhebbers verrukt met fluweelzachte, volle rode wijnen met vlierbes en wilde kers.

Verschil Weissherbsten en rosé

In de Weinstrasse Pfalz vind je Weissherbsten, unieke geneugtes die je moet ervaren. De Pfalz is marktleider van deze frisse, zalmkleurige zomerwijnen die meestal worden verkregen uit de Portugieser druif. Maar wat is eigenlijk het verschil met internationale rosé wijnen en Weissherbsten? Deze wijn is een monocépage, in tegenstelling de vele blends van internationale rosé wijnen. Een ander verschil zit in de gebruikte druivensoorten; Pinot Noir, Schwarzriesling of Blauer Portugieser. Ook mag niet geblend worden met druiven uit een andere streek en dient te voldoen aan de richtlijnen van de Qualitätswein.

Een Pinot Noir Weissherbsten kenmerkt zich vaak door de aardbeien expressie, sappig met milde sturen en verfijnde kruiden. De Blauer Portugieser kent naast de aardbeien ook kersen aroma’s en subtiele zuren. De Schwarzriesling Weissherbsten is een fris-aromatische wijn met zure kersen en aardbeienaroma’s. Vol van pittig karakter.

Serveer een Weissherbsten jong, want rijpen doet de wijn geen goed en net als bij rosé, koel haar tot 8 tot 10 graden. Het bijzondere aan deze wijn is dat het bij nagenoeg elk gerecht geschonken kan worden.

Vele geneugtes uit Weinstrasse in Pfalz

Mede door haar omvang, heeft de Pfalz veel te bieden. Duitsland is een echt Riesling land, dus het is niet verbazingwekkend dat deze druivensoort domineert. De wijn van Riesling verschilt hier van het noordelijkere gelegen Rheinland en het westelijk gelegen Moezel. Daar waar Rheinland koeler is en dus meer groen fruit vertoont, hebben Moezel Rieslings warmer fruittonen. De Riesling uit de Pfalz zit daar tussen met steenfruittonen. Ook de Bourgogne druiven beginnen een grotere rol te spelen. De kwaliteitskloof tussen de top van de Franse wijnen verkleint snel. En de Duitse Spätburgunder begint een goed alternatief te worden voor de vooral duur geprijsde Franse zuster.

Geplaatst op

Ontwikkelt Duitsland zich als een uitstekend wijnland?

Vanuit het Oostenrijkse Bergland steken we de grens over naar het noordelijk gelegen Duitsland. Vooral groot geworden dankzij de zoete Liebfraumilch, waarbij je de vraagtekens kan stellen of dit echt wel wijn is. Hoe ontwikkelt Duitsland zich sindsdien als een uitstekend wijnland? Daar gaan we de komende weken ons in verdiepen.

Duitsland is natuurlijk een groots uitgestrekt land. Je associeert dit land misschien niet direct met wijn, maar bedenk dat het zuidelijk deel op dezelfde hoogte ligt als de Elzas, de Champagne, maar ook de Chablis in het noordelijke Bourgogne. En niet verrassend genoeg liggen de Duitse wijngaarden op dezelfde lijn. Maar ook hier speelt klimaatopwarming een rol. Regio’s als de Ahr, Saale-Unstrut en Sachsen liggen toch serieus wat hoger. Over de Ahr hebben we het nodige al geschreven. Terwijl Saale en Sachsen ook profiteren van het Mittelgebergte wat een extra bescherming biedt tegen de regen uit het westen.

Witte wijn land Duitsland

Ook zal het niet verrasssen dat witte wijn de boventoon voert. Het is eenmaal een koel klimaat land. Ongeveer tweederde van de geproduceerde wijn is wit. Riesling is het vlaggenschip, maar tot de jaren 90 van de vorige eeuw waren dat Müller-Thurgau ofwel Rivaner. Sindsdien is haar aandeel gaan dalen ten faveure van de internationale rassen Pinot Gris en Pinot Blanc. Andere belangrijke inheemse druiven zijn Silvaner en Scheurebe.

Rode wijn in Duitsland

Op de resterende éénderde aan wijngaarden domineert de Blauburgunder, ofwel Pinot Noir met 10% van de aanplant van rode wijn. Interessant om te realiseren is dat de Duitse Pinot Noir eenzelfde reputatie geniet als de grote wijnen uit de Bourgogne. Verder zijn Dornfelder (populair in Rheinhessen en Pfalz), en Portugieser, Trollinger en Lemberger gerenommeerde druivensoorten.

De indrukwekkende wijnproductie

Ontwikkeld Duitsland zich als uitstekend wijnland

Daar waar je al jaren een daling ziet in de wijnproductie van Frankrijk, is de productie en consumptie van Duitse wijn al jaren stabiel rond de 270 miljoen hl. Deze productie wordt bereikt door 13 verschillende wijnbouwgebieden. Waarbij Rheinhessen, Pfalz en Baden tweederde van het areaal voor hun rekening nemen. En dus de Moezel staat niet eens in de top drie! Terwijl de kleinste regio’s zoals Ahr en Saksen niet verder komen dan 500ha.

Wijnkwaliteit gemeten in suikergehalte

Er zijn drie kwaliteits categorieën in Duitsland, tafelwijn ofwel Deutscher wein, Qualitätswein (Qualitätswein bestimmter Anbaugebiete, QbA) en de uitgesproken Prädikatswein. Merendeel van de wijn behoort toe aan de laatste twee categoriën, die dan ook een duidelijke oorsprongsvermelding dienen te hebben.  Van oudsher speelt het suikergehalte een belangrijke rol. Dit maakt het onderscheid binnen de Prädikatswein gradatie;

Kabinett

Is een lichte wijn gemaakt van rijpe druiven met een laag alcoholgehalte. Een ideale aperitief!

Spätlese

Dit zijn vollere wijnen. Omdat volledige rijping meer tijd nodig heeft, haalt met de druiven pas aan het eind van de oogst naar binnen. De wijn kan variëren van droog met volle body tot vrij zoet maar lichter. Deze wijnen kunnen goed ouderen.

Auslese

Hierbij dienen de trossen volledig rijp te zijn met enig restsuiker. De onrijpe of slechte druiven worden eruit gehaald. Deze wijn profiteert met flesrijping.

Beerenauslese

De Beerenauslese is een volle, fruitige wijn gemaakt van overrijpe druiven, die meestal een nobele rotting hebben ondergaan (Botrytis cinerea). De druiven zijn handmatig geplukt.

Eiswein

Eiswein is gemaakt van druiven die bevroren zijn geoogst en geperst. De temperatuur dient hierbij minimaal -7 graden te zijn en natuurlijk perst men alleen het natuurlijke sap.

Trockenbeerenauslese

Dit is een zeldzame, zeer geconcentreerde wijn van druiven met nobele rotting die bijna tot rozijnen zijn ingedroogd. Er is een strenge handmatige selectie tijdens de oogst.

De onofficiële classificatie

Omdat de classificatie op zoetheid eigenlijk geen weerspiegeling van de kwaliteit van de wijn is, stond er een groep wijnproducenten op die zich hard maken voor onafhankelijke kwaliteit.  Ze zijn verenigd in het Verband Deutscher Prädikatsgüter (VDP). De leden hebben de wingaarden geclassificeerd naar het voorbeeld in de Bourgogne. Hierdoor is er geen twijfel mogelijk over de beste wijngaarden in Duitsland. De VDP is opnieuw in het leven geroepen omdat overal in Duitsland “kwaliteitsgebieden” in het leven werden geroepen, waardoor de naam uitgehold werd. Maar ook omdat het hierboven beschreven suikergehalte belangrijker werd. Ten slotte omdat kwaliteit niet werden gelinkt aan typiciteit als druivenras, bodem, terroir.

Een VDP wijn kan je herkennen aan het logo van een adelaar met een druiventros. Deze is vaak geplaatst op het capsule, maar soms ook op het achter etiket. Deze wijnen kunnen zowel droog als zoet zijn. Bedenk dat een VDP wijn een Qualitätswein is en niet per definitie een Prädikatswein! Maar Duitsland is hard bezig en ontwikkelt zich reeds als uitstekend wijnland.

VDP.Gutswein

De instap zijn de VDP.Gutswein. het zijn vaak de trendsetters, met andere woorden de eerste wijnen van een wijnjaar die men bottelt en verkoopt. De wijnmakers zetten er hun eigen stempel op en hebben de ruimte om te experimenteren. Een ideale wijze om van een eerste kennismaking met de wijnmaker te genieten!

VDP.Ortswein

De Ortswein is wat de naam al aangeeft, het staat gelijk aan de gemeentelijke appellatie in de Bourgogne. Dit zijn de interessante en betaalbare alternatieven voor de twee hogere kwaliteitswijnen. Omdat veel van de Ortswein van eenzelfde wijngaard afkomstig is als de Erste en Grosse Lage. Alleen regionaal toegestane druiven vinden hun weg naar de wijn en geeft de wijn haar typische terroir expressie.

VDP.Erste Lage

De druiven voor de Erste Lagen zijn met de hand geplukt, want de druiven dienen een hoge fysiologische rijpheid hebben. De droge wijn is gelabeld als Qualitätswein trocken. Deze wijn kan je vergelijken met de Premier Cru’s. Opbrengst per hectare is gelimiteerd om de kwaliteit beter tot haar recht te laten komen. De droge wijn mag pas op de markt komen in april volgend op de oogst. De zoete en edel zoete wijnen in mei volgend op de oogst.

VDP.Grosse Lage

De hoogste kwaliteit is de Grosse Lage, welke vergelijkbaar is met de Grand Cru’s. Dit zijn Duitsland’s beste wijnen. Herkenbaar aan haar individuele karakter en geven de kwaliteit van de wijngaard het beste weer. Ze kunnen vele jaren rijpen op fles. De opbrengst is verder beperkt net als de toegestane druivenrassen. De droge wijn mag niet voor 1 september van het jaar na de oogst op de markt komen, terwijl rode wijn zelfs nog 1 jaar extra moet rijpen.

De droge wijnen van Grosse Lage wijngaarden worden ook Grosse Gewachs genoemd. Deze zijn te herkennen aan het GG logo op de hals van de fles.

Andere kwaliteitskeurmerken

In navolging van VDP zijn in de regio’s ook lokale kwaliteitsaanduidingen ontstaan.

Rheinhessen Silvaner

Om het imago van het oude Silvaner ras te verbeteren, heeft Rheinhessen een traditioneel gebalanceerde droge wijn geïntroduceerd. De wijn dient 100% van Silvaner gemaakt te zijn met vermelding van het oogstjaar. Het is een bijzonder droge wijn met max 4 gram restsuiker. Individuele keuring vindt plaats en het proeven vindt plaats door een speciale commissie. De wijn herken je aan het zwart-gele etiket met RS en de naam van de producent.

Selection Rheinhessen

Daar waar de RS zich richt op Silvaner, is de Selection Rheinhessen gericht op klassieke druivenrassen. Dit zijn Silvaner, Riesling, Weiss-, Grau-, Spät- en Frühburgunder (Pinot Madeleine), Gewürztraminer en Portugieser. De wijnstokken dienen minimaal 25 jaar oud te zijn waardoor meer geconcentreerde aroma’s in de druiven ontwikkelen, maar ook de opbrengst lager uitvalt. De druiven mogen van slechts één wijngaard afkomstig zijn die bovendien handmatig geoogst dienen te worden.

DC Pfalz

DC Pfalz is een herkomstbenaming verbonden met een meer dan gemiddelde kwaliteit. Het kan gebruikt worden voor wijnen van een van de vijf traditionele druivenrassen. Dit zijn Riesling, Dornfelder en de Weiss-, Grau- en Spätburgunder. Ze hebben een fruitig smaakprofiel dat typisch is voor gebied en druif. Dankzij het DC Pfalz logo zijn ze makkelijk herkenbaar.

Riesling S

De droge Rieslingwijnen van de steile leisteenhellingen langs Mosel, Saar en Ruwer kan men verkopen onder het kwaliteitsmerk “Riesling S” (of “/S”) indien de wijn voldoet aan bepaalde kwaliteitskenmerken. Zoals een late (meestal november) en selectieve pluk, volledig rijpe gezonde druiven (dus niet geïnfecteerd met Botrytis), lage opbrengst, lange vergisting en lagering op het bezinksel.

Duitse moeilijkheid

Vaak spreken we over Frankrijk en de ongelooflijk complexe appellatie structuur, maar Duitsland kan er ook aardig wat van. Ik hoop dat het nu een beetje duidelijker is. Bedenk dat een Auslese wijn een indicatie is van de zoetheid en niet van de kwaliteit van de wijn zelf, zoals we dat in andere landen zien. De zoetheid bepaalt, niet de kwaliteit van het terroir van de wijngaard noch de kwaliteiten van de wijnmaker. De VDP probeert hier meer duidelijkheid in te scheppen, echter deze is alleen toegankelijk voor haar leden. Terwijl er nog een grote groep wijnproducenten zijn die niet aangesloten zijn bij de VDP. Ook het feit dat een VDP wijn een QbA is kan veel verwarring opleveren.

Maar ontwikkelt Duitsland zich als een uitstekend wijnland? Mijn mening is van wel ja. Geholpen door de opwarming waardoor druiven nog hogere rijpheid kunnen realiseren en meer duidelijkheid naar de consument toe hoe het etiket begrepen kan worden dragen vooral bij aan deze kwaliteitsaanduiding.

Geplaatst op

Verrassende wijnen uit het vergeten Bergland

In Oostenrijk vind je wijnen niet alleen in het Weinland (Niederösterreich en Burgenland), maar ook in Steiermark en alle andere kantons. Deze zijn verenigd onder de appellatie Bergland. Ooit was Bergland een grote wijnregio en van de 14e tot 16e eeuw was de wijnbouw hier op zijn top. Mede ingegeven door klimaatveranderingen en wat tegenwoordig bekend staat als de Kleine IJstijd. Sindsdien is de neergang ingezet en in het midden van de 19e eeuw kwam de wijnbouw tot een complete stilstand. Daarom is het des te interessanter om de revival waar te nemen van de verrassende wijnen uit het vergeten Bergland en vooral ook Kärnten (Karinthië).

Vergeten Bergland met verrassende wijnen

Bergland omvat de kanton van Salzburg, Karinthië, Tirol en Vorarlberg. Wijngaarden zijn wijdverspreid en zeer schaars. Echter in Karinthië zijn er meer in opkomst, vooral rondom de stad Klagenfurt. Let op, Bergland is geen eigen appellatie; dit is gekwalificeerd als Landwein met Bergland als oorsprong. Wijn kan ook kwaliteitswijn genoemd worden wanneer deze aan de minimale vereisten voldoet.

Het koele klimaat brengt traditioneel licht witte wijn voort met hoge zuurgraad. De veelgenoemde druivensoorten zijn dan ook Chardonnay, Pinot Gris en Müller Thurgau. En als blauwe druif de Portugieser en Blauburger (een kruising tussen Portugieser en Blaufränkisch).  Maar door de opwarming vindt je op de warmere wijngaarden ook de later rijpende Grüner Veltliner, Muscat, Pinot Blanc en Noir, Gewürztraminer en Zweigelt.

Opleving in Karinthië

Een document uit 822 is het eerste betrouwbare bewijs van wijnbouw in Karinthië. De kerk is hier verantwoordelijk voor het succes van de wijnbouw cultuur.  Tegen het einde van de 19e eeuw herkenden de wijnboeren de schimmel Valse Meeldauw niet die vervolgens eerst de opbrengst en toen de stokken vernietigden. Sindsdien speelt wijnbouw geen rol van betekenis. Tot 1972 toen Herbert Gartner begon met een kleinschalige wijngaard. In 2000 groeide dit snel tot 4ha en tegenwoordig staat er al 125ha aangeplant met een opbrengst van zo’n 3.200hl. De ontwikkeling gaat snel in Karinthië en zal de komende jaren zeker nog verder ontwikkelen. Waardoor je nog veel mag gaan verwachten van deze wijnen!

Druivenrassen in Karinthië

Het meest opvallende is misschien wel de afwezigheid van GruVee. Daarentegen kom je hier wel de Sauvignon Blanc tegen die levendige grasachtige tonen met een klein pepertje opleveren. Verder vinden we hier wijn van Chardonnay, Riesling, Pinot Blanc ofwel Weissburgunder, Pinot Gris (Grauburgunder of Ruländer) en Traminer. In rood heb je de Blauer Burgunder (Pinot Noir) en Zweigelt.

Wijnbouw vindt plaats door heel Karinthië heen en is één van de zuidelijkste wijnbouwgebieden in het land. Wijngaarden liggen op een zuidelijke hellingen op 400 tot 750 meter hoogte. De bodemopbouw kan heel verschillend zijn zelfs binnen een dal. De Alpenrug beschermt het gebied tegen te veel nattigheid. Maar toch met 800-1.300mm neerslag is dit aanzienlijk. Hoewel tot diep in het voorjaar koude lucht uit de bergen naar beneden komt, is dit gecompenseerd door de hoge temperaturen van de zomer. Nazomer en herfst zijn vaak droog wat ten goede komt aan laatrijpende druivensoorten en de oogst natuurlijk.

Oberösterreich

Na het verval in de 19e eeuw vindt ook hier nu een soort renaissance plaats. Met een handvol wijnboeren die erg progressief zijn, begint wijnbouw weer te floreren. De zonnige omgeving van de Donauvallei en de grenzen van het Eferdingerbekken ondersteunen de wijnbouw. Maar ook het midden van Oberösterreich met het heuvelachtige centrale district en de luchtige wijngaarden van het Mühlviertel spelen een rol. In totaal staat ruim 70ha aangeplant. De wijnbouw is gericht op de witte soorten Grüner Veltliner en Chardonnay, evenals Zweigelt en Roesler voor de rode wijnen.

De onbetekende rol van Noord Tirol

In tegenstelling tot Alto Adige (Südtirol), speelt het noordelijke Tirol een kleine betekenis. Met slechts een twee dozijn geregistreerde wijnbouwers en 12 ha wijngaarden is het meer dan een schril contrast. Zelfs de meest bekende wijngaard Zirl, die al naam maakte in de 14e eeuw ligt braak.

Vandaag de dag vindt wijnbouw vooral plaats rond de plaatsen Haiming, Tarrenz en Silz. Met vooral Chardonnay en Pinot Noir druiven. Tevens is spaarzaam andere Pinot-familie aangeplant.

Vorarlberg

Het Vorarlberg tegen de grens met Zwitserland, profiteert optimaal van de ligging van de Bodensee (ook bekend als Meer van Konstanz (Lake Constance). Dit gebied vooral bekend van het Duitse Baden-Würtemburg heeft een ideale invloed op wijnbouw. Waar ooit 500ha aan wijngaarden stonden, is dit door de phylloxera uitbraak en de concurrentie met Südtirol verdwenen. Op één wijngaard van de familie Nachbaur in Röthis na.

Wijngaarden liggen op ongeveer 500 meter hoogte en één van de grootste uitdaging is toch wel de koele nachten in het midden van het groeiseizoen. Dit wordt echter gecompenseerd door het nabijgelegen Bodensee doordat het meer de warmte vast blijft houden. In Bregenz aan de voet van het Gebhardsberg liggen de wijngaarden van Sepp Möth.

Iets zuidelijker in Röthis bevindt zich wijnhuis Nachbaur. Hier perst en bottelt men biologisch gecertificeerde wijn in de 600 jaar oude wijnkelder! Zoals gebruikelijk in deze streek vindt verkoop vooral aan huis plaats.

Bijzondere vermelding is toch wel de wijngaard Z’Michele. Deze ligt in het Brandnertal op 1.000 meter hoogte!

Mozartstad Salzburg

Wijnbouw is hier bijzonder klein, met slechts 0.06ha wijngaarden kan je bijna zeggen dat dit amateuristisch is. Echter je hebt hier ook zo de interessante verhalen. Beginnende in 2001 toen de eerste wijngaarden in Grossgmain am Untersberg gereed gemaakt werden. Sindsdien produceert Reiterhaindlhof aangename wijnen. De Salzburger Hochthron bijvoorbeeld is een mooie Chardonnay met appel en een vleugje amandelen en sinaasappelschil. De sappige elegante structuur met hoog zuur. Een mooi gestructureerde wijn met fijne honing en mineralen in de afdronk.

Sinds 2008 vindt ook wijnbouw plaats op de Mönchsberg. Met een jaarproductie van slechts 500 flessen à €40, komt deze opbrengst geheel te goede aan de lokale scouting.

Steiermark

Ingeklemd tussen Kärnten in het oosten en Burgenland in het westen ligt Steiermark. Dit is de laatste wijnregio in Oostenrijk. Maar het is er wel één met veel bijzonderheden.

Steiermark

De regio is verdeeld in drie sub appellaties die in 2018 zijn verheven tot een DAC-status. De meest aangeplante Stiermarkse variëteit is Welschriesling. Deze wijn heeft een boeket dat doet denken aan groene appels, en heeft veel meer fans dan veel wijncritici zouden verwachten.

Liefhebbers voor weelde en body worden gelukkig van de Pinot-familie in Steiermark. Weissburgunder welke geteeld is op kalksteenrijke bodems is behoorlijk indrukwekkend vanwege zijn subtiele en verfijnde mineraliteit. Chardonnay, hier bekend als Morillon, kan met haar frisse aard behoorlijk robuust zijn en net als de beste Pinot Gris ook verbeteren wanneer je deze weg legt.

De wijnen uit Stiermark staan bekend om hun geur en sappigheid, om hun kruidigheid en mineraliteit en om hun eenvoud. Een Stiermarkse wijn wordt extreem bepaald door hun terroir. Het gematigde, windstille klimaatkent vele microklimaten. De bodem is veelzijdig met vulkanische rotsbodems, leisteen, gneis, kalksteen en zandsteen.

Weststeiermark

Het westelijk gelegen Weststeiermark heerst de Schilcher, een hartige rosé wijn die bijzonder onderscheidend is. De regio heeft 2.750ha onder wijngaard. Maar het heeft met de Schilcher een pareltje in handen. Deze wijn is gemaakt van de Blauer Wildbacher. Deze wijn is diep robijnrood met een aangename aroma van aardbeien. Het moet jong gedronken worden en is heerlijk bij een vleesplankje. Authentieke Schilcher is te herkennen aan het embleem van een wit paard.

Naast dit paradepaardje heb je ook wijnen van Pinot Blanc en Sauvignon Blanc.

Südsteiermark

Met 2.750ha is Südsteiermark de grootste regio. Hier zijn veel wijnmakers in uiteenlopende grootte, maar allen produceren bijzondere wijnen. De wijnstokken staan op zeer steile hellingen wat het werk arbeidsintensief maakt. Sauvignon Blanc is de wijn die Stiermarken groot gemaakt heeft. Het is een rijke wijn met in de neus aroma’s van limoen, nectarine en kiwi. In het smaakpalet bespeur je tonen van citrusfruit, peper en een ziltige toets met strakke frisse zuren.

Naast de Sauvignon, vind je ook druiven van Welschriesling, Weissburgunder, Muscat en Marillon (Chardonnay). Rode druiven van met name Blauer Wildbacher spelen hier een zeer kleine rol. Echter ze mogen de wijn niet Schilcher noemen, dat is alleen weggelegd aan Weststeiermark.

Vulkanland Steiermark

Dankzij de glooiende heuvels, het Pannonische klimaat en de diversiteit van het vulkanisch land vind je hier interessante wijngaarden. Deze zijn verspreid en bestaat uit een aantal kleine en middelgrote wijnbouweilanden. De  ruim 1.600ha kent een ruime variëteit aan druivenrassen. Nabij Klöch staat de Traminer aangeplant, terwijl in Straden de Pinot Gris domineert. Welschriesling is met 310ha de grootste aanplant in Vulkanland. Verder heb je ook Pinot Blanc, Sauvignon Blanc, Morillon (de lokale naam voor Chardonnay dus). Ook vind je hier de rode variant in de vorm van Zweigelt en de Blauer Wildbacher. Echter binnen de DAC regels zijn alleen witte wijnen toegestaan waardoor Zweigelt dus als Stiermarken gelabeld wordt.

Vulkanland Steiermark DAC dankt zijn naam aan de geologie van het zuiden van de streek, hier liggen uitgedoofde vulkanen. Het vulkanisch gesteente komt voor als tufsteen (poreus gesteente afkomstig van gesteente dat uit de vulkaan werd geslingerd en neergedaald as) en basalt (gekoeld magma). Verder staan ook veel wijnstokken aangeplant langs de afzettingen van het grote Paratehys meer.

De belangrijkste druivenrassen in Steiermark

De Welschriesling biedt een hogere zuurgraad en een fruitig boeket van appel en citrus. Maar dit levert ook mooie zoete wijnen op. De Beerenauslese en Trockenbeerenauslese zijn goudgeel van kleur met een fijne honingnoot in de mond en aroma’s van exotisch fruit met verfijnde zuren.

De Weissburgunder ofwel Pinot Blanc en ook wel Klevner genaamd. Op goede locaties geeft de jonge wijnen een bloemig boeket met kruidige zuren en aroma’s van brood en noten. Deze wijnen kunnen lang op de fles rijpen.

Op de steile heuvels van Stiermarken voelt Sauvignon Blanc zich helemaal thuis. Het boeket is hier karakteristiek; onrijpe druiven leveren een opdringering grasachtige smaak. Terwijl rijpe druiven een verscheidenheid van aroma’s geven kan. Zoals zwarte bessen, kruisbessen en tropisch fruit. In combinatie met houtrijping ontwikkelt de wijn tot een zeer complexe wijn met secundaire en tertiaire aroma’s. Deze wijn kan zich meten met de beste wijnen uit de Loire of Bordeaux!

Het vergeten Bergland en prachtige Steiermark met hun verrassende wijnen

De bekende regio’s in Oostenrijk is vanzelfsprekend Niederösterreich en Burgenland. Het Bergenland, inclusief Karinthië hebben volledig vergeten wijngaarden, maar wat nu opnieuw is aangeplant levert verrassende wijnen op. Gelet op de kleinschaligheid is hier echt alleen maar lokaal aan te komen. En het is zeker aan te raden wanneer je er bent om deze wijnen te proberen. In Steiermark daarentegen is al langer aan de weg getimmerd. Mede dankzij de unieke geologie, vind je hier bijzonder rijke wijnen.

Geplaatst op

De fascinerende en levendige wijnen uit de Touraine

Nadat we het Centre in detail bekeken hebben, gaan we de rivier de Loire verder stroomafwaarts en belanden we in de Touraine met haar fascinerende en levendige wijnen.

Fascinerende en levendige wijnen uit de Touraine

De Touraine strekt zich uit van Orléans in het oosten tot aan Bourgeuil in het westen. Deze regio omvat 12.600ha aan wijngaarden verspreid over 19 appellaties. De 1.400 wijnboeren, 12 cooperaties en 150 handelaren produceren gezamenlijk zo’n 213.500hl ofwel 58 miljoen flessen per jaar.

Wat wellicht opvalt is de regio Orléans ook hier weer genoemd wordt, terwijl we deze in het Centre ook al vermeld hebben. Dit is één van die Franse onduidelijkheden zullen we dan maar zeggen. We gaan niet alle regio’s in detail bekijken, maar wel de belangrijkste.

Druiven en terroir

De dominante druiven zijn Gamay (voor rosé) en Sauvignon Blanc, maar ook chenin blanc als single variety en Côt en Cabernet Franc welke in de rode blend worden gebruikt.

Deze regio is gelegen op de kruising tussen het zee klimaat en continentale klimaat, wat de wijnen hun frisheid en aromatische profiel geven. Dit is versterkt door het gebruik van koude persing. In dit proces worden druiven gekoeld voordat deze geperst worden. Deze koude persing draagt bij aan het versterken van de frisse fruitige aroma’s en donkere kleuring van de wijn.

Het terroir is divers en omvat kleigronden uit het bassin van Parijs, tufeaukrijt, kiezel- en zandgronden. Hierdoor ontstaan vele verschillende soorten wijn in een relatief klein gebied.

Van de 19 verschillende AOCs bespreken we de 5 belangrijkste in willekeurige volgorde.

Bourgeuil

Bourgeuil is de geboorteplaats van de Cabernet Franc. Deze druif wordt lokaal Breton genoemd. In het abdij van Bourgeuil begon men meer dan 1.000 jaar geleden met het verbouwen van Cabernet Franc en dus het wijn maken. De appellatie Bourgeuil AOC omvat 7 gemeenten gelegen ten westen van Tours op de rechteroever van de Loire. Er zijn 120 wijnboeren die 1.400ha wijngaarden beheren. De regio heeft een maritiem klimaat waarbij de wijngaarden beschermd zijn door hun zuidelijke hellingen en het gematigde effect van de rivier.

Er zijn drie verschillende bodemtypen te vinden, kleine eilandjes van grind in de alluviale terrassen van de Loire; hogere terrassen van oud, met gletsjer bedekt alluviaans zand en grind; en klei / kalksteenbodems vanaf de heuvelrug die langs het noorden van de appellatie loopt.

Je vindt hier rode en rosé wijnen gemaakt van Cabernet Franc. Blenden met Cabernet Sauvignon (max 10%) is toegestaan.

De rode wijn heeft een sterke paarse kleur met een zeer aromatische neus van kersen en aardbeien voor wijnen op grindbodem. Voor wijnen van kleigronden meer framboos, bramen en kruiden tonen welke ondersteund worden door tonen van leer en geroosterd vlees. De wijnen hebben een volle body en kennen een langdurige en evenwichtige smaak met elegante tannine en een vleugje zuur. De rosé wijnen zijn diep roze met een neus van vers fruit. Ze zijn licht fruitig, gestructureerd en fris.

St Nicolas de Bourgeuil

In de AOC Bourgeuil, aan de westzijde, ligt de subregio St Nicolas de Bourgeuil, rondom het gelijknamige dorp. De appellatie is 1.050ha groot en voor de aanplant is eigenlijk alleen Cabernet Franc gebruikelijk. Omdat de regio net iets koeler is dan Bourgeuil, zijn de wijnen net iets lichter; in plaats van paars meer robijnrood, neus en aroma’s zijn gelijkwaardig, maar de body is net iets verfijnder.

Cheverny

Wanneer je vanaf Orléans verder stroomafwaarts gaat, kom je Cheverny tegen. Deze regio strekt zicht uit tot aan Bois en is in te delen in Cheverny en Cour Cheverny. Cheverny omvat 24 gemeenten ten zuiden van Bois met een continentaal klimaat. De wijngaarden strekken uit over 574ha voornamelijk op zand en kleigronden en deels op zand en grindterrassen en liggen beschut door het enorme bos.

Hier vind je een reeks uiteenlopende druivensoorten; Gamay, Pinot Noir, Cabernet Franc en Malbec (lokaal Côt genaamd). En voor wit Sauvignon Blanc en Chardonnay.

De rode wijn kenmerkt zich door haar kersenrode kleur en sprankelende rode fruit in de neus. Wanneer de Pinot Noir is gebruikt in de blend, bespeur je tevens een vleugje animaal en specerijen (kruidnagel). Het palet kenmerkt zich door fruitaroma’s en zachte tannine. De wijn kan nog jaren liggen. De witte wijn is lichtgeel met een zweem van groen. In de neus duidelijk kruisbes en licht kruidig. De Chardonnay voegt body en exotische fruit aroma’s aan de Sauvignon Blanc. De rosé is een perfecte zomerwijn; zalmrose met een neus van rood fruit en kruiden. De wijn is fris en fruitig met rabarber en specerij tonen.

Cour Cheverny

Het in oppervlakte grotere Cour Cheverny omvat 11 gemeenten en slechts 55ha gelegen op zand-klei gronden. De wijngaarden worden, net als Cheverny beschermd door het rondom liggende bos. Hier vinden we een bijzondere druif, de Romorantin. Dit is een oude Bourgondische druivensoort die nu alleen nog in Cour Cheverny te vinden is. De druif zou door koning Francois I naar Chateau Chambord liet komen. Deze druif is verwant aan de Chardonnay en geeft intense mineralige wijnen die lijken op de wijnen uit de Chablis.

Romorantin geeft licht gele wijnen, soms met een zweem van goud. De neus overheerst door groen fruit en acacia bloemen. Met het ouderen komen aroma’s van honing, limoen en bijenwax. Het geeft levendige wijnen met mineralen, hoog zuur. Echt goede kwaliteitswijnen met lengte en elegantie.

Chinon

Over het algemeen wie Loire wijnen zegt, denkt men vaak aan Chinon of Vouvray. Chenin staat zowel rood als witte druiven toe in haar appellatie; Cabernet Franc en Sauvignon voor rood en Chenin voor wit. De 2.300ha wijngaarden zijn in handen van ongeveer 200 wijnboeren, verdeelt over 19 gemeenten aan beiden zijden van de rivier Vienne. De wijngaarden gelegen aan de rivier kennen een zand-grind bodem en brengen soepele lichte wijnen voort. Wanneer deze gelegen zijn op de hogere kalkstenen hellingen, zie je vollere, robuuste wijnen die zeker kunnen rijpen op fles. In de rode wijn herken je donker fruit en zachte specerijen. Witte wijn zijn licht van kleur, met een neus van appel en peer en de zo kenmerkende vleug van honing voor de Chenin Blanc. Over het algemeen zeer fruitige wijnen. De rosé wijn is diep roze van kleur en heeft herkenbare kersen en kruidige tonen.

Chateau de la Grille Rouge

Chinon Chateau de la Gille

Typerend door de markante flesvorm, is dit een wijn die de moeite waard is. De wijn is afkomstig van 100% Cabernet Franc van 50 jarige stokken. Hierdoor is de opbrengst beperkter maar de aroma’s zijn geconcentreerder. Vooral rood en zwart fruit (vijgen en bramen) wisselen af met tonen van getoast hout en vanille. In de mond bespeur je het zwarte fruit, de houtrijping (vanille) en boter (MLF). De tanine is rond en heel mooi in balans met de hogere zuren. Heerlijk om te drinken naast een steak of lamsrack.

Touraine

De appellatie Touraine AOC kan in het hele gebied gebruikt worden. Met haar 4.400ha aan wijngaarden en 360 wijnboeren is het een groot gebied. Het terroir is bijzonder divers; met vuursteenachtige kleisoorten, kleikalksteen op een kalkbed en zand op vuursteen in het oosten, daarnaast ook grindstenen en zand.

Je vindt hier stille wijn en mousserend en rood, wit en rosé. Daarnaast zijn er ook kleine pareltjes, zie hieronder.

Xavier Frissant Sauvignon de Touraine

Sauvignon de Touraine

Onlangs deze wijn voorgeschoteld gekregen tijdens een wijnproeverij georganiseerd door Wijnhuis Oktober. De citroengele wijn stuift uit het glas, overweldigende perzik, acacia, kruisbes. Het houdt niet op. De wijn heeft een hoog zuurgehalte en gemiddeld mondgevoel. De wijn rijpt enkele maanden “sur lie”, maar de bijbehorende toast of brioche wordt weggevaagd door het expressieve fruit. Wanneer je houdt van frivole lichtvoetige expressieve wijnen, is dit zeker een aanrader. Een echt voorbeeld van fascinerende, levendige wijn uit de Touraine.

Touraine Oisly

Dichterbij de rivier de Cher ligt Oisly. Hier is Sauvignon Blanc Keizer. Op 20ha wijngaarden verspreidt over 10 dorpen en slects 7 producenten, heb je een micro-continentaal klimaat. Het terroir kent een typische Solognon-gletsjerbodems van zand over klei met stukjes grind en mergel. Deze geven wijnen met delicate bloemengeuren van acacia en meidoorn gevolgd door citrus (grapefruit en citroen) met frisse minerale tonen. De wijn is levendig, fris en fijn, bloemig en vol met citrusfruit. Kortom een echte Sauvignon!

Touraine Azay le Rideau

Er is bewijs gevonden dat hier in de Gallo-Romaanse tijd reeds wijn werd gemaakt. Hoewel deze appellatie slechts 60ha wijngaard omvat, vind je hier grote klimatologische verschillen. De wijngaarden in het westen hebben een meer maritiem klimaat, terwijl in het oosten je juist een meer continentaal klimaat vindt. Azay le Rideau ligt daar waar de rivier de Indre zich samenvoegt met de Loire en kenmerkt zich door een kleirijke grond vermengt met vuur- en kalksteen.

Je kan hier levendige rosé wijnen van Grolleau en heldere Chenin Blanc witte wijnen vinden. De rosé kan geblend worden met Gamay, Côt (Malbec) of Cabernet Franc. De witte wijn is hier droog en mineraalrijk met aroma’s van abrikoos en perzik.

Touraine Chenonceaux

AOC Touraine Chenonceaux is onlosmakelijk verbonden met het gelijknamige kasteel wat hier ligt.  De wijngaarden liggen op de beste locaties op de zonnige richels boven de rivier de Cher op een bodem van klei met vuursteen. Hier komen wijnen van zeer hoge kwaliteit vandaan gemaakt van Gamay of een blend van Malbec (Côt) en Cabernet Franc en witte wijn van Sauvignon Blanc. Typerend voor deze regio is dat de witte wijn min 10 maanden rijpt terwijl rode wijn zelfs bijna 1 jaar rijpt.

De witte wijn is Chinon typerend; licht tot goudgeel van kleur en stuivend met aroma’s van acacia gedragen door brioche en toast van de gistrijping. De rode wijn kenmerkt zich door expressief rood fruit van de Gamay maar ook zwart fruit en specerijen door de Côt. Mooi zuur en zijde zachte tanine maakt dit een heerlijke wijn om van te genieten. Bewaarpotentieel is ongeveer 2 tot 5 jaar.

Touraine Mesland

Tussen de stad Blois en AOC Touraine Amboise ligt OAC Touraine Mesland. In 1838  introduceerden de monniken van de Abdij van Marmoutier de Gamay druif in deze regio. Gamay nam een toevlucht ten koste van de Côt. Het semi-continentale klimaat laat duidelijk de sporen na in de wijn. Samen met het terroir van vuursteen en kiezelzand, krijg je wijnen met frisse zuren, zachte tanine, heerlijk fruitig (framboos en zwarte bes in rode wijn) of mooi floraal en bloesem (in witte wijn).

Touraine Noble Joué

Dit pareltje in de Touraine kent een stormachtige geschiedenis. Reeds onder het bewind van Lodewijk XI produceert men hier wijn (15e eeuw) maar het kreeg echt grootse naamsbekendheid in de 19e eeuw. Helaas door de oorlog werden de wijngaarden deels verwoest en een ander groot deel verdween door verstedelijking. In 1975 hervond een kleine groep wijnboeren de passie weer wat resulteert in een gebied van 28ha wijngaard verdeeld over 5 producenten. Op een bodem van klei met vuurstenen kiezels staan Pinot Meunier, Pinor Noir en Pinot Gris aangeplant. Er komt uitsluitend rosé wijnen voor. Het is tevens één van de regio’s waar Vin Gris origineel vandaan komt! Pinot Noir (10-20%) en Pinot Meunier (50-60%), beide rode druiven, geven body, lengte en kracht; Pinot Gris (30-40%), een witte druivensoort, biedt fruitigheid en finesse.

De rosé heeft een complexe neus met tonen van hyacint, kersen, aardbeien en rijpe peer. Het is een lichte verfrissende wijn met aroma’s van kersen en kruidnagel. De minerale frisheid versterkt de fruit aroma’s. Een heerlijk aperitief!

Touraine Amboise

Nabij één van de mooiste kastelen in de Loire, ligt AOC Touraine Amboise. Hier bewerken 30 wijnboeren 220ha wijngaarden. De aangeplante druiven zijn Cabernet Franc, Gamay, Malbec en Chenin Blanc. Er worden witte (van droog tot zoet), rode en rosé wijnen geproduceerd.

Vouvray

De andere zo bekende regio is dus Vouvray. Hier vind je alleen witte wijn van Chenin Blanc. Ze variëren van sparkling (ruim 50%), halfzoet tot zoet, afhankelijk van de restsuiker op het moment van de oogst. Demi-sec is het paradepaardje van de regio. Vouvray ligt vlak bij Tour en de wijngaarden gaan zo’n 1.800 jaar terug toen St Martin van Tours de Chenin Blanc in de regio introduceerde bij de Abdij van Marmoutier. De 160 wijnboeren bewerken 2.200ha wijngaarden. De wijngaarden hebben een micro klimaat met een maritiem inslag wat verkoeling brengt. Dit cool-climate gecombineerd met zonnig najaar helpt de fysiologische rijpheid van de druiven waardoor zoete wijnen mogelijk gemaakt worden. De wijngaarden liggen op de rechteroever van de Loire terwijl de zijrivier Brenne doorkruist. Het terroir is hier serieus anders;  rotsachtige hellingen met tuffeau en valleien bedekt met vuursteenachtige kalksteenklei.

Jonge Vouvray kenmerkt zich door tonen van rozen, kweepeer en acacia. Terwijl meer ontwikkelde Vouvray aroma’s van abrikoos, gedroogd fruit en honing laat zien.

Domaine du Clos des Aumônes

Vouvray

Deze 100% Chenin Blanc heeft een mooi gouden kleur met lichte kleurintensiteit. Afkomstig van 35 jaar oude wijnstokken heeft de wijn een neus van rijp wit fruit zoals appel en peer. In het palet bespeur je ook abrikoos, gedroogd fruit en honing. Met haar hoge zuur en volle body geeft de wijn een aangenaam lange afdronk.

Heerlijk bij vis gerechten en verrukkelijk als aperitief.

Conclusie

Met haar 12.600ha aan wijngaard is dit een veelzijdige regio. Je vindt in de Touraine zeer levendige en fascinerende wijnen, ingegeven door verschillende klimatologische invloeden, verwarming van de wijngaarden door de rivieren en het verschil in bodem structuur. Om elke hoek vind je hier weer een nieuw pareltje. Touraine, geeft levendige en fascinerende wijnen waar je echt je tijd voor moet nemen om te verkennen!

Bekijk winkelwagen Afrekenen Verder winkelen