Velen kennen sherry als het bekende oma drankje in een licht zoete stijl. Wat blijkt is dat ze deze drank in het Spaanse Andalusië helemaal niet kennen! Maar is de sherry, geweldig mooi als ze is, nu bezig aan een trendy revival of blijft ze toch haar oubollige imago behouden? De huidige sherry is niet meer te vergelijken met die uit de jaren 70.
Dat het imago van sherry verandert mag duidelijk zijn, 2021 had de beste verkoopcijfers van de afgelopen 4 jaar. Er werd 21 miljoen liter in het buitenland verkocht en maar liefst 11 miljoen lokaal. Engeland is de grootste buitenlandse liefhebber met maar liefst 10 miljoen lt. Vooral de Cabeceo (cream sherry) is er erg populair. Het is een blend van droge en oxidatief gerijpte (meestal olorosso) sherry die aangezoet is met Pedro Ximenez (PX). Nederland staat op een mooie derde plaats met 3.6 miljoen lt. Echter in 2002 was de verkoop nog 68 miljoen lt. (55 miljoen export en 13.5MM lokaal). Toch ziet men in alle markten, van Amerika tot Azië groei. Dus je kan wel zeggen dat sherry haar oubollige imago heeft afgeschud en dat de trendy sherry door een breder publiek toch geweldig wordt bevonden. Maar wat is sherry nu eigenlijk.
Rijke historie
Sherry wordt gemaakt in het zuidenwesten van Andalusië, rondom de plaats Jerez. Sherry is gemaakt van Palomino-druiven die na een lichte versterking met alcohol, een natuurlijke rijping op “flor” ondergaan. “Flor” betekent bloem en is een laagje gistcellen dat op de wijn ligt. Dit voorkomt dat de wijn met zuurstof in aanraking komt. Echter sherry komt in veel stijlen waardoor het erg interessant is om dit met eten te combineren. De uitzondering op de regel is sherry gemaakt van Pedro Ximenez druiven (PX). Deze druivensoort levert een zoete stroperig dessertwijn die bijna likeurachtig smaakt. Een echte aanrader is PX te serveren bij chocolade.
Sherry is al eeuwenoud. Reeds in de tijd van de Feniciërs, toen Jerez nog Xeres heette, maakte men al sherry-wijnen in deze regio. Maar de echte populariteit ontstond in de 16e eeuw. Engelse en Nederlandse sherry handelaren vestigden zich rondom de havenstad Cadiz en begonnen dit product te exporteren aan de Europese adel. Alleen wijn gerijpt in de steden Jerez la Frontera, Sanlucar de Barrameda en El Puerto de Santa Maria mogen zich sherry noemen. De naam sherry is een Engelse verbastering van Jerez.
In 2021 heeft de Consejo Regulator de Jerez, de regulator, aanpassingen in de wetgeving aangenomen. Waaronder uitbreiding van de DO wijngaardzone, toestaan van andere druivenvariëteiten en de verplichting om de wijn te versterken komt te vervallen. Dus de wijn kan ook op natuurlijke wijze tot 15 tot 20% alcohol vergisten. Vooral de eerste aanpassing vormt het risico dat de regio gaat inboeten in kwaliteit. Er zijn maar liefst zes nieuwe druivenrassen opgenomen. Dit zijn pre-phylloxera inheemse druivenstokken Beba, Cañacazo, Mantúo Castellano, Mantúo de Pilas, Perruno en Vigiriega.
De streek
De regio Marco de Jerez ligt tussen de drie bovengenoemde plaatsen. Maar het is het gebied dat bepaalde kenmerken heeft die sherry tot een unieke wijn maakt. Er heerst een subtropisch klimaat met milde en natte winters en warme droge zomers. Tijdens de zomer geeft de wind verkoeling. Dit is niet alleen van belang voor de zuurgraad, maar is tevens een natuurlijke ventilatie van de wijnkelders.
Verder is de bodem zeer kalkrijk wat de Palomino-druif haar kenmerkende smaakprofiel geeft. Daarnaast kan de bodem veel vocht vasthouden wat onmiskenbaar is tijdens de hete zomers. Vooral de albariza bodem staat hoog aangeschreven. Dit is een witgekleurde mergel met klei, calcium en mariene fossielen. Een beetje gelijk aan wat we in de Chablis aantreffen. Verder treffen we “barros” (hoog in klei met een beetje krijt gelegen aan de voet van de heuvels) en “arena’s” (de zandrijke kustgebieden). Tenslotte is dit de enige regio waar je de Palomino-druif vindt.Deze druif heeft een aandeel van maar liefst 80% in sherry. Verder zijn Pedro Ximenez en Moscatel toegestaan.
Het bijzondere wijn maken
De druiven worden met de hand geplukt, om ervoor te zorgen dat alleen rijpe druiven geplukt worden. Hier door gaan plukkers meerdere keren door de wijngaard heen. Vervolgens legt men de druiven op matten in de zon zodat een deel van het vocht kan verdampen. Direct na het persen brengt men de most (het sap) over naar de opslagplaats waar de eerste vergisting plaats vindt. Na de volledige vergisting wordt de jonge basiswijn in fusten opgeslagen. De wijnmaker heeft de keuze voor twee soorten vergisting; biologische of oxidatieve.
Bij biologische rijping versterkt met de wijn tot 15% door het toevoegen van alcohol en in eikenhouten vaten gedaan. Deze vaten vult men slechts driekwart zodat er zuurstof bij de wijn kan komen. Op de wijn ontstaat dus een laag flor. De flor haalt haar voedingsstoffen uit de wijn en doet een omzetting waardoor de wijn haar excentrieke amandelaroma krijgt. Bij oxidatieve rijping, versterkt men de wijn naar 17 tot 18%. Vanwege het hoge alcohol percentage ontstaat er geen flor, zodat zuurstof vrij spel heeft.
Omdat sherry een blend is van verschillende jaargangen, bewaart men de wijn in een solera-systeem. Dit is een hiërarchisch systeem van vaten met de jongste wijn in het bovenste vat. Meermaals per jaar pompt men de wijn door naar de volgende laag. Hierdoor vult de bovenliggende laag de onderliggende laag. De onderste laag, ofwel solera, bevat de sherry die gebotteld wordt.
Bron: hqwines.nl
De vele soorten sherry verklaart
Er zijn verschillende soorten sherry van droog naar zoet.
Biologisch gerijpt
De Fino is een droge sherry, licht en fris van smaak met een vleugje amandelsmaak. Het heeft een lichtgele kleur en ongeveer 15% alcohol. Heerlijk bij visgerechten. De nieuwe Fino Viejo dient zeven jaar rijpen. De Manzanilla is een soort gelijke wijn als Fino, maar is afkomstig rondom de stad Sanlucar de Barrameda. Dit heeft haar eigen DO-status; Manzanillo DO. Door de tweejarige rijping dichtbij de Atlantische Oceaan, bespeur je een ziltige ondertoon in de Manzanilla sherry. Het heeft een strogele kleur en is lichtvoetig en fris. De nieuwe Manzanilla Pasado moet zeven jaar rijpen. Gelet op de ziltige aroma, past deze wijn ook prima bij vis en schelp- en schaaldieren.
De Amontillado sherry is een droge aromatische wijn met een hazelnoot aroma. Deze is amberkleurig en heeft 16 tot 20% alcohol. Tenslotte hebben we Palo Cortado. Dit is een tussenvorm tussen Amontillado en Oloroso. Het is een complexe maar toch verfijnde wijn van 18 tot 20% alcohol. Schenk een Amontillado of Palo Corado bij gevogelte.
Een nieuwe trend is aan het ontstaan om ongefilterde sherry te kopen. Deze En Rama Sherry zijn intense vollere wijnen, meestal Fino of Manzanilla.
Oxidatief gerijpt
Van de oxidatief gerijpte sherry’s is de Olorosso de eerste. Het is een droge volle sherry met een zoetachtige aanzet. De kleur is amber tot mahonie. De Medium dry sherry is een volle aromatische wijn met een notensmaak. Het is bijna altijd een blend tussen Amontillado met PX. Het suikergehalte is 5 tot 45gr per liter. Pale Cream is een blend van Fino met ingedroogde most. Het is lichtzoet met een pittige bite. En een lichte honing- en notensmaak. Het suikergehalte is 45 tot 115gr per liter.
De Medium sweet sherry is zoet, vol van smaak en aromatisch. Natuurlijk met een hint van noten. Cream sherry is meestal een blend tussen Olorosso en PX. De fluweelzoete smaak heeft aroma’s van noten en rozijnen. Het heeft een zeer bruine kleur met een suikergehalte tussen de 115 en 140gr per liter. Tenslotte de Pedro Ximenez. Dit is een volle krachtige sherry wijn met een zeer zoete smaak. Het heeft een lichte aroma van rozijnen en is bijna stroopachtig. Het is zeer donker van kleur met een suikergehalte van meer dan 220gr per liter. Zowel de Cream sherry als de PX zijn prima te combineren met chocolade nagerechten.
Gaat iedereen aan de sherry?
Sherry komt in vele soorten en variëteiten. Eigenlijk is er voor elk wat wils. Maar wordt sherry nu opeens geweldig trendy of blijft het toch het oubollige oma-drankje? Ik denk dat de waarheid in het midden ligt. De wetgever realiseert zich dat de hoogtij dagen voorbij zijn. Vandaar dat er aanpassingen zijn ingevoerd in 2021. Maar wees zeker niet terughoudend en probeer eens sherry als een digestive of juist bij het nagerecht. De veelzijdigheid zou je kunnen verrassen!
