Gezondste wijn ter wereld uit Uruguay

Zeg je wijn uit Latijns Amerika, denkt iedereen direct aan de zwoele Malbec uit Argentinië  of Carmenère uit Chili. Wat wellicht niet bij iedereen op de radar staat zijn de stevige Tannat-wijnen uit Uruguay. Ja, zo heeft ieder land haar eigen specialiteit. Uruguay is de 4e grootste wijn producerende land van Latijns Amerika (Brazilië completeert de top 4 verrassend genoeg). Maar ook de Albariño krijgt meer en meer internationale belangstelling. Vanwege het hoge gehalte aan polyfenolen en resveratrol, maakt Tannat uit Uruguay de “gezondste” rode wijn ter wereld.

Uruguay ligt ten noordoosten van Argentinië, gescheiden door de rivier met de toepasselijke naam de Uruguay, in het noorden Brazilië en de Atlantische Oceaan in het oosten. Uruguay kent een gematigde klimaatzone met milde winters en warme, droge zomers. Extreme temperaturen zijn hier zeldzaam, terwijl regen met regelmaat neervalt. Het is de lange kustlijn die Uruguay aan drie zijden omsluit, die de temperatuur matigt. De afwezigheid van bergen stelt het landschap bloot aan harde wind. Hierdoor ondervindt het relatief vlakke landschap erosieve verwering die een verscheidenheid aan bodemsoorten heeft bepaald. Wat Uruguay onderscheidt van de grootmachten Argentinië en Chili is de verscheidenheid aan bodemsoorten, maar liefst 99 typen. De wijnbouwgebieden in het zuiden hebben de diepste en meest vruchtbare bodems. De wijngaarden zijn te vinden op plekken met een hoog kalkgehalte.

Wijn geschiedenis

De moderne wijnbouw gaat terug naar 1870 toen Baskische en Italiaanse immigranten zich meer begonnen te vestigen. Het is gebleken dat inheemse druivensoorten (Vitis labrusca, Vitis rotundifolia, Vitis aestivalis, Vitis berlandieri, Vitis rupestris en Vitis riparia) ongeschikt bleken te zijn voor goede wijnen. Het is alleen de Europese Vitis Vinifera die commercieel succesvol zijn.

Tannat is afkomstig uit het zuidwesten van Frankrijk en Don Pascual Harriague introduceerde deze druif in Uruguay. Sindsdien is Tannat omarmt als nationale druif. Mede daarom werd de naam Harriague gebruikt als synoniem voor Tannat. In 1954 werd Albariño geïntroduceerd door immigranten uit het Spaanse Galicië. Pas aan het eind van de jaren 80 van de 20e eeuw werden er stappen gezet om meer te richten op kwaliteit en marketing met de oprichting van Mercosur, een Latijns Amerikaanse handelszone. Wat ook nodig was om niet volledig overschaduwd te worden door Brazilië en Argentinië waar de productiekosten lager liggen. Veel van de wijngaarden zijn kleinschalige familiebedrijven. Vaak zelfs nog nazaten van de immigranten die de wijngaarden hebben opgezet.  Er zijn ongeveer 180 wijngaarden die 10 miljoen kisten wijn afkomstig van ongeveer 6.500ha wijngaarden.

Landklimaat in Uruguay met oceaan-invloeden

Het klimaat in Uruguay is uitermate geschikt voor Tannat met haar dikke schil. Ze komt beter tot rijping dan in haar “thuisland” Frankrijk. Naarmate wijnbouw- en bereidingstechnieken blijven door ontwikkelen zal de status van Uruguay als kwaliteit wijnland zeker toenemen. Tannat uit Uruguay is ook de meest gezondste wijn ter wereld. Dit is vanwege de ongeveer 2,7x hogere resveratrol gehalte dan andere Franse rode variëteiten en zeer hoge niveaus van procyanidines. Deze verhogen de zuurstoftoevoer naar de rode bloedcellen en verminderen het risico op hart- en vaatziekten. Daarnaast zijn het vooral Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc en Merlot voor rode wijn. Terwijl Chardonnay en Sauvignon Blanc de witte wijn domineren. Overigens beginnen Viognier en Albariño een steeds belangrijkere rol te spelen.

Van oudsher is Brazilië de grootste exportmarkt. Maar sinds de focus is komen te liggen op kwaliteitswijn, gaan de deuren van de wereldmarkt ook verder open.

Classificatie

 Er zijn twee classificatieniveaus voor Uruguay-wijnen. Kwaliteitswijn kent de classificatie Vino de calidad preferente (VCP). Deze wijnen moet men maken van Vitis vinifera-variëteiten en gebotteld in flessen van 75 cl of kleiner. De tafelwijn staat bekend onder de naam Vino común (VC). Vaak verkoopt men VC-wijnen in demijohns (een container variërend van 4 tot 60lt) en tetra pak verpakkingen. Vaak betreft dit rosé wijnen die in bulk geproduceerd wordt van Zwarte Muscat (ook bekend als Muscat Hamburg).

Wijnregio’s

Gezondste wijn uit Uruguay

De wijnregio’s in Uruguay volgen, net als in de Chili en Argentinië, de administratieve regio’s. De meeste wijngaarden en wijnhuizen bevinden zich in de heuvels ten noorden van de hoofdstad Montevideo, met name in de departementen: Canelones (waar maar liefst 60% van de productie plaatsvindt), Montevideo, Colonia en San José. In 15 van de in totaal 19 departementen vindt wijnbouw activiteiten plaats. Wat opvalt is dat wijnbouw vooral gelegen is rondom de grenzen van het land. De kustgebieden zijn sterk onderhevig aan de invloeden van de Atlantische Oceaan en hebben daardoor een klimaat dat vergelijkbaar is met Bordeaux.

De wijnregio’s zijn opgedeeld in geografische zones. De Metropolitan Zone is veruit de belangrijkste wijnzone met regio’s Canelones, Montevideo en San Jose. Het warmere Central Zone omvat de regio Durazno en Lavalleja. In de Oceanic (ookwel Eastern) Zone liggen de wijngaarden op een lichte verhoging met de regio Mandolado en Rocha.

Metropolitan Zone

Om meteen bij het belangrijkste productiegebied te beginnen, dit is Canelones rondom de hoofdstad Montevideo. Hier vindt maar liefst 60% van alle wijnproductie plaats. Mogelijk is de ligging nabij de hoofdstad de reden dat Canelones zo belangrijk is geworden. Het ligt eenmaal nabij een groot afzetgebied.  Canelones heeft een rijke, zware bodem en is her en der kalkrijk. Er staan veel druivenvariëteiten maar Tannat is toch wel de belangrijkste door haar constante kwaliteit met een diepe kleur en goede zuurgraad en structuur. Een smalle strook tussen Montevidéo en Maldonado, langs de Atlantische kust, is de subregio Atlántida. De wijngaarden hier hebben dezelfde klimatologische kenmerken als Maldonado, maar dan milder. Het is hier koeler dan in de rest van Canelones.

Daarnaast ligt hier ook de regio Montevideo waar de oudere wijnproducenten liggen. Echter de wijngaarden liggen in de verdrukking door de groeiende verstedelijking. Hoewel veel wijnbouwbedrijven hun wijngaarden in Canelones hebben liggen, liggen de productie faciliteiten in Montevideo.

Wanneer we verder naar het westen kijken, komen we terecht in de regio San José, vaak gerefereerd als het kleine broertje van Canelones. De traditionele wijngaarden liggen op hellingen. Terwijl de nieuwste wijngaarden op arme gronden van graniet en schist te vinden zijn.

Oceanic Zone met de nieuwe aanwinsten

Ten oosten van Canelones vinden we de nieuwe aanwinsten Maldonado en Rocha. De regio’s Maldonado en Rocha liggen aan de kust en worden gezien als de toekomst van Uruguayaanse wijn. De arme bodem van graniet, rotsachtig en zand kent een betere drainage. Daarnaast brengen de oceaanwind en koelere temperaturen de luchtvochtigheid omlaag, waardoor we hier meer aromatische wijnen met verfrissende aciditeit. Daarom zien we hier ook variëteiten als Albariño, Sauvignon Blanc, Viognier en Riesling voor witte wijn. En Pinot Noir en Sangiovese (tja Italiaanse immigranten hebben eenmaal een sterke invloed gehad) dragen bij aan lichte rode wijnen, terwijl Cabernet Franc, Merlot en natuurlijk Tannat de zwaardere wijnen voor hun rekening nemen.

Binnen Maldonado vinden we subregio’s Pan de Azucar, Piriapolis, Sierra de la Ballena, Garzon en Jose Ignacio. Terwijl Rocha de subregio Lomas de Paloma heeft. De Pinot Noir in Moldonado wordt tevens gebruikt voor excellente mousserende wijn, gemaakt met de traditionele methode.

Rocha tenslotte ligt verder naar het noordoosten aan de Atlantische kust. Het is de nieuwste grens van kustwijngaarden voor Uruguay en een enkele pionier is hier te vinden.

Central Zone

Midden in Uruguay, onder het Lago Rincon del Bonete, is Durazno een klein wijngebied met een warmer klimaat dat een goede rijping van de later rijpende variëteiten zoals Cabernet Sauvignon mogelijk maakt. De klei- en zandgronden hebben een redelijk goede drainage en de oogst is altijd een paar weken eerder dan in Canelones, wat betekent dat de rijping van de druiven eindigt voordat de herfstregens eindigen.

Lavalleja ligt meer landinwaarts, ten noordoosten van Canelones. Deze regio speelt zich in de kaart door de vulkanische bodem. In de subregio Cerro Guazuvirá vinden we de mooie wijnen van Bodega Familia Deicas waar zeer mooie wijnen gemaakt worden.

Northern Zone

In het uiterste noordoosten van Uruguay grenst Rivera aan het Braziliaanse wijngebied Campanha. De de dieprode zandbodems zijn veel armer, met een goede drainage, en de warmere temperaturen zorgen er ook voor dat later rijpende variëteiten goed kunnen rijpen. De regio is zeer geschikt voor Tannat en Cabernet Sauvignon.

Rivera heeft slechts één belangrijke subregio, Cerro Chapeu, gelegen aan de Braziliaanse grens. De Cerro do Chapeu, waarnaar de subregio is vernoemd, is een heuvel net ten zuiden van Rivera stad, die zelf wordt doorsneden door de grens. De Braziliaanse helft van Rivera stad heet Santana do Livramento en markeert het zuidelijkste punt van de Braziliaanse wijnstreek Fronteira/Campanha. Tannat, Syrah en Chardonnay zijn de meest aangeplante druivensoorten in de regio, omdat ze goed gedijen bij de waterstress die ontstaat door deze bodem. Het landklimaat wordt gekenmerkt door droge seizoenen met veel zon en weinig neerslag het hele jaar door. Cerro Chapeu heeft slechts één commerciële wijnmakerij, Bodegas Carrau. De wijngeschiedenis van de familie Carrau gaat acht generaties terug, 260 jaar terug naar Barcelona, Spanje.

Northern Riverside

In het noordwesten van Uruguay, aan de grens van Argentinië langs de Uruguay-rivier ligt de zone Northern Riverside. Hier heerst een mix van bodems met veel organisch materiaal met stenen en calciumcarbonaat. Het klimaat is warmer met een hoge luchtvochtigheid en grote dagelijkse temperatuurverschillen. Vanwege deze hogere luchtvochtigheid zijn de meeste wijnen hier bestemd voor tafelwijn. De regio is vooral bekend om Tannat.

In Paysandúis de bodem vruchtbaar en rijk aan kalk, en dus goed voor Tannat, Cabernet Sauvignon en Syrah. In Salto kenmerkt het Daymán-bekken door grote temperatuurschommelingen. De bodems zijn slibachtig, slechts een halve meter dik en niet erg vruchtbaar. Het ligt op een goed gedraineerde laag grind die enige vochtigheid handhaaft. Ze zijn ideaal voor fijne wijnen, in het bijzonder voor Tannat, dat goed afgerond en zacht wordt.

Southern Riverside

Recht tegenover Buenos Aires in Argentinië, vinden we de regio Colonia aan de overzijde van de rivier Rio de la Plata. Door het warmere rivierwater, wordt het maritieme effect van de Atlantische Oceaan verzacht. Doordat Colonia ook een toeristische trekpleister is, stemt men de wijn meer af op deze lifestyle. Colonia is zowel een historisch als een nieuw wijngebied en kent een grote diversiteit. Iets verder landinwaarts zijn de bodems rijk en vruchtbaar. Daarom zien we hier meer rood; echter, direct aan de rivieroevers laten gemalen fossielen kalkhoudende bodems achter die goed zijn gebleken voor bijvoorbeeld Sauvignon Blanc.

Het kloppende hart in Australië

De staat South Australia is het kloppende hart van de wijnindustrie in Australië, vergelijkbaar met de Languedoc-Roussillon in Frankrijk. Het produceert ongeveer de helft van alle Australische wijnen. En dat op zo’n 76.000ha. De totale opbrengst in 2022 was 805.000ton waarvan 506.000ton uit The Riverland in Lower Murray kwam. Maar het is zeker niet alleen volume wat hier geproduceerd wordt.

De staat South Australia ligt in het centrum van de zuidelijke kuststrook. Ondanks het volume, produceert South Australia kwalitatief goede wijnen vooral van Shiraz. Dit is mede mogelijk door de diversiteit in terroir en klimaat. De wijngaarden liggen geconcentreerd rondom de baai nabij Adelaide wat de wijnhoofdstad is. Mede dankzij deze baai, de Great Australian Bight, kan het koele water van de Zuidelijke Oceaan verkoeling honderden kilometers landinwaarts brengen, wat zo nodig is om de frisheid in de wijnen te behouden. De wijnbouwgebieden liggen tussen 32 en 38 graden zuiderbreedte. Vertaald naar Europa zou dat van midden Marokko tot Lissabon zijn. U zal dan ook niet vreemd opkijken dat irrigatie van groot belang is.

Kloppende hart in Australie

De Geografische Indicatie is onderverdeeld in 7 zones en 18 regio’s. De meest bekende regio’s zijn Barossa Valley en Eden Valley voor hun Shiraz, Clare Valley en Adelaide Hills leveren rijke Chardonnay, Coonawarra staat vooral bekend om haar Cabernet Sauvignon en tenslotte McLaren Vale is perfect voor Grenache.

Ook vinden we mousserende wijnen in Zuid Australië. Dit is de snelst groeiende export markt met wijnen die tonen van gist en brioche opleveren.

In dit artikel gaan we meest bekende zones, Barossa en Mount Lofty Ranges, en de twee meest onbekende Peninsulas en Far North verkennen.

Geschiedenis

Vanzelfsprekend kent Australië niet zo een lange geschiedenis als de landen uit de oude wereld. De eerste druivenranken werden in aangeplant door een Britse kolonist in North Adelaide. Terwijl de eerste wijn pas in 1841 vanuit een wijngaard rondom Adelaide kwam van stokken die in 1838 waren aangeplant.

Pas sinds 1960 is er een appellatiesysteem ingevoerd die de geografische oorsprong weergeeft waar de druif vandaan komt.  Volgens deze wet moet minimaal 85% van de druiven uit deze specifieke regio vandaan komen.

Druivenrassen

Het gebied omvat voornamelijk uit rode wijnen van vooral Shiraz. Cabernet Sauvignon gedijt ook, met name in de regio’s Barossa en Coonawarra. Vanwege het specifieke klimaat van de regio groeit Grenache hier zeer goed en wordt het vaak gemengd met Shiraz en Mourvedre om de beroemde Australische GSM Blends te produceren. Zie hier ook de link naar zuid Frankrijk waar GSM te vinden is in de zuidelijke Rhône. Witte wijn is een stuk minder prominent aanwezig in dit kloppende hart van Australië. Wel is Riesling uit Clare Valley en Adelaide Hills wereldberoemd en van wereldklasse. Een andere variëteit die hier veel wordt verbouwd, is Chardonnay, die wordt gebruikt om witte wijnen van hoge kwaliteit te produceren. Minder vaak geteelde witte variëteiten zijn Semillon, Roussanne, Viognier en Verdelho.

De Geografische Indicaties toegelicht

Far North zone

De GI Far North is eigenlijk te heet en te droog voor enige vorm van landbouw. Reeds in 1865 identificeerde landmeter George Goyder dat ten noorden van Southern Flinders Ranges het te heet is om ook maar iets te laten groeien. Desondanks is de GI in 1996 opgericht.

High-desert stijl in Southern Flinders Ranges

In Southern Flinders Ranges speelt hoogte een belangrijke rol in wijnbouw. Wijnhuizen zijn schaars, maar dankzij de hoogte die koele nachten geeft ontstaat toch wijn met veel fruit en hoge zuren. De meest opwindende wijnen zijn afkomstig van woestijnvriendelijke druivensoorten als Tempranillo en Sangiovese, hoewel we ook Cabernet Sauvignon en Shiraz tegen komen. De wijngaarden liggen verspreid op een hoogte van 20m nabij de kust tot 718m nabij de top van Frypan Hill. Maar de meeste wijngaarden liggen tussen 350 en 500m om zo toch te kunnen profiteren van iets koelere temperaturen onder invloed van de Spencer Gulf. Er staat 167ha aangeplant op rijke kalksteengrond waarbij 95% Shiraz is.

The Peninsulas

The Peninsulas dankt haar naam aan de twee schiereilanden die de regio omvat. De zone is in 1996 gecreëerd. Op de Peninsulas vinden we maar zeer beperkt wijnbouw, slechts 70ha. Tevens zijn er geen regio’s of subregio’s te vinden. De wijngaarden liggen zowel vlak aan de kust als verder landinwaarts. Gezien de uitgestrektheid, zijn hier veel verschillende typen in de bodemopbouw; van terra rossa bodem tot kalkzandsteen. We vinden hier veel uiteenlopende druivenrassen. Natuurlijk Shiraz en Cabernet Sauvignon voor rode wijn en Chardonnay voor witte. Maar ook Viognier en Muscat d’Alexandrie.

Mount Lofty Ranges

Vernoemd naar de bergketen, vinden we de stad Adelaide in de zone Mount Lofty Ranges. De stad is de wijnhoofdstad van Australië en is vereert met deze titel samen met 10 andere steden zoals Bordeaux, Nappa Valley in de VS en Bilbao-Rioja in Spanje.

Net als andere wijnbouwgebieden van South Australia, beïnvloeden variaties in topografie, waaronder hoogte, nabijheid van de kust en een breed scala aan grondsoorten de omstandigheden binnen de zone sterk. Als gevolg hiervan hebben de drie Mount Lofty-regio’s verschillende klimatologische en druiventeeltomstandigheden. Het totale wijngaard arsenaal bedraagt 9.732ha en een opbrengst van 48.500 ton.

Clare Valley de Riesling benchmark

De Clare Valley is het meest noordelijke wijndistrict van South Australia en ligt een beetje geïsoleerd. Riesling heerst hier, al probeert Eden Valley in Barossa Clare Valley van de troon te stoten. Riesling levert hier haar klassieke aroma’s als exotisch fruit, limoen, oranjebloesem, appels en dat gedragen door minerale ondertonen en een fris natuurlijk zuur. De topwijnen kunnen zonder problemen 20 jaar in een kelder bewaard blijven.  Ook de rode wijnen van Shiraz en Cabernet Sauvignon staan goed aangeschreven.

De meeste wijngaarden liggen op 400 tot 500m hoogte. Het klimaat is overwegend gematigd continentaal met lange warme zomerdagen en koele nachten. Deze dagelijkse temperatuur verschillen dragen bij aan de zuurgraad en de fruitige aroma’s. Verder profiteert ze van de warmere westenwind die vanuit de Spencer Golf afkomstig is. De bodem is gevarieerd met een mix van vruchtbare alluviale structuur, verweerde rotsen en kalksteen.

Watervale is een subregio in Clare Valley nabij de stad Watervale. Het is hier koeler dan in Clare Valley doordat het gebied wat meer gesloten is en de koudere wind van de Golf van Sint Vincent de temperatuur beïnvloed. Hiervan kan de Riesling zelfs nog meer profiteren. De bodem is hier meer opgebouwd uit kalkzandsteen.

Ook Polish Hill is geïdentificeerd als een subregio dankzij de gebroken leisteen die de bodem vormt waardoor de wijnen een goede reputatie gevestigd hebben.

Jim Barry Watervale Riesling 2022

Jim was een pionier in Clare Valley en was één van de eerste gekwalificeerde wijnmakers in de regio. De 32ha grote Florita wijngaard in Watervale kent ook een interessante historie. In 1946 stond hier Palomino aangeplant om Fino Sherry te maken. De wijngaard werd in 1962 opnieuw aangeplant met Riesling. Uiteindelijk kwam de wijngaard in 1986 in handen van Barry. De wijngaard staat aangeplant op glooiende heuvels met een ondiepe leemachtige bodem op een kalkhoudende siltsteen. Doordat er goede ventilatie is, is de kans op vorstschade verkleint. Inmiddels kent de wijngaard 50 jaar oude Riesling stokken, maar ook staat er Assyrtiko aanplant.

De wijn heeft aroma’s van limoen, grapefruit en witte bloemen. Dat gecombineerd met een ziltige ondertoon en iets van natte steen wat duidt op een mineraalrijke wijn. De wijn heeft een aangename verfrissende zuurgraad. En met een 12% alcoholpromillage levert dit een prettige wijn op dat heerlijk is als aperitief of bij pasta gerechten. 

Jim Barry Riesling Watervale

     

Adelaide Plains

Er waren ooit een aantal wijngaarden op de Plains ten zuiden van het stadscentrum van Adelaide, maar deze gebieden zijn nu bedekt met de voorstedelijke wildgroei van Adelaide. De wijnregio is opgezet in 1950 maar de GI toekenning kwam pas in 2002. De Adelaide Plains is een van de heetste en vlakste wijngebieden in South Australia, en kan worden vergeleken met de binnenlanden. Vandaar dat irrigatie van groot belang is. De zuidwestelijke wind vanaf de Golf van Sint Vincent is essentieel om de wijngaarden verkoeling te leveren.

Vooral Cabernet Sauvignon, Merlot, Chardonnay, Sauvignon Blanc en Colombard doen het hier uitstekend. Het wijnbouwgebied omvat bijna 600ha maar slechts 379ha is aangeplant. Alom vertegenwoordigd is de roodbruin leemachtig zand met kalksteen op diepere niveaus. Deze dragen de royale opbrengsten in het gebied.

Adelaide Hills

De Adelaide Hills ligt op 14 kilometer van de kust van Golf van St Vincent; de wind van deze baai heeft een temperend effect op het mediterrane klimaat van deze regio. Hierdoor is Adelaide Hills één van de koelste regio’s in South Australia is met een gemiddelde temperatuur van ongeveer 20.4C. Ze omvat bijna 4.000ha aan wijnbouwgebied waar 3.700ha van staat aangeplant. De regio is heuvelachtig met veel valleien. Met name op de noordelijke hellingen vinden we Cabernet Sauvignon die daar goed kan rijpen. Terwijl we ook Chardonnay, Sauvignon Blanc, Pinot Noir en Shiraz vinden.

De regio bestaat uit twee subregio’s, Lenswood en Piccadilly Valley. Lenswood is een opkomende regio voor koelklimaat wijnen. De temperatuur komt niet hoger dan 18C met een gemiddelde regenval van meer dan 1000mm per jaar. Door deze koele temperaturen ontstaat er een lange rijpingstijd wat goed is voor de aroma ontwikkeling. Tevens kent de regio een bodemopbouw van schist en ijzerrijk quartz wat de wijn een typische minerale structuur geeft. Dat is dan ook de reden voor een eigen geografische erkenning.

Piccadilly Valley gelegen nabij Adelaide is een gebied waar vooral mousserende wijn van Chardonnay en Pinot Noir gemaakt wordt.

Belangrijk Barossa zone

Barossa ontleent haar naam aan de Barrossa Ridge in Andalusië, Spanje. Dit was de plaats van een Britse overwinning op de Fransen tijdens de Napoleontische oorlogen. De voormalige adjudant van de zegevierende Britse commandant werd in 1836 benoemd tot Surveyor General van de nieuwe kolonie Zuid-Australië en noemde het gebied naar deze plek in Spanje, hoewel het verkeerd gespeld in de administratie werd opgenomen. Hoewel het grootste deel van de Australische wijnindustrie direct werd beïnvloed door de Britten, werd de Barossa Valley gevormd door de invloed van Duitse kolonisten die op de vlucht waren voor vervolging uit de Pruisische provincie Silezië (het huidige Polen).

Barosso zone

De zone Barossa kent 2 regio’s, Barossa Valley en Eden Valley. Daar waar Barossa warmer is met de nadruk op rode wijn, heeft Eden Valley door haar hoogte een koeler klimaat waar ook heel goede witte wijnen vandaan komen. Hier vinden we het kloppende hart van de kwaliteitswijnen uit Australië.

Barossa Valley

De wijnstreek Barossa Valley is een van de oudste en meest prestigieuze wijnproducerende regio’s van Australië. Het staat vooral bekend om haar Shiraz-wijnen. Het klimaat van het gebied is erg warm en droog met temperaturen die boven de 35C liggen. Terwijl gemiddelde temperatuur slechts 21.9C bedraagt. De subregio ligt in de vlakke vallei van North Para rivier met glooiende heuvels op een ondergrond van leemachtige klei en zand. De meeste witte wijnaanplantingen van het gebied (Chardonnay, Riesling en Semillon) bevinden zich op de hoger gelegen heuvelwanden rond de vallei, waar ze kunnen worden gekoeld door de zeebries. In de afgelopen tijd heeft het gebied enig succes geboekt met aanplant van Rhône-variëteiten, waaronder Grenache en Mourvèdre. Door het hete klimaat kunnen de druiven overrijp worden, waardoor de wijnmakers de schilweking moeten beperken om te voorkomen dat de tannine te strak wordt.

Shiraz uit Barossa Valley heeft de neiging om enkele van de krachtigste, smaakvolle wijnen te leveren. Barossa staat internationaal hoog aangeschreven. De typische Barossa Valley Shiraz draait om krachtig rijpe bramen-, gedroogde bessen- en mokka-aroma’s, samen met een vleugje tabak en een aardsheid. Vaak hebben deze wijnen ook aanzienlijke vlezige en zwarte peperaroma’s. Tannine is over het algemeen stevig, maar zacht. Het alcoholgehalte is van nature vrij hoog, beginnend met 14% -15%. Het bekend dat de top wijnen zich tientallen jaren kunnen ontwikkelen.

Hoewel Shiraz de steunpilaar van deze regio is, zult u ontdekken dat GSM- blends en Shiraz-Cabernet-blends vrij populair en over het algemeen van hoge kwaliteit zijn. Wijnhuizen produceren vaak blends om nog meer complexiteit in hun afgewerkte wijnen te plagen door verschillende smaakprofielen te combineren.

Als u op zoek bent naar wijn met een onvergetelijke smaak in Australië, is Barossa Valley een van de beste regio’s om te bezoeken, omdat het bekend staat om zijn uitgebalanceerde wijnen.

Eden Valley

In het zuidoosten van Barossa in de Mount Lofty Ranges vinden we Eden Valley en haar subzone High Eden. De regio is kleiner met haar 2.169ha aan wijngaarden. De hoogte (350-500m) maakt Eden een duidelijk koeler klimaat dan Barossa Valley, wat leidt tot een langer groeiseizoen en wijnen met een intense fruitsmaken. De zuurgraad van de wijnen is een belangrijke eigenschap voor houdbaarheid.

Shiraz uit dit gebied is iets eleganter (met verhoogde zuurgraad) met een algeheel delicater fruitprofiel en een grotere focus op hartige secundaire aroma’s. Een van de beroemdste single vineyard-wijnen van Australië is Henschke’s Hill of Grace met haar 140 jaar oude Shiraz wijnstokken is afkomstig uit Eden Valley. Het gebied produceert ook de meerderheid van de witte wijnen van de Barossa zone, waaronder een zeer gortdroge zuurgedreven Riesling en hoogwaardige, maar weelderige stijlen van Chardonnay. Eden Valley is een geduchte concurrent voor Clare Valley als het gaat om hoogwaardige Riesling. Deze wijnen zijn vergelijkbaar met de topwijnen uit Duitsland.

Western Australia wijn die geweldig is

Western Australia is de grootste staat van het land terwijl het één van de kleinste wijngebieden huisvest. Deze vind je in het uiterste zuidwesten en zuiden van deze staat vanaf de stad Perth tot het zuidelijkste punt. De noordelijke en oostelijke regionen van deze staat zijn veel te heet en droog om druiven voor goede wijnen te kunnen verbouwen. Hoewel in 2020 slechts ~2% van de Australische wijnen uit Western Australia komen vind je hier geweldig mooie wijn. Die ongeveer 20% van de kwaliteitswijnen uit Australië vormen.

Hoewel het qua breedtegraad, met 33 graden zuiderbreedte, ligt op dezelfde hoogte als Hunter Valley, lijkt het klimaat meer op dat van Bordeaux. Het is dan niet verwonderlijk dat de meest succesvolle druivensoorten dit weerspiegelen. Het is dus geen toeval dat veel wijnmakers uit dit gebied streven naar een meer Europese wijnstijl dan hun tegenhangers uit New South Wales en Zuid-Australië. Vooral Margaret River staat bekend om zijn meer evenwichtige, elegante wijnen, die contrasteren met de krachtige, fruitgedreven wijnen van de regio’s verder naar het oosten.

Geschiedenis

Het is allemaal begonnen in 1829 toen Thomas Waters het Swan district oprichtte. De eerste kennismaking met wijn productie gaat terug naar 1840 met het oprichten van Sandalford in de Swan Valley subregio door de eerste Surveyor General van West-Australië, John Septimus Roe. Het Swan district staat te boek als één van de heetste wijnbouwgebieden ter wereld. In 1967 werd Margaret River opgericht toen men zich realiseerde dat hier wijn van zeer hoge kwaliteit geproduceerd kan worden. Tot in de jaren 1970 lag de focus van wijnbouw in Swan Valley, maar is sindsdien afgenomen. Dit ten faveure van andere nieuwe zones die ontstonden dankzij klimaatveranderingen.

Zones

De hele staat Western Australia is onderverdeeld in vijf zones en negen regio’s, waarvan Margaret River de meest bekende is. De maritieme invloed van de Indische Oceaan is van groot belang welke leidt tot een langere rijping en ontwikkeling van interessante delicate wijnen.

De voornaamste druivenrassen zijn dus Chardonnay, Cabernet Sauvignon, Semillon, Sauvignon Blanc maar ook Merlot, Shiraz en Riesling zien hun populariteit stijgen.

Heet Eastern Plains, Inland and North of Western Australia

De Geografische Indicatie (GI) Eastern Plains, Inland and North of Western Australia is in 1996 in het leven geroepen. Hoewel zeer groot in omvang, zijn hier nagenoeg tot geen wijngaarden te vinden, simpelweg omdat het te warm en droog is.

In het zuidwestelijke puntje van Eastern Plains, Inland and North of Western Australia, nabij Lake Grace vinden we Walkers Hill Vineyard. Dit is de meest in het binnenland gelegen wijngaard van Western Australia. In 1995 ontdekten Bill en Angela Walker dat een stukje van hun land minder opbracht doordat er stukken ijzersteen in de grond zaten. Bill had reeds een passie voor wijn en besloot het stuk rijp te maken voor druivenstokken.  De eerste hectare wijnstokken geplant was Shiraz en de eerste jaargang werd geproduceerd in 1998. In de volgende 5 jaar plantte Bill nog een hectare Shiraz en ook een hectare Chardonnay. Inspanningen werden beloond, toen de 2002 Shiraz werd bekroond met een gouden medaille op de Mt Barker QANTAS Wine Awards. Vele prijzen volgden voor de Shiraz en de Chardonnay van dit estate.

Rode wijn uit Central Western Australia

Ingeklemd tussen de Eastern Plains, Inland and North of Western Australia in het oosten en de Greater Perth in het westen, vinden we Central Western Australia GI. Ook deze Geografische Indicatie is in 1996 in het leven geroepen. De focus ligt hier op rode wijn. De zone kent een semi-aride klimaat met hete zomers en minimale regenval. Hierdoor produceren de druiven volle krachtige wijnen met uitzonderlijke fruit aroma’s. De regio staat vooral bekend voor haar tarwe-aanplant. Maar er zijn hier een handvol wijngaarden te vinden waar vooral Cabernet Sauvignon en Shiraz staan aangeplant. Vooral de wijngaarden die dichter bij de wijngaarden van Greater Perth of South West Australia zones liggen hebben de neiging om de geweldig mooie wijnen waar Western Australia om bekend staat te evenaren.

Stedelijk Greater Perth

De zone Greater Perth, wat de naam al suggereert ligt rondom de stad Perth en omvat verschillende regio’s. Waarom deze zone zo ver naar het noorden uitstrekt is niet geheel duidelijk. De drie regio’s lijken zeer verschillende klimaten te hebben: de Swan Valley een droge, hete oven; de Perth Hills gedeeltelijk gekoeld door hoogte en helling; en het westelijke Peel wordt gematigd door de direct aangrenzende Indische Oceaan.

Historisch Swan district

Het Swan district ligt ten noorden van de stad Perth. Dit is waar alles begon. De zone kent een warm tot heet mediterraan klimaat. Maar kent verkoeling door de zuidwestelijke zeebries met de naam Fremantle Doctor. De regio is maar liefst 3.600km2 met 890ha aan wijngaarden. De belangrijkste druivensoorten zijn Chardonnay, Verdelho en Chenin Blanc. Daarnaast staan er ook Shiraz en Cabernet Sauvignon aangeplant. De bodems van het Swan District zijn typisch jonge alluviale bodems; zeer diep, met een uitstekend vochtvasthoudend vermogen. Bodemsoorten variëren sterk, van diep drainerend zand over kalksteen langs de kuststrook rond Wanneroo tot goed gedraineerde grindleem langs de randen van de Darling Scarp, diep rijke rode leem rond de Swan River. Op de lagere hellingen van de Darling Range ligt het zeer geschikte grindzand tot grindachtige zandleem boven bruin leem.

Ooit kwam bijna alle wijn van West-Australië van wijngaarden in het Swan District, maar het zijn nu de regio’s verder naar het zuiden, zoals Margaret River, die de productie domineren. Swan Valley wijngaarden zijn niet volledig verdwenen, maar de andere regio’s hebben een veel dramatischer uitbreiding gezien.

De Swan Valley vormt een subregio in de zuidoostelijke hoek van het bredere Swan District en wordt doorsneden door de Swan rivier. De bodem is hier overwegend alluviaal met grijs zand over klei in de Herne Hill-flats. De wijngaarden langs de rivier zijn in staat om hoge opbrengsten te produceren, waarbij de intense hitte en zonneschijn wijnen creëren die worden gekenmerkt door volheid van lichaam in plaats van complexiteit en verfijning. Doordat deze zone warmer is dan de andere zones typeren de wijnen zich door hun rijke fruit aroma’s met een hoger alcoholpercentage. Juist door die verzengende hitte, is het niet verwonderlijk dat ze hier tevens goede versterkte wijnen produceren van vooral Verdelho en Shiraz.

Boetiek wijn uit Perth Hills

Perth Hills is een Australisch wijngebied dat een lang dun gebied beslaat dat van noord naar zuid loopt, net landinwaarts van Perth. De regio loopt evenwijdig aan de Darling Scarp (of Darling Range), een helling die zich uitstrekt van de stad Bindoon in het noorden tot Serpentine 110 kilometer naar het zuiden. De regio omvat 120haa wijnbouwgebied en is verdeeld in vier verschillende subgebieden: Bickley Valley; Chittering Vallei; Serpentijn; en het Hill centre.

Wijnbouw is al meer dan honderd jaar een essentieel onderdeel van de agrarische sector in de regio. Desondanks vormt druiventeelt een niche in de grote sector. Echter de coöperatie Western Range Wines die de druiven opkoopt van een aantal wijngaarden kan hier verandering in brengen.

Genesteld in de Lower Chittering Valley, vormen de zacht glooiende heuvels een rustige achtergrond voor de talloze boomgaarden, boerderijen en wijngaarden die op de heuvels liggen. Gelegen tot 300 meter boven de zeespiegel, zijn het klimaat en de bodem van de Chittering-vallei heel anders dan die van nabijgelegen wijnbouwgebieden. Het klimaat is typisch mediterraan met koude, natte winters en warme, droge zomers.  Door de hitte en de vele zonneschijnuren doen vooral Cabernet Sauvignon, Merlot en Shiraz het hier bijzonder goed. Terwijl de koelere delen van Perth Hills in staat zijn uitmuntende Chardonnay en Semillon wijnen te produceren. Daarnaast vinden we hier Viognier, Tempranillo, Mourvèdre, Zinfandel en de onbekende Durif (een franse kruising tussen Peloursin en Syrah).

Onbekend Peel

Net ten zuiden van Perth vinden we Peel met zo’n 200ha aan wijnbouwgebied, waarvan er slechts 52ha zijn aangeplant. De eerste druiven zijn hier in 1857 aangeplant terwijl de eerste commerciële wijngaard pas in 1974 zijn aangeplant. Hoewel er inmiddels meerdere variëteiten te vinden zijn, blijft Shiraz het boegbeeld in de regio.

De regio heeft een continentaal klimaat met koele natte winters en hete droge zomers. Terwijl de meer landinwaarts gelegen gebieden en de hoger gelegen delen profijt hebben van de harde wind, hogere regenval en lichtelijk lagere temperatuur. De meren en dammen en tevens de Indische Oceaan in deze regio spelen een grote rol in het afkoelen van de wijngaarden en daarmee het rijpingsproces van de druiven. De bodemopbouw in het oostelijke deel van de Peel, met haar graniet en gravel, is heel anders dan die aan de kust. Deze omvat meer kalkzandsteen en klei.

Vooral de Chenin Blanc kan hier tot enorme hoogtes reiken qua smaak concentratie en kent een heel andere stijl dan die uit de Loire.

Kwaliteits wijnen uit South West Australia

Dit is de meest omvattende zone waar we tevens geweldig goede wijn uit Western Australia tegen komen. Het mediterraan klimaat en nabijheid van de Indische Oceaan biedt een bijna perfecte omstandigheid om druiven te delen.

De kenmerkende wijn van West-Australië is een blend van Sauvignon Blanc en zijn beroemde grasachtige Semillon. Deze klassieke witte Bordeaux-blend wordt terloops “SSB” of “SBS” genoemd, afhankelijk van de verhoudingen van elke variëteit, en is vaak de instapwijn waarop een producent wordt beoordeeld.

Opkomend Geographe

Net in het westen genieten de wijngaarden van Geographe van de koele, vrij drainerende eigenschappen van grindachtige kalksteen, die goed combineert met de koele maritieme bries die ‘s ochtends landinwaarts waait en’ s middags terug naar zee. Hier vind je interessante druivensoorten zoals Tempranillo en Nebbiolo naast de klassieke soorten als de fruitige Cabernet Sauvignon (vaak geblend met Merlot), Gamay, Shiraz, de citrusachtige Chardonnay en de SSB-blend.

Geographe heeft ongeveer 790ha aan wijngaarden en kent veel overeenkomsten met het zuidelijk gelegen Margaret River. Echter doordat er geen invloed is van de Antarctische Oceaan is het klimaat net iets warmer. Wat leidt tot krachtigere, meer fruitgedreven wijnstijlen. Het groeiseizoen is lang door de hoge luchtvochtigheid en de warme temperaturen die gematigd worden door de wind vanaf Indische Oceaan.

Europese wijnstijl in Margaret River

Margaret River ligt in het uiterste zuidwestelijke punt van Western Australia. Het is één van ’s werelds geografisch meest afgelegen wijngebieden. Het is tevens Australisch meest maritieme wijnregio in termen van regenval. Het vierkante schiereiland van de Margaret River wordt volledig gevormd door de Leeuwin-Naturaliste-bergkam. Dit is een lage graniet- en gneisformatie die bijna 100 kilometer tussen Cape Naturaliste en Cape Leeuwin loopt. Deze harde gesteentelagen zijn bedekt met laterietgronden, rijk aan sporenelementen zoals aluminium en ijzer (de laatste geven ze hun karakteristieke rode tint). De wijngaardoppervlakte beslaat maar liefst 5.700ha. Vooral Cabernet Sauvignon, Chardonnay en Sauvignon Blanc met Semillon staan aangeplant.

Het klimaat heeft veel weg van een droog jaar in Bordeaux. En dat merken we ook terug in de wijnstijl. Nog steeds staat Margaret River bekend om haar klassieke (lees Bordeauxachtige) Chardonnay en Cabernet Sauvignon wijnen , maar ook de unieke Semillon/Sauvignon Blanc blends. De Chardonnay van Margaret River is een krachtige volle wijn die zich karakteriseert door haar frisse rijpe fruit aroma’s met een goede zuurgraad.

Cullen Cabernet Sauvignon Merlot 2021

Eén van de meest bekende wineries uit Margaret River is waarschijnlijk wel Cullen Wineries. Deze wijn wordt aangeduid als de junior Diana Madeline, met de cabernet sauvignon druiven afkomstig van de Cullen Wines ‘old block’ cabernet sauvignon, 50 jaar geleden geplant in 1971. Het is een blend van 78% cabernet sauvignon, 19% merlot, 2% cabernet franc en 1% petit verdot. De druiven werden met de hand geoogst op de fruit- en bloemdagen van de biodynamische kalender en gedurende 10 – 26 dagen op schillen gefermenteerd met inheemse gisten. De malolactische gisting verliep op natuurlijke wijze. De wijn werd 7 maanden gerijpt in 30% nieuwe Franse eiken vaten.

Cullen Wines

De kleur is paars met een diepe intensiteit. In de neus vertoont de wijn een krachtige reeks ijzersteen, chocolade, kers, violet en moerbei. De fijne tannine omlijsten de volle structuur en fruitige blend. De wijn kan nog prima bewaard worden tot wel 30 jaar! Schenk deze wijn bij vleesgerechten als rund of lam. Tevens misstaat ze niet bij miso aubergine.

Bij interesse neem even contact met ons op.

Blackwood Valley

De opkomende Blackwood Valley-regio is de thuisbasis van enkele van de meest continentale of binnenlandse wijngaarden van West-Australië. Deze regio is misschien het best aan te duiden als “inland Margaret River”. Hoewel deze zich hooguit op 110 kilometer (70 mijl) van de kust van de Indische Oceaan bevinden. Sinds 1976 heeft de regio geprofiteerd van de favoriete bodem en klimatologische condities om wijn te verbouwen. Er staat ongeveer 450ha aangeplant door 15 wineries. De overheersende druivensoorten zijn Cabernet Sauvignon, Chardonnay, Sauvignon Blanc en Shiraz.

De Cabernet Sauvignon is de meest aangeplante druif, die meestal smaken van zwarte bessen en donkere chocolade vertoont. Shiraz-aanplant neemt toe en levert de verwachte specerij in de neus en het gehemelte. Chardonnay is rijk aan smaken van rijpe meloen en perzik. De Sauvignon Blanc is aromatisch met smaken van steenfruit, gras en citrus.

Bordeaux uit Manjimup

Gelegen in het hart van het zuidwesten van Western Australia tussen torenhoge bossen, geniet het kleine Manjimup een uitstekende reputatie. Van gewaardeerde dure truffels, een breed scala aan groente en fruit en natuurlijk wijn van hoge kwaliteit. Zand maakt geleidelijk plaats voor grindgronden in plaats van leem, hoewel ook losse löss wordt gevonden op de hogere hellingen. Manjimup is pas midden jaren 70 ontdekt als een wijnregio. Er zijn inmiddels ongeveer 150ha aan wijngaarden met overwegend Cabernet Sauvignon, Merlot, Chardonnay en Verdelho. De regio heeft ongeveer dezelfde gemiddelde temperatuur en zonuren als Bordeaux. Vandaar dat de klassieke Bordeaux-blend  ook geen verrassing is hier. Deze geven een zeer elegante en aantrekkelijke wijnen.

Manjimup ligt hoger dan Margaret River en is daardoor meer continentaal, ondanks de invloed van de Indische en Zuidelijke Oceanen. De meer gelijkmatige temperaturen tijdens de rijpingsperiode zorgen voor intense fruitsmaken in de druiven. De rode, grindachtige leem, ontstaan door de erosie van de Warren-rivier, is wat Manjimup het duidelijkst onderscheidt van zijn buren. De oorzaak ligt in een oud granieten bed, vergelijkbaar met dat van de Leeuwin-Naturaliste-bergkam in Margaret River. Dit wordt bedekt door een laag wat rijk aan ijzer en aluminium is, waarvan de oxidatie verantwoordelijk is voor de rossige tint van lokale bodems.

Ongebruikelijk Pinot Noir in Pemberton

Hoewel begin jaren 80 van de vorige eeuw de eerste commerciële aanplant geschiedde, waren de wijnboeren opgelucht toen in 2016 Pemberton gescheiden werd van Manjimup en doorging onder een eigen geografische indicatie. Dit is veruit wel de grotere geografische indicatie van de twee met maar liefst 466ha.

Het klimaat is hier, net als in Margaret River, gematigd door de aanwezigheid van de Indische Oceaan en de Zuidelijke (Antarctische) Oceaan. Pinot Noir is succesvol in de donkere koele bodems van Pemberton dan de rode warmere bodems van Manjimup. Ook Chardonnay blijkt het hier zeer goed te doen en levert rijke aromatische witte wijnen. Die vaak op eiken hout rijpen voor meer complexe aroma’s. Een recente ontwikkeling is Merlot van topkwaliteit.

Great Southern District

Het grootste wijngebied in Western Australia, Great Southern, heeft een spanningswijdte van maar liefst 200km. Het omvat diverse soorten terroir en is de koelste zone van de staat. Vandaar dat hier ook diverse subzones te vinden zijn; Albany, Denmark, Frankland River, Mount Barker en Porongurup. Over het algemeen kan je de bodemopbouw vergelijken met die van Margaret River met grind of zandleem als deklaag met diepere gneis en graniet. Ook de rivieren die het gebied doorsnijden spelen van groot belang. Naast het afbakenen van de verschillende subregio’s verschaft het ook de nodige irrigatiewater.

Riesling is de specialiteit van Great Southern met een frisse citrusachtige stijl die vergelijkbaar is met de Riesling uit Clare en Eden Valley. Ook Pinot Noir levert zeer goede wijnen, naast de “reguliere” Cabernet Sauvignon, Shiraz en Chardonnay.

Great Southern
Bron: https://winewa.asn.au/great-southern
Frankland River

Deze subregio grenst in het noordwesten aan Manjimup en omvat 1.600ha aan wijngaarden. Dat maakt deze subregio de meest productieve regio van Great Southern. De eerste wijngaarden zijn aangeplant in 1967 en zijn daarmee één van de oudste in Western Australia. De subregio kenmerkt zich door haar alluviale bodem zoals uiterwaarden en valleien met gemengde klei en grind. Doordat de meeste wijngaarden op 150-300m hoogte liggen is de wijnstijl meer gefocust op koel klimaat. Hoewel er een mediterraan klimaat heerst. Dit wordt gekoeld door de zeebries.

Riesling is ongetwijfeld de specialiteit van het gebied met frisse stijlen die zich profileren ten opzichte van de meer diesel-kerosine aroma’s van de warme noordelijke regio’s. De koele nachten en minerale bodems zijn de drijfveer achter deze frisse stijl. Andere druivensoorten zijn  Chardonnay, Pinot Noir, Cabernet Sauvignon en Shiraz.

Mount Barker

In het hart van Great Southern ligt het kleine Mount Barker. Er zijn hier een aantal kleine, door een familie gerunde wijnhuizen, maar er is ook een groeiende interesse van grotere bedrijven die graag een uniek ‘Mount Barker’-element aan hun wijnportfolio’s willen toevoegen. Het gebied wordt over het algemeen beschouwd als de geboorteplaats van de moderne wijnindustrie van West-Australië in de jaren 1960. Het klimaat is mediterraan dat gekoeld wordt door de Zuidelijke Oceaan. De wijngaarden liggen rond de Mount Barker op 150 tot 300m hoogte. De regio onderscheidt zich ook door zijn vrij drainerende grindleemgrondsoorten met lateriet- en granietafzettingen. Lokaal bekend als “Marri”, deze bodems zijn laag in vruchtbaarheid, wat helpt bij het beheer van opbrengsten en druivenkwaliteit.

Mount Barker heeft slechts een relatief kleine output van wijn elke jaargang, maar staat bekend om de hoge kwaliteit van zijn koelklimaatvariaties: Riesling, Chardonnay en Pinot Noir.

Albany

In het zuiden van Mount Barker ligt Albany. Hier vinden we vooral kleine familiebedrijven met een sterke trend naar biologische en biodynamische productie. Verspreid over de regio vinden we 70ha aan wijngaarden. De stijl van de meeste Albany-wijnen is relatief ingetogen, dankzij een breed mediterraan klimaat met natte, koele winters en warme, droge zomers. Er is een grote maritieme invloed in het gebied waarbij de zachte zeewind bekend staat onder de naam Albany Doctor. Geen van de Albany wijngaarden liggen meer dan 40 kilometer van de kust.

Albany staat bekend om zijn Riesling, Chardonnay, Sauvignon Blanc en (op bepaalde locaties) Pinot Noir.

Porongurup

Er zijn een aantal kleine, door een familie gerunde wijnhuizen in Porongurup, allemaal binnen een paar kilometer van deze oude heuvels. Hun bodems hebben ook sporen van gneis en graniet, waardoor dit gebied zich onderscheidt van zijn buren, Albany en Mount Barker. De meeste Porongurup-wijn is vrij terughoudend in stijl, vooral ten opzichte van die uit de warmere gebieden in het noorden, zoals Peel. Dit is deels te wijten aan het mediterrane klimaat, gematigd door de nabijheid van de Zuidelijke Oceaan. Ook de hoogte tot 300m speelt een grote rol. Dit draagt bij doordat een laag warme lucht in de wijngaarden boven de dichte koudere lucht op de lagere valleibodem kan zitten, waardoor het risico op vorst wordt verkleind en het groeiseizoen verlengd.

De belangrijkste druivenrassen zijn Riesling, Chardonnay en Pinot Noir.

Denmark

Aan de kustlijn van de Zuidelijke Oceaan ligt Denmark. De wijngaarden liggen maximaal op 16km van de kust. Dankzij het nabijgelegen Porongurup is de bodem bezaaid met gneis en granietafzetting. Ook de kleiafzetting in de bodem is van groot belang voor de wortelstokken om voldoende toegang te hebben tot water. Het beheer is hier gericht om geen irrigatie toe te passen. De stijl van de meeste Deense wijnen is relatief ingetogen, dankzij een mediterraan klimaat, vergelijkbaar met dat van Margaret River, hoewel met iets minder regenval. Wijngaarden ervaren meestal koele, natte winters en warme, droge zomers met lage nachttemperaturen die een langer groeiseizoen mogelijk maken.

Door de iets hogere temperaturen zijn vooral Cabernet Sauvignon, Shiraz en Merlot populair.

West Australian South East Coastal

Het Centraal West-Australië richt zich meer op graan dan op wijn. Ondanks de grootte van de regio, is er slechts één winery; de Dalyup River Estate die in 1987 is opgericht. Het ligt erg afgelegen in de Dalyup River Valley en heeft slechts 3ha waar Cabernet Sauvignon, Merlot, Shiraz, Sauvignon Blanc en Chardonnay staan aangeplant.

Mooi Tejo en versterkte Setúbal

Na een aantal interessante feitjes en update over de wijnen van Bordeaux en Duitsland, gaan we weer verder met de verdieping van Portugal. Na Lissabon gaan we naar het oosten en zuiden en komen we in mooi Tejo en Setúbal terecht waar interessante versterkte wijn vandaan komt.

Veelzijdig Tejo

Tejo ligt in centraal Portugal en draagt de naam Vinho Regional (VR) Tejo sinds 2009. Daarvoor was het bekend onder de naam Ribatejo. Overigens VR staat gelijk aan het Franse IGP ofwel Vin de France. De betere wijnen mogen ook de classificatie Do Tejo DOC dragen.

In tegenstelling tot alle andere wijngebieden van Portugal, is Tejo de enige die niet aan de oceaan grenst. Echter de rivier de Tejo (de Taag) waar de regio haar naam aan dankt, heeft grote invloeden. De wijngaarden vinden we dan ook langs de rivier. De alluviale bodem is bijzonder vruchtbaar en lange tijd belangrijk voor de groente en fruit opbrengsten voor de lokale bevolking. Overigens gaat wijnbouw terug naar de Romeinse tijd. Echter pas vanaf 1170 wordt melding gemaakt van wijn uit deze regio.  De wijn heeft zich lange tijd gekenmerkt door geen invloeden van buiten de regio. Tot de toetreding van Portugal tot de EU, waarna met name Franse invloeden hun intrede deden.

Klimaat en geologie

Mooi Tejo DOC regio

Mede omdat de rivier een verbinding is tussen Madrid en Lissabon, is deze regio altijd al één rijke regio’s van Portugal geweest. Hierdoor ontstond er reeds vroeg een levendige handel in onder andere wijn. Maar ook is Tejo bij uitstek de regio waar veel kurkeiken staan aangeplant, belangrijk voor de kurken op de wijnflessen.

Door het droge klimaat kent de regio weinig last van plagen en schimmels. Zoals reeds aangegeven, matigt de rivier het klimaat en levert de broodnodige irrigatie.

Charneca

Ook Charneca, ten zuiden van de rivier dat Chamusca, Almeirim en Coruche omvat,  is een droog vlak gebied op arme zandgrond. Doordat de wijnstokken diep moeten reiken, levert het prestigeuze wijnen op. De hogere temperaturen stimuleren de druiven om sneller te rijpen dan in de rest van de Tejo regio. De subregio’s omvatten vooral witte druivensoorten.

Bairra

De kwaliteitswijnen vinden we in de iets hoger gelegen gebieden in de regio Bairro ten noorden van de rivier de Tejo. Dit omvat de subregio’s Tomar, Santarem, Cartaxo en het noordelijke deel van Chamusca. De hooglanden bestaan uit glooiende hellingen en uitgestrekte vlaktes die rijk zijn aan kalksteen en kleigrond die goed water doorlaten. Verder naar het noorden vertoont de bodem schist zodat de wijnstokken dieper moeten rijken. Deze wijnen tonen gelijkenissen met de wijnen uit Lissabon.

Campo

De lager gelegen wijngaarden in de regio Campo, profiteren van deze irrigatie wat vervolgens ook overvloedige opbrengsten kan opleveren. Campo strekt zich uit in een smalle strook langs beide zijden van de rivier. Tejo neemt daarom plek 2 in van de gebieden in Portugal die de hoogste opbrengsten opleveren. Dit zijn de wijnen waar het draait om kwantiteit en niet kwaliteit. De wijngaarden zijn vooral in handen van coöperaties.

Wijnen

In Tejo vinden we vooral rode wijnen van traditionele rassen als Touriga Nacional, Trincadeira, Castelão en Aragonês. De enkele witte wijnen zijn gemaakt van Fernão Pires en Arinto. Echter internationale rassen als Syrah en Cabernet Sauvignon nemen een toevlucht. Deze worden vooral in blends toegepast. Hoewel er maar liefst 90 verschillende druivenrassen zijn toegestaan, ligt de nadruk op elegante wijnen en dus niet te zwaar.

In Tejo delen wijnhuizen het land met oude dorpjes, olijfgaarden en kurkbomen. Elk vertellen hun unieke verhaal en stijl, gecreëerd door het gemeenschappelijke doel om hoogwaardige wijnen vorot te brengen die uitdrukking aan het terroir geven. Één van de unieke eigenschappen zijn de voetstappen (druiven pletten en stampen met de voeten), gemeenschapsoogst (lokale vrouwen die de druiven met de hand plukken terwijl traditionele liederen gezongen worden) en de kurkafsluiting.

Quinta do Casal Monteiro

Quinta do Casal Monteiro is een wijnhuis dat reeds 150 jaar opereert als familiebedrijf. De druivenstokken staan aangeplant op zand- en kleibodem die geschikt is voor het voortbrengen van kwaliteitswijnen.

Quinta do Casal Monteiro blend

Zo ook deze rode veganistische blend van 40% Touriga Nacional, 30% Syrah en 30% Merlot. De wijn is zelfs bekroond met 85 punten Parker. De robijnrode wijn heeft een gemiddelde tot diepe kleurintensiteit. De wijn is heerlijk rond en vol van smaak. Met aroma’s van kersen en rood fruit. De wijn heeft een mooie balans en een structuur waardoor je deze wijn naast verschillende gerechten kan serveren. Tannine is mooi gerijpt en de afdronk is soepel en evenwichtig. Drink deze wijn bij vleesgerechten als lam, kalf. Maar ook vegetarische gerechten, vooral met paprika, salades.

Deze witte harmonieuze wijn van 50% Arinto en 50% Fernão Pires is ook een vegan wijn. Met aroma’s van appel en steenfruit zoals perzik. De prettige zuurgraad en gemiddeld alcohol levert een wijn op die een prettig balans en mondgevoel kent. De wijn heeft een lange afdronk.

Geniet van deze veelzijdige wijn bij visgerechten, (vis)pasta of salades. Maar ook gevogelte, of lamsvlees en zachte kazen is deze wijn bijzonder verrassend.

Quinta do Casal Monteiro Arinto Fernão Pires

Wanneer u interesse heeft in deze wijnen, neem even contact op en wij sturen u een offerte.

 Setúbal

Versterkte wijn uit Setúbal DOC

Direct ten zuidoosten van Lissabon vinden we het schiereiland Setúbal met haar versterkte wijn gelegen aan de overkant van de monding van de Tejo die mooi de Atlantische Oceaan opzoekt. Het terroir varieert van zanderige kustvlakte tot de steile kalkrijke Serra Arribida heuvels. De belangrijkste rivier is de Sado. Er zijn twee DOC-titels en één IGP. In het noordelijke deel van de regio vinden we de twee DOC’s die beiden een andere wijnstijl hanteren.

Palmela DOC

In het noordoosten vinden we Palmela DOC, gelegen rondom de gelijknamige stad. De DOC gaat tot de stad Setúbal en overlapt dus de andere DOC grenzen. Palmela heeft eerst indruk gemaakt met haar licht zoete witte wijnen van Muscat druiven. Echter in recente jaren is de focus verschoven naar rode en droge witte tafelwijnen en ook naar kwaliteitswijnen.

De regio is een zacht glooiend gebied dat overwegend uit kalk, zandsteen en leem bestaat. Vooral de hoger gelegen wijngaarden produceren mooie kwaliteitswijnen. Terwijl de lager gelegen gebieden op vooral zandbodems de tafelwijnen voortbrengen.

De DOC mag alle soorten wijn voortbrengen, waarbij mousserende wijn 9 maanden moet rijpen. De rode druivenrassen zijn vooral Castelão (min 67%), Cabernet Sauvignon en Bastardo. De witte druivenrassen zijn onder andere Arinto, Fernão Pires en Moscatel de Setúbal. De Castelão Frances is de belangrijkste druivensoort en deze bevindt zich vooral op de diepe arme zandgronden. Aangezien dit de enige plaats is waar deze druivensoort tot goede rijping kan komen door het warme zeeklimaat. De rode wijnen uit Palmela DOC staan bekend om hun balans, rijpe tannine en kersen karakter.

Setúbal DOC

Setúbal DOC staat bekend om haar versterkte wijnen. Natuurlijk zijn deze wijnen niet vergelijkbaar met de port-wijnen. En een ander groot verschil zit in de gebruikte druivenrassen. Setúbal gebruikt bijna uitsluitend Moscatel de Setúbal (ofwel Muscat d’Alexandrie).

Het klimaat is mediterraan met warme droge zomers en regenval vooral in de koelere wintermaanden. De nabijheid van de Atlantische Oceaan levert de nodige vochtigheid op en ook de broodnodige luchtstroom om de wijngaarden te vrijwaren van meeldauw.

Zoals gebruikelijk bij het maken van versterkte wijn, voegt men alcohol toe om de vergisting voortijdig te stoppen om zo de suikers te behouden (Mutage). Vervolgens rijpt de wijn in houten vaten. In Setúbal voegen de wijnmakers de overgebleven druivenschillen van de zeer aromatische Moscatel toe. Om vervolgens de wijn met de schillen gedurende 6 maanden te laten weken. Dit geeft de Moscatel de Setúbal haar typerende intense bloemige aroma. Vervolgens rijpt de wijn nog 4 tot 5 jaar op vat. De wijn verkrijgt dan haar oranje tint en haar ingedroogde karakter.

Leuk weetje is dat Lodewijk XIV (de zonnekoning) een voorliefde had voor deze zoete wijnen. Daarnaast werden deze wijnen vroeger veelvuldig naar Brazilië geëxporteerd. De wijn die daar niet werd verkocht keerde terug. Doordat ze bloot werden gesteld aan de hoge temperaturen bemerkte men bij het lossen dat de wijn geconcentreerder en soepeler was geworden. Deze wijnen staan bekend als torna-viagem (“terugreis”).

VR Peninsula de Setúbal

Tot 2008 heette de regio VR Terras do Sado, wat Land van de Rivier de Sado betekent. Hier vinden we ongeveer 20.000ha aan wijngaarden. Het zijn vooral blends die hier domineren. De witte wijn moet tenminste voor 50% te bestaan uit Arinto, Chardonnay, Fernão Pires, Malvasia Fina, Moscatel de Setúbal of Roupeiro (Syrah). De rode wijn moet voor tenminste 50% te bestaan uit Aragonez (Tempranillo), Cabernet Sauvignon, Merlot, Moscatel Roxxo, Castelão Frances, Trincadeira Preta en Touriga Nacional.

Verrassend IGP Charentais-St Sornin

Na de kennismaking met IGP Charentais vorige week, hebben we nogmaals kunnen genieten van een lokale wijnproeverij. Cave du St Sornin. Onder de rook van Angoulème  aan de rand van het gebied waar Cognac vandaan komt, vinden we IGP Charentais. Maar hier vinden we ook IGP Charentais-St Sornin, wat uniek en verrassend te noemen valt. Omdat dit slechts één specifieke wijngaard betreft gelegen nabij het dorp Saint Sornin. De belangrijkste toegestane druivenrassen zijn Gamay Noir en Cabernet Franc die hier uitstekend tot rijping kunnen komen.

De oorsprong van deze IGP Charentais-St Sornin is heel verrassend. De wijnbouwers hadden zich verenigt in een coöperatie. Die op haar beurt aangekocht was door Océalia, een groep die zich heeft gespecialiseerd in wijnproductie in de regio’s Poitou-Charentes, Limousin en Dordogne. Toen deze de handdoek in de ring wilde gooien, veroorzaakte dat veel onrust in de streek. De wijnhandelaar M. Jacques Soulat wilde vervolgens het wijnhuis Saint Sornin overnemen in samenwerking met M. Olivier Puck die tevens wijnmaker van het domaine Maverlan is. Dit ligt iets noordoostelijker van Saint Sornin in Yvrac-et-Malleyrand.

Deze wijngaard was de enige die binnen de zonering van IGP Charentais-St Sornin valt en sinds 2020 brengt Cave du St Sornin weer wijn onder dit label op de markt, voor het eerst in 10 jaar. De wijngaard profiteert van een Aquitanisch zeeklimaat met een kleibodem bezaait met kalksteen. Dit levert daarom ook deze specifieke mineraalachtige wijnen op die je meer in de Charentais tegen komt.

Ik had de eer om kennis te maken met de heer Jacques Soulat en werd getrakteerd op een leuke leerzame wijnproeverij.

Le vin du Coin Sauvignon Blanc

IGP Charentais Sauvignon Blanc

Deze wijn van 100% Sauvignon Blanc is gelabeld als IGP Charentais. Het is een zuivere witte wijn, lichte intensiteit en bleekgeel van kleur met een groene tint. De neus is daarentegen expressief. Vol van witte bloesem, een beetje meloen op een ondertoon van grassen. De wijn is zeker nog in ontwikkeling.

In de mond bespeur je een verfijnde zuurgraad De body is prettig aangenaam, niet te zwaar ondanks haar 14% alcohol wat aan de hoge kant is. De intensiteit is gemiddeld waarbij het balans tussen zuur en fruit zeer prettig aanvoelt. De aroma’s zijn vooral primair fruit; witte bloesem, meloen en een beetje ananas. De afdronk is langer dan verwacht, gedragen door de zuren.

Kortom de wijn is van zeer goede kwaliteit met een verfijnd balans. De verfrissende lengte is aangenaam in de mond en intensiteit van de neus is expressief terwijl deze in de mond bijzonder aangenaam is. De wijn is niet complex, maar dat is ook zeker nooit de bedoeling geweest van deze fruitige wijn. Geniet van deze wijn op een zomers terras of als apéritief.

Le vin du Coin Rosé

IGP Charentais Rose

De rosé van Soulat-Puck is één van 100% Merlot en komt ook als IGP Charentais op de markt. De zuiver zalmroze wijn heeft een gemiddelde kleurintensiteit. In de neus is de intensiteit gemiddeld met de nadruk op rood fruit (aardbeien en frambozen). Wanneer je een slok neemt blijft dit primaire fruit de overhand geven terwijl er een mineraalachtige toon in te bespeuren valt. Qua intensiteit valt dit echter reuze mee. De wijn is wat hoger in haar zuurgraad wat daarmee de wijn licht uit balans brengt. De tannine is nauwelijks te bespeuren terwijl de afdronk snel afvlakt. Het alcohol percentage is met 13% gemiddeld.

Zoals aangegeven is de wijn licht uit balans, de zuren nemen de overhand boven het fruit wat erg jammer is. De lengte is kort terwijl de intensiteit gemiddeld is. Het is zeker geen complexe wijn. Dit is echt een top borrelwijn op een warme zomerse middag.

Petit Sapiens 2020

IGP Charentais-St Sornin Petit Sapiens

De Petit Sapiens is een blend van Cabernet Franc en Gamay, ieder ongeveer 50%. Deze wordt gebotteld als IGP Charentais-St Sornin. De druiven worden met de hand geoogst. En rijpt ongeveer 12 maanden in op 3 jaar oude vaten. Er worden slechts 7.000 flessen geproduceerd.

De wijn is diep robijnrood. De neus is gemiddeld intens met primaire aroma’s van zwart fruit zoals bramen en zwarte bessen. Het is nog een jonge wijn die zeker nog verdere ontwikkeling behoeft. In de mond valt de stroeve tannine direct op. Het alcohol percentage en smaak intensiteit zijn gemiddeld. De body is bovengemiddeld. De primaire aroma’s concentreren zich rondom het zwarte fruit palet met een lichte vanille toon door de houtrijping. De afdronk is gemiddeld maar wordt ook overheerst door de tannine.

Het is een goede wijn die nog wat verdere flesrijping nodig heeft om de tannine verder te integreren. Dit is één van de eerste wijnen die onder IGP Charentais-St Sornin op de markt is gebracht en mag ook zeker het ruige, hoekige landschap en samenleving benadrukken. En is absoluut een wijn waarbij een stevig stuk vlees niet misstaat.

Verrassend Sapiens 2020 IGP Charentais-St Sornin

De eerste wijn is Sapiens. Een blend van Cabernet Franc en Gamay, maar dan 30/70 verhouding. En dat verschil proef je duidelijk! Verder is deze met de hand geplukte druiven gerijpt in 2 jaar oude vaten. Wat ook sterk naar voren komt in de structuur en het verouderingspotentieel. De productie is beperkt tot slechts 6.400 flessen.

Verrassend Sapiens IGP Charentais-St Sornin

De wijn is ook diep robijnrood. Wanneer je de wijn walst en ruikt, komen de geuren van vanille en rood en zwart fruit je reeds tegemoet. Qua intensiteit zou ik de wijn beoordelen als bovengemiddeld. De wijn is in ontwikkeling en kan zeker nog verder rijpen.

Bij de eerste slok valt het op hoe mooi de balans is tussen de frisse zuren, de tannine en de alcohol. Het grotere aandeel Gamay speelt een duidelijk rol om de wijn een meer ronde body te geven. Het primaire fruit van frambozen, bramen en zwarte bessen wordt ondersteund door een lichte houttoets en een beetje vettigheid van de malolactische vergisting. De afdronk is bijzonder aangenaam en langdurend.

Deze wijn is van zeer goede kwaliteit met een geweldige balans tussen de gemiddelde zuren, de afgeronde tannine en de gemiddelde alcohol percentage van 14%. De lengte is lang waarbij de zuren en het primaire fruit zich afwisselen. De intensiteit is gemiddeld en de wijn heeft een lichte complexiteit vanwege de houtrijping en malo-omzetting.

Conclusie

De Sauvignon is een erg mooie wijn. En in vergelijking met die van de 40km westelijk gelegen wijn van Pascal Gonthier, ervaar ik de wijn van Saint Sornin als een rijkere meer evenwichtige wijn. Waarschijnlijk brengt de meer oostelijke ligging toch net iets meer warmte wat tot uitdrukking komt in deze wijn.

De rennende mannen op de Sapiens serie is een leuke knipoog naar het rijke prehistorische verleden van de Tardoire-vallei. De Sapiens steekt duidelijk met kop en schouders boven de Petit Sapiens uit. Deze wijn moet echter wel even gedecanteerd (gelucht) worden voordat je de wijn inschenkt.

Al met al kan je wel stellen dat de Sauvignon een heerlijke aromatische wijn is. Maar de Sapien IGP Charentais-St Sornin is zeker verrassend te noemen. Een zeer goede kwaliteitswijn uit een relatief onbekende regio.

Verrassend mooie wijnen uit onbekend Zwitserland

Wie Zwitserland zegt, denkt aan bergen, kaas(fondue), maar ook bankgeheim en neutraliteit. Maar verrassend mooie wijnen? Dat is niet waar je het eerste aan denkt. En toch is dat vreemd. Zwitserland is omring door wijngebieden; de Jura en Savoie in het oosten, Baden in het noorden, Vorarlberg in het oosten en natuurlijk Trentino Alto Adige in het zuiden. Daarnaast hoort bij hét nationale gerecht, kaasfondue, vanzelfsprekend ook een mooie (witte) wijn. Maar hoe komt het dat de verrassend mooie wijnen uit Zwitserland zo onbekend zijn? Laten we maar zeggen dat de Zwitsers meer geheimen voor zich houden. Slechts 2% van de wijn wordt geëxporteerd en dan eigenlijk alleen naar Duitsland. Daarnaast is Zwitserse wijn, net als zoveel Zwitserse producten, prijzig waardoor interesse snel naar andere wijnen uitgaat.

Verrassend mooie wijnen uit Onbekend Zwitserland

Tot 2006 mochten Zwitserse wijnhandelaren, de wijn blenden met internationale wijnen. En dat maakt wijn natuurlijk ook niet populair in het buitenland. Sindsdien ondergaat de wijn productie een enorme revolutie. Hoewel Zwitserland geen onderdeel van de EU en dus niet ondergeschikt is aan de wijn wetgeving van de EU, zie je toch dat ze dezelfde kant op bewegen. Inmiddels heeft Zwitserland haar eigen appellation contrôlée.

Behoud van kwaliteit

Lang had Zwitserland geen kwaliteit keurmerk. Wijnen werden gelabeld met de naam van het dorp of de wijngaard. Onder vermelding van de druivenvariëteit of gebruik te maken van een merknaam. In de jaren 80 van de vorige eeuw kwam daar een ommekeer in. Het Kanton van Genève begon met de invoering van een appellation contrôlée en de andere kantons volgden.

In 2010 publiceerde de OFAC (Zwitserse federale landbouwbureau) een lijst met 800 oorsprongsbenamingen en geografische aanduidingen. Dit is in overeenstemming met de Europese richtlijnen en lijkt erg op het Franse systeem.

Geschiedenis van Zwitserse wijn

Zoals inmiddels wel te verwachten is, gaat ook in Zwitserland de wijngeschiedenis terug naar de Romeinse tijd. Maar zelfs ver daarvoor is bewijs gevonden. Men vermoed tot 800 voor Christus toen de Kelten over het land heersten.

De oudste geregistreerde fles, gemaakt in keramiek, werd gevonden in de buurt van Sembrancher (Wallis), in een Keltisch graf van een dame uit de 2e eeuw voor Christus. Een inscriptie op de fles geeft aan dat er wijn in zat. Rond de jaren 150 voor Christus, in het Keltische tijdperk, boden de mensen in Wallis wijn aan de doden aan, en waarschijnlijk dronken ze ook dezelfde wijn. Na een eeuw verschenen ook de Romeinse amforen.

Feitjes en weetjes

Zwitserland kent maar liefst 252 druivenrassen met een 57%/43% verdeling tussen rood en wit. De belangrijkste rassen zijn Pinot Noir (27%), Gamay en Merlot (beiden 8%), de nationale druif Chasselas (25%) en Müller Thurgau.

Wat heeft voetballer Zinedine Zidane gemeen met de Dalai Lama?

Hier vind je de kleinste wijngaard ter wereld; Saillon is slechts 1.6m2 en in eigendom van niemand minder dan de Dalai Lama. En Zizou helpt hem met het plukken van de druiven. Mooier kan het niet!

Hoogste wijngaard van Europa

Lang is aangenomen dat dit onbekende wijnland de hoogst gelegen wijngaard bezit.  In Wallis ligt de Visperterminen. Hier op 1.100m hoogte zouden de hoogste gelegen wijngaarden van Europa liggen.

Helaas is dit inmiddels achterhaald, inmiddels is in Saalbach Hinterglemm (Oostenrijk) een wijngaard in 2019 aangeplant op 1.200m hoogte. Dit jaar (2022) verwachten we te kunnen genieten van de eerste wijnen.

Ook net aan de andere kant van de grens, ten zuiden van Visperterminen, vinden we Morgex, waar blijkbaar enkele wijnstokken zelfs op 1.210m staan. Overigens beweren de Zwitsers dat ook zij “enkele stokken op 1.300m kunnen vinden”! En blijkbaar is in 2010 op de westelijke helling van de Etna een 200 jaar oude wijngaard ontdekt op maar liefst 1.300m hoogte; de Vigna del Bosco.

Maar dat neemt niet weg dat wijngaarden op deze hoogten eerder uitzondering dan regel zijn. Ondanks de zeer lastige bereikbaarheid, kunnen wijngaarden rekenen op droge, schone lucht, zonnige dagen en frisse nachten. Deze omstandigheden beperken schimmels en ziekten en bevorderen de rijpheid met behoud van de frisheid.

Smaakprofiel

Zwitserse witte wijnen smaken heel anders dan die van bijvoorbeeld Duitsland of Oostenrijk. Zwitserse wijnmakers passen routinematig een tweede verzachtende malolactische gisting toe, zodat de wijnen een lagere zuurgraad lijken te hebben. Tevens zijn er wijnmakers die de alcohol verhogen door chaptalisatie toe te passen. Hierdoor smaakt witte wijn minder scherp en dun dan dat je zou verwachten van wijn uit een continentaal klimaat en van grote hoogte. Waarschijnlijk zal klimaatverandering chaptalisatie overbodig maken. Voor de steeds modieuzere rode wijnen is Pinot Noir (ook bekend als Blauburgunder of Clevener) de dominante variëteit en wordt overal geteeld, behalve in de zuidelijke regio Ticino, waar Merlot populairder is.

Tot slot

Volgende week gaan we dieper in op de verschillende regio’s. Maar sta de volgende keer eens stil bij deze verrassend mooie wijnen wanneer je Zwitserland doorkruist dat onbekend staat om haar wijnen.

Het vergeten SudOuest met haar robuuste wijnen

Tussen Bordeaux en Bergerac aan de noordkant en de Pyreneeën en Spanje aan de zuidkant ligt de grote regio “Zuidwest Frankrijk” of SudOuest. Hier staan wijngaarden naast weelderige bossen en is wijn en wijnmaken en levenswijze. Hier liggen wijngaarden die in Frankrijk grote faam genieten, maar in het buitenland minder bekend zijn. Hele mooie robuuste wijnen uit het vergeten SudOuest die zeker de moeite waard zijn om te ontdekken.

vergeten SudOuest

Met zo’n 50,000ha is dit het 5e grootste wijnbouwgebied in Frankrijk. Wat opvalt ten opzichte van alle andere wijnbouwgebieden in Frankrijk is dat het Sud-Ouest een gebied is dat erg versplinterd is.  Er is geen één groot aaneengesloten gebied, maar allemaal kleine wijngebiedjes met ieder haar eigen karakteristiek. Daar waar de wijngebieden in het noorden toch vaak de druivensoorten uit Bordeaux gebruiken, zie je in de meer zuidelijke gebieden lokale druivenrassen zoals Manseng, Fer-Servadou, Tannat (bekend als de lokale druif van Uruguay) en Négrette. Tevens wordt hier veel geïnvesteerd in de ontwikkeling van nieuwe inheemse druivensoorten.

De regio kan grofweg worden opgedeeld in drie regio’s; Aveyron, Garonne & Tarn en Pyrenneeën (incl de Côtes de Gasconne en Armagnac).

Klimaat in Sud-Ouest

Klimatologisch ligt Sud-Ouest heel gunstig, in een overgangszone van maritiem onder invloed van de Atlantische Oceaan en de warmte van de Middellandse Zee. Het is overwegend warm met milde winters. In de herfst en winter kan de wind van zuid naar zuidwest droog aanvoelen en uitzonderlijk warm weer brengen. Dit wordt veroorzaakt door het föhneffect door de milde Spaanse lucht die over de Pyreneeën komt.

Regenval is regelmatig, waarbij meer regen valt aan de voet van de Pyreneeën in vergelijking tot het middengebied van Sud-Ouest.

Bodemopbouw

Natuurlijk is in zo een groot gebied niet echt één bodemsoort te vinden. In de regio’s Cahors en Gaillac liggen de wijngaarden op een grindachtige klei en mergel bodems. Vanzelfsprekend in Irouléguy, aan de voet van de Pyreneeën, is dit meer rood zandsteen, schist en mica-rijke grond.

Aveyron

Aveyron

Côtes de Millau

Helemaal in het oosten ligt de regio Aveyron. Hier vind je de kleine appellatie Côtes de Millau. De wijngaarden liggen op de zuidelijke hellingen in de smalle vallei van de Tarn. De kale bodem is gemaakt van kalksteen vermengd met mergel. De dominante druivensoorten zijn Gamay en Syrah die elk voor minimaal 30% moeten zijn aangeplant.  Verder vind je hier Cabernet Sauvignon en de lokale druiven Fer Servadou en Duras. De wijnen dienen een cuvées van verschillende druivensoorten te zijn. De wijnen worden gekenmerkt door hun fruitige karakter van aardbeien, rode bessen en frambozen. Terwijl flesrijping voegt een pittigere notensmaak toe.

De witte wijnen zijn afkomstig van Chenin Blanc en Mauzac en hebben een karakteristiek van groen fruit (appels en peer). Terwijl de rosé, natuurlijk van Gamay, volgens de Saignée methode.

Marcillac

Tussen de rivieren Aveyron en Lot, nabij Rodez, ligt Marcillac. Het terroir typeert zich door rode klei dat rijk is aan ijzer, rougiers genaamd. De wijngaarden staan of op steile hellingen, of men heeft terrassen gehakt uit de heuvels. De lokale held is ook hier Fer Servadou, of ter plaatse Mansois genaamd. Deze staat voor 90% aangeplant terwijl de resterende 10% bestaat uit Cabernet Sauvignon en Franc.

De wijnen zijn licht en fruitig met een boventoon van frambozen. De zijn gaat heel goed samen met aligot à la sausisse of lokale kaas zoals rocquefort.

 Vin d’Estaing en Vins d’Entraygues et du Fel

Vin d’Estaing AOC ligt net ten noorden van Espalion op de beide oevers van de Lot. Op de steile hellingen staan Chenin Blanc en een beetje Mauzac aangeplant, welke heerlijke fruitige wijnen voortbrengt. De rode wijn van Gamay, Cabernet Franc en Sauvignon en Fer Servadou leveren diep robijnrode wijnen met een zweem van paars. Heerlijk fruitig, maar zeker niet geschikt om lang te ouderen.

Iets noordelijker, waar de Truyère samenkomt met de Lot, ligt Entraygues et du Fel AOC. Het grote verschil zit in het terroir wat hier vooral schist van de Fèl en graniet en barène (zand als gevolg van corosie van het graniet) van Entraygues. Dit geeft net meer frisheid aan de wijn

Garonne & Tarn

Garonne & Tarn

Vernoemd naar de twee rivieren, ligt oostelijk van de Aveyron het gebied Garonne et Tarn. In het oostelijke deel tegen Aveyron aan kent het gebied een klimaat met mediterrane invloeden, terwijl aan de westkant er nog maritieme invloeden zijn.

Er is een lange lijst van toegestane druivensoorten te vinden hier. Natuurlijk is er een overlap met het nabijgelegen Bordeaux appellatie. Echter vind je hier ook diverse lokale druivensoorten zoals Tannat, Abouriou en Prunelard welke de vader van de Malbec is!

Côtes du Lot

Op de beide oevers van de Lot liggen de wijngaarden van Côtes du Lot IGP. Hier komen voornamelijk rosé en rode wijn gemaakt van de Malbec druif die hier oorspronkelijk vandaan komt. Maar ook vind je andere druivensoorten zoals Merlot, Cabernet Franc en Gamay – gelet op de Bordeaux die binnen handbereik ligt. De wijn dient vaak jong gedronken te worden, heeft een mooi diep paarse kleur met rood fruit karakteristieken. Binnen deze IGP ligt het beter bekende Cahors AOC.

Witte wijn wordt gezien als een pareltje hier, zowel qua kwaliteit als verkrijgbaarheid. Slechts 5% van de productie is witte wijn, maar dan krijg je ook een mooie gele wijn met rijke aroma’s van peer, kweepeer en witte bloesem. Dominante druivensoorten zijn dan bekende; Chenin Blanc, Sauvignon Blanc en dergelijke, maar er zijn ook mooie lokale Len de l’El en de relatief onbekende Liliorilla.

Cahors AOC

De Cahors neemt een aparte plaats in. Hier vind je alleen rode wijnen waarbij Malbec dominant is (minimaal 70%). Andere druivensoorten zijn Tannat en Merlot. Dit zijn diep inktzwarte, krachtige wijnen met volle body. Tegenwoordig zie je dat wijnmakers ook meer toegankelijkere wijnen proberen te maken.

Wanneer je Malbec zegt, denkt men aan Argentinië. Het grote verschil tussen deze wijnen is dat wijnen uit de Cahors meer mineraliteit en structuur hebben terwijl er een beetje een aardse smaak omheen hangt. De wijnen gaan heel goed samen met rood vlees en stoofpotjes.

Côteaux du Quercy AOC

Net ten zuiden van Cahors, gelegen in de kalkstenen heuvels ligt Côteaux du Quercy. Hier komen mooie volle rode wijnen vandaan van Cabernet Franc. Tevens is er rosé te vinden. Toegestane druiven zijn Gamay, Malbec, Merlot en Tannat. Overigens, daar waar Cabernet Franc en Merlot de nadruk leggen op het fruitige karakter, voegt Malbec de body toe en geeft de Tannat de tannine. Maar 40% tot 60% van de blend dient Cabernet Franc te zijn. Dit vertaalt zich dan ook in een rijke aromatische wijn met veel fruit. Een ideale combinatie bij de lokale magret de canard of confit de canard!

Brulhois AOP

Helemaal aan de westkant van Garonne et Tarn langs de rivier de Garonne ligt Brulhois. Hier komen robuuste volle rode wijnen vandaan met uitstekend bewaarpotentieel. De tannine is pittig maar de wijn kent ook mooi zwart fruit, drop, pruim en specerijen. Men produceert hier 10,000hl ofwel 1.3 miljoen flessen.

Fronton AOC

Verder stroomafwaards, net boven Toulouse ligt Fronton AOC. Hier vinden we rode wijn van Négrette druif. Deze druivensoort is alleen in Fronton te vinden en nergens anders ter wereld! Ook hier zijn witte wijnen afwezig. Maar de rode wijn maakt veel goed; de jonge wijnen zijn fruitig met karakteristieken van zwart fruit en florale tonen. Terwijl de wijnen die gerijpt hebben een volle body hebben, robuust en complex zijn. Terwijl de rosé gemaakt van Négrette zacht, smaakvol, fruitig en een heerlijk lange afdronk hebben.

Gaillac

Tussen de steden Toulouse en Albi ligt de grootte appellatie Gaillac. Meer dan 100 wijn producenten en 3 grote coöperaties produceren hier zo’n 20 miljoen flessen wijn per jaar. Hier hebben we één van Frankrijk’s oudste wijngebieden. Reeds in de 4e eeuw voor Christus introduceerden de Feniciërs wijnstokken in Frankrijk. En Gaillacois was daar één van. Gaillac is absoluut een regio die een bezoek waard is; je hebt er de meest uiteenlopende wijnen van droog wit tot zoet door het laat oogsten van de druiven. Maar ook rood, rosé en mousserend. Al deze wijnsoorten, gemaakt van zeer uiteenlopende druivensoorten, hebben één ding gemeen; ze zijn allen gericht op fruitige frisse wijnen! Overigens de Gaillac Primeur zijn wijnen gemaakt van Gamay die zich heel goed laten vergelijken met Beaujolais. Tevens binnen de grenzen van Gaillac AOC heb je Gaillac Premières Côtes AOC voor hoge kwaliteit droge witte wijn. De wijn dient gemaakt te zijn van de authentieke Len de l’El, Mauzac Blanc en gesteund door Muscadelle, Sauvignon Blanc en een andere lokale ras Ondenc.

Côtes du Tarn

Rondom de Gaillac ligt de Côtes du Tarn. Hier combineren de wijnmakers hun aloude vergaarde kennis met moderne wijnmaaktechnieken. Zowel het terroir als klimaat is bijzonder divers, waardoor hier leuke spannende wijnen te vinden zijn. Hierdoor is het assortiment druivensoorten ook groot, maar liefst 5 witte druiven en 7 rode druiven variëteiten zijn toegestaan.

De Pyreneeën

Pyreneeën

Het laatste en grootste gebied betreft de Pyreneeën. Dit is het domein van Comté Tolosan IGP.  Deze Indication Géographique Protection is een kwaliteitsaanduiding waar diverse regels aan gebonden zijn, zoals welke druiven variëteiten gebruikt mogen worden, maar ook wijnmaak technieken. Deze regels zijn minder streng dan bij een AOC (Appellation Origine Controlée). Hier vind je diverse kleinere sub-appellaties, maar ook de grote streek Armagnac, een destillaat vergelijkbaar met cognac.

Côtes de Gascogne

In de regio van Armagnac ligt IGP Côtes de Gascogne. Dit gebied is de leider van het zuidwesten; ongeveer 75% van de wijn is bestemd voor export. Terwijl 80% van de wijn productie witte wijn is van uiteenlopende druiven waaronder Colombard, Ugni Blanc, Gros en Petit Manseng. Dit biedt aromatische wijnen met tonen van exotisch fruit; ideaal als aperitief of bij zeevruchten. Je hebt hier kleinschalig rode wijn en rosé waar rood fruit in domineert.

Tursan

Een gebied 450ha groot met veel klein verspreide wijngaarden werken samen in een coöperatie. Hier vind je rode wijn van Cabernet Franc en Sauvignon, Tannat en Fer Servadou. Het zijn frisse jonge wijnen, heerlijk fruitig. Ook de rosé gemaakt door direct te persen zijn fris en fruitig. De witte wijn van Tursan is enorm in opkomst, fris, rond met complexe aroma’s gedragen door exotisch fruit. De Baroque variëteit speelt hier een belangrijke rol in naast Gros Manseng en Sauvignon Blanc.

Saint Mont

Naast Tursan en onder Côte de Gascogne ligt Saint Mont AOP. Reeds sinds vele jaren domineren lokale druivenrassen de wijngaarden. Wijnstokken zijn gemiddeld tussen 30 en 50 jaar oud (waarbij een enkeling zelfs de 150 jaar aantikt!).

Madiran et Pacherenc du Vic Bilh

Ten zuiden van Saint Mont ligt Madiran AOC en daaronder Pacherenc du Vic Bilh. Daar waar Madiran gericht is op rode wijn, is Pacherenc gericht op witte wijn. Madiran wijnen zijn diep gekleurd tegen het zwarte aan met een tanninerijk gevoel. Jonge wijnen zijn fruitig met aroma’s van bramen, zwarte bessen, terwijl een gerijpte wijn complexe tonen van leder, drop en specerijen vertoont.

Een klassieke Pacherenc du Vic Bilh is een zoete witte wijn rijk met aroma’s van honing en gedroogd fruit. Desondanks hebben ze een natuurlijke frisheid. De droge wijn is helder, fris met exotisch fruit. De druiven variëteiten zijn toch vooral lokaal gericht; Arrufiac, (Petit) Courbu, Gros en Petit Manseng.

Duc de Termes

Duc du Therme

Uit de uitverkoopbak bij een Nederlandse supermarkt heb ik een keer de Duc de Thermes opgepikt.Voor slechts € 2.00 had ik geen hoge verwachtingen, maar was toch aangenaam verrast door een mooie zuurgraad, heerlijk fruitig (perzik, ananas, gedroogd fruit) gedragen door honing. Helaas is de afdronk niet bijzonder, maar ja, voor € 2.00 kan je niet alles krijgen!

Jurancon

Aan de voet van de Pyreneeën ligt Jurancon. Verscholen in het heuvellandschap liggen de wijngaarden die mogen genieten van bergachtig klimaat met oceaaninvloeden. De druiven zijn hoog getraind om vorstschade zoveel mogelijk te voorkomen. Dit gebied mag dan iets meer bekendheid genieten, vooral voor haar droge witte wijn, de Jurancon Sec. Daarnaast kent met ook zoete wijn, de zogenaamde moelleux wijnen.

De moelleux wijnen zijn gemaakt van Petit Manseng druiven die laat worden geoogst en leveren mooie verfrissende wijn. Doordat de druiven drogen aan de wijnstokken tot rozijnen, krijg je weelderige wijnen met gedroogd fruit, honing maar toch behouden ze hun natuurlijke frisheid door hoge zuurgraad.

De droge wijn is een blend van Petit en Gros Manseng met de lokale Courbu druif. Het frisse citrusfruit wisselt af met mooi exotisch fruit en bloemige tonen van jasmijn. De wijn kent over het algemeen een aangename lange afdronk. Heerlijk bij zalmgerechten of Thaise curries.

Irouleguy

In het uiterste zuidwest hoek, hoog in het Baskenland vind je Irouleguy. Hier liggen de wijngaarden op terrassen tegen de stijle hellingen van de Pyreneeën. Nadat aan het begin van de 20e eeuw de wijnbouw activiteiten nagenoeg waren verdwenen, is er sinds 1950 nieuw leven in geblazen. Met voornamelijk inheems variëteiten als (Petit en Gros) Manseng, (Petit) Courbu en Tannat, maar ook Cabernet Franc en Sauvignon. Het klimaat is hier droog en heet, vooral ook in de herfst wat de rijping goed ondersteund. De rode wijn zijn donker en tanninerijk. Deze wijnen kunnen goed ouderen dankzij de zuren en tannine. De wijnen zijn aromatisch en ontwikkelen naar gedroogd fruit en specerijen naar mate ze ouderen.

Ariège

In de zuidoost hoek van de Pyreneeën, hoog boven de andere appellaties vinden we Ariège AOC. De rode wijn van vooral internationale variëtieten domineert hier. Denk daarbij aan de Bordeaux rassen en Syrah. Overigens geldt hetzelfde voor de witte wijn; Sauvignon Blanc, Sémillon, Chenin Blanc en Chardonnay.

Vergeten robuuste wijnen uit SudOuest

Vanzelfsprekend is er niets mooier dan in het gebied zijn, lekker eten en een lokale wijn op tafel. Dat geldt helemaal voor SudOuest waar ontspanning en genieten hand in hand gaan met haar vergeten robuuste wijnen. Ja veel mensen kennen de Cahors en Jurancon dan misschien wel, maar de verscheidenheid is hier vele malen groter. Van de robuuste wijnen uit Cahors tot mooie weelderige moelleux wijnen in Pacherenc du Vic Bilh. Wat het hier zo uniek maakt is door de versplintering heb je vele subgebieden met ieder haar eigen uitgesproken karakter. Je merkt ook dat sommige regio’s meer aan het werk zijn op de internationale markt als andere, maar over het algemeen zijn deze wijnen beperkt te krijgen buiten de eigen regio. Begin met experimenteren, neem een Côteaux de Lot, een Brulhois of Frontin. Vanzelfsprekend kunnen wij hiermee helpen.

De krachtpatsers van de Périgord

Krachtpatsers uit Perigord

De Périgord, gelegen ten oosten van Bordeaux en doorsneden door de rivier de Dordogne is beter bekend als het wijngebied Bergerac AC. Het is een ideaal vakantiegebied met mooie middeleeuwse stadjes en de welbekende weekmarkten. Daarnaast is het een gebied met heel stabiel weer. Ook de Périgord produceert krachtpatsers hoewel het niet de naam heeft.

Je ziet hier dan ook een klimaat dat ongeveer hetzelfde is als dat van de Bordeaux, maar dan zonder de maritieme invloeden. Het zal je dan ook niet verbazen dat hier dezelfde druivensoorten te vinden zijn als in de grote zus; Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc, Merlot en Malbec voor de rode wijnen. Voor witte wijnen draait het om Sauvignon Blanc, Sémillon en Muscadelle.

Geschiedenis van het gebied

Net als in Bordeaux zijn het de Romeinen geweest die wijn hebben geïntroduceerd. Vooral in de 13e eeuw werd een boost gegeven aan de wijnproductie, mede door de export naar Engeland. Henri III gaf Bergerac voorkeursrecht voor productie, speciale belastingvoordelen (ja toen al!) en het recht om wijn ongehinderd te transporteren. Al reeds in de 14e eeuw heeft Bergerac strikte eisen aan haar wijnen om kwaliteit te waarborgen. Echter ondanks al deze privileges, lag het stroomafwaarts gelegen Bordeaux toch dwars. Door de Bordeaux wijnen voorrang te geven in het afhandelen van de vrachtschepen en daar bovenop zware belastingen te heffen op de wijnen uit Bergerac.

Toen kwam de 100 Jarige Oorlog (1337 – 1453), die verwoestende sporen achterliet in Bergerac. Dit viel samen met de Zwarte Dood (1347 – 1352) die een groot deel van de bevolking uitroeide. Vanzelfsprekend werden wijngaarden niet gespaard en ging kennis omtrent wijnmaken verloren door de vele slachtoffers. In de 17e eeuw was Bergerac een Hugenootse versterking terwijl de protestantse gemeenschap beschermd werd. Dit resulteerde ook in veel verzetjes en onderdrukking. Door al deze gebeurtenissen werd de ontwikkeling van de wijnindustrie zwaar ingeperkt.

De volgende impactvolle gebeurtenis was de phylloxera crisis; nagenoeg alle druivenstokken waren geïnfecteerd en dus na sanering van de bodem, moesten de wijngaarden opnieuw aangeplant worden. Vandaag de dag staat er naar maar 1/6e deel aangeplant vergeleken met de aanplant voor de phylloxera besmetting.

Bodemopbouw

Je kan het gebied opbouwen in drieën opdelen; ten noorden van de Dordogne bevat het vooral zand en klei vermengd met grind. In het zuidoosten zorgen boulbènes, een kiezelrijke bodem, voor een arme bodem. In het westen, gelegen tegen St Emilion en Côtes de Castillon vind je kalkhoudend gesteente en bodems bezaaid met kiezelstenen; dezelfde bodem die je in de naburige gebieden vindt.

De krachtpatsers uit Bergerac in de Périgord

Hoewel heel mooie wijnen afkomstig zijn uit Bergerac, staat deze regio – nog steeds – in de schaduw van Bordeaux. Ook het feit dat de regio, met nog geen 13.000ha aan wijnbouwgebied, uit ruim 10 verschillende appellaties bestaat, doet geen goed aan de naamsbekendheid; het is simpelweg te verwarrend. Bergerac is een overkoepelende naam, waar redelijke basis rode wijn, rosé, droge en zoete witte wijn geproduceerd wordt. Terwijl de specifieke sub-appellaties zich richten hogere kwaliteit wijn.

Harde keuzes voor Bergerac AOC

Doordat het gebied meer landinwaarts ligt, komen druiven ongeveer 10 dagen later tot hun beste fysiologische rijpheid. Vaak zie je dat men druiven toch te vroeg plukt, waardoor de wijn astringent aanvoelt. Een tweede aspect is dat men gericht moet zijn om tannine goed te managen. Daarom zie je vooral Merlot aangeplant staan.

Naast de bovengenoemde druiven, zijn ook Ugni Blanc en Chenin Blanc toegestaan. Tevens de zeer onbekende en vooral plaatselijke druivensoorten Ondec (wit) en Mérille (rood).

Helaas verkoopt men veel druiven aan coöperaties, die kwaliteit niet altijd hoog in het vaandel hebben staan. Hierdoor is de regio bekend voor haar soepele toegankelijke wijnen. Terwijl de regio in staat is tot prachtige krachtpatsers in de Périgord. Men zal de plantdichtheid moeten verhogen om de druiven harder te laten werken om hogere concentraties te realiseren. Echter kan je jezelf blijven afvragen of je wel wilt en kan concurreren met de Bordeaux. Maar om het op één hoop te vegen met Zuidwest Frankrijk, is ook weer zo wat. Daar gebruikt men eenmaal heel andere druivensoorten.

Feitelijk kan je zeggen dat de regio moeite heeft met haar eigen identiteit; er zijn veel overeenkomsten met Bordeaux, maar het is geen Bordeaux. Overigens onderscheidend is Bergerac wel. Ze heeft eenmaal niet de schaalgrootte en het financiële vermogen, hier zijn eigenaar en wijnmaker vaak één en dezelfde. En de (Franse) trots geldt hier niet zozeer voor de eigen wijn, maar eerder voor de hele regio!

Creativiteit in Bergerac

Wanneer er domeinwijnen zijn, zie je ook een groot contrast met Bordeaux; daar waar in Bordeaux vaak slechts één of twee wijnen geproduceerd worden, is dat in de Bergerac zeer uiteenlopend. Daarnaast bemerk je ook dat in Bergerac meer geëxperimenteerd wordt; wat dacht je van een Chardonnay uit deze regio! Omdat Chardonnay niet is toegestaan in de lijst van druivensoorten voor de regio, staat op het etiket “vin de France”. De wijnen van Bergerac staan vooral op een ondergrond van klei en kalksteen. Dat herken je terug in de frisheid en hoge zuurgraad van de witte wijn, gecombineerd met mineraliteit en citrus met tropisch fruit palet.

Côtes de Bergerac

Binnen de Bergerac AOC heb je ook Côtes de Bergerac AOC. Deze kent een strengere wet- en regelgeving omtrent wijngaardbeheer en vinificatie. Hier vind je dan ook de betere wijnen. Daar waar Bergerac AOC snel fruitig is, maar blijft niet echt hangen, zijn wijnen van Côtes de Bergerac rouge AOC toch wel een maatje beter. Echter in het algemeen kan je stellen dat ook hier kwaliteit nogal kan fluctueren.

Vin selon David Fourtout

Le Vin selon David Fourtout

Een fantastische wijn die zich duidelijk onderscheidt, is Le vin selon David Fourtout. Deze is verkrijgbaar als wit of rode wijn. De druiven zijn handgeplukt en volgen een heel precies proces om kwaliteit te waarborgen. Deze wijn is ook niet in elke jaargang verkrijgbaar! De rode wijn van Bordeaux blend rijpt 18-24 maanden op nieuw eikenhout. Ze ondergaan geen filtering. Je kan de wijn wel 15 jaar weg leggen. De witte wijn is een aromatisch volle wijn met hoge zuren. Deze is gemaakt van Sauvignon Blanc (46%), Muscadelle (18%) en Sauvignon Gris (36%). Deze indrukwekkende wijnen zijn nu verkrijgbaar voor slechts € 49.95 per fles (excl verzendkosten). Neem even contact met ons op.

Ook heb je Côtes de Bergerac blanc AOC, welke mooie moelleux wijnen produceert. Zijdezachte wijnen met karakteristiek van bloemen en wit fruit.

Montravel

Grensend aan Castillon in Bordeaux ligt Montravel. Hier kent men een redelijke strikte wetgeving omtrent plantdichtheid en productiestandaarden. Daardoor vind je verrassend hoge kwaliteitswijnen van vooral witte druiven. Gekenmerkt door aroma’s van witte bloesem en gerijpt op fijne lie, genereert dit een rijke complexe wijn met veel structuur. Probeer eens Château Masebureland Le Raz, Château Laulerie of Château Du Bloy.

Ook heb je rode wijn binnen de Montravel AOC. En gelet op de ligging zal het niet verbazen dat Merlot de dominante druif is; minimaal 50% van de blend dient Merlot te zijn.

Verder heb je halfzoete wijnen, moelleux, onder de appellatie Côtes de Montravel AOC. Ze hebben de zoetheid van een Riesling Kabinett en gaan geweldig samen met de Aziatische keuken. Terwijl Haut Montravel AOC de dessertwijnen heeft die gemaakt zijn van druiven die edele rotting hebben ondergaan. Deze wijnen zijn gemaakt van de klassieke blend, Sauvignon Blanc, Sémillon en Muscadelle. De wijnen hebben een karakter van geroosterde amandelen, perzik en gedroogde abrikoos, versterkt door vat rijping.

Rosette

Rosette is gelegen ten westen van Pécharmant. Deze kleine appellatie heeft nauwelijks naamsbekendheid buiten de Dordogne. Een waar pareltje dus!. Je vindt hier, net als in Côtes de Montravel AOC, de moelleux wijnen van lichte en verfrissende stijl.

Pécharmant

Net ten oosten van de stad Bergerac ligt het relatief onbekende Pécharmant. Dit is een atypische regio met een bodem bestaande uit rode klei, vuursteen en kiezelstenen. Hierdoor hebben wijnen meer structuur en body. Je hebt hier daarom fantastische stevige rode wijnen. Domaine Haute-Pécharmant en Château Tiregand hebben de beste naam opgebouwd. Maar Domaine des Costes, Château les Marnières en Les Chemin d’Orient timmeren erg hard aan de weg.

Saussigniac

Dit is een bron van mooie zoete wijnen met een vriendelijke prijs. De wijnen ondergaan edele rotting om de suiker concentratie te verhogen. Men gebruikt de klassieke blend, maar de verhoudingen van de druivensap kan anders zijn. De wijngaarden staan aangeplant op mooie kalksteenhoudende bodem, wat de mineraliteit en frisheid van de wijn ten goede komt.

Ook vind je hier beperkt verrassende rode wijn; zoek eens naar Château Les Miaudoux of Château le Payral

Monbazillac

Monbazillac staat bekend om de mooiste dessertwijnen van Sauvignon Blanc, Sémillon en Muscadelle. Vooral de wijngaarden gelegen op de noordelijke helling produceren hoge kwaliteitswijnen. Langs de bergkam liggen de goed gedraineerde gronden, ideaal voor de beste kwaliteit druiven. Halverwege de helling liggen de wijngaarden op uitgewassen, dunnere gronden terwijl aan de voet het kalksteen begraven ligt op een dikke laag klei. Hoe stroperig de wijn mag zijn, de dronk is toch erg verfrissend; de Muscadelle bijvoorbeeld voegt een heerlijk palet van witte bloesem toe. Wanneer de wijn langer rijpt, zal de kleur veranderen naar amber en de karakteristiek gaat naar noten en marsepein. Probeer eens de wijnen van de coöperatie Château Monbazillac of bij Mitra een flesje Château Bélingard!

Tevens heb je de Monbazillac sélection de grain nobles met een suikergehalte van meer dan 85 gram. Deze zeer zoete dessertwijn kan prima worden genoten op zichzelf, of bij een heerlijk zoet dessert.

Wat zijn dan die krachtpatsers uit de Périgord?

Wanneer je echt op zoek bent naar mooie pareltjes, zoek dan in Pécharmant voor de rode wijn, Montravel voor de droge witte wijn. Voor een mooie moelleux wijn kijk dan uit naar een Côtes de Bergerac Blanc of beter, een Rosette AOC! Terwijl de mooiste tegenhangers van Sauternes toch echt in Monbazillac te vinden zijn. Helaas zijn deze wijnen buiten Frankrijk moeilijk aan te komen. Dus houdt het vooral in gedachte wanneer je gaat genieten in de Périgord.

Zo zie je, er is voor elk wat wils in de Périgord en het goede nieuws, ook voor elke portomonee! Echter zoals altijd, voor kwaliteit moet je toch wel betalen, maar gelukkig niet zoveel als in de Bordeaux. Dus Bergerac is echt wel een goed alternatief voor de dure Bordeaux, maar je hebt wel wat meer kennis nodig om de “gewone” wijntjes te kunnen onderscheiden van de betere wijnen met meer structuur en complexiteit helaas.

De grote verschillen op de rechteroever van Bordeaux

Nadat we uitgebreid over de Médoc en Entre-Deux-Mèrs hebben uitgeweid, gaan we nu eens kijken wat dan het verschil met de rechteroever is. Hier vinden we de welbekende appellaties Pomerol en St Emilion, maar ook veel andere minder bekende appellaties. Ook op de rechteroever van de Bordeaux zijn grote verschillen te ontdekken.

De belangrijkste verschillen

Merlot en Cabernet Franc zijn de dominante druiven op de rechteroever. Soms gebruikt men Cabernet Sauvignon, Malbec en Petit Verdot om te blenden. Cabernet Franc is populairder geworden om de wijn meer frisheid te geven. Dit in tegenstelling tot de Médoc waar dus de Cabernet Sauvignon, met haar hoge tannine, de dominante druif is!

De bodem is ook van kalksteen, maar in plaats van grind, is deze meer vermengd met klei. De wijngaarden zijn over het algemeen aanzienlijk kleiner met slechts 5ha voor een landgoed.

Wijnen zijn fruitig met zacht mondgevoel door de lagere tannine en zuurgraad. Echter sommige wijnen kunnen alsnog lang ouderen, hoewel veel wijnen prima jong te drinken zijn.

Aangezien de Merlot een vroegrijpend ras is, lopen de wijnboeren hier tegen uitdagingen aan. Verschillend bladmanagement kan uitkomst bieden, maar ook het gebruik van andere klonen die later kunnen rijpen of de plantdichtheid verhogen. Immers in dat geval moeten de planten met elkaar “concurreren” om de voedingsstoffen en dat vertraagd de rijping.

Significant verschillend classificatie systeem

Op de rechteroever in Saint Emilion kent met het St Emilion-classificatie systeem. Dit in tegenstelling tot het Classificatie systeem van 1855, wordt elke 10 jaar herzien. De huidige lijst van geclasseerde landgoederen dateert 2012, dus we verwachten volgend jaar een nieuwe lijst!

Het systeem is significant makkelijker dan de classificatie van 1855; er zijn slechts vier classificaties. De classificatie is afhankelijk van verschillende factoren; het aantal jaargangen die geproefd worden door een jury, reputatie in de markt, het terroir en de bestaande classificatie. Al deze criteria leveren punten op. De finale score is op een 20 punten schaal.

Saint Emilion Grand Cru Classe A (minimaal 17 punten) is slechts weggelegd voor 4 chateaux (Angelus, Ausone, Cheval Blanc en Pavie). Terwijl Saint Emilion Grand Cru Classe B minimaal 16 punten moet hebben. In totaal 18 wijndomeinen kennen deze classificatie.  Er zijn 63 domeinen met Saint Emilion Grand Cru Classe. Tenslotte is er Saint Emilion Grand Cru; meer dan 200 domeinen dragen deze classificatie.

Echter om het verwarrend te maken, want we zijn immers in Frankrijk, is niet elk domein geclassificeerd. Hierdoor zijn de wijnen van bijvoorbeeld Tetre Roteboeuf en Chateau le Dome een St Emilion Grand Cru, maar behoren ze wel tot de beste wijnen van de wereld, met prijzen rond €150 per fles!

“Vin de Garages”

Ook staat de rechteroever bekend om haar “Garagistes” met hun “vin de garages”. Deze beweging is begin 1990 ontstaan. “Vin de garages” zijn hoogwaardige, volle wijnen met een diepe kleur en vaak duidelijke op eiken gerijpte aroma’s. Ze worden in zeer beperkte hoeveelheden geproduceerd door kleine wijnmakerijen en zijn meestal iets eerder rijp dan meer conventionele wijnen. De opbrengsten zijn laag, omdat de druiven zorgvuldig zijn geselecteerd en ultramoderne wijnbereidingstechnieken worden gebruikt. Vanwege deze beperkte productie werd gezegd dat de productie in een garage zou passen, vandaar de naam. De populariteit bereikte haar hoogtepunt eind 20e eeuw, begin 21e eeuw toen ook de fameuze Robert Parker hoge scores toekende aan deze wijnen.

Libourne

St Emilion

Deze befaamde appellatie kent een wijd aanbod van verschillende terroirs en bodemsoorten. Vooral hier verschilt dit van wijngaard tot wijngaard. De beste terroirs hebben een bodem van kalksteen, kalk, gravel en ijzer depositie. Terwijl de beste wijngaarden mooie hoogteverschillen en goede drainage kennen. Op het plateau in St Emilion vind je de beste wijngaarden.

Wanneer je afglijdt richting de rivier, verandert de bodemsamenstelling naar een mengsel van klei, zand en kalksteen; “calcaire” genaamd. Vooral het kalksteen speelt een belangrijke rol, aangezien die een perfecte bodem aan wijnstokken biedt. Dit vanwege de hoge concentraties aan calciumcarbonaat wat vocht vasthoudt en vooral tijdens droge jaren kunnen de wijnstokken hiervan profiteren. Maar watert ook goed af tijden de natte jaren. Verder verhoogt het de pH waarde en voegt mineralen toe aan de bodem welke door de druiven worden opgenomen.

Tevens speelt de kalksteen een belangrijke rol bij de landgoederen; veel van de kastelen zijn gebouwd met kalksteen en tevens zijn er in het gebied steengroeven waar bezoekers zowel de wortelstokken kunnen zien, als dat deze worden gebruikt om de wijn te laten rijpen.

Wanneer je van west naar oost kijkt, vindt je in het westen tegen Pomerol, een bodem van vooral gravel, klei, kalksteen en zand. Dat is ideaal voor Cabernet Franc.  In het oosten, de koelere terroirs van het gebied, vind je juist meer klei.

Chateau Vignot

Chateau Vignot St Emilion Grand Cru

Een fantastische St Emilion Grand Cru voor een schappelijke prijs. De wijn straalt diepte uit met een neus van zwarte kersen, bramen en een vleugje aardse tonen. In de eerste slok geniet je van de smaken van donker fruit met jeneverbes en kruidnagel. Je herkent de elegantie direct. De afdronk is lang waarbij je geniet van de minerale ondertonen.

Nu verkrijgbaar voor € 26.95 per fles.

Pomerol

Pomerol ligt dus westelijk van St Emilion. Hier zie je al grote verschillen op de rechteroever van Bordeaux; qua bodemopbouw. Terwijl de klei structuur geprezen wordt in Pomerol, zijn ook gravel, zand en ijzer deposities aanwezig. Het is dan ook niet verbazingwekkend dat Merlot hier de dominante druif is vanwege het geliefde kleirijke terroir. Net als in St Emilion, kan je Cabernet Franc vinden op de gravelrijke gronden. De beste kleigronden kan je vinden bij Chateau Pétrus (het noordoosten van de appellatie); hier ligt blauwe klei dat heel compact is met een hoge dichtheid. Daardoor moeten de druivenstokken hard werken om zich te vestigen, wat bijdraagt aan de kwaliteit van de wijn!

Je kan grofweg zeggen hoe compacter de kleilaag, hoe rijker en geconcentreerder de wijn is. Dat betekent dus ook dat Pomerol wijn afkomstig uit een wijngaard gelegen op gravel over het algemeen een lichtere stijl wijn maakt met veel finesse, terwijl de wijn van zandgronden de lichtste wijn voortbrengt.

St Emilion satellites

Ten noorden en oosten van St Emilion liggen de satelliet gemeentes. Hier is het terroir te vergelijken met die van de grote broer, maar liggen temperaturen iets lager. En aangezien ze iets verder van de Dordogne liggen, is het klimaat net een tikkeltje anders waardoor ook later geoogst dient te worden. Twee gemeenten bestaan niet meer; Parsac is opgegaan in Montagne en Sables welke is opgegaan in St Emilion zelf. De bestaande appellaties zijn:

Lussac St Emilion

Dit is één van de grotere satellieten met 1.396ha. Lussac dankt haar naam aan de ruïne van een oude Romaanse villa van Luccius die de regio voor het eerst cultiveerde. Het ligt net ten noorden van Montagne St Emilion en is gescheiden door slechts een beekje; de Lavie. Hier zijn 215 wijnboeren actief, maar een groot deel verkoopt de oogst aan de grote coöperaties.

Het terroir is divers; met zand en klei op het plateau, kalksteen en klei op de helling terwijl klei en gravel in de vallei ligt. De beste wijnen komen van de kleigronden uit het noorden van Lussac St Emilion.

Montagne St Emilion

Dit is de grootste satelliet met 1.549ha aan wijngaarden en 220 wijnboeren. Slechts 10% verkoopt de druiven aan coöperaties. Het ligt ingeklemd tussen Lussac St Emilion en St Emilion zelf. Hier vind je één van de beste wijnen uit de satellieten; neem bijvoorbeeld Clos de Bouard, Beausejour Montagne of Faizeau.

Clos de Boüard

Clos de Boüard Montagne St Emilion

Deze mooie wijn van 85% Merlot, 10% Cabernet Franc en 5% Cabernet Sauvignon komt van 30ha perceel met wijnstokken die gemiddeld 40 jaar oud zijn. Het domein is in eigendom van de familie Boüard, die ook Chateau Angélus aanhouden (welke een St Emilion Grand Cru Classe A status heeft!). Door het lage rendement op een fantastisch terroir levert het geconcentreerde wijnen op.  Ze worden 24 maanden op eikenhout gerijpt. Het resultaat? Intens purper wijn met subliem zwart fruit en lichte rokerige ondertoon. Fluweelzachte tannine, fris en kruidig met een hint van cacao. Nu verkrijgbaar voor slechts € 42.95.

Puisseguin St Emilion

De naam is afgeleid van het Keltische woord “Puy” (heuvel van krachtige wijn) en “Seguin”, wie een officier was die diende onder keizer Karel de Grote.

Hier is 989ha waarvan 731ha aangeplant staat en beheert door 100 wijnboeren. Terwijl er 75 chateaux actief zijn. Het terroir bestaat uit kalksteen, klei, gravel en zandsteen waar Merlot floreert. Verder vind je er Cabernet Franc, Sauvignon en Malbec.

Probeer eens Chateau Soleil, Chateau Clarisse of Croix de Justice!

St Georges St Emilion

De kleinste appellatie met slechts 180ha aan wijngaarden, beheert door slechts 20 wijnboeren. Het heuvelachtige landschap levert fantastische wijnen op terroir van klei, krijt en kalksteen.

Interessant detail is dat wijnen uit St Georges gelabeld mogen worden als St Georges St Emilion of, vreemd genoeg, Montagne St Emilion! Voor de beste wijnen, probeer eens Cap Saint Georges of Chateau St Georges.

Lalande de Pomerol

Ten noorden van het prestigieuze Pomerol en de rivier Barbanne, ligt Lalande de Pomerol. Hier vind je goede kwaliteitswijnen voor een betaalbare prijs. Net als de St Emilion satellieten ligt het net iets verder van de Dordogne, de rivier die de broodnodige voeding en vocht levert aan de twee grote namen.

In Néac vind je de mooiste wijnen uit Lalande de Pomerol, vooral gedreven door de glooiende hellingen met diepe klei en gravel. Dit komt dicht in de buurt van het terroir in Pomerol zelf. Probeer eens de fluweelzachte Chateau de Chambrun en laat je betoveren!

Fronsac

Op alluviale klei-kalksteenheuvels bezaait met gravel en dieper gelegen krijt- en kalkhoudende lagen ligt zo een 771ha aan wijngaarden. Hier komen krachtige subtiele wijnen met toetsen van rood fruit, peper en kruiden vandaan. De body is vol en rond.

Terwijl Canon-Fronsac meer een mengsel van klei en kalksteen omvat en slechts 243ha kent. De wijnen hier zijn geconcentreerder, mede omdat het dichterbij de Dordogne ligt. De neus is geconcentreerd; framboos, aardbei en aalbessen voeren de boventoon. Wanneer de wijn ouder wordt, herken je meer pruimedant, leer en mokka. Het palet is weelderig en gul met een intense aangename lange afdronk.

Côtes de Bordeaux

Zoals vorige week was aangegeven, is deze appellatie verdeeld over Entre-Deux-Mèrs en Libournais. Naast de reguliere Côte de Bordeaux zijn er nog een tweetal specifieke appellaties in de Libournais. Je bemerkt ook dat de wijnen meer gaan neigen naar die van de Médoc; zo zie je maar weer dat er in een klein gebied grote verschillen op de rechteroever van Bordeaux te vinden zijn.

Castillon Côtes de Bordeaux

Ten oosten van St Emilion, gelegen op een verlengde van hetzelfde plateau ligt Castillon. Dit is een snel opkomende regio met een meer Médoc-blend wijn. De wijn is vol, aards van smaak en complex, met vrij stevige tannine.

Francs Côtes de Bordeaux

Hier komen zowel droge als zoete witte wijn vandaan, als ook rode wijn.

Op slechts 19ha staan Sauvignon Blanc, Muscadelle en Sémillon aangeplant op klei of klei-kalkstenen bodem op een onderlaag van mergel. Hier komen verbluffende droge witte wijnen vandaan. Het zijn rijke, levendige wijnen die naar mate ze ouder worden eleganter en weelderiger worden met toetsen van honing, ananas en citrusfruit.

De enkele hectaren die voor zoete wijn zijn gereserveerd (van dezelfde druiven) liggen meer op klei en kalksteen. Het geeft volle, ronde wijnen die desondanks fijn en harmonieus zijn met tonen van acacia, abrikoos en exotische vruchten.

De rode wijn is een klassieke Médoc blend maar dan op de rechteroever. De jonge wijn geeft meer rood fruit, daar waar wanneer de wijn heeft gelegen, tonen van pruim, leer en vanille zich ontwikkelen.

Blaye – Côtes de Bordeaux

In 2009 zijn de appellaties Côte de Blaye en Premières Côte de Blaye zijn opgegaan in Blaye Côtes de Bordeaux. Dit is nu een gebied dat 6.000ha beslaat met een ondergrond van vooral klei en kalksteen, gelegen op hellingen met ideale zon exposie. Toegestane druiven zijn Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc, Carménère, Malbec en Petit Verdot. Dit levert krachtige wijnen op (wat niet vreemd is met druiven als Malbec en Carménère), sterk en fruitig wanneer ze jong zijn, dat overgaat naar muskus en kruiden wanneer ze ouderen. Het zijn heel prettige wijnen met zachte tannine structuur.

Ook heb je hier uiteenlopende witte druivensoorten; Ugni Blanc, Colombard, Muscadelle, Sauvignon Blanc en Sémillon. Ongeveer 300ha staat aangeplant met deze druiven op klei en kalksteen bodems. Het levert complexe wijnen, subtiel en licht zuur. Maar qua neus en smaak intens en krachtig met tonen van buxus en citrusvruchten.

Blaye en Bourg

We komen aan in de oudste wijngebieden van de Bordeaux en dateert terug naar de oude Romeinse tijd. Zij zagen het voordeel van de ligging in het estuarium van de Gironde. Deze regio’s produceren zowel droge witte wijn (van Sauvignon Blanc, Sémillon en Muscadelle) als rode wijn. De wijngaarden zijn rijk aan klei, maar je kan ook kalk, zand en gravel vinden.

Côtes de Bourg

De Côtes de Bourg wordt soms “Zwitserland van de Gironde’ genoemd omdat er men er veel heuvels vindt. De meeste wijngaarden zijn aangelegd tegen de zuidhellingen van een drietal heuvelruggen die parallel lopen met de Dordogne en Gironde. De heuvels zijn een 50- tal meter hoog en bieden soms prachtige panorama’s.

De wijnen van deze kleine appellatie produceren betere wijnen dat deze van zijn buur (Blaye), zijn tanninerijk en hebben sterke aroma’s van rode vruchten.

Chateau Mercier

Chateau Mercier Cotes de Bourg

Deze wijn is afkomstig van een domein dat al 13 generaties in de familie is. Het is een krachtige Bordeaux wijn gemaakt van 45% Merlot en aangevuld met Cabernet Franc, Cabernet Sauvignon en Malbec. Het is een dieprode wijn met veel fruit; rode bes, zwarte bes, bramen. Mooie ondertoon van cederhout door de houtrijping en wat aardse tonen door het ouderen. De wijn is het best op dronk tussen 3 en 8 jaar. Nu verkrijgbaar voor slechts € 13.95!

De witte wijnen zijn subtiel en levendig. Mooie body en toetsen van citrusfruit, perzik en gele en witte bloemen.

Blaye

AOC Blaye is exclusief voor rode wijn van Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc, Malbec, Merlot en Petit Verdot. Het zijn ronde, fruitige wijnen met tonen van donker en rood fruit. Lichte florale toetsen, met munt en groene peper. Het zijn tevens wijnen die makkelijk kunnen ouderen, tot we 15 jaar.

Côtes de Blaye

Het kleine Côtes de Blaye AOC beslaat slechts 1ha met Ugni Blanc, Colombard, Muscadelle, Sauvignon Blanc en Sémillon. Het zijn levendige verfijnde wijnen met een mooie body en rijk aan tonen van citrusvrucht, exotisch fruit met pompelmoes, perzik en rabarber. Helaas zijn deze wijnen zeer beperkt.

Conclusie

Dit was het laatste deel uit de serie over de Bordeaux. Een conclusie die we wel kunnen trekken is dat de Bordeaux veelzijdig is met grote verschillen op de rechteroever alleen al. In de kleinere niche appellaties vind je ook de historische druivenrassen terug zoals Carménère en Malbec, die nu vooral bekend staan als wijnen uit Latijns Amerika. Maar ga eens deze kleinere appellaties ontdekken, ze zijn vriendelijker voor je portemonnee maar desalniettemin heerlijke wijnen!

Wanneer je interesse hebt in een specifieke wijn, neem dan even contact op!

De twee verrassende werelden van Bordeaux

Van de linkeroever in de Bordeaux schuiven we langzaam naar het oosten. Hier komen we Entre-Deux-Mèrs tegen. Ook hebben we vorige week niet stil gestaan bij de dessertwijnen van de linkeroever, omdat deze een speciale plaats innemen. Dit spiegelt de twee verrassende werelden van de Bordeaux.

Mooie langlevende dessertwijnen

Eén van ’s werelds mooiste dessertwijnen komt uit de Bordeaux, Château d’Yquem. Maar wie geen €200+ kwijt wilt zijn voor een flesje dessertwijn van 375ml, zijn er zeker alternatieven.

Maar hoe komen deze wijnen in het flesje? De wijn is gemaakt van druiven die geinfecteerd zijn met de schimmel Botrytis Cinerea. Doordat deze schimmel kleine gaatjes perforeert in de druivenschil, verdampt het vocht uit de druif. Hierdoor krijg je een druif die nog geconcentreerder is dan anders. Echter tevens gaat de opbrengst fors naar beneden, er is immers minder druivensap! Dit in combinatie met de handmatige pluk, waarbij plukkers meerdere malen door de wijngaard moeten gaan, drijven de prijzen aanzienlijk omhoog.

Pessac Léognan en Graves zijn vorige week reeds aanbod gekomen. Hier komen hele mooie droge witte en rode wijnen vandaan. Maar terug naar de dessertwijnen. Wie aan Franse dessertwijn denkt, komt vaak uit bij Sauternes. Echter, ook voor een goede Sauternes leg je al snel tientallen euro’s neer. Maar er zijn ook nog andere mooie gebieden. Dat hebben we gezien in het artikel over de Loire. Maar ook in de Bordeaux heb je subregio’s die verrassende verschillende werelden laat zien.

Sauternes en Barsac

Maar natuurlijk eerst de meest belangrijke appellatie, Sauternes. Grofweg gelegen tussen Barsac in het noorden en Sauternes in het zuiden, langs de rivier de Ciron, strekt zich de appellatie Sauternes AOC en Barsac AOC zich uit. Overigens mogen wijnen uit Barsac ook onder de naam Sauternes AOC op de markt gebracht worden.

Sauternes

Sauternes is gekenmerkt door een bodem van krijt, kalksteen, zand, klei en grind op een alluviale ondergrond. Er zijn zacht glooiende heuvels. Door de ligging langs de Ciron die uitmondt in de Gironde ontstaat een microklimaat dat ideaal is voor Botryttis Cinerea geïnfecteerde druiven. Een unieke condensatie draagt bij aan mistvorming in de herfstochtenden waarna mooie zonnige middagen volgen. Hier gedijt de schimmel het best. De oogst kan wel 3 maanden duren, waarbij alleen die druiven worden geplukt die goed aangetast zijn door de schimmel. Vervolgens vindt er wel 3 tot 5 sorteer rondes plaats. Men perst de druif langzaam en voorzichtig. Waarna de wijn gefermenteerd wordt in RVS tanks. Hout is zelden gebruikt omdat men de nadruk wilt leggen op het fruitige karakter.

Jonge Sauternes is bijzonder fruitig – citrus, wilde perzik en accacia bloessem. Wanneer je de wijn weglegt zal je merken dat de kleur naar amber gaat en het pallet aanzienlijk complexer wordt – gekonfijt en gedroogd fruit. Voor goede Sauternes, is er een eis van minimaal 13% alcohol en de wijn dient duidelijk zoet te moeten zijn. Echter is er geen regulering omtrent restsuikers (zoals bij de Duitse dessertwijnen en indirect ook bij Hongaarse Tokaji. Sauternes relatief makkelijk herkennen aan hun nootachtige ondertoon. Dit is een typerend karakteristiek van de Sémillon druif die overwegend aanwezig is met de blend van Sauvignon Blanc, Gris en/of Muscadelle. Wanneer je een fles hebt van een goed huis, uit een goed jaar en bewaard onder de juiste condities, kan de wijn wel meer dan 100 jaar oud worden!

Barsac

Overigens het grote verschil tussen Barsac en Sauternes is dat wijnen uit Barsac over het algemeen lichter en verfrissender zijn dan de romigere en ronde wijnen uit Sauternes. Dit komt door de ziltige aluviale ondergrond die specifiek is voor Barsac.

Sauternes Carmes de Rieussec

Carmes de Rieussec – Sauternes 2014

Deze wijn uit het fantastische jaar 2014 gedronken. Strogeel van kleur. Bijzonder fruitig gedragen door de hoge zuurgraad. Citrus, abrikoos, accacia bloessem. Maar ook rozijntjes, geconfijte sinaasappel, honing, vijgen en kaneel en natuurlijk hazelnoot. In de afdronk een verfrissend grapefruit-bittertje na. De wijn is vol en zoet maar door de aanhoudende frisheid is dat niet vervelend. Kortom, alles wat een Sauternes behoort te zijn!

Graves Supérieures en Cérons

De andere twee overgebleven gebieden zijn Graves Supérieures en Cérons. Wijnen gelabeld Graves Supérieures kunnen geproduceerd worden van druiven die uit het hele gebied komen. De mini-appellatie Cérons kan alleen zijn toegewezen aan wijnen gemaakt van druiven uit de dorpen Cérons, Podensac and Illats. Château de Cérons bijvoorbeeld heeft nog maar 5ha gereserveerd voor haar dessertwijn. De kwaliteit is fantastisch (en prijzen zijn bijzonder betaalbaar), maar deze appellatie is helaas tanende. Deze wijnen zijn overigens niet zo lang houdbaar als Sauternes; max ongeveer 5 jaar.

De Graves Supérieures daarentegen is een lichtzoete wijn gemaakt door het voortijdig stoppen van de vergisting zodat er restsuikers achterblijven in de wijn of door het gebruik van overrijpe druiven. Dat is ook de reden dat deze wijn aanzienlijk beter betaalbaar is. Ook deze wijn is beperkt houdbaar.

Entre-Deux-Mèrs

Entre-Deux-Mèrs Twee werelden van Bordeaux

Dan steken we de Garonne over en komen terecht in het gebied tussen de Garonne en de Dordogne; het Entre-Deux-Mèrs. Hier vind je rode wijn met als label Bordeaux AOC of Bordeaux Supérieur AOC, of witte wijn welke ook haar eigen gemeente appellatie mag dragen.

Tevens vind je zoete wijnen uit de gemeenten Cadillac, Loupiac of Sante-Croix-du-Mont. Primair zijn de witte wijnen gemaakt van Sémillon, geblend met Sauvignon Blanc en Muscadelle. Met haar 6.000ha is dit tevens één van de grootste wijngebieden van de Bordeaux en goed voor bijna de helft van de Bordeaux wijn. Hoewel de meeste wijn uit de regio rood is, is de appellatie Entre-Deux-Mèrs AOC alleen voor witte wijn! De regio is significant anders dan Bordeaux aangezien er een ruime variëteit aan ondergrond is.

Entre-Deux-Mèrs stond bekend voor haar half-zoete witte wijnen tot de jaren 50 van de vorige eeuw.  Deze behoorden tot de slechtste Bordeaux wijnen. Hierdoor leek een lokale economische ramp te gaan ontstaan, totdat de wijnboeren omschakelden naar het aanplanten van rode druiven. Deze wijn is nog steeds volop verkrijgbaar als Bordeaux AOC of Bordeaux Supérieur AOC. Enkele decennia later zijn er een aantal voortrekkers geweest om droge witte wijnen te herintroduceren met moderne vinificatietechnieken. Hierdoor werd de wijn fris en fruitig. De toegestane druiven zijn vanzelfsprekend Sémillon, Sauvignon Blanc en Muscadelle (gezamenlijk minimaal 70%). Maar daarnaast ook Merlot Blanc, Colombard, Mauzac en Ugni Blanc.

Marjosse

Chateau Marjasse, Entre-Deux-Mèrs 2019

Dit landgoed is in eigendom van M. Lurton die ook werkzaam is geweest als manager bij Chateau Chéval Blanc (een 1er Cru wijngaard) en Chateau d’Yquem. Toch niet de minste referenties!

De wijn is een blend van 44% Sauvignon Blanc, 20% Sauvignon Gris, 32% Sémillon en 4% Muscadelle. De druiven apart geplukt (in de koele ochtend) en hebben hin eigen vinificatie.  Dit geeft een bleekgouden wijn met een intense neus van wilde perzik, steenfruit en vlierbloesem. Het volle mondgevoel is gedragen door een stevig alcohol percentage en licht hogere zuren. De lengte is wat aan de korte kant, maar desalniettemin bijzonder aangenaam. Kortom, een heerlijke wijn voor een zonnige aangename dag!

Tevens zijn er een aantal kleinere appellaties;

Haut-Benauge

In het zuiden ligt Haut Benauge. Deze relatief onbekende regio is onder te verdelen in 2 sub regio’s; Bordeaux Haute Benauge en Entre-Deaux-Mèrs-Haute-Benauge. Rode wijn voort hier de boventoon (ongeveer 80% rood of rosé). En komt onder de generieke AOC Bordeaux op de markt. Het terroir varieert van krijtsteen, gravel, zand en klei gronden.

De droge wijn dient jong gedronken te worden en gaat prima samen met oesters, vis of geitenkaas.

Bordeaux Haute Benauge

De droge witte wijn is gemaakt van Sémillon, Sauvignon Blanc en Muscadelle, welke op een kalkrijke bodem staan. Mede door de vergisting op lage temperatuur, geeft dit levendige frisse wijnen met toetsen van citrusfruit, gele bloemen en exotische vruchten.

Ook vind je hier mooie halfzoete wijn (moulleux) van dezelfde druiven. Hiervoor staan de stokken eerder aangeplant op klei-kalkstenen bodems. Dit brengt elegante wijnen voort met een lange geurige afdronk, vol citrus en exotisch fruit.

Entre-Deux-Mèrs-Haute-Benauge

Deze appellatie omvat uitsluitend droge witte wijnen. Je zal daarom ook zien dat de droge wijnen eerder deze appellatie op het etiket voeren. De wijnen worden vaak gezien als een iets betere kwaliteit dan de Entre-Deux-Mèrs AOC. Tevens kan je mousserende wijn vinden uit deze regio!

Loupiac

Is een sub regio dat in 1936 is gecreëerd, gelegen ten oosten van de Gironde en ten zuidwesten van Cadillac. Ongeveer 70 huizen produceren dessert wijn. Je ziet de wijngaarden van Barsac aan de andere kant van de rivier liggen. Het terroir en sub klimaat is ongeveer hetzelfde als in Barsac.

De wijnstokken zijn overwegend ouder waardoor ze nog geconcentreerdere wijnen opleveren. De prijzen zijn hier wat vriendelijker dan aan de overkant van de Gironde, onder de 20 euro kan je hier al goede wijn vinden!

Cadillac

Is een kleine appellatie gelegen naast Loupiac. Terwijl de bodem (grind, kalksteen en klei) een andere samenstelling kent dan de overbuur, profiteert ze van dezelfde ochtend mist. Vandaar dat ook hier mooie zoete wijnen te vinden zijn onder de naam Cadillac AOC. De wijnen hebben een neus van acacia, honing, vanille, citrus en abrikoos. Jonge wijnen hebben een lekkere pit maar naar gelang ze ouderen krijgen ze meer room en zijn ze ronder van smaak.

Côtes de Bordeaux

In 2009 opgezet door vier subregio’s samen te voegen; Premièr Côte de Blaye, Côtes de Castillon, Côtes de Francs en de rode wijn van Côtes de Cadillac. In 2016 is Sante Foy Bordeaux toegevoegd. Deze samenvoeging is commercieel gedreven om meer eenheid te creëren en de appellatie structuur te vereenvoudigen. Hierbij liggen eigenlijk alleen Cadillac en Sante Foy in Entre-Deux-Mèrs. Hier komen rode wijnen vergelijkbaar met Bordeaux, witte wijnen, rosé en dessertwijnen vandaan.

Premièrs Côtes de Bordeaux

Is nu alleen nog maar een appellatie voor witte wijn. Deze zijn overwegend fruitig en bloemig met tonen van citrusfruit, gekonfijt fruit en kweepeer. De klei en kalksteenrijke bodem geeft de wijn haar frisse zuren.

Cadillac Cotes de Bordeaux

Tot 1973 viel dit onder Premières Cotes de Bordeaux om vervolgens in 2009 op te gaan in Côtes de Bordeaux AOC. Hier vind je alleen rode wijn in Bordeaux stijl tegen een betere prijs-kwaliteit verhouding. Het terroir bestaat uit krijtsteen en gravel op mooie hellingen. De wijngaarden op het plateau heeft een kleibodem, terwijl onderaan de helling vooral zandgronden liggen. Dit verklaart meteen de uiteenlopende wijnen. Merlot is hier de dominante druif gevolgd door Cabernet Sauvignon en Franc en Malbec. De wijnen zijn elegant en vlezig met een neus van rood fruit en specerijen. Het zijn soepele wijnen met een rond mondgevoel. Bijzonder aangenaam en zeker een aanrader!

Sainte Foy Bordeaux Côtes de Bordeaux

Tenslotte Sainte Foy Bordeaux. Deze is sinds 2016 toegetreden tot de Côtes de Bordeaux. De regio ligt aan de oostelijke grens van de Bordeaux, dicht tegen Bergerac aan. Hoewel Sainte Foy bekend is om haar witte Bordeaux, is men sinds 1990 begonnen met rode wijn productie. Tevens is Sainte Foy de “speeltuin” van de Bordeaux, waar men een wijde range van druiven toestaat die op zijn minst zeer bijzonder te noemen zijn voor de regio! Natuurlijk het bekende drietal staat hier, maar ook Colombard, Mauzac, Merlot Blanc en Ugni Blanc.

De droge witte wijn is zijdezacht en mineralig met aroma’s van perzik en vanille. Een aanrader, zeker om jong te drinken.

De zoete wijn, ofwel Sainte Foy Liquoreux, is gemaakt van druiven geïnfecteerd met Botrytis Cinerea. Deze is rond, romig, maar toch ook fris en fruitig met een lange aromatische afdronk. Je ontdekt tonen van witte bloemen, honing, brood en subtiele hint van muskus.

De rode wijn is stevig (bijna boers te noemen), complex met diepe structuur. Duidelijk rood fruit zoals kers is aanwezig, maar ook leer en hout zijn goed te onderscheiden.

Cotes de Bordeaux St. Macaire

Net ten oosten van de Premièrs Côtes de Bordeaux vind je St Macaire. De naam is afgeleid van een druivenvariëteit met een heel donkere schil. Helaas vind je deze druivenvariëteit nagenoeg niet meer en dat terwijl deze oorspronkelijk hier vandaan komt! De druif heeft inmiddels een weg gevonden naar Californië en NewSouthWales, maar is nog steeds een zeldzaamheid.

Vandaag de dag vind je hier vooral Sauvignon Blanc, Sémillon en Muscadelle, vooral voor de zoete witte wijn. Toch vind je ook beperkt droge witte wijn. Het terroir is vooral een mix van zand met kalksteen (vooral droge wijn) of klei met kalksteen (voor zowel zoete als droge wijn). Het brengt fruitige volle wijn voort.

De zoete wijn is gemaakt van Sémillon en Muscadelle en mondt uit in wijn met een neus van muskus, geroosterde amandelen, groene appel en vanille. Terwijl het pallet eerder tonen van honing en gekonfijt fruit geven.

De droge wijn is een blend van Sauvignon Blanc en Sémillon. Dit geeft sterk aromatische wijnen met de frisheid van ceder en zoetheid van gedroogde abrikoos en marsepijn.

Graves de Vayres

Dit is een klein sub gebied in het grotere Entre-Deux-Mèrs en beslaat twee gemeenten; Vayres en Arveyres.Hoewel de naam het zou doen vermoeden, is er geen relatie met de Graves. Dit is een referentie aan de grindachtige bodem. Hier vind je zoete, droge witte wijnen en rode wijnen (vooral Merlot). Ook Merlot Blanc is hier toegestaan. Deze relatief neutrale druif is gelimiteerd tot maximaal 30% in de blend en is bedoeld om de blend te ondersteunen.

Op de lichte grindbodem staan de Muscadelle, Sauvignon Blanc en Sémillon aangeplant voor de droge witte wijn. Deze hebben aroma’s van hazelnoot, citrus en wit fruit en met een elegante soepel geurig mondgevoel. Drink deze wijn jong.

In de zoete wijn kom je het bekende drietal druiven weer tegen. Deze staan vooral aangeplant op de grindrijke bodems van de wijngaarden. Het levert soepel volle wijnen waarin je abrikoos, acacia en exotisch fruit in herkent.

De rode wijn tenslotte is een op Merlot-gebaseerde wijn, waarbij Cabernet Sauvignon de tannine voorziet en de Sauvignon Franc de body. Het zijn zachte fluweelachtige wijnen met milde tannine structuur en duidelijk herkenbaar framboos en kersen tonen. Deze doen zeker niet onder voor de wijnen van de rechteroever, echter de prijzen zijn een stuk vriendelijker.

Sainte Croix du Mont

In Cadillac en ten zuiden van Loupiac ligt Sainte Croix du Mont. Aan de overkant van de rivier ligt dus Sauternes. Het terroir onderscheidt zich duidelijk van de andere gebieden door de grote hoeveelheid oesterschelpen en fossielen in de bodem. Deze zijn vermengd met klei, kalksteen en grind. Hier zijn alleen zoete witte wijnen toegestaan, die optimaal profiteren van het microklimaat dat hier is ontstaan. Dit levert krachtige levendige en complexe dessertwijnen met een lange afdronk. Naast het bekende abrikoos en perzik, ontdek je ook aroma’s van druiven, vijg, acacia en kamperfoelie in de wijn! Zeker de moeite waard om te ontdekken.

Afsluiting van de twee verrassende werelden van de Bordeaux

Natuurlijk zegt iedereen rode wijn, wanneer naar Bordeaux wordt gevraagd. Tenslotte is 90% van de wijn rood! Maar nu heb je ook gezien dat er veel meer is, zowel droog wit als weelderige zoete wijn. Maar ook dat prijstechnisch er nogal wat verschillen zijn. Ja de top producenten hebben hun naam hoog te houden, zowel in kwaliteit als in prijs. Duik eens wat dieper in Bordeaux en ga op zoek naar de pareltjes. Verder is het duidelijk dat Entre-Deux-Mèrs een overgangsgebied is, het heeft veel weg van de linkeroever, de fameuze Médoc. Maar neigt ook al duidelijk naar de stijl op de rechteroever met haar Pomerol. Daar gaan we volgende week verder in duiken.