elzas Archieven - Love4Wine

15 oktober 202415 oktober 2024

Lastige oogst 2024 Frankrijk

Frankrijk is zwaar getroffen door hevig regenval gedurende het hele oogst jaar 2024 waardoor het een lastige opbrengst zal zijn. De verwachtingen van de wijnproductie zijn verder naar beneden bijgesteld.

Vorige week hadden we Champagne regio al belicht. Naar verwachting daalt de opbrengst met 33%. Maar Champagne staat helaas niet alleen. Volgens Agreste, het statistisch instituut van de landbouw in Frankrijk, daalt de wijnproductie in 2024 naar 37.5 miljoen hl als gevolg van een lastige oogst. Een verlaging van maar liefst 22% ten opzichte van vorig jaar. En een daling van 15% ten opzichte van het vijfjarig gemiddelde. De belangrijkste oorzaak is het slechte weer.

Veel wijnstokken bloeiden tijdens koel, vochtig weer, wat leidde tot bloesemval (ook bekend onder coulure) en millerandage. Zware regenval, vorst, meeldauw en hagel veroorzaakten ook in heel Frankrijk problemen, en de oogst werd vervroegd in de Loire-vallei en andere regio’s om verdere verliezen te voorkomen.

Is een kleine oogst een probleem?

Volgens de Internationale Organisatie voor Wijnbouw en Wijn (OIV) overtrof de wereldwijde wijnproductie de vraag in 2023. In 2023 bedroeg de productie 237 miljoen hl terwijl de consumptie “slechts” 221 miljoen hl was. Dit drukt de prijzen voor wijn en bedreigt het levensonderhoud van de telers. Natuurlijk zal je denken, maar niet alle geproduceerde wijn is voor directe consumptie. En een deel van de wijn (25-35 miljoen hl) wordt gebruikt voor industriële toepassingen. Maar door de vele jaren van overproductie, zal de verlaging van de wijnproductie in 2023 en 2024 waaronder door Frankijk, een nieuw evenwicht brengen.

De Franse regering heeft een plan van 200 miljoen euro voorgesteld om ongeveer 30.000 hectare wijngaarden te verwijderen in een poging de crisis aan te pakken.

Een rondje langs de regio’s

Elzas

De oogst van de Elzas zal naar verwachting ook met 13% afnemen als gevolg van meeldauw en verstoorde bloei. De oogst is later dan normaal geweest om goede rijpheid te bereiken. En goed nieuws, vooral de Gewürztraminer en Riesling beloven mooie droge en zachte witte wijnen op te leveren met rijke aroma’s!

Jura

Maar de zwaarst getroffen regio zal de Jura zijn, waar vorst en meeldauw naar verwachting de oogst lokaal tot wel 75% zullen verminderen in vergelijking met vorig jaar. Men verwacht slechts 35.000hl, waar gemiddeld 80.000hl normaal is. Maar verrassend is ook dat er dieven actief zijn die de wijngaarden leeg plukken. Zo is Paul Bonin zijn hele oogst kwijt geraakt in één nacht. En is ook Catherine Hannoun van Domaine de la Loue 2 ton druiven gestolen.

Loire

Terwijl een daling van 30% is voorspeld in de Loire-vallei, zijn de witte wijnen naar verwachting elegant met delicate aroma’s en de rode wijnen licht en fruitig. Ideaal bij een lichte maaltijd.

Bordeaux en zuidwest Frankrijk

Eind augustus was het oogsten gestart in de Bordeaux. Men verwacht dat de productie met 14% zal dalen als gevolg van hagel, meeldauw en problemen met coulure. Desondanks is men optimistisch gestemd. Omdat vooral de Merlot en Cabernet-variëteiten goed gerijpt zijn en rijke aroma’s beloven.

Bourgogne

Vooral de oogst in Bourgondië zal naar verwachting 35% dalen. Dit dankzij het extreem natte jaar en verergerd door plaatselijke strenge vorst en hagel. Hierdoor was veel werk in de wijngaarden nodig om het gewas te beschermen tegen de schimmeldruk. Een warme en droge augustus maand heeft wel wat goed gemaakt, maar toch is het oogstverlies aanmerkelijk. De rijping is niet consistent. Maar wat geselecteerd is, lijkt prima te zijn. De Chardonnay is erg goed om Crémant de Bourgogne te maken, terwijl de Pinot Noir zeer veelbelovend lijkt te zijn.

De Beaujolais daarentegen hadden een stuk minder te lijden onder de uitdagende weersomstandigheden. Inter Beaujolais, het informatiebureau van de Beaujolais, geeft aan dat het een lastige oogst voor 2024 in Frankrijk is, maar ook en kansen kent. Een koel en nat voorjaar, gevolgd door een milde maar regenachtige juli, leidde tot een ongelijke rijping van de druiven en een verhoogde gevoeligheid voor ziekten. Desondanks verwachten wijnmakers een goede kwaliteit omdat augustus warm en droog was. De oogst vereist echter zorgvuldige selectie van de trossen vanwege de grote verschillen in rijpheid tussen percelen.

In de Chablis is het allemaal minder rooskleurig. Na het natuurgeweld brak in augustus de meeldauw uit. Deze schimmel beschadigt de wijnstokken ernstig. Het leidt tot verminderde groei en zelfs tot verlies van de oogst met 60%. Voor de Chablis kan deze uitbraak een groot probleem vormen voor de beroemde frisse witte wijnen. Wijnboeren moeten hun wijngaarden steeds op andere manieren beschermen, maar strenge regels van de appellaties, samengekomen in het Cahier des Charges, zijn niet zomaar aan te passen.

Languedoc Roussillon

In de regio Languedoc-Roussillon is de oogst bijna voltooid en wordt voorspeld dat deze met 13% op jaarbasis zal dalen als gevolg van droogte in sommige gebieden en meeldauw in andere. De oogst startte 8 dagen later dan in recente jaargangen. Dat heeft alles te maken met de rijpheid van de druiven.

Bedenk dat dit de regio van de massaproductie is voor Frankrijk. En ondanks de lagere opbrengst, verwacht men dat het aromatisch profiel interessant zal zijn. Maar het gevaar schuilt in de zuurgraad. Die moet goed in de gaten worden gehouden.

Côtes du Rhône

De Côtes du Rhône lijkt meer begenadigd te zijn. De regio bekend van haar fruitige en kruidige wijnen, had het minst te lijden onder het grillige weer. Het is een prima wijnjaar dankzij volledig gerijpte druiven met dikke schillen waar veel kleur uit te halen is.

Provence

Voor rosé liefhebbers, opgelet. Reeds op 21 augustus is men begonnen met de oogst in deze regio zeer bekend voor haar rosés. Dankzij de lenteregens, is de Provence de hittegolf goed doorgekomen. Echter de opbrengst is een beetje gemengd doordat late hagel en vorst verschillende percelen heeft verwoest.

Coulure

Dit is een verschijnsel dat zich tijdens de bloei van de wijnrank voordoet. Door hevige regen kan een grote hoeveelheid stuifmeel van de bloesem aflopen. Doordat achteraf slechts weinig stuifmeel overblijft worden dus minder bloesems bevrucht dan tijdens droge seizoenen, waardoor dus ook minder druiven aan de rank groeien. De plant zal dan alle extracten uit de bodem concentreren in deze vruchten. Hierdoor verkrijgt men wijn van hoge kwaliteit, maar vaak met een premium prijs.

Millerandage

Dit is een potentieel wijnbouwgevaar waarbij druiventrossen bessen bevatten die sterk verschillen in grootte. Hierdoor loopt de wijnmaker het risico dat er verschillen in rijpheid tussen de druiven plaatsvindt. De meest voorkomende oorzaak is koud, regenachtig of anderszins slecht weer tijdens de bloeifase van de wijnstokken. Maar ook andere factoren, zoals een tekort aan voedingsstoffen (vooral boor) of virale infecties, kunnen een rol spelen.

Millerandage is niet altijd slecht. Het is afhankelijk van het druivenras of de wijnkwaliteit beïnvloedt wordt. Bij Sangiovese, Zinfandel en Gewürztraminer kan millerandage groene aroma’s opleveren doordat er onrijpe druiven in de tros zitten. Deze rassen zijn namelijk erg gevoelig voor ongelijke rijping van een druiventros. Voor andere variëteiten, zoals Pinot Noir of de Mendoza-kloon van Chardonnay, zou de wijnkwaliteit kunnen verbeteren vanwege de kleinere totale besgrootte en de hogere schil-sapverhouding.

13 augustus 202413 augustus 2024

Weelderige wijnfles vormen

Vorige week hebben we gekeken naar de anatomie van de wijnfles. En nu vragen we ons af, wat is de overeenkomst tussen wijnfles en mensen? Ja, ze zijn beiden verschillend, hebben een stoere buitenkant, hebben diverse kleuren en zijn moeilijk te openen. Maar binnenin zit de nektar. Wanneer je een wijnwinkel binnen stapt geef je ogen eens te kost (en nee niet naar de wijn) en geniet van de vele soorten flessen. Maar waarom al die verschillende vormen – van weelderige tot strakke – en kleuren voor een wijnfles?

Geschiedenis

Waarom er zoveel verschillende weelderige vormen voor de wijnfles zijn, is eigenlijk niet meer bekend. Meest waarschijnlijke antwoord ligt in het feit dat vroeger mensen maar beperkte afstanden reisden, en dus binnen een bepaalde wijnregio het voor de hand liggend is dat men dezelfde flesvorm gebruikt.

Grofweg kan je de flessen in 3 vormen definiëren; de Bourgogne fles, de Bordeaux fles en de Rhône fles. Het is niet toevallig dat we dezelfde flessen wereldwijd terugvinden voor dezelfde druivenrassen. In Bordeaux is dit Cabernet Sauvignon en Merlot. In Bourgogne de Chardonnay en Pinot Noir en voor Rhône de Grenache, Syrah en Mouvèrdre.

Waarom er verschillende kleuren zijn voor wijnflessen

De kleur van wijnflessen speelt ook een rol. Het is u wellicht opgevallen dat voor het grootste deel wijnflessen donker gekleurd zijn. Een donkere fles beschermt de wijn beter tegen licht, aangezien licht de wijn kan beschadigen. Dit geldt natuurlijk vooral bij bewaar-wijnen die langdurig weggelegd worden. Bij rode wijnen werden bijna altijd donkergroen gekleurde flessen gebruikt, omdat de donkerdere vloeistof gemakkelijk door het donkere glas te zien is. Witte wijnen en de meeste rosé-wijnen gebruiken echter doorzichtige flessen. De lichtere kleur vloeistof komt beter tot zijn recht door helder glas en de kleur van wijn, vooral bij lichtere wijnen, kan een belangrijke aanwijzing zijn voor hoe het zal smaken. Omdat dit wijnen zijn die vroeg gedronken worden en dus niet bewaard worden, speelt de invloed van licht een mindere rol.

Elke regio haar eigen vormen voor de wijnfles

Uiteindelijk kunnen de vormen van de wijnfles een idee geven van de wijn die in de fles zit van weelderige tot strakke wijn. Maar besef dat de wijnfles vormen niet gereguleerd is, elke wijnmaker kan kiezen welke vorm men wilt gebruiken. Even een kort overzicht.

De Bordeaux fles

Ookwel Frontignan genaamd. Deze fles is cilindervormig, met vierkante schouders en een recht lichaam. Dit is mogelijk wel de meest gebruikte wijnfles ter wereld. Vooral Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc, Merlot, Malbec, Sauvignon Blanc, Chenin Blanc en Semillon vinden we terug in deze flessen.

De Bourgondische fles

Er is een miniem maar belangrijk verschil tussen de Bourgondische en Bordelaise fles. Daar waar de Bordelaise fles dus een abrupte overgang heeft in de schouder, is die uit de Bourgogne zacht en elegant. De lijn is sierlijk en vloeiend. Deze flessen vorm wordt vaak gebruikt voor Pinot Noir, Chardonnay en Aligote.

De Rhône-fles

Deze fles heeft heel veel weg van de Bourgondische fles. Wat niet zo vreemd is aangezien ze in elkaars verlengde liggen. Maar in de Rhône hebben de wijnflessen de bijzonderheid dat hij de woorden “Côtes du Rhône” en het zegel of wapenschild op de schouders gegraveerd draagt. Daarnaast zijn de flessen iets hoger doordat de hals iets langer is.

De Elzasser fles

In de Elzas in Frankrijk en de Moezel in Duitsland vinden we de volgende markante fles. Ze zijn elegant en fijn, en worden vaak Elzasser fluit genoemd want het is een van de hoogste flessen wijn. Er zijn veel overeenkomsten met de fles uit het Duitse Rijn gebied. Maar het belangrijkste verschil zit in de kleur van het glas. Deze is vaak lichtgroen of zelfs helder/doorzichtig. In de nieuwe wereld zien we ook vaak zoete wijn in deze fles.

De Loire-fles

De Val de Loire-fles lijkt sterk op de Bourgondische fles, maar met een dunner lichaam.

Champagne fles

Natuurlijk heeft Champagne haar eigen categorie fles vorm. Qua uiterlijk zijn er veel overeenkomsten met de Bourgogne fles, maar ze is dikker en zwaarder. Vanwege de druk van de mousserende wijn is de standaard dikte niet genoeg en zullen de flessen zeker kapot springen. Een leuk feitje is dat een ontplofte champagne kurk wel bijna 50km per uur kan vliegen!

De Provençaalse fles

in de Provence zijn er twee soorten flessen. De eerste, specifiek voor de appellatie Côtes de Provence, is een korsetfluit met een smalle basis. Helaas is deze niet meer zo gebruikelijk en zie je veelal de Bordelaise fles voor de rosé en witte wijnen uit de Provence.

Clavelin du Jura

De Jura is een beetje de onbekende regio. De Vin Jaune wordt geserveerd uit een 62cl fles met een reed lichaam en korte hals. Bij wet mag alleen deze fles alleen gebruikt worden voor Vin Jaune.

Bocksbeutel

De naam bocksbeutel is afgeleid van “bierzak”, maar bevat wijn. Hoewel de inhoud hetzelfde is als de meest gangbare flessen (75cl), heeft de bocksbeutel een epileptische vorm. Het heeft een korte hals en is gekenmerkt door een badge in reliëf op de linkerschouder. Deze badge vertegenwoordigt het wijndomein. De reden voor de afgevlakte vorm is simpel; het is makkelijker te vervoeren en voorkomt dat deze wegrolt.

Chianti fles

Tenslotte in de Chianti Classico vullen ze de wijn in een typische Chianti fles. Dit is een rondbuikige fles die bedekt is door een rieten mand. De fles werd in de late Middeleeuwen ontwikkeld om het risico op breuk te verminderen. De fles wordt ook wel fiasco genoemd, nadat bij een mislukte clown act in de 18^e eeuw de fles kapot viel. Vanwege de hoge productiekosten zien we de meeste Chianti wijnen in de traditionele Bordeaux fles.

Tot slot

Veel van de fles vormen zijn historisch bepaald. Voor glasblazers was het makkelijker om rond flessen te maken, dus vandaar de vorm. Maar tegenwoordig heb je ze in alle soorten en maten. Maar veelal blijft wijn in ronde of cilindrische flessen.

De flessenvorm zelf draagt niet bij aan de wijn, het is puur esthetisch. Maar er zit wel een praktische kant aan. De meeste (wijn)koelkasten zijn gebouwd op de standaard Bordeaux en Bourgogne fles. En dus een Elzas of Loire fles is niet altijd even handig. En let op, deze laatste kunnen ook makkelijker uit de koelkast glijden wanneer de fles plat ligt, vanwege de slanke hals!

21 mei 202421 mei 2024

Interessante Pinot Noir proeverij

Het was weer even geleden maar het was eindelijk zover. Deze maal besloten we een proeverij te organiseren rondom de Pinot Noir uit verschillende interessante regio’s.

Pinot Noir is een veelzijdige, over het algemeen koelklimaat druif die vaak een goede expressie van het terroir kan geven. Vanzelfsprekend is Pinot Noir koningin in Bourgogne, waar we de allerbeste wijnen kunnen vinden.

Martin Schwarz – Spätburgunder-Portugieser 2017

In het diepe Duitsland ligt het kleine gebied Saksen. Hier vinden we het weingut Martin Schwarz met 6ha wijngaarden op de steile hellingen langs de Saksische Wijnroute. Wijnbeheer is hier volledig handmatig mede vanwege de steile hellingen.

Deze wijn is al aardig op leeftijd en dat zie je terug in de kleur; robijnrood met bruine tinten van een gemiddelde kleurintensiteit. In de neus bespeur je rijp fruit met een vleugje vanille. Maar in de mond is dit omgeslagen naar natte bladeren en stal wat je ziet bij verouderde wijn. De alcohol is gemiddeld en de zuurgraad is laag. Het mondgevoel is gemiddeld.

Kortom de wijn is al ver over haar datum.

Szijjarto Elod Pinot Noir 2022

Zo mooi gemaakt door de wijnmaker met de gelijknamige naam. De wijngaarden van Szijjarto Elod liggen in Eytek, nabij Budapest. De druiven zijn in één dag geplukt en naar de kelder gebracht, waar na 20% van de pluk fermenteerde in open vaten met zacht onderdompelen. Na 21 dagen zachtjes rijpen werd de wijn vervolgens 10 maanden gerijpt in Bourgondische vaten. De wijn is ongefilterd maar loep zuiver met een mooie paarse kleur. De wijn geurt zacht naar rood fruit, aardbeien, frambozen en rode bessen.

Het is een ronde volle rode wijn met een goed afgeronde smaak van kersen, peper en kruidnagel en boter. Het zachte zuur is goed geïntegreerd met de alcohol en heeft een zeer prettige body. Ze is nu nog jong, op dronk maar met enorm potentieel. Een liefde voor later.

Fernand Engel Pinot Noir Cuvée Fernand 2018

Domaine Fernand Engel ligt in de Elzas, aan de voet van het kasteel Haut-Köningsbourg, op een heuvel bij het dorp Rorschwihr. Sinds 2001 verbouwt familie Engel hun 62ha wijngaarden organisch en biodynamisch als teken van respect voor de biodiversiteit. Het land is vruchtbaar, de wijnstokken sterk en de druiven gezond. Dit werk op lange termijn verzekert de duurzaamheid van dit natuurlijke en culturele erfgoed.

Dit resulteert in deze prachtige Pinot Noir die echter wel moet decanteren. Na het openen is de neus erg onsmakelijk door overheersende aardetonen. Maar nadat de wijn even open heeft gestaan, heb je opeens een heel andere wijn voor je! Het is de meest fluweel zachte en interessante Pinot Noir uit deze proeverij die gemakkelijk wegdrinkt. De zuren, alcohol en tannine zijn goed in balans. Geen van de irritante zuurgraad die Bourgogne wel eens kenmerkt, is in deze wijn terug te vinden. Bosbessen en frambozen zijn vergezeld door zoethout, lichte kruidnagel en aardse champignons.

Bernard Rion Beaune 2020

Het was in 1896 dat de geschiedenis van Domaine Armelle en Bernard Rion begon. Het werd opgericht in Vosne Romanée en sindsdien wordt de knowhow van generatie op generatie doorgegeven. Inmiddels heeft de 3^e generatie wijnmakers het overgenomen en bewerken ze de 9,5ha wijnstokken in de Côte de Nuits en Côte de Beaune.

Sinds 2018 brengt het bedrijf Bernard Rion Sarl de wijnen van Domaine Armelle en Bernard RION op de markt en oogst het met de hand druiven in de mooiste terroirs van Bourgondië.

En mooi is deze wijn. Diep paars van kleur en subtiele geur intensiteit van kersen, frambozen en cederhout met ondertoon van natte bodem. Tannine is licht aanwezig, en de alcohol is in mooi balans met de zuurgraad. De wijn heeft een mooie body met smaak aroma’s van rood fruit, aardse tonen en houtrijping. De afdronk is aangenaam en lang. Kortom een geweldige geniet wijn.

17 oktober 202317 oktober 2023

Controverse in de Alsace

Het hing al een tijdje in de lucht, maar de Elzas is verdeeld met een hoofdrol voor Riesling. De grote controverse is dat deze edele druivenras mag binnen de AOC Alsace geen zoete wijnen meer produceren. Dat wilt zeggen wijnen met meer dan 4mg restsuiker.

INAO, de organisatie die over herkomstbenamingen gaat in Frankrijk, heeft de bedoeling om de beschermde oorsprongsbenaming duidelijker te maken. Maar het gevolg is dat er gepassioneerde debatten en diepe meningsverschillen zijn ontstaan. Riesling is in staat om een wijde range van stijlen te produceren afhankelijk van terroir, expositie en rijpheid. Hierdoor is er veel onduidelijk hoe zoet de uiteindelijk wijn eigenlijk is. Men kent eenmaal geen classificatie zoals in Duitsland. INAO had de keuze uit drie opties; wijn mag niet meer dan 4gr/l suiker bevatten, de Europese richtlijn volgen om de wijn te etiketteren met het smaakpatroon: droog (sec), halfdroog (demi-sec), halfzoet (moulleux) of zoet (doux; zoals bijvoorbeeld in Duitsland). Of de gewenste Riesling te definiëren op basis van het rijpheidsniveau. Overigens de eerste optie geldt voor alle Franse wijnen, behalve in de Elzas.

Wat ging er aan vooraf

Overigens sinds 2021 werden producenten verplicht om op het etiket aan te duiden in welk smaakpatroon hun wijn viel. De bedoeling hiervan was om voor de consument meer duidelijkheid te brengen. Het zou de verkoop ten goede komen, omdat nogal wat mensen in de veronderstelling waren dat Alsace-wijnen vooral zoet waren. Iets wat ten onrechte is want de producenten kijken naar waar de markt om vraagt. Dus eigenlijk al voordat de consument goed en wel gewend is aan deze verandering, komt de volgende er al bovenop. Overigens blijft deze regel wel van kracht voor andere druivenrassen zoals Gewürztraminer, Pinot Blanc, Pinot Gris of Sylvaner.

Sinds 1 augustus 2023 is binnen de appellatie Alsace gereserveerd voor droge wijnen van Riesling. Echter vooral onafhankelijk wijnboeren betwijfelen of dat druiven die volle rijpheid bereiken wel kunnen voldoen aan deze gestelde eisen. Elzas heeft eenmaal microklimaten waar druiven zeer rijp kunnen worden en dus een hoger suikergehalte hebben. Het ligt ook deels in de traditie dat de Elzas verschillende wijnstijlen voortbrengt dankzij het gevarieerde terroir. Dit is dus het twistpunt, daar waar de AOC de bedoeling heeft om meer duidelijkheid voor de consument te verschaffen door te vereenvoudigen, zien wijnproducenten juist een aanval op de diversiteit en identiteit van de Elzas wijnen.

Uiteindelijk is “gekozen” voor de derde optie. De naam “Riesling” mag worden toegevoegd aan de AOC Alsace indien de wijn, na gisting, maximaal 4gr/lt restsuiker voor gechaptaliseerde wijn, tot max 9gr/lt voor niet-gechaptaliseerde wijn indien de zuurgraad niet meer dan 2gr/lt lager is dan het restsuikergehalte. Echter is er een uitzondering voor de Vendanges Tardives of Sélection de Grains Nobles en ook op de AOC Alsace met extra village- of wijngaardbenaming. Verder kunnen deze suiker en zuurgraad gehaltes elk jaar aangepast worden.

Na de publicatie in augustus, was er 1 maand om protest aan te tekenen. Deze hebben uiteindelijk geen verandering aangebracht en dus

Conclusie

Uhm snapt u het nog? Dit is zeker zeer duidelijk voor een consument. Daarnaast blijven de hogere kwaliteitswijnen (Vendanges Tardives en village/wijngaardbenamingen) vooralsnog buiten beschouwing, waardoor de suggestie wordt gewekt dat deze zoeter zijn dan de gewone AOC wijnen. Wanneer voor optie twee was gekozen, vermoed ik dat er veel meer duidelijkheid zou zijn ontstaan voor de consument. De naam Riesling mag op het etiket staan voor AOC Alsace wijnen indien de wijn voldoet aan de bovenstaande voorwaarden. Anders mag de referentie naar Riesling niet vermeld worden, neemt niet weg dat een AOC Alsace wijn dus wel van Riesling gemaakt is.

Nieuwe blik op oude wijn

Een Duits-Oostenrijks onderzoeksteam vonden een enorme hoeveelheid grafgiften bij het graf van koningin Merit-Neith van de 1^e Dynastie in de necropolis Umm el Qa’äb. De archeologen vonden honderden oude potten met overblijfselen van 5.000 jaar oude wijn. Veel kruiken zijn nog in goede staat en hebben soms zelfs nog stoppen op de kruiken. De potten bevatten organische resten van 5.000 jaar oude wijn en een grote hoeveelheid goed geconserveerde druivenpitten.

Bron: Egyptisch Ministerie van Toerisme en Oudheden

De ontdekking van deze oude wijn draagt aanzienlijk bij aan het gebied van archeologie en de studie van oude beschavingen. Archeologen hebben lang volgehouden dat wijnproductie en -consumptie integrale componenten waren van oude samenlevingen, vooral onder de elite. Wijn was niet alleen een gekoesterde drank, maar ook een symbool van status en macht.

Vooral de koningen van Egypte stonden bekend om hun voorliefde voor wijn, die ze tijdens rituelen consumeerden en aan de goden offerden. De vondst van deze 5000 jaar oude wijn bewijst dat deze samenlevingen geavanceerde kennis hadden van het maken van wijn. Het bewaren van de wijnresten gedurende zo’n lange periode is een bewijs van hun vaardigheden en technieken. Het biedt ook een unieke blik op de methoden en praktijken van wijnproductie duizenden jaren geleden.

2023 een moeilijk jaar in Spanje

2023 was een zeer moeilijk jaar voor de Spaanse wijn industrie. Het jaar is gekenmerkt door zeer extreme droogte en een uitzonderlijk natte september maand met regen, hagel en wind. De verzekeraar Agroseguro verwacht dat het jaar ingaat als het grootste schadejaar met ruim € 100 miljoen aan schade uitkeringen, sinds de oprichting van het landbouwverzekeringssysteem in 1978. Het gevolg is dat Spanje de kleinste productie in zes jaar zal hebben, met geschat 33 miljoen hl. Dat is een daling van ongeveer 20%! Klimaatverandering is uiteindelijk de grootste boosdoener. En uiteindelijk is er geen regio bespaard gebleven.

16 augustus 202216 augustus 2022

Verrassend Ahr Booming rosé Elzas revolutie

Deze week gaan we verder met een paar nieuwsfeitjes. Beginnend met verrassend Ahr na het dramatische 2021, verder booming rosé dat hard aan de weg aan het timmeren is, revolutie in de Elzas en meer.

Catastrofe in de Ahr

Één jaar na de catastrofe in de Ahr vroeg ik mij af hoe het er nu is. Daar waar half Europa zucht onder de hitte en droogte, zou je bijna vergeten dat vorig jaar juli het water door de rivieren in Duitsland en België (en natuurlijk Nederland) bulderde. Met als gevolg een enorme ravage in de rivierengebieden. Vooral de wijnbouwers in de Ahr waren zeer ernstig getroffen. Huizen en voertuigen spoelden weg, (wijn)kelders vulden zich met modderstromen. Machines waren onherstelbaar beschadigd. De kosten liepen op en zijn geschat op 150 miljoen euro. Van de 65 individuele wijnboeren zijn er 62 geconfronteerd met deze verwoesting. Daarnaast ook nog de honderden kleine wijnboeren die zich in een coöperatie hebben verenigd.

In de weken na de overstromingen was het al wel weer tijd voor werk in de wijngaarden, terwijl tegelijkertijd alles opgeruimd en schoongemaakt moest worden. Wijn in de kelders werden verkocht als “Flusswein” met alle moddersporen nog op de flessen.

Wijngaard uitdagingen

Alsof de overstroming nog niet voldoende was, doordat het wijngaardwerk een beetje genegeerd werd, sloeg ook de valse meeldauw toe. Deze schimmel infecteert de wijnstokken in tijden die zeer nat zijn. De schimmel kon zich vervolgens snel verspreiden. Remedies zijn de Bordeauxse pap, maar zeker zo belangrijk is voldoende luchtcirculatie. Helaas zorgde de aanzienlijke hoeveelheid water voor een weelderige onkruidgroei tussen de wijnstokken, waardoor de druiven onder de bladeren helemaal niet konden drogen. In totaal is ongeveer 10% van het wijngaardareaal verwoest of zwaar beschadigd. Toch heeft het koele maar zonnige september veel goed kunnen maken. Door de vele hulp is er toch een jaargang 2021 gekomen! Met als gevolg dat er toch 35.000hl wijn is gemaakt (in 2020 was dit 39.000hl).

Jaargang 2021

Elk jaar kiest men in de Ahr de beste Cult, Premium en Classic wijn. En ook 2021 ontbreekt gelukkig niet! Het jaar 2021 gaat te boek als een bijzonder wijnjaar. De uitdagende overstroming, de verrassende pluk en wijn waar je goed van zal genieten. De wijn kenmerkt zich door haar fruitigheid maar toch volle body terwijl het alcohol percentage lager ligt dan voorgaande jaren.

Helaas is er nog steeds veel hulp nodig in de Ahr. Heb je interesse, ben je ouder dan 16 jaar en in het beste geval heb je reeds ervaring op het gebied van fruitoogst? Meld je dan hier aan.

Rosé is booming

Daar waar de Provence jarenlang de toonaangevende producent voor rosé is geweest , zijn er inmiddels rosé wijnen vanuit de hele wereld beschikbaar. Hierdoor is de keuze voor de consument enorm gestegen. Vooralsnog blijft dit product gericht op fruitige lichtvoetige wijnen.

Echter er is mogelijk een grote verschuiving opkomst. Het grote luxe concern LVMH (Louis Vuitton Moët Hennessy), bekend van Moët, Veuve Clicquot en Ruinart in de Champagne en Hennessy in de Cognac, heeft zichzelf ingekocht in diverse domeinen in de Provence. Waaronder Château Galoupet en D’Esclans Het concern ziet rosé als een product waar goed geld mee te verdienen valt. Wat niet vreemd is gezien de prijzen van 60€ voor Château Galoupet Clos 19 en een stevige 120€ voor een Château d’Esclans Garrus. Maar, als een meester in marketing betaamt, brengen ze ook merknamen op de markt gemaakt met mooie aanlokkelijke namen als Whispering Angel. De druiven hiervan komen niet persé uit eigen wijngaard maar worden ook ingekocht bij andere wijnboeren in de streek. Door de merknaam te positioneren, versterkt LVMH haar reikwijdte. En zo is deze genoemde wijn een enorme hit in Amerika.

Ook “vergroent” Château Galoupet. Ze hebben berekend dat de verpakking 40% van hun CO2 voetafdruk is. Daarom gaat de Grand Cru Classé voortaan in groene flessen want die hebben een gewicht van slechts 500 gram. En de instap-rosé gaat in PET flessen van plastic zwerfafval van het project Prevented Ocean Plastic. De marketingmachine van LVMH is op volle toeren!

De streek daarentegen wacht af. Gaat de hele streek meeprofiteren van de marketingmachine van LVMH of gaat het concern haar wijnen apart positioneren. Dit laatste is een schrikbeeld voor de Provence waar de naam “Côtes de Provence” voor rosé heel belangrijk is.

Inmiddels online

Wil je eens wat vaker luisteren naar interessante podcasts over wijn? Probeer Le Club & SommelJJ of Wine for Normal People eens!

Revolutie in de Elzas

In de Elzas is het bekend dat de Grand Cru wijnen alleen afkomstig zijn van witte druiven.En alleen van de edele rassen Riesling, Gewürztraminer, Pinot Gris en Muscat waren toegestaan. Maar met ingang van 2022 ziet Alsace Grand Cru Pinot Noir het levenslicht. Alleen de Pinot Noir van Grand Cru Hengst en Grand Cru Kirchberg de Barr verkocht worden. Helaas heeft Grand Cru Vorbourg het net niet gered. Deze drie wijngaarden leveren al jarenlang uitmuntende kwaliteit Pinot Noir wijnen en eindelijk worden de eerste twee bekroond met het hoogst denkbare kwaliteitslabel.

Gekkenhuis in Calamandrana

Soms kan de herkomst van een wijn bijzonder ingewikkeld worden gemaakt. Het Italiaanse Calamandrana staat hiermee aan de top. Daar waar je je kan afvragen of DOC (Denominazione de Origine) al niet genoeg is om een herkomst te bepalen. Nee, de Italianen hebben ook nog DOCG – Denominazione di Origine è Garantita. Nu staat het in Calanmandrana, gelegen in Piemonte, helemaal op z’n kop want daar kan een wijnboer kiezen tussen maar liefst 7 verschillende DOCG’s en 6 DOC’s voor hun wijn… We lichten de DOCG’s voor u uit.

Nizza DOCG

Gelegen rondom de stad Nizza Monferrato in Asti is Nizza DOCG in 2014 opgericht. Het beslaat wijnen gemaakt van uitsluitend Barbera druif met maximale opbrengst van 7 ton per hectare in de 18 gemeenten die om de stad liggen. De alcohol moet minimaal 13% bedragen met een minimale rijping van 18 maanden waarvan 6 op hout (of voor Riserva 30 maanden waarvan 12 op hout).

De omgeving is meer heuvelachtig waardoor druivenstokken harder moeten werken om aan water en voedingsstoffen te komen. Wijnen zijn over het algemeen meer aromatisch. De kwaliteit ligt hier hoog terwijl de prijs nog redelijk acceptabel te noemen valt (wanneer je dit vergelijkt met Barolo of Barbaresco in ieder geval).

Barbera d’Asti DOCG

Deze DOCG beslaat maar liefst 160 gemeenten in de provincies Asti en Alessandria. De wijn moet uit minimaal 90% Barbera te bestaan. De maximale opbrengst per hectare is 9 ton en daardoor verschilt dit met Nizza. De minimale toegestane alcohol percentage is 12% en de wijn moet minimaal 4 maanden rijpen. Houtrijping is niet verplicht. Voor Barbera d’Asti DOCG Superiore is dit 14 maanden waarvan 6 op hout.

Asti DOCG

Binnen 52 gemeentegrenzen van de provincies Asti, Cuneo en Alessandria vinden we de mousserende zoete Asti-wijnen gemaakt van Moscato Bianco, ook wel Muscat Blanc à Petit Grains genaamd. De opbrengst mag maximaal 10ton per hectare zijn. Binnen de Asti DOCG hebben we Asti of Asti Spumante en Moscato d’Asti welke iets zoeter is dan de Asti en tevens minder mousse (bubbels) en lager alcohol percentage heeft. Drink deze wijn jong op 6-8 graden.

Canelli DOCG

Na bijna 20 jaar heeft de gemeente Canelli gelegen in het gebied van Asti DOCG haar eigen status gekregen. De wijngaarden mogen in 18 gemeenten staan binnen de provincies Asti en Cuneo. Er is 100ha aan wijnbouwgrond die gelegen moeten zijn op 165 tot 300m boven zeespiegel op heuvelachtige gronden. De druiven moeten handmatig geoogst worden en de maximale opbrengst is 9.5ton per hectare. De druivensoort mag uitsluitend Moscato Bianco zijn.

Barbera del Monteferrato Superiore DOCG

De Barbera del Monteferrato Superiore DOCG is een rode wijn gemaakt van minimaal 85% Barbera en niet meer dan 15% Freisa, Grignolino of Dolcetto druiven. De wijn moet minimaal 14 maanden rijpen waarvan 6 maanden in eiken vaten. En het alcohol percentage is minimaal 13%. De DOC variant hoeft niet te rijpen overigens.

Brachetto d’Acqui o Acqui DOCG

Wanneer de wijn van uitsluitend Brachetto gemaakt is, mag deze onder de naam Brachetto d’Acqui DOCG op de markt gebracht worden. Mits de maximale opbrengst 8ton per hectare is. De wijn kan stil of mousserend zijn en heeft meestal laag alcohol (5 tot 7%). Vaak vinden we dit bij een dessert gezien de verfrissende zoete afdronk.

Alto Langa DOCG

De laatste mousserende wijn vinden we in Alto Langa DOCG. Het is gemaakt van Pinot Noir en/of Chardonnay dus zowel wit als rosé uitvoering. Het is een vintage wijn, dus het plukjaar staat vermeldt op het etiket.

Kortom, voor de verschillende druivenrassen hebben ze in Calamandrana een eigen DOCG ontworpen, en dat zou het makkelijker moeten maken voor ons als consument? Kunt u het nog volgen?

15 december 202015 december 2020

Wijn myth busters met verrassingsdiner

Afgelopen vrijdag was ik uitgenodigd bij vrienden om te komen eten. En ik werd geconfronteerd met de mooie taak één passende wijn te kiezen bij het diner, welke bestond uit drie gerechten. We zouden dit beiden doen en de wijn blind serveren, waarna we moesten raden wat voor wijn het zou zijn. We gaan dus onze eigen wijn myth busters creëren!

Gelukkig werd het menu mij wel medegedeeld; het voorgerecht bestond uit ganzenlever paté, het hoofdgerecht was pompoen in bladerdeeg met geitenkaas en het nagerecht een typisch hongaars gerecht van hüttenkäze en kweepeerjam.

Nu, dit is best een interessante opgave, de klassieke combinatie bij ganzenleverpaté is een zoete wijn. Maar pompoen en kweepeer is van zichzelf ook zoet. Om dan aan te komen met een Sauternes, (trocken)beerenauslese speel je het op veilig. Maar dat wilde ik nou net niet. Om het toch een tikkeltje spannender te maken is het eenmaal leuk om te proberen met wijn myth busters na te spelen.

Jean-Baptiste Adam Pinot Gris

Ik ben op zoek gegaan naar een wijn met iets van rest suikers, maar die wel fris en fruitig is met houtrijping om een evenwichtige tegenhanger te zijn van de pompoen en vaak specifieke smaak van de ganzenlever paté. Mijn oog viel op een houtgelagerde pinot gris uit de Elzas van Jean-Baptise Adam, verkrijgbaar bij Gall & Gall. Door het micro-klimaat komen hier heel mooie volle wijnen vandaan die toch iets hoger in het zuur blijven vanwege de noordelijke ligging.

De wijn is mooi groengeel van kleur met tranen, wat duidt op rest suikers. Naast de volle romige smaak, springen ook het citrusfruit, appel, lichte perzikhint en het cederhout van de rijping er duidelijk uit. Met haar 13%, is de wijn stevig in de alcohol. De afdronk is heerlijk lang, gedragen door de hogere zuren, het fruit, de room en houtrijping.

N.A.G. Bormuvek Hanna

De andere wijn is een overduidelijke dessert wijn. De honing spatte uit het glas! Maar onder die zwoele zoetheid ging iets fris schuil van citrusfruit. De alcohol is tegen het gemiddeld aan met 10%. De afdronk hield niet op maar is duidelijk overheerst door de zoetheid. Dit was een N.A.G. Bormuvek Hanna uit Eger, Hongarije. Een wijn van muskaat druif (Muscat à blanc de petits grains) welke laat wordt geoogst, wat de zoetheid ondersteund.

Wine pairing

Nu dan natuurlijk de grote vraag. Hoe was de combinatie met het diner. We zijn tot de conclusie gekomen dat de Pinot Gris net te hoog in de zuren was voor de ganzenlever paté, terwijl de N.A.G. juist de zuren mistte en gewoon te zoet was. Hiermee is dus de mythe gekraakt dat een zoete wijn altijd goed past. De wijn moet ook een goed balans hebben tussen de zuren en de zoetheid. Een bepaalde mate van frisheid is echt wel nodig bij het gerecht.

Ook bij het hoofdgerecht kwam de Pinot Gris niet lekker uit de startblokken. Ondanks dat het fruit en de romigheid goed gaat met de pompoen, vermoedden wij dat ook hier de zuurgraad de balans met het gerecht negatief beïnvloedde. En ook hier werd de N.A.G. te zoet bevonden. Daar waar de zoete wijn de bedoeling had de zoete pompoen met honing te ondersteunen, werd het gerecht overspoeld.

Bij het nagerecht gingen eigenlijk beide wijnen redelijk goed. De frisheid van de Pinot Gris ging goed samen met romige textuur van de hüttenkäse. Terwijl de N.A.G. de droogheid en proteïnerijke hüttenkäse juist meer textuur geeft.

Conclusie

Het is niet makkelijk om maar één wijn bij drie verschillende gerechten te vinden. Maar het was een zeer interessante leerzame avond. Een aspect wat ik geleerd heb is dat er naast Tokaj ook andere zoete wijnen uit Hongarije komen. En dat deze verdraaid zoet kunnen zijn!