Tag: chardonnay

We dalen af vanuit New South Wales naar de staat Victoria. Dit is de derde staat die onderdeel uitmaakt van het grote GI Zuidoost Australië. Victoria ligt in de zuidoost hoek van Australië en is een klein maar wijnbouwkundig belangrijke staat. Hoewel Victoria relatief klein is in vergelijking met New South Wales is de wijn opmerkelijk divers en produceert men verschillende stijlen. Van stilistisch Riesling tot volle Shiraz. Mede dankzij een koeler klimaat door de ligging aan de oceaan. Zowel klimaat als bodemopbouw verschilt enorm en creëert daarmee microklimaten.

Classificatie en Victoriaanse zonering

Even ter herinnering. De classificatie opbouw in Australië omvat de staat (Victoria dus), dan de zone (een 5-tal), waarna de regio en eventuele subregio de meest specifieke geografische aanduiding is. Hoewel Victoria slechts vijf zones kent, zijn er maar liefst ruim 20 Geografische Indicatie-regio’s. De zones zijn, zoals we wel vaker zien in Australië gericht op de geografische ligging;

• North West Victoria
• Western Victoria
• Central Victoria
• North East Victoria
• Port Philip
• Gippsland

De meest bekende wijnen van Victoria vinden we in de zone Port Philip, rondom de hoofdstad Melbourne. Dit zijn Yara Valley en Mornington Peninsula. Hier zijn prachtige wijnen van Pinot Noir en Chardonnay te vinden.

Enkele van de vroegste commerciële aanplantingen in Victoria waren in de buurt van Yering (rondom Yarra Valley) en opgericht door Hubert de Castella, een Zwitserse immigrant die in 1854 naar de regio kwam. De verwoesting van de Franse wijngaarden door de phylloxera-bladluis opende een kans om de Britse wijnmarkt te veroveren die traditioneel afhankelijk was van Franse wijn. In zijn verhandeling uit 1886, John Bull’s Vineyard, zette Castella ambitieus zijn plannen uiteen voor Victoria om genoeg wijn te produceren om in alle behoeften van Engeland te voorzien. Helaas, voordat zijn grootse plan volledig kon worden gerealiseerd, maakte phylloxera zijn eigen weg naar Australië.

In jaargang 2022 heeft Victoria ongeveer 265.000ton druiven geperst (ofwel 17% van de oogst van Australië), wat 12% minder was dan in 2021. Vooral vanwege de hagelbuien en extreme omstandigheden droegen bij aan een uitdagend jaar.

Gedeeld North West Victoria

In het uiterste noordwesten van Victoria, vinden we de wijnzone met originele naam North West Victoria. Deze Geografische Indicatie is toegekend in 1996. Binnen deze zone liggen twee wijnregio’s die  gedeeld worden met de staat New South Wales. Het enorme Murray Darling wat één van de grootste en meest productieve regio’s van Australië. Het produceert ongeveer 25% van alle wijnen van het land, waarvan het leeuwendeel bulk is. Het andere is het kleine Swan Hill wat ten zuiden van GI Murry Darling ligt. Vanwege het hete droge klimaat is irrigatie van de wijngaarden van groot belang. Vandaar dat deze regio’s ook de loop van de Murray en Darling rivieren volgen.

Barramundi Shiraz

Barramundi is een Australisch wijnhuis dat ligt in Murray-Darling, op een plek waar de rivieren Murray en Darling samenkomen en verder gaan als de Murray. Hier zwemt de Barramundi, de grote rivierbaars in de Aboriginal taal. De eerste Barramundi wijnen kwamen rond 1990 op de markt. De wijnmakers willen de wijn een afspiegeling zijn van de regio waar veel backpackers graag rondtrekken; easy, laid-back en relaxed. Dat resulteert in heerlijk fruitige wijnen die gemakkelijk te drinken is.

Prachtig robijnrode wijn met herkenbare aroma’s van Shiraz, gedroogde pruim, peper en specerijen. Fijne bosvruchten met hinten chocolade en spicy hints kriebelen je smaakzintuigen. De wijn krijgt 6 maanden houtlagering van nieuw Amerikaans eik.

Heerlijke wijn bij een steak van de bbq of denk aan aubergine met Parmigiana.

Verkrijgbaar bij de Heeren van de Wijn voor slechts € 7.95

Boetiekwijngaarden van Western Victoria

In het westen, grenzend aan Zuid Australië ligt de wijnzone Western Victoria. We vinden hier de regio’s GI Henty (grenzend aan de kust), GI Grampias en grenzend aan Central Victoria in het noordoosten op de zachte hellingen van de misleidend genaamde Pyreneeën, GI Pyrenees.

We vinden hier een aantal boetiekwijngaarden, de grotere maatschappijen richten zich meer op de noordzijde van de staat omdat daar hogere opbrengsten en kostenefficiëntere wijngaarden te vinden zijn. De opbrengst in 2022 was ongeveer 3.500ton. In Western Victoria produceert men  tafelwijnen van hoge kwaliteit, met cedergeurende, sterk geparfumeerde Cabernet Sauvignon voorop, gevolgd door kruidige Shiraz in noord-Rhône-stijl met een veelzeggende hint van munt of eucalyptus. Elegante, ingetogen stijlen van Chardonnay en citrusachtige, knapperige Rieslings en Sauvignon Blancs beginnen nu ook op te komen

Fris en elegant Henty

Henty ligt in het zuidelijke deel van Western Victoria, aan de kust. Dit is de grootste GI van de staat, maar is eigenlijk meer een verzameling van districten dan dat het één regio is. Dit is ingegeven door het noordelijke deel droger en warmer is ten opzichte van de natte kuststreek. De grote, koele klimaatregio produceert frisse, aromatische witte wijnen gemaakt van Riesling, Pinot Gris en Chardonnay. Sommige elegante, fijn gestructureerde rode wijnen gemaakt van Cabernet Sauvignon en Shiraz worden ook gemaakt in Henty.

Klimaat & geologie

Henty’s klimaat is beslist maritiem langs de kust en wordt gematigd door koude zuidelijke winden uit de Antarctische wateren, waardoor een van de koelste wijngebieden op het vasteland van Australië ontstaat. De meeste regenval komt in de winter en de lente, en het groeiseizoen is warm en droog met een lange, koele herfst. Dit soort klimaat is perfect geschikt voor aromatische druivenrassen, omdat ze in staat zijn om de zuurgraad te behouden terwijl ze smaakcomplexiteit ontwikkelen, en de resulterende wijnen zijn daardoor intens en uitgebalanceerd. In het binnenland wordt het klimaat warmer en iets droger en nemen rode druivensoorten het over.

Net als bij het klimaat zijn de bodem en de geologie in Henty gevarieerd, met oude lavastromen, zeebodems en alluviaal zand en grind. Over het algemeen worden wijngaarden geplant op oudere basaltbodems met grindleem boven rode klei om waterreserves voor het groeiseizoen te absorberen. Ruime regenval in de winter betekent dat veel wijngaarden in Henty niet hoeven te worden geïrrigeerd, waardoor de groei van geconcentreerde bessen wordt gestimuleerd.

De regio was een van de eerste in Victoria die zich in de jaren 1830 vestigde en vroege migranten vestigden de landbouw als de primaire industrie. Ondanks de lange wijnbouwgeschiedenis van Victoria, had Henty zijn eerste wijngaarden geplant zo recent als de jaren 1960, en de Henty-wijnindustrie is de afgelopen 50 jaar langzaam gegroeid tot 140ha.

Henty wijnen

De elegante stijl en subtiliteit van Henty’s druiven winnen de gunst van de krachtigere fruitgedreven wijnen van de warmere gebieden van Australië, met rode wijnen met kruiden- en eucalyptustonen in plaats van intense bessenvruchten, en witte wijnen met frisse, frisse elegantie. Henty’s mousserende wijnen vallen ook op door hun verfrissende zuurgraad en citrustonen dankzij het koele klimaat dat overal in de regio te vinden is.

Eerste mousserende wijn in GI Grampians

Grampians is een historisch wijngebied in het westen van Victoria, gelegen aan de oostkant van het steile Grampians-gebergte. Het koele, op graniet gebaseerde terroir hier is de thuisbasis van wijnbouw sinds de goudkoorts van de jaren 1860, en tegenwoordig is de regio het meest opmerkelijk voor haar kruidige, hartige rode wijnen op basis van Shiraz, evenals haar mousserende wijnen. Deze worden reeds sinds 1890 geproduceerd en is daarmee één van de eerste mousserende wijnen van Australië. Grampians kreeg haar GI status in 1997, terwijl de enige subregio, Great Western, deze status pas in 2007 ontving. Great Western is het wijnbouwcentrum van Grampians.

Klimaat & geologie

Dit deel van Western Victoria staat bekend om haar frisse wijnstijlen die daarmee een tegenhanger vormen van de krachtige, minder verfijnde wijnen uit Murray Darling. Daarmee geeft het aan dat Grampians een koel klimaat kent en natter is dan de andere regio’s in Victoria. Dit is mede veroorzaakt op de hoogte van de wijngaarden, tussen 140 en 1.160m. De oostelijke hellingen genieten van de warme zonneschijn en door de koele nacht temperatuur – door de wind van de Tasmanzee – vertraagt de rijping en behoudt de druif haar zuurgraad. Ook dragen de hellingen bij aan verminderde vorstschade, omdat kou altijd naar het diepste punt zakt en dus niet in de wijngaard blijft “hangen”.  

Een ander bijzonder kenmerk van de regio, die slechts 650ha beslaat, is haar zanderinge leemachtige bodem op een basis van graniet. Deze is relatief onvruchtbaar en waterdoorlatend, maar houdt voldoende water vast om het droge seizoen door te komen. Deze water stress draagt bij aan een harder werkende wijnstok en levert geconcentreerde druiven van hoge kwaliteit. Hoewel Shiraz de belangrijkste druivensoort is, staat er ook Pinot Noir en Chardonnay aangeplant voor de productie van mousserende wijn, terwijl Cabernet Sauvignon, Riesling en Pinot Gris tot de top van stille wijnen behoren. Misschien is Cabernet Sauvignon een vreemde gewaarwording, gelet op het koelere klimaat. Maar de wijn neigt daardoor meer naar paprika in plaats van de gebruikelijke zwarte bessen.

Vele kleine boetiek wijngaarden in Pyrenees

 Het eerste wat opvalt is de naam, een verwijzing naar de Europese bergketen Pyreneeën, omdat de kolonisten dachten dat deze heuvels leken op de bergketen die Frankrijk en Spanje scheidt. De heuvels zijn een zuidwestelijke uitloper van de Great Dividing Ranges. Hoewel wijnstokken hier al 150 jaar staan aangeplant, heeft de regio zich nooit onderscheden met kwaliteitswijn. De beste wijngaarden zijn te vinden op 200 tot 450m hoogte. De Geografische Indicatie is verkregen in juni 2000 en beslaat ongeveer 900ha. De wijnbouwactiviteiten vinden vooral plaats in het centrum van de GI Pyrenees, op het Moonambel gebied.

Het klimaat is veel droger dan de kuststreek, maar heeft niet de verzengende hitte van Murray Darling. Het groeiseizoen heeft een hoge zonintensiteit en -duur, zonder dat verbranding op de loer ligt. De koele avond verlengen het groeiseizoen zodat de druiven een rijke smaak kunnen ontwikkelen zonder de zuurgraad te verliezen. Vanwege de weinige regenval is irrigatie aan te bevelen, hoewel er een aantal vignerons zijn die het wagen om geen irrigatie toe te passen om zo nog meer geconcentreerde smaken te ontwikkelen.

Natuurlijk vinden we hier het Australische paradepaardje Shiraz, dat zowel als monocépage, als blendpartner met Cabernet Sauvignon en voor mousserende wijnen wordt gebruikt. Ook Merlot en Chardonnay vinden we terug en op de koelere wijngaarden zelfs Sauvignon Blanc.

Central Victoria

In het midden van Victoria vinden we Central Victoria een redelijk klein gebied maar wel divers dankzij de verschillende wijnstijlen die deze zone voortbrengt. De opbrengst is hier maar liefst 24.500ton! De veelzijdigheid drukt zich ook uit in de verschillende landschapstypen. Uitgestrekte vlaktes, dichte bossen en hellingen van bergketens wisselen elkaar af. Op de grens met New South Wales vinden we op de vlaktes Goulburn Valley en Bendigo. Het warmere droge klimaat is goed geschikt voor de rijke zware stijl van Shiraz. Tussen de bergen van Great Dividing Range liggen de koelere regio’s Strathbogie Ranges en Upper Goulburn. Hier staan meer aromatische variëteiten als Riesling en Pinot Noir.  Tenslotte in het westen ligt Heathcote waar het ook koel is vanwege de invloed van Mount Camel Range. Het zijn vooral Goulburn Valley en Heathcote die de gangmakers zijn met respectievelijk ~7.000ton en 9.500ton.

Goulburn Valley

Goulburn, met ongeveer 1.250ha, wordt gezien als een historische wijnproducerende regio en heeft enkele van de oudste Shiraz wijnstokken ter wereld staan. Deze leveren krachtige, intens geconcentreerde wijnen op met aroma’s van rijk rijp fruit en kruiden als eucalyptus en peper. Doordat een deel van de wijngaarden op arme zandgronden staan aangeplant, werden deze niet getroffen door de phylloxera plaag omdat deze niet kan overleven op zandgrond.

Het klimaat is warm en droog en zijn de wijngaarden dus afhankelijk van de wateraanvoer vanuit de Goulburn rivier en haar zijrivieren. Zij matigen de temperatuur en voorzien de broodnodig irrigatie mogelijkheden. De vlakke valleibodem heeft een overwegende alluviale bodem; zanderig en grindachtig wat voor goede waterdoorlating zorgt. Hoger op de heuvels zijn de bodems iets rijker aan voedingsstoffen en hebben een hoger aandeel klei dat water beter vasthoudt. Door deze veelzijdigheid is er ook een grote verscheidenheid aan druivenrassen, Shiraz is de koning maar ook de andere Rhône variëteiten zijn hier te vinden: Grenache, Mourvèdre (Mataro), Viognier, Rousanne en Marsanne. Andere prominente rassen zijn Cabernet Sauvignon, Merlot, Chardonnay, Riesling en Verdelho.

Divers en opmerkelijk mooie wijnen in GI Nagambie Lakes (Victoria)

Binnen Goulburn Valley GI ligt in het zuiden ook de subregio Nagambie Lakes GI. Ook hier hebben een aantal wijnstokken de phylloxera plaag overleefd. Daarnaast is dit de thuisbasis van twee oudste en meest geprezen wijnhuizen van Australië; Tahbilk (voorheen Chateau Tahbilk) en Mitchelton Wines. De regio ligt aan de koelere zuidkant van Goulburn Valley. En het zijn vooral de Rhône variëteiten die hier een rol spelen, Shiraz, Marsanne, Grenache, Mourvèdre en Viognier. De reden dat Nagambie Lakes haar eigen GI status verkreeg in 2000 ligt in het feit dat de vele kreken, beken, billabongs (draslandgebieden), maar ook de Goulburn rivier en het Nagambie meer de lokale wijngaarden van water voorzien. Het milde mesoklimaat wat hierdoor ontstaat verlengt het groeiseizoen wat weer terug te vinden is in de hoge kwaliteit van de druiven en de wijn.

Over een staaltje divers gesproken, hier de opmerkelijk mooie Marsanne van Tahbilk uit Victoria.

Tahbilk Marsanne

Tahbilk, opgericht in 1860, is een van de mooiste en meest historische wijnmakerijen in familiebezit van Australië. Het landgoed ligt in het Nagambie Lakes-gebied en bestaat uit zo’n 1214 hectare. Het is inmiddels de 5e generatie die hier wijn verbouwt. De naam Tahbilk is afkomstig van het inheemse “tabilk-tabilk”, wat “plaats van vele waterpoelen” betekent. Een perfecte aanduiding van deze locatie. De wijnen van dit huis zijn terroir-wijnen, die hun bijzondere herkomst tot uitdrukking brengen. Dit gebied is één van de slechts zes wijngebieden ter wereld waar het meso-klimaat sterk beïnvloed wordt door de nabijheid van een grote massa zoet water. En met een unieke bodem van rode en zandige leem met een hoog gehalte aan ijzeroxide. Daarnaast beschikt Tahbilk over een groot aantal heel oude wijngaarden, waaronder percelen Marsanne uit 1927 en zelfs een aantal shiraz-percelen die dateren uit 1860, nog van voor de phylloxera. Tahbilk plantte marsanne voor het eerst op het landgoed in de jaren 1860, en hebben het grootste bezit van deze unieke variëteit ter wereld.

In de neus weelderige aroma’s van gedroogde bloesems, rijpe witte vruchten en specerijen. Hij heeft een brede smaak met romige textuur en een pittig kruidige afdronk. Een ongelooflijk lekkere wijn bij stoofschotels met vis of wit vlees. Ook lekker bij een kaasplankje. Verkrijgbaar bij Oktober voor € 11.95.

Prestigieuze GI Bendigo

Wijnbouw gaat terug naar midden 19^e eeuw echter verdween dankzij de verwoestende werking van phylloxera aan het eind van de 19^e eeuw. Tot in de jaren 60 van de 20^e eeuw was er geen noemenswaardige wijnbouw meer. Sindsdien produceren kwaliteitsbewuste producenten enkele van de beste wijnen en dit werd bekroond met de GI-status in 2001. Het is één van de middelgrote regio’s in Victoria met 610ha en wordt begrensd door Heathcote in het oosten en de Pyrenees in het westen. Hoogte is van belang in Bendigo en dit creëert mesoklimaten. De hoogte varieert tot 400m en levert de nodige koelte op voor de rijping van de druiven. Terwijl op de vlakte het warmer is met minder variatie in de temperatuur. De keuze van de locatie bepaald dus de stijl van de wijn.

De bodems in Bendigo zijn arm in voedingsstoffen en daardoor is de productie lager. Dit levert dan weer rijkere geconcentreerde wijnen op. GI Bendigo staat vooral bekend om haar hoogwaardige elegante rode Cabernet Sauvignon vooral afkomstig van klei bodems. Terwijl de lichtere zanderige bodems gereserveerd zijn voor Chardonnay. Bendigo GI heeft een grote reputatie verworven mede dankzij het ouderingspotentieel van haar (rode) wijnen.

Twee gezichten van Strathbogie Ranges

De regio met ruim 500ha aan wijnbouwgebied ligt in een bergketen net ten noorden van de Great Dividing Range en omvat de hoge toppen van Mount Strathbogie tot aan het vlakke land nabij de stad Euroa. In het noorden grenst Goulburn Valley terwijl in het zuiden Upper Goulburn ligt. Ook hier speelt een hoogte een belangrijke rol, het koelere hoge zuiden glijdt af vanaf 650m naar het warmere vlakke noorden dat op zo’n 150m hoogte ligt. De aromatische variëteiten zoals Riesling en Pinot Noir liggen op de hoger gelegen wijngaarden terwijl Shiraz natuurlijk te vinden is op het warmere vlakke deel.

Een ander verschijnsel wat het klimaat beïnvloedt zijn de constante drogende winden en matige regenval. Samen met de granieten, met klei vermengde bodem is dit ideaal voor wijnbouw. Het houdt net genoeg water vast in de klei om de wijnstokken in het groeiseizoen gezond te houden terwijl het ook goed draineert.

Aromatisch Upper Goulburn

Voorheen bekend als Central Victorian High Country, ligt Upper Goulburn met haar 290ha ten noorden van de beroemde Yarra Valley. Het koelere klimaat in dit deel van Victoria heeft bijgedragen aan opmerkelijk divers en mooie Rieslings en Gewürztraminers. De eerste wijnstokken waren pas in 1960 geplant. Ook hier speelt hoogte (tot wel 700m) een belangrijke rol. De aanwezigheid van besneeuwde pieken van de Great Dividing Range houden de nacht temperaturen laag zodat de zuurgraad behouden blijft. De lage luchtvochtigheid door aanvoer van de droge westenwind houdt schimmeldruk laag. Hierdoor is het niet verrassend dat koel klimaat rassen als Gewürztraminer, Riesling en Pinot Noir het hier uitstekend doen.

Koning Shiraz in GI Heathcote

Shiraz is de onbetwiste koning van de Heathcote-wijn, gekenmerkt door hun rijke en diepe aromaprofiel, een donkere, bijna inktzwarte kleur, fluweelzachte tannine en een verbazingwekkend lange afdronk. De regio ligt ingeklemd tussen Bendigo in het westen en Goulburn Valley in het oosten, met de staatsgrens met New South Wales een beetje naar het noorden. Wijngaarden liggen in een smalle strook aan de zijkanten van de Mount Camel Ranges verspreid over 1.800ha. Terwijl de hoogte varieert van 160 en 380 meter.

Heathcote-zomers zijn relatief mild dankzij koele winden die vanuit het zuiden worden binnengewaaid door de Mt Camel Ranges, wat resulteert in een verlengd groeiseizoen. De rijping van de druiven is langzaam en gestaag, waardoor een bijna optimale fenolische ontwikkeling mogelijk is. Dit is een van de redenen waarom Heathcote zulke hoogwaardige wijnen produceert. Wat deze regio zo bijzonder maakt is de calciumrijke rode bodem dat bestaat uit verweerde “greenstone”. Dit houdt voldoende water vast gedurende het groeiseizoen en resulteert in kleine druiven met rijke geconcentreerde aroma’s.

Hoewel Shiraz de grootste aanplant geniet, zien we ook andere variëteiten opduiken, zoals Nebbiolo, Sangiovese en Tempranillo. Van witte druiven zijn het vooral Viognier en Marsanne en Roussanne die interessante wijn leveren.