Tasmania is een eiland dat net onder Victoria ligt in het zuidoosten van Australië. Hoewel Tasmania maar een relatief klein eiland is (net iets groter dan Nederland), is het groot in faam als het gaat om wijn. Het eiland kent slechts één geografische indicatie, GI Tasmania. Desondanks zijn er verschillen op het eiland. De wijn potentie is groot en groeiende in Tasmania. Net als de overbuur Mornington Peninsula en Yara Valley zijn de toonaangevende druivenrassen de koele klimaat minnende Pinot Noir en Chardonnay.
Maar eigenlijk is Tasmania het beste te vergelijken met de wijnen afkomstig van Nieuw Zeeland. Zowel qua het koele klimaat – Tasmania ligt op dezelfde hoogte als het noordelijke deel van het Nieuw Zeelandse Zuidereiland – als qua keuze van de druivenrassen. We zien dan ook een gestage toename van Sauvignon Blanc, Riesling en Pinot Gris. Terwijl Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc en Merlot achterblijven. Shiraz staat hier nauwelijks aangeplant wat een duidelijke afzetting is tegen het de rest van Australië.
Omdat de goudkoorts toesloeg in 1860, kwam de wijnproductie tot een halt. Ook werd in dezelfde tijd een wet aangenomen die de productie van alcohol verbood. Dit duurde tot 1950, waarna de wijnproductie langzaam opschroefde. Echter het zal nooit een kwantiteitsgebied zijn, de focus ligt meer op kwaliteit en dat is te merken! In 1990 werden nieuwe wijngaarden aangelegd en kende het eiland zo’n 90 producenten waar uiteindelijk slechts 20 echt wijn produceerden met beperkte oplage. In 2003 was er nog 800ha waar dit nu is gegroeid naar 2.100ha. Vandaag de dag zijn er ongeveer 250 producenten maar slechts 10% hebben meer dan 10ha grond. De wijn is zeer beperkt verkrijgbaar buiten het eiland.
Klimaat en bodem
Het klimaat wordt in grote mate beïnvloed de westenwinden die vanaf de zuidelijke oceanen veel regen met zich meebrengen. Eigenlijk past een tropisch regenwoud veel beter bij dit natte klimaat dan wijnteelt. Echter de westkust krijgt vele malen meer regenval dan het noorden of het oosten. Sterker nog, het oosten rond de hoofdstad Hobart, is één van de droogste regio’s in Australië. Het is daarom dat de wijnregio’s zich voornamelijk in het oosten en noorden hebben gevestigd waar een gematigder zeeklimaat heerst. Eigenlijk kan je het klimaat vergelijken met Champagne of Chablis in Frankrijk. Er valt voldoende regen gedurende het groeiseizoen en door de zuidelijke ligging profiteren de wijngaarden van veel zonuren.
De bodem is zeer gevarieerd tussen de verschillende regio’s. In Derwent Valley is het overwegend zanderig. Coal River Valley kent een veenachtig alluviale en zanderige humusgrond. Daar waar Pipers River een vrij diepe drainerende brokkelige bodem kent terwijl Tamar Valley een grindachtige basalt op klei- en kalksteenbasis heeft.
Wijnregio’s
We vinden hier maar liefst 8 verschillende regio’s. Echter Tasmania kent niet dezelfde classificatie als Australië; er is slechts één regio. Tasmania is niet te vergelijken met enig andere regio in Australia. In nagenoeg alle regio’s worden zowel witte als rode wijn geproduceerd. Rode wijn voert wel de boventoon. Ook mousserende wijn is geen onbekende en met Louis Roederer’s interesse zal de wijn potentie zeker groot gaan groeien in Tasmania.
Hoewel Pinot Noir de grootste aanplant in 2022 geniet, ongeveer 47%, is de productie vooral wit. Dit ligt in het feit dat de druiven gebruikt worden voor de productie van mousserende wijn. Mousserende Tasmaanse wijn is 37.5% van de productie. Terwijl witte tafelwijn 32% omvat. De productie van 2022 was 13% lager dan 2021 dankzij klimatologische uitdagingen. Ook was er overlast van bosbranden. Echter de prijzen zijn premium, wat veel goed heeft gemaakt voor de producenten.
Noord Tasmania
Tamar Valley is met ruim 30% de grootste bijdrager, de wijngaarden liggen aan weerszijde van de rivier de Tamar. Maar vooral de wijngaarden op de oostelijke oever liggen op vlakker land en heeft feller zonlicht. Wat de druiven niet goed doet. Er zijn 32 wijngaarden die zich vooral op Pinot Noir en Chardonnay richten. Het heeft een lange wijn geschiedenis die teruggaat naar het midden van de 19e eeuw.
Het klimaat vertoont overeenkomsten met de Côte d’Or. De maritieme invloeden zijn afkomstig van de noordelijk gelegen Bass Stait, wat Tasmanië scheidt van het “mainland” Australië. De wind koelt over deze straat en geeft de wijngaarden een ideale warmte. Met 14% van de productie komt Pipers River Valley op een 3e plaats. Het is hier nog iets koeler dan in Tamar Valley en is meer vergelijkbaar met Champagne streek. Deze twee streken zijn wel de belangrijkste wijnstreken van Tasmania en het grootste verschil tussen de twee is dat Tamar vooral stille wijn voortbrengt, terwijl Pipers River vooral mousserende wijnen produceert. Terwijl North West slechts 2% van de productie voor haar rekening neemt verspreid over zo’n 15 wijngaarden en North East is verwaarloosbaar.
Zuid Tasmania
In het oosten en zuiden van het eiland vinden we East Coast, Coal River Valley, Huon Valley en Derwent Valley. De drie zuidelijk gelegen regio’s kenmerken zich door meer familie wijngaarden ten opzichte van de noordelijke regio’s. Coal River Valley neemt een belangrijke plaats in met 21% van de productievolume, terwijl East Coast ongeveer 13% inneemt.
Coal River Valley is een weelderig, vruchtbaar gebied van rivieren en landbouwgrond. Wijnbouw en toerisme worden steeds belangrijker voor de lokale economie. De natuurlijke schoonheid van het gebied en de nabijheid van de staatshoofdstad Hobart, heeft het een voor de hand liggende keuze gemaakt voor wijntoeristen. Derwent Valley, aan de westkant van de heuvels met een 9% productie, biedt een vergelijkbare functie. Echter Derwent kouder, natter en meer vatbaar voor vorst dan het oostelijk gelegen Coal River Valley. Huon River tenslotte staat meer bekend om haar appelgaarden dan om haar wijngaarden. Het is dus niet verwonderlijk dat minder dan 1% van de wijnproductie hier vandaan komen. Het langgerekte East Coast staat bekend om haar elegante en crisp wijnen van Pinot Noir, Riesling en Chardonnay. Natuurlijk produceert men hier ook mousserende wijnen.
Wijnvergelijk
Laten we eens gaan kijken naar twee Pinot Noirs, één uit Pipers River Valley in het noorden en de ander uit Coal River Valley in het zuiden van het eiland. Pipers River Valley is over het algemeen iets koeler dan het zuidelijker gelegen Coal River Valley. Omdat deze laatste meer beschermd ligt tussen heuvels en dus het maritieme klimaat minder vat heeft. In Pipers River Valley bereikt de temperatuur ongeveer 28C terwijl in Coal River Valley, hoewel zuidelijker en dus kouder op het zuidelijk halfrond, deze 33C kunnen bereiken. Desondanks is de gemiddelde temperatuur in januari slechts 17.2C.
Dalrymple Pinot Noir
Het domein van Dalrymple is in 1987 opgericht en ligt op de heuvels van Pipers River Valley die uitkijken over de Bass Strait. De wijngaard beslaat slechts 12ha en staat met Pinot Noir aangeplant. Men volgt het fabricageproces van Bourgogne; druiven worden met de hand gesorteerd, gevolgd door koude persing op basis van complete trossen. De vergisting vindt plaats door wilde gisten. Hierdoor behoudt de wijn haar fruitigheid en vergroot de wilde gisten de complexiteit (van zowel het wijn maken als het eindproduct…) Na de fermentatie vindt de schil weking plaats voor het onttrekken van de kleur en tannine. Aan het eind van de fermentatie worden de druiven geperst en vindt de rijping op frans eiken barriques plaats, waar de malolactische omzetting plaats vindt. Waarna de wijn gefilterd en gebotteld wordt. De wijn is veganistisch geproduceerd.
Dit resulteert in een prachtige wijn met een mooie paarse kleur en gemiddelde kleurintensiteit. Het is een bijzonder glas waar je verliefd op wordt.
Het begint allemaal met de geur. Dit is niet zomaar een wijn, dit is fantastisch. Vele geuren komen je neus tegemoet. Je ruikt bosbessen, cranberries en cassis. Maar het vriendelijke, kruidige karakter, waar de Pinot Noir om bekend staat, komt ook duidelijk naar boven in deze wijn. De geur ontwikkelt en er komen complexe geuren ten tonele. Denk aan drop en iets van zwarte olijven.
Ook in de mond komen dezelfde zwarte fruitsmaken naar boven, maar ook aangename zwarte pruimen en olijven. De fruitsmaken worden bijgestaan door een zuivere natuurlijke zuurgraad en verfijnde tannine. Het is een echte delicate en elegante wijn met aan prettige lange afdronk.
Geniet van deze wijn bij eend in madeira-saus en romige champignons. De wijn is o.a. verkrijgbaar bij Slijterij het Genoeghen voor Є 31.95.
Tolpuddle Pinot Noir
Ongeveer 20 minuten vanaf Hobart liggen de wijngaarden van Tolpuddle in Coal River Valley. De regio ligt beschut door de westelijke bergketen waardoor regenval minimaal is – slechts 500mm per jaar. De Tolpuddle wijngaard is aangeplant in 1988 op 20ha grond. De stokken zijn dus inmiddels al 35 jaar oud. Door het koelere en droge klimaat rijpen de druiven langzaam zonder risico op schimmeldruk. En dat is terug te vinden in de rijke wijn.
In het glas toont de wijn zich helder met een lichte robijnrode kleur met ook nog wat paarse reflexen, duidelijk een jonge wijn.
In de neus heerlijk aromatisch geurend naar zoete kersen, aardbeien, iets vanille gebalanceerd met hartige specerijen als nootmuskaat van de houtrijping. Een geweldige zuiverheid en expressie van Pinot Noir met frisse zuren en stevige tannine. Mooi geparfumeerd met een gemiddelde body en verschrikkelijk toegankelijk en onweerstaanbaar met eindeloze verfijnde lengte!
Het is niet voor niets dat wijnkenner James Suckling de 2021 wijn waardeerde met maar liefst 98 (van de 100) punten. Helaas heeft dat ook effect op het prijskaartje. Het is zeker geen goedkope wijn met haar € 65, verkrijgbaar bij Edwin Raben.
Deze wijnen laten echt zien wat het potentie is voor wijn in Tasmania. Maar ja, voor grote wijnen, betaal je vaak ook grote prijzen. En gelet op de kleinschaligheid van de zone en versplintering van de domeinen zullen de prijzen ook niet snel gaan dalen.
We dalen af vanuit New South Wales naar de staat Victoria. Dit is de derde staat die onderdeel uitmaakt van het grote GI Zuidoost Australië. Victoria ligt in de zuidoost hoek van Australië en is een klein maar wijnbouwkundig belangrijke staat. Hoewel Victoria relatief klein is in vergelijking met New South Wales is de wijn opmerkelijk divers en produceert men verschillende stijlen. Van stilistisch Riesling tot volle Shiraz. Mede dankzij een koeler klimaat door de ligging aan de oceaan. Zowel klimaat als bodemopbouw verschilt enorm en creëert daarmee microklimaten.
Classificatie en Victoriaanse zonering
Even ter herinnering. De classificatie opbouw in Australië omvat de staat (Victoria dus), dan de zone (een 5-tal), waarna de regio en eventuele subregio de meest specifieke geografische aanduiding is. Hoewel Victoria slechts vijf zones kent, zijn er maar liefst ruim 20 Geografische Indicatie-regio’s. De zones zijn, zoals we wel vaker zien in Australië gericht op de geografische ligging;
North West Victoria
Western Victoria
Central Victoria
North East Victoria
Port Philip
Gippsland
De meest bekende wijnen van Victoria vinden we in de zone Port Philip, rondom de hoofdstad Melbourne. Dit zijn Yara Valley en Mornington Peninsula. Hier zijn prachtige wijnen van Pinot Noir en Chardonnay te vinden.
Enkele van de vroegste commerciële aanplantingen in Victoria waren in de buurt van Yering (rondom Yarra Valley) en opgericht door Hubert de Castella, een Zwitserse immigrant die in 1854 naar de regio kwam. De verwoesting van de Franse wijngaarden door de phylloxera-bladluis opende een kans om de Britse wijnmarkt te veroveren die traditioneel afhankelijk was van Franse wijn. In zijn verhandeling uit 1886, John Bull’s Vineyard, zette Castella ambitieus zijn plannen uiteen voor Victoria om genoeg wijn te produceren om in alle behoeften van Engeland te voorzien. Helaas, voordat zijn grootse plan volledig kon worden gerealiseerd, maakte phylloxera zijn eigen weg naar Australië.
In jaargang 2022 heeft Victoria ongeveer 265.000ton druiven geperst (ofwel 17% van de oogst van Australië), wat 12% minder was dan in 2021. Vooral vanwege de hagelbuien en extreme omstandigheden droegen bij aan een uitdagend jaar.
Gedeeld North West Victoria
In het uiterste noordwesten van Victoria, vinden we de wijnzone met originele naam North West Victoria. Deze Geografische Indicatie is toegekend in 1996. Binnen deze zone liggen twee wijnregio’s die gedeeld worden met de staat New South Wales. Het enorme Murray Darling wat één van de grootste en meest productieve regio’s van Australië. Het produceert ongeveer 25% van alle wijnen van het land, waarvan het leeuwendeel bulk is. Het andere is het kleine Swan Hill wat ten zuiden van GI Murry Darling ligt. Vanwege het hete droge klimaat is irrigatie van de wijngaarden van groot belang. Vandaar dat deze regio’s ook de loop van de Murray en Darling rivieren volgen.
Barramundi Shiraz
Barramundi is een Australisch wijnhuis dat ligt in Murray-Darling, op een plek waar de rivieren Murray en Darling samenkomen en verder gaan als de Murray. Hier zwemt de Barramundi, de grote rivierbaars in de Aboriginal taal. De eerste Barramundi wijnen kwamen rond 1990 op de markt. De wijnmakers willen de wijn een afspiegeling zijn van de regio waar veel backpackers graag rondtrekken; easy, laid-back en relaxed. Dat resulteert in heerlijk fruitige wijnen die gemakkelijk te drinken is.
Prachtig robijnrode wijn met herkenbare aroma’s van Shiraz, gedroogde pruim, peper en specerijen. Fijne bosvruchten met hinten chocolade en spicy hints kriebelen je smaakzintuigen. De wijn krijgt 6 maanden houtlagering van nieuw Amerikaans eik.
Heerlijke wijn bij een steak van de bbq of denk aan aubergine met Parmigiana.
In het westen, grenzend aan Zuid Australië ligt de wijnzone Western Victoria. We vinden hier de regio’s GI Henty (grenzend aan de kust), GI Grampias en grenzend aan Central Victoria in het noordoosten op de zachte hellingen van de misleidend genaamde Pyreneeën, GI Pyrenees.
We vinden hier een aantal boetiekwijngaarden, de grotere maatschappijen richten zich meer op de noordzijde van de staat omdat daar hogere opbrengsten en kostenefficiëntere wijngaarden te vinden zijn. De opbrengst in 2022 was ongeveer 3.500ton. In Western Victoria produceert men tafelwijnen van hoge kwaliteit, met cedergeurende, sterk geparfumeerde Cabernet Sauvignon voorop, gevolgd door kruidige Shiraz in noord-Rhône-stijl met een veelzeggende hint van munt of eucalyptus. Elegante, ingetogen stijlen van Chardonnay en citrusachtige, knapperige Rieslings en Sauvignon Blancs beginnen nu ook op te komen
Fris en elegant Henty
Henty ligt in het zuidelijke deel van Western Victoria, aan de kust. Dit is de grootste GI van de staat, maar is eigenlijk meer een verzameling van districten dan dat het één regio is. Dit is ingegeven door het noordelijke deel droger en warmer is ten opzichte van de natte kuststreek. De grote, koele klimaatregio produceert frisse, aromatische witte wijnen gemaakt van Riesling, Pinot Gris en Chardonnay. Sommige elegante, fijn gestructureerde rode wijnen gemaakt van Cabernet Sauvignon en Shiraz worden ook gemaakt in Henty.
Klimaat & geologie
Henty’s klimaat is beslist maritiem langs de kust en wordt gematigd door koude zuidelijke winden uit de Antarctische wateren, waardoor een van de koelste wijngebieden op het vasteland van Australië ontstaat. De meeste regenval komt in de winter en de lente, en het groeiseizoen is warm en droog met een lange, koele herfst. Dit soort klimaat is perfect geschikt voor aromatische druivenrassen, omdat ze in staat zijn om de zuurgraad te behouden terwijl ze smaakcomplexiteit ontwikkelen, en de resulterende wijnen zijn daardoor intens en uitgebalanceerd. In het binnenland wordt het klimaat warmer en iets droger en nemen rode druivensoorten het over.
Net als bij het klimaat zijn de bodem en de geologie in Henty gevarieerd, met oude lavastromen, zeebodems en alluviaal zand en grind. Over het algemeen worden wijngaarden geplant op oudere basaltbodems met grindleem boven rode klei om waterreserves voor het groeiseizoen te absorberen. Ruime regenval in de winter betekent dat veel wijngaarden in Henty niet hoeven te worden geïrrigeerd, waardoor de groei van geconcentreerde bessen wordt gestimuleerd.
De regio was een van de eerste in Victoria die zich in de jaren 1830 vestigde en vroege migranten vestigden de landbouw als de primaire industrie. Ondanks de lange wijnbouwgeschiedenis van Victoria, had Henty zijn eerste wijngaarden geplant zo recent als de jaren 1960, en de Henty-wijnindustrie is de afgelopen 50 jaar langzaam gegroeid tot 140ha.
Henty wijnen
De elegante stijl en subtiliteit van Henty’s druiven winnen de gunst van de krachtigere fruitgedreven wijnen van de warmere gebieden van Australië, met rode wijnen met kruiden- en eucalyptustonen in plaats van intense bessenvruchten, en witte wijnen met frisse, frisse elegantie. Henty’s mousserende wijnen vallen ook op door hun verfrissende zuurgraad en citrustonen dankzij het koele klimaat dat overal in de regio te vinden is.
Eerste mousserende wijn in GI Grampians
Grampians is een historisch wijngebied in het westen van Victoria, gelegen aan de oostkant van het steile Grampians-gebergte. Het koele, op graniet gebaseerde terroir hier is de thuisbasis van wijnbouw sinds de goudkoorts van de jaren 1860, en tegenwoordig is de regio het meest opmerkelijk voor haar kruidige, hartige rode wijnen op basis van Shiraz, evenals haar mousserende wijnen. Deze worden reeds sinds 1890 geproduceerd en is daarmee één van de eerste mousserende wijnen van Australië. Grampians kreeg haar GI status in 1997, terwijl de enige subregio, Great Western, deze status pas in 2007 ontving. Great Western is het wijnbouwcentrum van Grampians.
Klimaat & geologie
Dit deel van Western Victoria staat bekend om haar frisse wijnstijlen die daarmee een tegenhanger vormen van de krachtige, minder verfijnde wijnen uit Murray Darling. Daarmee geeft het aan dat Grampians een koel klimaat kent en natter is dan de andere regio’s in Victoria. Dit is mede veroorzaakt op de hoogte van de wijngaarden, tussen 140 en 1.160m. De oostelijke hellingen genieten van de warme zonneschijn en door de koele nacht temperatuur – door de wind van de Tasmanzee – vertraagt de rijping en behoudt de druif haar zuurgraad. Ook dragen de hellingen bij aan verminderde vorstschade, omdat kou altijd naar het diepste punt zakt en dus niet in de wijngaard blijft “hangen”.
Een ander bijzonder kenmerk van de regio, die slechts 650ha beslaat, is haar zanderinge leemachtige bodem op een basis van graniet. Deze is relatief onvruchtbaar en waterdoorlatend, maar houdt voldoende water vast om het droge seizoen door te komen. Deze water stress draagt bij aan een harder werkende wijnstok en levert geconcentreerde druiven van hoge kwaliteit. Hoewel Shiraz de belangrijkste druivensoort is, staat er ook Pinot Noir en Chardonnay aangeplant voor de productie van mousserende wijn, terwijl Cabernet Sauvignon, Riesling en Pinot Gris tot de top van stille wijnen behoren. Misschien is Cabernet Sauvignon een vreemde gewaarwording, gelet op het koelere klimaat. Maar de wijn neigt daardoor meer naar paprika in plaats van de gebruikelijke zwarte bessen.
Vele kleine boetiek wijngaarden in Pyrenees
Het eerste wat opvalt is de naam, een verwijzing naar de Europese bergketen Pyreneeën, omdat de kolonisten dachten dat deze heuvels leken op de bergketen die Frankrijk en Spanje scheidt. De heuvels zijn een zuidwestelijke uitloper van de Great Dividing Ranges. Hoewel wijnstokken hier al 150 jaar staan aangeplant, heeft de regio zich nooit onderscheden met kwaliteitswijn. De beste wijngaarden zijn te vinden op 200 tot 450m hoogte. De Geografische Indicatie is verkregen in juni 2000 en beslaat ongeveer 900ha. De wijnbouwactiviteiten vinden vooral plaats in het centrum van de GI Pyrenees, op het Moonambel gebied.
Het klimaat is veel droger dan de kuststreek, maar heeft niet de verzengende hitte van Murray Darling. Het groeiseizoen heeft een hoge zonintensiteit en -duur, zonder dat verbranding op de loer ligt. De koele avond verlengen het groeiseizoen zodat de druiven een rijke smaak kunnen ontwikkelen zonder de zuurgraad te verliezen. Vanwege de weinige regenval is irrigatie aan te bevelen, hoewel er een aantal vignerons zijn die het wagen om geen irrigatie toe te passen om zo nog meer geconcentreerde smaken te ontwikkelen.
Natuurlijk vinden we hier het Australische paradepaardje Shiraz, dat zowel als monocépage, als blendpartner met Cabernet Sauvignon en voor mousserende wijnen wordt gebruikt. Ook Merlot en Chardonnay vinden we terug en op de koelere wijngaarden zelfs Sauvignon Blanc.
Central Victoria
In het midden van Victoria vinden we Central Victoria een redelijk klein gebied maar wel divers dankzij de verschillende wijnstijlen die deze zone voortbrengt. De opbrengst is hier maar liefst 24.500ton! De veelzijdigheid drukt zich ook uit in de verschillende landschapstypen. Uitgestrekte vlaktes, dichte bossen en hellingen van bergketens wisselen elkaar af. Op de grens met New South Wales vinden we op de vlaktes Goulburn Valley en Bendigo. Het warmere droge klimaat is goed geschikt voor de rijke zware stijl van Shiraz. Tussen de bergen van Great Dividing Range liggen de koelere regio’s Strathbogie Ranges en Upper Goulburn. Hier staan meer aromatische variëteiten als Riesling en Pinot Noir. Tenslotte in het westen ligt Heathcote waar het ook koel is vanwege de invloed van Mount Camel Range. Het zijn vooral Goulburn Valley en Heathcote die de gangmakers zijn met respectievelijk ~7.000ton en 9.500ton.
Goulburn Valley
Goulburn, met ongeveer 1.250ha, wordt gezien als een historische wijnproducerende regio en heeft enkele van de oudste Shiraz wijnstokken ter wereld staan. Deze leveren krachtige, intens geconcentreerde wijnen op met aroma’s van rijk rijp fruit en kruiden als eucalyptus en peper. Doordat een deel van de wijngaarden op arme zandgronden staan aangeplant, werden deze niet getroffen door de phylloxera plaag omdat deze niet kan overleven op zandgrond.
Het klimaat is warm en droog en zijn de wijngaarden dus afhankelijk van de wateraanvoer vanuit de Goulburn rivier en haar zijrivieren. Zij matigen de temperatuur en voorzien de broodnodig irrigatie mogelijkheden. De vlakke valleibodem heeft een overwegende alluviale bodem; zanderig en grindachtig wat voor goede waterdoorlating zorgt. Hoger op de heuvels zijn de bodems iets rijker aan voedingsstoffen en hebben een hoger aandeel klei dat water beter vasthoudt. Door deze veelzijdigheid is er ook een grote verscheidenheid aan druivenrassen, Shiraz is de koning maar ook de andere Rhône variëteiten zijn hier te vinden: Grenache, Mourvèdre (Mataro), Viognier, Rousanne en Marsanne. Andere prominente rassen zijn Cabernet Sauvignon, Merlot, Chardonnay, Riesling en Verdelho.
Divers en opmerkelijk mooie wijnen in GI Nagambie Lakes (Victoria)
Binnen Goulburn Valley GI ligt in het zuiden ook de subregio Nagambie Lakes GI. Ook hier hebben een aantal wijnstokken de phylloxera plaag overleefd. Daarnaast is dit de thuisbasis van twee oudste en meest geprezen wijnhuizen van Australië; Tahbilk (voorheen Chateau Tahbilk) en Mitchelton Wines. De regio ligt aan de koelere zuidkant van Goulburn Valley. En het zijn vooral de Rhône variëteiten die hier een rol spelen, Shiraz, Marsanne, Grenache, Mourvèdre en Viognier. De reden dat Nagambie Lakes haar eigen GI status verkreeg in 2000 ligt in het feit dat de vele kreken, beken, billabongs (draslandgebieden), maar ook de Goulburn rivier en het Nagambie meer de lokale wijngaarden van water voorzien. Het milde mesoklimaat wat hierdoor ontstaat verlengt het groeiseizoen wat weer terug te vinden is in de hoge kwaliteit van de druiven en de wijn.
Over een staaltje divers gesproken, hier de opmerkelijk mooie Marsanne van Tahbilk uit Victoria.
Tahbilk Marsanne
Tahbilk, opgericht in 1860, is een van de mooiste en meest historische wijnmakerijen in familiebezit van Australië. Het landgoed ligt in het Nagambie Lakes-gebied en bestaat uit zo’n 1214 hectare. Het is inmiddels de 5e generatie die hier wijn verbouwt. De naam Tahbilk is afkomstig van het inheemse “tabilk-tabilk”, wat “plaats van vele waterpoelen” betekent. Een perfecte aanduiding van deze locatie. De wijnen van dit huis zijn terroir-wijnen, die hun bijzondere herkomst tot uitdrukking brengen. Dit gebied is één van de slechts zes wijngebieden ter wereld waar het meso-klimaat sterk beïnvloed wordt door de nabijheid van een grote massa zoet water. En met een unieke bodem van rode en zandige leem met een hoog gehalte aan ijzeroxide. Daarnaast beschikt Tahbilk over een groot aantal heel oude wijngaarden, waaronder percelen Marsanne uit 1927 en zelfs een aantal shiraz-percelen die dateren uit 1860, nog van voor de phylloxera. Tahbilk plantte marsanne voor het eerst op het landgoed in de jaren 1860, en hebben het grootste bezit van deze unieke variëteit ter wereld.
In de neus weelderige aroma’s van gedroogde bloesems, rijpe witte vruchten en specerijen. Hij heeft een brede smaak met romige textuur en een pittig kruidige afdronk. Een ongelooflijk lekkere wijn bij stoofschotels met vis of wit vlees. Ook lekker bij een kaasplankje. Verkrijgbaar bij Oktober voor € 11.95.
Prestigieuze GI Bendigo
Wijnbouw gaat terug naar midden 19e eeuw echter verdween dankzij de verwoestende werking van phylloxera aan het eind van de 19e eeuw. Tot in de jaren 60 van de 20e eeuw was er geen noemenswaardige wijnbouw meer. Sindsdien produceren kwaliteitsbewuste producenten enkele van de beste wijnen en dit werd bekroond met de GI-status in 2001. Het is één van de middelgrote regio’s in Victoria met 610ha en wordt begrensd door Heathcote in het oosten en de Pyrenees in het westen. Hoogte is van belang in Bendigo en dit creëert mesoklimaten. De hoogte varieert tot 400m en levert de nodige koelte op voor de rijping van de druiven. Terwijl op de vlakte het warmer is met minder variatie in de temperatuur. De keuze van de locatie bepaald dus de stijl van de wijn.
De bodems in Bendigo zijn arm in voedingsstoffen en daardoor is de productie lager. Dit levert dan weer rijkere geconcentreerde wijnen op. GI Bendigo staat vooral bekend om haar hoogwaardige elegante rode Cabernet Sauvignon vooral afkomstig van klei bodems. Terwijl de lichtere zanderige bodems gereserveerd zijn voor Chardonnay. Bendigo GI heeft een grote reputatie verworven mede dankzij het ouderingspotentieel van haar (rode) wijnen.
Twee gezichten van Strathbogie Ranges
De regio met ruim 500ha aan wijnbouwgebied ligt in een bergketen net ten noorden van de Great Dividing Range en omvat de hoge toppen van Mount Strathbogie tot aan het vlakke land nabij de stad Euroa. In het noorden grenst Goulburn Valley terwijl in het zuiden Upper Goulburn ligt. Ook hier speelt een hoogte een belangrijke rol, het koelere hoge zuiden glijdt af vanaf 650m naar het warmere vlakke noorden dat op zo’n 150m hoogte ligt. De aromatische variëteiten zoals Riesling en Pinot Noir liggen op de hoger gelegen wijngaarden terwijl Shiraz natuurlijk te vinden is op het warmere vlakke deel.
Een ander verschijnsel wat het klimaat beïnvloedt zijn de constante drogende winden en matige regenval. Samen met de granieten, met klei vermengde bodem is dit ideaal voor wijnbouw. Het houdt net genoeg water vast in de klei om de wijnstokken in het groeiseizoen gezond te houden terwijl het ook goed draineert.
Aromatisch Upper Goulburn
Voorheen bekend als Central Victorian High Country, ligt Upper Goulburn met haar 290ha ten noorden van de beroemde Yarra Valley. Het koelere klimaat in dit deel van Victoria heeft bijgedragen aan opmerkelijk divers en mooie Rieslings en Gewürztraminers. De eerste wijnstokken waren pas in 1960 geplant. Ook hier speelt hoogte (tot wel 700m) een belangrijke rol. De aanwezigheid van besneeuwde pieken van de Great Dividing Range houden de nacht temperaturen laag zodat de zuurgraad behouden blijft. De lage luchtvochtigheid door aanvoer van de droge westenwind houdt schimmeldruk laag. Hierdoor is het niet verrassend dat koel klimaat rassen als Gewürztraminer, Riesling en Pinot Noir het hier uitstekend doen.
Koning Shiraz in GI Heathcote
Shiraz is de onbetwiste koning van de Heathcote-wijn, gekenmerkt door hun rijke en diepe aromaprofiel, een donkere, bijna inktzwarte kleur, fluweelzachte tannine en een verbazingwekkend lange afdronk. De regio ligt ingeklemd tussen Bendigo in het westen en Goulburn Valley in het oosten, met de staatsgrens met New South Wales een beetje naar het noorden. Wijngaarden liggen in een smalle strook aan de zijkanten van de Mount Camel Ranges verspreid over 1.800ha. Terwijl de hoogte varieert van 160 en 380 meter.
Heathcote-zomers zijn relatief mild dankzij koele winden die vanuit het zuiden worden binnengewaaid door de Mt Camel Ranges, wat resulteert in een verlengd groeiseizoen. De rijping van de druiven is langzaam en gestaag, waardoor een bijna optimale fenolische ontwikkeling mogelijk is. Dit is een van de redenen waarom Heathcote zulke hoogwaardige wijnen produceert. Wat deze regio zo bijzonder maakt is de calciumrijke rode bodem dat bestaat uit verweerde “greenstone”. Dit houdt voldoende water vast gedurende het groeiseizoen en resulteert in kleine druiven met rijke geconcentreerde aroma’s.
Hoewel Shiraz de grootste aanplant geniet, zien we ook andere variëteiten opduiken, zoals Nebbiolo, Sangiovese en Tempranillo. Van witte druiven zijn het vooral Viognier en Marsanne en Roussanne die interessante wijn leveren.
Vorige week zijn we begonnen met het verkennen van New South Wales, binnen de GI Zuidoost Australië. We hebben Big Rivers waar grote volumes worden behaald in Riverina en Murray Darling, de boetiek wijn regio’s van Southern New South Wales, de fameuze chardonnay’s van Hunter Valley en Central Ranges verkend. Vandaag gaan we de resterende regio’s onder de loep nemen. Deze regio’s zijn klein en onbeduidend in vergelijking met de volume’s die gedraaid worden in een Big Rivers, waar maar liefst 96% van de productie 2022 vandaan kwam, of Hunter Valley. We onder andere dichterbij de kust waar naast Shiraz ook verrassend Pinot Noir staat aangeplant aan de Australische kust die bekend staan om het surfen.
Surfen in Northern Rivers
In het uiterste noorden van New South Wales, net ten zuiden van Brisbane, vinden we de zone Northern Rivers. Deze zone aan de Australische kust wordt meer geassocieerd met surfen dan met Shiraz wat wellicht niet verrassend is. Het heeft een heet tot tropisch klimaat. In de 19e eeuw was Northern Rivers zeer bekend om haar wijncultuur, maar dit verdween in de jaren 20 van de 20e eeuw. De stijl was voornamelijk versterkte wijn en hoog alcoholische tafelwijn die gretig aftrek genoot in de UK. Northern Rivers kent slechts één regio, Hastings River. Het was de Cassegrain familie die Northern Rivers opnieuw op de kaart probeert te zetten. Vandaag de dag zijn er ongeveer zes wijngaarden. De wijngaarden liggen langs de Hastings rivier die vanaf de Great Dividing Range naar de Pacific loopt. De rivier is in dit hete klimaat van groot belang als watervoorziening voor de irrigatie.
Onbekend Hastings River
Hastings River staat nog niet zo heel lang bekend om haar wijnindustrie en kreeg haar GI status pas in 1999. In het oosten ligt de Pacific en is één van de kleinste in New South Wales met slechts 13ha aan wijngaarden die op 650m hoogte liggen. De keuze om wijn te verbouwen is interessant, omdat het warm en vochtig is met veel regenval. Dit is een perfecte combinatie voor de weelderige meeldauw schimmels.
Echter deze regio springt in het oog omdat hier als één van de weinige regio’s niet geïrrigeerd wordt. Het water dat uit de Great Dividing Ranges naar beneden komt, is voldoende voor gezonde wijngaarden. Een ander risico zijn de tropische stormen. De cyclonen komen bij Hastings Rivers GI aan wal met een enorme kracht. Daarom zijn de beste jaargangen ook de jaren van droogte. Om deze redenen is de wijngaard locatie op heuvelachtig terrein van belang. De ligging van de helling is cruciaal om ervoor te zorgen dat heersende winden uit de Stille Oceaan de wijngaarden binnendringen en de meeldauwdruk verminderen door luchtcirculatie. De wijngaarden zijn gelegen op goed drainerende alluviale en rode vulkanische bodems en waterbestendig gele klei.
We vinden hier Semillon, Chardonnay en Verdelho, maar ook nieuwe druivenrassen zoals Chambourcin vanwege de resistentie tegen meeldauw. Interessant is dat de ouders onbekend zijn (een Siebel variëteit is er één van), maar een in Nederland bekende druif, Regent, is afkomstig van Chambourcin. Deze laatste levert wijnen op met tonen van zwarte kers, aardbeien, iets vegetaals en peper. Vaak wordt houtrijping gebruikt in het wijnmaakproces. Deze wijn komt het best tot haar uitdrukking bij bijvoorbeeld een hamburger.
Verrassende en onbekende druiven in Northern Slopes
Op de westelijke helling van de Great Dividing Range, dus aan de andere kant van de bergketen ten opzichte van Northern Rivers, vinden we Northern Slopes. In het noorden vormt de staatsgrens met Queensland de grens, terwijl in het zuiden Hunter Valley ligt. Het hete droge klimaat van Northern Slopes staat niet echt bekend voor haar wijncultuur. Het is dan ook niet verrassend dat het vooral Shiraz en deels Cabernet Sauvignon en Merlot die hier staan aangeplant. Maar ook de minder verwachte Barbera en Sangiovese druiven vinden we hier. Ook de redelijk onbekende Duriff die resistent is tegen schimmels.
Northern Slopes GI dankt haar naam aan de hellingen van de Great Dividing Range.
Koeler New England Australia GI
Ingekapseld vinden vinden we de regio New England Australia GI tussen de heuvels en valleien van het oostelijke deel van Northern Slopes GI. Deze heuvels en valleien beiden koelere mesoklimaten waar wijnbouw betere kwaliteit biedt. Waarbij Australia is toegevoegd om onderscheid te maken met de staat New England in de US. Het heeft in 2008 haar GI-status ontvangen vanwege het onderscheidende koelere klimaat ten opzichte van de Northern Slopes GI. New England Australia GI strekt zich uit over het oostelijke deel van Northern Slopes, maar voornamelijk in de valleien waar koelere mesoklimaten te vinden zijn. Ook kent New England Australia GI een hoger aandeel familie-gebonden wijngaarden die het uitdragen met een “artisan”-stempel. De meeste wijngaarden liggen op een hoogte van 400 tot 1.000m waardoor hoogte verkoeling brengt tegen de verzengende hitte op de vlakte. In totaal staat er 77ha aangeplant.
Hier vinden we tevens de hoogst gelegen wijngaard van Australië, Jilly Winery op de Black Mountain, die op 1.320m ligt. Interessant is dat we hier tevens de oudste wijnstokken van de staat vinden. In het koloniale verleden was New England één van de wijngebieden die delicate wijnen voortbracht. Er is een grote verscheidenheid van druivenrassen. Chardonnay produceert elegante uitgebalanceerde wijnen met aroma’s van steenfruit en citrus. Een opvallende variëteit is Riesling. Dit zijn levendige aromatische wijnen met rijke fruitsmaken en verfrissende zuren. Ook Shiraz doet het hier erg goed waarbij het smaakpallet meer gericht is op rood fruit. Verder zien we een groeiende aanplant van alternatieve druivenrassen zoals Tempranillo, Nebbiolo en Gewürztraminer.
Boetiek wijngaarden en modern druivenrassen in South Coast
De South Coast GI moet niet worden verward met South New South Wales GI. Hoewel South Coast genaamd, overziet deze zuidelijke kust het oostelijke deel van de Stille Oceaan. Het strekt zich uit langs de kust vanaf Newcastle met Hunter Valley in het noorden, via Sydney tot aan de staatsgrens met Victoria. In totaal maar liefst 530km lang! Een aantal wijngaarden liggen binnen de South Coast zone maar buiten de regio’s Southern Highlands of Shoalhaven Coast.
Het klimaat wordt beïnvloed door de nabijheid van de Stille Oceaan. Het matigt de extreme temperaturen maar tevens brengt het verhoogde vochtigheid en regenval tijdens de zomer en pluk. Dit verhoogt dus het risico op schimmels. Het is niet verwonderlijke dat Chambourcin en Verdelho, twee rassen die we ook al in Hastings River tegen kwamen, hier terug zien. Ook Savagnin, een wijnstok die afstamt van de oude Traminer familie, staat aangeplant. Deze druif was lang aangezien als Albariño. Pas vanaf 2009 is deze wijn gelabeld als Savagnin. Maar het zijn Chardonnay en Cabernet Sauvignon die de ranglijst aanvoeren. Daar waar Shiraz zo dominant is in bijna alle streken, delft ze hier het onderspit.
Dit is een gebied van kleinschalige boetiekwijngaarden, waarvan de groei en ontwikkeling wordt gestimuleerd door de passie van individuen in plaats van de wielen van grote bedrijven.
Hawkesbury Valley, gelegen rondom Hawkesbury River, is bezig om een eigen GI-status te verkrijgen waarschijnlijk onder de naam Sydney GI. Waar in het verleden de focus lag op versterkte en zwaar alcoholische rode wijnen lag, verschuift de aandacht naar meer frisse wijnen van Sauvignon Blanc, Semillon, Verdelho en Chardonnay.
Shoalhaven Coast
Shoalhaven Coast GI beslaat de kuststrook direct ten zuiden van de Zuidelijke Hooglanden en heeft een gematigder en vochtiger klimaat. Hier, in de 130km gerekte kuststrook zijn de meest zuidelijke wijngaarden van New South Wales. Echter staat er slechts 44ha aangeplant. Geplant tussen de lage heuvels en valleien tussen de plaatsen Kiama en Durras, staan de wijnstokken blootgesteld aan veel hogere regenval dan die verder landinwaarts. Dat is tevens één van de redenen waarom de grote huizen dit gebied minder aantrekkelijk vinden; het is lastiger betrouwbare, consistente oogsten te behalen.
De eerste wijngaard in de regio werd geplant door Alexander Berry op Coolangatta Estate op de hellingen van Mt. Coolangatta. Het is gelegen aan de noordelijke oever van de Shoalhaven rivier. Het woord “Coolangatta” betekent “goede uitkijk”. Het landgoed is nog steeds omgeven door wijngaarden.
Southern Highlands
De hooggelegen wijngaarden vinden we in Southern Highlands met een maximale hoogte van 915m. Dit gebied vormt de zeer oostelijke rand van de zuidelijke Great Dividing Range. Op de koelere en drogere locaties staat hier vooral Sauvignon Blanc en Pinot Noir aangeplant, die verrassende wijnen produceren. Het groeiseizoen is iets later, maar ook langer dan in Shoalhaven Coast GI. Wat de rijping en frisheid van de druiven goed doen. Keerzijde van de hoogte is dat voorjaarsvorst een risico vormt, vooral voor laatbloeiers zoals Merlot. De grootste aanplant is nog steeds Chardonnay en Cabernet Sauvignon.
Leuk detail is dat Southern Highlands parallel ligt aan het noordelijkste punt van Noordereiland in Nieuw Zeeland. Daar is het klimaat zo vochtig, dat wijnmakers het niet aandurven met Pinot Noir en Sauvignon Blanc. Echter dankzij de hoogte van Southern Highlands en dus koelere klimaat is het hier wel goed mogelijk.
Western Plains
De Western Plains is een zone met GI-status maar heeft geen regio’s. Het ligt in het noordwesten van New South Wales. Het grootste deel van deze regio is droog en nagenoeg ongeschikt voor druiventeelt. Er zijn ongeveer acht wijnhuizen die allemaal in het oosten van deze zone liggen. Western Plains is in 1996 opgericht, meer met het oog op dekking van de oppervlakte in New South Wales, dan om een bijzonder wijngebied te identificeren. Murray Darling en Riverina grenzen aan de zuidkant, en Southern Ranges en Northern Slopes in het oosten. De regio kent een spanwijdte van 800km.
De wijnstijl in dit barre klimaat is overwegend versterkt en is bedoeld voor bulkwijn of distillatiedoeleinden.
We gaan weer even terug naar waar we gebleven waren, Australië. Waar we de westkust hebben ontdekt met sublieme Cabernet Sauvignons en het zuiden van Australië, komen we nu aan in het zuidoosten met New South Wales. Leuk detail is dat we zowel oud als nieuw elkaar ontmoeten in New South Wales. De oudste wijnregio is Hunter Valley en pas in 2008 werd New England toegevoegd als nieuwste wijnregio van het land.
New South Wales nader bekeken
De staat New South Wales en haar gelijknamige wijnregio is één van de kleinste staten maar tevens het dichtbevolkte en de grootste concentratie aan appellaties. We vinden hier maar liefst 16 wijnbouwgebieden, maar desondanks is het niet de thuisbasis van beroemde wijnen.
Echter het heeft wel een belangrijke rol gespeeld in de wijngeschiedenis van het land. New South Wales bevat met Wyndham Estate – nu bekend onder de naam Dalwood Estate – de oudste wijnmakerij van het land. Dit estate was opgericht in 1828 in Hunter Valley door George Wyndham. En naast dit oud estate bevat New South Wales nu ook de laatste wijnregio met Nieuw Engeland. New South Wales produceert ongeveer 1/3 van de wijnen van Australië. Het klimaat is vergelijkbaar met die van de Franse Languedoc. De Great Dividing Range is een bergketen die een grote invloed uitoefent op de wijnbouwgebieden. Over het algemeen is de bodem opgebouwd uit klei, leem en zandsteen.
Het GI- gebied Zuidoost-Australië kan wijnen omvatten die afkomstig zijn uit New South Wales, delen van South Australia, Victoria en Tasmanië en is daarmee het grootste van Australië.
Zones en regio’s van NSW
New South Wales heeft acht zones, dus 16 regio’s en enkele subregio’s. De belangrijkste zones zijn;
Big Rivers
Southern New South Wales
Hunter Valley
Central Ranges
Northern Rivers
Northern Slopes
South Coast
Western Plains
Net als in de rest van het land, zijn de belangrijkste druivensoorten Chardonnay en Shiraz. Samen nemen ze 20% van de productie voor hun rekening. Verder zie je ook vooral Cabernet Sauvignon, Merlot, Semillon en Riesling aangeplant staan. De meest bekende regio in New South Wales is wel Hunter Valley die de show steelt met fabelachtige wijnen van Semillon en Shiraz. Een andere iconische wijn is de botrytis Semillon uit Riverina. Echter de grootste productie is afkomstig uit Big Rivers-zone en Murray-Darling. Dat wijnbouw hier populair is blijkt wel uit de cijfers. In 1983 waren er nog slechts 76 wijn producenten en vandaag de dag is dit meer dan 480 met 34.000ha en 492 miljoen flessen!
Belangrijk Big Rivers
De zone Big Rivers is een geografische indicatie en omvat wijnregio’s in het westen van New South Wales en het noordwesten van Victoria. Het is in 1996 gevormd. Het dankt haar naam aan de rivieren Murray, Darling en minder bekende Lachlan en Murrumbidgee (wat lokaal Aboriginal is voor “grote rivier”). De nadruk ligt hier op volume wijnen van Chardonnay, Semillon, Shiraz en Cabernet Sauvignon. Binnen de Big Rivers zone vallen de regio’s Riverina, Murray Darling, Perricoota en Swan Hills. Over het algemeen is het klimaat warm en droog waardoor irrigatie van groot belang is. In totaal is de druiven opbrengst ruim 425.000 ton.
Volume uit Riverina
In het zuid-centrale deel van New South Wales (NSW) vinden we Riverina regio. Dit is het kloppende hart van de wijnproductie in NSW met bijna 230.000ton in 2022 (ofwel 108 miljooen lt wijn), afkomstig van 22.000ha. Dit is gelijk aan 65% van de gehele opbrengst van de staat, echter de plantdichtheid is kleiner dan Murray Darling. Riverina is qua oppervlakte bijna net zo groot als Zwitserland!
Riverina regio is gekarakteriseerd door vlaktes en een warm Mediterraan klimaat. De belangrijkst bodem is roodbruin en bevat kalksteenpuin in de wijngaarden. De grootste volume bestaat uit Chardonnay en Shiraz, terwijl Durif de regionale held is. Maar ook winnen Montepulciano en Pinot Grigio het in populariteit.
Botrytis Semillon – gemaakt in de stijl van grote Sauternes – werd voor het eerst gecommercialiseerd door Darren De Bortoli in 1982 met de Australische icoonwijn Noble One. Tegenwoordig beschikt de regio over meer dan een dozijn verschillende Botrytis Semillon-wijnen, elk weelderig en uniek voor hun wijnmakerij.
Three Bridges Calabria Estate
Calabria Family Wines staat bekend voor de hoogste kwaliteitseisen en krachtige wijnen. Deze wijn is gemaakt van de onbekende Durif druivenvariëteit. Deze vindt haar oorsprong in Frankrijk, de druiven zijn klein en geconcentreerd en gedijen het beste in een warme en zonnige omgeving. Dat is waarom Calabria Estate ook zo een succes hiermee heeft.
De Three Bridges Durif is intens diep karmozijnrood met een levendige paarse tint. De wijn heeft het aromatische van pruimen en een neus van donkere chocolade met rijpe bramen, ondersteund door geroosterd Amerikaans eikenhout. Een volle smaak met grote, rijke karakters, met een mondgevoel van vanilline en kokosnoot gecombineerd met zoet fruit en warme alcohol. De wijn is jong al goed drinkbaar, maar kan nog 10 jaar ook prima bewaard worden. Deze wijn is heerlijk in combinatie met rijke vlees gerechten, zoals Osso Bucco, geroosterd vlees of eendeborst. Ook lekker in combinatie met kazen.
Hoewel een deel van Murray Darling in de staat Victoria ligt, ligt het overgrote deel toch in New South Wales. De eerste aanplant vond plaats in 1888 en heeft zich verder ontwikkeld sindsdien. Tot maar liefst 15.500ha in totaal. De regio staat bekend om haar wijnen van Chardonnay, Shiraz, Cabernet Sauvignon en Merlot. Maar de reputatie van Sangiovese Tempranillo, Nero d’Avola, Pinot Gris, Fiano en Vermentino groeit gestaag. Murray Darling levert 29% van de productie en daarmee neemt Big Rivers zone een prominente plaats in. De regio richt zich, in tegenstelling tot Riverina, uitsluitend op bulkwijn.
Het klimaat is continentaal, heet, droog en beperkte regenval. Het gebrek aan luchtvochtigheid hebben schimmels, zoals meeldauw, geen invloed op de wijngaarden. Ook draagt het bij aan hogere opbrengsten.
Perricoota
Op de noordelijke oever van de Murray rivier ten zuiden van Riverina ligt het kleine Perricoota. In 1990 werd nieuw leven ingeblazen in wijngaarden. De bodem opbouw maakt het dat Perrocota haar eigen classificatie heeft gekregen. De roodbruine leemgrond is een signatuur voor Perricoota. Daarnaast is het klimaat iets koeler dan de noordelijk gelegen Murray Darling. De wijnen zijn eleganter en minder afhankelijk van verhoogde alcohol percentages dan die uit Murray Darling of Riverina.
De Perricoota Grape Growers Association brengt een Chardonnay en Shiraz uit onder hun collectieve “Collexion” -label om de regio te promoten. Perricoota heeft een continentaal klimaat met een bodem van rode kleileem en vruchtbare alluviale vlakte gevormd door een oude rivierbedding.
Semillon produceert hier verfrissende witte wijnen met citrussmaken. Het wordt vaak gemengd met Chardonnay die tonen van citrusfruit, steenfruit en meloen hebben.
Swan Hills
Op de grens van NSW en Victoria, direct stroomafwaarts van Murray Darling ligt Swan Hills. Hoewel vaak in één adem genoemd met haar grote zus Murray Darling, heeft Swan Hills een eigen GI. De regio heeft slechts 35ha aan wijngaarden. Ook hier treffen we de beroemde Australische roodbruime leemgrond aan. En de nabijheid van de Murray rivier draagt bij aan de alluviale bodem. De ondiepe bovengrond creëren laagproductieve wijnstokken waar aroma’s dus sterk concentreren. Het klimaat is continentaal, maar het is iets koeler dan in Murray Darling. Hierdoor is het groeiseizoen een week of twee langer. Deze factoren dragen bij aan het toekennen van een eigen Geografische Indicatie.
Chardonnay is de belangrijkste druif en verder zien we ook Shiraz, Cabernet Sauvignon, Merlot, Sauvignon Blanc, Muscat en Pinot Gris.
Southern New South Wales
Rondom de stad Canberra vinden we de zone Southern New South Wales. Het is een zone die nog niet echt bekend staat, maar waar zeker toekomst in zit. Ook hier staat vooral Shiraz, Cabernet Sauvignon en Chardonnay aangeplant, waarbij Shiraz domineert. Maar ook komen hier goede wijnen van Viognier en Verdelho vandaan, vooral van de hoger gelegen koelere wijngaarden.
De belangrijkste regio is Canberra District, maar ook Tumbarumba, Gundagai en Hilltops vallen onder deze zone.
Groots en klein Canberra District
In en rond het Australian Capital Territory en de stad Canberra vinden we het Canberra District. De productie is hier zeer lokaal gericht. Wijn wordt hier reeds voor 160 jaar gemaakt. Hoewel ten tijde van de toekenning van de GI status in 1998, waren er slechts een handvol wijngaarden. Het klimaat is gelijk aan Hilltops en Orange, maar de variëteiten zijn zeer verschillend; Chardonnay, Riesling, Viognier, Pinot Noir en Shiraz. Vooral de Shiraz, als blend met Viognier, levert een elegante wijn op die doet denken aan de Rhône wijnen. Maar ook Riesling staat internationaal goed aangeschreven.
Bodems in het district zijn meestal bruinachtige, ondiepe kleileem, vaak bovenliggende leisteen of klei met een pH variërend van neutraal tot licht zuur. De ondergronden zijn niet bijzonder watervasthoudend en verhogen dus de behoefte aan irrigatie. Er zijn ongeveer 110 wijngaarden met totaal 450ha.
Riesling is misschien wel de belangrijkste en meest bewonderde witte variëteit in de regio. De wijnen worden vaak gemaakt in een frisse, droge stijl, maar zoetere stijlen maken een comeback. Dit zijn wijnen die goed rijpen en gedurende vele, vele jaren een toasty complexiteit ontwikkelen.
Droog en koel Tumbarumba
De Tumbarumba regio is gelegen aan de voet van de Snowy Mountains, ofwel de Australische Alpen, en is de koelste regio van New South Wales. Hier vinden we uitstekende witte wijnen en koel-klimaat rode wijnen, afkomstig van granieten en basalt bodems. Druivenstokken waren pas in 1982 aangeplant en de nadruk ligt nog steeds op mousserende wijn van Pinot Noir en Chardonnay. En dat terwijl reeds in 1989 de GI-status werd toegekend. De familie domeinen beslaan van 5 tot 30ha en in totaal zo’n 300ha verdeeld over 19 wijngaarden met een opbrengst van nog geen 3.000 ton.
Het hoge alpine klimaat dat de wijngaarden van Tumbarumba genieten, is perfect voor de productie van mousserende wijnen en kwaliteitstafelwijn in alle kleuren. Lokale wijnmakers genieten van het voorrecht van keuze wat betreft wijnstijlen, met zowel lager gelegen, warmere sites als hoger gelegen, koelere sites tot hun beschikking. Het zijn de koelere gebieden van Tumbarumba die het meest interessant zijn voor de Australische wijnindustrie. Ze maken de productie van delicatere, complexere wijnen mogelijk, niet overweldigd door potentiële alcohol- of ‘fruitbom’-kenmerken. Met een latere, langere lente en herfst dan de warmere regio’s van Australië, biedt Tumbarumba wijnstokken de kans om volledige fenolische rijpheid te ontwikkelen tijdens het groeiseizoen. Vanzelfsprekend brengt dit het risico van voorjaarsvorst met zich mee. Hoewel het klimaat koeler is, zien we dit niet terug in regenval. Daardoor blijft irrigatie van groot belang om de langdurige droge perioden te overbruggen.
Door deze factoren is wijnbouw minder betrouwbaar, maar daar ligt ook een kans voor Tumbarumba; vintage variatie levert een mooie niche op.
Penfold’s Bin 311 Tumbarumba Chardonnay
Penfolds is Australië’s oudste en meest iconische wijnhuis met een geschiedenis en erfenis die de reis weerspiegelt van het land van koloniale nederzetting naar het moderne tijdperk. Het wijnhuis werd in 1844 opgericht.
De Penfolds Bin 311 Chardonnay heeft veel overeenkomsten met de Bourgondische wijnen want de druiven voor deze Bin 311 groeien op in koel klimaat. Het frisse klimaat geeft de druiven een mooie frisse eigenschap met goede zuren. Door de houtlagering die deze wijn ondergaat komt er een juiste balans tussen zuren en volheid. De Chardonnay Bin 311 heeft zeer veel complexiteit in de neus en de mond. een prachtige balans tussen het zuur en het fruit maakt deze wijn medium-bodied, met een vleugje romigheid in het midden van het gehemelte en een lange, zijdeachtige afdronk.
Gezien de niche markt waar deze Penfold’s zich in bevindt, is de prijs ook best stevig. De wijn is verkrijgbaar bij GrandCru wijnen.
Boetiek wijngaarden uit Gundagai
Het warme klimaat en het glooiende landschap in Gundagai stuwt de productie van wijn. Gundagai vertegenwoordigt de overgang in klimaat en topografie tussen de besneeuwde bergtoppen en de droge dorre vlakte van Riverina. De wijngaarden zijn daarom ook te vinden op de warme lager gelegen vlaktes als de koeler gelegen hellingen. De bodem varieert van rode aarde tot alluviaal nabij de rivieren. Dit vertaalt zich mooi in Shiraz; van de hoger gelegen helling levert dit een pittige frisse meer gestructureerde Shiraz op. Terwijl van de vlakte de wijn rijk van fruit, alcohol gedreven is. Verder vinden we hier fruit gedreven Cabernet Sauvignon en elegante Chardonnay. In 2022 produceerde men ongeveer 5.000ton afkomstig van 600ha.
Jong Hilltops
Hilltops is een jongere regio binnen Southern New South Wales. Daar waar Hilltops in 1980 minder dan 20ha wijngaarden bevatte, is dat naar 580ha gestegen in 2020. Het heeft eenzelfde klimaat als Orange in Central Ranges; warme dag temperatuur en koel nachten gedurende het groeiseizoen. Gevolgd door een koele herfst tijdens het oogstseizoen. De hoge ligging op de zuidwestelijke hellingen van de Great Dividing Range draagt bij aan deze temperaturen waardoor de zuurgraad verbetert. De meeste van de 20 wijngaarden liggen op een hoogte van 500m. De Shiraz die hier vandaan komt heeft veel weg van oude wereld Syrah, mede dankzij de graniet gebaseerde bodems die vermengt zijn met basalt en grind. Dit uit zich in het kenmerkende pepertje die je in Rhône Syrah vindt. Tevens wordt geëxperimenteerd met andere druivensoorten waaronder Nebiolo, Sangiovese en Tempranillo.
De geschiedenis van de Hilltops Wine Region begint in de jaren 1830 toen Europese emigranten naar het gebied kwamen om merinoschapen te kweken en steenvruchten en wijnstokken te planten. Het fortuin van de regio nam een hoge vlucht in 1860 toen goud werd ontdekt. Binnen 12 maanden waren 20.000 mijnwerkers naar de regio afgezakt om ‘hun geluk te beproeven’. Maar Nichole Jasprizza besloot om hier een boerderij te beginnen dat kersen en wijn verkocht aan de goudzoekers, en dat was een schot in de roos!
Meest onderscheiden Hunter Valley
Zowel de zone als regio Hunter Valley staat goed bekend voor haar klasse wijnen van Semillon. Ook Shiraz en Chardonnay doen het hier goed. Naast de regio Hunter Valley, kennen we ook Mudgee GI en Hunter GI. Dit levert wat verwarring op, omdat Hunter GI en Hunter Valley GI nagenoeg dezelfde oppervlakte beslaat. Hunter GI was in 1997 gecreëerd als een meer exclusieve gebied.
Hunter Valley heeft enorm geprofiteerd van de nabijheid van Sydney. Dit heeft voor een enorme boost gezorgd en tevens voor de erkenning van de kwaliteit. Hunter Valley is een dynamische regio met meer dan 150 premium wijn producenten. Het telt meerdere subregio’s zoals Broke Fordwich, Lovedale, Mount View, Pokolbin en Wollombi Valley. Welkom in het oudste wijnbouwgebied van Australië, waar de eerste wijnstokken in 1820 werden aangeplant.
Hunter Valley
Hunter Valley wordt gekenmerkt door het warme klimaat met hoge luchtvochtigheid. Een groot risico is de vele regenval gedurende het groei- en oogstseizoen. Het is verwonderlijk dat Hunter Valley met zijn lage breedtegraad, relatief nat klimaat en lage variaties in dag-nachttemperaturen, een bron van witte kwaliteitswijnen. Het is niet helemaal duidelijk hoe de lokale bodems en het klimaat zorgen voor hoge niveaus van smaakrijpheid in Semillon bij lage niveaus van potentiële alcohol.
Het lokale mesoklimaat, gekoeld door regelmatige middagbewolking en zachte briesjes die vanaf de kust landinwaarts reiken. Het is opgedeeld in Upper Hunter Valley en Lower Hunter Valley waarbij de meeste wijngaarden in Lower Hunter te vinden zijn.
Hunter Valley Sémillon wordt meestal droog geproduceerd met een laag alcoholgehalte van vaak minder dan 10%. Dit lagere alcoholgehalte wordt bereikt, ondanks het warme weer in de regio, door de druiven iets onrijp te plukken om de zuurgraad te helpen handhaven. Producenten zullen Sémillon vaak fermenteren in eikenhout met extra vatrijping om het mondgevoel en de textuur te verbeteren. De wijnen worden gekenmerkt door boterachtige, honingnootsmaken en een vermogen om tientallen jaren te rijpen, vaak met hun hoogtepunt tussen 10-20 jaar. Naarmate de wijn ouder wordt, kunnen ze limoensmaak en verbrande toastaroma’s ontwikkelen. Ook staat er Chardonnay aangeplant. Hunter Valley Chardonnays worden gekenmerkt door hun zachte textuur, hoge alcoholgehalte en viscositeit met perziksmaaktonen.
Lower Hunter Valley
In Lower Hunter Valley vinden we vooral blauwe druiven aanplant, met name Cabernet Sauvignon en Shiraz. In de 19e eeuw was het vooral Verdelho, dat echter in de 20e eeuw in verval viel. Na experimenten met Sauvignon Blanc, Pinot Noir en Riesling, bleek dat de hoge temperaturen en vochtigheid en overvloedige regenval droegen bij aan niet succesvolle resultaten. Lower Hunter Valley heeft verschillende locaties met vulkanisch leem en alluviale zanden en slib in de vallei.
Dit is ook de thuisbasis van sub regio Broke Fordwich GI. Dit volgt de loop van de Wollombi Brook. Vanwege de vulkanische bodem heeft Broke Fordwich een eigen status gekregen. Ook verschilt het van Hunter Valley door het meer warme en droge continentale klimaat. De beste wijnen zijn Cabernet Sauvignon en Semillon met een typische mineraalachtige aroma’s. Verder staat ook Merlot, Pinot Noir, Chardonnday, Shiraz, Verdelho en Barbera aangeplant.
Central Ranges
De zone Central Ranges is mogelijk de minst bekende regio van NSW en omvat de regio’s Cowra, Mudgee en Orange. En dankt zijn naar aan de bergketen Great Dividing Range die de droge outback scheidt van de vruchtbare kustregio.
Cowra
In Lachlan Valley binnen de zone Central Ranges kent Cowra GI het warmste klimaat. Het ligt op een lagere hoogte en vlakker terrein dan Mudgee GI en Orange GI. Wanneer irrigatie wordt toegepast, kan Cowra grote volumes bereiken. Chardonnay is de meest aangeplante druivensoort en Cabernet Sauvignon staat op een goede tweede plaats, gevolgd door Shiraz en Merlot. We hebben hier ongeveer 40 wijngaarden met in totaal 930ha die veelal in beheer zijn van families. De bodem is opgebouwd uit bruinachtig leemzand en klei met lage tot gemiddelde vruchtbaarheid. Ideaal voor de wortelstok om diep te gaan.
Mudgee
Één van de oudste wijnbouwgebieden in Australië is Mudgee GI, wat ten westen van Hunter Valley ligt. Het is het langste ononderbroken wijnbouw gebied van New South Wales en is daarmee een oud gebied voor Australische opvatting. Mudgee kent een warm en droog klimaat waarbij irrigatie een must is. De eerste aanplant dateert van 1858 en is nooit beïnvloed door de phylloxera plaag. Een groot deel van Mudgee staat aangeplant met rode variëteiten zoals Cabernet Sauvignon en Shiraz. Het gebied heeft een kleine 2.000ha aan wijngaarden die zijn verstopt achter de Blue Mountains. En Mudgee is de thuisbasis het eerste biologische wijndomein van Australië, Botobolar Vineyard. In de laatste jaren zien we een gestage groei van aanplant van Sangiovese, Barbera en Zinfandel.
Vulkanisch Orange
Op de hellingen van de uitgedoofde vulkaan Mount Canobolas vinden we Orange GI. Met hoogtes tussen de 600 en 1.050m is Orange één van de koelste regio binnen New South Wales met 1.075ha aan wijngaarden. Dankzij de warme dag temperatuur en koele nachten is het een uitstekende regio om druiven te rijpen. Shiraz (27%) en Cabernet Sauvignon (14%) staan het meest aangeplant, gevolgd door Merlot (12%) en Pinot Noir (5%). Voor witte wijn is het vooral Chardonnay (15%), Sauvignon Blanc (11%), Pinot Gris (6%) en Riesling (3%). Het is een snelgroeiende regio met inmiddels meer dan 60 wineries. Naast top kwaliteit stille wijnen zijn er ook elegante mousserende wijnen.
Met Mudgee als een oud aaneengesloten wijngebied en Hilltops als nieuw, manifesteert New South Wales als een veelzijdig gebied. Het is niet verbazingwekkend dat de nadruk ligt op internationale soorten als Shiraz, Chardonnay en Cabernet Sauvignon. Maar we zien andere variëteiten ook opduiken, als Tempranilllo, Barbera en Verdelho.
We sluiten het eerste deel van New South Wales hiermee af. Volgende week gaan we de resterende regio’s belichten.
Deze week komen we met een aantal interessante wijnweetjes waaronder productie gegevens over 2022 en meer feitjes. Sommige zijn om zo te vergeten, andere zullen ongetwijfeld blijven plakken.
Wijnproductie en consumptie
Wijn is nog steeds een zeer populair product in de wereld. Het jaar 2022 heeft zich gekenmerkt door veel uitdagingen. De oogst in Europa is groter geweest dan verwacht, ondanks de droogte en hittegolven in de lente en zomer. Terwijl het zuidelijke halfrond en de US een gemiddelde opbrengst neerzette. In het algemeen was 2022 droog en heet, wat heeft geleid tot vroege oogst met gemiddelde volumes, mede om suiker niet te hoog te laten oplopen. De totale oogst zal rond 260 miljoen hl (mhl) uitkomen.
De grootste producenten zijn nog steeds in Europa te vinden; Italië met 50.3mhl, Frankrijk heeft zich hersteld na de dip van 2021 en kwam in 2022 met 44.2mhl, vooral dankzij Bourgogne en Zuid-Frankrijk. En Spanje staat derde met 33mhl.
De consumptie in 2021 groeide gestaag met 0.7% tot 236 miljoen hl, echter er zijn grote regionale verschillen. De groei is deels te verklaren door de heropening van restaurants na Covid-sluitingen over de gehele wereld en dat sociale bijeenkomsten weer werden toegestaan. De grootste consumptie vinden we in de US met 33.1mhl en opvallend genoeg zien we in Frankrijk ook behoorlijke stijging (8.6% tot 25mhl). Italië en Duitsland blijven redelijk gelijk met respectievelijk 24.2mhl en 19.8mhl. Echter wanneer we per hoofd van de bevolking kijken, valt het op dat het de Portugezen zijn die veel drinken, 51.9lt per persoon, terwijl Frankrijk op 46.9lt zit. Ook Nederland doet goed mee met 26.1lt en staat daarmee op de 9e plek. Echter toch is de trend, vooral in de traditionele markten, dat er steeds minder wijn wordt gedronken, zoals onderstaande grafiek aangeeft.
In ons artikel van 14 maart bespraken we de CO2 impact van de wijnindustrie. We zien dat dit onderwerp een steeds grotere rol begint in te nemen. Ander interessante wijnweetjes houden verband met de productie van jaargang 2022 en duurzaamheid. Waar jarenlang de consument zich niet bezighielden met monocépage en het gebruik van chemicaliën geen rol speelden, zien we dat consumenten meer bewust worden van duurzaamheid. Vooral bij generatie Z zal biologische en biodynamische wijn een meer centrale plek innemen. Echter voor wijn die langer rijpen is dit natuurlijk niet altijd weggelegd.
Klimaat impact
Een ander aspect wordt deels ingegeven door moeder Natuur. Bourgogne, Bordeaux, Nappa, het zijn slechts een handvol voorbeelden van regio’s die zwaar te lijden hebben gehad onder de hand van moeder Natuur. Vuur, droogte, vorst of juist overvloedige neerslag (op de verkeerde momenten) stuwen prijzen op en limiteren opbrengsten. Vooral jongere wijnmakers zoeken naar alternatieven en buitenkansjes. Ook klimaatverandering speelt een rol. Regio’s als Bourgogne (vooral Chablis) maar ook Champagne dreigen andere smaakprofielen te krijgen doordat het simpelweg warmer is. Daarom is het niet verrassend dat landen als België, Nederland, Verenigd Koninkrijk of Finger Lake district (US) in opkomst zijn. Dit is natuurlijk direct een bruggetje naar het gebruik van de moderne (hybride) druivensoorten.
Absurde Bourgondische prijzen
Om nog even terug te grijpen naar Bourgogne. Exclusieve wijn is altijd al hot geweest en sommigen denken dat het ook een goede investering is. Echter de prijzen in Bourgogne gaan sky-high op het moment dat het gewoon niet meer leuk is. De gemiddelde prijs is in 2022 met 30% gestegen, vooral doordat volumes omlaag waren gegaan (schaarste is prijsverhogend), de cult-status die vaak aan bourgondische wijnen gegeven wordt, trekt investeerders aan wat ook prijsopdrijvend werkt.
NOLO-wijnen
Wat ook nauw gevolgd te volgen is, is het gebruik van NOLO-wijnen (NO or Low alcohol-wijnen). Door de groeiende aandacht aan gezond leefpatroon kan je het verlagen van alcohol niet los zien, ook niet (of zelfs niet) in de wijn industrie. Vanzelfsprekend voor alle nieuwe initiatieven geldt dat het tijd nodig heeft om aan kwaliteit te werken. Velen zullen het zich herinneren hoe Buckler alcoholvrij bier snel mond dood werd gemaakt. Echter kijk nu eens om je heen. Dezelfde trend zien we nu ook in de wijn industrie. Zoals de Grote Hamersma opmerkt, waar bij alcoholische wijnen de grens op 50% van de geproefde wijnen minimaal een 7 scoren, ligt dat bij alcoholvrije wijn slechts op 10%.Kijken we een aantal jaren verder, dan zal het speelveld er ongetwijfeld anders uitzien. Bedenk alcohol ontstaat als gevolg van de vergisting van de (druiven)suikers.
Interessant weetje is dat alleen wijndruiven dusdanig veel suiker bevatten dat je meer dan 12% alcohol kan bereiken in het eindproduct. Wanneer wijn meer dan 12% alcohol heeft, ontstaat er een chemisch proces waarbij geur- en smaakaroma’s kunnen wijzigen. Wijn wint aan body (rondheid en volheid ofwel viscositeit) en complexiteit. Maar ook zorgt alcohol dat de houdbaarheid verlengt kan worden. Kortom kan je aannemen dat vooral voor jonge wijnen een alcoholvrije wijn interessante alternatieven kan zijn, maar wanneer het gaat om wijnen weg te leggen, zal dit aan alcoholvrij toch nog even voorbij gaan.
Too much of anything is bad, but too much of Champagne is just right
Dit is een mooie spreuk die zich zeker doet gelden. Of de mousserende wijn nu uit de Champagne komt of elders, het is bubbels waar de consument zeer geïnteresseerd in is. Misschien wel na 2 jaar Covid denkt de consument dat het elke dag een feestje is! En bij een feestje horen bubbels natuurlijk.
Uitdaging in Australië
Australië heeft na de Covid lockdown in China een redelijke uitdaging. Doordat de verkopen ingezakt zijn in China, kampen de Australische wijnboeren met enorme voorraden van maar liefst 2.3 miljard liter. Dit is goed voor 2 jaar aan wijnverkopen. De gemiddelde prijs is gedaald met maar liefst 40%. Het is bijzonder spijtig dat de meeste wijnen afkomstig zijn uit 2019 en 2020, toen de druivenprijs enorm hoog lag. Bedenk dat in Australië veel druiven worden ingekocht om vervolgens wijn te maken. Saillant detail is dat Europa de Australische wijnen ook niet direct omarmt, aangezien het nog maar een paar jaar geleden was dat Australië vond dat Europa de hoge “Chinese prijzen” moest betalen.
Bron: Wijnpers 1/2023
Duitse ijswijn komt eraan
IJswijn in Duitsland wordt steeds zeldzamer. Door de opwarming van de aarde wordt het simpelweg niet koud genoeg. Temperatuur moet ver onder de -7C liggen om voldoende suiker te behouden in de druif. Op 20 november was het koud genoeg in Saksen en Saale-Unstrut. Terwijl het tot in december duurde dat ook de Ahr, Pfalz, Franken, Hessische Bergstrasse, Wurttemberg en Burgenland in Oostenrijk koud genoeg was. Waar bijvoorbeeld in de Ahr het de eerste keer in 20 jaar was dat er weer ijswijn gemaakt kan worden, was het voor Württemberg het derde jaar op rij.
Het is voor een wijngaard een risico om ijswijn te willen produceren. Want wanneer het niet koud genoeg wordt, en dat is reëel met de milder winters tegenwoordig, betekent het dat de wijnmaker letterlijk druiven weggooid doordat ze te lang aan de stokken blijven hangen en rotten. Vandaar dat je bijvoorbeeld de Kamer van Landbouw in Rijnland-Pfalz minder registraties voor ijswijn ziet. In 2022 waren er 35 producenten met 24 hectare geregistreerd, terwijl in 2021 nog 152 boerderijen druiven hadden laten hangen op meer dan 100 hectare.
To use irrigation or not to use irrigation that’s the question
In Europa is het wijngaard beheer strak geregeld binnen de AOC regels. Je ziet dan ook vaak dat irrigatie niet is toegestaan. Zeker in de zuidelijke landen kan dit tot forse problemen leiden vooral nu droogte een terugkerend fenomeen is. We zagen in 2022 dat in Pomerol (Bordeaux) bij wijze van hoge uitzondering wijngaarden geïrrigeerd mochten worden. Terwijl in Pessac Léognan het reeds het derde jaar op rij was dat werd geïrrigeerd. Wetenschappers voorspellen dat door klimaatverandering de uitzondering een noodzaak zal zijn.
Wat is dan de correlatie tussen klimaat en terroir? In een onderzoek uit 2004 naar het terroir van Bordeaux-wijngaarden, schreven professor Cornelis van Leeuwen van de universiteit van Bordeaux en collega’s: ‘De impact van klimaat en bodem was groter dan die van de cultivar. Veel van de variabelen correleerden met de intensiteit van de waterstress van de wijnstok. Het is waarschijnlijk dat de effecten van klimaat en bodem op de vruchtkwaliteit worden gemedieerd door hun invloed op de waterstatus van de wijnstok.’ Daarom is de waterbeschikbaarheid van de bodem voor de plant tijdens de verschillende stadia van het groeiseizoen een van de belangrijkste aspecten van terroir. Dus we kunnen op de langere termijn geen water bij de wijn doen als het om irrigatie gaat.
In veel van de (inmiddels niet zo) “nieuwe” wijnwereld kent met de restrictie van irrigatie niet. En kan dus in tijden van droogte volop water sproeien wat een groot voordeel op kan leveren. Vanzelfsprekend zal het water wel voorradig moeten zijn…
Vorige week is de staat Southern Australia geïntroduceerd en we ronden we deze regio af met de zones waar het volume groot is. Lower Murray met The Riverland neemt ongeveer 50% van de hele Australische wijn productie voor haar rekening! Ook kijken we naar de zone Fleurieu. Dit zal u misschien niet direct iets zeggen, maar de regio McLaren Vale daarentegen kennen veel mensen wel. Ook Kangaroo Island staat vaak bekend bij de wijnliefhebbers als een interessant alternatief voor de dure top-Bordeaux wijnen.
Frans Fleurieu in Southern Australia
Fleurieu is een wijnzone ten zuiden van Adelaide, die zijn naam ontleent aan het schiereiland Fleurieu (zelf vernoemd naar de Franse ontdekkingsreiziger Charles Pierre Claret de Fleurieu). Ze is geregistreerd in 1996 als GI Fleurieu. Over de hele zone is Shiraz de meest voorkomende druivensoort, aangevuld met Cabernet Sauvignon, Chardonnay en Sauvignon Blanc. Shiraz vinden we vooral in de glooiende heuvels rondom McLaren Vale, terwijl rond Langhorne Creek vooral Cabernet Sauvignon te vinden is. Fleurieu is de derde grootste regio in South Australia met bijna 15.200ha aangeplante wijngaarden en een 15.000 ton aan opbrengst.
De temperatuurstijging als je Fleurieu binnenrijdt is merkbaar en dat bespeur je ook in de wijnen. Deze nemen een meer ruige, dierlijke vorm aan. Intense, hartige tonen overheersen deze wijnen: zoethout, geroosterde vleessmaken, mokka, grafiet en exotische kruiden. De alcoholniveaus kunnen van nature vrij hoog worden rond 15% -16%. Als je van rijke, smaakvolle wijnen houdt, trekt dit gebied zeker uw aandacht.
McLaren Vale
Het wijngebied McLaren Vale ligt ten zuiden van Adelaide en is tevens het belangrijkste wijngebied in deze zone. Met de 226mm regen in het gebied en de diversiteit aan grondsoorten, waaronder zand, klei en kalksteen, produceert dit gebied een breed scala aan wijnen met Shiraz, Cabernet Sauvignon, Merlot, Chardonnay, Semillon en Sauvignon blanc als de meest aangeplante druiven variëteiten. Hoewel sinds eind 19e eeuw wijn verbouwd werd hier, ontving McLaren Vale pas in 1997 haar Geografische Indicatie.
Het klimaat is overwegend mediterraan gesteund door een verkoelende bries vanaf Golf van Sint Vincent. Het kroonjuweel van McLaren Vale is Shiraz. Dit levert een diep gekleurde, rijk aromatische wijn die snel een fluweelachtige textuur ontwikkelt. McLaren Vale Shiraz staat wereldwijd bekend om zijn kwaliteit en zijn verleidelijke stijl. De Cabernet Sauvignon wijnen zijn vol en rijk, vaak met een vleugje pure chocolade vermengd met zwarte bessen. De tannine is overvloedig maar zacht en de wijnen hebben structuur waardoor de wijn goed kan verder ontwikkelen op fles.
d’Arenberg “The Hermit Crab”
Deze bijzondere blend van Viognier en Marsanne van D’Arenberg is afkomstig uit McLaren Vale.
De druiven worden zacht geperst, de fermentatie gebeurt op een lage temperatuur om zo de fruitige accenten van de wijn te behouden. Een deel van de Viognier is opgevoed op gebruikte eikenhouten vaten.
De smaak is aromatisch en vol fruitig met mooi afgeronde zuren. Je ruikt en proeft aroma’s van papaja, bloesem, sinaasappel en een licht toontje van amandel en hazelnoot. Heerlijke gulzige wijn met super veel sap en fijne structuur.
Probeer de d’Arenberg Hermit Crab eens met een Indische Curry, gekruid varkensvlees of bij een gegrild visje.
In het oosten, ten noorden van Longhorne Creek ligt Currency Creek. Het is een relatief jonge maar snelgroeiende appellatie. Het klimaat wordt zwaar beïnvloed door de twee nabijgelegen watermassa’s: Lake Alexandria en de Zuidelijke Oceaan. Als gevolg hiervan kent Currency Creek een maritiem klimaat. Ze verdient erkenning door haar delicate Sauvignon Blancs; goed gestructureerde Cabernet Sauvignons geschikt voor het milde klimaat; afgeronde en zachte Merlots die men vaak blend met Cabernet Sauvignon maar ook uitblinken in hun eigen recht. En natuurlijk Shiraz, dat ondanks het feit dat het duidelijk weinig tannine bevat, peperige kruidenkarakters vertoont die lijken op wijnen uit de noordelijke Rhône.
Longhorne Creek
Het wijngebied Langhorne Creek ligt ten zuidoosten van Adelaide langs de Bremer Rivier. Het is één van de meest historische gebieden in Australië met de oudste wineries van het land. Met haar kleine 6.000ha is Longhorne Creek het tweede grootste wijnbouwgebied in Fleurieu, achter McLaren Vale. Maar kent wel een grotere productie van maar liefst 35.000 ton. Rode wijn domineert hier van vooral Shiraz en Cabernet Sauvignon. De opvallende witte druivensoort is Verdelho die een mooie wijn met vegetale aroma’s van citrusfruit en kamperfoelie leveren met een rijke vette structuur.
Vakantiebestemming Southern Fleurieu
Naast het feit dat Southern Fleurieu één van Australisch favoriete vakantiebestemming is, staan hier ook 480ha wijngaarden aangeplant. De zandleem- en grindgrond van het gebied ondersteunt Cabernet Sauvignon, Malbec, Riesling en Viognier aanplant. In het midden van het schiereiland, rondom Nangkita vinden we ook Shiraz, Sauvignon Blanc, Merlot en Primitivo. Het klimaat is mediterraan met sterke beïnvloeding van de water massa’s rondom het schiereiland waardoor de maximale zomer temperatuur op ongeveer 25C uitkomt.
De regio is nog volop in ontwikkeling en produceert vooralsnog op kleine schaal wijn.
Kangaroo Island
Het wijngebied Kangaroo Island ligt net voor de kust van Zuid-Australië en kreeg haar GI status in 2000. De appellatie strekt zich uit over het gehele eiland. Kangaroo Island staat bekend om haar Bordeaux-stijl wijnen. De meeste wijngaarden zijn te vinden op de ijzersteen- en zandleemgronden in de buurt van Kingscote. Naast Cabernet Sauvignon en Merlot speelt ook Shiraz een belangrijke rol. Verder vinden we kleine hoeveelheden van Chardonnay, Riesling, Sauvignon Blanc en Viognier. De wijnen zijn lokaal maar ook internationaal zeer gewild. Echter gelet op de kleine hoeveelheid zijn ze lastig verkrijgbaar. Daarnaast is het eiland getroffen door een grote brand in januari 2020. Bijna de helft van het hele eiland zijn geïmpact door deze brand. En natuurlijk dus ook de wijngaarden.
Helaas zijn deze bijzondere wijnen nauwelijks in Europa te verkrijgen.
Lower Murray
De zone Lower Murray levert een groot deel van de volume van de wijnproductie in Southern Australië. Hier vinden we 21.000ha aan wijngaarden met een opbrengst van maar liefst 510.000 ton. De opbrengst per hectare is hier enorm hoog. De enige GI in deze zone is The Riverland.
Groot volume in The Riverland
De meeste druiven die in The Riverland geproduceerd worden gaan naar de meer betaalbare wijnen. Desondanks zijn de wijnen echt simpelweg goed. De betere wijnen zijn vaak Shiraz en Cabernet Sauvignon. De Chardonnay uit The Riverland zijn vaak voor de massaproductie en leveren weinig noemenswaardige wijnen op.
De Riverland-wijnstreek is het sterk geïrrigeerde land waar een groot percentage van de Australische bulk- en boxwijnen worden geproduceerd, vergelijkbaar met de Riverina-regio in New South Wales. Met recht kan hier gesproken worden dat het volume groot is uit deze regio in Southern Australia. Cabernet Sauvignon, Chardonnay, Malbec en Riesling zijn enkele van de grootste aanplantingen in het gebied.
De Riverland-regio heeft ook een van de grotere enkele aanplantingen van Petit Verdot ter wereld. U weet wel, de rode druivensoort die in Bordeaux wordt meegeblend om structuur en kleur.
Bijzonder Limestone Coast
De naam van Limestone Coast wijn zone komt van een miljoenen jaren oude zee die ooit het land bedekte. Dit vormde het krijtwitte gesteente van de regio dat langzaam werd bedekt met ijzerrijke kleigronden die de naam “Terra Rossa” hebben gekregen vanwege hun rode kleur. Cabernet-gebaseerde wijnen uit de regio bieden zwarte en rode fruitsmaken met tabak en een hartige bladachtige, muntachtige noot. Hoewel de meerderheid van de wijnen uit de regio redelijk betaalbaar zijn, mede door mechanisatie, oogsten een aantal producenten hun Cabernet-wijnstokken met de hand. Vooral in Coonawarra zien we enkele van de meest gerespecteerde Cabernet wijnen in Australië.
Welkom in de tweede regio van Southern Australia. Hier vinden we bijna 1/3 van de Australische kwaliteitswijnen. Qua oppervlakte Limestone Coast met haar 15.800ha is het verschil met Fleurieu en Barossa klein, maar het tonnage is groter. Met 110.000 ton is het volume groot en maakt het Limestone Coast dus de tweede zone in South Australia.
De zone is geologisch uniek. Zoals de naam reeds aangeeft vormt kalksteen de basis. Deze bodems zijn goed waterdoorlatend en rijk aan voedingsstoffen. Het verschil met andere Australische regio’s is dat er voldoende grondwater is, waardoor irrigatie niet persé nodig is. Het klimaat is koel maritiem waarbij het noordoostelijke deel blootgesteld kan zijn aan gematigd continentaal klimaat. De wijngaarden staan overwegend op lage hellingen (tot 150m) aangeplant waardoor hoogte geen verkoelende invloeden heeft.
Penley Estate Phoenix Cabernet Sauvignon
Penley is een samenvoeging van de families Penfold en Tolley. Beide families waren al heel lang actief in de wijnbouw, maar het was pas in 1988 dat de eerste telgen een stuk grond aanschaften en er cabernet- sauvignon op plantten. Penley Estate is een door en door Australisch verhaal dat zich vertaalt in toegankelijke wijnen met een schitterende kwaliteit.
Dit is een biologische wijn afkomstig uit Coonawarra. Het is een complexe en intense wijn. Prachtig boeket van pruimen, bramen en anijs met een dun laagje chocolade. Het is een heerlijke eigentijdse wijn, intens en lang in de mond met hartige tannine die de mond vullen.
Padthaway is in 1963 opgericht als wijnbouwgebied met zo’n 4.000ha. Maar pas in 1999 kreeg het haar GI-certificaat. De oorsprong van de naam ligt in het verleden. De oorspronkelijke bewoners (Potawurutj) noemden het reeds Padthaway, wat “Goed water” betekent. Het ligt iets ten noorden van en iets warmer dan Coonawarra, maar het is beter bekend om zijn witte wijnproductie, met name Chardonnay. De wijnen hier staan bekend om de balans van hun natuurlijke zuurgraad en fruit. Hetgeen op zich opvallend is juist omdat het warmer is en meer zonuren kent. Witte wijn neigt dan snel te rijp te ontwikkelen. Grootste risico is vorstschade.
De rode variëteiten (vooral Cabernet Sauvignon en Shiraz) vormen 50% van de totale aanplant van wijngaarden in de regio. Er zijn ook belangrijke aanplantingen van andere variëteiten zoals; Riesling, Merlot, Sauvignon Blanc, Traminer en Pinot Noir, met groeiende aanplant van nieuwere variëteiten zoals Viognier en Pinot Gris. Gemiddeld plet men ongeveer 32.000ton per jaar.
Watchout for Wrattonbully
Het wijngebied Wrattonbully ligt tussen Coonawarra en Padthaway en had zijn eerste commerciële wijngaarden in het gebied in 1968. Het klimaat van de regio is vergelijkbaar met Coonawarra, maar wijngaarden in de regio Wrattonbully hebben de neiging om hoger, op beter gedraineerde bodems, te liggen. De bodem van het gebied omvat klei, zand en leem bovenop kalksteen, met enkele stukken terra rossa. Cabernet Sauvignon en Shiraz zijn de meest populaire aanplant. Er is 2.700ha aan wijngaarden te vinden.
Het maritieme klimaat van Wrattonbully is ideaal voor kwaliteitswijnen. De koele nachten en warme dagen tijdens het groeiseizoen dragen bij aan de langzame rijping en geconcentreerde smaakprofiel en tevens de zuurgraad. Dit is een opkomende regio van wijnbouwers die verder dan Coonawarra kijken. Deze wijnen zullen u positief verrassen!
Cabernet Sauvignon is de meest aangeplante variëteit en produceert wijnen met zachte en complexe tanninestructuren en veel rijpe bessensmaken met minerale hints. Shiraz en Merlot zijn de andere prominente rode wijnen. De productie van witte wijndruivenrassen is op een lagere schaal, op basis van Pinot Gris, Viognier (met name voor bottrytis dessertwijnen en ook gebruikt voor het mengen met Shiraz), Chardonnay en Sauvignon Blanc.
Beroemd Coonawarra
Coonawarra is het belangrijkste wijngebied binnen de Limestone Coast-zone geroemd voor het het produceren van enkele van de beste rode wijnen in het hele land, en vaak beschreven als het beroemdste terroir van Australië. Het ligt ten zuiden van Wrattonbully en kreeg haar GI status in 2003. Het staat bekend om de Cabernet Sauvignon geteeld in zijn terra rossa bodem. De roodachtige kleur van de grond wordt veroorzaakt door ijzeroxide (roest) formaties in de klei waarbij de grond ook rijk is aan silica en andere voedingsstoffen. Jarenlang waren er geschillen binnen de Coonawarra regio over welke wijngaarden met recht als “Coonawarra” konden worden beschouwd, en welke buiten de grenzen lagen. De bodem zelf werd de beslissende factor, waarbij de landen met rode terra rossa-grond visueel te onderscheiden waren van de zwarte grond die in de hele regio werd aangetroffen.
Coonawarra’s nabijheid van de Zuidelijke Oceaan geeft het een mild zeeklimaat, met mediterrane effecten in de zomer gematigd door de koele bries die van de zee komt. Deze afkoeling van de wijnstokken is van cruciaal belang voor de rijkdom en complexiteit van de wijnen van de regio, omdat het de rijpingsperiode verlengt. Dit resulteert in een breed scala aan smaakontwikkeling. De vele zonuren stellen druiven ook in staat om volledige fenolische en suikerrijpheid te bereiken, terwijl koude nachten allemaal voor het behoud van de zuurgraad. De gemiddelde temperatuur gedurende de wintermaanden is slechts 9.8C met vorst een regelmatige bedreiging in de lente.
Naast Cabernet heeft de regio ook enig succes gevonden met zijn Chardonnay, Malbec, Merlot, Petit Verdot, Pinot noir, Riesling, Sauvignon blanc, Semillon en Shiraz.
Mount Gambier
In de zuidoostelijke hoek van groot Southern Australia ligt Mount Gambier, een regio met een klein volume dankzij de 251ha wijngaarden en slechts 21 geregistreerde eigenaren. De eerste aanplant van wijnstokken vond plaats in 1982. De regio ontving in 2010 haar GI status. Het klimaat is koel mediterraan dankzij de nabijheid van de Zuidelijke Oceaan. Tevens vermindert deze oceaan het risico op voorjaarsvorst tijdens de knoppen ontluiken. De vruchtbare vulkanische bodem is gecreëerd door de Newer Volcanics Province (een geologisch gebied met langdurige vulkanische activiteit). In de loop der jaren is as verweerd tot goed drainerende, zeer vruchtbare leem dat het dieper gelegen kalksteen bedekt.
Witte druivenrassen overheersen in de hele regio, met name Riesling, Sauvignon Blanc en Chardonnay. De nadruk ligt op aroma’s van tropische en steenfruit in de witte wijnen. Van de rode variëteiten is Pinot Noir de belangrijkste die gedijt in de koele omstandigheden. Tevens vinden we ook Shiraz.
Robe
De regio kreeg in 2006 de officiële GI-status. Het ontleent har naam aan de historische vissershaven met dezelfde naam. De wijnindustrie was hier een late nieuwkomer, waarbij visserij en toerisme een grote rol speelden in de lokale economie tot de jaren 1990. Sindsdien is er een gestage groei in de aanplant van wijngaarden (730ha in 2022) en heeft deze kleine regio zich gevestigd als een van de premium wijnproducenten.
Net als het noordelijk gelegen Mount Benson, beïnvloedt de afkoelende effecten van de Zuidelijke Oceaan het klimaat en de druiventeeltomstandigheden van de regio. Deze maken het rijpingsseizoen, vooral de zomers, koeler dan de binnenlanden in het oosten, waardoor het groeiseizoen verlengt. Dit is een van de redenen dat de wijnen van Robe een vergelijkbare intensiteit en diepte vertonen als die van Mount Benson. De hellingen van het Woakwine-gebergte zijn ideaal voor rode druivenrassen als Cabernet Sauvignon en Shiraz en biedt enige bescherming tegen de sterke en koelende wind die van de Zuidelijke Oceaan afkomstig is. Ook de vele meren matigen de koele temperaturen. De bodem is divers en varieert van terra rosso tot zandleem op kalksteenruggen tot kalkhoudend zand op de kustvlaktes.
Mount Benson
Aan de westelijke kalksteenkust vinden we de regio Mount Benson. Het is een van de kleinste regio’s in de Limestone Coast-zone met 500ha en ook een van de jongste, met de eerste commerciële wijngaarden die pas in 1989 zijn geplant. Sindsdien is de wijnindustrie van de regio getuige geweest van een gestage groei met veel bekende lokale en internationale namen die zich hier vestigen – met name Michel Chapoutier van de Rhône-vallei en het Belgische wijnhuis Kreglinger. Op basis van haar potentieel als kwaliteitswijnregio kreeg Mount Benson in 1997 de GI status.
De oceaaninvloed verkoelt de zomertemperaturen dan bijvoorbeeld Coonawarra in het oosten, met een gemiddelde van 19C. Dit resulteert in een langer groeiseizoen met meer hangtijd voor de druiven – waardoor een rijk en complex fruitprofiel ontstaat. Mede ondersteunt door de kalkrijke bodem. Dit zijn een van de kenmerken die kwaliteitswijnboeren naar Mount Benson trekken.
Shiraz is hier de meest succesvolle druif en produceert intens gearomatiseerde wijnen; de beste voorbeelden komen van de wijnstokken met een lagere opbrengst. De iconische status is het resultaat van vele bekroonde wijnen en de betrokkenheid van het merk Chapoutier. De noordelijke Rhône-ervaring om de stijl van deze wijnen te verbeteren door Viognier toe te voegen, is hier ook behoorlijk populair. Cabernet Sauvignon is de andere belangrijke rode druivensoort. Sauvignon Blanc is de witte druif bij uitstek, vanwege de koelere groeiomstandigheden, en produceert enkele van de beste wijnen van deze variëteit in Australië.
De staat South Australia is het kloppende hart van de wijnindustrie in Australië, vergelijkbaar met de Languedoc-Roussillon in Frankrijk. Het produceert ongeveer de helft van alle Australische wijnen. En dat op zo’n 76.000ha. De totale opbrengst in 2022 was 805.000ton waarvan 506.000ton uit The Riverland in Lower Murray kwam. Maar het is zeker niet alleen volume wat hier geproduceerd wordt.
De staat South Australia ligt in het centrum van de zuidelijke kuststrook. Ondanks het volume, produceert South Australia kwalitatief goede wijnen vooral van Shiraz. Dit is mede mogelijk door de diversiteit in terroir en klimaat. De wijngaarden liggen geconcentreerd rondom de baai nabij Adelaide wat de wijnhoofdstad is. Mede dankzij deze baai, de Great Australian Bight, kan het koele water van de Zuidelijke Oceaan verkoeling honderden kilometers landinwaarts brengen, wat zo nodig is om de frisheid in de wijnen te behouden. De wijnbouwgebieden liggen tussen 32 en 38 graden zuiderbreedte. Vertaald naar Europa zou dat van midden Marokko tot Lissabon zijn. U zal dan ook niet vreemd opkijken dat irrigatie van groot belang is.
De Geografische Indicatie is onderverdeeld in 7 zones en 18 regio’s. De meest bekende regio’s zijn Barossa Valley en Eden Valley voor hun Shiraz, Clare Valley en Adelaide Hills leveren rijke Chardonnay, Coonawarra staat vooral bekend om haar Cabernet Sauvignon en tenslotte McLaren Vale is perfect voor Grenache.
Ook vinden we mousserende wijnen in Zuid Australië. Dit is de snelst groeiende export markt met wijnen die tonen van gist en brioche opleveren.
In dit artikel gaan we meest bekende zones, Barossa en Mount Lofty Ranges, en de twee meest onbekende Peninsulas en Far North verkennen.
Geschiedenis
Vanzelfsprekend kent Australië niet zo een lange geschiedenis als de landen uit de oude wereld. De eerste druivenranken werden in aangeplant door een Britse kolonist in North Adelaide. Terwijl de eerste wijn pas in 1841 vanuit een wijngaard rondom Adelaide kwam van stokken die in 1838 waren aangeplant.
Pas sinds 1960 is er een appellatiesysteem ingevoerd die de geografische oorsprong weergeeft waar de druif vandaan komt. Volgens deze wet moet minimaal 85% van de druiven uit deze specifieke regio vandaan komen.
Druivenrassen
Het gebied omvat voornamelijk uit rode wijnen van vooral Shiraz. Cabernet Sauvignon gedijt ook, met name in de regio’s Barossa en Coonawarra. Vanwege het specifieke klimaat van de regio groeit Grenache hier zeer goed en wordt het vaak gemengd met Shiraz en Mourvedre om de beroemde Australische GSM Blends te produceren. Zie hier ook de link naar zuid Frankrijk waar GSM te vinden is in de zuidelijke Rhône. Witte wijn is een stuk minder prominent aanwezig in dit kloppende hart van Australië. Wel is Riesling uit Clare Valley en Adelaide Hills wereldberoemd en van wereldklasse. Een andere variëteit die hier veel wordt verbouwd, is Chardonnay, die wordt gebruikt om witte wijnen van hoge kwaliteit te produceren. Minder vaak geteelde witte variëteiten zijn Semillon, Roussanne, Viognier en Verdelho.
De Geografische Indicaties toegelicht
Far North zone
De GI Far North is eigenlijk te heet en te droog voor enige vorm van landbouw. Reeds in 1865 identificeerde landmeter George Goyder dat ten noorden van Southern Flinders Ranges het te heet is om ook maar iets te laten groeien. Desondanks is de GI in 1996 opgericht.
High-desert stijl in Southern Flinders Ranges
In Southern Flinders Ranges speelt hoogte een belangrijke rol in wijnbouw. Wijnhuizen zijn schaars, maar dankzij de hoogte die koele nachten geeft ontstaat toch wijn met veel fruit en hoge zuren. De meest opwindende wijnen zijn afkomstig van woestijnvriendelijke druivensoorten als Tempranillo en Sangiovese, hoewel we ook Cabernet Sauvignon en Shiraz tegen komen. De wijngaarden liggen verspreid op een hoogte van 20m nabij de kust tot 718m nabij de top van Frypan Hill. Maar de meeste wijngaarden liggen tussen 350 en 500m om zo toch te kunnen profiteren van iets koelere temperaturen onder invloed van de Spencer Gulf. Er staat 167ha aangeplant op rijke kalksteengrond waarbij 95% Shiraz is.
The Peninsulas
The Peninsulas dankt haar naam aan de twee schiereilanden die de regio omvat. De zone is in 1996 gecreëerd. Op de Peninsulas vinden we maar zeer beperkt wijnbouw, slechts 70ha. Tevens zijn er geen regio’s of subregio’s te vinden. De wijngaarden liggen zowel vlak aan de kust als verder landinwaarts. Gezien de uitgestrektheid, zijn hier veel verschillende typen in de bodemopbouw; van terra rossa bodem tot kalkzandsteen. We vinden hier veel uiteenlopende druivenrassen. Natuurlijk Shiraz en Cabernet Sauvignon voor rode wijn en Chardonnay voor witte. Maar ook Viognier en Muscat d’Alexandrie.
Mount Lofty Ranges
Vernoemd naar de bergketen, vinden we de stad Adelaide in de zone Mount Lofty Ranges. De stad is de wijnhoofdstad van Australië en is vereert met deze titel samen met 10 andere steden zoals Bordeaux, Nappa Valley in de VS en Bilbao-Rioja in Spanje.
Net als andere wijnbouwgebieden van South Australia, beïnvloeden variaties in topografie, waaronder hoogte, nabijheid van de kust en een breed scala aan grondsoorten de omstandigheden binnen de zone sterk. Als gevolg hiervan hebben de drie Mount Lofty-regio’s verschillende klimatologische en druiventeeltomstandigheden. Het totale wijngaard arsenaal bedraagt 9.732ha en een opbrengst van 48.500 ton.
Clare Valley de Riesling benchmark
De Clare Valley is het meest noordelijke wijndistrict van South Australia en ligt een beetje geïsoleerd. Riesling heerst hier, al probeert Eden Valley in Barossa Clare Valley van de troon te stoten. Riesling levert hier haar klassieke aroma’s als exotisch fruit, limoen, oranjebloesem, appels en dat gedragen door minerale ondertonen en een fris natuurlijk zuur. De topwijnen kunnen zonder problemen 20 jaar in een kelder bewaard blijven. Ook de rode wijnen van Shiraz en Cabernet Sauvignon staan goed aangeschreven.
De meeste wijngaarden liggen op 400 tot 500m hoogte. Het klimaat is overwegend gematigd continentaal met lange warme zomerdagen en koele nachten. Deze dagelijkse temperatuur verschillen dragen bij aan de zuurgraad en de fruitige aroma’s. Verder profiteert ze van de warmere westenwind die vanuit de Spencer Golf afkomstig is. De bodem is gevarieerd met een mix van vruchtbare alluviale structuur, verweerde rotsen en kalksteen.
Watervale is een subregio in Clare Valley nabij de stad Watervale. Het is hier koeler dan in Clare Valley doordat het gebied wat meer gesloten is en de koudere wind van de Golf van Sint Vincent de temperatuur beïnvloed. Hiervan kan de Riesling zelfs nog meer profiteren. De bodem is hier meer opgebouwd uit kalkzandsteen.
Ook Polish Hill is geïdentificeerd als een subregio dankzij de gebroken leisteen die de bodem vormt waardoor de wijnen een goede reputatie gevestigd hebben.
Jim Barry Watervale Riesling 2022
Jim was een pionier in Clare Valley en was één van de eerste gekwalificeerde wijnmakers in de regio. De 32ha grote Florita wijngaard in Watervale kent ook een interessante historie. In 1946 stond hier Palomino aangeplant om Fino Sherry te maken. De wijngaard werd in 1962 opnieuw aangeplant met Riesling. Uiteindelijk kwam de wijngaard in 1986 in handen van Barry. De wijngaard staat aangeplant op glooiende heuvels met een ondiepe leemachtige bodem op een kalkhoudende siltsteen. Doordat er goede ventilatie is, is de kans op vorstschade verkleint. Inmiddels kent de wijngaard 50 jaar oude Riesling stokken, maar ook staat er Assyrtiko aanplant.
De wijn heeft aroma’s van limoen, grapefruit en witte bloemen. Dat gecombineerd met een ziltige ondertoon en iets van natte steen wat duidt op een mineraalrijke wijn. De wijn heeft een aangename verfrissende zuurgraad. En met een 12% alcoholpromillage levert dit een prettige wijn op dat heerlijk is als aperitief of bij pasta gerechten.
Adelaide Plains
Er waren ooit een aantal wijngaarden op de Plains ten zuiden van het stadscentrum van Adelaide, maar deze gebieden zijn nu bedekt met de voorstedelijke wildgroei van Adelaide. De wijnregio is opgezet in 1950 maar de GI toekenning kwam pas in 2002. De Adelaide Plains is een van de heetste en vlakste wijngebieden in South Australia, en kan worden vergeleken met de binnenlanden. Vandaar dat irrigatie van groot belang is. De zuidwestelijke wind vanaf de Golf van Sint Vincent is essentieel om de wijngaarden verkoeling te leveren.
Vooral Cabernet Sauvignon, Merlot, Chardonnay, Sauvignon Blanc en Colombard doen het hier uitstekend. Het wijnbouwgebied omvat bijna 600ha maar slechts 379ha is aangeplant. Alom vertegenwoordigd is de roodbruin leemachtig zand met kalksteen op diepere niveaus. Deze dragen de royale opbrengsten in het gebied.
Adelaide Hills
De Adelaide Hills ligt op 14 kilometer van de kust van Golf van St Vincent; de wind van deze baai heeft een temperend effect op het mediterrane klimaat van deze regio. Hierdoor is Adelaide Hills één van de koelste regio’s in South Australia is met een gemiddelde temperatuur van ongeveer 20.4C. Ze omvat bijna 4.000ha aan wijnbouwgebied waar 3.700ha van staat aangeplant. De regio is heuvelachtig met veel valleien. Met name op de noordelijke hellingen vinden we Cabernet Sauvignon die daar goed kan rijpen. Terwijl we ook Chardonnay, Sauvignon Blanc, Pinot Noir en Shiraz vinden.
De regio bestaat uit twee subregio’s, Lenswood en Piccadilly Valley. Lenswood is een opkomende regio voor koelklimaat wijnen. De temperatuur komt niet hoger dan 18C met een gemiddelde regenval van meer dan 1000mm per jaar. Door deze koele temperaturen ontstaat er een lange rijpingstijd wat goed is voor de aroma ontwikkeling. Tevens kent de regio een bodemopbouw van schist en ijzerrijk quartz wat de wijn een typische minerale structuur geeft. Dat is dan ook de reden voor een eigen geografische erkenning.
Piccadilly Valley gelegen nabij Adelaide is een gebied waar vooral mousserende wijn van Chardonnay en Pinot Noir gemaakt wordt.
Belangrijk Barossa zone
Barossa ontleent haar naam aan de Barrossa Ridge in Andalusië, Spanje. Dit was de plaats van een Britse overwinning op de Fransen tijdens de Napoleontische oorlogen. De voormalige adjudant van de zegevierende Britse commandant werd in 1836 benoemd tot Surveyor General van de nieuwe kolonie Zuid-Australië en noemde het gebied naar deze plek in Spanje, hoewel het verkeerd gespeld in de administratie werd opgenomen. Hoewel het grootste deel van de Australische wijnindustrie direct werd beïnvloed door de Britten, werd de Barossa Valley gevormd door de invloed van Duitse kolonisten die op de vlucht waren voor vervolging uit de Pruisische provincie Silezië (het huidige Polen).
De zone Barossa kent 2 regio’s, Barossa Valley en Eden Valley. Daar waar Barossa warmer is met de nadruk op rode wijn, heeft Eden Valley door haar hoogte een koeler klimaat waar ook heel goede witte wijnen vandaan komen. Hier vinden we het kloppende hart van de kwaliteitswijnen uit Australië.
Barossa Valley
De wijnstreek Barossa Valley is een van de oudste en meest prestigieuze wijnproducerende regio’s van Australië. Het staat vooral bekend om haar Shiraz-wijnen. Het klimaat van het gebied is erg warm en droog met temperaturen die boven de 35C liggen. Terwijl gemiddelde temperatuur slechts 21.9C bedraagt. De subregio ligt in de vlakke vallei van North Para rivier met glooiende heuvels op een ondergrond van leemachtige klei en zand. De meeste witte wijnaanplantingen van het gebied (Chardonnay, Riesling en Semillon) bevinden zich op de hoger gelegen heuvelwanden rond de vallei, waar ze kunnen worden gekoeld door de zeebries. In de afgelopen tijd heeft het gebied enig succes geboekt met aanplant van Rhône-variëteiten, waaronder Grenache en Mourvèdre. Door het hete klimaat kunnen de druiven overrijp worden, waardoor de wijnmakers de schilweking moeten beperken om te voorkomen dat de tannine te strak wordt.
Shiraz uit Barossa Valley heeft de neiging om enkele van de krachtigste, smaakvolle wijnen te leveren. Barossa staat internationaal hoog aangeschreven. De typische Barossa Valley Shiraz draait om krachtig rijpe bramen-, gedroogde bessen- en mokka-aroma’s, samen met een vleugje tabak en een aardsheid. Vaak hebben deze wijnen ook aanzienlijke vlezige en zwarte peperaroma’s. Tannine is over het algemeen stevig, maar zacht. Het alcoholgehalte is van nature vrij hoog, beginnend met 14% -15%. Het bekend dat de top wijnen zich tientallen jaren kunnen ontwikkelen.
Hoewel Shiraz de steunpilaar van deze regio is, zult u ontdekken dat GSM- blends en Shiraz-Cabernet-blends vrij populair en over het algemeen van hoge kwaliteit zijn. Wijnhuizen produceren vaak blends om nog meer complexiteit in hun afgewerkte wijnen te plagen door verschillende smaakprofielen te combineren.
Als u op zoek bent naar wijn met een onvergetelijke smaak in Australië, is Barossa Valley een van de beste regio’s om te bezoeken, omdat het bekend staat om zijn uitgebalanceerde wijnen.
Eden Valley
In het zuidoosten van Barossa in de Mount Lofty Ranges vinden we Eden Valley en haar subzone High Eden. De regio is kleiner met haar 2.169ha aan wijngaarden. De hoogte (350-500m) maakt Eden een duidelijk koeler klimaat dan Barossa Valley, wat leidt tot een langer groeiseizoen en wijnen met een intense fruitsmaken. De zuurgraad van de wijnen is een belangrijke eigenschap voor houdbaarheid.
Shiraz uit dit gebied is iets eleganter (met verhoogde zuurgraad) met een algeheel delicater fruitprofiel en een grotere focus op hartige secundaire aroma’s. Een van de beroemdste single vineyard-wijnen van Australië is Henschke’s Hill of Grace met haar 140 jaar oude Shiraz wijnstokken is afkomstig uit Eden Valley. Het gebied produceert ook de meerderheid van de witte wijnen van de Barossa zone, waaronder een zeer gortdroge zuurgedreven Riesling en hoogwaardige, maar weelderige stijlen van Chardonnay. Eden Valley is een geduchte concurrent voor Clare Valley als het gaat om hoogwaardige Riesling. Deze wijnen zijn vergelijkbaar met de topwijnen uit Duitsland.
Western Australia is de grootste staat van het land terwijl het één van de kleinste wijngebieden huisvest. Deze vind je in het uiterste zuidwesten en zuiden van deze staat vanaf de stad Perth tot het zuidelijkste punt. De noordelijke en oostelijke regionen van deze staat zijn veel te heet en droog om druiven voor goede wijnen te kunnen verbouwen. Hoewel in 2020 slechts ~2% van de Australische wijnen uit Western Australia komen vind je hier geweldig mooie wijn. Die ongeveer 20% van de kwaliteitswijnen uit Australië vormen.
Hoewel het qua breedtegraad, met 33 graden zuiderbreedte, ligt op dezelfde hoogte als Hunter Valley, lijkt het klimaat meer op dat van Bordeaux. Het is dan niet verwonderlijk dat de meest succesvolle druivensoorten dit weerspiegelen. Het is dus geen toeval dat veel wijnmakers uit dit gebied streven naar een meer Europese wijnstijl dan hun tegenhangers uit New South Wales en Zuid-Australië. Vooral Margaret River staat bekend om zijn meer evenwichtige, elegante wijnen, die contrasteren met de krachtige, fruitgedreven wijnen van de regio’s verder naar het oosten.
Geschiedenis
Het is allemaal begonnen in 1829 toen Thomas Waters het Swan district oprichtte. De eerste kennismaking met wijn productie gaat terug naar 1840 met het oprichten van Sandalford in de Swan Valley subregio door de eerste Surveyor General van West-Australië, John Septimus Roe. Het Swan district staat te boek als één van de heetste wijnbouwgebieden ter wereld. In 1967 werd Margaret River opgericht toen men zich realiseerde dat hier wijn van zeer hoge kwaliteit geproduceerd kan worden. Tot in de jaren 1970 lag de focus van wijnbouw in Swan Valley, maar is sindsdien afgenomen. Dit ten faveure van andere nieuwe zones die ontstonden dankzij klimaatveranderingen.
Zones
De hele staat Western Australia is onderverdeeld in vijf zones en negen regio’s, waarvan Margaret River de meest bekende is. De maritieme invloed van de Indische Oceaan is van groot belang welke leidt tot een langere rijping en ontwikkeling van interessante delicate wijnen.
De voornaamste druivenrassen zijn dus Chardonnay, Cabernet Sauvignon, Semillon, Sauvignon Blanc maar ook Merlot, Shiraz en Riesling zien hun populariteit stijgen.
Western Australian regio’sWestern Australian zones
Heet Eastern Plains, Inland and North of Western Australia
De Geografische Indicatie (GI) Eastern Plains, Inland and North of Western Australia is in 1996 in het leven geroepen. Hoewel zeer groot in omvang, zijn hier nagenoeg tot geen wijngaarden te vinden, simpelweg omdat het te warm en droog is.
In het zuidwestelijke puntje van Eastern Plains, Inland and North of Western Australia, nabij Lake Grace vinden we Walkers Hill Vineyard. Dit is de meest in het binnenland gelegen wijngaard van Western Australia. In 1995 ontdekten Bill en Angela Walker dat een stukje van hun land minder opbracht doordat er stukken ijzersteen in de grond zaten. Bill had reeds een passie voor wijn en besloot het stuk rijp te maken voor druivenstokken. De eerste hectare wijnstokken geplant was Shiraz en de eerste jaargang werd geproduceerd in 1998. In de volgende 5 jaar plantte Bill nog een hectare Shiraz en ook een hectare Chardonnay. Inspanningen werden beloond, toen de 2002 Shiraz werd bekroond met een gouden medaille op de Mt Barker QANTAS Wine Awards. Vele prijzen volgden voor de Shiraz en de Chardonnay van dit estate.
Rode wijn uit Central Western Australia
Ingeklemd tussen de Eastern Plains, Inland and North of Western Australia in het oosten en de Greater Perth in het westen, vinden we Central Western Australia GI. Ook deze Geografische Indicatie is in 1996 in het leven geroepen. De focus ligt hier op rode wijn. De zone kent een semi-aride klimaat met hete zomers en minimale regenval. Hierdoor produceren de druiven volle krachtige wijnen met uitzonderlijke fruit aroma’s. De regio staat vooral bekend voor haar tarwe-aanplant. Maar er zijn hier een handvol wijngaarden te vinden waar vooral Cabernet Sauvignon en Shiraz staan aangeplant. Vooral de wijngaarden die dichter bij de wijngaarden van Greater Perth of South West Australia zones liggen hebben de neiging om de geweldig mooie wijnen waar Western Australia om bekend staat te evenaren.
Stedelijk Greater Perth
De zone Greater Perth, wat de naam al suggereert ligt rondom de stad Perth en omvat verschillende regio’s. Waarom deze zone zo ver naar het noorden uitstrekt is niet geheel duidelijk. De drie regio’s lijken zeer verschillende klimaten te hebben: de Swan Valley een droge, hete oven; de Perth Hills gedeeltelijk gekoeld door hoogte en helling; en het westelijke Peel wordt gematigd door de direct aangrenzende Indische Oceaan.
Historisch Swan district
Het Swan district ligt ten noorden van de stad Perth. Dit is waar alles begon. De zone kent een warm tot heet mediterraan klimaat. Maar kent verkoeling door de zuidwestelijke zeebries met de naam Fremantle Doctor. De regio is maar liefst 3.600km2 met 890ha aan wijngaarden. De belangrijkste druivensoorten zijn Chardonnay, Verdelho en Chenin Blanc. Daarnaast staan er ook Shiraz en Cabernet Sauvignon aangeplant. De bodems van het Swan District zijn typisch jonge alluviale bodems; zeer diep, met een uitstekend vochtvasthoudend vermogen. Bodemsoorten variëren sterk, van diep drainerend zand over kalksteen langs de kuststrook rond Wanneroo tot goed gedraineerde grindleem langs de randen van de Darling Scarp, diep rijke rode leem rond de Swan River. Op de lagere hellingen van de Darling Range ligt het zeer geschikte grindzand tot grindachtige zandleem boven bruin leem.
Ooit kwam bijna alle wijn van West-Australië van wijngaarden in het Swan District, maar het zijn nu de regio’s verder naar het zuiden, zoals Margaret River, die de productie domineren. Swan Valley wijngaarden zijn niet volledig verdwenen, maar de andere regio’s hebben een veel dramatischer uitbreiding gezien.
De Swan Valley vormt een subregio in de zuidoostelijke hoek van het bredere Swan District en wordt doorsneden door de Swan rivier. De bodem is hier overwegend alluviaal met grijs zand over klei in de Herne Hill-flats. De wijngaarden langs de rivier zijn in staat om hoge opbrengsten te produceren, waarbij de intense hitte en zonneschijn wijnen creëren die worden gekenmerkt door volheid van lichaam in plaats van complexiteit en verfijning. Doordat deze zone warmer is dan de andere zones typeren de wijnen zich door hun rijke fruit aroma’s met een hoger alcoholpercentage. Juist door die verzengende hitte, is het niet verwonderlijk dat ze hier tevens goede versterkte wijnen produceren van vooral Verdelho en Shiraz.
Boetiek wijn uit Perth Hills
Perth Hills is een Australisch wijngebied dat een lang dun gebied beslaat dat van noord naar zuid loopt, net landinwaarts van Perth. De regio loopt evenwijdig aan de Darling Scarp (of Darling Range), een helling die zich uitstrekt van de stad Bindoon in het noorden tot Serpentine 110 kilometer naar het zuiden. De regio omvat 120haa wijnbouwgebied en is verdeeld in vier verschillende subgebieden: Bickley Valley; Chittering Vallei; Serpentijn; en het Hill centre.
Wijnbouw is al meer dan honderd jaar een essentieel onderdeel van de agrarische sector in de regio. Desondanks vormt druiventeelt een niche in de grote sector. Echter de coöperatie Western Range Wines die de druiven opkoopt van een aantal wijngaarden kan hier verandering in brengen.
Genesteld in de Lower Chittering Valley, vormen de zacht glooiende heuvels een rustige achtergrond voor de talloze boomgaarden, boerderijen en wijngaarden die op de heuvels liggen. Gelegen tot 300 meter boven de zeespiegel, zijn het klimaat en de bodem van de Chittering-vallei heel anders dan die van nabijgelegen wijnbouwgebieden. Het klimaat is typisch mediterraan met koude, natte winters en warme, droge zomers. Door de hitte en de vele zonneschijnuren doen vooral Cabernet Sauvignon, Merlot en Shiraz het hier bijzonder goed. Terwijl de koelere delen van Perth Hills in staat zijn uitmuntende Chardonnay en Semillon wijnen te produceren. Daarnaast vinden we hier Viognier, Tempranillo, Mourvèdre, Zinfandel en de onbekende Durif (een franse kruising tussen Peloursin en Syrah).
Onbekend Peel
Net ten zuiden van Perth vinden we Peel met zo’n 200ha aan wijnbouwgebied, waarvan er slechts 52ha zijn aangeplant. De eerste druiven zijn hier in 1857 aangeplant terwijl de eerste commerciële wijngaard pas in 1974 zijn aangeplant. Hoewel er inmiddels meerdere variëteiten te vinden zijn, blijft Shiraz het boegbeeld in de regio.
De regio heeft een continentaal klimaat met koele natte winters en hete droge zomers. Terwijl de meer landinwaarts gelegen gebieden en de hoger gelegen delen profijt hebben van de harde wind, hogere regenval en lichtelijk lagere temperatuur. De meren en dammen en tevens de Indische Oceaan in deze regio spelen een grote rol in het afkoelen van de wijngaarden en daarmee het rijpingsproces van de druiven. De bodemopbouw in het oostelijke deel van de Peel, met haar graniet en gravel, is heel anders dan die aan de kust. Deze omvat meer kalkzandsteen en klei.
Vooral de Chenin Blanc kan hier tot enorme hoogtes reiken qua smaak concentratie en kent een heel andere stijl dan die uit de Loire.
Kwaliteits wijnen uit South West Australia
Dit is de meest omvattende zone waar we tevens geweldig goede wijn uit Western Australia tegen komen. Het mediterraan klimaat en nabijheid van de Indische Oceaan biedt een bijna perfecte omstandigheid om druiven te delen.
De kenmerkende wijn van West-Australië is een blend van Sauvignon Blanc en zijn beroemde grasachtige Semillon. Deze klassieke witte Bordeaux-blend wordt terloops “SSB” of “SBS” genoemd, afhankelijk van de verhoudingen van elke variëteit, en is vaak de instapwijn waarop een producent wordt beoordeeld.
Opkomend Geographe
Net in het westen genieten de wijngaarden van Geographe van de koele, vrij drainerende eigenschappen van grindachtige kalksteen, die goed combineert met de koele maritieme bries die ‘s ochtends landinwaarts waait en’ s middags terug naar zee. Hier vind je interessante druivensoorten zoals Tempranillo en Nebbiolo naast de klassieke soorten als de fruitige Cabernet Sauvignon (vaak geblend met Merlot), Gamay, Shiraz, de citrusachtige Chardonnay en de SSB-blend.
Geographe heeft ongeveer 790ha aan wijngaarden en kent veel overeenkomsten met het zuidelijk gelegen Margaret River. Echter doordat er geen invloed is van de Antarctische Oceaan is het klimaat net iets warmer. Wat leidt tot krachtigere, meer fruitgedreven wijnstijlen. Het groeiseizoen is lang door de hoge luchtvochtigheid en de warme temperaturen die gematigd worden door de wind vanaf Indische Oceaan.
Europese wijnstijl in Margaret River
Margaret River ligt in het uiterste zuidwestelijke punt van Western Australia. Het is één van ’s werelds geografisch meest afgelegen wijngebieden. Het is tevens Australisch meest maritieme wijnregio in termen van regenval. Het vierkante schiereiland van de Margaret River wordt volledig gevormd door de Leeuwin-Naturaliste-bergkam. Dit is een lage graniet- en gneisformatie die bijna 100 kilometer tussen Cape Naturaliste en Cape Leeuwin loopt. Deze harde gesteentelagen zijn bedekt met laterietgronden, rijk aan sporenelementen zoals aluminium en ijzer (de laatste geven ze hun karakteristieke rode tint). De wijngaardoppervlakte beslaat maar liefst 5.700ha. Vooral Cabernet Sauvignon, Chardonnay en Sauvignon Blanc met Semillon staan aangeplant.
Het klimaat heeft veel weg van een droog jaar in Bordeaux. En dat merken we ook terug in de wijnstijl. Nog steeds staat Margaret River bekend om haar klassieke (lees Bordeauxachtige) Chardonnay en Cabernet Sauvignon wijnen , maar ook de unieke Semillon/Sauvignon Blanc blends. De Chardonnay van Margaret River is een krachtige volle wijn die zich karakteriseert door haar frisse rijpe fruit aroma’s met een goede zuurgraad.
Cullen Cabernet Sauvignon Merlot 2021
Eén van de meest bekende wineries uit Margaret River is waarschijnlijk wel Cullen Wineries. Deze wijn wordt aangeduid als de junior Diana Madeline, met de cabernet sauvignon druiven afkomstig van de Cullen Wines ‘old block’ cabernet sauvignon, 50 jaar geleden geplant in 1971. Het is een blend van 78% cabernet sauvignon, 19% merlot, 2% cabernet franc en 1% petit verdot. De druiven werden met de hand geoogst op de fruit- en bloemdagen van de biodynamische kalender en gedurende 10 – 26 dagen op schillen gefermenteerd met inheemse gisten. De malolactische gisting verliep op natuurlijke wijze. De wijn werd 7 maanden gerijpt in 30% nieuwe Franse eiken vaten.
De kleur is paars met een diepe intensiteit. In de neus vertoont de wijn een krachtige reeks ijzersteen, chocolade, kers, violet en moerbei. De fijne tannine omlijsten de volle structuur en fruitige blend. De wijn kan nog prima bewaard worden tot wel 30 jaar! Schenk deze wijn bij vleesgerechten als rund of lam. Tevens misstaat ze niet bij miso aubergine.
De opkomende Blackwood Valley-regio is de thuisbasis van enkele van de meest continentale of binnenlandse wijngaarden van West-Australië. Deze regio is misschien het best aan te duiden als “inland Margaret River”. Hoewel deze zich hooguit op 110 kilometer (70 mijl) van de kust van de Indische Oceaan bevinden. Sinds 1976 heeft de regio geprofiteerd van de favoriete bodem en klimatologische condities om wijn te verbouwen. Er staat ongeveer 450ha aangeplant door 15 wineries. De overheersende druivensoorten zijn Cabernet Sauvignon, Chardonnay, Sauvignon Blanc en Shiraz.
De Cabernet Sauvignon is de meest aangeplante druif, die meestal smaken van zwarte bessen en donkere chocolade vertoont. Shiraz-aanplant neemt toe en levert de verwachte specerij in de neus en het gehemelte. Chardonnay is rijk aan smaken van rijpe meloen en perzik. De Sauvignon Blanc is aromatisch met smaken van steenfruit, gras en citrus.
Bordeaux uit Manjimup
Gelegen in het hart van het zuidwesten van Western Australia tussen torenhoge bossen, geniet het kleine Manjimup een uitstekende reputatie. Van gewaardeerde dure truffels, een breed scala aan groente en fruit en natuurlijk wijn van hoge kwaliteit. Zand maakt geleidelijk plaats voor grindgronden in plaats van leem, hoewel ook losse löss wordt gevonden op de hogere hellingen. Manjimup is pas midden jaren 70 ontdekt als een wijnregio. Er zijn inmiddels ongeveer 150ha aan wijngaarden met overwegend Cabernet Sauvignon, Merlot, Chardonnay en Verdelho. De regio heeft ongeveer dezelfde gemiddelde temperatuur en zonuren als Bordeaux. Vandaar dat de klassieke Bordeaux-blend ook geen verrassing is hier. Deze geven een zeer elegante en aantrekkelijke wijnen.
Manjimup ligt hoger dan Margaret River en is daardoor meer continentaal, ondanks de invloed van de Indische en Zuidelijke Oceanen. De meer gelijkmatige temperaturen tijdens de rijpingsperiode zorgen voor intense fruitsmaken in de druiven. De rode, grindachtige leem, ontstaan door de erosie van de Warren-rivier, is wat Manjimup het duidelijkst onderscheidt van zijn buren. De oorzaak ligt in een oud granieten bed, vergelijkbaar met dat van de Leeuwin-Naturaliste-bergkam in Margaret River. Dit wordt bedekt door een laag wat rijk aan ijzer en aluminium is, waarvan de oxidatie verantwoordelijk is voor de rossige tint van lokale bodems.
Ongebruikelijk Pinot Noir in Pemberton
Hoewel begin jaren 80 van de vorige eeuw de eerste commerciële aanplant geschiedde, waren de wijnboeren opgelucht toen in 2016 Pemberton gescheiden werd van Manjimup en doorging onder een eigen geografische indicatie. Dit is veruit wel de grotere geografische indicatie van de twee met maar liefst 466ha.
Het klimaat is hier, net als in Margaret River, gematigd door de aanwezigheid van de Indische Oceaan en de Zuidelijke (Antarctische) Oceaan. Pinot Noir is succesvol in de donkere koele bodems van Pemberton dan de rode warmere bodems van Manjimup. Ook Chardonnay blijkt het hier zeer goed te doen en levert rijke aromatische witte wijnen. Die vaak op eiken hout rijpen voor meer complexe aroma’s. Een recente ontwikkeling is Merlot van topkwaliteit.
Great Southern District
Het grootste wijngebied in Western Australia, Great Southern, heeft een spanningswijdte van maar liefst 200km. Het omvat diverse soorten terroir en is de koelste zone van de staat. Vandaar dat hier ook diverse subzones te vinden zijn; Albany, Denmark, Frankland River, Mount Barker en Porongurup. Over het algemeen kan je de bodemopbouw vergelijken met die van Margaret River met grind of zandleem als deklaag met diepere gneis en graniet. Ook de rivieren die het gebied doorsnijden spelen van groot belang. Naast het afbakenen van de verschillende subregio’s verschaft het ook de nodige irrigatiewater.
Riesling is de specialiteit van Great Southern met een frisse citrusachtige stijl die vergelijkbaar is met de Riesling uit Clare en Eden Valley. Ook Pinot Noir levert zeer goede wijnen, naast de “reguliere” Cabernet Sauvignon, Shiraz en Chardonnay.
Bron: https://winewa.asn.au/great-southern
Frankland River
Deze subregio grenst in het noordwesten aan Manjimup en omvat 1.600ha aan wijngaarden. Dat maakt deze subregio de meest productieve regio van Great Southern. De eerste wijngaarden zijn aangeplant in 1967 en zijn daarmee één van de oudste in Western Australia. De subregio kenmerkt zich door haar alluviale bodem zoals uiterwaarden en valleien met gemengde klei en grind. Doordat de meeste wijngaarden op 150-300m hoogte liggen is de wijnstijl meer gefocust op koel klimaat. Hoewel er een mediterraan klimaat heerst. Dit wordt gekoeld door de zeebries.
Riesling is ongetwijfeld de specialiteit van het gebied met frisse stijlen die zich profileren ten opzichte van de meer diesel-kerosine aroma’s van de warme noordelijke regio’s. De koele nachten en minerale bodems zijn de drijfveer achter deze frisse stijl. Andere druivensoorten zijn Chardonnay, Pinot Noir, Cabernet Sauvignon en Shiraz.
Mount Barker
In het hart van Great Southern ligt het kleine Mount Barker. Er zijn hier een aantal kleine, door een familie gerunde wijnhuizen, maar er is ook een groeiende interesse van grotere bedrijven die graag een uniek ‘Mount Barker’-element aan hun wijnportfolio’s willen toevoegen. Het gebied wordt over het algemeen beschouwd als de geboorteplaats van de moderne wijnindustrie van West-Australië in de jaren 1960. Het klimaat is mediterraan dat gekoeld wordt door de Zuidelijke Oceaan. De wijngaarden liggen rond de Mount Barker op 150 tot 300m hoogte. De regio onderscheidt zich ook door zijn vrij drainerende grindleemgrondsoorten met lateriet- en granietafzettingen. Lokaal bekend als “Marri”, deze bodems zijn laag in vruchtbaarheid, wat helpt bij het beheer van opbrengsten en druivenkwaliteit.
Mount Barker heeft slechts een relatief kleine output van wijn elke jaargang, maar staat bekend om de hoge kwaliteit van zijn koelklimaatvariaties: Riesling, Chardonnay en Pinot Noir.
Albany
In het zuiden van Mount Barker ligt Albany. Hier vinden we vooral kleine familiebedrijven met een sterke trend naar biologische en biodynamische productie. Verspreid over de regio vinden we 70ha aan wijngaarden. De stijl van de meeste Albany-wijnen is relatief ingetogen, dankzij een breed mediterraan klimaat met natte, koele winters en warme, droge zomers. Er is een grote maritieme invloed in het gebied waarbij de zachte zeewind bekend staat onder de naam Albany Doctor. Geen van de Albany wijngaarden liggen meer dan 40 kilometer van de kust.
Albany staat bekend om zijn Riesling, Chardonnay, Sauvignon Blanc en (op bepaalde locaties) Pinot Noir.
Porongurup
Er zijn een aantal kleine, door een familie gerunde wijnhuizen in Porongurup, allemaal binnen een paar kilometer van deze oude heuvels. Hun bodems hebben ook sporen van gneis en graniet, waardoor dit gebied zich onderscheidt van zijn buren, Albany en Mount Barker. De meeste Porongurup-wijn is vrij terughoudend in stijl, vooral ten opzichte van die uit de warmere gebieden in het noorden, zoals Peel. Dit is deels te wijten aan het mediterrane klimaat, gematigd door de nabijheid van de Zuidelijke Oceaan. Ook de hoogte tot 300m speelt een grote rol. Dit draagt bij doordat een laag warme lucht in de wijngaarden boven de dichte koudere lucht op de lagere valleibodem kan zitten, waardoor het risico op vorst wordt verkleind en het groeiseizoen verlengd.
De belangrijkste druivenrassen zijn Riesling, Chardonnay en Pinot Noir.
Denmark
Aan de kustlijn van de Zuidelijke Oceaan ligt Denmark. De wijngaarden liggen maximaal op 16km van de kust. Dankzij het nabijgelegen Porongurup is de bodem bezaaid met gneis en granietafzetting. Ook de kleiafzetting in de bodem is van groot belang voor de wortelstokken om voldoende toegang te hebben tot water. Het beheer is hier gericht om geen irrigatie toe te passen. De stijl van de meeste Deense wijnen is relatief ingetogen, dankzij een mediterraan klimaat, vergelijkbaar met dat van Margaret River, hoewel met iets minder regenval. Wijngaarden ervaren meestal koele, natte winters en warme, droge zomers met lage nachttemperaturen die een langer groeiseizoen mogelijk maken.
Door de iets hogere temperaturen zijn vooral Cabernet Sauvignon, Shiraz en Merlot populair.
West Australian South East Coastal
Het Centraal West-Australië richt zich meer op graan dan op wijn. Ondanks de grootte van de regio, is er slechts één winery; de Dalyup River Estate die in 1987 is opgericht. Het ligt erg afgelegen in de Dalyup River Valley en heeft slechts 3ha waar Cabernet Sauvignon, Merlot, Shiraz, Sauvignon Blanc en Chardonnay staan aangeplant.
Nadat we de oude nieuwe wereld Afrika achter ons laten, gaan we de wijnen van succesvol Australië ontdekken. Wie Australië zegt, zegt vaak krachtig Shiraz, wijn gemaakt van Syrah.
Dit enorme land is verdeeld in zeven staten waarvan in maar liefst zes wijnproductie plaats vindt. Hierbinnen zijn 60 wijnregio’s actief, waarvan sommige een lange geschiedenis hebben. Het totale wijngaard arsenaal omvat ongeveer 146.200ha. South Australia is veruit de grootste regio met ruim 76.200ha gevolgd op ruime afstand door New South Wales (bijna 35.000ha) en Victoria (22.000ha). Western Australia omvat 10.750ha, Tasmania 1.700ha en tenslotte Queensland 675ha. De totale opbrengst in 2021 was 2.03 miljoen ton waarbij de toonaangevende druivensoorten Shiraz (27%) en Chardonnay (19%) waren.
Australië is in korte tijd een belangrijke speler geworden op de internationale wijnhandel, zowel in termen van kwaliteit als kwantiteit. Het kenmerkende van Australische wijnen is de fruitgedrevenheid. Het zijn veelal jonge frisse fruitige wijnen. Inmiddels is Australië opgeklommen tot de 7e grootste wijn producerende landen ter wereld. Maar het kent geen autochtone wijnrassen, het zijn geïmporteerde vitis vinifera rassen uit Europa en Zuid Afrika.
Wat ging er aan vooraf?
In 1788 bracht de Eerste Vloot van gouverneur Arthur Philip de eerste wijnstokken van Kaap de Goede Hoop naar de strafkolonie in New South Wales. Na mislukte pogingen is het de kolonisten toch gelukt om met succes wijnstokken te cultiveren in het hete droge klimaat. De eerste wijn was in 1820 beschikbaar in eigen land, terwijl in 1822 de eerste wijn reeds werd geëxporteerd. De Schot James Busby bouwde een boerderij in Hunter Valley in 1825 en plantte zaaigoed vanuit Europa. In 1833 kwam hij terug vanuit Frankrijk met en Spanje met een serieuze selectie druivenrassen. Hiermee wordt hij ook vaak betiteld als de grootvader van de Australische wijnindustrie.
De productie en kwaliteit van Australische wijn verbeterde sterk door de komst van vrije kolonisten uit verschillende delen van Europa. Zij gebruikten hun vaardigheden en kennis om enkele van de belangrijkste wijnregio’s van Australië te vestigen. Emigranten uit Pruisen in het midden van de jaren 1850 waren bijvoorbeeld belangrijk voor Barossa Valley als een wijnbereidingsgebied. Op kleinere schaal hielpen wijnmakers uit Zwitserland ook bij het vestigen van Geelong wijngebied in Victoria in 1842.
Vroege Australische wijnmakers waren vaak geconfronteerd met veel problemen, vooral vanwege het onbekende Australische klimaat. Maar omdat het ook warm, droog en mediterraan is, is Australië ideaal voor wijnproductie. Hierdoor behaalden ze uiteindelijk aanzienlijk succes. “Op de Weense tentoonstelling van 1873 prezen de Franse juryleden, blind proevend, enkele wijnen uit Victoria, maar trokken zich terug uit protest toen de herkomst van de wijn werd onthuld, op grond van het feit dat wijnen van die kwaliteit duidelijk Frans moeten zijn.” (bron: A short history of wine).
Weelderige Barossa Shiraz, krachtige Coonawarra Cabernet en houtgerijpte Chardonnay zijn de boegbeelden uit Down Under. Hoewel tegenwoordig de elegante wijnen uit de koele Australische wijngebieden erg populair zijn.
Export in de 20e eeuw
Pas in de jaren 80 van de 20e eeuw brak Australië op de export markt door, maar won direct terrein met haar fruitige wijnen van hoge kwaliteit. Het staat op de 5e plek met zo’n 6.3 miljoen hl wereldwijd en moet in 2021 Spanje, Italië, Frankrijk en Chili voor zich dulden (bron: Statista).
Het grote voordeel voor Australië is dat het land geen beperkende wijnwetgeving kent. De industrie heeft vrije keuzes omarmd en experimenteert met druivenrassen, wijnstijlen en bereidingsmethoden.
Appellatie systeem
Het appellatie systeem van Australië heeft veel weg van het Bourgondische systeem in Frankrijk. Maar er is één die er uitspringt, dat is Zuidoost Australië. Deze GI (Geographical Indication) omvat de staten Tasmania, Victoria, New South Wales en delen van Queensland en South Australia.
Onderaan staat de staat en heeft betrekking op de wijnen die in de staat geproduceerd zijn, zoals South Australia. Het niveau erboven is een zone. Dit bestaat uit één of meer regio’s die binnen een staat liggen, zoals de Barossa.
Vervolgens dus regio. Dit is een gebied binnen een zone, zoals Barossa Valley of Eden Valley. En tenslotte is een sub-regio een aangewezen gebied binnen een regio, zoals High-Eden in zone Eden Valley.
Net als in Frankrijk betekent dit hoe specifieker de locatie aangeduid kan worden, hoe hoger het in de appellatie classificatie komt. Daarom dat dit systeem veel lijkt op het appellatie systeem zoals dat in Bourgogne gebruikt wordt. Het gaat dus niet om de kwaliteit maar om de geografische ligging, hoe exacter aangegeven, hoe hoger in de classificatie. Realiseer ook dat in Australië de nadruk meer op het druivenras ligt dan op het terroir (uitdrukking van klimaat en bodemopbouw wat resulteert in verschillende wijnstijlen).
Iconisch Shiraz
Shiraz is de meest geteelde druivensoort in Australië. Shiraz, ook bekend als Syrah, is een druivensoort in Australië met een donkere schil. Ze staat veel aangeplant in de Rhône-streek, maar wordt ook over de hele wereld geteeld, waaronder ook in Zuid Afrika. Shiraz heeft zich aangepast aan het lokale Australische klimaat en de bodemgesteldheid en verschilt het ook van de Europese Syrah-selecties. In Australië heet de druivensoort Shiraz, waarvan de wijn krachtig is, terwijl het exact dezelfde soort is als Syrah. Dit is gedaan om een verschil in wijnstijl te accentueren. In Australië staat Shiraz in een warm klimaat terwijl de soort die Syrah heet vaak in een koel klimaat staat aangeplant. Hierdoor is de wijnstijl van Shiraz in Australië krachtig en gedurfder is terwijl Syrah subtieler is. Beiden hebben sterke fruit- en kruidentonen, waarbij Syrah meestal zachter fruit en tonen van witte peper heeft, terwijl Shiraz rijker fruit en tonen van zwarte peper heeft.
Maar naast Shiraz staan hier ook andere druivensoorten aangeplant. Wel meer dan 100 variëteiten zoals Cabernet Sauvignon, Merlot, Chardonnay, Sauvignon Blanc, Sémillon, Riesling, Viognier, Pinot Noir, Grenache, Sangiovese, Mourvèdre and Pinot Grigio. Wat direct opvalt is de grote aanwezigheid van rode druivenrassen, het is dan ook niet verwonderlijk dat de verhouding rode en witte wijn 60-40 is.
Klimaat en bodemopbouw
Het klimaat is overwegend mediterraan met warme droge zomers en koele natte winters. Daarnaast spelen hoogte en nabijheid van de oceaan een lokale rol voor de regio’s. Bodemtypen variëren van vruchtbare roodbruine aarde in Riverina tot oude verweerde granieten bodems in Margaret River. Mogelijk de bekendste bodemsoort is wel de terra rossa in Coonawara in de Lime Coast van South Australia. De rode kleileem heeft een hoog ijzergehalte en ligt op kalksteen met goede drainage. Hier vinden we topkwaliteit Cabernet Sauvignon. We kunnen vergelijkbare bodems vinden in La Mancha (Spanje) en Carso in de regio Friuli Venezia Giulia in Italië. De veelzijdigheid die Australië biedt wordt ook uitgedrukt in een breed porfolio van wijnstijlen. In Barosso Valley, South Australia, vinden we blockbuster Shiraz terwijl we in het naburige Eden Valley, op grotere hoogte de beste Rieslings vinden. Terwijl Tasmanië met haar koel klimaat mooie Pinot Noir en mousserende wijnen voortbrengt.
This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy
Privacy Overview
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
