Ahr Archieven - Love4Wine

30 augustus 202230 augustus 2022

Top Duitsland is dat zoet of droog

Wanneer je top wijn uit Duitsland zegt, denkt iedereen direct aan Riesling die zoet is maar ook droog is Riesling steeds beter. Met de trend dat we ons meer bewust worden van het gebruik van suiker, heerst al snel de opvatting dat zoete wijn niet zo goed is. Vergis je niet, ook in droge wijn zit voldoende suiker! Maar toch spelen wijnmakers in op deze trend. Ook kent Duitsland naast Riesling andere top druivensoorten waarvan de wijn zowel droog als zoet kan zijn. De Burgunder ofwel Pinot familie is ook van topkwaliteit. Wat deze wijnen gemeen hebben is de aromatische rijkdom in combinatie met mooie zuren. Vaak zijn Weissburgunder (Pinot Blanc) en Grauburgunder (Pinot Gris) ondergeschoven kindjes. Echter in Duitsland komen ze zeer goed tot uitdrukking. Ook Chardonnay komt steeds vaker voor, net als Spätburgunder (Pinot Noir). Eenmaal, veel van de Duitse wijngebieden liggen zeer dicht bij Bourgogne. Overigens vandaar ook de naam “burgunder”. Dus zijn dezelfde druivensoorten niet geheel vreemd.

Slank en aromatisch in 2021

Het jaar 2021 verschilt van voorgaande jaren. De koelere zomer vertraagde de groei en de overvloedige regen bezorgde wijnmakers kopzorgen in verband met de bestrijding van de valse meeldauw. Het stabiele mooie september weer kwam als geroepen; het bevorderde de rijpheid en gaf een goed mostgewicht (het suikergehalte in de druiven). Dit in tegenstelling tot de voorgaande zeer hete jaren die resulteerden in vroege oogst en hoog mostgewicht. Hierdoor zien we ook het verschil in alcohol. Waar deze in voorbijgaande jaren hoog was, is deze nu een stuk lager. Maar zeker niet ten kosten van de aroma’s! We laten de verschillende regio’s de revue passeren.

Ahr

We hebben het onlangs al over de verwoestende overstroming in de Ahr gehad. Vanzelfsprekend stond het water aan de lippen bij veel wijnboeren. Dus de wijngaarden op de steile hellingen en terrassen moest “veilig worden gesteld”. Gelukkig had het mooie september weer een positieve invloed op de wijngaarden die er nog goed bij stonden. De wijn kenmerkt zich door haar mooi ontwikkelde rode fruit aroma’s en zeer prettige zuurgraad.

Het is een veelzijdige wijn die zowel heel goed gaat bij vegetarische gerechten als wit vlees

Baden

Het zuidelijk gelegen Baden wordt vaak gezien als het warmste wijnbouwgebied van Duitsland. Echter in 2021 was daar in het voorjaar weinig van te merken was. De late vorst en ijzige wind veroorzaakte in sommige wijngaarden schade aan meer dan 80% van de knoppen en uitlopers. Om vervolgens te kampen met overvloedige regenval wat de nodige schimmeldruk opleverde. Gelukkig kwam er vervolgens een mooi zachte nazomer met koele nachten. Deze temperatuurverschillen tussen dag en nacht (diurnal range) bevorderden de aroma’s en zuurgraad. De opbrengst was uiteindelijk wel 11% minder dan vorig jaar (en 20% minder dan het gemiddelde van de afgelopen 10 jaar).

De opbrengst was daarentegen uitmuntend, vooral wanneer selectieve oogst werd toegepast. De witte wijn is frisser, fruitiger en lichter qua alcohol. Als gevolg van strenge selectie is de rode wijn beperkter verkrijgbaar. De droge Riesling is bloemig met geel fruit. De aroma’s zijn rijp en weelderig met mooie zuren. Terwijl de Weissburgunder vol van geel fruit is maar sappig en zacht aanvoelt met mild zuur.

De Chardonnay heeft het ook zeer goed gedaan. Deze heeft mooie diepgang en lengte met vaak het kenmerkende botertje van de MLF. Ook de Spätburgunder is van hoge kwaliteit; sappig vol van rood fruit, elegant met verfijnde zuren met een heerlijke structuur en lengte. Overigens ook vaak in combinatie met houtrijping.

Drink de Riesling, Chardonnay of ook de Pinot Noir bij gevogelte.

Franken

Na nat en koel mei hebben de druivenstokken in Franken een inhaalslag gemaakt in de herfst. De witte druivenrassen hebben goed kunnen rijpen. De opbrengst was maar liefst 79% hoger dan in 2020 die was beïnvloed door vorst. Door de koele herfst, zijn de aroma’s mooi uitgesproken en de zuurgraad intenser. De Weissburgunder is bloemig, kruidig en geel fruit. De wijn is zacht en sappig. Terwijl de Silvaner kruidig is met aroma’s van wit fruit. De wijn heeft een mooie structuur met een verfijnde balans.

Geniet van deze wijnen bij asperges, gevogelte of kalfsvlees.

Mosel

De zuidelijke topwijngaarden van de Mosel kunnen wederom hun successen vieren. Waar voorgaande jaren te warm en droog waren, was 2021 eindelijk weer natter en koeler. Daar kan de Riesling uitermate goed profiteren. Tevens door het natte weer en de daaropvolgende schimmeldruk is er ook weer geplukt voor de Beerenauslese wijnen.

Over het algemeen is de Riesling zeer expressief met frisse groen fruit en bloemige aroma’s. De wijn is sappig, rijk en met een heel aangename lengte.

Een goede Riesling misstaat zeker niet bij de Aziatische keuken!

Rheingau

Lange tijd waren er grote twijfels in de Rheingau. Ook hier was het de valse meeldauw die tot in september voor grote problemen zorgde. Het gevolg was onder andere dat de zuurgraad lange tijd te hoog bleef. Het bladerdek zorgt er onder andere voor dat de zuurgraad naar beneden kan gaan en ook natuurlijk de fotosynthese, die de rijping bevordert. Het vervolg in september was bijzonder zonnig. De Riesling werd 3 tot 4 weken later geplukt dan normaal. Het gevolg is dat het groene fruit soms in rijpe vorm goed aanwezig is. Veel nadruk op fruit dus met elegante body en mooie zuurgraad. Al met al een prachtige wijn.

Pfalz

In het op één na grootste wijnbouwgebied van Duitsland verliep de opbrengst zeer wisselend. Degenen die goed hadden ingegrepen in de meeldauw, profiteerden van goede oogsten. Echter wanneer er onvoldoende ingegrepen was in de wijngaard, herkent men zich in de grote verliezen. Uiteindelijk zijn de wijnen fris en levendig, met lage alcoholpercentage en goede geïntegreerde zuren. Vooral aroma’s van appel en peer komen in deze wijnen naar voren.

Heerlijk bij vegetarische gerechten, asperges maar ook bijvoorbeeld zuurkool.

Rheinhessen

Het toeval wil dat in Duitslands grootste wijnbouwgebied de stokken later uitliepen dan normaal. En dat was maar goed ook, zo ontweken ze de nachtvorst in april. Ook de late pluk in het tweede deel van september was een geluk. De druiven die koel konden rijpen leveren frisse fruitige wijnen. De Riesling kent een verfrissende aanzet met mooie aroma’s van wit fruit. Over het geheel genomen zijn het vaak lichtvoetige wijnen met fijne zuren en een prettige afdronk. De Weissburgunders zijn rond, sappig met een mooie structuur. De wijn kenmerkt zich door jaar witte fruit en kruidigheid. De Spätburgunder is zeer rijk en intens. Bordenvol fruit en krachtig. Heerlijk in balans met een fantastische lengte. Vooral heerlijk bij wild en in het bijzonder eend!

Kortom

Hoewel 2021 zo zijn uitdagingen had, hebben de Duitse wijnmakers goed kunnen profiteren van de lange nazomer. Wederom bewijst Duitsland dat het in staat is top wijn te maken, zowel zoet als droog. En van verschillende druivensoorten zoals Riesling, Chardonnay en Weissburgunder.

16 augustus 202216 augustus 2022

Verrassend Ahr Booming rosé Elzas revolutie

Deze week gaan we verder met een paar nieuwsfeitjes. Beginnend met verrassend Ahr na het dramatische 2021, verder booming rosé dat hard aan de weg aan het timmeren is, revolutie in de Elzas en meer.

Catastrofe in de Ahr

Één jaar na de catastrofe in de Ahr vroeg ik mij af hoe het er nu is. Daar waar half Europa zucht onder de hitte en droogte, zou je bijna vergeten dat vorig jaar juli het water door de rivieren in Duitsland en België (en natuurlijk Nederland) bulderde. Met als gevolg een enorme ravage in de rivierengebieden. Vooral de wijnbouwers in de Ahr waren zeer ernstig getroffen. Huizen en voertuigen spoelden weg, (wijn)kelders vulden zich met modderstromen. Machines waren onherstelbaar beschadigd. De kosten liepen op en zijn geschat op 150 miljoen euro. Van de 65 individuele wijnboeren zijn er 62 geconfronteerd met deze verwoesting. Daarnaast ook nog de honderden kleine wijnboeren die zich in een coöperatie hebben verenigd.

In de weken na de overstromingen was het al wel weer tijd voor werk in de wijngaarden, terwijl tegelijkertijd alles opgeruimd en schoongemaakt moest worden. Wijn in de kelders werden verkocht als “Flusswein” met alle moddersporen nog op de flessen.

Wijngaard uitdagingen

Alsof de overstroming nog niet voldoende was, doordat het wijngaardwerk een beetje genegeerd werd, sloeg ook de valse meeldauw toe. Deze schimmel infecteert de wijnstokken in tijden die zeer nat zijn. De schimmel kon zich vervolgens snel verspreiden. Remedies zijn de Bordeauxse pap, maar zeker zo belangrijk is voldoende luchtcirculatie. Helaas zorgde de aanzienlijke hoeveelheid water voor een weelderige onkruidgroei tussen de wijnstokken, waardoor de druiven onder de bladeren helemaal niet konden drogen. In totaal is ongeveer 10% van het wijngaardareaal verwoest of zwaar beschadigd. Toch heeft het koele maar zonnige september veel goed kunnen maken. Door de vele hulp is er toch een jaargang 2021 gekomen! Met als gevolg dat er toch 35.000hl wijn is gemaakt (in 2020 was dit 39.000hl).

Jaargang 2021

Elk jaar kiest men in de Ahr de beste Cult, Premium en Classic wijn. En ook 2021 ontbreekt gelukkig niet! Het jaar 2021 gaat te boek als een bijzonder wijnjaar. De uitdagende overstroming, de verrassende pluk en wijn waar je goed van zal genieten. De wijn kenmerkt zich door haar fruitigheid maar toch volle body terwijl het alcohol percentage lager ligt dan voorgaande jaren.

Helaas is er nog steeds veel hulp nodig in de Ahr. Heb je interesse, ben je ouder dan 16 jaar en in het beste geval heb je reeds ervaring op het gebied van fruitoogst? Meld je dan hier aan.

Rosé is booming

Daar waar de Provence jarenlang de toonaangevende producent voor rosé is geweest , zijn er inmiddels rosé wijnen vanuit de hele wereld beschikbaar. Hierdoor is de keuze voor de consument enorm gestegen. Vooralsnog blijft dit product gericht op fruitige lichtvoetige wijnen.

Echter er is mogelijk een grote verschuiving opkomst. Het grote luxe concern LVMH (Louis Vuitton Moët Hennessy), bekend van Moët, Veuve Clicquot en Ruinart in de Champagne en Hennessy in de Cognac, heeft zichzelf ingekocht in diverse domeinen in de Provence. Waaronder Château Galoupet en D’Esclans Het concern ziet rosé als een product waar goed geld mee te verdienen valt. Wat niet vreemd is gezien de prijzen van 60€ voor Château Galoupet Clos 19 en een stevige 120€ voor een Château d’Esclans Garrus. Maar, als een meester in marketing betaamt, brengen ze ook merknamen op de markt gemaakt met mooie aanlokkelijke namen als Whispering Angel. De druiven hiervan komen niet persé uit eigen wijngaard maar worden ook ingekocht bij andere wijnboeren in de streek. Door de merknaam te positioneren, versterkt LVMH haar reikwijdte. En zo is deze genoemde wijn een enorme hit in Amerika.

Ook “vergroent” Château Galoupet. Ze hebben berekend dat de verpakking 40% van hun CO2 voetafdruk is. Daarom gaat de Grand Cru Classé voortaan in groene flessen want die hebben een gewicht van slechts 500 gram. En de instap-rosé gaat in PET flessen van plastic zwerfafval van het project Prevented Ocean Plastic. De marketingmachine van LVMH is op volle toeren!

De streek daarentegen wacht af. Gaat de hele streek meeprofiteren van de marketingmachine van LVMH of gaat het concern haar wijnen apart positioneren. Dit laatste is een schrikbeeld voor de Provence waar de naam “Côtes de Provence” voor rosé heel belangrijk is.

Inmiddels online

Wil je eens wat vaker luisteren naar interessante podcasts over wijn? Probeer Le Club & SommelJJ of Wine for Normal People eens!

Revolutie in de Elzas

In de Elzas is het bekend dat de Grand Cru wijnen alleen afkomstig zijn van witte druiven.En alleen van de edele rassen Riesling, Gewürztraminer, Pinot Gris en Muscat waren toegestaan. Maar met ingang van 2022 ziet Alsace Grand Cru Pinot Noir het levenslicht. Alleen de Pinot Noir van Grand Cru Hengst en Grand Cru Kirchberg de Barr verkocht worden. Helaas heeft Grand Cru Vorbourg het net niet gered. Deze drie wijngaarden leveren al jarenlang uitmuntende kwaliteit Pinot Noir wijnen en eindelijk worden de eerste twee bekroond met het hoogst denkbare kwaliteitslabel.

Gekkenhuis in Calamandrana

Soms kan de herkomst van een wijn bijzonder ingewikkeld worden gemaakt. Het Italiaanse Calamandrana staat hiermee aan de top. Daar waar je je kan afvragen of DOC (Denominazione de Origine) al niet genoeg is om een herkomst te bepalen. Nee, de Italianen hebben ook nog DOCG – Denominazione di Origine è Garantita. Nu staat het in Calanmandrana, gelegen in Piemonte, helemaal op z’n kop want daar kan een wijnboer kiezen tussen maar liefst 7 verschillende DOCG’s en 6 DOC’s voor hun wijn… We lichten de DOCG’s voor u uit.

Nizza DOCG

Gelegen rondom de stad Nizza Monferrato in Asti is Nizza DOCG in 2014 opgericht. Het beslaat wijnen gemaakt van uitsluitend Barbera druif met maximale opbrengst van 7 ton per hectare in de 18 gemeenten die om de stad liggen. De alcohol moet minimaal 13% bedragen met een minimale rijping van 18 maanden waarvan 6 op hout (of voor Riserva 30 maanden waarvan 12 op hout).

De omgeving is meer heuvelachtig waardoor druivenstokken harder moeten werken om aan water en voedingsstoffen te komen. Wijnen zijn over het algemeen meer aromatisch. De kwaliteit ligt hier hoog terwijl de prijs nog redelijk acceptabel te noemen valt (wanneer je dit vergelijkt met Barolo of Barbaresco in ieder geval).

Barbera d’Asti DOCG

Deze DOCG beslaat maar liefst 160 gemeenten in de provincies Asti en Alessandria. De wijn moet uit minimaal 90% Barbera te bestaan. De maximale opbrengst per hectare is 9 ton en daardoor verschilt dit met Nizza. De minimale toegestane alcohol percentage is 12% en de wijn moet minimaal 4 maanden rijpen. Houtrijping is niet verplicht. Voor Barbera d’Asti DOCG Superiore is dit 14 maanden waarvan 6 op hout.

Asti DOCG

Binnen 52 gemeentegrenzen van de provincies Asti, Cuneo en Alessandria vinden we de mousserende zoete Asti-wijnen gemaakt van Moscato Bianco, ook wel Muscat Blanc à Petit Grains genaamd. De opbrengst mag maximaal 10ton per hectare zijn. Binnen de Asti DOCG hebben we Asti of Asti Spumante en Moscato d’Asti welke iets zoeter is dan de Asti en tevens minder mousse (bubbels) en lager alcohol percentage heeft. Drink deze wijn jong op 6-8 graden.

Canelli DOCG

Na bijna 20 jaar heeft de gemeente Canelli gelegen in het gebied van Asti DOCG haar eigen status gekregen. De wijngaarden mogen in 18 gemeenten staan binnen de provincies Asti en Cuneo. Er is 100ha aan wijnbouwgrond die gelegen moeten zijn op 165 tot 300m boven zeespiegel op heuvelachtige gronden. De druiven moeten handmatig geoogst worden en de maximale opbrengst is 9.5ton per hectare. De druivensoort mag uitsluitend Moscato Bianco zijn.

Barbera del Monteferrato Superiore DOCG

De Barbera del Monteferrato Superiore DOCG is een rode wijn gemaakt van minimaal 85% Barbera en niet meer dan 15% Freisa, Grignolino of Dolcetto druiven. De wijn moet minimaal 14 maanden rijpen waarvan 6 maanden in eiken vaten. En het alcohol percentage is minimaal 13%. De DOC variant hoeft niet te rijpen overigens.

Brachetto d’Acqui o Acqui DOCG

Wanneer de wijn van uitsluitend Brachetto gemaakt is, mag deze onder de naam Brachetto d’Acqui DOCG op de markt gebracht worden. Mits de maximale opbrengst 8ton per hectare is. De wijn kan stil of mousserend zijn en heeft meestal laag alcohol (5 tot 7%). Vaak vinden we dit bij een dessert gezien de verfrissende zoete afdronk.

Alto Langa DOCG

De laatste mousserende wijn vinden we in Alto Langa DOCG. Het is gemaakt van Pinot Noir en/of Chardonnay dus zowel wit als rosé uitvoering. Het is een vintage wijn, dus het plukjaar staat vermeldt op het etiket.

Kortom, voor de verschillende druivenrassen hebben ze in Calamandrana een eigen DOCG ontworpen, en dat zou het makkelijker moeten maken voor ons als consument? Kunt u het nog volgen?

25 januari 20222 april 2023

Kleinste kwaliteit wijnbouwgebieden uit Duitsland

Tot slot komen we bij de kleinste wijnbouwgebieden van Duitsland maar wat een kwaliteit! Saale Unstrut kent slechts 800ha. De Ahr had 562ha, maar daar is nu, na de overstromingen in het Rijngebied, nog maar weinig van over helaas. Sachsen heeft 493ha, de Mittelrhein 468ha en Hessische Bergstrasse slechts 463ha.

De noordelijkst gelegen wijnbouwgebied Saale Unstrut

Dit is misschien wel het meest onbekende gebied. Gelegen in het oosten van Duitsland, aan de rivieren de Saale en de Unstrut vinden we terrasvormige wijngaarden. Deze regio is het meest noordelijkst gelegen wijnbouwgebied van Duitsland. De eerste documentatie van wijnbouw gaat terug naar het jaar 998.

Een mix van zon en koelte zorgen voor mooie rijping. Vorst is wel een groot risico, zodat wijnbouw alleen plaats vindt op beschermde locaties; op het zuiden gericht in de dalen van de rivier zodat een micro klimaat gecreëerd wordt. Een ander risico is de vele regenval, maar liefst 500mm neerslag per jaar is het tevens het natste gebied in Duitsland. De bodem opbouw varieert van schelpkalksteen, zandsteen, lössklei en koperlei.

De Müller Thurgau en Pinot Blanc (Weiss Burgunder) zijn de meest aangeplante druivensoorten. Deze druiven leveren frisse wijnen op met een verfijnd fruitig boeket. Echter in dit kleine gebied staan 50 verschillende soorten aangeplant! Dus de wijnen zijn zeer divers. Er zijn 3 Bereiche, 5 Grosslagen en 45 Einzellagen. Kortom zowel in aanplant als wijngaarden is dit gebied enorm gefragmenteerd, maar dat geeft ook zo haar charme. Er is hier enorm veel te ontdekken!

Probeer eens een wijn van Günter Born, bijvoorbeeld de Silvaner Höhenstedter Kreisberg. Een wijn die 12 maanden heeft gegist wat resulteert in een fijne maar volle aroma’s van kruisbes, peer en hooi. Rijpe rode appels met kruidige, kruidachtige aroma’s.

De zwaar getroffen Ahr

De Ahr met haar steile hellingen boven de gelijknamige rivier is, naast Württemberg, de enige andere regio waar rode wijn de boventoon voert. Maar liefst 83% is rode wijn van vooral Pinot Noir (Spatburgunder) Deze neemt maar liefst 65% van de aanplant voor haar rekening, terwijl de kloon Frühburgunder, Portugiezer en Regent de andere rode druiven zijn. Maar het is niet alleen rood, in het wit laat vooral de Pinot Blanc een grote indruk achter.

De topwijnen van de Ahr kunnen slechts met de grootste moeite geproduceerd worden. Voor het werk aan de wijnstok en voor de pluk moeten wijnboeren door rotsspleten naar extreem steile wijngaardperceeltjes klauteren, waar soms maar een paar stokken naast elkaar staan. Het zware werk in de wijngaard wordt wel beloond met topkwaliteit. De wijngaarden liggen tegen de arme rotsen aangeplakt. Het zachte klimaat biedt de druiven in het Ahrdal optimale groeicondities, ook al omdat de overdag opgewarmde rotsen ‘s nachts hun opgeslagen warmte aan de druiven afgeven.

Het gebied omvat 1 Grosslage en wel 40 Einzellagen. Meer achtergrond kan je hier in een eerder blog lezen.

Met de overstroming in juli 2021 zijn maar liefst 65 domeinen volledig verwoest en de totale schade is geraamd op € 450 miljoen (bron: www.fortune.com). Gelukkig zijn de wijnboeren veerkrachtig, maar vanzelfsprekend heeft de regio een enorme knauw gekregen.

Oostelijk Saksen

Nabij Dresden vinden we het wijnbouwgebied Saksen met slechts 493ha gelegen langs de Elbe. Geschiedenis van wijnbouw gaat terug tot in 1161 rondom de plaats Meissen. In de hoogtij dagen, rond de 17^e eeuw waren er meer dan 5.000ha aan wijngaarden. Na de val van de muur in 1990 heeft er een metamorfose plaats gevonden. Door de brood nodige investeringen is kwaliteit hier vooruitgesprongen.

kwaliteit wijn uit wijnbouwgebieden Saksen in Duitsland

Saksen heeft een gematigd continentaal klimaat wat een belangrijke stempel drukt op de wijn. Voldoende regenval en 1.600 zonuren leveren naast de dag/nacht temperatuurverschillen rijke aroma’s en mooie zuren. Daarnaast speelt de bodemopbouw een grote rol. Graniet, klei, löss en zandgronden hebben allemaal een belangrijk bijdrage in de wijn. Het gebied kent 2 Bereiche, 4 Grosslagen en 17 Einzellagen. Helaas is de wijn nagenoeg niet te verkrijgen buiten de regio. De belangrijkste druiven zijn Pinot Blanc, Pinot Gris en Müller Thurgau. Maar ook vind je een sporadische Pinot Noir! En kwaliteit speelt hier een grote rol. Bedenk dat 53% Qualitätswein en 43% Prädikatswein is!

Mittelrhein

Mittelrhein is van alle wijnbouwgebieden in Duitsland één van de kleinste maar met een verrassende kwaliteit. Verspreid over 100km langs de Rhein van Bingen tot Bonn vinden we het wijnbouwgebied Mittelrhein. Het smalle Rijndal, gescheiden door talloze ruige rotsruggen, biedt een indrukwekkend landschap – niet in de laatste plaats vanwege de nogal arbeidsintensieve wijnbouw, die vooral op steile hellingen wordt geëxploiteerd. Het zuidelijke deel van dit unieke cultuurlandschap, het Boven-Midden-Rijndal, werd in 2002 door UNESCO veredeld als werelderfgoed en is het hart van het groeigebied. De wijnbouwers beoefenen de wijnbouw bijna uitsluitend op terrasvormige steile hellingen. Door de moeilijke verwerkingsomstandigheden is het teeltareaal afgenomen tot 469 hectare.

Het Zevengebergte en de Loreley verdelen het gebied in twee wijnbouwgebieden. Verder zijn er 10 Grosslagen en 111 Einzellagen en in totaal 1.900 wijnbouwers. Om de kwaliteit te verhogen, oogsten de wijnbouwers gemiddeld slechts 60 hl per hectare. De kale klei leisteenbodems in de steile hellingen, het temperatuur balancerende wateroppervlak van de Rijn en de lage opbrengst vormen de basis voor de topkwaliteit van de wijnen aan de Mittelrhein.

Hier vind je wederom de klassieke Duitse rassen; Riesling presteert goed met een aanplant van 70%. De wijn is duidelijk mineraalachtig, een verfijnde bouquet en een hoog zuurgraad. Daarnaast staan Müller Thurgau, Kerner en Pinot Blanc aangeplant. Ook heb je er rode wijn van Pinot Noir. Goldriesling ofwel GoldMuskat is de lokale specialiteit die slechts op nog geen 30ha aangeplant staan. Deze druif is een kruising tussen Riesling en vermoedelijk een Muskat variëteit. Het levert een rijke geparfumeerde wijn (zoals Muskat kan) maar ook hoog in zuurgraad en verfrissend palet.

Hessische Bergstrasse

Ten noorden van Baden en oosten van Rheinhessen vinden we het kleinste van de wijnbouwgebieden uit Duitsland waar toch kwaliteit hoog in het vaandel staat. Sinds 1971 heeft de Hessische Bergstrasse haar onafhankelijke status verkregen. De streek kenmerkt zich door levendige dorpjes langs de oude Romeinse Strata Montana en de rustige vallei van het Odenwald. Het wijnbouwgebied is verdeeld over twee gebieden; Regio Starkenburg begint ten zuiden van Darmstadt met geïsoleerde wijngaarden rondom Auerbach, Bensheim en Heppenheim. Het tweede gebied Odenwälder Weininsel ligt rondom Gross-Umstadt, tussen Darmstadt en Saksen.

In het kleine wijnbouwgebied worden voornamelijk droge en halfdroge wijnen geproduceerd. De druivensoort Riesling is typerend voor het gebied met 40% aanplant. Verder vind je Pinot Gris (12%) Müller Thurgau (6%) en een mix van andere druivensoorten. Een zeldzaamheid is de rode Riesling; het wordt geteeld op ongeveer 20 hectare. De teelt van de rode rassen Pinot Noir (11%), Dornfelder en St. Laurent zit in de lift.

De coöperatie Bergstrasser Winzer is veruit de belangrijkste producent, maar liefst 620 van de ongeveer 850 wijnbouwers zijn hierbij aangesloten. De grootste wijngaard met 38ha is in handen van de Hessische Staatsweinguter Kloster Eberbach.

Zo veel verschillende bodems en zoveel verschillende druiven soorten. Dat staat garant voor een enorme variëteit. Daarom is er ook niet één smaakprofiel. De Riesling kenmerkt zich als altijd door de hoge zuren, maar ook mineraalachtig, rijp steenfruit, noten en vuursteen.

De zelfzame Roter Riesling lijkt niet wat de naam zegt. De druif heeft een roze schil maar men maakt hier overwegend witte wijn van. Benadrukt geurige, zeer frisse neus van citrus en exotisch fruit, zoals passievrucht en mango.

22 september 202031 oktober 2021

Duitse wijn van verrassende kwaliteit opnieuw ontdekt

Een stukje voorgeschiedenis

Tot in de jaren 90 van de vorige eeuw stond Duitsland bekend om haar zoete, eenvoudige wijnen (zoals de Liebfraumilch). Maar wat is er in 30 jaar toch veel verandert! Duitsland is nu eenmaal een land met een rijke wijn traditie. De Romeinen introduceerden de wijnbouw ruim 2,000 jaar geleden. De eerste wijngaarden werden aangelegd op de steile hellingen in het Moezeldal en later langs de Rijn. Na de val van het Romijnse Rijk namen kloosters de werkzaamheden over. In de middeleeuwen was het aantal beplante hectare drie keer zo groot als de huidige 100,000 ha!

Echter nu is er Duitse wijn van verrassende kwaliteit. Dit is mede ontstaan door de implementatie van het classificatie systeem. Hierdoorzijn er 13 wijnbouwgebieden (“Qualitätswein bestimmte Anbaugebiete”) aangewezen. Deze gebieden zijn vervolgens opgedeeld in districten (“Bereich”). Een Bereich vertegenwoordigt een groep wijngaarden (wat “Grosslagen” genoemd wordt).

De meest nauwkeurige herkomstbenaming is “Einzellage”. Dit refereert aan een wijngaard. Helaas is het niet zo eenvoudig om een Grossanlage van een Einzellage te onderscheiden, zonder de nodige geografische kennis. In beide gevallen staat op het etiket de dorpsnaam en de naam van de wijngaard (in geval van Einzellage). Of de dorpsnaam en de naam van het Grosslagen. Daarom moet je plaatselijk goed bekend zijn om aan het etiket te kunnen aflezen of de wijn van 1 wijngaard afkomstig is of van een groep van wijngaarden.

De Ahr

Een van de wijnbouwgebieden is de Ahr, gelegen tussen Altenahr en Ehlingen. En is een van de dichtst bijgelegen wijngebieden voor Nederland. In minder dan 3 uur rijden (vanaf Utrecht) kan je dit al bereiken. Het kleinste wijnbouwgebied van Duitsland en beslaat slechts 563 ha waarvan tweederde is aangeplant met Spätburgunder (pinot noir). Dit is een Duitse wijn van verrassende kwaliteit!

Vanwege de exposie langs de rivier de Ahr liggen de meeste wijngaarden op zuidelijke helling en dus vol in de zon. De donkergekleurde stenige bodem warmt snel op en draineert goed. Verder ligt het gebied in de regenschaduw en luwte van de Eifel. Deze omstandigheden creëren een klein microklimaat voor het anders zo koele midden-Duitsland.

Inmiddels is de Ahr erkend als topgebied voor de Pinot Noir buiten de Bourgogne. Door deze omstandigheden kan de “cool-climate” Pinot Noir prima tot goede suikerrijpheid komen; 100 Oechsle, welke een potentieel van ongeveer 13.8% alcohol geeft.

De Ahr is niet het enige gebied dat leisteen heeft (dit is ook te vinden langs de Moezel en Mittelrheid), maar is wel de grootste, vrij homogeen gebied voor Pinot Noir op leisteen. Dit geeft ook meteen aan dat een Pinot Noir uit de Ahr niet te vergelijken is met Bourgogne. Aangezien de ondergrond hier bestaat uit kalksteen, klei en/of mergel.

Karakter van een Ahr-wijn

Omdat het gebied zo klein is, is het belangijk onderscheidend te zijn. Spätburgunders uit de Ahr zijn vaak kruidige wijnen met veel fruit. Het is een elegante wijn met hoge mineraliteit. Geen vuursteen (zoals afkomstig van kalkrijke bodems), maar eerder de geur natte stenen alsof het net geregend heeft.

Uitdagingen

Over het algemeen is de temperatuurstijging een van de grootste uitdagers, gepaard met verdroging in de regio. Druiven worden blootgesteld aan meer droogte, zonnebrand en wijzigingen in oogstschema’s (waarbij beschikbaarheid van mensen en apparatuur centraal staan). Droogte is een groot risico voor jonge wijnstokken, die hebben zich nog niet gezet en hebben het dus moeilijker om water en voedingsstoffen uit de diepere lagen te halen.

Door het loofbladbeheer anders aan te pakken bijvoorbeeld minder blad te laten hangen, zal minder water verdampen en meer water in de plant blijven. Echter ook hier moet over nagedacht worden, want bladeren creëren schaduw tegen de felle zon. Wanneer druiven teveel direct en fel zonlicht krijgen, resulteert dit in verbranding van de druif, zogenaamde zonnebrand. Omdat dit veel bitterheid toevoegd aan de wijn, verwijderen de plukkers deze druiven (veelal handmatig).

Het oogstmoment is ook zo een variabele. Door eerder te oogsten kan je temperatuurstijging ondervangen. Echter, de druiven moeten wel de juiste suikerrijpheid hebben. Hoe hoger het suikergehalte, hoe hoger de alcohol. Hoe lager het suikergehalte, hoe lager dus de alcohol. De vraag is wil de wijnmaker een volle wijn maken hoger in het alcohol en lager zuur, of juist een slanke wijn met goede zuren. Ook de bitterheid (tannine) moet goed in balans zijn, dit kan afgelezen worden aan de kleur van de pitjes (groene pitjes geven meer bitterheid, bruine pitjes mooie rijpe tannines).

Conclusie

De Ahr is een mooi wijngebied waar veel te ontdekken valt. Het is niet eens al te ver rijden en je waant je in een volledig andere wereld met een lekker klimaat en fantastische wijnen. Het is zeker de moeite waard om er eens een kijkje te nemen! Wil je een voorproefje? Kijk eens bij Gall naar Meyer-Nägel old vines Ahr Spätburgunder. Deze Duitse wijn is van verrassende kwaliteit! Dit wijnhuis is een van de gerenommeerde huizen in deze regio en grondlegger zoals de kwaliteitswijnen nu in de regio gemaakt worden. De wijn wordt gekenmerkt door fruitige tonen van framboos, braam en bessen. Maar door de houtrijping ook de ondertonen van vanille en zoethout. De wijn komt wat aards over en kan echt wel een zachte kalfsvlees of gevogelte gebruiken.