Spannend 2024 Margaret River

Margaret River is een gerenommeerde wijnregio in Australië vooral bekend voor haar Cabernet Sauvignon en Chardonnay wijnen. Nu de pluk in mei er op zat, blijkt dat het jaar 2024 een spannend potentieel biedt uit Margaret River. Bedenk dat de groei periode in Australië tegengesteld is aan wat wij hier op het noordelijk halfrond kennen.

Groeiperiode 2024

Jaargang 2024 kenmerkt zich door een lange, warme  en droge periode na behoorlijke regenval in de winter. Hierdoor zette de knopbreuk zich vroeg in. En de veraison zette reeds eind december in. Mede doordat de droogte in januari aanhield, waren trossen kleiner en was er dus een lagere opbrengstverwachting. Van half september 2023 tot begin mei  2024 waren de temperaturen hoger dan normaal, mede dankzij drie hittegolven. De omstandigheden droegen bij aan weinig melding van schimmeldruk. De langdurige droogte droeg bij aan een licht hogere opbrengst en bevorderde een gelijkmatige en vroege rijping. De oogst begon half januari historisch vroeg en was reeds voor Pasen al binnen.

Een ander bijkomend voordeel was dat marri-bloesem overvloedig en langdurig was. Dit staat bekend als het “mastjaar”. Dit betekent dat er weinig oogstverlies is dankzij de inheems zilveroogvogels.

Druivenrassen belicht

Precieze oogsttiming was cruciaal in dit hete, snel rijpende seizoen, omdat de optimale rijpheid snel kwam en ging. Witte wijnen werden over het algemeen in twee weken geplukt in plaats van de gebruikelijke vier weken. Rode variëteiten vereisten zorgvuldige overweging om fysiologische rijpheid met levendige fruitexpressie te garanderen.

De Chardonnay werd vroeg geplukt (reeds midden januari) om haar zuurgraad en frisheid te behouden. Dat was vier weken eerder dan normaal. Het seizoen leverde een stevige Chardonnay op met veel vruchtgewicht en dus hogere opbrengsten.

Ook Chenin Blanc profiteerde van de langdurige warmte, wat resulteerde in een goede rijpheid, prettig fruit en een zeer goede zuurgraad.

Met de hittegolven heeft Sauvignon Blanc en Shiraz toch wel wat te lijden gehad. Wijnhuizen hebben echt druiven moeten selecteren om hun frisheid te behouden.

In maart werd het weer milder en zachter, vooral Cabernet Sauvignon profiteerde hier goed van. Doordat de druiven langer konden blijven hangen was een optimale tannineontwikkeling mogelijk. Maar het was ook een druivenras met enorme uitdagingen. Nauwkeurigheid in de wijngaard en wijnmakerij waren een noodzaak om goede resultaten te behalen.

Eigenlijk wordt 2024 gezien als één van de beste jaren ooit voor Margaret River waarbij een groot potentieel is met wijnen die spannend en goed gebalanceerd zijn.

Conclusie Margaret River 2024

De focus heeft gelegen om de frisheid te behouden en te zorgen dat door het warme weer het fruit niet omsloeg in teveel warmte of zondoorstoven smaken. Het tijdsbestek om te plukken is dus ook verkort. Tevens speelde selectie tijdens het plukken een rol. Door de warmte is er een hoger risico op ingedroogde druiven. Deze hebben een hoger suikergehalte en verhogen dus het alcohol percentage.  

Dankzij de combinatie van de volledige rijpheid van de druiven en de lagere opbrengst, leidt dit tot hogere concentratie van aroma’s en smaken. Daarom zal naar verwachting de witte wijnen aromatisch zijn terwijl de rode wijnen diep gekleurd en expressief zullen zijn.

Véraison is het groeistadium waarin de druiven rijpen en beginnen te verkleuren. Blauwe druiven krijgen in deze periode hun blauwe schil, terwijl de schil van witte druiven doorzichtig wordt. Tijdens de véraison begint het suikergehalte te stijgen en de hoeveelheid zuren te dalen.

Verrassend vorst schade

Daar waar normaal de knoppen begin april verschijnen aan de druivenranken, zien de producenten dit jaar het uitlopen reeds midden maart plaats vinden. Dit is extreem vroeg en is volledig te danken aan de zachte winter. De vuistregel is dat Koning Winter na de IJsheiligen (half mei) echt vertrokken is en dat voor die tijd vorst mogelijk is. Maar met temperaturen ver boven de 20C midden april, hield niemand hier nog rekening mee. Maar toen kwam geheel verrassend een vorst periode aan midden april met als gevolg schade aan de ontluikende druivenranken.

Normaal beschermen druivenranken zichzelf tegen vorst door in een “slaap” te gaan. En resistentie van -10 tot -20 is geen uitzondering. Echter dit geldt wanneer de plant nog niet aan het uitlopen is. Nu werden producenten geconfronteerd met milde vorst terwijl de ranken waren uitgelopen. Normaal zijn de planten nog wel bestand tegen ongeveer -1.1C vorst, maar meer ook niet dan ontstaat schade. En in de nacht van 22 op 23 april was er toch een paar graadjes meer vorst in diverse gebieden en in combinatie met hoge luchtvochtigheid kan schade toenemen.

Beschermingsmethoden

Een effectieve en veel toegepaste methode is het besproeien van de wijnstokken. Hierdoor bevriest het water rondom de scheut en knop waardoor deze behouden blijven.

Verrassend vorst schade beperken

Een andere methode is om vuurkorven in de wijngaard te plaatsen. Door de warmte ontstaat er luchtcirculatie waardoor temperatuur ongeveer 2 graden kan stijgen en vorst minder vat krijgt op de scheuten. Zo ook natuurlijk het gebruik van windturbines om op deze wijze de luchtcirculatie op gang te brengen.

Zwaar huisgehouden in Centraal Europa

In centraal Europa zakten de temperaturen tussen 22 en 24 april fors onder het vriespunt. In de Ruwer, een subappellatie van Mosel, heeft de vorst maar liefst 10 uur aaneengesloten aangehouden. Dat is enorm lang voor de tijd van het jaar.

Delen van Nahe en Saksen rapporteren een 100% verlies, terwijl bijvoorbeeld Rheinhessen nauwelijks schade ondervonden.

Ook berichten uit Oostenrijk en Zwitserland komen gelijksoortige berichten.

Divers Frankrijk

Zo is in de Champagne de schade nog niet vast te stellen, maar het CIVC schat de schade op zo’n 25%. Zo is in de Côte de Bar maar liefst 8.000ha beschadigd met verbrande bladeren door de vorst. Maar dit verschilt van perceel tot perceel en is afhankelijk van de toegepaste beschermingsmiddelen.

Op zondagavond kwam er hagel gevolgd door vorst van -0.8C. Door de heldere dag op maandag, ontdooide de knoppen te snel, wat de schade vergrootte. Waarna nog een vorst nacht volgde, maar door het drogere weer bracht deze verrassend genoeg minder schade.

De Marne lijkt minder schade te hebben ondervonden. Terwijl in Montagne de Reims temperaturen tot -4C daalde!

Ook Bordeaux heeft veel te lijden gehad. De rechteroever met Pomerol en Saint-Emilion is zeer hard getroffen. Alleen de plateaus en de hoogste punten van de wijngaarden bleven gespaard. Wijngaarden in de vlakten en aan de voet van wijngaarden boekten de grootste verliezen.

Ook op de linkeroever is er schade, maar hier lijkt het vooralsnog minder te zijn. Zo is in  Saint-Julien de schade echter slechts 10 tot 15 procent. Experts zeggen dat de dramatische koudegolf de ergste is sinds 1991.

Ook de Bourgogne, met name de Côte d’Or, en Chablis zijn getroffen, maar het is onduidelijk wat de schade is op het moment.

Ravage in Limburg

Helaas is het verhaal in Nederland en België minder rooskleurig. De vorst heeft in Limburg zwaar huisgehouden en zeker 80% van de scheuten is vernietigd. In de rest van Nederland lijkt het mee te vallen.

Nu was ik onlangs in zuid Limburg en heb daar een aantal producenten gesproken. Ze komen allemaal met hetzelfde verhaal. Ze verwachten grote verliezen en schrijven 2024 nu al af.

Is dit een drama?

De vraag is of dit allemaal echt een drama is. Vaak schieten druivenranken een 2e keer uit. Dus er is nog hoop dat, indien de stam zelf niet beschadigd is, 2024 alsnog een mooi jaar mag worden. Dus we kunnen nu nog geen conclusies trekken, maar het is afwachten.