De Oscars onder wijnen

Aan een kant heeft de wijnmarkt het internationaal steeds moeilijker. In de afgelopen artikelen hebben we breeduit stil gestaan bij de uitdagingen van de 2024 oogst in Champagne, Frankrijk, Italië en Duitsland. Maar we konden ook de conclusie trekken dat de kwaliteit van de druiven uitzonderlijk goed waren. We signaleren een optimisme in vooral de premium regio’s zoals Champagne, Bourgogne en Piemonte. Ook de Golden Vine Awards, ookwel de Oscars onder de wijnen genoemd, lijken veel belovend te zijn.

Wat is het Golden Vines Report

Dit rapport onthult de inzichten van meer dan 1.200 professionals uit de wijn industrie uit meer dan 100 landen. Maar liefst 64% van de respondenten zijn optimistisch voor de wijn markt in 2025. Terwijl slechts 22% en negatieve trend verwachten en 14% verwacht een stabiele markt. Het positivisme komt vooral voort uit de focus op high-end Italiaanse wijnen zoals Barolo en Barbaresco. Piemonte is het nieuwe Bourgogne, aangezien deze laatste dankzij haar prijzen zichzelf uit de markt prijst. Daarnaast staat het Golden Vines Awards stil bij de allerbeste wijnen (en bijzondere likeuren) ter wereld door een soort van Oscars onder de wijnen uit te reiken.

Best Fine Wine Producer Award

Het zeer bekende Vega Sicilia uit de Ribera del Duero in Spanje heeft de nominatie van de Best Fine Wine Producer Award ontvangen. Vega Sicilia heeft in een eeuw tijd een enorme reputatie opgebouwd als meest prestigieuze wijndomein van Spanje. Daarnaast drukt Vega Sicilia haar nadrukkelijke stempel op de wereldwijde markt voor bijzonder goede wijnen. Dankzij hun zorgvuldige blik op kwaliteit en terroir.

Best Rising Star Award

Misschien dat het niet verbazingwekkend is, heeft Eben Sadie Family Wines de nominatie voor best rising star binnen gehaald. Eben Sadie zet viticultuur in het midden van de aandacht als het om goede wijn gaat. De nominatie voor Rising Star is het resultaat van zijn toewijding en drang naar uitmuntendheid.

Best Fine Wine Producer Award

In deze categorie van de Oscars onder de wijnen is opgedeeld in een nominatie voor Europa, Amerika en rest van de wereld.

In Europa is dit Domaine de la Romanée-Conti. Volgens Clive Coates, Master of Wine, is dit “de puurste, meest aristocratische en meest intenste voorbeeld van Pinot Noir die je maar kan voorstellen”.

Voor Amerika is dit het Californische Harlan Estate winery uit Napa Valley. Dit is één van de meest prestigieuze “new wave” wijndomeinen uit Napa. Ze hebben meerdere prijzen gewonnen en maar liefst 9x bekroond met 100 punten van Robert Parker. De wijnen zijn uitzonderlijk krachtig en rijk.

En de Australische Henschke heeft de award voor Rest of the World in de wacht gesleept. Als één van de oudste familie-domeinen in Australië produceert Henschke fruitige wijnen met volle body en die lang kunnen worden weggelegd.

Golden Vines Innovation Award

Het zeer bekende Familia Torres wijnhuis heeft de nominatie voor innovatie ontvangen. En dat zal niet verwonderlijk zijn, gelet hun leidende rol in regeneratieve wijnbouw, zie ook ons eerdere artikel hierover.

Miguel Torres produceert wijnen van uitzonderlijke kwaliteit waarbij het sociaal aspect voorop staat. Het bedrijf richt zich op biologische wijnbouw en Fair Trade-certificering voor verschillende wijnen. Dit zijn ontwikkelingen die het bedrijf hebben verduurzaamd. In 2024 hebben ze gepionierd in het gebruik van elektrische tractoren en zijn ze de uitdaging van klimaatverandering aangegaan door nieuwe systemen te implementeren waarmee ze geregenereerd water kunnen gebruiken. Hierdoor is het verbruik met 18% verminderd. Naast het aanpassen aan klimaatverandering, zet Familia Torres zich in om haar CO2-uitstoot te verminderen. In het laatste gecontroleerde jaarrapport heeft de wijnmakerij een vermindering van 37% in CO2-uitstoot per fles bereikt van 2008 tot 2023, gemeten van wijngaard tot consument. En dat horen consumenten graag!

Trends om in de gaten te houden voor 2025

Misschien wel één van de opvallendste conclusies van de recensenten is dat de vraag naar goede wijn zal groeien. Vooral dankzij de toenemende interesse voor kwaliteitswijnen. De filosofie “drink minder, maar beter” draagt hier enorm aan bij. Daarnaast is er een verschuiving naar vakmanschap, single-vineyard, inheemse druivensoorten en duurzame praktijken. Vooral millenials hechten meer waarde aan transparantie (ook op het etiket), lager alcohol gehalte, biologische en natuurlijke wijnen.

Andere opkomende trends zijn betere kennis van wijn inclusief de geschiedenis en producenten, gedreven door gezondheidsbesef de interesse in alcohol arme en -vrije wijnen, wijn investeringen (met bijgaande risico’s natuurlijk) en de groei van direct-to-consumer en digitale kanalen.

Zoals aangegeven neemt met name Piemonte naar verwachting een bijzondere plaats in, vooral voor de betere wijnen uit Barolo en Barbaresco. Hiermee is ze Champagne en Bourgogne voorbij gestreefd. Een andere opvallende verwachting is dat de respondenten aangeven dat Bordeaux zal worstelen met de prijsdruk.

Beste wijngaarden 2024

Naast de “Oscars” is een andere belangrijke uitreiking onder wijnen de William Reed’s beste wijngaarden in 2024. Dit is een jaarlijkse prestigieuze lijst met de beste wijngaard ervaringen op onze wereld.

De Spaanse Marqués de Riscal, die de afgelopen 3 jaar op de 2e plaats was geëindigd, is nu de grote winnaar. Deze wijngaarden bieden een unieke ervaring, van adembenemende landschappen en rijke geschiedenissen tot buitengewone restaurants en rondleidingen door wijngaarden.

Marqués de Riscal heeft meer dan 500 hectare wijnstokken in de omgeving van zijn geboortedorp Elciego, dat in het hart van Rioja Alavesa ligt. Tempranillo en Graciano zijn de belangrijkste druivensoorten en de oudste wijnstokken worden gebruikt om het vlaggenschip Barón de Chirel Reserva te produceren.

De Chileense producent VIK claimde de tweede plaats voor zijn wijngaard, die deel uitmaakt van een natuurreservaat van 4.300 ha in de Millahue-vallei. Bezoekers kunnen genieten van rondleidingen door de wijngaard en wijnproeverijen voordat ze het natuurgebied te paard verkennen.

De derde plaats ging naar Creation in Zuid-Afrika, dat bekend staat om zijn gastronomische degustatiemenu’s en educatieve rondleidingen.

Dalende oogst in Duitsland

Het Duitse Wijn Instituut verwacht dat de druiven oogst in Duitsland een dalende trend zal vertonen. De oogstvolume zal naar verwachting 7.9 miljoen hectoliter druivenmost zijn, een daling van 9% t.o.v. vorig jaar en 10% onder het 10-jarig gemiddelde. De daling geldt voor alle druivenrassen, inclusief de belangrijke rassen Riesling, Pinot Noir, Grauburgunder (Pinot Gris) en Müller Thurgau.

Het is ook een oogst die te boek staat als een zeer lange oogst. In Saksen begon men eind augustus met de pluk voor de mousserende basiswijn, terwijl men in de Moezel, Saar en Ruwer in oktober nog bezig waren. Maar geduld is ook beloond,

Spelbreker

We hebben er al over geschreven in Frankrijk en Italië, maar ook in Duitsland speelde het weer parten. Een warme winter, gevolgd door late vorst, veel regenval met als gevolg ziektes, onrijpe druiven en wisselende omstandigheden tijdens de oogst in Duitsland vroegen om veel inzet en flexibiliteit met als gevolg dalende opbrengsten.

Duitsland dalende opbrengst

Door de warme winter, ontluikten de druivenknoppen vroeg. Waarna door de vorst grote schade werd aangericht. Maar de tweede ontknopping bracht verlichting. Aan de andere kant waren wijngaarden omgeven door bossen of nabij grote water oppervlaktes kwamen er beter vanaf.

Toen de vorst voorbij was en de tweede ontknopping zichtbaar werd, werd het warmer en kwam de regen. Bakken met regen waardoor wijngaarden weken lang nat bleven. Daarom moest men reeds vroeg maatregelen nemen om schimmeldruk te minimaliseren. Daarnaast omdat sommige percelen bevroren waren en andere niet, rijpten de druiven op verschillende momenten. En resulteerde dus is een zeer arbeidsintensieve zomer.

Al met al waren er grote regionale verschillen.

Oostelijk gelegen in Duitsland

In de oostelijk gelegen gebieden, zoals Saksen en Saale Unstrut lag het verlies maar liefst op 70-74% vanwege schade door late vorst.

Ahr

De Ahr blijft alsmaar getroffen. Nog niet hersteld van de overstromingen in 2021, wacht de Ahr nu haar volgende tegenslag. Door de vorst in het voorjaar ontstond onomkeerbare schade aan de druivenstokken. Ook bleek gedurende het jaar dat de vorst de vitaliteit van de stokken heeft aangetast, waardoor druiven ongelijkmatig rijpten. Maar liefst 64% van de oogst kan worden afgeschreven door vorst en schimmelschade. Terwijl de kwaliteit van de overgebleven druiven verrassend goed is, vooral van de laat rijpende druivenrassen. De koele nachten in de nazomer en herfst leidden tot een langzame rijping, waardoor de druiven een goede balans tussen suiker en zuurgraad kregen.

Moezel

In de Moezel of Mosel verminderden heftige hagelbuien in mei de opbrengsten met 30%. Naar verwachting is de opbrengst de laagst in 50 jaar, met slechts 510.000hl. Hier zien we lokaal verschillen. Langs de Moezel was er een goede opbrengst van de oogst, maar bij de Saar en Ruwer was de opbrengst als gevolg van vorst zeer karig.

Rijn en Nahe

De april vorst heeft ook sporen nagelaten op de hellingen van de Rijn en de Nahe. Door de overvloedige regen tierde het loof weelderig, terwijl bessen beperkt te vinden waren. Schimmelbestrijding (valse meeldauw) en nauwkeurige handmatige selectie speelde hier een belangrijke rol. Maar ook in delen van Franken (-19%) en Württemberg (-25%). In Franken heeft zorgvuldig handwerk en nauwkeurige selectie geresulteerd in wijnen die indruk zullen maken met hun diepte en kracht, vooral bij Silvaner.

Rheinhessen en Pfalz

Maar het is niet alleen kommer en kwel. De twee grootste Duitse wijnbouwgebieden, Rheinhessen en de Pfalz, zijn grotendeels bespaard van de vorst. Meer dan de helft van de Duitse opbrengst komen uit deze twee regio’s. Pfalz ligt naar verwachting 4% onder de opbrengst van vorig jaar, terwijl Rheinhessen een mooie +&5 noteert.

Wat kunnen we verwachten?

Maar wat kunnen we verwachten van deze dalende oogst uit Duitsland? De vele regen had ook een positief effect op de ontwikkeling van de wijnstokken. Zo sloegen de druiven veel mineralen op en dat zullen we naar verwachting terug proeven in de wijnen. Maar ook heeft de lange rijpingsperiode naar verwachting een positief effect op de smaakontwikkeling. Dus we kunnen wijn van kwalitatief goede druiven verwachten.

Daarnaast heeft de VDP een noodverordening uitgeroepen. Wijnhuizen die door de vorst zijn aangetast, mogen druiven van andere VDP-aangesloten wijnhuizen kopen. Dit is normaal streng verboden. Deze wijnen zijn te herkennen aan de woorden “Een wijn van de VDP-solidariteitsgemeenschap” op het achteretiket. Op deze manier kan de schade voor een wijnhuis beperkt worden.

Kortom 2024 zal de boeken ingaan als frisse levendige wijnen met uitgesproken aroma’s. Dankzij de gematigde temperatuur gedurende het jaar, zal het alcoholpercentage lager liggen. En dat is juist waar de markt vandaag de dag om vraagt, gelet op de gezondheidfocus.

Heet 2024 in Italië

De druivenoogst in Italië heeft in 2024 te maken gehad met een zomer die heet en droog was. Dit was zo extreem dat in sommige delen van zuid-Italië de pluk reeds in juli begon!

Normaal is de oogstperiode van eind van de zomer tot begin oktober, maar de effecten van klimaatverandering zet de oogstkalender echt op z’n kop. De droogte en hoge temperaturen in het voorjaar van 2024 hebben er voor gezorgd dat de druivenstokken in Italië reeds vroeg uitliepen.

In het tweede deel van juli begon Sicilië met het oogsten van de Pinot Grigio-druiven, waarna Puglia ook haar Pinot Grigio en Chardonnay begon te plukken. Maar ook midden-Italië begon vroeger, Emilia Romagna en in het noordelijk gelegen Piemonte waar Moscato-druiven reeds midden augustus geplukt werden.

Desondanks is in andere gebieden, zoals Langhe, Toscane en zuid-Tirol gewoon op de gebruikelijke momenten geplukt.

Italie wijnland

Oogst resultaten

Hoewel men verwacht dat de opbrengst lager is dan in 2023 vanwege de hoge verspreiding van valse meeldauw, ziet het er veelbelovend uit voor wijnjaar 2024. Natuurlijk hebben de hagelstormen een negatieve uitwerking in noord-Italië en had het zuiden te maken met extreme droogte. Maar over het algemeen genomen, zijn de druiven gezond.

Volgens de laatste statistieken lijkt de productie met 4.1 miljard lt net onder het 5 jarig gemiddelde te liggen (4.6 miljard lt). Hiermee lijkt Italië buurland Frankrijk weer in te halen als grootste wijnproducent. Maar er zijn grote regionale verschillen.

Problemen aan de horizon

De stijging van de productiekosten en de toegang tot krediet faciliteiten om werkkapitaal te kunnen verschaffen zijn absoluut een bedreiging voor de Italiaanse wijn productie. Daarnaast is natuurlijk de klimaatverandering een groeiend probleem, zeker voor de vele biologische wijngaarden in het zuiden van Italië. Maar ook de generatiewissel zal aangepakt moeten gaan worden.

Maar wat ook in de gaten wordt gehouden is dat vraag en aanbod met elkaar in verhouding blijven.

Regio’s bekeken

Laten we eens kijken naar verschillende regio’s.

Noord Italië

Het noorden heeft veel hinder ondervonden van het vochtige jaar met her en der hagelbuien. Uiteindelijk is de opbrengst ongeveer gelijk gebleven met een nipte stijging van 0.6%.

Piemonte heeft te maken gehad met vertragingen in de rijping en ziektedruk, met name door valse meeldauw en echte meeldauw. Een zorgvuldig wijngaardbeheer heeft geresulteerd in druiven van goede kwaliteit, met name voor Nebbiolo. Door de milde winter startte het groeiseizoen al vroeg. Vervolgens hebben de koelere temperaturen en vele regen in het voorjaar het groeiseizoen verlengd. Van Barolo wordt een meer klassieke jaargang verwacht. Al met al is de opbrengst 10% hoger dan in 2023.

In Lombardia zal de productie in Franciacorta en Oltrepò Pavese ruim 20% lager zijn dan in 2023.

In Trentino-Alto Adige was de opbrengst 12% lager, vooral doordat witte druivenrassen hebben geleden onder de schimmeldruk. De vele regenval en koelere temperaturen in de bloeiperiode droeg bij aan een slechte vruchtzetting. Desondanks zal de kwaliteit naar verwachting goed zijn doordat de weersomstandigheden in het laatste deel van het groeiseizoen zijn verbeterd.

Het waren de weersuitdagingen die een grote rol speelde in Veneto, waar de opbrengst 5% lager was. De vroege knopbreuk in maart werd gevolgd door vorst in april in de lager gelegen gebieden. Maar ook de vele regen speelde een rol, met risico op valse meeldauw uitbraak.  Een droog augustus redde de oogst en verbeterde de rijpheid en kwaliteit van de druiven. In Valpolicella en Collio zal de opbrengst ongeveer gelijk blijven. Net als de Prosecco-regio. Maar in het laagland en vooral de biologisch gerichte wijnbedrijven hebben aanzienlijkere verliezen.

Midden Italië

Bolgheri, in het westen van Toscane, kreeg op 23 september een wolkbreuk voor haar kiezen, wat de wijngaarden onder water zette. Hierdoor kwam de oogst, van vooral Cabernet Sauvignon, in gevaar. Terwijl Chianti Classico en Brunello di Montalcino een uitstekende en grotere oogst verwachten. Afgelopen winter viel er regelmatig regen en in het voorjaar konden de wijnstokken waterreserves opbouwen waardoor ze de hete zomer zonder al te veel te lijden konden doorstaan. Al met al is de opbrengst maar liefst 30% hoger dan in 2023.

Ook Umbrië en Marche noteerden aanzienlijke stijgingen, mede dankzij de droge weersomstandigheden. In juli was het in Marche dusdanig warm dat de groei werd vertraagd. Bloei en veraison kwamen later, maar rijping was desalniettemin goed.

Na een slechte oogst in 2023, herstelde de Abruzzo zich aanzienlijk. Opbrengst steeg met 85%, hoewel het nog steeds 27% onder het 5-jaars gemiddelde lag.

Zuid-Italië

Een milde winter met weinig neerslag baarde zorgen over waterstress in sommige gebieden van Campania. Enkele late regenbuien kunnen de opbrengst en de kwaliteit van de druiven verder hebben verbeterd. Resume zal de opbrengst 30% hoger liggen.

Het groeiseizoen 2024 in Puglia was over het algemeen gunstig, met verschillen tussen Noord-Puglia en Salento. Noord-Puglia kende een droger en vroeger seizoen, terwijl Salento, met koelere temperaturen in mei, iets beter weer had. Over het algemeen hadden beide gebieden overal warme en droge omstandigheden, waardoor de opbrengst met 18% steeg.

Een milde winter en een warmer voorjaar leidden tot vroege knopbreuk en rijping in Basilicata. De opbrengsten zijn 30% hoger dan vorig jaar, met gezonde druiven van hoge kwaliteit. In Aglianico del Vulture DOCG zorgde het koelere weer in september voor ideale omstandigheden voor Aglianico druif.

Net als een groot deel van Zuid-Italië kampte Calabria met een watercrisis. Een milde winter en het vroege voorjaar, gecombineerd met hoge temperaturen en weinig regenval, zorgden voor vroege knopbreuk en rijping. Irrigatie hielp de droogteschade te beperken, terwijl het ontbreken van schimmelziekten zorgde voor een goede kwaliteit van de druiven en de gezondheid van de plant. Dit al resulteerde in een stijging van 10%.

Waterschaarste speelde een belangrijke rol in de wijngaarden op Sicilië. In de herfst/winter viel er 50% minder regen. De hoge temperaturen in juni (tot wel 40C) versnelden de rijping van de wijnstok. Vandaar dat in de nachturen regelmatig geïrrigeerd moest worden, vooral bij Chardonnay. De kwaliteit van de druiven bleef echter uitstekend, maar de opbrengst blijft uiteindelijk met 16% achter.

Lastige oogst 2024 Frankrijk

Frankrijk is zwaar getroffen door hevig regenval gedurende het hele oogst jaar 2024 waardoor het een lastige opbrengst zal zijn. De verwachtingen van de wijnproductie zijn verder naar beneden bijgesteld.

Vorige week hadden we Champagne regio al belicht. Naar verwachting daalt de opbrengst met 33%. Maar Champagne staat helaas niet alleen. Volgens Agreste, het statistisch instituut van de landbouw in Frankrijk, daalt de wijnproductie in 2024 naar 37.5 miljoen hl als gevolg van een lastige oogst. Een verlaging van maar liefst 22% ten opzichte van vorig jaar. En een daling van 15% ten opzichte van het vijfjarig gemiddelde. De belangrijkste oorzaak is het slechte weer.

Veel wijnstokken bloeiden tijdens koel, vochtig weer, wat leidde tot bloesemval (ook bekend onder coulure) en millerandage. Zware regenval, vorst, meeldauw en hagel veroorzaakten ook in heel Frankrijk problemen, en de oogst werd vervroegd in de Loire-vallei en andere regio’s om verdere verliezen te voorkomen.

Wijngaard Pascal Gonthier

Is een kleine oogst een probleem?

Volgens de Internationale Organisatie voor Wijnbouw en Wijn (OIV) overtrof de wereldwijde wijnproductie de vraag in 2023. In 2023 bedroeg de productie 237 miljoen hl terwijl de consumptie “slechts” 221 miljoen hl was. Dit drukt de prijzen voor wijn en bedreigt het levensonderhoud van de telers. Natuurlijk zal je denken, maar niet alle geproduceerde wijn is voor directe consumptie. En een deel van de wijn (25-35 miljoen hl) wordt gebruikt voor industriële toepassingen. Maar door de vele jaren van overproductie, zal de verlaging van de wijnproductie in 2023 en 2024 waaronder door Frankijk, een nieuw evenwicht brengen.

De Franse regering heeft een plan van 200 miljoen euro voorgesteld om ongeveer 30.000 hectare wijngaarden te verwijderen in een poging de crisis aan te pakken.

Een rondje langs de regio’s

Elzas

De oogst van de Elzas zal naar verwachting ook met 13% afnemen als gevolg van meeldauw en verstoorde bloei. De oogst is later dan normaal geweest om goede rijpheid te bereiken. En goed nieuws, vooral de Gewürztraminer en Riesling beloven mooie droge en zachte witte wijnen op te leveren met rijke aroma’s!

Jura

Maar de zwaarst getroffen regio zal de Jura zijn, waar vorst en meeldauw naar verwachting de oogst lokaal tot wel 75% zullen verminderen in vergelijking met vorig jaar. Men verwacht slechts 35.000hl, waar gemiddeld 80.000hl normaal is. Maar verrassend is ook dat er dieven actief zijn die de wijngaarden leeg plukken. Zo is Paul Bonin zijn hele oogst kwijt geraakt in één nacht. En is ook Catherine Hannoun van Domaine de la Loue 2 ton druiven gestolen.

Loire

Terwijl een daling van 30% is voorspeld in de Loire-vallei, zijn de witte wijnen naar verwachting elegant met delicate aroma’s en de rode wijnen licht en fruitig. Ideaal bij een lichte maaltijd.

Bordeaux en zuidwest Frankrijk

Eind augustus was het oogsten gestart in de Bordeaux. Men verwacht dat de productie met 14% zal dalen als gevolg van hagel, meeldauw en problemen met coulure. Desondanks is men optimistisch gestemd. Omdat vooral de Merlot en Cabernet-variëteiten goed gerijpt zijn en rijke aroma’s beloven.

Bourgogne

Vooral de oogst in Bourgondië zal naar verwachting 35% dalen. Dit dankzij het extreem natte jaar en verergerd door plaatselijke strenge vorst en hagel. Hierdoor was veel werk in de wijngaarden nodig om het gewas te beschermen tegen de schimmeldruk. Een warme en droge augustus maand heeft wel wat goed gemaakt, maar toch is het oogstverlies aanmerkelijk. De rijping is niet consistent. Maar wat geselecteerd is, lijkt prima te zijn. De Chardonnay is erg goed om Crémant de Bourgogne te maken, terwijl de Pinot Noir zeer veelbelovend lijkt te zijn.

De Beaujolais daarentegen hadden een stuk minder te lijden onder de uitdagende weersomstandigheden. Inter Beaujolais, het informatiebureau van de Beaujolais, geeft aan dat het een lastige oogst voor 2024 in Frankrijk is, maar ook en kansen kent. Een koel en nat voorjaar, gevolgd door een milde maar regenachtige juli, leidde tot een ongelijke rijping van de druiven en een verhoogde gevoeligheid voor ziekten. Desondanks verwachten wijnmakers een goede kwaliteit omdat augustus warm en droog was. De oogst vereist echter zorgvuldige selectie van de trossen vanwege de grote verschillen in rijpheid tussen percelen.

In de Chablis is het allemaal minder rooskleurig. Na het natuurgeweld brak in augustus de meeldauw uit. Deze schimmel beschadigt de wijnstokken ernstig. Het leidt tot verminderde groei en zelfs tot verlies van de oogst met 60%. Voor de Chablis kan deze uitbraak een groot probleem vormen voor de beroemde frisse witte wijnen. Wijnboeren moeten hun wijngaarden steeds op andere manieren beschermen, maar strenge regels van de appellaties, samengekomen in het Cahier des Charges, zijn niet zomaar aan te passen.

Languedoc Roussillon

In de regio Languedoc-Roussillon is de oogst bijna voltooid en wordt voorspeld dat deze met 13% op jaarbasis zal dalen als gevolg van droogte in sommige gebieden en meeldauw in andere. De oogst startte 8 dagen later dan in recente jaargangen. Dat heeft alles te maken met de rijpheid van de druiven.

Bedenk dat dit de regio van de massaproductie is voor Frankrijk. En ondanks de lagere opbrengst, verwacht men dat het aromatisch profiel interessant zal zijn. Maar het gevaar schuilt in de zuurgraad. Die moet goed in de gaten worden gehouden.

Côtes du Rhône

De Côtes du Rhône lijkt meer begenadigd te zijn. De regio bekend van haar fruitige en kruidige wijnen, had het minst te lijden onder het grillige weer. Het is een prima wijnjaar dankzij volledig gerijpte druiven met dikke schillen waar veel kleur uit te halen is.

Provence

Voor rosé liefhebbers, opgelet. Reeds op 21 augustus is men begonnen met de oogst in deze regio zeer bekend voor haar rosés. Dankzij de lenteregens, is de Provence de hittegolf goed doorgekomen. Echter de opbrengst is een beetje gemengd doordat late hagel en vorst verschillende percelen heeft verwoest.

Coulure

Dit is een verschijnsel dat zich tijdens de bloei van de wijnrank voordoet. Door hevige regen kan een grote hoeveelheid stuifmeel van de bloesem aflopen. Doordat achteraf slechts weinig stuifmeel overblijft worden dus minder bloesems bevrucht dan tijdens droge seizoenen, waardoor dus ook minder druiven aan de rank groeien. De plant zal dan alle extracten uit de bodem concentreren in deze vruchten. Hierdoor verkrijgt men wijn van hoge kwaliteit, maar vaak met een premium prijs.

Millerandage

Dit is een potentieel wijnbouwgevaar waarbij druiventrossen bessen bevatten die sterk verschillen in grootte. Hierdoor loopt de wijnmaker het risico dat er verschillen in rijpheid tussen de druiven plaatsvindt. De meest voorkomende oorzaak is koud, regenachtig of anderszins slecht weer tijdens de bloeifase van de wijnstokken. Maar ook andere factoren, zoals een tekort aan voedingsstoffen (vooral boor) of virale infecties, kunnen een rol spelen.

Millerandage is niet altijd slecht. Het is afhankelijk van het druivenras  of de wijnkwaliteit beïnvloedt wordt. Bij Sangiovese, Zinfandel en Gewürztraminer kan millerandage groene aroma’s opleveren doordat er onrijpe druiven in de tros zitten. Deze rassen zijn namelijk erg gevoelig voor ongelijke rijping van een druiventros. Voor andere variëteiten, zoals Pinot Noir of de Mendoza-kloon van Chardonnay, zou de wijnkwaliteit kunnen verbeteren vanwege de kleinere totale besgrootte en de hogere schil-sapverhouding.

Uitdagend Champagne oogst 2024

Met alle weer extremen, kan je op z’n minst zeggen dat de oogst in 2024 in de Champagne uitdagend is geweest.

In de afgelopen jaren was de oogst in de Champagne vaak overvloedig. Dat is iets wat je van het jaar 2024 niet kan zeggen, dankzij het grillige weerbeeld en omstandigheden die uitdagend genoemd kunnen worden. Dankzij de aanhoudende regen en late vorst resulteerde dit ook nog in schimmeldruk. Dit op zijn beurt heeft geleid tot een ongelooflijk kleine en ongelijke oogst in het gebied.

Uitdagend weer

Champagne regio uitdagend oogst 2024

Vanaf oktober 2023 begon de regen en leek de zondvloed niet op te houden. Vooral de departementen Aube en Aisne die zeer belangrijk zijn voor de appellatie, waren zwaar getroffen. De Aube ligt in het zuidelijke deel van de Champagne. Hier was het jaarlijkse regen gemiddelde al bereikt voordat de bloei periode begon. Om vervolgens in de periode na de bloei eenzelfde hoeveelheid regen te ontvangen. In de laatste 10 dagen voor de oogst viel er maar liefst 100mm water, waardoor het gewicht van de druiventrossen in sommige gebieden toenamen.

Daarnaast kwam er op 22 april nog de “zwarte vorst” langs in de Aube. Dit verwoestte vooral de wijngaarden in de subregio’s Bar-sur-Aube en Bar-sur-Seine. Tot wel 80% van de wijngaarden! De noordelijker gelegen wijngaarden waren minder getroffen. Maar ook daar 2 tot 3 trossen minder aan de ranken.

Dit vochtige weer creëerde de perfecte omstandigheden voor de meeldauw. Daar bovenop kwamen ook nog de nodige hagelbuien in de Marne vallei, waarbij een groot deel van de Pinot Meunier getroffen werden. En om het compleet te maken, kwam eind augustus een korte heftige hittegolf, die de druiven deed verbranden.

Verder in het Sézainnais gebied, net boven Troyes, brak ook nog de grijs-rot uit dankzij de overvloedige regenval. Terwijl deze schimmel in de meeste gebieden in de Champagne onder controle kon worden gehouden. Hierdoor was het nog lastiger voor de Chardonnay druif om tot rijping te komen, iets wat al sowieso uitdagend was.

Al met al een perfecte mix voor een uitdagend probleem voor de 2024 oogst in de Champagne.

Aangepast rijping doelen

Het Comité Interprofessionnel du Vin de Champagne (CIVC) had specifieke rijping doelstellingen voor de oogst van 2024 bepaald op 10.5% potentieel alcohol voor Chardonnay en Pinot Noir en 10% voor Pinot Meunier. Maar vanwege het uitdagende weer waren deze verlaagd naar 9.5% tot 10%.

Daarnaast had het CIVC de opbrengst per hectare al aangepast om de economie te reguleren door rekening te houden met de situatie op de export markten. Voor 2024 was de opbrengst op 10.000kg per hectare vastgesteld, een verlaging ten opzichte van de 11.400kg van 2023. Vanwege de wereldwijde geopolitieke en economische situatie en de ontstane inflatie, leidt Champagne onder overbevoorrading. Door de productie te beperken, creëert het CIVC dus een nieuw evenwicht.

Vanzelfsprekend leidt dit tot bezorgdheid omtrent de algehele kwaliteit van de oogst. Dit zal aanzienlijke gevolgen hebben voor de kwaliteit van de Champagne voor het oogstjaar 2024.

De rol van reservewijn

In de Champagne is het gebruikelijk om niet alle wijn te bottelen. Maar een deel wordt apart gehouden als reservewijn. Zo is de regio in staat om in jaren van lagere opbrengsten de beschikbare wijn aan te vullen uit deze voorraden. Daarnaast garandeert het ook om een consistente smaak kwaliteit te ontwikkelen over de jaren heen.

In 2023 werd de reservewijn door het CIVC vastgesteld op 10.000kg per hectare, maar door de rot die de oogst aantastte, is de kwaliteit van de reservewijn geïmpact.

Vintage 2024

Het lijkt erop dat de Champagne oogst van 2024 het best omschreven kan worden als “klein” en “heterogeen”. Afhankelijk van het gebied, is de opbrengst 200 tot 20.000kg per hectare. Maar zelfs in de gebieden met goede opbrengst, hebben de druiven moeite met hun rijpheid.

De oogst is gekenmerkt door het grillige weer en aanzienlijke verliezen. Dit vooral als gevolg van constante regen, vorst, ziektes en een hittegolf. Dit resulteert in kleine en ongelijke oogst.

Onze champagnes

Onze leverancier van champagne wijnen zit in de Côte de Bar, in het midden van de storm. Maar volgens berichtgeving lijkt de kwaliteit gunstig te ontwikkelen. Ja de oplage zal minder zijn, maar naar verwachting blijft de kwaliteit op peil.

Hoe nu verder?

De klimaatveranderingen zijn duidelijk aanwezig, het weer is grilliger met grotere extremen. De oogst in de Champagne in 2024 was uitdagend te noemen. Nu is de vraag wat ons te wachten staat in komende jaren. We hebben al in 2023 gezien dat de kwaliteit van reservewijn achteruit is gegaan, en met 2024 zal dat niet veel anders zijn.  Daarnaast kan het zijn dat de producenten gedwongen worden hun reserve-wijn te gebruiken. Wat dus toekomstige wijnen in gevaar brengt bij tegenvallende oogst.

Dit zet het hele model in de Champagne mogelijk op z’n kop en na Covid-19 en de inflatiedruk, zullen veel producenten zijn ingeteerd op hun financiële reserves.  De komende jaren kan er veel veranderen, maar dat is op dit moment nog onduidelijk.

Spannend 2024 Margaret River

Margaret River is een gerenommeerde wijnregio in Australië vooral bekend voor haar Cabernet Sauvignon en Chardonnay wijnen. Nu de pluk in mei er op zat, blijkt dat het jaar 2024 een spannend potentieel biedt uit Margaret River. Bedenk dat de groei periode in Australië tegengesteld is aan wat wij hier op het noordelijk halfrond kennen.

Groeiperiode 2024

Jaargang 2024 kenmerkt zich door een lange, warme  en droge periode na behoorlijke regenval in de winter. Hierdoor zette de knopbreuk zich vroeg in. En de veraison zette reeds eind december in. Mede doordat de droogte in januari aanhield, waren trossen kleiner en was er dus een lagere opbrengstverwachting. Van half september 2023 tot begin mei  2024 waren de temperaturen hoger dan normaal, mede dankzij drie hittegolven. De omstandigheden droegen bij aan weinig melding van schimmeldruk. De langdurige droogte droeg bij aan een licht hogere opbrengst en bevorderde een gelijkmatige en vroege rijping. De oogst begon half januari historisch vroeg en was reeds voor Pasen al binnen.

Een ander bijkomend voordeel was dat marri-bloesem overvloedig en langdurig was. Dit staat bekend als het “mastjaar”. Dit betekent dat er weinig oogstverlies is dankzij de inheems zilveroogvogels.

Druivenrassen belicht

Precieze oogsttiming was cruciaal in dit hete, snel rijpende seizoen, omdat de optimale rijpheid snel kwam en ging. Witte wijnen werden over het algemeen in twee weken geplukt in plaats van de gebruikelijke vier weken. Rode variëteiten vereisten zorgvuldige overweging om fysiologische rijpheid met levendige fruitexpressie te garanderen.

De Chardonnay werd vroeg geplukt (reeds midden januari) om haar zuurgraad en frisheid te behouden. Dat was vier weken eerder dan normaal. Het seizoen leverde een stevige Chardonnay op met veel vruchtgewicht en dus hogere opbrengsten.

Ook Chenin Blanc profiteerde van de langdurige warmte, wat resulteerde in een goede rijpheid, prettig fruit en een zeer goede zuurgraad.

Met de hittegolven heeft Sauvignon Blanc en Shiraz toch wel wat te lijden gehad. Wijnhuizen hebben echt druiven moeten selecteren om hun frisheid te behouden.

In maart werd het weer milder en zachter, vooral Cabernet Sauvignon profiteerde hier goed van. Doordat de druiven langer konden blijven hangen was een optimale tannineontwikkeling mogelijk. Maar het was ook een druivenras met enorme uitdagingen. Nauwkeurigheid in de wijngaard en wijnmakerij waren een noodzaak om goede resultaten te behalen.

Eigenlijk wordt 2024 gezien als één van de beste jaren ooit voor Margaret River waarbij een groot potentieel is met wijnen die spannend en goed gebalanceerd zijn.

Conclusie Margaret River 2024

De focus heeft gelegen om de frisheid te behouden en te zorgen dat door het warme weer het fruit niet omsloeg in teveel warmte of zondoorstoven smaken. Het tijdsbestek om te plukken is dus ook verkort. Tevens speelde selectie tijdens het plukken een rol. Door de warmte is er een hoger risico op ingedroogde druiven. Deze hebben een hoger suikergehalte en verhogen dus het alcohol percentage.  

Dankzij de combinatie van de volledige rijpheid van de druiven en de lagere opbrengst, leidt dit tot hogere concentratie van aroma’s en smaken. Daarom zal naar verwachting de witte wijnen aromatisch zijn terwijl de rode wijnen diep gekleurd en expressief zullen zijn.

Véraison is het groeistadium waarin de druiven rijpen en beginnen te verkleuren. Blauwe druiven krijgen in deze periode hun blauwe schil, terwijl de schil van witte druiven doorzichtig wordt. Tijdens de véraison begint het suikergehalte te stijgen en de hoeveelheid zuren te dalen.

Verrassend vorst schade

Daar waar normaal de knoppen begin april verschijnen aan de druivenranken, zien de producenten dit jaar het uitlopen reeds midden maart plaats vinden. Dit is extreem vroeg en is volledig te danken aan de zachte winter. De vuistregel is dat Koning Winter na de IJsheiligen (half mei) echt vertrokken is en dat voor die tijd vorst mogelijk is. Maar met temperaturen ver boven de 20C midden april, hield niemand hier nog rekening mee. Maar toen kwam geheel verrassend een vorst periode aan midden april met als gevolg schade aan de ontluikende druivenranken.

Normaal beschermen druivenranken zichzelf tegen vorst door in een “slaap” te gaan. En resistentie van -10 tot -20 is geen uitzondering. Echter dit geldt wanneer de plant nog niet aan het uitlopen is. Nu werden producenten geconfronteerd met milde vorst terwijl de ranken waren uitgelopen. Normaal zijn de planten nog wel bestand tegen ongeveer -1.1C vorst, maar meer ook niet dan ontstaat schade. En in de nacht van 22 op 23 april was er toch een paar graadjes meer vorst in diverse gebieden en in combinatie met hoge luchtvochtigheid kan schade toenemen.

Beschermingsmethoden

Een effectieve en veel toegepaste methode is het besproeien van de wijnstokken. Hierdoor bevriest het water rondom de scheut en knop waardoor deze behouden blijven.

Verrassend vorst schade beperken

Een andere methode is om vuurkorven in de wijngaard te plaatsen. Door de warmte ontstaat er luchtcirculatie waardoor temperatuur ongeveer 2 graden kan stijgen en vorst minder vat krijgt op de scheuten. Zo ook natuurlijk het gebruik van windturbines om op deze wijze de luchtcirculatie op gang te brengen.

Zwaar huisgehouden in Centraal Europa

In centraal Europa zakten de temperaturen tussen 22 en 24 april fors onder het vriespunt. In de Ruwer, een subappellatie van Mosel, heeft de vorst maar liefst 10 uur aaneengesloten aangehouden. Dat is enorm lang voor de tijd van het jaar.

Delen van Nahe en Saksen rapporteren een 100% verlies, terwijl bijvoorbeeld Rheinhessen nauwelijks schade ondervonden.

Ook berichten uit Oostenrijk en Zwitserland komen gelijksoortige berichten.

Divers Frankrijk

Zo is in de Champagne de schade nog niet vast te stellen, maar het CIVC schat de schade op zo’n 25%. Zo is in de Côte de Bar maar liefst 8.000ha beschadigd met verbrande bladeren door de vorst. Maar dit verschilt van perceel tot perceel en is afhankelijk van de toegepaste beschermingsmiddelen.

Op zondagavond kwam er hagel gevolgd door vorst van -0.8C. Door de heldere dag op maandag, ontdooide de knoppen te snel, wat de schade vergrootte. Waarna nog een vorst nacht volgde, maar door het drogere weer bracht deze verrassend genoeg minder schade.

De Marne lijkt minder schade te hebben ondervonden. Terwijl in Montagne de Reims temperaturen tot -4C daalde!

Ook Bordeaux heeft veel te lijden gehad. De rechteroever met Pomerol en Saint-Emilion is zeer hard getroffen. Alleen de plateaus en de hoogste punten van de wijngaarden bleven gespaard. Wijngaarden in de vlakten en aan de voet van wijngaarden boekten de grootste verliezen.

Ook op de linkeroever is er schade, maar hier lijkt het vooralsnog minder te zijn. Zo is in  Saint-Julien de schade echter slechts 10 tot 15 procent. Experts zeggen dat de dramatische koudegolf de ergste is sinds 1991.

Ook de Bourgogne, met name de Côte d’Or, en Chablis zijn getroffen, maar het is onduidelijk wat de schade is op het moment.

Ravage in Limburg

Helaas is het verhaal in Nederland en België minder rooskleurig. De vorst heeft in Limburg zwaar huisgehouden en zeker 80% van de scheuten is vernietigd. In de rest van Nederland lijkt het mee te vallen.

Nu was ik onlangs in zuid Limburg en heb daar een aantal producenten gesproken. Ze komen allemaal met hetzelfde verhaal. Ze verwachten grote verliezen en schrijven 2024 nu al af.

Is dit een drama?

De vraag is of dit allemaal echt een drama is. Vaak schieten druivenranken een 2e keer uit. Dus er is nog hoop dat, indien de stam zelf niet beschadigd is, 2024 alsnog een mooi jaar mag worden. Dus we kunnen nu nog geen conclusies trekken, maar het is afwachten.