Categorie: Land van herkomst

Geplaatst op

De twee verrassende werelden van Bordeaux

Van de linkeroever in de Bordeaux schuiven we langzaam naar het oosten. Hier komen we Entre-Deux-Mèrs tegen. Ook hebben we vorige week niet stil gestaan bij de dessertwijnen van de linkeroever, omdat deze een speciale plaats innemen. Dit spiegelt de twee verrassende werelden van de Bordeaux.

Mooie langlevende dessertwijnen

Eén van ’s werelds mooiste dessertwijnen komt uit de Bordeaux, Château d’Yquem. Maar wie geen €200+ kwijt wilt zijn voor een flesje dessertwijn van 375ml, zijn er zeker alternatieven.

Maar hoe komen deze wijnen in het flesje? De wijn is gemaakt van druiven die geinfecteerd zijn met de schimmel Botrytis Cinerea. Doordat deze schimmel kleine gaatjes perforeert in de druivenschil, verdampt het vocht uit de druif. Hierdoor krijg je een druif die nog geconcentreerder is dan anders. Echter tevens gaat de opbrengst fors naar beneden, er is immers minder druivensap! Dit in combinatie met de handmatige pluk, waarbij plukkers meerdere malen door de wijngaard moeten gaan, drijven de prijzen aanzienlijk omhoog.

Pessac Léognan en Graves zijn vorige week reeds aanbod gekomen. Hier komen hele mooie droge witte en rode wijnen vandaan. Maar terug naar de dessertwijnen. Wie aan Franse dessertwijn denkt, komt vaak uit bij Sauternes. Echter, ook voor een goede Sauternes leg je al snel tientallen euro’s neer. Maar er zijn ook nog andere mooie gebieden. Dat hebben we gezien in het artikel over de Loire. Maar ook in de Bordeaux heb je subregio’s die verrassende verschillende werelden laat zien.

Sauternes en Barsac

Maar natuurlijk eerst de meest belangrijke appellatie, Sauternes. Grofweg gelegen tussen Barsac in het noorden en Sauternes in het zuiden, langs de rivier de Ciron, strekt zich de appellatie Sauternes AOC en Barsac AOC zich uit. Overigens mogen wijnen uit Barsac ook onder de naam Sauternes AOC op de markt gebracht worden.

Sauternes

Sauternes is gekenmerkt door een bodem van krijt, kalksteen, zand, klei en grind op een alluviale ondergrond. Er zijn zacht glooiende heuvels. Door de ligging langs de Ciron die uitmondt in de Gironde ontstaat een microklimaat dat ideaal is voor Botryttis Cinerea geïnfecteerde druiven. Een unieke condensatie draagt bij aan mistvorming in de herfstochtenden waarna mooie zonnige middagen volgen. Hier gedijt de schimmel het best. De oogst kan wel 3 maanden duren, waarbij alleen die druiven worden geplukt die goed aangetast zijn door de schimmel. Vervolgens vindt er wel 3 tot 5 sorteer rondes plaats. Men perst de druif langzaam en voorzichtig. Waarna de wijn gefermenteerd wordt in RVS tanks. Hout is zelden gebruikt omdat men de nadruk wilt leggen op het fruitige karakter.

Jonge Sauternes is bijzonder fruitig – citrus, wilde perzik en accacia bloessem. Wanneer je de wijn weglegt zal je merken dat de kleur naar amber gaat en het pallet aanzienlijk complexer wordt – gekonfijt en gedroogd fruit. Voor goede Sauternes, is er een eis van minimaal 13% alcohol en de wijn dient duidelijk zoet te moeten zijn. Echter is er geen regulering omtrent restsuikers (zoals bij de Duitse dessertwijnen en indirect ook bij Hongaarse Tokaji. Sauternes relatief makkelijk herkennen aan hun nootachtige ondertoon. Dit is een typerend karakteristiek van de Sémillon druif die overwegend aanwezig is met de blend van Sauvignon Blanc, Gris en/of Muscadelle. Wanneer je een fles hebt van een goed huis, uit een goed jaar en bewaard onder de juiste condities, kan de wijn wel meer dan 100 jaar oud worden!

Barsac

Overigens het grote verschil tussen Barsac en Sauternes is dat wijnen uit Barsac over het algemeen lichter en verfrissender zijn dan de romigere en ronde wijnen uit Sauternes. Dit komt door de ziltige aluviale ondergrond die specifiek is voor Barsac.

Sauternes Carmes de Rieussec

Carmes de Rieussec – Sauternes 2014

Deze wijn uit het fantastische jaar 2014 gedronken. Strogeel van kleur. Bijzonder fruitig gedragen door de hoge zuurgraad. Citrus, abrikoos, accacia bloessem. Maar ook rozijntjes, geconfijte sinaasappel, honing, vijgen en kaneel en natuurlijk hazelnoot. In de afdronk een verfrissend grapefruit-bittertje na. De wijn is vol en zoet maar door de aanhoudende frisheid is dat niet vervelend. Kortom, alles wat een Sauternes behoort te zijn!

Graves Supérieures en Cérons

De andere twee overgebleven gebieden zijn Graves Supérieures en Cérons. Wijnen gelabeld Graves Supérieures kunnen geproduceerd worden van druiven die uit het hele gebied komen. De mini-appellatie Cérons kan alleen zijn toegewezen aan wijnen gemaakt van druiven uit de dorpen Cérons, Podensac and Illats. Château de Cérons bijvoorbeeld heeft nog maar 5ha gereserveerd voor haar dessertwijn. De kwaliteit is fantastisch (en prijzen zijn bijzonder betaalbaar), maar deze appellatie is helaas tanende. Deze wijnen zijn overigens niet zo lang houdbaar als Sauternes; max ongeveer 5 jaar.

De Graves Supérieures daarentegen is een lichtzoete wijn gemaakt door het voortijdig stoppen van de vergisting zodat er restsuikers achterblijven in de wijn of door het gebruik van overrijpe druiven. Dat is ook de reden dat deze wijn aanzienlijk beter betaalbaar is. Ook deze wijn is beperkt houdbaar.

Entre-Deux-Mèrs

Entre-Deux-Mèrs Twee werelden van Bordeaux

Dan steken we de Garonne over en komen terecht in het gebied tussen de Garonne en de Dordogne; het Entre-Deux-Mèrs. Hier vind je rode wijn met als label Bordeaux AOC of Bordeaux Supérieur AOC, of witte wijn welke ook haar eigen gemeente appellatie mag dragen.

Tevens vind je zoete wijnen uit de gemeenten Cadillac, Loupiac of Sante-Croix-du-Mont. Primair zijn de witte wijnen gemaakt van Sémillon, geblend met Sauvignon Blanc en Muscadelle. Met haar 6.000ha is dit tevens één van de grootste wijngebieden van de Bordeaux en goed voor bijna de helft van de Bordeaux wijn. Hoewel de meeste wijn uit de regio rood is, is de appellatie Entre-Deux-Mèrs AOC alleen voor witte wijn! De regio is significant anders dan Bordeaux aangezien er een ruime variëteit aan ondergrond is.

Entre-Deux-Mèrs stond bekend voor haar half-zoete witte wijnen tot de jaren 50 van de vorige eeuw.  Deze behoorden tot de slechtste Bordeaux wijnen. Hierdoor leek een lokale economische ramp te gaan ontstaan, totdat de wijnboeren omschakelden naar het aanplanten van rode druiven. Deze wijn is nog steeds volop verkrijgbaar als Bordeaux AOC of Bordeaux Supérieur AOC. Enkele decennia later zijn er een aantal voortrekkers geweest om droge witte wijnen te herintroduceren met moderne vinificatietechnieken. Hierdoor werd de wijn fris en fruitig. De toegestane druiven zijn vanzelfsprekend Sémillon, Sauvignon Blanc en Muscadelle (gezamenlijk minimaal 70%). Maar daarnaast ook Merlot Blanc, Colombard, Mauzac en Ugni Blanc.

Marjosse

Chateau Marjasse, Entre-Deux-Mèrs 2019

Dit landgoed is in eigendom van M. Lurton die ook werkzaam is geweest als manager bij Chateau Chéval Blanc (een 1er Cru wijngaard) en Chateau d’Yquem. Toch niet de minste referenties!

De wijn is een blend van 44% Sauvignon Blanc, 20% Sauvignon Gris, 32% Sémillon en 4% Muscadelle. De druiven apart geplukt (in de koele ochtend) en hebben hin eigen vinificatie.  Dit geeft een bleekgouden wijn met een intense neus van wilde perzik, steenfruit en vlierbloesem. Het volle mondgevoel is gedragen door een stevig alcohol percentage en licht hogere zuren. De lengte is wat aan de korte kant, maar desalniettemin bijzonder aangenaam. Kortom, een heerlijke wijn voor een zonnige aangename dag!

Tevens zijn er een aantal kleinere appellaties;

Haut-Benauge

In het zuiden ligt Haut Benauge. Deze relatief onbekende regio is onder te verdelen in 2 sub regio’s; Bordeaux Haute Benauge en Entre-Deaux-Mèrs-Haute-Benauge. Rode wijn voort hier de boventoon (ongeveer 80% rood of rosé). En komt onder de generieke AOC Bordeaux op de markt. Het terroir varieert van krijtsteen, gravel, zand en klei gronden.

De droge wijn dient jong gedronken te worden en gaat prima samen met oesters, vis of geitenkaas.

Bordeaux Haute Benauge

De droge witte wijn is gemaakt van Sémillon, Sauvignon Blanc en Muscadelle, welke op een kalkrijke bodem staan. Mede door de vergisting op lage temperatuur, geeft dit levendige frisse wijnen met toetsen van citrusfruit, gele bloemen en exotische vruchten.

Ook vind je hier mooie halfzoete wijn (moulleux) van dezelfde druiven. Hiervoor staan de stokken eerder aangeplant op klei-kalkstenen bodems. Dit brengt elegante wijnen voort met een lange geurige afdronk, vol citrus en exotisch fruit.

Entre-Deux-Mèrs-Haute-Benauge

Deze appellatie omvat uitsluitend droge witte wijnen. Je zal daarom ook zien dat de droge wijnen eerder deze appellatie op het etiket voeren. De wijnen worden vaak gezien als een iets betere kwaliteit dan de Entre-Deux-Mèrs AOC. Tevens kan je mousserende wijn vinden uit deze regio!

Loupiac

Is een sub regio dat in 1936 is gecreëerd, gelegen ten oosten van de Gironde en ten zuidwesten van Cadillac. Ongeveer 70 huizen produceren dessert wijn. Je ziet de wijngaarden van Barsac aan de andere kant van de rivier liggen. Het terroir en sub klimaat is ongeveer hetzelfde als in Barsac.

De wijnstokken zijn overwegend ouder waardoor ze nog geconcentreerdere wijnen opleveren. De prijzen zijn hier wat vriendelijker dan aan de overkant van de Gironde, onder de 20 euro kan je hier al goede wijn vinden!

Cadillac

Is een kleine appellatie gelegen naast Loupiac. Terwijl de bodem (grind, kalksteen en klei) een andere samenstelling kent dan de overbuur, profiteert ze van dezelfde ochtend mist. Vandaar dat ook hier mooie zoete wijnen te vinden zijn onder de naam Cadillac AOC. De wijnen hebben een neus van acacia, honing, vanille, citrus en abrikoos. Jonge wijnen hebben een lekkere pit maar naar gelang ze ouderen krijgen ze meer room en zijn ze ronder van smaak.

Côtes de Bordeaux

In 2009 opgezet door vier subregio’s samen te voegen; Premièr Côte de Blaye, Côtes de Castillon, Côtes de Francs en de rode wijn van Côtes de Cadillac. In 2016 is Sante Foy Bordeaux toegevoegd. Deze samenvoeging is commercieel gedreven om meer eenheid te creëren en de appellatie structuur te vereenvoudigen. Hierbij liggen eigenlijk alleen Cadillac en Sante Foy in Entre-Deux-Mèrs. Hier komen rode wijnen vergelijkbaar met Bordeaux, witte wijnen, rosé en dessertwijnen vandaan.

Premièrs Côtes de Bordeaux

Is nu alleen nog maar een appellatie voor witte wijn. Deze zijn overwegend fruitig en bloemig met tonen van citrusfruit, gekonfijt fruit en kweepeer. De klei en kalksteenrijke bodem geeft de wijn haar frisse zuren.

Cadillac Cotes de Bordeaux

Tot 1973 viel dit onder Premières Cotes de Bordeaux om vervolgens in 2009 op te gaan in Côtes de Bordeaux AOC. Hier vind je alleen rode wijn in Bordeaux stijl tegen een betere prijs-kwaliteit verhouding. Het terroir bestaat uit krijtsteen en gravel op mooie hellingen. De wijngaarden op het plateau heeft een kleibodem, terwijl onderaan de helling vooral zandgronden liggen. Dit verklaart meteen de uiteenlopende wijnen. Merlot is hier de dominante druif gevolgd door Cabernet Sauvignon en Franc en Malbec. De wijnen zijn elegant en vlezig met een neus van rood fruit en specerijen. Het zijn soepele wijnen met een rond mondgevoel. Bijzonder aangenaam en zeker een aanrader!

Sainte Foy Bordeaux Côtes de Bordeaux

Tenslotte Sainte Foy Bordeaux. Deze is sinds 2016 toegetreden tot de Côtes de Bordeaux. De regio ligt aan de oostelijke grens van de Bordeaux, dicht tegen Bergerac aan. Hoewel Sainte Foy bekend is om haar witte Bordeaux, is men sinds 1990 begonnen met rode wijn productie. Tevens is Sainte Foy de “speeltuin” van de Bordeaux, waar men een wijde range van druiven toestaat die op zijn minst zeer bijzonder te noemen zijn voor de regio! Natuurlijk het bekende drietal staat hier, maar ook Colombard, Mauzac, Merlot Blanc en Ugni Blanc.

De droge witte wijn is zijdezacht en mineralig met aroma’s van perzik en vanille. Een aanrader, zeker om jong te drinken.

De zoete wijn, ofwel Sainte Foy Liquoreux, is gemaakt van druiven geïnfecteerd met Botrytis Cinerea. Deze is rond, romig, maar toch ook fris en fruitig met een lange aromatische afdronk. Je ontdekt tonen van witte bloemen, honing, brood en subtiele hint van muskus.

De rode wijn is stevig (bijna boers te noemen), complex met diepe structuur. Duidelijk rood fruit zoals kers is aanwezig, maar ook leer en hout zijn goed te onderscheiden.

Cotes de Bordeaux St. Macaire

Net ten oosten van de Premièrs Côtes de Bordeaux vind je St Macaire. De naam is afgeleid van een druivenvariëteit met een heel donkere schil. Helaas vind je deze druivenvariëteit nagenoeg niet meer en dat terwijl deze oorspronkelijk hier vandaan komt! De druif heeft inmiddels een weg gevonden naar Californië en NewSouthWales, maar is nog steeds een zeldzaamheid.

Vandaag de dag vind je hier vooral Sauvignon Blanc, Sémillon en Muscadelle, vooral voor de zoete witte wijn. Toch vind je ook beperkt droge witte wijn. Het terroir is vooral een mix van zand met kalksteen (vooral droge wijn) of klei met kalksteen (voor zowel zoete als droge wijn). Het brengt fruitige volle wijn voort.

De zoete wijn is gemaakt van Sémillon en Muscadelle en mondt uit in wijn met een neus van muskus, geroosterde amandelen, groene appel en vanille. Terwijl het pallet eerder tonen van honing en gekonfijt fruit geven.

De droge wijn is een blend van Sauvignon Blanc en Sémillon. Dit geeft sterk aromatische wijnen met de frisheid van ceder en zoetheid van gedroogde abrikoos en marsepijn.

Graves de Vayres

Dit is een klein sub gebied in het grotere Entre-Deux-Mèrs en beslaat twee gemeenten; Vayres en Arveyres.Hoewel de naam het zou doen vermoeden, is er geen relatie met de Graves. Dit is een referentie aan de grindachtige bodem. Hier vind je zoete, droge witte wijnen en rode wijnen (vooral Merlot). Ook Merlot Blanc is hier toegestaan. Deze relatief neutrale druif is gelimiteerd tot maximaal 30% in de blend en is bedoeld om de blend te ondersteunen.

Op de lichte grindbodem staan de Muscadelle, Sauvignon Blanc en Sémillon aangeplant voor de droge witte wijn. Deze hebben aroma’s van hazelnoot, citrus en wit fruit en met een elegante soepel geurig mondgevoel. Drink deze wijn jong.

In de zoete wijn kom je het bekende drietal druiven weer tegen. Deze staan vooral aangeplant op de grindrijke bodems van de wijngaarden. Het levert soepel volle wijnen waarin je abrikoos, acacia en exotisch fruit in herkent.

De rode wijn tenslotte is een op Merlot-gebaseerde wijn, waarbij Cabernet Sauvignon de tannine voorziet en de Sauvignon Franc de body. Het zijn zachte fluweelachtige wijnen met milde tannine structuur en duidelijk herkenbaar framboos en kersen tonen. Deze doen zeker niet onder voor de wijnen van de rechteroever, echter de prijzen zijn een stuk vriendelijker.

Sainte Croix du Mont

In Cadillac en ten zuiden van Loupiac ligt Sainte Croix du Mont. Aan de overkant van de rivier ligt dus Sauternes. Het terroir onderscheidt zich duidelijk van de andere gebieden door de grote hoeveelheid oesterschelpen en fossielen in de bodem. Deze zijn vermengd met klei, kalksteen en grind. Hier zijn alleen zoete witte wijnen toegestaan, die optimaal profiteren van het microklimaat dat hier is ontstaan. Dit levert krachtige levendige en complexe dessertwijnen met een lange afdronk. Naast het bekende abrikoos en perzik, ontdek je ook aroma’s van druiven, vijg, acacia en kamperfoelie in de wijn! Zeker de moeite waard om te ontdekken.

Afsluiting van de twee verrassende werelden van de Bordeaux

Natuurlijk zegt iedereen rode wijn, wanneer naar Bordeaux wordt gevraagd. Tenslotte is 90% van de wijn rood! Maar nu heb je ook gezien dat er veel meer is, zowel droog wit als weelderige zoete wijn. Maar ook dat prijstechnisch er nogal wat verschillen zijn. Ja de top producenten hebben hun naam hoog te houden, zowel in kwaliteit als in prijs. Duik eens wat dieper in Bordeaux en ga op zoek naar de pareltjes. Verder is het duidelijk dat Entre-Deux-Mèrs een overgangsgebied is, het heeft veel weg van de linkeroever, de fameuze Médoc. Maar neigt ook al duidelijk naar de stijl op de rechteroever met haar Pomerol. Daar gaan we volgende week verder in duiken.

Geplaatst op

De majestueuze wijnen op de linkeroever van de Bordeaux

Vorige week hebben we uitgebreid gekeken naar de totstandkoming van de Bordeaux als wijnstreek. Hieruit bleek ook dat de Nederlanders een belangrijke rol hebben gespeeld met het droogleggen en ontginnen wat de hedendaagse Médoc is. Deze week gaan we daarom dieper in op het terroir en het wijn maken de deze majestueuze wijnen op de linkeroever van de Bordeaux.

De regio onderverdeelt

Majesteuze wijnen Linkeroever Bordeaux

Bordeaux kent 125.000ha aan wijngaarden en 47 appellaties! Naast de vijf generieke appellaties; Bordeaux AC, Bordeaux Supérieur AC (beiden in rood en wit), Bordeaux Rosé AC en Bordeaux Clairet AC, zijn er nog een indrukwekkende 55 specifieke appellaties. Hiervan liggen er 16 op de linkeroever en 11 in Entre-Deux-Mèrs. De resterende 20 liggen op de rechteroever.

Grofweg kan je de linkeroever opdelen in drie sub regio’s; Médoc (westelijk van de monding van de Gironde), Graves (zuidelijk van Médoc) en Entre-Deux-Mèrs (oostelijk van de Graves). Daar waar Médoc zich concentreert op rode wijn, heeft de Graves zowel rood als wit (waaronder dessertwijnen) en richt Entre-Deux-Mèrs zich vooral op wit. Deze laatste zullen we in het volgende artikel verder uitdiepen.

Druivensoorten

In de gebieden op de linkeroever is de Cabernet Sauvignon de dominante druif en spelen Merlot, Petit Verdot en Cabernet Franc een ondersteunende rol. Hierdoor ervaar je dat de wijnen robuuster en krachtiger zijn met een hoger tannine gehalte. Het terroir is overwegend vlak, beetje glooiend, bezaait met grind terwijl de ondergrond van kalksteen is. Hier voelt de Cabernet Sauvignon zich het best; de diepe grindbodem en glooiende helling zorgen voor een goede afwatering. Daardoor moeten de wijnstokken dieper in de grond nestelen. Het is deze combinatie die heeft bijgedragen aan de wereldfaam van de Bordeaux wijnen.

De landgoederen zijn wijds opgezet en 100ha wijngaard is dan ook geen uitzondering. Zoals vermeldt domineert rood in de Médoc, echter er zijn enkele chateau die ook witte wijn produceren. Een voorbeeld is Pavillon Blanc de Chateau Margaux. Echter de beste witte wijnen zijn afkomstig uit Pessac Léognan AC.

Verwarring omtrent de Cru classificatie

Overigens verwar de appellatie niet met de Cru classificatie. Er zijn zes Cru classificaties; Premier, Deuxièmes, Troisième,  Quatrièmes en Cinquièmes en tenslotte Cru Bourgeois. De eerste vijf (de Cru Classé) dateren uit 1855, de Bourgeois is in 1932 in het leven geroepen. Alleen landgoederen uit de Médoc en haar sub-appellaties mogen deze classificatie voeren. De term Bourgeois stamt uit de middeleeuwen toen de burgers van Bordeaux (Bourg genaamd) de beste percelen van de streek opkochten. Deze classificatie is niet zonder slag of stoot gegaan en erg aan verandering onderhevig. In 2020 heeft de laatste wijziging plaats gevonden en zijn 179 Crus Bourgeois, 56 Crus Bourgeois Supérieurs en 14 Crus Bourgeois Exceptionelles uitgeroepen. Elke 5 jaar worden de wijnen opnieuw beoordeeld door een blindproeverij. En voor de twee hogere classificaties neemt men ook in acht het wijngaardbeheer en marketing activiteiten. Gelukkig nemen milieu aspecten ook een meer prominente rol in.

Klimaat

Bordeaux geniet van een uniek klimaat. Gelegen op precies het midden tussen de evenaar en de Noordpool, kent het een maritiem klimaat met gemiddelde jaar temperaturen rond 13 graden Celcius. Natuurlijk tikt het de 40 graden aan in de zomer, echter de nacht temperaturen blijven koel en deze zijn van belang voor de rijping. Dit voegt de zuurgraad toe aan de druiven zodat de wijn fris blijft met elegante textuur.

En het is juist deze combinatie (met neerslag en zonuren) die de regio uniek maakt en daardoor de wijn zo gewild.

Wijngaard management

Zoals aangegeven bestaat de bodem opbouw uit kalksteen en kiezels. Deze schrale grond zorgt ervoor dat de wijnstokken hun wortels diep moeten vestigen om de juiste voeding te krijgen. Door de kiezelbodem watert de wijngaard goed af. Zodat op het juiste moment de wijnstokken waterstress krijgen. Wanneer dit niet het geval is, zal de plant blijven groeien in plaats van de voedingsstoffen naar de druiven brengen. En krijg je dus waterige druiven die niet goed rijpen. De gelijkmatige temperaturen en zonlicht dragen bij aan een mooie gelijkmatige rijping. Door de waterstress in het rijpingsseizoen, vermindert de opbrengsten van de druiven waardoor de overgebleven druiven kleiner en meer geconcentreerd zijn. En juist dát is de bedoeling. In de wijngaard kan men dit managen door de juiste wijnvariëteit te kiezen, het “groen oogsten”1, snoeien en het uitdunnen van de trossen.

Daarnaast helpen de kiezels de rijping van de druiven. Het absorbeert de warmte en geeft deze af wat ten goede aan het rijping proces is. Daarnaast houdt de bodem water vast zodat in het droge seizoen voldoende water voorradig is en dit draagt bij aan de kenmerkende minerale karakteristiek in de wijn.

In de Médoc kan je verschillende soorten kiezelbodems vinden, wat tevens de verschillen in de appellaties deels verklaart. Deze kiezels zijn afkomstig uit enerzijds de Pyreneeën en het vulkanisch gesteente van het Central Massif. Het is belangrijk te realiseren dat de kwaliteit van de bodem ernstig verschilt, niet alleen per landgoed, maar ook binnen een landgoed.

Appellaties uitgelicht

Médoc

Médoc is zowel de plaatsnaam als de naam van een grotere appellatie. De andere appellaties hieronder zijn gelegen binnen de grenzen van de Médoc AC. Tevens vind je hier meer Merlot dan Cabernet Sauvignon aangeplant staan. De bodem is hier meer zanderig waardoor de Merlot hier beter tot haar recht komt. De wijnen zijn toegankelijker en minder complex dan in de andere regio’s. Maar dit wilt niet zeggen dat je geen goede wijnen hier kan vinden!

Haut Médoc

De Haut Médoc is de appellatie met de grootste oppervlakte aan wijngaarden en een indrukwekkende 400 landgoederen. Hier mag alleen rode wijn geproduceerd worden onder het label Haut Médoc AC. Witte wijn kent het generieke Bordeaux Blanc AC label. Door de grootte heb je dus ook geen specifieke stijl wijn, ze lopen uiteen van elegante florale wijnen tot de bekende zware Bordeaux wijnen.

St Estèphe

Het noordelijk gelegen St Estèphe heeft een bodem van kiezelstenen, maar veel meer vermengt met klei en zanddelen. De wijngaarden liggen geconcentreerd rond de plaats St Estèphe. Het brengt uitzonderlijke wijnen voort. Hoewel maar weinig wijnen uit 1855 classificatie, is dit ruimschoots gecompenseerd door Crus Bourgeois die tippen aan de 5e Cru.

Het terroir is veelzijdig met steen, klei, kalksteen, en gravel. Maar het is vooral de klei dat St Estèphe uniek maakt. Dit vind je niet in de andere Médoc appellaties. Hierdoor produceert St Estèphe fantastische wijnen in hete droge zomers, omdat de klei ondergrond het water goed vasthoudt en afgeeft aan de druiven.

Door de grootte van de appellatie is er niet één wijnstijl. Wanneer de wijn heeft gerijpt, levert ze rijke geconcentreerde complexe wijnen met aroma’s van zwart fruit, tabak en stenige mineralen.

Pauillac

Dit is misschien wel de meest befaamde appellatie omdat 3 van de 5 Premier Crus hier liggen. Pauillac kent geen uitbreidingsmogelijkheden meer. Maar de Crus Classés breiden nog wel uit. Wat betekent dat het aantal Cru Bourgeois dalende is.

Het terroir is hier ideaal voor Cabernet Sauvignon. Dat is dan ook de reden van de hoge kwaliteit. De gravel zorgt voor de goede afwatering en vraagt de wortelstok diep te vestigen. Daarnaast reflecteert de stenige bodem licht en warmte terug de wijngaard in.

De wijn is een klassiek Bordeaux-wijn; zwart fruit, tabak, specerijen, aards, natte grond en ceder hout. Gecombineerd met stevige tannine, zo een 13% alcohol, volle body maar in z’n geheel elegant.

St Julien

Dit is de kleinste appellatie  waar merendeel van de wijngaarden behoort aan een Cru Classé! Het terroir is veelzijdig met een bodem van grind, zand, klei, zandsteen en stenen. In het noorden (tegen Pauillac aan) en oosten domineert grind/gravel. In het zuiden en westen eerder zand en klei.  

St Julien huisvest geen Premier Crus, maar de andere Crus zijn wel goed vertegenwoordigd. Hier komen de wijnen die boven zichzelf stijgen vandaan. Men probeert de beste wijnen te produceren, hoewel dat niet vertaald kan worden in het Cru Classé systeem.

Ch Talbot

Enige tijd geleden had ik mijn hand gelegd op een Chateau Talbot 2004. Deze mooie granaatrode wijn heeft een neus van bramen, zwarte kersen. Maar ook specerijen zoals kruidnagel, nootmuskaat en eucalyptus. Door de flesrijping tevens aardse en leder tonen. Ook in de mond bespeur je gedroogde pruim en proeft de wijn een beetje jamachtig. Heerlijk soepele tannine, verfrissende zuurgraad en medium alcohol. De afdronk is erg lang en blijft heerlijk terug komen. Gesproken over een majestueuze wijnen van de linkeroever van de Bordeaux!

Margaux

Deze zuidelijke appellatie kent de meest uiteenlopende bodemsoort, weliswaar vooral gebaseerd op kiezelstenen. De wijngaarden liggen op grindachtige eilandjes omgeven door beekjes en moerassen. Het griend ligt bijzonder diep maar met kleinere stenen. Daarnaast liggen hier een reeks witte grindruggen.

De wijnen zijn fruitig met elegantie en zijdezachte tannine. Naast fruit bespeur je tabak, truffel maar ook unique florale aroma’s. Hiermee onderscheidt Margaux zich van de andere appellaties in de Bordeaux waar wijnen vooral krachtig en tanninerijk zijn.

Graves

Graves dankt zijn naam aan de grote afzettingen van stenen, rotsen, kiezels, kwarts en grind in de bodem. De wijngaarden in Graves kent haar eigen Cru Classé systeem. Deze is niet zo gecompliceerd als in de Médoc. Een landgoed mag “Grand Cru Classé de Graves” voeren op het etiket voor een wijn en dus niet automatisch voor alle wijnen van het landgoed. De 16 chateau liggen allemaal binnen het Pessac Léognan AC. Alleen Château Haut-Brion is gewaardeerd met een Cru de Graves en Grand Cru Classés 1855.

Pessac Léognan

Hoewel tot 1997 nog onderdeel van Graves AC, kent het nu haar eigen appellatie. Het zijn het grind, kwarts en verschillende stenen, samen met een verscheidenheid aan mineralen in alle soorten en maten, die veel van de Pessac Leognan-appellatie zijn gevarieerde reeks wijnen en stijlen voor zowel rode als witte Bordeaux-wijn geven. De bodems van Pessac Leognan bevatten ook afzettingen van zand en alluviaal materiaal. Afhankelijk van de wijngaard rusten veel van de bovenste bodems op bodems van klei, zand of kalksteen.

Er zijn ook terroirs in Pessac Leognan met ijzeroxide in de grindachtige grond. In Pessac Leognan is het terroir uniek voor heel Bordeaux, vanwege de productie van rode en witte Bordeaux-wijn. Voor sommige wijngaarden kan de bodem iets te warm zijn voor de witte wijn en iets te koel voor de rode wijn. Deze situatie vereist veel werk en aandacht als het gaat om de beslissing wanneer te oogsten voor zowel rode wijndruiven als witte wijndruiven.

Proefnotitie van een bijzonder huis uit Pessac Léognan

Ik heb twee leuke wijnen geproefd voor deze blog; Lagrave Martillac 2016 een blend van sauvignon Blanc en Semillon, en Latour Martillac 2014. Deze zijn beiden afkomstig van hetzelfde landgoed, echter Lagrave is de 2e wijn.

  • De grote broer is een blend van Cabernet Sauvignon, Merlot en Petit Verdot. En is mooi diep granaat rood met tonen van cassis en ander zwart fruit. De verfrissende zuren samen met de zachte tannine maakt dit een wijn met mooie lengte. Deze wordt vergezeld met een hint van cederhout, eucalyptus en peper in de afdronk.
  • De wijn is goudgeel van kleur met tranen, mede door haar stevig alcohol van 13%. De neus heeft een gemiddelde intensiteit waar het steenfruit (vooral witte perzik) en mineralen al snel overvleugeld worden door het cederhout. Ze heeft een heerlijk rond mondgevoel waarbij alcohol en zuurgraad mooi in balans zijn, maar helaas is het fruit het ondergeschoven kindje. De wijn heeft een lange afdronk van met name ceder en rokerigheid.

Conclusie

Ongetwijfeld is veel op je af gekomen, maar Bordeaux is eenmaal niet simpel en het wordt in de wereld gezien als de bakermat voor wijn. We hebben nu slechts de majestueuze wijnen van de linkeroever van Bordeaux besproken. Volgende week gaan we verder verdiepen in de Bordeaux met de Entre-Deux-Mèrs.

1 dit houdt in dat men druiven of trossen in een vroeg stadium verwijderd omdat men er van uit gaat dat deze niet zullen rijpen.

Geplaatst op

Bordeaux de bakermat van hedendaagse wijn

Wie wijn zegt, zegt vaak Bordeaux. Maar wat maakt Bordeaux de bakermat van de hedendaagse wijn? Waarom zijn er zulke enorme prijsverschillen? Van ongeveer 10EUR (bijvoorbeeld Médoc Chateau les Bernedes 2014 bij Gall) tot een Chateau Pétrus 2000 voor meer dan 5.000EUR! Wat maakt deze regio zo bijzonder? En waarom praten we hier over chateau, een term die we in andere regio’s niet tegen komen? Dat en meer gaan we verder ontdekken in dit artikel.

Hoe heeft Bordeaux het tot wijn regio geschopt?

Maar eerst even terug in de tijd. De geschiedenis van wijnbouw in de Bordeaux gaat terug naar de tijd van de Romeinen die de eerste wijngaarden aanplantten. Vermoedelijk waren de eerste druivenstokken afkomstig uit de huidige Rioja1. Vanzelfsprekend heeft de regio veel te verduren gehad, maar wijn is er altijd gebleven. Vandaag de dag zie je nog steeds referenties aan het verleden. Ruïnes in de regio, en bijvoorbeeld Chateau Ausone in St Emilion, die haar naam te danken heeft aan de Romeinse dichter Ausonius. Het belangrijkste gebied was de huidige Grave, maar ook in de andere Bordeaux regio’s waren wijngaarden aangeplant. De combinatie van goede ondergrond en maritiem klimaat, samen met goede transport mogelijkheden vanwege de Gironde maakten dit gebied perfect.

Aquitanië

Een belangrijke gebeurtenis was het huwelijk tussen Henry Plantagenet, toekomstige koning Henry II van Engeland, en Eleanor van Acquitaine in 1152. Eleanor, erfgenaam van de Graaf van Acquitanië, bestuurde het gebied waar Bordeaux in lag. Saint Emilion had al naam gemaakt om haar kwaliteitswijn, terwijl Médoc nog een moerasgebied was. Door het huwelijk opende de Engelse markt voor Franse wijn. En aangezien Aquitanië voor de volgende 300 jaar onder Engels bewind stond, ontstond er een levendige handel.

Nederlanders in de Bordeaux

Tegen het eind van de 16e eeuw vroegen de Fransen de Nederlanders om hulp om moerasgebieden droog te leggen. Vooral rond Bordeaux en in de Médoc. Veel van de huidige kanalen in Médoc stammen nog uit deze tijd. Tevens waren de Nederlanders, naast de Engelsen, een belangrijke markt voor de wijn. Zie ook in het artikel over de Loire, dit was de Gouden Eeuw voor Nederland. En de VOC gebruikte grote hoeveelheden wijn voor hun overtochten. Echter, de Neerlandse zuinigheid was toen al bekend. Ze zochten wijn tegen de laagste prijzen en tja, die kunnen eenmaal niet goed ouderen noch gebruiken op langere zeereizen. Het waren de Nederlandse handelaren die met het idee kwamen om zwavel te gebruiken tijdens het branden van de fusten. Hierdoor blijven wijnen stabieler en kunnen ze langer ouderen.

Omdat Bordeaux zich op de export markt richtte, wilde men zich onderscheiden. Reeds in de 16e eeuw begonnen specifieke regio’s zich te vormen. En namen begonnen zich te vestigen, zoals Haut Brion, Margaux, Lafite en Latour.

De rol van de Negociants

Dit creëerde de noodzaak van een hele commerciële schil, met een hoofdrol voor negociants. Zij namen de verkoop, het transport en de financiering voor hun rekening. Ook hier speelde Nederland een hoofdrol. Reder Jan-Simon Beyerman vestigde zich in 1620 als één van de eerste handelaren. Overigens bleef wijn-handelhuis Beyerman een familiebedrijf tot 1973!). De rol van de handelaars nam een toevlucht. Het bleek een win-win situatie te zijn. Het onderhouden van de wijngaard, het kasteel en het wijnmaken was al een kostbare onderneming. Zelfs voor (veelal) de rijke adel die dit in eigendom hadden. Het was een uitkomst om de commerciële activiteiten uit te besteden. De handelaren kochten de wijn vooraf voor het bottelen. Overigens bestaat dit systeem nog steeds!

Code Napoleon

Tijdens de Franse Revolutie werden de chateaux van de adel en de kerk afgenomen en per op bod verkocht. Een volgend mijlpaal was de invoering van Code Napoleon. Daar waar dit in de Bourgogne de wijngaarden deed versnipperen, ging dit volledig voorbij aan de Bordeaux! In de Bordeaux gingen de eigenaren een systeem van aandeelhouders opzetten, en aandeelhouders vielen niet onder deze wet. Dat is de reden dat de huidige chateaux nog steeds schaalgrootte hebben en de wijngaarden niet zo versnipperd zijn als in de Bourgogne.

Bordeaux Classificatie

Het jaar 1855 is het volgende belangrijke jaar. Toen werd de Bordeaux Classificatie in het leven geroepen. Deze classificatie rangschikt de meest gewaardeerde wijngaarden uit de Médoc. Het doel van de classificatie was om Bordeaux wijn te promoten en de consument te informeren welke een beste koop zijn tegen welke prijs. Sinds 1855 zijn er slechts drie wijzigingen in deze classifiatie geweest, waarbij de belangrijkste Chateau Mouton Rothschild betreft welke gepromoveerd is naar de Premier Crus. Een lijst van de chateaux kan je hier vinden. Overigens voor de oplettende lezer die zich afvraagt waarom alleen de Médoc in de classificatie is opgenomen? Dat is omdat in die tijd de rechteroever vooral “simpele” wijnen produceerde of nog helemaal geen wijn. Chateau Pétrus bijvoorbeeld was nog maar een paar jaar bezig met wijn productie (eerste vermelding was in 1837), dus dat verklaart veel.

Vanzelfsprekend heeft ook deze regio last gehad van de schimmel infecties echte en valse meeldauw, maar ook van de Phylloxera (een bladluis) die nagenoeg 60% van de wijngaarden in de Bordeaux tussen 1875 en 1892 verwoestte. Door het enten op Amerikaanse onderstokken, is de wijn gered.

Tegenwoordig gaan er veel stemmen op hoe geldig de classificatie nog is. Ook met je je realiseren dat de classificatie op chateau gaat, en niet zoals in de Bourgogne op wijngaard of zelfs climat. Dus wanneer een chateau besluit uit te breiden en percelen aankoopt, hebben deze percelen direct dezelfde classificatie, terwijl de wijn onder invloed van andere ligging, expositie, zonuren mogelijk een mindere wijn produceert!

De verschillende Bordeaux stijlen

Je kan Bordeaux grof weg in vier stijlen opdelen; linkeroever – de Médoc –, Pessac Leognan, Sauternes en de rechteroever.

Bakermat hedendaagse wijn
Bron: Domenico-do-go Commonwiki

Bordeaux’s linkeroever

Dit is de regio waar de meeste mensen direct aan denken wanneer je Bordeaux zegt, met Pauillac, St Julien, Margaux, St Estephe en Haut Medoc. Dit gebied in de Bordeaux vormt de bakermat van de hedendaagse wijn. Cabernet Sauvignon vormt de basis van deze wijnen en zijn geblend met andere druiven zoals Merlot, Cabernet Franc, Petit Verdot en Malbec. Doordat Cabernet Sauvignon de ruggegraad vormt, hebben deze wijnen een goed bewaar potentieel. Dit komt door de zuurgraad en de heftige tannine in de druif die oxidatie tegengaat.

Pessac Leognan

Dit is het thuis van Chateau Haut Brion, de enige Premier Cru die niet in de Medoc ligt. Pessac Léognan produceert een wijde reeks van wijnen, veelal gelijksoortig aan hun Médocse zus. Echter het staat echt bekend om haar droge witte wijn van Sémillon en Sauvignon Blanc.

Pessac Leognan is een relatief nieuwkomer; voor 1987 was dit appellation Graves AC.

Sauternes

Sauternes, ook gelegen op de linkeroever, kent een heel andere stijl. Hier vind je wijnen van Sémillon en Sauvignon Blanc, maar dan aangetast door Bottrytis Cinerea. Daardoor krijg je heerlijk weelderige zoete wijnen met een fris zuur. Sauternes is opgenomen in de classificatie van 1855 als onderdeel van Médoc.

Rechteroever van de Gironde

Daar waar een linkeroever is, is natuurlijk ook een rechteroever. Voor de duidelijkheid, de rivier de Gironde is hier de grens. De linkeroever is het gebied dat ten westen van de Gironde ligt en de rechteroever ligt dus ten oosten. Dit is het land van Pomerol en St Emilion met de welbekende wijnen van Petrus, Lafleur, en Cheval Blanc. De dominerende druiven hier zijn Merlot en Cabernet Franc. Merlot is een druif met weinig zuur en tannine, waardoor je deze vaak jong kan drinken. Echter wanneer deze op hout rijpt, ontstaat er spontaan een wijn die je erg lang kan laten liggen! Het verschil met de linkeroever zit in de drinkbaarheid. Een Merlot is doorgaans soepeler en fruitiger omdat de bitterheid van de tannine ontbreekt.

Bordeaux en haar toekomstperspectief

Altijd heeft er een sfeer van exclusiviteit rondom Bordeaux wijnen gehangen. En dat is er nog steeds. Het niet eens Bordeaux is waar de duurste wijnen vandaan komen, dat is nou eenmaal de Romanée-Conti uit de Bourgogne. Toch is Bordeaux goed vertegenwoordigd met 5 wijnen in de top 10 duurste wijnen ter wereld!

Daar waar het begon als product voor de adel, zie je nog steeds dat de exclusieve Bordeaux wijnen naar de welgestelde upperclass gaan. Nu zijn vooral de VS en China belangrijke markten.

Maar kijkend naar klimaatverandering, wat zal de impact zijn in een gerenommeerde streek als Bordeaux? Een Cabernet met stugge schil en hoge tannine zal nog wel even kunnen blijven. Maar een Merlot zal bij aanhoudend warm weer al snel te jamachtig worden. Maar wanneer de trend zich voort blijft zetten, zal ook de Cabernet plaats moeten maken. Echter de Franse wijnwetgeving is gecompliceerd en erg specifiek. Wanneer druivensoorten niet vermeld staan, mogen deze niet onder de keurmerken (appellaties) gebruikt worden. Echter er zal een verschuiving van zuid naar noord gaan plaats vinden.

Men is reeds begonnen met proefvelden met verschillende druiven variëteiten om te analyseren welke de beste potentie heeft. Dit omvat ook vergeten rassen als Carmenère en Petit Verdot. Ja, Carmenère, nu veelal bekend vanuit Latijns Amerika, vindt haar oorsprong in Frankrijk! Maar het kan ook zo maar zijn dat de Touriga Nacional, nu bekend van de port wijnen, in de Bordeaux aangeplant gaat worden. Echter dit dient wel in overeenstemming met het Institut National des Appellations d’Origine (INAO), die gelukkig actief betrokken is bij het project.

In de komende blogs gaan we uitgebreid in op de subgebieden van de Bordeaux. Dan gaan we de bakermat van de hedendaagse wijn verder verkennen. Waarbij we een paar bijzondere wijnen gaan proeven.

1 Bron: The Story of Wine, H Johnson

Geplaatst op

Een braaibroodjie met verrassingswijnen

Onlangs had mijn “partner in crime” in wijn mij het voorstel gedaan om te komen eten. We maakten daar direct een wijn-spijs avond van, met als thema Zuid Afrika. Hij introduceerde mij in een Zuidafrikaanse specialiteit genaamd braaibroodjie begeleid met verrassingswijnen (2 witte wijnen). Om de avond af te sluiten hadden we een lekker stukje vlees van de barbecue met 2 rode verrassingswijnen.

Braaibroodjie

Een braaibroodjie is een traditioneel Zuidafrikaans bijgerecht en feitelijk een luxe (en lekkerdere variant van een) tosti. Deze grillt men op een barbecue (een braai in het Zuidafrikaans, vandaar de naam). De wijnen die ik hierbij had gekozen waren een Chenin Blanc en een Semillon, twee druivenrassen die sprekend zijn voor Zuidafrika.

Quartz Chenin Blanc, Mullineux (Swartland)

Zoals je mogelijk hebt gelezen in het artikel over de Loire, is de Chenin Blanc de belangrijkste druif in de Anjou-Saumur. Echter Zuid Afrika is tegenwoordig het grootste producerende land van wijnen van deze druif. Chenin Blanc staat hier bekend als (Droë) Steen.

In de 17e eeuw stichtte Jan van Riebeeck, een VOC-koopman én wijnmaker, de eerste Europese handelspost in Zuid-Afrika. Hij nam groente en fruit mee om daar te verbouwen voor de bevoorrading van de VOC schepen. Vanzelfsprekend werden druivenstokken aangeplant. Echter het is pas in 1960 duidelijk geworden dat de Zuidafrikaanse Steen eigenlijk de Chenin Blanc is.

Mullineux is een vooruitstrevende wijnmaker die progressieve toepassingen in zijn wineries toepast. Hij is veelal geroemd om zijn wijnen door Platter’s South African Wine Guide. Vooral omdat zij het karakter van de individuele wijngaarden tot uiting laten komen in hun wijnen.

Wijnbeschrijving Quartz

Quartz Mullineux

De Quartz is een wijn van een perceel met 38 jaar oude Chenin Blanc wijnstokken. Deze wordt op een duurzame wijze onderhouden. De stokken staan aangeplant op een kwarts ondergrond op de Kasteelberg. Dit verklaart de frisse minerale en ziltige smaak in de wijn. De wijn kent een hoge zuurgraad wat het citrus fruit en granny smith appel versterkt. Tevens bespeur je in de lange afdronk steenfruit (zoals perzik en abrikoos) en honing. De zijdezachte textuur van de wijn voelt aangenaam vol in de mond.

Er zijn slechts 2.880 flessen gebotteld, wat deze wijn bijzonder uniek maakt en dus de prijs goed opdrijft.

Semillon, Boekenhoutskloof (Franschhoek)

Boekenhoutskloof is een ander topproduct die Zuid-Afrika te bieden heeft. In 1776 werd de kleine boerderij opgericht door Franse hugenoten in Franschhoek. Ze zagen al snel dat het klimaat en de grond ideaal waren voor de wijnbouw.

Na het einde van de apartheid is dit domein aangekocht door drie ondernemers, die keken naar de toekomst en mogelijkheden van het “nieuwe” Zuid-Afrika. Er werd gestart met het herplanten van Franse rassen, zoals o.a. Syrah en Cabernet Sauvignon.

De huidige wijnmaker Marc Kent werkt op een zo natuurlijk mogelijke manier in de wijngaarden. Na het plukken worden de druiven met de hand gesorteerd en in de moderne wijnmakerij verder opgevoed. Marc gaat alleen voor kwaliteit, zo getuigd ook bijvoorbeeld de Chocolate Block die van zijn hand is.

Semillon is vooral bekend uit de Grave in Bordeaux voor haar zoete weelderige Sauternes wijn. Echter er zijn ook fantastische droge wijnen van deze druif, deze wijn is daar een goed voorbeeld van.

Boekenhoutskloof Semillon

De eerste semillon wijngaarden van Boekenhoutskloof werden in 1902 in Franschhoek geplant op gronden van de rivierbeddingen met hoog leemgehalte. In 1942 werd de wijngaard uitgebreid met aanplant op de zanderige plaatsen iets verder weg van de rivier. In de afgelopen drie jaar begon Boekenhoutskloof ook te experimenteren met een blok uit 1936. Dit blok is gelegen op een hoogte van 380 meter waar ook de zeldzame mutatie semillon gris is aangeplant.

Hoe wordt de Semillon gemaakt?

De Semillon Gris draagt bij aan een hogere natuurlijke zuurgraad in de uiteindelijke blend. De druiven worden geperst in hele trossen, waarna de vergisting op tank spontaan begint. Het grootste deel van de most wordt vervolgens overgestoken naar eiken vaten, waarvan 90% nieuw is. Daarna begint de 13 maanden durende lagering. De resterende 10% van de most rijpt op eivormige betonnen Nomblot-vergisters voor meer frisheid en mineraliteit. Tijdens het gehele vinificatieproces is het gebruik van sulfiet praktisch te verwaarlozen. De oude bushvines van 75 tot 114 jaar geven intense en complexe wijnen met stevige structuur en een buitengewoon rijpingspotentieel.

Wijnbeschrijving Boekenhoutskloof Semillon

Deze mooie citroengele wijn kent in de neus rijpe peer, perzik, abrikoos en bloemen. Ze geeft een vol en rijk mondgevoel met smaak nuances van perzik en daarnaast vanille en amandelen door de houtrijping. De toevoeging van 10% sauvignon blanc geeft de wijn een nog grotere pittige, ziltige mineraliteit, meer complexiteit en lengte aan de wijn. In de afdronk bespeur je naast de noten ook een vleugje marsepein. Deze kwaliteit droge semillonwijnen is zeldzaam in de wereld, zeker gezien het bewaarpotentieel.

Kortom dit is een andere complexe wijn met vele laagjes die over elkaar heen rollen. De wijn kan zeker nog even liggen waardoor de noot tonen zich alleen maar verder ontwikkelen.

Pinotage, Kanonkop (Stellenbosch)

Vervolgens gaan we door naar een hapje vlees. We beginnen met de eerste fles; een Pinotage. Dit is een kruising tussen Pinot Noir en Cinsault. Deze druif vind je alleen in Zuid-Afrika en is daarmee tevens de nationale held. Kanonkop is een 4e generatie familie wijngaard. De naam is afkomstig van een plateau op de Simonsberg, boven de wijngaard. Hier stond vroeger een kanon, welke werd afgeschoten wanneer schepen arriveerden in de Tafelbaai. Het kanonschot waarschuwden de lokale boeren. Zodat zij de 50km reis naar de haven konden beginnen om verse groente en fruit te leveren aan de aangekomen schepen.

De wijngaard beslaat 100ha met Pinotage, Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc en Merlot. Gelegen op de flank van de Simonsberg met een zuidoostelijke oriëntatie, profiteren de druiven van de verkoelende wind die vanaf Antarctica komen. Hierdoor rijpen de druiven zeer gelijkmatig en behouden ze hun frisse zuren. In 1949 was Kanonkop de eerste wijngaard die Pinotage op grote schaal aanplantte.

Na de oogst blijven de druiven 3 dagen in open gistkuipen liggen. Om de 2 uur worden de schillen en het sap handmatig geroerd (racking). Na de malolactische vergisting rijpt de wijn 15 maanden in kleine Franse eikenhouten vaten. Om tenslotte nog 6 maanden op fles te rijpen voordat de wijn op de markt komt.

Wijnbeschrijving Kanonkop

Kanonkop Kadette Pinotage

De Kadette Pinotage is zachter in fruit smaak omdat het gemaakt is van jongere druivenstokken (gemiddeld zo een 15 jaar oud). Deze mooie granaatrode wijn met een zweem van paars heeft een mooie intense neus van bramen, frambozen, laurier en paprika. De verfrissende wijn heeft een aangename zuurgraad, prettig mondgevoel en zachte tannine. Ook hier ervaar je sensaties van rood en zwart fruit in combinatie met kokos, vanille en specerijen door de houtrijping. De wijn heeft een aangename lange afdronk.

Cabernet Sauvignon, Boekenhoutskloof (Stellenbosch)

Vervolgens de tweede fles en wat wilt het toeval? Hij had ook een wijn van Boekenhoutskloof geselecteerd; de Cabernet Sauvignon. Wat een krachtpatser is dit! De wijn is een blend van Cabernet Sauvignon met 4% Cabernet Franc en rijpt 18 maanden op eikenhout. Wat resulteert in een hoog alcoholische (14.5%) heerlijke wijn. Ideale partner bij de barbecue.

Boekenhoutskloof Cabernet Sauvignon

Deze mooie diepe gekleurde wijn heeft een expressieve neus van zwarte bessen, bramen, specerijen en tabak. Zoals aangegeven, hoog in de alcohol maar de tegenhangende verhoogde zuurgraad brengt de wijn in een mooi balans. In de smaak rollen pruimen, bramen, kersen, vanille, specerijen en peper over elkaar heen. De verfijnde goed geïntegreerde tannine en stevige structuur maken het feest compleet. Het is dan ook niet voor niets dat deze wijn 92 punten van Winespectator heeft ontvangen.

Kortom, het was een heerlijk avondje met bijzondere wijnen. Voor ons staken de Quartz en de Cabernet Sauvignon er met kop en schouder bovenuit. Het braaibroodjie en aansluitende barbecue met de verrassingswijnen was bijzonder geslaagd. Op naar het volgende idee 😊

Geplaatst op

Het onvergetelijke moment van een afscheid

Onveregetelijke moment van een afscheid

Ik heb op een speciaal moment gewacht om twee bijzondere flessen die ik in mijn voorraad had liggen aan te breken. Nu afgelopen vrijdag was mijn laatste werkdag bij mijn huidige werkgever. Er wacht nu een nieuwe spannende toekomst voor mij. En dat dient natuurlijk gevierd te worden om het onvergetelijke moment van dit afscheid in mijn geheugen te griffen! Vanzelfsprekend wil ik dit moment ook met jullie delen,. Uiteindelijk wijn is niet zo bijzonder wanneer het niet gedeeld wordt!

Tenuta San Guido Sassiscaia

We beginnen met een Tenuta San Guido Sassiscaia uit 2014. Voor wie die hier niet mee bekend is, Sassiscaia Bolgheri is een wijn uit het Italiaanse Toscane. Deze is gemaakt van Cabernet Sauvignon (85%) en Cabernet Franc (15%). Dit zijn echter typische Franse druiven en behoren niet toe aan het Italiaanse kwalificatie systeem. Tevens ouderen ze in houten vaten, wat niet was toegestaan volgens het systeem. Dit betekent dat de wijn geen DOC of DOCG kan zijn, maar eigenlijk gewoon “Vino da tavola” oftewel tafelwijn. Doordat de kwaliteit van deze wijnen zo bijzonder waren, werden ze al snel door Amerikanen “Super Tuscans” genoemd. Vanzelfsprekend is dit tegen het zere Italiaanse been, aangezien alle Italiaanse wijnen super zijn 😊

Interessant detail is dat Sassiscaia wereld’s 6e meest populair wijn is volgens de zoek frequentie data van winesearcher.com.

Kwalificatie systeem

In 1983 is ingegrepen, DOC Bolgheri is opgericht waarin een blend van internationale druiven zijn toegestaan. In 1994 vindt een ingrijpende wijzigingen plaats.  DOC Bolgheri Rosso en DOC Bolgheri Superiore zien het licht. Tevens krijgt de Sassiscaia erkenning, als subzone van Bolgheri; de DOC Sassiscaia Bolgheri.

Vanaf 2011 is het ook toegestaan om single variety wijnen te maken van Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc of Merlot. Tenslotte is in 2013 DOC Sassiscaia Bolgheri erkend als eigen appellatie en niet meer als subzone. Dat betekent dat Tenuta San Guido als enige wijndomein in Italië een wijngaard appellatie krijgt.

Vanzelfsprekend zijn er inmiddels ook andere huizen begonnen met Bordeaux-stijl wijnen in Italië binnen DOC Bolgheri, zoals Tenuta dell’Ornellaia opgericht door Mr Antinori. Eenmaal, goed voorbeeld doet goed volgen.

Geschiedenis van Sassiscaia

In de jaren ’40 van de vorige eeuw vestigde markies Mario Incisa della Rocchetta zich op het domein Tenuta San Guido. Hier begon hij te experimenteren met verschillende Franse druivensoorten aangezien de Bordeaux wijnen de ideale wijnen waren voor de aristocratie in die tijd. Hij kwam uit bij de Cabernet Sauvignon, dat had het juiste boeket voor hem. Daarnaast is de gravel bodemgesteldheid hetzelfde als die van de Graves in Bordeaux. Een wijn van Cabernet Sauvignon was een breuk met de Toscaanse traditie van Sangiovese. Overigens de naam Sassiscaia is niet zo min toevallig; het betekent “gebied van veel stenen”.

In 1948 is het zover, de eerste vintage van Sassiscaia. De wijn was flauw en helemaal niet interessant. Niemand realiseerde zich op dat moment dat de wijn misschien tijd nodig had om te rijpen en ontwikkelen. De wijn was tot 1967 alleen te verkrijgen op het domein en was vooral voor eigen gebruik.

Elk jaar lagen een aantal kisten in de kelders van het Castiglioncello di Bolgheri. Door het rijpen op fles, realiseerde de markies zich dat de wijn aanzienlijk verbeterde. Het eerste commerciële jaar is 1968, wat een Bordeaux Premier Cru waardige wijn was.  Deze wijn kwam na twee jaar rijpen in 1974 op de markt.

Vandaag de dag beheert het domein zo’n 90ha wijngaarden, ongeveer 71ha is gereserveerd voor de Sassiscaia. Het domein heeft daarnaast Guidalberto (60% Cabernet Sauvignon en 40% Merlot) en Le Difese (70% Cabernet Sauvignon en 30% Sangiovese) als alternatieven neergezet. De Sassiscaia kent een oplage van ongeveer 180.000 flessen op jaarbasis. Niet geheel zeldzaam, maar ook zeker niet wijd verkrijgbaar. Vanzelfsprekend verhoogt dit de prijs.

De lastige oogst van 2014

De 2014 oogst was atypisch, de warme en regenachtige winter werd gevolgd door een milde en droge lente. De warmte in mei droeg bij aan goede knoppen. Hierdoor konden de druiven zich normaal ontwikkelen. Echter eind juli sloeg het weer om. Het werd koud en regenachtig. De Cabernet druiven die normaal al profiteren bij een langzame rijping, profiteerden hiervan. De fenolische rijping ging geleidelijker waardoor de druiven uitgesproken aroma’s en smaken kregen die niet eerder waren waargenomen. Gelukkig waren de maanden september en oktober zonnig en droog; de ideale omstandigheden voor de druiven.

Wijn notities Sassiscaia 2014

Deze robijnrode wijn heeft een complexe neus van aardbeien, frambozen, zwarte bessen en bramen, met een subtiele vanille aroma. De neus heeft een mooie intensiteit, maar niet te overheersend. De wijn kent een medium alcohol percentage en mondgevoel. De zuren zijn mooi geïntegreerd met het fruit en tannine. Hoewel de tannine nog wel verder mag integreren. In het palet bespeur je tevens iets kruidigs en mineraligs. De wijn heeft een mooie afdronk die niet overdreven lang is. Hoewel de wijn reeds 7 jaar op fles ligt, bespeur ik nog weinig van tertiaire aroma’s.

Hieronder vind je de officiële notitie van Robert Parker, de internationale zeer bekende wijnkenner. Hij beloont deze wijn met 93 punten.

“This is my official review of the 2014 Bolgheri Sassicaia after having been graciously invited to the estate for various barrel samples spanning back several years. I have watched the evolution of this wine with a close eye and am impressed by how its real quality is diametrically opposed to the poor expectations of this difficult vintage. The nose is redolent of bright fruit and blackberry. Spice, tar and leather appear subtly at the back. The wine took on considerable weight each year I came back to taste it and this vintage was bottled earlier than average, precisely to give it more time to unwind and relax in the small confines of the bottle. This is a solid effort for sure and the wine is a stunning example of what it takes to make great wine, even when weather conditions are not in your favor.”

Tokaji Aszu Eszencia 1957

Tokaji Aszu Eszencia

Vervolgens komen we aan bij deze bijzondere 64-jarige wijn. Iets wat op zich natuurlijk al heel uniek is. Tokaji is een zoete wijn gemaakt van Furmint en Hárslevelü druiven. Tevens mogen de Gele Muskaat, Oremus (ofwel Zéta), Kövérszölö en Kabar geblend worden. Echter de eerste twee druiven zijn veruit de dominantste met beplanting van 60% en 30%.

Tokaji kan van droog tot weelderig zoet zijn. Echter de droge wijn bestaat pas sinds ongeveer het jaar 2000 toen István Szepsy de Úrágya 2000 single vineyard selection introduceerde. Daarvoor was Tokaji een fantastische dessertwijn. Aszú staat voor ingedroogde druiven (betekent letterlijk geconfijt), vandaar dat Tokaji Aszú per definitie zoet is.

Geschiedenis van Tokaji

De eerste referentie aan Tokaji Aszú druiven dateert 1571. Maar volgens legendes is de eerste wijn gemaakt door Laczkó Máté Szepsi in 1630.

Tokaji is de eerste wijn met een eigen appellatie ter wereld. Prins Rákóczi nam in 1730 het initiatief om drie classificaties in het leven te roepen. Criteria waren de bodemgesteldheid, blootstelling aan zonlicht en het potentieel om botrytis te vormen. Dit is 120 jaar voordat in de Bordeaux het appellatie systeem in het leven werd geroepen! In 1757 bij koninklijk besluit is de regio omgrenst waar Tokaji gemaakt mag worden. De Tokaji Eszencia was overigens tot aan de Eerste Wereldoorlog voorbehouden aan de adel. Dat maakte de wijn nog exclusiever!

Na de Tweede Wereldoorlog mochten de (~6.000) wijnproducenten nog zelfstandig doorgaan. Maar het bottelen en de distributie kwam in handen van een staatsmonopolist. Na de val van het communistische regime in 1990 zijn een aantal onafhankelijke producenten doorgegaan in de regio. Over het algemeen nam men aan dat de wijn geproduceerd onder de staatsmonopolist, van mindere kwaliteit is dan die van de individuele wijn producenten. Mede doordat kwantiteit belangrijker werd dan kwaliteit. Maar gelukkig staat kwaliteit weer helemaal voorop!

Zoals aangegeven is Tokaji de wijn van de adel. Mooie voorbeelden zijn: Francis Rákóczi II (prins van Transylvanië) gaf Lodewijk XIV een fles Tokaji van zijn wijngaard cadeau in 1703. Keizer Franz Josef had de traditie om koningin Victoria Tokaji cadeau te doen op haar verjaardag, een fles voor elke maand dat ze leefde én twaalf flessen voor elk jaar dat ze leefde. Dit was in totaal 972 flessen!

Productie methode

Puttony

Tokaji Aszú is gemaakt van botrytis gerijpte druiven. Tijdens het plukken worden deze handgeplukte druiven in een houten vat gedaan, puttony genaamd. Tijdens het plukken droeg men deze op de rug. De inhoud van dit vat voegt men toe aan de droge basiswijn. Afhankelijk van het aantal vaten dat aan de basiswijn is toegevoegd, krijgt de uiteindelijke wijn de classificatie 1 tot en met 6 puttonyos. Waarbij 1 minst zoet is en 6 het zoetst dus.

Na 1945 komen alleen wijnen vanaf 3 puttonyos op de markt. Deze hebben ten minste 60 gram rest suiker terwijl dit bij de 6 puttonyos wijn op 150 gram ligt. Vanaf 2014, om de kwaliteit van de Tokaji verder te kunnen waarborgen, mogen alleen wijnen vanaf 5 puttonyos op de markt komen.

De wijnen met 3 en 4 puttonyos zijn dus verdwenen. Wanneer er te weinig Aszú druiven beschikbaar zijn, oogst men de hele tros. Afhankelijk van de hoeveelheid Aszú druiven maakt men droge (Szamorodni száraz) of zoete (Szamorodni edes) wijn.

Tokaji Eszencia

Aszu Eszencia label

De Aszú Eszencia bestaat ruim 200 jaar en is een tussenstap naar de fameuze Eszencia. Deze heeft restsuiker van minimaal 180 gram. Om verwarring te voorkomen is deze naam niet meer in gebruik sinds de oogst van 2009.

Tokaji Eszencia is één van de meest zeldzame en waardevolle wijnen ter wereld, en dus ook de duurste. De Aszú druiven worden gedurende een aantal dagen verzameld in een vat. Door het eigen gewicht verzamelt het hooggeconcentreerde sap naar de bodem vanwaar men het aftapt. Het restsuiker gehalte is minimaal 450 gram en daardoor komt de vergisting pas laat op gang en eindigt voortijdig. De gistcellen worden eenmaal gedood bij te hoge suikergehalte. Hierdoor krijg je dus wijnen met een laag alcohol percentage. Eigenlijk is dit geen wijn te noemen, maar elixer (oftewel essentie).

Proef notitie Aszú Eszencia

Tokaji glas

Deze amber tot bruin kleurige wijn is rijk aan gebakken appels, superrijpe perzik, gekonfijte rozijnen en honing. De intensiteit is overweldigend. Qua smaak daarentegen is het geen suikerwater. De balans tussen zoet en zuurgraad is fenomenaal.  De zuren zijn nog erg hoog, waardoor de wijn nog erg fris is. In het palet overheersen de rozijnen en rijp fruit, naast de sinaasappelschil en een vleugje karamel en noten. De afdronk blijft maar gaan, er lijkt geen eind aan te komen. Wat een fantastische wijn om bij stil te staan!

Conclusie

Wat een feestje was dit, echt het onvergetelijke moment van een afscheid. Je kan jezelf de vraag stellen of de Sassiscaia de prijs waard is, welke snel oploopt in enkele honderden euro’s. Value for money is wat minder in verhouding. Vanzelfsprekend drijft schaarste de prijs en de faam die de wijngaard heeft behaald doet er een schepje bovenop.

De Tokaji was daarentegen de klapper van de avond. Zo oud en toch nog zo fris en levendig. Dit was echt een onvergetelijke moment als afscheid, schitterend om een hoofdstuk in mijn persoonlijk leven af te sluiten en door te gaan naar het volgende avontuur.

Geplaatst op

Chenin de ongetroonde koningin van Anjou-Saumur

We zakken de Loire verder af en verlaten de Touraine bij Bourgeuil. Hier komen we in het land waar de Chenin de ongetroonde koningin is, Anjou-Saumur. Welkom in het grootste wijngebied van de Loire, met haar indrukwekkende 19.300ha, 1.000 wijnboeren, 60 handelaren en zo’n 120 miljoen flessen per jaar.

Anjou-Saumur heeft een gematigd oceaan klimaat in de Anjou, maar in de valleien kan lokaal een specifiek warmer klimaat ontstaan (mesoklimaat). Terwijl in de Saumur een meer continentaal klimaat geldt. De bodem bestaat voornamelijk uit leisteenschist, zandsteen en vulkanisch gesteente, afkomstig van het Armoricaans massief. Hier heersen Chenin Blanc en Cabernet Franc. En met ongeveer 30 herkomstbenamingen (of appellaties) is de keuze reuze!

Chenin Blanc, ook genaamd Pineau de la Loire, geeft mooie verfrissende droge tot betoverende dessert wijnen afkomstig van Coteaux du Layon. De grottenkelders, die zo typerend zijn voor deze regio, zijn ideale locaties om de Crémant de Loire, de l’Anjou Fine Bulles of de Saumur Brut te bewaren.

De Cabernet Franc, samen met Gamay, worden gebruikt voor zowel rode als rosé wijnen. Met name de rosé’s hebben befaamheid gekregen.

Saumur

Saumur is dé regio voor mousserende wijn. De wijngaarden staan geplant op kalkstenen bodems. Deze zijn nog een verlengstuk van het Bekken van Parijs. Hier geven de druiven de heldere zuurgraad die ze nodig hebben om uitstekende mousserende wijnen te maken. Onder de wijngaarden liggen kilometerslange tunnels en grotten “troglodytes” genaamd. Deze uit de kalksteen gehouwen grotten zijn de perfecte plek om heerlijke bubbels te laten ouderen. Naast mousserend, vind je hier ook witte wijn van Chenin Blanc, rood en rosé van Cabernet Franc, Cabernet Sauvignon en Pineau d’Aunis. De mousserende wijn kan ook onder de appelatie Brut Saumur op de markt gebracht worden.

Saumur Champigny

Champigny kent een heel specifiek microklimaat welke in de zomer bijzonder warm kan worden. Hierdoor krijgen de wijnen een meer ontwikkeld pallet. Je vindt hier alleen rode wijn met een fruitige neus van rood en zwart fruit. Het zijn lichte wijnen met een mooi balans en zijdezachte tannine. Dit zijn wijnen die je rustig 5 tot zelfs 20 jaar kan bewaren!

Saumur Puy Notre Dame

Even ten zuiden van Saumur ligt Puy Notre Dame. Het kent een ongekend droog klimaat doordat het afgeschermd gelegen is door het Massif des Mauges. De Cabernet profiteert daardoor van een goede fysiologische rijpheid. De rode wijnen van Cabernet Franc en Sauvignon leveren diep robijnrode wijnen met zwart fruit op. Verder hebben deze een volle body, zijn krachtig en hebben een fantastisch balans. Dit zijn echte Vin de garde, wijnen met een enorm bewaarpotentieel.

Anjou

Daar waar Saumur voornamelijk kalkstenen bodem kent, domineert het graniet, schist en leisteen van het Armoricaans Massief in het westelijke deel van de Anjou. Deze bodem is heel verschillend en is afkomstig van het stollingsgesteente van het schiereiland Bretagne. Deze donkere schist gesteente noemt men ook wel Zwarte Anjou (“Anjou Noir”) en draagt bij aan mooi gestructureerde en krachtige wijnen. Een ander verschil met Saumur is dat door deze granieten bodem niet heen te komen is, en de kelders daarom bovengronds liggen.

Naar het oosten toe, tegen de Saumur aan verandert de bodem naar meer kalksteen met oestervlekken, beter bekend als “tuffeau blanc”. Dit valt gemakkelijk uit elkaar waardoor je hier dus wel veel kelders kan vinden voor de meest fantastische mousserende wijn.

De Anjou strekt zich uit over 128 gemeenten en kent 980ha voor rode wijn, 500ha voor witte wijn en 80ha voor mousserend. Hier hebben de kloosters een grote rol gespeeld in de ontwikkeling van de wijngaarden. Reeds sinds de 12e eeuw zijn de Loire wijnen erg in trek bij Britse en Franse koningshuizen. Door deze interesse is de populariteit erg gestegen.

Anjou Noir

De wijnen uit het westelijke deel worden vaak Anjou Noir genoemd terwijl die uit het oosten Anjou Blanc genoemd wordt. De toegestane rode druiven zijn Cabernet Franc, Cabernet Sauvignon, Pineau d’Aunis en Grolleau (max 10%) of 100% Gamay voor de Anjou Gamay AOC. Voor witte wijnen zijn dit Chenin Blanc (min 80%), Sauvignon Blanc en Chardonnay.

Je hebt hier frisse fruitige wijnen en licht toegankelijk. De witte wijnen van Chenin kunnen weelderig met tonen van honing en abrikoos hebben.

De Cabernet d’Anjou AOC zijn elegante rosé’s met rijp rood fruit en soms een hint van tropisch fruit. De Rosé d’Anjou AOC welke wereldfaam hebben zijn lichte verfrissende rosé’s met toegankelijk rood fruit.

Anjou Coteaux de la Loire

De Anjou Coteaux de la Loire AOC is een integraal deel van Anjou Noir met uitsluitend Chenin Blanc. Vaak vindt de pluk handmatig plaats. Een ideaal aperitief met haar delicate exotische aroma’s. Deze regio is vergelijkbaar met Savennieres maar heeft een lager suikergehalte.

Anjou Village

Binnen het grote Anjou AOC, vind je Anjou Village AOC; 46 gemeenten mogen dit label dragen vanwege beter terroir en betere expositie. De bodem is vooral bezaaid met schist. Dit zijn rode wijnen van Cabernet Franc en Cabernet Sauvignon en mogen pas gebotteld worden vanaf 1 september in het jaar volgend op de pluk. Dit om de kwaliteit te verhogen door rijping in het voorjaar. Deze wijnen hebben een diepere kleur, zijn voller van smaak en de structuur is beter in vergelijking tot de Anjou AOC. Anjou Village Brissac AOC is de crème de la crème. Deze wijn heeft een fantastisch bewaarpotentieel van 5 tot 15 jaar. Waarbij dan ook tonen van leer en bosgronden zich ontwikkelen bij het verouderen. Heerlijk bij gegrild rood vlees.

Savennieres

Deze regio is het waard apart te melden. Savennieres ligt ten zuidwesten van Angers, op de rechterbank van de Loire. De uitzonderlijke natuurlijke omstandigheden van het gebied werden waarschijnlijk voor het eerst vastgesteld tijdens de Romeinse invasies. De wijnbouw ontwikkelde zich in de tijd van de grote kloosters en werd vervolgens voortgezet door landeigenaren en vervolgens, in de 19e eeuw, door de middenklasse van Angers. Het levert diep gekleurde wijnen van Chenin Blanc op. Je hebt hier droge tot zoete wijnen, allen van Chenin Blanc. Jonge wijnen hebben een intens en complexe neus, met de soms sobere kruidenaroma’s van varen en jasmijn. Aroma’s van limoenbloesem, anijs, grapefruit, peer, honing en kweepeerpasta volgen, en ontwikkelen witte perziken en bloemen op een basis van bijenwas en gedroogd fruit. De wijn is sappig en vol van smaak met een levendige, frisse afdronk en een duidelijk randje van mineraliteit.

Savennieres Roche aux Moines en Coulée de Serrant nemen een speciale plaats in. Door hun bijzondere ligging komen hier hoog kwalitatieve wijnen vandaan.

Wijnen uit Savennieres zijn echt wijnen voor aan tafel; riviervis in botersaus, vette paling of gegrilde zalm.

Haut Poitou

 Nabij Poitiers ligt outlayer Haut Poitou in de Loire vallei. Hier worden rode, witte en rosé wijnen gemaakt op slechts 90ha. De kalkrijke kleigrond steekt af bij de andere regio’s binnen Anjou-Saumur. Verfrissende makkelijk drinkbare wijnen komen hiervandaan die uitstekend als apperitief genuttigd kunnen worden.

Zoete wijnen

Coteaux de Saumur

Hier vind je de zoete wijnen van Chenin Blanc. De wijnen zijn pittig en heerlijk in hun jeugd, terwijl de wijnen ook een decennium kunnen rijpen. De wijngaarden liggen op goed geventileerde en blootgestelde hellingen. Waardoor vroege plantengroei en de productie van extreem rijp fruit bevorderen. Oogst met edele rot is zeer gebruikelijk, waardoor de pluk tevens vaak handmatig is. De wijnen zijn diep goud van kleur, met een neus van subtiele aroma’s van wit fruit en bloemen. De wijnen zijn luchtiger en levendiger dan de wijnen afkomstig van Coteaux de Layon.

Bonnezeaux

Bonnezeaux wijnen profiteren van een bijna mediterraans microklimaat langs de Layon. Hier komen dan ook mooie volle zoete wijnen vandaan. Mede dankzij de lager gelegen Loire, ontstaat een vochtig klimaat wat ideaal is voor Botrytis Cinerea.

Het levert complexe wijnen van Chenin Blanc. Daar waar jonge wijnen tonen van acacia en sinaasappelschil vertonen, geven de oudere wijnen rijpe kweepeer, gekookte abrikoos, karamel en tropisch fruit en een onderliggend laagje kruiden.

Coteaux du Layon

Even ten zuiden van Angers, langs de Layon ligt de Coteaux de Layon. Reeds in de 16e eeuw ontdekten de Nederlandse handelaren dit gebied voor de versterkte wijnen aangezien deze bij uitstek gebruikt konden worden op de lange zeereizen.

Chenin Blanc de koningin van Anjou-Saumur

Hoewel het klimaat maritiem is, profiteren de druiven van hun zuidelijke expositie en ventilatie door de wijngaard waardoor de druiven hoge fysiologische rijpheid halen. Dat in combinatie met blootstelling aan botrytis, geven mooie zwoele zoete wijnen als resultaat. Dit zijn complexe wijnen met volle body en tonen van acacia honing en gedroogd fruit. Vooral deze regio verklaart waarom Chenin de ongetroonde koningin van Anjou-Saumur is.

Er zijn 6 gemeenten en 1 dorp die kwalitatief uitstijgen en daarom de kwalificatie Coteaux du Layon Village mogen dragen. Tenslotte heb je de enige echte premier cru in de Loire; de Coteaux du Layon Premier Cru Chaume. Deze worden vaak (deels) op hout gerijpt; zacht van structuur, filmend mondgevoel en hoge concentratie. Aroma’s van rijp fruit en sinaasappelschil, gedragen door notige tonen en een hint perzik en tutti-fruti.

Quarts de Chaume Grand Cru

Na de Premier Cru, dan nu de enige Grand Cru in de Loire; Quarts de Chaume. Deze naam leidt terug naar de Middeleeuwen toen boeren een kwart (quart) van hun inkomsten aan de Heer moesten afstaan. Dit is altijd één van de meest prestigieuze AOC’s geweest in de Anjou.

De bloemige, citrus- en tropische aroma’s van de jeugd maken plaats voor een overvloed aan gedroogd en gekonfijt fruit, abrikoos, honing en kruiden. De Quarts de Chaume is sappig en fluweelzacht, met een prachtig glad, afgerond mondgevoel. Goed uitgebalanceerd krachtig en fris; een wijn met een oneindige complexiteit.

Coteaux de l’Aubance

Is het resultaat van erosie door de Loire en Aubance, de zijrivier, die een groot aantal kleine hellingen creëerde, in verschillende richtingen, op ondiepe schistgrond. Dit geeft goudgele wijnen met een zweem van groen. Een neus van perzik en nectarine en witte bloesem. Maar ook volle soepele wijnen, vol frisheid en mineraliteit. Kortom heerlijke aperitief wijnen!

Conclusie

Anjou-Saumur

Ook hier is het aanbod zeer divers. Grote naduk ligt toch wel op rosé wijnen, maar Chenin blijft echt de ongetroonde koningin van Anjou-Saumur. Haar veelzijdigheid om droge tot zoete weelderige wijnen, met hoog zuur is en blijft verbluffend. En vergeet ook niet de mousserende wijnen uit deze regio!

Uiteindelijk is het leeuwendeel rosé; Cabernet d’Anjou of Rosé d’Anjou zijn de grote drijvers, gevolgd door de mousserende wijnen. Echter ga je je verdiepen in de vele kleine niche gebieden kan je je laten verrassen door de mooie veelzijdige droge wijnen die echt terroir spreken. En tenslotte de dessertwijnen, waar eigenlijk geen woorden voor zijn, zo subliem!

Geplaatst op

De fascinerende en levendige wijnen uit de Touraine

Nadat we het Centre in detail bekeken hebben, gaan we de rivier de Loire verder stroomafwaarts en belanden we in de Touraine met haar fascinerende en levendige wijnen.

Fascinerende en levendige wijnen uit de Touraine

De Touraine strekt zich uit van Orléans in het oosten tot aan Bourgeuil in het westen. Deze regio omvat 12.600ha aan wijngaarden verspreid over 19 appellaties. De 1.400 wijnboeren, 12 cooperaties en 150 handelaren produceren gezamenlijk zo’n 213.500hl ofwel 58 miljoen flessen per jaar.

Wat wellicht opvalt is de regio Orléans ook hier weer genoemd wordt, terwijl we deze in het Centre ook al vermeld hebben. Dit is één van die Franse onduidelijkheden zullen we dan maar zeggen. We gaan niet alle regio’s in detail bekijken, maar wel de belangrijkste.

Druiven en terroir

De dominante druiven zijn Gamay (voor rosé) en Sauvignon Blanc, maar ook chenin blanc als single variety en Côt en Cabernet Franc welke in de rode blend worden gebruikt.

Deze regio is gelegen op de kruising tussen het zee klimaat en continentale klimaat, wat de wijnen hun frisheid en aromatische profiel geven. Dit is versterkt door het gebruik van koude persing. In dit proces worden druiven gekoeld voordat deze geperst worden. Deze koude persing draagt bij aan het versterken van de frisse fruitige aroma’s en donkere kleuring van de wijn.

Het terroir is divers en omvat kleigronden uit het bassin van Parijs, tufeaukrijt, kiezel- en zandgronden. Hierdoor ontstaan vele verschillende soorten wijn in een relatief klein gebied.

Van de 19 verschillende AOCs bespreken we de 5 belangrijkste in willekeurige volgorde.

Bourgeuil

Bourgeuil is de geboorteplaats van de Cabernet Franc. Deze druif wordt lokaal Breton genoemd. In het abdij van Bourgeuil begon men meer dan 1.000 jaar geleden met het verbouwen van Cabernet Franc en dus het wijn maken. De appellatie Bourgeuil AOC omvat 7 gemeenten gelegen ten westen van Tours op de rechteroever van de Loire. Er zijn 120 wijnboeren die 1.400ha wijngaarden beheren. De regio heeft een maritiem klimaat waarbij de wijngaarden beschermd zijn door hun zuidelijke hellingen en het gematigde effect van de rivier.

Er zijn drie verschillende bodemtypen te vinden, kleine eilandjes van grind in de alluviale terrassen van de Loire; hogere terrassen van oud, met gletsjer bedekt alluviaans zand en grind; en klei / kalksteenbodems vanaf de heuvelrug die langs het noorden van de appellatie loopt.

Je vindt hier rode en rosé wijnen gemaakt van Cabernet Franc. Blenden met Cabernet Sauvignon (max 10%) is toegestaan.

De rode wijn heeft een sterke paarse kleur met een zeer aromatische neus van kersen en aardbeien voor wijnen op grindbodem. Voor wijnen van kleigronden meer framboos, bramen en kruiden tonen welke ondersteund worden door tonen van leer en geroosterd vlees. De wijnen hebben een volle body en kennen een langdurige en evenwichtige smaak met elegante tannine en een vleugje zuur. De rosé wijnen zijn diep roze met een neus van vers fruit. Ze zijn licht fruitig, gestructureerd en fris.

St Nicolas de Bourgeuil

In de AOC Bourgeuil, aan de westzijde, ligt de subregio St Nicolas de Bourgeuil, rondom het gelijknamige dorp. De appellatie is 1.050ha groot en voor de aanplant is eigenlijk alleen Cabernet Franc gebruikelijk. Omdat de regio net iets koeler is dan Bourgeuil, zijn de wijnen net iets lichter; in plaats van paars meer robijnrood, neus en aroma’s zijn gelijkwaardig, maar de body is net iets verfijnder.

Cheverny

Wanneer je vanaf Orléans verder stroomafwaarts gaat, kom je Cheverny tegen. Deze regio strekt zicht uit tot aan Bois en is in te delen in Cheverny en Cour Cheverny. Cheverny omvat 24 gemeenten ten zuiden van Bois met een continentaal klimaat. De wijngaarden strekken uit over 574ha voornamelijk op zand en kleigronden en deels op zand en grindterrassen en liggen beschut door het enorme bos.

Hier vind je een reeks uiteenlopende druivensoorten; Gamay, Pinot Noir, Cabernet Franc en Malbec (lokaal Côt genaamd). En voor wit Sauvignon Blanc en Chardonnay.

De rode wijn kenmerkt zich door haar kersenrode kleur en sprankelende rode fruit in de neus. Wanneer de Pinot Noir is gebruikt in de blend, bespeur je tevens een vleugje animaal en specerijen (kruidnagel). Het palet kenmerkt zich door fruitaroma’s en zachte tannine. De wijn kan nog jaren liggen. De witte wijn is lichtgeel met een zweem van groen. In de neus duidelijk kruisbes en licht kruidig. De Chardonnay voegt body en exotische fruit aroma’s aan de Sauvignon Blanc. De rosé is een perfecte zomerwijn; zalmrose met een neus van rood fruit en kruiden. De wijn is fris en fruitig met rabarber en specerij tonen.

Cour Cheverny

Het in oppervlakte grotere Cour Cheverny omvat 11 gemeenten en slechts 55ha gelegen op zand-klei gronden. De wijngaarden worden, net als Cheverny beschermd door het rondom liggende bos. Hier vinden we een bijzondere druif, de Romorantin. Dit is een oude Bourgondische druivensoort die nu alleen nog in Cour Cheverny te vinden is. De druif zou door koning Francois I naar Chateau Chambord liet komen. Deze druif is verwant aan de Chardonnay en geeft intense mineralige wijnen die lijken op de wijnen uit de Chablis.

Romorantin geeft licht gele wijnen, soms met een zweem van goud. De neus overheerst door groen fruit en acacia bloemen. Met het ouderen komen aroma’s van honing, limoen en bijenwax. Het geeft levendige wijnen met mineralen, hoog zuur. Echt goede kwaliteitswijnen met lengte en elegantie.

Chinon

Over het algemeen wie Loire wijnen zegt, denkt men vaak aan Chinon of Vouvray. Chenin staat zowel rood als witte druiven toe in haar appellatie; Cabernet Franc en Sauvignon voor rood en Chenin voor wit. De 2.300ha wijngaarden zijn in handen van ongeveer 200 wijnboeren, verdeelt over 19 gemeenten aan beiden zijden van de rivier Vienne. De wijngaarden gelegen aan de rivier kennen een zand-grind bodem en brengen soepele lichte wijnen voort. Wanneer deze gelegen zijn op de hogere kalkstenen hellingen, zie je vollere, robuuste wijnen die zeker kunnen rijpen op fles. In de rode wijn herken je donker fruit en zachte specerijen. Witte wijn zijn licht van kleur, met een neus van appel en peer en de zo kenmerkende vleug van honing voor de Chenin Blanc. Over het algemeen zeer fruitige wijnen. De rosé wijn is diep roze van kleur en heeft herkenbare kersen en kruidige tonen.

Chateau de la Grille Rouge

Chinon Chateau de la Gille

Typerend door de markante flesvorm, is dit een wijn die de moeite waard is. De wijn is afkomstig van 100% Cabernet Franc van 50 jarige stokken. Hierdoor is de opbrengst beperkter maar de aroma’s zijn geconcentreerder. Vooral rood en zwart fruit (vijgen en bramen) wisselen af met tonen van getoast hout en vanille. In de mond bespeur je het zwarte fruit, de houtrijping (vanille) en boter (MLF). De tanine is rond en heel mooi in balans met de hogere zuren. Heerlijk om te drinken naast een steak of lamsrack.

Touraine

De appellatie Touraine AOC kan in het hele gebied gebruikt worden. Met haar 4.400ha aan wijngaarden en 360 wijnboeren is het een groot gebied. Het terroir is bijzonder divers; met vuursteenachtige kleisoorten, kleikalksteen op een kalkbed en zand op vuursteen in het oosten, daarnaast ook grindstenen en zand.

Je vindt hier stille wijn en mousserend en rood, wit en rosé. Daarnaast zijn er ook kleine pareltjes, zie hieronder.

Xavier Frissant Sauvignon de Touraine

Sauvignon de Touraine

Onlangs deze wijn voorgeschoteld gekregen tijdens een wijnproeverij georganiseerd door Wijnhuis Oktober. De citroengele wijn stuift uit het glas, overweldigende perzik, acacia, kruisbes. Het houdt niet op. De wijn heeft een hoog zuurgehalte en gemiddeld mondgevoel. De wijn rijpt enkele maanden “sur lie”, maar de bijbehorende toast of brioche wordt weggevaagd door het expressieve fruit. Wanneer je houdt van frivole lichtvoetige expressieve wijnen, is dit zeker een aanrader. Een echt voorbeeld van fascinerende, levendige wijn uit de Touraine.

Touraine Oisly

Dichterbij de rivier de Cher ligt Oisly. Hier is Sauvignon Blanc Keizer. Op 20ha wijngaarden verspreidt over 10 dorpen en slects 7 producenten, heb je een micro-continentaal klimaat. Het terroir kent een typische Solognon-gletsjerbodems van zand over klei met stukjes grind en mergel. Deze geven wijnen met delicate bloemengeuren van acacia en meidoorn gevolgd door citrus (grapefruit en citroen) met frisse minerale tonen. De wijn is levendig, fris en fijn, bloemig en vol met citrusfruit. Kortom een echte Sauvignon!

Touraine Azay le Rideau

Er is bewijs gevonden dat hier in de Gallo-Romaanse tijd reeds wijn werd gemaakt. Hoewel deze appellatie slechts 60ha wijngaard omvat, vind je hier grote klimatologische verschillen. De wijngaarden in het westen hebben een meer maritiem klimaat, terwijl in het oosten je juist een meer continentaal klimaat vindt. Azay le Rideau ligt daar waar de rivier de Indre zich samenvoegt met de Loire en kenmerkt zich door een kleirijke grond vermengt met vuur- en kalksteen.

Je kan hier levendige rosé wijnen van Grolleau en heldere Chenin Blanc witte wijnen vinden. De rosé kan geblend worden met Gamay, Côt (Malbec) of Cabernet Franc. De witte wijn is hier droog en mineraalrijk met aroma’s van abrikoos en perzik.

Touraine Chenonceaux

AOC Touraine Chenonceaux is onlosmakelijk verbonden met het gelijknamige kasteel wat hier ligt.  De wijngaarden liggen op de beste locaties op de zonnige richels boven de rivier de Cher op een bodem van klei met vuursteen. Hier komen wijnen van zeer hoge kwaliteit vandaan gemaakt van Gamay of een blend van Malbec (Côt) en Cabernet Franc en witte wijn van Sauvignon Blanc. Typerend voor deze regio is dat de witte wijn min 10 maanden rijpt terwijl rode wijn zelfs bijna 1 jaar rijpt.

De witte wijn is Chinon typerend; licht tot goudgeel van kleur en stuivend met aroma’s van acacia gedragen door brioche en toast van de gistrijping. De rode wijn kenmerkt zich door expressief rood fruit van de Gamay maar ook zwart fruit en specerijen door de Côt. Mooi zuur en zijde zachte tanine maakt dit een heerlijke wijn om van te genieten. Bewaarpotentieel is ongeveer 2 tot 5 jaar.

Touraine Mesland

Tussen de stad Blois en AOC Touraine Amboise ligt OAC Touraine Mesland. In 1838  introduceerden de monniken van de Abdij van Marmoutier de Gamay druif in deze regio. Gamay nam een toevlucht ten koste van de Côt. Het semi-continentale klimaat laat duidelijk de sporen na in de wijn. Samen met het terroir van vuursteen en kiezelzand, krijg je wijnen met frisse zuren, zachte tanine, heerlijk fruitig (framboos en zwarte bes in rode wijn) of mooi floraal en bloesem (in witte wijn).

Touraine Noble Joué

Dit pareltje in de Touraine kent een stormachtige geschiedenis. Reeds onder het bewind van Lodewijk XI produceert men hier wijn (15e eeuw) maar het kreeg echt grootse naamsbekendheid in de 19e eeuw. Helaas door de oorlog werden de wijngaarden deels verwoest en een ander groot deel verdween door verstedelijking. In 1975 hervond een kleine groep wijnboeren de passie weer wat resulteert in een gebied van 28ha wijngaard verdeeld over 5 producenten. Op een bodem van klei met vuurstenen kiezels staan Pinot Meunier, Pinor Noir en Pinot Gris aangeplant. Er komt uitsluitend rosé wijnen voor. Het is tevens één van de regio’s waar Vin Gris origineel vandaan komt! Pinot Noir (10-20%) en Pinot Meunier (50-60%), beide rode druiven, geven body, lengte en kracht; Pinot Gris (30-40%), een witte druivensoort, biedt fruitigheid en finesse.

De rosé heeft een complexe neus met tonen van hyacint, kersen, aardbeien en rijpe peer. Het is een lichte verfrissende wijn met aroma’s van kersen en kruidnagel. De minerale frisheid versterkt de fruit aroma’s. Een heerlijk aperitief!

Touraine Amboise

Nabij één van de mooiste kastelen in de Loire, ligt AOC Touraine Amboise. Hier bewerken 30 wijnboeren 220ha wijngaarden. De aangeplante druiven zijn Cabernet Franc, Gamay, Malbec en Chenin Blanc. Er worden witte (van droog tot zoet), rode en rosé wijnen geproduceerd.

Vouvray

De andere zo bekende regio is dus Vouvray. Hier vind je alleen witte wijn van Chenin Blanc. Ze variëren van sparkling (ruim 50%), halfzoet tot zoet, afhankelijk van de restsuiker op het moment van de oogst. Demi-sec is het paradepaardje van de regio. Vouvray ligt vlak bij Tour en de wijngaarden gaan zo’n 1.800 jaar terug toen St Martin van Tours de Chenin Blanc in de regio introduceerde bij de Abdij van Marmoutier. De 160 wijnboeren bewerken 2.200ha wijngaarden. De wijngaarden hebben een micro klimaat met een maritiem inslag wat verkoeling brengt. Dit cool-climate gecombineerd met zonnig najaar helpt de fysiologische rijpheid van de druiven waardoor zoete wijnen mogelijk gemaakt worden. De wijngaarden liggen op de rechteroever van de Loire terwijl de zijrivier Brenne doorkruist. Het terroir is hier serieus anders;  rotsachtige hellingen met tuffeau en valleien bedekt met vuursteenachtige kalksteenklei.

Jonge Vouvray kenmerkt zich door tonen van rozen, kweepeer en acacia. Terwijl meer ontwikkelde Vouvray aroma’s van abrikoos, gedroogd fruit en honing laat zien.

Domaine du Clos des Aumônes

Vouvray

Deze 100% Chenin Blanc heeft een mooi gouden kleur met lichte kleurintensiteit. Afkomstig van 35 jaar oude wijnstokken heeft de wijn een neus van rijp wit fruit zoals appel en peer. In het palet bespeur je ook abrikoos, gedroogd fruit en honing. Met haar hoge zuur en volle body geeft de wijn een aangenaam lange afdronk.

Heerlijk bij vis gerechten en verrukkelijk als aperitief.

Conclusie

Met haar 12.600ha aan wijngaard is dit een veelzijdige regio. Je vindt in de Touraine zeer levendige en fascinerende wijnen, ingegeven door verschillende klimatologische invloeden, verwarming van de wijngaarden door de rivieren en het verschil in bodem structuur. Om elke hoek vind je hier weer een nieuw pareltje. Touraine, geeft levendige en fascinerende wijnen waar je echt je tijd voor moet nemen om te verkennen!

Geplaatst op

De minder bekende kant van Centre Val de Loire

Val de Loire

Nadat we vorige week zijn gedoken in de bekende gebieden, Sancerre, Pouily Fumé en Menetou-Salon, gaan we deze week de minder bekende kant van het Centre Val de Loire nader bekijken. We laten zuster regio’s Quincy en Reuilly,  maar ook Coteaux de Guinnois, Chateaumeillant, Côte de la Charité en Coteaux de Tannay de revue passeren. Je kan debateren of Orléans tot Centre hoort, omdat deze op de grens met Touraine ligt. En Côte d’Auvergne is ook niet echt bekend als wijngebied maar wel in opkomst.

Quincy

Quincy et Reuilly

Is één van de oudste wijngaarden in de regio en ontleent haar naam van de Romeinse naam Domaine de Quintius óf aan een stam met de naam Quintius, die hier 100 jaar voor Christus zou hebben geleefd, dat is nog niet geheel duidelijk. Quincy ligt aan de oever van de rivier de Cher ten noordwesten van Bourges.

De wijnstokken groeien hier op een oud, zacht glooiend rivierterras dat bestaat uit zand en grind. De 37 wijnboeren bewerken 321ha wijngaarden en produceren zo een 16.000hl wijn. Slechts 7% gaat naar het buitenland.

Je vindt hier alleen witte wijn van Sauvignon; 10% Sauvignon Gris en 90% Sauvignon Blanc. Er heerst een meer oceaan klimaat met regelmatig regenval en warmere maar droge zomers. Gelet op de significante andere bodem, mis je hier het vuursteen en mineraliteit in de wijn.

De wijn kenmerkt zich door haar frisheid van citrusfruit en bloemen met een hint van menthol en peper. Door haar frisheid een mooie combinatie bij een quiche Lorraine of geitenkaas met bacon. De ziltigheid van het gerecht vult de rijkheid van de wijn prima aan!

Reuilly

De appellation Reuilly AOC ligt net ten zuidwesten van Quincy en beslaat zo een 290ha aan wijngaarden. De productie tikt de 12.000hl net niet aan. Ook deze wijn is voornamelijk voor de lokale markt (88%).

De wijngaarden liggen op de matige hellingen van kalkhoudend mergel en op de zand- en grindterrassen. De pluk begint met Pinot Gris, waarna de Pinot Noir en Sauvignon Blanc volgen. De Pinot Gris wordt gebruikt voor rosé (ofwel Vin Gris), terwijl de Pinot Noir voor zowel rosé als rode wijn gebruikt kan worden. De rosé is gemaakt volgens de rosé pressée.

De witte wijnen zijn lichtvoetig, fris en citrus-fruitig met een bloemig aroma en een vleugje mint. Ze staan heel goed naast karaktervolle kazen of vis met roomsaus. De rosé kenmerkt zich door haar frisse aroma van perzik en lychee en combineert goed met de Aziatische keuken. Bij de rode wijnen van Pinot Noir knalt het rode fruit (kersen, aardbeien) je tegemoet. De zuren, tanines en fruit is heel mooi in balans. De wijn gaat heel goed samen bij gegrild vlees of zachte kazen.

Coteaux de Giennois

Coteaux de Guinnois

Deze relatief onbekende AOC ligt ten noordoosten van Sancerre en ligt op zowel linker als rechteroever van de Loire. Met haar 203ha aan wijngaarden is het een bescheiden gebied maar zeer versplinterd over haar 35 wijnboeren. Met name de dorpen Cosne in het zuiden, Bonny, Briare en Gien in het noorden spelen een grotere rol. Ruim 8.000hl wijn is hier geproduceerd in 2020, waarvan het leeuwendeel voor de lokale markt is. De appellation bestaat pas sinds 1998, terwijl de wijnbouw hier actief is sinds de 2e eeuw na Christus. Het is zeker een gebied om in de gaten te houden, qua prijs-kwaliteit en potentie!

De wijnstokken staan aangeplant op vuursteenachtige of kalkhoudende grond langs de heuvels van de Loire. Hier staan Gamay en Pinot Noir aangeplant voor de rode en rosé wijnen en vanzelfsprekend Sauvignon Blanc voor de witte wijnen.

De witte wijn is zeer solide; vetheid vermengt met zuren en gerookte silex met een kleine zilte toets in de afdronk. Heerlijk bij schaaldieren of geitenkaas. De rode blend geeft een vlot toegankelijke wijn met een verfrissend zuurtje door de Gamay. Dit gaat vergezeld met een palet van kersen, frambozen en zwarte bessen. Heerlijk als aperitief.

Chateaumeillant

ChateauMeillant

Verder naar het zuiden onder Reuilly vinden we Chateaumeillant AOC. Het ligt aan de voet van het Central Massif en kent een continentaal klimaat mede door bescherming van de bergen. Pas in 2010 heeft de regio haar eigen AOC gekregen. Deze relatief onbekende appellatie brengt lichte en fruitige rode wijn van vooral Gamay. De streek is gespecialiseerd in rosé gemaakt van Pinot Gris, net als in Reuilly. Met haar slechts 78ha is het een kleine streek welke 1.500hl voortbrengt dat voornamelijk voor de lokale markt bestemd is.

De bodem bestaat vooral uit kiezelhoudende zand en klei. De wijnen mogen een monocépage van Gamay zijn of een blend met Pinot (Noir of Gris). Wanneer Chateaumeillant op het etiket staat bij een rosé betekent dit dat de wijn afkomstig is van direct geperste druiven. Indien een referentie naar Vin Gris is vermeld, dan is de wijn gemaakt van direct geperste Gamay druiven.

Côte de la Charité

Hoewel nog geen officiële AOC, toch wel het noemen waard. Met slechts 50ha aan wijngaarden en een produktie volume van 1.500hl, is dit oude wijngebied slechts een kleine speler in Centre Loire. Echter het unieke is dat je hier vooral Pinot Noir en Chardonnay vindt, de druiven van de nabijgelegen Bourgogne! Tevens is de Pinot Gris voor de rosé groeiende.

2018 Les Montées de St.-Lay, Côtes de la Charité

Cote de la Charité

Deze mooie wijn van Pinot Noir barst van kersen, framboos, zwarte bessen en specerijen met een ondertoon van vanille door de houtrijping. De wijn is mooi subtiel met zijdezachte tanine, volle body en in balans waarbij de fruitigheid lang na zingt. Dit domein is reeds 4 generaties in de familie. Domaine Serge Dagueneau is gelegen in de heuvels van Pouilly-sur-Loire en St. Andelain. Het wijngaardareaal bedraagt 17 ha. De 100% Pinot Noir wijnstokken staan aangeplant op een bodem van klei en kiezel. De specifieke mineraliteit van de Bourgogne mis je in deze wijn, maar verder is deze wijn een absolute traktatie bij rood vlees, lam en kazen.

Coteaux de Tannay

De Coteaux de Tannay ligt ten oosten van Pouilly Fumé op de rechtoever van de Loire. De wijngaarden liggen op westelijke heuvels rondom de rivier de Yonne, een zijtak van de Loire. Het bevat slechts 26ha aan wijngaarden die een tal van uiteenlopende druiven verbouwen; Chardonnay, Melon de Bourgogne (voor wit), Pinot Noir en Gamay voor rood en Pinot Gris voor rosé.

Orléans

Orléans

Sinds 2006 is Orléans tot een AOC verheven. Hier vind je vijf druivenrassen; Chardonnay voor witte wijn, Pinot Noir en Meunier voor rode wijn en rosé, Pinot Gris die zowel de witte wijn als de rosé kan versterken en Cabernet Franc voor natuurlijk rode wijn. Deze laatste is voorbehouden aan Orléans Cléry AOC. Het gebied kent een gematigd oceaan klimaat. Het omvat slechts 85ha wijngaard in 2016.

Côte d’Auvergne

Auvergne

De Côte d’Auvergne ligt een stuk zuidelijker rondom de stad Clermond Ferrand. Deze appellatie heeft haar status gekregen in 2010 welke wijngaarden uit vijf steden omvatten; Madargue, Châteaygay, Chanturgue, Corent en Boudes. In deze regio staat vooral Gamay en Pinot Noir aangeplant (ongeveer 90% van de aanplant) voor rode wijn en Chardonnay voor de witte. De rode wijn uit deze appellatie is een blend van Gamay en Pinot Noir. Rosé wordt gemaakt van Gamay, terwijl Chardonnay vanzelfsprekend gereserveerd is voor witte wijn. In totaal ligt hier voor 800ha aan wijngaarden, waarvan echter 400ha in professioneel gebruik zijn. Hiervan heeft 50ha de classificatie Vin de Pays, de overige 350ha valt onder de AOC.

Conclusie

Deze minder bekende kant van Centre Val de Loire laat een heel versplintert gezicht zien. Niet alleen in druivenras, maar ook grootte van de wijngaarden en bodemgesteldheid. In sommige regio’s kan je parallellen trekken met de nabij gelegen Bourgogne, maar aan de andere kant het de regio ook echt haar eigen identiteit. Het is een gebied dat de moeite waard is te ontdekken en je te laten verrassen.

Natuurlijk is het gemakkelijk om naar de bekende appellaties te grijpen, die zijn het grootste zoals hier onder te zien is. De drie grootste appellaties nemen 78% van de wijngaard oppervlakte in in de hele regio. Dus neem de uitdaging en zoek eens iets bijzonders! Natuurlijk kan ik hier mee helpen.

De minder bekende kant van Centre Val de Loire en de grootte van de wijngaarden

Geplaatst op

De bekende medailles van het Centre Val de Loire

We beginnen de ontdekkingsreis door de Loire in het Centre. We steken de Loire over bij Auxerre en komen meteen in Centre Val de Loire uit. De wijn regio is vernoemd naar het departement. Behalve heel mooie wijnen vindt je hier ook een schat aan kastelen die de moeite waard zijn voor een bezoek! De meeste wijngaarden zijn gesitueerd aan de Loire zelf. Pikant detail is dat de rechteroever van de Loire toebehoort aan het (voormalige) departement Bourgogne, terwijl de wijnen worden gerekend tot de Val de Loire aangezien de meeste wijngaarden gelegen zijn aan de rivier de Loire. Laten we een duik gaan nemen in de regios die de bekende medailles van het Centre Val de Loire vormen.

Val de Loire

Zo dicht tegen de Bourgogne aan, zou je aannemen dat wijnen op hoofdlijn hetzelfde zou zijn, maar niets is minder waar. Daar waar de Bourgogne gedomineerd wordt door de Chardonnay, vindt je in Val de Loire juist Sauvignon Blanc; met als top regio’s Sancerre en Pouilly Fumé. Maar er is nog veel meer te vinden! De wijngaarden bevinden zich op de heuvels rondom de rivieren de Loire en de Cher. Zoals je vorige week wellicht begrepen hebt, heerst er een continentaal klimaat met warme zomers en koele winters.

Centre Val de Loire omvat ongeveer 6.000ha wijngaarden redelijk versplintert over het hele gebied. Daarmee is het ook veruit de kleinste subregio. Je kan veel parellellen trekken met de naastgelegen Bourgogne, maar dat al blijken uit dit artikel.

Overigens, tijdens het Concours des Vins de Val de Loire 2021 valt het Centre redelijk in de prijzen. Deze wedstrijd is gehouden in februari 2021 in Angers (Anjou & Saumur). Daar waar het Centre ongeveer 13% van de wijngaarden hebben in het hele Loire gebied, heeft het Centre toch 10% van alle medailles binnen gehaald. Waarvan 56 van de in totaal 80 toegekende prijzen in de meest befaamde subregio’s van het Centre.

Sancerre

Sancerre

Wie Centre Val de Loire zegt, zegt Sancerre. Hier komen de meest beroemde wijnen van Sauvignon Blanc vandaan. Wat niet iedereen beseft is dat hier ook mooie rode wijnen vandaan komen van, jawel, Pinot Noir.

Tevens is dit het subregio die de meeste bekende medailles van het Centre Val de Loire toegekend krijgen.

Sancerre is gelegen op de linkerbank van de Loire, en dus echt in het departement Centre Val de Loire. In 2020 omvat deze appellatie 3.007ha en is daarmee de grootste regio. Er zijn 330 wijnboeren die bijna 170.000hl produceerden in 2020. Saillant detail is dat 68% van de wijn voor export bestemd is

Origineel stond vooral Pinot Noir aangeplant in Sancerre, maar deze was volledig weggevaagd door de phylloxera uitbraak. Daarna is de Sauvignon Blanc vooral aangeplant en deze heeft de regio groot gemaakt.

Terroir en wijn maken

Er zijn drie grond types specifiek voor de Sancerre; terres blanches (Kimmeridgeklei en kalksteen witte bodems) vooral in het westelijke deel, caillottes (kiezelgrond) en kiezelhoudende klei vooral in het oostelijke deel. Deze silex ofwel vuursteen is typerend voor het gebied. Overigens deze bodem opbouw heeft veel parallellen met de Bourgogne (lees Chablis). Naar mate de silex gehalte in de bodem stijgt, daalt de Ph waarde en versterkt de zuurgraad van de wijn. Dit is ook terug te vinden in de wijnen; een wijn van Kimeridgieklei is voller en ronder terwijl silex strakkere en reductievere wijnen geven. De oogst in Sancerre is vooral machinaal, hoewel handmatige pluk ook nog plaats vindt. Dit is vooral bij de Pinot Noir.

Wijnen uit Sancerre en Pouilly Fumé zijn moeilijk uit elkaar te houden. Sancerre wijnen zijn ingetogen en hebben vaak meer uitgesproken aroma’s terwijl Pouilly Fumé vaak meer geparfumeerd zijn. De Sancerre heeft meer een verwijzing waar deze vandaan komt met minder nadruk op de specifieke kenmerken van het druivenras. Vaak rijpen wijnen sur-lie op houten vaten om reductie te voorkomen. Eigenlijk dien je een Sancerre niet te jong te drinken, de mooiste aroma’s dienen zich pas na een aantal jaar aan.

Wanneer de wijn niet voldoet aan de regels van de appellatie, kan deze op de markt worden gezet als Vin de Pays du Jardin de France. Overigens mag de naam van de wijngaard niet meer op het etiket worden vermeld. Dit in tegenstelling tot de Bourgogne.

Henri Bourgeois Sancerre la Bourgeoise

Henri Bourgeois Sancerre Les Bourgeois

Onlangs had ik de eer deze wijn te mogen proeven. Wat een kadootje! Ondanks dat de wijn inmiddels 7 jaar op fles ligt, blijft ze doorgaan. De druivenoogst gaat per perceel en wordt apart op gist opgevoed, zodat je een echter terroirwijn krijgt. De wijn is gemaakt van oude stokken op warme hellingen met veel silex.

In de neus bespeur je citrus fruit en steenfruit, maar ook de silex. Terwijl je een explosie krijgt in de mond; medium+ zuur met volle body in combinatie met grapefruit, lychee, perzik, vuursteen, vleugje petroleum en cederhout. De wijn is heerlijk in balans, de zuren ondersteunen de fruitigheid en gedragen door lichte hout- en flesrijping. Het is zo al genieten van deze wijn, maar naast gerijpte kazen, gegrilde vis (zoals zalm) of geroosterd varkensvlees is dit nog meer genieten.

Pouilly Fumé en Pouilly sur Loire

Pouilly Fumé

De twee Pouilly gebieden lopen door elkaar heen. Daar waar voor Pouilly Fumé slechts Sauvignon Blanc wordt gebruikt, in Pouilly sure Loire is dat alleen Chasselas. De wijngaarden strekken zich uit over 1.340ha (waarvan slechts ongeveer 60ha Chasselas) van 135 wijnboeren en leveren 78.000hl wijn. Daarmee is het de tweede appellatie in de regio. Pouilly strekt zich uit over zowel de linker als rechteroever van de Loire. Uit deze appellatie gaat 51% van de wijn naar het buitenland.

Leuk weetje is dat Fumé niet refereert aan de rokerige ondertoon (welke door silex kan ontstaan), maar verwijst naar de waas die op de druiven zit; alsof er een aslaag op ligt.

Terroir en wijn maken

 In Pouilly kan je vier bodemsoorten onderscheiden; caillottes (“Villiers” kalksteen), terres blanches, caillottes (“Barrois” kalksteen) en klei met silex. Ook hier vindt de pluk plaats door middel van machines, hoewel hier en daar ook handmatig geplukt wordt. Rijping vindt vaak plaats in RVS in tegenstelling tot de betere wijnen uit Sancerre.

De Pouilly Fumé wijnen hebben vaak een palet van citrusfruit en vuursteen. Terwijl de Pouilly sur Loire fris en delicaat zijn met een palet van wit fruit (appels of peer) en amandelen. De frisheid en mineraliteit van de Pouilly Fumé komen goed tot recht naast een gerecht van schelp- en schaaldieren. Maar ook geroosterd varken is een verrassend heerlijke combinatie! Maar ook een uitgebreid kaasplankje is zeer goed gezelschap. De Pouilly-sur-Loire kan je het best naast een kaasfondue of raclette zetten. Ook een delicaat visje als slibtong of coquille is een perfect combinatie.

Menetou-Salon

Menetou-Salon

Ten zuidwesten van Sancerre, aan de rivier de Cher ligt de appellatie Menetou-Salon. Hier bewerken nog geen 90 wijnboeren 611ha wijngaarden met een opbrengst van 27.000hl. Merendeel (86%) is voor de Franse markt bedoeld. De druivensoorten zijn Sauvignon Blanc voor wit en Pinot Noir voor rood en rosé.

Terroir en wijn maken

De wijnstokken staan aangepland op kalkhoudend (Kimmeridgisch) sediment. De wijngaarden zijn gelegen op de markante Cuesta heuvel welke afglijd naar het westen richting Menetou-Salon. Met name de rode druiven worden met de hand geplukt.

De witte Menetou-Salon kenmerkt zich door haar frisheid en fruitigheid met een zweem van kruidigheid. Een palet van citrusfruit en bloemige aroma’s mengen zich met een vol mondgevoel met een afdronk inclusief menthol en peper. De wijn gaat prima samen met visgerechten, maar ook witte schimmelkazen.

De rode Menetou-Salon zijn soepel en heeft een palet van rijpe kers, framboos en pruim. Heerlijk als aperitief bij gedroogde worst of bij gevogelte.

Voor rosé wijnen zijn twee methodes in gebruik; rosé de pressée en rosé de saignée. Bij de eerste methode worden druiven geperst na de oogst waarna er kort schilcontact is om de wijn te “kleuren”.  In geval van rosé de saignée start men het proces om rode wijn te maken, maar in een vroeg stadium, wanneer nog niet veel kleuring heeft plaats gevonden, tapt men het sap af. Hierdoor ontstaat een sterkere en vollere rosé.

We hebben nu de appellaties van de bekende medailles van het Centre Val de Loire nader bekeken. Volgende week gaan we verder met de andere, onbekende pareltjes!

Geplaatst op

Interessante ontdekkingsreis door de Val de Loire

We laten de Bourgogne nu achter ons, en steken de Loire over van de Grand Auxerrois voor een interessante ontdekkingsreis door de Val de Loire. Deze vallei is gelegen aan de rivier de Loire, de langste rivier in Frankrijk van maar liefst 1.012 km! De Loire ontspringt in de Ardèche in het Massif Central. Grappig genoeg ligt het Massif  Central ingeklemd tussen de rivieren de Rhone (zie ook het artikel over Châteauneuf-du-Pape) aan de oostelijke kant en de Loire aan de westelijke zijde.

Maar terug naar de Loire. Deze strekt zich uit van de Ardèche en mondt uit in de Atlantische Oceaan nabij Nantes. Het wijnbouwgebied strekt zich uit vanaf Nevers waar de Centre Loire begint en stroomafwaarts via Touraine, Anjou-Saumur en uitmondt in de Atlantische Oceaan in de Nantais. In de komende weken gaan we deze regio’s apart bespreken.

ONtdekkingsreis Val de Loire

Terroir

De Loire vallei kent een uniek cultureel landschap, waarbij het gebied van Chalonnes-sur-Loire (in Maine et Loire) tot aan Sully-sur-Loire (in Loiret) geclasseerd is door UNESCO Werelderfgoed lijst. Met meer dan tweeduizend jaar geschiedenis, bestaat het wijngaardgebied van de Loire-vallei uit een mozaïek van verschillende klimaten, bodems, geografische kenmerken en locaties – die allemaal bijdragen aan de diversiteit van de wijnen van de vallei.

De wijngaarden van de Val de Loire onderscheiden zich door de diversiteit van hun natuurlijke omgeving. De ondergrond verschilt aanzienlijk;

  • De Pays Nantais bestaat uit stollingsgesteente uit het Massif Armoricain (een gebied dat zich uistrekt van Bretagne tot de Val de Loire), met vooral gneiss, mica schists en graniet.
  • In de Anjou is de ondergrond voornamelijk leisteen, zandsteen en vulkanisch gesteente afkomstig uit het Massif Armoricain.
  • Tussen Angers en Saumur vindt een overgang plaats van oudere gesteente in het westen naar sedimentaire bekken (het Bassin Parisien) in het oosten.
  • In de Saumurois en Touraine bestaat de ondergrond uit tuffeaukalksteen, zand en kielibachtige klei uit het Bassin Parisien. Terwijl de terrassen grenzend aan de Loire en de Vienne bestaan uit zand en kiezels, gladgestreken tot rondheid door de werking van het water en hier in de loop der jaren afgezet.
Terroir Val de Loire

Klimaten

Omdat het gebied erg uitgestrekt is, het reikt zo een 400km het binnenland in, heb je vanzelfsprekend ook verschillende klimatologische invloeden. Daar waar de wijngaarden in de Nantais oceaan invloeden hebben, liggen de wijngaarden van Touraine in een meer continentale zone. Hierdoor zijn de herfst en winters mild in de Nantais, met warme vochtige zomers. In de Anjou continueert de oceaan invloeden wat resulteert in milde winters en hete zomers. Er is veel zon en lage temperatuurschommelingen. Sommige microklimaten resulteren zelfs in mediterrane plantenleven. De Saumur wijngaarden vind je een semi-oceanisch klimaat, aangezien de heuvels in het westen een barrière vormen voor de westenwind. De Touraine kent dus een meer continentaal klimaat. En dat allemaal in één wijngebied!

Druivensoorten

Ook als het gaat om druivensoorten is de Val de Loire uniek. Zelden komen zoveel verschillende soorten druiven voor en dan ook nog ieder in het eigen sub-gebied!

RegioWitRood
NantaisMelon de Bourgogne 
Anjou-SaumurChenin, ChardonnayCabernet franc, Gamay
TouraineChenin, Sauvignon Blanc, ChardonnayCabernet franc, Gamay
Centre LoireSauvignon Blanc, RomorantinGrolleau, Pineau d’Aunis (Chenin Noir), Pinot Meunier
Overzicht belangrijkste druivensoorten Val de Loire

De Melon staat voor 30% aangeplant, de Sauvignon Blanc voor 28% en Chenin voor 27% als witte druiven. Voor de rode zijn dit vooral Cabernet Franc 56% en Gamay 18%. Wat het ook bijzonder is, is dat in deze regio de wijnen vooral van één druivensoort gemaakt wordt (monocépage), en dus niet geblend.

Voordat we in onze interessante ontdekkingsreis duiken, nemen we eerst een kijkje in de druiven van de Val de Loire.

Melon de Bourgogne

Deze druif is een kruising tussen Pinot Blanc en het oude bijna vergeten ras Gouais Blanc. Het zal je niet verbazen dat deze druif zijn oorsprong vindt in de Bourgogne. Op enkele plaatsen staat deze daar nog aangeplant. In de Bourgogne werd deze druif tot begin van de 18e eeuw volop gebruikt. Doordat in de begin van de 18e eeuw in de Nantais zoveel druivenstokken werden verwoest door vorst, was een nieuw ras nodig. Vandaar dat de Melon werd geïntroduceerd. Sindsdien wordt de Melon exclusief gebruikt voor de frisse lichte wijn Muscadet. Vandaar dat de Melon vaak Muscadet wordt genoemd. Een andere bekende synoniem zijn Auxerrois Gros, Gamay Blanc en Weisser Burgunder.

Chenin Blanc

Dit is de iconische druif in de Loire en kan het terroir goed weerspiegelen in de wijn. Het is een laat rijpende druif die vooral in de Anjou en Touraine aangeplant staat.

Je moet de wijn niet verwarren met de Sauvignon Blanc, door de tonen van gras en groene appels is deze verwarring makkelijk te maken. Echter de zuurgraad is toch vele malen hoger in de Chenin.

De druif wordt gebruikt voor het maken van zowel droge, maar ook de sparkling wijn Crémant de Loire. Aangezien de druif erg vatbaar is voor edele rotting, vind je ook hele mooie zoete wijnen van deze druif. Dit versterkt zich doordat de druif een hoog zuurgehalte heeft van zichzelf, waardoor deze het hoge suikergehalte mooi in balans houdt.

Je vindt de Chenin ook elders in de wereld, in Zuid Afrika is ze zelfs tot “hun” druif uitgroeit (onder de aangenomen inheemse naam Droe Steen). Maar ook in Chili, Nieuw Zeeland en de VS.

Sauvignon Blanc

En dan de Sauvignon, deze vindt haar herkomst in de Loire. Zeer expressief met buxus en bloemen in de neus. Terwijl het palet groene appels, gras en kruisbessen. In warmere micro-klimaten neigt ze zelfs naar ananas en lychee. De grootste namen komen uit Centre; Sancerre en Pouilly-Fumé.

Cabernet Franc

Ook bekend onder de naam Breton. De druif is geïntroduceerd in de 11e eeuw in de Nantais en men vermoedt dat de druif van oorsprong uit het Baskenland afkomstig is. Het is een voorloper van de bekende Cabernet Sauvignon en is beter bestand tegen koeler klimaat.

Gamay

De Gamay, vooral bekend uit het artikel over de Beaujolais, brengt een heel fruitige wijn voort (palet van frambozen en aardbeien).

Tot zo ver deze introductie, volgende week gaan we dieper duiken in onze interessante ontdekkingsreis door de Val de Loire. Dan gaan we de verschillende regio’s met al hun bijzonderheden verdiepen!

Bekijk winkelwagen Afrekenen Verder winkelen