De druivenoogst in Italië heeft in 2024 te maken gehad met een zomer die heet en droog was. Dit was zo extreem dat in sommige delen van zuid-Italië de pluk reeds in juli begon!
Normaal is de oogstperiode van eind van de zomer tot begin oktober, maar de effecten van klimaatverandering zet de oogstkalender echt op z’n kop. De droogte en hoge temperaturen in het voorjaar van 2024 hebben er voor gezorgd dat de druivenstokken in Italië reeds vroeg uitliepen.
In het tweede deel van juli begon Sicilië met het oogsten van de Pinot Grigio-druiven, waarna Puglia ook haar Pinot Grigio en Chardonnay begon te plukken. Maar ook midden-Italië begon vroeger, Emilia Romagna en in het noordelijk gelegen Piemonte waar Moscato-druiven reeds midden augustus geplukt werden.
Desondanks is in andere gebieden, zoals Langhe, Toscane en zuid-Tirol gewoon op de gebruikelijke momenten geplukt.
Oogst resultaten
Hoewel men verwacht dat de opbrengst lager is dan in 2023 vanwege de hoge verspreiding van valse meeldauw, ziet het er veelbelovend uit voor wijnjaar 2024. Natuurlijk hebben de hagelstormen een negatieve uitwerking in noord-Italië en had het zuiden te maken met extreme droogte. Maar over het algemeen genomen, zijn de druiven gezond.
Volgens de laatste statistieken lijkt de productie met 4.1 miljard lt net onder het 5 jarig gemiddelde te liggen (4.6 miljard lt). Hiermee lijkt Italië buurland Frankrijk weer in te halen als grootste wijnproducent. Maar er zijn grote regionale verschillen.
Problemen aan de horizon
De stijging van de productiekosten en de toegang tot krediet faciliteiten om werkkapitaal te kunnen verschaffen zijn absoluut een bedreiging voor de Italiaanse wijn productie. Daarnaast is natuurlijk de klimaatverandering een groeiend probleem, zeker voor de vele biologische wijngaarden in het zuiden van Italië. Maar ook de generatiewissel zal aangepakt moeten gaan worden.
Maar wat ook in de gaten wordt gehouden is dat vraag en aanbod met elkaar in verhouding blijven.
Regio’s bekeken
Laten we eens kijken naar verschillende regio’s.
Noord Italië
Het noorden heeft veel hinder ondervonden van het vochtige jaar met her en der hagelbuien. Uiteindelijk is de opbrengst ongeveer gelijk gebleven met een nipte stijging van 0.6%.
Piemonte heeft te maken gehad met vertragingen in de rijping en ziektedruk, met name door valse meeldauw en echte meeldauw. Een zorgvuldig wijngaardbeheer heeft geresulteerd in druiven van goede kwaliteit, met name voor Nebbiolo. Door de milde winter startte het groeiseizoen al vroeg. Vervolgens hebben de koelere temperaturen en vele regen in het voorjaar het groeiseizoen verlengd. Van Barolo wordt een meer klassieke jaargang verwacht. Al met al is de opbrengst 10% hoger dan in 2023.
In Lombardia zal de productie in Franciacorta en Oltrepò Pavese ruim 20% lager zijn dan in 2023.
In Trentino-Alto Adige was de opbrengst 12% lager, vooral doordat witte druivenrassen hebben geleden onder de schimmeldruk. De vele regenval en koelere temperaturen in de bloeiperiode droeg bij aan een slechte vruchtzetting. Desondanks zal de kwaliteit naar verwachting goed zijn doordat de weersomstandigheden in het laatste deel van het groeiseizoen zijn verbeterd.
Het waren de weersuitdagingen die een grote rol speelde in Veneto, waar de opbrengst 5% lager was. De vroege knopbreuk in maart werd gevolgd door vorst in april in de lager gelegen gebieden. Maar ook de vele regen speelde een rol, met risico op valse meeldauw uitbraak. Een droog augustus redde de oogst en verbeterde de rijpheid en kwaliteit van de druiven. In Valpolicella en Collio zal de opbrengst ongeveer gelijk blijven. Net als de Prosecco-regio. Maar in het laagland en vooral de biologisch gerichte wijnbedrijven hebben aanzienlijkere verliezen.
Midden Italië
Bolgheri, in het westen van Toscane, kreeg op 23 september een wolkbreuk voor haar kiezen, wat de wijngaarden onder water zette. Hierdoor kwam de oogst, van vooral Cabernet Sauvignon, in gevaar. Terwijl Chianti Classico en Brunello di Montalcino een uitstekende en grotere oogst verwachten. Afgelopen winter viel er regelmatig regen en in het voorjaar konden de wijnstokken waterreserves opbouwen waardoor ze de hete zomer zonder al te veel te lijden konden doorstaan. Al met al is de opbrengst maar liefst 30% hoger dan in 2023.
Ook Umbrië en Marche noteerden aanzienlijke stijgingen, mede dankzij de droge weersomstandigheden. In juli was het in Marche dusdanig warm dat de groei werd vertraagd. Bloei en veraison kwamen later, maar rijping was desalniettemin goed.
Na een slechte oogst in 2023, herstelde de Abruzzo zich aanzienlijk. Opbrengst steeg met 85%, hoewel het nog steeds 27% onder het 5-jaars gemiddelde lag.
Zuid-Italië
Een milde winter met weinig neerslag baarde zorgen over waterstress in sommige gebieden van Campania. Enkele late regenbuien kunnen de opbrengst en de kwaliteit van de druiven verder hebben verbeterd. Resume zal de opbrengst 30% hoger liggen.
Het groeiseizoen 2024 in Puglia was over het algemeen gunstig, met verschillen tussen Noord-Puglia en Salento. Noord-Puglia kende een droger en vroeger seizoen, terwijl Salento, met koelere temperaturen in mei, iets beter weer had. Over het algemeen hadden beide gebieden overal warme en droge omstandigheden, waardoor de opbrengst met 18% steeg.
Een milde winter en een warmer voorjaar leidden tot vroege knopbreuk en rijping in Basilicata. De opbrengsten zijn 30% hoger dan vorig jaar, met gezonde druiven van hoge kwaliteit. In Aglianico del Vulture DOCG zorgde het koelere weer in september voor ideale omstandigheden voor Aglianico druif.
Net als een groot deel van Zuid-Italië kampte Calabria met een watercrisis. Een milde winter en het vroege voorjaar, gecombineerd met hoge temperaturen en weinig regenval, zorgden voor vroege knopbreuk en rijping. Irrigatie hielp de droogteschade te beperken, terwijl het ontbreken van schimmelziekten zorgde voor een goede kwaliteit van de druiven en de gezondheid van de plant. Dit al resulteerde in een stijging van 10%.
Waterschaarste speelde een belangrijke rol in de wijngaarden op Sicilië. In de herfst/winter viel er 50% minder regen. De hoge temperaturen in juni (tot wel 40C) versnelden de rijping van de wijnstok. Vandaar dat in de nachturen regelmatig geïrrigeerd moest worden, vooral bij Chardonnay. De kwaliteit van de druiven bleef echter uitstekend, maar de opbrengst blijft uiteindelijk met 16% achter.
Italië staat natuurlijk bekend als het land van lekker eten en drinken. Bij wijn uit Italië zijn er 3 zeer bekende wijnen die allen met B’s beginnen. Dit zijn natuurlijk Barolo, Barbaresco en Brunello. Deze druiven leveren één van Italië’s beste wijnen op. Maar waarom is dat? Laten we eens gaan kijken wat de belangrijkste verschillen zijn.
Het is natuurlijk puur toeval dat de druiven allemaal met de letter B beginnen. Maar het is ook een interessante wijze om de 3 wijnen van hoogste kwaliteit uit Italië aan te duiden met B’s.
In de Langhe, Piemonte vinden we de wijnregio’s Barbera en Barolo vlak naast elkaar. Vaak wordt Barolo aangeduid als de meer krachtige wijn terwijl Barbera meer zachtere wijnen opleveren. In beide regio’s is de wijn gemaakt van de Nebbiolo-druif. De heuvels hebben grote invloed op de wijnstijlen. In koelere maanden ontstaat er mist (in het Italiaans nebbia genaamd). Hierdoor krijgen de wijnen hun complexe aroma’s en goede rijpe tannine.
Brunello vinden we in Toscane, rondom het stadje Montalcino, gelegen op een heuvel in de provincie Siena. De wijn is gemaakt van Sangiovese-druif, die lokaal dus Brunello wordt genoemd (om het makkelijk te maken).
Barolo
Zoals aangegeven, vinden we Barolo in Piemonte. De Barolo DOCG bestaat uit 11 dorpen ten zuiden van de stad Alba. De enige toegestane druivensoort is dus Nebbiolo. Dit is een druivensoort met een dunne schil maar hoog in zuurgraad en tannine.
Nebbiolo kan makkelijk verwart worden met Pinot Noir. En dat is niet verwonderlijk, aangezien ook het landschap en terroir overeenkomsten heeft met Bourgogne. De rode lijn op de kaart laat zien waar het blauwgrijze mergel in het westen overgaat in zand- en kalkstenen bodem. Barolo en Pinot Noir wijnen zijn licht granaatrood met naar de rand bruine tinten wanneer de wijn oudert. Ze hebben beiden een geurige intensiteit van rood fruit (rode appel, rode bes),rozen tot aan leer en koffie wanneer de wijn ouder is. Een ander kenmerk voor Barolo is de aanwezige geur van rozen. Decanteren is vaak aan te raden om de aroma’s goed tot uiting te laten komen.
Maar dan het grote verschil, Nebbiolo staat bekend om haar harde hoekige tannine structuur. Deze worden slechts overtroffen door Tannat. Deze zijn zeker meer aanwezig in het oostelijke deel van de DOCG waar de bodem zand- en kalksteenrijk is. Om de tannine te verzachten zetten de wijnmakers houtrijping en flesrijping in. Door de DOCG is voorgeschreven dat Barolo minimaal 3 jaar moet rijpen en Barolo Riserve 5 jaar. Vele Barolo’s komen goed op smaak wanneer ze 10-15 jaar hebben gerijpt. Hoewel er genoeg voorbeelden zijn van Barolo’s die na 40 jaar nog steeds prima zijn! Dat geeft maar weer aan wat het rijpingspotentieel is van deze druif!
Pairing
Maar waar drink je zo een krachtpatser bij? Denk vooral aan gerechten met een sterk smaakprofiel. Gegrilde ribben met een hoger vetgehalte kan de tannine meer in evenwicht brengen. De meest klassieke match is natuurlijk bij gerechten waarbij de Alba truffel is gebruikt. Denk aan een risotto met deze truffel. Ook gegrilde eendenborst of foie gras zijn goede keuzes.
Cascina del Monastero Barolo Perno 2012
Deze mooie wijn heeft een granaatrode kleur. De wijn is rijk aan zwart fruit in de neus, maar ook balsamico, leer, kruidigheid, zoethout. Het is een volle, zware wijn met veel zuur, waarbij het fruit in de mond gestoofd lijkt te zijn. Verder bespeur je aardse tonen, leer, tabak en cacao – allemaal tertiaire kenmerken. De wijn heeft een mooie lange afdronk, maar is toch overduidelijk nog wat jong. Deze kan gerust nog een paar jaar weg worden gelegd!
De wijn staat prima naast lokale gerechten als gegrild vlees met truffel.
Dat brengt ons bij Barbaresco. Deze appellatie ligt ten noordoosten van de stad Alba en bestaat uit vier gemeenten. De wijnen zijn toegankelijker dan die uit Barolo, terwijl ze van dezelfde druif gemaakt zijn. Dit zit in de bodem. De bodem in Barbaresco DOCG bevat meer voedingsstoffen en daardoor is de tanninestructuur zachter. En dus zijn de wijnen jong reeds goed op dronk. Qua geur- en aromabeleving zijn de wijnen hetzelfde (eenmaal het is dezelfde druif!). Maar het midden van het mondgevoel is bij Barbaresco zachter vanwege de tannine structuur. Dat is dan ook de reden dat Barbaresco slechts 2 jaar hoeft te rijpen (Barbaresco Riserva 4 jaar).
Brunello di Montalcino
De laatste van de 3 grote B’s uit Italië is dus Brunello, ofwel Sangiovese. Deze vinden we nabij Siena in Toscane. Het is een heel andere wijn dan Barolo of Barbaresco. De bessen hebben een dikke schil en daarom zijn de wijnen met uitzonderlijke fruitaroma’s, hoge zuurgraad en stevige tannine. Een jonge Brunello heeft aroma’s zoals kersen, gedroogde cranberries, wilde aardbei, braam, viooltjes en zoethout. Maar ook aardse tonen van espresso en bewerkte grond. Maar door de strakke tannine valt deze wijn niet bij iedereen in de smaak wanneer deze nog jong is. Houdt rekening met de rijpingseisen. Een Brunello dient 5 jaar te rijpen, waarvan 2 jaar op eikenhout en 4 maanden op fles. Een Riserva moet 6 jaar rijpen, waarvan 2 jaar op eikenhout en 6 maanden op fles. Dus bij een “jonge” Brunello moet je al gauw denken aan een wijn die jonger is dan 10 jaar.
Een gerijpte Brunello verzacht deze astringente tannine. De frisse fruit aroma’s maken plaats voor gedroogde vijgen, geconfijt fruit, hazelnoten en leer. Terwijl de tannine structuur chocolade toevoegt.
Pairing
Geniet van deze wijn bij een charcuterie plankje, rood vlees, wild, champignons en natuurlijk truffel.
Wijn is lange tijd een lokaal product geweest. Vandaar dat wijn-spijs combinaties ook vaak lokaal goed tot hun recht komen. Toen industrialisatie opkwam, kwam ook het commerciële aspect op de voorgrond. Waardoor veel bestaande, oude wijngaarden gerooid werden en vervangen door commercieel interessantere druivenrassen. Zo zijn in Swartland, Zuid Afrika, veel oude wijngaarden vervangen voor Sauvignon Blanc. Oude wijngaarden hebben eenmaal een lagere opbrengst, maar wel met meer concentratie. Dus door de lagere opbrengst moet de kiloprijs van druiven wel hoger liggen. Maar oudjes worden steeds interessanter.
Waarom zijn oudjes interessanter
Oude wijnstokken zijn vaak historisch bepaald en matchen daardoor met het lokale terroir. Hierdoor weerstaan ze ook klimaatveranderingen beter. Maar als onderdeel van het ecosysteem verbeteren ze ook de biodiversiteit. Vaak doordat er meerdere klonen of kruisingen door elkaar staan in de wijngaard, maar ook doordat er meer verschillende vegetatie staat. Al met al levert deze oudjes druiven voort die meer geconcentreerde aroma’s, meer ontwikkelde tannine, minder sap waardoor de wijnen interessanter ervaren worden. Dus ook hier gaat het uiteindelijk om duurzaamheid.
Een bijkomend voordeel is dat de wijngaarden een niche markt aanboren. Waardoor de prijszetting voor de wijnmakerij steeds interessanter wordt.
Old vine registry
Jancis Robinson had een groeiend gevoel dat oude wijngaarden belangrijke elementen waren van cultureel en wetenschappelijke erfgoed. Vanuit die filosofie realiseerde ze dat deze oudjes de bron zijn van een aantal bijzonder mooie wijnen die interessanter lijken te zijn dan mainstream. Ze is, samen met een aantal collega’s, in 2010 begonnen met het samenstellen van een register van oude wijnstokken. Inmiddels omvat de database 3.355 wijngaarden voor in totaal 10.709ha en is nog groeiende.
Old Vines Project Zuid Afrika
Rosa Kruger is al 20 jaar een consultant wijngaardmanager voor verschillende kelders die nieuwe wijngaardlocaties ontwerpt en bestaande wijngaarden beheert voor kwaliteitswijn. Haar grootste liefde zijn oude wijnstokken. In 2016 richtte ze het Old Vine Project op, waarmee ze iets formaliseerde dat sinds 2002 vorm kreeg. Dit is opgericht omdat ze geloofd in het behoud van oude wijnstokken. Dat oude wijnstokken prachtige wijnen maken met complexiteit en helderheid, die het landschap weerspiegelen.
De meeste wijngaarden in Zuid Afrika worden na ongeveer 20 jaar gerooid omdat de opbrengst terug loopt. Maar ook omdat de wijngaarden aangetast raken door virussen, en dan is een wijngaard lastig te redden. Ook schreven coöperaties de boeren voor wat ze moesten aanplanten (en welke prijs ze kregen voor hun opbrengst. Inmiddels zijn ook niet de minste aangesloten zoals Badenhurst Family WInes, Bellingham, Boekenhoutskloof, Mullineux en Paul Cluver.
Internationale old vine projecten
Natuurlijk zijn er meer voorbeelden te noemen, zo heeft Plaimont Vignerons Tannat en la Madelaine in Frans Pyreneeën aangeplant staan. Ze hebben zelfs Vitis Sylvestris staan (wilde druivenrassen) in Saint Mont. Er zijn 12 nieuwe variëteiten ontdekt die langs boomstammen omhoog groeien.
Bijzonder Vulture
In Italië liggen veel wijngaarden op vulkanische ondergrond. Op deze arme grond hebben veel wijngaarden de phylloxera overleefd. Zo ook Basilisco, in het noorden van Basilicata regio. Zij hebben gronden op de helling van de Vulture vulkaan en is met haar combinatie van vulkaan en tufsteen de perfecte habitat voor de 80+ jaar oude Anglianico del Vuture druiven met volle body en expressie. De geschiedenis van de wijngaard onbekend, omdat pas 80 jaar geleden de wijngaard werd geregistreerd. Al deze historie komt samen in de wijn Storico.
Versplinterd Rioja Alavesa
In Rioja Alavesa is ongeveer 12% van de wijngaarden 70 jaar of ouder (zo’n 2.000ha) en 50% ouder dan 30 jaar. Wijngaarden zijn vaak gemengd dat wilt zeggen dat de druivenvariëteiten door elkaar staan. Zo kan 90% Tempranillo zijn, maar hierbinnen zijn dan verschillende klonen, en 10% andere rassen.
In Rioja is dankzij de Phyloxera uitbraak in Frankrijk een grote groei ontstaan. Historisch waren wijnen gefocust op “vigneron”-wijnen, wijnen die zich onderscheiden door ligging, bodem, druivenras en dergelijke. Door de industrialisatie om aan de hoge vraag te voldoen, is er veel Tempranillo aangeplant die op hout opgevoed wordt. Vandaar dat in de classificatie van Rioja (Reserva, Grand Reserva), houtrijping zo een prominente plaats in neemt. Hierdoor werd een zeer herkenbare wijnstijl gecreëerd die jaar na jaar hetzelfde kan blijven.
Het zou fantastisch zijn om terug naar basics te gaan. Dus wijnen afkomstig van de kleine plots (in Rioja als geheel zijn wijngaarden makkelijk 10ha, maar in Alavesa is de grootste wijngaard slechts 0.3ha).
Conclusie
Het feit dat oude wijnstokken minder produceren is niet altijd veelzeggend. Dit moet in samenhang gezien worden met de wijnregulering. Veel appellaties schrijven maximale opbrengsten voort, zoals in Rioja 6.000kg per hectare. Terwijl de oudjes prima deze volumes kunnen realiseren. En dan ook nog tegen betere prijzen!
Maar het is wel duidelijk dat oude wijnstokken beter resistent zijn tegen ziektes. De wortels wortelen afhankelijk van het aanbod van water, maar doordat ze langer bestaan hebben ze meer meegemaakt, dus ook zeer droge perioden. Zie oude wijngaarden als een cultureel erfgoed, we moeten er zuinig op zijn. Maar tegelijk van genieten van de complexiteit die deze oudjes veel interessanter maken.
Het was weer tijd om samen met een paar vrienden wat nieuws te proberen. We waren erg toe aan een gezellig intiem avondje ongedwongen proeven en ontdekken. Hoewel geen vastomlijnd thema, zoals gebruikelijk, had ik er wel een interessante twist in gegooid. Uiteindelijk waren we slechts met drieën, maar dat mag de pret zeker niet drukken!
Witte wijn uit Colchagua valley
Ik vond nog een fles Sauvignon Blanc uit 2016 van Casa Silva. Deze Chileense wijn is normaal bedoeld om juist jong te drinken. Dus het leek mij leuk om een kleine plot te introduceren. Laten we in een setting dat intiem is, ontdekken wat voor verschillen we proeven tussen een 2016 en een 2022 wijn. Nu kan ik alvast verklappen dat de 2016 nog verrassend overeind stond!
Casa Silva is een familie bodega dat uitsluitend wijn produceert van haar eigen domein. De geschiedenis gaat terug naar 1892 en momenteel is de vijfde generatie aan het roer van deze bodega. Het is tevens één van de domeinen uit Chili die de meeste medailles gewonnen heeft! Het opereert in Colchagua Valley heeft de wijnen aan de voet van de Andes liggen en staat bekend om haar top rode wijnen. Maar ook de witte zijn zeer goed. Het oosten heeft een overwegend mediterraan klimaat en profiteert van verkoeling door de hoogte en de invloed van de koude wind van de Andes. Het westen, nabij de Pacifistische Oceaan heeft juist een koeler zeeklimaat.
Casa Silva Reserva Sauvignon Blanc 2016
Deze wijn is niet meer verkrijgbaar en Casa Silva brengt de Sauvignon Blanc nu onder het label Colleccion op de markt. Hoewel reeds 7 jaar oud, heeft de wijn nog een mooie strogele kleur. In de neus is het fruit niet meer overheersend, maar wat verwacht je anders, en is er plaats gemaakt voor rijpere tonen. Denk aan amandelen. De wijn heeft nog een verrassend hoge zuurgraad met een pallet van limoen, steenfruit, vettigheid. De afdronk is niet onaangenaam en houdt langer vast dan verwacht. Het is niet de Sauvignon Blanc die je verwacht bij Chili. Maar toch is het er nog één waar je goed en ongecompliceerd van kan genieten.
Casa Silva Cool Coast Sauvignon Blanc 2022
Vervolgens hadden een recente Cool Coast wijn. Eigenlijk mag je deze wijn niet één op één vergelijken met de Reserva, maar ja die is dus niet meer verkrijgbaar. Dus vergelijken we toch. De wijngaard ligt in Paragones subregio op slechts 8km afstand van de oceaan. De wijn rijpt in RVS tanks gedurende 3 tot 4 maanden met bezinksel om meer smaak toe te voegen. Deze strogele wijn heeft de onmiskenbare geur van groene appel, kruisbes, meloen, wat vegetaals en ziltigs. Het stuift echt uit het glas. Ook hier is de zuurgraad nog hoog met minerale tonen, ook hier het groene fruit, groene asperges en een vleugje grassigheid. Het alcoholpercentage is wat verhoogd met 13.5% maar is niet overheersend.
Kortom een frisse krachtige Sauvignon Blanc met fijne zuren en veel spanning! Zoals een Sauvignon Blanc uit Chili bedoeld is.
Rode wijn uit Chili en Italië
Na deze interessante ervaring over Sauvignon Blanc, zijn we onze blik gaan verleggen naar Italië, om precies te zijn Veneto. Hier vinden we de Neropasso van Cantina Mabis, een blend van 2 lokale druivenrassen (corvina en Corvinone) en Cabernet Sauvignon. Daar hebben we vervolgens een Chileense blend van Carmenere en Cabernet Sauvignon tegenover gezet.
Mabis Neropasso
Deze wijn is afkomstig uit de regio Veneto en wordt geproduceerd door Cantina Mabis Biscardo. Tegen het eind van de 19e eeuw was de Biscardo familie groot in de textiel, maar ook in de wijn industrie. De wijnmakerij was in 1878 gebouwd en was één van de eerste wijnbedrijven die door Veronese handelaren werd bestuurd. Het gamma is veelzijdig waarbij Neropasso, Oropasso en Rosapasso de basis vormen. Daarnaast brengen ze ook prosecco, een klassieke serie, een appassimento van Sangiovese en de topklasse 3 Ori op de markt.
De Neropasso is een IGT Veneto en dus geen onderdeel van de hogere classificaties zoals DO of DOCG in Italië. Dit is mede omdat de blend bestaat uit een niet-Italiaanse druivenras, de Cabernet Sauvignon. De druiven zijn met de hand geplukt om de perfecte rijpheid te selecteren. Waarna een deel van de druiven de appassimento-methode ondergaan alvorens ze geperst worden. Hierna vindt de eerste rijping op RVS plaats om het fruitige karakter te behouden. Waarna een tweede rijping op tonneaux plaats vindt.
Dit resulteert in een zeer mooie, fluweelzachte wijn met intens granaatrode kleur. In de rijke neus bespeur je zwarte kersen, gerijpte pruimen en een kruidig karakter die je overdondert. Na de eerste slok wil je eigenlijk niet meer stoppen. Genieten met een grote G dankzij het prettige fruit pallet, de verfrissende zuurgraad die samen met de volle body het alcohol percentage van 13.5% doet vergeten. De afdronk is lang en zeer aangenaam met tonen van gestoofd rood en zwart fruit, vanille en specerijen. Deze wijn is prima zo te drinken, maar misstaat niet naast een pasta gerecht, gevogelte of gegrild vlees of zachte kazen.
Ook verkrijgbaar in onze webshop voor slechts € 11.95!
Montes Limited selection Carmenere- Cabernet Sauvignon
Na de Italiaanse fruitbom gaan we terug naar Chili. We komen uit bij het toonaangevende Bodega Montes. In de Apalta regio binnen Colchagua Valley wat “arme bodems” in het lokale dialect betekent. Dit is precies waar het hier om draait voor Montes. De druiven rijpen langzaam dankzij de invloed van de nabij gelegen Pacifistische Oceaan. Een deel van de wijn ondergaat 10 maanden rijping in nieuw Frans eiken vaten en de wijn is een blend van 70% Cabernet Sauvignon en 30% Carmenère.
De sterk geparfumeerde neus onthult intense aroma’s van rijp rood en zwart fruit zoals kersen op siroop, aardbeien en vijgen. Gedragen op een kruidige basis die doet denken aan rode en zwarte peper. Verder ontdek je tonen van verse tabak en crème de cassis die samengaan met de aroma’s van koffie en pure chocolade die na een paar minuten in het glas verschijnen. De royale smaak heeft zeer mooi afgeronde tannine die de geweldige body aan de wijn geeft. Met een gevoel van zoetheid in het midden van de mond, is dit een elegante en sappige wijn is met een zeer goede afdronk.
De wijn is geweldig bij een barbecue of stoofpotten. Maar ook bij oude en belegen kazen. Ook verkrijgbaar in onze webshop voor € 11.95
Verrassende dessertwijn
Tot slot hebben we nog een kleine verrassing ingeschonken. Ik had nog een flesje Ornus dell’Ornellaia liggen uit 2011. Dit is een dessertwijn waar niet zo gemakkelijk meer aan te komen is. Maar het staat nog als een huis. De wijn is gemaakt van een klein perceel Petit Manseng, genaamd Palmetta, die laat geplukt wordt (“late harvest”). De naam is afkomstig van de “Fraxinus Ornus” boom (in het Italiaans “Ornielo”) die typerend is voor de mediterrane kust. Hier dankt zowel de het huis als de wijn haar naam aan. Overigens ook hier geldt doordat de wijnmaker een Franse druivenras gebruikt, krijgt de wijn een IGT Toscane classificatie. Wat zeker niet de kwaliteit van de wijn reflecteert.
Het jaar 2011 markeerde zich als een heet droog jaar waardoor de oogst eerder plaats vond. Door koelere omstandigheden in juni en juli kon de geremd worden. Vervolgens kwam de regen precies op tijd na de bloei en tijdens de veraison. Gevolgd door een hitte in Augustus waardoor de rijpheid positief beïnvloed werd. Na de pluk eind augustus werden de druiven gedroogd volgens de appassimento-methode. Na het zachte persen vond vergisting plaats in nieuw eiken vaten en rijpten de wijn gedurende 12 maanden.
Dit resulteerde in een prachtige wijn die een diepgouden kleur vertoont. Met uitbundige aroma’s van exotisch fruit, gedroogde abrikoos, citrus en karamel. Rijk en intens in de mond met honing en exotische fruitaroma’s, de wijn is intens zoet, maar toch perfect in balans met de typische vrolijke zuurgraad van Petit Manseng.
Kortom
De avond duurde iets langer dan verwacht, pas na middernacht werd er afscheid genomen. Deze zetting was intiem en bijzonder geslaagd waarbij nieuwe ervaring waren opgedaan in proeven en het ontdekken van de wondere wereld van wijnen.
Italië is al enige jaren met afstand de grootste wijnproducent ter wereld. Echter het ziet er naar uit dat dit jaar de oogst met maar liefst 12% zal dalen tot ongeveer 43 miljoen hl onder invloed van klimaatverandering. De oogst wordt gekenmerkt door overstromingen, droogte en schade als gevolg van hagelbuien. Hierdoor wordt naar verwachting Italië onttroond als het grootste wijnland en zal Frankrijk voor het eerst in 9 jaar weer de eerste positie bekleden. Hier bleef de productie op het 5-jaars gemiddelde met zo’n 45 miljoen hl.
Wie bang is dat er een tekort zal komen aan Italiaanse wijnen heeft het mis. In de voorbijgaande jaren was er overproductie, waardoor de Italianen nu kunnen interen op hun wijnplas. Het lijkt erop dat het noorden, ongeacht de extreme hagel, toch nog haar productie op pijl weet te houden, maar juist het zuiden met extreme hitte is de oorzaak van de mindere productie.
Overigens Sicilië trapte af met het oogsten op 1 augustus. Dit was 10 dagen later dan in 2022, en helaas lijkt de oogst met 35% te dalen ten opzichte van 2022. De pluk zal ruim 100 dagen gaan duren, wat betekent dat dit het langste plukseizoen zal zijn. Ook hier had men te doen met extreme omstandigheden; hevige regenval in mei en juni, extreme hitte in juli, branden en schimmelplagen.
Frankrijk als grootste wijnland
Frankrijk laat een daling van slechts 2% ten opzichte van 2022 zien, waardoor de totale productie uitkomt op 45 miljoen hl. Hoewel dit getal met 1% boven het 5-jaarlijks gemiddelde ligt, zijn er wel gevaren op de loer. Volgens het SSP eisen valse meeldauw uitbraken in Bordeaux waarbij vooral de Merlot-druiven geraakt zijn (-9% tov 2022 of -17% van het 5-jarig gemiddelde) en het zuidwesten (Aude en Hérault) en droogte in de volumegebieden Languedoc en Roussillon (-8% tov 2022 of -2% van het 5-jarig gemiddelde)hun tol in de toekomst. Terwijl grijze rot of botrytis opduikt aan het eind van het groeiseizoen in andere gebieden, wat een goede uitkomt biedt voor dessertwijnen.
De Rhône en Provence hebben te maken gehad met meeldauw, hagel en zomerse hittegolf waardoor de opbrengst hier quite lijkt te spelen. Het goede nieuws komt uit Bourgogne en Beaujolais. Hier is het potentieel veelbelovend met een +11% ten opzichte van de 2022-opbrengst (of 21% van het 5-jarig gemiddelde). Ook in de Loire zien we zelfs +19%. Champagne liefhebbers hebben meer te lijden. Ondanks een recordgewicht van druiventrossen, maar botrytis lijkt roet in het eten (of wijn) te gooien. Het lijkt erop dat 11% van de druiven geïnfecteerd zijn wat een daling van 2% laat zien ten opzichte van 2022.
Franse uitdagingen
Overigens speelt nog een ander aspect in Frankrijk. Door de enorme hoeveelheden onverkochte wijn van eerdere jaren, worden deze door de Franse overheid opgekocht om omgevormd te worden tot alcohol voor parfum of ontsmettingsmiddel. Om deze reden moet Bordeaux duizenden hectaren wijngaarden verwijderen. Eén van de grootste boosdoeners is bier, de Franse jongeren hebben een voorkeur voor bier. De wijnverkoop in 2022 lag 30% lager dan in 2019. De prijs daalde met 21% in de tweede helft van 2022 in vergelijking met voorgaande jaren. Daarnaast vindt ook verschuiving plaats van rode naar witte of rosé wijnen dankzij de lange zomers en hogere temperaturen. Verder verandert de smaak van Bordeaux wijnen doordat hitte de wijnen tanninerijker maken met hoger alcohol percentages. En daarnaast natuurlijk de bosbranden die een rokerige smaak kunnen nalaten.
Spaanse productie 2023
Het derde grootste productie wijnland is nog steeds Spanje. Maar ook daar zien we een dramatische daling van maar liefst 20% tot 33 miljoen hl. Hier is de veroorzaker vooral de extreme hitte en droogte. De hitte in augustus heeft vooral de belangrijke Tempranillo-druif geraakt. Overigens blijven Amerika en Australië op zeer gepaste afstand nummer 4 en 5.
Maar uiteindelijk gaat het om kwaliteit, en dat zit goed met de Italiaanse wijnen. De marketing machine draait volop en die zorgt voor de verkoopbaarheid. Het zal dus erom spannen welk land er het beste uit gaat komen!
Onderdompelen in wijn
Yesss! Op 27 en 28 oktober vind de Nacht van de Wijn weer plaats. Een leuk wijnfestival waar je jezelf kan onderdompelen in de wereld van wijn. Dit vindt plaats in het Werkspoor Kathedraal te Utrecht. Wat kan je hiervan verwachten? Meer dan 200 wijnen van over de gehele wereld worden samengebracht op één locatie. De ideale plek voor wijnliefhebbers, fijnproevers en levensgenieters. Naast wijn zijn er culinaire hapjes en live muziek. Naast een entree prijs van €17.50 betaal je per glas (vanaf €5.00) voor de wijn naar keuze. Tickets zijn verkrijgbaar aan de deur, maar het aan te bevelen om te reserveren via de website.
World’s Best Vineyard 2023
Sinds 2019 stelt de organisatie een prestigieuze lijst samen van de 50 wijngaarden met de meest verbazingwekkende wijngaardervaringen. De beste plaatsen om geweldige wijnen te proeven en meer te weten te komen over wijn maken en druiventeelt. Velen bieden ook een prachtig uitzicht, restaurants en plaatsen om te verblijven. Het gaat dus niet om de kwaliteit van de wijn, maar om de ervaringen die eromheen gebouwd zijn. In 2023 kent de lijst 15 nieuwe toevoegingen. Het is een leuke lijst om rekening te houden met je vakantiebestemming, echter je zal zeker diepe zakken nodig hebben!
Vernieuwing in Oostenrijk
Natuurlijk groeit niet op elke locatie waar wijngaarden worden aangelegd kwaliteit druiven. Het is een combinatie van factoren, zoals bodemgesteldheid, druivenvariëteit, microklimaat en dergelijke. Maar hoe kan je een matige of goede wijn onderscheiden van een fantastische wijn? Daarvoor zijn classificaties in het leven geroepen. Echter dit dient men wel met enige acht beschouwen. Kijken we naar de Bordeaux classificatie, is dit gebaseerd op basis van reputatie en handelsprijs van het domein uit 1855 (!!). Sindsdien is deze lijst maar zeer beperkt aangepast, onafhankelijk van de kwaliteit. Tevens wanneer een geclassificeerd domein een aangelegen (niet-geclassificeerde) wijngaard overneemt, is deze wijngaard plotsklaps ook geclassificeerd. Dus hier is het een beetje krom. In de Champagne gaat men uit van de plaatsnaam. Kijk je in Bourgogne, daar gaat de klassering zover als wijngaardpercelen en is gebaseerd op het terroir.
Vernieuwing van DAC niveaus
Nu zien we dat de Bourgondische logica vaker wordt gekopieerd. Dat zagen we reeds in Duitsland, maar nu ook in Oostenrijk. Doordat de wijngaarden verdeeld zijn over vele wijnhuizen en de wijngaarden op verschillende locaties liggen, is de keuze voor locatie eigenlijk natuurlijk te noemen. Vandaar dat sinds augustus 2023 de classificatie ook in de wet geregeld is. De eerste wijngaard classificaties kunnen we in 2025 verwachten.
De bestaande opbouw van Gebietswein (regionale wijn), Ortswein (gemeente/village wijn) en Riedenwein (single vineyard wijn) blijft bestaan. Binnen Riedenwein is een onderscheid geïntroduceerd met Erste Lage (Premier Cru) en Grosse Lage (Grand Cru). Het gebruik van Erste en Grosse Lage is voorbehouden aan DAC-wijnen. In het kort zijn de vereisten dat de regio waar de wijn vandaan komt de drie DAC (bovengenoemde) niveaus hanteert, dat de druiven met de hand zijn geoogst en dat er een lagere opbrengst per hectare gehanteerd wordt dan het wettelijk maximum voor de regio.
Om in aanmerking te komen voor de hoogste classificatie zal de regionale wijn comité een verzoek moeten indienen aan de Nationale Wijn Comité namens de betreffende wijngaard (Ried). Dit omvat tevens de historische belangrijkheid van de wijngaard, een beschrijving van de bodemopbouw, geologische karakteristieken, klimaat en ligging van de wijngaard. Tenslotte de nationale en internationale waardering van de wijn als bewijs van de hoge kwaliteit die de wijngaard kan opleveren. Om in aanmerking te komen voor Grosse Lage zal de wijngaard eerst vijf jaar de Erste Lage classificatie moeten bezitten. Nadere vereisten om Grosse Lage te hanteren zal nog verder gespecificeerd worden.
Overigens zal de huidige classificatie van kabinet, spätlese tot aan beerenauslese ook gewoon blijven bestaan binnen de opzet van DAC.
DAC compleet
Om even in Oostenrijk te blijven. Zoals je misschien kan herinneren van ons artikel over Oostenrijk, waren er twee regio’s die de DAC classificatie niet hadden. Nadat Wagram reeds in 2021 was toegetreden tot de DAC familie, heeft nu in 2023 ook Thermenregio de DAC classificatie omarmd. Hiermee treedt de laatste regio toe tot de DAC familie en zijn alle regio’s in Oostenrijk DAC geklasseerd.
Het was weer eens tijd om een avondje samen te zitten tafelen. De keuze was door mijn gastheer gevallen op niet één van zijn vakantiewijnen, maar maar liefst 4x een heerlijke Barbera waarbij een ongelooflijk lekkere huisgemaakte risotto werd geserveerd. Het was een echt verwenavondje geworden die we afsloten met een andere verrassing. Een Madeira Reserve uit 1898.
Wat is Barbera d’Alba
Misschien heb je de eerdere blog over Italië gelezen waar deze regio in besproken werd. In het noordwesten van Italië vinden we Piemonte. Hier vinden we de beroemde Barolo wijn. Maar ook rondom de stad Alba vinden we wijn van de Barbera druif – de Barbera d’Alba. Deze wijn is te verkrijgen in twee varianten, de “gewone” Barbera d’Alba en de Barbera d’Alba Superiore. Deze laatste heeft minimaal 12 maanden houtrijping gehad, terwijl de “gewone” wijn niet of nauwelijks in de kelder rijpt en dus jong op de markt komt.
De Barbera druif kent een heftige geschiedenis. Pas in 1800 dook deze druif op in literatuur met haar oorsprong in Piemonte. In de jaren 80 van de 20e eeuw onderging de wijnstijl een grote verandering. Tot dan waren de jonge fruitige druiven zeer gebruikelijk maar doordat wijnmakers begonnen te experimenteren ontstonden houtgerijpte volle wijnen. Vervolgens in 1985 waren er verschillende Barbera wijnmakers die methanol toevoegden aan de wijn om zo de productiekosten te verlagen. Als gevolg van dit handelen vonden 30 mensen de dood en werden veel mensen blind. Door deze gebeurtenis daalden de verkoopcijfers vanzelfsprekend flink en daalde tevens de aanplant. Maar gelukkig is dit nu weer helemaal hersteld.
Massucco wine family
De Massucco familie is sinds het begin van de 20e eeuw de wijngaarden gaan aanleggen op zo’n 20ha. Ze richten op duurzame wijnbouw en hebben het Green Experience certificaat. Ze produceren verschillende wijnstijlen waarvan wij er twee geproefd hebben.
Barbera d’Alba Superiore 2016
Op 350m boven zeespiegel vinden we de wijngaarden met zuidwestelijke expositie genieten van de overvloedige zon. De bodem is overwegend kleiachtig met mergel en zandlagen. De wijn heeft een robijnrode kleur met lichte intensiteit. Ze kent een licht paarse gloed. De neus heeft een gemiddelde geurintensiteit met aroma’s van zwarte bes, kers en paprika. Wanneer de wijn door de mond walst bespeur je een iets hoger dan gemiddelde zuurgraad aan de hand van de mate dat speeksel wordt aangemaakt. De body is gemiddeld en gedragen door een iets hoger alcohol percentage. De tannine is bijzonder zacht terwijl de smaakintensiteit gemiddeld is met tonen van kers, zwarte bessen en iets aardsachtig. De afdronk is niet heel lang met een aanwezige zuurgraad en een beetje bitter.
Kortom de wijn is licht uit balans door de hoge zuurgraad terwijl in de korte afdronk de wijn minder fruitig is. Geniet van deze wijn bij charcuterie of een kaasplankje of witvlees, zoals kalfsvlees of koteletten. Deze wijn is in de 10-15€ prijsklasse.
La Luna dei Tempi 2018
Een andere wijn van hetzelfde wijnhuis is een wijn met de welluidende naam de “Maan des Tijds”. Dit is een stijlvolle wijn ook van de Barbera druif met een heerlijke elegantie. De wijn is robijnrood met een gemiddelde kleurintensiteit. De wijn is nog volop in ontwikkeling met aroma’s van zwarte bes, kers, bramen en cederhout met een gemiddelde intensiteit. In de mond daarentegen komen de aroma’s meer tot hun recht, wat zich uit in een bovengemiddelde intensiteit met aroma’s van gerijpte pruim, rode kers, zwarte bes, cederhout door de houtrijping en beetje kruidigheid, toast en rokerig. De zuurgraad is aangenaam en gemiddelde tannine structuur. Mede door de gemiddeld+ alcohol is de body van de wijn ook bovengemiddeld. Deze wijn heeft een goede balans tussen body, fruit en zuurgraad, ze versterken elkaar op een goede wijze. De afdronk is zeer aangenaam, maar helaas wat aan de korte kant.
De wijn is complex dankzij de houtrijping en flesrijping. Deze wijn was perfect bij het risotto gerecht van deze avond maar gaat ook prima bij pasta of kalfsvlees. Voor de prijs denk aan rondom 20€.
Livia Fontana Barbera d’Alba Superiore 2017
Livia Fontana is een wijnhuis dat meer dan 200 jaar in familiebeheer is. De 3ha wijngaarden voor deze wijn van Livia Fontana liggen op 300 tot 350m hoogte waar de druiven hand geplukt worden. De wijn fermenteert in temperatuur gecontroleerde RVS vaten waarna de wijn 30 maanden rijpt in eikenhouten vaten en vervolgens op fles. Dit resulteert in een mooie robijnrode wijn met gemiddelde kleurintensiteit. De neus kent een rokerig, aards aroma met zwart fruit met gemiddelde geurintensiteit. In de mond herkennen we een gemiddelde smaakintensiteit van zure kers, onrijp zwart fruit, aards en een rokerige toast door de houtrijping. De zuurgraad is bovengemiddeld, net als de tannine. De body is gemiddeld, waarbij de afdronk net iets langer is.
Doordat wij weinig fruit bespeuren, vinden wij de wijn lichtelijk uit balans terwijl de afdronk langer aandringt vanwege de rokerige toast. De complexiteit is bovengemiddeld. De prijs rond de 20€ vinden wij iets aan de hoge kant voor het glas wijn dat je krijgt.
Massimo Rivetti Serraboella 2017
Van de beste druiven afkomstig van de Serraboella wijngaard maakt Massimo Rivetti deze wijn. Dit is de oudste wijngaard van het huis waarbij de druivenranken meer dan 75 jaar oud zijn. Dit geeft als gevolg een langere opbrengst maar meer complexe aroma’s die de druiven voortbrengen. De wijngaard is een mix van kalk en klei waardoor het beter water kan vast houden in de zomer, terwijl de kalk de bijdraagt aan de lengte van de wijn. Na het persen fermenteert de wijn in temperatuur gecontroleerde RVS vaten om vervolgens 20 maanden te rijpen op frans eikenhouten barriques. Deze barriques zijn 1/3 nieuwe houten vaten en 2/3 tweede jaar vaten. Hoe nieuwer het vat is, hoe meer hout aroma’s de vaten afgeven aan de wijn, maar ook hoe beter de tannine geïntegreerd kan worden in de wijn. Tenslotte rijpt de wijn nog 6 maanden op fles.
Dit resulteert in een mooie robijnrode wijn met diepe intensiteit en tranen die van het glas druipen. Dit geeft aan dat alcohol en suiker aanwezig zijn. In de neus bespeur je bramen kers, cederhout, kruidnagel en tijm met een hoge geurintensiteit. De mond levert een gemiddelde intensiteit op met gemiddelde tannine maar bovengemiddelde zuurgraad en body. De wijn geeft aangename aroma’s van zwart fruit cederhout met een prettige toast, boter en bittere chocolade. De afdronk is aangenaam lang.
Dit is kortom een heel goede wijn, maar dat zijn we ook helaas terug in het prijskaartje van zo’n 30€. Schenk deze wijn bij kalfsvlees of lamsgerechten.
Curieuze South side Madeira Association LTD Funchal 1898
Er heerst een groot mysterie rondom de madeira wijn van South Side Madeira Association. Op internet is hier nauwelijks iets van terug te vinden en het vermoeden rijst dat het mogelijk het merknaam was van een exporteur van Companhia Vinicola da Madeira Lda (CVM). Activiteiten zouden in 1985 gestaakt zijn wat gelijk viel met de samengaan van CVM met het huidige Justino’s Madeira Wines SA.
Door deze schimmige achtergrond is het niet eenduidig te zeggen of deze wijn ook echt uit 1898 afkomstig, maar het heeft weldegelijk alle kenmerken van zeer oude wijn. De wijn heeft een stro afdichting over de kurk. De kurk zelf was in minder goede staat. De fles was nog goed gevuld boven schouder-lengte (dit is waar de flessenhals overgaat in de bolling van de fles) met weinig depositie (ofwel drap). De wijn is bruin gekleurd met een diepe intensiteit, beetje troebel en met veel tranen. In de neus komen de gedroogde rozijnen, boerenjongens, noten, amandelen je tegemoet en kent een hoge geurintensiteit. Het wordt helemaal feest wanneer je een slok neemt. Het hoge zuur en alcohol complementeren de volle body. De wijn heeft een hoge smaak intensiteit van rozijnen, karamel en pecan noten met een zeer lange afdronk.
Voor een wijn van deze leeftijd is ze nog bijzonder levendig en fris met hoge mate van complexiteit. We hebben ook nog een 20 jarige Graham port ingeschonken om een klein vergelijk te kunnen maken, maar deze Madeira blies de port volledig omver.
Conclusie
De avond en het eten met deze wijnen was geweldig. Natuurlijk was het veel later geworden dan eigenlijk de bedoeling was. Algehele conclusie van deze 4x Barbera was dat de Massimo Rivetti toch echt wel de favoriet was, maar dan wel bij een steviger (vlees) gerecht en niet bij deze ongelooflijk lekkere risotto. Bij het gerecht was de La Luna dei Tempi de meest geschikte wijn. Ook de ervaring van deze curieuze Madeira was zeer bijzonder. Daar kan ik nog een paar meer keren van genieten.
Kerstmis is net voorbij en wij hopen dat u allen hebt kunnen genieten, misschien wel van één van de wijnen uit de top 10 van vorige week! Natuurlijk heb ik zelf ook genoten van het eigen kerstdiner. Ik had gekozen voor een vooraf met eendenborstfilet en hoofdgerecht van hertenbiefstuk. Dus draaide het vooral om wild. Vandaar dat ik koos om de mooie 80 Vecchie Vigne erbij te schenken. Deze zwoele rode wijn gemaakt van meer dan 80 jarige stokken is een uitstekende wijn naast een sterk wild gerecht. Deze wijn kent complexe aanhoudende aroma’s van overrijp donker fruit in combinatie met kaneel, cacao en koffie. Dit was een enorm geslaagd kerstdiner! Nu op naar een fantastisch en knallend 2022.
Bruchetta
Eendeborstfilet op bedje van sla
Hertenbiefstuk met rode kool
Crème brulée met roomijs
Heerlijke Primitivo 80 Vecchie Vigne
Weingut Paulinenhof Pinot Blanc
Nu hadden we als aperitief een andere verrassing. Het Weingut Paulinenhof heeft een bijzondere wijn gemaakt in samenwerking met Marc Mulder van All About Wine. Marc heeft een grote passie voor wijn en heeft bij mij mijn interesse in wijn verder ontwikkeld. Hij is verbonden geweest aan het wijndomein van het Sint Catharinadal in Oosterhout, waar hij de wijngaard beheerde en samen met de hoofd wijnmaker van Paul Cluver (zie ook bijvoorbeeld hun Chardonnay), de wijn maakte. Maar ook Tim Bernhard raakte hierbij betrokken en een goede vriendschap kwam tot stand.
Samen namen ze het initiatief om een nieuwe wijn te maken in Rheinhessen. Dit resulteerde in de “Pinot Blanc specially created for All About Wine”. Van deze wijn zijn slechts 240 flessen gemaakt. Je kent de Pinot Blanc misschien dan wel uit de Elzas, waar het één van de edele druivenrassen is. In Duitsland staat deze druivensoort bekend onder de naam Weissburgunder.
Proefnotitie van de Paulinenhof Pinot Blanc
Deze wijn heeft deels op nieuw eiken gerijpt en dat heeft deze wijn een extra dimensie gegeven. De wijn heeft een prachtige citroen gele kleur met gemiddelde kleurintensiteit. De neus is verfrissend en uitgesproken met aroma’s van rijp perzik en abrikoos en een hint van lychee. De wijn is nog heerlijk in ontwikkeling. Deze droge wijn heeft een aangenaam volle body, frisse zuren en met haar 14% alcohol nog in de midden range. De smaak intensiteit is hoog met geurige rijp steenfruit, honing en steenachtig door mineralen. Maar ook een hint van kokos en zwavel door de (hout)rijping. De lengte is aangenaam lang.
Het getuigt van hoge kwaliteit in het wijn maken, complex door de vele lagen die je in de wijn bespeurt en een aangenaam spel tussen fruit, zuur en alcohol die de body draagt. Intens zowel in geur als mondgevoel waar je nog lang van kan blijven genieten. Vol van fruit en secundaire aroma’s. Kortom dit is een enorm geslaagd project en hoop dat er nog vele zullen volgen.
Helaas is deze wijn niet meer beschikbaar, deze ligt op het moment te rijpen. Maar de Gewürztraminer of Riesling Brut staat voor u klaar! Deze wijnen doen niet onder voor deze mooie Pinot Blanc.
2022 biedt ons nieuwe kansen
Na het jaar 2020 is ook 2021 een jaar om vast te houden aan de positieve momenten. Uitgebreid feesten zal er dan niet in zitten met oudjaar, maar toch kan je heerlijk genieten in kleine gezelschappen. Ben je nog op zoek naar een lekkere mousserende wijn? Zoek dan niet verder. Om knallend het jaar uit te gaan en voor een fantastisch 2022 hebben hebben wij nu 2 wijnen in de aanbieding, speciaal voor bij de oliebollen;
Pepe Nero spumante (veganistisch!)
De relatieve onbekende druif Fiano voelt zich erg thuis in het warme Puglia. Deze mousserende wijn heeft een verfijnde mousse en geurt naar citrus en tropisch fruit. Bestel nu met korting.
Saint Gall Premier Cru
Kies je liever voor een betaalbare echte champagne, ga dan voor de Saint Gall. Dit relatief onbekende wijnhuis is een coöperatie van samenwerkende boeren. Hiermee kunnen zij de concurrentie aan met de grote welbekende champagnehuizen als Beaumet, Moët & Chandon, Ruinart en dergelijke. Dat resulteert in een mooie klassieke wijn bleekgeel van kleur met ragfijne mousse. Een delicate smaak van steenfruit en witte bloemen gedragen door delicate mineraalachtige tonen.
Geniet nu van deze wijnen met 10% korting! Gebruik code #Oudjaar2021 en de korting wordt automatisch berekend.
Om een lichtpuntje in deze donkere dagen te hebben, was ik uitgenodigd door een vriendin voor een gezellige proeverij van maar liefst 12 jonge wijnen. Gezellig en intiem met een indrukwekkende lijst van verschillende wijn(stijlen)!
Maar hoe kan je nu na 9 of 10 wijnen die 11e en 12e nu eigenlijk nog proeven? Belangrijk is natuurlijk dat je geen volle glazen schenkt en neem er je tijd voor. Ook een stukje brood om de smaak in je mond te neutraliseren is van groot belang. En daarnaast, water drinken. Naast het feit dat het helpt je mond schoon te spoelen, verdunt het vanzelfsprekend de alcohol waardoor de kans op hoofdpijn ook een stuk kleiner is.
De volgende uitdaging is, hoe zet je de wijnen in de juiste volgorde. Om te beginnen met een zware wijn overspoelt je mond en beïnvloed elke andere wijn die je daarna proeft. Daar kan geen brood of water tegenop. Het proefpakket dat was gekocht was een pakket met jonge rode wijnen. Nagenoeg alle wijnen waren 2020 met een enkele Bordeaux van 2018. Iets wat voor Bordeaux natuurlijk ook nog jong te noemen is! Dus zijn we begonnen met de lichtere wijn, een Pinotage uit Zuid Afrika en werkten zo naar meerdere flessen Negroamaro uit Puglia, Italië. Laat ik een aantal wijnen uitlichten.
Van den Brink Pinotage 2020
Van den Brink is een winery in Westkaap van Zuid Afrika. Hier liggen grotere wijngaarden gericht op een grotere productie. De regio’s Stellenbosch en Paarl staan bekend voor haar kwaliteitswijnen. Deze Pinotage heeft de algemene appellatie Western Cape. Dat wilt zeggen dat de gebruikte druiven uit de hele regio afkomstig mogen zijn en minder specifiek afkomstig zijn van een bepaald gebied.
Deze wijn is wat flauw in de neus, de geur komt niet lekker uit het glas. In de mond wat het eerste opvalt is haar zoetheid. De wijn heeft veel restsuikers. Verder is het een zwoele fruitige wijn met een hint van laurier. De zoetheid overheerst de wijn waardoor deze ook lang blijft “naplakken”.
Rocca Vini Duchetti Nero di Troia 2020
Ik was erg nieuwsgierig naar deze wijn. Nero di Troia is een zeldzame druif die eigenlijk alleen voorkomt in een klein gebied in het noordoosten van Puglia. Omdat ik zelf nog niet in aanraking was gekomen met deze druif, keek ik hier erg naar uit.
In de neus is het een wijn vol met zwart fruit, bramen, zwarte bessen, kersen. In de mond bespeur je de rauwe tannine die zo kenmerkend is voor deze druif. Een prettige zuurgraad die wat tegen gewicht geeft aan de tannine en het zwarte fruit prettig draagt. Helaas is de afdronk kort en wordt overheerst door de tannine. Hoewel de tannine niet mooi geïntegreerd zijn in de wijn, is het desalniettemin een interessante wijn en druivensoort om te proberen.
Globo Rojo Bobal 2020
Tussen de grootste wijnregio in Spanje, la Mancha, en Valencia, vind je een klein wijngebied rondom de steden Utiel en Requena. Hier staat de druivenvariëteit Bobal aangeplant. Buiten Spanje is deze ras niet aangeplant. Tevens zijn wijnmakers bewust geworden dat deze druif ook potentieel heeft. En je kan hier mooie wijnen van vinden, naast een nog steeds grote hoeveelheid simpele wijnen.
Deze wijn heeft even de tijd nodig om los te komen, maar dan ontdek je aroma’s van bessen en kersen. Het mondgevoel is prettig met vooral zwarte bessen. De tannine is nog niet helemaal geïntegreerd en vooral in de afdronk komt deze naar voren.
Lastarria Carmenère 2020
Carmenère, hoewel origineel afkomstig uit Frankrijk, is het paradepaardje van Chili. Het is een druif die sappig en rijk is.
De Lastarria is afkomstig uit Valle Central wat tevens één van de grootste regio’s in Chili is. Deze regio is onder te verdelen in wat we met recht pareltjes mogen noemen. Denk aan Maipo, Rapel, Curicó en Maule. Maar deze wijn komt niet uit één van deze gebieden. Het is een algemene appellatie. Dat neemt niet weg dat het een slechte wijn is, in tegendeel. Het zwarte fruit van bramen, zwarte kersen spat uit het glas, vermengt met vanille tonen. Ook in de mond bijzonder sappig van het fruit, vermengt met kruidnagel en vanille van de houtrijping. Tannine en zuren zijn mooi in balans. De afdronk is middellang en aangenaam.
San Marzano Granbello Negroamaro Primitivo 2020
We hadden twee verschillende blends van Negroamaro en Primitivo op de rol. En daarnaast ook nog een single variety Primitivo. Ik heb gekozen voor de Granbello van San Marzano omdat deze eigenlijk de lekkerste was. Deze druiven zijn typerend voor Puglia, waar deze wijn dan ook vandaan komt.
Het is een wijn met een zwoele neus van rijp zwart fruit. Je bespeurt zwarte kersen, pruim en bessen. Maar ook iets kruidigs als laurier en kruidnagel. In de mond, overheerst de alcohol en bemerk je de stroefheid van de tannine. Wat zo kenmerkend is voor wijn van deze druiven. Het is een echte heet klimaat liefhebber! Het gestoofde fruit is bijzonder aangenaam. De afdronk is gemiddeld, wat stroef en scherp door de alcohol maar desalniettemin fruitig.
Kortom…
De opzet was bijzonder geslaagd, we hebben een heerlijk gezellige avond gehad en vergaten even de donkere dagen die ons omringen, deze 12 jonge wijnen waren met recht een lichtpuntje! Maar eerlijk is eerlijk, je wordt ook wel weer met de neus op de feiten gedrukt. Noem het verwend, maar ik ben toch echt meer een liefhebber van oudere wijnen die meer complexiteit met zich mee brengen. De druiven waar deze wijnen van gemaakt zijn, zijn ook perfect om te rijpen in de wijnkelder of op fles. Ze geven dan meer finesse aan de wijn dankzij de tertiaire aroma’s. Helaas zit daar ook een prijskaartje aan vast. Maar als liefhebber neem ik dat op de koop toe.
Neem ook eens een kijkje in de webshop. Ook wij hebben meer dan uitstekende wijnen van druivensoorten als Primitivo, Sangiovese, Carmenère en natuurlijk Cabernet!
De krachtpatsers met internationale faam, zoals Bolgheri en Montepulciano laten we achter ons. We arriveren in het warme zwoele zuiden. Proef de zon in de wijn van de laatste 5 Italiaanse streken!
Zwoel Puglia
Wanneer we Molise in het zuiden verlaten komen we aan in het grote Puglia. Deze streek reikt tot aan de hak van de laars van Italië. Hoewel de streek vooral bekend staat om haar olijven, is Puglia (of Apulia) één van de belangrijkste wijn producerende regio’s. Met 9 miljoen hl neemt ze een 2e plaats in! Maar liefst 90% van de opbrengst is bulkwijn terwijl slechts 5% op de markt komt als DOC of DOCG. Ze ontleent haar naam van het Romeinse woord a-pluvia, ofwel gebrek aan regen.
De regio is op te delen in drie subregio’s; Foggio in het noorden, Bari en Taranto in het midden en Brindisi en Lecce in het zuiden.
Puglia omvat maar liefst 28 DOC’s en slechts 4 DOCG’s. Daarnaast zijn er nog 6 regionale appellaties zoals ITG Murgia en ITG Salento. In deze streek zijn maar liefst 46 druivensoorten toegestaan, waarvan slechts 9 internationale soorten zijn. Meeste liggen in de regio Salento in de hak van het land. De Italiaanse inheemse druivenvariëteiten overheersen duidelijk.
In vroeger tijden werd de wijn uit Puglia gebruikt om noordelijke wijnen te versterken voor kleur en kracht, maar door de focus op kwaliteit in de laatste decennia zijn de wijnmakers eigen wijn gaan produceren. Vooral de druiven Negroamaro en Primitivo hebben hier een voortrekkersrol in gespeeld.
Klimaat en terroir
De regio kent een zeer vruchtbare bodem dat grotendeels bestaat uit terra rossa (ijzerhoudend klei met zand) met een onderlaag van kalksteen. Dit is ideale grond voor druiventeelt. Vooral de kalkstenen ondergrond draagt bij aan het vasthouden van water in de droogste periodes van het jaar.
Het noordelijke deel (boven Brindisi) is koeler doordat het heuvelachtiger is. Daardoor zijn de wijnen frisser en lichter. Terwijl het zuidelijke deel vlakker en heter is. Het is niet zonder reden dat vooral inheemse druivensoorten hier floreren. Het is simpelweg te heet voor veel internationale druivenrassen!
Het klimaat is warm tot heet maar aan de kust getemperd door een koel zeebries.
Druivensoorten
De meest voorkomende druivenvariëteiten zijn Sangiovese voor rood en Trebbiano voor witte wijn. Maar veel interessanter zijn de wijnen van Negroamaro, Primitivo en Nero di Troia voor rode wijn. En als witte druivenras de Bombino Bianco en Verdeca.
De Primitivo (ookwel bekend in Amerika als Zinfandel) en de Negroamaro zijn typische druiven van het warme Zuiden en leveren wijnen op met een intens en warm karakter. Dat is hun pluspunt, maar het hoge tannine gehalte geeft een karakteristiek bitter (amaro) en daardoor zijn dit niet de gemakkelijkste wijnen. Het is een kunst om deze wijnen met souplesse te maken.
De heftige Negroamareno
De Negroamareno betekent “zwart bitter” en het is duidelijk waarom. De druiven zijn vrij donker van kleur en de wijnen hebben een duidelijk bitter profiel. Met haar dikke schil en resistentie tegen droogte, is de negroamareno uitermate geschikt voor het hete klimaat in Puglia.
Neem de I-Muri van Farnese Vini. Gelegen in streek Salento en heeft een onstuimige groei doorgemaakt. Deze Negroamaro is robijnrood van kleur met paarse tinten. In de neus komen intense aroma’s van fruit naar voren met tonen van zwarte bessen. Deze wijn heeft een medium body, is fluweelzacht en erg lekker. Een goede balans tussen frisheid en warme gevoelens, met een lange afdronk. Heerlijk bij lamsvlees of gegrilde tonijn.
De Primitivo (wat “vroege rijping” betekent) blijkt echter iets gemakkelijker om meer souplesse in de stijl te creëren dan bij Negroamaro. De druif is minder robuust dan Negroamaro en is daarom gevoeliger voor droogte, hoge temperaturen en vorst. De Primitivo kan in dit warme klimaat nogal alcoholrijk zijn vanwege haar hoge suikergehalte, maar door zijn jam-achtige zwarte fruit en drop is hij al jong drinkbaar.
Nero di Troia
Deze zwarte druif is perfect thuis in het noordelijke deel van Puglia, vooral Foggia en noord Bari. Deze laatrijpe variëteit heeft twee groeistijlen: de compact trossen van grote bessen is geschikt voor hoge opbrengsten, terwijl de meer trossen met open structuur van kleine bessen hoge kwaliteit wijnen voortbrengen. Je ziet deze druif zelden als monocépage maar eerder toegepast als blend.
De wijn vertoont aroma’s van kersen, viooltjes en tabak. Met haar droge smaak, gemiddelde zuurgraad en hoge tannine is het desondanks een straffe wijn die echt wat tegenhang nodig heeft. De wijn is het best te serveren bij cichorei, konijn of gegrilde gekruide kip.
Verdeca
Verdeca (verwar deze niet met Verdejo) is een witte druif die bijna uitsluitend in Puglia wordt geteeld, maar langzaam uit de gratie raakt in de wijnwereld. Het is een zeer neutrale gearomatiseerde druif en werd historisch gezien het meest gebruikt in de productie van vermout. Nu is het meestal te vinden in mengsels. Maar vlak Verdeca niet uit. Het is heel gemakkelijk te drinken en verfrissend met tonen van citrus, ananas en bergamot.
Een paar bekende appellaties
Je zou bijna zeggen helaas zijn er zoveel appellaties. Er zijn er namelijk slechts een handvol die echt de moeite waard zijn om uit te lichten. Dit omvat Primitivo di Manduria en Salice Salentino.
Castel del Monte Nero di Troia Riserva DOCG
Castel del Monte is een fort bovenop een berg in het midden van de wijnstreek. Zoals de naam reeds doet vermoeden, is deze wijn volledig gemaakt van de Nero di Troia druif. Deze druif heette tot voor kort Uva di Troia en is ook bekend onder de naam Sumarello. Deze druif komt bijna uitsluitend alleen voor in Puglia en gedijt goed in het hete mediterrane klimaat. De wijn is voor 90% gemaakt van de Nero di Troia en voor deze Riserva dient de wijn 24 maanden te rijpen waarvan 12 op eiken hout. Het levert dan ook een wijn op met een volle body, gematigde zuurgraad en aroma’s van kersen, zwart fruit en pruimen. In de beste wijnen vind je ook een intrigerende noot van zoethout.
Gioia del Colle DOC
DOC Gioia del Colle is als appellatie uit Apulië de bakermat van de Primitivo, en ligt iets noordelijker dan Manduria. Ondanks dat het zo dicht aan de kust ligt, is het hier heet en droog. Veel wijngaarden liggen daarom wat hoger op de heuvels om zo te profiteren van de verschillen in dag-nacht temperatuur voor het behoudt van de zuurgraad. Binnen deze appellatie kan Primitivo als monocépage gevinifieerd worden, maar blenden met Malvasia Nera, Montepulciano, Negroamaro of Sangiovese (max 40-50%) is ook toegestaan.
De wijnen van Gioia del Colle zijn dankzij klei-kalk bodem strak met meer dan gemiddelde zuurgraad. Dit geeft een mooi contrast met het geparfumeerde zwoele volrijpe fruit. Ook zijn ze hoog in alcohol Hier wordt dus het beste van twee werelden gecombineerd: rijp sappig fruit met elegantie, beheersing en klasse.
Primitivo di Manduria DOC
Dit is de belangrijkste regio van het gebied. Gelegen op het schiereiland Salento, nabij Lecce, kom je hier veel verschillende soorten wijn tegen. Wanneer men niet voldoende aandacht besteed, slaat de wijn namelijk snel om in eenvoudige, overrijpe wijnen van gekookt fruit waarin alcohol overheerst. Echter wanneer wel met zorg en aandacht wijn wordt gemaakt, krijg je heel bijzondere wijnen. Inktzwarte wijnen met intense smaken.
Neem deze 80 Vecchi Vigne van Cignomoro. De wijn is gemaakt van meer dan 80 jaar oude druivenstokken – vandaar ook de naam. Dit geeft een laag rendement van zeer geconcentreerde Primitivo druiven. De schilweking duurt meer dan één maand. Terwijl de wijn 12 maanden rijpt op frans en amerikaans eikenhout. Daarna rijpt het nog voor 4 maanden op fles. Het levert een wijn op die diep rood kleurt. Met complexe en aanhoudende aroma’s van kaneel, tabak, cacao en koffie in combinatie met donker overrijp fruit. Compact en jammy in de mond met een vanille en chocolade achtige finish op het einde.
Je proeft de zon in deze wijn uit één van de 5 zuid Italiaanse streken voor slechts € 29.95!
Salice Salentino DOC
In het zuidoosten van het Salento schiereiland ligt het plaatsje Salice. Salice Salento DOC heeft internationaal faam gemaakt met wijnen van Negroamaro zowel in rood als rosé. Deze rosé wordt gezien als één van Italiaanse beste rosé wijnen!
Het onbekende Basilicata
Basilicata is een klein en relatief onbekende wijnregio. Ze kennen slechts vier DOC’s die slechts 2% van de wijnen opbrengt. Veruit de meeste wijn komt op de markt onder ITG of vino da tavola. Het is een bergachtig gebied waarbij de meeste wijngaarden op de vulkanische grond van Monte Vulture liggen. Met slechts 87.000hl is het één van de kleinste wijnregio’s, maar met grote faam.
De lokale Aglianico druif voelt zich hier – op een vulkanische bodem van een oude, dode vulkaan – prima thuis. De druif geeft wijnen met flinke zuren en tannine. Volle kruidige smaak van cassis, zwarte kersen, tabak en ceder en een lichte balsamico toets. De fruittonen zitten vaak wat verborgen maar uiteindelijk komen gedroogde pruimen en bramen naar boven. Kortom een heerlijke wijn om van te genieten bij een kaasplank van gerijpte kazen.
Calabrië, de speeltuin van de Grieken
Op de punt van de laars vinden we Calabrië, ten zuiden van Basilicata. Dit gebied is klein (met slechts 110.000 hl) maar fijn, met als interessantste appellation Ciro. Ook hier waren het de Grieken die de wijncultuur brachten. Calabrië had eens internationale grote bekendheid, maar toen eenmaal Bordeaux opkwam, werd het snel naar de achtergrond verdrongen. Calabrië werd vervolgens zwaar getroffen door de phylloxera uitbraak, waardoor de wijngaarden nagenoeg volledig verwoest werden. Het gevolg was dat men onbeduidende bulkwijnen begon te produceren.
Cirò is één van de weinige gebieden die overgebleven is uit de grote dagen van Calabrië. De Cirò Rosso Riserva DOC is gebaseerd op de inheemse Gaglioppo druif; een wijn met opmerkelijke finesse en uitstekende rijpingsmogelijkheden. Deze Italiaanse wijn is het ontdekken meer dan waard. Dit is een wijn met volle body, hoge tannine en een navenant alcohol percentage (14%). Hoewel de wijn bedoeld is om binnen vijf jaar te drinken, duurt het al snel 10 jaar voordat de tannine in de wijn echt zacht is.
Ook voor de witte wijnen is er een eigen druif, het oude Griekse druivenras Greco. Greco di Bianco DOC levert een koperkleurige dessertwijn gemaakt volgens de passerillage methode. Weelderig, rijk en fluweelzacht van body met een aromatisch boeket dat doet denken aan sinaasappelbloemen, citrusvruchten en gedragen door specerijen die met de jaren meer naar de voorgrond komen.
Legendarische Falerno uit Campanië
Campanië is de regio rond Napels, de grootste en bekendste stad van het Zuiden. De naam is afkomstig van Campania felix, wat “gelukkig land” betekent. Deze regio herbergt misschien wel de mooiste wijnen van het Zuiden. Ook is het een gebied wat één van de oudste wijn producerende gebieden is in Italië, geschiedenis gaat terug naar 12e eeuw voor Christus. Tevens produceert men hier de oudste Italiaanse wijn, de legendarische Falerno (Falernum). Een witte wijn die zowel als droge en zoete wijn gemaakt werd. Er bestaat een moderne versie hiervan; de Falerno del Massico DOC.
Klimaat en geologie
In het kustgebied vind je een continentaal klimaat: heet en droog. Terwijl in de binnenlanden van Campanië het koeler is en meer regen valt. De bodem van het gebied is vulkanisch vanwege de Vesuvius. Dit geeft een frisse mineraalachtige toon en zorgt voor zachte romige smaken. Hier maakt men rode en witte wijnen. De witte druivensoorten zoals Greco, Fiano en Falanghina waarderen de vruchtbare vulkanische bodem. Voor rood gebruikt men Aglianico en Piedirosso druiven.
De beste appellaties
Dynamische en innovatieve wijnmaak methodes hebben positief bijgedragen aan de kwaliteit in de regio. De belangrijkste druif is hier onmiskenbaar Aglianico die door de Grieken was geïntroduceerd en gecultiveerd door de Romeinen. Daarnaast zijn de witte variëteiten Fiano en Greco van groot belang. In totaal produceert men ongeveer 780.000hl aan wijn per jaar.
Taurasi DOCG
De beste wijnen komen uit Taurasi – deze DOCG wordt ook wel de kleine broer van Barolo en Barbera genoemd. De Taurasi wordt gemaakt van minimaal 85% Aglianico en maximaal 30 procent Piedirosso. De wijnen moeten verplicht minimaal drie jaar rijpen.
De Taurasiwijnen hebben steeds een diepe kleur, een krachtige neus vol rijp zwart fruit en een intense, geconcentreerde smaak vol fruit, leer en kruiden. Dit maakt hen uitermate geschikt om goed te verouderen. Door de wettelijke minimumvereiste van 12 maanden houtlagering krijg je soms ook wat toetsen van inkt of chocolade. De Riserva rijpt minimaal 18 maanden op houten vat, wat extra complexiteit en intensiteit geeft.
Aglianico del Taburno DOCG
DOCG Aglianico del Taburno is een herkomstbenaming die pas eind 2011 tot DOCG promoveerde. Gelegen rond Monte Taburno produceert men hier zowel rode als rosé wijnen. Ook hier speelt Aglianico een grote rol. Een belangrijk verschil met Taurasi is echter dat deze wijnen geen verplichte houtlagering moeten ondergaan. Enkel de Riserva rijpt (slechts) 12 maanden op houten vat.
Deze krachtige wijn met stevige tannine en frisse zuurgraad verrast je met rijp sappig donker fruit zoals bramen, kersen en gedroogde pruimen. Verder bespeur je zoethout, koffie en peper. De wijn heeft een aangenaam lange afdronk. Echter karafferen is hier op zijn plaats. Om de wijn echt goed tot haar recht te laten komen heeft deze wijn zuurstof nodig.
Fiano di Avellino DOCG
DOCG Fiano di Avellino is een appellatie voor witte wijn. De herkomstbenaming schrijft minimaal 85% Fiano voor. Fiano di Avellino kan aangevuld worden met Greco Bianco (een andere druif dan greco!), Coda di Volpe of Trebbiano. Deze wijnen leveren steevast intens geparfumeerde, frisfruitige witte wijnen op, knetterend van het witte steenfruit met vaak nog wat amandeltoetsen er bovenop.
Greco di Tufo DOC
Ook Greco di Tufo is een appellatie voor witte wijn. De herkomstbenaming schrijft minimaal 85% Greco voor. De wijnen mogen enkel aangevuld worden met wat Coda di Volpe, en zijn steevast intens geparfumeerd, frisfruitig en knetterend van het witte steenfruit, met vaak nog wat amandeltoetsen er bovenop. Greco di Tufo is doorgaans een tikkeltje mineraler en delicater dan DOCG Fiano di Avellino.
Falerno del Massico DOC
Zoals al aangegeven is DOC Falerno del Massico de moderne versie van de mythische wijn Falernia. De huidige herkomstbenaming genoot gedurende vele jaren geen al te beste reputatie. Producenten realiseren dat kwaliteit verbetert dient te worden. En de heuvelachtige wijngaarden met perfecte expositie naar de zon scheppen alle voorwaarden voor een top wijn. Je vindt hier lokale druiven (minimum 85% Falanghina voor wit en 60% Aglianico voor rood) die hier uitstekend op in spelen.
Sicilië
En tenslotte Sicilië. Met 4 miljoen hl neemt het eiland een vierde plaats in terwijl met haar 115.000ha wijngaarden in grootte de grootste regio is. Hoewel Sicilië lang een ondergeschikte rol heeft gespeeld, is sinds 1773 daar een ommekeer in gekomen. Door de ontdekking van de versterkte wijn marsala heeft Sicilië zich weer in de kaart gespeeld in wijnland. Vervolgens hebben de cantina sociale (ofwel coöperaties) een belangrijke rol gespeeld in de kwantiteit. Waarna na de jaren 80 veel producenten kwaliteit voorop gingen stellen. Desondanks komen de meeste wijnen nog op de markt onder ITG Terre Siciliane of Sicilia DOC.
Desondanks kent het eiland een indrukwekkende 23 DOC’s en 1 DOCG kwalificatie. Verder kent het eiland nog zeven ITG’s. Het klimaat is erg uiteenlopend; in het noorden van de Etna is het gematigd fris, terwijl in het zuiden het bijna subtropisch is onder invloed van de Sahara. Rond de Etna is de bodem vanzelfsprekend vulkanisch, terwijl elders de bodem klei en kalkrijk is.
Sicilia DOC
Om maar meteen met de grootste en vreemdste DOC te beginnen. DOC Sicilia omvat het hele eiland en is ontstaan uit de bestaande ITG Sicilia. Maar liefst 26 druivenvariëteiten zijn toegestaan zowel in monocépage als in blend. Dit creëert een grote reeks van wijnstijlen die de consument meer in verwarring achterlaat dan duidelijkheid schept.
De wijngaarden van Feudo Arancio liggen aan de zuid kust van Sicilië in Sambuca di Sicilia. Nogthans hebben ze het predikaat Sicilia DOC. In 2001 nam Mezzocorona deze volledig verwaarloosde wijngaarden over en toverde dit om in een nieuw modern wijnbedrijf met groot respect voor omgeving en natuur. Duurzaamheid staat hier centraal, van het gebruik van zonnepanelen tot verminderen van het gebruik van chemicaliën in de wijngaard.
Feudo Arancio Nero d’Avola Een soepel-fruitige Italiaanse rode wijn van Nero d’Avola. De kleur is diep robijnrood. Met een intense geur van allerlei fruit: rode besjes, kersen, wilde aardbeien en granaatappel. De zachte, fluwelige tannines maken de wijn zwoel en soepel. Ook in de smaak is weer veel rood fruit te ontdekken. Verkrijgbaar voor slechts € 7.95
Feudo Arancio Grillo Siciliaanse witte wijn van de nog wat onbekende, maar steeds geliefdere Grillo druif. De kleur is geel als de zon. De wijn heeft geuren van verrukkelijk tropisch fruit als mango, papaja en pompelmoes, maar ook jasmijn en andere witte bloemen. Smaakrijk in de mond, met een goede balans tussen het rijpe fruit en de milde zuren. Verkrijgbaar voor slechts € 7.50
Moscato di Pantelleria DOC
Ver ten zuiden van de stad Marsala vinden we het piepkleine eilandje Pantelleria. Hier maakt men dessertwijn van de Zibibbo druif, ofwel Muscat d’Alexandrie. De wijnstokken groeien op zanderige gronden afkomstig van lava. Dit zijn overwegend strogele wijnen met een neus van rijp steenfruit, gecombineerd met oranjebloesem. De frisse mineraalachtige wijn brengt de aangename zoetheid mooi in balans. Drink deze wijn bij fruit salades of hartige kazen.
Zonnige streken met mooie wijnen
Nu we deze mooie reeks afsluiten, is het duidelijk dat in elk van de 5 zuid Italiaanse streken de zon in de wijn proeft. Maar geen wijn is hetzelfde. Dat is zo mooi van Italië. Het is zo een mooi land, met honderden verschillende druivensoorten en een zeer gevarieerd aanbod aan bodemsoorten. Door ook de blend soms net anders te maken krijg je een grote verscheidenheid aan wijnstijlen.
Kortom, ga op ontdekkingsreis en bewandel de paden waar we de zon niet op hebben laten schijnen. Het land van eten en drinken maar bovenal genieten. Ik zou zeggen Proost op het leven en neem een fles wijn uit één van deze 5 Italiaanse streken en proef de zon.
We gaan deze week het bergachtige kust streken in het midden van Italië verkennen. Hier vinden we streken als Lazio – waar ook Rome gelegen is, Abruzzo – bekend van een aantal fameuze wijnen en Molise. Hier presenteren we 1001 redenen om midden Italië te bezoeken. Dit is een relatief onbekende streek wat zeker een vermelding plaats mag hebben. Daarnaast doen we de oversteek naar Sardinië om de wijnen van dit eiland te verkennen.
De geweldige Abruzzo
Wanner we verder afdalen naar het zuiden vinden we onder Le Marche de streek Abruzzo. Eigenlijk beginnen we dit artikel direct met een krachtpatser tegen scherpe prijzen. Hier vinden we de bekende Montepulciano d’Abruzzo.
Gedurende vele jaren heeft Abruzzo slechts twee appellaties gekend; Montepulciano d’Abruzzo DOC en Trebbiano d’Abruzzo DOC. Het zal je niet verrassen dat de eerste wijn gemaakt is van de Montepulciano druif terwijl de tweede van Trebbiano is gemaakt. Pas in 1990 werden de eerste stappen gedaan door de provincie Teramo om hun Colline Termane als aparte appellatie te vermelden. Dit resulteerde in de creatie van Controguerra DOC. Waarna in 2010 de bekroning plaats vond met de erkenning Montepulciano d’Abruzzo Colline Termane DOCG. Inmiddels zijn er zeven appellaties, waarvan twee DOCG’s dus, en vijf ITG’s verspreidt over ongeveer 30.000ha. Met ruim 3 miljoen hl wijn neemt ze een plek in in de top 5 van Italië.
Klimaat en terroir
De wijngaarden van de Abruzzo liggen ingeklemd tussen de Apennijnen in het westen en de Adriatische zee in het oosten. Dit levert een ideale situatie; veel zonneschijn, goede regenval en aan de kust is het warm en wat droger. Meer landinwaarts is het klimaat meer continentaal. Terwijl de hoogte de benodigde dag-nacht temperatuurverschillen oplevert voor het behoud van de zuurgraad van de druiven.
Meest voorkomende druivensoorten
Hier vind je overwegend de rode Montepulciano druivensoort, maar ook de witte Trebbiano die ook veelvuldig voorkomt in Toscane bijvoorbeeld. Verder heb je ook andere lokale soorten als Sangiovese, Passerina, Pecorino (nee niet de kaas, de naam is een ode aan de schaapsherders die in het gebied leefden) en Cococciola. Maar ook internationale rassen als Chardonnay, Cabernet Sauvignon en Merlot. Zo zie je dus ook hier veel gelijkenis met Toscane.
Genieten van een Montepulciano d’Abruzzo DOC
Deze wijn is gekenmerkt door een zachtere body dan bijvoorbeeld de Toscaanse Sangiovese. De wijn is vaak op eikenhout gerijpt. De Riserva moet minstens drie jaar rijpen waarvan minimaal 6 maanden op eikenhout.
Deze intens robijnrode wijn is zeer geliefd vanwege haar toegankelijkheid en aangename aroma’s van rood fruit, specerijen en zachte tannine. Gall heeft een select aanbod van deze wijn maar kijk ook eens gewoon in het supermarkt schap!
De nieuwste DOCG Tullum.
Graag wil ik Tullum onder de aandacht brengen. Deze appellatie is in 2019 tot DOCG verheven. Het omvat slechts 18ha wijngaarden rondom de plaats Tollo en kent slechts drie wijnhuizen (Feudo Antica, Vigneti Radica en Cantina Coltivatori Diretti Tollo, ofwel CCDT).
De regio staat ook bekend onder de naam Terre Tollesi. Het grote verschil met een Montepulciano d’Abruzzo is dat deze wijn een beter balans kent tussen fruit, zuur, tannine en body. Dit dankt Tullum aan haar bijzondere bodem opbouw en ligging op de helling van de Apennijnen welke afloopt naar de Adriatische zee. Deze ligging geeft de streek een mild zeeklimaat met temperatuurschommelingen van de bergen. En dit vertaalt zich in de wijn! De wijngaarden dienen minimaal op 80 meter boven zeeniveau te liggen.
Er zijn vier soorten wijnen; Rosso, Rosso Riserva, Pecorino en Passerina. De rode wijn komt van Montepulciano druif en dient minimaal 14 maanden te rijpen. Terwijl de Rosso Riserva minimaal 2 jaar dient te liggen (waarvan 6 maanden op eikenhout). De Pecorino en Passerina zijn gemaakt van de gelijknamige witte druiven (minimaal 90%). Deze zijn eigenlijk alleen in midden Italië te vinden. Dat maakt het op zichzelf staand al uniek en subliem!
De Passerina is een licht gele wijn met florale aroma’s en citrus. Het heeft een volle body met kruidige, mineraalachtige afdronk. Dit is een stevige soepele wijn die goed geserveerd kan worden met pizza met kaas, visgerechten of wit vlees.
De Pecorino is een bleek gele wijn met frisse aroma’s van citrus, gevolgd door rozemarijn, zoethout, perzik en wat pompelmoes. Het is een intense wijn met volle, mineraalachtige afdronk en een vleugje exotisch fruit. Dit misstaat niet naast vis- of wit vlees gerechten of stevige kazen.
Lazio het thuis van het oude Rome
Traditioneel zijn de wijnen uit Lazio dikker, voller in de mond. Echter de laatste jaren vindt hier een omslag plaats om meer toegankelijkere wijnen te maken. Hier heerst de witte wijn van vooral Trebbiano, Malvasia di Candia en Malvasia Puntinata. Deze wijnen zijn bedoeld om jong te drinken. De frisse wijnen met hoge zuurgraad zijn een ideaal combinatie naast plaatselijke gerechten als porchetta (geroosterd varken met kruiden) of abbachio (lam).
Maar ook de rode wijn begint aan een opmars. Vooral wijnen van Sangiovese, Cesanese en Montepulciano. Echter bedenk dat er in totaal ruim 200 druivensoorten zijn toegestaan onder de wetgeving!
Lazio herberg maar liefst 3 DOCGs, 27 DOCs en 6 IGPs. Maar er zijn slechts 3 witte DOCs die echt het noemen waard zijn.
Rijkdom in Frascati DOC
De appellatie Frascati ligt net ten zuidwesten van Rome en omvat tevens twee DOCG appellaties. Frascati Superiore DOCG voor droge witte wijn en Cannelino di Frascati voor dessertwijnen (van botrytis geïnfecteerde druiven). Beiden zijn in 2011 erkend als aparte appellaties.
Frascati kan je vinden als witte wijn en als spumante. De wijn is een blend van minimaal 70% Malvasia druif, max 30% Bellone Bianco, Bombino Bianco, Greco en/of Trebbiano. Ook mag max 15% van enig andere witte druivensoort in de blend meegenomen worden.
Castelli Romani DOC
Ten zuidoosten van Rome vinden we Castelli Romani DOC. Deze regio is vernoemd naar een groep dorpen op de heuvels en nabij de meren in de heuvels van Colli Albani (Castelli Romani). Hier verbleef de adel van het oude Rome.
Hier overheerst witte wijn die is gemaakt als blend van Trebbiano en Malvasia. Welke de klassieke druiven in Lazio zijn. De wijnen zijn overwegend frisser en lichtvoetiger dan andere wijnen uit de regio, omdat de stokken hoger staan.
Ook de rode wijn is interessant. De Castelli Romani Rosso is een blend van vijf druivensoorten; Sangiovese en Montepulciano als Italiaanse rassen en Merlot. Echter wat het interessant maakt zijn de lokale rassen Cesanese en Nero Buono in deze blend. De Cesanese is een lastige druif die laat rijpt. Wanneer deze niet volledig rijp is, herken je dat in de waterige dunne wijnen. Maar wanneer de druif wel goed rijpt, krijg je rijke rijpe kersen smaken, florale karakters met een hint van rode peper. Ze hebben zachte tannine en rijping op hout is daarom niet aan te raden. De Nero Bueno is zelfs nog zeldzamer. Deze druif brengt veel wijngaard-werk met zich mee door de uitbundige groei. Maar geeft ook veel kleur en zwart fruit aan de wijn.
Est!Est!!Est!!! di Montefiascone DOC
Nabij het Bolsena meer op de nabij gelegen vukaan gronden ligt Est!Est!!Est!!! di Montefiascone DOC. Hier maakt men witte wijn van Trebbiano en Malvasia Bianca. Er zijn twee Trebbiano variëteiten toegestaan, Dit zijn de Trebbiano Giallo (lokaal Rossetto genoemd) en Trebbiano Toscano (ofwel Procanico). De wijn toont de milde kenmerken van appel met een verfrissende zuurgraad. De belangrijkste wijnen zijn seco (droog), abboccato (halfdroog), amabile (“beminnelijk” ofwel zoetere wijn) en spumante. Soms vind je ook nog een passito (zie hierboven).
De streek dankt zijn bijzondere naam aan een grillig verhaal. In het jaar 1111 toen koning Henry V gekroond zou worden in Rome, ging een Duitse bisschop Fugger op rondreis door de streek. Hij stuurde een bediende vooruit om de accommodaties met goede wijn te vinden. Deze bediende schreef het woord “Est!” (het is!) op de deur van de accommodaties die een goede wijn schenkt. Omdat de bediende zo gecharmeerd was van de wijn uit Montefiascone, schreef hij “Est! Est!! Est!!!” op de deur. Vandaar dat deze appellatie zo genoemd is.
De zeldzame Molise DOC
Molise is een bergachtige streek direct ten zuiden van Abruzzo. Overschaduwt door de wijnen uit Abruzzo. Molise was onderdeel van Abruzzo tot 1963 (onder de naam Abruzzi e Molise). Inmiddels timmert ze hard aan haar weg en heeft Molisse drie eigen DOCs op haar naam staan. Dit zijn Biferno, Pentro di Isernia en Tintilia del Molise. Slechts 2% van de wijn uit Molise krijgt het stempel DOC.
Deze regio kent een gevarieerde topografie. De wijngaarden op de heuvels zorgen voor een uitstekende blootstelling aan de overvloedige zonneschijn waar de druiven van profiteren. De meeste wijnstokken zijn te vinden in de zuidelijke heuvels en valleien. De combinatie van morene en kalkrijke bodems zorgen voor een ideale mineraliteit en waterretentie voor de wijnbouw. De ligging tussen de Apennijnen en de Adriatische Zee zorgt voor meerdere klimaattypes. Langs het smalle kustgedeelte is dit maritiem. Terwijl het klimaat meer gematigd is in de hogere valleien en continentaal verder landinwaarts rond de bergachtige gebieden.
Biferno-wijnen omvatten rode, witte en rosé wijnen. De witte blends bestaan voornamelijk uit Trebbiano Toscano met een klein beetje Bombino. Terwijl de rode wijnen neigen naar Montepulciano die geblend is met een beetje Aglianico en wat Trebbiano Toscano.
Pentro di Isernia produceert ook alle drie de wijn types. De rode blend bestaat uit een mix van Montepulciano en Tintilia. De witte blend bestaat uit Trebbiano Toscano aangevuld met Bombino Bianco (30-40%). De wijnen verschillen enigszins met die van Biferno omdat ze een lagere zuurgraad vertonen maar meer body hebben vanwege het terroir.
Tintilia del Molise is een DOC speciaal in het leven geroepen druivensoort Tintilia. Dez rode wijn moet minimaal voor 95% bestaan uit deze druivensoort.
Sardinia
Sardinië ligt 240km west van Toscane en Lazio. Het heeft een rijke geschiedenis waarbij het eiland in veel verschillende handen is geweest. Mede hierdoor heeft het haar eigen cultuur gecreëerd ten opzichte van Italië zelf. Dit is pijnlijk zichtbaar in de wijncultuur waar wijn een onbelangrijkere rol speelt. Productie en consumptie is zich pas in de laatste eeuwen gaan ontwikkelen en de focus op kwaliteit zelfs pas de laatste 20 jaar.
Druivenrassen
Dit zie je weer terug in de druivenrassen. De rassen die zo kenmerkend zijn voor Italië (zoals Sangiovese, Trebbiano, Montepulciano) komen hier nauwelijks voor. Daarentegen zie je wel grote hoeveelheden druivenrassen van Franse en Spaanse afkomst. Zoals Grenache (lokaal Cannonau genoemd), Carignan, Cabernet Sauvignon voor rode wijn. En voor witte wijn Malvasia en Vermentino (ookwel in Frankrijk Rolle genoemd). Naast deze bekende druivensoorten kent het eiland ook haar eigen exclusieve soorten, zoals Nuragus, Monica of Nasco. Dit drietal heeft haar eigen DOC gekregen in Cagliari. De Nuragus is vernoemd naar de nuraghe (typische Sardijnse bouwsels).
Over DOC’s gesproken, Sardinië heeft maar liefst 1 DOCG, 20 DOC’s en 4 IGT appellaties. Vermentino di Gallura DOCG is de enige wijn die het DOCG predikaat heeft. Het ligt in het noorden van het eiland, nabij de jetset locatie Costa Smeralda. De Vermentino is een droge wijn met een delicaat boeket van witte bloemen. De wijn heeft een palet met florale tonen en een mineraalachtige afdronk. De zuurgraad blijft hoog. Deze wijn staat hoog aangeschreven en past goed bij romige kip gerechten.
De 1001 redenen om midden Italië te proeven
Het is en blijft Italië, geen streek is hetzelfde, alle (lokale) wijnen zijn bijzonder en er is een enorm ruime keus. Dit maakt het voor de consument lastig kiezen. Daarom ons advies? Geniet van de 1001 redenen om wijnen uit midden Italië te proeven! In het midden van Italié vind je voor elk wat wils. Simpel omdat de keuze zo overvloedig is. Er zijn ontelbaar veel appellaties en nog veel meer druivenrassen die gebruikt worden. Je hebt monocépages maar ook blends. Je hebt wijn echt gericht op de fruit smaken. Maar ook wijn die houtlagering gehad hebben of die je nog vele jaren weg kan leggen.
We bevinden ons in een overgangszone naar het echte warme klimaat. Hier vind je nog wijnen die fris en slank zijn. In het zuiden komen we aan bij de wijnen die zwaar, zwoel en overlopen van overrijp fruit. De wijnen zijn uniek. En hoewel men ook internationale druivenrassen gebruikt, kan je de wijn lastig vergelijken. Een Chardonnay uit de Abruzzo is bijvoorbeeld eenmaal niet een wijn uit Frankrijk.
Deze site maakt gebruik van cookies, zodat wij je de best mogelijke gebruikerservaring kunnen bieden. Cookie-informatie wordt opgeslagen in je browser en voert functies uit zoals het herkennen wanneer je terugkeert naar onze site en helpt ons team om te begrijpen welke delen van de site je het meest interessant en nuttig vindt.
Strikt noodzakelijke cookies
Strikt noodzakelijke cookie moet te allen tijde worden ingeschakeld, zodat we je voorkeuren voor cookie instellingen kunnen opslaan.
Als je deze cookie uitschakelt, kunnen we je voorkeuren niet opslaan . Dit betekent dat elke keer dat je deze site bezoekt het nodig is om cookies weer in te schakelen of uit te schakelen.
