In dit tweede deel van ons artikel over Bourgondië, gaan we inzoomen op de Mâconnais. Befaamd en bemind om de Pouilly-Fuissé, maar er is natuurlijk nog veel meer; de verrassend mooie en betaalbare Mâconnais.
De ligging van Mâconnais
Dit is het zuidelijkste Bourgondische terroir, indien je de Beaujolais apart rekent. In de Mâconnais strekken de wijngaarden 35km lang van Sennecy-le-Grand en St Verand. En 10km breed. De regio is begrenst door twee valleien; de Grosne vallei in het westen en de Saône vallei in het oosten. Hier ligt een wijnland met twee gezichten.
Ten zuidwesten van Tournus bieden de Mâconnais bergen een opeenvolging van beboste pieken en kleine valleien, ideaal voor wijnbouw.
Verder naar het zuiden maken de heuvels plaats voor een grandeur landschap, gedomineerd door monumentale rotsen. Waaronder die van Vergisson en Solutré. Dit gaat naadloos over in de Beaujolais.
Het overgewicht van Chardonnay
Wat ooit een regio was voor de Gamay, is tegenwoordig de Chardonnay de dominante druif, maar liefst 80% van de aangeplante druivenrassen is Chardonnay! Verder voor rode wijn zie je dat de Pinot Noir langzaam is verdrongen door de Gamay. Ja, dezelfde druif als in de Beaujolais. Echter hier is deze minder expressief dan in de zuidelijke broer vanwege het terroir.
In 2017 omvatte de Bourgogne 30,000 hectare, waarvan 5,700 ha in de Mâconnais lag. Er worden ongeveer 50 miljoen flessen gebotteld.
Klimaat en terroir
Er heerst een semi-continentaal klimaat dat ietwat beïnvloed wordt door de Atlantische Oceaan. Regelmatig regen in de lente, een lange warme zomer, zachte herfst en een lange koude winter. In de vroege lente kan het nog vriezen, het kan er ook flink regenen en ook zware hagelbuien kunnen er voorkomen. In vergelijking met de Côte d’ Or kent de Mâconnais meer zonuren en neerslag en minder vorst.
De ondergrond kenmerkt zich door de diversiteit die zich meer dan 200 miljoen jaar geleden heeft gevormd. Van Tournus tot Clessé vind je de meeste kalksteen- en calciumbruine bodems, welke ontstaan zijn in de Midden-Jura. In combinatie met de gunstige belichting en hoogte, is dit een ideaal gebied voor Chardonnay.
Vanaf het dorp Verzé is de bodemsamenstelling meer van silica, zand en klei gemend met kalksteen of zandsteen kiezels. Op deze ondergrond gedijd de Gamay prima. Vooral de kalksteen rijke gronden in Vergisson of Solutré maken de productie van rijke en zeer goed gestructureerde wijnen mogelijk.
Primeur voor Premier Cru
Hoewel de Mâcon slechts 45km ten zuiden van de welbefaamde Côte d’Or ligt, zijn hier toch echt de meer betaalbare wijnen te vinden. In tegenstelling tot de andere Bourgondische subregio’s, zijn er in de Mâconnais heel lang geen Grand Cru of Premier Cru wijngaarden geweest. Tot september 2020. Met de opening van de eerste wijnoogst 2021 heeft INAO, het Nationaal Comité van oorsprongsproducten van Oorsprong en kwaliteit, bekend gemaakt dat 22 van de 127 climats in de AOC Pouilly Fuissé een Premier Cru wijngaard zijn. Deze kwaliteitsaanduiding zal gevoerd gaan worden voor wijnen met jaargang 2020. Pouilly Fuissé ligt in het zuiden van de Mâconnais aan de voet van Mont Pouilly. Nu is het wachten dat ook de dorpen Vergisson, Pouilly-Solutré, Fuisée en Chaintré ook worden verheven in de Premier Cru status.
De appellaties van de Mâconnais
De algemene appellatie is Mâcon AC. Deze gebruikt men voor zowel de witte wijn van Chardonnay, als de rosé en rode wijn van Gamy of Pinot Noir. De druiven zijn dan afkomstig uit een willekeurige wijngaard in de Mâconnais. Om de wijn Mâcon Superieur AC te noemen, zal het alcohol percentage in de wijn iets hoger liggen dan in de Mâcon AC wijnen (te weten minimaal 11%). Beiden appellaties omvatten zowel witte als rode wijn. Deze wijnen komen echter minder voor, omdat veel wijnen in een andere categorie vallen. De witte wijnen hebben een groengele kleur, zijn fris en aromatisch met hinten van amandel en hazelnoot in de neus. De rode wijnen donker robijnrood, fruitig en krachtig met rood en zwart fruit smaken.
Ook hier kennen we de Mâcon Primeur of Nouveau, net als in de Bourgogne. Ze gaan na de oogst nog twee maanden gisten, waarna ze beschikbaar worden gesteld voor de verkoop. Dit zijn zeer toegankelijke wijnen.
Dan komen we bij Mâcon Village AC, wijn afkomstig uit 43 dorpen mogen hun witte wijn (geblende) onder deze appellatie uitbrengen. Echter wanneer de wijn uitsluitend afkomstig is van wijngaarden uit één van 26 specifieke dorpen, mag de wijn Mâcon + de naam van het dorp + AC heten, bijvoorbeeld Mâcon Chardonnay AC of Mâcon Fuissé AC. Het verschil is dus dat in het eerste geval de druiven afkomstig kunnen zijn uit alle 43 dorpen en geblend worden. In het tweede geval komen de druiven dus uit wijngaarden binnen de gemeente grenzen. Deze twee soorten wijnen zijn in grote lijnen gelijk aan de stijl van Mâcon AC wijnen, echter tonen meer rijpheid, body en karakter.
Ongeveer ¾ van de wijnen uit de Mâconnais hebben de appellatie Mâcon + de naam van het dorp + AC. De wijnen onderscheiden zich van de Mâcon AC wijnen doordat ze krachtiger en ronder zijn met aroma’s van witte bloemen, vers fruit en na verloop van tijd noten, honing en toast.
Gemeente appellaties
Tenslotte hebben we nog een vijftal gemeente appellaties waar de Pouilly-Fuissé AC de meest bekende is. De andere gemeente appellaties zijn Pouilly-Loché AC, Pouilly-Vinzelles AC, Saint-Véran AC en Veré-Clessé AC.
Soms staat ook de Climat nog vermeld onder de gemeente appellatie. Hier staan de meest verrassend mooie en betaalbare wijnen van de Mâconnais. De wijngaarden staan op amfitheater-achtige hellingen die een natuurlijke zonnetrap vormen. Deze wijnen behoren tot de rijkste Bourgondische wijnen en halen alcohol percentages van wel 14%! Van alle wijnen uit de Mâconnais, hebben deze het meest profijt van houtrijping. Smaken als perzik en meloen wisselen af met noot door de houtrijping. Overigens let wel op, Viré-Clessé, Saint Véran en Pouilly Vinzelles kent naast de gemeente appellatie, ook de Village appellatie; zoals Mâcon Village Viré-Clessé AC.
Wijn-Spijs
Veel van de wijnen uit de Mâcon zijn licht en fris. Vandaar dat ze ideaal matchen bij frisse salades, visgerechten, maar bij voorkeur geen vette vis of bij zachte kazen.
Conclusie
Daar waar de Beaujolais zich richt op rode wijnen, is de Mâconnais gericht op witte wijnen. De Mâconnais kan zich op veel gebieden meten met de Côte d’Or, denk aan ligging, zonuren en terroir. Maar eigenlijk alleen de gemeente appellaties komen echt in de buurt van de kwaliteit van de Côte d’Or. Echter het is wel een value-for-money gebied, aangezien een goede Pouilly Fuissé is verkrijgbaar rond €20, terwijl een wijn van de Cote d’Or al snel €40 kost! Vandaar met recht de titel deze week, “De verrassend mooie en betaalbare Mâconnais”.
Doordat in de regel het klimaat in Mâcon koeler is, is het lastig deze wijn te vergelijken met wijnen uit de “nieuwe wereld”.
Climats ofwel Lieux-dits: een perceel met wijngaarden dat al eeuwen onder dezelfde naam bekend staat en een heel eigen identiteit heeft, zowel in cultureel opzicht vanwege zijn 2000-jarige geschiedenis als in natuurlijk opzicht vanwege zijn bodem, ondergrond, ligging en klimaat. De ‘Climats’ van de Bourgondische wijngaarden zijn toegevoegd aan de prestigieuze Werelderfgoedlijst van UNESCO in 2015.
