Dalende oogst in Duitsland

Het Duitse Wijn Instituut verwacht dat de druiven oogst in Duitsland een dalende trend zal vertonen. De oogstvolume zal naar verwachting 7.9 miljoen hectoliter druivenmost zijn, een daling van 9% t.o.v. vorig jaar en 10% onder het 10-jarig gemiddelde. De daling geldt voor alle druivenrassen, inclusief de belangrijke rassen Riesling, Pinot Noir, Grauburgunder (Pinot Gris) en Müller Thurgau.

Het is ook een oogst die te boek staat als een zeer lange oogst. In Saksen begon men eind augustus met de pluk voor de mousserende basiswijn, terwijl men in de Moezel, Saar en Ruwer in oktober nog bezig waren. Maar geduld is ook beloond,

Spelbreker

We hebben er al over geschreven in Frankrijk en Italië, maar ook in Duitsland speelde het weer parten. Een warme winter, gevolgd door late vorst, veel regenval met als gevolg ziektes, onrijpe druiven en wisselende omstandigheden tijdens de oogst in Duitsland vroegen om veel inzet en flexibiliteit met als gevolg dalende opbrengsten.

Duitsland dalende opbrengst

Door de warme winter, ontluikten de druivenknoppen vroeg. Waarna door de vorst grote schade werd aangericht. Maar de tweede ontknopping bracht verlichting. Aan de andere kant waren wijngaarden omgeven door bossen of nabij grote water oppervlaktes kwamen er beter vanaf.

Toen de vorst voorbij was en de tweede ontknopping zichtbaar werd, werd het warmer en kwam de regen. Bakken met regen waardoor wijngaarden weken lang nat bleven. Daarom moest men reeds vroeg maatregelen nemen om schimmeldruk te minimaliseren. Daarnaast omdat sommige percelen bevroren waren en andere niet, rijpten de druiven op verschillende momenten. En resulteerde dus is een zeer arbeidsintensieve zomer.

Al met al waren er grote regionale verschillen.

Oostelijk gelegen in Duitsland

In de oostelijk gelegen gebieden, zoals Saksen en Saale Unstrut lag het verlies maar liefst op 70-74% vanwege schade door late vorst.

Ahr

De Ahr blijft alsmaar getroffen. Nog niet hersteld van de overstromingen in 2021, wacht de Ahr nu haar volgende tegenslag. Door de vorst in het voorjaar ontstond onomkeerbare schade aan de druivenstokken. Ook bleek gedurende het jaar dat de vorst de vitaliteit van de stokken heeft aangetast, waardoor druiven ongelijkmatig rijpten. Maar liefst 64% van de oogst kan worden afgeschreven door vorst en schimmelschade. Terwijl de kwaliteit van de overgebleven druiven verrassend goed is, vooral van de laat rijpende druivenrassen. De koele nachten in de nazomer en herfst leidden tot een langzame rijping, waardoor de druiven een goede balans tussen suiker en zuurgraad kregen.

Moezel

In de Moezel of Mosel verminderden heftige hagelbuien in mei de opbrengsten met 30%. Naar verwachting is de opbrengst de laagst in 50 jaar, met slechts 510.000hl. Hier zien we lokaal verschillen. Langs de Moezel was er een goede opbrengst van de oogst, maar bij de Saar en Ruwer was de opbrengst als gevolg van vorst zeer karig.

Rijn en Nahe

De april vorst heeft ook sporen nagelaten op de hellingen van de Rijn en de Nahe. Door de overvloedige regen tierde het loof weelderig, terwijl bessen beperkt te vinden waren. Schimmelbestrijding (valse meeldauw) en nauwkeurige handmatige selectie speelde hier een belangrijke rol. Maar ook in delen van Franken (-19%) en Württemberg (-25%). In Franken heeft zorgvuldig handwerk en nauwkeurige selectie geresulteerd in wijnen die indruk zullen maken met hun diepte en kracht, vooral bij Silvaner.

Rheinhessen en Pfalz

Maar het is niet alleen kommer en kwel. De twee grootste Duitse wijnbouwgebieden, Rheinhessen en de Pfalz, zijn grotendeels bespaard van de vorst. Meer dan de helft van de Duitse opbrengst komen uit deze twee regio’s. Pfalz ligt naar verwachting 4% onder de opbrengst van vorig jaar, terwijl Rheinhessen een mooie +&5 noteert.

Wat kunnen we verwachten?

Maar wat kunnen we verwachten van deze dalende oogst uit Duitsland? De vele regen had ook een positief effect op de ontwikkeling van de wijnstokken. Zo sloegen de druiven veel mineralen op en dat zullen we naar verwachting terug proeven in de wijnen. Maar ook heeft de lange rijpingsperiode naar verwachting een positief effect op de smaakontwikkeling. Dus we kunnen wijn van kwalitatief goede druiven verwachten.

Daarnaast heeft de VDP een noodverordening uitgeroepen. Wijnhuizen die door de vorst zijn aangetast, mogen druiven van andere VDP-aangesloten wijnhuizen kopen. Dit is normaal streng verboden. Deze wijnen zijn te herkennen aan de woorden “Een wijn van de VDP-solidariteitsgemeenschap” op het achteretiket. Op deze manier kan de schade voor een wijnhuis beperkt worden.

Kortom 2024 zal de boeken ingaan als frisse levendige wijnen met uitgesproken aroma’s. Dankzij de gematigde temperatuur gedurende het jaar, zal het alcoholpercentage lager liggen. En dat is juist waar de markt vandaag de dag om vraagt, gelet op de gezondheidfocus.

Sensationele wijnen uit de Nahe en Rheingau

Deze week duiken we in het Nahe en de Rheingau welke tegenover elkaar aan de Rijn liggen. Het onbekende Nahe ligt ten zuidenwesten van de de Rijn, terwijl de frivole Rheingau langs de noord oever uitstrekt. Zowel Nahe als Rheingau brengen sensationele wijnen voort.

Onbekend Nahe met veelzijdige bodemgesteldheid

We gaan wat meer naar het westen en passeren Rheinhessen. Tussen Rheinhessen en de Moezel vinden we Nahe. Dit kleine gebied met ruim 4.200ha aan wijnbouw, is een blinde vlek op wijngebied. Niet veel mensen buiten de regio zijn bekend met haar wijnen. En dat terwijl eenieder die de 61 naar het zuiden afrijdt van een mooi vergezicht kan genieten bij Bad Kreuznach. Hier vindt je dan ook de mooiste wijnen van de Nahe. Welke liggen op de steile hellingen op het zuiden aan de rivier de Nahe, tussen de gemeenten Schlossböckelheim en Bad Kreuznach.

Hoewel hier al wijn werd verbouwd in de Romeinse tijd, kreeg het pas haar eigen erkenning in 1971. Tot die tijd kwam de wijn op de markt als Rijnwijn. Verder kende de Nahe tot 1993 slechts twee gebieden; Kreuznach gebied en Schlossböckelheim. Tegenwoordig identificeert men 7 grosslagen en ongeveer 212 Einzellagen.

Sensationele Nahe
  1. Schlosskappelle
  2. Pfarrgarten
  3. Sonnenborn
  4. Kronenberg
  5. Rosengarten
  6. Paradiesgarten
  7. Burgweg

Klimaat en geologie

De regio kan worden opgedeeld in tweeën, de bovenste Nahe met haar zijdalen heeft een koeler klimaat door de koelere luchtmassa’s van de middelgebergten. De rijping van de druiven vindt later plaats. Dit is vooral gunstig voor het aroma en de zuurstructuur van Riesling. Fruitige en slanke wijnen zijn het resultaat.

Het klimaat in het teeltgebied is evenwichtig, mild en weinig regenval. Stroomafwaarts tussen Bingen en Bad Kreuznach gedijen Bourgondische variëteiten en klimatologisch veeleisende rode variëteiten bijzonder goed, met hoge mostgewichten en een matige zuurstructuur.

Er zijn weinig gebieden waar zoveel bodemformaties samenkomen. Dankzij vulkaanuitbarstingen en verschuivingen zijn er 180 formaties overgebleven. De Nahe is het gebied waar het Rijnlandse leisteengebergte, de Nahe-heuvels, de Noord-Paltserbergland en de uitlopers van het Mainzbekken samenkomen.

Klei en zand die meer dan 400 miljoen jaar geleden werden afgezet, werden onder andere kleischalie en kwartsiet. Een tropisch weelderig meer- en rivierlandschap met oer amfibieën, haaien en dinosaurussen genereerde na enorme vulkaanuitbarstingen en het daaropvolgende woestijnklimaat de beroemde “Rotliegende“. De subtropische zee liet op zijn beurt klei mergel achter, evenals kleurrijk zand en grind.

Druivenrassen

In Nahe vinden we de meer klassieke druiven voor Duitsland. Zoals zojuist vermeldt, speelt Riesling hier een grote rol naast de Grau- (Pinot Gris) en Weissburgunder (Pinot Blanc). Maar liefst 75% is witte wijn van vooral Riesling, Müller Thurgau en Pinot Gris. Terwijl Sauvignon Blanc en Scheurebe aan een nieuwe opleving bezig zijn. Overigens interessant detail is dat alleen Riesling is toegestaan voor de Grosse Gewachs-wijnen. Overigens komt hier bijna uitsluiten Qualitätswein of Prädikatswein vandaan.

Bij de rode wijnen staat de Dornfelder op nummer 1, gevolgd door Pinot Noir, Regent en Portugiezer.

De wijnstijl houdt zich in het middel tussen die van de Moezel en de vollere wijnen van de Rheingau. Riesling heeft de frisse zuren van de Moezel maar het rijpere fruit omdat de Nahe eenmaal warmer klimaat kent.

Frivole Rheingau

Ten noorden van Nahe en Rheinhesen, op de noordelijke oever van zowel de Rijn als de Main vinden we de Rheingau. Ze slingert langs beide rivieren vanaf Flörsheim am Main tot aan Bacharach. De meeste wijngaarden liggen in het westen van de Rheingau, rondom Johannisberg en Rüdesheim. Riesling is de belangrijkste druif wat een droge wijn oplevert met gemiddeld tot volle body en uitgesproken aroma’s van rijpe perzik. De wijngaarden in het oosten, langs de Main leveren vaak nog rijpere wijnen met meer body dan de westelijke wijn als gevolg van het iets warmere klimaat.

Rheingau wijn regio

Reeds in 1775 ontdekte de abdij van Johannisberg het voordeel van late oogst. Nog steeds behoren de Rheingau Riesling Auslese (late harvest/late oogst) tot de vlaggenschipwijnen van de regio.  Om zich te onderscheiden van andere regio’s schiep de Rheingau in 1999 de Erste Gewächs klassificatie in het leven. Dit zijn wijnen van de top wijngaarden (Erste Lagen) die tot stand zijn gekomen onder zeer strenge kwaliteitsnormen in zowel de wijngaard als de wijnkelder. Slechts 3% van de totale oogst is geclassificeerd als Erste Gewächs.

Klimaat en geologie

De wijngaarden hebben een zeer gunstige ligging op het zuiden met de twee rivieren die van oost naar west lopen. De rivier reflecteert het zonlicht en matigt het micro-klimaat, waardoor een paar extra vorstvrije weken aan beide uiteinden van het groeiseizoen worden geboden. Verder beschermt het Taunusgebergte dat in het noorden ligt tegen kou. Dit resulteert in milde winters en warme zomers.

Bodemtypen en topografie variëren aanzienlijk van het ene uiteinde van de regio tot het andere, van de lage, glooiende heuvels en kalkrijke bodems rond Hochheim in het oosten, tot steile leisteenhellingen van Assmannshausen in het westen. Tussen deze twee uitersten in bestaan de zachte, zuidelijke hellingen die zich uitstrekken van Walluf tot Rüdesheim uit leisteen, kwartsiet, zandsteen, grind en löss.

Druivensoorten

Zoals vermeldt is Riesling de belangrijkste druivensoort, met 2.400ha die goede volle wijnen voortbrengt. Ten westen van Rüdesheim vind je ook nog Pinot Noir met slechts 390ha vooral rond de plaats Assmannhausen. Binnen de Grosse Gewächs wetgeving zijn beide druiven toegestaan. Andere druiven staan hier niet aangeplant.

 De klassieke Rheingau-wijn is een droge Riesling met uitgesproken zuren en aroma’s van citrusvruchten en rookgetinte mineraliteit – meestal meer “mannelijk” dan het equivalent van de Moezel. Het is echter vermeldenswaard dat de regio ook enkele van de allerbeste zoete, gebotrytiseerde Rieslings van Duitsland produceert, met smaken zo exotisch als abrikozenpuree, honing en gekarameliseerde mandarijn. Nu atypisch (maar nog steeds een fascinerend onderdeel van de wijngeschiedenis van de regio), is de zoete Spätburgunder (Pinot Noir) ooit op grote schaal geproduceerd in Assmannhausen tot het einde van de 20e eeuw.

Tot slot

Waarom kiezen voor de sensationele wijnen uit de Nahe of Rheingau? Houd je van vollere Rieslings of Pinot’s, dan kom je al snel in deze regio’s terecht. Het klimaat is net een tikje warmer en dat bespeur je terug in de wijnen. Proost!

Mooiste uitzichten over de Duitse wijngebieden

Duitse wijn gebieden

Wist je al dat het Duits Wijninstituut een wedstrijd organiseert om de mooiste uitzichten over de Duitse wijngebieden te nomineren? Onlangs heeft deze stemming plaatsgevonden. Dit is de derde keer dat dit heeft plaats gevonden; eerder in 2012 en in 2016.

Zoals vermeld in de blog van vorige week, kent Duitsland 13 wijngebieden. Voor de meeste Nederlanders zijn Baden, Pfalz, Mosel en Nahe de meest aansprekende gebieden. Maar er zijn dus meer gebieden te bewonderen en te ontdekken.

Door regionale wijnadverteerders zijn 48 uitzichten ingezonden voor deze nominatie. In totaal hebben 10,000 mensen gereageerd en hun online stemming uitgebracht. De locaties met het mooiste uitzicht in elk gebied worden geëerd met een kunstwerk van Ulrich Schreiber. Nu vraag je je misschien af, wat zijn deze uitzichten dan? Nu deze kan je vinden op de website van het Duits Wijninstituut. Je kan tevens genieten van de mooiste uitzichten van de andere jaren.

Vanuit een toeristisch oogpunt is het Duits Wijninstituut ook hard aan de weg aan het timmeren. Want je kan tevens een mooie wandeling maken door deze gebieden en het uitzicht zelf bewonderen. Op de website staat een korte beschrijving en je kan een GPX bestand downloaden!

Hieronder een paar mooie voorbeelden van de mooiste uitzichten over Duitse wijngebieden;