Hoe zuidelijker je komt hoe koeler het wordt, want op het zuidelijk halfrond zak je af naar de zuidpool. In ontkurk het zuiden van Chili gaan we op zoek naar de koelere en prachtig mooie wijnregio’s. Dit zijn de regio’s Southern Chile of kortweg The South en de Austral. Zuidelijk van Cauquenes begint The South en dit strekt zich uit tot aan Los Angeles (en nee, niet L.A. in California). Waar het vervolgens in de Austral overgaat en strekt tot aan de stad Osorno. Dit gebied strekt zich uit over zuiderbreedte 35 tot 40 graden (wat gelijk staat aan het noorden van Nieuw Zeeland of de lijn van Napels/Madrid – 40 graden noorderbreedte – tot Tanger in Marokko/Limasol op Cyprus – 35 graden noorderbreedte). Zowel de ligging is gespiegeld als ook het klimaat. Op het noordelijk halfrond zijn dit hete tot zeer hete klimaten. Terwijl op het zuidelijk halfrond dit juist veel koelere gebieden zijn.
The South waar traditionele wijnbouw in ere wordt gehouden
De wijnregio Southern Chile omvat een schat aan oude wijnstokken, waar traditionele wijnbouw in ere wordt gehouden. Hier richt men zich onder andere op de druivensoorten die het eerst werden aangeplant door de kolonisten. Denk daarbij aan Sémillon, een druivenras die prachtig mooie wijnen uit het zuiden van Chili voortbracht. Deze druivensoort bereikte een aanplant van 30.000ha in de jaren 1960. Hiermee was Sémillon verantwoordelijk voor de beste witte wijnen uit Chili in die tijd. Helaas werd deze druif vanaf de jaren 80 vervangen door het commercieel sterkere Sauvignon Blanc en Chardonnay. Vandaag de dag is er nog ongeveer 950ha Sémillon te vinden in Maule (Central Valley regio) met wijnstokken van meer dan 70 jaar oud.
Een andere zuid-Franse druivenras die we in Chili zien is Cinsault. Deze staat vooral in de Maule en Itata valleien. Zij is lang gebruikt als bijrol in blends, maar onlangs heeft Cinsault een nieuwe leidende rol gekregen.
País is de meest traditionele en authentieke druivensoort in Chili. Dit ras staat ook bekend onder de namen Listan Prieto in Spanje, Criolla in Argentinië of Mission in Mexico en de Verenigde Staten. Geïntroduceerd door Spaanse kolonisten, afkomstig uit La Mancha, is País de basis voor pipeños (jonge ongefilterde wijn), chichas (een traditionele gefermenteerde drank) en asodealos del sur (een zoete wijn). Hoewel lang genegeerd door de internationale wijnmarkt, voegt País iets unieks toe. Te weten de aanwezigheid van vers fruit met een fantastisch balans verfijnde smaakprofiel en mooie tannine.
Tenslotte Muscat d’Alexandrie, die gelijktijdig met País in Chili arriveerde. Met name in Itata en Bio Bio valleien staat dit druivenras aangeplant. Muscat wordt gebruikt voor pisco, een weelderig zoete maar droge wijn en daarnaast voor pajarete, welke afkomstig is uit de DO Coquimbo en DO Atacama.
Valle del Itata
De historische, koele klimaatregio Valle del Itata wordt gedomineerd door Carignan, Muscat van Alexandrië en País, hoewel producenten modernere druivenrassen zoals Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc, Pinot Noir en Chardonnay beginnen te planten. Hoewel de grenzen van de Denominación de Originen 10.000km2 beslaat, is de dichtheid van wijngaarden bijzonder laag. En concentreert zich vooral rondom de rivieren Itata en Nuble. De eerste wijnstokken zouden in 1550 gearriveerd zijn en tegen de 20e eeuw was bulkproductie de belangrijkste bron van inkomsten met grote hoeveelheden Muscat d’Alexandrie en País. Toen de Chilenen vanaf de jaren 1980 kwaliteit boven kwantiteit gingen stellen, raakte Valle del Itata uit de mode.
Het klimaat is vochtig mediterraan met aanzienlijk lagere temperaturen dan in de meer noordelijke valleien. Er zijn grote verschillen in dag- en nachttemperaturen, wat de balans en zuurgraad te goede komt. De bodems zijn zanderig, graniet en mineraalrijk, waardoor ze goed gedraineerd zijn. Wat een basis vormt voor een hoge productiviteit. Daarom dat País, Muscat en Carignan zich hier goed thuis voelen. Maar vandaag de dag proberen wijnhuizen deze oude wijnerfenis die was vergeten te redden door fijne soorten Cabernet Sauvignon, Carménère, Merlot, Tintórera, Semillón, Chardonnay en Sauvignon Blanc te cultiveren, waarbij de nadruk komt te liggen op biologische productie en hoge kwaliteitsnormen.
Stijgende populariteit van Valle del Bio Bio
Juist vanwege de zuidelijke ligging en koeler klimaat vinden we in Valle del Bio Bio frisse aromatische wijnstijlen. Hierdoor is de populariteit van Valle del Bio Bio DO enorm gestegen. We vinden hier dan ook voornamelijk aromatische druivenrassen als Riesling, Viognier en Gewürztraminer.
De Bío Bío vallei is een van de meer extreme wijnproducerende regio’s van Chili en ervaart meer wind-, regen- en klimatologische variatie dan het grootste deel van de rest van het land. Het koele klimaat – en het verlengde groeiseizoen dat het mogelijk maakt – is veel beter geschikt voor de ontwikkeling van complexe aromaten in witte wijn dan de hete, droge klimaten van de Maipo-vallei of Cachapoal verder naar het noorden. Hoogte speelt hier geen rol, het is koel genoeg in de vallei.
Uitdagend Valle del Malleco
Vooral de klimatologische omstandigheden maken het uitdagend in Valle del Malleco DO. Deze zuidelijkste DO van The South kent een hoge regenval (1.300mm per jaar), een kort groeiseizoen en gematigd klimaat. Ter vergelijking, in Nederland valt er op jaarbasis ongeveer 900mm. Dus de schimmeldruk is erg hoog in deze regio. De productie van wijn van hoge kwaliteit is mogelijk dankzij dit klimaat en een bodem van glaciale en vulkanische aard – welke overigens zeer goed waterdoorlatend is. En dat laatste is nodig gelet op de hoeveelheid regen die hier valt! De frisse, mineraalachtige wijnen van Sauvignon Blanc, Chardonnay en meer en meer Pinot Noir, verdienen de internationale aandacht. Desondanks is de schaalgrootte nog erg beperkt, slechts 40ha aan wijnbouwgebied.
Zuidelijk gelegen Austral regio
Tenslotte de laatste regio in Chili ligt het meest zuidelijk gelegen wijnbouwgebied van Chili. Opgericht in 1994 is vastgelegd dat wijnen ten minste 75% uit deze regio dient te komen om gelabeld te worden als Austral. Het bestaat uit twee wijnregio’s; Valle del Cautin en Valle del Osorno. Het is een kleine regio van in totaal 25ha aan wijngaarden.
We zien een toenemende interesse van een aantal grote namen, zoals Casa Silva die experimenteren met Sauvignon Blanc, Chardonnay, Riesling of Pinot Noir. Tevens produceert men mousserende wijnen. Grote namen zijn zoekende om echte koele klimaten te vinden vanwege de opwarming van de aarde. Mogelijk tegen 2050 kan Austral een belangrijke koel klimaat regio zijn voor Chileense wijnen.
De Austral-regio heeft de aandacht getrokken voor de productie van koelklimaatvariëteiten, zoals Pinot Noir, Chardonnay en Sauvignon Blanc, die gedijen in deze omstandigheden en wijnen produceren met een uitzonderlijke aromatische complexiteit en mineraliteit. De regio teelt ook minder bekende variëteiten zoals Gewürztraminer en Riesling, wat de innovatieve geest van het gebied weerspiegelt.
Valle de Cautin
Direct ten zuiden van Malleco ligt Valle de Cautin DO in de Austral regio. Hier liggen twee belangrijke subregio’s te weten Perquenco en Galvarino, afgeleid van gelijknamige dorpsnamen. Te midden van het Mapuche gebied in het La Araucanía gebied ligt de wijngaard Viña Aynco. Gelegen in Galvarino, wat een relatief droog gebied is in het zuiden, is 2.5ha aangeplant met Pinot Noir, Riesling en Chardonnay. Viña Aynco redde bijna niet-geïrrigeerde 30 tot 70 jaar oude wijnstokken van bosbouwactiviteiten. Het zijn ongefilterde wijnen met natuurlijke zuren en relatief laag alcohol.
Valle de Osorno
Verder ten zuiden ligt Valle de Osorno. Ook hier zijn twee subregio’s namelijk Lago Ranco en Valle del Bueno. Ondanks de 1.500mm regenval, is wijnbouw toch mogelijk, doordat dankzij klimaatverandering het warmer en de regenval minder wordt.
Michel Torres, een zeer bekende naam in Chili, ziet in Osorno een enorme potentie voor de productie van mousserende wijn. Dit vooral dankzij het koele klimaat en de mix van vulkanische en alluviale bodem.
Ook Casa Silva is actief in deze regio. In 2006 plantte zij de eerste wijnstokken in Lago Ranco onder de Austral DO. De Casa Silva ‘Lago Ranco’ Riesling is een unieke en heerlijke uitdrukking van de klassieke Riesling druif. De wijn heeft verbazingwekkende aroma’s, sappige limoen en geel fruit, samen met minerale tonen en een elegante afdronk. Deze wijn is afkomstig van Casa Silva’s Futrono Estate in Lago Ranco. De wijngaarden zijn geplant op hellingen gelegen tussen twee bergen die voor het Ranco-meer vallen. De bodem is 100% vulkanische as wat de minerale tonen onderstreept.
Tot slot
Dit laatste artikel in de serie van Chili bracht ons van het woestijnachtige noorden naar het koele zuiden. We hebben een hele schakeling aan variëteiten gezien, maar vooral Bordeaux-blend en Carmenère zijn toch wel top favoriet.
In het koele zuiden zijn we een groot potentie. Naast het feit dat het nu prachtig mooie wijnen in het zuiden van Chili te vinden zijn van vooral koel klimaat druivenrassen, is de verwachting toch wel dat met een jaar of 30-50 het er flink opgewarmd is. Ja ook hier is de global warming duidelijk aanwezig. We vinden een Sauvignon Blanc en Chardonnay ook noordelijker, komen ze hier toch echt het best tot hun recht. De wijnen zijn toch crispier, frisser, en aromatischer dan aan de westkust.
Bent u geïnteresseerd in de prachtig mooie wijnen uit deze regio’s in het zuiden van Chili? Neem dan even contact met ons op, want ze zijn niet altijd goed verkrijgbaar.
