We gaan weer even terug naar waar we gebleven waren, Australië. Waar we de westkust hebben ontdekt met sublieme Cabernet Sauvignons en het zuiden van Australië, komen we nu aan in het zuidoosten met New South Wales. Leuk detail is dat we zowel oud als nieuw elkaar ontmoeten in New South Wales. De oudste wijnregio is Hunter Valley en pas in 2008 werd New England toegevoegd als nieuwste wijnregio van het land.
New South Wales nader bekeken
De staat New South Wales en haar gelijknamige wijnregio is één van de kleinste staten maar tevens het dichtbevolkte en de grootste concentratie aan appellaties. We vinden hier maar liefst 16 wijnbouwgebieden, maar desondanks is het niet de thuisbasis van beroemde wijnen.
Echter het heeft wel een belangrijke rol gespeeld in de wijngeschiedenis van het land. New South Wales bevat met Wyndham Estate – nu bekend onder de naam Dalwood Estate – de oudste wijnmakerij van het land. Dit estate was opgericht in 1828 in Hunter Valley door George Wyndham. En naast dit oud estate bevat New South Wales nu ook de laatste wijnregio met Nieuw Engeland. New South Wales produceert ongeveer 1/3 van de wijnen van Australië. Het klimaat is vergelijkbaar met die van de Franse Languedoc. De Great Dividing Range is een bergketen die een grote invloed uitoefent op de wijnbouwgebieden. Over het algemeen is de bodem opgebouwd uit klei, leem en zandsteen.
Het GI- gebied Zuidoost-Australië kan wijnen omvatten die afkomstig zijn uit New South Wales, delen van South Australia, Victoria en Tasmanië en is daarmee het grootste van Australië.
Zones en regio’s van NSW
New South Wales heeft acht zones, dus 16 regio’s en enkele subregio’s. De belangrijkste zones zijn;
- Big Rivers
- Southern New South Wales
- Hunter Valley
- Central Ranges
- Northern Rivers
- Northern Slopes
- South Coast
- Western Plains
Net als in de rest van het land, zijn de belangrijkste druivensoorten Chardonnay en Shiraz. Samen nemen ze 20% van de productie voor hun rekening. Verder zie je ook vooral Cabernet Sauvignon, Merlot, Semillon en Riesling aangeplant staan. De meest bekende regio in New South Wales is wel Hunter Valley die de show steelt met fabelachtige wijnen van Semillon en Shiraz. Een andere iconische wijn is de botrytis Semillon uit Riverina. Echter de grootste productie is afkomstig uit Big Rivers-zone en Murray-Darling. Dat wijnbouw hier populair is blijkt wel uit de cijfers. In 1983 waren er nog slechts 76 wijn producenten en vandaag de dag is dit meer dan 480 met 34.000ha en 492 miljoen flessen!
Belangrijk Big Rivers
De zone Big Rivers is een geografische indicatie en omvat wijnregio’s in het westen van New South Wales en het noordwesten van Victoria. Het is in 1996 gevormd. Het dankt haar naam aan de rivieren Murray, Darling en minder bekende Lachlan en Murrumbidgee (wat lokaal Aboriginal is voor “grote rivier”). De nadruk ligt hier op volume wijnen van Chardonnay, Semillon, Shiraz en Cabernet Sauvignon. Binnen de Big Rivers zone vallen de regio’s Riverina, Murray Darling, Perricoota en Swan Hills. Over het algemeen is het klimaat warm en droog waardoor irrigatie van groot belang is. In totaal is de druiven opbrengst ruim 425.000 ton.
Volume uit Riverina
In het zuid-centrale deel van New South Wales (NSW) vinden we Riverina regio. Dit is het kloppende hart van de wijnproductie in NSW met bijna 230.000ton in 2022 (ofwel 108 miljooen lt wijn), afkomstig van 22.000ha. Dit is gelijk aan 65% van de gehele opbrengst van de staat, echter de plantdichtheid is kleiner dan Murray Darling. Riverina is qua oppervlakte bijna net zo groot als Zwitserland!
Riverina regio is gekarakteriseerd door vlaktes en een warm Mediterraan klimaat. De belangrijkst bodem is roodbruin en bevat kalksteenpuin in de wijngaarden. De grootste volume bestaat uit Chardonnay en Shiraz, terwijl Durif de regionale held is. Maar ook winnen Montepulciano en Pinot Grigio het in populariteit.
Botrytis Semillon – gemaakt in de stijl van grote Sauternes – werd voor het eerst gecommercialiseerd door Darren De Bortoli in 1982 met de Australische icoonwijn Noble One. Tegenwoordig beschikt de regio over meer dan een dozijn verschillende Botrytis Semillon-wijnen, elk weelderig en uniek voor hun wijnmakerij.
Three Bridges Calabria Estate
Calabria Family Wines staat bekend voor de hoogste kwaliteitseisen en krachtige wijnen. Deze wijn is gemaakt van de onbekende Durif druivenvariëteit. Deze vindt haar oorsprong in Frankrijk, de druiven zijn klein en geconcentreerd en gedijen het beste in een warme en zonnige omgeving. Dat is waarom Calabria Estate ook zo een succes hiermee heeft.
De Three Bridges Durif is intens diep karmozijnrood met een levendige paarse tint. De wijn heeft het aromatische van pruimen en een neus van donkere chocolade met rijpe bramen, ondersteund door geroosterd Amerikaans eikenhout. Een volle smaak met grote, rijke karakters, met een mondgevoel van vanilline en kokosnoot gecombineerd met zoet fruit en warme alcohol. De wijn is jong al goed drinkbaar, maar kan nog 10 jaar ook prima bewaard worden. Deze wijn is heerlijk in combinatie met rijke vlees gerechten, zoals Osso Bucco, geroosterd vlees of eendeborst. Ook lekker in combinatie met kazen.
De wijn is verkrijgbaar bij Wijnhuis Oktober.
2e grootste regio Murray Darling
Hoewel een deel van Murray Darling in de staat Victoria ligt, ligt het overgrote deel toch in New South Wales. De eerste aanplant vond plaats in 1888 en heeft zich verder ontwikkeld sindsdien. Tot maar liefst 15.500ha in totaal. De regio staat bekend om haar wijnen van Chardonnay, Shiraz, Cabernet Sauvignon en Merlot. Maar de reputatie van Sangiovese Tempranillo, Nero d’Avola, Pinot Gris, Fiano en Vermentino groeit gestaag. Murray Darling levert 29% van de productie en daarmee neemt Big Rivers zone een prominente plaats in. De regio richt zich, in tegenstelling tot Riverina, uitsluitend op bulkwijn.
Het klimaat is continentaal, heet, droog en beperkte regenval. Het gebrek aan luchtvochtigheid hebben schimmels, zoals meeldauw, geen invloed op de wijngaarden. Ook draagt het bij aan hogere opbrengsten.
Perricoota
Op de noordelijke oever van de Murray rivier ten zuiden van Riverina ligt het kleine Perricoota. In 1990 werd nieuw leven ingeblazen in wijngaarden. De bodem opbouw maakt het dat Perrocota haar eigen classificatie heeft gekregen. De roodbruine leemgrond is een signatuur voor Perricoota. Daarnaast is het klimaat iets koeler dan de noordelijk gelegen Murray Darling. De wijnen zijn eleganter en minder afhankelijk van verhoogde alcohol percentages dan die uit Murray Darling of Riverina.
De Perricoota Grape Growers Association brengt een Chardonnay en Shiraz uit onder hun collectieve “Collexion” -label om de regio te promoten. Perricoota heeft een continentaal klimaat met een bodem van rode kleileem en vruchtbare alluviale vlakte gevormd door een oude rivierbedding.
Semillon produceert hier verfrissende witte wijnen met citrussmaken. Het wordt vaak gemengd met Chardonnay die tonen van citrusfruit, steenfruit en meloen hebben.
Swan Hills
Op de grens van NSW en Victoria, direct stroomafwaarts van Murray Darling ligt Swan Hills. Hoewel vaak in één adem genoemd met haar grote zus Murray Darling, heeft Swan Hills een eigen GI. De regio heeft slechts 35ha aan wijngaarden. Ook hier treffen we de beroemde Australische roodbruime leemgrond aan. En de nabijheid van de Murray rivier draagt bij aan de alluviale bodem. De ondiepe bovengrond creëren laagproductieve wijnstokken waar aroma’s dus sterk concentreren. Het klimaat is continentaal, maar het is iets koeler dan in Murray Darling. Hierdoor is het groeiseizoen een week of twee langer. Deze factoren dragen bij aan het toekennen van een eigen Geografische Indicatie.
Chardonnay is de belangrijkste druif en verder zien we ook Shiraz, Cabernet Sauvignon, Merlot, Sauvignon Blanc, Muscat en Pinot Gris.
Southern New South Wales
Rondom de stad Canberra vinden we de zone Southern New South Wales. Het is een zone die nog niet echt bekend staat, maar waar zeker toekomst in zit. Ook hier staat vooral Shiraz, Cabernet Sauvignon en Chardonnay aangeplant, waarbij Shiraz domineert. Maar ook komen hier goede wijnen van Viognier en Verdelho vandaan, vooral van de hoger gelegen koelere wijngaarden.
De belangrijkste regio is Canberra District, maar ook Tumbarumba, Gundagai en Hilltops vallen onder deze zone.
Groots en klein Canberra District
In en rond het Australian Capital Territory en de stad Canberra vinden we het Canberra District. De productie is hier zeer lokaal gericht. Wijn wordt hier reeds voor 160 jaar gemaakt. Hoewel ten tijde van de toekenning van de GI status in 1998, waren er slechts een handvol wijngaarden. Het klimaat is gelijk aan Hilltops en Orange, maar de variëteiten zijn zeer verschillend; Chardonnay, Riesling, Viognier, Pinot Noir en Shiraz. Vooral de Shiraz, als blend met Viognier, levert een elegante wijn op die doet denken aan de Rhône wijnen. Maar ook Riesling staat internationaal goed aangeschreven.
Bodems in het district zijn meestal bruinachtige, ondiepe kleileem, vaak bovenliggende leisteen of klei met een pH variërend van neutraal tot licht zuur. De ondergronden zijn niet bijzonder watervasthoudend en verhogen dus de behoefte aan irrigatie. Er zijn ongeveer 110 wijngaarden met totaal 450ha.
Riesling is misschien wel de belangrijkste en meest bewonderde witte variëteit in de regio. De wijnen worden vaak gemaakt in een frisse, droge stijl, maar zoetere stijlen maken een comeback. Dit zijn wijnen die goed rijpen en gedurende vele, vele jaren een toasty complexiteit ontwikkelen.
Droog en koel Tumbarumba
De Tumbarumba regio is gelegen aan de voet van de Snowy Mountains, ofwel de Australische Alpen, en is de koelste regio van New South Wales. Hier vinden we uitstekende witte wijnen en koel-klimaat rode wijnen, afkomstig van granieten en basalt bodems. Druivenstokken waren pas in 1982 aangeplant en de nadruk ligt nog steeds op mousserende wijn van Pinot Noir en Chardonnay. En dat terwijl reeds in 1989 de GI-status werd toegekend. De familie domeinen beslaan van 5 tot 30ha en in totaal zo’n 300ha verdeeld over 19 wijngaarden met een opbrengst van nog geen 3.000 ton.
Het hoge alpine klimaat dat de wijngaarden van Tumbarumba genieten, is perfect voor de productie van mousserende wijnen en kwaliteitstafelwijn in alle kleuren. Lokale wijnmakers genieten van het voorrecht van keuze wat betreft wijnstijlen, met zowel lager gelegen, warmere sites als hoger gelegen, koelere sites tot hun beschikking. Het zijn de koelere gebieden van Tumbarumba die het meest interessant zijn voor de Australische wijnindustrie. Ze maken de productie van delicatere, complexere wijnen mogelijk, niet overweldigd door potentiële alcohol- of ‘fruitbom’-kenmerken. Met een latere, langere lente en herfst dan de warmere regio’s van Australië, biedt Tumbarumba wijnstokken de kans om volledige fenolische rijpheid te ontwikkelen tijdens het groeiseizoen. Vanzelfsprekend brengt dit het risico van voorjaarsvorst met zich mee. Hoewel het klimaat koeler is, zien we dit niet terug in regenval. Daardoor blijft irrigatie van groot belang om de langdurige droge perioden te overbruggen.
Door deze factoren is wijnbouw minder betrouwbaar, maar daar ligt ook een kans voor Tumbarumba; vintage variatie levert een mooie niche op.
Penfold’s Bin 311 Tumbarumba Chardonnay
Penfolds is Australië’s oudste en meest iconische wijnhuis met een geschiedenis en erfenis die de reis weerspiegelt van het land van koloniale nederzetting naar het moderne tijdperk. Het wijnhuis werd in 1844 opgericht.
De Penfolds Bin 311 Chardonnay heeft veel overeenkomsten met de Bourgondische wijnen want de druiven voor deze Bin 311 groeien op in koel klimaat. Het frisse klimaat geeft de druiven een mooie frisse eigenschap met goede zuren. Door de houtlagering die deze wijn ondergaat komt er een juiste balans tussen zuren en volheid. De Chardonnay Bin 311 heeft zeer veel complexiteit in de neus en de mond. een prachtige balans tussen het zuur en het fruit maakt deze wijn medium-bodied, met een vleugje romigheid in het midden van het gehemelte en een lange, zijdeachtige afdronk.
Gezien de niche markt waar deze Penfold’s zich in bevindt, is de prijs ook best stevig. De wijn is verkrijgbaar bij GrandCru wijnen.
Boetiek wijngaarden uit Gundagai
Het warme klimaat en het glooiende landschap in Gundagai stuwt de productie van wijn. Gundagai vertegenwoordigt de overgang in klimaat en topografie tussen de besneeuwde bergtoppen en de droge dorre vlakte van Riverina. De wijngaarden zijn daarom ook te vinden op de warme lager gelegen vlaktes als de koeler gelegen hellingen. De bodem varieert van rode aarde tot alluviaal nabij de rivieren. Dit vertaalt zich mooi in Shiraz; van de hoger gelegen helling levert dit een pittige frisse meer gestructureerde Shiraz op. Terwijl van de vlakte de wijn rijk van fruit, alcohol gedreven is. Verder vinden we hier fruit gedreven Cabernet Sauvignon en elegante Chardonnay. In 2022 produceerde men ongeveer 5.000ton afkomstig van 600ha.
Jong Hilltops
Hilltops is een jongere regio binnen Southern New South Wales. Daar waar Hilltops in 1980 minder dan 20ha wijngaarden bevatte, is dat naar 580ha gestegen in 2020. Het heeft eenzelfde klimaat als Orange in Central Ranges; warme dag temperatuur en koel nachten gedurende het groeiseizoen. Gevolgd door een koele herfst tijdens het oogstseizoen. De hoge ligging op de zuidwestelijke hellingen van de Great Dividing Range draagt bij aan deze temperaturen waardoor de zuurgraad verbetert. De meeste van de 20 wijngaarden liggen op een hoogte van 500m. De Shiraz die hier vandaan komt heeft veel weg van oude wereld Syrah, mede dankzij de graniet gebaseerde bodems die vermengt zijn met basalt en grind. Dit uit zich in het kenmerkende pepertje die je in Rhône Syrah vindt. Tevens wordt geëxperimenteerd met andere druivensoorten waaronder Nebiolo, Sangiovese en Tempranillo.
De geschiedenis van de Hilltops Wine Region begint in de jaren 1830 toen Europese emigranten naar het gebied kwamen om merinoschapen te kweken en steenvruchten en wijnstokken te planten. Het fortuin van de regio nam een hoge vlucht in 1860 toen goud werd ontdekt. Binnen 12 maanden waren 20.000 mijnwerkers naar de regio afgezakt om ‘hun geluk te beproeven’. Maar Nichole Jasprizza besloot om hier een boerderij te beginnen dat kersen en wijn verkocht aan de goudzoekers, en dat was een schot in de roos!
Meest onderscheiden Hunter Valley
Zowel de zone als regio Hunter Valley staat goed bekend voor haar klasse wijnen van Semillon. Ook Shiraz en Chardonnay doen het hier goed. Naast de regio Hunter Valley, kennen we ook Mudgee GI en Hunter GI. Dit levert wat verwarring op, omdat Hunter GI en Hunter Valley GI nagenoeg dezelfde oppervlakte beslaat. Hunter GI was in 1997 gecreëerd als een meer exclusieve gebied.
Hunter Valley heeft enorm geprofiteerd van de nabijheid van Sydney. Dit heeft voor een enorme boost gezorgd en tevens voor de erkenning van de kwaliteit. Hunter Valley is een dynamische regio met meer dan 150 premium wijn producenten. Het telt meerdere subregio’s zoals Broke Fordwich, Lovedale, Mount View, Pokolbin en Wollombi Valley. Welkom in het oudste wijnbouwgebied van Australië, waar de eerste wijnstokken in 1820 werden aangeplant.
Hunter Valley
Hunter Valley wordt gekenmerkt door het warme klimaat met hoge luchtvochtigheid. Een groot risico is de vele regenval gedurende het groei- en oogstseizoen. Het is verwonderlijk dat Hunter Valley met zijn lage breedtegraad, relatief nat klimaat en lage variaties in dag-nachttemperaturen, een bron van witte kwaliteitswijnen. Het is niet helemaal duidelijk hoe de lokale bodems en het klimaat zorgen voor hoge niveaus van smaakrijpheid in Semillon bij lage niveaus van potentiële alcohol.
Het lokale mesoklimaat, gekoeld door regelmatige middagbewolking en zachte briesjes die vanaf de kust landinwaarts reiken. Het is opgedeeld in Upper Hunter Valley en Lower Hunter Valley waarbij de meeste wijngaarden in Lower Hunter te vinden zijn.
Hunter Valley Sémillon wordt meestal droog geproduceerd met een laag alcoholgehalte van vaak minder dan 10%. Dit lagere alcoholgehalte wordt bereikt, ondanks het warme weer in de regio, door de druiven iets onrijp te plukken om de zuurgraad te helpen handhaven. Producenten zullen Sémillon vaak fermenteren in eikenhout met extra vatrijping om het mondgevoel en de textuur te verbeteren. De wijnen worden gekenmerkt door boterachtige, honingnootsmaken en een vermogen om tientallen jaren te rijpen, vaak met hun hoogtepunt tussen 10-20 jaar. Naarmate de wijn ouder wordt, kunnen ze limoensmaak en verbrande toastaroma’s ontwikkelen. Ook staat er Chardonnay aangeplant. Hunter Valley Chardonnays worden gekenmerkt door hun zachte textuur, hoge alcoholgehalte en viscositeit met perziksmaaktonen.
Lower Hunter Valley
In Lower Hunter Valley vinden we vooral blauwe druiven aanplant, met name Cabernet Sauvignon en Shiraz. In de 19e eeuw was het vooral Verdelho, dat echter in de 20e eeuw in verval viel. Na experimenten met Sauvignon Blanc, Pinot Noir en Riesling, bleek dat de hoge temperaturen en vochtigheid en overvloedige regenval droegen bij aan niet succesvolle resultaten. Lower Hunter Valley heeft verschillende locaties met vulkanisch leem en alluviale zanden en slib in de vallei.
Dit is ook de thuisbasis van sub regio Broke Fordwich GI. Dit volgt de loop van de Wollombi Brook. Vanwege de vulkanische bodem heeft Broke Fordwich een eigen status gekregen. Ook verschilt het van Hunter Valley door het meer warme en droge continentale klimaat. De beste wijnen zijn Cabernet Sauvignon en Semillon met een typische mineraalachtige aroma’s. Verder staat ook Merlot, Pinot Noir, Chardonnday, Shiraz, Verdelho en Barbera aangeplant.
Central Ranges
De zone Central Ranges is mogelijk de minst bekende regio van NSW en omvat de regio’s Cowra, Mudgee en Orange. En dankt zijn naar aan de bergketen Great Dividing Range die de droge outback scheidt van de vruchtbare kustregio.
Cowra
In Lachlan Valley binnen de zone Central Ranges kent Cowra GI het warmste klimaat. Het ligt op een lagere hoogte en vlakker terrein dan Mudgee GI en Orange GI. Wanneer irrigatie wordt toegepast, kan Cowra grote volumes bereiken. Chardonnay is de meest aangeplante druivensoort en Cabernet Sauvignon staat op een goede tweede plaats, gevolgd door Shiraz en Merlot. We hebben hier ongeveer 40 wijngaarden met in totaal 930ha die veelal in beheer zijn van families. De bodem is opgebouwd uit bruinachtig leemzand en klei met lage tot gemiddelde vruchtbaarheid. Ideaal voor de wortelstok om diep te gaan.
Mudgee
Één van de oudste wijnbouwgebieden in Australië is Mudgee GI, wat ten westen van Hunter Valley ligt. Het is het langste ononderbroken wijnbouw gebied van New South Wales en is daarmee een oud gebied voor Australische opvatting. Mudgee kent een warm en droog klimaat waarbij irrigatie een must is. De eerste aanplant dateert van 1858 en is nooit beïnvloed door de phylloxera plaag. Een groot deel van Mudgee staat aangeplant met rode variëteiten zoals Cabernet Sauvignon en Shiraz. Het gebied heeft een kleine 2.000ha aan wijngaarden die zijn verstopt achter de Blue Mountains. En Mudgee is de thuisbasis het eerste biologische wijndomein van Australië, Botobolar Vineyard. In de laatste jaren zien we een gestage groei van aanplant van Sangiovese, Barbera en Zinfandel.
Vulkanisch Orange
Op de hellingen van de uitgedoofde vulkaan Mount Canobolas vinden we Orange GI. Met hoogtes tussen de 600 en 1.050m is Orange één van de koelste regio binnen New South Wales met 1.075ha aan wijngaarden. Dankzij de warme dag temperatuur en koele nachten is het een uitstekende regio om druiven te rijpen. Shiraz (27%) en Cabernet Sauvignon (14%) staan het meest aangeplant, gevolgd door Merlot (12%) en Pinot Noir (5%). Voor witte wijn is het vooral Chardonnay (15%), Sauvignon Blanc (11%), Pinot Gris (6%) en Riesling (3%). Het is een snelgroeiende regio met inmiddels meer dan 60 wineries. Naast top kwaliteit stille wijnen zijn er ook elegante mousserende wijnen.
Met Mudgee als een oud aaneengesloten wijngebied en Hilltops als nieuw, manifesteert New South Wales als een veelzijdig gebied. Het is niet verbazingwekkend dat de nadruk ligt op internationale soorten als Shiraz, Chardonnay en Cabernet Sauvignon. Maar we zien andere variëteiten ook opduiken, als Tempranilllo, Barbera en Verdelho.
We sluiten het eerste deel van New South Wales hiermee af. Volgende week gaan we de resterende regio’s belichten.