voor proeverijen, wijn-spijs combi's, masterclasses en meer
Categorie: Witte wijn
Witte wijn wordt gemaakt uit het sap van druiven. De most is dus vrij van schillen, steeltjes en pitten. Omdat druivensap weinig tot geen kleurstof bevat zal de wijn nagenoeg blank zijn. Witte wijn kan derhalve ook van blauwe druiven gemaakt worden. Witte wijn gemaakt van witte druiven wordt in Frankrijk ook wel blanc de blancs genoemd. De werkelijke kleur van de wijn wordt bepaald door het gebruikte druivenras. Ook leeftijd speelt een rol. Een jonge wijn kan een groene zweem vertonen. Bij oudering van de wijn zal de kleur ook veranderen. Variaties van nagenoeg blank naar lichtgeel tot groen, donkergeel, oranje en bruin worden als “witte wijn” aangemerkt.
Afgelopen vrijdag was ik uitgenodigd bij vrienden om te komen eten. En ik werd geconfronteerd met de mooie taak één passende wijn te kiezen bij het diner, welke bestond uit drie gerechten. We zouden dit beiden doen en de wijn blind serveren, waarna we moesten raden wat voor wijn het zou zijn. We gaan dus onze eigen wijn myth busters creëren!
Gelukkig werd het menu mij wel medegedeeld; het voorgerecht bestond uit ganzenlever paté, het hoofdgerecht was pompoen in bladerdeeg met geitenkaas en het nagerecht een typisch hongaars gerecht van hüttenkäze en kweepeerjam.
Nu, dit is best een interessante opgave, de klassieke combinatie bij ganzenleverpaté is een zoete wijn. Maar pompoen en kweepeer is van zichzelf ook zoet. Om dan aan te komen met een Sauternes, (trocken)beerenauslese speel je het op veilig. Maar dat wilde ik nou net niet. Om het toch een tikkeltje spannender te maken is het eenmaal leuk om te proberen met wijn myth busters na te spelen.
Jean-Baptiste Adam Pinot Gris
Ik ben op zoek gegaan naar een wijn met iets van rest suikers, maar die wel fris en fruitig is met houtrijping om een evenwichtige tegenhanger te zijn van de pompoen en vaak specifieke smaak van de ganzenlever paté. Mijn oog viel op een houtgelagerde pinot gris uit de Elzas van Jean-Baptise Adam, verkrijgbaar bij Gall & Gall. Door het micro-klimaat komen hier heel mooie volle wijnen vandaan die toch iets hoger in het zuur blijven vanwege de noordelijke ligging.
De wijn is mooi groengeel van kleur met tranen, wat duidt op rest suikers. Naast de volle romige smaak, springen ook het citrusfruit, appel, lichte perzikhint en het cederhout van de rijping er duidelijk uit. Met haar 13%, is de wijn stevig in de alcohol. De afdronk is heerlijk lang, gedragen door de hogere zuren, het fruit, de room en houtrijping.
N.A.G. Bormuvek Hanna
De andere wijn is een overduidelijke dessert wijn. De honing spatte uit het glas! Maar onder die zwoele zoetheid ging iets fris schuil van citrusfruit. De alcohol is tegen het gemiddeld aan met 10%. De afdronk hield niet op maar is duidelijk overheerst door de zoetheid. Dit was een N.A.G. Bormuvek Hanna uit Eger, Hongarije. Een wijn van muskaat druif (Muscat à blanc de petits grains) welke laat wordt geoogst, wat de zoetheid ondersteund.
Wine pairing
Nu dan natuurlijk de grote vraag. Hoe was de combinatie met het diner. We zijn tot de conclusie gekomen dat de Pinot Gris net te hoog in de zuren was voor de ganzenlever paté, terwijl de N.A.G. juist de zuren mistte en gewoon te zoet was. Hiermee is dus de mythe gekraakt dat een zoete wijn altijd goed past. De wijn moet ook een goed balans hebben tussen de zuren en de zoetheid. Een bepaalde mate van frisheid is echt wel nodig bij het gerecht.
Ook bij het hoofdgerecht kwam de Pinot Gris niet lekker uit de startblokken. Ondanks dat het fruit en de romigheid goed gaat met de pompoen, vermoedden wij dat ook hier de zuurgraad de balans met het gerecht negatief beïnvloedde. En ook hier werd de N.A.G. te zoet bevonden. Daar waar de zoete wijn de bedoeling had de zoete pompoen met honing te ondersteunen, werd het gerecht overspoeld.
Bij het nagerecht gingen eigenlijk beide wijnen redelijk goed. De frisheid van de Pinot Gris ging goed samen met romige textuur van de hüttenkäse. Terwijl de N.A.G. de droogheid en proteïnerijke hüttenkäse juist meer textuur geeft.
Conclusie
Het is niet makkelijk om maar één wijn bij drie verschillende gerechten te vinden. Maar het was een zeer interessante leerzame avond. Een aspect wat ik geleerd heb is dat er naast Tokaj ook andere zoete wijnen uit Hongarije komen. En dat deze verdraaid zoet kunnen zijn!
Châteauneuf du wat? Ja, Châteauneuf du Pape is de bakermat van de Franse wijn productie. Uh zou je denken, wijnen bestaan toch al veel langer? Nou laten we een ontdekkingsreis door Châteauneuf du Pape gaan maken…
Geschiedenis
Châteauneuf du Pape betekent het “nieuwe kasteel van de paus”. Het ligt in het zuidelijke Rhônedal tussen Orange en Avignon. We gaan terug in de tijd naar de periode 1309 tot 1377. Door de onrusten in Rome, besloot de nieuwe paus Clémens V de pauselijke zetel te verplaatsen van Rome naar Avignon. Dit is bekend onder de naam Babylonische ballingschap der pausen.
Zijn opvolger Johannes XXII laat in de buurt een zomerverblijf bouwen, het ‘nieuwe kasteel van de paus’. Hier laat hij wijnstokken aanplanten waarvan de eerste ‘vin des papes’ wordt gemaakt. Hoewel de paus liever wijn dronk uit de Bourgogne (met name Beaune), werd de eigen wijn vooral gebruikt als miswijn. Châteauneuf du Pape kreeg pas tegen 1900 zijn huidige wereldfaam.
Maar waarom de referentie naar bakermat? Nou, om de wijn te beschermen en verbeteren nam Baron Pierre Le Roy de Boiseaumarié van Château Fortia in 1923 het initiatief om regels op te stellen. Regels voor maximale rendementen van 35 hl/ha (in Bordeaux is dat ongeveer 35-60hl/ha!), minimale alcoholniveau van 12.5%, verplicht handmatig oogsten en de toegestane druivenrassen (13 maar liefst!). Gaat er al een belletje rinkelen? Namelijk om de herkomst van de wijn te kunnen aanduiden staat er een AOC (Appelation d’Origine Contrôlée) op het etiket. Deze herkomst aanduiding – hoe ingewikkeld deze ook mag zijn binnen de verschillende regio’s – geeft in zekere mate een kwaliteitsverwachting aan. Te weten is het een vin de pays (landwijn, ofwel druiven kunnen uit alle uithoeken van het land afkomstig zijn en worden geblend). Of is het een Appelation Châteauneuf-du-Pape Protegée (wat wil zeggen dat de druiven afkomstig zijn uit het wijngebied Châteauneuf-du-Pape)?
In 1935 neemt Frankrijk deze redenering en regelgeving over en is het AOC systeem geboren.
Terroir en klimaat
Dit wijngebied beslaat slechts 32km2 en is ingeklemd tussen de Rhône in het westen en de Mont Ventoux in het oosten. De stad Châteauneuf de Pape ligt op een heuvel, omringt door de wijngaarden welke gelegen zijn in het glooiende landschap en op een groot plateau.
Bodem en ondergrond kunnen heel verschillend zijn. Over het algemeen heeft het westelijk deel een kalksteengrond; de plateaus hebben een zand- en kleigrond bedekt met grote stenen. In het noordelijke deel ligt er gemengd zand, rode en grijze klei, en kalksteen; de minder steenachtige grond afgewisseld met mergel in het oosten, terwijl de zuidelijke streek een ondiepe zand- en kleigrond kent met een goed gedraineerde laag grind. De grote kiezels dragen bij aan de kwaliteit van de wijnstokken en druiven door overdag warmte op te slaan en water vast te houden.
Het klimaat is mediterraan en krijgt een sterke droge koude noordwestenwind genaamd de Mistral die de negatieve impact van regen vermindert. Het is zeer zonnig in de AOC met 2800 uur zon per jaar, met 7 uur zon per dag bij temperaturen boven de 25 graden Celsius.
Proeverij
Nu heb ik onlangs een heerlijk wijnavondje gehad met goede vrienden die ook een neus voor wijn hebben. Gezamenlijk hebben we deze ontdekkingsreis langs Châteauneuf du Pape gemaakt. Interessant om te weten is dat ongeveer 95% van de wijnen uit deze regio rood is en veelal gebaseerd zijn op een blend van Grenache, Syrah en Mourvèdre. Tevens doordat het erg lastig is om nieuwe druivenranken aan te planten vanwege de kiezelbodem, vindt je in hier veel oude wijnranken van 30 tot wel 70 jaar oud. Deze hebben over het algemeen een lagere opbrengst (minder volume) maar geven meer intense ontwikkelde smaken.
Saint Gall blanc de blancs
Omdat we iets te vieren hadden, beginnen we met champagne. Het mag dan wel niet uit deze regio komen, maar deze is het zeker waard.
De Saint Gall, gemaakt van 100% chardonnay, heeft een mooie bleekgele kleur en kent een ragfijne mousse. Het is een a-typische champagne omdat de gist niet overheerst. Daarentegen kent deze frisse tonen van citrus- en mooi steenfruit (zoals perzik en nectarine) welke gedragen wordt door een zachte toast van de vergisting. De wijn is heel mooi in balans met een hoog zuur. Ondanks de brut lijkt er een zweempje zoetigheid in te zitten.
Domaine de la Cote de l’Ange 2019
Deze witte Châteauneuf du Pape uit 2019 is afkomstig van 1.3ha glooiende hellingen rondom het stadje welke beplant staat met 30 jaar oude wijnstokken. De stokken staan op een kalksteen rotsbodem. Het is een blend van 30% Clairette, 30% Bourboulenc, 20% Roussanne, 20% Grenache blanc. De wijn rijpt 6 maanden deels op RVS (70%) en deels op nieuw eiken (30%).
Het is een goudgele wijn met lange tranen wat het behoorlijke alcohol percentage bevestigd. De wijn heeft 14% alcohol. In de neus komt het rijpe peer en perzik je aangenaam tegemoet. Terwijl in de mond je meer een palet van gekonfijt fruit, marsepein, perzik doet verrassen. Wanneer je de wijn wat tijd geeft, komen de minerale tonen van de stenige bodem en een vleugje hout van de rijping die de wijn meer in balans brengt, samen met de vettigheid van de MLF. De hoge alcohol blijft echter wel dominant.
Famille Perrin les Sinards 2017
Deze rode wijn is een blend van Grenache (70%), Syrah (20%) en Mourvèdre (10%). Het jaar 2017 was één van de droogste jaren voor de regio waardoor de wijnen veel waterstress ondervonden. Er waren kleine opbrengsten vanwege de weersomstandigheden. De wijn wordt gemaakt van relatief jonge wijnstokken en hebben 2 jaar in houten foudres (een wijn vat welke 20-120 hl kan bevatten) gerijpt.
Dit is een mooie robijnrode wijn met diepe intensiteit. De wijn geurt stevig met tonen van zwart fruit, gestoofde pruim en laurier. In het palet geven de specerijen van drop en laurier een mooi gewicht aan het doorstoofde fruit. Het hoge alcohol valt op, zeker in de afdronk, door de lagere tannine en zuren (wat niet verwonderlijk is vanwege het hete jaar). De wijn mag nog even liggen om de tannine meer af te ronden.
Chateau Vaudieu 2016
Deze bijzondere wijn van de familie Brechet is bekroond met 94 punten Parker. Het is een blend van Grenache (81%) en Syrah (19%). Het ene plot staat op een zandbodem welke bedekt is met kiezels en het andere plot staan de druivenstokken op een combinatie van mergel en kalksteen. De Syrah kent 15 tot 18 maanden houtrijping, terwijl de Grenache op RVS rijpt.
Deze diep robijnrode wijn heeft een diepe intensiteit en kent dikke tranen wat zo kenmerkend is voor de hoge alcohol. De geur van kers, bramen, laurier en peper springen uit het glas. De wijn heeft medium zuur en tannine maar met een vrij hoog alcohol. Het mondgevoel is veelomvattend. De wijn is heel fruitig zoals de neus reeds deed vermoeden met een lichte hint van anijs. De zuren versterken de lengte van de wijn, maar de alcohol overheerst vooral in de afdronk.
Domaine Santa Duc Habemus Papam 2012
Deze laatste wijn is bekroond met 91 punten Parker en is een blend van Grenache (64%), Syrah (25%), Mourvèdre (10%) en een lokale soort Counoise (1%). Op het etiket staat Johannes XXII, de paus die Avignon en haar wijngaarden “groot” maakte. De druiven groeien op zanderige kleigrond en rijpen 18 maanden in eiken houten foudres en deels in terracotta potten.
De robijnrode wijn kent een zweem van bruin door de oxidatieve rijping en heeft een diepe intensiteit. Hoewel de neus een gemiddeld+ intensiteit kent, is het gekonfijt fruit en mineraliteit (beetje natte steen-achtig) onmiskenbaar. Het palet is heel mooi in balans, de zuur, alcohol en tannine versterken elkaar heel mooi. Ook hier komt het gekonfijt fruit direct naar voren. Tevens proef je smaken als leer, tabak door de rijping en de mineraliteit. De afdronk is lang met veel tertiaire aroma’s en heel mooi afgeronde tannine. Kortom een fantastische wijn.
Conclusie
Deze ontdekkingsreis door Châteauneuf du Pape was een fantastisch geslaagde avond en erg leuk om stil te staan bij maar één klein wijngebied. Verrassend dat je dan toch zoveel verschil hebt tussen de wijnen. Natuurlijk doet leeftijd veel, het is eenmaal lastig een wijn uit 2012 met die uit 2017 te vergelijken. En dat zie je duidelijk in de ontwikkeling van die tertiaire aroma’s!
Het is begin november, Sinterklaas is reeds onderweg uit Spanje en Kerst is in aantocht. Veel mensen zijn nog geestdriftig op zoek naar kadootjes, of voor pakjesavond, hetzij voor onder de kerstboom. Maar natuurlijk komt er ook een kerstdiner aan. En hoe zal het kerstdiner anno 2020 uit zien? Het is nog maar de vraag of restaurants open zijn. Persoonlijk verwacht ik het van wel, en vooral hoop en gun ik het de restauranthouders ten zeerste! Maar voor wie plannen gaat maken voor thuis, heb ik een paar tips.
Trends
Wanneer je een beetje googled kom je vanzelf op mooie sites als 24kitchen en pinterest voor tips en ideeën. Naar verwachting zal de trend die vorig jaar is begonnen, zich doorzetten. Gezondheid en voeding zijn toch toonaangevend, ook voor het kerstdiner 2020. Alcohol en eten zijn bij dit soort dagen vaak onlosmakelijk aan elkaar verbonden, maar hoeft toch echt niet. Frisdrank of sap misstaat zeker niet alleen heb je al snel het probleem van toegevoegde suikers, want uiteindelijk zijn deze dranken ook niet zo gezond. Alcoholvrije wijn begint aan een opmars, maar mijn persoonlijke mening is dat die ontwikkeling nog in haar kinderschoenen staat. Toch zal een groot deel van Nederland terug vallen op het bekende; een gourmet, of misschien wel een buiten barbecue, of zelf een kerst diner in elkaar draaien. En een wijntje hoort daarbij.
Suggesties
Aperitief
Ook bij het kerstdiner anno 2020 misstaat een bubbel niet. Deze is eenmaal feestelijk en kan de toon goed neerzetten. Maar er is nog een reden om met een bubbel te beginnen, door de frisse zuren neutraliseert het andere smaken in je mond. Hierdoor kan je de smaken van het diner nog beter proeven. Zoals zo vaak is de keuze reuze wanneer het gaat om bubbels; champagne, cava, prosecco, spumante, Cap Classique en ga zo maar door. Natuurlijk spreken champagne namen als Moët, Bollinger, Veuve Clicquot, Roederer, Dom Perignon, maar daar betaal je dan ook de prijs voor. Een mooie Italiaanse Rotari, welke gemaakt wordt van dezelfde druiven als een champagne en op dezelfde wijze wordt geproduceerd (methode classique) is daar een goed voorbeeld van. En dat voor een fractie van de prijs!
Voorgerecht
Wil je het voorgerecht vegetarisch houden? Natuurlijk geen probleem. Wat dacht je van een in bladerdeeg verpakte geitenkaas met peer? Zo een gerecht komt nog meer tot haar recht met een mooie sauvignon blanc van bijvoorbeeld Paul Cluver (Zuid Afrika). Een leuk wetenswaardigheidje is dat de wijnmaker van Cluver ook de huidige wijnen van het St Catharinadal uit Oosterhout maakt! Ver van huis, maar toch ook dichtbij. Ga je liever voor gegrilde vis of vis met roomsaus, denk dan aan een houtgelagerde chardonnay. Liever gewoon bakken met verfrissende citrus saus? Kijk dan meer uit naar een riesling (kabinett) of sauvignon blanc. Heeft vlees toch de voorkeur carpaccio is een geliefd gerecht te makkelijk te maken. Een verrassende bijpassende wijn is een soave (wit) of lichte sangiovese (rood). Omdat het een licht gerecht is, is een frisse lichtvoetige wijn de beste combinatie.
Hoofdgerecht
Vaak zie je dat mensen toch graag willen uitpakken met kerst. Wild is dan geen uitzondering op het menu. Bij de wildsoorten met middelmatige smaak zoals eend of duif hoort geen lichte maar ook geen zware wijn. Neem nou een mooie ripasso (Ugolini Valpolicella Ripasso) of een malbec van Kaiken. Zit je meer richting hert of haas welke een uitgesproken smaakprofiel kennen, zoek dan naar een primitivo (80 vecchie van Cignomore) of een goede bordeaux blend. Wil je kijken bij een vegetarisch gerecht, is het afhankelijk van de gekozen groente wat voor wijn. Is het een vlakke groente, neem dan een meer uitgesproken wijn. Zijn de groenten smaakvol, kies dan voor een neutralere wijn zoals viognier, maar probeer ook eens een beaujolais bijvoorbeeld!
Dessert
Ga je voor een kaasplankje, is port een mooie keus. Maar neem eens een gewurztraminer (Paulinenhof), dat maakt het al snel veel spannender. Bij een zoet dessert is de frisheid maar toch zoete ijswijn of nog mooier een hongaarse tokaji aszu (vanaf 4 puttonyos) een absolute aanrader.
Op zoek naar leuke wijn tips? Ik geef graag advies!
We hebben al een paar gure dagen achter de rug, lijkt een eeuwigheid vergeleken met de huidige zomerse temperaturen, terwijl de herfst eraan komt volgens de meteorologische kalender. Dus wordt het tijd om te schrijven over een bijzonder mooi product; te weten port. Wie kent port niet. Maar er zijn zoveel mogelijkheden! Nu had ik nog een leuk klein proefpakket liggen van Ferreira Port met 5 verschillende flesjes. Ideaal voor een leuke blog; Port, ervaar een interessante en smaakvolle vergelijking!
Wat is port en hoe wordt het gemaakt?
Port is een versterkte wijn afkomstig uit de Portugese Douro vallei. Het is een zoete wijn (zowel rood als wit) en wordt vaak geserveerd als dessertwijn. Hoewel in Portugal al eeuwen wijn wordt verbouwd, is port pas ontstaan in de 17e eeuw. Als gevolg van de oorlog tussen Engeland en Frankrijk weken de Engelsen uit naar Portugese wijn. Echter aangezien de overtocht te lang duurde, verging de wijn. Daarom voegden de Engelsen wijnalcohol toe, zodat de vergisting stopte en de wijn langer goed bleef.
Waar kan je port vinden?
Port wordt geproduceerd van druiven van wijngaarden uit de Douro regio.
De Douro regio kan worden opgedeeld in 3 sub regio’s;
Baixo Corgo (meest westelijk; mindere kwaliteit van druiven door klimatologische omstandigheden),
Cima Corgo (hoge kwaliteit van druiven) en
Douro Superior (meest oostelijk tegen de Spaanse grens aan, hooggelegen, minder toegankelijk gebied waar druiven van goede kwaliteit vandaan komen).
Over het algemeen gebruikt men alleen de volgende inheemse druivenrassen; Tinta Barroca, Tinto Cão, Tinta Roriz (Tempranillo), Touriga Francesa, and Touriga Nacional. Eerst wordt een basiswijn gemaakt en die wordt vervolgens versterkt door het toevoegen van een alcohol (aguardente). Dit zorgt ervoor dat de vergisting stopt en restsuikers worden behouden en dus alcoholgehalte hoog is. Vervolgens wordt de wijn opgeslagen in grote fusten om te ouderen.
Wegwijs in de verschillende soorten port
Er zijn vijf verschillende soorten port;
Ruby port
Dit is de meest gedronken port. Het is jong en fruitig. Na het persen en gisten wordt ruby port twee tot drie jaar in (stalen) tanks opgeslagen. Daarna rijpt deze verder op de fles. Ook verkrijgbaar als Reserva, wat een betere kwaliteit aanduidt.
Tawny port
Rijpt op houten vaten 3 tot 7 jaar en wordt daardoor lichter van kleur. Hier dankt deze port de naam tawny (taan) aan. Taankleur is een licht tot middelmatig donkerbruine tint. Tevens verkrijgbaar als Reserva of met specifieke leeftijdsaanduiding. De leeftijd hangt samen met de gemiddelde leeftijd van de wijnen die zijn gebruikt in de blend. Het jaartal op het etiket verwijst naar het jaar van bottelen.
Rose port
Pas sinds 2009 erkent Portugal rosé port wettelijk als een officiële portsoort. Deze port gist minder lang, hierdoor heeft hij een frissere smaak en blijft ‘ie rozig van kleur.
Witte port
Wordt gemaakt van puur en alleen witte druiven (niet zoals bij witte wijn van blauwe druiven). Witte port moet minimaal drie jaar op vaten rijpen en heeft een frisse smaak.
Vintage port
Vintage port staat voor kwaliteit: Vintage port wordt alleen in zeer goede oogstjaren gemaakt van de beste druiven. De port gaat tientallen jaren ontwikkelen op de fles en is een stuk duurder dan de bovenstaande soorten!
Het wijnhuis van Ferreira Port
Ferreira Port behoort tot de top van de Portugese Porthuizen. Voor de Portugees staat de naam synoniem voor kwaliteit en eeuwenoude traditie. Verscholen in het achterland van Porto, gelegen in de indrukwekkende Douro Vallei, liggen de prachtige Quinta’s van Ferreira Port, de Portugese wijnboerderijen, met namen als Quinta de Seixo en Quinta do Porto. Schitterende landgoederen waar de geschiedenis van Ferreira Port meer dan 250 jaar geleden is begonnen. Het is dan ook een van de oudste porthuizen met eigen wijngaarden die een oppervlakte bestrijken van meer dan 150 hectare.
José Ferreira was een van de pioniers in de Douro-vallei die in 1751 op kleine schaal is begonnen. Het was echter Dona Antonia Adelaide Ferreira, een zakenvrouw pur sang die de export en de verbreiding van het merk op een hoger plan heeft gekregen, zonder enige concessies te doen aan de kwaliteit van haar familie product. Zij leefde van 1811 tot 1896 en behoorde tot de vierde generatie van de familie.
Dona Antonia werd al op haar 33ste weduwe, waar zij de kracht uit putte om met een enorme energie en flair haar Porthuis verder op te bouwen. Zij was zeer geliefd bij het volk en zeer begaan met het lot van de minderbedeelden en richtte daarom verschillende liefdadigheidsinstellingen op, die heden ten dagen nog steeds functioneren. Een vrouw met een bijzonder grote invloed op het “Port-metier”. Om haar blijvend in gedachte te houden brengt Ferreira nog steeds haar “Personal Reserve” de “Dona Antonia” op de markt. Een meesterlijke selectie van portwijnen, komend van de Quinta do Seixo. Met een gemiddelde leeftijd van 6 jaar en een elegante opvoeding op eiken, is men erin geslaagd het intense fruit van een Ruby met de zachte rijpheid van een Tawny te combineren.
Vergelijking van het port proefpakket
Het pakketje bestaat uit 5 kleine flesjes en bevat een branco, ruby, tawny, Dona Antonia Reserva Branco en Dona Antonia Reserva Tawny. Ik heb deze verschillende portwijnen naast elkaar geproefd, vergezeld van een lekker kaasplankje. Ervaar deze interessante en smaakvolle vergelijking met port!
Branco port
Deze witte port kent als basis de malvasia en heeft een strogele kleur. Het is lekker verfrissend en elegant met exotische tonen van abrikoos, lychee en amandel.
Ruby port
Een duidelijke jeugdige rode port. Robijnrood van kleur, rijp rood fruit. Zwoel en zoet. De alcohol is minder scherp aanwezig maar de tannine is stroever.
Tawny port
De tawny port is mooi roodbruin door de houtrijping. Een duidelijk karakter van gedroogd fruit, krenten, noten en eikenhout! Vleugje karamel in de afdronk. Wel wat hoog in alcohol en lichtelijk onbalans.
Dona Antonia Reserve Branco
Deze bijzondere port is goudgeel van kleur met intense tonen van marmelade en bloemen. Tevens gedroogd fruit (mede door het feit dat de druiven overrijp geplukt worden) en noten. De houtrijping maakt dat deze portwijn complex is.
Dona Antonia Reserve Tawny
Bekroond met 92 punten in “The Wine Spectator”. Kent een uitgesproken kruidig smaakpalet, een licht pepertje met een forse dosis cassis, kersen en een mondvullende warme finish. Met een gemiddelde leeftijd van 6 jaar en een elegante opvoeding op eiken heeft deze portwijn de combinatie van het intense fruit van een Vintage met de zachte rijpheid van een houtgelagerde Tawny.
Conclusie
Het mag duidelijk zijn dat de ene port niet de andere port is. Elke soort port heeft zijn eigen karakter. Wanneer je je verder gaat verdiepen in het product kom je elke keer weer nieuwe karakteristieken tegen. Het is niet verkeerd om verschillende soorten port naast elkaar te zetten en zelf te ervaren wat een interessante en smaakvolle vergelijking dit kan zijn.
Sinds 1647 verblijven de zusters van Norbertinessen van priorij Sint Catharinadal onafgebroken in het Slotje de Blauwe Camer te Oosterhout (Noord Brabant). De zusters zijn experts waar het gaat om boek restauratie en kalligrafie. Maar om het voortbestaan van het klooster te waarborgen, werd in 2014 een begin gemaakt om weide en akkergrond geschikt te maken voor de wijnbouw. Naast de wijngaard is ook de voormalige koeienstal omgebouwd tot wijnhuis-restaurant; genaamd de Blauwe Camer.
Alsof je terug in de tijd gaat met het klooster in de verte
De wijngaard Sint Catharinadal
Zicht op de wijngaard met de Auxerrois aangeplant
Het Sint Catharinadal-domein beslaat ongeveer 7.5ha met totaal 44km aan druivenplanten. Wanneer de wijngaard volgroeit is, kan deze bij gemiddelde tot goede oogst naar verwachting ongeveer 40.000 flessen wijn opbrengen. Tevens beschikt de wijngaard over een clos. Deze 1ha clos is een ommuurd perceel, welke door de beschutte ligging een hogere gemiddelde temperatuur kan bereiken. Tevens zijn de druivenranken beter beschermd tegen wind. Een hogere temperatuur heeft invloed op de groei van de druivenplant en de productie van druiven. Bij voldoende warmte stijgt tijdens de rijping het suikergehalte van het fruit – en daarmee het potentiële alcoholgehalte, terwijl de zuurgraad juist afneemt. Dit alles heeft invloed in de beleving van de wijn. Vandaar dat gekozen is om hier de rode druiven aan te planten, aangezien de rijping van een rode druif vaak langer duurt en meer warmte nodig heeft dan een witte druif.
In de wijngaard zijn de volgende druivensoorten aangeplant;
Met deze traditionele rassen (ofwel vitis vinifera) wordt overwegend witte wijn gemaakt. De Pinot Noir en Gamay worden tevens gebruikt voor een lichte, verfijnde rosé.
Vinificatie
De vinificatie (het daadwerkelijk maken van de wijn) gebeurd geheel op het klooster. Het wijnhuis beschikt over grote RVS tanks en ook eiken houten vaten voor de rijping van de wijn. En ja, dit is ook te bezichtigen! Het proces staat onder toeziend oog van Andries Burger, de wijnmaker van niemand minder dan de Zuid-Afrikaanse wijnproducent Paul Cluver. Via de goede connecties van Marc Mulder, eigenaar van All AboutWine en beheerder van de wijngaard, is Andries de uitdaging aangegaan om kwaliteitswijn te maken in Nederland – iets wat hij in eerste instantie onmogelijk achtte. Het voordeel voor Andries is dat in Elgin hij ook in een koel klimaat werkt, en dat de oogst in Afrika tegengesteld is (in april-mei) aan die in Europa (in oktober). Je kan hier een leuke podcast luisteren met Marc over het klooster en de wijngaard.
De eerste oogst was van 2017 en was meteen een uitdaging; late vorst in het voorjaar en natte augustus en september maanden resulteerden in rot. Uiteindelijk werden er 11.000 flessen gebotteld.
Het tweede oogstjaar 2018 was van een heel andere orde. Er zijn toen 55.000 flessen gebotteld dankzij de hele mooie en warme voorjaar en zomer.
Inmiddels is er hard gewerkt aan het derde oogstjaar en deze wijnen – ongeveer 20.000 flessen – zullen één dezer weken beschikbaar komen. En natuurlijk zullen wij je niet onthouden hoe deze zal smaken.
Wijn notitie van de wijnen van het Sint Catharinadal
Nu vraagt je je natuurlijk af, kwaliteitswijn uit Nederland, hoe smaakt dat dan. Nu, ik zal je de proefnotitie niet onthouden. De zusters van het Sint Catharinadal produceren drie soorten wijn; een houtgelagerde chardonnay (en het paradepaardje), en blend en zoals gezegd een rosé.
Het pareltje van de wijngaard, de houtgelagerde chardonnay 2018
De houtgelagerde chardonnay is flonkerend en groengeel van kleur met een lichte intensiteit. De frisse, zuivere neus kent een medium geurintensiteit van appel en citroen. Verder bespeur je het vettige van boter (door mlf) en rokerige, vanille van houtrijping. Het Is een droge wijn, hoog in het zuur met gemiddeld alcohol. Je bemerkt het groene fruit, de room of boter en houtrijping. De wijn kent een aangename frisse afdronk met verlengde rook tonen. Dit jaargang lijkt beter in balans te zijn dan vorig jaar gelet op zuurgraad en hout. En zal menig persoon op het verkeerde been zetten denkend dat het een bourgogne wijn is!
De bleekgele blend van Auxerrois, Pinot Blanc en Pinot Gris kent een frisse geur van citrus en steenfruit. De verfijnde zuren geven de wijn een sprankelende frisheid van kruisbes, citrus, perzik. Met iets mineraligs. De wijn heeft een prettige afdronk, maar blijft niet te lang hangen en is gewoon een zeer plezant en verfrissend glas wijn.
De frisse blend van Auxerrois, Pinot Blanc en Pinot Gris
De fruitige rosé van de zusters.
Tenslotte de mooi zalmroze rosé. De 2018 oogst is beduidend beter dan de zeer zoete 2017. De wijn heeft een mooie neus van aardbeien en frambozen, met een grondige of minerale hint. Mede door de mooie verfijnde zuren komen deze smaken perfect terug in het palet van de wijn. De afdronk is mooi lang van deze niet al te complexe wijn. Maar is fantastisch op een mooie zomer middag of avond. Een absolute aanrader.
Conclusie
Natuurlijk is Sint Catharinadal niet de enige wijn producent in Nederland, sterker nog er zijn ruim 200 wijngaarden in Nederland! Helaas schrikken mensen soms van prijzen, maar om het commercieel interessant te houden voor de wijngaardbeheerders liggen prijzen wel iets hoger dan de gemiddelde prijs die Nederlanders aan wijn besteden. Mocht u hier meer over willen weten kunt u altijd contact met ons opnemen via het contact formulier of telefoon. Of je kan natuurlijk langs gaan bij de zusters!
Heb je ooit gehoord van Orange wines? Niet? Je bent niet de eerste, en toch bestaat deze wijn al vele jaren. Het is een witte wijn gemaakt gemaakt op dezelfde vinificatie als rode wijn. Namelijk door de druivenschillen te weken in de most. Most is het versgeperste maar nog niet vergiste sap van de druiven. In de 20e eeuw gingen frisse witte wijnen de markt domineren en heeft er een “technische correctie” plaatsgevonden in het wijnmaak proces voor witte wijn. Schil weking werd niet meer toegepast voordat de fermentatie zou beginnen (wanneer suikers worden omgezet in alcohol). Schillen bevatten natuurlijke kleurstoffen, gisten, fenolen en tannines. Deze beïnvloeden de kleur, smaak en textuur van de wijn. Omdat in orange wines deze invloeden juist wel worden toegepast, verkrijgt deze haar specifieke kleur en volle body.
Geschiedenis
Zoals aangegeven bestaan orange wines reeds vele jaren. Deze vinificatie wordt al voor duizenden jaren toegepast in Georgië. Hier rijpen wijnen niet op (eiken) houten vaten, maar in grote aardewerken amforen (kvevri genaamd). Deze kvevri zijn in de grond begraven met de opening boven de grond. In het moderne wijn maken ligt wijn in kelders opgeslagen voor constante temperatuur en rijping/gisting. Door amfora’s in de aarde te begraven, krijg je hetzelfde gewenste effect.
Wijnkenmerken
Nu moet je niet denken dat orange wines altijd knaloranje zijn. Afhankelijk van het gebruikte druivenras, lengte van schilcontact en de vinificatie, varieert de kleur van geel tot oker en van rozig tot donker oranje. Doordat de wijn langer op schil heeft gelegen (soms wel tot meer dan een jaar), is de wijn stabieler en kan dus langer bewaard worden. Aanwezige tannines (wat je dus niet gewend bent van witte wijnen) hebben hier een belangrijke invloed in. Orange wines hebben een stevigere body dan de witte tegenhanger. Het mag nu dus wel duidelijk zijn dat orange wines toch echt anders zijn dan witte wijn.
Productie
Orange wines komt dus reeds duizenden jaren voor in het huidige Georgië. Maar ook voor honderden jaren in Italië en Slovenië. Echter tegenwoordig zie je dat orange wines uit een breed scala van landen kan komen; Duitsland, Oostenrijk, Spanje, Frankrijk. En ja zelfs Nederland (bijvoorbeeld wijngaard Dassemus uit Chaam). Ondanks de uitgestrektheid, wordt de markt niet overspoeld. Orange wines kenmerkt zich door de boutique productie. Het is echt een niche markt.
Wijnbeschrijving
Nu heb ik de eer gehad mijn hand te kunnen leggen op een fles uit Romagna, Italië. De Vitalba Albana van Tre Monti. De wijn heeft 100 dagen gerijpt in een Georgische kvevri en kent een biologische natuurwijn certificaat. De wijn is gemaakt van de in Nederland redelijk onbekende druif Albana. Maar lokaal in Romagna is deze bekroond met een eigen DOCG.
De mooie, licht oranje Vitalba.
Samen met een goede vriendin heb ik genoten van deze wijn. De wijn is mooi licht oranje van kleur. De overdadige honing stuift uit het glas met een mooie minerale ondertoon. Ondanks de honing explosie verrast deze droogheid van deze wijn menig persoon. De wijn kent een mooie zuurgraad met volle romige body en gemiddelde tannine structuur. Ze kent een bloemig palet, licht citrus – ondersteunt door de zuren – en marmelade. De wijn blijft mooi lang hangen in de mond dankzij de mooie minerale afdronk.
Kortom de wijn is erg verrassend. Waar je een zoete wijn verwacht nadat je deze geroken hebt, is deze droog en erg complex met vele lagen. De wijn heeft een volle body met hoge alcohol (14.5%!), maar kent een mooi balans met hoge zuurgraad en primaire smaken.
Wijn-spijs
Nu is de vraag, wat gaat goed samen met zo een bijzondere wijn. De umami-rijke Aziatische keuken is een goede keuze (sushi, curries), maar ook gerijpte kazen en gerookte ham misstaan niet naast deze wijn.
De grüner veltliner groeit in een compacte, langwerpige tros en heeft bladeren met diepe inkepingen. ‘De groene uit Veltlin’ is sterk en levert van nature veel druiven. Te hoge opbrengsten geven karakterloze wijnen, maar wie de groei beperkt, oogst druiven met bijzondere kwaliteiten. Een van de kenmerken is dat hij laat rijpt. Laatrijpende druiven hebben doorgaans een warme herfst nodig om zich volledig te ontwikkelen. Een goede grüner veltlineroogst betekent: rijpe, suikerrijke druiven met flinke, zachte zuren.
Oorsprong
Hoewel hij op meer plaatsen in Oost-Europa voorkomt en er op kleine schaal in Nieuw-Zeeland mee wordt geëxperimenteerd, hoort grüner veltliner bij Oostenrijk. Niet voor niets wordt deze druif beschouwd als de trots van Oostenrijk. Een van de drie wijnstokken daar is grüner veltliner. De druif komt het meest voor in Niederösterreich, het gebied ten noorden van Wenen. Engelstaligen kunnen de naam niet goed uitspreken en noemen hem liefkozend Gru-Ve, groovy, wat ‘gaaf’ en ‘geweldig’ betekent. De droge, frisfruitige Grüner Veltliners met duidelijke peperaroma’s komen uit het Weinviertel, de krachtiger soorten met minerale aroma’s komen onder andere uit Wachau. Ook in Hongarije komt deze druif geregeld voor onder de naam Zöldveltelini.
Smaakkenmerken
Grüner Veltliners zijn meestal droog en verfrissend. Er zijn Grüner Veltiners met sappige aroma’s van wit fruit als appel en peer. Andere hebben juist het weelderige van meer exotische vruchten, zoals ananas en nectarine. Kenmerk van veel Grüner Veltliners is het kruidige toontje van versgemalen peper. Opvallend zijn de verfrissende maar tegelijkertijd zachte zuren. Zij geven de wijn pit en spanning. Hoewel er lekkere, op vat gelagerde Grüner Veltliners bestaan, is de druif in het algemeen beter af zonder rijping op nieuw eikenhout. Hout geeft te veel smaak af waardoor de delicate aroma’s en structuur van de druif niet meer goed tot hun recht komen. Zonder rijping op nieuw eikenhout kan hij zijn terroir beter tonen.
Wijn-spijs
Grüner Veltliner is de lieveling van veel sommeliers. Door zijn volle smaak met zachte zuren past deze wijn namelijk bij gerechten waar geen andere wijn bij te vinden is. In Oostenrijk zelf presenteren ze hun vlaggenschip graag bij wienerschnitzel, maar er zijn legio andere mogelijkheden. Een droge, geurige Grüner Veltliner is ook de perfecte partner van gewokte groene groenten, alles met paddenstoelen en van zoetzure Aziatische gerechten, waaronder koe loe yuk en curry.
Er zijn ontzettend veel druivensoorten, maar wist u dat er in verschillende regio’s verschillende namen worden gebruikt voor eigenlijk eenzelfde druif? Het meest aansprekende voorbeeld is denk ik wel pinot gris (vooral bekend uit Elzas, Frankrijk maar ook zeker bekend in Califonië US en Nieuw Zeeland) en pinot grigio (vooral bekend uit Trentino-Alto Adige en Veneto, Italië). Tevens is deze druif ook bekend onder de namen Rülander of Grauburgunder (Duitsland) en in Hongarije Szürkebarát. Origineel heette pinot gris in de Elzas Tokay d’Alsace. Maar dat is niet meer toegestaan om de verwarring met de Hongaarse Tokaji-druif te voorkomen. Tenslotte sta ik even stil bij de naam Malvoisie (Valais, Zwitserland) welke je niet dient te verwarren met Malvasia waar in Italië een zoete wijn van wordt gemaakt! Hoe bedoel je misleidende druivennamen, Pinot Gris/Grigio is een goed voorbeeld.
De pinot gris is een kleuren mutatie van de pinot noir. Vandaar dat de oorsprong dan ook in Bourgogne (FR) plaats vindt. In de Middeleeuwen werd deze druif daar Fromenteau genoemd. De naam pinot gris is geïntroduceerd rond 1783-1784 in de wijngaarden van Côte d’Or (Rézeau, 1997).
Viticulture
Ondanks dat dit dezelfde druif is, zult u bemerken dat de smaken erg verschillen. Oorzaak ligt in het terroir waar de wijngaard ligt en de wijnmaak technieken. De vrucht heeft van nature suikers maar weinig zuur. Daarom komt deze het best tot zijn recht in koelere klimaten; in warme klimaten zou dit leiden tot een wat saaie zoetige wijn. Doordat de schil weinig kleurstoffen bevat (deze is grijzig en neigt naar roze indien de druif goed rijp is) maakt men er vooral witte wijn en een rosé (vaak aangeduid als “Blush”). Echter in koel klimaat met veel neerslag is de kans op rotting groter, omdat de kleine druiven in compacte trossen op elkaar zitten. Wanneer de druif i.v.m. najaarsregens vroeg geplukt wordt, zal de druif zijn aromatische smaak nog niet ontwikkeld hebben en krijg je neutralere wijnen. In de Elzas wordt deze druif vaak laat geplukt (vendange tardive) wat deze wijn een milde tot zoete smaak geeft.
Pinot gris
De pinot gris is over het algemeen complexer, voller en iets wat zoeter van smaak. Abrikoos, banaan en mango zijn vaak kenmerkend aroma’s. Bij hoge kwaliteitswijnen, vaak de meer zoete die langer kunnen rijpen, zijn tonen van honing en gember waar te nemen. De wijn gaat, als een van de weinige wijnen, heel goed samen met (pittige) Aziatische gerechten. De volheid is een mooie aanvulling op de kruidige gerechten, terwijl het lichte zoete een goede combo is met de pittigheid. Tevens past deze ook heel goed bij kip of kalkoen gerechten.
Pinot grigio
De pinot grigio daarentegen is gelegen in het koelere hoger gelegen Trentino-Alto Adige en Veneto. De wijn is soepel en heeft frisse zuren en aroma’s van appel. peer en citrus. De wijn is perfect om direct te drinken en matched uitstekend bij Italiaanse ham en kaas of prima als aperitief.
Deze site maakt gebruik van cookies, zodat wij je de best mogelijke gebruikerservaring kunnen bieden. Cookie-informatie wordt opgeslagen in je browser en voert functies uit zoals het herkennen wanneer je terugkeert naar onze site en helpt ons team om te begrijpen welke delen van de site je het meest interessant en nuttig vindt.
Strikt noodzakelijke cookies
Strikt noodzakelijke cookie moet te allen tijde worden ingeschakeld, zodat we je voorkeuren voor cookie instellingen kunnen opslaan.
Als je deze cookie uitschakelt, kunnen we je voorkeuren niet opslaan . Dit betekent dat elke keer dat je deze site bezoekt het nodig is om cookies weer in te schakelen of uit te schakelen.
