Een Bordeaux-blend proeverij, zonder Bordeaux wijn?!

Al enige tijd had ik een Bordeaux-blend proeverij in de planning zitten, naar aanleiding van het artikel over Bordeaux. Echter het wilde maar niet lukken om samen te komen en nu dat we samen zijn gekomen voor de Bordeaux-blend proeverij, was dit er eentje zonder een echte Bordeaux wijn! We hadden dusdanig veel wijnen in gedachte, dat we de proeverij toch over twee sessies moeten uitsmeren… wat is het leven toch onaangenaam.

Voor deze proeverij hadden we een aantal mooie wijnen geselecteerd. De wijnen moesten van ten minste twee druivenrassen bestaan die in de Bordeaux (met name de linkeroever) gebruikt worden. Nou dan is de keuze al niet heel reuze; Cabernet Sauvignon, Merlot, Petit Verdot en Cabernet Franc. Toch hebben we maar een enkele “exoot” ook maar toegestaan. Ik had namelijk een Chinese wijn (ja geen kopie, maar een echte Chinese wijn!) gevonden die mij wel zeer interessant leek. Ook had dit wijnhuis een “blanc de noir” een witte wijn (eigenlijk rosé) gemaakt van blauwe druiven; de Cabernet Sauvignon.

Deze proeverij werd aangekleed met op de barbecue geroosterd kalfsvlees. Het zachte vlees was een heerlijke combinatie met deze wijnen!

Chateau Changyu Moser XV

Dit domein is een samenwerking tussen het Chinese Changyu en de Oostenrijkse wijnmaker Lenz Moser. Moser is een bekende wijn familie die terug gaat naar 1610. In 2015 besloot Lenz Moser om een nieuwe uitdaging op zich te nemen en hij werd consultant voor het oudste wijnbedrijf in China; Yantai Changyu Pioneer. Dit bedrijf was opgericht door de ambassadeur Zhang Bashi in 1892. Het was de eerste wijn domein in China. Na 120 jaar van groei, Changyu heft acht chateaux in hun beheer in China. Het is uitgegroeid tot de grootste Chinese wijn producent!

De wijnstokken van Chateau Changyu Moser XV zijn slechts 12 jaar oud, hierdoor is terroir afgifte nog niet voldoende ontwikkeld. In Ningxia in Centraal West China, aan de rand van de Gobi woestijn, ligt het domein aan de Gele Rivier. De woestijn heeft hier een duidelijk invloed, de warme dag temperatuur wisselt af met koude nacht temperatuur waardoor de druiven hun frisheid behouden. Hier zijn beduidend meer zonuren (3.000 uur) ten opzichte van 2.000 zonuren in bijvoorbeeld Bordeaux. Hierdoor rijpen de druiven optimaal. Door de bergketen ten westen, wordt de wijngaard beschermd tegen overvloedig regenval, echter moet middels irrigatie de juiste waterstress gecreëerd worden.

Helan Mountain Cabernet Sauvignon Blanc de Noir

Changyu Blanc de Noir

De allereerste blanc de noir uit China, en wat een pareltje! Deze derde wijn van dit huis is gemaakt van 15 jaar oude stokken, waarbij de druiven vroeg zijn geplukt. Deze roze-oranje gekleurde wijn heeft een expressieve neus van aardbeien, perzik en limoen. De kleur is niet afkomstig van schilweking maar van het druivensap. Daarom is het een witte wijn! De wijn heeft hoog zuur met een heerlijk verfrissende intensiteit en gemiddeld alcohol (13.5%). Je krijgt een vol mondgevoel terug van deze wijn, met heerlijke fruit smaken van aardbeien, perzik en limoen. Hoewel het fruit een mooi zoetje met zich meebrengt, is de wijn echt droog.  De afdronk is aangenaam lang en zeer verfrissend, vooral gedragen door de hoge zuren en limoen.

Kortom dit is een wijn van hoge kwaliteit. Een speels fris balans waarbij het fruit een boventoon speelt. Een heerlijke intensiteit zowel in geur als pallet met een afdronk die blijft tintelen op de tong.

Deze wijn is nu verkrijgbaar bij ons voor slechts € 18.50!

Helan Mountain Cabernet Sauvignon 2017

Changyu Cabernet Sauvignon

Ook de rode wijn is bijzonder. Ook hier geldt dat het de derde wijn is van het huis. Het levert een mooie robijnrode wijn op met een zweem van bruin dat je normaal zou zien bij oudere wijnen. Het heeft een heel diepe intensiteit. De neus is ook hier expressief met tonen van zwarte bessen, bramen, animaal met natte aarde en een hint van mint en specerijen. De zuren zijn mooi geïntegreerd in de wijn, en de tannine zijn heerlijk soepel. Dat levert een heel rijke wijn met aangenaam mondgevoel op. Het pallet toont veel gestoofd zwart fruit (wat niet zo verrassend is gelet op de ligging!) en wederom natte aarde. De afdronk is fantastisch lang en heeft een hint van koffie. Wat interessant is, is dat deze wijn niet op hout heeft gerijpt, terwijl je dat vaak ziet bij deze druif.

Deze wijn is bijzonder verrassend door de dominantie van het gestoofde fruit de aardse tonen. Het is niet onaangenaam, maar wel bijzonder. De wijn kent een mooi balans tussen haar fruit, zuur en tannine, waarbij de nadruk op het fruitige karakter ligt. En de afdronk bijzonder prettig. Persoonlijk vind ik deze wijn net een tikkeltje minder, maar je kan zeker stellen dat het zeker geen typisch Bordeaux kopie is.

Wanneer je ook nieuwsgierig bent geworden, is deze wijn zeker het proberen waard en verkrijgbaar bij ons voor € 17.95. Maar geef de wijn wel tijd en open hem minimaal 1 uur voordat je deze inschenkt.

Rivetti Massimo

Het volgende huis die we geproefd hebben staat in Italië; Rivetti Massimo. Hier hebben ze veel aandacht voor de natuur en zijn biologisch gericht. Gelegen in het hart van de Barbaresco streek, werkt men op 25ha met wijnstokken tussen de 35 en 75 jaar oud waardoor de opbrengst van de wijngaard lager is, maar de druiven meer geconcentreerde smaken hebben. In de wijngaard werkt men niet met pesticiden en is het hele management handenarbeid. Daarnaast gebruikt met kruiden die in de natuurlijke omgeving thuis horen om stress te voorkomen die tevens kan dienen als natuurlijke bemesting. Tevens plukt men de druiven met de hand om de juiste druiven met fysiologische rijpheid te selecteren. Men voegt ook geen gist toe, maar gebruikt de natuurlijke gist die op de druiven aanwezig zijn om de vergisting op gang te brengen. Hierdoor wordt terroir nog meer benadrukt.

Langhe Garassin 2016

Garassin Bordeaux blend

We hadden gekozen voor de blend Cabernet Sauvignon-Merlot van dit huis. Deze wijn wordt eerst apart vergist op RVS waarna ze nog één jaar op Frans eiken hout verder rijpt voordat ze geblend wordt. Om vervolgens nog als blend 8 maanden te rijpen. De wijn is paars van kleur met een gemiddelde intensiteit. De neus is expressief met zwarte bessen, bramen en vanille. Je krijgt een bak met tannine binnen terwijl het zuur gemiddeld is. Het pallet vertoont wederom zwart fruit, zoethout en tabak terwijl in de afdronk ook koffie en chocolade naar boven komen.

De wijn mag zeker nog even blijven liggen, zodat de tannine verder kan integreren want deze zijn nu nog te dominant. Echter gelet op de lagere zuren, zal dit slechts 2 tot 3 jaar maximaal zijn. Het is de vraag of daarbij de tannine verder zijn afgezwakt.

Conclusie

De avond sloten we nog af met een andere verrassing, de Négrette die vorige week beschreven was. Ik wilde graag verrassen omdat deze wijn wel zo bijzonder was alleen al vanwege zeldzaamheid van de druif en wist dat dit zou worden gewaardeerd.

Deze Bordeaux-blend proeverij was een bijzondere avond, alleen al omdat er geen Bordeaux wijn bij was.

De Blanc de Noir was een grote verrassing. Dit was toch wel een heel bijzondere wijn. Maar de Négrette was misschien wel de grootste verrassing. Zo een onbekende druif, alleen geteeld in Fronton, maar met zo een power en frisheid! De Changyu Cabernet Sauvignon was een heel mooie wijn, maar voor ons iets te sappig met gestoofd fruit voor een Cabernet Sauvignon. Niet verwonderlijk gelet het lokale klimaat. De Italiaanse wijn stelde ons iets teleur. Maar ja, ook dat hoort bij het proberen en leren van wijn!

Een braaibroodjie met verrassingswijnen

Onlangs had mijn “partner in crime” in wijn mij het voorstel gedaan om te komen eten. We maakten daar direct een wijn-spijs avond van, met als thema Zuid Afrika. Hij introduceerde mij in een Zuidafrikaanse specialiteit genaamd braaibroodjie begeleid met verrassingswijnen (2 witte wijnen). Om de avond af te sluiten hadden we een lekker stukje vlees van de barbecue met 2 rode verrassingswijnen.

Braaibroodjie

Een braaibroodjie is een traditioneel Zuidafrikaans bijgerecht en feitelijk een luxe (en lekkerdere variant van een) tosti. Deze grillt men op een barbecue (een braai in het Zuidafrikaans, vandaar de naam). De wijnen die ik hierbij had gekozen waren een Chenin Blanc en een Semillon, twee druivenrassen die sprekend zijn voor Zuidafrika.

Quartz Chenin Blanc, Mullineux (Swartland)

Zoals je mogelijk hebt gelezen in het artikel over de Loire, is de Chenin Blanc de belangrijkste druif in de Anjou-Saumur. Echter Zuid Afrika is tegenwoordig het grootste producerende land van wijnen van deze druif. Chenin Blanc staat hier bekend als (Droë) Steen.

In de 17e eeuw stichtte Jan van Riebeeck, een VOC-koopman én wijnmaker, de eerste Europese handelspost in Zuid-Afrika. Hij nam groente en fruit mee om daar te verbouwen voor de bevoorrading van de VOC schepen. Vanzelfsprekend werden druivenstokken aangeplant. Echter het is pas in 1960 duidelijk geworden dat de Zuidafrikaanse Steen eigenlijk de Chenin Blanc is.

Mullineux is een vooruitstrevende wijnmaker die progressieve toepassingen in zijn wineries toepast. Hij is veelal geroemd om zijn wijnen door Platter’s South African Wine Guide. Vooral omdat zij het karakter van de individuele wijngaarden tot uiting laten komen in hun wijnen.

Wijnbeschrijving Quartz

Quartz Mullineux

De Quartz is een wijn van een perceel met 38 jaar oude Chenin Blanc wijnstokken. Deze wordt op een duurzame wijze onderhouden. De stokken staan aangeplant op een kwarts ondergrond op de Kasteelberg. Dit verklaart de frisse minerale en ziltige smaak in de wijn. De wijn kent een hoge zuurgraad wat het citrus fruit en granny smith appel versterkt. Tevens bespeur je in de lange afdronk steenfruit (zoals perzik en abrikoos) en honing. De zijdezachte textuur van de wijn voelt aangenaam vol in de mond.

Er zijn slechts 2.880 flessen gebotteld, wat deze wijn bijzonder uniek maakt en dus de prijs goed opdrijft.

Semillon, Boekenhoutskloof (Franschhoek)

Boekenhoutskloof is een ander topproduct die Zuid-Afrika te bieden heeft. In 1776 werd de kleine boerderij opgericht door Franse hugenoten in Franschhoek. Ze zagen al snel dat het klimaat en de grond ideaal waren voor de wijnbouw.

Na het einde van de apartheid is dit domein aangekocht door drie ondernemers, die keken naar de toekomst en mogelijkheden van het “nieuwe” Zuid-Afrika. Er werd gestart met het herplanten van Franse rassen, zoals o.a. Syrah en Cabernet Sauvignon.

De huidige wijnmaker Marc Kent werkt op een zo natuurlijk mogelijke manier in de wijngaarden. Na het plukken worden de druiven met de hand gesorteerd en in de moderne wijnmakerij verder opgevoed. Marc gaat alleen voor kwaliteit, zo getuigd ook bijvoorbeeld de Chocolate Block die van zijn hand is.

Semillon is vooral bekend uit de Grave in Bordeaux voor haar zoete weelderige Sauternes wijn. Echter er zijn ook fantastische droge wijnen van deze druif, deze wijn is daar een goed voorbeeld van.

Boekenhoutskloof Semillon

De eerste semillon wijngaarden van Boekenhoutskloof werden in 1902 in Franschhoek geplant op gronden van de rivierbeddingen met hoog leemgehalte. In 1942 werd de wijngaard uitgebreid met aanplant op de zanderige plaatsen iets verder weg van de rivier. In de afgelopen drie jaar begon Boekenhoutskloof ook te experimenteren met een blok uit 1936. Dit blok is gelegen op een hoogte van 380 meter waar ook de zeldzame mutatie semillon gris is aangeplant.

Hoe wordt de Semillon gemaakt?

De Semillon Gris draagt bij aan een hogere natuurlijke zuurgraad in de uiteindelijke blend. De druiven worden geperst in hele trossen, waarna de vergisting op tank spontaan begint. Het grootste deel van de most wordt vervolgens overgestoken naar eiken vaten, waarvan 90% nieuw is. Daarna begint de 13 maanden durende lagering. De resterende 10% van de most rijpt op eivormige betonnen Nomblot-vergisters voor meer frisheid en mineraliteit. Tijdens het gehele vinificatieproces is het gebruik van sulfiet praktisch te verwaarlozen. De oude bushvines van 75 tot 114 jaar geven intense en complexe wijnen met stevige structuur en een buitengewoon rijpingspotentieel.

Wijnbeschrijving Boekenhoutskloof Semillon

Deze mooie citroengele wijn kent in de neus rijpe peer, perzik, abrikoos en bloemen. Ze geeft een vol en rijk mondgevoel met smaak nuances van perzik en daarnaast vanille en amandelen door de houtrijping. De toevoeging van 10% sauvignon blanc geeft de wijn een nog grotere pittige, ziltige mineraliteit, meer complexiteit en lengte aan de wijn. In de afdronk bespeur je naast de noten ook een vleugje marsepein. Deze kwaliteit droge semillonwijnen is zeldzaam in de wereld, zeker gezien het bewaarpotentieel.

Kortom dit is een andere complexe wijn met vele laagjes die over elkaar heen rollen. De wijn kan zeker nog even liggen waardoor de noot tonen zich alleen maar verder ontwikkelen.

Pinotage, Kanonkop (Stellenbosch)

Vervolgens gaan we door naar een hapje vlees. We beginnen met de eerste fles; een Pinotage. Dit is een kruising tussen Pinot Noir en Cinsault. Deze druif vind je alleen in Zuid-Afrika en is daarmee tevens de nationale held. Kanonkop is een 4e generatie familie wijngaard. De naam is afkomstig van een plateau op de Simonsberg, boven de wijngaard. Hier stond vroeger een kanon, welke werd afgeschoten wanneer schepen arriveerden in de Tafelbaai. Het kanonschot waarschuwden de lokale boeren. Zodat zij de 50km reis naar de haven konden beginnen om verse groente en fruit te leveren aan de aangekomen schepen.

De wijngaard beslaat 100ha met Pinotage, Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc en Merlot. Gelegen op de flank van de Simonsberg met een zuidoostelijke oriëntatie, profiteren de druiven van de verkoelende wind die vanaf Antarctica komen. Hierdoor rijpen de druiven zeer gelijkmatig en behouden ze hun frisse zuren. In 1949 was Kanonkop de eerste wijngaard die Pinotage op grote schaal aanplantte.

Na de oogst blijven de druiven 3 dagen in open gistkuipen liggen. Om de 2 uur worden de schillen en het sap handmatig geroerd (racking). Na de malolactische vergisting rijpt de wijn 15 maanden in kleine Franse eikenhouten vaten. Om tenslotte nog 6 maanden op fles te rijpen voordat de wijn op de markt komt.

Wijnbeschrijving Kanonkop

Kanonkop Kadette Pinotage

De Kadette Pinotage is zachter in fruit smaak omdat het gemaakt is van jongere druivenstokken (gemiddeld zo een 15 jaar oud). Deze mooie granaatrode wijn met een zweem van paars heeft een mooie intense neus van bramen, frambozen, laurier en paprika. De verfrissende wijn heeft een aangename zuurgraad, prettig mondgevoel en zachte tannine. Ook hier ervaar je sensaties van rood en zwart fruit in combinatie met kokos, vanille en specerijen door de houtrijping. De wijn heeft een aangename lange afdronk.

Cabernet Sauvignon, Boekenhoutskloof (Stellenbosch)

Vervolgens de tweede fles en wat wilt het toeval? Hij had ook een wijn van Boekenhoutskloof geselecteerd; de Cabernet Sauvignon. Wat een krachtpatser is dit! De wijn is een blend van Cabernet Sauvignon met 4% Cabernet Franc en rijpt 18 maanden op eikenhout. Wat resulteert in een hoog alcoholische (14.5%) heerlijke wijn. Ideale partner bij de barbecue.

Boekenhoutskloof Cabernet Sauvignon

Deze mooie diepe gekleurde wijn heeft een expressieve neus van zwarte bessen, bramen, specerijen en tabak. Zoals aangegeven, hoog in de alcohol maar de tegenhangende verhoogde zuurgraad brengt de wijn in een mooi balans. In de smaak rollen pruimen, bramen, kersen, vanille, specerijen en peper over elkaar heen. De verfijnde goed geïntegreerde tannine en stevige structuur maken het feest compleet. Het is dan ook niet voor niets dat deze wijn 92 punten van Winespectator heeft ontvangen.

Kortom, het was een heerlijk avondje met bijzondere wijnen. Voor ons staken de Quartz en de Cabernet Sauvignon er met kop en schouder bovenuit. Het braaibroodjie en aansluitende barbecue met de verrassingswijnen was bijzonder geslaagd. Op naar het volgende idee 😊

De Nederlandse invloed in de Pays Nantais

Er is bewijs dat 8.000 jaar geleden wilde druiven hier stonden. Maar het waren de Romeinse legioenen in de 3e eeuw die het wijngaard beheer echt introduceerden in dit gebied. Echter de Nederlandse invloed heeft de Pays Nantais haar bekendheid gegeven. Welkom in de Pays Nantais waar verfrissing en ziltigheid samen komen in de wijnen.

Pays Nantais

Even stroomafwaarts van Angers, belanden we in het land van Ancenis. Dit is de enige appellatie in de Nantais die op beide banken van de Loire gelegen is. De andere appellaties liggen allemaal op de linkerbank. De Loire vloeit slingerend door het landschap langs Nantes en mondt uit in de Atlantische Oceaan.

Deze regio heeft een ondergrond gemaakt van stollings- en metamorfe gesteente uit het Massif Armoricain, met voornamelijk gneiss, mica schists, greenstone en graniet. Na een verschrikkelijke winter in 1709, toen de zee langs de kust bevroor, werden de wijngaarden volledig verwoest en vervolgens voornamelijk vervangen door de Melon variëteit uit Bourgogne. Daar waar Chenin Blanc de koningin in de Anjou-Saumur is, domineert nu de Melon de Bourgogne in de Pays Nantais. Deze druif excelleert in het maritieme klimaat van de Nantais waarbij de druiven op de zonnige hellingen staan. Echter vanwege het vochtige klimaat lopen de druiven het risico op rot.

Gelet op de locatie, zo kort bij zee, is het bijna vanzelfsprekend dat ook de wijnstijl afgestemd wordt op de food pairing. Vis en schaal/schelpdieren domineren het menu en daar horen bijpassende wijnen bij, de muscadet wel te verstaan. Dit is geen muscaat druif hoewel de naam dat zou vermoeden. Muscadet wordt gemaakt van de Melon de Bourgogne. De naam Muscadet schijnt een referentie te zijn naar een wijn karakteristiek; vin qui a un goût musqué (wijn met een muskaatachtig aroma). Echter muskaatachtige aroma’s zijn ver te vinden in de wijn.

Waarom Melon de Bourgogne

Melon werd in de regio geïntroduceerd na de verwoestende strenge winter van 1709, die in feite elke wijnstok in de regio verwoestte. Interessant genoeg waren het de Nederlanders die telers voorstelden om Melon de Bourgogne aan te planten (Pays Nantais ligt tenslotte ver van Bourgondië), Deze druif bewees dat ze snel groeide en betrouwbaar rijpte in het koele, natte weer. De van nature hoge zuurgraad en neutrale smaak waren perfect om er sterke drank van te maken. En dat in combinatie met de lage suikers door de vroege pluk (vanwege de gevoeligheid voor schimmels als meeldauw en grijze rot). De Nederlanders, die in het begin van de 18e eeuw enorme hoeveelheden ‘Brandewijn’ nodig hadden, aangezien hun ondernemingen in Amerika zich uitbreidden. De zeevarende Nederlanders konden gemakkelijk vaten Brandewijn uit deze regio verschepen. Vandaar dus de Nederlandse invloed in de Pays Nantais!

De Nederlandse brandewijnhandel daalde nadat Amerika hun eigen producten begon te produceren. De lokale bevolking van Pays Nantais bleef achter met een druivensoort die het beter deed in de koude winters en hoge oogsten opleverde, maar erg flauw was. De wijn had veel zuurgraad, maar de regio miste de diepe ondergrondse krijtkelders die lange rijping mogelijk maakten, zoals in de Champagne. Ook ontbrak het de smaak en alcohol om een goede match te zijn met veel gerechten, met uitzondering van de lokale visgerechten. Deze hebben die subtiele smaak en rijkdom die goed past bij een neutrale druiven variëteit zoals Melon.

Hoe Melon bijzonder werd

Nu, met sommige druivensoorten (zoals Melon), lijkt het niet uit te maken wat je in de wijngaard probeert, het heeft gewoon niet veel natuurlijke smaak. Dus besloten de inventieve en vindingrijke wijnmakers van deze appellatie een methode te gebruiken om meer smaak, textuur en interesse in hun wijnen op te bouwen nadat ze van de wijnstokken waren geoogst; de Sur Lie-methode. Sur Lie betekent “op gist” en het doet wat het zegt; de wijn wordt maanden (soms jaren) bewaard op zijn grove lie, de dode lichamen van gistcellen die hun korte leven hebben geleefd en de omzetting van druivensuiker in alcohol hebben voltooid, waarbij ze zichzelf doden.

Na verloop van tijd breken de gistcellichamen af, geholpen door een aanhoudend doorroeren van de wijn, beter bekend als “batonnage”. Deze afbraak van gistcellen voegt een broodachtig, amandelmelig, karakter toe aan de wijn. Tevens stimuleert het de omzetting van malolactische stoffen, waardoor het appelzuur in romiger melkzuur verandert. Door deze afbraak van gist komen ook mannoproteïnen vrij in de wijn, waardoor het astringente (bittere, scherpe) mondgevoel in de wijn vermindert. Dit is erg belangrijk voor een neutrale variëteit zoals Melon, omdat het sap meestal gedurende een langere tijd (meestal een paar dagen) op de druivenschil wordt bewaard. Dit om kleur, smaak en gewicht te onttrekken.

Interessant genoeg verwijderen deze mannoproteïnen niet de bittere tannines, maar verstoren ze de binding van speekselproteïnen en de tannine. Wanneer je een “Orange wine” hebt geprobeerd, zal je de ervaring kennen van samentrekkende, bittere tannine in een witte wijn, terwijl je de overvloedige fruitsmaken mist (iets wat bij de Melon ook ontbreekt)

De regio in detail

Muscadet

De grootste appellatie qua omvang en omvat een aantal gemeente appellaties. AOC Muscadet, gemaakt van Melon de Bourgogne, zijn het best op dronk wanneer ze jong en licht gekoeld zijn. De wijnen zijn stijls, mineralig waarbij het fruit ontbreekt, behalve een subtiel toon van grapefruit en witte peper. De wijn ligt 6 tot 24 maanden op lie om de wijn een mooi rond mondgevoel te geven.

Een jonge Muscadet staat mooi naast verse oesters, gerookte paling of gegrilde sardines.

Muscadet de Sèvre et Maine

Net ten zuidoosten van Nantes ligt één van de beste appellaties van de Nantais. Hier vind je tevens lokale “Crus Communaux” uit de gemeenten Goulaine, Le Pallet,  Mouzillon Tillières, Château Thébaud, Gorges, Monnières-St-Fiarce of Clisson.

De Muscadet de Sèvre et Maine AOC zijn typerend voor hun volle body, subtiele brood tonen door de sur lie en gedroogd fruit in geval van de Crus Communes, en hebben een mooie kleine bubbel.

Dit is een perfect match met gegrilde vis, kip gerechten of geitenkaas.

Muscadet Sevre et Main

Muscadet sur Granite La Perdrix de l’Année

Tijdens de eerder vermelde wijnproeverij van Wijnhuis Oktober kwam vanzelfsprekend ook een Muscadet aan bod. In Chateau Thébaud, net ten zuiden van Nantes, ligt het 57ha domein met de dezelfde naam.  Op biologische wijze wordt hier de Melon verbouwd om vervolgens in de kelders van een oud klooster 3 maanden te rijpen op gist. De reden dat deze wijn geen gemeente appellatie heeft, ligt in het feit dat de rijping niet voldoet aan de minimale 2 jaar. Maar neemt niet weg dat dit een mooie frisse wijn is, veel zuren kent en een subtiele smaak van elstar appels. Het is een heerlijk aperitief en past prima naast een gerecht van oesters of fruits de mer!

Muscadet Côtes de Grandlieu

Ten zuidwesten van Nantes, rondom het meer Grandlieu ligt het gelijknamige appellatie.

Deze wijn onderscheidt zich meer door haar subtiele, rijke en florale tonen, naast de bekende sur lie rijping. Is een fantastisch aperitief en misstaat niet naast geitenkaas gerechten.

Gros Plant du Pays Nantais

Deze AOC overlapt Muscadet AOC voor een groot gedeelte. Echter het verschil zit in de toegestane druif. Daar waar, zoals nu bekend, Muscadet de Melon de Bourgogne gebruikt, kent de Gros Plant du Pays Nantais de Folle Blanche. Deze druif draagt ook de naam Gros Plant (vandaar de OAC naam…) of Picpoule. De druif produceert heel droge wijnen met hoog zuur die goed combineert met schaaldieren. Ook is dit de basis van de eau de vie, een tafelwijn uit de Loire. Vanwege de hoge zuren werd de wijn vaak als basiswijn voor brandewijn gebruikt.

Muscadet Coteaux de la Loire

Dit is de regio die zich uitstrekt over de rechter- en linkeroever van de Loire, net ten noordwesten van Nantes. Doordat deze wijn het terroir reflecteren, meer dan Muscadet AOC, heeft ze haar eigen oorsprongsbenaming gekregen. En dit komt tot uitdrukking in de vuursteenachtige tonen in de wijn.

Coteaux d’Ancenis

Deze AOC beslaat hetzelfde gebied als de Muscadet Coteaux de la Loire AOC. Echter omdat hier andere druiven zijn toegestaan, heeft het haar eigen oorsprongsbenaming gekregen. Dit is het gebied voor de rode en rosé wijnen in de Pays Nantais, maar ook van de zoete dessert wijnen! Ja in dit koele maritieme gebied kan je ook zwoele zoete wijn vinden. De rode en rosé wijnen, van Cabernet Franc en Gamay Noir, zijn fruitig, fris en soepel. Heerlijk als aperitief of bij gevogelte. De witte wijn van Chenin Blanc (ookwel Pineau de la Loire) en Pinot Gris (lokaal ook Malvoisie genaamd) kennen een aroma van honing en was. Terwijl de frisse zuren en suikergehalte prima in balans zijn.

Fief Vendéens

De Fief Vendéens is een beetje de aparte appellatie. Hoewel ruim 70km te zuiden van de Pays de Loire, toch ziet men deze regio als een zuidelijke uitbreiding. Hoewel pas in 1984 haar eigen oorsprongsbenaming gekregen, wijnen worden hier reeds vanaf de Romeinse tijd. Je vindt hier rood, rosé en witte wijnen die goed zijn afgestemd op het terroir en het koele klimaat. Daar waar rond de Loire het terroir vooral afkomstig is van het Armorican Massif, is dat hier meer rode klei van schist en leisteen. Vandaar dat je hier dezelfde druiven vindt als in de Tourraine; Gamay en Pinot Noir.

De rode wijn moet bestaan uit min 50% van deze twee druiven. Dit is aangevuld met Cabernet Franc/Sauvignon en het relatief onbekende Négrette. De witte wijn bestaat minimaal 50% uit Chenin Blanc, geblend met Chardonnay of Sauvignon Blanc.  Ook Melon of Grolleau Gris zijn toegestaan. Er zijn vier specifieke centra’s; rondom de dorpen Brem, Mareuil, Pissotte en Vix.

Dit is een zeer interessante regio en zeker de moeite waard om eens uit te proberen!

Wat maakt de Pays Nantais zo bijzonder?

Naast het feit dat de Nederlandse historische invloed terug te leiden zijn naar ons kleine landje, is het bijzonder te zien hoe in de Pays Nantais van een stijlloze druif iets moois gemaakt kan worden. Hier is de wijn, meer dan in andere regio’s, gericht op de lokale wijn-spijs combinatie. Ook is het een zeldzaamheid dat er slechts één druif een hele regio zo domineert. Meestal zijn meerdere druivensoorten toegestaan binnen de richtlijnen van een appellatie.

Maar waarom dan toch nog zoveel verschillende oorsprongsbenamingen? Nou dat is gelegen in de onderliggende wetgeving en richtlijnen. Per appellatie gelden andere regels voor opbrengst per hectare bijvoorbeeld; in Muscadet is dit 65hl per hectare terwijl in Muscadet Sèvre et Main dit slechts 55hl is. Ook in de vinificatie kunnen verschillen zijn, zoals het aantal minimale maanden dat de wijn op gist ligt. Maar bovenal geeft het een onderscheiding aan binnen de regio. Het is duidelijk waar de wijn vandaan komt.

De fascinerende en levendige wijnen uit de Touraine

Nadat we het Centre in detail bekeken hebben, gaan we de rivier de Loire verder stroomafwaarts en belanden we in de Touraine met haar fascinerende en levendige wijnen.

Fascinerende en levendige wijnen uit de Touraine

De Touraine strekt zich uit van Orléans in het oosten tot aan Bourgeuil in het westen. Deze regio omvat 12.600ha aan wijngaarden verspreid over 19 appellaties. De 1.400 wijnboeren, 12 cooperaties en 150 handelaren produceren gezamenlijk zo’n 213.500hl ofwel 58 miljoen flessen per jaar.

Wat wellicht opvalt is de regio Orléans ook hier weer genoemd wordt, terwijl we deze in het Centre ook al vermeld hebben. Dit is één van die Franse onduidelijkheden zullen we dan maar zeggen. We gaan niet alle regio’s in detail bekijken, maar wel de belangrijkste.

Druiven en terroir

De dominante druiven zijn Gamay (voor rosé) en Sauvignon Blanc, maar ook chenin blanc als single variety en Côt en Cabernet Franc welke in de rode blend worden gebruikt.

Deze regio is gelegen op de kruising tussen het zee klimaat en continentale klimaat, wat de wijnen hun frisheid en aromatische profiel geven. Dit is versterkt door het gebruik van koude persing. In dit proces worden druiven gekoeld voordat deze geperst worden. Deze koude persing draagt bij aan het versterken van de frisse fruitige aroma’s en donkere kleuring van de wijn.

Het terroir is divers en omvat kleigronden uit het bassin van Parijs, tufeaukrijt, kiezel- en zandgronden. Hierdoor ontstaan vele verschillende soorten wijn in een relatief klein gebied.

Van de 19 verschillende AOCs bespreken we de 5 belangrijkste in willekeurige volgorde.

Bourgeuil

Bourgeuil is de geboorteplaats van de Cabernet Franc. Deze druif wordt lokaal Breton genoemd. In het abdij van Bourgeuil begon men meer dan 1.000 jaar geleden met het verbouwen van Cabernet Franc en dus het wijn maken. De appellatie Bourgeuil AOC omvat 7 gemeenten gelegen ten westen van Tours op de rechteroever van de Loire. Er zijn 120 wijnboeren die 1.400ha wijngaarden beheren. De regio heeft een maritiem klimaat waarbij de wijngaarden beschermd zijn door hun zuidelijke hellingen en het gematigde effect van de rivier.

Er zijn drie verschillende bodemtypen te vinden, kleine eilandjes van grind in de alluviale terrassen van de Loire; hogere terrassen van oud, met gletsjer bedekt alluviaans zand en grind; en klei / kalksteenbodems vanaf de heuvelrug die langs het noorden van de appellatie loopt.

Je vindt hier rode en rosé wijnen gemaakt van Cabernet Franc. Blenden met Cabernet Sauvignon (max 10%) is toegestaan.

De rode wijn heeft een sterke paarse kleur met een zeer aromatische neus van kersen en aardbeien voor wijnen op grindbodem. Voor wijnen van kleigronden meer framboos, bramen en kruiden tonen welke ondersteund worden door tonen van leer en geroosterd vlees. De wijnen hebben een volle body en kennen een langdurige en evenwichtige smaak met elegante tannine en een vleugje zuur. De rosé wijnen zijn diep roze met een neus van vers fruit. Ze zijn licht fruitig, gestructureerd en fris.

St Nicolas de Bourgeuil

In de AOC Bourgeuil, aan de westzijde, ligt de subregio St Nicolas de Bourgeuil, rondom het gelijknamige dorp. De appellatie is 1.050ha groot en voor de aanplant is eigenlijk alleen Cabernet Franc gebruikelijk. Omdat de regio net iets koeler is dan Bourgeuil, zijn de wijnen net iets lichter; in plaats van paars meer robijnrood, neus en aroma’s zijn gelijkwaardig, maar de body is net iets verfijnder.

Cheverny

Wanneer je vanaf Orléans verder stroomafwaarts gaat, kom je Cheverny tegen. Deze regio strekt zicht uit tot aan Bois en is in te delen in Cheverny en Cour Cheverny. Cheverny omvat 24 gemeenten ten zuiden van Bois met een continentaal klimaat. De wijngaarden strekken uit over 574ha voornamelijk op zand en kleigronden en deels op zand en grindterrassen en liggen beschut door het enorme bos.

Hier vind je een reeks uiteenlopende druivensoorten; Gamay, Pinot Noir, Cabernet Franc en Malbec (lokaal Côt genaamd). En voor wit Sauvignon Blanc en Chardonnay.

De rode wijn kenmerkt zich door haar kersenrode kleur en sprankelende rode fruit in de neus. Wanneer de Pinot Noir is gebruikt in de blend, bespeur je tevens een vleugje animaal en specerijen (kruidnagel). Het palet kenmerkt zich door fruitaroma’s en zachte tannine. De wijn kan nog jaren liggen. De witte wijn is lichtgeel met een zweem van groen. In de neus duidelijk kruisbes en licht kruidig. De Chardonnay voegt body en exotische fruit aroma’s aan de Sauvignon Blanc. De rosé is een perfecte zomerwijn; zalmrose met een neus van rood fruit en kruiden. De wijn is fris en fruitig met rabarber en specerij tonen.

Cour Cheverny

Het in oppervlakte grotere Cour Cheverny omvat 11 gemeenten en slechts 55ha gelegen op zand-klei gronden. De wijngaarden worden, net als Cheverny beschermd door het rondom liggende bos. Hier vinden we een bijzondere druif, de Romorantin. Dit is een oude Bourgondische druivensoort die nu alleen nog in Cour Cheverny te vinden is. De druif zou door koning Francois I naar Chateau Chambord liet komen. Deze druif is verwant aan de Chardonnay en geeft intense mineralige wijnen die lijken op de wijnen uit de Chablis.

Romorantin geeft licht gele wijnen, soms met een zweem van goud. De neus overheerst door groen fruit en acacia bloemen. Met het ouderen komen aroma’s van honing, limoen en bijenwax. Het geeft levendige wijnen met mineralen, hoog zuur. Echt goede kwaliteitswijnen met lengte en elegantie.

Chinon

Over het algemeen wie Loire wijnen zegt, denkt men vaak aan Chinon of Vouvray. Chenin staat zowel rood als witte druiven toe in haar appellatie; Cabernet Franc en Sauvignon voor rood en Chenin voor wit. De 2.300ha wijngaarden zijn in handen van ongeveer 200 wijnboeren, verdeelt over 19 gemeenten aan beiden zijden van de rivier Vienne. De wijngaarden gelegen aan de rivier kennen een zand-grind bodem en brengen soepele lichte wijnen voort. Wanneer deze gelegen zijn op de hogere kalkstenen hellingen, zie je vollere, robuuste wijnen die zeker kunnen rijpen op fles. In de rode wijn herken je donker fruit en zachte specerijen. Witte wijn zijn licht van kleur, met een neus van appel en peer en de zo kenmerkende vleug van honing voor de Chenin Blanc. Over het algemeen zeer fruitige wijnen. De rosé wijn is diep roze van kleur en heeft herkenbare kersen en kruidige tonen.

Chateau de la Grille Rouge

Chinon Chateau de la Gille

Typerend door de markante flesvorm, is dit een wijn die de moeite waard is. De wijn is afkomstig van 100% Cabernet Franc van 50 jarige stokken. Hierdoor is de opbrengst beperkter maar de aroma’s zijn geconcentreerder. Vooral rood en zwart fruit (vijgen en bramen) wisselen af met tonen van getoast hout en vanille. In de mond bespeur je het zwarte fruit, de houtrijping (vanille) en boter (MLF). De tanine is rond en heel mooi in balans met de hogere zuren. Heerlijk om te drinken naast een steak of lamsrack.

Touraine

De appellatie Touraine AOC kan in het hele gebied gebruikt worden. Met haar 4.400ha aan wijngaarden en 360 wijnboeren is het een groot gebied. Het terroir is bijzonder divers; met vuursteenachtige kleisoorten, kleikalksteen op een kalkbed en zand op vuursteen in het oosten, daarnaast ook grindstenen en zand.

Je vindt hier stille wijn en mousserend en rood, wit en rosé. Daarnaast zijn er ook kleine pareltjes, zie hieronder.

Xavier Frissant Sauvignon de Touraine

Sauvignon de Touraine

Onlangs deze wijn voorgeschoteld gekregen tijdens een wijnproeverij georganiseerd door Wijnhuis Oktober. De citroengele wijn stuift uit het glas, overweldigende perzik, acacia, kruisbes. Het houdt niet op. De wijn heeft een hoog zuurgehalte en gemiddeld mondgevoel. De wijn rijpt enkele maanden “sur lie”, maar de bijbehorende toast of brioche wordt weggevaagd door het expressieve fruit. Wanneer je houdt van frivole lichtvoetige expressieve wijnen, is dit zeker een aanrader. Een echt voorbeeld van fascinerende, levendige wijn uit de Touraine.

Touraine Oisly

Dichterbij de rivier de Cher ligt Oisly. Hier is Sauvignon Blanc Keizer. Op 20ha wijngaarden verspreidt over 10 dorpen en slects 7 producenten, heb je een micro-continentaal klimaat. Het terroir kent een typische Solognon-gletsjerbodems van zand over klei met stukjes grind en mergel. Deze geven wijnen met delicate bloemengeuren van acacia en meidoorn gevolgd door citrus (grapefruit en citroen) met frisse minerale tonen. De wijn is levendig, fris en fijn, bloemig en vol met citrusfruit. Kortom een echte Sauvignon!

Touraine Azay le Rideau

Er is bewijs gevonden dat hier in de Gallo-Romaanse tijd reeds wijn werd gemaakt. Hoewel deze appellatie slechts 60ha wijngaard omvat, vind je hier grote klimatologische verschillen. De wijngaarden in het westen hebben een meer maritiem klimaat, terwijl in het oosten je juist een meer continentaal klimaat vindt. Azay le Rideau ligt daar waar de rivier de Indre zich samenvoegt met de Loire en kenmerkt zich door een kleirijke grond vermengt met vuur- en kalksteen.

Je kan hier levendige rosé wijnen van Grolleau en heldere Chenin Blanc witte wijnen vinden. De rosé kan geblend worden met Gamay, Côt (Malbec) of Cabernet Franc. De witte wijn is hier droog en mineraalrijk met aroma’s van abrikoos en perzik.

Touraine Chenonceaux

AOC Touraine Chenonceaux is onlosmakelijk verbonden met het gelijknamige kasteel wat hier ligt.  De wijngaarden liggen op de beste locaties op de zonnige richels boven de rivier de Cher op een bodem van klei met vuursteen. Hier komen wijnen van zeer hoge kwaliteit vandaan gemaakt van Gamay of een blend van Malbec (Côt) en Cabernet Franc en witte wijn van Sauvignon Blanc. Typerend voor deze regio is dat de witte wijn min 10 maanden rijpt terwijl rode wijn zelfs bijna 1 jaar rijpt.

De witte wijn is Chinon typerend; licht tot goudgeel van kleur en stuivend met aroma’s van acacia gedragen door brioche en toast van de gistrijping. De rode wijn kenmerkt zich door expressief rood fruit van de Gamay maar ook zwart fruit en specerijen door de Côt. Mooi zuur en zijde zachte tanine maakt dit een heerlijke wijn om van te genieten. Bewaarpotentieel is ongeveer 2 tot 5 jaar.

Touraine Mesland

Tussen de stad Blois en AOC Touraine Amboise ligt OAC Touraine Mesland. In 1838  introduceerden de monniken van de Abdij van Marmoutier de Gamay druif in deze regio. Gamay nam een toevlucht ten koste van de Côt. Het semi-continentale klimaat laat duidelijk de sporen na in de wijn. Samen met het terroir van vuursteen en kiezelzand, krijg je wijnen met frisse zuren, zachte tanine, heerlijk fruitig (framboos en zwarte bes in rode wijn) of mooi floraal en bloesem (in witte wijn).

Touraine Noble Joué

Dit pareltje in de Touraine kent een stormachtige geschiedenis. Reeds onder het bewind van Lodewijk XI produceert men hier wijn (15e eeuw) maar het kreeg echt grootse naamsbekendheid in de 19e eeuw. Helaas door de oorlog werden de wijngaarden deels verwoest en een ander groot deel verdween door verstedelijking. In 1975 hervond een kleine groep wijnboeren de passie weer wat resulteert in een gebied van 28ha wijngaard verdeeld over 5 producenten. Op een bodem van klei met vuurstenen kiezels staan Pinot Meunier, Pinor Noir en Pinot Gris aangeplant. Er komt uitsluitend rosé wijnen voor. Het is tevens één van de regio’s waar Vin Gris origineel vandaan komt! Pinot Noir (10-20%) en Pinot Meunier (50-60%), beide rode druiven, geven body, lengte en kracht; Pinot Gris (30-40%), een witte druivensoort, biedt fruitigheid en finesse.

De rosé heeft een complexe neus met tonen van hyacint, kersen, aardbeien en rijpe peer. Het is een lichte verfrissende wijn met aroma’s van kersen en kruidnagel. De minerale frisheid versterkt de fruit aroma’s. Een heerlijk aperitief!

Touraine Amboise

Nabij één van de mooiste kastelen in de Loire, ligt AOC Touraine Amboise. Hier bewerken 30 wijnboeren 220ha wijngaarden. De aangeplante druiven zijn Cabernet Franc, Gamay, Malbec en Chenin Blanc. Er worden witte (van droog tot zoet), rode en rosé wijnen geproduceerd.

Vouvray

De andere zo bekende regio is dus Vouvray. Hier vind je alleen witte wijn van Chenin Blanc. Ze variëren van sparkling (ruim 50%), halfzoet tot zoet, afhankelijk van de restsuiker op het moment van de oogst. Demi-sec is het paradepaardje van de regio. Vouvray ligt vlak bij Tour en de wijngaarden gaan zo’n 1.800 jaar terug toen St Martin van Tours de Chenin Blanc in de regio introduceerde bij de Abdij van Marmoutier. De 160 wijnboeren bewerken 2.200ha wijngaarden. De wijngaarden hebben een micro klimaat met een maritiem inslag wat verkoeling brengt. Dit cool-climate gecombineerd met zonnig najaar helpt de fysiologische rijpheid van de druiven waardoor zoete wijnen mogelijk gemaakt worden. De wijngaarden liggen op de rechteroever van de Loire terwijl de zijrivier Brenne doorkruist. Het terroir is hier serieus anders;  rotsachtige hellingen met tuffeau en valleien bedekt met vuursteenachtige kalksteenklei.

Jonge Vouvray kenmerkt zich door tonen van rozen, kweepeer en acacia. Terwijl meer ontwikkelde Vouvray aroma’s van abrikoos, gedroogd fruit en honing laat zien.

Domaine du Clos des Aumônes

Vouvray

Deze 100% Chenin Blanc heeft een mooi gouden kleur met lichte kleurintensiteit. Afkomstig van 35 jaar oude wijnstokken heeft de wijn een neus van rijp wit fruit zoals appel en peer. In het palet bespeur je ook abrikoos, gedroogd fruit en honing. Met haar hoge zuur en volle body geeft de wijn een aangenaam lange afdronk.

Heerlijk bij vis gerechten en verrukkelijk als aperitief.

Conclusie

Met haar 12.600ha aan wijngaard is dit een veelzijdige regio. Je vindt in de Touraine zeer levendige en fascinerende wijnen, ingegeven door verschillende klimatologische invloeden, verwarming van de wijngaarden door de rivieren en het verschil in bodem structuur. Om elke hoek vind je hier weer een nieuw pareltje. Touraine, geeft levendige en fascinerende wijnen waar je echt je tijd voor moet nemen om te verkennen!

De minder bekende kant van Centre Val de Loire

Val de Loire

Nadat we vorige week zijn gedoken in de bekende gebieden, Sancerre, Pouily Fumé en Menetou-Salon, gaan we deze week de minder bekende kant van het Centre Val de Loire nader bekijken. We laten zuster regio’s Quincy en Reuilly,  maar ook Coteaux de Guinnois, Chateaumeillant, Côte de la Charité en Coteaux de Tannay de revue passeren. Je kan debateren of Orléans tot Centre hoort, omdat deze op de grens met Touraine ligt. En Côte d’Auvergne is ook niet echt bekend als wijngebied maar wel in opkomst.

Quincy

Quincy et Reuilly

Is één van de oudste wijngaarden in de regio en ontleent haar naam van de Romeinse naam Domaine de Quintius óf aan een stam met de naam Quintius, die hier 100 jaar voor Christus zou hebben geleefd, dat is nog niet geheel duidelijk. Quincy ligt aan de oever van de rivier de Cher ten noordwesten van Bourges.

De wijnstokken groeien hier op een oud, zacht glooiend rivierterras dat bestaat uit zand en grind. De 37 wijnboeren bewerken 321ha wijngaarden en produceren zo een 16.000hl wijn. Slechts 7% gaat naar het buitenland.

Je vindt hier alleen witte wijn van Sauvignon; 10% Sauvignon Gris en 90% Sauvignon Blanc. Er heerst een meer oceaan klimaat met regelmatig regenval en warmere maar droge zomers. Gelet op de significante andere bodem, mis je hier het vuursteen en mineraliteit in de wijn.

De wijn kenmerkt zich door haar frisheid van citrusfruit en bloemen met een hint van menthol en peper. Door haar frisheid een mooie combinatie bij een quiche Lorraine of geitenkaas met bacon. De ziltigheid van het gerecht vult de rijkheid van de wijn prima aan!

Reuilly

De appellation Reuilly AOC ligt net ten zuidwesten van Quincy en beslaat zo een 290ha aan wijngaarden. De productie tikt de 12.000hl net niet aan. Ook deze wijn is voornamelijk voor de lokale markt (88%).

De wijngaarden liggen op de matige hellingen van kalkhoudend mergel en op de zand- en grindterrassen. De pluk begint met Pinot Gris, waarna de Pinot Noir en Sauvignon Blanc volgen. De Pinot Gris wordt gebruikt voor rosé (ofwel Vin Gris), terwijl de Pinot Noir voor zowel rosé als rode wijn gebruikt kan worden. De rosé is gemaakt volgens de rosé pressée.

De witte wijnen zijn lichtvoetig, fris en citrus-fruitig met een bloemig aroma en een vleugje mint. Ze staan heel goed naast karaktervolle kazen of vis met roomsaus. De rosé kenmerkt zich door haar frisse aroma van perzik en lychee en combineert goed met de Aziatische keuken. Bij de rode wijnen van Pinot Noir knalt het rode fruit (kersen, aardbeien) je tegemoet. De zuren, tanines en fruit is heel mooi in balans. De wijn gaat heel goed samen bij gegrild vlees of zachte kazen.

Coteaux de Giennois

Coteaux de Guinnois

Deze relatief onbekende AOC ligt ten noordoosten van Sancerre en ligt op zowel linker als rechteroever van de Loire. Met haar 203ha aan wijngaarden is het een bescheiden gebied maar zeer versplinterd over haar 35 wijnboeren. Met name de dorpen Cosne in het zuiden, Bonny, Briare en Gien in het noorden spelen een grotere rol. Ruim 8.000hl wijn is hier geproduceerd in 2020, waarvan het leeuwendeel voor de lokale markt is. De appellation bestaat pas sinds 1998, terwijl de wijnbouw hier actief is sinds de 2e eeuw na Christus. Het is zeker een gebied om in de gaten te houden, qua prijs-kwaliteit en potentie!

De wijnstokken staan aangeplant op vuursteenachtige of kalkhoudende grond langs de heuvels van de Loire. Hier staan Gamay en Pinot Noir aangeplant voor de rode en rosé wijnen en vanzelfsprekend Sauvignon Blanc voor de witte wijnen.

De witte wijn is zeer solide; vetheid vermengt met zuren en gerookte silex met een kleine zilte toets in de afdronk. Heerlijk bij schaaldieren of geitenkaas. De rode blend geeft een vlot toegankelijke wijn met een verfrissend zuurtje door de Gamay. Dit gaat vergezeld met een palet van kersen, frambozen en zwarte bessen. Heerlijk als aperitief.

Chateaumeillant

ChateauMeillant

Verder naar het zuiden onder Reuilly vinden we Chateaumeillant AOC. Het ligt aan de voet van het Central Massif en kent een continentaal klimaat mede door bescherming van de bergen. Pas in 2010 heeft de regio haar eigen AOC gekregen. Deze relatief onbekende appellatie brengt lichte en fruitige rode wijn van vooral Gamay. De streek is gespecialiseerd in rosé gemaakt van Pinot Gris, net als in Reuilly. Met haar slechts 78ha is het een kleine streek welke 1.500hl voortbrengt dat voornamelijk voor de lokale markt bestemd is.

De bodem bestaat vooral uit kiezelhoudende zand en klei. De wijnen mogen een monocépage van Gamay zijn of een blend met Pinot (Noir of Gris). Wanneer Chateaumeillant op het etiket staat bij een rosé betekent dit dat de wijn afkomstig is van direct geperste druiven. Indien een referentie naar Vin Gris is vermeld, dan is de wijn gemaakt van direct geperste Gamay druiven.

Côte de la Charité

Hoewel nog geen officiële AOC, toch wel het noemen waard. Met slechts 50ha aan wijngaarden en een produktie volume van 1.500hl, is dit oude wijngebied slechts een kleine speler in Centre Loire. Echter het unieke is dat je hier vooral Pinot Noir en Chardonnay vindt, de druiven van de nabijgelegen Bourgogne! Tevens is de Pinot Gris voor de rosé groeiende.

2018 Les Montées de St.-Lay, Côtes de la Charité

Cote de la Charité

Deze mooie wijn van Pinot Noir barst van kersen, framboos, zwarte bessen en specerijen met een ondertoon van vanille door de houtrijping. De wijn is mooi subtiel met zijdezachte tanine, volle body en in balans waarbij de fruitigheid lang na zingt. Dit domein is reeds 4 generaties in de familie. Domaine Serge Dagueneau is gelegen in de heuvels van Pouilly-sur-Loire en St. Andelain. Het wijngaardareaal bedraagt 17 ha. De 100% Pinot Noir wijnstokken staan aangeplant op een bodem van klei en kiezel. De specifieke mineraliteit van de Bourgogne mis je in deze wijn, maar verder is deze wijn een absolute traktatie bij rood vlees, lam en kazen.

Coteaux de Tannay

De Coteaux de Tannay ligt ten oosten van Pouilly Fumé op de rechtoever van de Loire. De wijngaarden liggen op westelijke heuvels rondom de rivier de Yonne, een zijtak van de Loire. Het bevat slechts 26ha aan wijngaarden die een tal van uiteenlopende druiven verbouwen; Chardonnay, Melon de Bourgogne (voor wit), Pinot Noir en Gamay voor rood en Pinot Gris voor rosé.

Orléans

Orléans

Sinds 2006 is Orléans tot een AOC verheven. Hier vind je vijf druivenrassen; Chardonnay voor witte wijn, Pinot Noir en Meunier voor rode wijn en rosé, Pinot Gris die zowel de witte wijn als de rosé kan versterken en Cabernet Franc voor natuurlijk rode wijn. Deze laatste is voorbehouden aan Orléans Cléry AOC. Het gebied kent een gematigd oceaan klimaat. Het omvat slechts 85ha wijngaard in 2016.

Côte d’Auvergne

Auvergne

De Côte d’Auvergne ligt een stuk zuidelijker rondom de stad Clermond Ferrand. Deze appellatie heeft haar status gekregen in 2010 welke wijngaarden uit vijf steden omvatten; Madargue, Châteaygay, Chanturgue, Corent en Boudes. In deze regio staat vooral Gamay en Pinot Noir aangeplant (ongeveer 90% van de aanplant) voor rode wijn en Chardonnay voor de witte. De rode wijn uit deze appellatie is een blend van Gamay en Pinot Noir. Rosé wordt gemaakt van Gamay, terwijl Chardonnay vanzelfsprekend gereserveerd is voor witte wijn. In totaal ligt hier voor 800ha aan wijngaarden, waarvan echter 400ha in professioneel gebruik zijn. Hiervan heeft 50ha de classificatie Vin de Pays, de overige 350ha valt onder de AOC.

Conclusie

Deze minder bekende kant van Centre Val de Loire laat een heel versplintert gezicht zien. Niet alleen in druivenras, maar ook grootte van de wijngaarden en bodemgesteldheid. In sommige regio’s kan je parallellen trekken met de nabij gelegen Bourgogne, maar aan de andere kant het de regio ook echt haar eigen identiteit. Het is een gebied dat de moeite waard is te ontdekken en je te laten verrassen.

Natuurlijk is het gemakkelijk om naar de bekende appellaties te grijpen, die zijn het grootste zoals hier onder te zien is. De drie grootste appellaties nemen 78% van de wijngaard oppervlakte in in de hele regio. Dus neem de uitdaging en zoek eens iets bijzonders! Natuurlijk kan ik hier mee helpen.

De minder bekende kant van Centre Val de Loire en de grootte van de wijngaarden

Interessante ontdekkingsreis door de Val de Loire

We laten de Bourgogne nu achter ons, en steken de Loire over van de Grand Auxerrois voor een interessante ontdekkingsreis door de Val de Loire. Deze vallei is gelegen aan de rivier de Loire, de langste rivier in Frankrijk van maar liefst 1.012 km! De Loire ontspringt in de Ardèche in het Massif Central. Grappig genoeg ligt het Massif  Central ingeklemd tussen de rivieren de Rhone (zie ook het artikel over Châteauneuf-du-Pape) aan de oostelijke kant en de Loire aan de westelijke zijde.

Maar terug naar de Loire. Deze strekt zich uit van de Ardèche en mondt uit in de Atlantische Oceaan nabij Nantes. Het wijnbouwgebied strekt zich uit vanaf Nevers waar de Centre Loire begint en stroomafwaarts via Touraine, Anjou-Saumur en uitmondt in de Atlantische Oceaan in de Nantais. In de komende weken gaan we deze regio’s apart bespreken.

ONtdekkingsreis Val de Loire

Terroir

De Loire vallei kent een uniek cultureel landschap, waarbij het gebied van Chalonnes-sur-Loire (in Maine et Loire) tot aan Sully-sur-Loire (in Loiret) geclasseerd is door UNESCO Werelderfgoed lijst. Met meer dan tweeduizend jaar geschiedenis, bestaat het wijngaardgebied van de Loire-vallei uit een mozaïek van verschillende klimaten, bodems, geografische kenmerken en locaties – die allemaal bijdragen aan de diversiteit van de wijnen van de vallei.

De wijngaarden van de Val de Loire onderscheiden zich door de diversiteit van hun natuurlijke omgeving. De ondergrond verschilt aanzienlijk;

  • De Pays Nantais bestaat uit stollingsgesteente uit het Massif Armoricain (een gebied dat zich uistrekt van Bretagne tot de Val de Loire), met vooral gneiss, mica schists en graniet.
  • In de Anjou is de ondergrond voornamelijk leisteen, zandsteen en vulkanisch gesteente afkomstig uit het Massif Armoricain.
  • Tussen Angers en Saumur vindt een overgang plaats van oudere gesteente in het westen naar sedimentaire bekken (het Bassin Parisien) in het oosten.
  • In de Saumurois en Touraine bestaat de ondergrond uit tuffeaukalksteen, zand en kielibachtige klei uit het Bassin Parisien. Terwijl de terrassen grenzend aan de Loire en de Vienne bestaan uit zand en kiezels, gladgestreken tot rondheid door de werking van het water en hier in de loop der jaren afgezet.
Terroir Val de Loire

Klimaten

Omdat het gebied erg uitgestrekt is, het reikt zo een 400km het binnenland in, heb je vanzelfsprekend ook verschillende klimatologische invloeden. Daar waar de wijngaarden in de Nantais oceaan invloeden hebben, liggen de wijngaarden van Touraine in een meer continentale zone. Hierdoor zijn de herfst en winters mild in de Nantais, met warme vochtige zomers. In de Anjou continueert de oceaan invloeden wat resulteert in milde winters en hete zomers. Er is veel zon en lage temperatuurschommelingen. Sommige microklimaten resulteren zelfs in mediterrane plantenleven. De Saumur wijngaarden vind je een semi-oceanisch klimaat, aangezien de heuvels in het westen een barrière vormen voor de westenwind. De Touraine kent dus een meer continentaal klimaat. En dat allemaal in één wijngebied!

Druivensoorten

Ook als het gaat om druivensoorten is de Val de Loire uniek. Zelden komen zoveel verschillende soorten druiven voor en dan ook nog ieder in het eigen sub-gebied!

RegioWitRood
NantaisMelon de Bourgogne 
Anjou-SaumurChenin, ChardonnayCabernet franc, Gamay
TouraineChenin, Sauvignon Blanc, ChardonnayCabernet franc, Gamay
Centre LoireSauvignon Blanc, RomorantinGrolleau, Pineau d’Aunis (Chenin Noir), Pinot Meunier
Overzicht belangrijkste druivensoorten Val de Loire

De Melon staat voor 30% aangeplant, de Sauvignon Blanc voor 28% en Chenin voor 27% als witte druiven. Voor de rode zijn dit vooral Cabernet Franc 56% en Gamay 18%. Wat het ook bijzonder is, is dat in deze regio de wijnen vooral van één druivensoort gemaakt wordt (monocépage), en dus niet geblend.

Voordat we in onze interessante ontdekkingsreis duiken, nemen we eerst een kijkje in de druiven van de Val de Loire.

Melon de Bourgogne

Deze druif is een kruising tussen Pinot Blanc en het oude bijna vergeten ras Gouais Blanc. Het zal je niet verbazen dat deze druif zijn oorsprong vindt in de Bourgogne. Op enkele plaatsen staat deze daar nog aangeplant. In de Bourgogne werd deze druif tot begin van de 18e eeuw volop gebruikt. Doordat in de begin van de 18e eeuw in de Nantais zoveel druivenstokken werden verwoest door vorst, was een nieuw ras nodig. Vandaar dat de Melon werd geïntroduceerd. Sindsdien wordt de Melon exclusief gebruikt voor de frisse lichte wijn Muscadet. Vandaar dat de Melon vaak Muscadet wordt genoemd. Een andere bekende synoniem zijn Auxerrois Gros, Gamay Blanc en Weisser Burgunder.

Chenin Blanc

Dit is de iconische druif in de Loire en kan het terroir goed weerspiegelen in de wijn. Het is een laat rijpende druif die vooral in de Anjou en Touraine aangeplant staat.

Je moet de wijn niet verwarren met de Sauvignon Blanc, door de tonen van gras en groene appels is deze verwarring makkelijk te maken. Echter de zuurgraad is toch vele malen hoger in de Chenin.

De druif wordt gebruikt voor het maken van zowel droge, maar ook de sparkling wijn Crémant de Loire. Aangezien de druif erg vatbaar is voor edele rotting, vind je ook hele mooie zoete wijnen van deze druif. Dit versterkt zich doordat de druif een hoog zuurgehalte heeft van zichzelf, waardoor deze het hoge suikergehalte mooi in balans houdt.

Je vindt de Chenin ook elders in de wereld, in Zuid Afrika is ze zelfs tot “hun” druif uitgroeit (onder de aangenomen inheemse naam Droe Steen). Maar ook in Chili, Nieuw Zeeland en de VS.

Sauvignon Blanc

En dan de Sauvignon, deze vindt haar herkomst in de Loire. Zeer expressief met buxus en bloemen in de neus. Terwijl het palet groene appels, gras en kruisbessen. In warmere micro-klimaten neigt ze zelfs naar ananas en lychee. De grootste namen komen uit Centre; Sancerre en Pouilly-Fumé.

Cabernet Franc

Ook bekend onder de naam Breton. De druif is geïntroduceerd in de 11e eeuw in de Nantais en men vermoedt dat de druif van oorsprong uit het Baskenland afkomstig is. Het is een voorloper van de bekende Cabernet Sauvignon en is beter bestand tegen koeler klimaat.

Gamay

De Gamay, vooral bekend uit het artikel over de Beaujolais, brengt een heel fruitige wijn voort (palet van frambozen en aardbeien).

Tot zo ver deze introductie, volgende week gaan we dieper duiken in onze interessante ontdekkingsreis door de Val de Loire. Dan gaan we de verschillende regio’s met al hun bijzonderheden verdiepen!

De onbekende Grand Auxerrois, veelzijdig en verrassend!

Chablis

Een ander, minder bekend gebied dat onderdeel is van de Bourgogne is de Grand Auxerrois. Deze onbekende regio ligt ten zuidwesten van de stad Auxerre en nog een klein gebied ten oosten van de Chablis, de Tonnerois. Het omvat een veelheid van kleine wijngaarden  die grofweg zijn op te delen in Auxerrois (ten zuiden en zuidoosten van Auxerre), Tonnerois (in de vallei van de Armancon nabij de stad Tonnerre), Vézelien (omvat de steden Vézelay, Asquins, St Père en Tharoiseau) en Jovinien (ten noorden van Auxerre op de heuvels die uitkijken op de stad Joigny). hoewel onbekend, de Grand Auxerrois is toch veelzijdig en verrassend!

De wijngaarden, op de vooral kalkstenen gronden, omvatten Chardonnay, Alligoté, Pinot Noir en Gamay. Dit zijn de welbekende druiven voor de Bourgogne. Wat heel bijzonder is, is dat je in St Bris Sauvignon Blanc vindt. Aangezien deze druif niet voorkomt in de toegestane rassen voor de Bourgogne. Verder vind je in beperkte mate Sacy (een druif variëteit dat is ontstaan uit een kruising tussen een (onbekende) Pinot variëteit en het oude druivenras Gouais Blanc, welke vroeg rijpt en lichte wijnen produceert. Tenslotte vind je Melon (de Bourgogne) welke grappig genoeg vooral bekend is in de Muscatelle uit de Loire. En César, een heel oude donkere variëteit uit de Bourgogne met hoge tannine die vooral in de stad Irancy geblend met Pinot Noir zachter wordt gemaakt.

Appellaties van de Grand Auxerrois

Deze regio omvat vooral regionale appellaties en slechts 3 gemeentelijke appellaties; Irancy, St Bris en Vézelay.

Irancy

Wijnen afkomstig uit de gemeenten Irancy, Cravant en Vincelottes mogen de appellatie AOC Irancy dragen. Hier staat Pinot Noir en César aangeplant over 190ha, waarvan slechts 5ha César is. Er wordt gezegd dat de Romeinse legioenen deze druif hebben meegenomen en geïntroduceerd. Ongeblend genereert deze druif diepe gekleurde wijnen met rood fruit aroma’s en hoge tannine gehalte.

De wijngaarden zijn aangelegd op de glooiende heuvels van kimmeridgian mergel met kalksteen. Er zijn wel 65 climats in deze kleine regio. Indien de wijn afkomstig is van één climat, staat dat vermeld onder IRANCY. Vooral hier verbaas ik mij over de Grand Auxerrois, zoveel veelzijdig en verrassend.

Deze wijn schreeuwt om een stevig stuk vlees door de stevige tannine en vettige structuur. De wijn is rijk aan donker fruit, zoals bramen, zwarte bessen, maar ook zoethout en peper kan je herkennen. Dit wordt in balans gebracht door de hogere zuren. Het is een ideale wijn om bij een stevige barbecue te serveren.

Saint Bris

Het 160ha omvattende AOC Saint Bris ligt verspreid over 5 dorpen; Saint-Bris-Le-Vineux, Chitry, Irancy, Vincelottes en Quenne. Hier staat exclusief in de Bourgogne Sauvignon (Blanc en Gris) aangeplant. De wijn is strogeel van kleur en heeft uitgesproken citrus aroma’s (zoals grapefruit, mandarijn en sinaasappel) en perzik. Soms heb je een zweem van lychee. In de afdronk bespeur je de mineraliteit in de vorm van ziltigheid en kruiden. De wijn gaat prima samen met geitenkaas gerechten of de aziatische keuken.

Een ander unicum is dat Domaine Gueguen in Saint-Bris-le-Vineux een wijngaard heeft van 50ha volledig toegewijd aan de druif Sacy. Daar waar in 1958 nog 650ha was aangepland in Frankrijk, is deze wijngaard de enige in Frankrijk waar deze “vergeten” druif nog te vinden is. Het produceert een droge lichte wijn gedragen door haar zuurgraad met een palette van groen fruit en bloesem. De wijn kent slechts een alcohol percentage van 11%!

Vézelay

Gelegen in de vallei van de rivier Cure, vinden we de jongste aanwinst in de Bourgogne, de OAC Vézelay. Deze is in 2017 goedgekeurd en omvat 256ha in de dorpen Vézelay, Asquins, Saint-Père en Tharoiseau, waarvan op het moment slechts 70ha in gebruik is. De bodem is bedekt met mergel en kalksteen wat een verfrissende mineraliteit toevoegt aan de wijn. Samen met de florale tonen en groen fruit maakt dit de wijn compleet. Een ideaal aperitief of geserveerd bij visgerechten.

Bourgogne Chitry

Deze regionale appellatie omvat de 77ha wijngaarden rondom de plaats Chitry-le-Fort. Je vind hier witte wijn (van Chardonnay) en rosé en rode wijn van Pinot Noir.

De Chardonnay is gelig van kleur met een neus van limoen, perzik en dille. Het is een soepele wijn gedragen door haar zuurgraad en frisheid. Het is een heerlijk aperitief; denk aan tapas, vegetarische hapjes.

De rosé is licht oranje van kleur met een florale hint, frambozen, rode bessen en granaatappel. Begeleid met zoethout en peper. Het is een krachtige rosé maar wel gebalanceerd met frisheid. Om te serveren denk aan salades, gemarineerde oven geroosterde vis of gnocchi.

De rode wijn is licht robijnrood van kleur met mooi afgeronde tannine wat het een perfecte match maakt naast tonijn bijvoorbeeld. De wijn is rijk aan frambozen, bramen en afgerond met een lichte toast. Deze fruitige wijn misstaat ook niet naast mooie varkens gerechten of zachte kazen zoals een Tomme.

Bourgogne Côte Saint Jacques

De 12ha wijngaarden van deze regionale appellatie is te vinden rondom de stad Joigny en liggen op het zuidoostelijke heuvels. De wijngaarden worden beschermd tegen koude wind door de bossen van Othe welke op het plateau erboven ligt. De bodem is zeer kalkrijk wat dan ook terug te vinden is in de wijn; fruitige wijnen met mooi zuur gemaakt van Chardonnay of Pinot Blanc (wit) en Pinot Noir en Pinot Gris (rood).
De witte wijnen zijn erg fruitig en lichtvoetig.  Wat het ideaal maakt als apperitief.

De rode wijnen zijn licht robijnrood, fruitig en mooi balans tussen zuur en tannine, waarbij fruitigheid altijd een boventoon speelt. Door de lichtheid van de wijn is dit ook een uitstekend apperitief.

Verder kennen ze hier een gris-wijn, gemaakt van de pinot gris. De wijn is zalmroze van kleur met een zweem van grijs. Het is fruitig, fris en levendig. Heerlijk bij salades, tzatziki, gedroogde ham, maar ook zalm of kip. Het is eindeloos te combineren.

Bourgogne Côte d’Auxerre

Ligt zuidoosten van Auxerre op de rechteroever van de Yonne. De belangrijkste producerende gemeenten zijn Quenne, St-Bris-le-Vineux, Vincelottes en Champs-sur-Yonne. Op 127ha staat Pinot Noir aangepland voor rosé en rode wijn en 114ha Chardonnay voor witte wijn. Het brengt mooie rijke wijnen voort met een subtiele hint van mineraliteit vanwege de Kimmeridgian terroir.

De rode en witte wijnen zijn fruitig met een mooie touch van mineraliteit door de bodem. Ze zijn vaak verder ontwikkeld tot rijpere smaken.

Bourgogne Coulange-la-Veneuse

Op de linkeroever van de Yonne, tegenover de Côte d’Auxerre, ligt de appellatie AOC Bourgogne Coulanges-la-Vineuse. Een kleine twintigtal wijnboeren in maar liefst 7 gemeenten verbouwen vooral Pinot Noir. De wijngaarden liggen op een kleine heuvel op oostelijke richting, uitkijkend over de rivier de Yonne. De bodem bestaat uit mergel en kalksteen. Dit brengt lichte, levendige en fruitige wijnen voort, ideaal voor lunch gerechten of smaakvolle kazen. De wijnen zijn lichter dan die afkomstig van de buurman Irancy.

Bourgogne Epineuil

Indien de wijn afkomstig is van de 71ha omvattende wijngaarden uit het dorp Epineuil, dan mag AOC Bourgogne Epineil vermeld worden. Anders is het Bourgogne Tonnerre. Uniek in dit gebied is dat er alleen Pinot Noir en Pinot Gris aangeplant staan. De Chardonnay is niet aanwezig. Vandaar dat er alleen rode en rosé wijnen verkrijgbaar zijn. Interessant detail is dat ook hier de uitbraak van de druifluis de wijngaarden van de Tonnerre volledig hebben verwoest, maar zijn weer opnieuw opgebouwd in de late jaren 30 van de 20e eeuw. Waarbij begonnen werd rondom Epineuil.

De rosé is een blend van de twee druivensoorten en staat bekend om haar verfrissende souplesse. Ideaal bij een salade of Aziatische gerechten.

De rode wijn van Pinot Noir is een lichte wijn met rood en zwart fruit. Door de lichtvoetigheid van de wijn is het een mooie partner bij kalfsvlees of Goudse kazen.

Bourgogne Tonnerre

Daar waar in Epineuil de Chardonnay ontbreekt, is het juist de enige aangeplante druif in de Tonnerre, het gebied dat er omheen ligt. De wijngaarden liggen op de heuvels rondom de rivier Armancon. Eigenlijk is pas laat in de jaren 80 wijnbouw herontdekt in deze regio. Ook hier vind je Kimmeridgian kalksteen en dat maakt de Chardonnay groen, fris, met tonen van groen fruit, venkel en soms steenfruit uit de warmere wijngaarden. Ook hier zijn de zuren hoger wat de wijn bijzonder geschikt maakt visgerechten en tapas.

Grand Auxerrois, veelzijdig en verrassend!

Zo zie je, ben je halverwege de Bourgogne volledig afgehaakt, omdat er zoveel labels zijn, krijg je bijna eens zoveel nogmaals voor alleen het gebied Grand Auxerrois! De wijnen hier zijn echter iets vriendelijker geprijsd, omdat ze niet de naam hebben die in de Côte d’Or en Chablis gelden. Terwijl zeker Irancy, Epineuil en Tonnerre mooie wijnen voortbrengen. Een ander gevolg van het feit dat de naamsbekendheid minder is, is dat het echt een heel stuk lastiger is om aan deze wijnen te komen. En met z’n 6.5 uur rijden vanaf Utrecht, is het ook niet iets wat je even doet!

Eén ding weet ik wel. Nu dit ook voor mij onbekende gebied geïntroduceerd is, ga ik zeker op zoek naar enkele van deze wijnen. Irancy, St Bris, Chitry en Côte d’Auxerre staan zeker op mijn lijstje. Uiteindelijk is de Grand Auxerrois zeker veelzijdig en verrassend. Want ik ben toch wel bijzonder nieuwsgierig geworden. Kortom, wordt vervolgd!

Chablis de nummer 1 van de Bourgogne

Je zou het misschien niet verwachten, maar ook de magnifieke Chablis maakt onderdeel uit van de wijnregio Bourgogne. De Chablis ligt zo’n 150km meer noordwestelijk, wat bijna eenzelfde afstand is van het noordelijkste punt van de Côte d’Or tot aan de Beaujolais. Daarnaast kent de Chablis een significant ander klimaat. Waarom is de Chablis de nummer 1 van de Bourgogne? Dat vind je uit in dit artikel.

Ligging van de Chablis

Bourgogne Fantastische Chablis

De Chablis ligt ten oosten van Auxerre, eigenlijk halverwege tussen Beaune en Parijs. En is geconcentreerd rondom de stadjes Chablis, Poinchy en Fyé. Deze liggen net ten zuiden van de Côte de Bar (Champagne regio) en oostelijk van Sancerre (Loire regio). Eigenlijk is dit voor de Bourgogne het bijzondere buitenbeentje. Ten eerste vanwege de ligging, maar ook vanwege het klimaat en de bodemgesteldheid. Al deze basis factoren zijn significant anders in de Chablis in vergelijking tot Bourgogne.

Echter het is historisch bepaald dat de Chablis toch onderdeel uitmaakt van de Bourgogne; in de 15e eeuw werd het onderdeel van het Hertogdom van Bourgondië en zo is het ook altijd gebleven in wijnland.

De ligging van de regio is bijzonder, in een kom tussen beboste heuvels waar in het Jura tijdperk een zee heeft gelegen. De dikke kalklaag, gevormd door fossielen van miljarden schelpdieren, wordt gerefereerd als Kimmeridgien. Het is deze kalk die de Chablis wijn zo specifiek maakt. De wijn heeft een mineraalachtige geur die lijkt op vuursteen. Deze heeft een hoge zuurgraad (net als in een deel van de Champagne waarbij de bodem hetzelfde is) en is dus strak in de mond. Echter deze hoge zuurgraad is tevens een voorwaarde om wijn lang te kunnen bewaren.

De regio vastomlijnd en omvat  ongeveer 4.150ha, dus kan niet groeien en is er een limiet aan de productie; max 50hl wijn per jaar. Schaarste drijft de prijs omhoog.

Het koele klimaat van de Chablis

In tegenstelling tot het aangename klimaat in de Bourgogne, waar de druiven op oostelijke hellingen, vol in de zon zijn aangepland, is het in de Chablis ronduit koel.  Daardoor rijpen de druiven  gelijkmatiger  maar ook langzamer. Door de lagere hoeveelheid aan zonuren produceert de druif minder suiker en dat verklaart direct de hoge zuurgraad. Echter om de schade van de kou tegen te gaan,  gebruikt men nevelinstallaties en kacheltjes in de wijngaard. Dat is best een kostbare bestrijding.

Afwijkende wijnmaak techniek voor Chablis

Omdat het zo koel is, zijn er eigenlijk slechts twee druiven die in aanmerking komen in de Chablis, dat zijn Chardonnay en Pinot Noir. Nu is de regelgeving in de Chablis zeer strikt dat alleen Chardonnay in aanmerking komt voor AOC Chablis. Bovendien een saillant detail is dat tevens in de regels is opgenomen dat iedere wijnboer verplicht is Chardonnay aan te planten! Indien men rode wijn maakt van Pinot  Noir, zal deze op de markt worden gebracht als AOC Bourgogne Rouge (zie blog over Côte d’Or).

Echter daar waar bij Chardonnay wijnmaak technieken centraal staan, omdat de druif van zichzelf geen bijzondere accenten toevoegt, gebeurt dat in de Chablis niet. Omdat de Chardonnay erg terroir gedreven is, vindt men dat de Chardonnay in de Chablis haar magnifieke terroir tot uitdukking moet laten komen in de wijn, zonder beinvloeding van wijnmaak technieken. Daar waar Chardonnay wereldwijd vaak (let wel niet altijd!) wordt opgevoed op eikenhout, is dat not-done in de Chablis! Hierdoor komen de specifieke mineralige tonen van het terroir het beste bewaard en tot uitdrukking in de wijn. Slechts enkele  Grand Cru of Premier Cru Chablis krijgen desondanks heel subtiele houtlagering.

Appellaties

Chablis

Petit chablis

De wijnen met AOC Petit Chablis zijn afkomstig van het plateau rondom de stad Chablis (het buitengebied) en omvat ongeveer 729ha aan wijngaarden. De ligging op verschillende bodems (vaak geen kimmeridgian klei) geeft een aromatische wijn met veel citrus invloeden en een lagere zuurgraad die jong gedronken dient te worden. Echter de voor de Chablis zo kenmerkende mineraliteit, zal je in deze wijnen niet snel vinden.

Chablis

AOC Chablis is toegekend aan de wijngaarden op de heuvels rondom de rivier de Serein en is de grootste met haar 3.367ha. Ongeveer 70% van alle Chablis wijnen komen hier vandaan. De wijn is herkenbaar aan de AOC Chablis of OAC Chablis met de gemeente naam.  Er zijn 20 gemeenten die deze appellatie mogen voeren. De wijn is kenmerkend voor haar mineraliteit, naast de fruitigheid van peer en citrus.

Premier Cru Chablis

De wijngaarden die het label Premier Cru hebben kan je grotendeels vinden op de zuidoostelijke en zuidwestelijke hellingen rondom de rivier de Serein. En omvat ongeveer 783ha en 40 climats. Door de betere zonpositie en de grotere aanwezigheid van kalk in de grond, komt de smaak nog beter tot zijn recht. De beste Chablis kan je wel 5 tot 10 jaar laten liggen!

Je kan een Premier Cru herkennen aan haar lichte goudgele kleur, de wijn heeft zuurstof nodig om haar geur en smaak tot de volledige potentie te ervaren. Aromatisch is de wijn heel complex met tonen van groen fruit, vuursteen, ziltigheid welke heel goed combineert met oesters, of vis in witte saus. Wanneer de wijn is gevoed op hoog minerale bodem, dan misstaat gevogelte of kalfsvlees zeker niet.

Grand Cru Chablis

Chablis Grand Cru Vaudésir

De echte nummer 1 Bourgogne wijnen, komen van de Grand Cru wijngaarden die op de rechter oever van de Serein liggen tegenover de stad Chablis. Ze strekken uit over slechts 99ha, verdeeld over 7 climats. Dit zijn Blanchot, Bougros, Les Clos, Grenouilles, Preuses, Valmur en Vaudésir en zijn verspreid over de gemeentes Chablis en gehuchten Fyé en Poinchy.

Wanneer deze op eikenhout heeft gelegen, zijn ze rokerig en hartig (doordat de vaten “getoast” worden) en het fruit neigt meer naar abrikoos, sinaasappel en passievrucht, met een zweem van honing. Deze wijn kan rustig 10 tot 15 jaar ouderen voordat ze op hun best zijn. Een interessante wijn-spijs combinatie is met foie gras. De uitgesproken mineraliteit neutraliseert de bitterheid van de paté. Verder zijn schaaldieren en gevogelte ook een goede combinatie.

Conclusie

Nu waarom wordt de Chablis geassocieerd met de nummer 1 uit de Bourgogne? Het begint met het terroir, er zijn maar heel weinig wijngebieden die Kimmeridgian mergel bevatten. Je vindt dit vooral in Chablis, en heel beperkt in Champagne en Sancerre. Maar eigenlijk niet in andere wijngebieden. Doordat Chardonnay als druif de typische kenmerken van het terroir in zich opnemen, maakt dat de Chablis wijnen zo bijzonder. Verder vanwege het klimaat bevat de wijn hoge zuren, wat een belangrijke voorwaarde is om wijnen te kunnen laten ouderen. Er zijn maar weinig gebieden waar je witte wijnen 10 jaar of langer, kan laten liggen. Daarnaast de kleinschaligheid in het gebied drijft de prijs omhoog.

Mocht je interesse hebben om deze bijzondere wijnen te proberen, heeft Love4Wine nu een speciale aanbieding; de Chablis la Sereine van de coöperatie La Chablisienne met 10% korting. Van € 19.95 voor maar slechts € 17.95! Neem contact met ons op via het contact formulier onder vermelding van actiecode CHABLIS. Dit is een leuke introductie met deze AOC Chablis. De wijn is afkomstig van verschillende wijngaarden in dit gebied met gemiddeld 20 jaar oude wijnstokken. Ze kent geen houtrijping om zo de unieke mineraliteit en fruitigheid van de wijn te bewaren.

Volgende week het laatste artikel uit de Bourgogne.

Bourgogne verdiept: de verrassend mooie en betaalbare Mâconnais

In dit tweede deel van ons artikel over Bourgondië, gaan we inzoomen op de Mâconnais. Befaamd en bemind om de Pouilly-Fuissé, maar er is natuurlijk nog veel meer; de verrassend mooie en betaalbare Mâconnais.

De ligging van Mâconnais

Beaujolais en haar affiniteit met Bourgogne

Dit is het zuidelijkste Bourgondische terroir, indien je de Beaujolais apart rekent. In de Mâconnais strekken de wijngaarden 35km lang van Sennecy-le-Grand en St Verand. En 10km breed. De regio is begrenst door twee valleien;  de Grosne vallei in het westen en de Saône vallei in het oosten. Hier ligt een wijnland met twee gezichten.

Ten zuidwesten van Tournus bieden de Mâconnais bergen een opeenvolging van beboste pieken en kleine valleien, ideaal voor wijnbouw.

Verder naar het zuiden maken de heuvels plaats voor een grandeur landschap, gedomineerd door monumentale rotsen. Waaronder die van Vergisson en Solutré. Dit gaat naadloos over in de Beaujolais.

Het overgewicht van Chardonnay

Wat ooit een regio was voor de Gamay, is tegenwoordig de Chardonnay de dominante druif, maar liefst 80% van de aangeplante druivenrassen is Chardonnay! Verder voor rode wijn zie je dat de Pinot Noir langzaam is verdrongen door de Gamay. Ja, dezelfde druif als in de Beaujolais. Echter hier is deze minder expressief dan in de zuidelijke broer vanwege het terroir.

In 2017 omvatte de Bourgogne 30,000 hectare, waarvan 5,700 ha in de Mâconnais lag. Er worden ongeveer 50 miljoen flessen gebotteld.

Klimaat en terroir

Er heerst een semi-continentaal klimaat dat ietwat beïnvloed wordt door de Atlantische Oceaan. Regelmatig regen in de lente, een lange warme zomer, zachte herfst en een lange koude winter. In de vroege lente kan het nog vriezen, het kan er ook flink regenen en ook zware hagelbuien kunnen er voorkomen. In vergelijking met de Côte d’ Or kent de Mâconnais meer zonuren en neerslag en minder vorst.

De ondergrond kenmerkt zich door de diversiteit die zich meer dan 200 miljoen jaar geleden heeft gevormd. Van Tournus tot Clessé vind je de meeste kalksteen- en calciumbruine bodems, welke ontstaan zijn in de Midden-Jura. In combinatie met de gunstige belichting en hoogte, is dit een ideaal gebied voor Chardonnay.

Vanaf het dorp Verzé is de bodemsamenstelling meer van silica, zand en klei gemend met kalksteen of zandsteen kiezels. Op deze ondergrond gedijd de Gamay prima. Vooral de kalksteen rijke gronden in Vergisson of Solutré maken de productie van rijke en zeer goed gestructureerde wijnen mogelijk.

Primeur voor Premier Cru

Hoewel de Mâcon slechts 45km ten zuiden van de welbefaamde Côte d’Or ligt, zijn hier toch echt de meer betaalbare wijnen te vinden. In tegenstelling tot de andere Bourgondische subregio’s, zijn er in de Mâconnais heel lang geen Grand Cru of Premier Cru wijngaarden geweest. Tot september 2020. Met de opening van de eerste wijnoogst 2021 heeft INAO, het Nationaal Comité van oorsprongsproducten van Oorsprong en kwaliteit, bekend gemaakt dat 22 van de 127 climats in de AOC Pouilly Fuissé een Premier Cru wijngaard zijn. Deze kwaliteitsaanduiding zal gevoerd gaan worden voor wijnen met jaargang 2020. Pouilly Fuissé ligt in het zuiden van de Mâconnais aan de voet van Mont Pouilly. Nu is het wachten dat ook de dorpen Vergisson, Pouilly-Solutré, Fuisée en Chaintré ook worden verheven in de Premier Cru status.

De appellaties van de Mâconnais

De algemene appellatie is Mâcon AC. Deze gebruikt men voor zowel de witte wijn van Chardonnay, als de rosé en rode wijn van Gamy of Pinot Noir. De druiven zijn dan afkomstig uit een willekeurige wijngaard in de Mâconnais. Om de wijn Mâcon Superieur AC te noemen, zal het alcohol percentage in de wijn iets hoger liggen dan in de Mâcon AC wijnen (te weten minimaal 11%). Beiden appellaties omvatten zowel witte als rode wijn. Deze wijnen komen echter minder voor, omdat veel wijnen in een andere categorie vallen. De witte wijnen hebben een groengele kleur, zijn fris en aromatisch met hinten van amandel en hazelnoot in de neus. De rode wijnen donker robijnrood, fruitig en krachtig met rood en zwart fruit smaken.

Ook hier kennen we de Mâcon Primeur of Nouveau, net als in de Bourgogne. Ze gaan na de oogst nog twee maanden gisten, waarna ze beschikbaar worden gesteld voor de verkoop. Dit zijn zeer toegankelijke wijnen.

Dan komen we bij Mâcon Village AC, wijn afkomstig uit 43 dorpen mogen hun witte wijn (geblende) onder deze appellatie uitbrengen. Echter wanneer de wijn uitsluitend afkomstig is van wijngaarden uit één van 26 specifieke dorpen, mag de wijn Mâcon + de naam van het dorp + AC heten, bijvoorbeeld Mâcon Chardonnay AC of Mâcon Fuissé AC. Het verschil is dus dat in het eerste geval de druiven afkomstig kunnen zijn uit alle 43 dorpen en geblend worden. In het tweede geval komen de druiven dus uit wijngaarden binnen de gemeente grenzen. Deze twee soorten wijnen zijn in grote lijnen gelijk aan de stijl van Mâcon AC wijnen, echter tonen meer rijpheid, body en karakter.

Ongeveer ¾ van de wijnen uit de Mâconnais hebben de appellatie Mâcon + de naam van het dorp + AC. De wijnen onderscheiden zich van de Mâcon AC wijnen doordat ze krachtiger en ronder zijn met aroma’s van witte bloemen, vers fruit en na verloop van tijd noten, honing en toast.

Gemeente appellaties

De verrassend mooie en betaalbare Mâconnais

Tenslotte hebben we nog een vijftal gemeente appellaties waar de Pouilly-Fuissé AC de meest bekende is. De andere gemeente appellaties zijn Pouilly-Loché AC, Pouilly-Vinzelles AC, Saint-Véran AC en Veré-Clessé AC.

Soms staat ook de Climat nog vermeld onder de gemeente appellatie. Hier staan de meest verrassend mooie en betaalbare wijnen van de Mâconnais. De wijngaarden staan op amfitheater-achtige hellingen die een natuurlijke zonnetrap vormen. Deze wijnen behoren tot de rijkste Bourgondische wijnen en halen alcohol percentages van wel 14%! Van alle wijnen uit de Mâconnais, hebben deze het meest profijt van houtrijping. Smaken als perzik en meloen wisselen af met noot door de houtrijping. Overigens let wel op, Viré-Clessé, Saint Véran en Pouilly Vinzelles kent naast de gemeente appellatie, ook de Village appellatie; zoals Mâcon Village Viré-Clessé AC.

Wijn-Spijs

Veel van de wijnen uit de Mâcon zijn licht en fris. Vandaar dat ze ideaal matchen bij frisse salades, visgerechten, maar bij voorkeur geen vette vis of bij zachte kazen.

Conclusie

Daar waar de Beaujolais zich richt op rode wijnen, is de Mâconnais gericht op witte wijnen. De Mâconnais kan zich op veel gebieden meten met de Côte d’Or, denk aan ligging, zonuren en terroir. Maar eigenlijk alleen de gemeente appellaties komen echt in de buurt van de kwaliteit van de Côte d’Or. Echter het is wel een value-for-money gebied, aangezien een goede Pouilly Fuissé is verkrijgbaar rond €20, terwijl een wijn van de Cote d’Or al snel €40 kost! Vandaar met recht de titel deze week, “De verrassend mooie en betaalbare Mâconnais”.

Doordat in de regel het klimaat in Mâcon koeler is, is het lastig deze wijn te vergelijken met wijnen uit de “nieuwe wereld”.

Climats ofwel Lieux-dits: een perceel met wijngaarden dat al eeuwen onder dezelfde naam bekend staat en een heel eigen identiteit heeft, zowel in cultureel opzicht vanwege zijn 2000-jarige geschiedenis als in natuurlijk opzicht vanwege zijn bodem, ondergrond, ligging en klimaat. De ‘Climats’ van de Bourgondische wijngaarden zijn toegevoegd aan de prestigieuze Werelderfgoedlijst van UNESCO in 2015.

Masterclass 1.0 in Coronatijd

Afgelopen weekend heeft Love4Wine de eer gehad om de eerste masterclass te organiseren. Natuurlijk binnen het kader van het corona speelbord. Dit resulteerde in een masterclass 1.0 in Coronatijd. We hadden een heel gezellige avond waarbij de eerste stappen werden gezet in de grote wereld van wijn voor mijn gasten.

Spumante

We begonnen met een Pepe Nero spumante. Waarom te beginnen met een mousserende wijn? Naast dat het natuurlijk lekker is, is er nog een hele goede reden! Maar dat verklappen we natuurlijk niet.

Mousserende wijn Pepe Nero Spumante

De Pepe Nero is een leuk aperitief gemaakt volgens de traditionele methode, dus net als een champagne. De wijn heeft een mooie verfijnde bubbel. En de neus kent verfrissend citrus en tropisch fruit. De wijn heeft hoge zuren, gemiddeld alcohol en mondgevoel. De afdronk kenmerkt zich door de zuren in combinatie met het citrusfruit en een zweem van perzik. Ze is verfrissend, soepel en toegankelijk.

Witte wijn

Om vervolgens de masterclass voort te zetten met twee witte wijnen. Je bouwt rustig op naar de zwaardere wijnen. Ik had gekozen te beginnen met de Castel Firmian Pinot Griggio.

Witte wijn Castel Firmian Pinot Grigio

Deze groengele wijn, afkomstig uit het koelere Trentino, heeft een lichte intensiteit. De neus geeft veel meer; heerlijke knisperend citrusfruit, appel en bloesem komen je tegemoet. De wijn heeft gemiddeld zuur en alcohol. De body is prettig met tonen van citroen, limoen en appel. Geserveerd met zelfgemaakt pestobrood maakte deze wijn nog completer.

Witte wijn Bertholets Viognier

De volgende wijn was een Bertholets Viognier Reserve. Deze wijn is afkomstig uit de Pays d’Oc in de regio Languedoc-Roussillon. De goudgele wijn is voller van structuur wat ook zichtbaar is door de tranen die op het glas achterblijven. De wijn heeft een meer dan gemiddelde intensiteit waarbij vooral tropisch fruit naar boven komen. Met haar volle body komt het boter gevoel van de malolactische omzetting duidelijk naar voren. Maar wordt zeker mooi gedragen door het tropische fruit waarbij je moet denken aan perzik en nectarines. De wijn heeft een heerlijk verfrissende afdronk waar je goed van kan genieten. Toen de gerookte zalm met roomkaas op tafel kwam, kwam de stemming er echt pas in. Dit was een eye-opener waardoor de wijn nog meer gewaardeerd werd!

Rode wijn

Natuurlijk kwam ook de rode wijn aan bod bij deze masterclass 1.0 in Coronatijd. We kozen voor een Bertholets GSM en een Neropasso.

Rode wijn Bertholets GSM

De Bertholets GSM (wat staat voor de blend bestaande uit Grenache, Syrah, Mourverdre) is een rode wijn met een mooie paarse zweem. In de neus spat het rijpe rode fruit en vanille geur eruit. De zwoele wijn geeft een lekker vol mondgevoel waarbij ook vanille en kruidige tonen van laurier en kruidnagel, maar ook vanille van de houtrijping naar boven komen. De afdronk is heerlijk lang genieten. Het kaasplankje maakte deze wijn helemaal compleet. De wijn werd nog voller en het rijpe fruit en vanille bracht nog meer balans.

Assortiment_Biscardo Neropasso

Ook hadden we nog de Neropasso. Deze blend van corvina, corvinone (wat grote corvina betekent) en cabernet sauvignon. De laatste twee dragen bij aan het tannine gehalte van de wijn. De wijn wordt gemaakt volgens de Appassimento methode; de druiven rijpen langer aan de stok waarna ze worden gedroogd. Water verdampt waardoor suiker en aroma’s versterken. Dit is duidelijk terug te leiden in de wijn. De robijnrode wijn laat ook mooie tranen achter in het glas. In de neus stuift de kers en zwart fruit. Terwijl wanneer je de wijn proeft heerlijke tonen van gerijpt fruit, gedroogde vijgen en pruimen te bespeuren zijn. De vanille hint maakt het compleet. Daar waar de tannine in eerste wat harder werden ervaren, werden deze na de kaas combinatie heerlijk verzacht. De afdronk is heerlijk soepel en kan je lang van genieten.

Conclusie

Deze masterclass 1.0 in Coronatijd was een zeer geslaagde avond. De gasten zijn vertrokken met een aantal mooie flessen om thuis verder van te genieten en hebben zeker veel opgestoken. Vooral de Viognier en GSM vielen bijzonder in de smaak. Dat is een mooi begin om verder uit te bouwen. Het zaadje is gepland en het verhaal van wijn wordt op deze wijze verder verteld. Dit verhaal stopt niet, er is teveel te vertellen en te delen. Dat is waar deze avonden om gaan.