Ongelooflijk risotto met 4x Barbera

Het was weer eens tijd om een avondje samen te zitten tafelen. De keuze was door mijn gastheer gevallen op niet één van zijn vakantiewijnen, maar maar liefst 4x een heerlijke Barbera waarbij een ongelooflijk lekkere huisgemaakte risotto werd geserveerd. Het was een echt verwenavondje geworden die we afsloten met een andere verrassing. Een Madeira Reserve uit 1898.

Wat is Barbera d’Alba

 Misschien heb je de eerdere blog over Italië gelezen waar deze regio in besproken werd. In het noordwesten van Italië vinden we Piemonte. Hier vinden we de beroemde Barolo wijn. Maar ook rondom de stad Alba vinden we wijn van de Barbera druif – de Barbera d’Alba. Deze wijn is te verkrijgen in twee varianten, de “gewone” Barbera d’Alba en de Barbera d’Alba Superiore. Deze laatste heeft minimaal 12 maanden houtrijping gehad, terwijl de “gewone” wijn niet of nauwelijks in de kelder rijpt en dus jong op de markt komt.

De Barbera druif kent een heftige geschiedenis. Pas in 1800 dook deze druif op in literatuur met haar oorsprong in Piemonte. In de jaren 80 van de 20e eeuw onderging de wijnstijl een grote verandering. Tot dan waren de jonge fruitige druiven zeer gebruikelijk maar doordat wijnmakers begonnen te experimenteren ontstonden houtgerijpte volle wijnen. Vervolgens in 1985 waren er verschillende Barbera wijnmakers die methanol toevoegden aan de wijn om zo de productiekosten te verlagen. Als gevolg van dit handelen vonden 30 mensen de dood  en werden veel mensen blind. Door deze gebeurtenis daalden de verkoopcijfers vanzelfsprekend flink en daalde tevens de aanplant. Maar gelukkig is dit nu weer helemaal hersteld.

Massucco wine family

De Massucco familie is sinds het begin van de 20e eeuw de wijngaarden gaan aanleggen op zo’n 20ha. Ze richten op duurzame wijnbouw en hebben het Green Experience certificaat. Ze produceren verschillende wijnstijlen waarvan wij er twee geproefd hebben.

Barbera d’Alba Superiore 2016

Massucco Barbera d'Alba met ongelooflijk Risotto

Op 350m boven zeespiegel vinden we de wijngaarden met zuidwestelijke expositie genieten van de overvloedige zon. De bodem is overwegend kleiachtig met mergel en zandlagen. De wijn heeft een robijnrode kleur met lichte intensiteit. Ze kent een licht paarse gloed. De neus heeft een gemiddelde geurintensiteit met aroma’s van zwarte bes, kers en paprika. Wanneer de wijn door de mond walst bespeur je een iets hoger dan gemiddelde zuurgraad aan de hand van de mate dat speeksel wordt aangemaakt. De body is gemiddeld en gedragen door een iets hoger alcohol percentage. De tannine is bijzonder zacht terwijl de smaakintensiteit gemiddeld is met tonen van kers, zwarte bessen en iets aardsachtig. De afdronk is niet heel lang met een aanwezige zuurgraad en een beetje bitter.

Kortom de wijn is licht uit balans door de hoge zuurgraad terwijl in de korte afdronk de wijn minder fruitig is. Geniet van deze wijn bij charcuterie of een kaasplankje of witvlees, zoals kalfsvlees of koteletten. Deze wijn is in de 10-15€ prijsklasse.

La Luna dei Tempi 2018

Een andere wijn van hetzelfde wijnhuis is een wijn met de welluidende naam de “Maan des Tijds”. Dit is een stijlvolle wijn ook van de Barbera druif met een heerlijke elegantie. De wijn is robijnrood met een gemiddelde kleurintensiteit. De wijn is nog volop in ontwikkeling met aroma’s van zwarte bes, kers, bramen en cederhout met een gemiddelde intensiteit. In de mond daarentegen komen de aroma’s meer tot hun recht, wat zich uit in een bovengemiddelde intensiteit met aroma’s van gerijpte pruim, rode kers, zwarte bes, cederhout door de houtrijping en beetje kruidigheid, toast en rokerig. De zuurgraad is aangenaam en gemiddelde tannine structuur. Mede door de gemiddeld+ alcohol is de body van de wijn ook bovengemiddeld. Deze wijn heeft een goede balans tussen body, fruit en zuurgraad, ze versterken elkaar op een goede wijze. De afdronk is zeer aangenaam, maar helaas wat aan de korte kant.

Massucco La Lune dei Tempi

De wijn is complex dankzij de houtrijping en flesrijping. Deze wijn was perfect bij het risotto gerecht van deze avond maar gaat ook prima bij pasta of kalfsvlees. Voor de prijs denk aan rondom 20€.

Livia Fontana Barbera d’Alba Superiore 2017

Livia Fontana Barbera

Livia Fontana is een wijnhuis dat meer dan 200 jaar in familiebeheer is. De 3ha wijngaarden voor deze wijn van Livia Fontana liggen op 300 tot 350m hoogte waar de druiven hand geplukt worden. De wijn fermenteert in temperatuur gecontroleerde RVS vaten waarna de wijn 30 maanden rijpt in eikenhouten vaten en vervolgens op fles. Dit resulteert in een mooie robijnrode wijn met gemiddelde kleurintensiteit. De neus kent een rokerig, aards aroma met zwart fruit met gemiddelde geurintensiteit. In de mond herkennen we een gemiddelde smaakintensiteit van zure kers, onrijp zwart fruit, aards en een rokerige toast door de houtrijping. De zuurgraad is bovengemiddeld, net als de tannine. De body is gemiddeld, waarbij de afdronk net iets langer is.

Doordat wij weinig fruit bespeuren, vinden wij de wijn lichtelijk uit balans terwijl de afdronk langer aandringt vanwege de rokerige toast. De complexiteit is bovengemiddeld. De prijs rond de 20€ vinden wij iets aan de hoge kant voor het glas wijn dat je krijgt.

Massimo Rivetti Serraboella 2017

Van de beste druiven afkomstig van de Serraboella wijngaard maakt Massimo Rivetti deze wijn. Dit is de oudste wijngaard van het huis waarbij de druivenranken meer dan 75 jaar oud zijn. Dit geeft als gevolg een langere opbrengst maar meer complexe aroma’s die de druiven voortbrengen. De wijngaard is een mix van kalk en klei waardoor het beter water kan vast houden in de zomer, terwijl de kalk de bijdraagt aan de lengte van de wijn. Na het persen fermenteert de wijn in temperatuur gecontroleerde RVS vaten om vervolgens 20 maanden te rijpen op frans eikenhouten barriques. Deze barriques zijn 1/3 nieuwe houten vaten en 2/3 tweede jaar vaten. Hoe nieuwer het vat is, hoe meer hout aroma’s de vaten afgeven aan de wijn, maar ook hoe beter de tannine geïntegreerd kan worden in de wijn. Tenslotte rijpt de wijn nog 6 maanden op fles.

Dit resulteert in een mooie robijnrode wijn met diepe intensiteit en tranen die van het glas druipen. Dit geeft aan dat alcohol en suiker aanwezig zijn. In de neus bespeur je bramen kers, cederhout, kruidnagel en tijm met een hoge geurintensiteit. De mond levert een gemiddelde intensiteit op met gemiddelde tannine maar bovengemiddelde zuurgraad en body. De wijn geeft aangename aroma’s van zwart fruit cederhout met een prettige toast, boter en bittere chocolade. De afdronk is aangenaam lang.

Massimo Rivetti Barbera

Dit is kortom een heel goede wijn, maar dat zijn we ook helaas terug in het prijskaartje van zo’n 30€. Schenk deze wijn bij kalfsvlees of lamsgerechten.

Curieuze South side Madeira Association LTD Funchal 1898

Er heerst een groot mysterie rondom de madeira wijn van South Side Madeira Association. Op internet is hier nauwelijks iets van terug te vinden en het vermoeden rijst dat het mogelijk het merknaam was van een exporteur  van Companhia Vinicola da Madeira Lda (CVM). Activiteiten zouden in 1985 gestaakt zijn wat gelijk viel met de samengaan van CVM met het huidige Justino’s Madeira Wines SA.

Madeira Reserve 1898

Door deze schimmige achtergrond is het niet eenduidig te zeggen of deze wijn ook echt uit 1898 afkomstig, maar het heeft weldegelijk alle kenmerken van zeer oude wijn. De wijn heeft een stro afdichting over de kurk. De kurk zelf was in minder goede staat. De fles was nog goed gevuld boven schouder-lengte (dit is waar de flessenhals overgaat in de bolling van de fles) met weinig depositie (ofwel drap). De wijn is bruin gekleurd met een diepe intensiteit, beetje troebel en met veel tranen. In de neus komen de gedroogde rozijnen, boerenjongens, noten, amandelen je tegemoet en kent een hoge geurintensiteit. Het wordt helemaal feest wanneer je een slok neemt. Het hoge zuur en alcohol complementeren de volle body. De wijn heeft een hoge smaak intensiteit van rozijnen, karamel en pecan noten met een zeer lange afdronk.

Voor een wijn van deze leeftijd is ze nog bijzonder levendig en fris met hoge mate van complexiteit. We hebben ook nog een 20 jarige Graham port ingeschonken om een klein vergelijk te kunnen maken, maar deze Madeira blies de port volledig omver.

Conclusie

De avond en het eten met deze wijnen was geweldig. Natuurlijk was het veel later geworden dan eigenlijk de bedoeling was. Algehele conclusie van deze 4x Barbera was dat de Massimo Rivetti toch echt wel de favoriet was, maar dan wel bij een steviger (vlees) gerecht en niet bij deze ongelooflijk lekkere risotto. Bij het gerecht was de La Luna dei Tempi de meest geschikte wijn. Ook de ervaring van deze curieuze Madeira was zeer bijzonder. Daar kan ik nog een paar meer keren van genieten.

Versterkte dessertwijnen

Met het kerstdiner vers in ons geheugen, zal mogelijk bij u ook een dessertwijn op tafel hebben gestaan. Maar dessertwijn, wat is dit en wat zijn de verschillen tussen al die zoete wijnen? Er is zoveel te kiezen, moscato, ijswijn, tokaj, noem ze maar op. En waarom is er zo een groot prijsverschil tussen al deze zoete wijnen? Vandaag gaat het artikel over de versterkte dessertwijnen.

Wat is dessertwijn

Een dessertwijn wordt geassocieerd met jawel het dessert! Maar ook met een kaasplankje. Een dessert is vaak een zoet nagerecht en om daar een droge wijn of een wijn met duidelijke tannine naast te zetten is geen beste combinatie. Het vult elkaar niet aan of sterker het werkt elkaar tegen. Zo zal een minder zoete wijn nog zuurder smaken door het suikergehalte in het nagerecht. Een goede wijncombinatie dient het gerecht te dragen, om de smaken tussen het gerecht en de wijn nog beter tot uiting te brengen. Daarom dient een dessertwijn ook een hoger dan gemiddeld zoet gehalte te hebben. Maar bedenk ook dat een zoete wijn niet per definitie zoet is. Tuurlijk zal je echt wel zoetheid proeven, maar een goede dessertwijn is uiterst gebalanceerd tussen zuurgraad en zoetheid. En het zal je misschien verbazen, maar dessertwijn kan ook prima een mooi hoofdgerecht dragen.

Nu in die zoetheid ligt tevens de uitdaging. Want, zoals je in het blog over wijn maak technieken hebt kunnen lezen, zet tijdens het vergistingsproces de natuurlijke suiker om in alcohol. Dus wanneer de wijn voldoende suiker en gistcellen heeft, blijft dit chemische proces doorgaan met als gevolg hoge alcohol. Laten we eens gaan inzoomen op de verschillende soorten dessertwijn. Want de productiewijze is mede bepalend welke soort wijn wordt geproduceerd.

Productie methoden voor versterkte dessertwijnen

Vroegtijdig stoppen van de vergisting

Door een destillaat (wijnalcohol) toe te voegen, kan de wijnmaker het vergistingsproces onderbreken en zelfs stoppen. Het destillaat doodt de resterende gistcellen waardoor restsuikers nog achter blijven in de wijn. Over het algemeen zijn dit wijnen die een hoger alcohol percentage hebben.

Port

Ferreira proefpakket, een interessante en smaakvolle ervaring met port

Dit is misschien wel één van de meest aansprekende voorbeelden van versterkte dessertwijnen en toch ook weer niet. Bij een kaasplankje staat vaak port, maar wat veel mensen niet realiseren is dat een 30 jarige tawny niet misstaat bij wild bijvoorbeeld! Port is het waard om een aparte blog aan te wijden. Het is zo een veelzijdig product.

Madeira

Madeira is verkrijgbaar van droog tot zoet stijlen en is één van de weinige wijnen die al voor 200 jaar niet is veranderd. De unieke smaak van Madeira komt van het herhaaldelijk opwarmen van de wijn. De verwarming zorgt voor een wijn met fascinerende smaken van geroosterde noten, gestoofd fruit, karamel en toffee. De Boal en Malvasia of Malmsey is de dessertwijn variant en kunnen tientallen jaren blijven liggen. De zoete madeira is een prima match met lam of wild gerechten, maar ook stoofgerechten waar gestoofd fruit in verwerkt is.

Vin Doux Naturels (VDN)

Dessertwijn VDN

VDNs zijn vaak jong gebotteld en daardoor bijzonder expressief. Muscat is een vaak gebruikte druif, maar let op; de duurdere Muscat Blanc à Petit Grains is meer expressief dan haar familielid Muscat of Alexandria die daardoor dus goedkoper is. Ook van Grenache kan men VDN maken. VDN is heerlijk bij vruchten dessert maar misstaat ook niet bij schimmelkazen of zelfs gerookte zalm!

Muscat

De Muscat de Beaumes de Venise in de Rhone, Muscat de Saint Jean de Minervois en de Muscat de Rivesaltes beiden uit de Languedoc zijn wel de meest aansprekende wijnen waar het gaat om Vin Doux. Ze zijn fris en fruitig en ondergaan soms wat houtrijping. De wijn is heerlijk bij oude kaas met vijgenbrood. Neem je een oude VDN (20+ jaar) denk dan ook aan ganzen/eendenlever met confituur of geroosterd kalfsvlees met een fruitige saus.

Rutherglen
Dessertwijn Rutherglen Australia

De Australische regio Rutherglen staat ook bekend voor haar VDN. Hier vindt een combinatie plaats tussen late oogst en VDN, waardoor nog rijkere zoete sap kan worden geperst. De wijn ondergaat oxidatieve rijping op vaten. Hierdoor is naast het gedroogde rijpe fruit (pruim, abrikoos, rozijn) ook marmelade, karamel, noten en toffee waarneembaar.

Samos Vin Doux

Afkomstig van het Griekse eiland Samos en vol van primaire aroma’s van de Muscat Blanc à Petit Grains. Heerlijk zomers fruit, bloemen en een hint van butterscotch. Met gebak, gedroogd fruit, noten, noem maar op, kan je van een glas samos lang genieten.

Een andere wijze om vergisting vroegtijdig te stoppen is de wijn te koelen. Echter het is van belang de wijn direct te filteren om alle gistcellen te verwijderen, omdat anders de vergisting opnieuw op gang komt. Dit wordt toegepast in de premium Kabinett wijnen uit Duitsland maar ook de Moscato d’Asti.

Kabinett

Dit is de minst zoete wijn classificatie in Duitsland. Maar desalniettemin ook te gebruiken als dessertwijn. Vooral bij een fruit dessert of lichte kazen komen de zuren en lichte zoetheid goed tot haar recht. Vaak hebben deze wijnen een lager alcohol percentage (denk aan 8-9%), terwijl de drogen wijnen juist hoger zitten (12%).

Moscato d’Asti

Deze mousserende wijn heeft een laag alcohol percentage (~5.5%). De wijn ondergaat slechts één vergisting waardoor er veel restsuikers achter blijven. Doordat zowel de wijn als de mousse niet overheersend zijn, wordt de wijn gebruikt als digestivo; het neutraliseert het pallet na de maaltijd en voor het dessert.

Toevoegen van druivensap

Het aanzoeten van wijn, het zogenaamde “Süssreserve” is toegestaan in Duitsland voor de Prädikatswein. Echter dit wordt alleen toegepast op Kabinett, Spatlese of Auslese wijnen, en dan niet altijd. Wijnmakers vinden dat het aanzoeten inbreuk doet op de wijn en haar minder harmonieus maakt dan wanneer de wijn niet wordt aangezoet. Helaas is het niet altijd te herleiden voor de consument of de wijn is aangezoet. Noteer dat Süssreserve niet hetzelfde is als chaptilisatie.

Volgende week gaan we verder in deze serie over dessertwijnen. Waarbij de nadruk niet ligt op versterkte dessertwijnen maar andere productie methoden voor dessertwijn.