In het noordoosten van Amerika, ten zuiden van Lake Ontario in de staat New York vinden we Finger Lake AVA. Hier komt 80% van de wijnproductie van de staat New York vandaan. De andere wijnregio’s in de staat zijn Lake Erie region, Niagara Escarpment, Hudson River region en Long Island region. De Finger Lakes is een overweldigend en uitgestrekt gebied waar met name Duitse wijn invloeden te vinden zijn. Riesling is één van de belangrijkste commerciële gewassen. Maar daarnaast vinden we hier ook andere Europese rassen, hybride druiven soorten en inheemse Amerikaanse soorten.
De Finger Lakes AVA werd opgericht in 1982 en omvat de elf vingervormige meren. Dit zijn natuurlijk gevormde meren. Volgens indiaanse overleving “keek de Schepper met speciale gunst naar het land en reikte naar beneden om het te zegenen, waarbij hij de afdruk van zijn hand achterliet”. Geologisch wijst uit dat toen de laatste ijstijd eindigde, trokken gletsjers zich terug. De enorme slijpdruk als gevolg van de terugtrekkende gletsjers lieten diepe sporen achter, wat nu de Finger Lakes zijn.
Het omvat in totaal 11 meren. Waarbij de grootste aanplant te vinden is nabij Canadaigua, Keuka, Seneca en Cayuga Lakes. In totaal beslaat Finger Lakes AVA ongeveer 4.500ha aan wijngaarden.
Geschiedenis
De eerste vermelding van wijngaardbeheer dateert uit 1829 toen een bisschoppelijke predikant in Hammondport Vitis Labrusca-scheuten in de pastorietuin aanplantte. De eerste commerciële wijnbouw dateert van 1862 met de oprichting van de Hammondsport en Pleasant Valley Wine Companies.
De regio werd beroemd om haar mousserende wijnen waarbij zelfs Europese prijzen werden behaald. Deze successen stimuleerden de industrie waardoor de aanplant groeide tot meer dan 10.000ha. In het begin van de 20e eeuw ontstond er echter een daling, ingegeven door de Drooglegging, de groei van de Californische wijn industrie en de phylloxera-plaag. Na de opheffing van de Drooglegging in 1933 kwam de productie slechts beperkt op gang. Toen de soldaten terugkeerden aan het eind van de Tweede Wereldoorlog, waren de Europese droge wijnen meer in trek. Terwijl de wijnen van de inheemse Amerikaanse wijnstokken meer suikers bevatten. Echter door het barre klimaat in Finger Lakes ondervond men veel problemen met de verbouwing van Vitis Vinifera druivenstokken. De wijnbouwers begonnen te experimenteren met een kruising tussen Franse en Amerikaanse wijnstokken met beperkt succes.
Pas in 1962 bewees Dr Frank dat het enten van Vitis Vinifera druivenrassen op een winterharde Amerikaanse onderstok weldegelijk succesvol kan zijn. Hij plantte de Duitse Riesling, Chardonnay, Pinot Noir, Gewürztraminer en Cabernet Sauvignon wijn stokken met overweldigend succes aan in het Finger Lakes district. Dit zorgde voor revitalisering van de wijnindustrie.
Bedreiging
Naast de vanzelfsprekende vorst risico’s is in 2020 de Gevlekte Lantaarnvlieg ontdekt. Dit is een invasieve insectenplaag uit Azië die zich voornamelijk voedt met onder andere wijnstokken, hop, esdoorn, walnoot en fruitbomen. Hoewel de volledige effecten van dit insect onbekend zijn, zal het, volgens de DEC, een negatieve invloed hebben op de landbouw- en toerisme-industrie en kan het de bossen van New York beïnvloeden.
Terroir
De diepe meren helpen het klimaat te matigen. De zomerse warmte wordt opgeslagen in het water en komt in de winter vrij. Hierdoor blijft het klimaat mild en heeft de anders zo strenge vorst minder impact op de wijngaarden. De wijngaarden staan op steile hellingen aangeplant met uitzicht op de meren, zodat ook de reflectie van het water zonlicht tot onder het bladerdek kan brengen (en dus vorst vermindert) en voorziet in goede afwatering.
Het gesteente is op sommige plaatsen kalkhoudend en op andere niet-kalkhoudend. De kalksteenbodem is te vinden in het noorden van de regio met zuurdere bodems in het zuiden. In de gebieden met kalksteenbodems lekt zure regen calciumcarbonaat uit het gesteente en zet het af in de bodem en het meer. Dit calciumcarbonaat fungeert als een buffer tegen de pH van de bodem, waardoor de bodem ideaal is voor de druiventeelt. In de niet-kalksteenzones moet gemalen kalksteen aan de bodem worden toegevoegd om dit bufferende effect te creëren.
Overweldigend Finger Lakes AVA wijn
Er zijn inmiddels ongeveer 150 wijndomeinen te vinden binnen deze AVA, die over een breed assortiment beschikken. De toekenning van AVA is in 1982 gebeurd. In totaal valt maar liefst 1 miljoen hectare onder de AVA regulering. Riesling wijn, van Duitse herkomst, is vanzelfsprekend de signatuur voor de Finger Lakes regio met ongeveer 25% van de totale productie. Maar er zijn ook voortreffelijke Chardonnay, Pinot Noir en Cabernet Sauvignon te vinden. New York mag de derde grootste wijnproducerende staat van Amerika zijn, maar 80% van het wijngaarden staan aangeplant met Vitis Labrusca voor druivensap, zoals Concord, Niagara en Catawba. Ook staat er een wijde variëteit aan hybride of moderne druivenrassen, waarvan Vidal Blanc de meest bekende is voor ijswijn.
Gelet op het koele klimaat is er tevens mousserende wijn voorhanden, van de traditionele Champagne stijl maar ook verrassend en ongebruikelijke mousserende wijn van Riesling. Binnen de AVA zijn twee subregio’s die een eigen AVA hebben toegekend, dat zijn Cayuga AVA in 1988 en Seneca AVA in 2003.
De wijnstijlen variëren van droog, mousserend tot zoet en ook ijswijn. De wijnen zijn overwegend licht en verfrissend – heel anders dan de Californische tegenhangers. Ook gelet op het koelere klimaat is het niet verrassend dat de alcohol percentages lager liggen.
Cayuga AVA
Cayuga Lake was het eerste individuele meer van de Finger Lakes dat in 1988 de AVA-status verwierf. Met haar Veertig mijl lengte is Cayuga Lake de langste van de elf Finger Lakes. Net als het Seneca-meer zijn de wijngaarden op steile hellingen geplant, waardoor luchtpatronen mogelijk zijn die een microklimaat creëren waarin koude lucht van de wijngaarden naar het meer stroomt waar het opwarmt en stijgt, waardoor een vacuüm ontstaat dat meer koude lucht van het land trekt. Ongeveer 500ha is aangeplant met overwegend Riesling, Cabernet Franc, Chardonnay, Gewürztraminer, Pinot Gris. Het gesteente van het Cayuga-meer is schalie.
Seneca AVA
Seneca Lakes is de diepste van de 11 Finger Lakes. Met een maximale diepte tot 188m bevriest dit 35 mijl lange water zelden. De diepte van het meer beïnvloedt het mesoklimaat van de regio door zowel de winter- als de zomertemperaturen te matigen. Het is de meest productieve region binnen Finger Lakes met 3.700ha aangeplante wijngaarden met vooral Riesling, Cabernet Franc, Chardonnay, Pinot Noir, Gewurztraminer. Rond het Seneca-meer bestaat het gesteente voornamelijk uit schalie, terwijl de zuidelijke regio een mix is van zandsteen en schalie.
Deze week komen we met een aantal interessante wijnweetjes waaronder productie gegevens over 2022 en meer feitjes. Sommige zijn om zo te vergeten, andere zullen ongetwijfeld blijven plakken.
Wijnproductie en consumptie
Wijn is nog steeds een zeer populair product in de wereld. Het jaar 2022 heeft zich gekenmerkt door veel uitdagingen. De oogst in Europa is groter geweest dan verwacht, ondanks de droogte en hittegolven in de lente en zomer. Terwijl het zuidelijke halfrond en de US een gemiddelde opbrengst neerzette. In het algemeen was 2022 droog en heet, wat heeft geleid tot vroege oogst met gemiddelde volumes, mede om suiker niet te hoog te laten oplopen. De totale oogst zal rond 260 miljoen hl (mhl) uitkomen.
De grootste producenten zijn nog steeds in Europa te vinden; Italië met 50.3mhl, Frankrijk heeft zich hersteld na de dip van 2021 en kwam in 2022 met 44.2mhl, vooral dankzij Bourgogne en Zuid-Frankrijk. En Spanje staat derde met 33mhl.
De consumptie in 2021 groeide gestaag met 0.7% tot 236 miljoen hl, echter er zijn grote regionale verschillen. De groei is deels te verklaren door de heropening van restaurants na Covid-sluitingen over de gehele wereld en dat sociale bijeenkomsten weer werden toegestaan. De grootste consumptie vinden we in de US met 33.1mhl en opvallend genoeg zien we in Frankrijk ook behoorlijke stijging (8.6% tot 25mhl). Italië en Duitsland blijven redelijk gelijk met respectievelijk 24.2mhl en 19.8mhl. Echter wanneer we per hoofd van de bevolking kijken, valt het op dat het de Portugezen zijn die veel drinken, 51.9lt per persoon, terwijl Frankrijk op 46.9lt zit. Ook Nederland doet goed mee met 26.1lt en staat daarmee op de 9e plek. Echter toch is de trend, vooral in de traditionele markten, dat er steeds minder wijn wordt gedronken, zoals onderstaande grafiek aangeeft.
In ons artikel van 14 maart bespraken we de CO2 impact van de wijnindustrie. We zien dat dit onderwerp een steeds grotere rol begint in te nemen. Ander interessante wijnweetjes houden verband met de productie van jaargang 2022 en duurzaamheid. Waar jarenlang de consument zich niet bezighielden met monocépage en het gebruik van chemicaliën geen rol speelden, zien we dat consumenten meer bewust worden van duurzaamheid. Vooral bij generatie Z zal biologische en biodynamische wijn een meer centrale plek innemen. Echter voor wijn die langer rijpen is dit natuurlijk niet altijd weggelegd.
Klimaat impact
Een ander aspect wordt deels ingegeven door moeder Natuur. Bourgogne, Bordeaux, Nappa, het zijn slechts een handvol voorbeelden van regio’s die zwaar te lijden hebben gehad onder de hand van moeder Natuur. Vuur, droogte, vorst of juist overvloedige neerslag (op de verkeerde momenten) stuwen prijzen op en limiteren opbrengsten. Vooral jongere wijnmakers zoeken naar alternatieven en buitenkansjes. Ook klimaatverandering speelt een rol. Regio’s als Bourgogne (vooral Chablis) maar ook Champagne dreigen andere smaakprofielen te krijgen doordat het simpelweg warmer is. Daarom is het niet verrassend dat landen als België, Nederland, Verenigd Koninkrijk of Finger Lake district (US) in opkomst zijn. Dit is natuurlijk direct een bruggetje naar het gebruik van de moderne (hybride) druivensoorten.
Absurde Bourgondische prijzen
Om nog even terug te grijpen naar Bourgogne. Exclusieve wijn is altijd al hot geweest en sommigen denken dat het ook een goede investering is. Echter de prijzen in Bourgogne gaan sky-high op het moment dat het gewoon niet meer leuk is. De gemiddelde prijs is in 2022 met 30% gestegen, vooral doordat volumes omlaag waren gegaan (schaarste is prijsverhogend), de cult-status die vaak aan bourgondische wijnen gegeven wordt, trekt investeerders aan wat ook prijsopdrijvend werkt.
NOLO-wijnen
Wat ook nauw gevolgd te volgen is, is het gebruik van NOLO-wijnen (NO or Low alcohol-wijnen). Door de groeiende aandacht aan gezond leefpatroon kan je het verlagen van alcohol niet los zien, ook niet (of zelfs niet) in de wijn industrie. Vanzelfsprekend voor alle nieuwe initiatieven geldt dat het tijd nodig heeft om aan kwaliteit te werken. Velen zullen het zich herinneren hoe Buckler alcoholvrij bier snel mond dood werd gemaakt. Echter kijk nu eens om je heen. Dezelfde trend zien we nu ook in de wijn industrie. Zoals de Grote Hamersma opmerkt, waar bij alcoholische wijnen de grens op 50% van de geproefde wijnen minimaal een 7 scoren, ligt dat bij alcoholvrije wijn slechts op 10%.Kijken we een aantal jaren verder, dan zal het speelveld er ongetwijfeld anders uitzien. Bedenk alcohol ontstaat als gevolg van de vergisting van de (druiven)suikers.
Interessant weetje is dat alleen wijndruiven dusdanig veel suiker bevatten dat je meer dan 12% alcohol kan bereiken in het eindproduct. Wanneer wijn meer dan 12% alcohol heeft, ontstaat er een chemisch proces waarbij geur- en smaakaroma’s kunnen wijzigen. Wijn wint aan body (rondheid en volheid ofwel viscositeit) en complexiteit. Maar ook zorgt alcohol dat de houdbaarheid verlengt kan worden. Kortom kan je aannemen dat vooral voor jonge wijnen een alcoholvrije wijn interessante alternatieven kan zijn, maar wanneer het gaat om wijnen weg te leggen, zal dit aan alcoholvrij toch nog even voorbij gaan.
Too much of anything is bad, but too much of Champagne is just right
Dit is een mooie spreuk die zich zeker doet gelden. Of de mousserende wijn nu uit de Champagne komt of elders, het is bubbels waar de consument zeer geïnteresseerd in is. Misschien wel na 2 jaar Covid denkt de consument dat het elke dag een feestje is! En bij een feestje horen bubbels natuurlijk.
Uitdaging in Australië
Australië heeft na de Covid lockdown in China een redelijke uitdaging. Doordat de verkopen ingezakt zijn in China, kampen de Australische wijnboeren met enorme voorraden van maar liefst 2.3 miljard liter. Dit is goed voor 2 jaar aan wijnverkopen. De gemiddelde prijs is gedaald met maar liefst 40%. Het is bijzonder spijtig dat de meeste wijnen afkomstig zijn uit 2019 en 2020, toen de druivenprijs enorm hoog lag. Bedenk dat in Australië veel druiven worden ingekocht om vervolgens wijn te maken. Saillant detail is dat Europa de Australische wijnen ook niet direct omarmt, aangezien het nog maar een paar jaar geleden was dat Australië vond dat Europa de hoge “Chinese prijzen” moest betalen.
Bron: Wijnpers 1/2023
Duitse ijswijn komt eraan
IJswijn in Duitsland wordt steeds zeldzamer. Door de opwarming van de aarde wordt het simpelweg niet koud genoeg. Temperatuur moet ver onder de -7C liggen om voldoende suiker te behouden in de druif. Op 20 november was het koud genoeg in Saksen en Saale-Unstrut. Terwijl het tot in december duurde dat ook de Ahr, Pfalz, Franken, Hessische Bergstrasse, Wurttemberg en Burgenland in Oostenrijk koud genoeg was. Waar bijvoorbeeld in de Ahr het de eerste keer in 20 jaar was dat er weer ijswijn gemaakt kan worden, was het voor Württemberg het derde jaar op rij.
Het is voor een wijngaard een risico om ijswijn te willen produceren. Want wanneer het niet koud genoeg wordt, en dat is reëel met de milder winters tegenwoordig, betekent het dat de wijnmaker letterlijk druiven weggooid doordat ze te lang aan de stokken blijven hangen en rotten. Vandaar dat je bijvoorbeeld de Kamer van Landbouw in Rijnland-Pfalz minder registraties voor ijswijn ziet. In 2022 waren er 35 producenten met 24 hectare geregistreerd, terwijl in 2021 nog 152 boerderijen druiven hadden laten hangen op meer dan 100 hectare.
To use irrigation or not to use irrigation that’s the question
In Europa is het wijngaard beheer strak geregeld binnen de AOC regels. Je ziet dan ook vaak dat irrigatie niet is toegestaan. Zeker in de zuidelijke landen kan dit tot forse problemen leiden vooral nu droogte een terugkerend fenomeen is. We zagen in 2022 dat in Pomerol (Bordeaux) bij wijze van hoge uitzondering wijngaarden geïrrigeerd mochten worden. Terwijl in Pessac Léognan het reeds het derde jaar op rij was dat werd geïrrigeerd. Wetenschappers voorspellen dat door klimaatverandering de uitzondering een noodzaak zal zijn.
Wat is dan de correlatie tussen klimaat en terroir? In een onderzoek uit 2004 naar het terroir van Bordeaux-wijngaarden, schreven professor Cornelis van Leeuwen van de universiteit van Bordeaux en collega’s: ‘De impact van klimaat en bodem was groter dan die van de cultivar. Veel van de variabelen correleerden met de intensiteit van de waterstress van de wijnstok. Het is waarschijnlijk dat de effecten van klimaat en bodem op de vruchtkwaliteit worden gemedieerd door hun invloed op de waterstatus van de wijnstok.’ Daarom is de waterbeschikbaarheid van de bodem voor de plant tijdens de verschillende stadia van het groeiseizoen een van de belangrijkste aspecten van terroir. Dus we kunnen op de langere termijn geen water bij de wijn doen als het om irrigatie gaat.
In veel van de (inmiddels niet zo) “nieuwe” wijnwereld kent met de restrictie van irrigatie niet. En kan dus in tijden van droogte volop water sproeien wat een groot voordeel op kan leveren. Vanzelfsprekend zal het water wel voorradig moeten zijn…
Vorige week is de staat Southern Australia geïntroduceerd en we ronden we deze regio af met de zones waar het volume groot is. Lower Murray met The Riverland neemt ongeveer 50% van de hele Australische wijn productie voor haar rekening! Ook kijken we naar de zone Fleurieu. Dit zal u misschien niet direct iets zeggen, maar de regio McLaren Vale daarentegen kennen veel mensen wel. Ook Kangaroo Island staat vaak bekend bij de wijnliefhebbers als een interessant alternatief voor de dure top-Bordeaux wijnen.
Frans Fleurieu in Southern Australia
Fleurieu is een wijnzone ten zuiden van Adelaide, die zijn naam ontleent aan het schiereiland Fleurieu (zelf vernoemd naar de Franse ontdekkingsreiziger Charles Pierre Claret de Fleurieu). Ze is geregistreerd in 1996 als GI Fleurieu. Over de hele zone is Shiraz de meest voorkomende druivensoort, aangevuld met Cabernet Sauvignon, Chardonnay en Sauvignon Blanc. Shiraz vinden we vooral in de glooiende heuvels rondom McLaren Vale, terwijl rond Langhorne Creek vooral Cabernet Sauvignon te vinden is. Fleurieu is de derde grootste regio in South Australia met bijna 15.200ha aangeplante wijngaarden en een 15.000 ton aan opbrengst.
De temperatuurstijging als je Fleurieu binnenrijdt is merkbaar en dat bespeur je ook in de wijnen. Deze nemen een meer ruige, dierlijke vorm aan. Intense, hartige tonen overheersen deze wijnen: zoethout, geroosterde vleessmaken, mokka, grafiet en exotische kruiden. De alcoholniveaus kunnen van nature vrij hoog worden rond 15% -16%. Als je van rijke, smaakvolle wijnen houdt, trekt dit gebied zeker uw aandacht.
McLaren Vale
Het wijngebied McLaren Vale ligt ten zuiden van Adelaide en is tevens het belangrijkste wijngebied in deze zone. Met de 226mm regen in het gebied en de diversiteit aan grondsoorten, waaronder zand, klei en kalksteen, produceert dit gebied een breed scala aan wijnen met Shiraz, Cabernet Sauvignon, Merlot, Chardonnay, Semillon en Sauvignon blanc als de meest aangeplante druiven variëteiten. Hoewel sinds eind 19e eeuw wijn verbouwd werd hier, ontving McLaren Vale pas in 1997 haar Geografische Indicatie.
Het klimaat is overwegend mediterraan gesteund door een verkoelende bries vanaf Golf van Sint Vincent. Het kroonjuweel van McLaren Vale is Shiraz. Dit levert een diep gekleurde, rijk aromatische wijn die snel een fluweelachtige textuur ontwikkelt. McLaren Vale Shiraz staat wereldwijd bekend om zijn kwaliteit en zijn verleidelijke stijl. De Cabernet Sauvignon wijnen zijn vol en rijk, vaak met een vleugje pure chocolade vermengd met zwarte bessen. De tannine is overvloedig maar zacht en de wijnen hebben structuur waardoor de wijn goed kan verder ontwikkelen op fles.
d’Arenberg “The Hermit Crab”
Deze bijzondere blend van Viognier en Marsanne van D’Arenberg is afkomstig uit McLaren Vale.
De druiven worden zacht geperst, de fermentatie gebeurt op een lage temperatuur om zo de fruitige accenten van de wijn te behouden. Een deel van de Viognier is opgevoed op gebruikte eikenhouten vaten.
De smaak is aromatisch en vol fruitig met mooi afgeronde zuren. Je ruikt en proeft aroma’s van papaja, bloesem, sinaasappel en een licht toontje van amandel en hazelnoot. Heerlijke gulzige wijn met super veel sap en fijne structuur.
Probeer de d’Arenberg Hermit Crab eens met een Indische Curry, gekruid varkensvlees of bij een gegrild visje.
In het oosten, ten noorden van Longhorne Creek ligt Currency Creek. Het is een relatief jonge maar snelgroeiende appellatie. Het klimaat wordt zwaar beïnvloed door de twee nabijgelegen watermassa’s: Lake Alexandria en de Zuidelijke Oceaan. Als gevolg hiervan kent Currency Creek een maritiem klimaat. Ze verdient erkenning door haar delicate Sauvignon Blancs; goed gestructureerde Cabernet Sauvignons geschikt voor het milde klimaat; afgeronde en zachte Merlots die men vaak blend met Cabernet Sauvignon maar ook uitblinken in hun eigen recht. En natuurlijk Shiraz, dat ondanks het feit dat het duidelijk weinig tannine bevat, peperige kruidenkarakters vertoont die lijken op wijnen uit de noordelijke Rhône.
Longhorne Creek
Het wijngebied Langhorne Creek ligt ten zuidoosten van Adelaide langs de Bremer Rivier. Het is één van de meest historische gebieden in Australië met de oudste wineries van het land. Met haar kleine 6.000ha is Longhorne Creek het tweede grootste wijnbouwgebied in Fleurieu, achter McLaren Vale. Maar kent wel een grotere productie van maar liefst 35.000 ton. Rode wijn domineert hier van vooral Shiraz en Cabernet Sauvignon. De opvallende witte druivensoort is Verdelho die een mooie wijn met vegetale aroma’s van citrusfruit en kamperfoelie leveren met een rijke vette structuur.
Vakantiebestemming Southern Fleurieu
Naast het feit dat Southern Fleurieu één van Australisch favoriete vakantiebestemming is, staan hier ook 480ha wijngaarden aangeplant. De zandleem- en grindgrond van het gebied ondersteunt Cabernet Sauvignon, Malbec, Riesling en Viognier aanplant. In het midden van het schiereiland, rondom Nangkita vinden we ook Shiraz, Sauvignon Blanc, Merlot en Primitivo. Het klimaat is mediterraan met sterke beïnvloeding van de water massa’s rondom het schiereiland waardoor de maximale zomer temperatuur op ongeveer 25C uitkomt.
De regio is nog volop in ontwikkeling en produceert vooralsnog op kleine schaal wijn.
Kangaroo Island
Het wijngebied Kangaroo Island ligt net voor de kust van Zuid-Australië en kreeg haar GI status in 2000. De appellatie strekt zich uit over het gehele eiland. Kangaroo Island staat bekend om haar Bordeaux-stijl wijnen. De meeste wijngaarden zijn te vinden op de ijzersteen- en zandleemgronden in de buurt van Kingscote. Naast Cabernet Sauvignon en Merlot speelt ook Shiraz een belangrijke rol. Verder vinden we kleine hoeveelheden van Chardonnay, Riesling, Sauvignon Blanc en Viognier. De wijnen zijn lokaal maar ook internationaal zeer gewild. Echter gelet op de kleine hoeveelheid zijn ze lastig verkrijgbaar. Daarnaast is het eiland getroffen door een grote brand in januari 2020. Bijna de helft van het hele eiland zijn geïmpact door deze brand. En natuurlijk dus ook de wijngaarden.
Helaas zijn deze bijzondere wijnen nauwelijks in Europa te verkrijgen.
Lower Murray
De zone Lower Murray levert een groot deel van de volume van de wijnproductie in Southern Australië. Hier vinden we 21.000ha aan wijngaarden met een opbrengst van maar liefst 510.000 ton. De opbrengst per hectare is hier enorm hoog. De enige GI in deze zone is The Riverland.
Groot volume in The Riverland
De meeste druiven die in The Riverland geproduceerd worden gaan naar de meer betaalbare wijnen. Desondanks zijn de wijnen echt simpelweg goed. De betere wijnen zijn vaak Shiraz en Cabernet Sauvignon. De Chardonnay uit The Riverland zijn vaak voor de massaproductie en leveren weinig noemenswaardige wijnen op.
De Riverland-wijnstreek is het sterk geïrrigeerde land waar een groot percentage van de Australische bulk- en boxwijnen worden geproduceerd, vergelijkbaar met de Riverina-regio in New South Wales. Met recht kan hier gesproken worden dat het volume groot is uit deze regio in Southern Australia. Cabernet Sauvignon, Chardonnay, Malbec en Riesling zijn enkele van de grootste aanplantingen in het gebied.
De Riverland-regio heeft ook een van de grotere enkele aanplantingen van Petit Verdot ter wereld. U weet wel, de rode druivensoort die in Bordeaux wordt meegeblend om structuur en kleur.
Bijzonder Limestone Coast
De naam van Limestone Coast wijn zone komt van een miljoenen jaren oude zee die ooit het land bedekte. Dit vormde het krijtwitte gesteente van de regio dat langzaam werd bedekt met ijzerrijke kleigronden die de naam “Terra Rossa” hebben gekregen vanwege hun rode kleur. Cabernet-gebaseerde wijnen uit de regio bieden zwarte en rode fruitsmaken met tabak en een hartige bladachtige, muntachtige noot. Hoewel de meerderheid van de wijnen uit de regio redelijk betaalbaar zijn, mede door mechanisatie, oogsten een aantal producenten hun Cabernet-wijnstokken met de hand. Vooral in Coonawarra zien we enkele van de meest gerespecteerde Cabernet wijnen in Australië.
Welkom in de tweede regio van Southern Australia. Hier vinden we bijna 1/3 van de Australische kwaliteitswijnen. Qua oppervlakte Limestone Coast met haar 15.800ha is het verschil met Fleurieu en Barossa klein, maar het tonnage is groter. Met 110.000 ton is het volume groot en maakt het Limestone Coast dus de tweede zone in South Australia.
De zone is geologisch uniek. Zoals de naam reeds aangeeft vormt kalksteen de basis. Deze bodems zijn goed waterdoorlatend en rijk aan voedingsstoffen. Het verschil met andere Australische regio’s is dat er voldoende grondwater is, waardoor irrigatie niet persé nodig is. Het klimaat is koel maritiem waarbij het noordoostelijke deel blootgesteld kan zijn aan gematigd continentaal klimaat. De wijngaarden staan overwegend op lage hellingen (tot 150m) aangeplant waardoor hoogte geen verkoelende invloeden heeft.
Penley Estate Phoenix Cabernet Sauvignon
Penley is een samenvoeging van de families Penfold en Tolley. Beide families waren al heel lang actief in de wijnbouw, maar het was pas in 1988 dat de eerste telgen een stuk grond aanschaften en er cabernet- sauvignon op plantten. Penley Estate is een door en door Australisch verhaal dat zich vertaalt in toegankelijke wijnen met een schitterende kwaliteit.
Dit is een biologische wijn afkomstig uit Coonawarra. Het is een complexe en intense wijn. Prachtig boeket van pruimen, bramen en anijs met een dun laagje chocolade. Het is een heerlijke eigentijdse wijn, intens en lang in de mond met hartige tannine die de mond vullen.
Padthaway is in 1963 opgericht als wijnbouwgebied met zo’n 4.000ha. Maar pas in 1999 kreeg het haar GI-certificaat. De oorsprong van de naam ligt in het verleden. De oorspronkelijke bewoners (Potawurutj) noemden het reeds Padthaway, wat “Goed water” betekent. Het ligt iets ten noorden van en iets warmer dan Coonawarra, maar het is beter bekend om zijn witte wijnproductie, met name Chardonnay. De wijnen hier staan bekend om de balans van hun natuurlijke zuurgraad en fruit. Hetgeen op zich opvallend is juist omdat het warmer is en meer zonuren kent. Witte wijn neigt dan snel te rijp te ontwikkelen. Grootste risico is vorstschade.
De rode variëteiten (vooral Cabernet Sauvignon en Shiraz) vormen 50% van de totale aanplant van wijngaarden in de regio. Er zijn ook belangrijke aanplantingen van andere variëteiten zoals; Riesling, Merlot, Sauvignon Blanc, Traminer en Pinot Noir, met groeiende aanplant van nieuwere variëteiten zoals Viognier en Pinot Gris. Gemiddeld plet men ongeveer 32.000ton per jaar.
Watchout for Wrattonbully
Het wijngebied Wrattonbully ligt tussen Coonawarra en Padthaway en had zijn eerste commerciële wijngaarden in het gebied in 1968. Het klimaat van de regio is vergelijkbaar met Coonawarra, maar wijngaarden in de regio Wrattonbully hebben de neiging om hoger, op beter gedraineerde bodems, te liggen. De bodem van het gebied omvat klei, zand en leem bovenop kalksteen, met enkele stukken terra rossa. Cabernet Sauvignon en Shiraz zijn de meest populaire aanplant. Er is 2.700ha aan wijngaarden te vinden.
Het maritieme klimaat van Wrattonbully is ideaal voor kwaliteitswijnen. De koele nachten en warme dagen tijdens het groeiseizoen dragen bij aan de langzame rijping en geconcentreerde smaakprofiel en tevens de zuurgraad. Dit is een opkomende regio van wijnbouwers die verder dan Coonawarra kijken. Deze wijnen zullen u positief verrassen!
Cabernet Sauvignon is de meest aangeplante variëteit en produceert wijnen met zachte en complexe tanninestructuren en veel rijpe bessensmaken met minerale hints. Shiraz en Merlot zijn de andere prominente rode wijnen. De productie van witte wijndruivenrassen is op een lagere schaal, op basis van Pinot Gris, Viognier (met name voor bottrytis dessertwijnen en ook gebruikt voor het mengen met Shiraz), Chardonnay en Sauvignon Blanc.
Beroemd Coonawarra
Coonawarra is het belangrijkste wijngebied binnen de Limestone Coast-zone geroemd voor het het produceren van enkele van de beste rode wijnen in het hele land, en vaak beschreven als het beroemdste terroir van Australië. Het ligt ten zuiden van Wrattonbully en kreeg haar GI status in 2003. Het staat bekend om de Cabernet Sauvignon geteeld in zijn terra rossa bodem. De roodachtige kleur van de grond wordt veroorzaakt door ijzeroxide (roest) formaties in de klei waarbij de grond ook rijk is aan silica en andere voedingsstoffen. Jarenlang waren er geschillen binnen de Coonawarra regio over welke wijngaarden met recht als “Coonawarra” konden worden beschouwd, en welke buiten de grenzen lagen. De bodem zelf werd de beslissende factor, waarbij de landen met rode terra rossa-grond visueel te onderscheiden waren van de zwarte grond die in de hele regio werd aangetroffen.
Coonawarra’s nabijheid van de Zuidelijke Oceaan geeft het een mild zeeklimaat, met mediterrane effecten in de zomer gematigd door de koele bries die van de zee komt. Deze afkoeling van de wijnstokken is van cruciaal belang voor de rijkdom en complexiteit van de wijnen van de regio, omdat het de rijpingsperiode verlengt. Dit resulteert in een breed scala aan smaakontwikkeling. De vele zonuren stellen druiven ook in staat om volledige fenolische en suikerrijpheid te bereiken, terwijl koude nachten allemaal voor het behoud van de zuurgraad. De gemiddelde temperatuur gedurende de wintermaanden is slechts 9.8C met vorst een regelmatige bedreiging in de lente.
Naast Cabernet heeft de regio ook enig succes gevonden met zijn Chardonnay, Malbec, Merlot, Petit Verdot, Pinot noir, Riesling, Sauvignon blanc, Semillon en Shiraz.
Mount Gambier
In de zuidoostelijke hoek van groot Southern Australia ligt Mount Gambier, een regio met een klein volume dankzij de 251ha wijngaarden en slechts 21 geregistreerde eigenaren. De eerste aanplant van wijnstokken vond plaats in 1982. De regio ontving in 2010 haar GI status. Het klimaat is koel mediterraan dankzij de nabijheid van de Zuidelijke Oceaan. Tevens vermindert deze oceaan het risico op voorjaarsvorst tijdens de knoppen ontluiken. De vruchtbare vulkanische bodem is gecreëerd door de Newer Volcanics Province (een geologisch gebied met langdurige vulkanische activiteit). In de loop der jaren is as verweerd tot goed drainerende, zeer vruchtbare leem dat het dieper gelegen kalksteen bedekt.
Witte druivenrassen overheersen in de hele regio, met name Riesling, Sauvignon Blanc en Chardonnay. De nadruk ligt op aroma’s van tropische en steenfruit in de witte wijnen. Van de rode variëteiten is Pinot Noir de belangrijkste die gedijt in de koele omstandigheden. Tevens vinden we ook Shiraz.
Robe
De regio kreeg in 2006 de officiële GI-status. Het ontleent har naam aan de historische vissershaven met dezelfde naam. De wijnindustrie was hier een late nieuwkomer, waarbij visserij en toerisme een grote rol speelden in de lokale economie tot de jaren 1990. Sindsdien is er een gestage groei in de aanplant van wijngaarden (730ha in 2022) en heeft deze kleine regio zich gevestigd als een van de premium wijnproducenten.
Net als het noordelijk gelegen Mount Benson, beïnvloedt de afkoelende effecten van de Zuidelijke Oceaan het klimaat en de druiventeeltomstandigheden van de regio. Deze maken het rijpingsseizoen, vooral de zomers, koeler dan de binnenlanden in het oosten, waardoor het groeiseizoen verlengt. Dit is een van de redenen dat de wijnen van Robe een vergelijkbare intensiteit en diepte vertonen als die van Mount Benson. De hellingen van het Woakwine-gebergte zijn ideaal voor rode druivenrassen als Cabernet Sauvignon en Shiraz en biedt enige bescherming tegen de sterke en koelende wind die van de Zuidelijke Oceaan afkomstig is. Ook de vele meren matigen de koele temperaturen. De bodem is divers en varieert van terra rosso tot zandleem op kalksteenruggen tot kalkhoudend zand op de kustvlaktes.
Mount Benson
Aan de westelijke kalksteenkust vinden we de regio Mount Benson. Het is een van de kleinste regio’s in de Limestone Coast-zone met 500ha en ook een van de jongste, met de eerste commerciële wijngaarden die pas in 1989 zijn geplant. Sindsdien is de wijnindustrie van de regio getuige geweest van een gestage groei met veel bekende lokale en internationale namen die zich hier vestigen – met name Michel Chapoutier van de Rhône-vallei en het Belgische wijnhuis Kreglinger. Op basis van haar potentieel als kwaliteitswijnregio kreeg Mount Benson in 1997 de GI status.
De oceaaninvloed verkoelt de zomertemperaturen dan bijvoorbeeld Coonawarra in het oosten, met een gemiddelde van 19C. Dit resulteert in een langer groeiseizoen met meer hangtijd voor de druiven – waardoor een rijk en complex fruitprofiel ontstaat. Mede ondersteunt door de kalkrijke bodem. Dit zijn een van de kenmerken die kwaliteitswijnboeren naar Mount Benson trekken.
Shiraz is hier de meest succesvolle druif en produceert intens gearomatiseerde wijnen; de beste voorbeelden komen van de wijnstokken met een lagere opbrengst. De iconische status is het resultaat van vele bekroonde wijnen en de betrokkenheid van het merk Chapoutier. De noordelijke Rhône-ervaring om de stijl van deze wijnen te verbeteren door Viognier toe te voegen, is hier ook behoorlijk populair. Cabernet Sauvignon is de andere belangrijke rode druivensoort. Sauvignon Blanc is de witte druif bij uitstek, vanwege de koelere groeiomstandigheden, en produceert enkele van de beste wijnen van deze variëteit in Australië.
Het was weer eens tijd om een avondje samen te zitten tafelen. De keuze was door mijn gastheer gevallen op niet één van zijn vakantiewijnen, maar maar liefst 4x een heerlijke Barbera waarbij een ongelooflijk lekkere huisgemaakte risotto werd geserveerd. Het was een echt verwenavondje geworden die we afsloten met een andere verrassing. Een Madeira Reserve uit 1898.
Wat is Barbera d’Alba
Misschien heb je de eerdere blog over Italië gelezen waar deze regio in besproken werd. In het noordwesten van Italië vinden we Piemonte. Hier vinden we de beroemde Barolo wijn. Maar ook rondom de stad Alba vinden we wijn van de Barbera druif – de Barbera d’Alba. Deze wijn is te verkrijgen in twee varianten, de “gewone” Barbera d’Alba en de Barbera d’Alba Superiore. Deze laatste heeft minimaal 12 maanden houtrijping gehad, terwijl de “gewone” wijn niet of nauwelijks in de kelder rijpt en dus jong op de markt komt.
De Barbera druif kent een heftige geschiedenis. Pas in 1800 dook deze druif op in literatuur met haar oorsprong in Piemonte. In de jaren 80 van de 20e eeuw onderging de wijnstijl een grote verandering. Tot dan waren de jonge fruitige druiven zeer gebruikelijk maar doordat wijnmakers begonnen te experimenteren ontstonden houtgerijpte volle wijnen. Vervolgens in 1985 waren er verschillende Barbera wijnmakers die methanol toevoegden aan de wijn om zo de productiekosten te verlagen. Als gevolg van dit handelen vonden 30 mensen de dood en werden veel mensen blind. Door deze gebeurtenis daalden de verkoopcijfers vanzelfsprekend flink en daalde tevens de aanplant. Maar gelukkig is dit nu weer helemaal hersteld.
Massucco wine family
De Massucco familie is sinds het begin van de 20e eeuw de wijngaarden gaan aanleggen op zo’n 20ha. Ze richten op duurzame wijnbouw en hebben het Green Experience certificaat. Ze produceren verschillende wijnstijlen waarvan wij er twee geproefd hebben.
Barbera d’Alba Superiore 2016
Op 350m boven zeespiegel vinden we de wijngaarden met zuidwestelijke expositie genieten van de overvloedige zon. De bodem is overwegend kleiachtig met mergel en zandlagen. De wijn heeft een robijnrode kleur met lichte intensiteit. Ze kent een licht paarse gloed. De neus heeft een gemiddelde geurintensiteit met aroma’s van zwarte bes, kers en paprika. Wanneer de wijn door de mond walst bespeur je een iets hoger dan gemiddelde zuurgraad aan de hand van de mate dat speeksel wordt aangemaakt. De body is gemiddeld en gedragen door een iets hoger alcohol percentage. De tannine is bijzonder zacht terwijl de smaakintensiteit gemiddeld is met tonen van kers, zwarte bessen en iets aardsachtig. De afdronk is niet heel lang met een aanwezige zuurgraad en een beetje bitter.
Kortom de wijn is licht uit balans door de hoge zuurgraad terwijl in de korte afdronk de wijn minder fruitig is. Geniet van deze wijn bij charcuterie of een kaasplankje of witvlees, zoals kalfsvlees of koteletten. Deze wijn is in de 10-15€ prijsklasse.
La Luna dei Tempi 2018
Een andere wijn van hetzelfde wijnhuis is een wijn met de welluidende naam de “Maan des Tijds”. Dit is een stijlvolle wijn ook van de Barbera druif met een heerlijke elegantie. De wijn is robijnrood met een gemiddelde kleurintensiteit. De wijn is nog volop in ontwikkeling met aroma’s van zwarte bes, kers, bramen en cederhout met een gemiddelde intensiteit. In de mond daarentegen komen de aroma’s meer tot hun recht, wat zich uit in een bovengemiddelde intensiteit met aroma’s van gerijpte pruim, rode kers, zwarte bes, cederhout door de houtrijping en beetje kruidigheid, toast en rokerig. De zuurgraad is aangenaam en gemiddelde tannine structuur. Mede door de gemiddeld+ alcohol is de body van de wijn ook bovengemiddeld. Deze wijn heeft een goede balans tussen body, fruit en zuurgraad, ze versterken elkaar op een goede wijze. De afdronk is zeer aangenaam, maar helaas wat aan de korte kant.
De wijn is complex dankzij de houtrijping en flesrijping. Deze wijn was perfect bij het risotto gerecht van deze avond maar gaat ook prima bij pasta of kalfsvlees. Voor de prijs denk aan rondom 20€.
Livia Fontana Barbera d’Alba Superiore 2017
Livia Fontana is een wijnhuis dat meer dan 200 jaar in familiebeheer is. De 3ha wijngaarden voor deze wijn van Livia Fontana liggen op 300 tot 350m hoogte waar de druiven hand geplukt worden. De wijn fermenteert in temperatuur gecontroleerde RVS vaten waarna de wijn 30 maanden rijpt in eikenhouten vaten en vervolgens op fles. Dit resulteert in een mooie robijnrode wijn met gemiddelde kleurintensiteit. De neus kent een rokerig, aards aroma met zwart fruit met gemiddelde geurintensiteit. In de mond herkennen we een gemiddelde smaakintensiteit van zure kers, onrijp zwart fruit, aards en een rokerige toast door de houtrijping. De zuurgraad is bovengemiddeld, net als de tannine. De body is gemiddeld, waarbij de afdronk net iets langer is.
Doordat wij weinig fruit bespeuren, vinden wij de wijn lichtelijk uit balans terwijl de afdronk langer aandringt vanwege de rokerige toast. De complexiteit is bovengemiddeld. De prijs rond de 20€ vinden wij iets aan de hoge kant voor het glas wijn dat je krijgt.
Massimo Rivetti Serraboella 2017
Van de beste druiven afkomstig van de Serraboella wijngaard maakt Massimo Rivetti deze wijn. Dit is de oudste wijngaard van het huis waarbij de druivenranken meer dan 75 jaar oud zijn. Dit geeft als gevolg een langere opbrengst maar meer complexe aroma’s die de druiven voortbrengen. De wijngaard is een mix van kalk en klei waardoor het beter water kan vast houden in de zomer, terwijl de kalk de bijdraagt aan de lengte van de wijn. Na het persen fermenteert de wijn in temperatuur gecontroleerde RVS vaten om vervolgens 20 maanden te rijpen op frans eikenhouten barriques. Deze barriques zijn 1/3 nieuwe houten vaten en 2/3 tweede jaar vaten. Hoe nieuwer het vat is, hoe meer hout aroma’s de vaten afgeven aan de wijn, maar ook hoe beter de tannine geïntegreerd kan worden in de wijn. Tenslotte rijpt de wijn nog 6 maanden op fles.
Dit resulteert in een mooie robijnrode wijn met diepe intensiteit en tranen die van het glas druipen. Dit geeft aan dat alcohol en suiker aanwezig zijn. In de neus bespeur je bramen kers, cederhout, kruidnagel en tijm met een hoge geurintensiteit. De mond levert een gemiddelde intensiteit op met gemiddelde tannine maar bovengemiddelde zuurgraad en body. De wijn geeft aangename aroma’s van zwart fruit cederhout met een prettige toast, boter en bittere chocolade. De afdronk is aangenaam lang.
Dit is kortom een heel goede wijn, maar dat zijn we ook helaas terug in het prijskaartje van zo’n 30€. Schenk deze wijn bij kalfsvlees of lamsgerechten.
Curieuze South side Madeira Association LTD Funchal 1898
Er heerst een groot mysterie rondom de madeira wijn van South Side Madeira Association. Op internet is hier nauwelijks iets van terug te vinden en het vermoeden rijst dat het mogelijk het merknaam was van een exporteur van Companhia Vinicola da Madeira Lda (CVM). Activiteiten zouden in 1985 gestaakt zijn wat gelijk viel met de samengaan van CVM met het huidige Justino’s Madeira Wines SA.
Door deze schimmige achtergrond is het niet eenduidig te zeggen of deze wijn ook echt uit 1898 afkomstig, maar het heeft weldegelijk alle kenmerken van zeer oude wijn. De wijn heeft een stro afdichting over de kurk. De kurk zelf was in minder goede staat. De fles was nog goed gevuld boven schouder-lengte (dit is waar de flessenhals overgaat in de bolling van de fles) met weinig depositie (ofwel drap). De wijn is bruin gekleurd met een diepe intensiteit, beetje troebel en met veel tranen. In de neus komen de gedroogde rozijnen, boerenjongens, noten, amandelen je tegemoet en kent een hoge geurintensiteit. Het wordt helemaal feest wanneer je een slok neemt. Het hoge zuur en alcohol complementeren de volle body. De wijn heeft een hoge smaak intensiteit van rozijnen, karamel en pecan noten met een zeer lange afdronk.
Voor een wijn van deze leeftijd is ze nog bijzonder levendig en fris met hoge mate van complexiteit. We hebben ook nog een 20 jarige Graham port ingeschonken om een klein vergelijk te kunnen maken, maar deze Madeira blies de port volledig omver.
Conclusie
De avond en het eten met deze wijnen was geweldig. Natuurlijk was het veel later geworden dan eigenlijk de bedoeling was. Algehele conclusie van deze 4x Barbera was dat de Massimo Rivetti toch echt wel de favoriet was, maar dan wel bij een steviger (vlees) gerecht en niet bij deze ongelooflijk lekkere risotto. Bij het gerecht was de La Luna dei Tempi de meest geschikte wijn. Ook de ervaring van deze curieuze Madeira was zeer bijzonder. Daar kan ik nog een paar meer keren van genieten.
In de Egeïsche Zee tussen Griekenland en Turkije vinden we vele eilanden waar ook prachtig mooie wijn vandaan komen. Hoewel op de eilanden gedurende enkele duizenden jaren wijn wordt geproduceerd, zijn het vooral de Samos wijnen die weelderig zoet zijn en droge mineraalachtige Santorini met haar wijn die mineraalachtig droog zijn, die wijd bekend staan.
Echter op veel van de prachtig mooie eilanden produceert men de zoete maar verfrissende wijn op basis van Malvasia. Vooral tijdens de Venetiaanse overheersing op Paros, Rhodos en Kreta in de Middeleeuwen werden deze wijnen over heel Europa geëxporteerd. Door de daarop volgende Ottomaanse overheersing zakte deze markt echter flink in. De Ottomanen (Turken) mogen weliswaar vanuit religieuze overweging geen alcohol drinken, maar geheel verbieden deden ze ook niet.
Stabiel klimaat
Het mediterrane klimaat is zeer mild en droog. De stevige noorden en zuiden winden teisteren de wijnbouw. Om deze reden worden de wijnstokken laag bij de grond in een gobelet-stijl getraind om deze invloeden te verminderen. Deze wind draagt ook bij aan het verlagen van de effecten van de warme zonneschijn en verlengen de rijpingsperiode. Hierdoor behouden de druiven hun zuurgraad en kunnen ze complexe aroma’s ontwikkelen. De wijngaarden op de vele verschillende eilanden hebben één ding gemeen; ze liggen allemaal vlak bij zee en genieten van een overvloedig aantal zonuren tijdens het groeiseizoen.
De meeste wijngaarden liggen op onvruchtbare vulkanische bodem op de steile terrassen die uit de bergen zijn gesneden. Deze terrassen staan bekend onder de naam pezoules en helpen de erosie in de bodem te verminderen en weinige water dat valt vast te houden. Door de arme bodems, kent de druivenstok een lagere groeikracht waardoor de bladerengroei vermindert. Hierdoor concentreert de druivenrank zich op de voortplanting en dus concentratie van hoogwaardige druiven.
Er zijn maar liefst 42 verschillende druivensoorten toegestaan, veelal inheemse soorten. Maar vooral de witte Assyrtiko en Athiri en de rode Mandilaria en Fokiano zijn zeer geliefd op de eilanden. De wijnen zijn droog en zoet wit en rosé. Tevens vinden we hier mousserende wijnen.
Classificaties in een vogelvlucht
Er zijn maar liefst 9 PGI’s en 8 PDO’s verdeeld over de vele eilanden. En alle eilanden produceren wijn onder de classificatie PGI Egeïsche Zee. De PDO’s zijn op de bekende eilanden; Limnos, Samos, Paros, Santorini en Rhodos.
Limnos
Net ten zuiden van Grieks Macedonië ligt het eiland Limnos. Uit kloosterarchieven blijkt dat wijnbouw dateert uit de Byzantijnse periode. Sinds 1982 vinden we onder de naam PDO Muscat van Limnos witte wijn die weelderig zoet is van Muscat d’Alexandrie. Deze zijn gemaakt volgens de vin doux naturel stijl. Ook kom je de vermelding Grand Cru tegen. Dat mag onder de voorwaarden dat alle druiven van de één wijngaard afkomstig is met beperkte opbrengst per hectare. De droge witte wijnen komen op de markt onder de naam PDO Limnos en is ook van de Muscat d’Alexandrie. De wijngaarden liggen vooral in het centrale en zuidelijke deel van het eiland, goed beschermd tegen de stevige noordelijke winden. De temperaturen zijn hier net iets lager dan op het vaste land.
Vanaf 2011 zijn er ook droge rode wijnen van Limnio beschikbaar. Deze staan lokaal bekend onder de naam kalampaki. Wijnen gemaakt van deze druivenvariëteit hebben een interessante, frisse smaak, een kleur van gemiddelde diepte, elegante aroma’s die zowel de neus als de mond stimuleren, gedomineerd door tonen van verse kruiden en rood fruit. In de mond hebben ze een gemiddelde tot hoge zuurgraad, knapperige tannine en ongeveer 12,5-13% alcohol. Ook gebruikt men Limnio om versterkte zoete wijnen te produceren, deze zijn een blend van 90% Limnio en 10% Muscat d’Alexandrie.
Vanwege de gunstige klimatologische omstandigheden, zijn veel van de wijnen biologisch gecertificeerd. Saillant detail is dat er meerdere regio’s zijn die refereren naar de Muscat druif. Echter Limnos is de enige regio die gebruikt maakt van Muscat d’Alexandrie. In de andere regio’s staat Muscat Blanc à Petit Grains.
Historisch produceerde Limnos meer rode wijn dan witte. Pas in de jaren 1900 werd de Muscat geïntroduceerd. Doordat deze druif zo goed aansloeg met het lokale terroir, overschaduwde de Muscat druif alle andere druivensoorten.
Mooi Samos
Op één van de mooiste Griekse wijnzones vinden we PDO Samos. De meeste wijngaarden vinden we aan het noordelijke deel van het eiland. De wijngaarden liggen vooral op stenen terrassen rondom de berg Karvounis en de noordoostelijke helling van de berg Kerki. De hoogten kunnen oplopen tot wel 900m om het warme klimaat te temperen. Het aanzienlijke verschil tussen dag- en nachttemperatuur vertraagd de rijping wat ten goede komt aan de zuurgraad en de aroma ontwikkeling.
Tot 2016 was de Unie van Wijnbouwcoöperaties van Samos de enige producent en heeft de weelderig zoete wijn van Samos internationaal op de kaart gezet. De enige toegestane druivenras is Muscat White, beter bekend als Muscat Blanc à Petit Grains en lokaal als Moschata Aspro. Van de ongeveer 1.400ha wijngaarden, staat 98% aangeplant met deze druivensoort.
De wijnproductie op Samos gaat terug naar de 5e eeuw voor Christus. De beroemste periode is echter de 19e eeuw toen Europa geteisterd werd door phylloxera. De West Europeanen keken naar de zoete Griekse Muscats en in het bijzonder naar Samos.
De zoete wijnen kunnen gemaakt worden volgens het principe van Vin Naturellement Doux (zongedroogde druiven), Vin Doux Naturel of Vin Doux zijn. De Vin Naturel Grand Cru is afkomstig van wijngaarden die op 400m of hoger zijn aangeplant.
Paros
Centraal gelegen in de Egeïsche Zee vinden we het eiland Paros, dat onderdeel is van de Cycladen-eilandenketen. Op dit winderige, door bergen gedomineerde eiland vinden we vooral de Monemvasia-druivensoort. Hoewel deze vaak wordt aangezien als Malvasia Bianco, is onlangs uit DNA onderzoek gebleken dat er geen relatie is tussen de twee soorten. Wat bijzonder is, is dat phylloxera zich nooit heeft genesteld op Paros. Hierdoor vinden we hier zeer oude en diepgewortelde wijnstokken.
Alle wijngaarden op het eiland vallen onder de PDO Paros die in 1981 in het leven is geroepen en zowel rode als witte wijnen kent.
Monemvasia is de enige witte druivensoort van het eiland. Witte wijnen geclassificeerd onder de Paros PDO-appellatie moeten 100 procent Monemvasia zijn. Ze zijn meestal knapperig en droog van stijl. In 2011 is de Malvasia Paros PDO geïntroduceerd als classificatie voor zoete wijn van minimaal 85% zongedroogde (Vin Naturellement Doux) Monemvasia en maximaal 15% Assyrtiko. Deze wijn moet minimaal 24 maanden op houten vaten rijpen voordat ze gebotteld mogen worden. Verwarrend genoeg verwijst de PDO naam naar Malvasia, waar dit niet de druif betreft maar de wijnstijl. In de Middeleeuwen tijdens de Venetiaanse overheersing produceerde de Egeïsche Zee regio een populaire zoete wijn onder de naam “Malvasias Oenos”. De beide namen Malvasia en Monemvasia zijn afgeleid van de havenplaats Monemvasia op het schiereiland Peloponnesos.
PDO Paros is de enige Griekse classificatie die een rode wijn toestaat die een blend is met een witte druivensoort. Om de onstuimigheid van de rode Mandilaria in balans te brengen, blendt de wijnmakers van Paros deze met de witte Monemvasia.
Oud Santorini
Santorini is het meest zuidelijke eiland van de Cycladen-groep. Het eiland is geologisch gezien het overblijfsel van een oude vulkanisch kegel waarvan de uitbarsting de kliffen en lagune creëerde. Het eiland staat bekend om haar frisse droge witte wijnen en zoete vinsanto van Assyrtiko. Maar produceert ook rode wijn van Mandilaria en Mavrotragano.
Rijke Santoriaanse geschiedenis
De wijnbouwgeschiedenis op Santorini gaat terug naar 1653 voor Christus. In dat jaar had een vulkaanuitbarsting de stad Akrotiri onder as begraven en opgravingen hebben bewijs opgeleverd dat in die tijd er een bloeiende wijnbouw activiteit bestond. Drie eeuwen later heeft men opnieuw druivenstokken aangeplant op dit eiland. En dankzij het hoge zandgehalte in combinatie met het weinige klei en organische materiaal in de bodem (met als gevolg veel mineralen), overleefden de wijnstokken de phylloxera plaag in de 19e eeuw. Hierdoor vinden we hier wortelstokken die ouder dan 300 jaar zijn!
Klimaat
Tijdens het groeiseizoen kent Santorini nagenoeg geen regenval. Daarnaast teisteren sterke warme westenwinden het eiland. Om die reden traint men de wijnstokken in een spiraalvormige kroonachtige vorm, zogenaamde “mand” wijnstokken die beter bestand zijn tegen deze winden. Het hete droge klimaat geeft als gevolg een lagere opbrengst, maar wel van hoge kwaliteit met veel suiker en zuren.
Diverse Wijnstijlen
De wijnstijl voor droge witte wijn op Santorini is verfrissend, fris en aromatisch. Deze minerale en citrus geurende wijnen worden voornamelijk gemaakt van Assyrtiko, met een beetje Athiri en Aidani. Wanneer ze op eikenhout rijpen zijn ze nog complexer met een vleugje van noten en kruiden. De meest complexe wijnen zijn Nykteri, gemaakt van overrijpe druiven. Deze rijpen 3 tot 10 maanden op vat. Ze zijn genoemd naar “de hele nacht werken” omdat ze traditioneel ’s nachts worden geoogst om complicaties te voorkomen die wel ontstonden wanneer de druiven bij dag werden geoogst. Het verschil tussen Nykteri en gewone Santorini is dat deze wijnen rijker zijn met aroma’s van tropisch fruit en kamperfoelie.
Zoete Vinsanto is misschien wel de belangrijkste bijdrage van Santorini aan de wijnwereld. Deze rijke dessertwijn combineert zuurgraad en intense zoetheid met aroma’s van gedroogde citrusschil, vijgen, abrikozen en toffeepudding. De naam Vinsanto kan worden teruggevoerd tot de 16e eeuw, toen wijn werd geëxporteerd van het eiland in vaten gemerkt als wijn (vin) uit Santorini (Santo). Hoewel het vaak verkeerd vertaald wordt als “Heilige Wijn”, is het heel anders dan het Italiaanse “Vin Santo”. In 2002 verleende de Europese Unie Santorini exclusieve rechten op de naam “Vinsanto”, hoewel Italië nog steeds “vin santo” mag gebruiken.
Tenslotte de rode wijn van Mandilaria en Mavrotragano zijn diep rood van kleur, met zachte tannine en fruitige aroma’s. Vaak hebben ze iets van rokerigheid en overrijp fruit. Sommige mensen associëren deze wijn met de Italiaanse Amarone-stijl.
Beroemd Rhodes
Rhodos is zo niet het meest beroemde eiland in Griekenland en ligt slechts op 20km afstand van Turkiye. De vondst van amforen die uit de 7e eeuw voor Christus afkomstig zijn, levert bewijs dat de wijncultuur hier reeds 2.400 jaar oud is. Een andere bijzonderheid was dat ten tijde van de Ottomaanse heerschappij Rhodos specifiek goedkeuring kreeg om wijn van Malvasia te blijven verhandelen.
Vandaag de dag omvat dit slechts twee appellaties op het eiland, PDO Rhodos voor rode Mandilaria (lokaal Amorgiano) wijn en droge witte Athiri wijn en PDO Muscat van Rhodos voor zoete witte wijn van de Muscat Blanc à Petit Grains (ookwel Moschato Aspro) in een Vin Doux Naturel stijl of Vin Naturellement Doux (zongedroogde druiven)-stijl. Verder is Rhodos een belangrijke bron van mousserende wijn volgens de tank-methode. De stijl is zeer toegankelijk en charmant met aroma’s van rijp fruit. Tevens zijn er rosé versies die mogelijk tot de beste van de Middellandse Zee gebied behoren.
De berg Attavyros speelt een centrale rol in deze cultuur. Op de golvende hellingen en uitlopers vinden we de meeste wijngaarden. Rhodos heeft één van de droogste en warmste klimaten van Griekenland met haar mediterrane klimaat. Tijdens het groeiseizoen koelt de zuidelijke zeebries met name de hooggelegen wijngaarden op de Attavyros. Op deze hoogte vinden we daarom vooral de Athiri witte druivensoort die laag gesnoeid wordt om bescherming te bieden aan de stevige wind. Deze wind geeft de verkoeling die de rijping vertraagd wat de ontwikkeling van de zuurgraad en aroma’s bevordert. De rode Amgiano staat lager op de uitlopers van de berg aangeplant waar de temperaturen hoger zijn en de fenolische rijpheid bevorderen.
Conclusie
Bijna iedereen kent wel de Samos wijn en Vinsanto wijn van Santorini die heerlijk weelderig en zoet zijn met aroma’s van rijp fruit en mooie zuren. Heerlijk bij lichte fruit gebakjes of gele kazen.
Terwijl de zeer prijzige Santorini wijnen zijn mineraalachtig en droog. En ze zijn rijk van smaak zijn met aroma’s van citrus, gevolgd door abrikoos, mediterrane kruiden en een lichte vanilletoets. Deze wijnen zijn heerlijke bij traditionele Griekse gerechten inclusief lamsvlees. Maar ook quiches, pasta met romige sauzen of stoofpotjes.
De rode wijnen van de eilanden zijn ook goed aan de prijs (20€+) en heerlijk bij de traditionele Griekse vleesgerechten of rijpe gele kazen.
Je blijft gewoon genieten op deze prachtig mooie eilanden, of het nou het uitzicht, de natuur, het eten of de wijn is!
Velen kennen sherry als het bekende oma drankje in een licht zoete stijl. Wat blijkt is dat ze deze drank in het Spaanse Andalusië helemaal niet kennen! Maar is de sherry, geweldig mooi als ze is, nu bezig aan een trendy revival of blijft ze toch haar oubollige imago behouden? De huidige sherry is niet meer te vergelijken met die uit de jaren 70.
Dat het imago van sherry verandert mag duidelijk zijn, 2021 had de beste verkoopcijfers van de afgelopen 4 jaar. Er werd 21 miljoen liter in het buitenland verkocht en maar liefst 11 miljoen lokaal. Engeland is de grootste buitenlandse liefhebber met maar liefst 10 miljoen lt. Vooral de Cabeceo (cream sherry) is er erg populair. Het is een blend van droge en oxidatief gerijpte (meestal olorosso) sherry die aangezoet is met Pedro Ximenez (PX). Nederland staat op een mooie derde plaats met 3.6 miljoen lt. Echter in 2002 was de verkoop nog 68 miljoen lt. (55 miljoen export en 13.5MM lokaal). Toch ziet men in alle markten, van Amerika tot Azië groei. Dus je kan wel zeggen dat sherry haar oubollige imago heeft afgeschud en dat de trendy sherry door een breder publiek toch geweldig wordt bevonden. Maar wat is sherry nu eigenlijk.
Rijke historie
Sherry wordt gemaakt in het zuidenwesten van Andalusië, rondom de plaats Jerez. Sherry is gemaakt van Palomino-druiven die na een lichte versterking met alcohol, een natuurlijke rijping op “flor” ondergaan. “Flor” betekent bloem en is een laagje gistcellen dat op de wijn ligt. Dit voorkomt dat de wijn met zuurstof in aanraking komt. Echter sherry komt in veel stijlen waardoor het erg interessant is om dit met eten te combineren. De uitzondering op de regel is sherry gemaakt van Pedro Ximenez druiven (PX). Deze druivensoort levert een zoete stroperig dessertwijn die bijna likeurachtig smaakt. Een echte aanrader is PX te serveren bij chocolade.
Sherry is al eeuwenoud. Reeds in de tijd van de Feniciërs, toen Jerez nog Xeres heette, maakte men al sherry-wijnen in deze regio. Maar de echte populariteit ontstond in de 16e eeuw. Engelse en Nederlandse sherry handelaren vestigden zich rondom de havenstad Cadiz en begonnen dit product te exporteren aan de Europese adel. Alleen wijn gerijpt in de steden Jerez la Frontera, Sanlucar de Barrameda en El Puerto de Santa Maria mogen zich sherry noemen. De naam sherry is een Engelse verbastering van Jerez.
In 2021 heeft de Consejo Regulator de Jerez, de regulator, aanpassingen in de wetgeving aangenomen. Waaronder uitbreiding van de DO wijngaardzone, toestaan van andere druivenvariëteiten en de verplichting om de wijn te versterken komt te vervallen. Dus de wijn kan ook op natuurlijke wijze tot 15 tot 20% alcohol vergisten. Vooral de eerste aanpassing vormt het risico dat de regio gaat inboeten in kwaliteit. Er zijn maar liefst zes nieuwe druivenrassen opgenomen. Dit zijn pre-phylloxera inheemse druivenstokken Beba, Cañacazo, Mantúo Castellano, Mantúo de Pilas, Perruno en Vigiriega.
De streek
De regio Marco de Jerez ligt tussen de drie bovengenoemde plaatsen. Maar het is het gebied dat bepaalde kenmerken heeft die sherry tot een unieke wijn maakt. Er heerst een subtropisch klimaat met milde en natte winters en warme droge zomers. Tijdens de zomer geeft de wind verkoeling. Dit is niet alleen van belang voor de zuurgraad, maar is tevens een natuurlijke ventilatie van de wijnkelders.
Verder is de bodem zeer kalkrijk wat de Palomino-druif haar kenmerkende smaakprofiel geeft. Daarnaast kan de bodem veel vocht vasthouden wat onmiskenbaar is tijdens de hete zomers. Vooral de albariza bodem staat hoog aangeschreven. Dit is een witgekleurde mergel met klei, calcium en mariene fossielen. Een beetje gelijk aan wat we in de Chablis aantreffen. Verder treffen we “barros” (hoog in klei met een beetje krijt gelegen aan de voet van de heuvels) en “arena’s” (de zandrijke kustgebieden). Tenslotte is dit de enige regio waar je de Palomino-druif vindt.Deze druif heeft een aandeel van maar liefst 80% in sherry. Verder zijn Pedro Ximenez en Moscatel toegestaan.
Het bijzondere wijn maken
De druiven worden met de hand geplukt, om ervoor te zorgen dat alleen rijpe druiven geplukt worden. Hier door gaan plukkers meerdere keren door de wijngaard heen. Vervolgens legt men de druiven op matten in de zon zodat een deel van het vocht kan verdampen. Direct na het persen brengt men de most (het sap) over naar de opslagplaats waar de eerste vergisting plaats vindt. Na de volledige vergisting wordt de jonge basiswijn in fusten opgeslagen. De wijnmaker heeft de keuze voor twee soorten vergisting; biologische of oxidatieve.
Bij biologische rijping versterkt met de wijn tot 15% door het toevoegen van alcohol en in eikenhouten vaten gedaan. Deze vaten vult men slechts driekwart zodat er zuurstof bij de wijn kan komen. Op de wijn ontstaat dus een laag flor. De flor haalt haar voedingsstoffen uit de wijn en doet een omzetting waardoor de wijn haar excentrieke amandelaroma krijgt. Bij oxidatieve rijping, versterkt men de wijn naar 17 tot 18%. Vanwege het hoge alcohol percentage ontstaat er geen flor, zodat zuurstof vrij spel heeft.
Omdat sherry een blend is van verschillende jaargangen, bewaart men de wijn in een solera-systeem. Dit is een hiërarchisch systeem van vaten met de jongste wijn in het bovenste vat. Meermaals per jaar pompt men de wijn door naar de volgende laag. Hierdoor vult de bovenliggende laag de onderliggende laag. De onderste laag, ofwel solera, bevat de sherry die gebotteld wordt.
Bron: hqwines.nl
De vele soorten sherry verklaart
Er zijn verschillende soorten sherry van droog naar zoet.
Biologisch gerijpt
De Fino is een droge sherry, licht en fris van smaak met een vleugje amandelsmaak. Het heeft een lichtgele kleur en ongeveer 15% alcohol. Heerlijk bij visgerechten. De nieuwe Fino Viejo dient zeven jaar rijpen. De Manzanilla is een soort gelijke wijn als Fino, maar is afkomstig rondom de stad Sanlucar de Barrameda. Dit heeft haar eigen DO-status; Manzanillo DO. Door de tweejarige rijping dichtbij de Atlantische Oceaan, bespeur je een ziltige ondertoon in de Manzanilla sherry. Het heeft een strogele kleur en is lichtvoetig en fris. De nieuwe Manzanilla Pasado moet zeven jaar rijpen. Gelet op de ziltige aroma, past deze wijn ook prima bij vis en schelp- en schaaldieren.
De Amontillado sherry is een droge aromatische wijn met een hazelnoot aroma. Deze is amberkleurig en heeft 16 tot 20% alcohol. Tenslotte hebben we Palo Cortado. Dit is een tussenvorm tussen Amontillado en Oloroso. Het is een complexe maar toch verfijnde wijn van 18 tot 20% alcohol. Schenk een Amontillado of Palo Corado bij gevogelte.
Een nieuwe trend is aan het ontstaan om ongefilterde sherry te kopen. Deze En Rama Sherry zijn intense vollere wijnen, meestal Fino of Manzanilla.
Oxidatief gerijpt
Van de oxidatief gerijpte sherry’s is de Olorosso de eerste. Het is een droge volle sherry met een zoetachtige aanzet. De kleur is amber tot mahonie. De Medium dry sherry is een volle aromatische wijn met een notensmaak. Het is bijna altijd een blend tussen Amontillado met PX. Het suikergehalte is 5 tot 45gr per liter. Pale Cream is een blend van Fino met ingedroogde most. Het is lichtzoet met een pittige bite. En een lichte honing- en notensmaak. Het suikergehalte is 45 tot 115gr per liter.
De Medium sweet sherry is zoet, vol van smaak en aromatisch. Natuurlijk met een hint van noten. Cream sherry is meestal een blend tussen Olorosso en PX. De fluweelzoete smaak heeft aroma’s van noten en rozijnen. Het heeft een zeer bruine kleur met een suikergehalte tussen de 115 en 140gr per liter. Tenslotte de Pedro Ximenez. Dit is een volle krachtige sherry wijn met een zeer zoete smaak. Het heeft een lichte aroma van rozijnen en is bijna stroopachtig. Het is zeer donker van kleur met een suikergehalte van meer dan 220gr per liter. Zowel de Cream sherry als de PX zijn prima te combineren met chocolade nagerechten.
Gaat iedereen aan de sherry?
Sherry komt in vele soorten en variëteiten. Eigenlijk is er voor elk wat wils. Maar wordt sherry nu opeens geweldig trendy of blijft het toch het oubollige oma-drankje? Ik denk dat de waarheid in het midden ligt. De wetgever realiseert zich dat de hoogtij dagen voorbij zijn. Vandaar dat er aanpassingen zijn ingevoerd in 2021. Maar wees zeker niet terughoudend en probeer eens sherry als een digestive of juist bij het nagerecht. De veelzijdigheid zou je kunnen verrassen!
Ik had een dik jaar geleden reeds een viertal flessen port van Barao de Vilar op de kop weten te tikken die ik wilde gebruiken voor een prachtig en unieke verticale proeverij. Naast deze 10, 20, 30 en 40 jaar oude port heb ik ook een ruby en tawny port van hetzelfde huis weten te vinden. Hierdoor gaan we ontdekken wat we wel en niet lekker vinden aan port en waar de verschillen in zitten.
Barao de Vilar
Barao de Vilar is een oud familiebedrijf, bekend van het merk Maynard, Quita do Noval en Barao de Vilar. De geschiedenis gaat terug naar de 17e eeuw toen de familie Van Zeller neerstreek in Portugal en begonnen met het opzetten van een wijnhandel. Toen begon wat nu de 14e aaneengesloten generatie die toegewijd is aan wijnhandel in port en Douro wijnen. Barao de Vilar ofwel Baron van Vilar, is een oude titel die werd verleend aan de families Van Zeller en Kopke in 1828. Deze families worden nog steeds gezien als de grondleggers van de portmarkt. In 1996 besloot baron Fernando van Zeller de titel te registreren voor portwijn om de familie traditie te handhaven.
Wat is port
Portwijn is een versterkte wijn als gevolg van het onderbreken van het vergistingsproces door brandewijn (aguardente) toe te voegen. Hierdoor behoud de wijn haar restsuiker en hoger alcohol. Het is een blend van een vijftal druivensoorten, Tinta Barroca, Tinto Cão, Tinta Roriz (Tempranillo), Touriga Francesa, and Touriga Nacional. Port wordt uitsluitend geproduceerd in de wijnstreek van de Douro, in het noorden van Portugal en het kan worden onderverdeeld in drie verschillende categorieën: wit, tawny en ruby. Onlangs is rosé port geïntroduceerd. Meer details over het maken van port kan je ook terug lezen in deze blog.
De kwaliteit van port wordt normaal gewaarborgd door de wetgeving waarbij elke fles tevens haar eigen kwaliteitslabel ontvangt. Echter de Portugese opvatting wijkt af van de Europese. Volgens Portugese wetgeving dient de wijn “het karakter te hebben van een 10 jaar oude port”. Maar hoe meet je dit? Europese wetgeving schrijft voor wanneer een fabrikant claimt dat het 10 jaar rijpt, het ook 10 jaar moet rijpen. Lees hier meer over het onderzoek gepubliceerd bij MaxMeldpunt.
De verticale proeverij
We begonnen deze verticale proeverij niet met een Barao de Vilar. Een goede maaltijd is altijd de basis. Ik had gekozen voor een heerlijk recept van handgepekelde buikspek met gegrilde groenten. Hierbij past een rijke chardonnay en ik had gekozen voor een 5th Innings, de topwijn van Misty Cove. Na deze basis schakelden we door naar de port wijnen van Barao de Vilar en begonnen deze unieke verticale proeverij.
Handgepekelde buikspek met gegrilde groenten
Verticale proeverij Barao de Vilar
Ruby port
Ruby port is een jonge wijn, dieprood van kleur met een zuiver rood fruit smaakpallet. Binnen ruby vind je de categorieën LBV (Late Bottle Vintage) en Vintage, wijnen van hogere kwaliteit met unieke kenmerken. Vintages (met jaartal) zijn wijnen die geproduceerd zijn van druiven geoogst in een enkel jaar en gebotteld twee jaar na de jaargang. Deze rijpen op fles waar het enkele decennia kan worden bewaard. LBV is ook een wijn van een enkele oogst, maar het wordt alleen gebotteld tussen vier en zes jaar na de oogst, en men kan het op fles laten rijpen of drinken terwijl het nog jong is.
De ruby port van Barao de Vilar fermenteert op RVS met gecontroleerde temperatuur. De wijn kent 1 dag pre-fermentatieve schilweking en 2 dagen op fermentatie. Het is een blend van jonge port wijnen die rijpen in grote eiken toneles van 1.000lt.
De wijn is diep rood van kleur met een uitbundig rijke zoete geur met een hint van karamel. De volle ronde zoete smaak heeft nuances van rood en zwart fruit, rozijnen en karamel. De afdronk is aangenaam lang met intense zoetigheid.
Een goede smaakmaker naast een kaasplank met zachte kazen of een chocolade dessert.
Tawny port
Een Tawny port is een rode wijnen die rijpt in houten vaten en verschillende tinten vertonen, afhankelijk van hun leeftijd. Kleuren kunnen variëren van intens rood geleidelijk verzachtend tot een goudbruine kleur. Hoe langer een tawny port op vat rijpt, hoe meer de aromatische complexiteit toeneemt. Waardoor de aroma’s zoals gedroogd fruit (walnoten en amandelen), hout, koffie en chocolade meer prominent aanwezig zijn. De meest voorkomende referenties zijn Tawnys met leeftijd indicatie en Colheitas. Een Tawny port vertegenwoordigt altijd een blend van verschillende jaargangen die verschillend op vat rijpen. Echter het leeftijdsgemiddelde (10, 20, 30 en 40 jaar) staat vermeld op het etiket.
De tawny port kent hetzelfde proces als de ruby port. Echter de blend rijpt op kleine houten vaten genaamd “pipas”.
De wijn kent een taanachtige bruingele kleur met een neus van rijpe pruimen, noten en karamel. In de mond vol, beetje scherp van alcohol. Ook hier proef je amandelen, rijp fruit doorweven door vanille van de houtrijping. De afdronk is ietswat scherp en rijk.
Een goede port als borrelwijn of kaasplank met wat stevigere kazen
Barao de Vilar 10 years
Gemaakt van de traditionele druivenrassen Touriga Franca, Tinta Roriz (ofwel Temperanillo), Tinta Barocca en Tinto Cão heeft deze wijn zowel op schil geweekt als gewoon gegist. De wijn heeft deels in grote toneles en de kleinere pipes (520lt) in de plaats Vila Nova da Gaia. De port heeft ongeveer de gemiddelde leeftijd van 10 jaar waarbij de wijn 120 maanden op hout heeft gerijpt.
De wijn heeft neigt naar het amberkleurige met een neus van gekonfijt fruit, rozijnen en noten. De zuurgraad van deze droge wijn is bovengemiddeld. De body is vol met een iets ongebalanceerde scherpe alcohol. In de mond is het palet subtiel en rijk met gekonfijt fruit, rozijnen, noten en een hint van koffie. De afdronk is bovengemiddeld, wat scherpte van de alcohol maar aangenaam zwoel. Kortom een mooie serieuze port.
Heerlijk bij een kaasplank met blauwader kaas of gerijpte (schapen)kaas.
Barao de Vilar 20 years
Deze prachtige 20 jaar in gekruide eiken vaten port heeft een zachtere textuur dan zijn 10 jarige zuster. Mooie tawny kleur die naar het bruin neigt. De wijn is prettig stroperig in het glas. De intense complexe neus is uitgesproken met aroma’s van rozijnen en gedroogd fruit. De wijn heeft een aangenaam zuur, volle body met een palet van bruine suiker, kaneel, koffie, noten en vooral rozijnen. In de afdronk geeft de wijn nog een kleine alcohol brander na. Wat erop duidt dat de wijn zeker nog verder kan ontwikkelen.
Schenk deze wijn als afsluiter na een lekkere maaltijd, bij roquefort, taart of crème brûlée.
Barao de Vilar 30 years
De 30 jaar oude port van Barao de Vilar heeft een lichte amberkleur en mooie stroperige textuur. In de neus knallen de rozijnen je tegemoet, maar wanneer je verder zoekt, bespeur je karamel, hazelnoten en vanille van de 30 jaar houtrijping. De wijn heeft een volle body, de hoge alcohol dankzij de toevoeging van aguardente geeft nog steeds een kleine afterburner, maar deze is zeker niet onaangenaam. De wijn is heerlijk in balans mede dankzij de hoge zuurgraad. De oxidatieve rijping draagt de complexiteit van deze wijn en dat herken je in het palet van karamel, toast, amandelen en koffie. Met een heerlijke lange afdronk.
Geniet van deze wijn bij het nagerecht of tijdens een goede conversatie.
Barao de Vilar 40 years
De oudste port is de 40 jaar gerijpte port. De wijn heeft een donkere amberkleur met rijke aroma’s van hazelnoot, rozijnen, marmelade en frisheid van een vleugje citrus en natte bladeren. Met een lichte prikkeling in de neus van de aguardente. Wanneer je een slok neemt wordt je verrast met tonen van karamel, koffie, rozijnen, zoethout. De afdronk is erg lang en plezierig. De wijn heeft een perfecte balans tussen alcohol, zuur, body en palet waardoor het echt genieten is na een speciale maaltijd.
Afsluiting van een prachtig en unieke verticale proeverij van Barao de Vilar
Het is echt een prachtig en unieke ervaring om een verticale proeverij van één wijnhuis mee te maken. We hebben alle facetten van port voorbij zien komen, behalve LBV en colheita. Het helpt echt meer inzicht te krijgen in persoonlijke voorkeuren en waarom. Zo houdt de één meer van de jonge fruitige port. Terwijl mijn persoonlijk voorkeur echt naar de 30-40 jarige port neigt. De complexiteit en balans die hier vanaf straalt is magnifiek. En om te ervaren hoe een 10 jaar gerijpte port langzaam verandert naar een 40 jarige is ook heel bijzonder. Kortom het was weer een fantastische avond!
Deze week duiken we in het Nahe en de Rheingau welke tegenover elkaar aan de Rijn liggen. Het onbekende Nahe ligt ten zuidenwesten van de de Rijn, terwijl de frivole Rheingau langs de noord oever uitstrekt. Zowel Nahe als Rheingau brengen sensationele wijnen voort.
Onbekend Nahe met veelzijdige bodemgesteldheid
We gaan wat meer naar het westen en passeren Rheinhessen. Tussen Rheinhessen en de Moezel vinden we Nahe. Dit kleine gebied met ruim 4.200ha aan wijnbouw, is een blinde vlek op wijngebied. Niet veel mensen buiten de regio zijn bekend met haar wijnen. En dat terwijl eenieder die de 61 naar het zuiden afrijdt van een mooi vergezicht kan genieten bij Bad Kreuznach. Hier vindt je dan ook de mooiste wijnen van de Nahe. Welke liggen op de steile hellingen op het zuiden aan de rivier de Nahe, tussen de gemeenten Schlossböckelheim en Bad Kreuznach.
Hoewel hier al wijn werd verbouwd in de Romeinse tijd, kreeg het pas haar eigen erkenning in 1971. Tot die tijd kwam de wijn op de markt als Rijnwijn. Verder kende de Nahe tot 1993 slechts twee gebieden; Kreuznach gebied en Schlossböckelheim. Tegenwoordig identificeert men 7 grosslagen en ongeveer 212 Einzellagen.
Schlosskappelle
Pfarrgarten
Sonnenborn
Kronenberg
Rosengarten
Paradiesgarten
Burgweg
Klimaat en geologie
De regio kan worden opgedeeld in tweeën, de bovenste Nahe met haar zijdalen heeft een koeler klimaat door de koelere luchtmassa’s van de middelgebergten. De rijping van de druiven vindt later plaats. Dit is vooral gunstig voor het aroma en de zuurstructuur van Riesling. Fruitige en slanke wijnen zijn het resultaat.
Het klimaat in het teeltgebied is evenwichtig, mild en weinig regenval. Stroomafwaarts tussen Bingen en Bad Kreuznach gedijen Bourgondische variëteiten en klimatologisch veeleisende rode variëteiten bijzonder goed, met hoge mostgewichten en een matige zuurstructuur.
Er zijn weinig gebieden waar zoveel bodemformaties samenkomen. Dankzij vulkaanuitbarstingen en verschuivingen zijn er 180 formaties overgebleven. De Nahe is het gebied waar het Rijnlandse leisteengebergte, de Nahe-heuvels, de Noord-Paltserbergland en de uitlopers van het Mainzbekken samenkomen.
Klei en zand die meer dan 400 miljoen jaar geleden werden afgezet, werden onder andere kleischalie en kwartsiet. Een tropisch weelderig meer- en rivierlandschap met oer amfibieën, haaien en dinosaurussen genereerde na enorme vulkaanuitbarstingen en het daaropvolgende woestijnklimaat de beroemde “Rotliegende“. De subtropische zee liet op zijn beurt klei mergel achter, evenals kleurrijk zand en grind.
Druivenrassen
In Nahe vinden we de meer klassieke druiven voor Duitsland. Zoals zojuist vermeldt, speelt Riesling hier een grote rol naast de Grau- (Pinot Gris) en Weissburgunder (Pinot Blanc). Maar liefst 75% is witte wijn van vooral Riesling, Müller Thurgau en Pinot Gris. Terwijl Sauvignon Blanc en Scheurebe aan een nieuwe opleving bezig zijn. Overigens interessant detail is dat alleen Riesling is toegestaan voor de Grosse Gewachs-wijnen. Overigens komt hier bijna uitsluiten Qualitätswein of Prädikatswein vandaan.
Bij de rode wijnen staat de Dornfelder op nummer 1, gevolgd door Pinot Noir, Regent en Portugiezer.
De wijnstijl houdt zich in het middel tussen die van de Moezel en de vollere wijnen van de Rheingau. Riesling heeft de frisse zuren van de Moezel maar het rijpere fruit omdat de Nahe eenmaal warmer klimaat kent.
Frivole Rheingau
Ten noorden van Nahe en Rheinhesen, op de noordelijke oever van zowel de Rijn als de Main vinden we de Rheingau. Ze slingert langs beide rivieren vanaf Flörsheim am Main tot aan Bacharach. De meeste wijngaarden liggen in het westen van de Rheingau, rondom Johannisberg en Rüdesheim. Riesling is de belangrijkste druif wat een droge wijn oplevert met gemiddeld tot volle body en uitgesproken aroma’s van rijpe perzik. De wijngaarden in het oosten, langs de Main leveren vaak nog rijpere wijnen met meer body dan de westelijke wijn als gevolg van het iets warmere klimaat.
Reeds in 1775 ontdekte de abdij van Johannisberg het voordeel van late oogst. Nog steeds behoren de Rheingau Riesling Auslese (late harvest/late oogst) tot de vlaggenschipwijnen van de regio. Om zich te onderscheiden van andere regio’s schiep de Rheingau in 1999 de Erste Gewächs klassificatie in het leven. Dit zijn wijnen van de top wijngaarden (Erste Lagen) die tot stand zijn gekomen onder zeer strenge kwaliteitsnormen in zowel de wijngaard als de wijnkelder. Slechts 3% van de totale oogst is geclassificeerd als Erste Gewächs.
Klimaat en geologie
De wijngaarden hebben een zeer gunstige ligging op het zuiden met de twee rivieren die van oost naar west lopen. De rivier reflecteert het zonlicht en matigt het micro-klimaat, waardoor een paar extra vorstvrije weken aan beide uiteinden van het groeiseizoen worden geboden. Verder beschermt het Taunusgebergte dat in het noorden ligt tegen kou. Dit resulteert in milde winters en warme zomers.
Bodemtypen en topografie variëren aanzienlijk van het ene uiteinde van de regio tot het andere, van de lage, glooiende heuvels en kalkrijke bodems rond Hochheim in het oosten, tot steile leisteenhellingen van Assmannshausen in het westen. Tussen deze twee uitersten in bestaan de zachte, zuidelijke hellingen die zich uitstrekken van Walluf tot Rüdesheim uit leisteen, kwartsiet, zandsteen, grind en löss.
Druivensoorten
Zoals vermeldt is Riesling de belangrijkste druivensoort, met 2.400ha die goede volle wijnen voortbrengt. Ten westen van Rüdesheim vind je ook nog Pinot Noir met slechts 390ha vooral rond de plaats Assmannhausen. Binnen de Grosse Gewächs wetgeving zijn beide druiven toegestaan. Andere druiven staan hier niet aangeplant.
De klassieke Rheingau-wijn is een droge Riesling met uitgesproken zuren en aroma’s van citrusvruchten en rookgetinte mineraliteit – meestal meer “mannelijk” dan het equivalent van de Moezel. Het is echter vermeldenswaard dat de regio ook enkele van de allerbeste zoete, gebotrytiseerde Rieslings van Duitsland produceert, met smaken zo exotisch als abrikozenpuree, honing en gekarameliseerde mandarijn. Nu atypisch (maar nog steeds een fascinerend onderdeel van de wijngeschiedenis van de regio), is de zoete Spätburgunder (Pinot Noir) ooit op grote schaal geproduceerd in Assmannhausen tot het einde van de 20e eeuw.
Tot slot
Waarom kiezen voor de sensationele wijnen uit de Nahe of Rheingau? Houd je van vollere Rieslings of Pinot’s, dan kom je al snel in deze regio’s terecht. Het klimaat is net een tikje warmer en dat bespeur je terug in de wijnen. Proost!
Wanneer je nog op zoek bent naar een verrassende wijn, hebben wij het makkelijk voor u gemaakt; hier vindt u een top 10 van de mooie wijnen die niet misstaan bij de kerst dis. Doe inspiratie op en let goed op de wijn-spijs combinatie.
1. Ugolini Valpolicella Ripasso
Vol & Krachtig
Top keuze
Deze wijn is diep robijnrode met een aroma van intens rijp fruit, kruiden en hints van vanille met zwarte peper en anjerkruidnagel.
Geroosterd en gebakken rood vlees, steak, gerijpte kazen
Een diep rode wijn met complexe en aanhoudende aroma’s van kaneel, tabak, cacao en koffie in combinatie met donker overrijp fruit. Compact en jammy in de mond met een vanille en chocolade achtige finish op het einde.
De wijn heeft een aantrekkelijke, diepe strogele kleur met een gouden gloed. Ze is aromatisch in de geur, iets gekruid en met veel rijp en tropisch fruit. Droog, met elegante zuren en een mooie lengte.
De wijn heeft een aantrekkelijke, diepe strogele kleur met een In de neus veel rijp rood fruit (kersen, rode bessen) en blauwe bessen aroma’s, aangevuld met een tikje witte peper. In de smaak weelderig zwart fruit, subtiele zoete specerijen-aroma’s waaronder vanille door de 12 maanden houtrijping. De wijn heeft heel veel body en smaakstootjes van donkere chocolade. Tegelijkertijd toch fluweelzacht met een superlange afdronk.
Ze vertoont in de neus geweldige citrusaspecten en tonen van wintermeloen met wat licht geroosterde brioche op de achtergrond. Geuren van mandarijnfruit en citrusbloesem zijn duidelijk aanwezig, met hints van vanillestokje en amandelschilfers. Deze kenmerken komen door in de mond. De fijne, frisse zuurgraad is natuurlijk en voegt evenwicht en focus toe aan de wijn.
Deze Paul Cluver Estate Pinot Noir heeft in de neus mooi rood fruit zoals cranberries, granaatappel en framboos met daarnaast wat aardse tonen. In de mond vallen de zijdezachte tannine op met frisse zuren en hartige tonen en vleugje vanille in de afdronk.
De wijn kent een diepgouden stro kleur, met een rijke, stroperige uitstraling. De neus en mondgevoel is complex, met een verleidelijke mix van gedroogde perziken, abrikozen en marmelade. En verder bespeur je hartige, nootachtige aroma’s van amandelen, marsepein en honing. Dit alles blijft in evenwicht door een schone, frisse en zeer lange afdronk van gedroogde abrikozen.
Neem eens iets anders, iets wat veel mensen niet kennen! Deze Vinho Verde is een aangename droge witte wijn waarbij de neus overloopt van acacia, bloemen, rijpe appel, peer, nectarine en perzik. Het is een lichtvoetige wijn in een lekkere klassieke vinho verde stijl. Mooie zuren, sappig en aromatisch.
De Kaiken Ultra Malbec heeft een mooie structuur, met veel complexiteit en lengte. De tannine is stevig en aanwezig, maar tegelijkertijd soepel. De wijnen worden gekenmerkt door hun mineraliteit, elegantie en sensualiteit, met tonen van vers fruit van blauwe bessen en bramen.
Bent u op zoek naar andere wijnen bij uw kerst diner buiten deze mooie top 10, kijk dan verder op onze webshop. Tevens vindt u een mooie selectie van exclusieve wijnen. Wij staan u graag tot dienst in deze uitdagende tijden!
De Kerstdagen zijn bijna gearriveerd. Vaak levert dat de nodige stress op; bezoek, eten, wat moet je eten, cadeau’s, ga zo maar door. Maar ook helaas ziet het er naar uit dat het ook dit jaar anders uit zal zien. Veel restaurants laten hun deuren dicht, uiteten tot 5 uur klinkt eenmaal niet aanlokkelijk. Het goede nieuws is dat de kwaliteit van de thuismaaltijden er flink op vooruit zijn gegaan, nu ook de kwaliteitsrestaurants deze maaltijden leveren. Maar welke wijn drink je hierbij? Neem even contact met ons op en hef het glas met een bijzonder bijpassende wijn met deze Kerst!
Ga jezelf kokkerellen, of laat je iets komen, of kies je voor Neêrlands klassieker, gourmet of “winter barbecue”? Er zijn vele keuzes en natuurlijk willen we bij het eten iets bijpassend te drinken. Want ook met Kerst hef je een glas met een bijzondere wijn. Onderzoek van diverse supermarkten en anderen doet blijken dat klassiek weer helemaal terug is, al dan niet in een modern jasje. Maar ook zijn vegetarisch en veganistisch opties bijzonder populair. We kiezen wel voor makkelijker, kant-en-klare maaltijden zodat we niet te lang in de keuken hoeven te staan. Om het u makkelijk te maken, vindt u hieronder een aantal mooie gerechten mét wijnsuggestie.
Wil je toch voor een klassieke carpaccio gaan, denk dan aan een zachte wijn als een Nero d’Avola. Het hoeft niet altijd fancy en complex te zijn. Een simpel gerecht vraagt om een frisse fruitige wijn.
Zoek je meer in de vishoek, dan is de welbekende garnalen cocktail zeer geliefd. Vaak gaat dit gepaard met de ziltige Muscadet. Maar probeer eens een frisse Grüner Veltliner uit Oostenrijk! Of wees gedurfd en zet er een mooie champagne naast. U zal versteld staan. Maar wat dacht u van een zachte gekaramelliseerde sint jacobsschelp ofwel coquille? Serveer dit gerecht naast een zachte chardonnay met lichte houtrijping. Zoals de Paul Cluver Estate. Ben je op zoek naar een wijn van een aantal treden hoger? Kijk dan eens naar de Jordan Cape Winemaker’s Guild. Cape Winemaker’s Guild is een veiling initiatief van diverse Zuidafrikaanse wijnmakers met tot doel kennis te delen en verbreden tussen Zuidafrikaanse wijnmakers. De organisatie is opgericht in 1982 en telt vandaag de dag 46 leden.
Natuurlijk is een tomatensoep het meeste simpele vegetarische gerecht. Maar wat dacht u van groente tartelette of champignonragout? Bij een tartelette kan je kiezen voor juist een heel lichte wijn, of juist één met meer body die bij de kaas en eieren matched. Denk aan een Pinot Grigio ofwel Pinot Gris. Of juist aan een mooie Sancerre; de les Baronnes van Henri Bourgois. Opteer je meer voor een champignonragout, neem dan een glas spumante of houtgelagerde chardonnay, zoals de Montes Alpha.
Hoofdgerechten
Zit je in de vleeshoek, denk eens aan beef wellington of een runderstoofpot en dit gaat prima samen met de Chocolate Block. Een prachtige Syrah blend uit Zuid Afrika. Wil je echt uitpakken, dan hebben we zeer beperkt de Kanonkop Pinotage. Echter dit is niet zomaar een Pinotage. Dit is de zogenaamde Cape Winemaker’s Guild versie.
Kiest u voor een biefstuk of varkenshaas? Kleedt dit aan met gesmolten zachte brie of blauwaderkaas. Dezelfde wijnen misstaan zeker niet, maar de keus wordt ook groter. Wat dacht u van de krachtige Ugolini Valpolicella Ripasso of subtiele Paul Cluver Pinot Noir Estate!
Toch liever vegetarisch, ook daar zijn prima alternatieven voor. Wat dacht je van een heerlijke portobello-pie! En daar hoort natuurlijk een veganistische wijn bij. Een heftige wijn als de Chocolate Block is niet aan te raden, die kan het gerecht overstemmen. Kies daarom voor de Bellingham Pinotage!
Nagerecht
Een kerstdiner zonder nagerecht is natuurlijk geen compleet diner. Maar waar kies je voor en kan je het nagerecht combineren met iets anders dan de doorsnee?
Bij een kaasplankje met verschillende soorten kaas serveert men standaard iets zoets van aard; denk aan een port, sherry PX of dessertwijn – zoals Sauternes of Tokaj. Maar doe het spannend en zet er eens frisse champagne naast! Vooral bij witschimmelkazen misstaat deze mooie St Gall zeker niet.
Ga je voor de klassieke crème brûlée kies dan voor een zoete wijn met hoog zuur. De wijn dient dezelfde zoetheid te hebben als het gerecht met het liefst een filmende romige laag. Neem een Sauternes of (Trocken)Beerenauslese wanneer het gerecht niet te zoet is. Zet anders een Muscat de Riversaltes of Malvasia op tafel. Zeker omdat deze wijnen niet wijd bekend zijn!
Kies je lekker voor ijs(taart), ligt het vaak aan wat erbij gecombineerd wordt. Is dit vooral fruit zoals aardbeien (zonder slagroom!) verras eens met champagne. Neem anders een (Trocken)Beerenauslese, Late Harvest of ijswijn.
Gaat u zelf uw kerstdiner samenstellen, of heeft u reeds gekozen bij een restaurant, maar heeft u moeite met kiezen, neem dan even contact met ons op. Dit kan via het contact formulier of whatsapp. Wij staan graag u ter zijde met advies en hef een bijzonder glas wijn met deze Kerst. Kijk anders ook in onze webshop voor mooie wijnen die uw kerstdiner opsieren!
Deze site maakt gebruik van cookies, zodat wij je de best mogelijke gebruikerservaring kunnen bieden. Cookie-informatie wordt opgeslagen in je browser en voert functies uit zoals het herkennen wanneer je terugkeert naar onze site en helpt ons team om te begrijpen welke delen van de site je het meest interessant en nuttig vindt.
Strikt noodzakelijke cookies
Strikt noodzakelijke cookie moet te allen tijde worden ingeschakeld, zodat we je voorkeuren voor cookie instellingen kunnen opslaan.
Als je deze cookie uitschakelt, kunnen we je voorkeuren niet opslaan . Dit betekent dat elke keer dat je deze site bezoekt het nodig is om cookies weer in te schakelen of uit te schakelen.
