Groot volume uit Southern Australia

Vorige week is de staat Southern Australia geïntroduceerd en we ronden we deze regio af met de zones waar het volume groot is. Lower Murray met The Riverland neemt ongeveer 50% van de hele Australische wijn productie voor haar rekening! Ook kijken we naar de zone Fleurieu. Dit zal u misschien niet direct iets zeggen, maar de regio McLaren Vale daarentegen kennen veel mensen wel. Ook Kangaroo Island staat vaak bekend bij de wijnliefhebbers als een interessant alternatief voor de dure top-Bordeaux wijnen.

Frans Fleurieu in Southern Australia

Fleurieu is een wijnzone ten zuiden van Adelaide, die zijn naam ontleent aan het schiereiland Fleurieu (zelf vernoemd naar de Franse ontdekkingsreiziger Charles Pierre Claret de Fleurieu). Ze is geregistreerd in 1996 als GI Fleurieu. Over de hele zone is Shiraz de meest voorkomende druivensoort, aangevuld met Cabernet Sauvignon, Chardonnay en Sauvignon Blanc. Shiraz vinden we vooral in de glooiende heuvels rondom McLaren Vale, terwijl rond Langhorne Creek vooral Cabernet Sauvignon te vinden is. Fleurieu is de derde grootste regio in South Australia met bijna 15.200ha aangeplante wijngaarden en een 15.000 ton aan opbrengst.

Fleurieu

De temperatuurstijging als je Fleurieu binnenrijdt is merkbaar en dat bespeur je ook in de wijnen. Deze nemen een meer ruige, dierlijke vorm aan. Intense, hartige tonen overheersen deze wijnen: zoethout, geroosterde vleessmaken, mokka, grafiet en exotische kruiden. De alcoholniveaus kunnen van nature vrij hoog worden rond 15% -16%. Als je van rijke, smaakvolle wijnen houdt, trekt dit gebied zeker uw aandacht.

McLaren Vale

Het wijngebied McLaren Vale ligt ten zuiden van Adelaide en is tevens het belangrijkste wijngebied in deze zone. Met de 226mm regen in het gebied en de diversiteit aan grondsoorten, waaronder zand, klei en kalksteen, produceert dit gebied een breed scala aan wijnen met Shiraz, Cabernet Sauvignon, Merlot, Chardonnay, Semillon en Sauvignon blanc als de meest aangeplante druiven variëteiten. Hoewel sinds eind 19e eeuw wijn verbouwd werd hier, ontving McLaren Vale pas in 1997 haar Geografische Indicatie.

Het klimaat is overwegend mediterraan gesteund door een verkoelende bries vanaf Golf van Sint Vincent. Het kroonjuweel van McLaren Vale is Shiraz. Dit levert een diep gekleurde, rijk aromatische wijn die snel een fluweelachtige textuur ontwikkelt. McLaren Vale Shiraz staat wereldwijd bekend om zijn kwaliteit en zijn verleidelijke stijl. De Cabernet Sauvignon wijnen zijn vol en rijk, vaak met een vleugje pure chocolade vermengd met zwarte bessen. De tannine is overvloedig maar zacht en de wijnen hebben structuur waardoor de wijn goed kan verder ontwikkelen op fles.

d’Arenberg “The Hermit Crab”

Deze bijzondere blend van Viognier en Marsanne van D’Arenberg is afkomstig uit McLaren Vale.

De druiven worden zacht geperst, de fermentatie gebeurt op een lage temperatuur om zo de fruitige accenten van de wijn te behouden. Een deel van de Viognier is opgevoed op gebruikte eikenhouten vaten. 

De smaak is aromatisch en vol fruitig met mooi afgeronde zuren. Je ruikt en proeft aroma’s van papaja, bloesem, sinaasappel en een licht toontje van amandel en hazelnoot. Heerlijke gulzige wijn met super veel sap en fijne structuur.

Probeer de d’Arenberg Hermit Crab eens met een Indische Curry, gekruid varkensvlees of bij een gegrild visje.

Neem even contact met ons op wanneer u vragen heeft omtrent deze wijn.

d'Arenberg "The Hermit Crab" Viognier/Marsanne

Currency Creek

In het oosten, ten noorden van Longhorne Creek ligt Currency Creek. Het is een relatief jonge maar snelgroeiende appellatie. Het klimaat wordt zwaar beïnvloed door de twee nabijgelegen watermassa’s: Lake Alexandria en de Zuidelijke Oceaan. Als gevolg hiervan kent Currency Creek een maritiem klimaat. Ze verdient erkenning door haar delicate Sauvignon Blancs; goed gestructureerde Cabernet Sauvignons geschikt voor het milde klimaat; afgeronde en zachte Merlots die men vaak blend met Cabernet Sauvignon maar ook uitblinken in hun eigen recht. En natuurlijk Shiraz, dat ondanks het feit dat het duidelijk weinig tannine bevat, peperige kruidenkarakters vertoont die lijken op wijnen uit de noordelijke Rhône.

Longhorne Creek

Het wijngebied Langhorne Creek ligt ten zuidoosten van Adelaide langs de Bremer Rivier. Het is één van de meest historische gebieden in Australië met de oudste wineries van het land. Met haar kleine 6.000ha is Longhorne Creek het tweede grootste wijnbouwgebied in Fleurieu, achter McLaren Vale. Maar kent wel een grotere productie van maar liefst 35.000 ton. Rode wijn domineert hier van vooral Shiraz en Cabernet Sauvignon. De opvallende witte druivensoort is Verdelho die een mooie wijn met vegetale aroma’s van citrusfruit en kamperfoelie leveren met een rijke vette structuur.

Vakantiebestemming Southern Fleurieu

Naast het feit dat Southern Fleurieu één van Australisch favoriete vakantiebestemming is, staan hier ook 480ha wijngaarden aangeplant. De zandleem- en grindgrond van het gebied ondersteunt Cabernet Sauvignon, Malbec, Riesling en Viognier aanplant. In het midden van het schiereiland, rondom Nangkita vinden we ook Shiraz, Sauvignon Blanc, Merlot en Primitivo. Het klimaat is mediterraan met sterke beïnvloeding van de water massa’s rondom het schiereiland waardoor de maximale zomer temperatuur op ongeveer 25C uitkomt.

De regio is nog volop in ontwikkeling en produceert vooralsnog op kleine schaal wijn.

Kangaroo Island

Het wijngebied Kangaroo Island ligt net voor de kust van Zuid-Australië en kreeg haar GI status in 2000. De appellatie strekt zich uit over het gehele eiland. Kangaroo Island staat bekend om haar Bordeaux-stijl wijnen. De meeste wijngaarden zijn te vinden op de ijzersteen- en zandleemgronden in de buurt van Kingscote. Naast Cabernet Sauvignon en Merlot speelt ook Shiraz een belangrijke rol. Verder vinden we kleine hoeveelheden  van Chardonnay, Riesling, Sauvignon Blanc en Viognier. De wijnen zijn lokaal maar ook internationaal zeer gewild. Echter gelet op de kleine hoeveelheid zijn ze lastig verkrijgbaar.  Daarnaast is het eiland getroffen door een grote brand in januari 2020. Bijna de helft van het hele eiland zijn geïmpact door deze brand. En natuurlijk dus ook de wijngaarden.

Helaas zijn deze bijzondere wijnen nauwelijks in Europa te verkrijgen.

Lower Murray

De zone Lower Murray levert een groot deel van de volume van de wijnproductie in Southern Australië. Hier vinden we 21.000ha aan wijngaarden met een opbrengst van maar liefst 510.000 ton. De opbrengst per hectare is hier enorm hoog. De enige GI in deze zone is The Riverland.

Groot volume in The Riverland

De meeste druiven die in The Riverland geproduceerd worden gaan naar de meer betaalbare wijnen. Desondanks zijn de wijnen echt simpelweg goed. De betere wijnen zijn vaak Shiraz en Cabernet Sauvignon. De Chardonnay uit The Riverland zijn vaak voor de massaproductie en leveren weinig noemenswaardige wijnen op.

De Riverland-wijnstreek is het sterk geïrrigeerde land waar een groot percentage van de Australische bulk- en boxwijnen worden geproduceerd, vergelijkbaar met de Riverina-regio in New South Wales. Met recht kan hier gesproken worden dat het volume groot is uit deze regio in Southern Australia. Cabernet Sauvignon, Chardonnay, Malbec en Riesling zijn enkele van de grootste aanplantingen in het gebied.

Groot volume in Riverland uit Southern Australia

De Riverland-regio heeft ook een van de grotere enkele aanplantingen van Petit Verdot ter wereld. U weet wel, de rode druivensoort die in Bordeaux wordt meegeblend om structuur en kleur.

Bijzonder Limestone Coast

De naam van Limestone Coast wijn zone komt van een miljoenen jaren oude zee die ooit het land bedekte. Dit vormde het krijtwitte gesteente van de regio dat langzaam werd bedekt met ijzerrijke kleigronden die de naam “Terra Rossa” hebben gekregen vanwege hun rode kleur. Cabernet-gebaseerde wijnen uit de regio bieden zwarte en rode fruitsmaken met tabak en een hartige bladachtige, muntachtige noot. Hoewel de meerderheid van de wijnen uit de regio redelijk betaalbaar zijn, mede door mechanisatie, oogsten een aantal producenten hun Cabernet-wijnstokken met de hand. Vooral in Coonawarra zien we enkele van de meest gerespecteerde Cabernet wijnen in Australië.

Limestone Coast

Welkom in de tweede regio van Southern Australia. Hier vinden we bijna 1/3 van de Australische kwaliteitswijnen. Qua oppervlakte Limestone Coast met haar 15.800ha is het verschil met Fleurieu en Barossa klein, maar het tonnage is groter. Met 110.000 ton is het volume groot en maakt het Limestone Coast dus de tweede zone in South Australia.

De zone is geologisch uniek. Zoals de naam reeds aangeeft vormt kalksteen de basis. Deze bodems zijn goed waterdoorlatend en rijk aan voedingsstoffen. Het verschil met andere Australische regio’s is dat er voldoende grondwater is, waardoor irrigatie niet persé nodig is. Het klimaat is koel maritiem waarbij het noordoostelijke deel blootgesteld kan zijn aan gematigd continentaal klimaat. De wijngaarden staan overwegend op lage hellingen (tot 150m) aangeplant waardoor hoogte geen verkoelende invloeden heeft.

Penley Estate Phoenix Cabernet Sauvignon
Penley Estate Phoenix Cabernet Sauvignon

Penley is een samenvoeging van de families Penfold en Tolley. Beide families waren al heel lang actief in de wijnbouw, maar het was pas in 1988 dat de eerste telgen een stuk grond aanschaften en er cabernet- sauvignon op plantten. Penley Estate is een door en door Australisch verhaal dat zich vertaalt in toegankelijke wijnen met een schitterende kwaliteit.

Dit is een biologische wijn afkomstig uit Coonawarra. Het is een complexe en intense wijn. Prachtig boeket van pruimen, bramen en anijs met een dun laagje chocolade. Het is een heerlijke eigentijdse wijn, intens en lang in de mond met hartige tannine die de mond vullen.

Neem even contact met ons op indien u interesse heeft.

Continentaal Padthaway

Padthaway is in 1963 opgericht als wijnbouwgebied met zo’n 4.000ha. Maar pas in 1999 kreeg het haar GI-certificaat. De oorsprong van de naam ligt in het verleden. De oorspronkelijke bewoners (Potawurutj) noemden het reeds Padthaway, wat “Goed water” betekent. Het ligt iets ten noorden van en iets warmer dan Coonawarra, maar het is beter bekend om zijn witte wijnproductie, met name Chardonnay. De wijnen hier staan bekend om de balans van hun natuurlijke zuurgraad en fruit. Hetgeen op zich opvallend is juist omdat het warmer is en meer zonuren kent. Witte wijn neigt dan snel te rijp te ontwikkelen. Grootste risico is vorstschade.

De rode variëteiten (vooral Cabernet Sauvignon en Shiraz) vormen 50% van de totale aanplant van wijngaarden in de regio. Er zijn ook belangrijke aanplantingen van andere variëteiten zoals; Riesling, Merlot, Sauvignon Blanc, Traminer en Pinot Noir, met groeiende aanplant van nieuwere variëteiten zoals Viognier en Pinot Gris. Gemiddeld plet men ongeveer 32.000ton per jaar.

Watchout for Wrattonbully

Het wijngebied Wrattonbully ligt tussen Coonawarra en Padthaway en had zijn eerste commerciële wijngaarden in het gebied in 1968. Het klimaat van de regio is vergelijkbaar met Coonawarra, maar wijngaarden in de regio Wrattonbully hebben de neiging om hoger, op beter gedraineerde bodems, te liggen. De bodem van het gebied omvat klei, zand en leem bovenop kalksteen, met enkele stukken terra rossa. Cabernet Sauvignon en Shiraz zijn de meest populaire aanplant. Er is 2.700ha aan wijngaarden te vinden.

Het maritieme klimaat van Wrattonbully is ideaal voor kwaliteitswijnen. De koele nachten en warme dagen tijdens het groeiseizoen dragen bij aan de langzame rijping en geconcentreerde smaakprofiel en tevens de zuurgraad. Dit is een opkomende regio van wijnbouwers die verder dan Coonawarra kijken. Deze wijnen zullen u positief verrassen!

Cabernet Sauvignon is de meest aangeplante variëteit en produceert wijnen met zachte en complexe tanninestructuren en veel rijpe bessensmaken met minerale hints. Shiraz en Merlot zijn de andere prominente rode wijnen. De productie van witte wijndruivenrassen is op een lagere schaal, op basis van Pinot Gris, Viognier (met name voor bottrytis dessertwijnen en ook gebruikt voor het mengen met Shiraz), Chardonnay en Sauvignon Blanc.

Beroemd Coonawarra

Coonawarra is het belangrijkste wijngebied binnen de Limestone Coast-zone geroemd voor het het produceren van enkele van de beste rode wijnen in het hele land, en vaak beschreven als het beroemdste terroir van Australië. Het ligt ten zuiden van Wrattonbully en kreeg haar GI status in 2003. Het staat bekend om de Cabernet Sauvignon geteeld in zijn terra rossa bodem. De roodachtige kleur van de grond wordt veroorzaakt door ijzeroxide (roest) formaties in de klei waarbij de grond ook rijk is aan silica en andere voedingsstoffen. Jarenlang waren er geschillen binnen de Coonawarra regio over welke wijngaarden met recht als “Coonawarra” konden worden beschouwd, en welke buiten de grenzen lagen. De bodem zelf werd de beslissende factor, waarbij de landen met rode terra rossa-grond visueel te onderscheiden waren van de zwarte grond die in de hele regio werd aangetroffen.

Coonawarra’s nabijheid van de Zuidelijke Oceaan geeft het een mild zeeklimaat, met mediterrane effecten in de zomer gematigd door de koele bries die van de zee komt. Deze afkoeling van de wijnstokken is van cruciaal belang voor de rijkdom en complexiteit van de wijnen van de regio, omdat het de rijpingsperiode verlengt. Dit resulteert in een breed scala aan smaakontwikkeling. De vele zonuren stellen druiven ook in staat om volledige fenolische en suikerrijpheid te bereiken, terwijl koude nachten allemaal voor het behoud van de zuurgraad. De gemiddelde temperatuur gedurende de wintermaanden is slechts 9.8C met vorst een regelmatige bedreiging in de lente.

Naast Cabernet heeft de regio ook enig succes gevonden met zijn Chardonnay, Malbec, Merlot, Petit Verdot, Pinot noir, Riesling, Sauvignon blanc, Semillon en Shiraz.

Mount Gambier

In de zuidoostelijke hoek van groot Southern Australia ligt Mount Gambier, een regio met een klein volume dankzij de 251ha wijngaarden en slechts 21 geregistreerde eigenaren. De eerste aanplant van wijnstokken vond plaats in 1982. De regio ontving in 2010 haar GI status. Het klimaat is koel mediterraan dankzij de nabijheid van de Zuidelijke Oceaan. Tevens vermindert deze oceaan het risico op voorjaarsvorst tijdens de knoppen ontluiken. De vruchtbare vulkanische bodem is gecreëerd door de Newer Volcanics Province (een geologisch gebied met langdurige vulkanische activiteit). In de loop der jaren is as verweerd tot goed drainerende, zeer vruchtbare leem dat het dieper gelegen kalksteen bedekt.

Witte druivenrassen overheersen in de hele regio, met name Riesling, Sauvignon Blanc en Chardonnay. De nadruk ligt op aroma’s van tropische en steenfruit in de witte wijnen. Van de rode variëteiten is Pinot Noir de belangrijkste die gedijt in de koele omstandigheden. Tevens vinden we ook Shiraz.

Robe

De regio kreeg in 2006 de officiële GI-status. Het ontleent har naam aan de historische vissershaven met dezelfde naam. De wijnindustrie was hier een late nieuwkomer, waarbij visserij en toerisme een grote rol speelden in de lokale economie tot de jaren 1990. Sindsdien is er een gestage groei in de aanplant van wijngaarden (730ha in 2022) en heeft deze kleine regio zich gevestigd als een van de premium wijnproducenten.

Net als het noordelijk gelegen Mount Benson, beïnvloedt de afkoelende effecten van de Zuidelijke Oceaan het klimaat en de druiventeeltomstandigheden van de regio. Deze maken het rijpingsseizoen, vooral de zomers, koeler dan de binnenlanden in het oosten, waardoor het groeiseizoen verlengt. Dit is een van de redenen dat de wijnen van Robe een vergelijkbare intensiteit en diepte vertonen als die van Mount Benson. De hellingen van het Woakwine-gebergte zijn ideaal voor rode druivenrassen als Cabernet Sauvignon en Shiraz en biedt enige bescherming tegen de sterke en koelende wind die van de Zuidelijke Oceaan afkomstig is. Ook de vele meren matigen de koele temperaturen. De bodem is divers en varieert van terra rosso tot zandleem op kalksteenruggen tot kalkhoudend zand op de kustvlaktes.

Mount Benson

Aan de westelijke kalksteenkust vinden we de regio Mount Benson. Het is een van de kleinste regio’s in de Limestone Coast-zone met 500ha en ook een van de jongste, met de eerste commerciële wijngaarden die pas in 1989 zijn geplant. Sindsdien is de wijnindustrie van de regio getuige geweest van een gestage groei met veel bekende lokale en internationale namen die zich hier vestigen – met name Michel Chapoutier van de Rhône-vallei en het Belgische wijnhuis Kreglinger. Op basis van haar potentieel als kwaliteitswijnregio kreeg Mount Benson in 1997 de GI status.

De oceaaninvloed verkoelt de zomertemperaturen dan bijvoorbeeld Coonawarra in het oosten, met een gemiddelde van 19C. Dit resulteert in een langer groeiseizoen met meer hangtijd voor de druiven – waardoor een rijk en complex fruitprofiel ontstaat. Mede ondersteunt door de kalkrijke bodem. Dit zijn een van de kenmerken die kwaliteitswijnboeren naar Mount Benson trekken.

Shiraz is hier de meest succesvolle druif en produceert intens gearomatiseerde wijnen; de beste voorbeelden komen van de wijnstokken met een lagere opbrengst. De iconische status is het resultaat van vele bekroonde wijnen en de betrokkenheid van het merk Chapoutier. De noordelijke Rhône-ervaring om de stijl van deze wijnen te verbeteren door Viognier toe te voegen, is hier ook behoorlijk populair. Cabernet Sauvignon is de andere belangrijke rode druivensoort. Sauvignon Blanc is de witte druif bij uitstek, vanwege de koelere groeiomstandigheden, en produceert enkele van de beste wijnen van deze variëteit in Australië.

Het kloppende hart in Australië

De staat South Australia is het kloppende hart van de wijnindustrie in Australië, vergelijkbaar met de Languedoc-Roussillon in Frankrijk. Het produceert ongeveer de helft van alle Australische wijnen. En dat op zo’n 76.000ha. De totale opbrengst in 2022 was 805.000ton waarvan 506.000ton uit The Riverland in Lower Murray kwam. Maar het is zeker niet alleen volume wat hier geproduceerd wordt.

De staat South Australia ligt in het centrum van de zuidelijke kuststrook. Ondanks het volume, produceert South Australia kwalitatief goede wijnen vooral van Shiraz. Dit is mede mogelijk door de diversiteit in terroir en klimaat. De wijngaarden liggen geconcentreerd rondom de baai nabij Adelaide wat de wijnhoofdstad is. Mede dankzij deze baai, de Great Australian Bight, kan het koele water van de Zuidelijke Oceaan verkoeling honderden kilometers landinwaarts brengen, wat zo nodig is om de frisheid in de wijnen te behouden. De wijnbouwgebieden liggen tussen 32 en 38 graden zuiderbreedte. Vertaald naar Europa zou dat van midden Marokko tot Lissabon zijn. U zal dan ook niet vreemd opkijken dat irrigatie van groot belang is.

Kloppende hart in Australie

De Geografische Indicatie is onderverdeeld in 7 zones en 18 regio’s. De meest bekende regio’s zijn Barossa Valley en Eden Valley voor hun Shiraz, Clare Valley en Adelaide Hills leveren rijke Chardonnay, Coonawarra staat vooral bekend om haar Cabernet Sauvignon en tenslotte McLaren Vale is perfect voor Grenache.

Ook vinden we mousserende wijnen in Zuid Australië. Dit is de snelst groeiende export markt met wijnen die tonen van gist en brioche opleveren.

In dit artikel gaan we meest bekende zones, Barossa en Mount Lofty Ranges, en de twee meest onbekende Peninsulas en Far North verkennen.

Geschiedenis

Vanzelfsprekend kent Australië niet zo een lange geschiedenis als de landen uit de oude wereld. De eerste druivenranken werden in aangeplant door een Britse kolonist in North Adelaide. Terwijl de eerste wijn pas in 1841 vanuit een wijngaard rondom Adelaide kwam van stokken die in 1838 waren aangeplant.

Pas sinds 1960 is er een appellatiesysteem ingevoerd die de geografische oorsprong weergeeft waar de druif vandaan komt.  Volgens deze wet moet minimaal 85% van de druiven uit deze specifieke regio vandaan komen.

Druivenrassen

Het gebied omvat voornamelijk uit rode wijnen van vooral Shiraz. Cabernet Sauvignon gedijt ook, met name in de regio’s Barossa en Coonawarra. Vanwege het specifieke klimaat van de regio groeit Grenache hier zeer goed en wordt het vaak gemengd met Shiraz en Mourvedre om de beroemde Australische GSM Blends te produceren. Zie hier ook de link naar zuid Frankrijk waar GSM te vinden is in de zuidelijke Rhône. Witte wijn is een stuk minder prominent aanwezig in dit kloppende hart van Australië. Wel is Riesling uit Clare Valley en Adelaide Hills wereldberoemd en van wereldklasse. Een andere variëteit die hier veel wordt verbouwd, is Chardonnay, die wordt gebruikt om witte wijnen van hoge kwaliteit te produceren. Minder vaak geteelde witte variëteiten zijn Semillon, Roussanne, Viognier en Verdelho.

De Geografische Indicaties toegelicht

Far North zone

De GI Far North is eigenlijk te heet en te droog voor enige vorm van landbouw. Reeds in 1865 identificeerde landmeter George Goyder dat ten noorden van Southern Flinders Ranges het te heet is om ook maar iets te laten groeien. Desondanks is de GI in 1996 opgericht.

High-desert stijl in Southern Flinders Ranges

In Southern Flinders Ranges speelt hoogte een belangrijke rol in wijnbouw. Wijnhuizen zijn schaars, maar dankzij de hoogte die koele nachten geeft ontstaat toch wijn met veel fruit en hoge zuren. De meest opwindende wijnen zijn afkomstig van woestijnvriendelijke druivensoorten als Tempranillo en Sangiovese, hoewel we ook Cabernet Sauvignon en Shiraz tegen komen. De wijngaarden liggen verspreid op een hoogte van 20m nabij de kust tot 718m nabij de top van Frypan Hill. Maar de meeste wijngaarden liggen tussen 350 en 500m om zo toch te kunnen profiteren van iets koelere temperaturen onder invloed van de Spencer Gulf. Er staat 167ha aangeplant op rijke kalksteengrond waarbij 95% Shiraz is.

The Peninsulas

The Peninsulas dankt haar naam aan de twee schiereilanden die de regio omvat. De zone is in 1996 gecreëerd. Op de Peninsulas vinden we maar zeer beperkt wijnbouw, slechts 70ha. Tevens zijn er geen regio’s of subregio’s te vinden. De wijngaarden liggen zowel vlak aan de kust als verder landinwaarts. Gezien de uitgestrektheid, zijn hier veel verschillende typen in de bodemopbouw; van terra rossa bodem tot kalkzandsteen. We vinden hier veel uiteenlopende druivenrassen. Natuurlijk Shiraz en Cabernet Sauvignon voor rode wijn en Chardonnay voor witte. Maar ook Viognier en Muscat d’Alexandrie.

Mount Lofty Ranges

Vernoemd naar de bergketen, vinden we de stad Adelaide in de zone Mount Lofty Ranges. De stad is de wijnhoofdstad van Australië en is vereert met deze titel samen met 10 andere steden zoals Bordeaux, Nappa Valley in de VS en Bilbao-Rioja in Spanje.

Net als andere wijnbouwgebieden van South Australia, beïnvloeden variaties in topografie, waaronder hoogte, nabijheid van de kust en een breed scala aan grondsoorten de omstandigheden binnen de zone sterk. Als gevolg hiervan hebben de drie Mount Lofty-regio’s verschillende klimatologische en druiventeeltomstandigheden. Het totale wijngaard arsenaal bedraagt 9.732ha en een opbrengst van 48.500 ton.

Clare Valley de Riesling benchmark

De Clare Valley is het meest noordelijke wijndistrict van South Australia en ligt een beetje geïsoleerd. Riesling heerst hier, al probeert Eden Valley in Barossa Clare Valley van de troon te stoten. Riesling levert hier haar klassieke aroma’s als exotisch fruit, limoen, oranjebloesem, appels en dat gedragen door minerale ondertonen en een fris natuurlijk zuur. De topwijnen kunnen zonder problemen 20 jaar in een kelder bewaard blijven.  Ook de rode wijnen van Shiraz en Cabernet Sauvignon staan goed aangeschreven.

De meeste wijngaarden liggen op 400 tot 500m hoogte. Het klimaat is overwegend gematigd continentaal met lange warme zomerdagen en koele nachten. Deze dagelijkse temperatuur verschillen dragen bij aan de zuurgraad en de fruitige aroma’s. Verder profiteert ze van de warmere westenwind die vanuit de Spencer Golf afkomstig is. De bodem is gevarieerd met een mix van vruchtbare alluviale structuur, verweerde rotsen en kalksteen.

Watervale is een subregio in Clare Valley nabij de stad Watervale. Het is hier koeler dan in Clare Valley doordat het gebied wat meer gesloten is en de koudere wind van de Golf van Sint Vincent de temperatuur beïnvloed. Hiervan kan de Riesling zelfs nog meer profiteren. De bodem is hier meer opgebouwd uit kalkzandsteen.

Ook Polish Hill is geïdentificeerd als een subregio dankzij de gebroken leisteen die de bodem vormt waardoor de wijnen een goede reputatie gevestigd hebben.

Jim Barry Watervale Riesling 2022

Jim was een pionier in Clare Valley en was één van de eerste gekwalificeerde wijnmakers in de regio. De 32ha grote Florita wijngaard in Watervale kent ook een interessante historie. In 1946 stond hier Palomino aangeplant om Fino Sherry te maken. De wijngaard werd in 1962 opnieuw aangeplant met Riesling. Uiteindelijk kwam de wijngaard in 1986 in handen van Barry. De wijngaard staat aangeplant op glooiende heuvels met een ondiepe leemachtige bodem op een kalkhoudende siltsteen. Doordat er goede ventilatie is, is de kans op vorstschade verkleint. Inmiddels kent de wijngaard 50 jaar oude Riesling stokken, maar ook staat er Assyrtiko aanplant.

De wijn heeft aroma’s van limoen, grapefruit en witte bloemen. Dat gecombineerd met een ziltige ondertoon en iets van natte steen wat duidt op een mineraalrijke wijn. De wijn heeft een aangename verfrissende zuurgraad. En met een 12% alcoholpromillage levert dit een prettige wijn op dat heerlijk is als aperitief of bij pasta gerechten. 

Jim Barry Riesling Watervale

     

Adelaide Plains

Er waren ooit een aantal wijngaarden op de Plains ten zuiden van het stadscentrum van Adelaide, maar deze gebieden zijn nu bedekt met de voorstedelijke wildgroei van Adelaide. De wijnregio is opgezet in 1950 maar de GI toekenning kwam pas in 2002. De Adelaide Plains is een van de heetste en vlakste wijngebieden in South Australia, en kan worden vergeleken met de binnenlanden. Vandaar dat irrigatie van groot belang is. De zuidwestelijke wind vanaf de Golf van Sint Vincent is essentieel om de wijngaarden verkoeling te leveren.

Vooral Cabernet Sauvignon, Merlot, Chardonnay, Sauvignon Blanc en Colombard doen het hier uitstekend. Het wijnbouwgebied omvat bijna 600ha maar slechts 379ha is aangeplant. Alom vertegenwoordigd is de roodbruin leemachtig zand met kalksteen op diepere niveaus. Deze dragen de royale opbrengsten in het gebied.

Adelaide Hills

De Adelaide Hills ligt op 14 kilometer van de kust van Golf van St Vincent; de wind van deze baai heeft een temperend effect op het mediterrane klimaat van deze regio. Hierdoor is Adelaide Hills één van de koelste regio’s in South Australia is met een gemiddelde temperatuur van ongeveer 20.4C. Ze omvat bijna 4.000ha aan wijnbouwgebied waar 3.700ha van staat aangeplant. De regio is heuvelachtig met veel valleien. Met name op de noordelijke hellingen vinden we Cabernet Sauvignon die daar goed kan rijpen. Terwijl we ook Chardonnay, Sauvignon Blanc, Pinot Noir en Shiraz vinden.

De regio bestaat uit twee subregio’s, Lenswood en Piccadilly Valley. Lenswood is een opkomende regio voor koelklimaat wijnen. De temperatuur komt niet hoger dan 18C met een gemiddelde regenval van meer dan 1000mm per jaar. Door deze koele temperaturen ontstaat er een lange rijpingstijd wat goed is voor de aroma ontwikkeling. Tevens kent de regio een bodemopbouw van schist en ijzerrijk quartz wat de wijn een typische minerale structuur geeft. Dat is dan ook de reden voor een eigen geografische erkenning.

Piccadilly Valley gelegen nabij Adelaide is een gebied waar vooral mousserende wijn van Chardonnay en Pinot Noir gemaakt wordt.

Belangrijk Barossa zone

Barossa ontleent haar naam aan de Barrossa Ridge in Andalusië, Spanje. Dit was de plaats van een Britse overwinning op de Fransen tijdens de Napoleontische oorlogen. De voormalige adjudant van de zegevierende Britse commandant werd in 1836 benoemd tot Surveyor General van de nieuwe kolonie Zuid-Australië en noemde het gebied naar deze plek in Spanje, hoewel het verkeerd gespeld in de administratie werd opgenomen. Hoewel het grootste deel van de Australische wijnindustrie direct werd beïnvloed door de Britten, werd de Barossa Valley gevormd door de invloed van Duitse kolonisten die op de vlucht waren voor vervolging uit de Pruisische provincie Silezië (het huidige Polen).

Barosso zone

De zone Barossa kent 2 regio’s, Barossa Valley en Eden Valley. Daar waar Barossa warmer is met de nadruk op rode wijn, heeft Eden Valley door haar hoogte een koeler klimaat waar ook heel goede witte wijnen vandaan komen. Hier vinden we het kloppende hart van de kwaliteitswijnen uit Australië.

Barossa Valley

De wijnstreek Barossa Valley is een van de oudste en meest prestigieuze wijnproducerende regio’s van Australië. Het staat vooral bekend om haar Shiraz-wijnen. Het klimaat van het gebied is erg warm en droog met temperaturen die boven de 35C liggen. Terwijl gemiddelde temperatuur slechts 21.9C bedraagt. De subregio ligt in de vlakke vallei van North Para rivier met glooiende heuvels op een ondergrond van leemachtige klei en zand. De meeste witte wijnaanplantingen van het gebied (Chardonnay, Riesling en Semillon) bevinden zich op de hoger gelegen heuvelwanden rond de vallei, waar ze kunnen worden gekoeld door de zeebries. In de afgelopen tijd heeft het gebied enig succes geboekt met aanplant van Rhône-variëteiten, waaronder Grenache en Mourvèdre. Door het hete klimaat kunnen de druiven overrijp worden, waardoor de wijnmakers de schilweking moeten beperken om te voorkomen dat de tannine te strak wordt.

Shiraz uit Barossa Valley heeft de neiging om enkele van de krachtigste, smaakvolle wijnen te leveren. Barossa staat internationaal hoog aangeschreven. De typische Barossa Valley Shiraz draait om krachtig rijpe bramen-, gedroogde bessen- en mokka-aroma’s, samen met een vleugje tabak en een aardsheid. Vaak hebben deze wijnen ook aanzienlijke vlezige en zwarte peperaroma’s. Tannine is over het algemeen stevig, maar zacht. Het alcoholgehalte is van nature vrij hoog, beginnend met 14% -15%. Het bekend dat de top wijnen zich tientallen jaren kunnen ontwikkelen.

Hoewel Shiraz de steunpilaar van deze regio is, zult u ontdekken dat GSM- blends en Shiraz-Cabernet-blends vrij populair en over het algemeen van hoge kwaliteit zijn. Wijnhuizen produceren vaak blends om nog meer complexiteit in hun afgewerkte wijnen te plagen door verschillende smaakprofielen te combineren.

Als u op zoek bent naar wijn met een onvergetelijke smaak in Australië, is Barossa Valley een van de beste regio’s om te bezoeken, omdat het bekend staat om zijn uitgebalanceerde wijnen.

Eden Valley

In het zuidoosten van Barossa in de Mount Lofty Ranges vinden we Eden Valley en haar subzone High Eden. De regio is kleiner met haar 2.169ha aan wijngaarden. De hoogte (350-500m) maakt Eden een duidelijk koeler klimaat dan Barossa Valley, wat leidt tot een langer groeiseizoen en wijnen met een intense fruitsmaken. De zuurgraad van de wijnen is een belangrijke eigenschap voor houdbaarheid.

Shiraz uit dit gebied is iets eleganter (met verhoogde zuurgraad) met een algeheel delicater fruitprofiel en een grotere focus op hartige secundaire aroma’s. Een van de beroemdste single vineyard-wijnen van Australië is Henschke’s Hill of Grace met haar 140 jaar oude Shiraz wijnstokken is afkomstig uit Eden Valley. Het gebied produceert ook de meerderheid van de witte wijnen van de Barossa zone, waaronder een zeer gortdroge zuurgedreven Riesling en hoogwaardige, maar weelderige stijlen van Chardonnay. Eden Valley is een geduchte concurrent voor Clare Valley als het gaat om hoogwaardige Riesling. Deze wijnen zijn vergelijkbaar met de topwijnen uit Duitsland.

Western Australia wijn die geweldig is

Western Australia is de grootste staat van het land terwijl het één van de kleinste wijngebieden huisvest. Deze vind je in het uiterste zuidwesten en zuiden van deze staat vanaf de stad Perth tot het zuidelijkste punt. De noordelijke en oostelijke regionen van deze staat zijn veel te heet en droog om druiven voor goede wijnen te kunnen verbouwen. Hoewel in 2020 slechts ~2% van de Australische wijnen uit Western Australia komen vind je hier geweldig mooie wijn. Die ongeveer 20% van de kwaliteitswijnen uit Australië vormen.

Hoewel het qua breedtegraad, met 33 graden zuiderbreedte, ligt op dezelfde hoogte als Hunter Valley, lijkt het klimaat meer op dat van Bordeaux. Het is dan niet verwonderlijk dat de meest succesvolle druivensoorten dit weerspiegelen. Het is dus geen toeval dat veel wijnmakers uit dit gebied streven naar een meer Europese wijnstijl dan hun tegenhangers uit New South Wales en Zuid-Australië. Vooral Margaret River staat bekend om zijn meer evenwichtige, elegante wijnen, die contrasteren met de krachtige, fruitgedreven wijnen van de regio’s verder naar het oosten.

Geschiedenis

Het is allemaal begonnen in 1829 toen Thomas Waters het Swan district oprichtte. De eerste kennismaking met wijn productie gaat terug naar 1840 met het oprichten van Sandalford in de Swan Valley subregio door de eerste Surveyor General van West-Australië, John Septimus Roe. Het Swan district staat te boek als één van de heetste wijnbouwgebieden ter wereld. In 1967 werd Margaret River opgericht toen men zich realiseerde dat hier wijn van zeer hoge kwaliteit geproduceerd kan worden. Tot in de jaren 1970 lag de focus van wijnbouw in Swan Valley, maar is sindsdien afgenomen. Dit ten faveure van andere nieuwe zones die ontstonden dankzij klimaatveranderingen.

Zones

De hele staat Western Australia is onderverdeeld in vijf zones en negen regio’s, waarvan Margaret River de meest bekende is. De maritieme invloed van de Indische Oceaan is van groot belang welke leidt tot een langere rijping en ontwikkeling van interessante delicate wijnen.

De voornaamste druivenrassen zijn dus Chardonnay, Cabernet Sauvignon, Semillon, Sauvignon Blanc maar ook Merlot, Shiraz en Riesling zien hun populariteit stijgen.

Heet Eastern Plains, Inland and North of Western Australia

De Geografische Indicatie (GI) Eastern Plains, Inland and North of Western Australia is in 1996 in het leven geroepen. Hoewel zeer groot in omvang, zijn hier nagenoeg tot geen wijngaarden te vinden, simpelweg omdat het te warm en droog is.

In het zuidwestelijke puntje van Eastern Plains, Inland and North of Western Australia, nabij Lake Grace vinden we Walkers Hill Vineyard. Dit is de meest in het binnenland gelegen wijngaard van Western Australia. In 1995 ontdekten Bill en Angela Walker dat een stukje van hun land minder opbracht doordat er stukken ijzersteen in de grond zaten. Bill had reeds een passie voor wijn en besloot het stuk rijp te maken voor druivenstokken.  De eerste hectare wijnstokken geplant was Shiraz en de eerste jaargang werd geproduceerd in 1998. In de volgende 5 jaar plantte Bill nog een hectare Shiraz en ook een hectare Chardonnay. Inspanningen werden beloond, toen de 2002 Shiraz werd bekroond met een gouden medaille op de Mt Barker QANTAS Wine Awards. Vele prijzen volgden voor de Shiraz en de Chardonnay van dit estate.

Rode wijn uit Central Western Australia

Ingeklemd tussen de Eastern Plains, Inland and North of Western Australia in het oosten en de Greater Perth in het westen, vinden we Central Western Australia GI. Ook deze Geografische Indicatie is in 1996 in het leven geroepen. De focus ligt hier op rode wijn. De zone kent een semi-aride klimaat met hete zomers en minimale regenval. Hierdoor produceren de druiven volle krachtige wijnen met uitzonderlijke fruit aroma’s. De regio staat vooral bekend voor haar tarwe-aanplant. Maar er zijn hier een handvol wijngaarden te vinden waar vooral Cabernet Sauvignon en Shiraz staan aangeplant. Vooral de wijngaarden die dichter bij de wijngaarden van Greater Perth of South West Australia zones liggen hebben de neiging om de geweldig mooie wijnen waar Western Australia om bekend staat te evenaren.

Stedelijk Greater Perth

De zone Greater Perth, wat de naam al suggereert ligt rondom de stad Perth en omvat verschillende regio’s. Waarom deze zone zo ver naar het noorden uitstrekt is niet geheel duidelijk. De drie regio’s lijken zeer verschillende klimaten te hebben: de Swan Valley een droge, hete oven; de Perth Hills gedeeltelijk gekoeld door hoogte en helling; en het westelijke Peel wordt gematigd door de direct aangrenzende Indische Oceaan.

Historisch Swan district

Het Swan district ligt ten noorden van de stad Perth. Dit is waar alles begon. De zone kent een warm tot heet mediterraan klimaat. Maar kent verkoeling door de zuidwestelijke zeebries met de naam Fremantle Doctor. De regio is maar liefst 3.600km2 met 890ha aan wijngaarden. De belangrijkste druivensoorten zijn Chardonnay, Verdelho en Chenin Blanc. Daarnaast staan er ook Shiraz en Cabernet Sauvignon aangeplant. De bodems van het Swan District zijn typisch jonge alluviale bodems; zeer diep, met een uitstekend vochtvasthoudend vermogen. Bodemsoorten variëren sterk, van diep drainerend zand over kalksteen langs de kuststrook rond Wanneroo tot goed gedraineerde grindleem langs de randen van de Darling Scarp, diep rijke rode leem rond de Swan River. Op de lagere hellingen van de Darling Range ligt het zeer geschikte grindzand tot grindachtige zandleem boven bruin leem.

Ooit kwam bijna alle wijn van West-Australië van wijngaarden in het Swan District, maar het zijn nu de regio’s verder naar het zuiden, zoals Margaret River, die de productie domineren. Swan Valley wijngaarden zijn niet volledig verdwenen, maar de andere regio’s hebben een veel dramatischer uitbreiding gezien.

De Swan Valley vormt een subregio in de zuidoostelijke hoek van het bredere Swan District en wordt doorsneden door de Swan rivier. De bodem is hier overwegend alluviaal met grijs zand over klei in de Herne Hill-flats. De wijngaarden langs de rivier zijn in staat om hoge opbrengsten te produceren, waarbij de intense hitte en zonneschijn wijnen creëren die worden gekenmerkt door volheid van lichaam in plaats van complexiteit en verfijning. Doordat deze zone warmer is dan de andere zones typeren de wijnen zich door hun rijke fruit aroma’s met een hoger alcoholpercentage. Juist door die verzengende hitte, is het niet verwonderlijk dat ze hier tevens goede versterkte wijnen produceren van vooral Verdelho en Shiraz.

Boetiek wijn uit Perth Hills

Perth Hills is een Australisch wijngebied dat een lang dun gebied beslaat dat van noord naar zuid loopt, net landinwaarts van Perth. De regio loopt evenwijdig aan de Darling Scarp (of Darling Range), een helling die zich uitstrekt van de stad Bindoon in het noorden tot Serpentine 110 kilometer naar het zuiden. De regio omvat 120haa wijnbouwgebied en is verdeeld in vier verschillende subgebieden: Bickley Valley; Chittering Vallei; Serpentijn; en het Hill centre.

Wijnbouw is al meer dan honderd jaar een essentieel onderdeel van de agrarische sector in de regio. Desondanks vormt druiventeelt een niche in de grote sector. Echter de coöperatie Western Range Wines die de druiven opkoopt van een aantal wijngaarden kan hier verandering in brengen.

Genesteld in de Lower Chittering Valley, vormen de zacht glooiende heuvels een rustige achtergrond voor de talloze boomgaarden, boerderijen en wijngaarden die op de heuvels liggen. Gelegen tot 300 meter boven de zeespiegel, zijn het klimaat en de bodem van de Chittering-vallei heel anders dan die van nabijgelegen wijnbouwgebieden. Het klimaat is typisch mediterraan met koude, natte winters en warme, droge zomers.  Door de hitte en de vele zonneschijnuren doen vooral Cabernet Sauvignon, Merlot en Shiraz het hier bijzonder goed. Terwijl de koelere delen van Perth Hills in staat zijn uitmuntende Chardonnay en Semillon wijnen te produceren. Daarnaast vinden we hier Viognier, Tempranillo, Mourvèdre, Zinfandel en de onbekende Durif (een franse kruising tussen Peloursin en Syrah).

Onbekend Peel

Net ten zuiden van Perth vinden we Peel met zo’n 200ha aan wijnbouwgebied, waarvan er slechts 52ha zijn aangeplant. De eerste druiven zijn hier in 1857 aangeplant terwijl de eerste commerciële wijngaard pas in 1974 zijn aangeplant. Hoewel er inmiddels meerdere variëteiten te vinden zijn, blijft Shiraz het boegbeeld in de regio.

De regio heeft een continentaal klimaat met koele natte winters en hete droge zomers. Terwijl de meer landinwaarts gelegen gebieden en de hoger gelegen delen profijt hebben van de harde wind, hogere regenval en lichtelijk lagere temperatuur. De meren en dammen en tevens de Indische Oceaan in deze regio spelen een grote rol in het afkoelen van de wijngaarden en daarmee het rijpingsproces van de druiven. De bodemopbouw in het oostelijke deel van de Peel, met haar graniet en gravel, is heel anders dan die aan de kust. Deze omvat meer kalkzandsteen en klei.

Vooral de Chenin Blanc kan hier tot enorme hoogtes reiken qua smaak concentratie en kent een heel andere stijl dan die uit de Loire.

Kwaliteits wijnen uit South West Australia

Dit is de meest omvattende zone waar we tevens geweldig goede wijn uit Western Australia tegen komen. Het mediterraan klimaat en nabijheid van de Indische Oceaan biedt een bijna perfecte omstandigheid om druiven te delen.

De kenmerkende wijn van West-Australië is een blend van Sauvignon Blanc en zijn beroemde grasachtige Semillon. Deze klassieke witte Bordeaux-blend wordt terloops “SSB” of “SBS” genoemd, afhankelijk van de verhoudingen van elke variëteit, en is vaak de instapwijn waarop een producent wordt beoordeeld.

Opkomend Geographe

Net in het westen genieten de wijngaarden van Geographe van de koele, vrij drainerende eigenschappen van grindachtige kalksteen, die goed combineert met de koele maritieme bries die ‘s ochtends landinwaarts waait en’ s middags terug naar zee. Hier vind je interessante druivensoorten zoals Tempranillo en Nebbiolo naast de klassieke soorten als de fruitige Cabernet Sauvignon (vaak geblend met Merlot), Gamay, Shiraz, de citrusachtige Chardonnay en de SSB-blend.

Geographe heeft ongeveer 790ha aan wijngaarden en kent veel overeenkomsten met het zuidelijk gelegen Margaret River. Echter doordat er geen invloed is van de Antarctische Oceaan is het klimaat net iets warmer. Wat leidt tot krachtigere, meer fruitgedreven wijnstijlen. Het groeiseizoen is lang door de hoge luchtvochtigheid en de warme temperaturen die gematigd worden door de wind vanaf Indische Oceaan.

Europese wijnstijl in Margaret River

Margaret River ligt in het uiterste zuidwestelijke punt van Western Australia. Het is één van ’s werelds geografisch meest afgelegen wijngebieden. Het is tevens Australisch meest maritieme wijnregio in termen van regenval. Het vierkante schiereiland van de Margaret River wordt volledig gevormd door de Leeuwin-Naturaliste-bergkam. Dit is een lage graniet- en gneisformatie die bijna 100 kilometer tussen Cape Naturaliste en Cape Leeuwin loopt. Deze harde gesteentelagen zijn bedekt met laterietgronden, rijk aan sporenelementen zoals aluminium en ijzer (de laatste geven ze hun karakteristieke rode tint). De wijngaardoppervlakte beslaat maar liefst 5.700ha. Vooral Cabernet Sauvignon, Chardonnay en Sauvignon Blanc met Semillon staan aangeplant.

Het klimaat heeft veel weg van een droog jaar in Bordeaux. En dat merken we ook terug in de wijnstijl. Nog steeds staat Margaret River bekend om haar klassieke (lees Bordeauxachtige) Chardonnay en Cabernet Sauvignon wijnen , maar ook de unieke Semillon/Sauvignon Blanc blends. De Chardonnay van Margaret River is een krachtige volle wijn die zich karakteriseert door haar frisse rijpe fruit aroma’s met een goede zuurgraad.

Cullen Cabernet Sauvignon Merlot 2021

Eén van de meest bekende wineries uit Margaret River is waarschijnlijk wel Cullen Wineries. Deze wijn wordt aangeduid als de junior Diana Madeline, met de cabernet sauvignon druiven afkomstig van de Cullen Wines ‘old block’ cabernet sauvignon, 50 jaar geleden geplant in 1971. Het is een blend van 78% cabernet sauvignon, 19% merlot, 2% cabernet franc en 1% petit verdot. De druiven werden met de hand geoogst op de fruit- en bloemdagen van de biodynamische kalender en gedurende 10 – 26 dagen op schillen gefermenteerd met inheemse gisten. De malolactische gisting verliep op natuurlijke wijze. De wijn werd 7 maanden gerijpt in 30% nieuwe Franse eiken vaten.

Cullen Wines

De kleur is paars met een diepe intensiteit. In de neus vertoont de wijn een krachtige reeks ijzersteen, chocolade, kers, violet en moerbei. De fijne tannine omlijsten de volle structuur en fruitige blend. De wijn kan nog prima bewaard worden tot wel 30 jaar! Schenk deze wijn bij vleesgerechten als rund of lam. Tevens misstaat ze niet bij miso aubergine.

Bij interesse neem even contact met ons op.

Blackwood Valley

De opkomende Blackwood Valley-regio is de thuisbasis van enkele van de meest continentale of binnenlandse wijngaarden van West-Australië. Deze regio is misschien het best aan te duiden als “inland Margaret River”. Hoewel deze zich hooguit op 110 kilometer (70 mijl) van de kust van de Indische Oceaan bevinden. Sinds 1976 heeft de regio geprofiteerd van de favoriete bodem en klimatologische condities om wijn te verbouwen. Er staat ongeveer 450ha aangeplant door 15 wineries. De overheersende druivensoorten zijn Cabernet Sauvignon, Chardonnay, Sauvignon Blanc en Shiraz.

De Cabernet Sauvignon is de meest aangeplante druif, die meestal smaken van zwarte bessen en donkere chocolade vertoont. Shiraz-aanplant neemt toe en levert de verwachte specerij in de neus en het gehemelte. Chardonnay is rijk aan smaken van rijpe meloen en perzik. De Sauvignon Blanc is aromatisch met smaken van steenfruit, gras en citrus.

Bordeaux uit Manjimup

Gelegen in het hart van het zuidwesten van Western Australia tussen torenhoge bossen, geniet het kleine Manjimup een uitstekende reputatie. Van gewaardeerde dure truffels, een breed scala aan groente en fruit en natuurlijk wijn van hoge kwaliteit. Zand maakt geleidelijk plaats voor grindgronden in plaats van leem, hoewel ook losse löss wordt gevonden op de hogere hellingen. Manjimup is pas midden jaren 70 ontdekt als een wijnregio. Er zijn inmiddels ongeveer 150ha aan wijngaarden met overwegend Cabernet Sauvignon, Merlot, Chardonnay en Verdelho. De regio heeft ongeveer dezelfde gemiddelde temperatuur en zonuren als Bordeaux. Vandaar dat de klassieke Bordeaux-blend  ook geen verrassing is hier. Deze geven een zeer elegante en aantrekkelijke wijnen.

Manjimup ligt hoger dan Margaret River en is daardoor meer continentaal, ondanks de invloed van de Indische en Zuidelijke Oceanen. De meer gelijkmatige temperaturen tijdens de rijpingsperiode zorgen voor intense fruitsmaken in de druiven. De rode, grindachtige leem, ontstaan door de erosie van de Warren-rivier, is wat Manjimup het duidelijkst onderscheidt van zijn buren. De oorzaak ligt in een oud granieten bed, vergelijkbaar met dat van de Leeuwin-Naturaliste-bergkam in Margaret River. Dit wordt bedekt door een laag wat rijk aan ijzer en aluminium is, waarvan de oxidatie verantwoordelijk is voor de rossige tint van lokale bodems.

Ongebruikelijk Pinot Noir in Pemberton

Hoewel begin jaren 80 van de vorige eeuw de eerste commerciële aanplant geschiedde, waren de wijnboeren opgelucht toen in 2016 Pemberton gescheiden werd van Manjimup en doorging onder een eigen geografische indicatie. Dit is veruit wel de grotere geografische indicatie van de twee met maar liefst 466ha.

Het klimaat is hier, net als in Margaret River, gematigd door de aanwezigheid van de Indische Oceaan en de Zuidelijke (Antarctische) Oceaan. Pinot Noir is succesvol in de donkere koele bodems van Pemberton dan de rode warmere bodems van Manjimup. Ook Chardonnay blijkt het hier zeer goed te doen en levert rijke aromatische witte wijnen. Die vaak op eiken hout rijpen voor meer complexe aroma’s. Een recente ontwikkeling is Merlot van topkwaliteit.

Great Southern District

Het grootste wijngebied in Western Australia, Great Southern, heeft een spanningswijdte van maar liefst 200km. Het omvat diverse soorten terroir en is de koelste zone van de staat. Vandaar dat hier ook diverse subzones te vinden zijn; Albany, Denmark, Frankland River, Mount Barker en Porongurup. Over het algemeen kan je de bodemopbouw vergelijken met die van Margaret River met grind of zandleem als deklaag met diepere gneis en graniet. Ook de rivieren die het gebied doorsnijden spelen van groot belang. Naast het afbakenen van de verschillende subregio’s verschaft het ook de nodige irrigatiewater.

Riesling is de specialiteit van Great Southern met een frisse citrusachtige stijl die vergelijkbaar is met de Riesling uit Clare en Eden Valley. Ook Pinot Noir levert zeer goede wijnen, naast de “reguliere” Cabernet Sauvignon, Shiraz en Chardonnay.

Great Southern
Bron: https://winewa.asn.au/great-southern
Frankland River

Deze subregio grenst in het noordwesten aan Manjimup en omvat 1.600ha aan wijngaarden. Dat maakt deze subregio de meest productieve regio van Great Southern. De eerste wijngaarden zijn aangeplant in 1967 en zijn daarmee één van de oudste in Western Australia. De subregio kenmerkt zich door haar alluviale bodem zoals uiterwaarden en valleien met gemengde klei en grind. Doordat de meeste wijngaarden op 150-300m hoogte liggen is de wijnstijl meer gefocust op koel klimaat. Hoewel er een mediterraan klimaat heerst. Dit wordt gekoeld door de zeebries.

Riesling is ongetwijfeld de specialiteit van het gebied met frisse stijlen die zich profileren ten opzichte van de meer diesel-kerosine aroma’s van de warme noordelijke regio’s. De koele nachten en minerale bodems zijn de drijfveer achter deze frisse stijl. Andere druivensoorten zijn  Chardonnay, Pinot Noir, Cabernet Sauvignon en Shiraz.

Mount Barker

In het hart van Great Southern ligt het kleine Mount Barker. Er zijn hier een aantal kleine, door een familie gerunde wijnhuizen, maar er is ook een groeiende interesse van grotere bedrijven die graag een uniek ‘Mount Barker’-element aan hun wijnportfolio’s willen toevoegen. Het gebied wordt over het algemeen beschouwd als de geboorteplaats van de moderne wijnindustrie van West-Australië in de jaren 1960. Het klimaat is mediterraan dat gekoeld wordt door de Zuidelijke Oceaan. De wijngaarden liggen rond de Mount Barker op 150 tot 300m hoogte. De regio onderscheidt zich ook door zijn vrij drainerende grindleemgrondsoorten met lateriet- en granietafzettingen. Lokaal bekend als “Marri”, deze bodems zijn laag in vruchtbaarheid, wat helpt bij het beheer van opbrengsten en druivenkwaliteit.

Mount Barker heeft slechts een relatief kleine output van wijn elke jaargang, maar staat bekend om de hoge kwaliteit van zijn koelklimaatvariaties: Riesling, Chardonnay en Pinot Noir.

Albany

In het zuiden van Mount Barker ligt Albany. Hier vinden we vooral kleine familiebedrijven met een sterke trend naar biologische en biodynamische productie. Verspreid over de regio vinden we 70ha aan wijngaarden. De stijl van de meeste Albany-wijnen is relatief ingetogen, dankzij een breed mediterraan klimaat met natte, koele winters en warme, droge zomers. Er is een grote maritieme invloed in het gebied waarbij de zachte zeewind bekend staat onder de naam Albany Doctor. Geen van de Albany wijngaarden liggen meer dan 40 kilometer van de kust.

Albany staat bekend om zijn Riesling, Chardonnay, Sauvignon Blanc en (op bepaalde locaties) Pinot Noir.

Porongurup

Er zijn een aantal kleine, door een familie gerunde wijnhuizen in Porongurup, allemaal binnen een paar kilometer van deze oude heuvels. Hun bodems hebben ook sporen van gneis en graniet, waardoor dit gebied zich onderscheidt van zijn buren, Albany en Mount Barker. De meeste Porongurup-wijn is vrij terughoudend in stijl, vooral ten opzichte van die uit de warmere gebieden in het noorden, zoals Peel. Dit is deels te wijten aan het mediterrane klimaat, gematigd door de nabijheid van de Zuidelijke Oceaan. Ook de hoogte tot 300m speelt een grote rol. Dit draagt bij doordat een laag warme lucht in de wijngaarden boven de dichte koudere lucht op de lagere valleibodem kan zitten, waardoor het risico op vorst wordt verkleind en het groeiseizoen verlengd.

De belangrijkste druivenrassen zijn Riesling, Chardonnay en Pinot Noir.

Denmark

Aan de kustlijn van de Zuidelijke Oceaan ligt Denmark. De wijngaarden liggen maximaal op 16km van de kust. Dankzij het nabijgelegen Porongurup is de bodem bezaaid met gneis en granietafzetting. Ook de kleiafzetting in de bodem is van groot belang voor de wortelstokken om voldoende toegang te hebben tot water. Het beheer is hier gericht om geen irrigatie toe te passen. De stijl van de meeste Deense wijnen is relatief ingetogen, dankzij een mediterraan klimaat, vergelijkbaar met dat van Margaret River, hoewel met iets minder regenval. Wijngaarden ervaren meestal koele, natte winters en warme, droge zomers met lage nachttemperaturen die een langer groeiseizoen mogelijk maken.

Door de iets hogere temperaturen zijn vooral Cabernet Sauvignon, Shiraz en Merlot populair.

West Australian South East Coastal

Het Centraal West-Australië richt zich meer op graan dan op wijn. Ondanks de grootte van de regio, is er slechts één winery; de Dalyup River Estate die in 1987 is opgericht. Het ligt erg afgelegen in de Dalyup River Valley en heeft slechts 3ha waar Cabernet Sauvignon, Merlot, Shiraz, Sauvignon Blanc en Chardonnay staan aangeplant.

Verrassend avondje van onbekende regio’s

Reeds enige tijd in de planning, maar eindelijk opgezet, een verrassend avondje met als proeverij thema onbekende Spaanse regio’s. Het idee erachter is om eens weg te blijven van de grote bekende regio’s als Rioja en Castilla y Léon. Maar om juist de onbekende zijde van Spanje te verkennen. Spanje is veel veelzijdiger dan je zou denken met vooral een grote verscheidenheid aan witte wijnen en lokale druivensoorten. Ervaar de gezelligheid van een avondje proeven van wijnen die verrassend goed zijn uit de onbekende Spaanse regio’s.

Val do Galir Godella 2021

We trappen de proeverij af met de Godello van het wijnhuis Pagos del Galir. Deze witte wijn van de Godello druif is afkomstig uit de regio Valdeoras DO. Deze regio is één van de weinige regio’s waar deze druif staat aangeplant. De druivenstokken staan aangeplant op arme leistenen bodem op de premier cru wijngaard A Malosa in het dorp Entoma. Hier worden de druiven vanwege de steile wijngaard handgeplukt. De wijn ondergaat koude maceratie (schilweking) voor optimale extractie van aroma’s. Vervolgens rijpt de wijn gedurende 6 maanden op haar lie in RVS tanks van 500lt.

De wijn is groengeel van kleur met lichte intensiteit. In de neus neem je direct de mineralen waar die afkomstig zijn van de arme leistenen bodem met citrusfruit en kruiden. De wijn heeft een volle body met een aangename zuurgraad. Je bespeurt een lichte honing ondertoon, toast, kruidigheid maar ook aromatisch fruit waaronder ananas en citrus. De afdronk is lang.

Geniet van deze wijn bij vis, vegetarische gerechten of wit vlees.

Awards: 92 punten Decanter

Mar de Frades 2007

Vlak aan de kust in Rias Baixas DO vinden we de subregio Val do Salnes. Op het uiterste puntje aan de monding van de rivier Umia ligt de wijngaard van het huis Mar de Frades. Dit betekent letterlijk “Zee van Broeders” en verwijst naar de plaats waar de pelgrims aan land kwamen om door te trekken naar Santiago de Compostela. Door de sterk gefragmenteerde kleine wijngaarden, werkt Mar de Frades samen met ongeveer 150 lokale wijnboeren. De Albarino druiven zijn handgeplukt en ondergaan rijping op RVS en tevens enkele maanden fles.

Iedereen kan een foutje maken, zo ook ik. Ik had niet goed op de jaargang gelet, want een 2007 Albarino is toch echt wel te oud. Maar toch is alleen de fles al de moeite waard. Wanneer deze fles goed gekoeld wordt, verschijnt er een zeilschip op het etiket. Ook de fles zelf is bijzonder, diep blauw van kleur.

De wijn neeg reeds naar het bruin toe. De oorzaak hiervan is de oxidatie die de wijn heeft ondergaan door te lang op fles te blijven liggen. In de neus was de wijn muf terwijl deze origineel juist naar citrusfruit en bloemen behoorde te ruiken.

In de mond kwam ondanks de oudheid een bijzondere complexiteit naar voren. Een duidelijke ziltheid en minerale tonen waren merkbaar.

Schenk deze (jonge) wijn als aperitief of schaal- en schelpdieren.

Award: 95 punten Decanter – maar dan moet die natuurlijk nog wel jong zijn

Dominio de Fontana Blanco

We zakken af naar het midden van Spanje, Ucles DO ligt in Castilla La Mancha. De laatstgenoemde is de grootste aaneengesloten wijnregio ter wereld met maar liefts 440.000ha. Echter Ucles DO is een geheel andere regio met haar leembodem op een 900m hoogte. Hier vinden we bijzondere wijn van Sauvignon Blanc vermengd met Verdejo.

Deze blend van 70% Sauvignon en 30% Verdejo is geheel biologisch bereid op de 400ha van Bodegas Fontana. De druiven krijgen rustig de tijd om te rijpen en hun frisheid te behouden. De hoogte draagt bij aan het koelere klimaat dan in de rest van La Mancha. En de droogte in het gebied voorkomen wijngaardziektes.

De bleke groengele wijn levert aangename aroma’s van onder andere peren, kruisbessen en vers gemaaid gras op. Een wijn met een zachte volle smaak, vriendelijk en aangenaam fris met tonen van citrus fruit. Lange afdronk met veel finesse en elegantie.

De wijn is heerlijk bij salades, gamba’s of tapas.

El Patito Feo

Na ons uitstapje in midden Spanje, gaan we weer terug naar Galicië, wel te verstaan naar Ribeiro DO. Dit ligt tussen Rias Baixas en Valdeorras in. Het is één van de oudste DO regio’s in Spanje. Hier vinden we Torontes en Treixadura druivensoorten, waarvan de laatste slechts 15% aangeplant staan. Zo zie je maar weer dat op dit avondje ook in de onbekende regio’s van Spanje wijnen verrassend lekker zijn, ware pareltjes!

El Patito Feo – de lelijke eendje – is een wijn van het huis Bodega Pateiro. Het is een 100% Treixadura van een 15 jaar oud perceel in de Avia vallei. De wijn is organisch en rijpt op lie gedurende 7 maanden in RVS vaten, om daarna nog 2 maanden in 300lt oude Frans eiken vaten te rijpen. Leuk detail is dat de schilweking plaats vindt zonder dat de schillen worden ondergedompeld voor extra extractie van aroma’s (“racking”). Terwijl de vergisting op gang wordt gebracht door wilde gist en dus geen gist wordt toegevoegd.

Desondanks heeft deze groengele wijn met een tint van goud een expressieve neus van grapefruit en witte bloesem met een vleugje basilicum. De frisse wijn met een bovengemiddelde zuurgraad heeft een volle (vette) body. Aroma’s van limoen en grapefruit overspoelen de mond waarna de afdronk aanhoudend is en gedragen wordt door minerale ondertonen.

Het is een zeer rijke complexe wijn die zeker een groot favoriet is.

Torres Sons de Prades 2021

We blijven in het noorden maar schuiven op naar het oosten. Hier ligt in Catalunya de regio Conca de Barbera. Deze regio ligt hoger dan het warme Penedès wat westelijk ligt. En dat vertaalt zich in de wijn. Het koelere klimaat brengt frissere wijnen voort van onder andere Chardonnay. Het brengt fabelachtige wijnen voort die vergelijkbaar kunnen zijn met de Bourgogne.

De Sons de Prades – Geluiden van ons Verleden – is van het zeer bekende wijnhuis Torres. De wijngaard staat aangeplant op de berg Prades die de zee invloed vermindert. De diepe kalkrijke kleigronden, rijk aan slib, met matige drainage levert uitmuntende wijnen voort. De wijn is subtiel dankzij de 30% die houtrijping krijgt gedurende 6 maanden.

Dat levert een elegante, licht ‘oaky’ chardonnay op met de smaak van perzik, vanille, mandarijn en tijm. Heerlijk bij pasta met kreeft of paddenstoelenrisotto.

Awards: 93 punten James Suckling.

Val do Galir Mencia 2020

Om nog even terug te grijpen naar Valdeorras, hebben we ook de andere druivensoort die in deze regio aangeplant staat. De rode Mencia staat vooral op leisteen bodem en ook hier geldt handmatige oogst. Net als bij de Godello vindt 48 uur durende koude maceratie plaats om de fruit aroma’s te behouden. Ook werden de druiven ontsteelt, maar niet geplet. Wederom om de primaire aroma’s te behouden. De wijn rijpt gedurende 10 maanden op 500lt Frans eiken vaten.

De kleur van de wijn is diep paars van kleur. In de neus intense aroma’s van rood maar vooral zwart fruit. Begeleid door specerijen en balsamico. Het palet is gebalanceerd en complex met een volle body. Verder is de tannine niet overheersend, maar wel merkbaar. Aroma’s van bramen, kers, maar ook drop, laurier, rozemarijn en tijm zijn in de afdronk te bespeuren.

De wijn is heerlijk bij gevogelte.

Awards: 90 punten Wine Spectator en 90 punten James Suckling.

Abadengo Roble

In Arribes is er eigenlijk maar één noemenswaardige druivensoort, de Juan Garcia. Deze is ook nergens anders te vinden. Arribes DO ligt langs de rivier de Duero waar deze naar het zuiden afbuigt en de grens met Portugal vormt. Het kenmerkt zich door haar steile hellingen en zanderige en granieten bodem. Juan Garcia staat hier aangeplant als lage struiken waar de wind goed doorheen kan waaien. Dit is nodig omdat de druiven variëteit uiterst gevoelig is voor de schimmel grijsrot.

De bijzondere wijn van Bodegas Ribera de Pelazas is gemaakt in het hart van het Nationale Park Arribes del Duero. De wijngaarden voor de Abadengo wijn zijn meer dan 60 jaar oud.  De wijn rijpt 12 maanden op frans eikenhout.

De wijn heeft een kersenrode kleur, waarbij in de neus rood fruit, specerijen en vanille kan worden waargenomen. In de mond bespeur je een volle body met prettige zuurgraad. De tannine is zacht en de wijn heeft een gemiddelde alcohol. Het pallet is complex met overwegend aroma’s van kersen, frambozen, rode bes, specerijen, toast door de houtrijping. De afdronk is prettig.

Schenk de wijn gegrild vlees.

Lavia Plus 2016

In het zuidoosten van Spanje ligt het prachtige en gezellig Bullas DO waar Monastrell staat aangeplant. Deze is niet zo onbekend als je mogelijk zou denken. De Franstalige benaming is Mourvèdre vooral bekend van de zuidelijke GSM blend. Het is Bodega Molino y Lagares de Bullas die het project omarmd heeft en in 2003 gestart is. De oorsprong is een groep wijn liefhebbers die graag grote wijnen wilden voortbrengen in Bullas van organische druiven. En of dat gelukt is! Het resultaat is deze prachtige Lavia Plus. Op een 800m hoogte staan 40 jaar oude wijnstokken op 12ha aangeplant. De bodem is alluviaal maar arm.

De druiven worden met de hand geplukt. Terwijl de fermentatie met inheemse gist plaatsvindt in 100hl houten vaten onder temperatuur controle.    

Deze Lavia Plus heeft een rode kleur met paarse tinten en een gemiddelde intensiteit. Ze heeft een intens boeket van zwart fruit, eucalyptis en balsamico aroma’s van de 12 maanden rijping op frans eiken. Het evenwichtige mondgevoel denkt aan noten, bramen, zwarte bessen. Ze voelt zijdezacht aan waarbij tannine geheel geintegreerd is in de wijn en een fijn spel speelt met de zuurgraad en de 14.5% alcohol. Deze wijn is een feestje waarbij de afdronk eigenlijk niet ophoudt, je blijft genieten.

Deze wijn gaat prima bij oude kazen, rood vlees of varkensvlees.

Awards: 92 punten Parker

Kortom

Al met al hebben we een heerlijk ontspannen avondje gehad waarbij we veel onbekende regio’s hebben ontdekt met wijnen die echt wel verrassend goed zijn. We hebben enorm interessante discussies gevoerd, over wijn maar ook over alledaagse zaken en voor je het weet is het al weer laat geworden. We waren het unaniem over eens, de Lavia Plus is een fantastische wijn, maar ook de Patito Feo is ge-wel-dig. Ook de Abadengo viel goed in de smaak, terwijl de andere wijnen op dit avondje uit deze onbekende regio’s ook verrassend waren.

Dit was de eerste avond van een serie van drie. De volgende avond moet nog gepland gaan worden.

Heeft u ook interesse om eens een gezellig avondje te ervaren? Neem dan even contact met ons op of boek gewoon via de website!

Krachtig Shiraz of Syrah in Australië

Nadat we de oude nieuwe wereld Afrika achter ons laten, gaan we de wijnen van succesvol Australië ontdekken. Wie Australië zegt, zegt vaak krachtig Shiraz, wijn gemaakt van Syrah.

Dit enorme land is verdeeld in zeven staten waarvan in maar liefst zes wijnproductie plaats vindt. Hierbinnen zijn 60 wijnregio’s actief, waarvan sommige een lange geschiedenis hebben. Het totale wijngaard arsenaal omvat ongeveer 146.200ha. South Australia is veruit de grootste regio met ruim 76.200ha gevolgd op ruime afstand door New South Wales (bijna 35.000ha) en Victoria (22.000ha). Western Australia omvat 10.750ha, Tasmania 1.700ha en tenslotte Queensland 675ha. De totale opbrengst in 2021 was 2.03 miljoen ton waarbij de toonaangevende druivensoorten Shiraz (27%) en Chardonnay (19%) waren.

Krachtig Shiraz (syrah) in Australië

Australië is in korte tijd een belangrijke speler geworden op de internationale wijnhandel, zowel in termen van kwaliteit als kwantiteit. Het kenmerkende van Australische wijnen is de fruitgedrevenheid. Het zijn veelal jonge frisse fruitige wijnen. Inmiddels is Australië opgeklommen tot de 7e grootste wijn producerende landen ter wereld. Maar het kent geen autochtone wijnrassen, het zijn geïmporteerde vitis vinifera rassen uit Europa en Zuid Afrika.

Wat ging er aan vooraf?

In 1788 bracht de Eerste Vloot van gouverneur Arthur Philip de eerste wijnstokken van Kaap de Goede Hoop naar de strafkolonie in New South Wales. Na mislukte pogingen is het de kolonisten toch gelukt om met succes wijnstokken te cultiveren in het hete droge klimaat. De eerste wijn was in 1820 beschikbaar in eigen land, terwijl in 1822 de eerste wijn reeds werd geëxporteerd. De Schot James Busby bouwde een boerderij in Hunter Valley in 1825 en plantte zaaigoed vanuit Europa. In 1833 kwam hij terug vanuit Frankrijk met en Spanje met een serieuze selectie druivenrassen. Hiermee wordt hij ook vaak betiteld als de grootvader van de Australische wijnindustrie.

De productie en kwaliteit van Australische wijn verbeterde sterk door de komst van vrije kolonisten uit verschillende delen van Europa. Zij gebruikten hun vaardigheden en kennis om enkele van de belangrijkste wijnregio’s van Australië te vestigen. Emigranten uit Pruisen in het midden van de jaren 1850 waren bijvoorbeeld belangrijk voor Barossa Valley als een wijnbereidingsgebied. Op kleinere schaal hielpen wijnmakers uit Zwitserland ook bij het vestigen van Geelong wijngebied in Victoria in 1842.

Vroege Australische wijnmakers waren vaak geconfronteerd met veel problemen, vooral vanwege het onbekende Australische klimaat. Maar omdat het ook warm, droog en mediterraan is, is Australië ideaal voor wijnproductie. Hierdoor behaalden ze uiteindelijk aanzienlijk succes. “Op de Weense tentoonstelling van 1873 prezen de Franse juryleden, blind proevend, enkele wijnen uit Victoria, maar trokken zich terug uit protest toen de herkomst van de wijn werd onthuld, op grond van het feit dat wijnen van die kwaliteit duidelijk Frans moeten zijn.” (bron: A short history of wine).

Weelderige Barossa Shiraz, krachtige Coonawarra Cabernet en houtgerijpte Chardonnay zijn de boegbeelden uit Down Under. Hoewel tegenwoordig de elegante wijnen uit de koele Australische wijngebieden erg populair zijn.

Export in de 20e eeuw

Pas in de jaren 80 van de 20e eeuw brak Australië op de export markt door, maar won direct terrein met haar fruitige wijnen van hoge kwaliteit. Het staat op de 5e plek met zo’n 6.3 miljoen hl wereldwijd en moet in 2021 Spanje, Italië, Frankrijk en Chili voor zich dulden (bron: Statista).

Het grote voordeel voor Australië is dat het land geen beperkende wijnwetgeving kent. De industrie heeft vrije keuzes omarmd en experimenteert met druivenrassen, wijnstijlen en bereidingsmethoden.

Appellatie systeem

Het appellatie systeem van Australië heeft veel weg van het Bourgondische systeem in Frankrijk. Maar er is één die er uitspringt, dat is Zuidoost Australië. Deze GI (Geographical Indication) omvat de staten Tasmania, Victoria, New South Wales en delen van Queensland en South Australia.

Classificatie Australië

Onderaan staat de staat en heeft betrekking op de wijnen die in de staat geproduceerd zijn, zoals South Australia. Het niveau erboven is een zone. Dit bestaat uit één of meer regio’s die binnen een staat liggen, zoals de Barossa.

Vervolgens dus regio. Dit is een gebied binnen een zone, zoals Barossa Valley of Eden Valley. En tenslotte is een sub-regio een aangewezen gebied binnen een regio, zoals High-Eden in zone Eden Valley.

Net als in Frankrijk betekent dit hoe specifieker de locatie aangeduid kan worden, hoe hoger het in de appellatie classificatie komt. Daarom dat dit systeem veel lijkt op het appellatie systeem zoals dat in Bourgogne gebruikt wordt. Het gaat dus niet om de kwaliteit maar om de geografische ligging, hoe exacter aangegeven, hoe hoger in de classificatie. Realiseer ook dat in Australië de nadruk meer op het druivenras ligt dan op het terroir (uitdrukking van klimaat en bodemopbouw wat resulteert in verschillende wijnstijlen).

Iconisch Shiraz

Shiraz is de meest geteelde druivensoort in Australië. Shiraz, ook bekend als Syrah, is een druivensoort in Australië met een donkere schil. Ze staat veel aangeplant in de Rhône-streek, maar wordt ook over de hele wereld geteeld, waaronder ook in Zuid Afrika. Shiraz heeft zich aangepast aan het lokale Australische klimaat en de bodemgesteldheid en verschilt het ook van de Europese Syrah-selecties. In Australië heet de druivensoort Shiraz, waarvan de wijn krachtig is, terwijl het exact dezelfde soort is als Syrah. Dit is gedaan om een verschil in wijnstijl te accentueren. In Australië staat Shiraz in een warm klimaat terwijl de soort die Syrah heet vaak in een koel klimaat staat aangeplant. Hierdoor is de wijnstijl van Shiraz in Australië krachtig en gedurfder is terwijl Syrah subtieler is. Beiden hebben sterke fruit- en kruidentonen, waarbij Syrah meestal zachter fruit en tonen van witte peper heeft, terwijl Shiraz rijker fruit en tonen van zwarte peper heeft.

Maar naast Shiraz staan hier ook andere druivensoorten aangeplant. Wel meer dan 100 variëteiten zoals Cabernet Sauvignon, Merlot, Chardonnay, Sauvignon Blanc, Sémillon, Riesling, Viognier, Pinot Noir, Grenache, Sangiovese, Mourvèdre and Pinot Grigio. Wat direct opvalt is de grote aanwezigheid van rode druivenrassen, het is dan ook niet verwonderlijk dat de verhouding rode en witte wijn 60-40 is.

Klimaat en bodemopbouw

Het klimaat is overwegend mediterraan met warme droge zomers en koele natte winters. Daarnaast spelen hoogte en nabijheid van de oceaan een lokale rol voor de regio’s. Bodemtypen variëren van vruchtbare roodbruine aarde in Riverina tot oude verweerde granieten bodems in Margaret River. Mogelijk de bekendste bodemsoort is wel de terra rossa in Coonawara in de Lime Coast van South Australia. De rode kleileem heeft een hoog ijzergehalte en ligt op kalksteen met goede drainage. Hier vinden we topkwaliteit Cabernet Sauvignon.  We kunnen vergelijkbare bodems vinden in La Mancha (Spanje) en Carso in de regio Friuli Venezia Giulia in Italië. De veelzijdigheid die Australië biedt wordt ook uitgedrukt in een breed porfolio van wijnstijlen. In Barosso Valley, South Australia, vinden we blockbuster Shiraz terwijl we in het naburige Eden Valley, op grotere hoogte de beste Rieslings vinden. Terwijl Tasmanië met haar koel klimaat mooie Pinot Noir en mousserende wijnen voortbrengt.

Onconventioneel uit de Noord Kaap

Wijnbouw in Zuid Afrika wordt vaak geassocieerd met de West Kaap. Dit is vanzelfsprekend de meest belangrijke wijnregio van het land, maar toch is het zeker niet de enige. Ten noorden ligt de Noord Kaap en in het oosten vinden we de Oost Kaap. Daarnaast vindt ook wijnproductie plaats in Free State, KwaZulu-Natal en Limpopo. Wat betekenen deze relatief onbekende regio’s en wat doet wijn eigenlijk hier? Regio’s als de Noord Kaap, Free State en Limpopo zijn redelijk onconventioneel, het is er vaak veel te warm en te droog. Inmiddels komt 10% van de Afrikaanse wijn (vooral bulkwijn) uit de Noord Kaap met 380 wijnboeren die ongeveer 3.200ha aan wijngaarden beheren en 10 onafhankelijke wineries en twee coöperaties (waaronder Orange River Cellars). Het is een regio die zich heeft opgewerkt tot een producent van hoge kwaliteitswijnen met een unieke geur en smaak. Maar helaas zijn deze wijnen (nog) niet wijd beschikbaar in Europa.

Onconventioneel Noord Kaap en andere regio's

Central Orange River Valley

De wijngaarden liggen in een gebied dat veel heter is dan de West Kaap en hier is geen koele invloed van de Atlantische of Indische Oceaan, zoals in haar zuiderbuur. Maar we vinden hier de wijngaarden langs de vruchtbare alluviale bodem van de Orange River gedurende 300km. Ondanks het semi-woestijn klimaat dat hier heerst met hete dagen en koele nachten, waarbij de Orange Rivier een belangrijke rol speelt in het matigen van die temperatuurverschillen. De bodem is ook veelal opgebouwd uit rood zand en grind.Het gebied van Orange River strekt zich uit van het Boegoe gebergte in het oosten tot de Augrabies Fall Valley in het westen en omvat ongeveer 7.800ha aan wijnbouwgebied. Maar het overgrote deel hiervan is bestemd voor rozijnenteelt (5.000ha). Vooral witte druiven variëteiten zoals vooral Colombard  en Chenin Blanc (1330ha resp. 725ha) en Chardonnay Muscat d’Alexandrie die hier zijn aangeplant. Qua rode soorten (slechts 270ha) zijn het vooral Cabernet Sauvignon, Pinotage en Shiraz. Vanzelfsprekend is het water afkomstig van de rivier, maar wat bijzonder is dat wijngaarden ook overstromen om zo aan het nodige water te komen.

Binnen Central Orange River  vinden we ook de wards Groblershoop, Grootdrink, Kakamas, Keimoes, Upington, Hartswater en Prieska.

Lyra Vega Orange RIver

Lyra Vega

Dit is een blend van Shiraz (66%) en Petit Verdot (34%). De wijngaard ligt op een alluviale bodem met grijs gesteente en krijgt haar water via druppelirrigatie, maar ook via overstromingen. De druiven worden vroeg in de ochtend met de hand geplukt.

Volle dieprode wijn met rode bessen, viooltjes en witte peperaroma’s met vanille eiken hints in de neus. Het pallet toont stevige, rijpe tannine met een lang aanhoudende smaak van kruiden zoals koriander, pruimen, witte peper en vanille.

Deze wijn past goed bij geroosterd lamsvlees, gerijpte kaas en carpaccio.

Douglas

Te midden van de diamant velden en onder de rook van de Kalahari woestijn, ligt de ward Douglas die niet tot een (sub)regio behoort binnen district Noord Kaap. Het heeft slechts één wijnmakerij, Douglas Wine Cellars opgericht in 1968. Het ligt aan de oevers van de rivier Vaals die uitmondt in de Oranje rivier. Ze produceren zowel tafelwijn als dessertwijn.

Hoog gelegen Sutherland-Karoo

De hoogst gelegen wijngaarden van in de Noord Kaap vinden we in Sutherland-Karoo. Door haar ligging lijkt het nagenoeg op een koel-klimaat regio. Het is een ward die niet tot een regio behoort. Het is een gebied dat zich kenmerkt als een steppeland met een oude klei- en schaliebodem. Deze arme bodems in combinatie met droge lucht vormt het een laag ziekte risico voor wijnbouw. Op de wijngaarden van wijnmakerij Mount Sutherland vinden we Sauvignon Blanc, Tempranillo, Syrah en op de allerhoogste wijngaarden zelfs Riesling, Pinot Noir en Nebbiolo.

Mount Sutherland Pinot Noir

In tegenstelling tot andere Zuidafrikaanse Pinot Noir’s, veel donker fruit en vol van smaak, mooie rijpe tannine die niet overheersen. Beetje aards met specerijen met prettige zuurgraad en een aangename lange afdronk van rijpe pruimen zoethout en tabak.

Heerlijk bij geroosterde groente, eend of wit vlees.

Mount Sutherland

Freestate met Rietrivier

In de Freestate ligt de enige ward Rietrivier, opgericht door een coöperatieve kelder in 1965. Er zijn ongeveer 45 leden die jaarlijks 5.000 ton druiven persen. Rietrivier Cellar staat bekend om hun brede assortiment kwaliteitswijnen tegen redelijke prijzen.

KwaZulu Natal

Het WO KwaZulu-Natal omvat tevens de provincie met dezelfde naam. De eerste proeven met wijnstokken dateert van 1992, maar de eerste echte wijnmakerij is pas in 2005 opgericht en in hetzelfde jaar verkreeg het district haar Wine of Origin predicaat. Het klimaat met zomerregens is bijzonder gunstig, terwijl ze in deze regio de gebieden met een strenger klimaat vermijden. De druiven bereiken hun optimale rijping vaak 3-4 weken later dan in de West Kaap. Het is aangetoond dat Chardonnay geen optimale druivensoort is, maar Sauvignon Blanc en Cabernet Sauvignon daarentegen verrassende wijnen kan voortbrengen. Daarom vinden we hier vooral de klassieke druivenrassen Cabernet Sauvignon, Merlot, Syrah en natuurlijk Pinotage voor rode wijn en Sauvignon Blanc voor witte wijn. Het zijn wijnen die rijk en vol van smaak zijn met doorontwikkelde fruitige tonen. Ideaal om te serveren naast een goed gerecht.

Het district KwaZulu Natal kent twee wards Central Drakensberg en Lion River. Vaak wordt de regio ook aangeduid als Midlands.

Central Drakensberg

Op een hoogte van 1.100m vinden we de wijngaarden van Cathedral Peak in de ward Central Drakensberg. Hier staan Cabernet Sauvignon, Merlot, Petit Verdot, Pinot Noir en Pinotage, maar ook Sauvignon Blanc aangeplant met zeer verrassend goede resultaten. Hitte is hier een groot risico, waardoor de suikerontwikkeling erg nauw in de gaten gehouden moet worden. Maar ook hagelbuien vormen een groot risico. Gedurende het groeiseizoen (van september tot maart) reiken temperaturen tot wel 32C. Terwijl gedurende de nachten de koele bergwinden de temperatuur weer afkoelen wat de zuurgraad te goede komt. De wijngaard is pas in 2007 aangeplant en dus nog steeds produceert de eerste aanplant deze mooie wijnen. Cathedral Peak is een wijnhuis met slechts 25ha.

Cathedral Peak Pinotage

Cathedral Peak Pinotage

Deze Pinotage is gemaakt van de eerste wijnstokken geplant in de Centrale Drakensbergen. Het was met deze wijnstokken dat de wijnmaker leerde wat er nodig is om kwaliteitswijnen te maken in een zomers regengebied. Het klimaat brengt de Pinot Noir wortels naar boven en dit levert een wijn op met een duidelijk gevoel voor terroir. De wijn fermenteert in open tanks gedurende 5 dagen. Om vervolgens overgepompt te worden naar RVS tanks om de malolactische vergisting te voltooien. Tenslotte rijpt de wijn 12 maanden op 225lt Frans eiken vaten.

Dit resulteert in een wijn die vol en intens is met veel zachte tannine. De tannine is goed geïntegreerd door de vatrijping om rokerige ondertonen op het palet te geven.

Geniet van deze wijn bij wild, stoofpotjes of een plankje met rijpe kazen.

Onbekend Limpopo

Grenzend aan Botswana en Zimbabwe, en ten oosten van de Kalahari woestijn ligt de provincie Limpopo. Wijnproductie vindt hier plaats sinds 2012 en voornamelijk gericht op tafelwijn. Eigenlijk is het nog vroeg om een goede kwaliteit vast te kunnen stellen. Er is slechts één wijndomein geregistreerd, Camelthorn Winery & Wildlife Estate die ongeveer 500.000 flessen produceert. Maar veel meer is niet bekend van dit wijndomein helaas.

Nieuwe smaken in de Oost Kaap

De Oost Kaap is het nieuwste wijngebied in Zuid Afrika. Het wordt beïnvloed door de warmere Indische Oceaan, maar kent toch een streng klimaat door de late vorst, hagel en regenval in de zomer terwijl het gebied hoge temperaturen kent met nauwelijks tot geen luchtvochtigheid. Daarom is het verrassend om de wijnindustrie hier in opkomst te zien. De wijngaarden vinden we in het Amatola gebergte en de aanplant is vooral Chardonnay, Merlot, Petit Verdot, Pinotage, Sauvignon Blanc en Shiraz.

In 2009 is nabij Port Elizabeth het Harrison Hope Wine Estate geregistreerd als eerste wijndomein. Deze wijngaard ligt in het Amatole-gebergte, een gebied dat in de zomer hoge temperaturen heeft met weinig tot geen vochtigheid. Buiten Queenstown ligt de Theescombe Estate Wine Farm. De Mayime Winery, die in de buurt van het semi-landelijke stadje Whittle Sea ligt, legt de essentie van de prachtige Oost-Kaap vast.

St Francis Bay

Het stadje St Francis Bay ligt halverwege tussen Plettenberg Bay in Cape South Coast en Port Elizabeth in de Oost Kaap. Hier vinden we de gelijknamige ward. Het profiteert van de koele invloeden van de Indische Oceaan in het zuiden en de bergketens in het noorden. De gematigde neerslag en temperaturen leveren betere mogelijkheden op voor wijnbouw dan het binnenland. Op dit moment richt de wijnindustrie zich op lokale evenementen als trouwerijen en toeristen, maar het biedt zeker perspectief in de toekomst.

Kortom

Wie wijn uit Zuid Afrika zegt, zegt natuurlijk de West Kaap. Maar er zijn interessante ontwikkelingen gaande in andere regio’s. Feit is dat de Noord Kaap inmiddels al ruim 10% van de wijn uit Zuid Afrika voor haar rekening neemt. Terwijl regio’s als KwaZulu Natal en de Oost Kaap zeer interessante wijnen voortbrengen. Dit zijn zeker gebieden waar we meer van gaan horen.

Bourgogne in geweldig West Kaap

Vorige week zijn we de westelijke regio’s van West Kaap gaan verkennen. Hier vonden we de zeer bekende districten als Stellenbosch en Franschhoek. We gaan nu de andere regio’s onderzoeken, waar de West Kaap de wijnstijlen van Bourgogne ontmoet die geweldig kunnen zijn. In het oosten vinden we de regio’s  Cape South Coast, Klein Karoo en Breede River Valley. Hier nemen de districten Elgin en Walker Bay, uit de Cape South Coast regio, een bijzondere plaats in.

Geweldig West Kaap als Bourgogne

Breede River Valley

Breede River Valley ligt ingeklemd tussen de drie andere regio’s; Coastal in het westen, Cape South Coast in het zuiden en Klein Karoo in het oosten. Het staat bekend om haar fruit- en wijnproductie maar het is ook een toonaangevend gebied voor het fokken van raspaarden. Het is relatief vlak en is omringd door het Cape Fold gebergte en dankt zijn naam aan de Breede Rivier die door de kloof stroomt. Het heeft een mediterraan klimaat met de meeste neerslag in de winter (mei tot september). In het noordwesten van de regio is het beduidend natter. Gedurende de winter, wanneer de druivenstokken in rust zijn, kan de rank de nodige middelen opslaan voor het groeiseizoen. De zomers zijn heet en droog en is irrigatie vaak noodzakelijk.

Breede River Valley is verantwoordelijk voor een groot deel van de totale wijnproductie van de West Kaap. We vinden veel verschillende druivensoorten zoals, Chardonnay, Chenin Blanc, Cabernet Sauvignon, Pinotage en Shiraz. Druiven vanaf de vlakte worden veelal gebruikt voor bulkwijn en deels voor destillaat. Terwijl de premium druiven afkomstig zijn van de uitlopers van het Cape Fold gebergte, waar hoogte en het aspect van de helling microklimaten creëren. Langs de rivier is de bodem vooral alluviaal met zandleem. Hoger in de bergen is het vanzelfsprekend rotsachtig.

Breede River Valley is opgedeeld in drie districten, Breedekloof in het oosten, Worcester in het midden en Robertson in het zuidoosten.

Breedekloof

De bergen hebben een gematigde invloed op de wijngaarden in Breedekloof. De schaduw van het Slanghoekgebergte die de westelijke grens vormen, verkorten de warme dagen en brengen aanzienlijk koudere nachten. Dit verschil tussen dag en nacht temperatuur draagt bij aan de zuurgraad van de wijn. De witte variëteiten gedijen goed op de zandleem-vlaktes, terwijl de rode druivensoorten het goed doen op de noordelijke hellingen waar ze meer profiteren van zonlicht. Hier moeten de wortelstokken diep graven voor water en voedingsstoffen. En dit resulteert in lagere opbrengsten van druiven met meer geconcentreerde smaken.

Je vindt hier zowel kleinere boetiekwijngaarden als grotere coöperaties. Het omvat tevens de wards Goudini en Slanghoek. Het voornaamste product is brandewijn maar kwaliteitswijnen zijn in opkomst dankzij modernere apparatuur, nieuwe technieken en meer kennis.

Een trend die in de gaten gehouden moet worden is de productie van dessertwijn. De versterkte en dessertwijn van Muscat d’Alexandrie (lokaal Hanepoot genaamd) profileert zich steeds gunstiger.

Badsberg

Badsberg Hanepoot Jerepigo

Deze verfijnde dessertwijn van het wijnhuis Badsberg is gemaakt van Muscat d’Alexandrie. De druiven worden later geoogst om een hoger suikerniveau in de druiven te behalen.

De wijn is zacht met typische muscat geuren van tropisch fruit, rozijnen, honing en verse bloemen. De aanzet is zoete tropisch fruit, waarna perzik, rijp ananas en vanille over elkaar rollen.

Geniet van deze wijn bij een ijsgerecht of naast een oud kaasplankje.

Worcester

In het centrum van dit district ligt de historische stad Worcester. De wijnbouw concentreert zich vooral op grootschalige tafelwijn en produceert ongeveer 25% van het land. Dit is mede doordat hier vooral grote coöperaties de wijnbouw in handen hebben. Ook hier is een breed aanbod van druivensoorten zoals Chenin Blanc, Colombard, Sauvignon Blanc maar ook Shiraz, Pinotage en Cabernet Sauvignon. De omringende bergketens beschermen het gebied tegen extreme weersomstandigheden. Het gebied is warm met temperaturen ver boven de 30C. Irrigatie is hier nodig omdat de regenval beperkt is.

De wijnstijlen variëren sterk vanwege de klimatologische en topografische verschillen (zoals schalie en zandsteen). De meeste wijngaarden liggen op de zacht glooiende valleibodem. Maar net als in Breedekloof vinden we de premium wijngaarden op de berghellingen. Wijncultuur is hier nog niet zo heel oud, het waren de Duitse kolonisten die in het midden van de 19e eeuw de wijngaarden begonnen aan te planten.

We vinden hier de wards Nuy, Scherpenheuval, Stettyn en Hex River Valley. Wijnen uit dit district zijn zelden buiten Zuid Afrika te vinden.

Robertson vallei van wijn en rozen

Gelegen in het zuidoosten van Breede River Valley ligt het district WO Robertson, bekend als “de vallei van wijn en rozen”. De wijnen zijn rijk en fruit gedreven van Shiraz of Chardonnay druiven. Maar ook produceert men mousserende wijnen van Chardonnay en Pinot Noir volgens de methode Cap Classique.

Het district wordt doorsneden door de Breede Rivier en de wijngaarden liggen dan ook aan veel van de zijrivieren en aan de voet van de bergen. Het hete droge klimaat is ideaal voor goede kwaliteitsdruiven. Daarom is irrigatie van belang voor de wijnbouw. De rijke alluviale bodems in de vallei zijn perfect voor rode wijn productie, terwijl de grindachtige rode bodem ideaal zijn voor witte wijn. Het hoge kalkniveau geven een krijtachtige mineraalstructuur dat doet dingen vaan de Franse Chablis. De internationale bekendheid is pas rond 1990 gekomen. Daar waar vroeger vooral versterkte dessertwijn geproduceerd werd, zetten kwaliteitswijnmakers meer in op droge en mousserende wijnen.

Hoewel nog niet heel bekend, valt het op dat er hier maar liefst 14 wards zijn die dus hun eigen classificatie hebben gekregen.

Portugese trend in Klein Karoo

Meer landinwaarts vind je Klein Karoo, een uitgestrekt gebied, gelegen van oost naar west. Er heerst een droog klimaat, wat voor de wijnbouw een uitdaging is. Irrigatie is dan ook een must. Je kan stellen dat het klimaat grote gelijkenissen vertoont  met de Dourovallei in Portugal.

De regio Klein Karoo is duidelijk afgebakend. In het noorden scheidt de Swartberg het van de Great Karoo, een semi-woestijn die aan de westkant van Zuid-Afrika ligt. En in het zuiden beschermen de Langebergbergen het gebied grotendeels tegen de invloed van de Atlantische en Indische Oceaan. Wijngaarden zijn te vinden aan de voet van deze twee bergketens, en langs de oevers van de rivieren die door de vallei lopen. De hoger gelegen wijngaarden hebben profiteren van een diepe vruchtbare bodem en een gematigder klimaat. Terwijl de wijngaarden aan de rivieroevers worstelen meer met het hete klimaat. De rode alluviale bodem zorgen voor een goede drainage en laten de wijnstokken harder werken wat dan de kwaliteit van de druiven tegoed komt.

Om deze reden houden de druiven meer suiker vast met een hogere concentratie van smaak, waardoor deze druiven ideaal zijn voor de productie van versterkte wijnen. Ook vinden we hier veel Muscat  Blanc à Petit Grains, maar langzaam vindt er een verschuiving plaats naar droge wijnen van Chenin Blanc, Chardonny, Shiraz en Cabernet Sauvignon. Maar ook Portugese variëteiten als Tinta Barroca.

De regio is onderverdeeld in twee districten, Calizdorp en Langeberg-Garcia en 8 verschillende wards. Hiervan ligt Groenfontein in het district Calizdorp.

Cape South Coast

En daarmee komen we in de laatste regio uit, Cape South Coast. Zoals de naam doet vermoeden ligt het dus aan de zuidkust van Zuid Afrika. Vanwege de nabijheid van de oceaan, kent het een koel klimaat, waardoor druivenrassen als Pinot Noir, Chardonnay en Sauvignon Blanc hier veel succesvoller zijn dan in andere regio’s. Tevens begint de productie van mousserende wijn aan een opmars.

Elgin

Net buiten Kaapstad ligt WO Elgin. Het district stond vroeger bekend van zijn appels, mede dankzij haar koel mediterraan klimaat. De sauvignon blanc die hier gemaakt wordt is delicaat en uniek. Het zet dit gebied op de kaart zoals Nieuw Zeeland dit deed met zijn beroemde sauvignon blanc. Daarnaast wordt hier in de West Kaap ook geweldig mooie pinot noir en chardonnay gemaakt die vergelijkbaar zijn met die uit de Bourgogne.

Elgin ligt in een bassin temidden van het Hottentot-Holland gebergte, dit scheidt het district dan ook met Stellenbosch. Het koele klimaat wordt beïnloed door de zuidelijke wind maar ook de hoogte in het gebergte (ongeveer 250-400m).

Een goed wijnhuis die we hier vinden is Paul Cluver Winery. De wijnmaker is ook nog enige jaren betrokken geweest bij het Oosterhoutse wijndomein Sint Catharinadal met uitzonderlijke resultaten van de houtgelagerde Chardonnay.

Witte wijn Paul Cluver Sauvignon Blanc

Neem bijvoorbeeld de Sauvignon Blanc. Het is een heldere wijn met een frisse neus van expressief tropisch fruit. In de mond vermengen deze smaken met grapefruit en kruisbessen zodat heerlijk fris blijft en lang blijft hangen. Mede door de 8% Semillion geeft de wijn een vol mondgevoel. Dit maakt ook dat de wijn rijker doet overkomen dan die uit de Loire.

Ideaal bij vegetarische gerechten als gegrilde groenten, quiche of geitenkaas gerechten. Maar ook zeker om van te genieten in het zonnetje op het terras.

Bestel nu voor € 14.95

Overberg

Het district Overberg ontleent haar naam aan haar ligging, over het Hottentot-Holland gebergte nabij Kaapstad. Overberg is een relatief nieuw gebied waar wijnbouw pas in 1980 werd geïntroduceerd. Historisch was het district gericht op appelteelt en druivensap productie. Veel wijnproducenten uit Paarl en Franschhoek zijn ook hier neergestreken omdat het district veel potentieel biedt.

Witte wijndruivenrassen zoals Chardonnay, Sauvignon Blanc en Chenin Blanc floreren hier in het relatief koele klimaat, maar rode wijndruiven zoals Cabernet Sauvignon, Petit Verdot en Shiraz presteren ook bewonderenswaardig.

Het district kent vier wards, Klein River en Theewater zijn waarschijnlijk de meest bekendste. Daarnaast vinden we ook de wards Greyton en Elandskloof/Kaaimansgat.

Bourgogne in Walker Bay

WO Walker Bay is één van de koelste klimaten van Zuid Afrika. Het district in West Kaap staat geweldig aangeschreven voor haar Pinot Noir en Chardonnay wijnen die sterk overeenkomen met die uit de Bourgogne, maar ook heel goede Sauvignon Blanc.

De nabijgelegen oceaan draagt bij aan de verkoeling van de lange zonnige zomers. Deze verkoeling draagt bij aan het vertragen van het rijpingsproces waardoor de druiven geconcentreerde smaken ontwikkelen en de zuurgraad behouden. De bodem bestaat uit schalie en zandsteen wat goede drainage biedt.  Daardoor moet de wortelstok dieper graven waardoor opbrengst lager is maar de kwaliteit aanzienlijk beter wordt. De betere wijnen kunnen wedijveren met premium wijnen van Stellenbosch.

De beste wijngaarden vinden we in de Hemel-en-Aarde vallei, met de wards Hemel-en-Aarde Ridge, Hemel-en-Aarde Valley en Upper Hemel-en-Aarde Valley. Deze West Kaap wijnen kunnen zich heel geweldig goed meten met de Côte d’Or uit Bourgogne. Daarnaast zijn er nog vier andere wards; Bot River, Sunday’s Glen, Springfontein Rim en Stanford Foothills.

Zuidelijk Cape Agulhas

Op het zuidelijkste puntje van Zuid Afrika vinden we de WO Cape Agulhas. Hier ontmoeten de Atlantische en Indische Oceaan elkaar. Het maritieme klimaat heeft duidelijk haar uitwerking op de wijnen. Je vindt hier dan ook pittige Sauvignon Blancs en elegante Shiraz wijnen. Dankzij de lage temperaturen, in de zomer gemiddeld 20C, verlengen het rijpingsseizoen waardoor de druiven geconcentreerde smaken kunnen ontwikkelen terwijl de zuurgraad overeind blijft. Er heerst altijd wind wat positief als negatief kan uitpakken. Dankzij de wind produceert de wijnstok kleinere bessen met dikke schil terwijl het bladerdek minder aanwezig is. De smaakconcentratie en tannine in deze kleinere druiven is hoger wat resulteert in complexere wijnen. Ook is de wind gunstig in de strijd tegen meeldauw. De keerzijde van de wind is dat jonge stokken moeilijker willen schieten en kwetsbaarder zijn. Ook kan dit het zoutgehalte in de wijngaard verhogen, waardoor het overtollige zout weggespoeld moet worden, met risico dat bessen dan te waterig worden.

Het district verdient vooral de sporen met haar Sauvignon Blanc. De geconcentreerde, kruidachtige wijn is gunstig vergeleken met die gemaakt in regio’s zoals Marlborough in Australië en die uit de Loire-vallei.

Hier vinden we ook de ward Elim, oorspronkelijk opgericht voor de productie van communie-wijn, maar nu vooral bekend dankzij de droge rode en witte wijnen. Natuurlijk zijn het Sauvignon Blanc en Shiraz die hier een grote rol spelen, maar ook Pinot Noir, Semillon, en de blends Cabernet Sauvignon-Merlot en Sauvignon Blanc-Semillon gooien hoge ogen.

Swellendam

WO Swellendam is een kleine Wine of Origin ten noordoosten van Overberg en ten zuiden van Klein Karoo. In dit district liggen twee wards, Buffeljags en Stormsvlei. De belangrijkste druiven zijn Chardonnay en Sauvignon Blanc. Maar ook vinden we Chenin Blanc, Shiraz en Cabernet Sauvignon. Bijzonder is Sijnn Winery die zich toeleggen op Touriga Nacional, Tricadeira, Mourvèdre en Viognier. Blend van de rode variëteiten is de meest voorkomende wijnen van deze regio.

Klein Plettenberg Bay

Het kleinste district is WO Plettenberg Bay geheel in het zuidoosten van de West Kaap. Sinds 2001 vindt hier wijnbouw plaats en op het moment zijn er slechts 18 wineries op 58ha. Gelet op het koele klimaat, vinden we hier ook dezelfde soort druiven als Chardonnay, Sauvignon Blanc en Pinot Noir. Ook produceren ze hier acht verschillende mousserende wijnen volgens de Cap Classique methode. Er zijn drie wijndomeinen die zelf hun eigen wijn produceren en bottelen, dit zijn Bramon, Packwood en Plettenvale. De andere domeinen produceren zelf, maar laten het bottelen over aan Bramon Estate.

Krachtig en veelzijdig West Kaap

Na de introductie van Zuid-Afrika, gaan we eerst het belangrijkste wijngebied van dit land belichten, krachtig veelzijdig West Kaap. Deze bestaat uit een vijftal districten; Olifants River, Coastal Region, Breede River Valley, Cape South Coast en Klein Karoo. Deze week gaan wij ons concentreren op Olifants River en Coastal Region, de regio’s die het meest westwaarts liggen.

Veelzijdig West Kaap

Zoals in het vorige artikel al was aangegeven, is de West Kaap de thuisbasis van de wijnproductie van Zuid-Afrika. Ook omvat het de twee meest beroemde regio’s Stellenbosch en Paarl. Het wijnlandschap kenmerkt zich door haar bergachtig en biologische diversiteit, waardoor er ook een verscheidenheid aan wijnstijlen te vinden is.

Vanzelfsprekend, ook gelet op de historie van het land, is er een dikke knipoog naar Frankrijk. Wijnen van Shiraz (Syrah) en Pinotage kunnen variëren van fris en sappig of vol en stevig. De elegante wijnen van Cabernet Sauvignon (monocepage) en de Bordeaux-blends liepen voorop toen de export in het midden van de jaren 1990 werd hervat. De Pinot Noir kent vaak echt een Bourgondische stijl. De Chardonnay uit Walker Bay geniet van wereldwijde bekendheid terwijl de koelklimaat Sauvignon Blanc van Darling en Overberg wedijvert met andere Nieuwe Wereld landen.

Opvallend is dat in 2022 het wijngaardareaal langzaam is gekrompen in deze regio’s. Met name door de ontworteling van de wijngaarden, ziektedruk vanwege de vroegtijdige regenval vlak voor of tijdens de oogst en in enkele gevallen vanwege zonnebrand. Volgens Vinpro worstelen de wijnproducenten met lage prijzen onder andere vanwege een 200 miljoen lt overschot van het voorgaande jaar, terwijl de input kosten aanzienlijk gestegen zijn (jaar over jaar 7% met een 14% piek in 2022 door de stijging van energie, chemicaliën, meststoffen). En ook verpakkingskosten en transportkosten rijzen de pan uit.

Klimaat en geologie

De wijngaarden zijn zelden te vinden op meer dan 160km afstand van de kust. Landinwaarts neemt de invloed van de Great Karoo woestijn toe. Hoewel het klimaat in sommige gebieden als Cape Point en Lutzville Valley koel en regenachtig kan zijn, is het over het algemeen mediterraan van aard. Zuid-Afrika kent veel bergketens die samen de Cape Fold-gordel vormen. Deze zijn bijzonder belangrijk voor de wijnbouw aangezien de bodems en de verschillende meso-klimaten invloed hebben op de wijnen. Zo blokkeert het Langeberg-gebergte de invloed van de Klein Karoo-woestijn in Breede River Valley. Vanwege de berginvloeden, is graniet de dominante bodemsoort samen met Malmesbury-leisteen en zandsteen uit de Tafelberg. Langs de verschillende rivieren vinden we vooral alluvium- en leemgronden.

Zoals vorige week reeds aangegeven, spelen de oceanen een belangrijke rol. Hier ontmoeten de Antarctische Benguelastroom vanuit de Atlantische Oceaan de warmere Agulhasstroom uit de Indische Oceaan. De heersende wind, Cape Doctor, wordt hierdoor gekoeld en stromen het wijngebied binnen om verkoeling te brengen. Tevens ligt langs de gehele westkust van Afrika de Benguelastroom zodat de meer noordelijk gelegen gebieden ook van deze verkoeling kan profiteren.

Wat er vooraf ging

De eerste Europese kolonisten arriveerden in de 17e eeuw en plantten de eerste wijngaarden aan. De eerste gouverneur Jan van Riebeeck  plantte de eerste wijngaard in 1655 en in 1659 werd de eerste wijn gedronken. De tweede gouverneur van de Kaap was Simon van der Stel en hij wordt geroemd voor het brengen van de wijnbereiding technieken en het opzetten van het domein Constantia, reeds in 1788 beroemd en geliefd in Europa om haar mooie dessertwijnen. Ook is de regio Stellenbosch naar hem vernoemd. Maar de wijnindustrie heeft meer te danken gehad aan de komst van de Hugenoten, de protestanten die aan het eind van de 17e eeuw het katholieke Frankrijk ontvluchtten om religieuze vervolging. Zij perfectioneerden het wijnbereidingsproces.

Aan het begin van de 19e eeuw ten tijde van de Britse overheersing bloeide de wijnindustrie op omdat er een geheel nieuwe (Britse) markt werd aangeboord. In een tijdsbestek van 45 jaar, groeide de wijnvolume van 0.5 miljoen liter naar 4.5 miljoen! Maar dit kwam ook met zware belastingen.

Pre-phylloxera

Ook hier richtte de phylloxera-plaag aan het eind van de 19e eeuw (1886) enorme schade aan. Maar ook de Anglo-Boer oorlog stortte de industrie in een chaos. De getroffen wijngaarden werden opnieuw aangeplant met de hoog renderende soorten zoals Cinsault. Maar door de ontstane prijsdruk  vond er consolidatie plaats en zochten veel boeren hun toevlucht in KWV-coöperatie welke in 1918 is opgericht. De KWV bracht de nodige stabiliteit en legde een nieuw pad naar de toekomst neer. Een ander belangrijk mijnpaal was de introductie van Pinotage. Deze kruising van Pinot Noir en Cinsault (Hermitage) was in 1925 succesvol geïntroduceerd en uitgegroeid tot de nationale druif van Zuid-Afrika. Helaas hadden de handelsboycots die werden opgelegd naar aanleiding van de Apartheidsregime van 1948 tot 1994 negatieve gevolgen.

Vanaf toen ging het snel met de ontwikkeling in de wijnindustrie, in 1973 werd de Wine of Origin classificatie ingesteld, in 1979 was de Cape Wine Academy in Stellenbosch in het level geroepen terwijl in 1983 de Cape Winemakers Guild was opgericht. Zij stelt zich tot doel om hoogwaardige kwaliteitswijnen te produceren en via een exclusieve veiling te verkopen. Waarbij de opbrengsten naar een goed doel gaan. Overigens voor geïnteresseerden heb ik nog enkele flessen hiervan voorradig.

In de jaren 90 kwam er een einde aan de dominantie van de KWV, waardoor er weer ruimte ontstond voor kleine wijnboeren om te experimenteren. In 1990 werd de SA Wines & Spirits Export Association (SAWSEA) die zich geheel toelegt op de export markt. Dit is de grondlegger van de WOSA. Tenslotte had Covid-19 pandemie diepe sporen achtergelaten in de wijnindustrie. Door lock downs en alcohol beperkende maatregelen in de oogstmaanden maart-april, kwam de oogst van 2020 in gevaar. Later werd een uitzondering gemaakt voor de wijnindustrie om toch nog iets van de oogst te redden.

Olifants River Valley

In het uiterste noordwesten van West Kaap ligt Olifants River Valley. Het beslaat grofweg het gebied vanaf Lutzville tot het Citrusdal en omvat de subregio’s WO Citrusdal Mountain en WO Citrusdal Valley. Hoewel de regio vooral bulkwijn produceert zijn er enige boetiek wijngaarden die premium wijnen van hoogstaande klasse voortbrengen. Hier vinden we in totaal 8.800ha aan wijnbouwgebied.

De regio is vernoemd naar de olifanten die hier in de 18e eeuw door de regio zwierven. En de riviervallei is ook de thuisbasis voor citrusfruit industrie.

WO Citrusdal Mountain

In het westen vinden we WO Citrusdal Mountain district, maar overlapt tevens delen van Citrusdal Valley. Met wijngaarden tussen de 500m en 700m hoogte behoort Citrusdal Mountain tevens tot de hoogste wijngaarden  van Zuid-Afrika. Dit betekent natuurlijk ook dat de warme dagen gevolgd worden door koelere nachten. Deze temperatuurverschillen leiden tot een betere zuurgraad en meer complexe aroma’s. De regio heeft een sterke affiniteit met het Franse Rhône gebied. Vandaar dat ook veel Grenache staat aangeplant. De bodem is vooral opgebouwd uit zandsteen en leisteen, welke een goede drainage biedt. Hierdoor moeten de wortelstokken dieper de bodem ingaan om toegang te krijgen tot water en voedingsstoffen, waardoor je sterkere planten krijgt.

Ëén van de oudste gebieden in de West Kaap is de ward Piekenierskloof. Hier vinden we zeer bijzondere wijnen waarvan de stokken in 1950 zijn aangeplant. Tevens vinden we hier de Grenache die gebruikt wordt voor de beroemde Boekenhoutskloof “The Chocolate Block”.

Chocolate Block

Het is een intrigerende wijn die al je smaakpapillen op scherp zet. In de neus veel rijp rood fruit (kersen, rode bessen) en blauwe bessen aroma’s, aangevuld met een tikje witte peper. In de smaak weelderig zwart fruit, subtiele zoete specerijen-aroma’s waaronder vanille door de 12 maanden houtrijping. De wijn heeft heel veel body en smaakstootjes van donkere chocolade. Tegelijkertijd toch fluweelzacht met een superlange afdronk. Krachtig met evenwicht en balans.

Drink deze Chocolate Block bij gestoofd of gegrild vlees of gerijpte kazen.

Nu bij ons verkrijgbaar voor € 22.50. Kijk in onze webshop.

Commercieel WO Citrusvalley

Dit is een groot contrast met het district WO Citrusdal Valley. Hier vindt meer de commerciële productie plaats van vooral Cabernet Sauvignon en Shiraz. Terwijl de aanplant gedomineerd wordt door Chenin Blanc en Colombard omdat deze blend vooral voor brandewijn en lokale tafelwijn gebruikt wordt. De bodem bestaat overwegend uit alluviaal zandsteen. Terwijl de Clan Williamsdam aan de Olifantsrivier de belangrijkste leverancier van water is. Waardoor de wortelstokken minder hard hoeven te werken. De hoger gelegen Cederberg ward van wijnhuis Cederberg Private Cellar (1.030m) staat wel goed aangeschreven. Bijzonder is dat deze ward opzichzelfstaand is, het behoort niet tot een regio of district. De wijngaard omvat ongeveer 50ha, maar de boerderij omvat tevens een veehouderij en bierbrouwerij. Vooral de Sauvignon Blanc en Shiraz zijn befaamd. Maar ook de Chardonnay, Chenin Blanc en  Cabernet Sauvignon doen het erg goed.

Binnen de regio Olifants River vinden we ook de ward Bamboes Bay. Deze behoort echter, opvallend genoeg, niet tot één van de twee districten, maar is een ward binnen de West kaap.

Coastal Region

Dit is het kloppende hart van de Zuid-Afrikaanse wijnindustrie en is goed voor bijna de helft van het wijnbouwareaal in het land. Veel van de districten liggen binnen de kustregio’s zodat het hier koeler is. Dat zien we dan ook terug in de aanplant van druiven als Sauvignon Blanc in het district Cape Town (met ward Constantia) en Darling. Iets verder het binnenland in vinden we de bergketens waar het klimaat droger en warmer is – meer mediterraan. Daarom vinden we hier vooral aanplant van Chenin Blanc, Pinotage en Shiraz. Terwijl in de zuidelijke districten meer Cabernet Sauvignon en Merlot gevonden worden. Door de grootte van de regio is de bodemstructuur ook divers. Wat ten goede komt aan de diversiteit van de wijnen natuurlijk!

Het zwarte land van Swartland

Swartland is vernoemd naar de inheemse renosterbos (neushoornstruik), die na een regenbui zwart wordt. Het is direct één van de grootste districten en van oudsher een tarwe-producerende regio. Maar nu zijn ze gespecialiseerd in rijke fruitige wijnen van Shiraz, Chenin Blanc en Pinotage verdeeld over 12.300ha wijngaarden. Het klimaat is overwegend warm en droog. De kans op schimmelziekten is laag, terwijl de waterstress bijdraagt aan lagere opbrengsten van kleine geconcentreerde bessen. De Malmesbury zandsteen biedt goede drainage waardoor de wortelstokken diep moeten gaan. De Shiraz wordt vaak gebruikt in de zuidelijke Rhône blend van Grenache en Mouvèrdre (GSM). Terwijl de Chenin Blanc zeer rijk kan zijn, zie ook onze Mullineux Quartz.

Binnen WO Swartland vinden we acht wards, waaronder Porseleinberg mogelijk de meest bekende is.

Zeg je Swartland, dan zeg je Eben Sadie. Deze pionier in de wijnindustrie heeft er voor gezorgd dat Swartland in een ander licht wordt bezien. Hij heeft van oude wijngaarden omgetoverd die de befaamde Columella en Palladius hebben voortgebracht. De lage rendement van oude stokken in combinatie met de geweldige concentratie tovert Eben Sadie verbluffende wijnen. Die om diezelfde redenen ook niet goedkoop zijn, maar internationaal enorm in de belangstelling staan.

Bijzonder stilistisch Darling

Binnen de regio Swartland vinden we ook WO Darling. Deze regio is in 2003 losgemaakt uit Swartland vanwege haar bijzondere stijl. Hier is het klimaat meer koel onder invloed van de Atlantische Oceaan en vinden we vooral Sauvignon Blanc en Shiraz. De oceaan levert hier ook ochtendmist die bijdraagt aan het vocht in de wijngaard. De bodemstructuur bestaat vooral uit ontbonden graniet wat bijzonder goed draineert. Waardoor wortelstokken dieper moeten graven om toegang te hebben tot water. We vinden hier vooral zogenaamde bushvine, struiken die laag bij de grond zijn om niet teveel last te hebben van de sterke wind. Deze hebben van nature een lagere opbrengst waardoor de concentratie hoger is en de wijn meer complex is. Wijnen van Darling hebben de afgelopen 10 jaar internationale bekendheid gekregen, met name de intense en ongewone stijlen gemaakt van bushvine Sauvignon Blanc.

In Darling ligt één ward, Groenekloof.

Cape Town: het Sauvignon Blanc-rijk

De WO Cape Town is pas in 2017 geïntroduceerd vanwege commerciële redenen en heette voordien WO Cape Point. Het ligt op een smal, bergachtig schiereiland direct ten zuiden van Kaapstad. Hier ontmoeten de Atlantische en Indische Oceaan elkaar en kent het dus sterke maritieme invloeden. De Sauvignon Blanc weerspiegelt koelere klimaat; de lange zomers en zeebriesjes leveren rijke kruidachtige en complexe wijnen op met een duidelijke mineraalachtige toets en frisheid. Deze zeewind zorgt er ook voor dat schimmels geen kans hebben zich hier te vestigen.  

Helemaal in het puntje van het schiereiland vinden we de ward Constantia. Vanzelfsprekend is de iconische wijn van Klein Constantia Estate bekend over de hele wereld. Het estate werd in 1823 losgemaakt van Groot Constantia Estate en begon zich toe te leggen op zoete wijnen. Deze Vin de Constance gemaakt van Muscat de Frontignan. Helaas werden de wijngaarden bijna geheel weggevaagd door de phylloxera-plaag en de echte meeldauw. Hierdoor raakte Constantia in de vergetelheid tot in 1980 nieuw leven werd ingeblazen. Naast de Muscat vinden we hier ook veel Sauvignon Blanc en Bordeaux-blend.

Naast Constantia kent Cape Town WO ook de wards Durbanville (ook bekend voor haar goede Sauvignon Blanc-Semillon blends), Hout Bay en Philadelphia.

Stellenbosch geboortegrond van Pinotage

Misschien wel de meest bekende wijnproducerende regio van Zuid-Afrika is WO Stellenbosch. Hier vinden we een kleine 15.000ha aan wijngaarden. Cabernet Sauvignon is de meest aangeplante druivensoort, naast Merlot. Het Hottentot Hollands-gebergte ligt in het oosten en vormt de grens met WO Walker Bay in South Coast regio. De wijngaarden liggen op zacht glooiende hellingen waarbij het terrein voor veel variaties in stijlen en meso-klimaten met zich mee brengt. De bodem is gebaseerd op graniet, schalie en zandsteen en is maar liefst onderverdeeld in 50 verschillende soorten. Het klimaat is relatief warm en droog waarbij verkoelende briesjes in de middag vanaf de False Bay in het zuiden de wijngaarden afkoelt. Witte druivensoorten als Chenin en Sauvignon Blanc vinden we dan ook meer bij de kust. Ook is hier goede Semillon, Chardonnay en Riesling te vinden. Terwijl Cabernet Sauvignon, Merlotm Petit Verdot en Shiraz meer landinwaarts liggen. Dit is tevens de geboortegrond van Pinotage, ontwikkelt aan de universiteit van Stellenbosch.

Ook Stellenbosch heeft acht wards, waarvan Simonsberg-Stellenbosch, gelegen op de zuidwestelijke helling van de Simonsberg, waarschijnlijk de meest bekende is.

Franse invloeden in Franschhoek Valley

WO Franschhoek Valley is het thuis van enkele van de beroemdste wijngaarden van Zuid-Afrika en produceert wijn sinds de 17e eeuw.  Het ligt in de zuidoostelijke hoek van Paarl.  Shiraz en Cabernet Sauvignon zijn de belangrijkste druivensoorten en produceren rijke volle rode wijnen. Ook speelt de Cap Classique, de mousserende wijn van Chardonnay en Pinot Noir volgens de traditionele methode, een grote rol. En het lijkt dat Semillon hier hard aan de weg aan het timmeren is. Er is op het moment 11ha te vinden aan oude Semillon-wijngaarden die betrokken zijn met een project (GD-1, refererend aan de Zuid-Afrikaanse naam Groendruif) om nieuw leven te blazen in deze bijzondere wijn. Neem bijvoorbeeld Monument Semillon van Alheit Vineyards. Vooral lekker bij pittige gerechten of wit vlees zoals kip. Varken maar ook eend.

Het ligt ingekapseld in een vallei tussen het Wemmershoekgebergte in het noorden welke Breede River Valley scheidt van Franschhoek en Groot Drakenstein- en Franschhoekgebergte in het zuiden. Deze beschermen de regio tegen de oceanische invloeden.  Er heerst dus een warm continentaal klimaat, ideaal voor zware robuuste rode wijnen en rijke fruitige witte wijnen. De schaduwen die de bergen werpen helpen de temperatuur en het zonlicht te matigen. De bodem is overwegend zandsteen, terwijl op de berghellingen ook graniet te vinden is.

Rode wijn Bellingham Homestead Pinotage

Een mooi voorbeeld is de Pinotage van Bellingham. Het  is intens donkerrood met een robijnrode rand. Zoete kruiden, pruimen en moerbeien slaan je tegemoet in de neus met hints van vanille. In de mond heb je hints van rijpe en sappige frambozen-, aardbei- en zwarte kersensmaken. Deze zijn ondersteund door goed geïntegreerde eikenkruiden met een opwindende tanninestructuur.

Het combineert perfect met rozemarijn en vlierbessen geroosterde lamsbout, hert, spareribs met een rijke barbecuesaus, ossenstaart of ossobuco.

Bij ons verkrijgbaar voor € 13.95

Rijke wijnen van Paarl

Net als WO Stellenbosch is WO Paarl ook een beroemd wijngaardgebied. Het is niet verwonderlijk dat de twee de grenzen met elkaar delen. De Paarl Rock ontleent haar naam aan van het woord “parel” vanwege de manier waarop het glinstert na een regenbui. Paarl omvat ruim 14.500ha aan wijnbouwgebied.

De wijngaarden van Paarl zijn te vinden op de lagere hellingen van Paarl Rock, aan de noordkant van Simonsberg en in het dal van de berg. De twee bergen bieden goed gedraineerde graniet- en schaliegronden voor de wijnstokken, terwijl de grond op de valleibodem meer op zandsteen is gebaseerd. De hoog gelegen wijngaarden profiteren van deze voedselarme bodems. Waarbij de wijnstokken dus dieper moeten graven voor voeding,  ze sterker worden en de opbrengsten verminderen. Daarom vinden we meer premium kwaliteitswijnen van de wijngaarden hoger op de Paarl- en Simonsberg.

Het klimaat van Paarl is relatief heet in vergelijking met de meer kustgebieden van de West-Kaap. Lange, hete zomers en koude, regenachtige winters zijn typerend voor het gebied. De regenval is matig tot hoog, maar de hitte is zo groot dat wijngaarden in de zomer vaak worden geïrrigeerd om de planten te helpen koelen. De Atlantische Oceaan, op 60 km afstand, heeft een kleine hoeveelheid invloed in de vorm van een verkoelend middagbriesje.

De belangrijkste druivenrassen zijn Cabernet Sauvignon, Shiraz, Pinotage, Chenin Blanc en Chardonnay. Maar de wijnboederijen krijgen veel ruimte om te experimenteren met verschillende druivenrassen en blends mede dankzij het enorm gevarieerde terroir. De rode wijnen zijn overwegend rijk en robuust, met een grote intensiteit van fruit. De witte wijnen zijn fruitgedreven en tropisch.

Binnen Paarl liggen drie wards, te weten Simonsberg-Paarl (gelegen op de noordwestelijke helling van de Simonsberg), Voor Paardeberg en Achter Paarl.

Jonge wijnstokken uit Wellington

Net ten noorden van Paarl, ten westen grenzend aan Swartland vinden we het kleine WO Wellington. De wijngaarden van WO Wellington strekken zich uit langs de valleibodem en de uitlopers van de Limietberg en Groenberg in het oosten. Hoewel Wellington 55km landinwaarts ligt, geniet ze toch nog van de koele luchtstroom die de Benguelastroom biedt zodat de warme nazomerse dagen verkoeling krijgt. De bergen spelen ook een grote rol, doordat de koude lucht zich op de berg verzamelt en ’s avonds naar beneden trekt, ontstaan er grote verschillen in de dagelijkse temperatuur. En dit is essentieel om de frisheid en de zuurgraad op peil te houden. Ook dragen de schaduwen van de bergen bij aan een latere zonsopkomst en vroegere zonsondergang, waardoor de blootstelling aan de zon vermindert en de druiven langzamer kunnen rijpen. Met als gevolg dat de smaak concentratie verhoogt in de druiven.

Wellington kent een rijke variatie van bodemgesteldheid. Mede door erosie in de nabijgelegen bergen profiteren de hoger gelegen wijngaarden van gebroken graniet en zandsteen, terwijl de lager gelegen terrassen bezaaid zijn met goed gedraineerde leisteen. Deze droge arme bodems dwingen de wortelstokken dieper te zoeken naar water en voedingsstoffen, wat zich dus vertaald in rijkere wijnen.

WO Wellington staat bekend om haar wijnen van jonge wijnstokken en kent maar liefst 5 wards, ondanks haar kleine oppervlakte.

Uniek Tulbagh

WO Tulbagh is omgeven door de Winterhoek bergketen in het noorden, de WItsenberg in het oosten en de Obiqua bergketen in het westen. Het zuiden is open en heeft de wind vrij spel. Ook hier spelen de bergen een belangrijke rol in de verkoeling van de wijngaarden omdat de dagen erg heet kunnen zijn. Zowel de koele berglucht in de avond als de schaduw spelen een belangrijke rol in het langzame rijpingsproces. De alluviale rivierbodem en de berghellingen geven de wijnmakers de mogelijkheid om te experimenteren met verschillende druivensoorten. Shiraz is hier de koning te rijk en de wijnen zijn vergelijkbaar met de zuidelijke Rhône-stijl (GSM). Ook Chenin Blanc, Sauvignon Blanc en Chardonnay staan hier veel aangeplant. Tenslotte produceert de Twee Gezellen Estate, die reeds 300 jaar oud is, een mooie mousserende wijn onder de Krone-label die volgens de methode traditionelle gemaakt wordt.

Lutzville Valley

Hoewel gelegen in het noordwesten van Olifants River Valley, behoort de WO Lutzville Valley tot de Coastal Region. Het bevat enkele van de grootste afzonderlijke wijngaarden van Zuid-Afrika. Deze liggen langs de noordelijke rivierbedding van de Olifants river en de bodem is zanderig en alluviaal. De wijngaarden die langs de westkust liggen zijn meer zanderig en kalksteen waardoor deze een mineraalachtige afdronk krijgen. De Lutzville Sauvignon Blanc trekt internationale aandacht, maar ook de Chardonnay, Chenin Blanc en Cabernet Sauvignon zijn belangrijke druiven.

Binnen de WO Lutzville Valley kennen we de ward Koekenaap. Terwijl de onafhankelijke wards Vredendal en Spruitdrift (die niet tot een district behoren maar onder regio Olifants River Valley) net ten zuidoosten liggen van Lutzville.

Verrassend Nieuwe ontmoet Oude Wereld in Zuid-Afrika

Nu we de belangrijkste wijngebieden van Europa besproken hebben, gaan we de wijnen van de nieuwe wereld opzoeken. We trappen dit af met Zuid-Afrika, een gebied dat je inmiddels nog nauwelijks nieuwe wereld kan noemen. Er komen hier inmiddels vele verschillende gerenommeerde wijnen vandaan. Vooral sinds het einde van de apartheid geniet de Zuid-Afrikaanse wijnindustrie van internationale aandacht en waardering. In Zuid-Afrika ontmoet de Nieuwe Wereld verrassend genoeg de Oude Wereld als het gaat om wijn. De meeste wijn wordt gemaakt met behulp van wijnbereidingstechnieken uit de Nieuwe Wereld, maar stilistisch hebben ze meer gemeen met Oude Wereld wijnen.

Je kan het land grofweg in drie regio’s opdelen met heel toepasselijk benamingen; de Noordkaap, de Oostkaap en de Westkaap. Daar waar de Noordkaap vooral bulkwijnen voortbrengen en de Oostkaap een nog relatief onbekend gebied is, zijn vooral de wijnen van de Westkaap gerenommeerd. Hier domineren bergen, plateaus en valleien het landschap die de wijnmakers in staat stellen om een veelvoud aan stijlen te produceren.

Nieuwe Wereld Zuid-Afrika

Klimaat

Zuid Afrika’s wijngebieden liggen tussen de 27e en 34e graad zuiderbreedte en zou dus een heet klimaat moeten hebben. Ter vergelijking, op de noorderbreedte ligt dit gelijk aan de Sahara woestijn.

De meeste wijnregio’s in Zuid Afrika hebben, onder invloed van de nabijheid van de Atlantische en Indische Oceaan, een overwegend mediterraan klimaat. Daarom liggen ook de meeste wijngaarden op maximaal 50km afstand van de kust. Dit is belangrijk om voldoende koelte in de wijngaarden te krijgen gedurende de warme zomermaanden. Vooral de Benguelastroom die afkomstig van Antartica brengt de boordnodige verkoeling. Maar het matigt ook de voorjaarsvorst zodat de openbarstende knoppen en de vruchtzetting van de bloemen minder risico lopen. De “Cape Doctor”, de zuidoostelijke zomerwind, is erg belangrijk in de bestrijding van meeldauw in de wijngaard.

Druivensoorten

Natuurlijk komen we hier de bekende druivensoorten tegen als Cabernet Sauvignon, Merlot, Syrah (ofwel Shiraz), Chardonnay, Colombard en Sauvignon Blanc. Maar dé druif van Zuid Afrika is toch wel Pinotage, een kruising tussen Pinot Noir en Cinsault, en Chenin Blanc. Er staat ongeveer 230.000ha wijngaarden aangeplant. De witte druivensoorten domineren met 55% van de aanplant, waarbij Chenin Blanc een hoofdrol speelt. Ook hier speelt deze aanplant een historische rol, net zoals in de Loire. Tijdens de koloniale periode gebruikte men Chenin Blanc voor de productie van versterkte wijn en brandewijn tijdens de koloniale periode. Echter dat imago heeft ze van zich afgeworpen. En nu zijn de Chenin Blanc wijnen vooral frisse droge witte wijnen.  Maar het zijn vooral de Chardonnay en Sauvignon Blanc die internationaal hoge ogen gooit.

Wijn classificatie in Zuid-Afrika

Sinds 1972 is ook hier een appellatie systeem ingevoerd met als naam “Wine of Origin”-systeem (W.O.). Dit om de diversiteit van het terroir in het land te erkennen en beschermen en omvat zo’n 60 appellaties.

Classificatie Zuid Afrika

De geografische benaming is vergelijkbaar met de Noordkaap, Westkaap of Oostkaap.

Terwijl een regio een groot gebied is die eenzelfde geologische kenmerken vertoont, zoals Coastal Region.

Een regio is vervolgens onderverdeeld in districten, zoals het Cape Town district in de Coastal Region.

En tenslotte is een ward het meest nauwkeurig afgebakend gebied, zoals de ward Klein Constantia in het Cape Town district.

De meest bekende appellaties zijn toch wel Stellenbosch, Paarl en natuurlijk Constantia. Hier komt mooie zoete dessertwijn vandaan die niet onderdoet voor de Hongaarse Tokaji en Franse Sauternes.

Estate wines is ook een veelvoorkomende term. Dit betekent dat de wijn afkomstig is van één wijngaard en alle druiven moeten van de eigen wijngaard komen, die een aaneensluitend gebied moet beslaan. Maar het wijngoed moet de eigen faciliteiten op het domein hebben om de druiven en wijn te verwerken tot en met botteling. Integrated Production of Wine (IPW) geeft aan dat de wijn afkomstig is van een gecertificeerde producent die duurzame landbouw nastreeft.

Geschiedenis

De eerste wijnstokken zijn door Nederlandse kolonisten in 1650 aangeplant om hun voorraden aan te vullen voor de route naar India. Maar onder invloed van de Franse Hugenoten kwam de groei dankzij hun wijnbouwvaardigheden en kennis.  Het oudste wijndomein van Zuid-Afrika bevindt zich in Constantia, waar de productie van de legendarische dessertwijn Vin de Constance de regio wereldwijde bekendheid gaf in de 18e en 19e eeuw. Stellenbosch is even historisch als een wijnproducerende regio, de eerste wijngaarden werden geplant in de jaren 1690.

Ook hier deed de phylloxera haar intrede in 1860. En het wijngaardarsenaal kromp aanzienlijk. Voor de daaropvolgende herplant gebruikte men vooral het hoogproductieve Cinsault. Maar dat leidde tot onnodige overproductie. De Zuid-Afrikaanse overheid greep in en begon de Kooperatieve Wijnbouwers Vereniging van Zuid Afrika (KWV) te financieren. Gedurende de 20e eeuw beperkte de KWV de productie, waardoor innovatie niet rendabel werd. Vandaar dat kwantiteit de overhand kreeg boven kwaliteit. De opbrengsten werden beperkt en de minimumprijzen werden vastgesteld op een niveau dat de productie van brandewijn en versterkte wijn aanmoedigde. De controle van KWV over de Zuid-Afrikaanse wijnsector duurde tot de jaren 1990, maar nu nog steeds domineren coöperaties het wijnlandschap.

Zuid-Afrikaanse wijn raakte internationaal uit de gratie tijdens de 20e eeuw en bereikte een dieptepunt toen handelssancties in de jaren 1980 aan het land werden opgelegd vanwege het apartheidsbeleid. De vrijlating van Nelson Mandela in 1990 en de daaropvolgende verkiezing tot president hebben de industrie nieuw leven ingeblazen: wijnen van het landgoed Rust en Vrede in Stellenbosch werden geserveerd tijdens zijn diner voor de Nobelprijs voor de Vrede in 1993 in Oslo, Noorwegen.

Huidige productie

Tegenwoordig wordt bijna de helft van alle wijn die in het land wordt geproduceerd geëxporteerd onder toeziend oog van WOSA, waarbij Europa de belangrijkste markt is. In 2022 oogstten 542 wijnhuizen iets meer dan 1,4 miljoen ton druiven om 806 miljoen liter wijn te produceren. Meer dan 300.000 mensen zijn werkzaam in de industrie; gezien de geschiedenis van het land wordt veel aandacht besteed aan het welzijn van werknemers en veel wijnhuizen hebben specifieke merken gecreëerd om programma’s zoals woningbouw en educatieve voorzieningen te ondersteunen.

Parels uit massaproductie regio Danube

We sluiten de serie over Hongarije af met de regio over de meest bezongen rivier de Donau ofwel Danube regio. De regio is in 2006 in het leven geroepen ter vervanging van de wijngebieden die de Great Hungarian Plain vormden. Deze werd niet altijd met kwaliteitswijn geassocieerd. En de naamswijziging gaf de wijnproducenten die kwaliteit nastreefden nieuwe mogelijkheden. Dat  is inmiddels wel te merken, de wijnen zijn beduidend beter geworden maar kunnen zich (nog) niet meten met de gevestigde namen. Echter we kunnen toch wel parels vinden in de Danube regio die overwegend toch wel gericht is op massaproductie.

Parels in massaproductie regio Danube

Dit is de grootste wijnregio van het land en beslaat ongeveer 25% van de Hongaarse wijngaard arsenaal. Tevens, afhankelijk van het wijnjaar, brengt deze regio 33% van de Hongaarse druivenoogst op. De Great Hungarian Plain ofwel Alföld is een gebied van 52.000km2 en beslaat daarmee ook een groot oppervlakte van de Pannonian Plain. Om verwarring te voorkomen, de Great Hungarian Plain was geen onderdeel van de Romeinse provincie Pannonia – zie ook het artikel over Transdanubia. Het gebied kenmerkt zich door haar glooiende en rollende heuvels, maar kent soms extreme weersomstandigheden.

Klimaat

Gedurende de zomer kan extreme hitte en brandende zon schade aanrichten, terwijl in het vroege voorjaar en late najaar vorst condities op kunnen treden. Resultaat is redelijke wijnen die vooral zijn voortgekomen uit massa productie. Echter, zoals vermeld, tot 2006 toen de regio om werd gevormd naar Danube wijn regio. We vinden tegenwoordig plezierige goede wijnen afkomstig van vooral alluviale bodems waar kalkzandsteen overheerst.  Alleen de zuidelijk gelegen Hagós Baja en Csongrád is kleurrijker vanwege het rijkere mineraalgehalte in de bodem. Wijnen die afkomstig zijn van deze alluviale bodems zijn veelal lichte, fruitige en makkelijk drinkbare (tafel-) wijnen.

De meest voorkomende druivenvariëteiten zijn de lokale witte druiven Cserszegi Fűszeres en Ezerjó, maar Müller-Thurgau en de rode Kadarka vinden we terug.

Groots en wijds Kunság

Wanneer men het volledige areaal zou benutten, zou Kunság mogelijk het grootste aan een gesloten wijngebied van Europa kunnen zijn, met ongeveer 103.000ha oppervlakte. Maar slechts 20.500ha staat aangeplant. Kunság is in 1990 verzelfstandigt uit de Great Hungarian Plain en stond voorheen bekend onder de naam Kiskunság. Detail is dat de wijnregio Kunság niet de hele Kunság omvat, alleen het deel dat historisch bekend stond onder de naam Kiskunság. Daarom is de naam dus een beetje misleidend. We vinden hier alle drie de kleurvariaties terug maar het is vooral de thuisbasis van mousserende basiswijnen.

Geschiedenis

Documentatie omtrent wijnbereiding gaat terug naar de 11e eeuw en ging door tot in de Middeleeuwen. Het is helaas niet bekend of het kwalitatief goede wijnen waren. Het was vooral voor eigen consumptie en een klein deel export (vooral Duitsland en Oostenrijk). In 1779 vaardigde koningin Maria Theresia een decreet uit waarin werd aangedrongen op het planten van wijnstokken in de Great Plains om het stuifzand te helpen binden. De wijnbouw ging onverminderd door eind 18e eeuw, mede omdat de phylloxera-plaag geen invloed had vanwege de zandgronden. Terwijl ruim 90% van de wijngaarden in de heuvels van Hongarije vernietigd werden. Dit gaf natuurlijk een belangrijk (financieel) impuls in de regio. Vanaf 1970 kwam de focus te liggen op het aanplanten van kwaliteitsrassen en variëteiten voor mousserende wijn.

In de tweede helft van de 20e eeuw werd Alföld Nemes Kadarka (Edele Kadarka van de Grote Vlakte) geproduceerd. Het was een medium droge rode en laat geoogste wijn in kleine oplagen die populair was in zijn tijd. Het zuurgehalte van de Alföld Kadarka is relatief laag; het heeft echter meestal een hoger alcoholgehalte dan de meeste andere zwarte druiven. De lage tannine maakten het zeer toegankelijk voor de consument.

Klimaat

Het klimaat is continentaal met extreem weinig neerslag. Door de eerder genoemde risico’s in combinatie met de weinige neerslag is dit de minst betrouwbare regio als het gaat om opbrengstzekerheid van alle Hongaarse wijngebieden. De aanplant is zowel wit als blauwe druiven, veelal lokale rassen. De wijn is veelal massa productie en blends van verschillende druivensoorten. Het zijn lichte zachte wijnen met weinig complexiteit en uitermate geschikt als tafelwijn. Echter wanneer opbrengst in de wijngaard vermindert wordt, kunnen er ook kwalitatief betere wijnen ontstaan.

Het grootste kelderdorp in Hajós Baja

Deze regio heeft haar naam te danken aan de dorpen Hajós en Baja die hun eigen unieke cultuur kennen. Hajós kan zelfs beschouwd worden als een zeldzaamheid in het Karpatenbekken. Over parels gesproken in de massaproductie regio van de Danube. Vanzelfsprekend kent deze regio een gedeelde geschiedenis met de Great Hungarian Plain. Echter hier sloeg de phylloxera ongenadig hard toe en vernietigde de wijnbouw nagenoeg volledig. Pas in de jaren 60 van de 20e eeuw werd nieuw leven ingeblazen in de wijncultuur. Wijntoeristen zullen zeker waarderen dat het grootste kelderdorp van Europa zich in Hajós bevindt. Historisch was Hajós ook van groot belang, gelet op de ligging aan de oevers van de Donau. Hierdoor speelde ze een belangrijke rol in de handel over de Donau.

Hajós Baja ligt in het zuidwesten langs de Donau en de Slowaakse grens, op de westelijke hellingen van de Bácksa-lössrug. Aan de overkant van de Donau vinden we Szekszard. Het vormt een overgang naar de zandrijke Kunság regio. Het productiegebied is 14.800ha maar slechts 1.600ha staat aangeplant. De bodem is gevormd op een laag van löss en zandlöss met een hoger leemgehalte dan in Kunság. Dit is dan ook de kracht achter de kwaliteitswijnen die we hier vinden. Witte druiven aanplant overheerst met Cserszegi Fűszeres, gevolgd door Chardonnay, Riesling (Rajnai Rizling), Olivér Irsai en Olaszrizling. De belangrijkste blauwe variëteiten zijn Kékfrankos, Cabernet Sauvignon, Zweigelt, Oporto en Cabernet Franc. Maar de oudste druivensoort is Kadarka.

Wijn maken

De wijnen zijn overwegend zacht van karakter met een lagere zuurgraad. De witte en rosé wijnen worden gemaakt met een reductieve methode om hun fruit te benadrukken. Terwijl de rode wijnen diep van kleur zijn met aroma’s die beïnvloed zijn door houtrijping. De semi-mousserende wijnen die hier geproduceerd worden zijn overwegend gemaakt met koolzuurinjectie van Cserszegi Füszeres en Olivér Irsai druiven. Het zijn frisse aromatische wijnen. De mousserende wijnen volgens méthode traditionelle zijn wijnen met citrus en rijpere steenvruchten aroma’s. Door het hogere kalkgehalte, hebben de wijnen een aangename zuurgraad. Door de kleinschaligheid is dit echt ambachtelijk werk waarbij de flessen handmatig worden gedraaid.

Sziegl Pince Kadarka

Sziegl Pince Kadarka

De Sziegl familie heeft een mooie wijngaard die meer dan 80 jaar oud is, in het zuiden van Hajós Baja en brengt de wijn op de markt onder de naam Sziegl Pince (wat “kelder” betekent). Ze zijn in 2012 gestart maar produceren echt heel interessante wijnen. Deze wijn van de Herreberg wijngaard is 100% Kadarka. De druiven worden in 2 rondes geplukt om vervolgens gedurende 7 dagen te weken. Deels via maceration carbonique en deels als gehele tros. Na het persen vergist 85% van de wijn in Hongaars eiken vaten en 15% in RVS.

Deze heerlijke Kadarka wijn geeft aroma’s van delicaat rood fruit, met mineraalachtige diepgang en verfrissende zuurgraad. Schenk deze wijn licht verkoelend naast goulash of een andere paprika-gerecht.

Csongrád

In het zuidoosten van de regio op de rechteroever van de rivier Tisza vinden we Csongrád. Deze wijnen zijn nauwelijks verkrijgbaar buiten de regio en kent ook maar een handvol producenten. De regio is nog volop in ontwikkeling.

De eerste verwijzing naar de wijnbouw in de regio Csongrád is te vinden in het oprichtingscharter van de abdij van Garamszentbenedek (1075) en heeft betrekking op de wijngaarden rond het dorp Alpár in de buurt van de rivier de Tisza. Szeged en andere nabijgelegen marktsteden hadden al wijngaarden in de 14e eeuw. Ten tijde van de Turkse overheersing speelde wijn verrassend genoeg een belangrijke inkomstenbron. In deze tijd arriveerde de rode wijncultuur in de Balkan met Kadarka als belangrijkste variëteit. Phylloxera had ook hier minder grip. Doordat in de jaren 70 van de 20e eeuw de overheidssubsidies afnamen in Csongrád, stortte de wijnindustrie langzaam in elkaar. Ook na de verzelfstandiging van het gebied uit het grotere Great Hungarian Plain.

Wijngaardmanagement

De totale productie van het gebied is 14.300ha waarvan 2.600ha is geclassificeerd als eerste klasse en 8.500ha als tweede klasse. Slechts 900ha staat aangeplant. De bodem is overwegend kalkhoudend alluviaal zand afkomstig van de Tisza en deels van de originele Donau bedding. Het klimaat is extreem continentaal met zeer weinig neerslag. Maar met grondwater op 2 tot 3m diepte, hebben wijnstokken geen moeite om aan water te komen. De overvloedige zon en warmte draagt bij aan goede rijping en suikervorming. Vanwege de sterke droge wind die hier onafgebroken waait, zijn de druivenstokken laag bij de grond getraind zonder enige ondersteuning.

Iets meer dan de helft van de aanplant zijn witte druiven, voornamelijk Cserszegi Fűszeres, Kövidinka, Olaszrizling, Riesling (Rajnai Rizling) en Kunleány. De overheersende blauwe variëteiten zijn Kékfrankos en Zweigelt. Csongrád-wijnen hebben meestal een gemiddeld tot hoog alcoholgehalte, zijn gemaakt van extreem rijpe druiven en hebben meestal een lage zuurgraad. Deze fruitige wijnen zijn duidelijk anders dan die geproduceerd in andere delen van de Great Plain.