Enige tijd geleden hebben we de Moezel of Mosel al geïntroduceerd in onze blog. Maar naar aanleiding van een webinar bij Wine Scholar Guild wil ik de Mosel toch nogmaals onder de aandacht brengen vanwege de zeer steile hellingen die sensationeel en adembenemende uitzichten geven. Om te beginnen de rivier de Mosel (of Moselle zoals men de rivier in Frankrijk en Luxemburg noemt) ontspringt bij de Col de Bussang in de Vogezen. Ze slingert door Frankrijk en Luxemburg voor ze in Duitsland arriveert en uiteindelijk bij Koblenz in de Rijn stroomt. De Mosel rivier is 531km lang waarvan 231km in Duitsland kronkelt. De wijngaarden liggen aan weeszijden van de rivier, voor optimale exposie juist omdat de rivier zo kronkelt. De regio het tegenwoordig Mosel, uit commerciéle overwegingen, maar tot 2013 was dit Mosel, Saar, Ruwer vernoemd naar de drie rivieren die door het wijnbouwgebied kruisen.
Wijnbouw gaat hier ver terug. De Weingut der Vereinigten Hospitien in Trier dateert uit de 7e eeuw, maar de wijncultuur gaat terug naar de Kelten maar vooral de Romeinen hebben deze cultivering verbeterd.
Geologie van de Mosel
Het wijnbouwgebied ligt tussen twee middelgebergten: Hunsrück en Eifel in het Rheinisches Schiefergebirge. Het klimaat in deze vallei is warmer met een optimale regenval. We vinden hier vooral leisteen, schelpkalksteen, mergel en kalksteen terwijl de valleibodem vooral puin, grind en zandafzettingen kent. Hoewel de bodemopbouw enorm uiteenlopend is, overheerst vooral leisteen.
In de Mosel liggen 14% van de wijngaarden op steile (30%) tot zeer steile (50%) heuvelruggen, waardoor hier uitsluitend handmatig gewerkt kan worden (en zelfs dat is niet altijd even veilig). Gelet op het koele klimaat, spelen deze steile hellingen een belangrijke rol. Vooral in het voorjaar kan het erg koud zijn, met vorst risico. De kou zoekt altijd zijn weg naar het laagst gelegen punt, dus de koude lucht gaat door de wijngaard naar beneden, waardoor de warme lucht omhoog geduwd wordt (thermische beweging).
Daarnaast heeft deze beweging als gevolg dat er minder bewolking ontstaat en dus meer direct zonlicht voor de druiven. Voor optimale zoninval worden wijnstokken verticaal opgebonden waardoor de plantdichtheid hoger is. De warme stijgende lucht kan daardoor beter door de wijngaard gaan, meer zonlicht in de wijngaard, maar ook vermindert deze opbinding de risico op ziektes en schimmels. Erosie is een belangrijk risico voor de wijngaarden. De neerkomende regen wordt snel opgenomen door de bodem, doordat de leisteen open is en regen er makkelijk doorheen in de onderliggende bodem doordringt. Het bladbeheer heeft ook een enorme ontwikkeling doorgemaakt. Bladbeheer richt zich nu op meer lucht door de wijngaard maar tevens bescherming tegen de zon die steeds intenser wordt.
Steile wijngaarden
We vinden hier de steilste wijngaarden van Europa en mogelijk zelfs van de wereld, iets wat de Mosel zo sensationeel maakt. Mosel is hoewel niet de grootste in Duitsland met 9.000ha, is het wel de meest bekende wijnregio. De grootste is Rheinhessen met een kleine 28.000ha. Wat erg opvalt in Duitsland is dat de wijnregio’s allemaal liggen aan de oevers van rivieren. Dit is geboren uit noodzaak omdat in het koele klimaat zoals Duitsland dat kent, de reflectie van het water de wijngaarden opwarmt. De meest bekende wijngaard is Bernkasteler Doctor, in het dorpje Bernkastel. De steilste wijngaard is Bremmer Calmont wat de steilste wijngaard van Europa is. Het omvat ongeveer 54ha aan wijngaarden en kent meerdere eigenaren. Kilian Franzen, eigenaar van Weingut Franzen heeft 1.5ha in beheer op de Bremmer Calmont. De wijngaard heeft een hellingshoek van maar liefst 65 graden en staat aangeplant met 85+ jaar oude stokken.
Levert wijngaarden van steile hellingen betere wijn dan van een vlakke wijngaard? Dat is een interessante vraag en moet ook in het kader van locatie gezien worden. Steile wijngaarden in koele klimaten leveren zeker bij aan de kwaliteit van de wijn. Terwijl op de vlakte de wijnen minder uitgesproken zijn. Dit heeft te maken met betere zonexposie. Echter met de klimaatopwarming zien we ook dat de steile wijngaarden.
Riesling
Riesling is de meest aangeplante druivensoort met 63% aanplant in 2022. Mosel is een echte witte druivenstreek, waar blauwe druiven slechts voor 10% te vinden zijn (en dan met name Pinot Noir ofwel Blauburgunder). Riesling is een “edel” druivenras in Duitsland. Dat wilt zeggen dat het wordt gerekend tot de allerbeste druivenrassen met een constante hoge druivenkwaliteit. Het vindt haar oorsprong in een kruising tussen Gouais Blanc en een wilde druiven variëteit (Vitis Sylvestris). Waar de naam vandaan komt is onbekend. Mogelijk van het Duitse woord “Rus” wat vrij vertaald “donker hout” betekent en een verwijzing is naar het donkerkleurige hout. Een andere theorie is de verwijzing naar “verrieseln”, wat refereert naar het vroegtijdig vallen van de bloemen en druiven door slechte bevruchting of koele natte weersomstandigheden.
Kenmerken Riesling
De eerste keer dat er over Riesling is geschreven was 13 maart 1435 in Rheingau. Maar waarschijnlijk bestaat ze al veel langer. Typische kenmerken van Riesling is dat het hout hard van structuur is en goed tegen vorst bestand is. Ze kan makkelijk -15C aan. De druif ontluikt laat om zich zo te beschermen tegen vorst. De druiven rijpen langzaam, maar de druiven kunnen lang blijven hangen. Van bloei tot pluk gaan er wel 120 dagen overheen, wat bijzonder lang is. Maar de druif heeft dit nodig om het sensationeel en delicate aroma van deze Mosel druif te ontwikkelen.
Natuurlijk is Riesling vatbaar voor noble rot ofwel Botrytis, om weelderige zoete wijnen te maken. Doordat de druif een heel hoge zuurgraad heeft en hoog suikergehalte, kan de wijn prima weggelegd worden. Wanneer je Riesling echt lang weg legt – denk aan 100 jaar – dan heb je natuurlijk geen frisse fruitige aroma’s meer, maar denk aan gember en karamel.
Riesling is een druif die zeer gevarieerde wijnstijlen kan voortbrengen, van mousserend tot weelderig zoet. Kabinett en Spätlese wijnen zijn vaak heel licht in alcohol, denk aan 7.5 tot 8.5%. Kabinett zijn zeer lichte toegankelijke wijnen. Terwijl Spätlese iets meer diepgang hebben en beter zijn om te serveren naast gerechten. Aan het andere eind van het spectrum vinden we Trockenbeerenauslese. Deze is gemaakt van druiven die volledig zijn aangetast door Botrytis en zijn daardoor helemaal ingedroogd. Van 1ha wijngaard (en dus ongeveer 10.000 stokken) komt ongeveer 100 liter sap, wat meer te vergelijken is met siroop. Door het hoge suikergehalte is het ook erg lastig om fermentatie op gang te krijgen. Dit zijn zeldzame, bijzondere wijnen die zelden buiten Duitsland te vinden zijn.
Mousserende Riesling
Hoewel mousserende Riesling gemaakt is volgens de traditionele methode met 2e vergisting op fles, net als champagne, kan je de wijnen toch niet vergelijken. Simpel omdat Riesling veel fruitiger en overheersender is dan de Pinot familie die de basis vormen voor champagne.
Snelgroeiend Pinot Noir
De eerste documentatie van Pinot Noir was in 884 na Christus nabij de Bodensee. Pas in de 19e eeuw arriveerde de Pinot Noir, of Blauburgunder, in de Mosel. Echter deze druif werd vervolgens door het Nazi-regime verboden in 1933, omdat de Nazi-leider voor het Moselgebied een liefhebber van witte wijn was. Dit verbod duurde tot maar liefst 1986, doordat men deze wet was vergeten. Maar inmiddels is het enorm in opmars en vinden we hoge kwaliteit Pinot Noir wijnen in de Mosel. Er staat ongeveer 430ha (2022) aangeplant en er wordt gezegd dat er inmiddels zelfs ruim 800ha beschikbaar is!
Tips!
Het is bekend dat Mosel wijnen zeer duur kunnen zijn. Daarom hebben wij een aantal tips voor u gezocht voor meer betaalbare wijnen in de categorie tot zo’n €30.
Schloss Lieser
Probeer eens de wijn van Schloss Lieser. Deze, voor top Mosel begrippen, heeft een zeer schappelijke prijs van onder €20. De Riesling Trocken is een evenwichtige wijn met een elegante karakter. Mineraaltonen met nuances van o.a. perzik, peer, watermeloen en kumquat. In de afdronk een accent op grapefruit en nuances van kruisbes. Een pure elegante smaak. Heerlijk voor nu maar zoals met alle kwaliteits-riesling zijn de zuren zo mooi dat deze ook gerust aantal jaren kan kelderen maar waarom zou u dat doen want dit is een zeer uitnodigende wijn.
Markus Molitor
Een andere aanrader is Makus Molitor, die sensationeel mooie wijn maakt in de Mosel. Naast Kabinett (dus droge wijnen) maken ze ook geweldige spätlese. Wijn gemaakt van laat geplukte druiven dus. Deze hebben een hogere suikergehalte en zijn dus zoeter. Prijzen variëren van €15 voor Kabinett wijnen tot €30 voor spätlese.
Clemens Busch
Weingut Clemens Busch is een pionier in de Mosel als het gaat om biodymische wijnbouw. Dit is bijzonder uitdagend in een koel klimaatgebied. Het Weingut heeft 18ha onder beheer met name in Mariënburg. In 1976 stopte Clement met het gebruik van pesticiden en in 1984 is het Weingut helemaal overgeschakeld naar biologisch wijngaard management. In 2005 zijn ze overgegaan naar biodynamisch met Europese certificering.
De meeste wijnen worden droog gevinifieerd en zijn rijk, complex en vaak krachtig. Ze verouderen heel mooi en winnen aan complexiteit en textuur. Maar ook de zoete en edele zoete wijnen van het landgoed zijn indrukwekkend en behoren tot de beste wijnen die overal aan de Moezel worden gemaakt.
Leuk detail, de kleur van de capsule op de flessen geeft het type leisteen aan (blauw, grijs of rood) van de wijngaard waaruit elke wijn komt.
Sonoma county is qua wijnregio belangrijk en veelzijdig. Het kent een ononderbroken band met wijn maken, op de periode van de Drooglegging na dan. Wijnstokken worden verbouwd sinds 1812. Sonoma kan in drie wijngebieden worden opgedeeld, Northern Sonoma, Sonoma Coast en Sonoma Valley. Elk van deze gebieden heeft ook haar eigen appellatie ofwel AVA. Daarnaast omvatten deze AVA’s hun eigen sub-appellaties. De county strekt zich uit van de Pacifische kust in het westen tot het Mayacamas-gebergte met daaropvolgend Napa Valley in het oosten. Er zijn bijna 60.000ha wijngaarden en meer dan 425 wijnmakerijen. En inmiddels produceert Sonoma 2x meer wijn dan Napa Valley. Het ligt ten noorden van San Francisco en strekt zich uit langs de ruige kustlijn van de Stille Oceaan.
Qua druivenrassen kent Sonoma geen verschil met de andere Californische appellaties. Cabernet Sauvignon domineert als rode variëteit met een plukje Cabernet Franc op de koelere berghellingen. Het Amerikaanse icoon Zinfandel (Primitivo) vinden we vooral op de warmere plekken in Sonoma. Terwijl in de koele subklimaten Chardonnay en Pinot Noir volop staan aangeplant. Sauvignon Blanc biedt een lichter en verfrissender alternatief voor Chardonnay.
Vanzelfsprekend is één van de grootste risico’s de bosbranden die de recente jaren veelvuldig hebben gewoed. Dit kan een oogst volledig vernietigen door rookschade of verbranding.
Met meer dan 60 verschillende druivensoorten en zo’n 200.000 ton druivenmost (in 2021) bewijst Sonoma des te meer hoe belangrijk en veelzijdig ze is.
Hoe het begon
In 1812 werden de eerste wijnstokken aangeplant in Fort Ross door de missionaris Jose Altimira. Reeds in 1854 waren wijnstokken een vast onderdeel van de landbouwcultuur. In de jaren 1920 waren er 256 wijnmakerijen in Sonoma County, met meer dan 8.900ha in productie. Tijdens de drooglegging nam de commerciële wijnbereiding echter af. Bij het opheffen van het verbod in 1933 waren er slechts minder dan 50 wijnmakerijen. Zelfs in de jaren 1960 waren slechts 4.900ha wijngaarden. In de jaren die volgden groeide de wijnconsumptie in Amerika. In 1999 waren er meer dan 19.800ha wijngaarden die in eigendom waren van meer dan 750 telers en 180 wijnmakerijen. Van de 250 wijnhuizen die in 2007 bestonden, is ruim de helft minder dan 20 jaar oud. Ruim 70% van de landbouwactiviteit in Sonoma Country het verbouwen van wijndruiven.
Het klimaat en geologie
Sonoma County is gezegend met een ideaal lang groeiseizoen, met zonnige dagen en bijna geen regen van mei tot september. De gemiddelde hoge temperaturen in de zomer variëren van 20 tot 30C en is ideaal voor het rijpen van druiven. Terwijl in de avond de temperatuur daalt naar 4 tot 10C, zelfs in de warmere binnenlanden van Alexander Valley en Knights Valley. Deze grote dagelijkse temperatuurverschillen zijn essentieel voor het behouden van de zuurgraad.
De wijngaarden van Sonoma County variëren van zeeniveau tot 800m boven zeeniveau. De verscheidenheid aan valleien, bergen en hellingen hebben een grote invloed op de vruchtbaarheid van de bodem en de rijpingstijden van druiven. De Stille Oceaan zorgt voor een verkoelende maritieme invloed en levert de nodige koele lucht. De doorgangen zoals Petaluma Gap, Russian River en San Pablo Bay verkoelen de westelijke en zuidelijke regio’s. De dagelijkse mistpatronen in de zomer zijn ideaal voor variëteiten met een koel klimaat.
Er wordt gezegd dat Sonoma County meer bodemtypes kent dan heel Frankrijk. Dit is vooral veroorzaakt doordat de bodem veel in beweging is geweest met invloeden van de voormalig oceanische Fallon-plaat, vulkanische activiteiten en alluviale afzettingen.
Wijn regio’s nader bekeken
Zoals al aangegeven bestaat Sonomo County uit drie verschillende regio’s; Northern Sonoma, Sonoma Coast en Sonoma Valley. Elk is weer onderverdeeld in een aantal sub-appellaties die we hieronder nader beschouwen.
Bron: Sonoma AVA-kaart, met dank aan Sonoma County Vintners
Veelzijdig Northern Sonoma
De Northern Sonoma AVA is één van de grootste appellatie van California en beslaat de valleien van Alexander, Dry Creek en Russian River. Waarbij deze laatste de belangrijkste invloed heeft op het gebied. De oprichting van Northern Sonoma AVA in 1986 is meer praktisch dan geologisch. In het midden van de jaren 1980 verordonneerde de Amerikaanse regering dat wijnen met het label ‘estate-bottled’ moesten worden verbouwd en gevinifieerd binnen de grenzen van een enkele AVA. De oprichting van een grote, overkoepelende AVA zoals Northern Sonoma bracht dus aanzienlijke voordelen met zich mee voor die Sonoma-wijnmakerijen met wijngaarden in meerdere subregionale AVA’s. Zo kan een wijn die gevinifieerd is bij een wijnmakerij in Russian River, maar afkomstig van een wijngaard uit Knights Valley gebotteld worden als “Northern Sonoma AVA Estate bottled”.
Grensoverschrijdend Pine Mountain-Cloverdale Peak AVA
Er zijn grote verschillen tussen de zuidelijk gelegen wijnbouwgebieden, die koeler zijn dankzij de mist invloed vanaf de baai van San Pablo, en de noordelijke gebieden een veel warmer klimaat hebben. In het uiterste noordoosten ligt het grensoverschrijdende Pine Mountain-Cloverdale Peak AVA. Over het algemeen wordt dit beschouwd als een sub-appellatie van Sonoma County, terwijl het merendeel in Clear Lake AVA ligt. Wijnbouw vond hier reeds in de 19e eeuw plaats maar ontving haar AVA status pas in 2011. Er zijn maar een paar wijnbouwers op het 2.000ha grote bergachtige gebied. Maar met Francis Ford Coppola en Jackson Wine Family wel twee zeer bekende. Het distantieert zich van het zuidelijk gelegen Alexander Valley AVA door de minimale hoogte van 500m waardoor het boven de mist ligt. Het is het hoogste wijnbouwgebied in Noord California. Vooral fruitgedreven, Cabernet Sauvignon wijnen met gestructureerde tannine zijn zeer kenmerkend.
Warm Alexander Valley
In het zuidwesten van Pine Mountain-Coverdale Peak vinden we Alexander Valley AVA die zich uitstrekt langs de oevers van de Russian River. Dit is één van de warmere regio’s van California. Naast Napa Valley is Alexander Valley één van de meest belangrijke regio’s voor Cabernet Sauvignon en tevens rijke Chardonnay. Echter het grote verschil met de oostelijk gelegen zuster hebben de wijnen minder aardse tonen. Hoewel het verder landinwaarts ligt, is de regio bevattelijk voor de mist die door de Russian River gedragen wordt. Terwijl de dagen warm en droog zijn, wat een ideale omstandigheid is om wijnen goed te laten ontwikkelen terwijl ze haar zuurgraad behouden. De alluviale steenrijke bodem zijn diep en laten het water goed door. Waardoor de druivenstokken dieper moeten wortelen wat goed is voor de uiteindelijke druivenkwaliteit.
Kwaliteit Zinfandel uit Dry Creek Valley
Over de westelijke heuvel van Alexander Valley ligt Dry Creek Valley AVA. Dit is één van de beste gebieden voor hoge kwaliteit Zinfandel en Sauvignon Blanc. Maar er zijn ook nog diverse andere druivensoorten te vinden. Het klimaat wordt beïnvloed door de Stille Oceaan in het westen en Baai van San Francisco in het zuiden. De fameuze Californische mist heeft hier grote invloed, terwijl de hoge dagtemperatuur bijdraagt aan de rijping van de druiven. De bodemopbouw is divers. Rotsachtige en grindachtige bodems die rijk zijn aan ijzer strekken zich uit tot in de heuvels en vormen een vrij drainerende bodem voor de wijnstokken. Deze droge bodems zijn perfect voor de rotgevoelige Zinfandel, omdat hij zijn wortels diep in de ondergrond kan graven op zoek naar water en voedingsstoffen zonder gevaar voor ziekten. Op de bodem van het dal daarentegen zijn de alluviale bodems vruchtbaarder dan die op de heuvels.
Lake Sonoma invloed in Rockpile
Noordelijk van Dry Creek, gelegen op en richel boven Lake Sonoma, ligt Rockpile AVA, gecreëerd in 2002. Hoewel de AVA 6.000ha beslaat, is er slechts een klein deel aangeplant met Cabernet Sauvignon, Zinfandel, Petite Sirah, Merlot en Syrah. De aanwezigheid van het meer is ook bepalend voor deze wijnbouwregio. Vanzelfsprekend de mistvorming, maar ook trekt het meer de koude luchtstroom aan, waardoor warmere lucht opstijgt. De Rockpile AVA ligt hoog genoeg om niet beïnvloedt te zijn door de mistvorming, maar profiteert wel van de warmere lucht en lange zonnige dagen. Verder is ook de bodemopbouw, gebaseerd op zandsteen en schalie op een kleibasis, uniek binnen Sonoma County.
Prestigieus Knight Valley
Ten zuidoosten van Alexander Valley ligt het prestigieuze Knight Valley AVA en slaat een brug tussen Russian River Valley en Napa Valley. Hier zorgen de goed doorlatende bodems, warme temperaturen en veel zonneschijn ervoor dat de meest aangeplante druivensoort, Cabernet Sauvignon, de volle, rijpe chocoladesmaken bereikt waar de regio bekend om is geworden. Het druivenras is goed voor ongeveer tweederde van de geproduceerde wijn. Daarnaast zijn ook Merlot, Syrah, Zinfandel en Mourvèdre toegestaan. Tevens mag een kleine hoeveelheid Chardonnay, Sémillon en Sauvignon Blanc onder de AVA-titel geproduceerd worden.
De appellatie wordt gedomineerd door de oude vulkaan Mount Saint Helena die haar beschermt tegen de koele invloeden van de Stille Oceaan. Daarmee is Knight Valley één van de warmste regio’s. Miljoenen jaren geleden liep de Russian River dwars door wat nu Knights Valley is, maar de loop werd omgeleid door een enorme uitbarsting. Hierdoor bleven vulkanische afzettingen en alluviale grindbodems achter op de valleibodem. Deze bodems verminderen de ziektedruk in de wijngaarden en houden de groeikracht en opbrengst laag, wat leidt tot intenser gearomatiseerde, geconcentreerde druiven.
Koel Russian River
Russian River AVA is natuurlijk een zeer bekende appellatie van California. Binnen Sonoma County is dit een belangrijk en veelzijdig wijn producerende regio. Het is één van de koelste en meest mistigste wijnbouwgebieden van California en is perfect voor Pinot Noir en Chardonnay. Reeds in 1983 heeft ze haar appellatie gekregen. In de sub-appellatie Green Valley Russian River AVA dat langs de Green Valley Creek ligt, is dit koele effect het meest gelijkmatig en consistent. Deze sub-appellatie is in 2007 toegekend. In het noorden van Russian River AVA is het heuvelachtiger, waardoor de koele zeebries minder invloed heeft. Hierdoor kent ze een warmer klimaat en op de westelijk expositie staat vooral Zinfandel aangeplant. In de noordoostelijke hoek, rond de stad Winsor, is het het warmst. Vandaar dat de Pinot Noir hier vervangen is door Cabernet Sauvignon. Terwijl Chardonnay nog steeds aangeplant staat maar rijkere en meer tropische wijnen voortbrengt.
Om deze reden heeft deze regio de Chalk Hill AVA toegekend (ook) in 1983. De naam is enigszins misleidend omdat de bodem is gebaseerd op poederachtige witte vulkanische as, in plaats van echt krijt. Ook vinden we hier Sangiovese en Semillon.
Koel Sonoma Coast
Sonoma Coast AVA is ook een groot gebied van maar liefst 200.000ha. Echter ook hier geldt dat slechts een klein deel staat aangeplant, met vooral Pinot Noir en Chardonnay. Net als Northern Sonoma AVA, is ook Sonoma Coast in 1987 opgericht voor commerciële redenen. Ondanks zijn naam strekt de Sonoma Coast AVA zich vrij ver landinwaarts uit, aangezien het de grens met Marin County in het zuiden volgt. De grenzen buigen scherp landinwaarts net ten oosten van Bodega Bay en spreiden zich zuidwaarts en oostwaarts uit in het stroomgebied van Petaluma, dat het zuidelijke punt van de Russian River Valley omhelst.
Klimatologisch gezien is Sonoma Coast AVA beslist maritiem en koeler en natter dan de rest van Sonoma County. Dit komt door de nabijheid van de Stille Oceaan en de verkoelende mist die in de zomer via de Petaluma Gap de kustvalleien binnensluipt. Als gevolg van het koele klimaat zijn het Pinot Noir en Chardonnay die zijn samen goed voor meer dan 75% van de wijnen in tegenstelling tot de andere sub-regio’s. Er zijn ook aanplantingen van Pinot Gris, Zinfandel en Syrah in Sonoma Coast, maar dit zijn de duidelijke uitzonderingen.
Winderig Petaluma Gap
Net ten noorden van San Fransisco ligt Petaluma Gap AVA en is in 2017 erkend als een eigen wijnbouwgebied. Het omvat 1.600ha aan aangeplante wijngaarden. De sterke kust invloed van zowel de Stille Oceaan als de Baai van San Pablo leveren de nodige wind en mist op. Hierdoor is 75% in de sub-appellatie gewijd aan een koel-klimaat Pinot Noir en de overige 25% aan Chardonnay en Syrah.
Nieuw West Sonoma Coast
Het nieuwste wijnbouwgebied is West Sonoma Coast AVA dat in 2022 werd erkend. Het ligt in het meest westelijke deel van Sonoma County, dat het steile, wilde terrein van de kustlijn van Sonoma omhelst. Deze regio bestaat uit drie sub-AVA’s, waaronder Annapolis, de Fort Ross-Seaview AVA en Freestone-Occidental, en staat bekend om zijn aparte stijl van wijnen met een koel klimaat, gehinderd door de nabijheid van de Stille Oceaan. Van pinot noir tot chardonnay tot syrah, de wijnen uit West Sonoma hebben de neiging om de nadruk te leggen op heldere zuren, puur raskarakter en een matig alcoholgehalte.
Fort Ross-Seaview AVA is een van de meest westelijke wijnbouwgebieden in California en ligt op de heuvels ten westen van de Russian River Valley. Vanwege de grote omvang van Sonoma Coast AVA is gezocht naar specifiekere sub-appellaties. Daar is Fort Ross Seaview uit voortgekomen in 2011.
Het omvat 11.000ha maar de appellatie is alleen van toepassing op gronden die 280m boven zeeniveau ligt, waardoor er slechts 220ha werkelijk kan worden toegewezen. Het is deze hoogte die de sub-appellatie onderscheidt van het grote Sonoma Coast, opdat mist geen vat krijgt. Het bergachtige terroir van Fort Ross-Seaview betekent dat de bodem, die grotendeels uit zandsteen bestaat, dun, rotsachtig en goed doorlatend is. De wijnstokken moeten hard werken om te overleven op deze laagvruchtbaarheidsbodems en produceren als reactie daarop lage opbrengsten van kleine druiven met geconcentreerde smaken, wat zorgt voor wijnen van hoge kwaliteit. Er is ook weinig dreiging van ziekten zoals rot en meeldauw, omdat de bodem niet veel water vasthoudt.
Opvallend Sonoma Valley
Sonoma Valley is één van de meest opvallende wijnregio’s van California en ligt in het zuidelijke deel van Sonoma County. Je vindt hier vooral Cabernet Sauvignon, Zinfandel en Chardonnay in het warme en zonnige klimaat. Het wijnbouwgebied strekt zich uit van de kust van de Baai van San Pablo tot net ten zuiden van de stad Santa Rosa. De regio beslaat een deel van de zuidoostelijke hoek van Sonoma County met ongeveer 2.200ha onder wijnstokken. Het wordt gezien als het gebied waar Californische wijnindustrie is ontstaan.
Sonoma Valley ligt tussen de Mayacamas Mountains in het oosten en Sonoma Mountains in het westen, waarbij de Sonoma Creek het water afvoert naar de Baai van San Pablo. Het is deze rivier die de appellatie volgt. Het is het droogste gebied in heel Sonoma County dankzij de beschutting van de Sonoma Mountains. Dit was een onderscheidend punt voor de oprichting van de AVA in 1982. Het klimaat van het gebied wordt beïnvloed door de beschutte ligging tussen de heuvels, maar ook door de nabijheid van de baai van San Pablo in het zuiden, die zorgt voor een gematigde temperatuur in de wijngaard. Sonoma Valley heeft een koeler klimaat aan de zuidkant, waar mist uit de baai de wijngaarden in de vroege ochtend omhult en het rijpingsproces vertraagt.
Koel en warm in Sonoma Mountains
In het westen op de Sonoma Mountains ligt de gelijknamige Sonoma Mountains AVA met slechts 320ha. Dit is één van de weinige sub-appellaties waar het warmebloedige Zinfandel en Cabernet Sauvignon naast Pinot Noir en Chardonnay onder dezelfde appellatie groeien. De bodem is vulkanisch van aard wat een belangrijke reden is voor haar eigen AVA in 1985.
Koel en vulkanisch Bennet Valley
Ten noorden van Sonoma Mountains AVA in een kleine vallei ligt Bennet Valley AVA met slechts 265ha. Pas in 2003 heeft ze haar erkenning ontvangen. De vallei profiteert van de zeldzame combinatie van vulkanische, rotsachtige grond en matig koele mariene invloeden. In de nacht stroomt koele lucht de vallei in, waardoor er vaak mist ontstaat die de volgende dag blijft hangen totdat de zon het oplost. Een opening in de bergen laat ook koude kustwinden door in Bennett Valley, waardoor ook de temperaturen worden gematigd. Hier vinden we verrassend genoeg vooral koel-klimaat Syrah, Merlot en Sauvignon Blanc. Bijzonder is dat de telers ook de eigenaren zijn van de diverse wijnmakerijen.
Bordeaux in Fountaingrove
De meeste wijngaarden in het Fountaingrove District liggen tussen de uitlopers van het Mayacama-gebergte. Verspreid over 38.000ha hebben een handvol producenten 200ha verbouwt met klassieke Bordeaux-rassen. Hier kunnen ze hoogten bereiken tot 700m boven zeeniveau. De hellingen hebben een zonnig zuidwestelijk aspect en profiteren toch van verkoelende wind. Hierdoor hebben de wijngaarden een koeler klimaat dan die van lager gelegen wijngaarden in het zuiden. Het zorgt voor een langer groeiseizoen met dagelijkse temperatuurvariatie waardoor de druiven op tot volle rijpheid kunnen komen. De ijzerrijke vulkanische bodems bevorderen de gezondheid van de wijnstok en zorgen voor een goede afwatering en veel voedingsstoffen voor de wijnstok.
Intens Moon Mountain
In het oosten van Sonoma Valley, tegen het grensoverschrijdende Carneros AVA aan ligt Moon Mountain AVA. Deze regio produceert rijke, intens smakende wijnen van Cabernet Sauvignon en Syrah. Het beslaat 7.100ha langs de westelijke hellingen van het Mayacamas gebergte. De vulkanische oorsprong van Moon Mountain gaf de wijnmakers van het gebied aanleiding om op zoek te gaan naar een aparte AVA-titel, die in 2013 werd gegeven. De ijzerrijke vulkanische bodems van de regio verschillen sterk van de sedimentaire bodems van het omliggende gebied. Deze rode, rotsachtige bodems zijn dun, goed gedraineerd en daarom zeer geschikt voor wijnbouw. De beroemde Monte Rosso-wijngaard van Louis M. Martini, een 120 jaar oude wijngaard binnen de appellatie, is vernoemd naar deze rode bodems.
De AVA is een van de warmere delen van Sonoma County vanwege de ligging in het binnenland. De winden van zowel de Stille Oceaan als de Baai van San Pablo brengen verkoelende maritieme invloeden naar de wijngaarden. Maar tegen de tijd dat de wind over de valleibodem is gereisd, zijn ze aanzienlijk opgewarmd. De meeste wijngaarden in de regio liggen op het westen, waardoor ze worden blootgesteld aan sterker middagzonlicht. Het warmere klimaat betekent dat Moon Mountain een langer groeiseizoen kent en de druiven hebben een goed balans tussen suiker en zuurgraad.
Carneros uit Sonoma
Carneros – Sonoma is een onofficiële benaming voor wijnen uit de Sonoma County-helft van de Los Carneros AVA, gewoonlijk gewoon Carneros genoemd. Het Carneros-gebied is ongeveer 50/50 verdeeld tussen de teeltgebieden Napa Valley en Sonoma Valley. De wijnen uit het oostelijke deel van Carneros zullen de producenten labellen als Napa – Carneros. In het algemeen ziet men Carneros AVA als een sub-appellatie van Napa Valley. Het is het eerste Californische wijngebied dat wordt bepaald door klimaat en niet politieke grenzen.
Wat dit gebied uniek maakt, is de nabijheid van zowel de Stille Oceaan als de baai van San Pablo. Hierdoor bereiken mist en wind de druiven. De meeste invloed op het microklimaat van Caneros is de Petaluma Wind Gap, die een constante stroom van verkoelende lucht binnenbrengt en de warmte van de zon compenseert. Hier domineren pinot noir en chardonnay de aanplant, en de resulterende wijnen zijn delicaat met kenmerken in Bourgondische stijl. Gezien de koele omstandigheden is het ook een spectaculaire plek voor de productie van mousserende wijn.
De grootste en belangrijkste wijnregio van Amerika is natuurlijk California. Volgens het California Wine Institute is de staat verantwoordelijk voor 81% van de Amerikaanse wijnen. En is daarmee de 4e grootste wijn producerende regio achter Frankrijk, Italië en Spanje. Er staat 187.000ha onder wijnstokken, een lichte daling die reeds in 2015 is ingezet. Met een duizelingwekkende jaarproductie van 2.3 miljard liter wijn in 2022! De wijnstijlen variëren van koel tot zondoorstoofd en er is een breed scala van druivensoorten. Amerika is ook een beetje de speeltuin voor Californische wijnmakers; er wordt volop geëxperimenteerd.
Desondanks zijn de grootste troeven en winstpakkers Cabernet Sauvignon en Chardonnay. Maar andere druivenrassen winnen langzaam terrein. Zoals Zinfandel die lang in het verdomhoekje heeft gezeten omdat de wijnen zwaar en hoog alcoholisch waren. Weet dat Zinfandel, samen met Petite Sirah, Alicante en Carignan aan de basis stonden van de Californische wijnindustrie. Maar in handen van creatieve wijnmakers begint de “bedreigde” Zinfandel aan een opmars dankzij de Californische speeltuin. Vooral als basiswijn van oude wijnstokken (lees zo’n 60 jaar) in een “fieldblend” met Petite Sirah en Carignan die net dat beetje extra’s toevoegen. De oude wijngaarden hebben minder stokken per hectare zodat er voldoende water beschikbaar is, maar ook genoeg waterstress om de kwaliteit te verhogen. Daardoor kan de Zinfandel haar zuren behouden in het warme klimaat.
Bijzonder is dat ongeveer 80% van de wijn afkomstig is uit biologisch gecertificeerde wijnmakerijen. En meer dan de helft van de wijngaarden zijn gecertificeerd voor een duurzaamheidsprogramma.
Wat er aan vooraf ging
De Californische wijnproductie kent een rijke geschiedenis dat terug gaat naar 1860. De Spaanse Jezuïten-missionnarissen wijnstokken uit het Middellands Zeegebied in California aanplantten voor de miswijn. De Californische Goudkoorts in het midden van de 19e eeuw gaf een nieuw impuls aan de wijnindustrie. Dit kwam doordat zowel de bevolking als de vraag toenamen. Met name de provincies Sonoma en Napa profiteerden hiervan.
De eerste commerciële wijnmakerij, Buena Vista Winery opende in 1857 haar deuren. Aan het eind van de 19e eeuw brak ook in California de phylloxera-plaag uit. Hoewel zwaar getroffen, herstelde California zich snel dankzij het enten op Amerikaanse onderstokken. Tegen deze tijd waren er ruim 800 wijnmakerijen actief die 300 verschillende druivensoorten te verwerken kregen. Reeds in 1919 leek California wereldwijde erkenning te gaan krijgen, totdat de Drooglegging werd afgekondigd. Wijngaarden moesten worden ontworteld en kelders werden vernietigd. Sommige wijngaarden en wijnmakerijen konden overleven door over te schakelen op de productie van tafeldruiven of druivensap. Nog een aantal waren in staat om in bedrijf te blijven om kerken sacramentele wijn te blijven verstrekken. Productie van miswijn was een toegestane uitzondering op de verbodswetten. De meesten gingen echter failliet. Tegen het einde van de Drooglegging waren er nog slechts 140 wijnmakerijen die gestaag begonnen te groeien.
Tweede helft 20e eeuw
In de jaren 1960 was California vooral bekend om haar zoete portwijnen gemaakt van Carignan en Thompson pitloze druiven en om de goedkope tafelwijnen genaamd “jugwines”. Echter nieuwe wijnboeren stonden op die zich meer gingen toeleggen op kwaliteit. Naarmate deze verbeterde, begon de regio internationale aandacht te krijgen. Tot 1976 waar tijdens een internationale proeverij in Parijs de Californische wijnen (van Chardonnay en Cabernet Sauvignon) in een blindproeftest hoger gewaardeerd werden dan de Franse wijnen. Het resultaat was een schok in de wijnwereld, die altijd de Franse wijnen als superieur achtte. Dit is meer dan een groot compliment voor de Amerikaanse wijnmakers. Met als gevolg dat de prijs fors ging stijgen. De verkoop is altijd redelijk stabiel gebleven, maar export is zeer beperkt en vaak voor stevige prijzen.
Klimaat en geologie
California kent geologisch een zeer divers gebied dat sterk varieert aan klimaten en terroirs. De meeste wijnregio’s liggen tussen de Pacifische kust en Central Valley. Vanzelfsprekend is de watermassa van de Stille Oceaan en de baaien, zoals de Baai van San Francisco van grote invloed op de temperatuur. Dit levert een koele wind en mist om de intense zonneschijn en hitte te verminderen.
Hoewel droogte een gevaar kan zijn voor wijnbouw, valt er in principe voldoende regen en is irrigatie toegestaan. Een belangrijk risico is vorst, ondanks de milde winters. Het gebruik van windmachines, sproeiers (om de druiven te bevriezen) en smudge-potten beperken dit risico. Smudge-potten leveren vuur dat de wijngaard verwarmd en daardoor luchtcirculatie geeft in de wijngaard. Bergketens zorgen ervoor dat deze verkoelende invloeden geblokkeerd worden, waardoor gebieden als Sonoma en Napa warmer zijn.
Tenslotte kent de staat een zeer gevarieerde geologie door het platentektoniek van de Noord-Amerikaanse en Pacifische platen. In sommige gebieden kunnen de bodems zo divers zijn dat wijngaardbeheerders besloten hebben om percelen aan te leggen om het unieke karakter van een variëteit te benadrukken. Terwijl dezelfde variëteit op het perceel ernaast met een andere bodemstuctuur andere karakters kan vertonen.
Wijnregio’s
California heeft meer dan 187.000ha aan wijnbouwgebied. Er zijn maar liefst 149 erkende wijnbouwgebieden of te wel AVA’s verdeelt over vijf grote regio’s. Waarbij Central Valley veruit de grootste regio is. California verbouwt meer dan 100 druivenvariëteiten waarbij Cabernet Sauvignon, Chardonnay, Merlot, Pinot Noir, Sauvignon Blanc, Syrah en Zinfandel (Primitivo) de belangrijkste zijn. Maar er zijn ook diverse Italiaanse en Spaanse druivensoorten aangeplant, zoals Barbera en Sangiovese.
Californische wijnmakers wijnen maken een wijnstijl dat meer affiniteit heeft met de “Oude Wereld”. Toch zijn de meeste Californische wijnen meer eenvoudig, fruitdominante wijnen, zoals je die uit de Nieuwe Wereld ziet. Het warme weer draagt bij om zeer rijp fruit te produceren. Hiermee verschilt de wijn van Europese stijlen doordat ze meer fruitig zijn in plaats van aardse of minerale wijnstijl. Tevens liggen de alcoholgehaltes hoger, vaak meer dan 13,5 procent voor rode wijn.
Californische Sauvignon blancs zijn niet zo kruidachtig als wijnen uit de Loire-vallei of Nieuw-Zeeland en zijn zuurder. Sommige Sauvignon blanc worden opgevoed op eikenhout, waardoor de stijl verandert. Dit wordt vaak Fume blanc genoemd.
In 1998 passeerde Zinfandel de Cabernet Sauvignon als de meest aangeplante rode wijndruif in Californië. Dit was mede te danken aan de grote populariteit van White Zinfandel. Mogelijk verwarrend, maar White Zinfandel wordt ook gemaakt van de rode druivenvariëteit. Zinfandel is een krachtige, fruitige wijn met een hoge zuurgraad en een jamachtige smaak. Witte Zinfandel is een dunne, lichtzoete blush-wijn. Hoewel de druif van Europese (Italiaanse) oorsprong is, wordt Zinfandel beschouwd als een unieke druif in Amerikaanse stijl.
Wijds North Coast met bekende AVA’s
Dit omvat het grootste deel van de noordkust van California en strekt met 1.2 miljoen hectare uit tot aan de Baai van San Francisco. Van noord naar zuid meet North Coast 120km en oost naar west 60km. Ondanks de grote van deze regio, verwacht niet dat hier alleen bulkwijn vandaan komt.
Hoewel de belangrijkste appellatie North Coast AVA is, waar met name blends van massaproductie afkomstig zijn, omvat ze maar liefst 57 kwaliteit appellaties. Waaronder een paar zeer bekende zoals Napa Valley AVA, Sonoma County AVA, Rutherford AVA en Russian River AVA. Het is gebruikelijk om de sub-appellaties in te delen naar administratieve grenzen (county grenzen). Maar dat is hier niet het geval. Er wordt echt gekeken naar terroir wat van invloed is op de wijnkwaliteit. De regio kenmerkt zich als een bergachtig gebied nabij de kust. Hierdoor is de temperatuur aanmerkelijk lager in de zomer en milder in de winter dan verder landinwaarts. Verkoelende kustbriesjes, verfrissende mist en frisse berglucht zijn allemaal belangrijke ingrediënten van het terroir aan de noordkust. Deze factoren brengen een evenwicht tegen de warme, heldere Californische zonneschijn.
De gebruikelijke Californische druivenrassen die staan aangeplant in North Coast zijn Cabernet Sauvignon en Chardonnay. Deze nemen ongeveer de helft van de hele aanplant voor hun rekening. Andere belangrijke druivenrassen zijn Zinfandel (in de warmere regio’s), Pinot Noir (juist in de koelere regio’s), Merlot en Sauvignon Blanc.
Cult wijn uit Central Coast AVA
Direct aan de zuidelijke zijde van de Baai van San Francisco begint de regio Central Coast en strekt langs de kust tot aan Santa Barbara County. De eerste gecultiveerde wijngaarden waren begin 18e eeuw aangeplant. Ook hier geldt dat Central Coast AVA de belangrijkste wijnbouwgebied is, met enkele kleine maar ook grote gerespecteerde producenten. Central Coast AVA kent 56 subregio’s waarvan San Antonia Valley AVA en het eerste wijnbouwgebied San Luis Obispo Coast AVA de meest bekende zijn.
Het klimaat en de topografie variëren enorm in deze immense regio. Hierdoor is het moeilijk om te generaliseren over de wijnbouwomstandigheden. De ruige, bergachtige topografie van het gebied is tot stand gekomen door jaren van tektonische verschuivingen. De beroemde San Andreas-breuk deelt de regio van de rest van de Verenigde Staten. Deze breuklijn is tevens de oorzaak aan een brede reeks bodemsoorten. Aan de westzijde van de breuk is er overwegend veel kalksteenrijke bodem aanwezig omdat het ooit deel maakte van een oude zeebodem. Ook zijn er gebieden met leisteen en leem in de Salinas-vallei in Monterey, en zanderige, grindachtige bodems rond de Baai van San Francisco. Over het algemeen kan je stellen dat de bergachtige streken meer kwaliteitswijnen voortbrengen. Terwijl de alluviale vlaktes meer gericht zijn op hoge opbrengsten en dus bulkwijn.
Druivenrassen
Het koele klimaat in een groot deel van de Central Coast AVA is uitstekend geschikt voor de Bourgondische variëteiten Pinot Noir en Chardonnay. Ondanks het feit dat het noordelijkste deel van de regio maar liefst 10 graden dichter bij de evenaar ligt dan Bourgondië. De hetere, meer landinwaartse gebieden van de Central Coast zijn ook goed voor Zinfandel, die is geplant in San Benito County en Paso Robles. Cabernet Sauvignon doet het goed in de hoger gelegen delen van de AVA, met name in het Santa Cruz-gebergte ten noorden van Monterey Bay.
Befaamde cultwijn
Veel van de cult-wijn Sine Qua Non zijn geëtiketteerd onder Central Coast AVA. Elaine en Manfred Krankl brachten in 1994 voor het eerst hun wijn op de markt. Elk jaar gebruikt Manfred Krankl zijn eigen kunstwerken om etiketten te maken voor de verschillende wijnen. Daarmaast brengen ze elk jaar wijnen uit onder een nieuwe naam. De filosofie van Sine Qua Non is om perfect rijpe, volle en smaakvolle wijnen te maken, die het unieke karakter van elk oogstjaar uitdrukken. Witte wijn rijpt 40 tot 60% op nieuwe eiken vaten. En rode wijnen 60 tot 100%. Verder filtert men de wijnen niet of nauwelijks.
Soms brengt Sine Qua Non ook een rosé uit, gemaakt van Grenache-druiven. De gemiddelde jaarlijkse productie van alle wijnen is ongeveer 3.500 kisten. Maar aangezien er een wachtlijst is voor nieuwe consumenten, kan het tot 10 jaar duren voordat men enkele flessen in handen krijgt. Meerdere wijnen kregen de volle 100 punten van Robert Parker.
Heet South Coast AVA
Wanneer we verder naar het zuiden afzakken, begint de Zuidkust bij Los Angeles tot aan de grens met Mexico. De regio wordt doorkruist door bergketens en biedt een hete, droge omgeving voor de wijnbouw. Hier ligt de oorsprong van de Californische wijnbouw. De Franciscaner monnik pater Junipero Serra richtte in 1769 de eerste missie op in Californië in San Diego County en plantte wijngaarden om sacramentele wijn te maken van de druivensoort Mission. In de periode voor de Drooglegging had (het huidige) South Coast AVA veruit de grootste wijnindustrie, die nog vele malen groter was dan de provincies Napa en Sanoma overtrof. De verstedelijking heeft diepe sporen achtergelaten in de wijnindustrie. Doordat in de jaren 90 de bacteriële ziekte Pierce in de wijngaarden woedde, waardoor wijnmakers nu meer nadenken over terroir en de meest geschikte druivenrassen.
De meeste van de 12 wijnbouwgebieden liggen ten westen van het Sierra Pelona-gebergte en de Peninsula Ranges, waardoor ze kunnen profiteren van verkoelende invloed van de Stille Oceaan. Enkele gebieden uitgezonderd die meer op hoogte liggen om de hete temperaturen te verminderen. Ook de bodem is hier divers, in het noorden hebben de bergen een meer rotsachtige schaliebodem, terwijl in het zuiden dichter bij Mexico meer graniet aanwezig is. In de lager gelegen gebieden overheerst zand.
Tegenwoordig worden in de regio veel hoogwaardige wijnen gemaakt van Cabernet Sauvignon, Syrah en Chardonnay geproduceerd. Het is echter Zinfandel die hier gedijt en dichte, braamachtige rode wijnen produceert van enkele zeer oude wijnstokken.
Vruchtbaar Central Valley AVA
Ten oosten van de North Coast AVA en Central Coast AVA liggen de Coastal Mountain Ranges, een heuvelachtig gebied dat de verkoelende wind van de Stille Oceaan tegenhoudt. Central Valley, wat ten oosten van deze bergketen ligt, is de broedkamer van de landbouw van de staat. Technisch gezien bestaat Central Valley uit twee valleien, de Sacramento Valley in het noorden en de San Joaquin Valley in het zuiden. Ze komen samen in de Sacramento-San Joaquin River Delta. De aanwezigheid van zo een grote watermassa is van belang voor verkoeling maar ook de nodige irrigatie voor de 20 gevestigde subregio’s
De Central Valley produceert meer dan de helft van de druiven van de staat. De hete, droge omstandigheden die hier heersen, zijn bevorderlijk voor hoge opbrengsten, waarbij het grootste deel van de oogst naar de bulkwijnmarkt gaat. In geselecteerde subregio’s worden ook steeds meer wijnen van hoge kwaliteit geproduceerd. Druiven met een hogere natuurlijke zuurgraad, zoals Chenin Blanc, Colombard, Barbera en Chardonnay, presteren het best.
Sierra Foothills
De Sierra Foothills beslaat ruim 1 miljoen hectare van Yuba Country in thet noorden tot Mariposa County in het zuiden. De regio ligt langs de noordwestelijke uitlopers van het Sierra Nevada-gebergte dat Californië scheidt van de staat Nevada in het oosten. De wijngaarden liggen meestal op een hoogte tussen 300 en 900 meter. De uitgestrekte, agrarische Central Valley ligt ten westen van de uitlopers. Toen vignerons in 1970 het wijnbouwpotentieel van de Sierra Foothills kwamen verkennen, stuitten ze op veel oude Zinfandel-wijnstokken met extreme lage opbrengsten maar van zeer hoge kwaliteit. De 140-jaar oude Grandpere-wijngaard in Shenandoah-vallei zou de oudste nog producerende wijngaard zijn.
Het warme, hooggelegen terroir is hier zeer geschikt voor de productie van grote, rijpe, rode wijnen gemaakt van Zinfandel, Syrah en Italiaanse variëteiten zoals Barbera. De rotsachtige bodems kenmerken zich door hun een lage vruchtbaarheid. De wijnstokken graven hun wortels diep in de grond om water en voedingsstoffen te vinden met als eindresultaat een kleine opbrengst van druiven met intense, geconcentreerde smaken. De warme, zonnige dagen in het binnenland worden gevolgd door veel koelere nachten als gevolg van de neerdalende koele bergwind van de Sierra Nevada. Deze dagelijkse temperatuurvariatie zorgt ervoor dat druiven langzamer rijpen, wat leidt tot de ontwikkeling van rijke, complexe smaken en aroma’s die niet ten koste gaan van de zuurgraad. En deze combinaties leiden dus tot hoogwaardige kwaliteitswijnen.
Oogst 2023
Voor Californische wijnboeren is jaargang 2023 uitzonderlijk. De winter was ongewoon koud en nat, maar dit droeg bij aan het herstel van de vochtbalans in de bodem en stimuleerden een gezonde bladgroei, terwijl koelere temperaturen in heel Californië in het voorjaar en de zomer ervoor zorgden dat druiven zich geleidelijk ontwikkelden. Hierdoor konden de druiven genieten van een langere rijpingstijd. Veel wijnboeren voorspellen dat de jaargang 2023 een van de beste in jaren zal zijn, met wijnen met prachtige smaken, levendige zuren en een opmerkelijke balans. De oogst begon laat in heel Californië en liep twee weken tot een volledige maand achter. Veel rassen bereikten tegelijkertijd de volwassenheid, wat leidde tot een gecompliceerde oogst.
De Sauvignon Blanc van dit jaar toont een helder en schoon karakter terwijl Merlot een vroege smaakontwikkeling, uitgebalanceerde suikers en heldere zuren vertonen. Hartige tannine en complexe smaken zijn kenmerken van de Cabernet Sauvignon van dit jaar. Dit duidt allemaal op koeler dan gebruikelijk klimaat. De wijnen zijn elegant en puur, met uitgebalanceerde alcohol en uitgesproken aroma’s. En terroir zal hier een grotere rol in spelen, appellatie en bodemtype zal meer tot hun recht komen.
In het uiterste noordwesten van Amerika, ingeklemd tussen California en Washington State, ligt de staat Oregon. Het is 9e grootste staat van Amerika en heeft een omvang wat vergelijkbaar is met Groot Brittannië. Oregon staat goed bekend voor haar Pinot Noir die met name aroma’s van cranberries en natte bladeren met veel diepte vertonen. Bij benadering is het wijn dat evenwel afkomstig zou kunnen zijn uit de Côte d’Or in Bourgogne Frankrijk. Wat ook niet verrassend is, omdat Oregon met haar ligging deelt met Bordeaux en Bourgogne. Maar let ook op, door de kleinschaligheid – productie omvat “slechts” 5.7 miljoen kisten in 2022 – zijn de prijzen aan de hoge kant. Goede Oregon wijnen zijn al snel rond de 50€.
Geschiedenis
De wijnbouwgeschiedenis begon in 1840. Gedurende de 19e eeuw werd er geëxperimenteerd met verschillende variëteiten door immigranten. In 1904 won Ernest Reuter uit Forest Grove een prijs op de St. Louis World’s Fair. Vanzelfsprekend stopt de wijnproductie gedurende de daaropvolgende Drooglegging.
Net als in andere staten sluimerde de wijnindustrie in Oregon dertig jaar nadat het verbod was ingetrokken. Pas in 1960 begon de commerciële exploitatie, ingegeven door Californische wijnmakers die verschillende wijngaarden in Oregon openden.
In 1970 waren er slechts vijf commerciële wijnmakerijen, met 14 geregistreerde hectare. Dit omvatte de aanplant van Pinot Noir-druiven in de Willamette Valley, een regio waarvan lang werd gedacht dat deze te koud was om geschikt te zijn voor wijnbouw. De wetten op het landgebruik van de staat voorkwamen dat in de landelijke heuvels werd gebouwd. Daardoor bleef een aanzienlijke oppervlakte behouden voor wijnbouw. In 1979 deed The Eyrie Vineyards met een Pinot Noir uit 1975 mee aan de Olympische Wijnspelen. De wijn werd, tegen het zere been van Bourgogne, beoordeeld als één van de beste Pinots ter wereld. Hierdoor verkreeg de regio zijn eerste internationale erkenning.
Vooruitgang in de jaren 80
In de jaren 1980 bleef Oregon indruk maken op de internationale markt, waardoor zowel wijnmakerijen als wijngaarden groeiden. Toen Neil Goldschmidt, de gouverneur van Oregon, een officieel bezoek bracht aan Bourgogne, ontstond er een sterke band met deze Franse regio. Drouhin, een belangrijke vooraanstaande Bourgondische wijnmakersfamilie toonde hun interesse in Oregon en vestigde in 1987 als eerste Franse wijnmaker een wijngaard in Dundee Hills. Drouhin was tevens het eerste Bourgondische huis dat buiten Frankrijk wijn begon te maken.
In het begin van de jaren negentig werd de wijnindustrie bedreigd door een Phylloxera-plaag, maar wijnmakers wendden zich al snel tot het gebruik van resistente onderstammen om ernstige schade te voorkomen. De staatswetgever heeft verschillende nieuwe wetten uitgevaardigd om de wijnbereiding en wijndistributie te bevorderen. Oregon vond een hernieuwde focus op “groene” wijnbereiding, waardoor de wereldwijde wijnindustrie naar milieuvriendelijkere praktijken werd geleid.
Wijn wetgeving
De wijnwetgeving van Oregon vereist dat de gebruikte druivenrassen geïdentificeerd moeten kunnen worden. En voor de meeste druivensoorten geldt dat de wijn voor 90% van één enkel ras geproduceerd moet worden. De uitzonderingen op deze 90%-wet zijn rode en witte bordeaux-variëteiten, rode en witte Rhône-variëteiten, Sangiovese, Tempranillo, Zinfandel en Tannat. Voor deze wijnen volgen ze de Amerikaanse federale richtlijnen van 75%. Verder heeft de wijnwetgeving het gebruik van plaatsnamen lang verboden, tenzij het naar de oorsprongsbenaming refereert. Oregon is het meest bekend om zijn Pinot Noir, die in de hele staat wordt geproduceerd. Pinot Noirs uit de Willamette Valley hebben veel lovende kritieken gekregen van wijnkenners en critici, en Oregon wordt beschouwd als een van de belangrijkste Pinot-producerende regio’s ter wereld.
De meeste wijnmakerijen exploiteren hun eigen wijngaarden, hoewel sommigen druiven op de markt kopen. Oregon bevat een aanzienlijk aantal onafhankelijke wijngaarden. De wijnindustrie in Oregon richt zich op de duurdere segmenten van de wijnmarkt. Telers in Oregon ontvangen een hoger gemiddeld rendement per ton en een hogere gemiddelde opbrengst per kist dan telers in andere wijnproducerende regio’s in de Verenigde Staten.
Subregio’s
Er zijn drie belangrijke wijnproducerende regio’s binnen Oregon AVA, zoals gedefinieerd door niet-overlappende Amerikaanse wijnbouwgebieden. Twee van hen – de Willamette Valley AVA en de Southern Oregon AVA – bevinden zich volledig binnen de staatsgrenzen van Oregon. Een derde, de Columbia Gorge AVA, strekt zich uit over de Columbia Valley, langs de gelijknamige rivier, en omvat grondgebied in zowel Oregon als Washington. Echter Columbia Gorge wordt echter beschouwd als een wijnbouwgebied van Oregon. Terwijl men Walla Walla Valley AVA, dat ook onderdeel is van Columbia Valley, meer als Washington state gebied aanduidt. De onlangs opgerichte Southern Oregon AVA is opgericht als de vereniging van twee wijnbouwregio’s in Zuid-Oregon, de Rogue Valley en de Umpqua Valley, die lang als verschillend werden beschouwd. De Snake River Valley AVA, die zich uitstrekt over de grens van Oregon met Idaho langs de Snake River, is de eerste AVA die een deel van Oost-Oregon omvat.
Willamette Valley
De Willamette Valley AVA is het wijnbouwgebied dat de Willamette Valley omvat. Het strekt zich uit van de Columbia-rivier in het noorden tot net ten zuiden van Eugene, waar de Willamette-vallei eindigt. En in het westen van de Oregon Coast Range tot de Cascade Mountains in het oosten. Met een oppervlakte van 13.500km2 is het de grootste AVA in de staat en omvat tweederde van de wijnmakerijen van de staat. Maar liefst meer dan 700! Daarnaast kent Willamette Valley de langste wijnbouwgeschiedenis van Oregon.
Het klimaat van Willamette Valley is het hele jaar door mild, met koele, natte winters en warme, droge zomers; Extreme temperaturen komen niet vaak voor. De meeste neerslag valt buiten het groeiseizoen en de vallei krijgt relatief weinig sneeuw. Niet alle delen van de vallei zijn geschikt voor wijnbouw, en de meeste wijnmakerijen en wijngaarden zijn te vinden ten westen van de Willamette-rivier, met de grootste concentratie in Yamhill County. In Willamette Valley zien we de Bourgondische aanpak terug: op basis van terroir zijn er maar liefst 11 sub-appellaties.
Het is daarom ook niet verwonderlijk dat de Pinot Noirs uit deze Oregon subregio vol zijn van rood en zwart fruit zoals bramen en cranberries maar ook het terroir mooi kan weergeven met tijm, natte bladeren, vanille van houtrijping kortom wijn met veel diepte. Het zijn zeer goed gestructureerde wijnen.
Tualatin Valley AVA
Tualatin Valley AVA ligt aan de noordwestelijke rand van de beroemde Willamette-vallei, bekend om zijn voortreffelijke wijnen, vooral Pinot Noir. Het is de thuisbasis van de eerste commerciële wijngaard in Oregon en dankt haar naam aan de gelijknamige rivier. Het heeft de grootste concentratie Laurelwood-grond, een door de wind geblazen vulkanische grond vermengt met löss dat 12.000 jaar geleden is afgezet door de Missoula-overstroming. Het ligt in de regenschaduw van de Coast Range met minder regenval en koelere temperaturen. De regio heeft in 2020 haar erkenning gekregen als AVA en heeft 400ha aangeplant staan met vooral Pinot Noir, Pinot Gris en Chardonnay.
Yamhill-Carlton AVA
Ten zuiden van Tualatin Valley ligt Yamhill-Carlton AVA. Lage bergkammen omringen de twee gemeenten Yamill en Carlton. Het vormt een hoefijzer, beschermt tegen extreem weer door de Coastal Range in het westen, Chehalem Mountains in het noorden en Dundee Hills in het oosten. Dit resulteert in warmere temperaturen en vroege oogst. De North Yamhill-rivier door kwekerijen, graanvelden, boomgaarden en meer dan 970 hectare wijngaard stroomt. Daardoor geven de druiven een rijpe, textuurgedreven wijn met een overvloed aan kruiden en bloemige kwaliteiten gelaagd op donkere fruitaroma’s. In het zuidoosten ligt Dundee Hills AVA. De regio staat vooral bekend om zijn Pinot noir van wereldklasse en produceert vele andere bekroonde wijnen, waaronder Chardonnay, Pinot gris, Pinot blanc en mousserende wijnen. Een ideaal klimaat in combinatie met een oude, complexe Jory-bodem levert wijnen op met puur fruit, heldere zuren, intense diepte en een klassieke balans.
De diverse bodems van Chehalem Mountains
Ten oosten van Tualatin en Yamhill-Carton ligt Chehalem Mountains AVA. Dit is een subregion op 60-300m hoogte met vulkanische bodem en loss. In 2006 erkent als AVA. Binnen Chehalem Mountains AVA vinden we ook Ribbon Ridge AVA. Deze sub-appellatie heeft het licht in 2005 gezien en is met slechts 200ha de kleinste AVA van Oregon. Het richt zich vooral op zeer mooie Pinot Noir wijnen. In 2018 behaalde maar liefst 87% van de wijnen een 90+ score van Wine Advocate. De bergkam heeft een eilandvormig uiterlijk met een consistent klimaat dat ideaal is voor het rijpen van de druiven. Het langere groeiseizoen draagt bij aan variëteiten als Pinot Noir, Chardonnay en Riesling.
Op de noordelijke en oostelijke helling van het Chehalem gebergte ligt het in 2020 opgerichte Laurelwood District AVA. Hier dragen goed doorlatende Laurelwood-bodems, rijk aan ijzer en Missoula-overstromingsafzettingen, bij aan het uitgesproken karakter. Het is één van de hoogste subregio’s in Oregon op 500m hoogte.
Betoverend McMinnville AVA
Het in 2005 opgerichte McMinnville AVA bevindt zich in de uitlopers van de Coast Range net ten westen van de stad McMinnville en ten zuidwesten van Yamhill-Carlton AVA. Het omvat 305ha aangeplante wijngaarden. De Nestucca-formatie maakt dat dit gebied zich (geologisch) onderscheidt van de rest van Willamette Valley. Dit is een 610 m dikke gesteenteformatie van verweerde sedimentaire en vulkanische grond die bovenop marien gesteente zit. Hierdoor wordt de grondwatersamenstelling van de regio beïnvloedt en moeten de wijnstokken worstelen voor voedingsstoffen, waardoor ze meer complexe vruchten produceren. In vergelijking met de omliggende gebieden is McMinnville gemiddeld koeler en droger, bestaande uit hoger gelegen wijngaarden (305m) die bestand zijn tegen vorst.
Wijngaarden op de meer zuidelijk gerichte locaties profiteren van de verkoelende winden van de Van Duzer Corridor. Dit is een onderbreking in de Coast Range die koele lucht uit de Stille Oceaan doorlaat, waardoor de avondtemperaturen in de regio dalen. Dit draagt bij aan het behoud van de zuurgraad van de druiven.
Pinot noirs uit McMinnville vertonen doorgaans een sterke ruggengraat van tannine met donkerdere fruitsmaken die worden afgerond door kruiden-, mineraal- en aardetonen. Witte wijnen uit deze regio zijn helder en fruitig.
Robuust Van Duzer Corridor AVA
Ten zuiden van McMinnville ligt dus de Van Duzer Corridor AVA. Deze is vernoemd naar de gelijknamige onderbreking in de Coastal Range. Hierdoor ontstaat er een wind die 40-50% sterker is in de middag dan in de andere gebieden van Willamette Valley. De directe blootstelling aan de kustwind resulteert ook in koelere temperaturen. Dit levert Pinot Noirs op met tonen van donker fruit, theeblad en aarde. Daarnaast is de tannine meer aanwezig en hebben de wijnen een hogere zuurgraad met volle body. Witte wijnen hebben meestal een helder, fruit- en zuurgedreven profiel aangevuld met een volle textuur.
Wijnbouw speeltuin in Eola-Amity Hills AVA
De Eola-Amity Hills AVA ligt ten noordwesten van de stad Salem. De hoofdkam van de Eola Hills loopt van noord naar zuid en heeft aan beide zijden talrijke zijruggen die van oost naar west lopen. De meeste wijngaarden in de regio bevinden zich op een hoogte tussen 75-215m. Het klimaat in de Eola-Amity Hills wordt sterk beïnvloed door de ligging ten oosten van de Van Duzer Corridor. Dit verlaagt de temperaturen in de regio drastisch, vooral tijdens de late zomermiddagen, waardoor druiven hun zuurgraad behouden terwijl ze rijpen. Wijnen uit deze regio bieden een hoge zuurgraad, een stevige structuur en een donkerdere, scherpere persoonlijkheid.
De agrarische geschiedenis van dit gebied gaat terug tot de jaren 1850. Slechts in de jaren 1970 begonnen wijnmakers het gebied te ontdekken. Het was rond deze tijd dat een paar moderne pioniers, waaronder Don Byard van Hidden Springs, een lappendeken van wijngaarden plantten in de Eola-Amity Hills. Kort daarna volgden anderen dit voorbeeld en vandaag de dag produceert dit gebied handgemaakte variëteiten van wereldklasse voor een koel klimaat. De appellatie is erkend in 2006.
Zo kan je bij Gall de mooie Drouhin van de Roserock wijngaard vinden. Deze Oregon Pinot Noir van vulkanische bodem heeft diepte en is gelaagd met viooltjes, rozen, cranberries, zwarte kersen, aangename tannine en een lange afdronk. De wijn heeft een rijpingspotentieel van 8 tot 10 jaar.
Warmer Mount Pisgah, Polk County and Oregon AVA
Mount Pisgah is 65 miljoen jaar geleden gevormd als een vulkaan op de zeebodem en is, bedekt met zeesediment, uit de oceaan omhoog geduwd. Deze bijzondere geologie stelt het in staat om druiven met diepe complexiteit en intensiteit voort te brengen. Mount Pisgah ligt nabij de Willamette rivier waardoor het een warme omgeving is in vergelijking met andere plaatsen op deze hoogte. In vergelijking met Eola-Amity Hills en McMinnville is het in de winter warmer en zomer koeler. De bodem bestaat uit Siletz Rock wat de oudste rotsformatie is in Willamette Valley. De Van Duzer Corridor heeft hier minder vat op het gebied. De AVA is toegekend in 2022 en omvat op het moment 236ha aangeplant met Pinot Noir, Tempranillo, Pinot Gris, Pinot Blanc en Chardonnay.
Hartstochtelijk Lower Long Tom AVA
Meer in het zuiden van Willamette Valley ligt Lower Long Tom. Gelegen tussen de steden Eugene en Corvallis en verscholen in de uitlopers van de Coastal Range, is de regio vernoemd naar het stroomgebied van de Long Tom rivier. In 2021 is Lower Long Tom tot AVA verheven met 232ha staat aangeplant met Pinor Noir, Chardonnay, Pinot Gris en Sauvignon Blanc.
De wijngaarden bevinden zich op door beekjes uitgehouwen bergkammen die van oost naar west lopen. De bodems zijn typisch alluviaal met klei-leem en zandsteen. In het westen het aanzienlijk hoger gelegen Coast Range, waardoor Lower Long Tom AVA in de regenschaduw ligt, wat de neerslag vermindert. Dit in combinatie met de heersende winden zorgt voor een microklimaat met een verminderde ziektedruk tijdens het groeiseizoen en een consistente rijpheid van het fruit, zelfs in moeilijkere jaargangen. Dankzij dit microklimaat in combinatie met de bodem, kunnen de wijnstokken goed groeien met een meer open bladerdak. Daardoor zijn de kleinere bessen blootgesteld aan licht en lucht waardoor de intensiteit en schilstructuur toenemen.
Amerika, het land met onbegrensde mogelijkheden. Ook dat zien we terug in de wijnindustrie. Hoewel het land nog maar jong is in het wijn maken, bezet het inmiddels de 4e plek in de wereldproductie. Elke staat kent wel een vorm van wijnbouw. Maar eigenlijk is vooral California echt bekend. Met op gepaste afstand volgen Oregon, Washington, New York met Finger Lake gebied en Virginia. Deze vijf staten zijn de enige staten waar eigenlijk noemenswaardige wijn vandaan komt. Daarentegen is Amerika de 4e grootste wijnproducent ter wereld met zo’n 18.5 miljoen hl
Californië heeft een klimaat dat vergelijkbaar is met de Middellandse Zee, waardoor het ideaal is voor volle rode wijnen. Dat gezegd hebbende, gebieden dichter bij de Stille Oceaan hebben invloed van mist waardoor de warme temperaturen getemperd worden. Hierdoor vinden we zeer goede Sauvignon Blanc en Pinot Noir met koel klimaat kenmerken. In Washington staan de wijngaarden voornamelijk aan de oostkant van de staat aangeplant aangezien deze droog en zonnig is. Dit gebied biedt fruitige rode wijnen met mooie zuren. Oregon’s Willamette Valley is ideaal voor Pinot Noir, Pinot Gris en Chardonnay. New York teelt voornamelijk Concord (meestal voor sap, niet voor wijn). Echter de staat wordt snel bekend om Riesling, elegante op Merlot gebaseerde blends en rosé.
Geschiedenis
Eigenlijk hebben er altijd druivenranken gegroeid op veel plaatsen langs de oostkust van Noord-Amerika. Het is mede daarom dat, toen de Vikingen rond het jaar 1000 voor Christus in Noord-Amerika landden, ze het huidige New Brunswick in Canada Vinland noemden.
In 1620 arriveerden Franciscaner missionarissen uit Europa. Zij brachten Vitis Vinifera-stokken mee. Deze werden met name in Virginia en Massachusetts aangeplant, maar kende vrijwel geen succes. Een toevallige ontdekking in 1740 wees uit dat men kon kruisen tussen Vitis Vinifera en Vitis Labrusca. Het resultaat was de Alexander-variëteit, die beter bestand was tegen ziekten en plagen. De Alexander druif was de basis voor de eerste prominente Noord-Amerikaanse ondernemer Jean Jaques Dufour. Hij boekte in 1802 succes in de buurt van het hedendaagse Indiana. Ziektedruk dreef uiteindelijk wijn producenten uit het midwesten. En verhuisden richting het noorden naar gebieden met een lagere luchtvochtigheid. Men streek neer nabij de Grote Meren en de Finger Lakes-regio van de staat New York. Daar begon de onbegrensde mogelijkheden van de wijnindustrie in de vroege jaren 1860 in Amerika.
Inmiddels aan de westkust in Baja California plantten de Franciscaanse missionarissen aan het begin van de 17e eeuw Mission. Deze druif is ook bekend onder de naam País in Argentinië. Deze vond haar weg naar wat nu New Mexico is en naar Californië tegen het einde van de jaren 1600.
Hoe Californië groot werd
Het was in 1769 wanneer de Franciscaanse missionaris Junipero Serra de eerste wijngaard en wijnmakerij van Californië oprichtte in San Juan Capistrano, in de buurt van het huidige San Diego. Waarna in de jaren 1830 de eerste commerciële wijnhuizen van Californië in Sonoma het licht zagen. Terwijl de eerste druiven in Napa Valley werden aangeplant. Met het begin van de Californische goudkoorts in 1849 migreerden 300.000 mensen naar de regio op zoek naar hun fortuin. Druiven werden snel geplant in wat nu de Sierra Foothills zijn om aan hun vraag naar wijn te voldoen. Zie hier wederom het onbegrende staaltje wijn-werk waar Amerika toe in staat is. Toen de goudkoorts wegebde richtten de Europeanen om de kustgebieden te verkennen en een kwaliteitsimpuls te geven de wijnbereidingsvaardigheden.
In 1861 werd Charles Krug opgericht, de oudste wijnmakerij van Napa. Ondertussen richtte graaf Agoston Haraszthy Sonoma’s Buena Vista-wijnmakerij op. Hij importeerde meer dan 100.000 stekken van 350 verschillende soorten wijnstokken die Haraszthy in Europa had verzameld. De stekken arriveerden in San Francisco en verplaatste zich meer naar het noorden. Hij staat bekend als de “vader van de Californische wijn”. Napa en Sonoma bleven veelbelovend en in 1879 richtte Gustav Niebaum Inglenook Winery op in de stad Rutherford. Niebaum richtte zich op de eerste Bordeaux-stijl wijnen uit de VS en staan bekend voor hun internationale bekendheid.
Phylloxera impact
Rond die tijd begon phylloxera de wijngaarden van de wereld te verwoesten, en Californië was geen uitzondering. De bladluis zou de wortelsystemen van Vitis vinifera-wijnstokken vernietigen en er kon weinig worden gedaan om ze te redden. Slechts op enkele plekken in de wereld vinden we nog Vitis Vinifera wijnstokken op hun eigen onderstam.
In 1908 begonnen Amerikaanse steden met het zuiveren van drinkwater. Hierdoor waren de populaire alcoholische dranken als bier, cider en wijn niet meer de enige veilige dranken. Hoewel de Drooglegging in de jaren 1920 inging begon de onderliggende beweging reeds midden 19e eeuw. Gedurende 13 jaar was er een verbod om alcoholische dranken te produceren en te verkopen. Voor de Drooglegging waren er ruim 2.500 wijnhuizen in de VS. Maar daarna bleven er niet meer dan 100 over. Het duurde wel tot 1960 dat dankzij haar onbegrensde veerkracht, Amerika een vorm van betekenis werd in wijn productie.
Het Amerikaanse appellatie-systeem
Tegenwoordig zijn er ongeveer 250 AVA’s (American Viticultural Areas), waarvan er ruim 140 in Californië te vinden zijn. Opvallend is dat het eerste wijnbouwgebied (AVA) niet in Californië ontstond, maar in 1980 in Missouri. Augusta AVA is vernoemd naar de gelijknamige stad in Missouri. Natuurlijk niet te verwarren met Augusta, Georgia, bekend van de US Masters golf toernooi. Wijnen van Augusta AVA zijn echter niet meer buiten Missouri te vinden. Mocht dit sporadisch gebeuren, zal het waarschijnlijk hybride variëteiten zoals Seyval Blanc, Chambourcin of Norton (ook bekend als Cynthiana) zijn.
Wat echter veel verwarring oplevert is dat naast de officiële (federale) AVA, zijn er ook staat en provincie benamingen. Hierdoor ontstaat een mengelmoes van afgebakende en overlappende regionale wijnbouwgebieden. Bijvoorbeeld Oakville AVA is een sub-appellatie van Napa Valley AVA welke op haar beurt weer een (zij zeer bekende) sub-appellatie van het grotere North Coast AVA is.
Daarnaast wat extra verwarring oplevert is dat de AVA-wetgeving onder de Alcohol and Tobacco Tax and Trade Bureau (TTB) valt. Dit een voortvloeisel is van het Amerikaanse Ministerie van Financiën. En is uiteindelijk meer gericht op belasting inning en geen terroir-expert. Dus hoe kan zo een instantie een duidelijk oordeel vormen over kwaliteit en oorsprong?
Vereisten aan AVA
Een regionale grens kan een de landsgrens (wine of USA), een staatgrens (Wine of California) of een county (Wine of Sonoma County) zijn. Hiervoor dienen ten minste 75% van de wijn te bestaan uit druiven uit de vermelde regio. Om in aanmerking te komen om AVA moet de wijn dus gemaakt zijn van ten minste 85% van de druiven uit de genoemde AVA. Columbia Valley AVA is daar een goed voorbeeld van. Terwijl de sub-AVA, een niet officiële term in het systeem, refereert aan een AVA binnen een AVA. Zoals Oakville River AVA of Russian River Valley AVA.
Voor Oregon zijn specifieke eisen. Zo is minimaal 90% vereist voor Pinot Noir en Pinot Gris. Wanneer de wijn gelabeld is als estate wijn, moet de wijn zijn gemaakt van druiven die afkomstig zijn van de wijngaard van het domein.
Echter deze AVA eisen zeggen niets over terroir, wijnstijl, herkomst van de resterende druiven of beperkingen in opbrengst per hectare. De consument kan een bepaald beeld qua wijnstijl hebben bij een Napa Valley Cabernet Sauvignon, Willamette Valley (Oregon) Pinot Noir of Finger Lakes (New York) Riesling. Maar een wijnmakerij in één van deze appellaties zou regelmatig azijn kunnen bottelen en TTB zou het niet schelen. Het zou nog steeds kwaliteit zijn voor de AVA terwijl consumenten de werkelijke kwaliteit pas na hun aankoop weten komen.
Druivenvariëteiten
Hoewel het begon met Mission (of Pais), zijn het de bekende Franse druivenrassen die nu domineren. Denk vooral aan Chardonnay (~14%) en Cabernet Sauvignon (~15%). Maar ook Colombard (~8%), vooral bestemd voor bulkproductie, Pinot variëteiten en Merlot. Zinfandel (verwant aan de Italiaanse Primitivo) doet het erg goed. Al deze druivenrassen nemen ongeveer 80% van de aanplant voor hun rekening.
Opvallend is dat Californië een groot aandeel inneemt, vooral met Chardonnay, Cabernet Sauvignon, Merlot en Zinfandel. Terwijl in het koelere Oregon uitmuntende Pinot wijnen te vinden zijn. Terwijl in Finger Lakes AVA vooral prachtige wijnen voortbrengt van Riesling. Dit dankzij het microklimaat wat beïnvloed wordt door de grote diepe meren.
Amerikaanse wijn consumptie en productie
Ook in Amerika zien we een langzame wijziging in het drink gedrag van mensen. De consument is meer op zoek naar kwaliteitswijn en wijnen onder de $10 zien daardoor een sterke daling. De oudere, vaak prijsbewuste, consumenten nemen een stapje terug. Terwijl Generatie X en Millenials (die slechts 30% van de populatie zijn), juist 60% van de markt bepalen. Hierdoor zien we ook een gestage verandering van de gevestigde namen naar meer experimentele wijnstijlen, mousserende wijnen en no/low alcohol wijn.
De productie vertoont een gelijksoortig beeld. Sinds 2014 zien we het wijngaard areaal afnemen tot ongeveer 50.000ha in 2022, waarvan 75% te vinden is in Californië. Deze afname wordt vooral veroorzaakt door de overproductie in California in de voorbijgaande jaren. De productie voor wijn bedraagt 3 miljoen hl, een afname van maar liefst 10%. Hier neemt Californië met 2.3 miljoen hl een prominente plaats in (ofwel 80%).
Bij Brazilië denken we aan het Amazone woud, aan carnaval in Rio, aan de Coco Cabana en aan mooie stranden. Het is het 5e grootste wijn producerende land op het zuidelijk halfrond, na Argentinië, Zuid Afrika, Australië en Chili. Wat minder bekend is, is dat Brazilië ook groots en mooie, maar onbekende wijnen voortbrengt. Het is eenmaal het 3e grootste wijnproductie land van Zuid Amerika. Echter deze zijn nog niet zo bekend op de internationale markt, mede doordat Brazilië vooral tafelwijnen produceert. Het klimaat is subtropisch, dat houdt in warm met veel neerslag. Hierdoor zijn grote delen van het land niet geschikt voor wijnbouw. Maar toch zijn er een paar verrassende regio’s te vinden. Rode en mousserende wijnen zijn de trots van Brazilië met een speciale plaats voor Espumante.
Braziliaanse wijnen drukken de persoonlijkheid en cultuur van het land uit. Daarom zijn wijnen gemakkelijk te drinken, licht en fris, fruitig en lager in alcohol voor elke gelegenheid.
Ruim 80% van de aangeplante druivenvariëteiten (zo’n 80.000ha) zijn Amerikaanse variëteiten zoals Isabella, een dikhuidige druif die zich goed thuis voelt in lastige streken. Deze druif levert vooral tafelwijnen op. Dankzij continue focus op het verbeteren van technieken, zijn er ook druiven van de Vitis Vinifera-familie te vinden. Echter deze zijn nog in grote minderheid (zo’n 10%), waardoor de hele wijnbouwindustrie nog steeds in kinderschoenen staat. Dit wilt echter niet zeggen dat er een enorme wijnproductie is. Maar liefst 50% van de oogst wordt gebruikt voor de productie van druivensap. Er zijn twee classificaties vastgesteld door Emprada Grape and Wine; Denominacion Originale (DO) en Indicacion Geografica Protega (IP). Er zijn in totaal 10 IP’s en 2 DO’s aangewezen.
Wat er vooraf ging
Wijnbouw is in Brazilië geïntroduceerd door de kolonisten, net als in de andere Latijns Amerikaanse landen als Chili, Argentinië en Uruguay. In 1532 waren het de Portugese kolonisten die de wijncultuur introduceerden rondom de stad Sao Paulo. De eerste wijngaard werd aangelegd door Brás Cubas op de hellingen van de Serra do Mar, in het toenmalige dorp Santos. De wijnbouw sloeg niet aan door een combinatie van klimaat en schimmelziektes. In 1626 branchten Jezuïten Spaanse druivenstokken mee en vestigden zich rondom de Rio Grande do Sul. En in de 18e eeuw kwamen kolonisten afkomstig van de Azoren die stokken van Madeira meebrachten. In 1860 werden Isabella-stokken geïntroduceerd en dit werd gezien als de eerste succesvolle druiven aanplantingen. Tenslotte arriveerden de Italiaanse immigranten in 1880 die zich thuis voelden in de Serra Gaucha regio.
Er zijn twee zeer bepalende factoren geweest voor de Braziliaanse wijnbouw: het gebruik van de Vitis Labrusca druivenvariëteit Isabella, die beter bestand zijn tegen het vochtige klimaat, en het vormen van coöperaties waardoor een duidelijke organisatiestructuur ontstond, productietechnieken verbeterden en de waarde van de druiven verhoogde. Pas in de jaren 20 van de 20e eeuw kwamen de Vitis Vinifera druiven weer op de radar, waardoor de wijnen een kwaliteitsslag maakten. Lang bleef Braziliaanse wijnbouw relatief onbekend en kleinschalig. Tot in 1970 Moët & Chandon en Baccardi moderne wijnbouwtechnieken naar het land brachten. Dit zorgde voor een ommekeer, waarbij de wijn van Vitis Labrusco vooral als tafelwijn werden gebruikt.
Pas in 2002 ontving Vale do Vinhedos als eerste wijnregio de geografische oorsprong status (“IP”) en in 2012 de eerste oorsprongsbenaming (“DO”). Zo zie je dat een groots land als Brazilië internationaal nog ontdekt moet worden met haar onbekende wijnen.
Veelzijdige wijnregio’s
De invloeden van de immigranten zien we ook terug in de gekozen druivenrassen. Voor rode wijn is het vooral Barbera, die we kennen uit Piemonte in Italië, Bonarda die vooral in Argentinië staat aangeplant, Cabernet, Merlot en Alicante Bouschet (afkomstig uit Castilla la Mancha in Spanje). Voor witte wijn gebruikt men vooral Trebbiano (die je ook overal in Italië vindt), Peverella (bekend uit Le Marche als Verdicchio Bianca), Malvasia (vooral bekend van versterkte wijn als Madeira en zoete wijn uit het Middellandse Zee gebied), Riesling, Sémillon en Chardonnay. Sinds de jaren 1970 is de heuvelachtige en koelere regio Serra Gaúcha uitgegroeid tot een land van mousserende kwaliteitswijnen. Het brengt mousserende wijn voort op basis van Chardonnay, Riesling Italico en Pinot Noir. Maar liefst 80% van de wijnproductie betreft mousserende wijnen, waarbij de Espumante een speciale plaats inneemt.
Brazilië kent twee belangrijke regio’s met in totaal ruim 80.000ha aangeplante wijngaarden. In de provincie Rio Grande do Sul komt veruit het leeuwendeel van de productie vandaan. Maar liefst 80% van de Braziliaanse wijn ofwel 65.000ha is afkomstig uit Serra Gaucha en de Vale dos Vinhedos. Daarnaast is dankzij irrigatie wijnbouw mogelijk in het woestijnachtige microklimaat van Vale de São Francisco. Van de 600ha wijngaarden is wijn afkomstig die zich kan meten met de beste Europese wijngaarden.
De regio’s liggen vooral in het zuiden tegen Uruguay aan. Behalve Vale do São Francisco dat in het uiterste noorden ligt, vernoemd naar de gelijknamige rivier die door de provincie loopt.
Mysterieus IP Vale do São Francisco
In de provincie Bahia, nabij de evenaar op slechts 9 graden zuiderbreedte, ligt de regio Vale do São Francisco. Dat maakt dat klimaat en topografie zeer ongebruikelijk is voor wijnbouw. De bodem is een mix van graniet, kalksteen en klei, zonder voedingsstoffen en met een hoge zuurgraad. De heuvelachtige, semi-aride vallei heeft 300 van de 365 dagen zon en slechts 3-5 centimeter regen per jaar. Bij deze combinatie van arme bodem en heet klimaat verwacht je geen wijnbouw.
Maar toch is deze regio zeer belangrijk voor de productie van tafelwijn. Dankzij het microklimaat en de grote hoeveelheden irrigatie water afkomstig van de rivier São Francisco is het zelfs mogelijk om twee plukken te realiseren per jaar. Verrassend genoeg vinden we hier Pinot Noir, Syrah, Malbec, Cabernet maar ook Chardonnay, Sauvignon Blanc en Muscat. Smaken zijn misschien niet de meest gedurfde of pittigste uit deze regio, maar wijnen zijn fruitig en gemakkelijk te drinken.
Rio Sol Parallel Premium
Deze wijn van het huis Rio Sol is een mooi voorbeeld van een blend van meerdere druivensoorten, waaronder Syrah, Alicante Bouschet en Touriga Nacional. Een zeer internationale blend met Franse, Spaanse en Portugese wortels. Naast een mooie diepe kleur heeft de wijn een overweldigende neus van rijp fruit. Denk hierbij aan guave, aardbeien en bessen. De wijn heeft een prettige body met een aangename zuurgraad. Tannine is zacht en ook in de mond overheersen de fruittonen, naast balsamico en een lichte toets van houtrijping. De afdronk is gemiddeld.
Geniet van deze wijn bij rood vlees of volle kazen.
Argentijnse wijnen worden meestal geassocieerd met de stuivende Malbec wijnen uit Mendoza of Torrontés uit Salta of Cafayate. Echter ook in het opkomend binnenland en aan het kustgebied rondom de hoofdstad van Argentinië, Buenos Aires, heeft altijd wijnbouw activiteiten plaatsgevonden.
Overgangsgebied in het binnenland rondom Córdoba
Córdoba strekt zich uit vanaf de grens met Catamarca en La Rioja in het noordwesten tot aan La Pampa in het zuiden. Het is bekend door haar glooiende heuvels, weelderige bossen en kleine dorpjes. Het is ook de thuisbasis van een van de kleinste wijngaarden van het land. Córdoba bestaat slechts uit een handvol hectare met wijngaarden.
Voor het eerst opgericht in de 16e eeuw, is het wijngebied Córdoba een van de oudste in Zuid-Amerika. Nochtans is pas eind 20e eeuw de commerciële exploitatie echt op gang gekomen. Oorspronkelijk stond Córdoba bekend om het produceren van goedkope, zoete wijn. Deze werd voornamelijk gebruikt voor sacramentele doeleinden. Vandaag de dag heeft de regio een reputatie voor het produceren van verfijnde Malbecs, Pinot Noirs en Chardonnays. Dankzij de gezonde bodem en hoge temperaturen hebben druiven die in Córdoba worden geteeld een uitgesproken en robuuste smaak. Net als Mendoza ligt Córdoba op een lichte verhoging; zo’n 350 tot 550m boven zeeniveau. Maar de verkoelende invloed van de Andes is hier minder.
Subregio’s in Córdoba
In de Sierra Chicas stond ooit 1.500ha aangeplant, maar daar is nu nog geen 300ha van overgebleven. Iets zuidelijker ligt Cólon in de regio Norte Córdobes met 144ha. Dit is tevens de meest historische regio aangezien de stad Colonia Caroya in 1616 door Jezuïeten is opgericht. Waarbij ze tevens hun eigen wijngaarden aanlegden. Deze liggen op 500m hoogte. Calamuchita in de gelijknamige Valle de Calamuchita is de derde grootste subregio met 32ha aanplant. De wijngaarden liggen op steile hellingen variërend van 600 tot 1.200m hoogte.
Nabij de grens met San Luis in Cuyo ligt de regio Traslasierra met subregio’s San Javier (29ha) en San Alberto (met 5ha). Deze regio is wat geïsoleerd ten opzichte van de andere regio’s door een bergrug. Het is een erg droge regio en lijkt eigenlijk meer op de droge bergachtige condities van Mendoza. Tenslotte liggen de vlakkere regio’s Ischilin (18ha) en Cruz del Eje (27 ha) verder naar het noorden.
Córdoba staat op het punt ontdekt te worden als één van de meest fascinerende wijnregio’s van Argentinië. De wijnen profiteren van de hoogte invloeden, zonder de extreme zon en wind omstandigheden, zoals in Mendoza. De wijnen hebben een zachtere complexiteit zonder teveel tannine.
Verstedelijkt Buenos Aires
Het is de regio van verstedelijking met een rijk cultureel erfgoed, mooie architectuur en bruisend nachtleven. Landbouw, in welke vorm dan ook, speelt hier geen rol van betekenis. Toch zijn er 400ha wijngaarden te vinden in de laaggelegen vlaktes. En sinds het begin van de 21e eeuw is het produceren van premium wijnen gaan groeien. De zilveren medaille in de Decanter World Wine Award 2009 was een bekroning voor het werk. Dit is ’s werelds grootste wijnwedstrijd die in Londen wordt georganiseerd.
Echter, Buenos Aires kent een lange wijnbouwtraditie. Van het einde van de 19e eeuw tot de jaren 1930 was Buenos Aires, na Mendoza en San Juan, de op twee na grootste wijn producerende provincie. Een wet uit 1934 verbood echter de wijnproductie buiten Cuyo. Wat resulteerde in het verlaten van alle wijngaarden van Buenos Aires. Pas in de 21e eeuw begonnen nieuwe wijnbereidingsprojecten te verschijnen en INV-gegevens van 2020, heeft Buenos Aires 149 hectare wijnstokken. Waardoor het de tiende grootste producent in het land is.
De wijnen van Buenos Aires hebben nu hun eigen identiteit en verschillende wijnhuizen bieden een overtreffende trap van de verschillende terroirs. Na de opkomst van de Argentijnse wijn heeft Buenos Aires het creatieve potentieel van degustación (wijnproeven) ontdekt. Hierdoor is er een uitgebreid assortiment van rondleidingen door de bodega’s en wijnbars van de stad. En nu het land meer Decanter-onderscheidingen heeft gekregen dan waar ook ter wereld en wijn onlangs is uitgeroepen tot de nationale drank van Argentinië, is er geen betere tijd om naar Buenos Aires te reizen.
De twee gezichten in Buenos Aires
Buenos Aires heeft twee Geografische Indicaties binnen haar grenzen. Het grote verschil met de andere wijnbouwgebieden is dat deze gebieden in Buenos Aires oostelijk liggen. Terwijl de meeste gebieden juist uiterst west liggen om te profiteren van de koele invloeden van het Andes gebergte. In de meest oostelijk punt, aan de Atlantische Oceaan, ligt Chapadmalal GI en haar buur Balcarce GI terwijl in het westen rond de stad Villa Ventana de gelijknamige regio ligt. Daarnaast vindt er wijnbouw plaats rondom Médanos waar de Bahía Bianca, ofwel de Witte Baai, een grote watermassa bergt die bijdraagt aan het matigen van het warme klimaat. Maar mede dankzij de honger naar meer of andere wijnbouwgebieden, zie je ook in Buenos Aires verschillende nieuwe projecten als paddenstoelen uit de grond schieten.
Het golvende landschap biedt goede uitgangspunten voor wijnbouw. De wijngaarden liggen op de hellingen waarbij de beheerders het aspect (ofwel hoogte) om de rijping van de druiven te bevorderen. De nabijheid van de Atlantische Oceaan levert weliswaar een hoge luchtvochtigheid op, maar de bijkomende wind is cruciaal tegen de ontwikkeling van ziektes zoals meeldauw.
Zoals je overal in Argentinië terug ziet, zijn de belangrijkste druivenrassen Cabernet Sauvignon, Merlot en de iconische Malbec voor rode wijn en voor witte Chardonnay en Sauvignon Blanc. Daarnaast zien we ook Albariño, Gewurztraminer, Pinot Grigio en Pinot Noir verschijnen.
Oostelijk gelegen Costa & Pampa
Een van de nieuwste wijngebieden in de Sierra Tandilia, Chapadmalal, is gelegen aan de kust een paar kilometer ten zuiden van Mar del Plata. Deze subregio heeft haar eigen GI-status verworven. Hier aan de Atlantische kust is het veel koeler en natter, vergeleken met de doorsnee wijnen die we kennen uit Mendoza. De wijnstokken hebben geen irrigatie nodig, zoals elders in het land. De nachten zijn koel en brengen aromatische, frisse smaken aan de wijnen.
Trapiche is een van de wijnproducenten die investeren in deze kustwijngaarden. Ze geloven dat het klimaat geschikt zal zijn voor bijvoorbeeld Albariño, een druif die vrij gewend is aan regen waar hij in Europa wordt geplant. Trapiche heeft al gemerkt dat het te koel is voor Malbec en Cabernet Sauvignon.
Tevens vinden we hier een andere recente GI, te weten GI Balcarce. De bodems van Balcarce worden zelden elders in de wereld. Hier bestaat de bodem uit platen poreuze kalksteen en een onderscheidend microklimaat gegenereerd door de sierras en de lokale winden. En dat terwijl de nabijheid van de zee nog meer bijdraagt aan de unieke mix.
Sierra Ventana
Het zuidwesten van Buenos Aires biedt alles wat nodig is voor kwaliteit wijnbouw. Te weten de Ventania en Tandilia bergruggen, vruchtbare valleien, glooiende hellingen en invloed van de Atlantische wind. Hier vinden we Bodega Saldungaray die uitmuntende wijnen voortbrengt van haar 20ha.
Médanos
Het terroir van Médanos heeft unieke omstandigheden, ideaal voor kwaliteitswijngaarden. De bodem is zanderig met een kalkstenen onderbodem en gezien de breedtegraad (op ongeveer dezelfde hoogte waar de Pampa-regio en Patagonië samenkomen) ontvangen wijngaarden lange uren zonlicht, wat resulteert in druiven met een hoog suikergehalte. De nooit afnemende oceaanwind helpt bij het ontwikkelen van dikkere huiden die bijdragen aan de intense kleur van deze wijnen. Het is de enige regio waar premium wijnen vandaan komen met oceaan-invloeden. Eén van de meest gevierde wijndomeinen in deze subregio is AlEste Bodega & Viñedos die wereld erkenning heeft gekregen voor haar Chardonnay, op de Decanter World Wine Awards.
Syrah is hier de meest aangeplante druivensoort waarna de bekende internationale druivensoorten komen. Ook vinden we hier de minder voorkomende Alvarinho en een oude wijnstok genaamd César een kruising tussen Pinot Noir en de Spaanse Argant, die eigenlijk alleen bekend is van de wijnen uit Irancy wat ten zuiden van Chablis ligt. Naast de bovengenoemde druivensoorten vinden we ook Tannat, Tempranillo en Petit Verdot.
Tot slot
Hiermee komen we aan het einde om Argentinië als wijnland te verkennen. Natuurlijk staat de massaproductie van met name Malbec uit Mendoza centraal, echter we hebben gezien dat er nog vele andere gebieden zijn met hun eigen kwaliteiten. Ook zien we steeds meer uitbreiding, waarvan het opkomend binnenland met Córdoba en het kustgebied van Argentinië met Buenos Aires goede voorbeelden zijn. Wat dat betreft is de wijn in overvloed, iets wat de Franse boeren niet herkennen gelet op het wijnoverschot en de drastische inkrimping van het wijngaardarsenaal.
Vanuit het grote productiegebied Cuyo zakken we verder af naar het zuiden. De zone Patagonië is de meest zuidelijke wijnstreek in Argentinië met extreme klimaten. Het omvat de provincies Rio Negro, La Pampa en Neuquen. Patagonië vereenzelvigt niet vaak met wijn productie vanwege het woestijnlandschap en het koele, droge klimaat. Desondanks is Patagonische wijn internationaal steeds meer bekend geworden vooral dankzij de elegante Pinot Noir en Malbec wijnen. Echter de totale productie komt niet boven de 2% in vergelijking tot de totale Argentijnse wijnproductie. Waarom dan deze interesse? Simpel, het zijn fantastische, moeilijk verkrijgbare wijnen die zeer intrigerend zijn.
De wijnstreken in Patagonië liggen dichterbij de Andes dan bij de Atlantische Oceaan en op veel lagere hoogten dan andere Argentijnse wijnregio’s. Ze liggen gemiddeld op ongeveer 300m. Door het eerder genoemde koele droge klimaat is de streek uitermate geschikt voor de blauwe druivensoort Pinot Noir. Echter vanwege het woestijnlandschap, moeten rivieren wel in de buurt zijn die van de nodige irrigatie kunnen voorzien. Het klimaat draagt bij aan koelere nachten en warme dagen die het groeiseizoen verlengen. Waardoor de druiven een rijker karakter krijgen en een goede zuurgraad.
Klimatologische invloeden
Het klimaat van de wijnstreek Patagonië kan worden omschreven als warm, continentaal en semi-aride. De wijnstreek ontvangt minder dan 200 mm neerslag per jaar, terwijl gedurende de rijpingsmaanden de temperatuur hier in Argentinië extreme uitslagen kent. De bodems die het meest geschikt zijn voor wijnbouw zijn te vinden in de noordelijke delen van de regio. Dit is vlakbij de rivier de Negro, waar ze zijn gevormd met vulkanisch gesteente. Richting het zuiden van de regio wordt de bodem dor en steenachtiger met brede uitgestrekte ronde kiezelstenen. Dit terroir staat bekend als het graf van Patagonië en wordt meestal aangetroffen op een relatief vlakke ondergrond.
De twee meest bekende regio’s binnen Patagonië zijn Rio Negro en Neuquen, de wijnen hier hebben een typisch Europees karakter. Neuquen ligt in de uitlopers van de Andes terwijl Rio Negro op de hogere hellingen te vinden is. En hoewel Malbec nog steeds de meest aangeplante druivensoort is, is het Pinot Noir die iconische wijnen voortbrengt.
De wijnen
De rode wijnen uit deze wijnstreek in Argentinië hebben een extreme complexiteit met intense kleuren. De regio La Pampa wordt steeds bekender voor wijnliefhebbers aangezien hier uitstekende Cabernet Franc-wijnen worden geproduceerd op grotere hoogte waar de bodem arm en steenachtig is. Deze wijnen hebben hints van rood fruit, elegante tannine en smaaktonen van peper. Patagonische Merlot-wijnen worden omschreven als soepel en evenwichtig met intense aroma’s. De meest aangeplante variëteit Malbec heeft een intense robijnrode kleur met aroma’s van zwarte kersen, lavendel, koekjes en kruiden. De smaak van de wijn is droog met verfrissende zuren, een medium body, evenwichtige smaken en rijpe tannine.
De witte wijnen hebben een goede structuur, perfecte complexiteit, natuurlijke zuurgraad en aroma’s die de minerale tonen van de wijn benadrukken. Chardonnay, Sauvignon Blanc en Riesling zijn de meest populaire Patagonische witte wijnen, omdat ze de frisheid van het klimaat kunnen laten zien. De Sauvignon Blanc-wijnen, wanneer de groeikracht onder controle blijft en de druiven volledig rijp zijn, zijn van uitstekende en hoge kwaliteit, terwijl de Chardonnay een fruitig aroma heeft met een goede en harmonieuze body. Tenslotte leveren de Pinot Noir-wijnen uitstekende mousserende wijnen.
La Pampa
In het midden van het land vinden we La Pampa, met haar uitgestrekte graslanden en bijbehorende veehouderij, dat sinds 2000 behoort tot de zone Patagonië. Dit is een overgangsgebied van het berggebied naar de glooiende vlaktes in het zuiden van het land. Het omvat slechts ruim 300ha aan wijnbouwgebied in het zuidwesten van de provincie nabij de grens met Rio Negro, waar blauwe druiven aanplant domineert. Vooral Malbec (50%) en Cabernet Sauvignon (12%), terwijl van witte druiven Chardonnay (3%) en Sauvignon Blanc met 2% schaars zijn. De productie is vooral gecentreerd rondom de stad Venticinco (25) de Mayo waarbij Bodega del Desierto de grootste producent is.
Zij zijn in 2001 begonnen aan het avontuur en na twee jaar was 140ha aangeplant in de Alto Valle del Rio Colorado. De wijngaarden zijn over het algemeen zanderig bezaaid met stenen gelegen op 330m hoogte. Regenval is beperkt met 180mm per jaar waardoor irrigatie noodzakelijk is. Het resulteert in wijnen met een volle body en uitgesproken aroma’s.
Pionieren in Rio Negro
Ten zuiden van La Pampa ligt Rio Negro, waar de rivieren Negro en Colorado van west naar het oost de provincie doorkruizen. De wijngaarden liggen op 350m in het westen en glijden geleidelijk af naar het oosten, de Atlantische Oceaan. In het westen is het klimaat overwegend continentaal en droog en lage luchtvochtigheid. De winters zijn koud terwijl zomers warm zijn. De wind vanaf de Andes vergroot de droogte en draagt bij aan gezonde wijngaarden. In het oosten, nabij de stad San Javier vormt de lagere vallei van de Rio Negro met een vlakte en lichte helling naar de Atlantische Oceaan. Met slechts 1.500ha is het een kleine regio waar Malbec (26%), Merlot (15%) en Pinot Noir (8%) domineren. Terwijl qua wit het vooral verschillende variëteiten van Torrontés (13%) en Pedro Ximenez (4%) zijn.
Het is Rio Negro waar wijnmakers eerst zijn gaan pionieren onder de meer extreme omstandigheden van wijnstreken in Argentinië. De eerste wijnmakerij opende zijn deuren reeds in 1909. Vanuit hier is men verder gaan uitbreiden in de andere provincies in Patagonië. De regio is onder te verdelen in drie subregio’s Upper Valley, Middle Valley en Lower Valley (ja zeer origineel), waarbij de meeste wijngaarden in de Lower Valley subregio liggen.
De wijnen vallen op door hun uitstekende balans tussen alcohol en zuurgraad, als gevolg van langzame rijping van de druiven. De Sauvignon Blanc en Semillón zijn zeer interessant, met prachtige fruitige aroma’s, minerale accenten die moeilijk in andere gebieden te vinden zijn. In de rode wijnen vallen Malbec, Merlot en Pinot Noir op, met een goede kleurintensiteit en mooie aroma’s.
Rio Negro is zeker een opkomende wijnregio en de moeite waard om in de gaten te houden.
Neuquen
De wijnregio Neuquen is een snel in opkomst komende regio. Pas sinds de begin jaren 2000 wordt op commerciële schaal wijn gemaakt maar reeds nu bewijst het dat er veel potentie is. Waarbij Malbec en Cabernet Sauvignon wijn voortbrengen die variëren een van zeer goede tot fantastische kwaliteit. Neuquen ligt ten zuiden van de grootste productie zone Mendoza en ten westen van Rio Negro. De wijnproductie vindt vooral plaats rondom het stadje San Patricio de Chañar aan de rivier de Neuquen (Añelo GI). Dit omvat 85% van de totale 1.700ha aanplant in deze zone. Uitbreiding langs de rivier de Limay heeft inmiddels ook plaatsgevonden. Eigenlijk is wijnbouw ingegeven door het doorslaande succes van Mendoza. In 1999 werden de eerste wijnstokken in Neuquen aan geplant en in 2003 volgde de eerste oogst.
Klimaat
Het klimaat is aanzienlijk koeler door de lagere breedtegraad dan in het woestijnachtige Mendoza en de Andes heeft weinig invloed op de wijnbouw, in tegenstelling tot de noordelijk gelegen zones Cuyo en het Noorden. Sterke woestijnwinden en de hete zon zorgen voor een gematigd klimaat waar wijnbouw goed floreert. Deze wind is een vloek en een zegen; het kan de ontluikende druivenstokken beschadigen, maar voorkomt ook dat ziektes zich in de wijngaard kunnen nestelen. De warme, zonnige dagen worden gevolgd door frisse woestijnnachten. Deze dagelijkse temperatuurschommelingen verlengen het groeiseizoen waardoor de druiven de tijd krijgen om de fruitcomplexiteit te ontwikkelen zonder dat dit ten koste gaat van de zuurgraad. Hierdoor zijn de wijnen goed in balans.
Daarnaast voert de rivier de Neuquen smeltwater uit de Andes aan voor de noodzakelijke irrigatie. De steenachtige alluviale bodems zijn goed gedraineerd en zorgen ervoor dat wortelsystemen diep in de grond kunnen groeien om toegang te krijgen tot belangrijke mineralen en voedingsstoffen. De gezonde wijnstokken die hieruit voortkomen, produceren druiven van hoge kwaliteit met een uitstekende concentratie aan suikers en zuren.
Chubut
Geheel in het zuiden van Argentinië vinden we met Chubut de meest zuidelijke wijngaard ter wereld, die voorbij de 45 graden zuiderbreedte liggen. Dit is vergelijkbaar met het zuidelijkste puntje van de Beaujolais in Frankrijk die eindigt bij Lyon of Central Otega in Nieuw Zeeland. Hoewel Chubut, met slechts 92ha aan wijnbouwgebied, nog geen status van Geografische Indicatie heeft, is de zone volop in beweging. De wijnbouw activiteiten zijn geconcentreerd in kleine oases verspreid nabij grote rivieren en meren. Nieuwe ontwikkelingen in Trevelin GI, Paso del Sapo Comarca Andina Paralelo 42 en Sarmiento ontwikkelden zich snel en hun wijnen begonnen internationaal aanzien te verwerven, mede dankzij het koele klimaat. Echter slechts alleen Trevelin is mogen toetreden tot GI status in augustus 2020. Hier is maar liefst 12ha aangeplant, met de potentie om uit te groeien naar 35.000ha.
De extreme kou, harde wind en de aanwezigheid van vorst gedurende het hele seizoen vertalen zich in frisse wijnen, fruitige tonen en goede zuurgraad. Vandaar dat je hier nagenoeg geen Malbec of Cabernet Sauvignon vindt. Maar de klassieke koelklimaat druivenrassen als Pinot Noir, Chardonnay en Sauvignon Blanc gedijen hier goed. De kwaliteit van Gewürztraminer die hier ook te vinden is, is ook hoog.
Over het algemeen, zowel voor rode als witte wijnen, geldt dat de wijn licht van body is, met een zeer aromatisch palet. Het zijn elegante wijnen met een verfijnd balans en zeer goede zuurgraad waarbij de afdronk zeer prettig lang is.
Zuidereiland staat vooral bekend om de magistraal stuivende Sauvignon Blanc wijnen afkomstig uit Marlborough. Hier vindt dan ook de grootste productie plaats van het hele land. Maar liefst 415.000 ton druivenmost van de 532.000 ton is afkomstig uit Marlborough. Echter we zien een duidelijke scheidslijn over het eiland lopen. Daar waar de noordelijke regio’s Nelson en Marlborough zich vooral richten op Sauvignon Blanc, zien we verrassend genoeg Pinot Noir op het zuidelijke deel van Zuidereiland.
Net als op Noordereiland vinden we de wijngebieden vooral aan de oostzijde van het eiland, in de bescherming van de bergrug tegen de natte westenwind.
Het Zuidereiland heeft, net als heel Nieuw-Zeeland, een veelheid aan serieus koele klimaatlocaties, maar het is over het algemeen nog koeler dan het Noordereiland met relatief jongere wijngaarden. Het eiland is de thuisbasis van Nelson en Canterbury; mooie opkomende regio’s die bekend staan om mousserende wijnen, Riesling, Chardonnay en Sauvignon Blanc.
Premium wijnen uit Nelson
Het pittoreske Nelson ligt op het uiterste noordwesten van Zuidereiland. De regio profiteert van de vele zonuren, een beschut en gematigd klimaat en een vrij drainerende semi-vruchtbare bodemstructuur. Nelson is een boetiek wijngebied dat goede Pinot Noir, maar vooral Sauvignon Blanc voortbrengt. Er staat in totaal ongeveer 1.100ha aangeplant waar maar dan de helft Sauvignon is. Pinot Noir komt op een goede 2e plaats met 165ha terwijl Chardonnay en Pinot Gris beiden zo’n 110ha beslaan. Maar ook nieuwkomers als Montepulciano en Gruner Veltliner zijn er te vinden.
Nelson is omgeven door landbouwgrond en het stadje was in 1841 gesticht als eerste stad op Zuidereiland. Het is afgesneden van de rest van Zuidereiland door bergen die de hele regio omringen. Midden 19e eeuw plantten Duitse kolonisten wijnstokken, maar de wijnindustrie begon te floreren in de jaren 1970. Nelson staat bekend om haar levendige artistieke cafécultuur en wijn past daar uitstekend bij. Desondanks zijn er slechts zo’n 90 wijngaarden waarvan ruim 60% minder dan 10ha beslaan. Dus echt een boetiek wijn cultuur die ook nog premium wijnen voortbrengen.
Klimaat impact in Nelson
Nelson geniet van een zonnig klimaat dat wordt gematigd door de constante zeebries van de Tasmanzee. Een droge herfst volgt op de warme zomers wat het groeiseizoen verlengt. Ook gedurende de dag zijn er grote temperatuurschommelingen. De koele nacht volgt op een warme dag en geven de druiven de tijd om fenolische rijpheid te ontwikkelen waarbij de zuurgraad behouden wordt. Deze diurnal range maakt Nelson zo geschikt voor aromatische variëteiten zoals Chenin Blanc en Gewürztraminer. Deze soorten staan dan ook aangeplant alleen niet in grote hoeveelheden.
Er is een scala aan bodemsoorten, maar het overheersende type bestaat uit alluviaal grind uit oude rivierbeddingen. De vrij drainerende aard van de grond dwingt Nelson-wijnstokken om hard te werken om te overleven, wat betekent dat ze minder bladeren produceren en meer energie steken in het maken van kleine, geconcentreerde bessen. Dit betekent een intensere, geconcentreerde stijl van wijn met een vleugje mineraliteit. Sommige zanderige, siltige bodems bestaan dichter bij de kust. De bodems op de valleibodem zijn meestal zwaarder, met een hoger aandeel klei.
Het grote verschil tussen de Pinot Noir uit Nelson en Marlborough is dat ze elegantere stijl kennen.
Subregio’s Moutere Hills en Waimea Plains
Nelson kent twee subregio’s Moutere Hills en Waimea Plains. Moutere Hills is natter en warmer en de kleigronden geven mooie rijkdom en textuur aan de wijn. De Pinot Noir van Moutere Hills vertoont diepe structuur met zachte tannine. De Chardonnay kent complexiteit en diepte terwijl de Sauvignon Blanc een schitterende minerale structuur heeft. De subregio kent slechts 7 wijngaarden. Waimea is Maori voor “rivertuin” en dat is een toepasselijke benaming voor Waimea Plains. Met steenachtige alluviale bodems en een matigende maritieme invloed, hebben wijnen de neiging om lichter en frisser van stijl te zijn dan Moutere Hills. De Pinot Noir is geparfumeerd, Chardonnay rijk en expressief en levendige aroma’s, met een vuurstenen minerale ondertoon. Tenslotte ligt ten noorden van Moutere Hills een smalle strook met de benaming Tasman Coastal.
Marlborough
De grootste producent van Nieuw Zeeland is Marlborough GI. Maar liefst 73% van alle wijngaarden van het land liggen in Marlborough, maar liefst 30.000ha. Het is de thuisbasis van ruim 500 wijntelers die vooral Sauvignon Blanc verbouwen. De wijn staat bekend om zijn relatieve gebrek aan subtiliteit, zijn intense smaken van groene peper en kruisbes. Het is gewoonweg een stuivend glas wijn vol moet groene aroma’s als gras, peper en kruisbes.
Op grote achterstand vinden we hier ook Chardonnay, Riesling en Pinot Gris. Maar houdt de Albariño in de gaten, dit is een veelbelovende wijn. Verder vinden we ook Pinot Noir die nu enkele zeer goede wijnen voortbrengt. De wijnen zijn over het algemeen lichter en fruitiger dan die uit Otago en Martinborough. Marlborough is ook een belangrijke producent van mousserende kwaliteitswijn, gemaakt in de methode traditionnelle van Chardonnay en Pinot Noir.
De zeewind is cruciaal voor het terroir en de groeiomstandigheden. De hete zon wordt gekoeld door deze wind. Samen met de lange zonnige en droge herfst kent Marlborough een lang groeiseizoen. De druiven ontwikkelen op deze wijze een expressief aroma karakter zonder hun zuurgraad te verliezen. Bladbeheer is van groot belang vanwege de hoge UV straling wat zonnebrand kan veroorzaken.
Subregio’s in Marlborough
Er zijn drie belangrijke subregio’s. De Wairau Valley is een gletsjervallei waar ongeveer 45% van de wijngaarden van Marlborough te vinden zijn. Ook liggen hier de subregio’s Rapaura en Renwick. Het heeft een warm en zonnig klimaat met een diverse bodemopbouw. Van steenafzetting tot alluviale bodem. De Southern Valleys liggen ten zuiden van Wairau Valley. Het is koeler en droger en de bodem is een glaciale uitspoeling met grind en klei. Hierdoor is de rijpheid vertraagd ten opzichte van Wairau Valley. Tenslotte ligt Awatere Valley het zuidelijkst. Het heeft het koelste klimaat vanwege de toegevoegde nabijheid van de oceaan aan zowel de noord- als de oostkant, en kan wijnen produceren met een iets fijnere zuurgraad en minerale kwaliteit. Het is ook iets droger dan de andere twee regio’s. De topografie is een combinatie van rivierterrassen en uiterwaarden. Bodems zijn alluviaal grind en klei en door de wind geblazen löss.
Canterbury
Canterbury is een grote provincie aan de centrale oostkust. Wijngaarden zijn hier overal te vinden, maar vooral op de vlakte net ten westen van Christchurch. Het koelere klimaat is goed geschikt voor de productie van elegante evenwichtige wijnen van Chardonnay, Riesling en Pinot Noir. Canterbury heeft ongeveer 1.500ha aan wijngaarden verspreid over ruim 100 percelen. Pinot Noir staat aangeplant op 450ha, Sauvignon Blanc neemt met 400ha een goede 2e plaats in, terwijl Riesling, Pinot Gris en Chardonnay de top 5 completeren.
Canterbury wordt beschermd tegen het onstuimige weer afkomstig van de Tasman Zee door de zuidelijke Alpen, terwijl de Stille Oceaan de regio een zacht zeeklimaat biedt. Met een breedtegraad van 43 graden zuiderbreedte, ligt het op eenzelfde ligging als Toscane. Echter de regio’s zijn niet met elkaar te vergelijken. Het intense zonlicht in Canterbury helpt de druiven een goede rijpheid te verkrijgen. De noordelijke fohnwind afkomstig van de Zuidelijke Alpen dragen bij aan de opwarming van de wijngaarden en helpen dus bij het rijpen van de druiven. Deze wind houdt de wijnstokken ook droog en dus schimmelvrij.
Subregio’s van Canterbury
Hoewel in heel Canterbury wijngaarden te vinden zijn, is vooral de subregio North Canterbury bekend. De Rakaia rivier verdeeld Canterbury in deze twee delen. Deze subregio heeft in 2020 haar GI status mogen ontvangen als gevolg van het samengaan van Wines of Canterbury en Waipara Valley Wine Growers associations.
Binnen North Canterbury zijn een aantal subregio’s bekend die zich onderscheiden door de bodemopbouw. In Waipara Valley vinden we Waipara Glasnevin met haar mineraalrijke maar arme bodem. Dit vermindert de groeikracht van de druivenrank en resulteert in lage opbrengsten van optimaal gerijpte hoogwaardige druiven. De Waipara Omihi subregio ligt iets ten noorden in de heuvels met kleileem en calciumcarbonaat afzetting. Deze bodems geven textuur en concentratie.
Verder landinwaarts liggen de Waikari Hills op een hoogte van 250 tot 300 meter. Hier is het iets warmer door de beschutte ligging en variëert de bodem van kalksteenrijk tot kalkrijk afgeleide kleisoorten. Waipara staat vooral bekend om haar rijke Pinot Noir en mooie Chardonnay. Tenslotte op de vlakten van Canterbury en Banks Peninsula waar we meer volume vinden. De regio heeft de oudste aanplant van Pinot Noir in Nieuw Zeeland. De wijngaarden groeien in steenachtige bodems op de vlakte of op de basaltgronden van de vulkaan Banks Peninsula.
Kleinschalig en bijzonder Waitaki Valley
De Waitaki Valley is een klein wijngebied in Noord-Otago, aan de oostkust van het Zuidereiland van Nieuw-Zeeland. Hoewel onderdeel van Noord-Otago, ziet men dit wijngebied toch vaak als een onafhankelijk wijnregio. Dit afgelegen wijnbouwgebied heeft een koel, bijna koud klimaat en ligt aan de uiterste rand van wat geschikt is voor wijnbouw. De eerste wijngaarden dateren uit 2000 en is dus een relatief jong wijngebied.
Nadat een aantal welbekende namen zich waagden aan de uitdagende omstandigheden, hebben verschillende producenten zich reeds terug getrokken door de lage opbrengsten, koude temperaturen en afgelegen ligging. De regio is het meest bekend om wijnen geproduceerd uit Pinot Noir die elegant, ingetogen en aanzienlijk delicater zijn dan hun tegenhangers in Central Otago. Het is een kleine regio met slechts 59ha waar de Pinot soorten (Noir met 25ha en Gris met 16ha) domineren. Maar ook Riesling, Chardonnay en Gewürztraminer doen het hier erg goed. Verwacht zeer aromatische, delicaat gestructureerde wijnen te vinden met een opmerkelijke maar uitgebalanceerde zuurgraad en een zeer puur, expressief raskarakter.
‘s Werelds meest zuidelijke wijnregio in Central Otago
Het uitdagende terroir van Central Otago kenmerkt zich door haar steile hellingen en diepe rivierkloven. Hier heerst Pinot Noir met meer dan 75% van de aanplant op de 2.000ha. De typische Central Otago Pinot Noir is intens en diep gekleurd, met smaken van pruim, zoete kruiden en bramen. De regio maakt enkele hoog aangeschreven Chardonnay, Riesling en Pinot Gris. Sommige top mousserende wijnen worden gemaakt in een méthode traditionnelle stijl.
Lang dacht acteur Sam Neill, eigenaar van de wijngaard Last Chance, de meest zuidelijke wijngaard ter wereld te zijn. Maar helaas zijn er initiatieven in Patagonië, zoals Los Antigos in Argentinië of aan de oevers van het General Carrera meer in Chili die nog iets zuidelijkers liggen.
Een van de meest onderscheidende kenmerken van Central Otago als wijngebied is het heersende landklimaat, met extreme seizoensgebonden en dagelijkse temperatuurschommelingen. Dit verkort en intensiveert het groeiseizoen en vormt een vorstrisico voor een langere periode van het jaar.
Om deze reden liggen veel Otago-wijngaarden op heuvelachtige locaties, schuin naar de zon. Dit vermindert het risico op vorstschade, aangezien koude lucht naar het laagst gelegen plekken stroomt. Sommige producenten gebruiken vorstbescherming op vlakkere locaties, zoals windmachines, vorstpotten en watersproeiers. Sommigen vliegen zelfs met helikopters heen en weer over hun wijngaarden om te voorkomen dat de vorst bezinkt
. In tegenstelling tot de met vorst bedreigde dagen van de lente, zijn de zomerdagen droog en heet. De continentale klimaat brengt hogere dagelijkse gemiddelde temperaturen die je nergens anders in Nieuw-Zeeland vindt. Hete dagen wisselen af met koele nachten, die het rijpingsproces matigen en helpen om de helderheid en intensiteit te creëren waarvoor de wijnen van de regio bekend staan.
Subregio’s van Central Otago
Hoewel Pinot Noir de dominante druif is in Central Otago, produceren warmere subregio’s, zoals Bannockburn, Bendigo en het Cromwell Basin, meestal wijnen die vaak worden beschreven als ‘klassiek Central Otago’; met sterke, zoete pruimen- en kersensmaken, samen met een smaakmaker van tijmkarakter in sommige gevallen. Gibbstown en Wanaka hebben de neiging om koelere, wijnen te maken met rode kers, vers kruid, kruiden en vaak een uitgesproken mineraal karakter. Central Otega kent zes subregio’s.
Gibbston, gelegen ten oosten van Queenstown langs de spectaculaire Kawarau Gorge, is de hoogste subregio, het koelere klimaat en de op het noorden gerichte wijnstokken op de heuvels rijpen later dan naburige subregio’s, waardoor lichtere maar nog steeds intense wijnen ontstaan. Op de zuidelijke oever van de Kawarau-rivier, aan het zuidelijke eindpunt van de Cromwell-vallei, liggen de wijngaarden in één van de warmste, droogste locaties in de regio, Bannockburn. De oogst kan tot een maand voorlopen op andere subregio’s en de geproduceerde wijnen zijn zeer onderscheidend en complex. Cromwell ligt aan de westkant van Lake Dunstan en strekt zich uit naar het noorden voor ongeveer 25 km van de township Cromwell. De meeste aanplantingen bevinden zich op de lagere terrassen en de valleibodem die parallel lopen aan het met sneeuw bedekte Pisa-gebergte en produceren verleidelijke wijnen.
Ten noordoosten van Cromwell heeft subregio Bendigo wijnstokken geplant op zachte hellingen op het noorden. Grootschalige aanplant op steenachtige bodems vangt de extreme klimaten, hete zomerzon en koude, heldere nachten. Het prachtige Wanaka is koeler en iets natter dan de rest van de regio. Het meer biedt welkome gereflecteerde straling en vermindert vorst en produceert delicate en levendige wijnen. De meest zuidelijke subregio is Alexandria, het klimaat is droog en kent extremen in zowel de zomer als de winter. De variaties tot aan de oogst geven levendig gevarieerde, aromatische, fijn gestructureerde wijnen.
Tasmania is een eiland dat net onder Victoria ligt in het zuidoosten van Australië. Hoewel Tasmania maar een relatief klein eiland is (net iets groter dan Nederland), is het groot in faam als het gaat om wijn. Het eiland kent slechts één geografische indicatie, GI Tasmania. Desondanks zijn er verschillen op het eiland. De wijn potentie is groot en groeiende in Tasmania. Net als de overbuur Mornington Peninsula en Yara Valley zijn de toonaangevende druivenrassen de koele klimaat minnende Pinot Noir en Chardonnay.
Maar eigenlijk is Tasmania het beste te vergelijken met de wijnen afkomstig van Nieuw Zeeland. Zowel qua het koele klimaat – Tasmania ligt op dezelfde hoogte als het noordelijke deel van het Nieuw Zeelandse Zuidereiland – als qua keuze van de druivenrassen. We zien dan ook een gestage toename van Sauvignon Blanc, Riesling en Pinot Gris. Terwijl Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc en Merlot achterblijven. Shiraz staat hier nauwelijks aangeplant wat een duidelijke afzetting is tegen het de rest van Australië.
Omdat de goudkoorts toesloeg in 1860, kwam de wijnproductie tot een halt. Ook werd in dezelfde tijd een wet aangenomen die de productie van alcohol verbood. Dit duurde tot 1950, waarna de wijnproductie langzaam opschroefde. Echter het zal nooit een kwantiteitsgebied zijn, de focus ligt meer op kwaliteit en dat is te merken! In 1990 werden nieuwe wijngaarden aangelegd en kende het eiland zo’n 90 producenten waar uiteindelijk slechts 20 echt wijn produceerden met beperkte oplage. In 2003 was er nog 800ha waar dit nu is gegroeid naar 2.100ha. Vandaag de dag zijn er ongeveer 250 producenten maar slechts 10% hebben meer dan 10ha grond. De wijn is zeer beperkt verkrijgbaar buiten het eiland.
Klimaat en bodem
Het klimaat wordt in grote mate beïnvloed de westenwinden die vanaf de zuidelijke oceanen veel regen met zich meebrengen. Eigenlijk past een tropisch regenwoud veel beter bij dit natte klimaat dan wijnteelt. Echter de westkust krijgt vele malen meer regenval dan het noorden of het oosten. Sterker nog, het oosten rond de hoofdstad Hobart, is één van de droogste regio’s in Australië. Het is daarom dat de wijnregio’s zich voornamelijk in het oosten en noorden hebben gevestigd waar een gematigder zeeklimaat heerst. Eigenlijk kan je het klimaat vergelijken met Champagne of Chablis in Frankrijk. Er valt voldoende regen gedurende het groeiseizoen en door de zuidelijke ligging profiteren de wijngaarden van veel zonuren.
De bodem is zeer gevarieerd tussen de verschillende regio’s. In Derwent Valley is het overwegend zanderig. Coal River Valley kent een veenachtig alluviale en zanderige humusgrond. Daar waar Pipers River een vrij diepe drainerende brokkelige bodem kent terwijl Tamar Valley een grindachtige basalt op klei- en kalksteenbasis heeft.
Wijnregio’s
We vinden hier maar liefst 8 verschillende regio’s. Echter Tasmania kent niet dezelfde classificatie als Australië; er is slechts één regio. Tasmania is niet te vergelijken met enig andere regio in Australia. In nagenoeg alle regio’s worden zowel witte als rode wijn geproduceerd. Rode wijn voert wel de boventoon. Ook mousserende wijn is geen onbekende en met Louis Roederer’s interesse zal de wijn potentie zeker groot gaan groeien in Tasmania.
Hoewel Pinot Noir de grootste aanplant in 2022 geniet, ongeveer 47%, is de productie vooral wit. Dit ligt in het feit dat de druiven gebruikt worden voor de productie van mousserende wijn. Mousserende Tasmaanse wijn is 37.5% van de productie. Terwijl witte tafelwijn 32% omvat. De productie van 2022 was 13% lager dan 2021 dankzij klimatologische uitdagingen. Ook was er overlast van bosbranden. Echter de prijzen zijn premium, wat veel goed heeft gemaakt voor de producenten.
Noord Tasmania
Tamar Valley is met ruim 30% de grootste bijdrager, de wijngaarden liggen aan weerszijde van de rivier de Tamar. Maar vooral de wijngaarden op de oostelijke oever liggen op vlakker land en heeft feller zonlicht. Wat de druiven niet goed doet. Er zijn 32 wijngaarden die zich vooral op Pinot Noir en Chardonnay richten. Het heeft een lange wijn geschiedenis die teruggaat naar het midden van de 19e eeuw.
Het klimaat vertoont overeenkomsten met de Côte d’Or. De maritieme invloeden zijn afkomstig van de noordelijk gelegen Bass Stait, wat Tasmanië scheidt van het “mainland” Australië. De wind koelt over deze straat en geeft de wijngaarden een ideale warmte. Met 14% van de productie komt Pipers River Valley op een 3e plaats. Het is hier nog iets koeler dan in Tamar Valley en is meer vergelijkbaar met Champagne streek. Deze twee streken zijn wel de belangrijkste wijnstreken van Tasmania en het grootste verschil tussen de twee is dat Tamar vooral stille wijn voortbrengt, terwijl Pipers River vooral mousserende wijnen produceert. Terwijl North West slechts 2% van de productie voor haar rekening neemt verspreid over zo’n 15 wijngaarden en North East is verwaarloosbaar.
Zuid Tasmania
In het oosten en zuiden van het eiland vinden we East Coast, Coal River Valley, Huon Valley en Derwent Valley. De drie zuidelijk gelegen regio’s kenmerken zich door meer familie wijngaarden ten opzichte van de noordelijke regio’s. Coal River Valley neemt een belangrijke plaats in met 21% van de productievolume, terwijl East Coast ongeveer 13% inneemt.
Coal River Valley is een weelderig, vruchtbaar gebied van rivieren en landbouwgrond. Wijnbouw en toerisme worden steeds belangrijker voor de lokale economie. De natuurlijke schoonheid van het gebied en de nabijheid van de staatshoofdstad Hobart, heeft het een voor de hand liggende keuze gemaakt voor wijntoeristen. Derwent Valley, aan de westkant van de heuvels met een 9% productie, biedt een vergelijkbare functie. Echter Derwent kouder, natter en meer vatbaar voor vorst dan het oostelijk gelegen Coal River Valley. Huon River tenslotte staat meer bekend om haar appelgaarden dan om haar wijngaarden. Het is dus niet verwonderlijk dat minder dan 1% van de wijnproductie hier vandaan komen. Het langgerekte East Coast staat bekend om haar elegante en crisp wijnen van Pinot Noir, Riesling en Chardonnay. Natuurlijk produceert men hier ook mousserende wijnen.
Wijnvergelijk
Laten we eens gaan kijken naar twee Pinot Noirs, één uit Pipers River Valley in het noorden en de ander uit Coal River Valley in het zuiden van het eiland. Pipers River Valley is over het algemeen iets koeler dan het zuidelijker gelegen Coal River Valley. Omdat deze laatste meer beschermd ligt tussen heuvels en dus het maritieme klimaat minder vat heeft. In Pipers River Valley bereikt de temperatuur ongeveer 28C terwijl in Coal River Valley, hoewel zuidelijker en dus kouder op het zuidelijk halfrond, deze 33C kunnen bereiken. Desondanks is de gemiddelde temperatuur in januari slechts 17.2C.
Dalrymple Pinot Noir
Het domein van Dalrymple is in 1987 opgericht en ligt op de heuvels van Pipers River Valley die uitkijken over de Bass Strait. De wijngaard beslaat slechts 12ha en staat met Pinot Noir aangeplant. Men volgt het fabricageproces van Bourgogne; druiven worden met de hand gesorteerd, gevolgd door koude persing op basis van complete trossen. De vergisting vindt plaats door wilde gisten. Hierdoor behoudt de wijn haar fruitigheid en vergroot de wilde gisten de complexiteit (van zowel het wijn maken als het eindproduct…) Na de fermentatie vindt de schil weking plaats voor het onttrekken van de kleur en tannine. Aan het eind van de fermentatie worden de druiven geperst en vindt de rijping op frans eiken barriques plaats, waar de malolactische omzetting plaats vindt. Waarna de wijn gefilterd en gebotteld wordt. De wijn is veganistisch geproduceerd.
Dit resulteert in een prachtige wijn met een mooie paarse kleur en gemiddelde kleurintensiteit. Het is een bijzonder glas waar je verliefd op wordt.
Het begint allemaal met de geur. Dit is niet zomaar een wijn, dit is fantastisch. Vele geuren komen je neus tegemoet. Je ruikt bosbessen, cranberries en cassis. Maar het vriendelijke, kruidige karakter, waar de Pinot Noir om bekend staat, komt ook duidelijk naar boven in deze wijn. De geur ontwikkelt en er komen complexe geuren ten tonele. Denk aan drop en iets van zwarte olijven.
Ook in de mond komen dezelfde zwarte fruitsmaken naar boven, maar ook aangename zwarte pruimen en olijven. De fruitsmaken worden bijgestaan door een zuivere natuurlijke zuurgraad en verfijnde tannine. Het is een echte delicate en elegante wijn met aan prettige lange afdronk.
Geniet van deze wijn bij eend in madeira-saus en romige champignons. De wijn is o.a. verkrijgbaar bij Slijterij het Genoeghen voor Є 31.95.
Tolpuddle Pinot Noir
Ongeveer 20 minuten vanaf Hobart liggen de wijngaarden van Tolpuddle in Coal River Valley. De regio ligt beschut door de westelijke bergketen waardoor regenval minimaal is – slechts 500mm per jaar. De Tolpuddle wijngaard is aangeplant in 1988 op 20ha grond. De stokken zijn dus inmiddels al 35 jaar oud. Door het koelere en droge klimaat rijpen de druiven langzaam zonder risico op schimmeldruk. En dat is terug te vinden in de rijke wijn.
In het glas toont de wijn zich helder met een lichte robijnrode kleur met ook nog wat paarse reflexen, duidelijk een jonge wijn.
In de neus heerlijk aromatisch geurend naar zoete kersen, aardbeien, iets vanille gebalanceerd met hartige specerijen als nootmuskaat van de houtrijping. Een geweldige zuiverheid en expressie van Pinot Noir met frisse zuren en stevige tannine. Mooi geparfumeerd met een gemiddelde body en verschrikkelijk toegankelijk en onweerstaanbaar met eindeloze verfijnde lengte!
Het is niet voor niets dat wijnkenner James Suckling de 2021 wijn waardeerde met maar liefst 98 (van de 100) punten. Helaas heeft dat ook effect op het prijskaartje. Het is zeker geen goedkope wijn met haar € 65, verkrijgbaar bij Edwin Raben.
Deze wijnen laten echt zien wat het potentie is voor wijn in Tasmania. Maar ja, voor grote wijnen, betaal je vaak ook grote prijzen. En gelet op de kleinschaligheid van de zone en versplintering van de domeinen zullen de prijzen ook niet snel gaan dalen.
This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy
Privacy Overview
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
