Kwaliteit in ontwikkeling in Algarve

Gelegen in het zuiden van Portugal ligt de Algarve. De naam is afkomstig van het Arabische Al-Garb Andalus. Onder de Moorse heerschappij was dit de naam van het gebied. Al-Garb betekent “van het westen” en Andalus was de Moorse naam voor het Moorse Iberië. Deze naam komt natuurlijk nog terug in Andalusië. Dit gebied is gescheiden van Alentejo-vlakte door een ononderbroken bergketen die van de Atlantische kust tot aan de Spaanse grens loopt. De Algarve is een gebied waar de kwaliteit van wijn nog steeds in ontwikkeling is.

Wijnbouw in de Algarve is sinds halverwege de 20e eeuw dramatisch gedaald, vooral vanwege de opgang van citrusplantages, resorts en golfbanen. Daarom zijn de wijnbouwcommissie van de Algarve en de wijnbouwers gaan samenwerken om nieuwe wijngaarden aan te planten en de wijnkelders en productiemethoden te verbeteren.

Je kan het gebied in tweeën delen. Ten westen van Faro ligt de Barlavento. Hier is de invloed van de Atlantische Oceaan het grootst en is het koelen en natter dan ten oosten van Faro. Dit gebied noemt men Sotavento.

Kwaliteit in ontwikkeling in Algarve

Klimaat en geologie

De bodem is redelijk heterogeen en verdeeld tussen zanderige bodems dichtbij de kust, kalksteenrijke klei grond en kalkstenen bodems. Op de berghellingen vinden we ook nog zones bedekt met schist. Die profiteren ook van de hogere ligging en daarmee bijbehorende grotere temperatuurvariatie gedurende de dag. Dit komt de zuurgraad juist ten goede. De wijngebieden zijn beschermt tegen de hete droge noordelijke invloeden dankzij de bergketen. Maar profiteert van maar liefst 3.000 zonuren per jaar.  Ter vergelijking, in Nederland hebben we gemiddeld 1.500 tot 1.550 zonuren per jaar.

Door het warme klimaat versnelt het groeiseizoen, waardoor de druiven een sappige zoete potentieel bereiken voordat de diepere, meer complexe smaken zich kunnen ontwikkelen. Vanwege de temperaturen zie je ook dat de druiven de natuurlijke zuren inruilen voor suikers. En suikers zetten zich vervolgens om in alcohol. Wat de hoog alcoholische wijnen verklaart.

Hierdoor zijn de traditionele wijnen hoog in alcohol met een lage zuurgraad en gestoofde fruitsmaken.

Subregio’s

De meeste wijnen worden op de markt gebracht onder Vinho Regional Algarve. Een grotere hoeveelheid druivensoorten zijn toegestaan onder de generieke appellatie. Tevens zijn ook mousserende en late harvest (ofwel Vendange Tardive) wijnen beschikbaar.

De Algarve heeft vier sub-regio’s met DOC classificatie die van west naar oost langs de kust. Binnen deze classificatie dient het alcohol percentage voor rode wijn minimaal 12% bedragen terwijl dit voor witte wijn 11.5% is. Verder dient rode wijn minimaal 8 maanden opgeslagen te zijn voordat men de wijn mag verkopen. Terwijl witte wijnen 6 maanden moeten rijpen voordat ze op fles gaan.

De belangrijkste witte wijnen worden geproduceerd van Arinto, Malvasia Fino, Maneúdo en Síria (ook bekend als Crato Branco). En voor rode wijn zijn dit Negra Mole en Castelão. Hoewel internationale druivenrassen als Syrah aan een opkomst bezig zijn. De nadruk ligt op rode wijn, terwijl men ook een kleine hoeveelheid frisse aromatische witte wijnen maakt. De wijnproductie is overwegend in handen van coöperaties. Maar de kleinschalige wijnproductie om zich te onderscheiden is in opkomst.

De rode wijn, hoewel de grootste productie, is weinig bijzonder. Ze zijn robijnrood van kleur en hebben weinig kleur, body, tannine en boeket, bezitten veel alcohol en missen zuur. De witte wijnen zijn fris, zacht en strogeel van kleur. Ze bevatten een lage zuurgraad. Hieraan bemerk je dat de wijn kwaliteit in de Algarve zeker nog een flinke ontwikkeling mag maken.

DOC Lagos

Lagos ligt in de zuidwestelijke punt van de Algarve, omgeven door de Atlantische Oceaan. Hier zijn vooral de (rode) wijnen van Negra Mole en Castelão (ofwel Periquita) bekend.

De rode wijnen zijn fluweelachtig en fruitig met een robijnrode kleur. Ze zijn laag in zuurgraad en hoger in alcoohol. De witte wijnen citroenkleurig en delicaat met een gemiddelde afdronk.

DOC Portimão

Ten oosten van DOC Lagos ligt de DOC Portimão, rondom de gelijknamige plaats. De rode blend moet voor minimaal 75% te bestaan uit Negra Mole en Castelão. Dat resulteert in zijdezachte fruitige wijnen met alcohol percentages aan de onderkant van de minimum voorgeschreven percentages. De wijnen hebben een vol mondgevoel.

De witte wijnen zijn strokleurig en minder uitgesproken. Belangrijkste witte druivensoort is Síria. De blend moet minimaal voor 75% te bestaan uit deze druivensoort.

DOC Lagoa

Ten oosten van Portimão ligt Lagoa. Dit omvat de gemeenten Albufeira, Lago, Loulé, Silves en Lagoa. Net als in DOC Portimão dienen de wijnen uit DOC Lagoa ook voor minimaal 75% te bestaan uit Negra Mole en Castelão voor rode wijn en 75% uit Síria voor witte wijn. Hoewel we hier de beste rode wijnen uit de Algarve vinden, hebben deze nog wel enige tijd van flesrijping nodig om zich goed te ontwikkelen. De rode wijn is fruitig maar met een merkbaar hoog alcoholpercentage. 

De witte wijnen zijn droge maar robuuste en fruitige wijnen. Ze verbeteren na enkele maanden rijping.

DOC Tavira

Geheel in het oosten, grenzend aan Spanje ligt DOC Tavira. De gelijknamige stad wordt ook wel het “Venetië van het zuiden” genoemd. Het is bekend dat reeds in de 16e eeuw wijnen vanuit Tavira geëxporteerd werden.

De witte wijnen die in deze subregio worden geproduceerd, zijn complex, aromatisch, met een licht body en de karakteristieke lage zuurgraad van warme gebieden. De rode wijnen worden gekenmerkt als fruitige, medium bodied wijnen met een laag tanninegehalte en gemakkelijk te drinken.

Kortom

Het klimaat is eigenlijk te warm voor echt goede wijnen. Hoewel de lokale druiven zich hier natuurlijk wel deels op hebben aangepast. Veel van de wijnen zijn niet voorhanden buiten Portugal. Dat de Algarve een fantastisch toeristisch gebied is, staat niet ter discussie. Maar de wijn kwaliteit in de Algarve daarentegen is nog veel in te bereiken deze ondergaat zeker nog een positieve ontwikkeling.

Verrassend revolutionair Alentejo

In het oosten van Portugal vinden we revolutionair Alentejo met als gevolg wijnen die zeer verrassend zijn. Dit gebied is heet en droog en neemt ongeveer 1/3e van Portugal voor zijn rekening. Het staat ook bekend voor haar krachtige rode wijnen. Voor Alentejo wijnen maakt men gebruik van Aragones (Tempranillo), Castelão en Trincadeira (Malvasia) druiven. Vaak ook in een blend. De Antao Vaz druivensoort gebruikt men voor witte wijn omdat deze een hoge zuurgraad en mooie tropisch fruit aroma’s kent. Verder vind je hier ook internationale druivenrassen.

Gezien de omvang van Alentejo is hier ook een verscheidenheid aan subzones te vinden. Verder kent het een zacht glooiend landschap dat een groot deel van de regio beschermd tegen de afkoelende effecten van de Atlantische Oceaan. In deze omstandigheden kunnen druiven optimaal rijpen waardoor je makkelijk drinkbare, rijke wijnen kan verkrijgen.

Wat is er gebeurd

De regio kent een rijke wijn historie, dat terug gaat naar tijden voor het grote Romeinse Rijk. De roerige tijden die volgden met ook de inname door de Moren, deden de wijngaarden niet veel goeds. In het midden van de 17e eeuw waren de Alentejo wijnen, samen met Beira en Estremadura de beroemdste en meest gewilde Portugese wijnen. Een tweede crisis voor Alentejo ontstond doordat markies van Pompal een organisatie oprichtte om de Douro-wijnen te beschermen. Gevolg was dat wijngaarden in andere regio’s gerooid dienden te worden. Pas halverwege de 19e eeuw werd de glorie hersteld. Helaas deed de phylloxera haar intrede en de wereldoorlogen volgden.

Verrassend revolutie in Alentejo

In de afgelopen decennia heeft Alentejo een metamorfose ondergaan door een verrassend revolutionair verandering in de wijn bereiding. Mede door verschillende programma’s van de Europese Unie vond er een ommekeer plaats van door overheid gesubsidieerde coöperaties naar kleine onafhankelijke wijnbouw producenten. Die produceren nu dankzij deze revolutie een premium wijn die heerlijk en verrassend is. Mede hierdoor kunnen de wijnen uit  Alentejo zich meteen met de grand cru’s uit Frankrijk of de DOCG’s uit Italië.

 De rode wijnen zijn jong, zeer fruitig en zijn al snel drinkbaar. Ze hebben een donkere robijn tot granaatrode kleur, bezitten veel aroma’s (rijpe vruchten) en ze zijn vol met een relatief hoog alcoholgehalte. De wijn vereist vaak houtrijping om de tannine structuur zachter te maken.

De witte wijnen gisten zonder schil en moeten jong gedronken worden. Dit betekent binnen één jaar. Ze zijn strogeel tot citroenkleurig, licht en aromatisch, fruitig en fris met een relatief hoog alcoholgehalte.

Alentejo sub regio’s

Er zijn acht sub regio’s in Alentejo. Dit waren voorheen eigen DOC’s of IPR’s, maar zijn in 2003 opgenomen in het grote Alentejo DOC. Echter de regio’s mogen nog steeds worden vermeld op het etiket. Sommige zones overlappen elkaar en geeft de wijnmaker de flexibiliteit om voor de ene of andere zone te kiezen. Dit is afhankelijk van de wijn wetgeving en de beperkingen die er gelden.

Complex en rijk Portalegre

In het noordoosten tegen de Spaanse grens vinden we Portalegre sub zone rondom de gelijknamige plaats. Dit is de meest unieke regio. Hier vinden we vooral granieten onderbodem en soms leisteen met verkoelende invloeden van de Serra de São Mamede. De wijngaarden met overwegend oude wijnstokken staan aangeplant op steile hellingen van het gebergte. Dit waarborgt de frisse wijnen met veel complexiteit.

De toegestane druivenrassen voor rode wijn dient te bestaan uit minimaal 75% Aragones, Grand Noir, Trincadeira of Castelão, aangevuld met andere lokale rassen. Hierbij speelt Trincadeira een hoofdrol. Voor witte wijn is dit minimaal 75% Arinto, Fernão Pires, Malvasia, Siria of Trincadeira das Pratas.

Dynamisch Borba

Ten zuiden van Portalegre vinden we Borba. Dit is de eerste subregio die internationaal bekend kwam te staan met haar rode wijnen met kersen bouquet. De bodem bestaat vooral uit kalksteen en klei en een enkele plaats bedekt met leisteen. De marmer afzetting hebben een enorme stempel gedrukt op de wijnbouw en het karakter van de wijn. Aanzienlijke stukken rode leisteen verspreid over sobere en arme grond vormen een duidelijk andere typologie in Borba, wat meteen deze zone dynamisch maakt.

De toegestane druivenrassen voor rode wijn dient te bestaan uit minimaal 75% Aragones, Trincadeira of Castelão, aangevuld met andere lokale rassen. En witte wijn dient minimaal voor 75% te bestaan uit Arinto, Rabo de Ovelha, Siria of Trincadeira das Pratas.

Historisch Évora

Évora was reeds in de middeleeuwen een bekend wijngebied. Door de phyloxera in 1880 kampte de zone met een sterke terugval. Terwijl later in 1974, ten tijde van de Anjerrevolutie, de wijnstokken plaats moesten maken voor graan. De zone heeft zich nu langzaam hersteld. Het hete, droge landschap wordt gedomineerd door niet-kalkhoudende grijze mediterrane grond, die enkele van de meest prestigieuze wijnen van de Alentejo produceert.

De toegestane druivenrassen voor rode wijn dient te bestaan uit minimaal 75% Aragones, Trincadeira of Castelão, aangevuld met andere lokale rassen. Voor witte wijn is dit minimaal 75% Antão Vaz, Arinto, Siria of Perrum.

Redondo

De zone Redondo omvat de gemeenten Redondo, Évora en Alandroal. De heuvels van Serra d’Ossa beschermen de wijngaarden tegen de noordelijke en oostelijke winden. Tevens geven deze heuvels de nodige koude droge winters als tegenhang van de hete zomers. De wijngaarden liggen vooral op de zuidelijke hellingen. De bodem bestaat vooral uit graniet en soms leisteen of rode kalksteen.

De toegelaten druivenrassen voor de rode wijnen zijn voor minimum 75% Alfrocheira Preto, Aragonez, Moreto, Trincadeira en Castelão. En de witte wijnen zijn voor minimum 75% Arinto, Fernão Pires, Rabo de Ovelha, Síria en Trincadeira das Pratas. Daarnaast moet de witte wijn voor minstens 50% uit de Rabo de Ovelha en/of Síria.

Groot en arm Reguengos

Ten zuiden van Redondo ligt Reguengos, grenzend aan Granja Amareleja in het oosten. Het omvat de gemeenten Reguengos en delen van Évora en Redondo. Dit is de grootste subzone in Alentejo. Het is een arm, steenachtig terrein. Soms treft men er ook leisteen of rode kalksteen aan in de bodem. De bodem en klimaat leveren volle krachtige wijnen met goed bewaarpotentieel.

De toegelaten druivenrassen voor de rode wijnen zijn Aragonez (minstens 5%), Moreto (minimaal 20%), Trincadeira (minimaal 20%), Castelão en Tinta Amarela (minstens 20%). Deze blend moet minimaal 75% omvatten.

Voor de witte wijnen zijn Antão Vaz, arinto, Perrum, Roupeiro, Rabo de Ovelha (minstens 20%), Síria (minstens 20%) en Diagalves (maximum 5%) toegestaan. Deze blend dient ook minimaal 75% te omvatten.

Rode Moreto uit Granja-Amareleja

Grenzend aan Reguengos en de rivieren Guadiana en Ardila ligt Granja Amareleja. Dit gebied staat vooral bekend om haar rode wijnen met hoog alcohol percentage dankzij het druivenras Ras Moreto. Door de weinige regenval, afwezigheid van organisch materiaal en schaarse plantengroei is de opbrengst hier overwegend laag. De bodem bestaat uit graniet en leisteen. Daarnaast dragen de hete zomers bij aan vroege rijping en zachte warme wijnen met hoog alcohol percentage.

Voor minimaal 75% bestaan de rode wijnen uit de Moreto, Trincadeira en Castelão druivenrassen. De witte wijnen zijn voor minimum 65% Manéudo, Rabo de Ovelha en Síria.

Witte wijn uit Vidigueira

De herkomst van de naam Vidigueira komt van het Portugese woord “videira” wat “wijn” betekent. Vidigueira ligt westelijk van Grande Amareleja. Net als in Grand Amareleja, bestaat de bodem vooral uit graniet en leisteen. Echter de Vidiqueira-breuk die van oost naar west loopt beïnvloedt het klimaat. De heuvels maakt de zuidelijk gelegen zone gematigd waardoor witte wijn hier kan domineren. Maar liefst 80% van de productie is witte wijn. De toegestane witte druiven zijn Antão Vaz, Arinto, Fernão Pires, Perrum en Síria. En de wijn moet voor minimaal 75% uit deze rassen bestaan. Ook vind je hier rode wijn.

We vinden hier Talha-wijn, een bereidingsmethode die 2.000 jaar terug gaat naar de Romeinse tijd. Deze techniek waarbij kleipotten of amfora’s (ofwel “talha’s”) gebruikt worden voor de (schil)vergisting, heeft een cult status gekregen. Elke boer, hoe klein de wijngaard ook is, kon niet zonder zijn eigen “talhinha” (kleine kleipot) om wijn te maken voor persoonlijke consumptie.

Het resultaat is verbluffend. In de geur rijpe mandarijn, kanaal, zwarte thee, rijpe ananas en kruiden gecombineerd met mineralen. En in de mond rijp en complex.

Moura

In het zuidelijk en warm gelegen Moura vinden we de wijngaarden in koele, op rode klei gebaseerde bodems. De bodem is bijzonder arm, afwisselend klei en kalksteen. De bovengrond is ondiep, hard gebakken en moeilijk voor wijnstokken om te wortelen. Maar het houdt wel goed het weinige water vast. Dit ondersteunt de verlenging van de rijpingsperiode van de druif en voegt finesse toe aan de wijnen.

De rode wijn dient voor minimaal 75% te bestaan uit Alfrocheiro Preto, Moreto, Trincadeira en Castelão druivensoorten. Terwijl witte wijn voor minimaal 65% afkomstig moet zijn van  Antão Vaz, Fernão Pires, Rabo de Ovelha en Síria.

Moura wijnen vertonen een zacht warm profiel met gematigd alcohol percentage.

Conclusie

Hoewel verrassend genoeg coöperaties nog steeds een grote rol spelen in Alentejo, waaruit blijkt dat de revolutionair strategische wijziging nog niet helemaal voltooid is, zijn de wijnen toch wel van beduidend betere kwaliteit. De regio is hard aan de weg aan het timmeren met interessante, makkelijk drinkbare wijnen. Zeker de moeite waard om te gaan ontdekken.

Mooi Tejo en versterkte Setúbal

Na een aantal interessante feitjes en update over de wijnen van Bordeaux en Duitsland, gaan we weer verder met de verdieping van Portugal. Na Lissabon gaan we naar het oosten en zuiden en komen we in mooi Tejo en Setúbal terecht waar interessante versterkte wijn vandaan komt.

Veelzijdig Tejo

Tejo ligt in centraal Portugal en draagt de naam Vinho Regional (VR) Tejo sinds 2009. Daarvoor was het bekend onder de naam Ribatejo. Overigens VR staat gelijk aan het Franse IGP ofwel Vin de France. De betere wijnen mogen ook de classificatie Do Tejo DOC dragen.

In tegenstelling tot alle andere wijngebieden van Portugal, is Tejo de enige die niet aan de oceaan grenst. Echter de rivier de Tejo (de Taag) waar de regio haar naam aan dankt, heeft grote invloeden. De wijngaarden vinden we dan ook langs de rivier. De alluviale bodem is bijzonder vruchtbaar en lange tijd belangrijk voor de groente en fruit opbrengsten voor de lokale bevolking. Overigens gaat wijnbouw terug naar de Romeinse tijd. Echter pas vanaf 1170 wordt melding gemaakt van wijn uit deze regio.  De wijn heeft zich lange tijd gekenmerkt door geen invloeden van buiten de regio. Tot de toetreding van Portugal tot de EU, waarna met name Franse invloeden hun intrede deden.

Klimaat en geologie

Mooi Tejo DOC regio

Mede omdat de rivier een verbinding is tussen Madrid en Lissabon, is deze regio altijd al één rijke regio’s van Portugal geweest. Hierdoor ontstond er reeds vroeg een levendige handel in onder andere wijn. Maar ook is Tejo bij uitstek de regio waar veel kurkeiken staan aangeplant, belangrijk voor de kurken op de wijnflessen.

Door het droge klimaat kent de regio weinig last van plagen en schimmels. Zoals reeds aangegeven, matigt de rivier het klimaat en levert de broodnodige irrigatie.

Charneca

Ook Charneca, ten zuiden van de rivier dat Chamusca, Almeirim en Coruche omvat,  is een droog vlak gebied op arme zandgrond. Doordat de wijnstokken diep moeten reiken, levert het prestigeuze wijnen op. De hogere temperaturen stimuleren de druiven om sneller te rijpen dan in de rest van de Tejo regio. De subregio’s omvatten vooral witte druivensoorten.

Bairra

De kwaliteitswijnen vinden we in de iets hoger gelegen gebieden in de regio Bairro ten noorden van de rivier de Tejo. Dit omvat de subregio’s Tomar, Santarem, Cartaxo en het noordelijke deel van Chamusca. De hooglanden bestaan uit glooiende hellingen en uitgestrekte vlaktes die rijk zijn aan kalksteen en kleigrond die goed water doorlaten. Verder naar het noorden vertoont de bodem schist zodat de wijnstokken dieper moeten rijken. Deze wijnen tonen gelijkenissen met de wijnen uit Lissabon.

Campo

De lager gelegen wijngaarden in de regio Campo, profiteren van deze irrigatie wat vervolgens ook overvloedige opbrengsten kan opleveren. Campo strekt zich uit in een smalle strook langs beide zijden van de rivier. Tejo neemt daarom plek 2 in van de gebieden in Portugal die de hoogste opbrengsten opleveren. Dit zijn de wijnen waar het draait om kwantiteit en niet kwaliteit. De wijngaarden zijn vooral in handen van coöperaties.

Wijnen

In Tejo vinden we vooral rode wijnen van traditionele rassen als Touriga Nacional, Trincadeira, Castelão en Aragonês. De enkele witte wijnen zijn gemaakt van Fernão Pires en Arinto. Echter internationale rassen als Syrah en Cabernet Sauvignon nemen een toevlucht. Deze worden vooral in blends toegepast. Hoewel er maar liefst 90 verschillende druivenrassen zijn toegestaan, ligt de nadruk op elegante wijnen en dus niet te zwaar.

In Tejo delen wijnhuizen het land met oude dorpjes, olijfgaarden en kurkbomen. Elk vertellen hun unieke verhaal en stijl, gecreëerd door het gemeenschappelijke doel om hoogwaardige wijnen vorot te brengen die uitdrukking aan het terroir geven. Één van de unieke eigenschappen zijn de voetstappen (druiven pletten en stampen met de voeten), gemeenschapsoogst (lokale vrouwen die de druiven met de hand plukken terwijl traditionele liederen gezongen worden) en de kurkafsluiting.

Quinta do Casal Monteiro

Quinta do Casal Monteiro is een wijnhuis dat reeds 150 jaar opereert als familiebedrijf. De druivenstokken staan aangeplant op zand- en kleibodem die geschikt is voor het voortbrengen van kwaliteitswijnen.

Quinta do Casal Monteiro blend

Zo ook deze rode veganistische blend van 40% Touriga Nacional, 30% Syrah en 30% Merlot. De wijn is zelfs bekroond met 85 punten Parker. De robijnrode wijn heeft een gemiddelde tot diepe kleurintensiteit. De wijn is heerlijk rond en vol van smaak. Met aroma’s van kersen en rood fruit. De wijn heeft een mooie balans en een structuur waardoor je deze wijn naast verschillende gerechten kan serveren. Tannine is mooi gerijpt en de afdronk is soepel en evenwichtig. Drink deze wijn bij vleesgerechten als lam, kalf. Maar ook vegetarische gerechten, vooral met paprika, salades.

Deze witte harmonieuze wijn van 50% Arinto en 50% Fernão Pires is ook een vegan wijn. Met aroma’s van appel en steenfruit zoals perzik. De prettige zuurgraad en gemiddeld alcohol levert een wijn op die een prettig balans en mondgevoel kent. De wijn heeft een lange afdronk.

Geniet van deze veelzijdige wijn bij visgerechten, (vis)pasta of salades. Maar ook gevogelte, of lamsvlees en zachte kazen is deze wijn bijzonder verrassend.

Quinta do Casal Monteiro Arinto Fernão Pires

Wanneer u interesse heeft in deze wijnen, neem even contact op en wij sturen u een offerte.

 Setúbal

Versterkte wijn uit Setúbal DOC

Direct ten zuidoosten van Lissabon vinden we het schiereiland Setúbal met haar versterkte wijn gelegen aan de overkant van de monding van de Tejo die mooi de Atlantische Oceaan opzoekt. Het terroir varieert van zanderige kustvlakte tot de steile kalkrijke Serra Arribida heuvels. De belangrijkste rivier is de Sado. Er zijn twee DOC-titels en één IGP. In het noordelijke deel van de regio vinden we de twee DOC’s die beiden een andere wijnstijl hanteren.

Palmela DOC

In het noordoosten vinden we Palmela DOC, gelegen rondom de gelijknamige stad. De DOC gaat tot de stad Setúbal en overlapt dus de andere DOC grenzen. Palmela heeft eerst indruk gemaakt met haar licht zoete witte wijnen van Muscat druiven. Echter in recente jaren is de focus verschoven naar rode en droge witte tafelwijnen en ook naar kwaliteitswijnen.

De regio is een zacht glooiend gebied dat overwegend uit kalk, zandsteen en leem bestaat. Vooral de hoger gelegen wijngaarden produceren mooie kwaliteitswijnen. Terwijl de lager gelegen gebieden op vooral zandbodems de tafelwijnen voortbrengen.

De DOC mag alle soorten wijn voortbrengen, waarbij mousserende wijn 9 maanden moet rijpen. De rode druivenrassen zijn vooral Castelão (min 67%), Cabernet Sauvignon en Bastardo. De witte druivenrassen zijn onder andere Arinto, Fernão Pires en Moscatel de Setúbal. De Castelão Frances is de belangrijkste druivensoort en deze bevindt zich vooral op de diepe arme zandgronden. Aangezien dit de enige plaats is waar deze druivensoort tot goede rijping kan komen door het warme zeeklimaat. De rode wijnen uit Palmela DOC staan bekend om hun balans, rijpe tannine en kersen karakter.

Setúbal DOC

Setúbal DOC staat bekend om haar versterkte wijnen. Natuurlijk zijn deze wijnen niet vergelijkbaar met de port-wijnen. En een ander groot verschil zit in de gebruikte druivenrassen. Setúbal gebruikt bijna uitsluitend Moscatel de Setúbal (ofwel Muscat d’Alexandrie).

Het klimaat is mediterraan met warme droge zomers en regenval vooral in de koelere wintermaanden. De nabijheid van de Atlantische Oceaan levert de nodige vochtigheid op en ook de broodnodige luchtstroom om de wijngaarden te vrijwaren van meeldauw.

Zoals gebruikelijk bij het maken van versterkte wijn, voegt men alcohol toe om de vergisting voortijdig te stoppen om zo de suikers te behouden (Mutage). Vervolgens rijpt de wijn in houten vaten. In Setúbal voegen de wijnmakers de overgebleven druivenschillen van de zeer aromatische Moscatel toe. Om vervolgens de wijn met de schillen gedurende 6 maanden te laten weken. Dit geeft de Moscatel de Setúbal haar typerende intense bloemige aroma. Vervolgens rijpt de wijn nog 4 tot 5 jaar op vat. De wijn verkrijgt dan haar oranje tint en haar ingedroogde karakter.

Leuk weetje is dat Lodewijk XIV (de zonnekoning) een voorliefde had voor deze zoete wijnen. Daarnaast werden deze wijnen vroeger veelvuldig naar Brazilië geëxporteerd. De wijn die daar niet werd verkocht keerde terug. Doordat ze bloot werden gesteld aan de hoge temperaturen bemerkte men bij het lossen dat de wijn geconcentreerder en soepeler was geworden. Deze wijnen staan bekend als torna-viagem (“terugreis”).

VR Peninsula de Setúbal

Tot 2008 heette de regio VR Terras do Sado, wat Land van de Rivier de Sado betekent. Hier vinden we ongeveer 20.000ha aan wijngaarden. Het zijn vooral blends die hier domineren. De witte wijn moet tenminste voor 50% te bestaan uit Arinto, Chardonnay, Fernão Pires, Malvasia Fina, Moscatel de Setúbal of Roupeiro (Syrah). De rode wijn moet voor tenminste 50% te bestaan uit Aragonez (Tempranillo), Cabernet Sauvignon, Merlot, Moscatel Roxxo, Castelão Frances, Trincadeira Preta en Touriga Nacional.

Verrassend Ahr Booming rosé Elzas revolutie

Deze week gaan we verder met een paar nieuwsfeitjes. Beginnend met verrassend Ahr na het dramatische 2021, verder booming rosé dat hard aan de weg aan het timmeren is, revolutie in de Elzas en meer.

Catastrofe in de Ahr

Één jaar na de catastrofe in de Ahr vroeg ik mij af hoe het er nu is. Daar waar half Europa zucht onder de hitte en droogte, zou je bijna vergeten dat vorig jaar juli het water door de rivieren in Duitsland en België (en natuurlijk Nederland) bulderde. Met als gevolg een enorme ravage in de rivierengebieden. Vooral de wijnbouwers in de Ahr waren zeer ernstig getroffen. Huizen en voertuigen spoelden weg, (wijn)kelders vulden zich met modderstromen. Machines waren onherstelbaar beschadigd. De kosten liepen op en zijn geschat op 150 miljoen euro. Van de 65 individuele wijnboeren zijn er 62 geconfronteerd met deze verwoesting. Daarnaast ook nog de honderden kleine wijnboeren die zich in een coöperatie hebben verenigd.

Flusswein verrassend Ahr

In de weken na de overstromingen was het al wel weer tijd voor werk in de wijngaarden, terwijl tegelijkertijd alles opgeruimd en schoongemaakt moest worden. Wijn in de kelders werden verkocht als “Flusswein” met alle moddersporen nog op de flessen.

Wijngaard uitdagingen

Alsof de overstroming nog niet voldoende was, doordat het wijngaardwerk een beetje genegeerd werd, sloeg ook de valse meeldauw toe. Deze schimmel infecteert de wijnstokken in tijden die zeer nat zijn. De schimmel kon zich vervolgens snel verspreiden. Remedies zijn de Bordeauxse pap, maar zeker zo belangrijk is voldoende luchtcirculatie. Helaas zorgde de aanzienlijke hoeveelheid water voor een weelderige onkruidgroei tussen de wijnstokken, waardoor de druiven onder de bladeren helemaal niet konden drogen. In totaal is ongeveer 10% van het wijngaardareaal verwoest of zwaar beschadigd. Toch heeft het koele maar zonnige september veel goed kunnen maken. Door de vele hulp is er toch een jaargang 2021 gekomen! Met als gevolg dat er toch 35.000hl wijn is gemaakt (in 2020 was dit 39.000hl).

Jaargang 2021

Elk jaar kiest men in de Ahr de beste Cult, Premium en Classic wijn. En ook 2021 ontbreekt gelukkig niet! Het jaar 2021 gaat te boek als een bijzonder wijnjaar. De uitdagende overstroming, de verrassende pluk en wijn waar je goed van zal genieten. De wijn kenmerkt zich door haar fruitigheid maar toch volle body terwijl het alcohol percentage lager ligt dan voorgaande jaren.  

Helaas is er nog steeds veel hulp nodig in de Ahr. Heb je interesse, ben je ouder dan 16 jaar en in het beste geval heb je reeds ervaring op het gebied van fruitoogst? Meld je dan hier aan.

Rosé is booming

Ultimate Provence Rosé

Daar waar de Provence jarenlang de toonaangevende producent voor rosé is geweest , zijn er inmiddels rosé wijnen vanuit de hele wereld beschikbaar. Hierdoor is de keuze voor de consument enorm gestegen. Vooralsnog blijft dit product gericht op fruitige lichtvoetige wijnen.

Echter er is mogelijk een grote verschuiving opkomst. Het grote luxe concern LVMH (Louis Vuitton Moët Hennessy), bekend van Moët, Veuve Clicquot en Ruinart in de Champagne en Hennessy in de Cognac, heeft zichzelf ingekocht in diverse domeinen in de Provence. Waaronder Château Galoupet en D’Esclans Het concern ziet rosé als een product waar goed geld mee te verdienen valt. Wat niet vreemd is gezien de prijzen van 60€ voor Château Galoupet Clos 19 en een stevige 120€ voor een Château d’Esclans Garrus. Maar, als een meester in marketing betaamt, brengen ze ook merknamen op de markt gemaakt met mooie aanlokkelijke namen als Whispering Angel. De druiven hiervan komen niet persé uit eigen wijngaard maar worden ook ingekocht bij andere wijnboeren in de streek. Door de merknaam te positioneren, versterkt LVMH haar reikwijdte. En zo is deze genoemde wijn een enorme hit in Amerika.

Ook “vergroent” Château Galoupet. Ze hebben berekend dat de verpakking 40% van hun CO2 voetafdruk is. Daarom gaat de Grand Cru Classé voortaan in groene flessen want die hebben een gewicht van slechts 500 gram. En de instap-rosé gaat in PET flessen van plastic zwerfafval van het project Prevented Ocean Plastic. De marketingmachine van LVMH is op volle toeren!

De streek daarentegen wacht af. Gaat de hele streek meeprofiteren van de marketingmachine van LVMH of gaat het concern haar wijnen apart positioneren. Dit laatste is een schrikbeeld voor de Provence waar de naam “Côtes de Provence” voor rosé heel belangrijk is.

Inmiddels online

Wil je eens wat vaker luisteren naar interessante podcasts over wijn? Probeer Le Club & SommelJJ of Wine for Normal People eens!

Revolutie in de Elzas

In de Elzas is het bekend dat de Grand Cru wijnen alleen afkomstig zijn van witte druiven.En alleen van de edele rassen Riesling, Gewürztraminer, Pinot Gris en Muscat waren toegestaan. Maar met ingang van 2022 ziet Alsace Grand Cru Pinot Noir het levenslicht. Alleen de Pinot Noir van Grand Cru Hengst en Grand Cru Kirchberg de Barr verkocht worden. Helaas heeft Grand Cru Vorbourg het net niet gered. Deze drie wijngaarden leveren al jarenlang uitmuntende kwaliteit Pinot Noir wijnen en eindelijk worden de eerste twee bekroond met het hoogst denkbare kwaliteitslabel.

Gekkenhuis in Calamandrana

Soms kan de herkomst van een wijn bijzonder ingewikkeld worden gemaakt. Het Italiaanse Calamandrana staat hiermee aan de top. Daar waar je je kan afvragen of DOC (Denominazione de Origine) al niet genoeg is om een herkomst te bepalen. Nee, de Italianen hebben ook nog DOCG – Denominazione di Origine è Garantita. Nu staat het in Calanmandrana, gelegen in Piemonte, helemaal op z’n kop want daar kan een wijnboer kiezen tussen maar liefst 7 verschillende DOCG’s en 6 DOC’s voor hun wijn… We lichten de DOCG’s voor u uit.

Nizza DOCG

Gelegen rondom de stad Nizza Monferrato in Asti is Nizza DOCG in 2014 opgericht. Het beslaat wijnen gemaakt van uitsluitend Barbera druif met maximale opbrengst van 7 ton per hectare in de 18 gemeenten die om de stad liggen. De alcohol moet minimaal 13% bedragen met een minimale rijping van 18 maanden waarvan 6 op hout (of voor Riserva 30 maanden waarvan 12 op hout).

De omgeving is meer heuvelachtig waardoor druivenstokken harder moeten werken om aan water en voedingsstoffen te komen. Wijnen zijn over het algemeen meer aromatisch. De kwaliteit ligt hier hoog terwijl de prijs nog redelijk acceptabel te noemen valt (wanneer je dit vergelijkt met Barolo of Barbaresco in ieder geval).

Barbera d’Asti DOCG

Deze DOCG beslaat maar liefst 160 gemeenten in de provincies Asti en Alessandria. De wijn moet uit minimaal 90% Barbera te bestaan. De maximale opbrengst per hectare is 9 ton en daardoor verschilt dit met Nizza. De minimale toegestane alcohol percentage is 12% en de wijn moet minimaal 4 maanden rijpen. Houtrijping is niet verplicht. Voor Barbera d’Asti DOCG Superiore is dit 14 maanden waarvan 6 op hout.

Asti DOCG

Binnen 52 gemeentegrenzen van de provincies Asti, Cuneo en Alessandria vinden we de mousserende zoete Asti-wijnen gemaakt van Moscato Bianco, ook wel Muscat Blanc à Petit Grains genaamd. De opbrengst mag maximaal 10ton per hectare zijn. Binnen de Asti DOCG hebben we Asti of Asti Spumante en Moscato d’Asti welke iets zoeter is dan de Asti en tevens minder mousse (bubbels) en lager alcohol percentage heeft. Drink deze wijn jong op 6-8 graden.

Canelli DOCG

Na bijna 20 jaar heeft de gemeente Canelli gelegen in het gebied van Asti DOCG haar eigen status gekregen. De wijngaarden mogen in 18 gemeenten staan binnen de provincies Asti en Cuneo. Er is 100ha aan wijnbouwgrond die gelegen moeten zijn op 165 tot 300m boven zeespiegel op heuvelachtige gronden. De druiven moeten handmatig geoogst worden en de maximale opbrengst is 9.5ton per hectare. De druivensoort mag uitsluitend Moscato Bianco zijn.

Barbera del Monteferrato Superiore DOCG

De Barbera del Monteferrato Superiore DOCG is een rode wijn gemaakt van minimaal 85% Barbera en niet meer dan 15% Freisa, Grignolino of Dolcetto druiven. De wijn moet minimaal 14 maanden rijpen waarvan 6 maanden in eiken vaten. En het alcohol percentage is minimaal 13%. De DOC variant hoeft niet te rijpen overigens.

Brachetto d’Acqui o Acqui DOCG

Wanneer de wijn van uitsluitend Brachetto gemaakt is, mag deze onder de naam Brachetto d’Acqui DOCG op de markt gebracht worden. Mits de maximale opbrengst 8ton per hectare is. De wijn kan stil of mousserend zijn en heeft meestal laag alcohol (5 tot 7%). Vaak vinden we dit bij een dessert gezien de verfrissende zoete afdronk.

Alto Langa DOCG

De laatste mousserende wijn vinden we in Alto Langa DOCG. Het is gemaakt van Pinot Noir en/of Chardonnay dus zowel wit als rosé uitvoering. Het is een vintage wijn, dus het plukjaar staat vermeldt op het etiket.

Kortom, voor de verschillende druivenrassen hebben ze in Calamandrana een eigen DOCG ontworpen, en dat zou het makkelijker moeten maken voor ons als consument? Kunt u het nog volgen?

Authentiek in de Charente

Ik was onlangs in de Charente, net ten noorden van de Bordeaux en de Dordogne en het is echt genieten in deze streek. Het is niet direct bekend als een wijnstreek. Maar toch vinden we hier bijzondere wijnen die, net als de Charente zelf authentiek zijn.

Authentiek Charente

De Charente is in IGP, Indication Géographique Protégée, ofwel Vin de Pays. Het staat dus als herkomstaanduiding tussen Vin de France en een AOC-wijn in. Bedenk dat dit weinig over kwaliteit zegt. In de wijn wetgeving draait het om terroir aanduiding, hoe preciezer de locatie van de wijngaarden aan te duiden is, hoe beter de wijn op waarde kan worden geschat. Deze IGP aanduiding is gereserveerd voor de tafelwijnen.

De regio staat meer bekend als de Cognac AOC. Dit destillaat van wijn heet officieel “eau de vie de Cognac” of “eau de vie de Charentais”. Maar staat ook bekend onder de naam “eau de vie de vin”; “levenswater van wijn”. Wat een mooie benaming!

Klimaat en bodemgesteldheid

De Charentais strekt zich uit vanaf de riviermonding van de Gironde in het zuidwesten tot aan de voet van het Centraal Massief in het oosten. Door haar omvang is het lastig om één uniek terroir vast te stellen. Het klimaat is maritiem vanwege de liggen aan de Atlantische Oceaan. Dit tempert de temperaturen waardoor er milde winters en koelere zomers zijn. De vele zonuren en gemiddelde regenval maakt dat de regio goed geschikt is voor wijnbouw.

De bodemtype varieert nogal in de streek. Echter de wijngaarden staan over het algemeen op kalkrijke kleigrond met een hoog aandeel kalksteen. Deze kalksteen zorgt voor het vasthouden van water en hydrateert de wijnstokken tijdens het groeiseizoen. Aan de kust en op de eilanden kent de toplaag meer zand structuur. Dit geeft betere drainage en leidt tot meer geconcentreerde wijnstijlen.

Door de neergang van Cognac in de jaren 70 zocht men een reden om meer diversiteit aan te brengen. Vandaar dat in 1981 de Vin de Pays Charentais in het leven is geroepen en in 2009 is de IGP Charentais bekrachtigd. Er staan wel 40 verschillende druivensoorten aangeplant. Maar natuurlijk overheersen de Cognac variëteiten Ugni Blanc en Colombard. Voor de witte wijn staat vooral Sauvignon Blanc en Chardonnay aangeplant.  Terwijl voor rode wijn en rosé Cabernet Sauvignon, Merlot, Syrah en Pinot Noir te vinden zijn.

Pineau des Charentes

 De Pineau neemt een aparte plaats in en heeft in 1945 haar eigen AOC mogen ontvangen. Wat is hier nu zo bijzonder aan? Dit is een drank waarbij ¾ van de most wordt aangevuld met ¼ cognac. Strikt genomen is dit geen versterkte wijn, hoewel het vaak zo wel genoemd wordt. Deze drank is zowel in wit, rood als rosé verkrijgbaar. Het is zoet en gekoeld geniet men hiervan als middag-aperitief. Zie het een beetje als een “zomer-port”. De most en cognac moeten uit dezelfde wijngaard komen.

Na het binnenhalen van de druiven worden deze direct geperst en gemengd met cognac dat een alcohol percentage tussen de 60% en 72% bevat. Door dit te blenden voorkomt de wijnmaker de vergisting. Vervolgens rijpt de wijn op vat.

Geschiedenis

Wijn wordt verbouwd in deze regio sinds de 3e eeuw na Christus. Maar het duurde tot de Middeleeuwen dat het wijn maken echt naam kreeg. Dit werd veroorzaakt door Eleanor van Aquitanië en haar man, die later Henry II van Engeland werd. Hun huwelijk gaf een boost aan de handel tussen Engeland en Acquitanië (dat toen uitstrekte van de Charente tot ten zuiden van de Bordeaux). De rivier de Charente die dwars door het gebied gaat, speelde een grote rol in de transport van wijn. In de 15e eeuw exporteerden de Nederlandse handelaren de wijn naar Nederland, Engeland en Scandinavië. Tegen de 19e eeuw produceerde de Charentais 4 miljoen hl geproduceerd op 100.000ha wijngaarden. Maar toen diende de phylloxera ramp zich aan en verwoestte bijna alle wijngaarden. Aan het eind van de 19e eeuw was er nog maar 8.000ha wijngaarden over.

Domaine Pascal Gonthier

Wijngaard Pascal Gonthier

Het domein van Pascal Gonthier is er één die 400 jaar terug gaat. Zijn voorvader Elie verbouwde reeds druivenstokken in de 17e eeuw en de wijngaard is onafgebroken in familiebezit gebleven. Pascal is een gepassioneerde ambachtelijke wijnmaker die terroir in zijn wijnen voorop stelt. Verder is hij een zeer hartelijke gastheer die heel graag met passie zijn ervaring en kennis deelt.

Zijn wijnen mogen dan wel niet biologisch zijn, maar chemicaliën en pesticiden worden nauwelijks tot niet gebruikt dankzij slim gebruik van een weerstation. Pascal luistert nauw naar de bodem en wat deze nodig heeft, en het predikaat bio geeft dan soms net teveel beperkingen. Net als veel van zijn collega’s levert Pascal ook veel van zijn druiven aan de grote Cognac producenten zoals Hennessy en Martell, maar ongeveer 13ha houdt hij over om zijn echte passie waar te maken. Ook is hij een samenwerking aangegaan met Domaine Henri Bourgeois uit Sancerre waarbij Pascal Gonthier deels de sauvignon blanc druiven voor de Petit Bourgeois levert.

Pascal produceert vier series; l’Héritage d’Aliénor – een ode aan Eleanor van Acquitanië en Domaine Pierrière Gonthier – een reflectie van de passie van zijn voorvaderen. De Cuvée Jean Marin wordt gevinifieerd in de kelder gebouwd door zijn overgrootvader Jean Marin en tenslotte Gamme Cépage welke de instapwijn is die een monocépage van drie druivenrassen zijn; Cabernet, Merlot of Colombard.

Pascal Gonthier Cabernet 2020

Gonthier Cabernet rose gris

Deze rosé gris kan je bijna blanc de noirs noemen. De kleur neigt meer naar gemiddeld geel dan naar rosé. De kleur heeft een lichte intensiteit en heeft mooie tranen die aan het glas plakken. De neus is uitbundig, je wordt overspoeld door frisse fruit tonen van kers, aardbei en cassis. De wijn is nog volop in ontwikkeling. De droge wijn heeft gemiddeld+ zuur en behoudt haar aangename verfrissende smaak in een lange afdronk. De body is vol dankzij het hoge alcohol percentage van 14%. Echter dit is zeker niet overheersend. De tannine is niet merkbaar. Terwijl de smaak intensiteit gemiddeld+ is. Met heerlijke tonen van aardbeien en rode bessen. Drink deze wijn op 10C en zij komt nog beter tot haar recht. Geniet van deze wijn bij gegrilde gerechten of een lekker kaasplankje vooral met geitenkazen.

Pascal Gonthier Sauvignon Blanc 2019

Gonthier Sauvignon Blanc

Tijdens mijn bezoek heb ik de Sauvignon Blanc mogen proeven. Wat een heerlijk verrassende wijn, echt vergelijkbaar met een Loire-wijn. De wijn is mooi geel van kleur met lichte intensiteit. In de neus stuift het groene en citrusfruit je tegemoet. Je kan echt wel zeggen dat deze wijn een hoge geurintensiteit heeft. De neus geeft nog niet aan dat de wijn over zijn top is. Maar het is zeker één die je niet te lang meer moet wegleggen. Met 14% is het promillage aan de hoge kant, maar zeker niet vervelend. Het mondgevoel is gemiddeld met zeer prettige aroma’s van citroen, limoen en een vleugje gras. Verder bespeur je een prettige minerale toets in de wijn. De afdronk is aangenaam door de meer dan gemiddelde zuurgraad. Kortom dit is een wijn die zeer goed gebalanceerd is, het terroir naar voren brengt terwijl de nadruk op de fruitigheid blijft liggen. Geniet van deze wijn bij schaal- en schelpdieren of een lekkere blauwaderkaas.

Pascal Gonthier Cuvée Jean Marin Sauvignon x Chardonnay 2019

Gonthier Sauvignon Chardonnay

Een andere wijn die ik heb mogen proeven was deze bijzondere cuvée. De Sauvignon Blanc en Chardonnay worden apart vergist en pas na de houtrijping op barrique samen geblend. De donkergele kleur weerspiegelt haar rijkdom. In de neus bespeur je eerst rijpe abrikoos en perzik waarbij de geurintensiteit goed aanwezig is. In de mond vervolgens blijf je genieten. De volle body in combinatie met de 14% alcohol en meer dan gemiddelde zuurgraad wisselt zich goed af met de fruitaroma’s. Naast de bovengenoemde steenvruchten bespeur je ook exotisch fruit als ananas en verder vanille en toast van de houtrijping afgemaakt met een vettig laagje. In de afdronk is de toast misschien een beetje dominant, maar wie daarvan houdt ergert zich daar zeker niet aan. Leg deze wijn nog gerust 5-7 jaar weg en dan zal deze houtsmaak meer integreren. Deze zeer complexe wijn is ideaal naast gerechten met (romige) sauzen en misstaat zelfs niet bij (wit) vlees.

Pascal Gonthier Merlot 2019

Gonthier Merlot

De laatste wijn die ik op het domein mocht proeven was een rosé van cabernet. Deze droge stijl rosé was vol van rood fruit. Maar eigenlijk wil ik het nog hebben over de Merlot. Deze Merlot is diep robijn gekleurd. In de neus bespeur je een beetje de scherpte van de alcohol vermengd met zwart fruit. De wijn draagt het prettige smaakaroma van zwart fruit als bessen en bramen met een lichte hint naar groene paprika. De tannine is mooi rond en in combinatie met de prettige zuren en gemiddelde alcohol percentage is dit een prima wijn. Ze heeft houtrijping gehad, maar dit is niet nadrukkelijk aanwezig. Tenslotte bespeur je nog een lichte botersmaak van de malolactische omzetting. Het is een zeer prettige soepele wijn om zo te drinken, maar past prima bij een charcuterie en gegrild vlees gerechten.

Tot slot

Wie zegt dat IGP wijnen niet goed zijn, heeft het mis. Pascal bewijst zeker dat uit authentiek Charente mooie en bijzondere wijnen vandaan komen. Maak eens een afspraak en bezoek deze lokale wijnmakers. De deur staat altijd open voor een gezellige proeverij waarbij je nog veel kan leren! Vooral de Sauvignon Blanc is bijzonder goed, menig Loire-wijn mag zich hier mee meten. Ook de blend van Sauvignon en Chardonnay is erg bijzonder, al mag deze nog iets langer blijven liggen om de houtsmaak verder te laten integreren.

Stevig en fruitig uit Lisboa

Aan de kust van de Atlantische Oceaan vinden we de wijnregio van Lissabon, Lisboa VR. Voorheen heette dit Estremadura. Dit moet niet worden verward met het Spaanse provincie Extremadura. Lisboa is een gebied met hoge productie, maar de wijn die stevig en fruitig is, is eigenlijk niet echt bekend. Dit is omdat van oudsher de wijnen geëtiketteerd worden onder de lokale subregio’s zoals Alenquer, Buvelas en Colares.

Stevig en fruitig Lisboa

Tot 2008 viel Lisbao onder de classificatie Vinho Regional. Maar om de wetgeving meer in lijn te brengen met de Europese, werd in 2008 de regio omgedoopt tot IGP. Tevens werd van de gelegenheid gebruik gemaakt om Estremadura om te dopen in Lisboa.

De regio laat zich kenmerken door de Serra de Montejuno die de regio in tweeën opdeelt. In het westen teistert de harde Atlantische wind en de herfstregens de wijngaarden. Hierdoor is wijnbouw een enorme uitdaging. Opvallend is dat Colares DOC meer bekend staat om haar phylloxera-resistente bodem dan om haar robuuste rode wijnen. Dezelfde koele natte omstandigheden dragen bij aan de brandewijn in Lourinhã en de mousserende wijnen in Óbidos DOC.

Aan de andere kant van de bergketen vinden we één van de beste wijnen in deze regio. Alenquer DOC brengt een zeer complexe volle blend voort van o.a. Touriga Nacional en Tinta Roriz. Terwijl Bucelas DOC zeer frisse mineraalrijke witte wijn van Arinto.

Wijnbouw

De wijn uit Lisboa richt zich vooral op kwantiteit en helaas niet op kwaliteit. Één van de redenen is dat wijncorporaties domineren met hun commerciële focus. Hierdoor is er weinig focus voor individuele creativiteit en passie. En de wijnrassen zijn geselecteerd op hun opbrengsten en ziekteresistentie. Gelukkig zien we langzaam een trend ontstaan met meer aandacht voor terroir en creativiteit, maar we zijn er nog lang niet. Maar dit heeft wel gebracht dat de regio bekend staat om haar goede prijs-kwaliteit verhouding. Inmiddels mogen meer dan 30 rassen aangeplant staan waarbij witte rassen de overhand hebben.

Encostas de Aire

De grootste subregio is Encosta de Aire DOC. Hier heeft de moderniseringsslag pas als laatste haar intrede gedaan. Nieuwe druivenrassen zijn aangeplant zoals Baga en Castelão. Net als de witte Arinto, Malvasia Fina en Fernão Pires. De regio is in 2005 verheven tot DOC status. Het ligt aan de voet van kalkrijke heuvels van de Serre d’Aire.  Er heerst een gematigd mediterraan klimaat dat duidelijke invloeden van de Atlantische Oceaan heeft. De zomers zijn koel en de winters mild.

Een wijde serie van druivenrassen worden hier gebruikt van zowel lokale als internationale druivenrassen. Het zijn geen kwalitatieve bijzonder goede wijnen. Maar de wijn uit deze streek in Lisboa zijn zeker prettig te drinken, stevig maar wel fruitig. Geniet van de krachtige rode wijn bij pasta of vlees gerechten.

Lourinha DOC

Ingeklemd tussen Óbidas DOC in het noordoosten en  Torres Vedras DOC in het zuiden vinden we Lourinhã DOC. Deze regio is zo bijzonder omdat hier uitsluitend brandy wordt gemaakt van witte druiven.  De brandy dient een alcohol percentage te hebben van minimaal 38%. Daarnaast slaat men deze op voor 24 maanden voordat de wijn gebotteld wordt. Er heerst een gematigd mediterraan klimaat met invloeden vanaf de Atlantische Oceaan.

Torres Vedras

Ten zuiden van Lourinhã en ingeklemd tussen de Atlantische Oceaan en het Serra de Montejunto vinden we Torres Vedras DOC. Je hebt hier zowel rode als witte wijnen van vooral inheemse druivenrassen.  De rode wijnen zijn van mindere kwaliteit, ze zijn stevig met enige tannine en aroma’s van rood fruit. De witte wijnen zijn matig te noemen. Ze zijn hoog in alcohol, fris en aromatisch. Maar niet geheel in balans. Dit is dan ook een reden dat deze wijn niet makkelijk verkrijgbaar is buiten Portugal.

Pétillant uit Óbidos DOC

Een uur ten noorden van Lissabon en ten oosten van Lourinha ligt Óbidos. Hier is het koel en winderig, ondanks dat het verder landinwaarts ligt. Daardoor is het niet geschikt voor de productie van verfijnde rode of witte wijn. In plaats daarvan vind je hier geweldige wijn met een lichte bubbel. Door het vochtige terroir, dienen de wijnboeren te kiezen tussen intensief gewasbeheer en lagere opbrengst of een ontspannen beheer en hoge opbrengst. De eerste optie geeft kwalitatief betere druiven terwijl de tweede optie grotere volumes van lagere kwaliteit opleveren.

De belangrijkste druivensoorten zijn Arinto en Fernão Pires voor witte wijn en Castelão en Touriga Nacional voor rode wijn.

Succesvol Alenquer DOC

Mogelijk is dit wel de meest succesvolle wijn uit de regio. De klassieke Portugese druivensoorten als Aragonez, Touriga Nacional en Touriga Franca zorgen voor enkele van de beste wijnen van Lisboa.  Ook zijn internationale rassen toegestaan als Cabernet Sauvignon, Merlot en Syrah. Alenquer DOC ligt landinwaarts en is dus meer beschut tegen de felle winden.

De wijnen kenmerken zich door hun zwarte fruit met tonen van chocolade, vanille en mokka. Het is een levendige wijn met aangename afdronk wat ideaal samengaat bij vleesgerechten.

Arruda

Ten noorden van Lissabon ligt het stadje Arruda dos Vinhos. Niet verwonderlijk heeft de regio deze naam gekregen, Arruda DOC. De rode en witte wijnen zijn vooral gemaakt van inheemse druiven. Maar het zijn de rode wijnen die hier indruk maken.

Beroemd Bucelas, Colares en Carcavelos

Deze drie regio’s in het zuiden van de regio, rondom de stad Lissabon, waren heel bekend. Nu helaas door verstedelijking zijn de wijnstokken met uitsterven bedreigd.

Bucelas DOC

Bucelas DOC kreeg haar herkomst in 1911 en produceert uitstuitend witte wijn van de Arinto druif. Het is veelbelovende regio omdat er veel geïnvesteerd is in de wijnbouw. De regio ligt tussen Arrunto DOC en de stad Lissabon. Door de bescherming van de Serra de Montejuno is er een droger en gelijkmatiger klimaat. Hierdoor profiteren de druiven om optimale rijpheid te bereiken. Het zijn vooral klassieke frisse wijnstijlen die je hier tegenkomt.

Quinta de Murta Bucelas DOC

Quinta da Murta – Bucelas DOC

Deze droge zeer frisse wijn van Arinto druiven doet denken aan een Elzasser Riesling, strakdroog met mineraal tonen. De wijn vergist in RVS en tempreratuur gecontroleerde vaten. Uniek is dat alleen wijngaard eigen gist gebruikt wordt. Je bespeurt appel, peer en ananas naast een lichte amandel toon en iets ziltigs. Het is een krachtige wijn met mooi balans en een zeer aangename afdronk.

Colares DOC

Colares DOC staat dus bekend om haar phylloxera-resistente zanderige bodem (“chão de areira”) met kleiachtige ondergrond (“chão de rijo”). De wijnstokken zijn dan ook niet geënt op andere onderstokken, iets wat in Europa maar zeer zelden voorkomt. Wijnstokken op een andere bodem in deze regio mag dan ook niet op de markt worden gebracht als Colares DOC. De onderlaag is van groot belang voor het vasthouden van water en voedingsstoffen. De Ramisco-druivensoort, dat robuuste rode wijnen voortbrengt, staat uitsluitend hier aangeplant is misschien de enige vitis vinifera ras dat niet is geënt op een andere onderstok. Verder als bescherming tegen de vlagerige wind vanaf de Atlantische Oceaan, zijn de wijngaarden omringd door droogriethekken. Dit is een eeuwenoude oplossing voor een praktisch probleem.

Helaas beslaat Colares DOC tegenwoordig nog maar een fractie van wat het eerst was. Maar het mooie is dat het nu een niche beslaat waardoor het nu een kleine renaissance doormaakt. Het bereikt ongeveer 10.000 flessen op jaarbasis.

Carcavelos DOC

Op het uiterste puntje van de Lisbao regio vinden we Carcavelos DOC. Het is hierdoor aan drie kanten omringd door de Atlantische Oceaan. Vaak wordt dit gezien als een positieve invloed op wijnbouw, echter daar zijn de Atlantische winden te heftig voor. En ze komt met nevel in de oogsttijd wat schimmels met zich meebrengt.

In zowel Colares als Carcavelos zijn de wijnen rustiek en hoekig. Tannine is niet optimaal geïntegreerd. Het zijn wijnen die lang kunnen ouderen. Ze zijn ideaal bij rood vlees of barbecue. En zijn zeker wijnen waarbij gegeten moet worden.

Kortom

Lisboa staat vooral bekend als een gezellige stad. Maar ook vinden we hier natuurlijk wijn. Alleen ligt de focus op kwantiteit en pas recent begint kwaliteit van belang te zijn. Vooral in de regio’s Colares, Carcavelos en Bucelas kan je nog bijzondere wijnen tegen komen. De andere regio’s zijn meer gericht op bulkwijn. Heerlijk om ter plekke in Lisboa te genieten van wijn die stevig en fruitig is, met de bijbehorende ervaringen.

Fantastisch Portugal is meer dan Port

Wanneer je Portugal zegt, denkt iedereen direct aan zon en vakantie en natuurlijk het zoete port drankje. Maar naast een fantastisch toeristisch land is Portugal meer dan alleen port. Iets wat niet bij het brede publiek bekend is, is dat er ook heel mooie verrassende witte en rode wijnen vandaan komen. Toeristen worden aangetrokken door de culturele tradities, het erfgoed, de rust en gastvrijheid. Maar ook de innovatie en diversiteit. En dit zie je ook allemaal terug komen in de wijnbouw.

Fantastisch Portugal is meer dan Port

Portugal kent een geweldige wijngeschiedenis waarbij inheemse druivenvariëteiten domineren. Door een breed scala van klimaten en invloeden, is geen regio hetzelfde. Daarnaast is Portugal de hofleverancier van wijnkurken.

Portugal is al geruime tijd een belangrijke bestemming voor wijntoerisme. Dit is verklaard door de prachtige wijnen, het geweldig eten en een fascinerende geschiedenis en cultuur. Maar ook een heerlijk klimaat, het gevarieerde landschap en haar prachtige wijndomeinen ook Quintas genaamd.

Er zijn maar liefst 14 verschillende wijnregio’s met ongeveer beslaat 175.000ha aan wijngaarden. Dat bewijst dat Portugal met haar fantastisch mooie wijnen meer is dan alleen port.

Wijnwetgeving

Net als in de omringende landen als Frankrijk en Spanje, zijn er in Portugal drie niveaus die de herkomst van de wijn aangeven.

Vinho is Portugese tafelwijn. De Vinho Regional ofwel IGP zijn gedefinieerde regio’s die in de afbeelding terug te vinden zijn. Hier laat de wetgeving ruimte voor experimenteren in zowel de wijngaardbeheer als het wijnmaakproces. Tenslotte is er de DOC ofwel de Denominacao de Origen Controlada. In deze regio’s zijn er strenge regels aan de te gebruiken druivensoorten en de maximale opbrengsten. Er zijn in  totaal maar liefst 30 DOC’s.

Daarnaast kunnen de termen Reserva en Garrafeira op het etiket voorkomen. Reserva wijnen moet zijn gemaakt van druiven met DOC kwalificatie die afkomstig zijn van een specifieke wijngaard. Verder moet het alcohol percentage 0.5% hoger zijn dan het minimum vereiste binnen de DOC. Garrafeira is van toepassing op zowel DOC and IGP wijnen van een specifieke wijngaard. Rode Garrafeira wijn dient 30 maanden te rijpen waarvan 12 maanden op fles. Witte en rosé wijn dienen 12 maanden te rijpen waarvan 6 maanden op fles.

Portugese wijnen zijn over het algemeen vol karakter en hebben originele aroma’s. Natuurlijk zijn buiten Portugal de versterkte port-wijnen het meest bekend. Maar ook de zoete wijnen van Madeira zijn beroemd. Echter neem eens iets anders en probeer een jonge Vinho Verde of fruitige Dão-wijn.

Portugal lijkt ergens een beetje op Italië, er zijn hier maar liefst 250 verschillende lokale druivenvariëteiten. Waarvan er meer dan 100 alleen al in de Douro vallei te vinden zijn! Ook staan internationale druivensoorten aangeplant, waarbij Syrah het meest populair is. De meest populair rode druivensoorten zijn Touriga Nacional, Touriga Franca, Trincadeira , Tinta Roriz (ofwel Tempranillo of Aragonês) en Syrah. Van de minder populaire witte druivensoorten zijn dat Fernao Pires, Siria (ofwel Roupeiro) en Arinto (ookwel Pederna).

Klimaat in Portugal

Door de ligging aan de kust, heeft Portugal een gematigd maritiem klimaat. De hoge regenval die vanuit de Atlantische Oceaan komt biedt hoge opbrengsten voor wijngaarden. Maar ook dus schimmelrisico, waardoor ventilatie in de wijngaard van groot belang is. In bijvoorbeeld Lisboa en Setubal is weinig nodig voor grote oogst hoeveelheden. Echter wanneer kwaliteit voorop staat, moet men de hoeveelheid beperken door goed bladerbeheer en mogelijk groen oogsten.

In het binnenland liggen de wijngaarden meer beschut, zoals in Transontano en Duero. Het drogere klimaat en alluviale bodems zijn uitermate geschikt voor kwaliteitswijnen.

Het terroir is niet zo divers als in Frankrijk of Italië maar de aanzienlijke variatie tussen bergen, zanderige kustvlakten en kalkstenen kustheuvels bieden toch veel gebiedspecifieke wijnen. De meest bekende streken zijn Vinho Verde, Douro en Dão. Laten we daar eens iets dieper in kijken.

Originele en onderscheidende wijnen van Vinho Verde DOC

Vinho Verde DOC ligt in het uiterste noordwesten van Portugal. Dit overlapt met Minho Vinho Regional (een soort vin de pays). Echter volgens de Minho Vinho classificatie zijn internationale druivenrassen ook toegestaan, wat niet het geval is voor Vinho Verde DOC.

Vinho Verde DOC

Dit is de grootste regio. Echter je moet niet denken dat dit alleen grote wijngaarden zijn. Veelal zijn het kleine percelen, niet groter dan een achtertuin. De wijngaarden liggen in de riviervalleien met zeer vruchtbare granieten bodems. Dit ondersteund dan ook de zuurgraad. De regio is opgedeeld in negen subregio’s. De ligging aan de Atlantische Oceaan levert het voordeel op dat druiven in grote hoeveelheden weelderig groeien. De westenwind brengt de nodige regen met zich mee.  Op de 15.500ha wijngaarden staat voor zo’n 70% witte druiven aangeplant.  De meest toonaangevende wijngaarden zijn te vinden rondom de stad Moncao. De opbrengst is hier lager wat resulteert in vollere wijnen.

Men past hier een aantal ongebruikelijk technieken toe in de wijngaardbeheer. De wijnranken worden hoog opgebonden volgens het pergola systeem. Dit noemen ze plaatselijk “latada”. Waarbij soms zelfs telefoonpalen gebruikt worden! Verder zie je ook het “Enforcado vine”, een systeem waarbij de wijnranken verweven zijn in bomen.

Je hebt jonge frisse wijnen in zowel wit, rood als rosé stijl, die ook allemaal het predikaat Vinho Verde (“groene wijn”) mogen dragen. Mogelijk refereert deze naam ook naar de bijzonder groene omgeving. De rode en rosé wijnen zijn helaas internationaal niet zo makkelijk verkrijgbaar.  Saillant detail is dat veel Vinho Verde wijnen een lichte bubbel hebben. Niet voldoende om mousserend genoemd te worden, maar wel “petillance”. Deze bubbel is afkomstig van de malolactische omzetting die op de fles plaats vindt.

Escola Alvarinho

Witte wijn Vinho Verde

Neem bijvoorbeeld de Escolha-blend van Anselmo Mendes. De Alvarinho is afkomstig uit de Quinta da Torre nabij Moncao. Deze geeft de wijn haar structuur en body. Terwijl de Loureiro variëteit uit het iets zuidelijker gelegen Lima vallei komt en de aroma’s van citrus, mint en een minerale ondertoon toevoegt. En tenslotte de Avesso, met haar aangename zuurgraad, uit de Douro vallei. Koop deze wijn nu voor slechts 9.50€ met kortingscode Portugal*.

*Aanbieding is geldig tot eind augustus 2022

Ruig Douro DOC

Net ten oosten van Vinho Verde, vinden we Douro DOC. Dit is een ruig, wild gebied, uitgesleten door de vallei van de Douro-rivier. En kenmerkt zich door haar arme leisteenbodem. Welkom in het land van Port. Maar ook steeds meer krachtige droge rode wijn van dezelfde druivensoorten.

Douro DOC

Het klimaat is meestal droog, met koude winters en zeer hete zomers, variërend van matige regenval in het westen tot de bijna woestijnachtige droogte van het land in de buurt van de grens.

Hoewel Douro bekend staat om Port, is de totale productie gelijkmatig verdeeld tussen de zoete versterkte drank en droge rode wijn. Veel over het gebied is reeds beschreven in de Port-blog.

Er zijn drie erkende sub-zones gelegen langs de Douro-rivier. Douro Superior ligt het verst landinwaarts. Deze opkomende regio is bedekt met terrasvormige wijngaarden en beslaat ongeveer 20% van de Douro DOC. Cima Corgo of Alto Corgo staat bekend als de subzone waar de meeste vintage port vandaan komt en is goed voor de helft van de totale wijnproductie. Het dichtst bij de kust ligt Baixo Corgo. Dit gebied is het meest geschikt voor de productie van tafelwijnen. Het gebied is koeler en natter, maar ook toegankelijker. Daardoor is bulkproductie mogelijk.

Gewaardeerde wijnen uit Dão DOC

Dao DOC

Ten zuiden van zowel Vinho Verde DOC als Douro DOC vinden we Dão DOC. Dit is tevens één van de oudste wijngebieden in Portugal. De Dão regio is omringt door bergen en heeft zeer arme granietbodems. Hierdoor is het gematigde klimaat relatief mild, stabiel en consistent tussen de wijngaarden. Hoewel Dão in het verleden een slechte reputatie had, is dat nu wel anders. Het behoort tot de hoogst gewaardeerde wijnen in Europa en Amerika.

De meeste kwaliteitswijngaarden liggen op 150 tot 450m hoogte. Daardoor profiteren de druiven van optimale zonuren voor hun rijpheid, terwijl de koele nachten de zuurgraad versterken. Het is niet verwonderlijk dat vooral de Tinta Roriz (Tempranillo) en Touriga Nacional met hun dikke schillen hier staan aangeplant. Ook vinden we hier Jaen. De stevige rode wijnen moeten voor tenminste 20% uit Touriga Nacional bestaan en minstens 12.5% alcohol. De beste wijn krijgt op het etiket Dão Nobre wat “edele Dão” betekent. Ook een enkele witte wijn wordt hier geproduceerd. De beste zijn gebaseerd op de Encruzado druif.

Lafões is een klein overgangsgebied tussen Dão en Vinho Verde DOC met granieten bodems. Hier vind je vooral frisse witte wijnen met hoog zuur, vergelijkbaar met de wijnen uit Vinho Verde DOC. Maar de druivensoorten zijn vooral Arinto, Cerceal ,Dona Branca, Esgana Cão en Rabo de Ovelha. De rode wijn is gemaakt van Amaral en Jaen.

Cabriz

Neem deze Cabriz Encruzado Reserva van het wijnhuis Cabriz. De wijn toont aroma’s van limoen en citroen met lichte tonen van hazelnoot en tropisch fruit. Ze voelt een beetje vettig aan, zoals Chardonnay dat kan doen. Serveer deze wijn op 10C bij gebakken vis, gegrild of geroosterd wit vlees of pasta en zachte kazen.

Wanneer je interesse hebt, neem even contact met ons op.

Kortom

We zijn nu meteen met de deur in huis gevallen met de mooiste wijnregio’s van Portugal. Dat het een bijzonder land is, mag duidelijk zijn. Wat het zo uniek maakt is dat hier vooral inheemse soorten voorkomen, misschien nog wel meer dan in het buurland Spanje. Ook weten we nu dat fantastisch Portugal meer te bieden heeft dan alleen Port.

Mooi tropisch wijngebied in Europa

Naast een fantastisch toeristisch trekpleister, zijn de Canarisch Eilanden bezaait met kleine wijnpareltjes. De wijn is vooral bedoelt voor lokaal gebruik. Ondanks haar onbekendheid, houdt ze toch een lange traditie in ere. Gelet op haar ligging op 28e breedtegraad, voor de kust van Afrika, is dit een mooi tropisch wijngebied in Europa.

Net als de Balearen, waren de Canarische Eilanden populair vanwege haar gunstige ligging op de maritieme routes.

Mooi tropische wijnregio in Europa Canarische Eilanden
Bron: Rimontgó

Gelet op de vochtige tropische omstandigheden, zou je niet direct wijnbouw verwachten. De hoogte is van vitaal belang. Het gaat van 500 tot 1.000m en soms zelfs hoger. Een andere factor is de bodem. De vulkanische grond levert minerale en subtiele zoute tonen aan de aromatische wijnen. Het zal ook niet verrassend zijn dat hier vooral lokale druivensoorten staan. Het klimaat is eenmaal niet weggelegd voor de meeste internationale druivensoorten. Het subtropisch klimaat en hoog mostgewicht (hoog suikergehalte) is de reden waarom hier veel zoete wijnen gemaakt worden.

La Palma

Op La Palma gaat de wijnbouw terug naar de 16e eeuw. En is naar verluid geïntroduceerd door de conquistadores. Latere kolonisten brachten een grote verscheidenheid aan druivensoorten mee. La Palma DO is erkend in 1993. Vroeger waren de wijnen van La Palma vooral van Malvasia. En toen de phylloxera op het vaste land uitbrak, gaf dit een nieuwe boost aan de wijnindustrie op La Palma. Hoewel de eilanden gevrijwaard zijn van phylloxera, zijn veel van de voorouderlijke variëteiten helaas uitgestorven. Echter sommige Malvasia-stokken zijn meer dan 100 jaar oud. Toen in de jaren 50 van de 20e eeuw de bananenplantages enorm in opkomst kwamen, zijn veel wijngaarden omgeploegd. Tot in 1993 de DO werd uitgeroepen en nieuw leven inblies in wijngaard management. Over het gehele eiland vind je Listán Blanco (Palomino) en Negramoll, waarbij de laatste de belangrijkste rode druivensoort is.

De wijngaarden liggen op 200 tot 1.500m hoogte. Hoewel het klimaat over het algemeen mild is, heeft het afwisselende landschap veel invloed op de ontwikkeling van de druiven.

De drie subzones van La Palma DO

  • Het zuidelijke Fuencaliente is bedekt met vulkanisch as (picón). De wijnstokken staan aan geplant in soms wel 2m diepe geulen. In de winderige gebieden beschermen stenen muren de wijnstokken. Hier vind je vooral witte druiven. Malvasia staat het meest aangeplant. Maar ook Bujariego, de unieke Sabro die alleen op La Palma voorkomt en Gual.
  • Hoyo de Mazo ligt op het oostelijke deel van het eiland. Wijngaarden met vooral Negramoll staan aangeplant op steile terrassen. Deze hebben een bodem van vulkanisch as en rotsen (empedrados). Maar ook vind je als enige zone Verdello. De Spaanse Verdello (ofwel in Portugal Verdelho) heeft geen relatie tot de Italiaanse Verdello uit Umbrië noch met Verdejo! Men traint de wijnranken op een kruiperachtige wijze. Dit is een trainingswijze die niet veel voorkomt. De wijngaarden liggen op 200 tot 700m hoogte.
  • In het noordelijke Norte de la Palma  worden de wijnstokken worden geteeld op “lage” trellis hetgeen tegenwoordig ongebruikelijk is. De stokken staan aangeplant in ondiepe holtes, op bijzonder vruchtbare gronden zonder zandlaag. Op de steile hellingen liggen de wijngaarden op terrassen, omringd met taluds of droge stenen muren die bescherming bieden tegen de wind. De wijngaarden liggen tussen de 100 en 1.500 meter boven de zeespiegel. Je vindt hier de witte Albillo en van rode druiven de Almuñeco,

Gezien deze veelzijdigheid, is er ook een brede keuze aan wijnen. Wit, rosé en rood van vooral inheemse druivensoorten op de Canarische Eilanden. Ook vind je hier de bijzondere Vinos de Tea. Dit is een lokale specialiteit gemaakt van Tinta Negramoll druiven en gerijpt in dennen vaten waar thee in vervoerd werd. De resulterende wijnen zijn harsachtig van aard, met unieke smaken afgeleid van zowel de druiven als het vat.

Zuidelijk El Hierro DO

El Hierro DO bestrijkt het hele eiland El Hierro. Dit is het meest zuidwestelijke eiland van dit mooi tropisch wijngebied in Europa. Het is het kleinste eiland en ontving haar DO-status in 1994 toen er slechts twee bodega’s waren. Nu zijn er 13 wijnhuizen en 200 wijnboeren. Men neemt aan dat Engelse kolonisten of handelaren in de 17e eeuw wijnstokken hebben geïntroduceerd. De geproduceerde wijnen werden gedestilleerd en geëxporteerd naar Latijns Amerika of verwerkt tot zoete wijn.

De wijnstokken staan aangeplant op de steile vulkanische terrassen op zo’n 125 tot 700m hoogte. El Hierro heeft een mild klimaat met lange zonuren. De Alisios, de zomerse passaatwind waait over het noordwesten van het eiland. En brengt de nodige regen met zich mee.

De stijlen van El Hierro variëren van lichte, droge en frisse witte wijnen, die jong gedronken dienen te worden, tot traditionele zoete en versterkte wijnen. Deze laatste worden hier al enkele eeuwen gemaakt. De wijngaarden worden gedomineerd door de vrij neutrale inheemse Vijariego Blanco en Listán Blanco (Palomino). Andere variëteiten zoals Bremajuelo, Gual (Bual), Listán Negro, Tinta Negra Mole en Vijariego Negro zijn ook te vinden.

Forastera van La Gomera DO

Het op één na kleinste eiland ligt ten westen van Tenerife. In 2003 kreeg La Gomera haar DO-status. De meeste wijngaarden bevinden zich in het noorden en noordoosten. En liggen in gebieden die bekend staan als “medianas altas” en “medianas bajas”. Men neemt aan dat Europeanen in de 14e eeuw de eerste wijnstokken hebben aangeplant. In de daaropvolgende decennia werd wijnbouw steeds belangrijker. De ongeveer 120ha wijngaarden zijn in beheer door 150 telers. De meeste wijngaarden staan aangeplant op steile terrassen met een stenen muur eromheen ter bescherming tegen de sterke kustwinden. Deze terrassen maken mechanisatie onmogelijk, waardoor het beheer geheel met de hand plaats vindt.

Witte wijn is de specialiteit van La Gomera DO. Hier vinden we de zeldzame Forastera druif als de dominante druif. Deze brengt mooie complexe wijnen voort met bloemige tonen en rijp fruit aroma’s met een mineraalachtige toets. De afdronk is prettig en aanhoudend. Ideaal bij een mooie kaasplank met zachte en harde kazen.

Ook de andere druiven die op de Canarische Eilanden voorkomen zijn hier toegestaan, zowel rood als wit.

Het oude Tacaronte Acentejo DO

Vernoemd naar de stad en regio, is Tacaronte-Acentejo DO de eerste wijnregio op de Canarische Eilanden. Reeds in 1992 is ze tot DO status verheven. Het is de onofficiële trendsetter van de eilandengroep met haar moderne wijnbereiding en focus op export. Het is niet verwonderlijk dat hier 20% van de wijnbouw activiteiten van de eilandengroep plaats vindt. Dit is ook ingegeven op de dichtbij liggende haven. Waardoor de wijnen dus internationaal beter verkrijgbaar zijn.

Het terrein is golvend, met steile hellingen en diepe dalen die elk hun eigen meso-klimaat ontwikkelen. De bodem stijgen vanaf de kust tot wel 1.600m. De bodem is vruchtbaar dankzij de roodachtige vulkanische grond dat rijk is aan organisch materiaal. Dit levert de kenmerkende mineraalachtige aroma’s van deze wijnen.

Hoewel het klimaat mild-mediterraan is, zijn de belangrijkste risico’s in de wijngaard de sterke passaatwind, hagel en hoge temperaturen. De ochtendnevel afkomstig van de Atlantische Oceaan brengt de nodige verkoeling.  De wijngaarden liggen op 100 tot 1.000m hoogte waarbij de dagelijkse temperatuurverschillen bijdragen aan de zuurgraad.

Er zijn een zeer uiteenlopende reeks van druivensoorten in deze regio. Zowel lokale als internationale variëteiten. De rode wijnen zijn meestal een blend met Listán Negro en Negramoll. Het zijn jonge wijnen die overlopen van rijp fruit met kruid- en mineraalachtige tonen. De prettige body heeft een mooi balans met de zuren en tannine. Hierbij heeft de wijn een aangename lange afdronk. Geniet van deze wijnen bij rood vlees of gezouten kaas.

De witte wijn is gemaakt van vooral Listán Blanco en soms geblend met andere lokale of internationale rassen. Dit leidt tot wijn met een gemiddelde intensiteit van bloemen, steen en tropisch fruit met balsamico tonen. Het zijn wijnen die prettig drinken als aperitief of bij een visgerechten.

Valle de Gumar

Aan de zuidoostelijke kust van Tenerife, net ten zuiden van Tacoronte-Acentejo DO, vinden we Valle de Guimar DO. Deze vruchtbare vallei verkreeg haar DO status in 1996.  De bodem loopt hier snel steil omhoog tot wel 1.980m. Waardoor terrasvorming een noodzaak is. Sommige wijngaarden liggen wel op 1.500m hoogte. Maar de beste druiven zijn afkomstig van wijngaarden op 600-800m. Dit noemt men ookwel de medianía. Hier is het effect van het mediterrane klimaat mild en bestaat de bodem uit een mix van vulkanisch materiaal en klei. Lager gelegen is de bodem grotendeels vulkanisch zand en puimsteen (“jable”) dat veel armer is.

Witte wijn domineert hier met 65% van de aanplant, vooral inheemse soorten met een enkele PX en Torrontés. Tevens staan rode variëteiten aangeplant, merendeel inheems. Maar verrassend genoeg ook Cabernet Sauvignon, Merlot, Syrah en zelfs Pinot Noir!

Hoog gelegen Abona DO

Zuidelijk gelegen op het grootste eiland Tenerife ligt Albona DO. Hoewel wijnstokken hier al eeuwen aangeplant staan, is Abona pas in 1996 tot een DO verheven. De semi-woestijnregio is extreem ruig en kent bergen tot 1.000m hoogte. De terrasvormige wijngaarden zijn uitgehouwen uit de steile klifwanden. Het reliëf is hier gevormd door vulkaanuitbarstingen en de gestage westenwind. De meeste wijngaarden liggen op de zuidelijke helling van de hoogste berg van Spanje, de Teide. De sterke mediterrane invloed maakt door de hoogte plaats voor een veel koelere groeiomstandigheid. Tevens door deze ligging is er een groot verschil in dag en nachttemperatuur. Dit bevordert de kwaliteit van de druiven en haar zuurgraad.  In tegenstelling tot andere Spaanse regio’s vormen vorst en stormen hier een continue bedreiging.

De regio kent 1.200ha verdeelt over 1.200 wijnbouwers. Ruim 60% staat aangeplant met witte variëteiten zoals Listán Blanco, Malvasia, Gual (ook wel Bual) en Marmajuelo. Ook vinden we hier rosé en rode wijnen van de inheemse Listán Negro, Tintilla, Malvasia Rosada en Bastardo.

Groots Valle de la Orotava

De Valle de la Orotava DO is de grootste DO van dit mooi en tropisch wijngebied in Europa. Het kreeg in 1995 haar status. De wijn activiteiten gaan terug naar de 15e eeuw toen de Spanjaarden de eilanden veroverden. Met de haven van Puerto de la Cruz nabij, gaf dit een boost aan de wijnindustrie. Vooral de zoete wijn van Malvasia trok gretig aftrek in Engeland, Nederland en Duitsland. Toen de relatie tussen Spanje en Engeland verslechterde, kreeg de industrie een zware klap die ze nooit meer te boven is gekomen.

In tegenstelling tot Tacaronte-Acentajo DO en Abona DO, liggen de wijngaarden hier lager tegen de Teide berg aan. De lichte vulkanische bodem biedt voldoende drainage. En het hete zeeklimaat wordt gematigd door de vochtige nevels afkomstig van de Alicios passaatwind.

In de Valle de la Orotava is de wijnstoktraining uniek. Dit draagt als naam “el cordon trenzado” (“het gevlochten koord”). De takken van wijnstokken worden aan elkaar gevlochten in grote trossen van meerdere strengen. De lengtes variëren van 3 meter en tot 15 meter in het geval van oude wijnstokken. Deze methode evolueerde als gevolg van ruimtebeperkingen op het eiland, zodat men onder de opgebonden wijnstokken aardappels kon telen.

Valle de la Orotava DO is een overwegend witte wijnstreek waarbij de inheemse Listán Blanco het meest aangeplant staat. Veel inheemse variëteiten zijn ook toegestaan. Tevens is er rode wijn van Listán Negro-druiven beschikbaar, omdat het warme klimaat deze variëteit goed ondersteunt.

Grote hoogte in Ycoden-Daute-Isora DO

In het westelijke deel van Tenerife vinden we Ycoden-Daute-Isora DO. Het ontleent haar naam aan de oorspronkelijke bewoners van de Canarische Eilanden. En kreeg haar DO status in 1994.

De wijngaarden bevinden zich op verschillende hoogten op de flank van de Pico del Teide. Maar de beste wijnen komen van 1.400m en hoger. Het terroir is gekenmerkt door de vulkanische bodem, het warme maritiem klimaat en de vochtige Alicios passaatwind.

Listán Blanco is ook hier de meest aangeplante druivensoort die een levendige frisse wijn voortbrengt van droog tot licht zoete wijnen. Ook Malvasia produceert zoete wijnen. De Listán Negro is goed voor 20% van de aanplant.

Onderscheidend Gran Canaria DO

Gran Canaria is pas in 2000 erkent. En daarmee is ze de jongste DO van de eilanden groep. Het omvat ook het kleine El Monte Lentiscal  dat sinds 2005 deel uitmaakt van Gran Canaria DO, was voorheen een eigen appellatie. De vele vulkanische kloven hebben elk een eigen uniek microklimaat hebben en dat maakt deze regio zo bijzonder.

Men neemt aan dat vanaf de 15e eeuw de Spanjaarden de wijnstokken hebben geïntroduceerd. In snel tempo werd het een belangrijke bron van inkomsten. Echter toen in de 18e eeuw de relatie met Spanje verslechterde, raakte de wijnbouw in verval.

De lokale specialiteit wijn is Tinto del Monte (“bergrood”), een rijk en krachtige rode wijn gemaakt van de Listán Negro (lokaal bekend als “Negra Comun”). Andere rode druiven die zijn toegestaan zijn Tintilla, Tinta Negra Mole en Malvasia Rosada. Terwijl de witte wijnen gemaakt zijn van Listán Blanco, Malvasia, Gual (Bual) en Marmajuelo. Moscatel produceert de beste zoete wijnen.

Drink deze wijnen jong aangezien ze fermenteren op RVS vaten om het primaire fruit te benadrukken.

Weelderig zoet Lanzarote DO

De meest oostelijke wijnregio is Lanzarote DO. Malvasia is hier goed voor 75% van de aanplant. En produceert een verscheidenheid aan wijnstijlen. Hiervan is de weelderig zoete wijn het meest bekend.  Ook Moscatel en Pedro Ximénez leveren mooie zoete wijnen. Je vindt hier lichte, jonge (joven) witte, rosé en rode wijnen. Witte wijnis gemaakt van druivensoorten als Burrablanca (Airén), Breval (Verdelho) en Listan Blanco (Palomino). Terwijl Listán Negro en Tinta Negra Mole voor rood en rosé wijnen. worden gebruikt.

Het nabijgelegen Afrika in combinatie met de verkoelende wind over de Atlantische Oceaan levert een gematigd klimaat. De druiven rijpen goed doordat de koele nachttemperatuur volgt op de warme dag. Gedwongen door de vulkaanuitbarstingen in de 18e eeuw, bedachten de bewoners revolutionaire landbouwmethoden. Wijnproducenten graven zoco’s, brede gaten of sloten van 3m breed en 2.5m diep. Hierin staan de wijnstokken om beschutting te bieden tegen de harde kustwind en een constante temperatuur te creëren.

Bijzonder Canarische Eilanden

Wat maakt de Canarisch Eilanden nu zo bijzonder? Nou dit mooi stukje Europa behelst een onbekend tropisch wijngebied. Hier vinden we nog druivenstokken die nooit zijn aangetast zijn door de druifluis en dat is toch wel heel bijzonder. Verder vinden we hier inheemse druivensoorten die nergens anders ter wereld voorkomen. Alleen om deze reden is het al meer dan een bezoekje waard. Helaas zijn de wijnen niet wijd verkrijgbaar, maar het is geen straf deze eilanden te verkennen.

Geweldig Balearen

We hebben vorige week met Andalusië het vaste land van Spanje afgesloten. Onderdeel van Spanje zijn natuurlijk de Balearen en de Canarische Eilanden. Het zijn geliefde vakantiebestemmingen, maar er is meer dan de schone natuur en stranden. De Balearen zijn ook geweldig mooie wijneilanden!

Wijnen van de geweldig mooie Balearen

Ongeveer 100km ten oosten van de provincies Valencia en Murcia, vinden we de Balearen. De vier grootste eilanden (Mallorca, Menorca, Ibiza en Formentera) staan bekend als mediterrane vakantiebestemmingen. De wijnindustrie is nog steeds in ontwikkeling. En dat terwijl de Romeinen in de 2e eeuw voor Christus het wijn maken introduceerden. De eilanden kennen slechts twee gebieden met een DO-status en een vijftal IPG’s. Eén voor elk van de grote eilanden en een eiland overkoepelende VT Illes Balears.

 Geweldig Balearen

Het was de zoete Malvasia wijn die vooral veel aftrek vond in Engeland, Nederland en Duitsland. Echter ook de eilanden bleven niet bespaard voor de phylloxera uitbraak. Met als gevolg dat alle wijngaarden verwoest werden. Een aantal lokale druivenvariëteiten zijn bespaard gebleven en zijn nog steeds in gebruik. Denk hierbij aan Manto Negro, Callet, Fogoneu en Moll (ookwel Prensal Blanc). Verder zijn deze variëteiten aangevuld met de bekende Cabernet Sauvignon, Merlot en Chardonnay.

De meeste wijnen zijn bedoeld om jong te drinken. Het zijn frisse, aromatische wijnen.

De eerste eiland-DO Binissalem-Mallorca

Binisalem-Mallorca DO ligt op het eiland Mallorca en is de eerste DO die is verleend aan een gebied buiten het Spaanse vaste land. Hoewel de eerste aanvraag dateert uit 1973, is DO pas erkent in 1990. Het is vernoemd naar de gelijknamige stad dat het lokale centrum van wijnbereiding is. Het omvat ongeveer 580ha aan wijngaarden die 7.700hl produceren, waarvan een kleine 60% rode wijn is.

De wijnbouw op Mallorca dateert uit ongeveer 123 voor Christus, toen het eiland onderdeel werd van het Romeinse Rijk. In de 1e eeuw na Christus zou de filosoof Plinius de Oudere hebben geschreven over de wijnen van het eiland en ze hebben vergeleken met de beste van Italië. In de loop van de tijd heeft de rijke wijngeschiedenis zich ontwikkeld, vooral dankzij de gunstige ligging aan de handelsroute. Helaas ook hier heeft de phylloxera een vernietigende spoor achtergelaten. Sinds eind 19e eeuw is daarom vooral amandelbomen aangeplant. De laatste jaren begint de wijnteelt aan een revival.

Binissalem profiteert van een mediterraan klimaat dankzij de bescherming tegen de koude noorden wind door de Serra de Tramintana en Serre de Alfabia. De wijngaarden liggen op een 150m hoog plateau van kalkzandsteen en zijn bezaaid met grind en stenen. De hete lange zomers worden gecompenseerd door deze vochtvasthoudende bodems, zodat de wijnen mooi balanceren tussen de juiste waterstress. Deze omstandigheden passen uitstekend bij de inheemse druif Manto Negro. Deze levert diepgekleurde en aromatische wijnen op met fluweelzachte tannine. Tevens zijn ze zeer geschikt voor vatrijping. Volgens de wetgeving dient de wijn minimaal 30% Manto Negro te bevatten. Ten slotte zijn andere toegestane rode druivensoorten Callet, Cabernet Sauvignon, Tempranillo, Merlot en Syrah.

Bocchoris Negre do Binissalem 2018

Tianna Bocchoris

Deze wijn van Tianna Negre is een blend van Manto Negro (34%), Callet (8%), Cabernet Sauvignon (6%), Merlot (11%) en Syrah (41%). Na de oogst plet men de bessen en vindt vergisting plaats nadat het sap 5 dagen weekt op de schil onder koele temperatuur. Een deel van de Manto Negro en Syrah vinifieert men in Franse eiken vaten van 5 hectoliter. De blend wordt vervolgens gedurende 8 maanden in Franse eiken vaten gerijpt.

Ze verrast in het glas met een intens, diep granaatrode kleur. Het bouquet van deze cuvée levert aroma’s op van zwart fruit, zoals bramen en rijpe zure kersen. De florale tonen van viooltjes en balsamico maken de neus helemaal af. De wijn kenmerkt zich door haar volle en krachtige body. Ze maakt indruk met een goede tanninestructuur en een perfect evenwicht tussen zuur en alcohol. Ten slotte is in de lange afdronk is zoethout waarneembaar. Serveer deze wijn bij geroosterd vlees en grill gerechten of bij klein wild.

Witte wijnen zijn vooral gemaakt van Moll ofwel Prensal Blanc. Dit zijn lichtgele wijnen met intense fruitsmaken. Andere druivensoorten die zijn toegestaan zijn Moscatel, Parellada, Macabeo (Viura) en Chardonnay.

Pla i Llevant

Ook op het eiland Mallorca vinden we Pla i Llevant. Dit betekent in het Catalaans “Vlakte en Oostkust”. Het is in 1999 opgericht en omvat ongeveer 225ha. Het beslaat dus de zuidoost kust van het eiland, die bekend staat om haar mooie stranden. Wat minder bekend is dat hier reeds eeuwenlang wijnen worden gemaakt.

De wijngaarden liggen hier op slechts 100m hoogte. En het warme mediterrane klimaat in combinatie met de kalk verrijkte kleibodem levert verrassende wijnen op. De zeebries levert de nodige verkoeling. De belangrijkste risico’s voor wijngaardbeheer zijn hier natuurlijk de verzengende zomers die soms afgewisseld worden door stortbuien. Maar ook de noordelijke wind in de winter. Dit komt door het ontbreken van beschermende bergen. De wijnen zijn hierdoor zeer fruitig, vaak zondoorstoofd met zachte tannine en volle body.

De meest voorkomende druif is Moll, verder zijn dezelfde witte druivensoorten toegestaan als in Benissalem DO. De meeste rode wijnen zijn afkomstig van de inheemse Fogoneu, Callet en Manto Negro. De wijnen zijn gemaakt om jong te drinken. Echter houtgerijpte Chardonnay en rode crianza wijnen van Tempranillo en Bordeaux-variëteiten zijn enorm in opkomst.

Butibalausi Blanco 2020

Butibalausi

De Butibalausi Blanco van het huis Can Majoral is een blend van Premsal Blanco, Chardonnay en Parellada. Het is een jonge biologische wijn. Na de druivenoogst worden de druiven onmiddellijk naar de perserij gebracht. Hier selecteert men de druiven om vervolgens zorgvuldig te persen. Het sap gist onder gecontroleerde temperatuur in roestvrijstalen tanks. Vervolgens vindt de rijping plaats van enkele maanden op de fijne droesem.

In de neus bespeur je peer, appel en kweepeer. De droge wijn is rond en soepel met een zijdezachte body. Dankzij de mooie zuurgraad blijft de wijn prettig verfrissend met aroma’s van appel, peer, banaan en abrikoos. Combineer deze wijn bij diverse curries of wokgroente met vis.

Verrassende wijn van de Ballearen

De Balearen zijn geweldig mooie eilanden, maar staan internationaal niet echt bekend voor hun wijn. En toch zijn de wijnen zeker de moeite waard. Het zijn volle ronde wijnen ideaal om lekker bij te eten. De wijnen zijn niet overal beschikbaar, maar er zijn een aantal wijnen toch verkrijgbaar. Of nog beter, bezoek de eilanden en geniet van de lokale wijnen daar. Doe eens spannend en ga voor het onbekende, de wijn zal je verrassen! Daarnaast lokaal smaakt een wijn toch altijd beter…

Onverwacht en mooi uit midden-Spanje

Nadat we de oostkust hebben geïntroduceerd, zijn we het binnenland ingetrokken met Castilla La Mancha. Om vervolgens uit te komen in Madrid. De hoofdstad van Spanje is na Berlijn de tweede grootste stad van Europa. En staat bekend om haar architectuur, kunstgalerijen en uitgaansleven. Maar Madrid heeft ook haar eigen wijn classificatie. Hier vinden we onverwacht verrassende wijnen uit midden-Spanje met vooral witte wijnen van inheemse druiven die erg mooi kunnen zijn.

Diversiteit in Vinos de Madrid DO

Madrid en de Sierra de Guadarrama-bergen in het noorden omlijsten de wijngaarden tot de zuidoostelijke en zuidwestelijke hoeken van de provincie Madrid. Vinos de Madrid DO omvat drie subgebieden, elk met haar specifieke kenmerken. Het kreeg de felbegeerde DO-status in 1990.

De oorsprong van wijnbouw is onbekend, mogelijk waren het de Romeinen of zelfs de Carthagers voor hen. Maar het is bekend dat er sinds de 8e eeuw na Christus wijnbouw activiteiten waren. De wijnen van Madrid beleefden hun hoogtij dagen toen Felipe II Madrid tot hoofdstad maakte van het koninkrijk Castilië in 1561.

Na de phylloxera crisis in 1914 ging de regio zich toeleggen op bulkwijnen. Toen de financiële crisis in 1970 een enorme klap toebracht aan de binnenlandse consumptie kwam dit tot stilstand. Waarna de wijnboeren zich gingen toeleggen op meer kwaliteit.

Rijpingsmethodes

Net als in de andere Spaanse regio’s kent men hier ook criteria voor de rijping waar de wijn minimaal aan moet voldoen.

Crianza; zijn wijnen die minimaal twee jaar gerijpt hebben, waarvan minimaal zes maanden op vat.

Reserva; voor rode wijn minimaal drie jaar rijping waarvan minimaal één jaar op vat. En witte en rosé wijn minimaal twee jaar rijping en minimaal zes maanden op vat.

Gran Reserva; voor rode wijn minimaal drie jaar rijping waarvan minimaal twee jaar op vat. En witte en rosé wijn maar liefst minimaal vier jaar rijpen waarvan minimaal zes maanden op vat.

Echter veel wijnmakers kiezen ervoor om geen de wijn minder dan de minimale tijd te laten rijpen. Er heerst een trend om jonge wijnen te maken. Deze komen op de market als Joven of semi-Crianza.

Madrileense subregio’s

Onverwacht mooi midden-Spanje

Zoals aan gegeven omvat de regio Madrid drie sub gebieden. Deze geven de diversiteit van de regio aan. Hoewel het klimaat in het algemeen continentaal is, verschilt de bodem opbouw, waardoor het belang van de subzones onderstreept worden. Binnen de DO vinden we ongeveer 8.500ha wijnbouwgebieden.

Arganda

In het zuidoosten tegen Uclès aan ligt de subregio Arganda. Dit is de grootste zone met ongeveer 55% van de wijngaarden (4.200ha) en 60% van de productie van Vino de Madrid DO. Het klimaat is sterk continentaal. De grond bestaat uit een mengsel van klei en kalksteen. Waarbij de wijngaarden zich bevinden op de vruchtbare vlaktes en de alluviale vlaktes van de rivier. Verder ook op terrassen en hellingen die zijn gevormd door riviererosie en op de hoger gelegen heidegebieden. De prominente blauwe druiven variëteit is Tinto Finto (de lokale naam van Tempranillo). En Airèn en Malvar als witte druivensoort. Malvar is een inheemse variëteit die veel overeenkomsten kent met Airèn.

De Tempranillo wijnen zijn vaak vol van body, met zowel in de neus als in de mond een explosie van rood en zwart fruit. Verder kent de wijn een aangenaam gevoel van specerijen gecombineerd met een lactose en vanille tonen.

De witte wijn is vaak een blend tussen Airèn en dus de inheemse Malvar. Dit levert frisse zachte wijnen op met een gemiddelde body en aangename tropische fruit aroma’s. Deze wijn gaat heerlijk bij salades of zalm gerechten.

San Martin

In het oosten van de DO ligt San Martin de Valdeiglesias. De regio omvat bijna 22% van de wijngaarden (1.5600ha). En produceert ongeveer een kwart van de wijnen. Hoewel continentaal, heeft San Martin de Valdeiglesias een hogere regenval dan de andere subregio’s. Hier vinden we de wijngaarden vooral op de hellingen met arme rotsbodem van de Sierra de Gredos en op de alluviale vlaktes van de Alberche rivier.

De prominente druivensoorten zijn Garnacha en Albillo. Abillo levert wijnen op met een expressieve neus van wit fruit en bloemen, een volle body met een aangename zuurgraad. Er is een zoute toets aan het einde die de graniet structuur van de bodem weerspiegelt. Schenk deze wijn bij salades met vis. Terwijl de rode wijn een diepe kersenkleur heeft. Elegant, complex aroma van fruit en bloemen (viooltjes), met minerale en licht kruidige toets. In de mond is de wijn complex maar zeer evenwichtig gedragen door een zijdezachte tannine. Het toont een aanhoudende en evenwichtige afdronk. Naast risotto gerechten serveer ook eens oude gezouten kaas en wit vlees bij deze wijn.

Navalcarnero

Ten oosten van San Martin ligt Navalcarnero. Dit is het kleinste gebied met 23% van de wijngaarden (1.700ha) en slechts 15% van de jaarproductie van de regio. Het klimaat is vergelijkbaar, maar minder nat dan in San Martin. De bodemopbouw van zand en klei is hier arm en er is een gebrek aan kalksteen. Ook hier is het alluviaal maar de samenstelling is meer kiezelsteenachtig. Garnacha is hier wederom de belangrijkste rode druivensoort terwijl Malvar de beste witte wijnen voortbrengt.

El Molar

Sinds februari 2019 is de “Kies” de meest recente subzone. Er zijn 300 actieve wijnbouwers. De bodems van El Molar zijn zeer divers, graniet, leisteen, zandsteen, noem maar op. Dit draagt zeker bij aan de complexiteit van de wijnen die hiervan afkomstig zijn. De wijngaarden staan aangeplant op de vlaktes en in de alluviale gebieden rondom de rivier de Jarama.

Ribera del Guadiana

Ribera del Guadiana

In Extremadura, tegen de Portugese grens ligt het grote gebied Ribera del Guadiana DO. Deze DO werd in 1999 opgericht om de zes verschillende Vino de la Tierra gebieden te consolideren. Deze gebieden vertegenwoordigen het beste wat Extremadura te bieden heeft op wijngebied. De wijnen uit dit gebied hebben nooit echt van bekendheid genoten. Echter de Iberische ham (jamón Ibérice), van zwarte varkens die zich voeden met eikels, daarentegen is velen welbekend.

Een ander product is mogelijk nog veel belangrijker. Hier vinden we grote hoeveelheden van de kurkeik bomen. De wijn mag niet bekend zijn, de kurk afkomstig van deze bomen wel!

De wijnen uit dit gebied worden gebotteld onder de Ribera del Guadiana DO of the Vino de la Tierra Extremadura. De onderliggende subgebieden zie je eigenlijk niet meer terug. Echter elk produceert haar eigen stijl dankzij verschillende hoogte, regenval (zo is Montánchez aanzienlijk natter dan de andere regio’s) en bodemgesteldheid.

Zoals de naam reeds suggereert, klimaat is vooral in het noordoosten extreem continentaal. Terwijl de gebieden in de buurt van de kust een gematigd klimaat hebben onder invloed van de Atlantische Oceaan en Middellandse Zee. De rivier Guadiana heeft een matigende invloed op de hete zomertemperaturen.

Bijzonder Cayetana

Tempranillo is de druif bij uitstek die goed reageert op het terroir en klimaat. Er zijn wijnmakers die experimenteren met internationale druiven variëteiten maar die moeten zich nog bewijzen. Voor witte wijn is de inheemse Cayetana  een aanrader. Tenslotte zijn er nog enkele wijngaarden die Cava mogen produceren.

De Cayetana druif levert mooie complexe wijnen op met tonen van tropisch fruit, citrus, witte bloemen en toast door MLF. Tenslotte geeft deze druif een mooie zuurgraad met een lange afdronk. Heerlijk bij geroosterde groente, kazen en notenmix.

Onverwacht en mooi uit midden-Spanje

Natuurlijk zijn Tempranillo en Garnacha de bekende druiven in Spanje. Maar vooral midden-Spanje biedt onverwacht witte wijnen op de markt die erg mooi zijn van inheemse druivensoorten. Deze variëteiten komen eigenlijk alleen maar hier voor. Denk aan Cayetana, Malvar en Alarije. Vanzelfsprekend speelt de Jamón Ibérice een belangrijke rol met het combineren met wijn – vooral rode wijn van Tempranillo en Garnacha. De witte wijn is breed inzetbaar van kaas tot heerlijke visgerechten.

De wijnen mogen dan niet wijd beschikbaar zijn in het buitenland. Maar ze zijn zeker de moeite waard om te ontdekken en natuurlijk bij voorkeur lokaal!