Cabernet Sauvignon Archieven - Pagina 6 van 6

27 april 20212 mei 2021

Een braaibroodjie met verrassingswijnen

Onlangs had mijn “partner in crime” in wijn mij het voorstel gedaan om te komen eten. We maakten daar direct een wijn-spijs avond van, met als thema Zuid Afrika. Hij introduceerde mij in een Zuidafrikaanse specialiteit genaamd braaibroodjie begeleid met verrassingswijnen (2 witte wijnen). Om de avond af te sluiten hadden we een lekker stukje vlees van de barbecue met 2 rode verrassingswijnen.

Braaibroodjie

Een braaibroodjie is een traditioneel Zuidafrikaans bijgerecht en feitelijk een luxe (en lekkerdere variant van een) tosti. Deze grillt men op een barbecue (een braai in het Zuidafrikaans, vandaar de naam). De wijnen die ik hierbij had gekozen waren een Chenin Blanc en een Semillon, twee druivenrassen die sprekend zijn voor Zuidafrika.

Quartz Chenin Blanc, Mullineux (Swartland)

Zoals je mogelijk hebt gelezen in het artikel over de Loire, is de Chenin Blanc de belangrijkste druif in de Anjou-Saumur. Echter Zuid Afrika is tegenwoordig het grootste producerende land van wijnen van deze druif. Chenin Blanc staat hier bekend als (Droë) Steen.

In de 17^e eeuw stichtte Jan van Riebeeck, een VOC-koopman én wijnmaker, de eerste Europese handelspost in Zuid-Afrika. Hij nam groente en fruit mee om daar te verbouwen voor de bevoorrading van de VOC schepen. Vanzelfsprekend werden druivenstokken aangeplant. Echter het is pas in 1960 duidelijk geworden dat de Zuidafrikaanse Steen eigenlijk de Chenin Blanc is.

Mullineux is een vooruitstrevende wijnmaker die progressieve toepassingen in zijn wineries toepast. Hij is veelal geroemd om zijn wijnen door Platter’s South African Wine Guide. Vooral omdat zij het karakter van de individuele wijngaarden tot uiting laten komen in hun wijnen.

Wijnbeschrijving Quartz

De Quartz is een wijn van een perceel met 38 jaar oude Chenin Blanc wijnstokken. Deze wordt op een duurzame wijze onderhouden. De stokken staan aangeplant op een kwarts ondergrond op de Kasteelberg. Dit verklaart de frisse minerale en ziltige smaak in de wijn. De wijn kent een hoge zuurgraad wat het citrus fruit en granny smith appel versterkt. Tevens bespeur je in de lange afdronk steenfruit (zoals perzik en abrikoos) en honing. De zijdezachte textuur van de wijn voelt aangenaam vol in de mond.

Er zijn slechts 2.880 flessen gebotteld, wat deze wijn bijzonder uniek maakt en dus de prijs goed opdrijft.

Semillon, Boekenhoutskloof (Franschhoek)

Boekenhoutskloof is een ander topproduct die Zuid-Afrika te bieden heeft. In 1776 werd de kleine boerderij opgericht door Franse hugenoten in Franschhoek. Ze zagen al snel dat het klimaat en de grond ideaal waren voor de wijnbouw.

Na het einde van de apartheid is dit domein aangekocht door drie ondernemers, die keken naar de toekomst en mogelijkheden van het “nieuwe” Zuid-Afrika. Er werd gestart met het herplanten van Franse rassen, zoals o.a. Syrah en Cabernet Sauvignon.

De huidige wijnmaker Marc Kent werkt op een zo natuurlijk mogelijke manier in de wijngaarden. Na het plukken worden de druiven met de hand gesorteerd en in de moderne wijnmakerij verder opgevoed. Marc gaat alleen voor kwaliteit, zo getuigd ook bijvoorbeeld de Chocolate Block die van zijn hand is.

Semillon is vooral bekend uit de Grave in Bordeaux voor haar zoete weelderige Sauternes wijn. Echter er zijn ook fantastische droge wijnen van deze druif, deze wijn is daar een goed voorbeeld van.

De eerste semillon wijngaarden van Boekenhoutskloof werden in 1902 in Franschhoek geplant op gronden van de rivierbeddingen met hoog leemgehalte. In 1942 werd de wijngaard uitgebreid met aanplant op de zanderige plaatsen iets verder weg van de rivier. In de afgelopen drie jaar begon Boekenhoutskloof ook te experimenteren met een blok uit 1936. Dit blok is gelegen op een hoogte van 380 meter waar ook de zeldzame mutatie semillon gris is aangeplant.

Hoe wordt de Semillon gemaakt?

De Semillon Gris draagt bij aan een hogere natuurlijke zuurgraad in de uiteindelijke blend. De druiven worden geperst in hele trossen, waarna de vergisting op tank spontaan begint. Het grootste deel van de most wordt vervolgens overgestoken naar eiken vaten, waarvan 90% nieuw is. Daarna begint de 13 maanden durende lagering. De resterende 10% van de most rijpt op eivormige betonnen Nomblot-vergisters voor meer frisheid en mineraliteit. Tijdens het gehele vinificatieproces is het gebruik van sulfiet praktisch te verwaarlozen. De oude bushvines van 75 tot 114 jaar geven intense en complexe wijnen met stevige structuur en een buitengewoon rijpingspotentieel.

Wijnbeschrijving Boekenhoutskloof Semillon

Deze mooie citroengele wijn kent in de neus rijpe peer, perzik, abrikoos en bloemen. Ze geeft een vol en rijk mondgevoel met smaak nuances van perzik en daarnaast vanille en amandelen door de houtrijping. De toevoeging van 10% sauvignon blanc geeft de wijn een nog grotere pittige, ziltige mineraliteit, meer complexiteit en lengte aan de wijn. In de afdronk bespeur je naast de noten ook een vleugje marsepein. Deze kwaliteit droge semillonwijnen is zeldzaam in de wereld, zeker gezien het bewaarpotentieel.

Kortom dit is een andere complexe wijn met vele laagjes die over elkaar heen rollen. De wijn kan zeker nog even liggen waardoor de noot tonen zich alleen maar verder ontwikkelen.

Pinotage, Kanonkop (Stellenbosch)

Vervolgens gaan we door naar een hapje vlees. We beginnen met de eerste fles; een Pinotage. Dit is een kruising tussen Pinot Noir en Cinsault. Deze druif vind je alleen in Zuid-Afrika en is daarmee tevens de nationale held. Kanonkop is een 4^e generatie familie wijngaard. De naam is afkomstig van een plateau op de Simonsberg, boven de wijngaard. Hier stond vroeger een kanon, welke werd afgeschoten wanneer schepen arriveerden in de Tafelbaai. Het kanonschot waarschuwden de lokale boeren. Zodat zij de 50km reis naar de haven konden beginnen om verse groente en fruit te leveren aan de aangekomen schepen.

De wijngaard beslaat 100ha met Pinotage, Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc en Merlot. Gelegen op de flank van de Simonsberg met een zuidoostelijke oriëntatie, profiteren de druiven van de verkoelende wind die vanaf Antarctica komen. Hierdoor rijpen de druiven zeer gelijkmatig en behouden ze hun frisse zuren. In 1949 was Kanonkop de eerste wijngaard die Pinotage op grote schaal aanplantte.

Na de oogst blijven de druiven 3 dagen in open gistkuipen liggen. Om de 2 uur worden de schillen en het sap handmatig geroerd (racking). Na de malolactische vergisting rijpt de wijn 15 maanden in kleine Franse eikenhouten vaten. Om tenslotte nog 6 maanden op fles te rijpen voordat de wijn op de markt komt.

Wijnbeschrijving Kanonkop

De Kadette Pinotage is zachter in fruit smaak omdat het gemaakt is van jongere druivenstokken (gemiddeld zo een 15 jaar oud). Deze mooie granaatrode wijn met een zweem van paars heeft een mooie intense neus van bramen, frambozen, laurier en paprika. De verfrissende wijn heeft een aangename zuurgraad, prettig mondgevoel en zachte tannine. Ook hier ervaar je sensaties van rood en zwart fruit in combinatie met kokos, vanille en specerijen door de houtrijping. De wijn heeft een aangename lange afdronk.

Cabernet Sauvignon, Boekenhoutskloof (Stellenbosch)

Vervolgens de tweede fles en wat wilt het toeval? Hij had ook een wijn van Boekenhoutskloof geselecteerd; de Cabernet Sauvignon. Wat een krachtpatser is dit! De wijn is een blend van Cabernet Sauvignon met 4% Cabernet Franc en rijpt 18 maanden op eikenhout. Wat resulteert in een hoog alcoholische (14.5%) heerlijke wijn. Ideale partner bij de barbecue.

Deze mooie diepe gekleurde wijn heeft een expressieve neus van zwarte bessen, bramen, specerijen en tabak. Zoals aangegeven, hoog in de alcohol maar de tegenhangende verhoogde zuurgraad brengt de wijn in een mooi balans. In de smaak rollen pruimen, bramen, kersen, vanille, specerijen en peper over elkaar heen. De verfijnde goed geïntegreerde tannine en stevige structuur maken het feest compleet. Het is dan ook niet voor niets dat deze wijn 92 punten van Winespectator heeft ontvangen.

Kortom, het was een heerlijk avondje met bijzondere wijnen. Voor ons staken de Quartz en de Cabernet Sauvignon er met kop en schouder bovenuit. Het braaibroodjie en aansluitende barbecue met de verrassingswijnen was bijzonder geslaagd. Op naar het volgende idee 😊

20 april 20218 augustus 2021

Het onvergetelijke moment van een afscheid

Ik heb op een speciaal moment gewacht om twee bijzondere flessen die ik in mijn voorraad had liggen aan te breken. Nu afgelopen vrijdag was mijn laatste werkdag bij mijn huidige werkgever. Er wacht nu een nieuwe spannende toekomst voor mij. En dat dient natuurlijk gevierd te worden om het onvergetelijke moment van dit afscheid in mijn geheugen te griffen! Vanzelfsprekend wil ik dit moment ook met jullie delen,. Uiteindelijk wijn is niet zo bijzonder wanneer het niet gedeeld wordt!

Tenuta San Guido Sassiscaia

We beginnen met een Tenuta San Guido Sassiscaia uit 2014. Voor wie die hier niet mee bekend is, Sassiscaia Bolgheri is een wijn uit het Italiaanse Toscane. Deze is gemaakt van Cabernet Sauvignon (85%) en Cabernet Franc (15%). Dit zijn echter typische Franse druiven en behoren niet toe aan het Italiaanse kwalificatie systeem. Tevens ouderen ze in houten vaten, wat niet was toegestaan volgens het systeem. Dit betekent dat de wijn geen DOC of DOCG kan zijn, maar eigenlijk gewoon “Vino da tavola” oftewel tafelwijn. Doordat de kwaliteit van deze wijnen zo bijzonder waren, werden ze al snel door Amerikanen “Super Tuscans” genoemd. Vanzelfsprekend is dit tegen het zere Italiaanse been, aangezien alle Italiaanse wijnen super zijn 😊

Interessant detail is dat Sassiscaia wereld’s 6^e meest populair wijn is volgens de zoek frequentie data van winesearcher.com.

Kwalificatie systeem

In 1983 is ingegrepen, DOC Bolgheri is opgericht waarin een blend van internationale druiven zijn toegestaan. In 1994 vindt een ingrijpende wijzigingen plaats. DOC Bolgheri Rosso en DOC Bolgheri Superiore zien het licht. Tevens krijgt de Sassiscaia erkenning, als subzone van Bolgheri; de DOC Sassiscaia Bolgheri.

Vanaf 2011 is het ook toegestaan om single variety wijnen te maken van Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc of Merlot. Tenslotte is in 2013 DOC Sassiscaia Bolgheri erkend als eigen appellatie en niet meer als subzone. Dat betekent dat Tenuta San Guido als enige wijndomein in Italië een wijngaard appellatie krijgt.

Vanzelfsprekend zijn er inmiddels ook andere huizen begonnen met Bordeaux-stijl wijnen in Italië binnen DOC Bolgheri, zoals Tenuta dell’Ornellaia opgericht door Mr Antinori. Eenmaal, goed voorbeeld doet goed volgen.

Geschiedenis van Sassiscaia

In de jaren ’40 van de vorige eeuw vestigde markies Mario Incisa della Rocchetta zich op het domein Tenuta San Guido. Hier begon hij te experimenteren met verschillende Franse druivensoorten aangezien de Bordeaux wijnen de ideale wijnen waren voor de aristocratie in die tijd. Hij kwam uit bij de Cabernet Sauvignon, dat had het juiste boeket voor hem. Daarnaast is de gravel bodemgesteldheid hetzelfde als die van de Graves in Bordeaux. Een wijn van Cabernet Sauvignon was een breuk met de Toscaanse traditie van Sangiovese. Overigens de naam Sassiscaia is niet zo min toevallig; het betekent “gebied van veel stenen”.

In 1948 is het zover, de eerste vintage van Sassiscaia. De wijn was flauw en helemaal niet interessant. Niemand realiseerde zich op dat moment dat de wijn misschien tijd nodig had om te rijpen en ontwikkelen. De wijn was tot 1967 alleen te verkrijgen op het domein en was vooral voor eigen gebruik.

Elk jaar lagen een aantal kisten in de kelders van het Castiglioncello di Bolgheri. Door het rijpen op fles, realiseerde de markies zich dat de wijn aanzienlijk verbeterde. Het eerste commerciële jaar is 1968, wat een Bordeaux Premier Cru waardige wijn was. Deze wijn kwam na twee jaar rijpen in 1974 op de markt.

Vandaag de dag beheert het domein zo’n 90ha wijngaarden, ongeveer 71ha is gereserveerd voor de Sassiscaia. Het domein heeft daarnaast Guidalberto (60% Cabernet Sauvignon en 40% Merlot) en Le Difese (70% Cabernet Sauvignon en 30% Sangiovese) als alternatieven neergezet. De Sassiscaia kent een oplage van ongeveer 180.000 flessen op jaarbasis. Niet geheel zeldzaam, maar ook zeker niet wijd verkrijgbaar. Vanzelfsprekend verhoogt dit de prijs.

De lastige oogst van 2014

De 2014 oogst was atypisch, de warme en regenachtige winter werd gevolgd door een milde en droge lente. De warmte in mei droeg bij aan goede knoppen. Hierdoor konden de druiven zich normaal ontwikkelen. Echter eind juli sloeg het weer om. Het werd koud en regenachtig. De Cabernet druiven die normaal al profiteren bij een langzame rijping, profiteerden hiervan. De fenolische rijping ging geleidelijker waardoor de druiven uitgesproken aroma’s en smaken kregen die niet eerder waren waargenomen. Gelukkig waren de maanden september en oktober zonnig en droog; de ideale omstandigheden voor de druiven.

Wijn notities Sassiscaia 2014

Deze robijnrode wijn heeft een complexe neus van aardbeien, frambozen, zwarte bessen en bramen, met een subtiele vanille aroma. De neus heeft een mooie intensiteit, maar niet te overheersend. De wijn kent een medium alcohol percentage en mondgevoel. De zuren zijn mooi geïntegreerd met het fruit en tannine. Hoewel de tannine nog wel verder mag integreren. In het palet bespeur je tevens iets kruidigs en mineraligs. De wijn heeft een mooie afdronk die niet overdreven lang is. Hoewel de wijn reeds 7 jaar op fles ligt, bespeur ik nog weinig van tertiaire aroma’s.

Hieronder vind je de officiële notitie van Robert Parker, de internationale zeer bekende wijnkenner. Hij beloont deze wijn met 93 punten.

“This is my official review of the 2014 Bolgheri Sassicaia after having been graciously invited to the estate for various barrel samples spanning back several years. I have watched the evolution of this wine with a close eye and am impressed by how its real quality is diametrically opposed to the poor expectations of this difficult vintage. The nose is redolent of bright fruit and blackberry. Spice, tar and leather appear subtly at the back. The wine took on considerable weight each year I came back to taste it and this vintage was bottled earlier than average, precisely to give it more time to unwind and relax in the small confines of the bottle. This is a solid effort for sure and the wine is a stunning example of what it takes to make great wine, even when weather conditions are not in your favor.”

Tokaji Aszu Eszencia 1957

Vervolgens komen we aan bij deze bijzondere 64-jarige wijn. Iets wat op zich natuurlijk al heel uniek is. Tokaji is een zoete wijn gemaakt van Furmint en Hárslevelü druiven. Tevens mogen de Gele Muskaat, Oremus (ofwel Zéta), Kövérszölö en Kabar geblend worden. Echter de eerste twee druiven zijn veruit de dominantste met beplanting van 60% en 30%.

Tokaji kan van droog tot weelderig zoet zijn. Echter de droge wijn bestaat pas sinds ongeveer het jaar 2000 toen István Szepsy de Úrágya 2000 single vineyard selection introduceerde. Daarvoor was Tokaji een fantastische dessertwijn. Aszú staat voor ingedroogde druiven (betekent letterlijk geconfijt), vandaar dat Tokaji Aszú per definitie zoet is.

Geschiedenis van Tokaji

De eerste referentie aan Tokaji Aszú druiven dateert 1571. Maar volgens legendes is de eerste wijn gemaakt door Laczkó Máté Szepsi in 1630.

Tokaji is de eerste wijn met een eigen appellatie ter wereld. Prins Rákóczi nam in 1730 het initiatief om drie classificaties in het leven te roepen. Criteria waren de bodemgesteldheid, blootstelling aan zonlicht en het potentieel om botrytis te vormen. Dit is 120 jaar voordat in de Bordeaux het appellatie systeem in het leven werd geroepen! In 1757 bij koninklijk besluit is de regio omgrenst waar Tokaji gemaakt mag worden. De Tokaji Eszencia was overigens tot aan de Eerste Wereldoorlog voorbehouden aan de adel. Dat maakte de wijn nog exclusiever!

Na de Tweede Wereldoorlog mochten de (~6.000) wijnproducenten nog zelfstandig doorgaan. Maar het bottelen en de distributie kwam in handen van een staatsmonopolist. Na de val van het communistische regime in 1990 zijn een aantal onafhankelijke producenten doorgegaan in de regio. Over het algemeen nam men aan dat de wijn geproduceerd onder de staatsmonopolist, van mindere kwaliteit is dan die van de individuele wijn producenten. Mede doordat kwantiteit belangrijker werd dan kwaliteit. Maar gelukkig staat kwaliteit weer helemaal voorop!

Zoals aangegeven is Tokaji de wijn van de adel. Mooie voorbeelden zijn: Francis Rákóczi II (prins van Transylvanië) gaf Lodewijk XIV een fles Tokaji van zijn wijngaard cadeau in 1703. Keizer Franz Josef had de traditie om koningin Victoria Tokaji cadeau te doen op haar verjaardag, een fles voor elke maand dat ze leefde én twaalf flessen voor elk jaar dat ze leefde. Dit was in totaal 972 flessen!

Productie methode

Tokaji Aszú is gemaakt van botrytis gerijpte druiven. Tijdens het plukken worden deze handgeplukte druiven in een houten vat gedaan, puttony genaamd. Tijdens het plukken droeg men deze op de rug. De inhoud van dit vat voegt men toe aan de droge basiswijn. Afhankelijk van het aantal vaten dat aan de basiswijn is toegevoegd, krijgt de uiteindelijke wijn de classificatie 1 tot en met 6 puttonyos. Waarbij 1 minst zoet is en 6 het zoetst dus.

Na 1945 komen alleen wijnen vanaf 3 puttonyos op de markt. Deze hebben ten minste 60 gram rest suiker terwijl dit bij de 6 puttonyos wijn op 150 gram ligt. Vanaf 2014, om de kwaliteit van de Tokaji verder te kunnen waarborgen, mogen alleen wijnen vanaf 5 puttonyos op de markt komen.

De wijnen met 3 en 4 puttonyos zijn dus verdwenen. Wanneer er te weinig Aszú druiven beschikbaar zijn, oogst men de hele tros. Afhankelijk van de hoeveelheid Aszú druiven maakt men droge (Szamorodni száraz) of zoete (Szamorodni edes) wijn.

Tokaji Eszencia

De Aszú Eszencia bestaat ruim 200 jaar en is een tussenstap naar de fameuze Eszencia. Deze heeft restsuiker van minimaal 180 gram. Om verwarring te voorkomen is deze naam niet meer in gebruik sinds de oogst van 2009.

Tokaji Eszencia is één van de meest zeldzame en waardevolle wijnen ter wereld, en dus ook de duurste. De Aszú druiven worden gedurende een aantal dagen verzameld in een vat. Door het eigen gewicht verzamelt het hooggeconcentreerde sap naar de bodem vanwaar men het aftapt. Het restsuiker gehalte is minimaal 450 gram en daardoor komt de vergisting pas laat op gang en eindigt voortijdig. De gistcellen worden eenmaal gedood bij te hoge suikergehalte. Hierdoor krijg je dus wijnen met een laag alcohol percentage. Eigenlijk is dit geen wijn te noemen, maar elixer (oftewel essentie).

Proef notitie Aszú Eszencia

Deze amber tot bruin kleurige wijn is rijk aan gebakken appels, superrijpe perzik, gekonfijte rozijnen en honing. De intensiteit is overweldigend. Qua smaak daarentegen is het geen suikerwater. De balans tussen zoet en zuurgraad is fenomenaal. De zuren zijn nog erg hoog, waardoor de wijn nog erg fris is. In het palet overheersen de rozijnen en rijp fruit, naast de sinaasappelschil en een vleugje karamel en noten. De afdronk blijft maar gaan, er lijkt geen eind aan te komen. Wat een fantastische wijn om bij stil te staan!

Conclusie

Wat een feestje was dit, echt het onvergetelijke moment van een afscheid. Je kan jezelf de vraag stellen of de Sassiscaia de prijs waard is, welke snel oploopt in enkele honderden euro’s. Value for money is wat minder in verhouding. Vanzelfsprekend drijft schaarste de prijs en de faam die de wijngaard heeft behaald doet er een schepje bovenop.

De Tokaji was daarentegen de klapper van de avond. Zo oud en toch nog zo fris en levendig. Dit was echt een onvergetelijke moment als afscheid, schitterend om een hoofdstuk in mijn persoonlijk leven af te sluiten en door te gaan naar het volgende avontuur.

13 april 202121 juni 2021

De Nederlandse invloed in de Pays Nantais

Er is bewijs dat 8.000 jaar geleden wilde druiven hier stonden. Maar het waren de Romeinse legioenen in de 3^e eeuw die het wijngaard beheer echt introduceerden in dit gebied. Echter de Nederlandse invloed heeft de Pays Nantais haar bekendheid gegeven. Welkom in de Pays Nantais waar verfrissing en ziltigheid samen komen in de wijnen.

Even stroomafwaarts van Angers, belanden we in het land van Ancenis. Dit is de enige appellatie in de Nantais die op beide banken van de Loire gelegen is. De andere appellaties liggen allemaal op de linkerbank. De Loire vloeit slingerend door het landschap langs Nantes en mondt uit in de Atlantische Oceaan.

Deze regio heeft een ondergrond gemaakt van stollings- en metamorfe gesteente uit het Massif Armoricain, met voornamelijk gneiss, mica schists, greenstone en graniet. Na een verschrikkelijke winter in 1709, toen de zee langs de kust bevroor, werden de wijngaarden volledig verwoest en vervolgens voornamelijk vervangen door de Melon variëteit uit Bourgogne. Daar waar Chenin Blanc de koningin in de Anjou-Saumur is, domineert nu de Melon de Bourgogne in de Pays Nantais. Deze druif excelleert in het maritieme klimaat van de Nantais waarbij de druiven op de zonnige hellingen staan. Echter vanwege het vochtige klimaat lopen de druiven het risico op rot.

Gelet op de locatie, zo kort bij zee, is het bijna vanzelfsprekend dat ook de wijnstijl afgestemd wordt op de food pairing. Vis en schaal/schelpdieren domineren het menu en daar horen bijpassende wijnen bij, de muscadet wel te verstaan. Dit is geen muscaat druif hoewel de naam dat zou vermoeden. Muscadet wordt gemaakt van de Melon de Bourgogne. De naam Muscadet schijnt een referentie te zijn naar een wijn karakteristiek; vin qui a un goût musqué (wijn met een muskaatachtig aroma). Echter muskaatachtige aroma’s zijn ver te vinden in de wijn.

Waarom Melon de Bourgogne

Melon werd in de regio geïntroduceerd na de verwoestende strenge winter van 1709, die in feite elke wijnstok in de regio verwoestte. Interessant genoeg waren het de Nederlanders die telers voorstelden om Melon de Bourgogne aan te planten (Pays Nantais ligt tenslotte ver van Bourgondië), Deze druif bewees dat ze snel groeide en betrouwbaar rijpte in het koele, natte weer. De van nature hoge zuurgraad en neutrale smaak waren perfect om er sterke drank van te maken. En dat in combinatie met de lage suikers door de vroege pluk (vanwege de gevoeligheid voor schimmels als meeldauw en grijze rot). De Nederlanders, die in het begin van de 18e eeuw enorme hoeveelheden ‘Brandewijn’ nodig hadden, aangezien hun ondernemingen in Amerika zich uitbreidden. De zeevarende Nederlanders konden gemakkelijk vaten Brandewijn uit deze regio verschepen. Vandaar dus de Nederlandse invloed in de Pays Nantais!

De Nederlandse brandewijnhandel daalde nadat Amerika hun eigen producten begon te produceren. De lokale bevolking van Pays Nantais bleef achter met een druivensoort die het beter deed in de koude winters en hoge oogsten opleverde, maar erg flauw was. De wijn had veel zuurgraad, maar de regio miste de diepe ondergrondse krijtkelders die lange rijping mogelijk maakten, zoals in de Champagne. Ook ontbrak het de smaak en alcohol om een goede match te zijn met veel gerechten, met uitzondering van de lokale visgerechten. Deze hebben die subtiele smaak en rijkdom die goed past bij een neutrale druiven variëteit zoals Melon.

Hoe Melon bijzonder werd

Nu, met sommige druivensoorten (zoals Melon), lijkt het niet uit te maken wat je in de wijngaard probeert, het heeft gewoon niet veel natuurlijke smaak. Dus besloten de inventieve en vindingrijke wijnmakers van deze appellatie een methode te gebruiken om meer smaak, textuur en interesse in hun wijnen op te bouwen nadat ze van de wijnstokken waren geoogst; de Sur Lie-methode. Sur Lie betekent “op gist” en het doet wat het zegt; de wijn wordt maanden (soms jaren) bewaard op zijn grove lie, de dode lichamen van gistcellen die hun korte leven hebben geleefd en de omzetting van druivensuiker in alcohol hebben voltooid, waarbij ze zichzelf doden.

Na verloop van tijd breken de gistcellichamen af, geholpen door een aanhoudend doorroeren van de wijn, beter bekend als “batonnage”. Deze afbraak van gistcellen voegt een broodachtig, amandelmelig, karakter toe aan de wijn. Tevens stimuleert het de omzetting van malolactische stoffen, waardoor het appelzuur in romiger melkzuur verandert. Door deze afbraak van gist komen ook mannoproteïnen vrij in de wijn, waardoor het astringente (bittere, scherpe) mondgevoel in de wijn vermindert. Dit is erg belangrijk voor een neutrale variëteit zoals Melon, omdat het sap meestal gedurende een langere tijd (meestal een paar dagen) op de druivenschil wordt bewaard. Dit om kleur, smaak en gewicht te onttrekken.

Interessant genoeg verwijderen deze mannoproteïnen niet de bittere tannines, maar verstoren ze de binding van speekselproteïnen en de tannine. Wanneer je een “Orange wine” hebt geprobeerd, zal je de ervaring kennen van samentrekkende, bittere tannine in een witte wijn, terwijl je de overvloedige fruitsmaken mist (iets wat bij de Melon ook ontbreekt)

De regio in detail

Muscadet

De grootste appellatie qua omvang en omvat een aantal gemeente appellaties. AOC Muscadet, gemaakt van Melon de Bourgogne, zijn het best op dronk wanneer ze jong en licht gekoeld zijn. De wijnen zijn stijls, mineralig waarbij het fruit ontbreekt, behalve een subtiel toon van grapefruit en witte peper. De wijn ligt 6 tot 24 maanden op lie om de wijn een mooi rond mondgevoel te geven.

Een jonge Muscadet staat mooi naast verse oesters, gerookte paling of gegrilde sardines.

Muscadet de Sèvre et Maine

Net ten zuidoosten van Nantes ligt één van de beste appellaties van de Nantais. Hier vind je tevens lokale “Crus Communaux” uit de gemeenten Goulaine, Le Pallet, Mouzillon Tillières, Château Thébaud, Gorges, Monnières-St-Fiarce of Clisson.

De Muscadet de Sèvre et Maine AOC zijn typerend voor hun volle body, subtiele brood tonen door de sur lie en gedroogd fruit in geval van de Crus Communes, en hebben een mooie kleine bubbel.

Dit is een perfect match met gegrilde vis, kip gerechten of geitenkaas.

Muscadet sur Granite La Perdrix de l’Année

Tijdens de eerder vermelde wijnproeverij van Wijnhuis Oktober kwam vanzelfsprekend ook een Muscadet aan bod. In Chateau Thébaud, net ten zuiden van Nantes, ligt het 57ha domein met de dezelfde naam. Op biologische wijze wordt hier de Melon verbouwd om vervolgens in de kelders van een oud klooster 3 maanden te rijpen op gist. De reden dat deze wijn geen gemeente appellatie heeft, ligt in het feit dat de rijping niet voldoet aan de minimale 2 jaar. Maar neemt niet weg dat dit een mooie frisse wijn is, veel zuren kent en een subtiele smaak van elstar appels. Het is een heerlijk aperitief en past prima naast een gerecht van oesters of fruits de mer!

Muscadet Côtes de Grandlieu

Ten zuidwesten van Nantes, rondom het meer Grandlieu ligt het gelijknamige appellatie.

Deze wijn onderscheidt zich meer door haar subtiele, rijke en florale tonen, naast de bekende sur lie rijping. Is een fantastisch aperitief en misstaat niet naast geitenkaas gerechten.

Gros Plant du Pays Nantais

Deze AOC overlapt Muscadet AOC voor een groot gedeelte. Echter het verschil zit in de toegestane druif. Daar waar, zoals nu bekend, Muscadet de Melon de Bourgogne gebruikt, kent de Gros Plant du Pays Nantais de Folle Blanche. Deze druif draagt ook de naam Gros Plant (vandaar de OAC naam…) of Picpoule. De druif produceert heel droge wijnen met hoog zuur die goed combineert met schaaldieren. Ook is dit de basis van de eau de vie, een tafelwijn uit de Loire. Vanwege de hoge zuren werd de wijn vaak als basiswijn voor brandewijn gebruikt.

Muscadet Coteaux de la Loire

Dit is de regio die zich uitstrekt over de rechter- en linkeroever van de Loire, net ten noordwesten van Nantes. Doordat deze wijn het terroir reflecteren, meer dan Muscadet AOC, heeft ze haar eigen oorsprongsbenaming gekregen. En dit komt tot uitdrukking in de vuursteenachtige tonen in de wijn.

Coteaux d’Ancenis

Deze AOC beslaat hetzelfde gebied als de Muscadet Coteaux de la Loire AOC. Echter omdat hier andere druiven zijn toegestaan, heeft het haar eigen oorsprongsbenaming gekregen. Dit is het gebied voor de rode en rosé wijnen in de Pays Nantais, maar ook van de zoete dessert wijnen! Ja in dit koele maritieme gebied kan je ook zwoele zoete wijn vinden. De rode en rosé wijnen, van Cabernet Franc en Gamay Noir, zijn fruitig, fris en soepel. Heerlijk als aperitief of bij gevogelte. De witte wijn van Chenin Blanc (ookwel Pineau de la Loire) en Pinot Gris (lokaal ook Malvoisie genaamd) kennen een aroma van honing en was. Terwijl de frisse zuren en suikergehalte prima in balans zijn.

Fief Vendéens

De Fief Vendéens is een beetje de aparte appellatie. Hoewel ruim 70km te zuiden van de Pays de Loire, toch ziet men deze regio als een zuidelijke uitbreiding. Hoewel pas in 1984 haar eigen oorsprongsbenaming gekregen, wijnen worden hier reeds vanaf de Romeinse tijd. Je vindt hier rood, rosé en witte wijnen die goed zijn afgestemd op het terroir en het koele klimaat. Daar waar rond de Loire het terroir vooral afkomstig is van het Armorican Massif, is dat hier meer rode klei van schist en leisteen. Vandaar dat je hier dezelfde druiven vindt als in de Tourraine; Gamay en Pinot Noir.

De rode wijn moet bestaan uit min 50% van deze twee druiven. Dit is aangevuld met Cabernet Franc/Sauvignon en het relatief onbekende Négrette. De witte wijn bestaat minimaal 50% uit Chenin Blanc, geblend met Chardonnay of Sauvignon Blanc. Ook Melon of Grolleau Gris zijn toegestaan. Er zijn vier specifieke centra’s; rondom de dorpen Brem, Mareuil, Pissotte en Vix.

Dit is een zeer interessante regio en zeker de moeite waard om eens uit te proberen!

Wat maakt de Pays Nantais zo bijzonder?

Naast het feit dat de Nederlandse historische invloed terug te leiden zijn naar ons kleine landje, is het bijzonder te zien hoe in de Pays Nantais van een stijlloze druif iets moois gemaakt kan worden. Hier is de wijn, meer dan in andere regio’s, gericht op de lokale wijn-spijs combinatie. Ook is het een zeldzaamheid dat er slechts één druif een hele regio zo domineert. Meestal zijn meerdere druivensoorten toegestaan binnen de richtlijnen van een appellatie.

Maar waarom dan toch nog zoveel verschillende oorsprongsbenamingen? Nou dat is gelegen in de onderliggende wetgeving en richtlijnen. Per appellatie gelden andere regels voor opbrengst per hectare bijvoorbeeld; in Muscadet is dit 65hl per hectare terwijl in Muscadet Sèvre et Main dit slechts 55hl is. Ook in de vinificatie kunnen verschillen zijn, zoals het aantal minimale maanden dat de wijn op gist ligt. Maar bovenal geeft het een onderscheiding aan binnen de regio. Het is duidelijk waar de wijn vandaan komt.

6 april 202120 mei 2021

Chenin de ongetroonde koningin van Anjou-Saumur

We zakken de Loire verder af en verlaten de Touraine bij Bourgeuil. Hier komen we in het land waar de Chenin de ongetroonde koningin is, Anjou-Saumur. Welkom in het grootste wijngebied van de Loire, met haar indrukwekkende 19.300ha, 1.000 wijnboeren, 60 handelaren en zo’n 120 miljoen flessen per jaar.

Anjou-Saumur heeft een gematigd oceaan klimaat in de Anjou, maar in de valleien kan lokaal een specifiek warmer klimaat ontstaan (mesoklimaat). Terwijl in de Saumur een meer continentaal klimaat geldt. De bodem bestaat voornamelijk uit leisteenschist, zandsteen en vulkanisch gesteente, afkomstig van het Armoricaans massief. Hier heersen Chenin Blanc en Cabernet Franc. En met ongeveer 30 herkomstbenamingen (of appellaties) is de keuze reuze!

Chenin Blanc, ook genaamd Pineau de la Loire, geeft mooie verfrissende droge tot betoverende dessert wijnen afkomstig van Coteaux du Layon. De grottenkelders, die zo typerend zijn voor deze regio, zijn ideale locaties om de Crémant de Loire, de l’Anjou Fine Bulles of de Saumur Brut te bewaren.

De Cabernet Franc, samen met Gamay, worden gebruikt voor zowel rode als rosé wijnen. Met name de rosé’s hebben befaamheid gekregen.

Saumur

Saumur is dé regio voor mousserende wijn. De wijngaarden staan geplant op kalkstenen bodems. Deze zijn nog een verlengstuk van het Bekken van Parijs. Hier geven de druiven de heldere zuurgraad die ze nodig hebben om uitstekende mousserende wijnen te maken. Onder de wijngaarden liggen kilometerslange tunnels en grotten “troglodytes” genaamd. Deze uit de kalksteen gehouwen grotten zijn de perfecte plek om heerlijke bubbels te laten ouderen. Naast mousserend, vind je hier ook witte wijn van Chenin Blanc, rood en rosé van Cabernet Franc, Cabernet Sauvignon en Pineau d’Aunis. De mousserende wijn kan ook onder de appelatie Brut Saumur op de markt gebracht worden.

Saumur Champigny

Champigny kent een heel specifiek microklimaat welke in de zomer bijzonder warm kan worden. Hierdoor krijgen de wijnen een meer ontwikkeld pallet. Je vindt hier alleen rode wijn met een fruitige neus van rood en zwart fruit. Het zijn lichte wijnen met een mooi balans en zijdezachte tannine. Dit zijn wijnen die je rustig 5 tot zelfs 20 jaar kan bewaren!

Saumur Puy Notre Dame

Even ten zuiden van Saumur ligt Puy Notre Dame. Het kent een ongekend droog klimaat doordat het afgeschermd gelegen is door het Massif des Mauges. De Cabernet profiteert daardoor van een goede fysiologische rijpheid. De rode wijnen van Cabernet Franc en Sauvignon leveren diep robijnrode wijnen met zwart fruit op. Verder hebben deze een volle body, zijn krachtig en hebben een fantastisch balans. Dit zijn echte Vin de garde, wijnen met een enorm bewaarpotentieel.

Anjou

Daar waar Saumur voornamelijk kalkstenen bodem kent, domineert het graniet, schist en leisteen van het Armoricaans Massief in het westelijke deel van de Anjou. Deze bodem is heel verschillend en is afkomstig van het stollingsgesteente van het schiereiland Bretagne. Deze donkere schist gesteente noemt men ook wel Zwarte Anjou (“Anjou Noir”) en draagt bij aan mooi gestructureerde en krachtige wijnen. Een ander verschil met Saumur is dat door deze granieten bodem niet heen te komen is, en de kelders daarom bovengronds liggen.

Naar het oosten toe, tegen de Saumur aan verandert de bodem naar meer kalksteen met oestervlekken, beter bekend als “tuffeau blanc”. Dit valt gemakkelijk uit elkaar waardoor je hier dus wel veel kelders kan vinden voor de meest fantastische mousserende wijn.

De Anjou strekt zich uit over 128 gemeenten en kent 980ha voor rode wijn, 500ha voor witte wijn en 80ha voor mousserend. Hier hebben de kloosters een grote rol gespeeld in de ontwikkeling van de wijngaarden. Reeds sinds de 12^e eeuw zijn de Loire wijnen erg in trek bij Britse en Franse koningshuizen. Door deze interesse is de populariteit erg gestegen.

Anjou Noir

De wijnen uit het westelijke deel worden vaak Anjou Noir genoemd terwijl die uit het oosten Anjou Blanc genoemd wordt. De toegestane rode druiven zijn Cabernet Franc, Cabernet Sauvignon, Pineau d’Aunis en Grolleau (max 10%) of 100% Gamay voor de Anjou Gamay AOC. Voor witte wijnen zijn dit Chenin Blanc (min 80%), Sauvignon Blanc en Chardonnay.

Je hebt hier frisse fruitige wijnen en licht toegankelijk. De witte wijnen van Chenin kunnen weelderig met tonen van honing en abrikoos hebben.

De Cabernet d’Anjou AOC zijn elegante rosé’s met rijp rood fruit en soms een hint van tropisch fruit. De Rosé d’Anjou AOC welke wereldfaam hebben zijn lichte verfrissende rosé’s met toegankelijk rood fruit.

Anjou Coteaux de la Loire

De Anjou Coteaux de la Loire AOC is een integraal deel van Anjou Noir met uitsluitend Chenin Blanc. Vaak vindt de pluk handmatig plaats. Een ideaal aperitief met haar delicate exotische aroma’s. Deze regio is vergelijkbaar met Savennieres maar heeft een lager suikergehalte.

Anjou Village

Binnen het grote Anjou AOC, vind je Anjou Village AOC; 46 gemeenten mogen dit label dragen vanwege beter terroir en betere expositie. De bodem is vooral bezaaid met schist. Dit zijn rode wijnen van Cabernet Franc en Cabernet Sauvignon en mogen pas gebotteld worden vanaf 1 september in het jaar volgend op de pluk. Dit om de kwaliteit te verhogen door rijping in het voorjaar. Deze wijnen hebben een diepere kleur, zijn voller van smaak en de structuur is beter in vergelijking tot de Anjou AOC. Anjou Village Brissac AOC is de crème de la crème. Deze wijn heeft een fantastisch bewaarpotentieel van 5 tot 15 jaar. Waarbij dan ook tonen van leer en bosgronden zich ontwikkelen bij het verouderen. Heerlijk bij gegrild rood vlees.

Savennieres

Deze regio is het waard apart te melden. Savennieres ligt ten zuidwesten van Angers, op de rechterbank van de Loire. De uitzonderlijke natuurlijke omstandigheden van het gebied werden waarschijnlijk voor het eerst vastgesteld tijdens de Romeinse invasies. De wijnbouw ontwikkelde zich in de tijd van de grote kloosters en werd vervolgens voortgezet door landeigenaren en vervolgens, in de 19e eeuw, door de middenklasse van Angers. Het levert diep gekleurde wijnen van Chenin Blanc op. Je hebt hier droge tot zoete wijnen, allen van Chenin Blanc. Jonge wijnen hebben een intens en complexe neus, met de soms sobere kruidenaroma’s van varen en jasmijn. Aroma’s van limoenbloesem, anijs, grapefruit, peer, honing en kweepeerpasta volgen, en ontwikkelen witte perziken en bloemen op een basis van bijenwas en gedroogd fruit. De wijn is sappig en vol van smaak met een levendige, frisse afdronk en een duidelijk randje van mineraliteit.

Savennieres Roche aux Moines en Coulée de Serrant nemen een speciale plaats in. Door hun bijzondere ligging komen hier hoog kwalitatieve wijnen vandaan.

Wijnen uit Savennieres zijn echt wijnen voor aan tafel; riviervis in botersaus, vette paling of gegrilde zalm.

Haut Poitou

Nabij Poitiers ligt outlayer Haut Poitou in de Loire vallei. Hier worden rode, witte en rosé wijnen gemaakt op slechts 90ha. De kalkrijke kleigrond steekt af bij de andere regio’s binnen Anjou-Saumur. Verfrissende makkelijk drinkbare wijnen komen hiervandaan die uitstekend als apperitief genuttigd kunnen worden.

Zoete wijnen

Coteaux de Saumur

Hier vind je de zoete wijnen van Chenin Blanc. De wijnen zijn pittig en heerlijk in hun jeugd, terwijl de wijnen ook een decennium kunnen rijpen. De wijngaarden liggen op goed geventileerde en blootgestelde hellingen. Waardoor vroege plantengroei en de productie van extreem rijp fruit bevorderen. Oogst met edele rot is zeer gebruikelijk, waardoor de pluk tevens vaak handmatig is. De wijnen zijn diep goud van kleur, met een neus van subtiele aroma’s van wit fruit en bloemen. De wijnen zijn luchtiger en levendiger dan de wijnen afkomstig van Coteaux de Layon.

Bonnezeaux

Bonnezeaux wijnen profiteren van een bijna mediterraans microklimaat langs de Layon. Hier komen dan ook mooie volle zoete wijnen vandaan. Mede dankzij de lager gelegen Loire, ontstaat een vochtig klimaat wat ideaal is voor Botrytis Cinerea.

Het levert complexe wijnen van Chenin Blanc. Daar waar jonge wijnen tonen van acacia en sinaasappelschil vertonen, geven de oudere wijnen rijpe kweepeer, gekookte abrikoos, karamel en tropisch fruit en een onderliggend laagje kruiden.

Coteaux du Layon

Even ten zuiden van Angers, langs de Layon ligt de Coteaux de Layon. Reeds in de 16^e eeuw ontdekten de Nederlandse handelaren dit gebied voor de versterkte wijnen aangezien deze bij uitstek gebruikt konden worden op de lange zeereizen.

Chenin Blanc de koningin van Anjou-Saumur

Hoewel het klimaat maritiem is, profiteren de druiven van hun zuidelijke expositie en ventilatie door de wijngaard waardoor de druiven hoge fysiologische rijpheid halen. Dat in combinatie met blootstelling aan botrytis, geven mooie zwoele zoete wijnen als resultaat. Dit zijn complexe wijnen met volle body en tonen van acacia honing en gedroogd fruit. Vooral deze regio verklaart waarom Chenin de ongetroonde koningin van Anjou-Saumur is.

Er zijn 6 gemeenten en 1 dorp die kwalitatief uitstijgen en daarom de kwalificatie Coteaux du Layon Village mogen dragen. Tenslotte heb je de enige echte premier cru in de Loire; de Coteaux du Layon Premier Cru Chaume. Deze worden vaak (deels) op hout gerijpt; zacht van structuur, filmend mondgevoel en hoge concentratie. Aroma’s van rijp fruit en sinaasappelschil, gedragen door notige tonen en een hint perzik en tutti-fruti.

Quarts de Chaume Grand Cru

Na de Premier Cru, dan nu de enige Grand Cru in de Loire; Quarts de Chaume. Deze naam leidt terug naar de Middeleeuwen toen boeren een kwart (quart) van hun inkomsten aan de Heer moesten afstaan. Dit is altijd één van de meest prestigieuze AOC’s geweest in de Anjou.

De bloemige, citrus- en tropische aroma’s van de jeugd maken plaats voor een overvloed aan gedroogd en gekonfijt fruit, abrikoos, honing en kruiden. De Quarts de Chaume is sappig en fluweelzacht, met een prachtig glad, afgerond mondgevoel. Goed uitgebalanceerd krachtig en fris; een wijn met een oneindige complexiteit.

Coteaux de l’Aubance

Is het resultaat van erosie door de Loire en Aubance, de zijrivier, die een groot aantal kleine hellingen creëerde, in verschillende richtingen, op ondiepe schistgrond. Dit geeft goudgele wijnen met een zweem van groen. Een neus van perzik en nectarine en witte bloesem. Maar ook volle soepele wijnen, vol frisheid en mineraliteit. Kortom heerlijke aperitief wijnen!

Conclusie

Ook hier is het aanbod zeer divers. Grote naduk ligt toch wel op rosé wijnen, maar Chenin blijft echt de ongetroonde koningin van Anjou-Saumur. Haar veelzijdigheid om droge tot zoete weelderige wijnen, met hoog zuur is en blijft verbluffend. En vergeet ook niet de mousserende wijnen uit deze regio!

Uiteindelijk is het leeuwendeel rosé; Cabernet d’Anjou of Rosé d’Anjou zijn de grote drijvers, gevolgd door de mousserende wijnen. Echter ga je je verdiepen in de vele kleine niche gebieden kan je je laten verrassen door de mooie veelzijdige droge wijnen die echt terroir spreken. En tenslotte de dessertwijnen, waar eigenlijk geen woorden voor zijn, zo subliem!

19 januari 202119 januari 2021

Colomé 1831 wat een sublieme wijn

Onlangs had ik de gelegenheid om mijn hand te leggen op een Colomé 1831, een sublieme wijn. En dat ook nog van de oudste wijngaard van Argentinië. En dat vind ik toch wel een bijzonder verhaal welke ik graag wil delen.

Colomé gelegen in Calchaqui Valley

Bodega Colomé is gelegen in de noordelijke regio Cafayete, paar uur rijden te noorden van Salta. Het omvat vandaag de dag vier wijngaarden in Calchaqui Valley. De regio Cafayete is bekend om haar woestijn klimaat met weinig regenval en lage luchtvochtigheid. De regio ligt op 26 graden zuiderbreedte en komt daarmee overeen met de ligging van bijvoorbeeld Kalahari woestijn in Afrika.

Echter vanwege de ligging op 1.700m hoogte, worden druiven blootgesteld aan meer intens zonlicht. Vooral druivensoorten met een dikke schil gedijen beter, die zich zo beter beschermen tegen de felle UV stralen. Maar die hoogte betekent ook dat de nachten koud zijn. Welke versterkt wordt door de westenwind die van de besneeuwde Andes toppen komt. Hierdoor daalt de nacht temperatuur makkelijk met 15 graden. En juist deze temperatuur verschillen (diurnal range genaamd) verlengen het groei seizoen voor druiven en brengt meer balans in de wijn. Het terroir van Cafayete is uitermate geschikt voor de torrontes druif. Dit is een frisse witte wijn met een onverwachte uitgesproken lange smaak. Maar ook rijke wijnen met volle body van malbec en cabernet sauvignon komen hier vandaan.

Colomé, de oudste wijngaard van Argentinië

De wijngaarden van Colomé liggen op aanzienlijke hoogte; respectievelijk 1.750m (La Brava), 2.300m (Colomé), 2.700m (El Arenal) en 3.111m (Altura Máxima). De Altura Maxima is tevens de hoogstgelegen wijngaard van Argentinië en één van de hoogste ter wereld is). De wijnmakerij zelf ligt bij de wijngaard Colomé. Door deze hoge ligging loopt de diurnal range zelfs op naar 20 graden! De wijngaarden worden op biodynamisch wijze bewerkt. Waarbij men rendement bewust laag houdt om een optimale intens fruitige expressie te krijgen. Door de hoogte behouden druiven hun levendige zuurgraad. Al deze factoren dragen bij aan een zeer uitgebalanceerde wijn met volle body.

De Bodega is opgericht in 1831, waarschijnlijk door de Spaanse gouverneur van Salta. In 1854 bracht de dochter van de gouverneur de eerste Franse Malbec en Cabernet Sauvignon wijnstokken naar Colomé. Deze stokken waren nog niet getroffen door de Phylloxera uitbraak in Europa. Deze druivenstokken komen oorspronkelijk respectievelijk uit de Cahors en Bordeaux. Druiven uit drie wijngaarden, aangeplant in dat jaar, worden nog steeds gebruikt bij de productie van Colomé Reserva wijnen! De bodega behoorde tot de Isasmendi-Dávalos families voor 170 jaar. Nadat Donald Hess in 1998 de regio bezocht, raakte hij geïnspireerd door het klimaat en terroir. In 2001 kocht hij Bodega Colomé.

De betrokkenheid van Hess gaat verder dan alleen wijn maken. Mede gelet op de afgelegen ligging, gaat de sociale verantwoordelijkheid verder dan gebruikelijk. De Hess familie heeft ook bijgedragen aan het bouwen van het gemeenschapscentrum en kerk, Maar ook aan verbetering van onderwijs en huisvesting van de lokale bevolking. Tegenwoordig is de Bodega de bron van inkomsten voor de dorpsbewoners.

Colomé 1831 Malbec 2015

De Colomé wijngaard is organisch en biodynamisch gecertificeerd. Organisch wijnbeheer houdt in dat er geen gebruik wordt gemaakt kunstmest en andere chemische pesticiden. Terwijl biodynamisch nog een stap verder gaat dan biologisch; het houdt rekening met het totaal concept van wereld en leven, van wisselwerking tussen grond en atmosfeer. Op deze 75ha wijngaard staan verschillende druiven rassen aangeplant; malbec, cabernet sauvignon, tannat, petit verdot, syrah, bonarda en natuurlijk torrontes.

De bodem bestaat uit alluviale, zandige leemgronden met grind en enkele rotsen die grote thermische geleiders zijn. Het is een arme bodem met lage voedings- en organische concentraties.

De wijn is diep paars, bijna zwart van kleur. Die donkere kleur is zo typerend voor een malbec. De neus is bovengemiddeld intens met een geur van rijp zwart fruit, cassis en een vleugje cederhout en laurier. Het is een droge wijn, met gemiddelde tannine en zuurgraad. Alcohol is hoog en smaak intensiteit en body zijn ook bovengemiddeld. Het palet van rijp zwart fruit en laurier wisselt af met natte alluviaal steen en tabak van de rijping op fles.

Conclusie van deze sublieme Colomé 1831

De wijn is fantastisch in balans, het hogere alcohol (15%!!) merk je nagenoeg niet. Zuurgraad en fruit houden elkaar mooi in evenwicht. De verschillende lagen van fruitigheid, hout- en flesrijping zijn subliem. De afdronk is erg lang en plezierig.

Colomé 1831, wat een sublieme wijn! Heerlijk van genoten samen met een lekkere steak. Maar ook het verhaal achter deze wijn is bijzonder. Ik zeg “Proost!”.

22 december 202029 april 2021

Masterclass 1.0 in Coronatijd

Afgelopen weekend heeft Love4Wine de eer gehad om de eerste masterclass te organiseren. Natuurlijk binnen het kader van het corona speelbord. Dit resulteerde in een masterclass 1.0 in Coronatijd. We hadden een heel gezellige avond waarbij de eerste stappen werden gezet in de grote wereld van wijn voor mijn gasten.

Spumante

We begonnen met een Pepe Nero spumante. Waarom te beginnen met een mousserende wijn? Naast dat het natuurlijk lekker is, is er nog een hele goede reden! Maar dat verklappen we natuurlijk niet.

De Pepe Nero is een leuk aperitief gemaakt volgens de traditionele methode, dus net als een champagne. De wijn heeft een mooie verfijnde bubbel. En de neus kent verfrissend citrus en tropisch fruit. De wijn heeft hoge zuren, gemiddeld alcohol en mondgevoel. De afdronk kenmerkt zich door de zuren in combinatie met het citrusfruit en een zweem van perzik. Ze is verfrissend, soepel en toegankelijk.

Witte wijn

Om vervolgens de masterclass voort te zetten met twee witte wijnen. Je bouwt rustig op naar de zwaardere wijnen. Ik had gekozen te beginnen met de Castel Firmian Pinot Griggio.

Deze groengele wijn, afkomstig uit het koelere Trentino, heeft een lichte intensiteit. De neus geeft veel meer; heerlijke knisperend citrusfruit, appel en bloesem komen je tegemoet. De wijn heeft gemiddeld zuur en alcohol. De body is prettig met tonen van citroen, limoen en appel. Geserveerd met zelfgemaakt pestobrood maakte deze wijn nog completer.

De volgende wijn was een Bertholets Viognier Reserve. Deze wijn is afkomstig uit de Pays d’Oc in de regio Languedoc-Roussillon. De goudgele wijn is voller van structuur wat ook zichtbaar is door de tranen die op het glas achterblijven. De wijn heeft een meer dan gemiddelde intensiteit waarbij vooral tropisch fruit naar boven komen. Met haar volle body komt het boter gevoel van de malolactische omzetting duidelijk naar voren. Maar wordt zeker mooi gedragen door het tropische fruit waarbij je moet denken aan perzik en nectarines. De wijn heeft een heerlijk verfrissende afdronk waar je goed van kan genieten. Toen de gerookte zalm met roomkaas op tafel kwam, kwam de stemming er echt pas in. Dit was een eye-opener waardoor de wijn nog meer gewaardeerd werd!

Rode wijn

Natuurlijk kwam ook de rode wijn aan bod bij deze masterclass 1.0 in Coronatijd. We kozen voor een Bertholets GSM en een Neropasso.

De Bertholets GSM (wat staat voor de blend bestaande uit Grenache, Syrah, Mourverdre) is een rode wijn met een mooie paarse zweem. In de neus spat het rijpe rode fruit en vanille geur eruit. De zwoele wijn geeft een lekker vol mondgevoel waarbij ook vanille en kruidige tonen van laurier en kruidnagel, maar ook vanille van de houtrijping naar boven komen. De afdronk is heerlijk lang genieten. Het kaasplankje maakte deze wijn helemaal compleet. De wijn werd nog voller en het rijpe fruit en vanille bracht nog meer balans.

Ook hadden we nog de Neropasso. Deze blend van corvina, corvinone (wat grote corvina betekent) en cabernet sauvignon. De laatste twee dragen bij aan het tannine gehalte van de wijn. De wijn wordt gemaakt volgens de Appassimento methode; de druiven rijpen langer aan de stok waarna ze worden gedroogd. Water verdampt waardoor suiker en aroma’s versterken. Dit is duidelijk terug te leiden in de wijn. De robijnrode wijn laat ook mooie tranen achter in het glas. In de neus stuift de kers en zwart fruit. Terwijl wanneer je de wijn proeft heerlijke tonen van gerijpt fruit, gedroogde vijgen en pruimen te bespeuren zijn. De vanille hint maakt het compleet. Daar waar de tannine in eerste wat harder werden ervaren, werden deze na de kaas combinatie heerlijk verzacht. De afdronk is heerlijk soepel en kan je lang van genieten.

Conclusie

Deze masterclass 1.0 in Coronatijd was een zeer geslaagde avond. De gasten zijn vertrokken met een aantal mooie flessen om thuis verder van te genieten en hebben zeker veel opgestoken. Vooral de Viognier en GSM vielen bijzonder in de smaak. Dat is een mooi begin om verder uit te bouwen. Het zaadje is gepland en het verhaal van wijn wordt op deze wijze verder verteld. Dit verhaal stopt niet, er is teveel te vertellen en te delen. Dat is waar deze avonden om gaan.

10 november 202029 april 2021

Kerstdiner anno 2020

Het is begin november, Sinterklaas is reeds onderweg uit Spanje en Kerst is in aantocht. Veel mensen zijn nog geestdriftig op zoek naar kadootjes, of voor pakjesavond, hetzij voor onder de kerstboom. Maar natuurlijk komt er ook een kerstdiner aan. En hoe zal het kerstdiner anno 2020 uit zien? Het is nog maar de vraag of restaurants open zijn. Persoonlijk verwacht ik het van wel, en vooral hoop en gun ik het de restauranthouders ten zeerste! Maar voor wie plannen gaat maken voor thuis, heb ik een paar tips.

Trends

Wanneer je een beetje googled kom je vanzelf op mooie sites als 24kitchen en pinterest voor tips en ideeën. Naar verwachting zal de trend die vorig jaar is begonnen, zich doorzetten. Gezondheid en voeding zijn toch toonaangevend, ook voor het kerstdiner 2020. Alcohol en eten zijn bij dit soort dagen vaak onlosmakelijk aan elkaar verbonden, maar hoeft toch echt niet. Frisdrank of sap misstaat zeker niet alleen heb je al snel het probleem van toegevoegde suikers, want uiteindelijk zijn deze dranken ook niet zo gezond. Alcoholvrije wijn begint aan een opmars, maar mijn persoonlijke mening is dat die ontwikkeling nog in haar kinderschoenen staat. Toch zal een groot deel van Nederland terug vallen op het bekende; een gourmet, of misschien wel een buiten barbecue, of zelf een kerst diner in elkaar draaien. En een wijntje hoort daarbij.

Suggesties

Aperitief

Ook bij het kerstdiner anno 2020 misstaat een bubbel niet. Deze is eenmaal feestelijk en kan de toon goed neerzetten. Maar er is nog een reden om met een bubbel te beginnen, door de frisse zuren neutraliseert het andere smaken in je mond. Hierdoor kan je de smaken van het diner nog beter proeven. Zoals zo vaak is de keuze reuze wanneer het gaat om bubbels; champagne, cava, prosecco, spumante, Cap Classique en ga zo maar door. Natuurlijk spreken champagne namen als Moët, Bollinger, Veuve Clicquot, Roederer, Dom Perignon, maar daar betaal je dan ook de prijs voor. Een mooie Italiaanse Rotari, welke gemaakt wordt van dezelfde druiven als een champagne en op dezelfde wijze wordt geproduceerd (methode classique) is daar een goed voorbeeld van. En dat voor een fractie van de prijs!

Voorgerecht

Wil je het voorgerecht vegetarisch houden? Natuurlijk geen probleem. Wat dacht je van een in bladerdeeg verpakte geitenkaas met peer? Zo een gerecht komt nog meer tot haar recht met een mooie sauvignon blanc van bijvoorbeeld Paul Cluver (Zuid Afrika). Een leuk wetenswaardigheidje is dat de wijnmaker van Cluver ook de huidige wijnen van het St Catharinadal uit Oosterhout maakt! Ver van huis, maar toch ook dichtbij. Ga je liever voor gegrilde vis of vis met roomsaus, denk dan aan een houtgelagerde chardonnay. Liever gewoon bakken met verfrissende citrus saus? Kijk dan meer uit naar een riesling (kabinett) of sauvignon blanc. Heeft vlees toch de voorkeur carpaccio is een geliefd gerecht te makkelijk te maken. Een verrassende bijpassende wijn is een soave (wit) of lichte sangiovese (rood). Omdat het een licht gerecht is, is een frisse lichtvoetige wijn de beste combinatie.

Hoofdgerecht

Vaak zie je dat mensen toch graag willen uitpakken met kerst. Wild is dan geen uitzondering op het menu. Bij de wildsoorten met middelmatige smaak zoals eend of duif hoort geen lichte maar ook geen zware wijn. Neem nou een mooie ripasso (Ugolini Valpolicella Ripasso) of een malbec van Kaiken. Zit je meer richting hert of haas welke een uitgesproken smaakprofiel kennen, zoek dan naar een primitivo (80 vecchie van Cignomore) of een goede bordeaux blend. Wil je kijken bij een vegetarisch gerecht, is het afhankelijk van de gekozen groente wat voor wijn. Is het een vlakke groente, neem dan een meer uitgesproken wijn. Zijn de groenten smaakvol, kies dan voor een neutralere wijn zoals viognier, maar probeer ook eens een beaujolais bijvoorbeeld!

Dessert

Ga je voor een kaasplankje, is port een mooie keus. Maar neem eens een gewurztraminer (Paulinenhof), dat maakt het al snel veel spannender. Bij een zoet dessert is de frisheid maar toch zoete ijswijn of nog mooier een hongaarse tokaji aszu (vanaf 4 puttonyos) een absolute aanrader.

Op zoek naar leuke wijn tips? Ik geef graag advies!

1 september 202029 april 2021

Wijn proeven en beoordelen

In de afgelopen twee weken hebben we het gehad hoe we wijn kunnen proeven volgens de WSET-methode. Nadat we het eerst het uiterlijk hebben beoordeeld, hebben we daarna kennis gemaakt met het waarnemen van de geur. Vandaag gaan we dieper in op hoe we wijn proeven en beoordelen. Dit noemen we ook het palet van de wijn.

Suikergehalte, zuurgraad en tannine zijn belangrijk om dat deze bijdragen aan het balans en de stijl van de wijn. Daarnaast zijn deze drie componenten de belangrijkste indicatoren om wijn te matchen met voedsel.

Om het palet van een wijn te beoordelen gebruik je je smaakvermogen (om suikergehalte, zuurgraad en bitterheid vast te stellen), het mondgevoel en geur (voor de smaak karakteristieken).

Alle delen van de tong zij gevoelig voor smaken, maar sommige delen zijn gevoeliger dan anderen. Dit is reeds in detail beschreven in een eerder blog. Maar komt op neer dat de voorkant van de tong vooral de zoetheid vast stelt. De zuurgraad door de zijkant langs de tong en bitterheid achterop de tong.

Om het beste resultaat te krijgen bij het doordacht proeven van wijn is het van belang dat je maar kleine slokjes neemt. Om vervolgens lucht aan te zuigen tussen je lippen. Dit zorgt ervoor dat de wijn zich door je mond verspreidt (een coating over je tong aanbrengt) en de dampen achterlangs je neus bereiken. Zo “proef” je de aroma karakteristieken van de wijn.

Wanneer we volgens WSET het palet beoordelen, dan komen de volgende aspecten aan bod; zoetheid, zuurgraad, tannine gehalte, alcohol niveau, mondgevoel (body), sprankelendheid, smaak intensiteit en karakteristieken en tenslotte de afdronk. We gaan nu in op deze aspecten.

Zoetheid

Zoals gezegd zitten de belangrijkste receptoren van zoetheid in het puntje van de tong. Zoetheid geeft de mate van suikergehalte in de wijn. Echter, ook hoger alcohol en glycerol geeft de perceptie van zoetheid. Glycerol is een bijprodukt van de alcoholische vergisting. De meeste wijnen zijn droog (suikergehalte tot 4 gram suiker per liter). Boven de 45 gram suiker per liter wordt een wijn geclassificeerd als “zoet”, zoals Sauternes en port-wijn. Indien de wijn echt zoet is (het glazuur springt van je tanden bij wijze van spreken) spreken we van “erg zoete” wijn, zoals Rutherglen Muscats en Trockenbeerenauslese. Deze kunnen suikergehaltes tot wel 150 gram suiker per liter bevatten! Riesling is over het algemeen een hele mooie druif om als voorbeeld te nemen; deze druif kan van gortdroog tot mierzoet gemaakt worden en alles wat er tussen zit.

Zuurgraad

Zuren geven de frisheid aan de wijn en samen met alcohol zorgt de zuurgraad voor een onveilige omgeving voor microben. De belangrijkste zuren zijn wijnsteenzuur en appelzuur (afkomstig uit de druif) en melkzuur (afkomstig uit het wijnmaak proces). Zuren worden het best opgevangen door de zijkant van de tong waar het een scherp tintelende sensatie geeft wat vervolgens voor speeksel zorgt omdat de mond probeert het natuurlijk zuurgehalte in je mond te herstellen. Hoe meer speeksel wordt aangemaakt, hoe hoger de zuurgraad is van de wijn. Over het algemeen kan je stellen dat wijnen met een hoge zuurgraad afkomstig zijn van een koel klimaat. Houdt er rekening mee dat zuurgraad en zoetheid elkaar kunnen maskeren, mooie voorbeelden hiervan zijn Canadese ijswijn of Hongaarse Tokaji.

Tannine

Tannine is afkomstig van de druivenschil, steeltjes en pitjes. Deze verbindt proteïne in je speeksel waardoor je een droog mondgevoel krijgt en voelt ruw aan op je tandvlees. Het geeft rijkheid aan de textuur van de wijn, maar ook een bittere smaak. Tannine komt alleen voor in wijnen die schilcontact hebben gehad. Kort genomen zijn dat alleen rode wijnen en rosé, aangezien schilcontact de kleur bepaalt. De wijnmaak techniek kan grote invloed hebben op de tannine. Onrijpe druiven geven een heel ruwe tannine, echter een goede cabernet sauvignon met weinig houtrijping (wat de scherpe kantjes van de tannine af kan halen) geeft dezelfde tannine ervaring. Terwijl een goede syrah uit een heet klimaat met een hoge concentratie van zijdezachte volle tannine helemaal niet ruw overkomt.

Alcohol

De viscositeit van de wijn bepaalt het alcoholgehalte. Hoe hoger de alcohol, hoe zwaarder de wijn lijkt te zijn. Terwijl een lichte alcoholische wijn eerder waterig aanvoelt. Een hoge alcoholische wijn kan ook branderige sensatie geven wanneer je deze doorslikt of uitspuugt. Dit kan ook een tintelende sensatie geven, waardoor het te verwarren is met zuurgraad – maar kijk dan naar het aanmaken van speeksel.

Body

Het mondgevoel is de textuur die je ervaart wanneer je wijn in je mond neemt. Het is een algehele impressie gecreëerd door het samenspel van alle structurele componenten. Alcohol is de grootste bijdrager aan de body, daarnaast voegen het suikergehalte en het fruit extract waarde toe. Hoge zuurgraad laat een wijn over het algemeen lichter in body ervaren. Een wijn die hoge alcohol heeft, mooie rijpe tannnines en hoge fruit intensiteit kent een hoge body (bijvoorbeeld een hoge kwaliteit Bordeaux wijn of Argentijnse Malbec). Een wijn met laag alcohol, hoge zuren en delicaat fruit kent een laag mondgevoel (bijvoorbeeld een simpele pinot noir).

Mousse

Mousse zijn de bubbels in een sprankelende wijn zoals cava, prosecco, champagne. Deze zijn creamy (levendige sprankel zonder te agressief te zijn), agressief (wanneer ze heersend zijn in de smaak maar snel weg ebben) of delicaat (wanneer ze zacht en fijntjes zijn).

Smaak intensiteit en karakteristiek

De wijn in je mond past aanpast aan je lichaamstemperatuur, Smaak intensiteit en karakteristiek proef je doordat de temperatuur van de wijn in je mond wordt verhoogd naar je lichaamstemperatuur. Dat draagt bij dat aromatische moleculen je neus binnendringen vanuit je mond. Meestal zullen de smaak karakteristieken overeen komen met de geur karakteristieken. Echter door de verhoogde temperatuur kunnen andere aroma’s worden geïdentificeerd. De aardse smaken en specerijen neigen beter door smaak geïdentificeerd te worden. Fruitige en vegetale aroma’s zullen eerder door de geur bepaald worden.

Afdronk

De afdronk is het collectief van alle sensaties die je hebt ervaren door het proeven van de wijn. Hoe langer de afdronk na-ijlt (let op wel van gewenste aroma’s), hoe beter de kwaliteit van de wijn is. Indien een wijn een lange bittere afdronk kent met weinig fruit, heeft de wijn een korte afdronk.

Over de finale conclusie van alle drie de componenten zal ik een volgende keer ingaan. Maar ik hoop dat ik je nu meer duidelijkheid heb gegeven in hoe je een wijn écht kan proeven en beoordelen.

6 augustus 202029 april 2021

Hoe en wat proeven we?

Hoe proeven we?

In de voorgaande blogs is het steeds gegaan over hoe wijn smaakt. Maar wat bepaalt smaak nu eigenlijk? Je proeft met smaakpapillen. Er zitten wel 10.000 papillen in je mond, waarvan de meeste op de tong. Er zijn vier basis smaken die men kan proeven; zout, zuur, zoet en bitter. Nu hoor je de laatste tijd steeds vaker dat er een vijfde smaak is; umami. Umami is het Japanse woord voor hartig of heerlijkheid.

Wat zijn eigenlijk smaken?

Smaak laat je genieten van eten en drinken. Wanneer je een stof in de mond neemt ontstaat er een chemische reactie tussen de stof en de smaakpapillen. Deze reactie heet sensatie.

Elke smaakpapil bestaat uit honderden smaakgevoelige cellen die het signaal van smaak doorgeven aan de hersenen. Smaken zijn alleen waarneembaar wanneer deze zijn opgelost in speeksel. Dus wanneer de mond meer speeksel produceert, helpt dit bij het proeven en onderscheiden van smaken.

De vijf basis smaken

Smaken houden verband met typen voedsel/drank waar het lichaam op reageert. Elke smaak laat de papillen reageren om een sensatie teweeg te brengen. Zoetheid helpt ons energierijk voedsel te identificeren. Een bittere smaak fungeert als waarschuwing dat iets giftig kan zijn. Umami daarentegen geeft een signaal af van eiwitrijk eten. Iedere smaakpapil op de tong kan iedere smaak registreren, maar bij wijn proeven hanteren we vooral het volgende overzicht;

Vooraan op de tong de zoetheid (speeksel wordt dikker)
Zijkant-vooraan overwegend zout (maakt smaken sterker)
Zijkant-achteraan overwegend zuur (maakt speeksel dunner)
Achterop de tong bitterheid (geeft een droger mondgevoel)
Umami bevindt zich op de gehele tong
En laten we tannine niet vergeten, dit kenmerkt zich door de bitterheid op het tandvlees

Leuk detail is dat smaakpapillen ook op je gehemelte zit, welke belangrijk zijn voor de nasmaak. Bij het slikken duw je namelijk je tong tegen je gehemelte aan. Dit drukt de smaakstoffen tegen deze papillen waardoor de smaken extra worden benadrukt.

Ook het reukvermogen heeft een invloed op smaak, omdat de neusholte inwendig verbonden is met de mond. Wanneer je proeft, zullen de meeste mensen eerst ruiken aan de wijn. Hierdoor onderscheid je de eerste geuren. Wanneer je vervolgens de wijn in de mond neemt, worden de aroma’s voor de tweede keer waargenomen. Maar de perceptie is anders, omdat de vloeistof in de mond warmer wordt. Ook omdat de enzymen in ons speeksel het aromaprofiel van de wijn kan beïnvloeden. Omdat neus en mond zo verweven zijn, hebben externe factoren grote invloeden op ons reuk- en smaakvermogen. Wanneer iemand verkouden is of een allergische aanval heeft, zal je bemerken dat zowel je reuk- als je smaakvermogen drastisch vermindert.

Wat proef ik in wijn?

Maar hoe zit het dan met wijn en smaken? Waarom smaakt de ene wijn fruitig en de andere wijn juist niet? Nu, dit heeft diverse oorzaken. De druif die wordt gebruikt (bijvoorbeeld een torrontes is bijzonder “bloemig” daar waar een chardonnay heel “steels” is). De ene druif heeft veel profijt van wijnmaak techniek (zoals de chardonnay) daar waar de andere wijn voor zichzelf spreekt (zoals de torrontes dus).

Zoals gezegd de wijnmaak techniek heeft hier ook een invloed op. Wijnmaak technieken moet je denken aan malolactische vergisting; MLF (omzetten van zure appelzuren naar melkzuren), rijping op vat of stalen tanks (het eerste geeft smaakstoffen af, daar waar staal vanzelfsprekend geen additionele smaken afgeeft), of het laten liggen op lie (de wijn in contact laten met dode gistcellen). En zo zijn er nog vele andere invloeden.

Ook is de geografische ligging (zowel breedtegraad als hoogte) van groot belang. Net als het terroir (de bodem) en de klimatologische omstandigheden. Een pinot noir uit de Bourgogne (koel klimaat) zal heel anders smaken dan één uit Yarra Valley Australië (warm klimaat) deze neigen naar meer door ontwikkeld (gestoofd) fruit.

Conclusie

Is er dan een vuistregel hoe wijn kan smaken? Nou de conclusie is dus; eigenlijk niet. In een volgend blog zal ik verder ingaan op hoe je nu wijn kan proeven (ja er is meer tussen hemel en aarde dan alleen de wijn doorslikken…). En ook een aantal opties hoe wijn en eten elkaar kunnen versterken.