Categorie: WSET

Geplaatst op

De grote verschillen op de rechteroever van Bordeaux

Nadat we uitgebreid over de Médoc en Entre-Deux-Mèrs hebben uitgeweid, gaan we nu eens kijken wat dan het verschil met de rechteroever is. Hier vinden we de welbekende appellaties Pomerol en St Emilion, maar ook veel andere minder bekende appellaties. Ook op de rechteroever van de Bordeaux zijn grote verschillen te ontdekken.

De belangrijkste verschillen

Merlot en Cabernet Franc zijn de dominante druiven op de rechteroever. Soms gebruikt men Cabernet Sauvignon, Malbec en Petit Verdot om te blenden. Cabernet Franc is populairder geworden om de wijn meer frisheid te geven. Dit in tegenstelling tot de Médoc waar dus de Cabernet Sauvignon, met haar hoge tannine, de dominante druif is!

De bodem is ook van kalksteen, maar in plaats van grind, is deze meer vermengd met klei. De wijngaarden zijn over het algemeen aanzienlijk kleiner met slechts 5ha voor een landgoed.

Wijnen zijn fruitig met zacht mondgevoel door de lagere tannine en zuurgraad. Echter sommige wijnen kunnen alsnog lang ouderen, hoewel veel wijnen prima jong te drinken zijn.

Aangezien de Merlot een vroegrijpend ras is, lopen de wijnboeren hier tegen uitdagingen aan. Verschillend bladmanagement kan uitkomst bieden, maar ook het gebruik van andere klonen die later kunnen rijpen of de plantdichtheid verhogen. Immers in dat geval moeten de planten met elkaar “concurreren” om de voedingsstoffen en dat vertraagd de rijping.

Significant verschillend classificatie systeem

Op de rechteroever in Saint Emilion kent met het St Emilion-classificatie systeem. Dit in tegenstelling tot het Classificatie systeem van 1855, wordt elke 10 jaar herzien. De huidige lijst van geclasseerde landgoederen dateert 2012, dus we verwachten volgend jaar een nieuwe lijst!

Het systeem is significant makkelijker dan de classificatie van 1855; er zijn slechts vier classificaties. De classificatie is afhankelijk van verschillende factoren; het aantal jaargangen die geproefd worden door een jury, reputatie in de markt, het terroir en de bestaande classificatie. Al deze criteria leveren punten op. De finale score is op een 20 punten schaal.

Saint Emilion Grand Cru Classe A (minimaal 17 punten) is slechts weggelegd voor 4 chateaux (Angelus, Ausone, Cheval Blanc en Pavie). Terwijl Saint Emilion Grand Cru Classe B minimaal 16 punten moet hebben. In totaal 18 wijndomeinen kennen deze classificatie.  Er zijn 63 domeinen met Saint Emilion Grand Cru Classe. Tenslotte is er Saint Emilion Grand Cru; meer dan 200 domeinen dragen deze classificatie.

Echter om het verwarrend te maken, want we zijn immers in Frankrijk, is niet elk domein geclassificeerd. Hierdoor zijn de wijnen van bijvoorbeeld Tetre Roteboeuf en Chateau le Dome een St Emilion Grand Cru, maar behoren ze wel tot de beste wijnen van de wereld, met prijzen rond €150 per fles!

“Vin de Garages”

Ook staat de rechteroever bekend om haar “Garagistes” met hun “vin de garages”. Deze beweging is begin 1990 ontstaan. “Vin de garages” zijn hoogwaardige, volle wijnen met een diepe kleur en vaak duidelijke op eiken gerijpte aroma’s. Ze worden in zeer beperkte hoeveelheden geproduceerd door kleine wijnmakerijen en zijn meestal iets eerder rijp dan meer conventionele wijnen. De opbrengsten zijn laag, omdat de druiven zorgvuldig zijn geselecteerd en ultramoderne wijnbereidingstechnieken worden gebruikt. Vanwege deze beperkte productie werd gezegd dat de productie in een garage zou passen, vandaar de naam. De populariteit bereikte haar hoogtepunt eind 20e eeuw, begin 21e eeuw toen ook de fameuze Robert Parker hoge scores toekende aan deze wijnen.

Libourne

St Emilion

Deze befaamde appellatie kent een wijd aanbod van verschillende terroirs en bodemsoorten. Vooral hier verschilt dit van wijngaard tot wijngaard. De beste terroirs hebben een bodem van kalksteen, kalk, gravel en ijzer depositie. Terwijl de beste wijngaarden mooie hoogteverschillen en goede drainage kennen. Op het plateau in St Emilion vind je de beste wijngaarden.

Wanneer je afglijdt richting de rivier, verandert de bodemsamenstelling naar een mengsel van klei, zand en kalksteen; “calcaire” genaamd. Vooral het kalksteen speelt een belangrijke rol, aangezien die een perfecte bodem aan wijnstokken biedt. Dit vanwege de hoge concentraties aan calciumcarbonaat wat vocht vasthoudt en vooral tijdens droge jaren kunnen de wijnstokken hiervan profiteren. Maar watert ook goed af tijden de natte jaren. Verder verhoogt het de pH waarde en voegt mineralen toe aan de bodem welke door de druiven worden opgenomen.

Tevens speelt de kalksteen een belangrijke rol bij de landgoederen; veel van de kastelen zijn gebouwd met kalksteen en tevens zijn er in het gebied steengroeven waar bezoekers zowel de wortelstokken kunnen zien, als dat deze worden gebruikt om de wijn te laten rijpen.

Wanneer je van west naar oost kijkt, vindt je in het westen tegen Pomerol, een bodem van vooral gravel, klei, kalksteen en zand. Dat is ideaal voor Cabernet Franc.  In het oosten, de koelere terroirs van het gebied, vind je juist meer klei.

Chateau Vignot

Chateau Vignot St Emilion Grand Cru

Een fantastische St Emilion Grand Cru voor een schappelijke prijs. De wijn straalt diepte uit met een neus van zwarte kersen, bramen en een vleugje aardse tonen. In de eerste slok geniet je van de smaken van donker fruit met jeneverbes en kruidnagel. Je herkent de elegantie direct. De afdronk is lang waarbij je geniet van de minerale ondertonen.

Nu verkrijgbaar voor € 26.95 per fles.

Pomerol

Pomerol ligt dus westelijk van St Emilion. Hier zie je al grote verschillen op de rechteroever van Bordeaux; qua bodemopbouw. Terwijl de klei structuur geprezen wordt in Pomerol, zijn ook gravel, zand en ijzer deposities aanwezig. Het is dan ook niet verbazingwekkend dat Merlot hier de dominante druif is vanwege het geliefde kleirijke terroir. Net als in St Emilion, kan je Cabernet Franc vinden op de gravelrijke gronden. De beste kleigronden kan je vinden bij Chateau Pétrus (het noordoosten van de appellatie); hier ligt blauwe klei dat heel compact is met een hoge dichtheid. Daardoor moeten de druivenstokken hard werken om zich te vestigen, wat bijdraagt aan de kwaliteit van de wijn!

Je kan grofweg zeggen hoe compacter de kleilaag, hoe rijker en geconcentreerder de wijn is. Dat betekent dus ook dat Pomerol wijn afkomstig uit een wijngaard gelegen op gravel over het algemeen een lichtere stijl wijn maakt met veel finesse, terwijl de wijn van zandgronden de lichtste wijn voortbrengt.

St Emilion satellites

Ten noorden en oosten van St Emilion liggen de satelliet gemeentes. Hier is het terroir te vergelijken met die van de grote broer, maar liggen temperaturen iets lager. En aangezien ze iets verder van de Dordogne liggen, is het klimaat net een tikkeltje anders waardoor ook later geoogst dient te worden. Twee gemeenten bestaan niet meer; Parsac is opgegaan in Montagne en Sables welke is opgegaan in St Emilion zelf. De bestaande appellaties zijn:

Lussac St Emilion

Dit is één van de grotere satellieten met 1.396ha. Lussac dankt haar naam aan de ruïne van een oude Romaanse villa van Luccius die de regio voor het eerst cultiveerde. Het ligt net ten noorden van Montagne St Emilion en is gescheiden door slechts een beekje; de Lavie. Hier zijn 215 wijnboeren actief, maar een groot deel verkoopt de oogst aan de grote coöperaties.

Het terroir is divers; met zand en klei op het plateau, kalksteen en klei op de helling terwijl klei en gravel in de vallei ligt. De beste wijnen komen van de kleigronden uit het noorden van Lussac St Emilion.

Montagne St Emilion

Dit is de grootste satelliet met 1.549ha aan wijngaarden en 220 wijnboeren. Slechts 10% verkoopt de druiven aan coöperaties. Het ligt ingeklemd tussen Lussac St Emilion en St Emilion zelf. Hier vind je één van de beste wijnen uit de satellieten; neem bijvoorbeeld Clos de Bouard, Beausejour Montagne of Faizeau.

Clos de Boüard

Clos de Boüard Montagne St Emilion

Deze mooie wijn van 85% Merlot, 10% Cabernet Franc en 5% Cabernet Sauvignon komt van 30ha perceel met wijnstokken die gemiddeld 40 jaar oud zijn. Het domein is in eigendom van de familie Boüard, die ook Chateau Angélus aanhouden (welke een St Emilion Grand Cru Classe A status heeft!). Door het lage rendement op een fantastisch terroir levert het geconcentreerde wijnen op.  Ze worden 24 maanden op eikenhout gerijpt. Het resultaat? Intens purper wijn met subliem zwart fruit en lichte rokerige ondertoon. Fluweelzachte tannine, fris en kruidig met een hint van cacao. Nu verkrijgbaar voor slechts € 42.95.

Puisseguin St Emilion

De naam is afgeleid van het Keltische woord “Puy” (heuvel van krachtige wijn) en “Seguin”, wie een officier was die diende onder keizer Karel de Grote.

Hier is 989ha waarvan 731ha aangeplant staat en beheert door 100 wijnboeren. Terwijl er 75 chateaux actief zijn. Het terroir bestaat uit kalksteen, klei, gravel en zandsteen waar Merlot floreert. Verder vind je er Cabernet Franc, Sauvignon en Malbec.

Probeer eens Chateau Soleil, Chateau Clarisse of Croix de Justice!

St Georges St Emilion

De kleinste appellatie met slechts 180ha aan wijngaarden, beheert door slechts 20 wijnboeren. Het heuvelachtige landschap levert fantastische wijnen op terroir van klei, krijt en kalksteen.

Interessant detail is dat wijnen uit St Georges gelabeld mogen worden als St Georges St Emilion of, vreemd genoeg, Montagne St Emilion! Voor de beste wijnen, probeer eens Cap Saint Georges of Chateau St Georges.

Lalande de Pomerol

Ten noorden van het prestigieuze Pomerol en de rivier Barbanne, ligt Lalande de Pomerol. Hier vind je goede kwaliteitswijnen voor een betaalbare prijs. Net als de St Emilion satellieten ligt het net iets verder van de Dordogne, de rivier die de broodnodige voeding en vocht levert aan de twee grote namen.

In Néac vind je de mooiste wijnen uit Lalande de Pomerol, vooral gedreven door de glooiende hellingen met diepe klei en gravel. Dit komt dicht in de buurt van het terroir in Pomerol zelf. Probeer eens de fluweelzachte Chateau de Chambrun en laat je betoveren!

Fronsac

Op alluviale klei-kalksteenheuvels bezaait met gravel en dieper gelegen krijt- en kalkhoudende lagen ligt zo een 771ha aan wijngaarden. Hier komen krachtige subtiele wijnen met toetsen van rood fruit, peper en kruiden vandaan. De body is vol en rond.

Terwijl Canon-Fronsac meer een mengsel van klei en kalksteen omvat en slechts 243ha kent. De wijnen hier zijn geconcentreerder, mede omdat het dichterbij de Dordogne ligt. De neus is geconcentreerd; framboos, aardbei en aalbessen voeren de boventoon. Wanneer de wijn ouder wordt, herken je meer pruimedant, leer en mokka. Het palet is weelderig en gul met een intense aangename lange afdronk.

Côtes de Bordeaux

Zoals vorige week was aangegeven, is deze appellatie verdeeld over Entre-Deux-Mèrs en Libournais. Naast de reguliere Côte de Bordeaux zijn er nog een tweetal specifieke appellaties in de Libournais. Je bemerkt ook dat de wijnen meer gaan neigen naar die van de Médoc; zo zie je maar weer dat er in een klein gebied grote verschillen op de rechteroever van Bordeaux te vinden zijn.

Castillon Côtes de Bordeaux

Ten oosten van St Emilion, gelegen op een verlengde van hetzelfde plateau ligt Castillon. Dit is een snel opkomende regio met een meer Médoc-blend wijn. De wijn is vol, aards van smaak en complex, met vrij stevige tannine.

Francs Côtes de Bordeaux

Hier komen zowel droge als zoete witte wijn vandaan, als ook rode wijn.

Op slechts 19ha staan Sauvignon Blanc, Muscadelle en Sémillon aangeplant op klei of klei-kalkstenen bodem op een onderlaag van mergel. Hier komen verbluffende droge witte wijnen vandaan. Het zijn rijke, levendige wijnen die naar mate ze ouder worden eleganter en weelderiger worden met toetsen van honing, ananas en citrusfruit.

De enkele hectaren die voor zoete wijn zijn gereserveerd (van dezelfde druiven) liggen meer op klei en kalksteen. Het geeft volle, ronde wijnen die desondanks fijn en harmonieus zijn met tonen van acacia, abrikoos en exotische vruchten.

De rode wijn is een klassieke Médoc blend maar dan op de rechteroever. De jonge wijn geeft meer rood fruit, daar waar wanneer de wijn heeft gelegen, tonen van pruim, leer en vanille zich ontwikkelen.

Blaye – Côtes de Bordeaux

In 2009 zijn de appellaties Côte de Blaye en Premières Côte de Blaye zijn opgegaan in Blaye Côtes de Bordeaux. Dit is nu een gebied dat 6.000ha beslaat met een ondergrond van vooral klei en kalksteen, gelegen op hellingen met ideale zon exposie. Toegestane druiven zijn Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc, Carménère, Malbec en Petit Verdot. Dit levert krachtige wijnen op (wat niet vreemd is met druiven als Malbec en Carménère), sterk en fruitig wanneer ze jong zijn, dat overgaat naar muskus en kruiden wanneer ze ouderen. Het zijn heel prettige wijnen met zachte tannine structuur.

Ook heb je hier uiteenlopende witte druivensoorten; Ugni Blanc, Colombard, Muscadelle, Sauvignon Blanc en Sémillon. Ongeveer 300ha staat aangeplant met deze druiven op klei en kalksteen bodems. Het levert complexe wijnen, subtiel en licht zuur. Maar qua neus en smaak intens en krachtig met tonen van buxus en citrusvruchten.

Blaye en Bourg

We komen aan in de oudste wijngebieden van de Bordeaux en dateert terug naar de oude Romeinse tijd. Zij zagen het voordeel van de ligging in het estuarium van de Gironde. Deze regio’s produceren zowel droge witte wijn (van Sauvignon Blanc, Sémillon en Muscadelle) als rode wijn. De wijngaarden zijn rijk aan klei, maar je kan ook kalk, zand en gravel vinden.

Côtes de Bourg

De Côtes de Bourg wordt soms “Zwitserland van de Gironde’ genoemd omdat er men er veel heuvels vindt. De meeste wijngaarden zijn aangelegd tegen de zuidhellingen van een drietal heuvelruggen die parallel lopen met de Dordogne en Gironde. De heuvels zijn een 50- tal meter hoog en bieden soms prachtige panorama’s.

De wijnen van deze kleine appellatie produceren betere wijnen dat deze van zijn buur (Blaye), zijn tanninerijk en hebben sterke aroma’s van rode vruchten.

Chateau Mercier

Chateau Mercier Cotes de Bourg

Deze wijn is afkomstig van een domein dat al 13 generaties in de familie is. Het is een krachtige Bordeaux wijn gemaakt van 45% Merlot en aangevuld met Cabernet Franc, Cabernet Sauvignon en Malbec. Het is een dieprode wijn met veel fruit; rode bes, zwarte bes, bramen. Mooie ondertoon van cederhout door de houtrijping en wat aardse tonen door het ouderen. De wijn is het best op dronk tussen 3 en 8 jaar. Nu verkrijgbaar voor slechts € 13.95!

De witte wijnen zijn subtiel en levendig. Mooie body en toetsen van citrusfruit, perzik en gele en witte bloemen.

Blaye

AOC Blaye is exclusief voor rode wijn van Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc, Malbec, Merlot en Petit Verdot. Het zijn ronde, fruitige wijnen met tonen van donker en rood fruit. Lichte florale toetsen, met munt en groene peper. Het zijn tevens wijnen die makkelijk kunnen ouderen, tot we 15 jaar.

Côtes de Blaye

Het kleine Côtes de Blaye AOC beslaat slechts 1ha met Ugni Blanc, Colombard, Muscadelle, Sauvignon Blanc en Sémillon. Het zijn levendige verfijnde wijnen met een mooie body en rijk aan tonen van citrusvrucht, exotisch fruit met pompelmoes, perzik en rabarber. Helaas zijn deze wijnen zeer beperkt.

Conclusie

Dit was het laatste deel uit de serie over de Bordeaux. Een conclusie die we wel kunnen trekken is dat de Bordeaux veelzijdig is met grote verschillen op de rechteroever alleen al. In de kleinere niche appellaties vind je ook de historische druivenrassen terug zoals Carménère en Malbec, die nu vooral bekend staan als wijnen uit Latijns Amerika. Maar ga eens deze kleinere appellaties ontdekken, ze zijn vriendelijker voor je portemonnee maar desalniettemin heerlijke wijnen!

Wanneer je interesse hebt in een specifieke wijn, neem dan even contact op!

Geplaatst op

De twee verrassende werelden van Bordeaux

Van de linkeroever in de Bordeaux schuiven we langzaam naar het oosten. Hier komen we Entre-Deux-Mèrs tegen. Ook hebben we vorige week niet stil gestaan bij de dessertwijnen van de linkeroever, omdat deze een speciale plaats innemen. Dit spiegelt de twee verrassende werelden van de Bordeaux.

Mooie langlevende dessertwijnen

Eén van ’s werelds mooiste dessertwijnen komt uit de Bordeaux, Château d’Yquem. Maar wie geen €200+ kwijt wilt zijn voor een flesje dessertwijn van 375ml, zijn er zeker alternatieven.

Maar hoe komen deze wijnen in het flesje? De wijn is gemaakt van druiven die geinfecteerd zijn met de schimmel Botrytis Cinerea. Doordat deze schimmel kleine gaatjes perforeert in de druivenschil, verdampt het vocht uit de druif. Hierdoor krijg je een druif die nog geconcentreerder is dan anders. Echter tevens gaat de opbrengst fors naar beneden, er is immers minder druivensap! Dit in combinatie met de handmatige pluk, waarbij plukkers meerdere malen door de wijngaard moeten gaan, drijven de prijzen aanzienlijk omhoog.

Pessac Léognan en Graves zijn vorige week reeds aanbod gekomen. Hier komen hele mooie droge witte en rode wijnen vandaan. Maar terug naar de dessertwijnen. Wie aan Franse dessertwijn denkt, komt vaak uit bij Sauternes. Echter, ook voor een goede Sauternes leg je al snel tientallen euro’s neer. Maar er zijn ook nog andere mooie gebieden. Dat hebben we gezien in het artikel over de Loire. Maar ook in de Bordeaux heb je subregio’s die verrassende verschillende werelden laat zien.

Sauternes en Barsac

Maar natuurlijk eerst de meest belangrijke appellatie, Sauternes. Grofweg gelegen tussen Barsac in het noorden en Sauternes in het zuiden, langs de rivier de Ciron, strekt zich de appellatie Sauternes AOC en Barsac AOC zich uit. Overigens mogen wijnen uit Barsac ook onder de naam Sauternes AOC op de markt gebracht worden.

Sauternes

Sauternes is gekenmerkt door een bodem van krijt, kalksteen, zand, klei en grind op een alluviale ondergrond. Er zijn zacht glooiende heuvels. Door de ligging langs de Ciron die uitmondt in de Gironde ontstaat een microklimaat dat ideaal is voor Botryttis Cinerea geïnfecteerde druiven. Een unieke condensatie draagt bij aan mistvorming in de herfstochtenden waarna mooie zonnige middagen volgen. Hier gedijt de schimmel het best. De oogst kan wel 3 maanden duren, waarbij alleen die druiven worden geplukt die goed aangetast zijn door de schimmel. Vervolgens vindt er wel 3 tot 5 sorteer rondes plaats. Men perst de druif langzaam en voorzichtig. Waarna de wijn gefermenteerd wordt in RVS tanks. Hout is zelden gebruikt omdat men de nadruk wilt leggen op het fruitige karakter.

Jonge Sauternes is bijzonder fruitig – citrus, wilde perzik en accacia bloessem. Wanneer je de wijn weglegt zal je merken dat de kleur naar amber gaat en het pallet aanzienlijk complexer wordt – gekonfijt en gedroogd fruit. Voor goede Sauternes, is er een eis van minimaal 13% alcohol en de wijn dient duidelijk zoet te moeten zijn. Echter is er geen regulering omtrent restsuikers (zoals bij de Duitse dessertwijnen en indirect ook bij Hongaarse Tokaji. Sauternes relatief makkelijk herkennen aan hun nootachtige ondertoon. Dit is een typerend karakteristiek van de Sémillon druif die overwegend aanwezig is met de blend van Sauvignon Blanc, Gris en/of Muscadelle. Wanneer je een fles hebt van een goed huis, uit een goed jaar en bewaard onder de juiste condities, kan de wijn wel meer dan 100 jaar oud worden!

Barsac

Overigens het grote verschil tussen Barsac en Sauternes is dat wijnen uit Barsac over het algemeen lichter en verfrissender zijn dan de romigere en ronde wijnen uit Sauternes. Dit komt door de ziltige aluviale ondergrond die specifiek is voor Barsac.

Sauternes Carmes de Rieussec

Carmes de Rieussec – Sauternes 2014

Deze wijn uit het fantastische jaar 2014 gedronken. Strogeel van kleur. Bijzonder fruitig gedragen door de hoge zuurgraad. Citrus, abrikoos, accacia bloessem. Maar ook rozijntjes, geconfijte sinaasappel, honing, vijgen en kaneel en natuurlijk hazelnoot. In de afdronk een verfrissend grapefruit-bittertje na. De wijn is vol en zoet maar door de aanhoudende frisheid is dat niet vervelend. Kortom, alles wat een Sauternes behoort te zijn!

Graves Supérieures en Cérons

De andere twee overgebleven gebieden zijn Graves Supérieures en Cérons. Wijnen gelabeld Graves Supérieures kunnen geproduceerd worden van druiven die uit het hele gebied komen. De mini-appellatie Cérons kan alleen zijn toegewezen aan wijnen gemaakt van druiven uit de dorpen Cérons, Podensac and Illats. Château de Cérons bijvoorbeeld heeft nog maar 5ha gereserveerd voor haar dessertwijn. De kwaliteit is fantastisch (en prijzen zijn bijzonder betaalbaar), maar deze appellatie is helaas tanende. Deze wijnen zijn overigens niet zo lang houdbaar als Sauternes; max ongeveer 5 jaar.

De Graves Supérieures daarentegen is een lichtzoete wijn gemaakt door het voortijdig stoppen van de vergisting zodat er restsuikers achterblijven in de wijn of door het gebruik van overrijpe druiven. Dat is ook de reden dat deze wijn aanzienlijk beter betaalbaar is. Ook deze wijn is beperkt houdbaar.

Entre-Deux-Mèrs

Entre-Deux-Mèrs Twee werelden van Bordeaux

Dan steken we de Garonne over en komen terecht in het gebied tussen de Garonne en de Dordogne; het Entre-Deux-Mèrs. Hier vind je rode wijn met als label Bordeaux AOC of Bordeaux Supérieur AOC, of witte wijn welke ook haar eigen gemeente appellatie mag dragen.

Tevens vind je zoete wijnen uit de gemeenten Cadillac, Loupiac of Sante-Croix-du-Mont. Primair zijn de witte wijnen gemaakt van Sémillon, geblend met Sauvignon Blanc en Muscadelle. Met haar 6.000ha is dit tevens één van de grootste wijngebieden van de Bordeaux en goed voor bijna de helft van de Bordeaux wijn. Hoewel de meeste wijn uit de regio rood is, is de appellatie Entre-Deux-Mèrs AOC alleen voor witte wijn! De regio is significant anders dan Bordeaux aangezien er een ruime variëteit aan ondergrond is.

Entre-Deux-Mèrs stond bekend voor haar half-zoete witte wijnen tot de jaren 50 van de vorige eeuw.  Deze behoorden tot de slechtste Bordeaux wijnen. Hierdoor leek een lokale economische ramp te gaan ontstaan, totdat de wijnboeren omschakelden naar het aanplanten van rode druiven. Deze wijn is nog steeds volop verkrijgbaar als Bordeaux AOC of Bordeaux Supérieur AOC. Enkele decennia later zijn er een aantal voortrekkers geweest om droge witte wijnen te herintroduceren met moderne vinificatietechnieken. Hierdoor werd de wijn fris en fruitig. De toegestane druiven zijn vanzelfsprekend Sémillon, Sauvignon Blanc en Muscadelle (gezamenlijk minimaal 70%). Maar daarnaast ook Merlot Blanc, Colombard, Mauzac en Ugni Blanc.

Marjosse

Chateau Marjasse, Entre-Deux-Mèrs 2019

Dit landgoed is in eigendom van M. Lurton die ook werkzaam is geweest als manager bij Chateau Chéval Blanc (een 1er Cru wijngaard) en Chateau d’Yquem. Toch niet de minste referenties!

De wijn is een blend van 44% Sauvignon Blanc, 20% Sauvignon Gris, 32% Sémillon en 4% Muscadelle. De druiven apart geplukt (in de koele ochtend) en hebben hin eigen vinificatie.  Dit geeft een bleekgouden wijn met een intense neus van wilde perzik, steenfruit en vlierbloesem. Het volle mondgevoel is gedragen door een stevig alcohol percentage en licht hogere zuren. De lengte is wat aan de korte kant, maar desalniettemin bijzonder aangenaam. Kortom, een heerlijke wijn voor een zonnige aangename dag!

Tevens zijn er een aantal kleinere appellaties;

Haut-Benauge

In het zuiden ligt Haut Benauge. Deze relatief onbekende regio is onder te verdelen in 2 sub regio’s; Bordeaux Haute Benauge en Entre-Deaux-Mèrs-Haute-Benauge. Rode wijn voort hier de boventoon (ongeveer 80% rood of rosé). En komt onder de generieke AOC Bordeaux op de markt. Het terroir varieert van krijtsteen, gravel, zand en klei gronden.

De droge wijn dient jong gedronken te worden en gaat prima samen met oesters, vis of geitenkaas.

Bordeaux Haute Benauge

De droge witte wijn is gemaakt van Sémillon, Sauvignon Blanc en Muscadelle, welke op een kalkrijke bodem staan. Mede door de vergisting op lage temperatuur, geeft dit levendige frisse wijnen met toetsen van citrusfruit, gele bloemen en exotische vruchten.

Ook vind je hier mooie halfzoete wijn (moulleux) van dezelfde druiven. Hiervoor staan de stokken eerder aangeplant op klei-kalkstenen bodems. Dit brengt elegante wijnen voort met een lange geurige afdronk, vol citrus en exotisch fruit.

Entre-Deux-Mèrs-Haute-Benauge

Deze appellatie omvat uitsluitend droge witte wijnen. Je zal daarom ook zien dat de droge wijnen eerder deze appellatie op het etiket voeren. De wijnen worden vaak gezien als een iets betere kwaliteit dan de Entre-Deux-Mèrs AOC. Tevens kan je mousserende wijn vinden uit deze regio!

Loupiac

Is een sub regio dat in 1936 is gecreëerd, gelegen ten oosten van de Gironde en ten zuidwesten van Cadillac. Ongeveer 70 huizen produceren dessert wijn. Je ziet de wijngaarden van Barsac aan de andere kant van de rivier liggen. Het terroir en sub klimaat is ongeveer hetzelfde als in Barsac.

De wijnstokken zijn overwegend ouder waardoor ze nog geconcentreerdere wijnen opleveren. De prijzen zijn hier wat vriendelijker dan aan de overkant van de Gironde, onder de 20 euro kan je hier al goede wijn vinden!

Cadillac

Is een kleine appellatie gelegen naast Loupiac. Terwijl de bodem (grind, kalksteen en klei) een andere samenstelling kent dan de overbuur, profiteert ze van dezelfde ochtend mist. Vandaar dat ook hier mooie zoete wijnen te vinden zijn onder de naam Cadillac AOC. De wijnen hebben een neus van acacia, honing, vanille, citrus en abrikoos. Jonge wijnen hebben een lekkere pit maar naar gelang ze ouderen krijgen ze meer room en zijn ze ronder van smaak.

Côtes de Bordeaux

In 2009 opgezet door vier subregio’s samen te voegen; Premièr Côte de Blaye, Côtes de Castillon, Côtes de Francs en de rode wijn van Côtes de Cadillac. In 2016 is Sante Foy Bordeaux toegevoegd. Deze samenvoeging is commercieel gedreven om meer eenheid te creëren en de appellatie structuur te vereenvoudigen. Hierbij liggen eigenlijk alleen Cadillac en Sante Foy in Entre-Deux-Mèrs. Hier komen rode wijnen vergelijkbaar met Bordeaux, witte wijnen, rosé en dessertwijnen vandaan.

Premièrs Côtes de Bordeaux

Is nu alleen nog maar een appellatie voor witte wijn. Deze zijn overwegend fruitig en bloemig met tonen van citrusfruit, gekonfijt fruit en kweepeer. De klei en kalksteenrijke bodem geeft de wijn haar frisse zuren.

Cadillac Cotes de Bordeaux

Tot 1973 viel dit onder Premières Cotes de Bordeaux om vervolgens in 2009 op te gaan in Côtes de Bordeaux AOC. Hier vind je alleen rode wijn in Bordeaux stijl tegen een betere prijs-kwaliteit verhouding. Het terroir bestaat uit krijtsteen en gravel op mooie hellingen. De wijngaarden op het plateau heeft een kleibodem, terwijl onderaan de helling vooral zandgronden liggen. Dit verklaart meteen de uiteenlopende wijnen. Merlot is hier de dominante druif gevolgd door Cabernet Sauvignon en Franc en Malbec. De wijnen zijn elegant en vlezig met een neus van rood fruit en specerijen. Het zijn soepele wijnen met een rond mondgevoel. Bijzonder aangenaam en zeker een aanrader!

Sainte Foy Bordeaux Côtes de Bordeaux

Tenslotte Sainte Foy Bordeaux. Deze is sinds 2016 toegetreden tot de Côtes de Bordeaux. De regio ligt aan de oostelijke grens van de Bordeaux, dicht tegen Bergerac aan. Hoewel Sainte Foy bekend is om haar witte Bordeaux, is men sinds 1990 begonnen met rode wijn productie. Tevens is Sainte Foy de “speeltuin” van de Bordeaux, waar men een wijde range van druiven toestaat die op zijn minst zeer bijzonder te noemen zijn voor de regio! Natuurlijk het bekende drietal staat hier, maar ook Colombard, Mauzac, Merlot Blanc en Ugni Blanc.

De droge witte wijn is zijdezacht en mineralig met aroma’s van perzik en vanille. Een aanrader, zeker om jong te drinken.

De zoete wijn, ofwel Sainte Foy Liquoreux, is gemaakt van druiven geïnfecteerd met Botrytis Cinerea. Deze is rond, romig, maar toch ook fris en fruitig met een lange aromatische afdronk. Je ontdekt tonen van witte bloemen, honing, brood en subtiele hint van muskus.

De rode wijn is stevig (bijna boers te noemen), complex met diepe structuur. Duidelijk rood fruit zoals kers is aanwezig, maar ook leer en hout zijn goed te onderscheiden.

Cotes de Bordeaux St. Macaire

Net ten oosten van de Premièrs Côtes de Bordeaux vind je St Macaire. De naam is afgeleid van een druivenvariëteit met een heel donkere schil. Helaas vind je deze druivenvariëteit nagenoeg niet meer en dat terwijl deze oorspronkelijk hier vandaan komt! De druif heeft inmiddels een weg gevonden naar Californië en NewSouthWales, maar is nog steeds een zeldzaamheid.

Vandaag de dag vind je hier vooral Sauvignon Blanc, Sémillon en Muscadelle, vooral voor de zoete witte wijn. Toch vind je ook beperkt droge witte wijn. Het terroir is vooral een mix van zand met kalksteen (vooral droge wijn) of klei met kalksteen (voor zowel zoete als droge wijn). Het brengt fruitige volle wijn voort.

De zoete wijn is gemaakt van Sémillon en Muscadelle en mondt uit in wijn met een neus van muskus, geroosterde amandelen, groene appel en vanille. Terwijl het pallet eerder tonen van honing en gekonfijt fruit geven.

De droge wijn is een blend van Sauvignon Blanc en Sémillon. Dit geeft sterk aromatische wijnen met de frisheid van ceder en zoetheid van gedroogde abrikoos en marsepijn.

Graves de Vayres

Dit is een klein sub gebied in het grotere Entre-Deux-Mèrs en beslaat twee gemeenten; Vayres en Arveyres.Hoewel de naam het zou doen vermoeden, is er geen relatie met de Graves. Dit is een referentie aan de grindachtige bodem. Hier vind je zoete, droge witte wijnen en rode wijnen (vooral Merlot). Ook Merlot Blanc is hier toegestaan. Deze relatief neutrale druif is gelimiteerd tot maximaal 30% in de blend en is bedoeld om de blend te ondersteunen.

Op de lichte grindbodem staan de Muscadelle, Sauvignon Blanc en Sémillon aangeplant voor de droge witte wijn. Deze hebben aroma’s van hazelnoot, citrus en wit fruit en met een elegante soepel geurig mondgevoel. Drink deze wijn jong.

In de zoete wijn kom je het bekende drietal druiven weer tegen. Deze staan vooral aangeplant op de grindrijke bodems van de wijngaarden. Het levert soepel volle wijnen waarin je abrikoos, acacia en exotisch fruit in herkent.

De rode wijn tenslotte is een op Merlot-gebaseerde wijn, waarbij Cabernet Sauvignon de tannine voorziet en de Sauvignon Franc de body. Het zijn zachte fluweelachtige wijnen met milde tannine structuur en duidelijk herkenbaar framboos en kersen tonen. Deze doen zeker niet onder voor de wijnen van de rechteroever, echter de prijzen zijn een stuk vriendelijker.

Sainte Croix du Mont

In Cadillac en ten zuiden van Loupiac ligt Sainte Croix du Mont. Aan de overkant van de rivier ligt dus Sauternes. Het terroir onderscheidt zich duidelijk van de andere gebieden door de grote hoeveelheid oesterschelpen en fossielen in de bodem. Deze zijn vermengd met klei, kalksteen en grind. Hier zijn alleen zoete witte wijnen toegestaan, die optimaal profiteren van het microklimaat dat hier is ontstaan. Dit levert krachtige levendige en complexe dessertwijnen met een lange afdronk. Naast het bekende abrikoos en perzik, ontdek je ook aroma’s van druiven, vijg, acacia en kamperfoelie in de wijn! Zeker de moeite waard om te ontdekken.

Afsluiting van de twee verrassende werelden van de Bordeaux

Natuurlijk zegt iedereen rode wijn, wanneer naar Bordeaux wordt gevraagd. Tenslotte is 90% van de wijn rood! Maar nu heb je ook gezien dat er veel meer is, zowel droog wit als weelderige zoete wijn. Maar ook dat prijstechnisch er nogal wat verschillen zijn. Ja de top producenten hebben hun naam hoog te houden, zowel in kwaliteit als in prijs. Duik eens wat dieper in Bordeaux en ga op zoek naar de pareltjes. Verder is het duidelijk dat Entre-Deux-Mèrs een overgangsgebied is, het heeft veel weg van de linkeroever, de fameuze Médoc. Maar neigt ook al duidelijk naar de stijl op de rechteroever met haar Pomerol. Daar gaan we volgende week verder in duiken.

Geplaatst op

De majestueuze wijnen op de linkeroever van de Bordeaux

Vorige week hebben we uitgebreid gekeken naar de totstandkoming van de Bordeaux als wijnstreek. Hieruit bleek ook dat de Nederlanders een belangrijke rol hebben gespeeld met het droogleggen en ontginnen wat de hedendaagse Médoc is. Deze week gaan we daarom dieper in op het terroir en het wijn maken de deze majestueuze wijnen op de linkeroever van de Bordeaux.

De regio onderverdeelt

Majesteuze wijnen Linkeroever Bordeaux

Bordeaux kent 125.000ha aan wijngaarden en 47 appellaties! Naast de vijf generieke appellaties; Bordeaux AC, Bordeaux Supérieur AC (beiden in rood en wit), Bordeaux Rosé AC en Bordeaux Clairet AC, zijn er nog een indrukwekkende 55 specifieke appellaties. Hiervan liggen er 16 op de linkeroever en 11 in Entre-Deux-Mèrs. De resterende 20 liggen op de rechteroever.

Grofweg kan je de linkeroever opdelen in drie sub regio’s; Médoc (westelijk van de monding van de Gironde), Graves (zuidelijk van Médoc) en Entre-Deux-Mèrs (oostelijk van de Graves). Daar waar Médoc zich concentreert op rode wijn, heeft de Graves zowel rood als wit (waaronder dessertwijnen) en richt Entre-Deux-Mèrs zich vooral op wit. Deze laatste zullen we in het volgende artikel verder uitdiepen.

Druivensoorten

In de gebieden op de linkeroever is de Cabernet Sauvignon de dominante druif en spelen Merlot, Petit Verdot en Cabernet Franc een ondersteunende rol. Hierdoor ervaar je dat de wijnen robuuster en krachtiger zijn met een hoger tannine gehalte. Het terroir is overwegend vlak, beetje glooiend, bezaait met grind terwijl de ondergrond van kalksteen is. Hier voelt de Cabernet Sauvignon zich het best; de diepe grindbodem en glooiende helling zorgen voor een goede afwatering. Daardoor moeten de wijnstokken dieper in de grond nestelen. Het is deze combinatie die heeft bijgedragen aan de wereldfaam van de Bordeaux wijnen.

De landgoederen zijn wijds opgezet en 100ha wijngaard is dan ook geen uitzondering. Zoals vermeldt domineert rood in de Médoc, echter er zijn enkele chateau die ook witte wijn produceren. Een voorbeeld is Pavillon Blanc de Chateau Margaux. Echter de beste witte wijnen zijn afkomstig uit Pessac Léognan AC.

Verwarring omtrent de Cru classificatie

Overigens verwar de appellatie niet met de Cru classificatie. Er zijn zes Cru classificaties; Premier, Deuxièmes, Troisième,  Quatrièmes en Cinquièmes en tenslotte Cru Bourgeois. De eerste vijf (de Cru Classé) dateren uit 1855, de Bourgeois is in 1932 in het leven geroepen. Alleen landgoederen uit de Médoc en haar sub-appellaties mogen deze classificatie voeren. De term Bourgeois stamt uit de middeleeuwen toen de burgers van Bordeaux (Bourg genaamd) de beste percelen van de streek opkochten. Deze classificatie is niet zonder slag of stoot gegaan en erg aan verandering onderhevig. In 2020 heeft de laatste wijziging plaats gevonden en zijn 179 Crus Bourgeois, 56 Crus Bourgeois Supérieurs en 14 Crus Bourgeois Exceptionelles uitgeroepen. Elke 5 jaar worden de wijnen opnieuw beoordeeld door een blindproeverij. En voor de twee hogere classificaties neemt men ook in acht het wijngaardbeheer en marketing activiteiten. Gelukkig nemen milieu aspecten ook een meer prominente rol in.

Klimaat

Bordeaux geniet van een uniek klimaat. Gelegen op precies het midden tussen de evenaar en de Noordpool, kent het een maritiem klimaat met gemiddelde jaar temperaturen rond 13 graden Celcius. Natuurlijk tikt het de 40 graden aan in de zomer, echter de nacht temperaturen blijven koel en deze zijn van belang voor de rijping. Dit voegt de zuurgraad toe aan de druiven zodat de wijn fris blijft met elegante textuur.

En het is juist deze combinatie (met neerslag en zonuren) die de regio uniek maakt en daardoor de wijn zo gewild.

Wijngaard management

Zoals aangegeven bestaat de bodem opbouw uit kalksteen en kiezels. Deze schrale grond zorgt ervoor dat de wijnstokken hun wortels diep moeten vestigen om de juiste voeding te krijgen. Door de kiezelbodem watert de wijngaard goed af. Zodat op het juiste moment de wijnstokken waterstress krijgen. Wanneer dit niet het geval is, zal de plant blijven groeien in plaats van de voedingsstoffen naar de druiven brengen. En krijg je dus waterige druiven die niet goed rijpen. De gelijkmatige temperaturen en zonlicht dragen bij aan een mooie gelijkmatige rijping. Door de waterstress in het rijpingsseizoen, vermindert de opbrengsten van de druiven waardoor de overgebleven druiven kleiner en meer geconcentreerd zijn. En juist dát is de bedoeling. In de wijngaard kan men dit managen door de juiste wijnvariëteit te kiezen, het “groen oogsten”1, snoeien en het uitdunnen van de trossen.

Daarnaast helpen de kiezels de rijping van de druiven. Het absorbeert de warmte en geeft deze af wat ten goede aan het rijping proces is. Daarnaast houdt de bodem water vast zodat in het droge seizoen voldoende water voorradig is en dit draagt bij aan de kenmerkende minerale karakteristiek in de wijn.

In de Médoc kan je verschillende soorten kiezelbodems vinden, wat tevens de verschillen in de appellaties deels verklaart. Deze kiezels zijn afkomstig uit enerzijds de Pyreneeën en het vulkanisch gesteente van het Central Massif. Het is belangrijk te realiseren dat de kwaliteit van de bodem ernstig verschilt, niet alleen per landgoed, maar ook binnen een landgoed.

Appellaties uitgelicht

Médoc

Médoc is zowel de plaatsnaam als de naam van een grotere appellatie. De andere appellaties hieronder zijn gelegen binnen de grenzen van de Médoc AC. Tevens vind je hier meer Merlot dan Cabernet Sauvignon aangeplant staan. De bodem is hier meer zanderig waardoor de Merlot hier beter tot haar recht komt. De wijnen zijn toegankelijker en minder complex dan in de andere regio’s. Maar dit wilt niet zeggen dat je geen goede wijnen hier kan vinden!

Haut Médoc

De Haut Médoc is de appellatie met de grootste oppervlakte aan wijngaarden en een indrukwekkende 400 landgoederen. Hier mag alleen rode wijn geproduceerd worden onder het label Haut Médoc AC. Witte wijn kent het generieke Bordeaux Blanc AC label. Door de grootte heb je dus ook geen specifieke stijl wijn, ze lopen uiteen van elegante florale wijnen tot de bekende zware Bordeaux wijnen.

St Estèphe

Het noordelijk gelegen St Estèphe heeft een bodem van kiezelstenen, maar veel meer vermengt met klei en zanddelen. De wijngaarden liggen geconcentreerd rond de plaats St Estèphe. Het brengt uitzonderlijke wijnen voort. Hoewel maar weinig wijnen uit 1855 classificatie, is dit ruimschoots gecompenseerd door Crus Bourgeois die tippen aan de 5e Cru.

Het terroir is veelzijdig met steen, klei, kalksteen, en gravel. Maar het is vooral de klei dat St Estèphe uniek maakt. Dit vind je niet in de andere Médoc appellaties. Hierdoor produceert St Estèphe fantastische wijnen in hete droge zomers, omdat de klei ondergrond het water goed vasthoudt en afgeeft aan de druiven.

Door de grootte van de appellatie is er niet één wijnstijl. Wanneer de wijn heeft gerijpt, levert ze rijke geconcentreerde complexe wijnen met aroma’s van zwart fruit, tabak en stenige mineralen.

Pauillac

Dit is misschien wel de meest befaamde appellatie omdat 3 van de 5 Premier Crus hier liggen. Pauillac kent geen uitbreidingsmogelijkheden meer. Maar de Crus Classés breiden nog wel uit. Wat betekent dat het aantal Cru Bourgeois dalende is.

Het terroir is hier ideaal voor Cabernet Sauvignon. Dat is dan ook de reden van de hoge kwaliteit. De gravel zorgt voor de goede afwatering en vraagt de wortelstok diep te vestigen. Daarnaast reflecteert de stenige bodem licht en warmte terug de wijngaard in.

De wijn is een klassiek Bordeaux-wijn; zwart fruit, tabak, specerijen, aards, natte grond en ceder hout. Gecombineerd met stevige tannine, zo een 13% alcohol, volle body maar in z’n geheel elegant.

St Julien

Dit is de kleinste appellatie  waar merendeel van de wijngaarden behoort aan een Cru Classé! Het terroir is veelzijdig met een bodem van grind, zand, klei, zandsteen en stenen. In het noorden (tegen Pauillac aan) en oosten domineert grind/gravel. In het zuiden en westen eerder zand en klei.  

St Julien huisvest geen Premier Crus, maar de andere Crus zijn wel goed vertegenwoordigd. Hier komen de wijnen die boven zichzelf stijgen vandaan. Men probeert de beste wijnen te produceren, hoewel dat niet vertaald kan worden in het Cru Classé systeem.

Ch Talbot

Enige tijd geleden had ik mijn hand gelegd op een Chateau Talbot 2004. Deze mooie granaatrode wijn heeft een neus van bramen, zwarte kersen. Maar ook specerijen zoals kruidnagel, nootmuskaat en eucalyptus. Door de flesrijping tevens aardse en leder tonen. Ook in de mond bespeur je gedroogde pruim en proeft de wijn een beetje jamachtig. Heerlijk soepele tannine, verfrissende zuurgraad en medium alcohol. De afdronk is erg lang en blijft heerlijk terug komen. Gesproken over een majestueuze wijnen van de linkeroever van de Bordeaux!

Margaux

Deze zuidelijke appellatie kent de meest uiteenlopende bodemsoort, weliswaar vooral gebaseerd op kiezelstenen. De wijngaarden liggen op grindachtige eilandjes omgeven door beekjes en moerassen. Het griend ligt bijzonder diep maar met kleinere stenen. Daarnaast liggen hier een reeks witte grindruggen.

De wijnen zijn fruitig met elegantie en zijdezachte tannine. Naast fruit bespeur je tabak, truffel maar ook unique florale aroma’s. Hiermee onderscheidt Margaux zich van de andere appellaties in de Bordeaux waar wijnen vooral krachtig en tanninerijk zijn.

Graves

Graves dankt zijn naam aan de grote afzettingen van stenen, rotsen, kiezels, kwarts en grind in de bodem. De wijngaarden in Graves kent haar eigen Cru Classé systeem. Deze is niet zo gecompliceerd als in de Médoc. Een landgoed mag “Grand Cru Classé de Graves” voeren op het etiket voor een wijn en dus niet automatisch voor alle wijnen van het landgoed. De 16 chateau liggen allemaal binnen het Pessac Léognan AC. Alleen Château Haut-Brion is gewaardeerd met een Cru de Graves en Grand Cru Classés 1855.

Pessac Léognan

Hoewel tot 1997 nog onderdeel van Graves AC, kent het nu haar eigen appellatie. Het zijn het grind, kwarts en verschillende stenen, samen met een verscheidenheid aan mineralen in alle soorten en maten, die veel van de Pessac Leognan-appellatie zijn gevarieerde reeks wijnen en stijlen voor zowel rode als witte Bordeaux-wijn geven. De bodems van Pessac Leognan bevatten ook afzettingen van zand en alluviaal materiaal. Afhankelijk van de wijngaard rusten veel van de bovenste bodems op bodems van klei, zand of kalksteen.

Er zijn ook terroirs in Pessac Leognan met ijzeroxide in de grindachtige grond. In Pessac Leognan is het terroir uniek voor heel Bordeaux, vanwege de productie van rode en witte Bordeaux-wijn. Voor sommige wijngaarden kan de bodem iets te warm zijn voor de witte wijn en iets te koel voor de rode wijn. Deze situatie vereist veel werk en aandacht als het gaat om de beslissing wanneer te oogsten voor zowel rode wijndruiven als witte wijndruiven.

Proefnotitie van een bijzonder huis uit Pessac Léognan

Ik heb twee leuke wijnen geproefd voor deze blog; Lagrave Martillac 2016 een blend van sauvignon Blanc en Semillon, en Latour Martillac 2014. Deze zijn beiden afkomstig van hetzelfde landgoed, echter Lagrave is de 2e wijn.

  • De grote broer is een blend van Cabernet Sauvignon, Merlot en Petit Verdot. En is mooi diep granaat rood met tonen van cassis en ander zwart fruit. De verfrissende zuren samen met de zachte tannine maakt dit een wijn met mooie lengte. Deze wordt vergezeld met een hint van cederhout, eucalyptus en peper in de afdronk.
  • De wijn is goudgeel van kleur met tranen, mede door haar stevig alcohol van 13%. De neus heeft een gemiddelde intensiteit waar het steenfruit (vooral witte perzik) en mineralen al snel overvleugeld worden door het cederhout. Ze heeft een heerlijk rond mondgevoel waarbij alcohol en zuurgraad mooi in balans zijn, maar helaas is het fruit het ondergeschoven kindje. De wijn heeft een lange afdronk van met name ceder en rokerigheid.

Conclusie

Ongetwijfeld is veel op je af gekomen, maar Bordeaux is eenmaal niet simpel en het wordt in de wereld gezien als de bakermat voor wijn. We hebben nu slechts de majestueuze wijnen van de linkeroever van Bordeaux besproken. Volgende week gaan we verder verdiepen in de Bordeaux met de Entre-Deux-Mèrs.

1 dit houdt in dat men druiven of trossen in een vroeg stadium verwijderd omdat men er van uit gaat dat deze niet zullen rijpen.

Geplaatst op

Er is altijd een reden voor een champagne feestje

Op ongeveer 4.5 uur rijden vanaf Utrecht, kom je aan in de Champagne streek. Het is de enige streek ter wereld die zich exclusief richt op het produceren van mousserende wijn. Champagne, er hangt vele jaren een feest stemming om het product. Niet voor niets is er altijd een reden voor een champagne feestje!

Champagne mag alleen zo genoemd worden wanneer het uit de Franse Champagnestreek komt. Maar wat maakt Champagne zo speciaal ten opzichte van andere dranken?

Geschiedenis

Champagne heeft een rijke geschiedenis, de Romeinen brachten wijnkennis naar het noordoosten van Frankrijk. Men weet dat reeds in de 5e eeuw een bleekroze stille wijn werd geproduceerd, gemaakt van Pinot Noir. Echter dit leek helemaal niet op de Champagne van vandaag de dag.

Wat niet wijd bekend is, is dat mousserende wijn reeds in de eerste eeuw na Christus een bekend verschijnsel was. Een Egyptisch papyrus gedateerd 23 oktober 522 AD staat beschreven dat een wijntransactie werd geannuleerd omdat in het voorjaar een tweede vergisting plaatsvond1. Ook in de Europese Middeleeuwen is vermelding van bruisende wijnen, echter men begreep niet hoe dit ontstond.

Tot 17e eeuw

Maar terug naar Champagne. In de eeuwen die volgden, gingen de boeren in de Champagne zich onderscheiden van de Bourgondische buren door te richten op witte wijn gemaakt van blauwe druiven. Echter ze werden geconfronteerd met een aantal uitdagingen. De Pinot Noir had moeite met het bereiken van de fysiologische rijpheid. Dit resulteerde in hoge zuren en lage suikers. De wijnen waren lichter en dunner dan die uit de Bourgogne. Bovendien stopte de vergisting in de kelder in de winter (door de koude temperaturen) waarna in de lente de resterende gisten spontaan gewekt werden en een 2e vergisting op gang brachten. Een bijproduct van vergisting (fermentatie) is het vrijkomen van kooldioxidegas. Dit gas zit gevangen in de fles na het bottelen, waar het vervolgens een enorme druk opgebouwd.  Dit bracht risico’s met zich mee, want de flessen in die tijd waren niet sterk genoeg. Wanneer één fles in de kelder explodeerde, ontstond er een ketting reactie in de kelder. En als de fles het overleefde, bleken er bubbels in de wijn te zitten. In die tijd ervoeren de Champenois dat als een fout in de wijn. Tevens was het klaren van de wijn nog niet ver genoeg gevorderd waardoor de wijn roze of grijs tinten bevatte.

17e eeuw

In 1662 ontdekte de Engelse Christopher Merret dat wanneer je suiker toevoegde aan de wijn, het fermentatieproces op de fles door bleef gaan. En dat je op deze manier mousserende wijn kon maken.

Eind 17e en begin 18e eeuw nam mousserende wijn een toevlucht. De extravagante wijn waarbij de kurk van de fles springt en alle vijf zintuigen beroert vindt vooral aftrek bij de Franse aristocratie en Britse welstand. Die hielden altijd van een feestje zonder reden met champagne. Echter de productie bevat meer geluk dan wijsheid, wanneer het suikergehalte in de druiven te laag was, vond er geen tweede vergisting plaats. En wanneer deze wel plaats vond, explodeerde de fles…

Dom Pierre Perignon

Het is Dom Pierre Pérignon (1638 – 1715), een monnik, die voor een revolutionaire wijziging in het productieproces zorgde. Hij wist te bewerkstelligen dat een witte wijn voortkwam uit de Pinot Noir (welke zijn voorkeursdruif was). Maar ook voor een manier zorgde om een tweede gisting op de fles mogelijk te maken. Grappig genoeg was het eigenlijk zijn bedoeling om de tweede vergisting te voorkomen. Hij maakte zich sterk voor kleinere oogst, oogsten in koele conditie, het verwijderen van rotte druiven, het blenden van druivenrassen voordat ze de pers in gaan. Maar ook voor het toepassen van wijn productie onder natuurlijke processen. Tegenwoordig profiteren we nog steeds van zijn uitvinding, hij was de grondlegger van de méthode Champenoise.

18e eeuw

De 18e eeuw betekende de grondlegging van hedendaagse Champagne. Met de méthode Champenoise, het experimenteren zoals het gebruik van kurk in plaats van hout, het kapselen van de kurk eerst met linnen, daarna met ijzerdraad, het selecteren van de meest bestendige flessen. Tevens ging men variëren van de datum van botteling en het toevoegen van suiker aan de gebottelde wijn. Maar ook het gebruik van kelders met stabiele temperatuur en het dégorgement.

Ook in de 18e eeuw vindt de grondlegging plaats van de hedendaagse grote Champagne huizen; Ruinart (1729), Taittinger (1734), Moët & Chandon (1743), Veuve Clicquot Ponsardin (1772) en Louis Roederer (1776). Maar er zijn natuurlijk nog veel meer (kleinere) huizen die fantastische Champagne’s voortbrengen!

In 1844 vond de volgende revolutie plaats, Jacquesson ontdekte de muselet – de metalen “dop” die over de champagne kurk geschoven wordt.

Ondertussen won Champagne aan populariteit, echter daar waar de Britten de voorkeur gaven aan droge wijn (22-26 gram suiker), gaven de Duitsers, Fransen en Amerikanen de voorkeur aan half zoet. En de Russen zelfs heel zoet, tot wel 250 gram suiker! Aangezien de Britten de drijvende kracht waren achter de populariteit van Champagne, is de trend naar droge wijnen vanzelfsprekend.

Wat champagnestreek zo bijzonder maakt

Champagne regio

De Champagne bestaat uit een aantal streken; Montagne de Reims (bij Reims), Vallée de la Marne, Cote des Blancs (rondom Epernay), Cote de Sezanne (nabij Sézanne) en Cote de Bar (tussen Bar sur Aube en Bar dus Seine). Maar er is geen onderscheid in regionale appellaties, zoals in de andere streken.

In 1911 is de échelle des crus in het leven geroepen door het Syndicat des vins de Champagne. Afhankelijk van ligging, expositie, zonuren en dergelijke krijgt het dorp een percentage. Vanaf 80% is het dorp premier cru gecertificeerd en 100% staat voor Grand cru. Er zijn 44 dorpen met een Premier Cru status en 17 met Grand Cru. Overigens zegt het échelle des cru niets over de relatie tussen de wijngaard en de daarvan afkomstige wijn. Het is een hulpmiddel voor de prijsbepaling van de druiven. De wijnkopers, ofwel champagne huizen, geven een kwaliteitsoordeel over de wijnbouwers, de wijnleveranciers in een bepaalde gemeente. Dit in tegenstelling tot in Bourgondië waar de referentie naar cru zelfs tot op een climat niveau gaat!

Daarnaast is Champagne geen vin de terroir, zoals in andere wijnbouwgebieden. De wijn kent geen specifieke geografische herkomst, anders dan de streek. De champagne huizen maken een cuvée geheel in de stijl van het huis; het is een echte vin de maison.

Een bijzonder terroir

Het terroir bestaat uit klimaat, grond en ondergrond en reliëf.

Klimaat

Het klimaat in de Champagne is bijzonder koel met een temperatuur in het groeiseizoen van ongeveer 16 graden. Daarnaast ondervindt de regio invloeden van zowel een landklimaat (strenge vorst in de winter en voorjaar) en zeeklimaat (hoge neerslag, wat ideaal is voor de noodzakelijke watertoevoer). Het aantal zonuren is beperkt tot ongeveer 1650 uur per jaar. Hierdoor blijft het suikergehalte in de druif achter en de zuurgraad dus hoog, waardoor het maken van stille wijn nagenoeg uitgesloten is.

Bodemgesteldheid

De ondergrond bestaat grotendeels uit kalk en de afzetting is grotendeels kalkachtig, zoals mergel, krijt en kalk. Dit is een ideale ondergrond voor drainage en voegt smaakelement toe aan de uiteindelijke wijn (het zogenaamde mineralige karakter). Ook hier heb je de bekende Kimmeridgian klei, zoals in de Chablis. De Côte des Blancs, Côte de Sézanne en Montagne de Reims liggen vooral op krijtrijke grondlagen. De Vallée de la Marne (en een enkele specifieke wijngaard bij Reims) heeft een overwegende mergel- klei of zandgrond. Terwijl Côte de Bar vooral een ondergrond van mergel heeft.

Dit krijt is afkomstig van de skeletten van kleine zee-organismen. Zoals aangegeven in het artikel over Chablis, lag hier een groot bassin, het bekken van Parijs. Deze calcietkorrels zijn bijzonder poreus en houden daardoor water goed vast. Zelfs tijdens de droogste zomers voorziet deze ondergrond de druivenranken van water en vormt dus een betrouwbaar water reservoir. De druif heeft hierdoor een gematigde waterbehoefte tijdens het groei seizoen waardoor het evenwicht tussen de vruchtzuren, suiker en de voorlopers van de aroma’s bevordert.

Reliëf

Doordat de streek steil en heuvelachtig is, hebben de wijnstokken genoeg toegang voldoende zonuren. Daarnaast bevordert dit het afvloeien van overtollig water. Deze heuvelwijngaarden zijn typerend voor dit gebied.  Deze heuvels zijn ontstaan toen het midden van het bekken van Parijs is gaan verzakken onder het gewicht van de afzettingen. Dit heeft de grond ten noorden en oosten van het bekken omhoog geduwd. Vervolgens heeft erosie nadere vorm geschapen aan het reliëf.

De belangrijkste heuvels  die ontstaan zijn, zijn Côte de Île de France met de wijngaarden van Côte des Blancs, Montagne de Reim en Sézanne, Côte de la Champagne, met Vitry de Francois en Montgueux en Côte de Bar. Daarentegen hebben de Marne, Seine en hun vertakkingen engten uitgehold in de Côte de Île de France waardoor hellingen ontstonden zoals in Vallée de la Marne.

De beperkingen vanuit de wijnwetgeving

Vanzelfsprekend mogen de druiven alleen afkomstig zijn uit het afgebakende gebied van Champagne. De toegestane druivensoorten zijn Chardonnay, Meunier, Pinot Noir, Arbane, Petit Meslier, Pinot Blanc of Pinot Gris.

In de wijngaard is men verplicht om één van de volgende snoeimethodes te gebruiken.

Snoei methodes

Chablis-snoeien. Dit is een methode waar vanuit de stam één of meer 30cm lange scheuten worden opgebonden waar het fruit aan groeit.

Cordon de Royat Hierbij leidt men de stam horizontaal langs de lijnen met één of twee armen. Deze staat niet hoger dan 60cm van de grond. De scheuten met fruit worden omhoog opgebonden en in de winter weer terug gesnoeid. Dit is een korte snoei methode.

Guyot-snoeien. Vanuit de stam zijn er één of twee takken die horizontaal geleid worden. Hierop komen de nieuwe scheuten waar het fruit aan groeit. In de winter snoeit men alles terug op één of twee scheuten na, die weer horizontaal worden geleid.

De Vallée de la Marne-snoei is alleen toegestaan voor de Meunier druif. Men buigt een scheut van het vorig jaar om deze horizontaal te leiden. Lijkt verder sterk op de Guyot snoeimethode.

In de Grand en Premier Cru wijngaarden zijn overigens alleen Chablis en Cordon snoeimethodes toegestaan.

Zoals in bijna alle AOC in Frankrijk, zijn er beperkingen gesteld aan de maximale opbrengsten per hectare. Zowel bij het plukken als bij het persen (102lt per 160kg druiven).

Elk jaar bepaalt men het minimaal toegestaan alcohol percentage. Maar ook dient de wijn 15 maanden op fles rijpen voordat het op de markt gebracht mag worden. En vanzelfsprekend dient de methode traditionelle gebruikt te worden.

Van pluk naar de fles

Dit proces is bijzonder complex en strekt veel verder dan de reguliere stille wijn. Dit is uitgebreid hier aan bod gekomen, in de blog over de verschillen tussen mousserende wijnen.

Conclusie

Er valt enorm veel over Champagne te vertellen en niet te vergeten om te proeven. Maar wat is nu de relatie tussen champagne en feesten? Eigenlijk is dat niet echt duidelijk. Wanneer deze vraag wordt gesteld aan mensen, komt het antwoord vaak neer op “de bubbels creëren een feestelijke sfeer”.  Waarom dan niet bruis water? Nou gezien de geschiedenis van Champagne omgeven door rijkdom, doet suggereren dat het statusverhogend werkt. En status dat is waar het in de huidige materialistische wereld omgaat.
Echter, wanneer je puur naar het product kijkt, realiseer je je ook dat het verdomd goed in elkaar zit. Ja het niet goedkoop, maar dat is ook grotendeels te herleiden naar het bijzondere productieproces. En ja natuurlijk betaal je ook voor de naam van het Champagnehuis … maar carpe diem, je leeft maar één keer, dus gebruik dit altijd als de reden voor een champagne feestje!

1 afkomstig uit historische nota van Benoît Musset, doctor in de geschiedenis, lector in de moderne geschiedenis aan de Universiteit van Maine. 11 september 2009

Geplaatst op

Het onvergetelijke moment van een afscheid

Onveregetelijke moment van een afscheid

Ik heb op een speciaal moment gewacht om twee bijzondere flessen die ik in mijn voorraad had liggen aan te breken. Nu afgelopen vrijdag was mijn laatste werkdag bij mijn huidige werkgever. Er wacht nu een nieuwe spannende toekomst voor mij. En dat dient natuurlijk gevierd te worden om het onvergetelijke moment van dit afscheid in mijn geheugen te griffen! Vanzelfsprekend wil ik dit moment ook met jullie delen,. Uiteindelijk wijn is niet zo bijzonder wanneer het niet gedeeld wordt!

Tenuta San Guido Sassiscaia

We beginnen met een Tenuta San Guido Sassiscaia uit 2014. Voor wie die hier niet mee bekend is, Sassiscaia Bolgheri is een wijn uit het Italiaanse Toscane. Deze is gemaakt van Cabernet Sauvignon (85%) en Cabernet Franc (15%). Dit zijn echter typische Franse druiven en behoren niet toe aan het Italiaanse kwalificatie systeem. Tevens ouderen ze in houten vaten, wat niet was toegestaan volgens het systeem. Dit betekent dat de wijn geen DOC of DOCG kan zijn, maar eigenlijk gewoon “Vino da tavola” oftewel tafelwijn. Doordat de kwaliteit van deze wijnen zo bijzonder waren, werden ze al snel door Amerikanen “Super Tuscans” genoemd. Vanzelfsprekend is dit tegen het zere Italiaanse been, aangezien alle Italiaanse wijnen super zijn 😊

Interessant detail is dat Sassiscaia wereld’s 6e meest populair wijn is volgens de zoek frequentie data van winesearcher.com.

Kwalificatie systeem

In 1983 is ingegrepen, DOC Bolgheri is opgericht waarin een blend van internationale druiven zijn toegestaan. In 1994 vindt een ingrijpende wijzigingen plaats.  DOC Bolgheri Rosso en DOC Bolgheri Superiore zien het licht. Tevens krijgt de Sassiscaia erkenning, als subzone van Bolgheri; de DOC Sassiscaia Bolgheri.

Vanaf 2011 is het ook toegestaan om single variety wijnen te maken van Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc of Merlot. Tenslotte is in 2013 DOC Sassiscaia Bolgheri erkend als eigen appellatie en niet meer als subzone. Dat betekent dat Tenuta San Guido als enige wijndomein in Italië een wijngaard appellatie krijgt.

Vanzelfsprekend zijn er inmiddels ook andere huizen begonnen met Bordeaux-stijl wijnen in Italië binnen DOC Bolgheri, zoals Tenuta dell’Ornellaia opgericht door Mr Antinori. Eenmaal, goed voorbeeld doet goed volgen.

Geschiedenis van Sassiscaia

In de jaren ’40 van de vorige eeuw vestigde markies Mario Incisa della Rocchetta zich op het domein Tenuta San Guido. Hier begon hij te experimenteren met verschillende Franse druivensoorten aangezien de Bordeaux wijnen de ideale wijnen waren voor de aristocratie in die tijd. Hij kwam uit bij de Cabernet Sauvignon, dat had het juiste boeket voor hem. Daarnaast is de gravel bodemgesteldheid hetzelfde als die van de Graves in Bordeaux. Een wijn van Cabernet Sauvignon was een breuk met de Toscaanse traditie van Sangiovese. Overigens de naam Sassiscaia is niet zo min toevallig; het betekent “gebied van veel stenen”.

In 1948 is het zover, de eerste vintage van Sassiscaia. De wijn was flauw en helemaal niet interessant. Niemand realiseerde zich op dat moment dat de wijn misschien tijd nodig had om te rijpen en ontwikkelen. De wijn was tot 1967 alleen te verkrijgen op het domein en was vooral voor eigen gebruik.

Elk jaar lagen een aantal kisten in de kelders van het Castiglioncello di Bolgheri. Door het rijpen op fles, realiseerde de markies zich dat de wijn aanzienlijk verbeterde. Het eerste commerciële jaar is 1968, wat een Bordeaux Premier Cru waardige wijn was.  Deze wijn kwam na twee jaar rijpen in 1974 op de markt.

Vandaag de dag beheert het domein zo’n 90ha wijngaarden, ongeveer 71ha is gereserveerd voor de Sassiscaia. Het domein heeft daarnaast Guidalberto (60% Cabernet Sauvignon en 40% Merlot) en Le Difese (70% Cabernet Sauvignon en 30% Sangiovese) als alternatieven neergezet. De Sassiscaia kent een oplage van ongeveer 180.000 flessen op jaarbasis. Niet geheel zeldzaam, maar ook zeker niet wijd verkrijgbaar. Vanzelfsprekend verhoogt dit de prijs.

De lastige oogst van 2014

De 2014 oogst was atypisch, de warme en regenachtige winter werd gevolgd door een milde en droge lente. De warmte in mei droeg bij aan goede knoppen. Hierdoor konden de druiven zich normaal ontwikkelen. Echter eind juli sloeg het weer om. Het werd koud en regenachtig. De Cabernet druiven die normaal al profiteren bij een langzame rijping, profiteerden hiervan. De fenolische rijping ging geleidelijker waardoor de druiven uitgesproken aroma’s en smaken kregen die niet eerder waren waargenomen. Gelukkig waren de maanden september en oktober zonnig en droog; de ideale omstandigheden voor de druiven.

Wijn notities Sassiscaia 2014

Deze robijnrode wijn heeft een complexe neus van aardbeien, frambozen, zwarte bessen en bramen, met een subtiele vanille aroma. De neus heeft een mooie intensiteit, maar niet te overheersend. De wijn kent een medium alcohol percentage en mondgevoel. De zuren zijn mooi geïntegreerd met het fruit en tannine. Hoewel de tannine nog wel verder mag integreren. In het palet bespeur je tevens iets kruidigs en mineraligs. De wijn heeft een mooie afdronk die niet overdreven lang is. Hoewel de wijn reeds 7 jaar op fles ligt, bespeur ik nog weinig van tertiaire aroma’s.

Hieronder vind je de officiële notitie van Robert Parker, de internationale zeer bekende wijnkenner. Hij beloont deze wijn met 93 punten.

“This is my official review of the 2014 Bolgheri Sassicaia after having been graciously invited to the estate for various barrel samples spanning back several years. I have watched the evolution of this wine with a close eye and am impressed by how its real quality is diametrically opposed to the poor expectations of this difficult vintage. The nose is redolent of bright fruit and blackberry. Spice, tar and leather appear subtly at the back. The wine took on considerable weight each year I came back to taste it and this vintage was bottled earlier than average, precisely to give it more time to unwind and relax in the small confines of the bottle. This is a solid effort for sure and the wine is a stunning example of what it takes to make great wine, even when weather conditions are not in your favor.”

Tokaji Aszu Eszencia 1957

Tokaji Aszu Eszencia

Vervolgens komen we aan bij deze bijzondere 64-jarige wijn. Iets wat op zich natuurlijk al heel uniek is. Tokaji is een zoete wijn gemaakt van Furmint en Hárslevelü druiven. Tevens mogen de Gele Muskaat, Oremus (ofwel Zéta), Kövérszölö en Kabar geblend worden. Echter de eerste twee druiven zijn veruit de dominantste met beplanting van 60% en 30%.

Tokaji kan van droog tot weelderig zoet zijn. Echter de droge wijn bestaat pas sinds ongeveer het jaar 2000 toen István Szepsy de Úrágya 2000 single vineyard selection introduceerde. Daarvoor was Tokaji een fantastische dessertwijn. Aszú staat voor ingedroogde druiven (betekent letterlijk geconfijt), vandaar dat Tokaji Aszú per definitie zoet is.

Geschiedenis van Tokaji

De eerste referentie aan Tokaji Aszú druiven dateert 1571. Maar volgens legendes is de eerste wijn gemaakt door Laczkó Máté Szepsi in 1630.

Tokaji is de eerste wijn met een eigen appellatie ter wereld. Prins Rákóczi nam in 1730 het initiatief om drie classificaties in het leven te roepen. Criteria waren de bodemgesteldheid, blootstelling aan zonlicht en het potentieel om botrytis te vormen. Dit is 120 jaar voordat in de Bordeaux het appellatie systeem in het leven werd geroepen! In 1757 bij koninklijk besluit is de regio omgrenst waar Tokaji gemaakt mag worden. De Tokaji Eszencia was overigens tot aan de Eerste Wereldoorlog voorbehouden aan de adel. Dat maakte de wijn nog exclusiever!

Na de Tweede Wereldoorlog mochten de (~6.000) wijnproducenten nog zelfstandig doorgaan. Maar het bottelen en de distributie kwam in handen van een staatsmonopolist. Na de val van het communistische regime in 1990 zijn een aantal onafhankelijke producenten doorgegaan in de regio. Over het algemeen nam men aan dat de wijn geproduceerd onder de staatsmonopolist, van mindere kwaliteit is dan die van de individuele wijn producenten. Mede doordat kwantiteit belangrijker werd dan kwaliteit. Maar gelukkig staat kwaliteit weer helemaal voorop!

Zoals aangegeven is Tokaji de wijn van de adel. Mooie voorbeelden zijn: Francis Rákóczi II (prins van Transylvanië) gaf Lodewijk XIV een fles Tokaji van zijn wijngaard cadeau in 1703. Keizer Franz Josef had de traditie om koningin Victoria Tokaji cadeau te doen op haar verjaardag, een fles voor elke maand dat ze leefde én twaalf flessen voor elk jaar dat ze leefde. Dit was in totaal 972 flessen!

Productie methode

Puttony

Tokaji Aszú is gemaakt van botrytis gerijpte druiven. Tijdens het plukken worden deze handgeplukte druiven in een houten vat gedaan, puttony genaamd. Tijdens het plukken droeg men deze op de rug. De inhoud van dit vat voegt men toe aan de droge basiswijn. Afhankelijk van het aantal vaten dat aan de basiswijn is toegevoegd, krijgt de uiteindelijke wijn de classificatie 1 tot en met 6 puttonyos. Waarbij 1 minst zoet is en 6 het zoetst dus.

Na 1945 komen alleen wijnen vanaf 3 puttonyos op de markt. Deze hebben ten minste 60 gram rest suiker terwijl dit bij de 6 puttonyos wijn op 150 gram ligt. Vanaf 2014, om de kwaliteit van de Tokaji verder te kunnen waarborgen, mogen alleen wijnen vanaf 5 puttonyos op de markt komen.

De wijnen met 3 en 4 puttonyos zijn dus verdwenen. Wanneer er te weinig Aszú druiven beschikbaar zijn, oogst men de hele tros. Afhankelijk van de hoeveelheid Aszú druiven maakt men droge (Szamorodni száraz) of zoete (Szamorodni edes) wijn.

Tokaji Eszencia

Aszu Eszencia label

De Aszú Eszencia bestaat ruim 200 jaar en is een tussenstap naar de fameuze Eszencia. Deze heeft restsuiker van minimaal 180 gram. Om verwarring te voorkomen is deze naam niet meer in gebruik sinds de oogst van 2009.

Tokaji Eszencia is één van de meest zeldzame en waardevolle wijnen ter wereld, en dus ook de duurste. De Aszú druiven worden gedurende een aantal dagen verzameld in een vat. Door het eigen gewicht verzamelt het hooggeconcentreerde sap naar de bodem vanwaar men het aftapt. Het restsuiker gehalte is minimaal 450 gram en daardoor komt de vergisting pas laat op gang en eindigt voortijdig. De gistcellen worden eenmaal gedood bij te hoge suikergehalte. Hierdoor krijg je dus wijnen met een laag alcohol percentage. Eigenlijk is dit geen wijn te noemen, maar elixer (oftewel essentie).

Proef notitie Aszú Eszencia

Tokaji glas

Deze amber tot bruin kleurige wijn is rijk aan gebakken appels, superrijpe perzik, gekonfijte rozijnen en honing. De intensiteit is overweldigend. Qua smaak daarentegen is het geen suikerwater. De balans tussen zoet en zuurgraad is fenomenaal.  De zuren zijn nog erg hoog, waardoor de wijn nog erg fris is. In het palet overheersen de rozijnen en rijp fruit, naast de sinaasappelschil en een vleugje karamel en noten. De afdronk blijft maar gaan, er lijkt geen eind aan te komen. Wat een fantastische wijn om bij stil te staan!

Conclusie

Wat een feestje was dit, echt het onvergetelijke moment van een afscheid. Je kan jezelf de vraag stellen of de Sassiscaia de prijs waard is, welke snel oploopt in enkele honderden euro’s. Value for money is wat minder in verhouding. Vanzelfsprekend drijft schaarste de prijs en de faam die de wijngaard heeft behaald doet er een schepje bovenop.

De Tokaji was daarentegen de klapper van de avond. Zo oud en toch nog zo fris en levendig. Dit was echt een onvergetelijke moment als afscheid, schitterend om een hoofdstuk in mijn persoonlijk leven af te sluiten en door te gaan naar het volgende avontuur.

Geplaatst op

De Nederlandse invloed in de Pays Nantais

Er is bewijs dat 8.000 jaar geleden wilde druiven hier stonden. Maar het waren de Romeinse legioenen in de 3e eeuw die het wijngaard beheer echt introduceerden in dit gebied. Echter de Nederlandse invloed heeft de Pays Nantais haar bekendheid gegeven. Welkom in de Pays Nantais waar verfrissing en ziltigheid samen komen in de wijnen.

Pays Nantais

Even stroomafwaarts van Angers, belanden we in het land van Ancenis. Dit is de enige appellatie in de Nantais die op beide banken van de Loire gelegen is. De andere appellaties liggen allemaal op de linkerbank. De Loire vloeit slingerend door het landschap langs Nantes en mondt uit in de Atlantische Oceaan.

Deze regio heeft een ondergrond gemaakt van stollings- en metamorfe gesteente uit het Massif Armoricain, met voornamelijk gneiss, mica schists, greenstone en graniet. Na een verschrikkelijke winter in 1709, toen de zee langs de kust bevroor, werden de wijngaarden volledig verwoest en vervolgens voornamelijk vervangen door de Melon variëteit uit Bourgogne. Daar waar Chenin Blanc de koningin in de Anjou-Saumur is, domineert nu de Melon de Bourgogne in de Pays Nantais. Deze druif excelleert in het maritieme klimaat van de Nantais waarbij de druiven op de zonnige hellingen staan. Echter vanwege het vochtige klimaat lopen de druiven het risico op rot.

Gelet op de locatie, zo kort bij zee, is het bijna vanzelfsprekend dat ook de wijnstijl afgestemd wordt op de food pairing. Vis en schaal/schelpdieren domineren het menu en daar horen bijpassende wijnen bij, de muscadet wel te verstaan. Dit is geen muscaat druif hoewel de naam dat zou vermoeden. Muscadet wordt gemaakt van de Melon de Bourgogne. De naam Muscadet schijnt een referentie te zijn naar een wijn karakteristiek; vin qui a un goût musqué (wijn met een muskaatachtig aroma). Echter muskaatachtige aroma’s zijn ver te vinden in de wijn.

Waarom Melon de Bourgogne

Melon werd in de regio geïntroduceerd na de verwoestende strenge winter van 1709, die in feite elke wijnstok in de regio verwoestte. Interessant genoeg waren het de Nederlanders die telers voorstelden om Melon de Bourgogne aan te planten (Pays Nantais ligt tenslotte ver van Bourgondië), Deze druif bewees dat ze snel groeide en betrouwbaar rijpte in het koele, natte weer. De van nature hoge zuurgraad en neutrale smaak waren perfect om er sterke drank van te maken. En dat in combinatie met de lage suikers door de vroege pluk (vanwege de gevoeligheid voor schimmels als meeldauw en grijze rot). De Nederlanders, die in het begin van de 18e eeuw enorme hoeveelheden ‘Brandewijn’ nodig hadden, aangezien hun ondernemingen in Amerika zich uitbreidden. De zeevarende Nederlanders konden gemakkelijk vaten Brandewijn uit deze regio verschepen. Vandaar dus de Nederlandse invloed in de Pays Nantais!

De Nederlandse brandewijnhandel daalde nadat Amerika hun eigen producten begon te produceren. De lokale bevolking van Pays Nantais bleef achter met een druivensoort die het beter deed in de koude winters en hoge oogsten opleverde, maar erg flauw was. De wijn had veel zuurgraad, maar de regio miste de diepe ondergrondse krijtkelders die lange rijping mogelijk maakten, zoals in de Champagne. Ook ontbrak het de smaak en alcohol om een goede match te zijn met veel gerechten, met uitzondering van de lokale visgerechten. Deze hebben die subtiele smaak en rijkdom die goed past bij een neutrale druiven variëteit zoals Melon.

Hoe Melon bijzonder werd

Nu, met sommige druivensoorten (zoals Melon), lijkt het niet uit te maken wat je in de wijngaard probeert, het heeft gewoon niet veel natuurlijke smaak. Dus besloten de inventieve en vindingrijke wijnmakers van deze appellatie een methode te gebruiken om meer smaak, textuur en interesse in hun wijnen op te bouwen nadat ze van de wijnstokken waren geoogst; de Sur Lie-methode. Sur Lie betekent “op gist” en het doet wat het zegt; de wijn wordt maanden (soms jaren) bewaard op zijn grove lie, de dode lichamen van gistcellen die hun korte leven hebben geleefd en de omzetting van druivensuiker in alcohol hebben voltooid, waarbij ze zichzelf doden.

Na verloop van tijd breken de gistcellichamen af, geholpen door een aanhoudend doorroeren van de wijn, beter bekend als “batonnage”. Deze afbraak van gistcellen voegt een broodachtig, amandelmelig, karakter toe aan de wijn. Tevens stimuleert het de omzetting van malolactische stoffen, waardoor het appelzuur in romiger melkzuur verandert. Door deze afbraak van gist komen ook mannoproteïnen vrij in de wijn, waardoor het astringente (bittere, scherpe) mondgevoel in de wijn vermindert. Dit is erg belangrijk voor een neutrale variëteit zoals Melon, omdat het sap meestal gedurende een langere tijd (meestal een paar dagen) op de druivenschil wordt bewaard. Dit om kleur, smaak en gewicht te onttrekken.

Interessant genoeg verwijderen deze mannoproteïnen niet de bittere tannines, maar verstoren ze de binding van speekselproteïnen en de tannine. Wanneer je een “Orange wine” hebt geprobeerd, zal je de ervaring kennen van samentrekkende, bittere tannine in een witte wijn, terwijl je de overvloedige fruitsmaken mist (iets wat bij de Melon ook ontbreekt)

De regio in detail

Muscadet

De grootste appellatie qua omvang en omvat een aantal gemeente appellaties. AOC Muscadet, gemaakt van Melon de Bourgogne, zijn het best op dronk wanneer ze jong en licht gekoeld zijn. De wijnen zijn stijls, mineralig waarbij het fruit ontbreekt, behalve een subtiel toon van grapefruit en witte peper. De wijn ligt 6 tot 24 maanden op lie om de wijn een mooi rond mondgevoel te geven.

Een jonge Muscadet staat mooi naast verse oesters, gerookte paling of gegrilde sardines.

Muscadet de Sèvre et Maine

Net ten zuidoosten van Nantes ligt één van de beste appellaties van de Nantais. Hier vind je tevens lokale “Crus Communaux” uit de gemeenten Goulaine, Le Pallet,  Mouzillon Tillières, Château Thébaud, Gorges, Monnières-St-Fiarce of Clisson.

De Muscadet de Sèvre et Maine AOC zijn typerend voor hun volle body, subtiele brood tonen door de sur lie en gedroogd fruit in geval van de Crus Communes, en hebben een mooie kleine bubbel.

Dit is een perfect match met gegrilde vis, kip gerechten of geitenkaas.

Muscadet Sevre et Main

Muscadet sur Granite La Perdrix de l’Année

Tijdens de eerder vermelde wijnproeverij van Wijnhuis Oktober kwam vanzelfsprekend ook een Muscadet aan bod. In Chateau Thébaud, net ten zuiden van Nantes, ligt het 57ha domein met de dezelfde naam.  Op biologische wijze wordt hier de Melon verbouwd om vervolgens in de kelders van een oud klooster 3 maanden te rijpen op gist. De reden dat deze wijn geen gemeente appellatie heeft, ligt in het feit dat de rijping niet voldoet aan de minimale 2 jaar. Maar neemt niet weg dat dit een mooie frisse wijn is, veel zuren kent en een subtiele smaak van elstar appels. Het is een heerlijk aperitief en past prima naast een gerecht van oesters of fruits de mer!

Muscadet Côtes de Grandlieu

Ten zuidwesten van Nantes, rondom het meer Grandlieu ligt het gelijknamige appellatie.

Deze wijn onderscheidt zich meer door haar subtiele, rijke en florale tonen, naast de bekende sur lie rijping. Is een fantastisch aperitief en misstaat niet naast geitenkaas gerechten.

Gros Plant du Pays Nantais

Deze AOC overlapt Muscadet AOC voor een groot gedeelte. Echter het verschil zit in de toegestane druif. Daar waar, zoals nu bekend, Muscadet de Melon de Bourgogne gebruikt, kent de Gros Plant du Pays Nantais de Folle Blanche. Deze druif draagt ook de naam Gros Plant (vandaar de OAC naam…) of Picpoule. De druif produceert heel droge wijnen met hoog zuur die goed combineert met schaaldieren. Ook is dit de basis van de eau de vie, een tafelwijn uit de Loire. Vanwege de hoge zuren werd de wijn vaak als basiswijn voor brandewijn gebruikt.

Muscadet Coteaux de la Loire

Dit is de regio die zich uitstrekt over de rechter- en linkeroever van de Loire, net ten noordwesten van Nantes. Doordat deze wijn het terroir reflecteren, meer dan Muscadet AOC, heeft ze haar eigen oorsprongsbenaming gekregen. En dit komt tot uitdrukking in de vuursteenachtige tonen in de wijn.

Coteaux d’Ancenis

Deze AOC beslaat hetzelfde gebied als de Muscadet Coteaux de la Loire AOC. Echter omdat hier andere druiven zijn toegestaan, heeft het haar eigen oorsprongsbenaming gekregen. Dit is het gebied voor de rode en rosé wijnen in de Pays Nantais, maar ook van de zoete dessert wijnen! Ja in dit koele maritieme gebied kan je ook zwoele zoete wijn vinden. De rode en rosé wijnen, van Cabernet Franc en Gamay Noir, zijn fruitig, fris en soepel. Heerlijk als aperitief of bij gevogelte. De witte wijn van Chenin Blanc (ookwel Pineau de la Loire) en Pinot Gris (lokaal ook Malvoisie genaamd) kennen een aroma van honing en was. Terwijl de frisse zuren en suikergehalte prima in balans zijn.

Fief Vendéens

De Fief Vendéens is een beetje de aparte appellatie. Hoewel ruim 70km te zuiden van de Pays de Loire, toch ziet men deze regio als een zuidelijke uitbreiding. Hoewel pas in 1984 haar eigen oorsprongsbenaming gekregen, wijnen worden hier reeds vanaf de Romeinse tijd. Je vindt hier rood, rosé en witte wijnen die goed zijn afgestemd op het terroir en het koele klimaat. Daar waar rond de Loire het terroir vooral afkomstig is van het Armorican Massif, is dat hier meer rode klei van schist en leisteen. Vandaar dat je hier dezelfde druiven vindt als in de Tourraine; Gamay en Pinot Noir.

De rode wijn moet bestaan uit min 50% van deze twee druiven. Dit is aangevuld met Cabernet Franc/Sauvignon en het relatief onbekende Négrette. De witte wijn bestaat minimaal 50% uit Chenin Blanc, geblend met Chardonnay of Sauvignon Blanc.  Ook Melon of Grolleau Gris zijn toegestaan. Er zijn vier specifieke centra’s; rondom de dorpen Brem, Mareuil, Pissotte en Vix.

Dit is een zeer interessante regio en zeker de moeite waard om eens uit te proberen!

Wat maakt de Pays Nantais zo bijzonder?

Naast het feit dat de Nederlandse historische invloed terug te leiden zijn naar ons kleine landje, is het bijzonder te zien hoe in de Pays Nantais van een stijlloze druif iets moois gemaakt kan worden. Hier is de wijn, meer dan in andere regio’s, gericht op de lokale wijn-spijs combinatie. Ook is het een zeldzaamheid dat er slechts één druif een hele regio zo domineert. Meestal zijn meerdere druivensoorten toegestaan binnen de richtlijnen van een appellatie.

Maar waarom dan toch nog zoveel verschillende oorsprongsbenamingen? Nou dat is gelegen in de onderliggende wetgeving en richtlijnen. Per appellatie gelden andere regels voor opbrengst per hectare bijvoorbeeld; in Muscadet is dit 65hl per hectare terwijl in Muscadet Sèvre et Main dit slechts 55hl is. Ook in de vinificatie kunnen verschillen zijn, zoals het aantal minimale maanden dat de wijn op gist ligt. Maar bovenal geeft het een onderscheiding aan binnen de regio. Het is duidelijk waar de wijn vandaan komt.

Geplaatst op

Chenin de ongetroonde koningin van Anjou-Saumur

We zakken de Loire verder af en verlaten de Touraine bij Bourgeuil. Hier komen we in het land waar de Chenin de ongetroonde koningin is, Anjou-Saumur. Welkom in het grootste wijngebied van de Loire, met haar indrukwekkende 19.300ha, 1.000 wijnboeren, 60 handelaren en zo’n 120 miljoen flessen per jaar.

Anjou-Saumur heeft een gematigd oceaan klimaat in de Anjou, maar in de valleien kan lokaal een specifiek warmer klimaat ontstaan (mesoklimaat). Terwijl in de Saumur een meer continentaal klimaat geldt. De bodem bestaat voornamelijk uit leisteenschist, zandsteen en vulkanisch gesteente, afkomstig van het Armoricaans massief. Hier heersen Chenin Blanc en Cabernet Franc. En met ongeveer 30 herkomstbenamingen (of appellaties) is de keuze reuze!

Chenin Blanc, ook genaamd Pineau de la Loire, geeft mooie verfrissende droge tot betoverende dessert wijnen afkomstig van Coteaux du Layon. De grottenkelders, die zo typerend zijn voor deze regio, zijn ideale locaties om de Crémant de Loire, de l’Anjou Fine Bulles of de Saumur Brut te bewaren.

De Cabernet Franc, samen met Gamay, worden gebruikt voor zowel rode als rosé wijnen. Met name de rosé’s hebben befaamheid gekregen.

Saumur

Saumur is dé regio voor mousserende wijn. De wijngaarden staan geplant op kalkstenen bodems. Deze zijn nog een verlengstuk van het Bekken van Parijs. Hier geven de druiven de heldere zuurgraad die ze nodig hebben om uitstekende mousserende wijnen te maken. Onder de wijngaarden liggen kilometerslange tunnels en grotten “troglodytes” genaamd. Deze uit de kalksteen gehouwen grotten zijn de perfecte plek om heerlijke bubbels te laten ouderen. Naast mousserend, vind je hier ook witte wijn van Chenin Blanc, rood en rosé van Cabernet Franc, Cabernet Sauvignon en Pineau d’Aunis. De mousserende wijn kan ook onder de appelatie Brut Saumur op de markt gebracht worden.

Saumur Champigny

Champigny kent een heel specifiek microklimaat welke in de zomer bijzonder warm kan worden. Hierdoor krijgen de wijnen een meer ontwikkeld pallet. Je vindt hier alleen rode wijn met een fruitige neus van rood en zwart fruit. Het zijn lichte wijnen met een mooi balans en zijdezachte tannine. Dit zijn wijnen die je rustig 5 tot zelfs 20 jaar kan bewaren!

Saumur Puy Notre Dame

Even ten zuiden van Saumur ligt Puy Notre Dame. Het kent een ongekend droog klimaat doordat het afgeschermd gelegen is door het Massif des Mauges. De Cabernet profiteert daardoor van een goede fysiologische rijpheid. De rode wijnen van Cabernet Franc en Sauvignon leveren diep robijnrode wijnen met zwart fruit op. Verder hebben deze een volle body, zijn krachtig en hebben een fantastisch balans. Dit zijn echte Vin de garde, wijnen met een enorm bewaarpotentieel.

Anjou

Daar waar Saumur voornamelijk kalkstenen bodem kent, domineert het graniet, schist en leisteen van het Armoricaans Massief in het westelijke deel van de Anjou. Deze bodem is heel verschillend en is afkomstig van het stollingsgesteente van het schiereiland Bretagne. Deze donkere schist gesteente noemt men ook wel Zwarte Anjou (“Anjou Noir”) en draagt bij aan mooi gestructureerde en krachtige wijnen. Een ander verschil met Saumur is dat door deze granieten bodem niet heen te komen is, en de kelders daarom bovengronds liggen.

Naar het oosten toe, tegen de Saumur aan verandert de bodem naar meer kalksteen met oestervlekken, beter bekend als “tuffeau blanc”. Dit valt gemakkelijk uit elkaar waardoor je hier dus wel veel kelders kan vinden voor de meest fantastische mousserende wijn.

De Anjou strekt zich uit over 128 gemeenten en kent 980ha voor rode wijn, 500ha voor witte wijn en 80ha voor mousserend. Hier hebben de kloosters een grote rol gespeeld in de ontwikkeling van de wijngaarden. Reeds sinds de 12e eeuw zijn de Loire wijnen erg in trek bij Britse en Franse koningshuizen. Door deze interesse is de populariteit erg gestegen.

Anjou Noir

De wijnen uit het westelijke deel worden vaak Anjou Noir genoemd terwijl die uit het oosten Anjou Blanc genoemd wordt. De toegestane rode druiven zijn Cabernet Franc, Cabernet Sauvignon, Pineau d’Aunis en Grolleau (max 10%) of 100% Gamay voor de Anjou Gamay AOC. Voor witte wijnen zijn dit Chenin Blanc (min 80%), Sauvignon Blanc en Chardonnay.

Je hebt hier frisse fruitige wijnen en licht toegankelijk. De witte wijnen van Chenin kunnen weelderig met tonen van honing en abrikoos hebben.

De Cabernet d’Anjou AOC zijn elegante rosé’s met rijp rood fruit en soms een hint van tropisch fruit. De Rosé d’Anjou AOC welke wereldfaam hebben zijn lichte verfrissende rosé’s met toegankelijk rood fruit.

Anjou Coteaux de la Loire

De Anjou Coteaux de la Loire AOC is een integraal deel van Anjou Noir met uitsluitend Chenin Blanc. Vaak vindt de pluk handmatig plaats. Een ideaal aperitief met haar delicate exotische aroma’s. Deze regio is vergelijkbaar met Savennieres maar heeft een lager suikergehalte.

Anjou Village

Binnen het grote Anjou AOC, vind je Anjou Village AOC; 46 gemeenten mogen dit label dragen vanwege beter terroir en betere expositie. De bodem is vooral bezaaid met schist. Dit zijn rode wijnen van Cabernet Franc en Cabernet Sauvignon en mogen pas gebotteld worden vanaf 1 september in het jaar volgend op de pluk. Dit om de kwaliteit te verhogen door rijping in het voorjaar. Deze wijnen hebben een diepere kleur, zijn voller van smaak en de structuur is beter in vergelijking tot de Anjou AOC. Anjou Village Brissac AOC is de crème de la crème. Deze wijn heeft een fantastisch bewaarpotentieel van 5 tot 15 jaar. Waarbij dan ook tonen van leer en bosgronden zich ontwikkelen bij het verouderen. Heerlijk bij gegrild rood vlees.

Savennieres

Deze regio is het waard apart te melden. Savennieres ligt ten zuidwesten van Angers, op de rechterbank van de Loire. De uitzonderlijke natuurlijke omstandigheden van het gebied werden waarschijnlijk voor het eerst vastgesteld tijdens de Romeinse invasies. De wijnbouw ontwikkelde zich in de tijd van de grote kloosters en werd vervolgens voortgezet door landeigenaren en vervolgens, in de 19e eeuw, door de middenklasse van Angers. Het levert diep gekleurde wijnen van Chenin Blanc op. Je hebt hier droge tot zoete wijnen, allen van Chenin Blanc. Jonge wijnen hebben een intens en complexe neus, met de soms sobere kruidenaroma’s van varen en jasmijn. Aroma’s van limoenbloesem, anijs, grapefruit, peer, honing en kweepeerpasta volgen, en ontwikkelen witte perziken en bloemen op een basis van bijenwas en gedroogd fruit. De wijn is sappig en vol van smaak met een levendige, frisse afdronk en een duidelijk randje van mineraliteit.

Savennieres Roche aux Moines en Coulée de Serrant nemen een speciale plaats in. Door hun bijzondere ligging komen hier hoog kwalitatieve wijnen vandaan.

Wijnen uit Savennieres zijn echt wijnen voor aan tafel; riviervis in botersaus, vette paling of gegrilde zalm.

Haut Poitou

 Nabij Poitiers ligt outlayer Haut Poitou in de Loire vallei. Hier worden rode, witte en rosé wijnen gemaakt op slechts 90ha. De kalkrijke kleigrond steekt af bij de andere regio’s binnen Anjou-Saumur. Verfrissende makkelijk drinkbare wijnen komen hiervandaan die uitstekend als apperitief genuttigd kunnen worden.

Zoete wijnen

Coteaux de Saumur

Hier vind je de zoete wijnen van Chenin Blanc. De wijnen zijn pittig en heerlijk in hun jeugd, terwijl de wijnen ook een decennium kunnen rijpen. De wijngaarden liggen op goed geventileerde en blootgestelde hellingen. Waardoor vroege plantengroei en de productie van extreem rijp fruit bevorderen. Oogst met edele rot is zeer gebruikelijk, waardoor de pluk tevens vaak handmatig is. De wijnen zijn diep goud van kleur, met een neus van subtiele aroma’s van wit fruit en bloemen. De wijnen zijn luchtiger en levendiger dan de wijnen afkomstig van Coteaux de Layon.

Bonnezeaux

Bonnezeaux wijnen profiteren van een bijna mediterraans microklimaat langs de Layon. Hier komen dan ook mooie volle zoete wijnen vandaan. Mede dankzij de lager gelegen Loire, ontstaat een vochtig klimaat wat ideaal is voor Botrytis Cinerea.

Het levert complexe wijnen van Chenin Blanc. Daar waar jonge wijnen tonen van acacia en sinaasappelschil vertonen, geven de oudere wijnen rijpe kweepeer, gekookte abrikoos, karamel en tropisch fruit en een onderliggend laagje kruiden.

Coteaux du Layon

Even ten zuiden van Angers, langs de Layon ligt de Coteaux de Layon. Reeds in de 16e eeuw ontdekten de Nederlandse handelaren dit gebied voor de versterkte wijnen aangezien deze bij uitstek gebruikt konden worden op de lange zeereizen.

Chenin Blanc de koningin van Anjou-Saumur

Hoewel het klimaat maritiem is, profiteren de druiven van hun zuidelijke expositie en ventilatie door de wijngaard waardoor de druiven hoge fysiologische rijpheid halen. Dat in combinatie met blootstelling aan botrytis, geven mooie zwoele zoete wijnen als resultaat. Dit zijn complexe wijnen met volle body en tonen van acacia honing en gedroogd fruit. Vooral deze regio verklaart waarom Chenin de ongetroonde koningin van Anjou-Saumur is.

Er zijn 6 gemeenten en 1 dorp die kwalitatief uitstijgen en daarom de kwalificatie Coteaux du Layon Village mogen dragen. Tenslotte heb je de enige echte premier cru in de Loire; de Coteaux du Layon Premier Cru Chaume. Deze worden vaak (deels) op hout gerijpt; zacht van structuur, filmend mondgevoel en hoge concentratie. Aroma’s van rijp fruit en sinaasappelschil, gedragen door notige tonen en een hint perzik en tutti-fruti.

Quarts de Chaume Grand Cru

Na de Premier Cru, dan nu de enige Grand Cru in de Loire; Quarts de Chaume. Deze naam leidt terug naar de Middeleeuwen toen boeren een kwart (quart) van hun inkomsten aan de Heer moesten afstaan. Dit is altijd één van de meest prestigieuze AOC’s geweest in de Anjou.

De bloemige, citrus- en tropische aroma’s van de jeugd maken plaats voor een overvloed aan gedroogd en gekonfijt fruit, abrikoos, honing en kruiden. De Quarts de Chaume is sappig en fluweelzacht, met een prachtig glad, afgerond mondgevoel. Goed uitgebalanceerd krachtig en fris; een wijn met een oneindige complexiteit.

Coteaux de l’Aubance

Is het resultaat van erosie door de Loire en Aubance, de zijrivier, die een groot aantal kleine hellingen creëerde, in verschillende richtingen, op ondiepe schistgrond. Dit geeft goudgele wijnen met een zweem van groen. Een neus van perzik en nectarine en witte bloesem. Maar ook volle soepele wijnen, vol frisheid en mineraliteit. Kortom heerlijke aperitief wijnen!

Conclusie

Anjou-Saumur

Ook hier is het aanbod zeer divers. Grote naduk ligt toch wel op rosé wijnen, maar Chenin blijft echt de ongetroonde koningin van Anjou-Saumur. Haar veelzijdigheid om droge tot zoete weelderige wijnen, met hoog zuur is en blijft verbluffend. En vergeet ook niet de mousserende wijnen uit deze regio!

Uiteindelijk is het leeuwendeel rosé; Cabernet d’Anjou of Rosé d’Anjou zijn de grote drijvers, gevolgd door de mousserende wijnen. Echter ga je je verdiepen in de vele kleine niche gebieden kan je je laten verrassen door de mooie veelzijdige droge wijnen die echt terroir spreken. En tenslotte de dessertwijnen, waar eigenlijk geen woorden voor zijn, zo subliem!

Geplaatst op

De fascinerende en levendige wijnen uit de Touraine

Nadat we het Centre in detail bekeken hebben, gaan we de rivier de Loire verder stroomafwaarts en belanden we in de Touraine met haar fascinerende en levendige wijnen.

Fascinerende en levendige wijnen uit de Touraine

De Touraine strekt zich uit van Orléans in het oosten tot aan Bourgeuil in het westen. Deze regio omvat 12.600ha aan wijngaarden verspreid over 19 appellaties. De 1.400 wijnboeren, 12 cooperaties en 150 handelaren produceren gezamenlijk zo’n 213.500hl ofwel 58 miljoen flessen per jaar.

Wat wellicht opvalt is de regio Orléans ook hier weer genoemd wordt, terwijl we deze in het Centre ook al vermeld hebben. Dit is één van die Franse onduidelijkheden zullen we dan maar zeggen. We gaan niet alle regio’s in detail bekijken, maar wel de belangrijkste.

Druiven en terroir

De dominante druiven zijn Gamay (voor rosé) en Sauvignon Blanc, maar ook chenin blanc als single variety en Côt en Cabernet Franc welke in de rode blend worden gebruikt.

Deze regio is gelegen op de kruising tussen het zee klimaat en continentale klimaat, wat de wijnen hun frisheid en aromatische profiel geven. Dit is versterkt door het gebruik van koude persing. In dit proces worden druiven gekoeld voordat deze geperst worden. Deze koude persing draagt bij aan het versterken van de frisse fruitige aroma’s en donkere kleuring van de wijn.

Het terroir is divers en omvat kleigronden uit het bassin van Parijs, tufeaukrijt, kiezel- en zandgronden. Hierdoor ontstaan vele verschillende soorten wijn in een relatief klein gebied.

Van de 19 verschillende AOCs bespreken we de 5 belangrijkste in willekeurige volgorde.

Bourgeuil

Bourgeuil is de geboorteplaats van de Cabernet Franc. Deze druif wordt lokaal Breton genoemd. In het abdij van Bourgeuil begon men meer dan 1.000 jaar geleden met het verbouwen van Cabernet Franc en dus het wijn maken. De appellatie Bourgeuil AOC omvat 7 gemeenten gelegen ten westen van Tours op de rechteroever van de Loire. Er zijn 120 wijnboeren die 1.400ha wijngaarden beheren. De regio heeft een maritiem klimaat waarbij de wijngaarden beschermd zijn door hun zuidelijke hellingen en het gematigde effect van de rivier.

Er zijn drie verschillende bodemtypen te vinden, kleine eilandjes van grind in de alluviale terrassen van de Loire; hogere terrassen van oud, met gletsjer bedekt alluviaans zand en grind; en klei / kalksteenbodems vanaf de heuvelrug die langs het noorden van de appellatie loopt.

Je vindt hier rode en rosé wijnen gemaakt van Cabernet Franc. Blenden met Cabernet Sauvignon (max 10%) is toegestaan.

De rode wijn heeft een sterke paarse kleur met een zeer aromatische neus van kersen en aardbeien voor wijnen op grindbodem. Voor wijnen van kleigronden meer framboos, bramen en kruiden tonen welke ondersteund worden door tonen van leer en geroosterd vlees. De wijnen hebben een volle body en kennen een langdurige en evenwichtige smaak met elegante tannine en een vleugje zuur. De rosé wijnen zijn diep roze met een neus van vers fruit. Ze zijn licht fruitig, gestructureerd en fris.

St Nicolas de Bourgeuil

In de AOC Bourgeuil, aan de westzijde, ligt de subregio St Nicolas de Bourgeuil, rondom het gelijknamige dorp. De appellatie is 1.050ha groot en voor de aanplant is eigenlijk alleen Cabernet Franc gebruikelijk. Omdat de regio net iets koeler is dan Bourgeuil, zijn de wijnen net iets lichter; in plaats van paars meer robijnrood, neus en aroma’s zijn gelijkwaardig, maar de body is net iets verfijnder.

Cheverny

Wanneer je vanaf Orléans verder stroomafwaarts gaat, kom je Cheverny tegen. Deze regio strekt zicht uit tot aan Bois en is in te delen in Cheverny en Cour Cheverny. Cheverny omvat 24 gemeenten ten zuiden van Bois met een continentaal klimaat. De wijngaarden strekken uit over 574ha voornamelijk op zand en kleigronden en deels op zand en grindterrassen en liggen beschut door het enorme bos.

Hier vind je een reeks uiteenlopende druivensoorten; Gamay, Pinot Noir, Cabernet Franc en Malbec (lokaal Côt genaamd). En voor wit Sauvignon Blanc en Chardonnay.

De rode wijn kenmerkt zich door haar kersenrode kleur en sprankelende rode fruit in de neus. Wanneer de Pinot Noir is gebruikt in de blend, bespeur je tevens een vleugje animaal en specerijen (kruidnagel). Het palet kenmerkt zich door fruitaroma’s en zachte tannine. De wijn kan nog jaren liggen. De witte wijn is lichtgeel met een zweem van groen. In de neus duidelijk kruisbes en licht kruidig. De Chardonnay voegt body en exotische fruit aroma’s aan de Sauvignon Blanc. De rosé is een perfecte zomerwijn; zalmrose met een neus van rood fruit en kruiden. De wijn is fris en fruitig met rabarber en specerij tonen.

Cour Cheverny

Het in oppervlakte grotere Cour Cheverny omvat 11 gemeenten en slechts 55ha gelegen op zand-klei gronden. De wijngaarden worden, net als Cheverny beschermd door het rondom liggende bos. Hier vinden we een bijzondere druif, de Romorantin. Dit is een oude Bourgondische druivensoort die nu alleen nog in Cour Cheverny te vinden is. De druif zou door koning Francois I naar Chateau Chambord liet komen. Deze druif is verwant aan de Chardonnay en geeft intense mineralige wijnen die lijken op de wijnen uit de Chablis.

Romorantin geeft licht gele wijnen, soms met een zweem van goud. De neus overheerst door groen fruit en acacia bloemen. Met het ouderen komen aroma’s van honing, limoen en bijenwax. Het geeft levendige wijnen met mineralen, hoog zuur. Echt goede kwaliteitswijnen met lengte en elegantie.

Chinon

Over het algemeen wie Loire wijnen zegt, denkt men vaak aan Chinon of Vouvray. Chenin staat zowel rood als witte druiven toe in haar appellatie; Cabernet Franc en Sauvignon voor rood en Chenin voor wit. De 2.300ha wijngaarden zijn in handen van ongeveer 200 wijnboeren, verdeelt over 19 gemeenten aan beiden zijden van de rivier Vienne. De wijngaarden gelegen aan de rivier kennen een zand-grind bodem en brengen soepele lichte wijnen voort. Wanneer deze gelegen zijn op de hogere kalkstenen hellingen, zie je vollere, robuuste wijnen die zeker kunnen rijpen op fles. In de rode wijn herken je donker fruit en zachte specerijen. Witte wijn zijn licht van kleur, met een neus van appel en peer en de zo kenmerkende vleug van honing voor de Chenin Blanc. Over het algemeen zeer fruitige wijnen. De rosé wijn is diep roze van kleur en heeft herkenbare kersen en kruidige tonen.

Chateau de la Grille Rouge

Chinon Chateau de la Gille

Typerend door de markante flesvorm, is dit een wijn die de moeite waard is. De wijn is afkomstig van 100% Cabernet Franc van 50 jarige stokken. Hierdoor is de opbrengst beperkter maar de aroma’s zijn geconcentreerder. Vooral rood en zwart fruit (vijgen en bramen) wisselen af met tonen van getoast hout en vanille. In de mond bespeur je het zwarte fruit, de houtrijping (vanille) en boter (MLF). De tanine is rond en heel mooi in balans met de hogere zuren. Heerlijk om te drinken naast een steak of lamsrack.

Touraine

De appellatie Touraine AOC kan in het hele gebied gebruikt worden. Met haar 4.400ha aan wijngaarden en 360 wijnboeren is het een groot gebied. Het terroir is bijzonder divers; met vuursteenachtige kleisoorten, kleikalksteen op een kalkbed en zand op vuursteen in het oosten, daarnaast ook grindstenen en zand.

Je vindt hier stille wijn en mousserend en rood, wit en rosé. Daarnaast zijn er ook kleine pareltjes, zie hieronder.

Xavier Frissant Sauvignon de Touraine

Sauvignon de Touraine

Onlangs deze wijn voorgeschoteld gekregen tijdens een wijnproeverij georganiseerd door Wijnhuis Oktober. De citroengele wijn stuift uit het glas, overweldigende perzik, acacia, kruisbes. Het houdt niet op. De wijn heeft een hoog zuurgehalte en gemiddeld mondgevoel. De wijn rijpt enkele maanden “sur lie”, maar de bijbehorende toast of brioche wordt weggevaagd door het expressieve fruit. Wanneer je houdt van frivole lichtvoetige expressieve wijnen, is dit zeker een aanrader. Een echt voorbeeld van fascinerende, levendige wijn uit de Touraine.

Touraine Oisly

Dichterbij de rivier de Cher ligt Oisly. Hier is Sauvignon Blanc Keizer. Op 20ha wijngaarden verspreidt over 10 dorpen en slects 7 producenten, heb je een micro-continentaal klimaat. Het terroir kent een typische Solognon-gletsjerbodems van zand over klei met stukjes grind en mergel. Deze geven wijnen met delicate bloemengeuren van acacia en meidoorn gevolgd door citrus (grapefruit en citroen) met frisse minerale tonen. De wijn is levendig, fris en fijn, bloemig en vol met citrusfruit. Kortom een echte Sauvignon!

Touraine Azay le Rideau

Er is bewijs gevonden dat hier in de Gallo-Romaanse tijd reeds wijn werd gemaakt. Hoewel deze appellatie slechts 60ha wijngaard omvat, vind je hier grote klimatologische verschillen. De wijngaarden in het westen hebben een meer maritiem klimaat, terwijl in het oosten je juist een meer continentaal klimaat vindt. Azay le Rideau ligt daar waar de rivier de Indre zich samenvoegt met de Loire en kenmerkt zich door een kleirijke grond vermengt met vuur- en kalksteen.

Je kan hier levendige rosé wijnen van Grolleau en heldere Chenin Blanc witte wijnen vinden. De rosé kan geblend worden met Gamay, Côt (Malbec) of Cabernet Franc. De witte wijn is hier droog en mineraalrijk met aroma’s van abrikoos en perzik.

Touraine Chenonceaux

AOC Touraine Chenonceaux is onlosmakelijk verbonden met het gelijknamige kasteel wat hier ligt.  De wijngaarden liggen op de beste locaties op de zonnige richels boven de rivier de Cher op een bodem van klei met vuursteen. Hier komen wijnen van zeer hoge kwaliteit vandaan gemaakt van Gamay of een blend van Malbec (Côt) en Cabernet Franc en witte wijn van Sauvignon Blanc. Typerend voor deze regio is dat de witte wijn min 10 maanden rijpt terwijl rode wijn zelfs bijna 1 jaar rijpt.

De witte wijn is Chinon typerend; licht tot goudgeel van kleur en stuivend met aroma’s van acacia gedragen door brioche en toast van de gistrijping. De rode wijn kenmerkt zich door expressief rood fruit van de Gamay maar ook zwart fruit en specerijen door de Côt. Mooi zuur en zijde zachte tanine maakt dit een heerlijke wijn om van te genieten. Bewaarpotentieel is ongeveer 2 tot 5 jaar.

Touraine Mesland

Tussen de stad Blois en AOC Touraine Amboise ligt OAC Touraine Mesland. In 1838  introduceerden de monniken van de Abdij van Marmoutier de Gamay druif in deze regio. Gamay nam een toevlucht ten koste van de Côt. Het semi-continentale klimaat laat duidelijk de sporen na in de wijn. Samen met het terroir van vuursteen en kiezelzand, krijg je wijnen met frisse zuren, zachte tanine, heerlijk fruitig (framboos en zwarte bes in rode wijn) of mooi floraal en bloesem (in witte wijn).

Touraine Noble Joué

Dit pareltje in de Touraine kent een stormachtige geschiedenis. Reeds onder het bewind van Lodewijk XI produceert men hier wijn (15e eeuw) maar het kreeg echt grootse naamsbekendheid in de 19e eeuw. Helaas door de oorlog werden de wijngaarden deels verwoest en een ander groot deel verdween door verstedelijking. In 1975 hervond een kleine groep wijnboeren de passie weer wat resulteert in een gebied van 28ha wijngaard verdeeld over 5 producenten. Op een bodem van klei met vuurstenen kiezels staan Pinot Meunier, Pinor Noir en Pinot Gris aangeplant. Er komt uitsluitend rosé wijnen voor. Het is tevens één van de regio’s waar Vin Gris origineel vandaan komt! Pinot Noir (10-20%) en Pinot Meunier (50-60%), beide rode druiven, geven body, lengte en kracht; Pinot Gris (30-40%), een witte druivensoort, biedt fruitigheid en finesse.

De rosé heeft een complexe neus met tonen van hyacint, kersen, aardbeien en rijpe peer. Het is een lichte verfrissende wijn met aroma’s van kersen en kruidnagel. De minerale frisheid versterkt de fruit aroma’s. Een heerlijk aperitief!

Touraine Amboise

Nabij één van de mooiste kastelen in de Loire, ligt AOC Touraine Amboise. Hier bewerken 30 wijnboeren 220ha wijngaarden. De aangeplante druiven zijn Cabernet Franc, Gamay, Malbec en Chenin Blanc. Er worden witte (van droog tot zoet), rode en rosé wijnen geproduceerd.

Vouvray

De andere zo bekende regio is dus Vouvray. Hier vind je alleen witte wijn van Chenin Blanc. Ze variëren van sparkling (ruim 50%), halfzoet tot zoet, afhankelijk van de restsuiker op het moment van de oogst. Demi-sec is het paradepaardje van de regio. Vouvray ligt vlak bij Tour en de wijngaarden gaan zo’n 1.800 jaar terug toen St Martin van Tours de Chenin Blanc in de regio introduceerde bij de Abdij van Marmoutier. De 160 wijnboeren bewerken 2.200ha wijngaarden. De wijngaarden hebben een micro klimaat met een maritiem inslag wat verkoeling brengt. Dit cool-climate gecombineerd met zonnig najaar helpt de fysiologische rijpheid van de druiven waardoor zoete wijnen mogelijk gemaakt worden. De wijngaarden liggen op de rechteroever van de Loire terwijl de zijrivier Brenne doorkruist. Het terroir is hier serieus anders;  rotsachtige hellingen met tuffeau en valleien bedekt met vuursteenachtige kalksteenklei.

Jonge Vouvray kenmerkt zich door tonen van rozen, kweepeer en acacia. Terwijl meer ontwikkelde Vouvray aroma’s van abrikoos, gedroogd fruit en honing laat zien.

Domaine du Clos des Aumônes

Vouvray

Deze 100% Chenin Blanc heeft een mooi gouden kleur met lichte kleurintensiteit. Afkomstig van 35 jaar oude wijnstokken heeft de wijn een neus van rijp wit fruit zoals appel en peer. In het palet bespeur je ook abrikoos, gedroogd fruit en honing. Met haar hoge zuur en volle body geeft de wijn een aangenaam lange afdronk.

Heerlijk bij vis gerechten en verrukkelijk als aperitief.

Conclusie

Met haar 12.600ha aan wijngaard is dit een veelzijdige regio. Je vindt in de Touraine zeer levendige en fascinerende wijnen, ingegeven door verschillende klimatologische invloeden, verwarming van de wijngaarden door de rivieren en het verschil in bodem structuur. Om elke hoek vind je hier weer een nieuw pareltje. Touraine, geeft levendige en fascinerende wijnen waar je echt je tijd voor moet nemen om te verkennen!

Geplaatst op

De minder bekende kant van Centre Val de Loire

Val de Loire

Nadat we vorige week zijn gedoken in de bekende gebieden, Sancerre, Pouily Fumé en Menetou-Salon, gaan we deze week de minder bekende kant van het Centre Val de Loire nader bekijken. We laten zuster regio’s Quincy en Reuilly,  maar ook Coteaux de Guinnois, Chateaumeillant, Côte de la Charité en Coteaux de Tannay de revue passeren. Je kan debateren of Orléans tot Centre hoort, omdat deze op de grens met Touraine ligt. En Côte d’Auvergne is ook niet echt bekend als wijngebied maar wel in opkomst.

Quincy

Quincy et Reuilly

Is één van de oudste wijngaarden in de regio en ontleent haar naam van de Romeinse naam Domaine de Quintius óf aan een stam met de naam Quintius, die hier 100 jaar voor Christus zou hebben geleefd, dat is nog niet geheel duidelijk. Quincy ligt aan de oever van de rivier de Cher ten noordwesten van Bourges.

De wijnstokken groeien hier op een oud, zacht glooiend rivierterras dat bestaat uit zand en grind. De 37 wijnboeren bewerken 321ha wijngaarden en produceren zo een 16.000hl wijn. Slechts 7% gaat naar het buitenland.

Je vindt hier alleen witte wijn van Sauvignon; 10% Sauvignon Gris en 90% Sauvignon Blanc. Er heerst een meer oceaan klimaat met regelmatig regenval en warmere maar droge zomers. Gelet op de significante andere bodem, mis je hier het vuursteen en mineraliteit in de wijn.

De wijn kenmerkt zich door haar frisheid van citrusfruit en bloemen met een hint van menthol en peper. Door haar frisheid een mooie combinatie bij een quiche Lorraine of geitenkaas met bacon. De ziltigheid van het gerecht vult de rijkheid van de wijn prima aan!

Reuilly

De appellation Reuilly AOC ligt net ten zuidwesten van Quincy en beslaat zo een 290ha aan wijngaarden. De productie tikt de 12.000hl net niet aan. Ook deze wijn is voornamelijk voor de lokale markt (88%).

De wijngaarden liggen op de matige hellingen van kalkhoudend mergel en op de zand- en grindterrassen. De pluk begint met Pinot Gris, waarna de Pinot Noir en Sauvignon Blanc volgen. De Pinot Gris wordt gebruikt voor rosé (ofwel Vin Gris), terwijl de Pinot Noir voor zowel rosé als rode wijn gebruikt kan worden. De rosé is gemaakt volgens de rosé pressée.

De witte wijnen zijn lichtvoetig, fris en citrus-fruitig met een bloemig aroma en een vleugje mint. Ze staan heel goed naast karaktervolle kazen of vis met roomsaus. De rosé kenmerkt zich door haar frisse aroma van perzik en lychee en combineert goed met de Aziatische keuken. Bij de rode wijnen van Pinot Noir knalt het rode fruit (kersen, aardbeien) je tegemoet. De zuren, tanines en fruit is heel mooi in balans. De wijn gaat heel goed samen bij gegrild vlees of zachte kazen.

Coteaux de Giennois

Coteaux de Guinnois

Deze relatief onbekende AOC ligt ten noordoosten van Sancerre en ligt op zowel linker als rechteroever van de Loire. Met haar 203ha aan wijngaarden is het een bescheiden gebied maar zeer versplinterd over haar 35 wijnboeren. Met name de dorpen Cosne in het zuiden, Bonny, Briare en Gien in het noorden spelen een grotere rol. Ruim 8.000hl wijn is hier geproduceerd in 2020, waarvan het leeuwendeel voor de lokale markt is. De appellation bestaat pas sinds 1998, terwijl de wijnbouw hier actief is sinds de 2e eeuw na Christus. Het is zeker een gebied om in de gaten te houden, qua prijs-kwaliteit en potentie!

De wijnstokken staan aangeplant op vuursteenachtige of kalkhoudende grond langs de heuvels van de Loire. Hier staan Gamay en Pinot Noir aangeplant voor de rode en rosé wijnen en vanzelfsprekend Sauvignon Blanc voor de witte wijnen.

De witte wijn is zeer solide; vetheid vermengt met zuren en gerookte silex met een kleine zilte toets in de afdronk. Heerlijk bij schaaldieren of geitenkaas. De rode blend geeft een vlot toegankelijke wijn met een verfrissend zuurtje door de Gamay. Dit gaat vergezeld met een palet van kersen, frambozen en zwarte bessen. Heerlijk als aperitief.

Chateaumeillant

ChateauMeillant

Verder naar het zuiden onder Reuilly vinden we Chateaumeillant AOC. Het ligt aan de voet van het Central Massif en kent een continentaal klimaat mede door bescherming van de bergen. Pas in 2010 heeft de regio haar eigen AOC gekregen. Deze relatief onbekende appellatie brengt lichte en fruitige rode wijn van vooral Gamay. De streek is gespecialiseerd in rosé gemaakt van Pinot Gris, net als in Reuilly. Met haar slechts 78ha is het een kleine streek welke 1.500hl voortbrengt dat voornamelijk voor de lokale markt bestemd is.

De bodem bestaat vooral uit kiezelhoudende zand en klei. De wijnen mogen een monocépage van Gamay zijn of een blend met Pinot (Noir of Gris). Wanneer Chateaumeillant op het etiket staat bij een rosé betekent dit dat de wijn afkomstig is van direct geperste druiven. Indien een referentie naar Vin Gris is vermeld, dan is de wijn gemaakt van direct geperste Gamay druiven.

Côte de la Charité

Hoewel nog geen officiële AOC, toch wel het noemen waard. Met slechts 50ha aan wijngaarden en een produktie volume van 1.500hl, is dit oude wijngebied slechts een kleine speler in Centre Loire. Echter het unieke is dat je hier vooral Pinot Noir en Chardonnay vindt, de druiven van de nabijgelegen Bourgogne! Tevens is de Pinot Gris voor de rosé groeiende.

2018 Les Montées de St.-Lay, Côtes de la Charité

Cote de la Charité

Deze mooie wijn van Pinot Noir barst van kersen, framboos, zwarte bessen en specerijen met een ondertoon van vanille door de houtrijping. De wijn is mooi subtiel met zijdezachte tanine, volle body en in balans waarbij de fruitigheid lang na zingt. Dit domein is reeds 4 generaties in de familie. Domaine Serge Dagueneau is gelegen in de heuvels van Pouilly-sur-Loire en St. Andelain. Het wijngaardareaal bedraagt 17 ha. De 100% Pinot Noir wijnstokken staan aangeplant op een bodem van klei en kiezel. De specifieke mineraliteit van de Bourgogne mis je in deze wijn, maar verder is deze wijn een absolute traktatie bij rood vlees, lam en kazen.

Coteaux de Tannay

De Coteaux de Tannay ligt ten oosten van Pouilly Fumé op de rechtoever van de Loire. De wijngaarden liggen op westelijke heuvels rondom de rivier de Yonne, een zijtak van de Loire. Het bevat slechts 26ha aan wijngaarden die een tal van uiteenlopende druiven verbouwen; Chardonnay, Melon de Bourgogne (voor wit), Pinot Noir en Gamay voor rood en Pinot Gris voor rosé.

Orléans

Orléans

Sinds 2006 is Orléans tot een AOC verheven. Hier vind je vijf druivenrassen; Chardonnay voor witte wijn, Pinot Noir en Meunier voor rode wijn en rosé, Pinot Gris die zowel de witte wijn als de rosé kan versterken en Cabernet Franc voor natuurlijk rode wijn. Deze laatste is voorbehouden aan Orléans Cléry AOC. Het gebied kent een gematigd oceaan klimaat. Het omvat slechts 85ha wijngaard in 2016.

Côte d’Auvergne

Auvergne

De Côte d’Auvergne ligt een stuk zuidelijker rondom de stad Clermond Ferrand. Deze appellatie heeft haar status gekregen in 2010 welke wijngaarden uit vijf steden omvatten; Madargue, Châteaygay, Chanturgue, Corent en Boudes. In deze regio staat vooral Gamay en Pinot Noir aangeplant (ongeveer 90% van de aanplant) voor rode wijn en Chardonnay voor de witte. De rode wijn uit deze appellatie is een blend van Gamay en Pinot Noir. Rosé wordt gemaakt van Gamay, terwijl Chardonnay vanzelfsprekend gereserveerd is voor witte wijn. In totaal ligt hier voor 800ha aan wijngaarden, waarvan echter 400ha in professioneel gebruik zijn. Hiervan heeft 50ha de classificatie Vin de Pays, de overige 350ha valt onder de AOC.

Conclusie

Deze minder bekende kant van Centre Val de Loire laat een heel versplintert gezicht zien. Niet alleen in druivenras, maar ook grootte van de wijngaarden en bodemgesteldheid. In sommige regio’s kan je parallellen trekken met de nabij gelegen Bourgogne, maar aan de andere kant het de regio ook echt haar eigen identiteit. Het is een gebied dat de moeite waard is te ontdekken en je te laten verrassen.

Natuurlijk is het gemakkelijk om naar de bekende appellaties te grijpen, die zijn het grootste zoals hier onder te zien is. De drie grootste appellaties nemen 78% van de wijngaard oppervlakte in in de hele regio. Dus neem de uitdaging en zoek eens iets bijzonders! Natuurlijk kan ik hier mee helpen.

De minder bekende kant van Centre Val de Loire en de grootte van de wijngaarden

Geplaatst op

De bekende medailles van het Centre Val de Loire

We beginnen de ontdekkingsreis door de Loire in het Centre. We steken de Loire over bij Auxerre en komen meteen in Centre Val de Loire uit. De wijn regio is vernoemd naar het departement. Behalve heel mooie wijnen vindt je hier ook een schat aan kastelen die de moeite waard zijn voor een bezoek! De meeste wijngaarden zijn gesitueerd aan de Loire zelf. Pikant detail is dat de rechteroever van de Loire toebehoort aan het (voormalige) departement Bourgogne, terwijl de wijnen worden gerekend tot de Val de Loire aangezien de meeste wijngaarden gelegen zijn aan de rivier de Loire. Laten we een duik gaan nemen in de regios die de bekende medailles van het Centre Val de Loire vormen.

Val de Loire

Zo dicht tegen de Bourgogne aan, zou je aannemen dat wijnen op hoofdlijn hetzelfde zou zijn, maar niets is minder waar. Daar waar de Bourgogne gedomineerd wordt door de Chardonnay, vindt je in Val de Loire juist Sauvignon Blanc; met als top regio’s Sancerre en Pouilly Fumé. Maar er is nog veel meer te vinden! De wijngaarden bevinden zich op de heuvels rondom de rivieren de Loire en de Cher. Zoals je vorige week wellicht begrepen hebt, heerst er een continentaal klimaat met warme zomers en koele winters.

Centre Val de Loire omvat ongeveer 6.000ha wijngaarden redelijk versplintert over het hele gebied. Daarmee is het ook veruit de kleinste subregio. Je kan veel parellellen trekken met de naastgelegen Bourgogne, maar dat al blijken uit dit artikel.

Overigens, tijdens het Concours des Vins de Val de Loire 2021 valt het Centre redelijk in de prijzen. Deze wedstrijd is gehouden in februari 2021 in Angers (Anjou & Saumur). Daar waar het Centre ongeveer 13% van de wijngaarden hebben in het hele Loire gebied, heeft het Centre toch 10% van alle medailles binnen gehaald. Waarvan 56 van de in totaal 80 toegekende prijzen in de meest befaamde subregio’s van het Centre.

Sancerre

Sancerre

Wie Centre Val de Loire zegt, zegt Sancerre. Hier komen de meest beroemde wijnen van Sauvignon Blanc vandaan. Wat niet iedereen beseft is dat hier ook mooie rode wijnen vandaan komen van, jawel, Pinot Noir.

Tevens is dit het subregio die de meeste bekende medailles van het Centre Val de Loire toegekend krijgen.

Sancerre is gelegen op de linkerbank van de Loire, en dus echt in het departement Centre Val de Loire. In 2020 omvat deze appellatie 3.007ha en is daarmee de grootste regio. Er zijn 330 wijnboeren die bijna 170.000hl produceerden in 2020. Saillant detail is dat 68% van de wijn voor export bestemd is

Origineel stond vooral Pinot Noir aangeplant in Sancerre, maar deze was volledig weggevaagd door de phylloxera uitbraak. Daarna is de Sauvignon Blanc vooral aangeplant en deze heeft de regio groot gemaakt.

Terroir en wijn maken

Er zijn drie grond types specifiek voor de Sancerre; terres blanches (Kimmeridgeklei en kalksteen witte bodems) vooral in het westelijke deel, caillottes (kiezelgrond) en kiezelhoudende klei vooral in het oostelijke deel. Deze silex ofwel vuursteen is typerend voor het gebied. Overigens deze bodem opbouw heeft veel parallellen met de Bourgogne (lees Chablis). Naar mate de silex gehalte in de bodem stijgt, daalt de Ph waarde en versterkt de zuurgraad van de wijn. Dit is ook terug te vinden in de wijnen; een wijn van Kimeridgieklei is voller en ronder terwijl silex strakkere en reductievere wijnen geven. De oogst in Sancerre is vooral machinaal, hoewel handmatige pluk ook nog plaats vindt. Dit is vooral bij de Pinot Noir.

Wijnen uit Sancerre en Pouilly Fumé zijn moeilijk uit elkaar te houden. Sancerre wijnen zijn ingetogen en hebben vaak meer uitgesproken aroma’s terwijl Pouilly Fumé vaak meer geparfumeerd zijn. De Sancerre heeft meer een verwijzing waar deze vandaan komt met minder nadruk op de specifieke kenmerken van het druivenras. Vaak rijpen wijnen sur-lie op houten vaten om reductie te voorkomen. Eigenlijk dien je een Sancerre niet te jong te drinken, de mooiste aroma’s dienen zich pas na een aantal jaar aan.

Wanneer de wijn niet voldoet aan de regels van de appellatie, kan deze op de markt worden gezet als Vin de Pays du Jardin de France. Overigens mag de naam van de wijngaard niet meer op het etiket worden vermeld. Dit in tegenstelling tot de Bourgogne.

Henri Bourgeois Sancerre la Bourgeoise

Henri Bourgeois Sancerre Les Bourgeois

Onlangs had ik de eer deze wijn te mogen proeven. Wat een kadootje! Ondanks dat de wijn inmiddels 7 jaar op fles ligt, blijft ze doorgaan. De druivenoogst gaat per perceel en wordt apart op gist opgevoed, zodat je een echter terroirwijn krijgt. De wijn is gemaakt van oude stokken op warme hellingen met veel silex.

In de neus bespeur je citrus fruit en steenfruit, maar ook de silex. Terwijl je een explosie krijgt in de mond; medium+ zuur met volle body in combinatie met grapefruit, lychee, perzik, vuursteen, vleugje petroleum en cederhout. De wijn is heerlijk in balans, de zuren ondersteunen de fruitigheid en gedragen door lichte hout- en flesrijping. Het is zo al genieten van deze wijn, maar naast gerijpte kazen, gegrilde vis (zoals zalm) of geroosterd varkensvlees is dit nog meer genieten.

Pouilly Fumé en Pouilly sur Loire

Pouilly Fumé

De twee Pouilly gebieden lopen door elkaar heen. Daar waar voor Pouilly Fumé slechts Sauvignon Blanc wordt gebruikt, in Pouilly sure Loire is dat alleen Chasselas. De wijngaarden strekken zich uit over 1.340ha (waarvan slechts ongeveer 60ha Chasselas) van 135 wijnboeren en leveren 78.000hl wijn. Daarmee is het de tweede appellatie in de regio. Pouilly strekt zich uit over zowel de linker als rechteroever van de Loire. Uit deze appellatie gaat 51% van de wijn naar het buitenland.

Leuk weetje is dat Fumé niet refereert aan de rokerige ondertoon (welke door silex kan ontstaan), maar verwijst naar de waas die op de druiven zit; alsof er een aslaag op ligt.

Terroir en wijn maken

 In Pouilly kan je vier bodemsoorten onderscheiden; caillottes (“Villiers” kalksteen), terres blanches, caillottes (“Barrois” kalksteen) en klei met silex. Ook hier vindt de pluk plaats door middel van machines, hoewel hier en daar ook handmatig geplukt wordt. Rijping vindt vaak plaats in RVS in tegenstelling tot de betere wijnen uit Sancerre.

De Pouilly Fumé wijnen hebben vaak een palet van citrusfruit en vuursteen. Terwijl de Pouilly sur Loire fris en delicaat zijn met een palet van wit fruit (appels of peer) en amandelen. De frisheid en mineraliteit van de Pouilly Fumé komen goed tot recht naast een gerecht van schelp- en schaaldieren. Maar ook geroosterd varken is een verrassend heerlijke combinatie! Maar ook een uitgebreid kaasplankje is zeer goed gezelschap. De Pouilly-sur-Loire kan je het best naast een kaasfondue of raclette zetten. Ook een delicaat visje als slibtong of coquille is een perfect combinatie.

Menetou-Salon

Menetou-Salon

Ten zuidwesten van Sancerre, aan de rivier de Cher ligt de appellatie Menetou-Salon. Hier bewerken nog geen 90 wijnboeren 611ha wijngaarden met een opbrengst van 27.000hl. Merendeel (86%) is voor de Franse markt bedoeld. De druivensoorten zijn Sauvignon Blanc voor wit en Pinot Noir voor rood en rosé.

Terroir en wijn maken

De wijnstokken staan aangepland op kalkhoudend (Kimmeridgisch) sediment. De wijngaarden zijn gelegen op de markante Cuesta heuvel welke afglijd naar het westen richting Menetou-Salon. Met name de rode druiven worden met de hand geplukt.

De witte Menetou-Salon kenmerkt zich door haar frisheid en fruitigheid met een zweem van kruidigheid. Een palet van citrusfruit en bloemige aroma’s mengen zich met een vol mondgevoel met een afdronk inclusief menthol en peper. De wijn gaat prima samen met visgerechten, maar ook witte schimmelkazen.

De rode Menetou-Salon zijn soepel en heeft een palet van rijpe kers, framboos en pruim. Heerlijk als aperitief bij gedroogde worst of bij gevogelte.

Voor rosé wijnen zijn twee methodes in gebruik; rosé de pressée en rosé de saignée. Bij de eerste methode worden druiven geperst na de oogst waarna er kort schilcontact is om de wijn te “kleuren”.  In geval van rosé de saignée start men het proces om rode wijn te maken, maar in een vroeg stadium, wanneer nog niet veel kleuring heeft plaats gevonden, tapt men het sap af. Hierdoor ontstaat een sterkere en vollere rosé.

We hebben nu de appellaties van de bekende medailles van het Centre Val de Loire nader bekeken. Volgende week gaan we verder met de andere, onbekende pareltjes!

Bekijk winkelwagen Afrekenen Verder winkelen