Passerillage Archieven

3 mei 20224 februari 2024

Fantastisch mooie architectuur en wijn in Catalunya

We komen aan in de noordoost hoek van Spanje waar iedereen wijn uit Priorat en Cava uit Penedès kent . Welkom in Catalunya, de regio van fantastisch mooie architectuur in Barcelona, Cava wijn en maar liefst 12 verschillende DO’s! Het ligt ingeklemd tussen de Middellandse Zee en de Pyreneeën. Er zijn 40.000ha aan wijnbouwgebieden. Catalunya is Spanje’s eerste regio brede DO. Het is in 1999 opgericht en richt het op de wijngaarden die niet reeds onder een specifieke DO vallen.

Kathedralen van wijn

Wijn werd hier reeds in de 4^e eeuw voor Christus door de Feniciërs en Grieken geïntroduceerd rond de Griekse stad Emporiom nabij de stad Figueres. het was door de Romeinen verder uitgebouwd. Met de val van het grote Romeinse Rijk vanaf de 6^e eeuw na Christus verwaarloosden de wijngaarden. Tot in de 10^e eeuw toen Catalonië onafhankelijk werd van het grote Frankische Koninkrijk en kloosters werden gebouwd. Verrassend genoeg waren het niet wijnmakers maar architecten die de wijn nieuw leven inbliezen. Onder leiding van de architecten als Gaudí kwamen coöperatieve wijngaarden op. Deze werden ook wel “Kathedralen van wijn” genaamd.

We vinden hier alle soorten wijn van maar liefst 36 verschillende druivensoorten. Zowel inheems (bijvoorbeeld Macabeo, Parellada, Pedro Ximénez, Picapoll, Sumol) als internationaal (zoals Chardonnay, Chenin Blanc, Gewürztraminer, Cabernet Franc en Sauvignon, Merlot).

De wijnen kenmerken zich door hun volle body en hoog alcohol. Maar de beste wijnen hebben tevens een hint van intense mineraal structuren. Doordat de druiven afkomstig zijn van granieten, kalkrijke en gebroken leistenen wijngaarden. Met een 22 miljoen flessen in 2000, zet Catalunya DO zichzelf nu op de kaart met maar liefst 60 miljoen flessen!

Mozaïekachtig Costers del Segre

In het dorre achterland rond de stad Lerida vinden we pionier Raimat die gezien wordt als de grondlegger van Costers del Segre DO. Inmiddels is Raimat (tevens de grootste particuliere wijnmakerij in Spanje) vergezeld door een groot aantal ambitieuze wijnmakers. Costers del Segre, ofwel Oevers van de Segre is een versnippert gebied verdeeld over zeven sub regio’s met 4.000ha.

De traditionele druivenras Samso (Carignan) maakte plaats voor populaire druivensoorten. Tempranillo voert hier de boventoon naast de bekende internationale rassen. De traditionele Bordeaux-blend die ook met houtrijping zijn bijzonder goed. Ook wordt vaak de lokale Trepat mee geblend om zuurgraad en bloemige aroma’s toe te voegen aan de zwaardere wijn. Maar de grote verrassing zijn met name de rode Garnacha en witte Macabeo dankzij enkele karakteristieke oude wijnstokken. Deze wijn komt op de markt onder de naam Cérvoles.

Terra Alta

In Terra Alta vind je de hoogst gelegen wijngaarden, tot wel 900 meter boven zeeniveau. Hier maakt schist en llicorella plaats voor krijt gebaseerde bodems. Hier zijn rode druiven meestal Garnacha, Carignan, Syrah en kleine hoeveelheden Cabernet Sauvignon, Merlot en Morenillo. Dit is een druif die verwant is aan Pinot Noir, maar bijna is uitgestorven is en niet buiten de regio bestaat. Het zijn volle rode wijnen met frisheid die bevorderd is door de hoogte. Tot voor kort waren de wijnen vooral voor lokale consumptie, maar de populariteit van het nabij gelegen Priorat heeft hier verandering in gebracht. Omdat de regio nu pas in opkomst is, zijn de wijnen aantrekkelijk geprijsd. Naast de traditionele witte, rode en rosé wijnen, zijn ook de meer traditionele wijnstijlen van geoxideerde rancio-wijnen en zoete wijnen van overrijpe Garnacha druiven.

Krachtig rood uit Tarragona DO

Rondom de stad Tarragona vinden we de gelijknamige wijnstreek. Hier komen zware rijke rode wijnen vandaan die neigen naar versterkte wijnen zoals Port. Maar reeds gedronken werden in de tijd van de oude Romeinen. De ontstaansgeschiedenis mag onduidelijk zijn, maar het is zeker dat of de Grieken of de Romeinen de wijnbouw hier hebben geïntroduceerd. Ook zijn de wijnen reeds lange tijd erg geliefd. Reeds in de 12^e eeuw genoot de regio prestige met haar zoete versterkte wijnen. Ook produceert Tarragona altaarwijn voor het christelijke sacrament. En nog steeds produceert de regio deze wijnen.

Tarragona DO is ontstaan in 1947, en bestaat vandaag de dag uit twee delen nadat Montsano in 2001 een eigen status kreeg. Het kleine deel ten westen van Montsano heet Ribera d’Ebre, vernoemd naar de rivier de Ebre, en ligt op zo’n 400m hoogte. Het grote deel tussen Montsano en de Middellandse Zee heet Tarragona Campo. De Ribera d’Ebre is zeer kalkrijk, steenachtig en alluviaal. Terwijl de Tarragona Campo meer kalkrijk is en neigt naar graniet van de Serra de Montalt. Ook het klimaat is divers. Daar waar de Tarragona Campo een mediterraan klimaat kent met zachte winters en warme zomers, is de Ribera d’Ebre beschermd tegen zee invloed en dus meer continentaal met grote temperatuurschommelingen.

Tarragonese wijnstijlen

Dit drukt zich ook uit in een breed scala van wijnstijlen. De zoete versterkte wijnen van late oogst-Garnacha druiven bestaan nog steeds, net als de Moscatel de Tarragona (de zogenaamde Tarragona Clássicos). Als gevolg van veranderingen in de vraag, is men zich gaan concentreren op de Cava-druiven die vervolgens verkocht worden aan de producenten in Penedès. Garnacha is nog steeds de belangrijkste druivensoort, zowel voor frisse fruitige rosado’s als rode wijn blend met Carinena (Carignan). Tarragona rode wijnen kunnen stevige volle wijnen zijn, maar ook jonge frisse wijnen.

Wit uit Tarragona – Conca de Barberà

In dezelfde streek vinden we ook witte wijnen in de Conca de Barberà DO. Feitelijk is dit een hoger gelegen westerse extensie van Penedès. Het klimaat is een mediterraan overgangsgebied, maar de winters zijn kouder dan in Penedès. Conca de Barberà is relatief onbekend maar dit kan snel veranderen. Conca de Barberà heeft 1.000 hectare van ‘s werelds 1.100 hectare Trepat. Trepat levert lichte wijnen met een hoge zuurgraad, vergelijkbaar met de Beaujolais wijnen. Je ziet deze vaak terugkomen in lichte heldere fruitige rosé wijnen en de mousserende Cava Rosado. Het gebied omvat ongeveer 3.000ha met een productie van slechts 8.000hl.

Hier staan dezelfde druiven die voor Cava gebruikt worden en ook Chardonnay die vaak op eik gerijpt is. Maar voor stille wijnen is het vooral Tempranillo (lokaal Ull de Llebre genaamd) geblend met Cabernet Sauvignon.

De bodem van het bekken is bezaaid met het poreuze kalksteen. Door de arme bodem moeten de wortelstokken diep gaan voor voldoende voeding. Hier vind je vooral de witte druivenstokken. Op de hoger gelegen locaties kom je meer leisteen tegen, wat ideaal is voor de rode wijnstokken.

Enige DOCa in Catalunya – Priorat

Spanje kent slechts twee regio’s die de DOCa kwalificatie kennen; dat zijn Rioja en Priorat! Dit is omdat Priorat is gelegen op een bruin-zwarte leisteen, samengesteld uit vulkanisch as, met kwartsrijk kleiachtige grond dat terug te herkennen is in de wijnen. Deze bodem wordt Llicorella genoemd. Tevens is de productie zeer laag vergeleken met andere regio’s wat zich vertaald in rijke geconcentreerde wijnen.

Wijn was geenszins van betekenis meer, tot in de jaren 90 nieuw leven werd ingeblazen. De wijngaarden staan op enorm steile leisteenterrassen, soms boven de 16%. Dit is vergelijkbaar met Banyuls aan de Franse zijde. Gedreven door René Barbier van Clos Mogador transformeerde van een simpele wijn in mooie complexe wijnen. De laag renderende Garnacha en Carineña wijnstokken leveren supergeconcentreerde, tanninerijke, overvloedige wijnen soms ruim boven de 16%. De meeste nieuwe producenten blenden deze wijn met Cabernet, Merlot en/of Syrah om net wat extra complexiteit aan de inktzwarte wijn toe te voegen. Echter het nadeel van de bijzondere ligging op de steile hellingen en de populariteit van de wijnen, is dat ze tot één van de duurste in Spanje behoren. Dit geldt voor de hoogste kwaliteitswijnen. De wijnmaker kan ook kiezen voor de traditioneel krachtige en simpelere wijnen te maken tegen lagere prijzen.

Wat Priorat uniek maakt, is dat de wijngaarden op de eeuwenoude terrassen zijn beplant met 360 graden blootstelling aan de zon. Dit is uniek in Spanje en grotendeels in de rest van de wereld.

Clos Mogador

Neem eens een Clos Mogador 2016, een sensationele wijn. Fris in de neus met rode bes, leisteen en een vleugje pekel. De gemiddelde body vertoont zwarte bramen, zwarte peper, vanille en zeezout. De body is zacht en lang met veel diepgang. Echter de wijn mag gerust nog 10 jaar weggelegd worden om de aroma’s nog verder te laten ontwikkelen. Geniet van deze wijn bij oude kazen of wild (rood vlees).

Montsant

Rondom het heuvelachtige Priorat ligt in een hoefijzervorm de regio Montsant. Voorheen was dit bekend onder de naam Falset regio binnen de Tarragona DO. Montsant is pas in 2001 in de DO status verheven. Ze profiteert niet zo sterk van de Llicorella-bodemtype, zoals Priorat, met als gevolg dat de prijzen een stuk vriendelijker zijn. De regio heeft een bodem samenstelling van kalksteen en felrode kleigrond. Er is ongeveer 1.850ha aan wijnbouwgebied met overwegend rode druivensoorten (94%).

Priorat is omringd door het Montsant gebergte, waardoor de twee regio’s ieder haar eigen microklimaat hebben. Deze twee factoren zijn het belangrijkst die Montsant wijnen anders maken dan Priorat. Garnatxa (Grenache) is de meest aangeplante druif (36%) en produceert rijke, volle, alcoholrijke wijn. De overige belangrijke druiven zijn Carignan en Tempranillo. De productie van witte wijn in Montsant is minimaal en bestaat vaak uit een mix van verschillende druiven. Grenache Blanc is een populaire basisdruif en produceert wijnen met elegante aroma’s en een vollere body. Vaak geblend met Macabea (Viura) die verfijning aan de wijn geeft.

Avant Garde in Penedès

Dit is de grootste wijnproducerende regio in Catalonië en tevens één van de oudste wijnregios in Europa. Geschiedenis gaat terug tot de 6^e eeuw voor Christus. Penedès DO staat bekend om haar “avant-garde” wijnen omdat men hier zo vernieuwend is. Reeds in 1960 werd de DO geïntroduceerd, dit onderschrijft de vooruitstrevendheid van deze regio.

Hoewel Tempranillo de meest dominante druif is, is in de jaren 70 begonnen met het introduceren van Franse en zelfs Duitse druivenrassen. De wijnmakers lopen hier voor met het zoeken naar nieuwe blends

Probeer eens een echte serieuze Penedès wijn van Torres, de Mas la Plana. Een kenmerkende Cabernet Sauvignon afkomstig van één wijngaard. De zwarte bessen, zoethout, toffee en een vleugje mahonie hout overvalt je in het glas. De wijn heeft een elegante structuur en zachte tannine. De afdronk is subtiel en elegant. Heerlijk bij een kaasplank of stoofschotels.

Sprankelend Cava DO

En natuurlijk mogen we Cava niet vergeten. Deze mousserende wijn is reeds uitgebreid aan bod gekomen in onze mousserende blog. De druiven Parellada, Xarel-Lo en Macabeo (Viura in Rioja DOCa) zijn de belangrijkste druiven voor Cava. De geschiedenis van Cava gaat terug naar 1860s toen Josep Raventos, van het wijnhuis Codorníu een bezoek bracht aan de Champagne. Hier kwam hij op het idee om mousserende wijnen op de traditionele methode te maken. De eerste wijnen werden Catalan Champán of Xampany genoemd. Maar dit stopte toen Champagne beschermd werd in Europese wetgeving. Cava werd toen in het leven geroepen, omdat dit Catalaans is voor “kelder”.

Cava mag in zes regio’s geproduceerd worden zoals Aranda de Duero, Navarra en Rioja, maar Penedès neemt het leeuwendeel met 95% voor haar rekening.

Tevens is er een rosé stijl. Dan wordt Cabernet Sauvignon, Garnacha of Monastrell toegevoegd aan de Cava.

Bacchus uit Pla de Bages DO

Wat hebben Bacchus en Pla de Bages DO gemeen? Volgens het oude manuscript “Miracula Sancti Benedicti” werd de stad door de Romeinen Bacassis genoemd, naar Bacchus de god van de wijn. Sindsdien is de naam geëvalueerd tot Pla de Bages, ofwel de Vlakte van Bages. Wijnbereiding stamt hier dus af uit de Romeinse tijd en is hier voortgezet tot de phylloxera uitbraak eind 19^e eeuw. Veel oude wijnkuipen en stenen wijngaardhutten zijn hier nog steeds bewijs van. Dankzij een klein aantal innovatieve bodega’s heeft deze regio zich in 1995 opgewerkt tot DO-status.

Ondanks dat Pla de Bages wat verder landinwaarts ligt, kent het toch een mediterraan klimaat met continentale invloeden. Er zijn twee subzones, Alt Bages ligt op zo’n 500m is het koelere deel en heeft een kalkrijke bodem. Dit helpt vocht vast te houden in de warme zomer maanden. Daarom vind je hier vooral de beste witte wijnen van de inheemse Picapoll (Picpoul), Chardonnay en Sauvignon Blanc. De benedenloop, simpelweg Pla de Bages genoemd, heeft een meer alluviale bodem en is rijk aan klei. Hier is het warmer. Vandaar dat je vooral druiven van Tempranillo, Garnacha, Cabernet Sauvignon e.d. vindt.

Picpoul is nog steeds de belangrijkste variëteit en levert frisse wijnen met aroma’s van lavendel, tijm, rozemarijn en dennen. Echter de productie van rood is snel toegenomen sinds het bereiken van de DO status.

Alella

Dit kleine onbekende wijngebied ligt in het noordoosten van Spanje, boven Penedès DO. Het richt zich op witte wijn, maar ook komt hier beperkte robuuste rode wijn en fruitige rosé.

Het gebied kenmerkt zich door terrasvormige wijngaarden die profiteren van een zilte zeebries. De bodem is goed waterdoorlatend en reflecteert de warmte terug aan de druiven die een optimale rijpheid profiteren.

De meeste Alella-wijnen zijn frisse, droge, naar bloemen geurende witte wijnen gemaakt van lokale druivensoorten Xarel-lo (hier bekend als Pansa Blanca), Garnacha Blanca en Viura. Maar ook Franse “internationale” variëteiten, met name Chardonnay en Sauvignon Blanc vind je hier. De rode en rosé wijnen zijn gebaseerd op Monastrell, Syrah, Garnacha, Cabernet Sauvignon, Merlot en Tempranillo.

De hellingen met noordelijke expositie is het domein van wijngaardpercelen voor droge witte wijnen, de percelen op het zuiden hebben de neiging om het fruit te leveren voor rode wijn en (soms) voor zoete wijnen van beide kleuren. Alta Alella is een bekende producent van zoete Dolç Mataro en een dessertwijn op basis van Xarel-Lo gevinifieerd als een ijswijn na een koude maceratie.

Rosé geliefd Empordà

In het uiterste noordoosten ligt Empordà DO waar een rijke historie van rosé wijnen te vinden is. Empordà ontving de DO classificatie in 1972 onder de naam Empordà-Costa Brava. Het productiegebied van de Empordà DO, gelegen in het uiterste noordoosten van Catalonië, omvat 48 gemeenten verspreid over twee districten. Alt Empordà met 35 gemeenten ligt het meest noordelijk en Baix Empordà met 20 gemeenten.

Inmiddels is 60% van de productie rood met volle body en soms eikengerijpt zijn. Hier vinden we ook Gewürztraminer als internationale druivenvariëteit, wat toch wel een bijzonderheid is.

Het klimaat is hier mediterraans, gematigd door de sterke Tramontana-wind uit de Pyreneeën en voorkomt ziekte en vorst. Daarentegen is het grootste risico schade door de sterke wind. De bodem is rijk aan kalk en heeft een roodbruine kleur.

Schenk een heerlijke Empordà Crianza bij kaas of gegrild rundvlees. De tonen van kruiden, specerijen en rijp rood fruit met de zachte tannine is een perfect match.

Kortom

Catalunya heeft naast haar architectuur ook een veelzijdigheid aan wijn te bieden, van licht fruitig wit tot fantastisch mooie zijdezachte rode wijnen en dessertwijn. Door de vele verschillende micro klimaten en bodemgesteldheid zijn er veel verschillende soorten druivenrassen. En al die verschillen bespeur je in de wijn! Tuurlijk is Cava een goed en bovenal betaalbaar alternatief voor Champagne. Maar Priorat is toch vaak voor velen een maatje te groot. Daarentegen zijn er zeer leuke alternatieven, denk aan Montsant maar ook Tarragona.

Waar drink je deze wijnen bij? Dat is zeer uiteenlopend. Neem de fris fruitige witte of rosé wijnen als lekker borrelwijn of aperitief. Terwijl de stevige rode wijnen zeker om een stuk vlees vragen.

8 februari 20228 februari 2022

Verrassend uit dwergwijnstaat Zwitserland

Vorige week hebben we Zwitserland geïntroduceerd, waarbij we een verrassende relatie hebben vast gesteld tussen de Dalai Lama en Zinedine Zidane. Maar hoe ziet het landscape eruit in deze dwergwijnstaat Zwitserland, dat verrassend omgeven is door zeer bekende wijn grootheden?

Er is ongeveer 15.000ha aan wijngaarden met een jaarproductie van 148 miljoen flessen ofwel 1,1 miljoen hl. Dit is verdeeld over 1.500 wijnboeren. Ter vergelijking; Zowel Italië als Frankrijk produceren rondom 49 miljoen hl!

Zwitserland is op te delen in 6 verschillende regio’s waarbij we nu Frans-Zwitserland gaan ontdekken.

Wijnregio’s

Verrassend uit Dwergwijnstaat Zwitserland

Frans Zwitserland

Langs de grens met Frankrijk liggen de vier subregio’s van Frans Zwitserland; Driemeren-gebied, Vaud, Genève en iets verder landinwaarts Wallis (Valais). Veruit de belangrijkste druivensoort hier in het zuiden en oosten van het land is Chasselas. De koningin onder de druiven in Zwitserland.

Het gematigde Driemeren-gebied AOC

De wijngaarden liggen aan de noordwest zijde van de grote meren. In deze regio vind je 945ha verdeelt over 100 producenten en 4 AOCs. Met een jaarproductie van ongeveer 60.000hl staat het Driemeren-gebied op de 6^e plaats qua grootte.

Dankzij de invloed van de nabijgelegen meren kent deze heuvelachtige regio een gematigd en luchtig klimaat. De mistvorming in de herfst legt de basis voor dit gematigde klimaat ingegeven door de nabijgelegen meren.

De belangrijkste druif is Pinot Noir (48%) die zeer goede rode wijnen kan voortbrengen, maar ook verfijnde en fruitige rosé wijnen. Deze staan bekend als Œil-de-Perdrix. Daarnaast is vooral Chasselas (30%) de toonaangevende druif. De volgende in lijn is Pinot Gris (4.5%; hier bekend als Malvoisie) en Chardonnay (4%). Dat geeft meteen inzage in de verscheidenheid!

Neuchâtel

Neuchâtel is erg vooruitstrevend, maar liefst 20% van de wijngaarden werken biologisch. En het neemt ongeveer tweederde van de productie voor haar rekening. Pinot Noir is de enige rode variëtiet die is toegestaan. Als witte wijn is vooral Chasselas bekend, maar je hebt hier ook mooie mousserende wijnen van Chardonnay! Het verschil in bodems van de ene wijngaard naar de andere wordt weerspiegeld in de vele nuances van het boeket in de Chasselas-wijnen.

Bielersee

Gelegen in het kanton Bern, behoort Bielersee toch tot de regio Driemeren-gebied. De regio kent een oppervlakte van 220ha en 80 wijnboeren. De droge en rotsachtige zuidoostkust van het Lac de Bienne bestaat uit kalksteen. De wijnstokken profiteren van de warmtereflecties van het meer en de voordelen van het microklimaat dat de terrasvormige gewassen markeert.

Je vindt hier meer dan 40 druivensoorten, maar vooral Pinot Noir, Chasselas (ook bekend als Fendant) en Chardonnay profiteren van deze kalksteenbodem.

Vully

Dit is een bijzondere AOC; 100ha ligt in het Driemeren-gebied en 50ha ligt in de Vaud. Er zijn 24 enclaves waar 26 variëteiten verbouwd worden. Ook hier is Pinot Noir dominant en naast inheemse soorten ook verrassend genoeg Malbec en Syrah. Het is vooral Chasselas en Chardonnay die de witte druiven vertegenwoordigen.

De belangrijkste wijngaarden in Vully liggen aan de noordkant van Lac de Morat, aan relatief steile oevers. Het zuidoostelijke aspect van de wijnstokken helpt het fruit te laten rijpen. Tegelijkertijd zorgt de relatief koele temperatuur voor een langere hangtijd; waardoor de druiven hun complexe fenolische structuur ontwikkelen.

Het klimaat rond Vully is aanzienlijk gematigd door de aanwezigheid van de meren. Deze voorkomen dat de zomertemperatuur dramatisch stijgt maar ook de effecten van vorst en sneeuw in de winter dempen. Veel wijngaarden kennen geen vorst vanwege de luchtbeweging, en het hoge niveau van licht dat de meren reflecteren.

Cheyres

Dit is een klein commune met haar eigen appellatie. Slechts 14ha groot is dit de enige appellatie aan de zuidoever van Lac de Neuchâtel. Gelet op de kleine omvang, zijn de meeste wijngaarden in beheer van de Associations des Vignerons Broyards, een coöperatie van wijnboeren.

De koningin van de Vaud AOC

Het kanton Vaud, aan de noordelijke oever van het Meer van Genève, is het tweede Zwitserse wijngebied met ongeveer 3.800ha aan wijngaarden. Dit kan je opdelen in grofweg vier subregios’s; Côtes de l’Orbe/Bonvillars in het noorden, la Côte in het zuidwesten, Lavaux midden-zuid en Chablais in het zuidoosten tegen Wallis aan.

Ongebruikelijk, maar de regio brengt vooral witte wijn voort van de koningin onder de Zwitserse druivensoorten; Chasselas (zo’n 60%). Pinot Noir staat op een tweede plaats met slechts 12% en Gamay 9%.

Het klimaat in Vaud wordt sterk gematigd door het Meer van Genève, die de voorjaarsvorst verlichten en de zomerse temperaturen verminderen. Als de zon overdag over het meer gaat, wordt veel licht gereflecteerd naar de wijngaarden die op vele terrassen zijn uitgehouwen. Dit gematigde klimaat en de hoge helderheid is het geheim achter het betrouwbare terroir van Vaud, hoewel relatief hoge regenval de omstandigheden enigszins dempt.

De overgrote meerderheid van de wijnstokken die in de Vaud worden geteeld, zijn eigendom van particulieren en gezinnen in plaats van grote wijnbedrijven. Vele duizenden kleine boeren verkopen hun druiven onder contract of maken wijn coöperatief, maar een groeiend aantal is nu gemotiveerd om hun eigen wijn te produceren of samen te groeperen in veel kleinere coöperaties.

Kom je toevallig een Pot Vaudois tegen? Dat is een erfgoedfles van 1.4 liter. Oorspronkelijk afkomstig uit 1822 geblazen door lokale glasblazers, maar kent nu een meer promotionele toepassing.

Lavaux

Steil boven het meer van Genève liggen de wijngaard terrassen van de twee grands crus in Lavaux; Dézaley en Calamin. Net als in Bourgondië heeft de Grand Cru status betrekking op het terroir en niet een specifieke wijn zelf. Het geeft aan dat je hier fantastische wijnen kán maken.

Bonvillars

Bonvillars is een klein wijngebied aan het uiterste noordelijke uiteinde van Vaud. De belangrijkste wijngaarden liggen op hellingen op het zuiden direct boven het dorp Bonvillars. Omdat het nabij het meer van Neuchâtel ligt, profiteren de wijngaarden van een zeer gematigd klimaat met veel licht dat wordt gereflecteerd door het oppervlak van het meer.

Chasselas en Pinot Noir zijn de toonaangevende druivensoorten. Terwijl Gamaret en Garanoir, die typerend zijn voor Zwitserland, een bescheiden vertegenwoordiging hebben. Bonvillars produceert ook de Oeil de Perdrix.

La Côte

Aan de noordelijke oever van het Lac Léman (Meer van Genève) ligt La Côte. Het staat bekend om haar staalachtige wijnen. Het klimaat is hier dermate mild dat het bijna mediterraans aanvoelt. Er zijn hier tal van kleine, vaak door familie gerunde, wijngaarden. Ze verkopen individueel of in coöperatie. De belangrijkste druiven zijn Chasselas, Pinot Noir en Gamay, die samen ongeveer voor 85% staan aangeplant.

Chablais

Niet te verwarren met het Franse Chablis. Er is ongeveer 600ha aan wijngaarden waar vooral Chasselas en Pinot Noir staan. Er zijn subappellaties voor Villeneuve (inclusief haar Premier Cru CLos de Châtelard), Yvorne, Aigle, Olon-Vaud en Bex. Ze grenst aan het nabij gelegen Wallis.

Chablais onderscheidt zich van de andere gebieden door de glaciale ligging. De wijngaarden hebben een zeer stenige losse, waterdoorlatende bodem waardoor wateroverlast hier niet aan de orde is. Tevens ontwikkelen de wijnstokken lange en sterke wortelstokken. Op lagere hellingen is de bodemopbouw van klei en kalksteen.

De wijnstijl is fris en mineraalachtig.

Van het wijnhuis Hammel, heb ik deze mooie Cabernet gevonden.

Diep rood-violette van kleur. In de neus maakt de wijn indruk met zijn aromatische diepte waarin de fruitige en bloemige geuren met een licht gerookt edelhout (eiken), versterkt door balsamico noten (vanille, zoethout). In de mond bespeur je een verscheidenheid aan smaken: zwart fruit (bramen, kers, bosbes) gevolgd door milde kruiden (zwarte peper, nootmuskaat, kurkuma, vanille), vergezeld van gebrande tonen (koffie, mokka). De afdronk eindigt met een mooie complexe minerale afwerking.

Genève AOC

Hoewel Genève vele associaties kent, zal wijn niet bovenaan het lijstje staan. Maar toch is Genève de derde grootste regio met zo’n 1.400ha. Hoewel de Chasselas nog steeds de witte wijnstokken domineert (20%), hebben de wijnboeren hier grote successen behaald op internationale wijnwedstrijden met klassieke druivensoorten, zoals de Chardonnay.

Onder de rode wijnstokken domineert de Gamay (24%) met uitstekende, goed gestructureerde wijnen. De Pinot Noir en andere rode rassen worden echter steeds belangrijker.

De “zone franche” betreft een aantal wijngaarden (totaal 120ha) die reeds vele jaren in handen zijn van Geneefse wijngaardhouders, maar liggen feitelijk in Frankrijk. Daarom dat ze ook zijn toegevoegd aan de Genève AOC.

Net als in de andere regio’s speelt de water massa van Lac Léman een belangrijke rol.

Wallis

Wallis, of Valais, ligt aan de bovenloop van de Rhône, ten zuidoosten van het Meer van Genève (Lac Léman). De zonnige, op het zuiden gerichte hellingen produceren meer Zwitserse wijn dan welke andere regio dan ook. Deze hellingen zijn dusdanig steil dat ze terrasvormig moeten zijn. Daarnaast zijn ze dusdanig lastig te bewerken dat katrollen nodig zijn. De zomers zijn zo droog en warm dat sommige wijngaarden van tijd tot tijd irrigatie nodig hebben.

In enkele van de hoogst gelegen wijngaarden, vind je ook lokale specialiteiten, zoals de karakteristieke, volle witte variëteit Petite Arvine. Maar ook Amigne en Humagne. Ook de rode zuster Humagne Rouge (ook bekend als Cornalin). Ook produceert men in Wallis fantastische dessert wijnen. Dit van late oogst en flétri methode. Daar waar late oogst (passerillage) langer aan de stokken hangen, rijper zijn en dus een hogere suiker concentratie hebben, zijn de druiven bij flétri volledig ingedroogd. Hierbij profiteren de druiven van de hete föhn. Je krijgt dan puur geconcentreerde druivensap. Deze wijnen zijn gemaakt van Chasselas (Fendant), Sylvaner, Pinot Gris (Malvoisie) maar ook Syrah. Deze laatste maken grote indruk op de wijnmakers in Tain l’Hermitage kilometers stroomafwaarts.

In Wallis kan Pinot Noir en Gamay geblend worden en vervolgens verkocht onder de naam Dôle du Valais AOC. Overigens zijn ook andere druiven toegestaan in de blend. Dit is de Zwitserse tegenhanger van de Bourgogne Passtoutgrains AOC. Het is een veelzijdige wijn die het terroir van de wijngaard vaak mooi tot uiting laat komen. Probeer eens Cave St Pierre van Wijnhuis Oktober!

Tot Slot

We hebben slechts Frans Zwitserland ontdekt, maar dit is tevens een verrassend veelzijdig gebied uit de dwergwijnstaat Zwitserland. Vooral witte wijn van Chasselas, maar ook verrassende dessert wijn door het toepassen van passerillage (of flétri), rode wijnen en in het bijzonder de Dôle de Valais.

Volgende week gaan we nog dieper de Zwitserse bergen in!

14 september 202116 december 2023

Proef de zon in de wijn van 5 Italiaanse streken

De krachtpatsers met internationale faam, zoals Bolgheri en Montepulciano laten we achter ons. We arriveren in het warme zwoele zuiden. Proef de zon in de wijn van de laatste 5 Italiaanse streken!

Zwoel Puglia

Wanneer we Molise in het zuiden verlaten komen we aan in het grote Puglia. Deze streek reikt tot aan de hak van de laars van Italië. Hoewel de streek vooral bekend staat om haar olijven, is Puglia (of Apulia) één van de belangrijkste wijn producerende regio’s. Met 9 miljoen hl neemt ze een 2^e plaats in! Maar liefst 90% van de opbrengst is bulkwijn terwijl slechts 5% op de markt komt als DOC of DOCG. Ze ontleent haar naam van het Romeinse woord a-pluvia, ofwel gebrek aan regen.

De regio is op te delen in drie subregio’s; Foggio in het noorden, Bari en Taranto in het midden en Brindisi en Lecce in het zuiden.

Proef de zon in de wijn in 5 Italiaanse streken Puglia

Puglia omvat maar liefst 28 DOC’s en slechts 4 DOCG’s. Daarnaast zijn er nog 6 regionale appellaties zoals ITG Murgia en ITG Salento. In deze streek zijn maar liefst 46 druivensoorten toegestaan, waarvan slechts 9 internationale soorten zijn. Meeste liggen in de regio Salento in de hak van het land. De Italiaanse inheemse druivenvariëteiten overheersen duidelijk.

In vroeger tijden werd de wijn uit Puglia gebruikt om noordelijke wijnen te versterken voor kleur en kracht, maar door de focus op kwaliteit in de laatste decennia zijn de wijnmakers eigen wijn gaan produceren. Vooral de druiven Negroamaro en Primitivo hebben hier een voortrekkersrol in gespeeld.

Klimaat en terroir

De regio kent een zeer vruchtbare bodem dat grotendeels bestaat uit terra rossa (ijzerhoudend klei met zand) met een onderlaag van kalksteen. Dit is ideale grond voor druiventeelt. Vooral de kalkstenen ondergrond draagt bij aan het vasthouden van water in de droogste periodes van het jaar.

Het noordelijke deel (boven Brindisi) is koeler doordat het heuvelachtiger is. Daardoor zijn de wijnen frisser en lichter. Terwijl het zuidelijke deel vlakker en heter is. Het is niet zonder reden dat vooral inheemse druivensoorten hier floreren. Het is simpelweg te heet voor veel internationale druivenrassen!

Het klimaat is warm tot heet maar aan de kust getemperd door een koel zeebries.

Druivensoorten

De meest voorkomende druivenvariëteiten zijn Sangiovese voor rood en Trebbiano voor witte wijn. Maar veel interessanter zijn de wijnen van Negroamaro, Primitivo en Nero di Troia voor rode wijn. En als witte druivenras de Bombino Bianco en Verdeca.

De Primitivo (ookwel bekend in Amerika als Zinfandel) en de Negroamaro zijn typische druiven van het warme Zuiden en leveren wijnen op met een intens en warm karakter. Dat is hun pluspunt, maar het hoge tannine gehalte geeft een karakteristiek bitter (amaro) en daardoor zijn dit niet de gemakkelijkste wijnen. Het is een kunst om deze wijnen met souplesse te maken.

De heftige Negroamareno

De Negroamareno betekent “zwart bitter” en het is duidelijk waarom. De druiven zijn vrij donker van kleur en de wijnen hebben een duidelijk bitter profiel. Met haar dikke schil en resistentie tegen droogte, is de negroamareno uitermate geschikt voor het hete klimaat in Puglia.

Neem de I-Muri van Farnese Vini. Gelegen in streek Salento en heeft een onstuimige groei doorgemaakt. Deze Negroamaro is robijnrood van kleur met paarse tinten. In de neus komen intense aroma’s van fruit naar voren met tonen van zwarte bessen. Deze wijn heeft een medium body, is fluweelzacht en erg lekker. Een goede balans tussen frisheid en warme gevoelens, met een lange afdronk. Heerlijk bij lamsvlees of gegrilde tonijn.

Nu verkrijgbaar voor € 6.95

De zwoele Primitivo

De Primitivo (wat “vroege rijping” betekent) blijkt echter iets gemakkelijker om meer souplesse in de stijl te creëren dan bij Negroamaro. De druif is minder robuust dan Negroamaro en is daarom gevoeliger voor droogte, hoge temperaturen en vorst. De Primitivo kan in dit warme klimaat nogal alcoholrijk zijn vanwege haar hoge suikergehalte, maar door zijn jam-achtige zwarte fruit en drop is hij al jong drinkbaar.

Nero di Troia

Deze zwarte druif is perfect thuis in het noordelijke deel van Puglia, vooral Foggia en noord Bari. Deze laatrijpe variëteit heeft twee groeistijlen: de compact trossen van grote bessen is geschikt voor hoge opbrengsten, terwijl de meer trossen met open structuur van kleine bessen hoge kwaliteit wijnen voortbrengen. Je ziet deze druif zelden als monocépage maar eerder toegepast als blend.

De wijn vertoont aroma’s van kersen, viooltjes en tabak. Met haar droge smaak, gemiddelde zuurgraad en hoge tannine is het desondanks een straffe wijn die echt wat tegenhang nodig heeft. De wijn is het best te serveren bij cichorei, konijn of gegrilde gekruide kip.

Verdeca

Verdeca (verwar deze niet met Verdejo) is een witte druif die bijna uitsluitend in Puglia wordt geteeld, maar langzaam uit de gratie raakt in de wijnwereld. Het is een zeer neutrale gearomatiseerde druif en werd historisch gezien het meest gebruikt in de productie van vermout. Nu is het meestal te vinden in mengsels. Maar vlak Verdeca niet uit. Het is heel gemakkelijk te drinken en verfrissend met tonen van citrus, ananas en bergamot.

Een paar bekende appellaties

Je zou bijna zeggen helaas zijn er zoveel appellaties. Er zijn er namelijk slechts een handvol die echt de moeite waard zijn om uit te lichten. Dit omvat Primitivo di Manduria en Salice Salentino.

Castel del Monte Nero di Troia Riserva DOCG

Castel del Monte is een fort bovenop een berg in het midden van de wijnstreek. Zoals de naam reeds doet vermoeden, is deze wijn volledig gemaakt van de Nero di Troia druif. Deze druif heette tot voor kort Uva di Troia en is ook bekend onder de naam Sumarello. Deze druif komt bijna uitsluitend alleen voor in Puglia en gedijt goed in het hete mediterrane klimaat. De wijn is voor 90% gemaakt van de Nero di Troia en voor deze Riserva dient de wijn 24 maanden te rijpen waarvan 12 op eiken hout. Het levert dan ook een wijn op met een volle body, gematigde zuurgraad en aroma’s van kersen, zwart fruit en pruimen. In de beste wijnen vind je ook een intrigerende noot van zoethout.

Gioia del Colle DOC

DOC Gioia del Colle is als appellatie uit Apulië de bakermat van de Primitivo, en ligt iets noordelijker dan Manduria. Ondanks dat het zo dicht aan de kust ligt, is het hier heet en droog. Veel wijngaarden liggen daarom wat hoger op de heuvels om zo te profiteren van de verschillen in dag-nacht temperatuur voor het behoudt van de zuurgraad. Binnen deze appellatie kan Primitivo als monocépage gevinifieerd worden, maar blenden met Malvasia Nera, Montepulciano, Negroamaro of Sangiovese (max 40-50%) is ook toegestaan.

De wijnen van Gioia del Colle zijn dankzij klei-kalk bodem strak met meer dan gemiddelde zuurgraad. Dit geeft een mooi contrast met het geparfumeerde zwoele volrijpe fruit. Ook zijn ze hoog in alcohol Hier wordt dus het beste van twee werelden gecombineerd: rijp sappig fruit met elegantie, beheersing en klasse.

Primitivo di Manduria DOC

Dit is de belangrijkste regio van het gebied. Gelegen op het schiereiland Salento, nabij Lecce, kom je hier veel verschillende soorten wijn tegen. Wanneer men niet voldoende aandacht besteed, slaat de wijn namelijk snel om in eenvoudige, overrijpe wijnen van gekookt fruit waarin alcohol overheerst. Echter wanneer wel met zorg en aandacht wijn wordt gemaakt, krijg je heel bijzondere wijnen. Inktzwarte wijnen met intense smaken.

Je proeft de zon in deze wijn uit 1 van de 5 zuid Italiaanse streken in deze 80 Vecchi Vigne

Neem deze 80 Vecchi Vigne van Cignomoro. De wijn is gemaakt van meer dan 80 jaar oude druivenstokken – vandaar ook de naam. Dit geeft een laag rendement van zeer geconcentreerde Primitivo druiven. De schilweking duurt meer dan één maand. Terwijl de wijn 12 maanden rijpt op frans en amerikaans eikenhout. Daarna rijpt het nog voor 4 maanden op fles. Het levert een wijn op die diep rood kleurt. Met complexe en aanhoudende aroma’s van kaneel, tabak, cacao en koffie in combinatie met donker overrijp fruit. Compact en jammy in de mond met een vanille en chocolade achtige finish op het einde.

Je proeft de zon in deze wijn uit één van de 5 zuid Italiaanse streken voor slechts € 29.95!

Salice Salentino DOC

In het zuidoosten van het Salento schiereiland ligt het plaatsje Salice. Salice Salento DOC heeft internationaal faam gemaakt met wijnen van Negroamaro zowel in rood als rosé. Deze rosé wordt gezien als één van Italiaanse beste rosé wijnen!

Het onbekende Basilicata

Basilicata is een klein en relatief onbekende wijnregio. Ze kennen slechts vier DOC’s die slechts 2% van de wijnen opbrengt. Veruit de meeste wijn komt op de markt onder ITG of vino da tavola. Het is een bergachtig gebied waarbij de meeste wijngaarden op de vulkanische grond van Monte Vulture liggen. Met slechts 87.000hl is het één van de kleinste wijnregio’s, maar met grote faam.

De lokale Aglianico druif voelt zich hier – op een vulkanische bodem van een oude, dode vulkaan – prima thuis. De druif geeft wijnen met flinke zuren en tannine. Volle kruidige smaak van cassis, zwarte kersen, tabak en ceder en een lichte balsamico toets. De fruittonen zitten vaak wat verborgen maar uiteindelijk komen gedroogde pruimen en bramen naar boven. Kortom een heerlijke wijn om van te genieten bij een kaasplank van gerijpte kazen.

Calabrië, de speeltuin van de Grieken

Op de punt van de laars vinden we Calabrië, ten zuiden van Basilicata. Dit gebied is klein (met slechts 110.000 hl) maar fijn, met als interessantste appellation Ciro. Ook hier waren het de Grieken die de wijncultuur brachten. Calabrië had eens internationale grote bekendheid, maar toen eenmaal Bordeaux opkwam, werd het snel naar de achtergrond verdrongen. Calabrië werd vervolgens zwaar getroffen door de phylloxera uitbraak, waardoor de wijngaarden nagenoeg volledig verwoest werden. Het gevolg was dat men onbeduidende bulkwijnen begon te produceren.

Cirò is één van de weinige gebieden die overgebleven is uit de grote dagen van Calabrië. De Cirò Rosso Riserva DOC is gebaseerd op de inheemse Gaglioppo druif; een wijn met opmerkelijke finesse en uitstekende rijpingsmogelijkheden. Deze Italiaanse wijn is het ontdekken meer dan waard. Dit is een wijn met volle body, hoge tannine en een navenant alcohol percentage (14%). Hoewel de wijn bedoeld is om binnen vijf jaar te drinken, duurt het al snel 10 jaar voordat de tannine in de wijn echt zacht is.

Ook voor de witte wijnen is er een eigen druif, het oude Griekse druivenras Greco. Greco di Bianco DOC levert een koperkleurige dessertwijn gemaakt volgens de passerillage methode. Weelderig, rijk en fluweelzacht van body met een aromatisch boeket dat doet denken aan sinaasappelbloemen, citrusvruchten en gedragen door specerijen die met de jaren meer naar de voorgrond komen.

Legendarische Falerno uit Campanië

Campanië is de regio rond Napels, de grootste en bekendste stad van het Zuiden. De naam is afkomstig van Campania felix, wat “gelukkig land” betekent. Deze regio herbergt misschien wel de mooiste wijnen van het Zuiden. Ook is het een gebied wat één van de oudste wijn producerende gebieden is in Italië, geschiedenis gaat terug naar 12^e eeuw voor Christus. Tevens produceert men hier de oudste Italiaanse wijn, de legendarische Falerno (Falernum). Een witte wijn die zowel als droge en zoete wijn gemaakt werd. Er bestaat een moderne versie hiervan; de Falerno del Massico DOC.

Klimaat en geologie

In het kustgebied vind je een continentaal klimaat: heet en droog. Terwijl in de binnenlanden van Campanië het koeler is en meer regen valt. De bodem van het gebied is vulkanisch vanwege de Vesuvius. Dit geeft een frisse mineraalachtige toon en zorgt voor zachte romige smaken. Hier maakt men rode en witte wijnen. De witte druivensoorten zoals Greco, Fiano en Falanghina waarderen de vruchtbare vulkanische bodem. Voor rood gebruikt men Aglianico en Piedirosso druiven.

De beste appellaties

Dynamische en innovatieve wijnmaak methodes hebben positief bijgedragen aan de kwaliteit in de regio. De belangrijkste druif is hier onmiskenbaar Aglianico die door de Grieken was geïntroduceerd en gecultiveerd door de Romeinen. Daarnaast zijn de witte variëteiten Fiano en Greco van groot belang. In totaal produceert men ongeveer 780.000hl aan wijn per jaar.

Taurasi DOCG

De beste wijnen komen uit Taurasi – deze DOCG wordt ook wel de kleine broer van Barolo en Barbera genoemd. De Taurasi wordt gemaakt van minimaal 85% Aglianico en maximaal 30 procent Piedirosso. De wijnen moeten verplicht minimaal drie jaar rijpen.

De Taurasiwijnen hebben steeds een diepe kleur, een krachtige neus vol rijp zwart fruit en een intense, geconcentreerde smaak vol fruit, leer en kruiden. Dit maakt hen uitermate geschikt om goed te verouderen. Door de wettelijke minimumvereiste van 12 maanden houtlagering krijg je soms ook wat toetsen van inkt of chocolade. De Riserva rijpt minimaal 18 maanden op houten vat, wat extra complexiteit en intensiteit geeft.

Aglianico del Taburno DOCG

DOCG Aglianico del Taburno is een herkomstbenaming die pas eind 2011 tot DOCG promoveerde. Gelegen rond Monte Taburno produceert men hier zowel rode als rosé wijnen. Ook hier speelt Aglianico een grote rol. Een belangrijk verschil met Taurasi is echter dat deze wijnen geen verplichte houtlagering moeten ondergaan. Enkel de Riserva rijpt (slechts) 12 maanden op houten vat.

Deze krachtige wijn met stevige tannine en frisse zuurgraad verrast je met rijp sappig donker fruit zoals bramen, kersen en gedroogde pruimen. Verder bespeur je zoethout, koffie en peper. De wijn heeft een aangenaam lange afdronk. Echter karafferen is hier op zijn plaats. Om de wijn echt goed tot haar recht te laten komen heeft deze wijn zuurstof nodig.

Fiano di Avellino DOCG

DOCG Fiano di Avellino is een appellatie voor witte wijn. De herkomstbenaming schrijft minimaal 85% Fiano voor. Fiano di Avellino kan aangevuld worden met Greco Bianco (een andere druif dan greco!), Coda di Volpe of Trebbiano. Deze wijnen leveren steevast intens geparfumeerde, frisfruitige witte wijnen op, knetterend van het witte steenfruit met vaak nog wat amandeltoetsen er bovenop.

Greco di Tufo DOC

Ook Greco di Tufo is een appellatie voor witte wijn. De herkomstbenaming schrijft minimaal 85% Greco voor. De wijnen mogen enkel aangevuld worden met wat Coda di Volpe, en zijn steevast intens geparfumeerd, frisfruitig en knetterend van het witte steenfruit, met vaak nog wat amandeltoetsen er bovenop. Greco di Tufo is doorgaans een tikkeltje mineraler en delicater dan DOCG Fiano di Avellino.

Falerno del Massico DOC

Zoals al aangegeven is DOC Falerno del Massico de moderne versie van de mythische wijn Falernia. De huidige herkomstbenaming genoot gedurende vele jaren geen al te beste reputatie. Producenten realiseren dat kwaliteit verbetert dient te worden. En de heuvelachtige wijngaarden met perfecte expositie naar de zon scheppen alle voorwaarden voor een top wijn. Je vindt hier lokale druiven (minimum 85% Falanghina voor wit en 60% Aglianico voor rood) die hier uitstekend op in spelen.

Sicilië

En tenslotte Sicilië. Met 4 miljoen hl neemt het eiland een vierde plaats in terwijl met haar 115.000ha wijngaarden in grootte de grootste regio is. Hoewel Sicilië lang een ondergeschikte rol heeft gespeeld, is sinds 1773 daar een ommekeer in gekomen. Door de ontdekking van de versterkte wijn marsala heeft Sicilië zich weer in de kaart gespeeld in wijnland. Vervolgens hebben de cantina sociale (ofwel coöperaties) een belangrijke rol gespeeld in de kwantiteit. Waarna na de jaren 80 veel producenten kwaliteit voorop gingen stellen. Desondanks komen de meeste wijnen nog op de markt onder ITG Terre Siciliane of Sicilia DOC.

Desondanks kent het eiland een indrukwekkende 23 DOC’s en 1 DOCG kwalificatie. Verder kent het eiland nog zeven ITG’s. Het klimaat is erg uiteenlopend; in het noorden van de Etna is het gematigd fris, terwijl in het zuiden het bijna subtropisch is onder invloed van de Sahara. Rond de Etna is de bodem vanzelfsprekend vulkanisch, terwijl elders de bodem klei en kalkrijk is.

Sicilia DOC

Om maar meteen met de grootste en vreemdste DOC te beginnen. DOC Sicilia omvat het hele eiland en is ontstaan uit de bestaande ITG Sicilia. Maar liefst 26 druivenvariëteiten zijn toegestaan zowel in monocépage als in blend. Dit creëert een grote reeks van wijnstijlen die de consument meer in verwarring achterlaat dan duidelijkheid schept.

De wijngaarden van Feudo Arancio liggen aan de zuid kust van Sicilië in Sambuca di Sicilia. Nogthans hebben ze het predikaat Sicilia DOC. In 2001 nam Mezzocorona deze volledig verwaarloosde wijngaarden over en toverde dit om in een nieuw modern wijnbedrijf met groot respect voor omgeving en natuur. Duurzaamheid staat hier centraal, van het gebruik van zonnepanelen tot verminderen van het gebruik van chemicaliën in de wijngaard.

Moscato di Pantelleria DOC

Ver ten zuiden van de stad Marsala vinden we het piepkleine eilandje Pantelleria. Hier maakt men dessertwijn van de Zibibbo druif, ofwel Muscat d’Alexandrie. De wijnstokken groeien op zanderige gronden afkomstig van lava. Dit zijn overwegend strogele wijnen met een neus van rijp steenfruit, gecombineerd met oranjebloesem. De frisse mineraalachtige wijn brengt de aangename zoetheid mooi in balans. Drink deze wijn bij fruit salades of hartige kazen.

Zonnige streken met mooie wijnen

Nu we deze mooie reeks afsluiten, is het duidelijk dat in elk van de 5 zuid Italiaanse streken de zon in de wijn proeft. Maar geen wijn is hetzelfde. Dat is zo mooi van Italië. Het is zo een mooi land, met honderden verschillende druivensoorten en een zeer gevarieerd aanbod aan bodemsoorten. Door ook de blend soms net anders te maken krijg je een grote verscheidenheid aan wijnstijlen.

Kortom, ga op ontdekkingsreis en bewandel de paden waar we de zon niet op hebben laten schijnen. Het land van eten en drinken maar bovenal genieten. Ik zou zeggen Proost op het leven en neem een fles wijn uit één van deze 5 Italiaanse streken en proef de zon.