Daar waar normaal de knoppen begin april verschijnen aan de druivenranken, zien de producenten dit jaar het uitlopen reeds midden maart plaats vinden. Dit is extreem vroeg en is volledig te danken aan de zachte winter. De vuistregel is dat Koning Winter na de IJsheiligen (half mei) echt vertrokken is en dat voor die tijd vorst mogelijk is. Maar met temperaturen ver boven de 20C midden april, hield niemand hier nog rekening mee. Maar toen kwam geheel verrassend een vorst periode aan midden april met als gevolg schade aan de ontluikende druivenranken.
Normaal beschermen druivenranken zichzelf tegen vorst door in een “slaap” te gaan. En resistentie van -10 tot -20 is geen uitzondering. Echter dit geldt wanneer de plant nog niet aan het uitlopen is. Nu werden producenten geconfronteerd met milde vorst terwijl de ranken waren uitgelopen. Normaal zijn de planten nog wel bestand tegen ongeveer -1.1C vorst, maar meer ook niet dan ontstaat schade. En in de nacht van 22 op 23 april was er toch een paar graadjes meer vorst in diverse gebieden en in combinatie met hoge luchtvochtigheid kan schade toenemen.
Beschermingsmethoden
Een effectieve en veel toegepaste methode is het besproeien van de wijnstokken. Hierdoor bevriest het water rondom de scheut en knop waardoor deze behouden blijven.
Een andere methode is om vuurkorven in de wijngaard te plaatsen. Door de warmte ontstaat er luchtcirculatie waardoor temperatuur ongeveer 2 graden kan stijgen en vorst minder vat krijgt op de scheuten. Zo ook natuurlijk het gebruik van windturbines om op deze wijze de luchtcirculatie op gang te brengen.
Zwaar huisgehouden in Centraal Europa
In centraal Europa zakten de temperaturen tussen 22 en 24 april fors onder het vriespunt. In de Ruwer, een subappellatie van Mosel, heeft de vorst maar liefst 10 uur aaneengesloten aangehouden. Dat is enorm lang voor de tijd van het jaar.
Delen van Nahe en Saksen rapporteren een 100% verlies, terwijl bijvoorbeeld Rheinhessen nauwelijks schade ondervonden.
Ook berichten uit Oostenrijk en Zwitserland komen gelijksoortige berichten.
Divers Frankrijk
Zo is in de Champagne de schade nog niet vast te stellen, maar het CIVC schat de schade op zo’n 25%. Zo is in de Côte de Bar maar liefst 8.000ha beschadigd met verbrande bladeren door de vorst. Maar dit verschilt van perceel tot perceel en is afhankelijk van de toegepaste beschermingsmiddelen.
Op zondagavond kwam er hagel gevolgd door vorst van -0.8C. Door de heldere dag op maandag, ontdooide de knoppen te snel, wat de schade vergrootte. Waarna nog een vorst nacht volgde, maar door het drogere weer bracht deze verrassend genoeg minder schade.
De Marne lijkt minder schade te hebben ondervonden. Terwijl in Montagne de Reims temperaturen tot -4C daalde!
Ook Bordeaux heeft veel te lijden gehad. De rechteroever met Pomerol en Saint-Emilion is zeer hard getroffen. Alleen de plateaus en de hoogste punten van de wijngaarden bleven gespaard. Wijngaarden in de vlakten en aan de voet van wijngaarden boekten de grootste verliezen.
Ook op de linkeroever is er schade, maar hier lijkt het vooralsnog minder te zijn. Zo is in Saint-Julien de schade echter slechts 10 tot 15 procent. Experts zeggen dat de dramatische koudegolf de ergste is sinds 1991.
Ook de Bourgogne, met name de Côte d’Or, en Chablis zijn getroffen, maar het is onduidelijk wat de schade is op het moment.
Ravage in Limburg
Helaas is het verhaal in Nederland en België minder rooskleurig. De vorst heeft in Limburg zwaar huisgehouden en zeker 80% van de scheuten is vernietigd. In de rest van Nederland lijkt het mee te vallen.
Nu was ik onlangs in zuid Limburg en heb daar een aantal producenten gesproken. Ze komen allemaal met hetzelfde verhaal. Ze verwachten grote verliezen en schrijven 2024 nu al af.
Is dit een drama?
De vraag is of dit allemaal echt een drama is. Vaak schieten druivenranken een 2e keer uit. Dus er is nog hoop dat, indien de stam zelf niet beschadigd is, 2024 alsnog een mooi jaar mag worden. Dus we kunnen nu nog geen conclusies trekken, maar het is afwachten.
