Groot Cuyo epicenter van Argentijnse wijnbouw

De regio North is dus het meest bekend van de wijnen uit Cafayate Valley, waarbij Bodega Colomé wel de meest bekende is. Hier vinden we dan ook wijnen van één van de hoogste wijngaarden ter wereld – de Altura Maxima. We trekken nu verder naar het zuiden, nog steeds langs de Andes en komen in de regio Cuyo terecht. Cuyo fungeert als epicenter van de Argentijnse wijnbouw industrie met regio’s als Mendoza. Samen met de sub-regio San Juan bevat Mendoza 95% van de Argentijnse wijngaarden. Daarnaast omvat Cuyo ook de sub-regio La Rioja, welke grenst aan de regio North.

Groot Cuyo met het epicenter van de Argentijnse wijnbouw

Wat opvalt is dat er veel sub-zones zijn met de classificatie Geografische Indicatie, en slechts twee DOC’s. Het lijkt wel alsof het classificatiesysteem een beetje in vergetelheid is geraakt. We zien steeds meer GI’s verschijnen binnen bestaande sub-regio’s.

Koel La Rioja nabij de evenaar

De Argentijnse wijnregio La Rioja moet je niet verwarren met haar Spaanse equivalent. La Rioja is een wijngebied in de uitlopers van de Andes, en ligt ingeklemd tussen Catamarca en Mendoza. Het grote verschil met haar Spaanse naamgenoot is dat La Rioja vooral gericht is op witte druivensoorten. Het bergachtige landschap is uitermate geschikt voor de aanplant van Torrontés Riojano, die zachte fruitige en aromatisch wijnen voortbrengt. Naast Torrontés staan ook druivensoorten als Malbec, Syrah, Cabernet Sauvignon en Bonarda aangeplant. Hoewel 53% van de aanplant blauwe druiven zijn, is het toch Torrontés die domineert in aanplant met ruim 30%. De ligging in de regenschaduw van de Andes zorgt ervoor dat de toegang tot water streng gereguleerd is.

La Rioja kent een lange wijnbouw geschiedenis. In de 16e eeuw, met de aankomst van de Spaanse missionarissen die afkomstig waren uit de Spaanse Rioja, arriveerden ook de druivenstokken.

Binnen La Rioja ligt één hoofdproductiegebied. Dat zijn de Famatina-valleien en wordt beïnvloed door Sierra de Velasco en de Sierra Famatina bergketens. Hier liggen de sub-regio’s (Geografische Indicaties) San Blas de los Sauces (74ha op 950 tot 1.100m), Famatina (375ha op 1.375 tot 1.850m) en Chilecito (6.260ha op 770 tot 1.275m). Ook in de vallei die westelijk van de Sierra Famatina vindt wijnbouw plaats, maar dit is meer verspreid en kleinschaliger. En zo ligt in Sierra Aminga, ten noorden van La Rioja en ten oosten van Sierra Velasco de kleine sub-regio La Costa Riojana. In totaal staat hier ongeveer 6.500ha aangeplant verdeeld over 12 Geografische Indicaties.

Ligging nabij evenaar

Wat dit gebied bijzonder maakt is dat het dicht bij de evenaar ligt, op slechts 29 graden zuiderbreedte. Maar de grote hoogte tempert de hoge temperaturen, de wijngaarden staan aangeplant tussen 770 en 1.850m hoogte. De intense zonuren worden gevolgd door koele nachten, onder invloed van de wind die neerdaalt van de bergtoppen. Hierdoor ontstaan grote dagelijkse temperatuurverschillen die bijdragen aan de verlenging van de rijpingsperiode. Met als gevolg mooier rijp fruit en een verfrissende zuurgraad. Vooral de Bonarda levert fantastische wijnen op met volle body en diepe kleurintensiteit. Wat deze wijnen onderscheid van andere is de volle smaak van frambozen en anijs wat zo typerend is voor Bonarda. Vaak wordt deze druivensoort gebruikt in blends om de intensiteit en palet te versterken. Qua wit is er eigenlijk alleen Torrontés in de stijlen mousserend tot verfrissend droog en levert geweldige wijnen!

Hoewel er ruim 400 familiewijngaarden zijn, komen de meeste wijnen op de markt onder het label van La Riojana Cooperativa. Deze coöperatie is in 1940 opgericht door Italiaanse immigranten en richt zich met name op biologische en Fairtrade gecertificeerde wijnen.

2e wijnbouwgebied San Juan

In het zuiden van de provincie San Juan, nabij de provinciegrens met Mendoza, ligt het gelijknamige wijnbouwgebied. Dit is het één na grootste wijngebied van Argentinië met ongeveer 31.000ha aan wijngaarden ofwel 16% van de totale Argentijnse arsenaal. De wijngaarden zijn verspreid in het midden-westen van de provincie met de sub-regio’s Pedernal, Calingasta, Zonda, Ullum, Iglesia en Jáchal.  Het warme, droge klimaat heeft grote invloed op de kwaliteit. Ook hier heerst een intense zon met weinig neerslag. In tegenstelling tot La Rioja, is het hier Syrah dat de belangrijkste druivenvariëteit is. Er zijn maar liefst 24 verschillende Geografische Indicaties te vinden, maar geen DOC.

De wijngaarden liggen in verschillende valleien waarbij Tulum de meest belangrijke productie sub-zone is. Terwijl Pedernal de hoogst kwalitatieve sub-regio is. Opvallend is dat hier een grote aanplant van roze druiven te vinden zijn, zoals Criolla en Cereza (met zo’n 36% van de aanplant). Deze druiven worden vooral gebruikt om goedkopere semi-zoete wijnen en sherry-stijl wijnen te produceren. San Juan levert tevens de grootste hoeveelheid van Argentijnse brandy en vermouth. Blauwe druiven zijn ook goed vertegenwoordigd met ongeveer 37% – met name Malbec en Syrah dus. Qua witte druiven zijn het vooral Pedro Ximenez en Moscatel d’Alejandria (wat meteen de sherry-stijl wijnen verklaart).

Het klimaat in San Juan is overwegend woestijnachtig, net als in Mendoza. Vandaar dat de wijngaarden ook op hoogte te vinden zijn. Hierdoor is wijngaardbeheer vooral afhankelijk van de watertoevoer van de San Juan en Jachal rivieren en het smeltwater dat uit de Andes naar beneden komt. De wijnbouw profiteert van de “Zonda”, een felle hete droge föhn wind die zich ontwikkelt in de regenschaduw van de Andes.

Pedernal

Ongeveer 100km ten noorden van Mendoza ligt Pedernal GI. Deze sub-regio, met 820ha,  heeft in 2007 haar appellatie toegekend gekregen. Hier staan vooral Cabernet Sauvignon en Malbec aangeplant die rijke en elegante rode wijnen leveren. Daar waar het klimaat overwegend woestijnachtig is en dus te heet voor wijnbouw, profiteren de Pedernal wijngaarden van de hoge ligging, op ongeveer 1.300m, die de temperaturen matigen. Zeer koele nachten volgen de zonnige dagen zodat de rijpingsperiode wordt verlengd. Doordat de temperatuur net iets lager ligt dan in Tulum of Zonda, vindt de pluk ook iets later plaats. Waardoor de druiven dus nog langer hangen en beter rijp worden.

Omdat de vallei in de uitlopers van de Andes liggen, is de bodem arm en stenig. Deze arme maar kalkrijke bodem zorgen voor lagere productiehoeveelheden en dus meer geconcentreerde aroma’s en rondere tannine. Je kan deze sub-regio zien als een grand-cru van Argentinië, zo goed zijn de wijnen.

Tulum

Rondom de stad San Juan vinden wij de sub-regio Tulum. Hier is Syrah aan een ware opmars bezig door haar dikke, peperige rode wijnen met rijke fruitkarakter. Daarnaast vinden we ook hoogwaardige Malbec, Chardonnay en Viognier. Daar waar in het verleden Tulum vooral massaproductie georiënteerd was, begint nu de kwaliteit inhaalslag. De San Juan rivier is de levensader voor dit gebied. Terwijl de beperkte hoogt van 650m de temperaturen matigt. De redelijk hete zomers worden gevolgd door milde winters wat het typerende woenstijnachtige klimaat verklaard. De bodem is hier vooral alluviaal met fijn gestructureerde klei wat het water goed vast kan houden.

In dezelfde vallei vinden we 160km naar het noorden de GI Jachal rondom de stad San José de Jáchal. Wijnbouw vindt hier plaats op 950 tot 1.210m hoogte.

Zonda en Ullum

Direct aan de andere zijde van de Sierra Chica de Zonda liggen de sub-regio’s Zonda en Ullum. Deze sub-regio’s liggen meer Andes-inwaarts en zijn dus meer bergachtig. Hoogte varieert vanaf 650 tot 900m. De gebieden zijn nog niet bekend maar er wordt hard aan de weg getimmerd voor kwaliteitswijnen. Samen met Syrah en Malbec produceert het gebied enkele fruit gedreven witte wijnen gemaakt van Chardonnay en Viognier.

Het dal ontleent zijn naam aan de “Zonda” en draagt zowel positief als negatief bij aan de wijnbouw in de regio. De wind is afkomstig vanaf de Stille Oceaan en wanneer het de Andes overkomt, ontdoet ze van het vocht. Terwijl de droge “Zonda” van de toppen afdaalt, verzamelt ze zowel warmte als snelheid. Hierdoor kan ze windsnelheden van 40km/u tot soms 200km/u bereiken. Hoewel de wind warmte brengt en daardoor het risico op wijnstokziekten vermindert, kan het ook gevaarlijk zijn voor ontluikende wijnstokken, waardoor windschade en zelfs vorst ontstaat.

De poreuze, rotsachtige bodems zijn vrij drainerend en de lage grondwaterspiegel betekent dat wijnstokken diepe wortelsystemen moeten ontwikkelen om toegang te krijgen tot het water in de bodem. Deze sterke, gezonde wijnstokken produceren bessen met een goede concentratie suikers en tannine, wat leidt tot complexe wijnen met een goede structuur.

Iglesia Valley

Verder berginwaarts vanaf San José de Jáchal steken we de bergrug Sierra Gredos over om vervolgens bij Iglesia uit te komen. Op de hoogte variërend van 1.550 tot 2.000m vinden we GI Iglesia die in 2002 erkend is als een eigen appellatie.

Native Criolla in Calingasta Valley

Tenslotte vinden we Calingasta Valley ten zuiden van Iglesia en ten westen van Zonda en Ullum. In een langgevormde sikkel van 40km ligt Calingasta ingeklemd tussen de Cordilla de los Andes in het westen en Precordillera in het oosten. Het is één van de meest afgelegen wijnbouw gebieden in Argentinië. Op een hoogte tussen 1.350 en 1.750m liggen 210ha wijngaarden waar origineel vooral de Criolla-nazaten als Moscatel Blanco en Torrontés Sanjuan en Listan Prieto waren aangeplant. Dankzij deze afgelegen ligging, zijn er ook nog een behoorlijke hoeveelheid oude wijnstokken. Maar langzaam vormt de regio om naar meer blauwe druivenrassen als Malbec, Cabernet Sauvignon en Syrah. Ondanks de hoogte, is de bodem toch meer alluviaal dankzij de ligging aan de rivier Rio de los Patos.

Epicenter Mendoza

En dan natuurlijk Mendoza, Argentinië’s grootste wijnregio met 145.000ha en vaak synoniem voor Argentijnse wijn. Niet verwonderlijk wanneer ruim 75% van de Argentijnse wijn uit Mendoza afkomstig is, met recht het epicenter van de Argentijnse wijnbouw industrie in Cuyo! Gelegen op een hooggelegen plateau aan de rand van het Andesgebergte, is de provincie Mendoza verantwoordelijk voor ongeveer 70 procent van de jaarlijkse wijnproductie van het land. Malbec is de belangrijkste druivensoort met bijna 50% van de aanplant. Op grote afstand volgt Cabernet Sauvignon (10%), Chardonnay (8%) en andere variëteiten. De hoogte, het landklimaat, de heterogeniteit van de bodem en de sneeuwsmelt zijn belangrijke factoren voor de productie van uitstekende wijnen, die bijdragen aan een belangrijke wijntraditie.

Mendoza kan worden onderverdeeld in vijf grote sub-regio’s, die de variëteiten hun specifieke kenmerken geven: Valle de Uco GI, met sub-regio’s Tunuyán, Tupungato en San Carlos. Vervolgens Primera Zona, die de GI’s Luján de Cuyo en Maipú omvat. De Northern Oasis (met Lavalle en Las Heras). Het Oosten (met San Martín, Rivadavia, Junín, Santa Rosa en La Paz) en tenslotte het Zuiden (San Rafael, Malargüe en generaal Alvear). Van deze sub-regio’s zijn Uco Valley, Maipo Valley en Lujan de Cuyo de meest bekende zijn.

De introductie van wijngaarden gaat terug naar de eerste jaren van kolonisatie waarbij de Spaanse missionarissen País of lokaal bekend als Criolla Chica, hebben aangeplant voor sacramenteel gebruik. In het midden van de 19e eeuw werd Malbec geïntroduceerd en groeide uit tot de nationale druif. Voor het grootste deel van de 20e eeuw richtte de Argentijnse wijnindustrie zich bijna volledig op de binnenlandse markt, en het is pas rond de eeuwwisseling kreeg het een duw in de richting van kwaliteit.

Wijngaard invloeden

Hoogte is een van de belangrijkste kenmerken van het terroir van Mendoza. De wijngaarden volgen de voet van de Andes, liggen tussen 800 en 1.200 meter. Het is deze hoogte die het hete, droge klimaat van de regio matigt. Warme, zonnige dagen worden gevolgd door nachten die veel kouder worden gemaakt door westenwinden uit de Andes. Deze afkoeling vertraagt de rijping, verlengt het groeiseizoen en draagt bij aan rijke, rijpe smaken van de druiven zonder de zuurgraad te verliezen. Irrigatie wordt vergemakkelijkt door de rivieren die vanuit de bergen naar beneden lopen. Warme, droge oogstperiodes betekenen dat wijnmakers hun druiven kunnen plukken op basis van rijpheid, in plaats van te worden geregeerd door de grillen van het weer.

De bodems in Mendoza zijn in de loop van duizenden jaren afgezet door de rivieren in de regio. Deze rotsachtige, zanderige bodems hebben weinig organisch materiaal en zijn vrij drainerend, waardoor ze droog en weinig vruchtbaarheid hebben. Wijnstokken worden gedwongen om hard te werken voor water en voedingsstoffen. Hierdoor zullen ze kleine, geconcentreerde bessen produceren. Waardoor de wijnen een volle body hebben met stevige tannine, en een duidelijke minerale structuur.

Er zijn maar liefst 32 verschillende GI’s te vinden in Mendoza, waaronder de hoger geclassificeerde DOC’s San Rafael en Luján de Cuyo.

Noord en Oost Mendoza

Het noorden en oosten van Mendoza heeft niet de glitter en glamour van andere sub-regio’s maar is wel één van de werkpaarden met veel bulkwijn. Met 64.000ha vlak landschap en warm klimaat is de sub-regio uitstekend geschikt voor toegankelijke drinkbare wijnen. We vinden hier vooral Bonarda, Syrah en Tempranillo.

Binnen deze zone vinden we verschillende regio’s, waarvan Maipu veruit de bekendste is. Deze moet men niet verwarren met Maipo vallei in Chili. Binnen Maipu vinden we ook sub-zones Barrancas, Lunlunta en Coquimbito. Maipu, een historisch wijngebied, is de thuisbasis van enkele van Mendoza’s topkwaliteit en high-end producenten van heldere, intense, rode wijn uit Malbec, Cabernet Sauvignon en Pinot Noir. Het landschap wordt gedomineerd door vlakke wijngaarden op grote hoogte. De bodem is overwegend alluviaal. Vanwege de bergachtige oorsprong is de bodem steenachtig en zanderig met lage vruchtbaarheid. Wat ideaal is om de druivenstokken hard te laten werken voor voedingsstoffen en dus geconcentreerde bessen opleveren en wijnen met goede body en zachte tannine.

South Mendoza

In het zuiden van Mendoza zijn er twee toonaangevende sub-regio’s. Dit zijn San Rafaël DOC en General Alvear GI. Blauwe druiven van Malbec domineren de aanplant in San Rafaël, maar er staat ook rosé van Criolla aangeplant. San Rafaël omvat ongeveer 13.000ha op een hoogte variërend van 450 tot 950m. Ter vergelijking, de wijngaarden in Alto Adige (Italië) liggen op eenzelfde hoogte, maar produceren toch echt een heel ander soort wijn! Door de lagere ligging in vergelijking met sommige andere gebieden, betekent dat het hier warmer is. In combinatie met de meer zanderige bodem is dat een uitstekende combinatie voor makkelijk drinkbare en toegankelijke wijnen.

Verder naar het zuidoosten ligt General Alvear GI met 3.750ha op een hoogte variërend van 400 tot 500m. Hoewel deze sub-regio zich vooral richt op goedkope bulkwijn, is ze de moeite waard te vermelden vanwege de focus op drie verschillende Criolla-variëteiten. Te weten Cereza, Criolla Grande en Moscatel Rosado. Sinds enkele jaren vindt er een verschuiving plaats naar meer kwaliteitswijnbouw. Hiervoor gebruikt men vooral Bonarda en Syrah.

Uco Valley

Hoewel beschouwd als onderdeel van de regio Mendoza, kan de Uco-vallei op verschillende punten op zichzelf worden erkend. Niet alleen is het wijnbouwgebied heel verschillend; de regio is ook de thuisbasis van verschillende van de beste producenten van Argentinië. Aangetrokken door het uitstekende klimaat en de bodem, hebben nieuwkomers zoals de in Bordeaux gevestigde namen Dassault, Rothschild en Rolland het imago van de regio verhoogd.

Een van de specifieke verdiensten van Uco is de hoge ligging aan de voet van het Andesgebergte. De sub-regio’s La Consulta en Tunuyan van de vallei liggen op een hoogte van respectievelijk 850m en 1.100m. Terwijl Tupungato stijgt tot 1.300m aan de voet van de Tupungato vulkaan. Deze liggen iets hoger boven de zeespiegel dan Maipu en Luján de Cuyo in het noorden.

Bodems in de Uco-vallei zijn alluviaal en vrij uniform: een klei- en rotsbasis met een steenachtig, zanderig oppervlak. Deze vrij drainerende bodems zijn uitstekend geschikt voor kwaliteitswijnbouw, omdat ze de wijnstokken belasten, wat leidt tot verminderde kracht en lagere opbrengsten. Dit kan op zijn beurt leiden tot wijnen met een hogere concentratie smaak.

Luján de Cuyo

Malbec is de belangrijkste druivensoort van de sub-regio en produceert gedurfde, intens gearomatiseerde rode wijnen. Verder vinden we ook uitstekende wijnen geproduceerd van Cabernet Sauvignon, Chardonnay en Torrontés. Vanaf het gelijknamige stadje in het noorden, strekt de regio zuidwaarts voor ongeveer 30km en ligt ingeklemd tussen het Andes gebergte in het westen en Lunlunta heuvels in het oosten. De ligging aan de voet van de Andes draagt bij aan de verkoeling in combinatie met de hoogte van 1.000m. Het is de eerste erkende DOC in Argentinië in 1993 en omvat ook de sub-regio’s Vistalba, Las Compuertas, Perdriel, Agrelo en Ugarteche.

Hoewel overstromingsirrigatie traditioneel gebruikelijk is, schakelen de wijngaardbeheerders meer over op druppelirrigatie om zo meer controle te behouden over de groei van de wijnstokken.

Wijnen moeten overwegend Malbec zijn en afkomstig zijn van wijngaarden in de traditionele Luján de Cuyo-wijngebieden tussen 825 en 1.080m en minimaal 24 maanden hebben gerijpt voordat ze worden vrijgegeven (waarvan 12 maanden in eiken vat) om in aanmerking te komen voor de classificatie Luján de Cuyo DOC.

Prachtig witte Bourgogne

Na mijn bezoek aan Nuits St Georges was ik ook in de buurt van Meursault met haar prachtig witte Bourgogne wijnen. Afstanden zijn eenmaal te verwaarlozen in de Bourgogne! Langs de welbekende weg D974 die dwars door de Bourgone snijdt, kwam ik Maison Moillard tegen. Maison Moillard was in 1850 in Nuits St Georges opgericht. Met hun 11.5ha in eigen beheer verbouwt Moillard wijn op duurzame wijze. Vervolgens is Moillard zich door de jaren heen meer gaan toeleggen op het samenwerken met partners en inkopen van druiven. En zo is het handelshuis geboren.

De witte wijnen worden voornamelijk gevinifieerd in de vestigingen in Chablisien, Côte de Beaune en Mâconnais. Het is van groot belang om de druiven te beschermen tegen oxidatie. Zodra de druiven in de wijnmakerij aankomen, worden de druiven voorzichtig geperst in de pneumatische persen. Afhankelijk van de appellatie fermenteren de most in temperatuur gereguleerde roestvrijstalen tanks (voor Chablis, Mâcon) of in eiken vaten. Regelmatige batonnages maken het mogelijk om de fijne droesem (oude gistcellen) in de wijn om te scheppen. Hierdoor verkrijgt de wijn meer aromatische complexiteit. Het doel is om complexe, frisse wijnen voort te brengen.

De proeverij

De locatie langs de D974 nabij Meurseult is een prachtig modern complex. Ook zonder afspraak wordt je zeer vriendelijk ontvangen door medewerkers met veel kennis. Je kan kiezen uit verschillende proeverijen (3,4,7 of meer wijnen) naar keuze. Daar hangt wel een prijskaartje aan vast. Omdat ik al het een en ander geproefd had koos ik voor 4 wijnen, waarvoor ik €40 moest betalen. Echter gaan de weg, werden steeds meer flessen voor mij neergezet en kwam de teller op 7 stuks te staan! En bedenk dan ook dat wijnen uit de Côte de Beaune niet tot de goedkoopste behoren.

Chassagne-Montrachet 2020

We beginnen met een Chassagne-Montrachet Grand Cru 2020. Chassagne-Montrachet is een dorpsappellatie voor zowel rode als witte wijn. Het ligt in de Côte de Beaune, het zuiden van de Côte d’Or. Samen met de dorpsappellatie Puligny-Montrachet omvat Chassagne-Montrachet de Grand Cru Montrachet-wijngaard. Echter dit is de instapwijn met een dorpsappellatie.

De lichtgele wijn met groene tinten heeft een intense neus van steenfruit en acaciabloemen. De wijn heeft een hoge zuurgraad wat redelijk overheerst. Met een pallet waarin citrus domineert en het vettige boterachtige op de achtergrond is. De afdronk is beperkt en wordt overheerst door de hoge zuurgraad.

Voor mij is deze wijn het net niet. Deze heeft gewoonweg teveel zuur. Echter qua prijs is deze wijn nog steeds stevig, rond de €60.

Meursault 2019

Rondom het dorpje Meursault liggen tevens de wijngaarden op 200-300m hoogte. Meursault kent geen grand-cru wijngaarden, maar wel ruim 100ha Premier Cru en 380ha Cru wijngaarden. Deze staan nagenoeg geheel met Chardonnay aangeplant. Deze druiven leveren rijke volle wijnen op, vaak met tonen van boter, amandel en hazelnoten. De wijnen staan vooral bekend om de waarneembare geologische verschillen tussen de wijngaarden binnen deze dorpsappellatie. Meursault wijnen staan bekend om hun betrouwbare hoogwaardige Premier Cru’s. Vooral de wijngaarden Charmes, Perrières en Genevrières staan erg goed bekend. Daarnaast kent Meursault een aantal bijzondere lieu dit-sites, dit zijn stukjes van een wijngaard dat geen Premier Cru is, maar wel bekend staat als zeer goed.

Deze wijn heeft ook een mooie lichtgele kleur met groene accenten. De kleurintensiteit is licht. Wanneer je de wijn tot je neemt, ruik je eerst een uitgesproken boeket van kamperfoelie en citrus. Maar ook amandelen en hazelnoten met op de achtergrond brioche en toast. De wijn is knisperend fruitig door het hoge zuur en heeft een gemiddeld alcohol percentage met een aangename body en smaakintensiteit. Het pallet bestaat uit amandelspijs, hazelnoten gedragen door houtrijpingstoetsen en mineralen (beetje zoutig). De afdronk is gemiddeld maar zeer prettig. Je zou willen dat deze langer aanhoudt.

Het is een heerlijke wijn om zo van te genieten, of als borrelwijn naast zoutjes, zachte kazen of kalfsvlees. De prijs zal je snel doen bedenken, met zo’n €75 per fles.

Chassagne-Montrachet Les Chenevottes 2018

Toen kwamen we aan bij het 2e glas uit Chassagne-Montrachet. Het jaar 2018 was een uitzonderlijk goed jaar dankzij een gematigde temperaturen en goed verdeelde regenval. De warme zomer met intense zon droeg bij aan een mooie rijping. Les Chenevottes is een perceel in Chassagne-Montrachet dat gelegen is op het zuidoosten. Een ideale ligging dus om druiven goe wid te laten rijpen. De bodem is voornamelijk samengesteld uit kalksteen, wat de wijnen een mooie mineraliteit en grote finesse geeft.

De droge elegante wijn heeft subtiele aroma’s van citrus en steenfruit en witte bloemen, vergezeld van een levendige zuurgraad en een mooie lengte. De alcohol voelt ietswat vettig aan op de tong in combinatie met een zachte boter van de malolactische omzetting. Deze wijn heeft een interessant verouderingspotentieel en kan in de loop van de tijd verbeteren door complexere tonen te ontwikkelen.

Kortom een zeer goede wijn wat echt genieten is naast gevogelte of gegrilde vis. Voor de prijs, denk aan €80 per fles.

Puligny-Montrachet Premier Cru Champ Gain 2016

Het dorp heette van oorsprong Puligny. Maar omdat de iconische Grand Cru wijngaard “Le Montrachet” onderdeel uitmaakt van het dorp, werd in 1879 de verwijzing toegevoegd tot Puligny-Montrachet. Overigens deze wijngaard wordt dus gedeeld met Chassagne-Montrachet. De appellatie omvat rode wijn van Pinot Noir en witte wijn van Chardonnay, echter de Pinot Noir is nagenoeg te verwaarlozen. De appellatie kent 17 Premier Cru wijngaarden die naast deze titel ook de naam van de wijngaard mogen dragen op het etiket. Daarnaast liggen er vier Grand Cru wijngaarden: Le Montrachet, Bâtard-Montrachet, Chevalier Montrachet en Bienvenues-Bâtard-Montrachet.

Het bijzondere terroir van Puligny onderscheidt zich van Chassagne in het zuiden en Meursault in het noorden. Dit vertaalt zich in wijnen met grotere minerale invloeden en meer body in vergelijking met de toegankelijkere wijnen van Chassagne of de meer geparfumeerde wijnen uit Meursault. De wijngaard Champ Gain is de hoogst gelegen wijngaard. De toplaag is dun en er is meer verkoeling waardoor de druiven langzamer rijpen en meer finesse krijgen.

Deze wijn is meer goudkleurig met een mooie intensiteit. De neus roept aroma’s op van witte bloemen (zoals acacia), heel licht wit fruit. De geurintensiteit is vlak. Maar in de mond komt het minerale aspect zeer duidelijk naar voren door het vuursteen en natte steen pallet. De zuurgraad, body en alcohol zijn mooi in balans en de afdronk is lang. Maar het is niet mijn wijn. Ik vind het allemaal net te vlak en te weinig fruit.

Serveer deze wijn bij kalfsvlees met champignons of bij kreeft. Hoewel de wijn voor mij matig is, is de prijs desondanks €115.

Puligny Montrachet Premier Cru Champ Gain 2010

Het is zeer interessant om wijnen van dezelfde wijngaard van meerdere jaargangen te proeven. Het terroir is hetzelfde, maar de klimatologische omstandigheden zijn anders natuurlijk. Daar waar 2016 droog en zonnig was, was 2010 iets koeler. En dat merken we direct in de wijnen! Het is een spannende wijn met veel facetten.

Ook hier is de kleur meer goudgeel en in de neus een licht vleugje van citrus, maar vooral minerale tonen. De wijn heeft een prettige zuurgraad die mooi geïntegreerd is in de wijn. En heeft een mooi balans met de alcohol. De body is vol te noemen. In het pallet bespeur je wit fruit en citrus. Maar ook natte steen en vuursteen, een prettig botertje en brioche. Het is een wijn met een uitstekend rijpingspotentieel, maar gelet op de leeftijd toch echt wel in de komende jaren gedronken te worden.

Serveer naast deze wijn botervis of wit vlees. Helaas is de prijs wijn niet meer vrij verkrijgbaar. Maar het is zeker een topfavoriet!

Puligny Montrachet Premier Cru Les Folatières 2020

Op dezelfde helling als Le Montrachet wijngaard, vinden we ook Les Folatières. Maar deze ligt iets verder heuvelopwaarts, waardoor de exposie net anders is en vandaar is het een Premier Cru wijngaard. De wijngaard beslaat 17.5ha en grenst aan andere Premier Cru wijngaarden, zoals Champ Gain. Les Folatières bevat ook vier lieu dit’s, dit zijn Es Folatières, En la Richarde, Peux Bois en Au Channoit. Echter deze referenties zien we maar zelden op het etiket.

De wijn is nog erg jong en dat komt terug in de hoge zuurgraad.  De wijn heeft een mooie goudgele kleur met een neus van citrus en steenfruit. Ook een vleugje brioche en vanille komen door. Dit is allemaal heel subtiel. De wijn heeft een prettige gemiddelde body met een mineraalrijke textuur. Zoals gezegd is de zuurgraad nog hoog wat de wijn licht uit balans brengt. Het palet kent rijke fruittonen van perzik, abrikoos, citroen maar ook natte stenen, vuursteen, brioche, toast en een vleugje vanille. De afdronk is aangenaam en lang. Het is duidelijk dat deze wijn nog minstens 5 jaar weggelegd kan worden voor nog complexere smaken en vermindering van de zuurgraad.

Ze is ook nu al lekker bij een salade. Maar ik zou vis zeker niet aanraden. Prijstechnisch ligt deze wijn in de buurt van de €150.

Corton Charlemagne Grand Cru 2019

De wijngaard Corton-Charlemagne ligt tussen de dorpen Pernand-Vergelesses en Aloxe-Corton, op de mytische Corton heuvel. En dit is tevens één van de Grand Cru wijngaarden. Het  beslaat meerdere individuele wijngaard-climats over de bijna cirkelvormige heuveltop. Ongeveer 52ha valt onder de appellatie Corton-Charlemagne. Het dichte bos dat op de top van de heuvel staat, is cruciaal voor het heersende meso-klimaat. De bovengrond van klei is weggespoeld van de top van de helling die het dichtst bij de bomen ligt. Hierdoor iseen mengsel van kalksteen en mergel ontstaan ​​dat het meest geschikt is voor witte druiven, die van oudsher de bron van Corton-Charlemagne is geweest.

Corton-Charlemagne behoort tot de duurdere witte wijnen ter wereld, hoewel het nog steeds niet de prijzen bereikt die worden geëist door zijn tegenhangers in Montrachet. Het is dus ook niet verwonderlijk dat deze wijn werd geschonken uit een fles met een coravin afsluiting.

Deze Corton Charlemagne Grand Cru 2019 is een absolute geniet wijn, een meer dan prachtig witte Bourgogne. Het heeft alle facetten van complexiteit, ondanks de jeugdigheid voor een Grand Cru. De wijn heeft een bleek gouden kleur met een complexe neus van geconfijte sinaasappel, hazelnoten en brioche. De smaak is fris met een volle prettige body. Het fruit is al naar de achtergrond aan het gaan, maar meer complexe smaken als vuursteen en toast komen naar voren. Het geheel van deze witte Bourgogne wijn is prachtig; een karaktervolle expressieve wijn! Ik zou deze wijn alleen geen 10 jaar meer wegleggen.

Natuurlijk kan je gewoon zo van deze wijn genieten (evt met lichte kazen), maar ook naast gevogelte of kalfsvlees met een roomsaus of kreeft of krab is deze wijn geweldig. En in dat rijtje past deze wijn ook wel met haar € 190….

Conclusie

Ik kwam gewoon aanwaaien bij Moillard, zonder afspraak. Maar desondanks word je heel vriendelijk ontvangen en trekken ze alles uit de kast. Vooral wanneer je aandachtig luistert en serieus proeft. Iedereen is heel bevlogen en heeft goede kennis van zaken. En nee, je hoeft niet je beste Frans op te zetten, ze spreken er ook Engels.

Natuurlijk is het bekend dat Bourgogne wijnen prijzig zijn, maar het verraste mij dat ze zo makkelijk de topklasse wijnen inschenken. Voor mij kwamen de Meursault 2019 en de Grand Cru als het beste uit de bus. Maar ja, toch die prijs… die groeit mij toch wel boven mijn hoofd. Ook was het zeer interessant om de twee wijngaarden Champ Gain en Les Folatières te proeven uit hetzelfde jaar. Voor mij kwam de (goedkopere) Champ Gain als beste uit de bus.

Onverwacht indrukwekkend Aloxe-Corton

Nadat ik verder gereden was kwam ik langs Aloxe-Corton. Dit is een klein dorp ten noorden van de stad Beaune en de Côte de Beaune. Het is gelegen op de vlakten onder de Cote d’Or-helling, in een van de meest dicht beplante gebieden van de regio. De focus ligt hier op de productie van wijn van Pinot Noir. Corton is ook de enige rode Grand Cru in de Côte de Beaune, en van alle Grand Cru’s in de Bourgogne één van de goedkoopste. Ik heb op Chateau Aloxe-Corton C onverwacht mogen genieten van een persoonlijke proeverij met wijnen die indrukwekkend waren.

Classificatie nader toegelicht

De wijnbouwgeschiedenis van Aloxe-Corton gaat terug tot het jaar 775, toen keizer Karel de Grote de wijngaard op de heuvel Corton, gelegen achter het Château, schonk aan Saint-Andoche van Saulieu. Als teken van dankbaarheid zijn de wijnstokken naar hem vernoemd. De naam is een verwijzing naar de heuvel van Corton welke de sinds 1937 enige Grand Cru voor rode wijn in de Côtes de Beaune is. De Aloxe-Corton wijngaarden zijn in 1982 geclassificeerd toen ongeveer een derde van de wijngaarden Premier Cru status verkregen. Voor witte wijnen uit Aloxe-Corton bestaat de Grand Cru Corton-Charlemagne. Onder de twee Grand Cru-statussen vinden we de Aloxe-Corton Premier Cru en Aloxe Corton Village. Wijngaard of dorp (Aloxe-Corton, Ladois-Serringy of Pernand-Vergelesses) maken dan niet uit.

Indrukwekkend Aloxe-Corton
Bourgogne Maps – outil cartographique interactif – www.bourgogne-maps.fr

Wat maakt Aloxe-Corton indrukwekkend?

Waarom is Aloxe-Corton dan zo een goede wijn (sommigen beweren zelfs één van de mooiste wijnen van Bourgogne)? Op de beste plekken tegen de heuvel is de kalksteenbodem wat lichter. Verder vind je vulkanische afzetting, klei en kiezelsteen in de bodem. De bodem is dus bijzonder gevarieerd en goed afwaterend. Dit maakt de hoogst gelegen delen van de heuvel het meest geschikt voor de Chardonnay. Hoe lager tegen de heuvel, des te meer er klei in de bodem zit en komt de Pinot Noir het best tot zijn recht. Bodem is hier dus alles bepalend. Wijngaarden in het noorden geven zachte en fruitige wijnen en in het zuiden juist krachtige en gestructureerde wijnen.

De Aloxe-Corton rode wijnen zijn vrij donker van kleur, hun schakeringen variëren van diep robijnrood, tot granaatrood. Wanneer de win nog jong is, suggereert het aroma’s van klein rood fruit (framboos, aardbei) en zwart fruit (zwarte bes, braam). Deze worden intenser met de leeftijd en evolueren naar pioenroos en jasmijn, geconserveerd fruit en brandewijnfruit, pistache, pruim, leer, truffel, paddenstoel en kaneel. De diepe grond brengt een krachtige, volle Pinot Noir voort, robuust en toch verfijnd. Mals en fruitig, deze wijn bereikt zijn hoogtepunt na 3 tot 5 jaar in de kelder, onthult een stevig en goed gebouwd lichaam, rijkelijk taai en met aangename tannine.

Chateau Corton C.

Één van de bekendste wijnhuizen in deze appellatie is Château Corton C. Dit  stond tot voor kort bekend onder de naam Château de Corton-André, vernoemd naar de voormalige eigenaar. Het kasteel van Corton dateert uit de 19e eeuw en was jaren in bezit van wijnbouwer Pierre André. In 2002 kwam het domein in handen van de Ballande-groep uit Bordeaux. Maar door verouderde productiemethoden was de omzet in 10 jaar tijd gehalveerd en nam het handelshuis Bejot Vins & Terroirs het domein over in augustus 2014. Om het vervolgens door te verkopen aan de Zwitserse familie Frey in oktober.

Sindsdien is Caroline Frey de wijnmaker (vandaar de ‘C.’?). Zij bracht het domein in een transitie tot biologische wijnbouw, met 2021 de certificering. Nu is ze bezig met de volgende stap naar biodynamische wijnbouw. Het kasteel, met zijn typische geglazuurde gekleurde dakpannen, dat aan de voet van de bekende heuvel ligt, is een blikvanger.

Het domein omvat drie Grand Cru’s: van de monopole Clos du Château, Les Chaumes en Les Renardes. Tevens kent Aloxe Corton C een witte Corton-Charlemagne. Daarnaast zijn er meerdere Premier Cru’s en village-wijnen. Het domein omvat 7ha eigen wijngaarden, waarbij het grootste slechts 0,9ha groot is. Dit geeft direct aan hoe schaars de wijnen zijn.

 Ik kon het niet nalaten dit mooie chateau te bezoeken. Ik viel er met mijn neus in de boter en kreeg een diepte proeverij van 4 wijnen en zeker niet de minste.

Onverwacht indrukwekkend Aloxe-Corton
®Love4Wine

Aloxe Corton village 2019

De Village 2019 van Aloxe Corton C is een redelijk simpele wijn. In de neus overheerst het zwarte fruit van bramen en zwarte bessen. Terwijl de smalle body en het hoge zuur nog niet veel indruk maken. Het pallet is vooral fruitig met een lichte toon van kruidigheid. Maar het ontbreekt aan diepte en lengte. Hoewel vier jaar oud, maakt de wijn nog geen indruk. En ik twijfel of de wijn beter wordt wanneer deze wordt weggelegd. De wijn gaat goed met een charcuterie of kaasplankje met jongere kazen.

Aloxe-Corton C Premier Cru Les Petites Lolieres 2018

Les Petites Lolières is een Premier Cru climat van 1.6ha groot die meerdere eigenaren heeft. De wijn heeft een robijnrode kleur. De rijke bijna jamachtige frambozen- en aardbeien aroma’s worden gedragen door aardse tonen van natte bladeren en paddenstoelen. Het palet is zacht met een gemiddelde body, zachte tannine en gemiddeld alcohol. In de mond proef je rood fruit dat neigt naar zwart fruit zoals bramen en zwarte bessen met een zweem van truffel. In delange afdronk is het genieten van het prettige fruit en zuurgraad geïntegreerd met cederhout.

Naast een mooi wild of rundvlees gerecht komt deze wijn nog beter tot uiting. Verwacht dat de prijs rond de 70€ ligt en kan zeker nog een jaar of 10 ouderen.

Premier Cru Les Paulands 2018

Net iets lager dan het climat Les Petites Lolières ligt het climat Les Paulands. Het is één van de weinige wijngaarden waarbij verschillende secties de drie classificaties beslaat. De wijngaard ligt aan de voet van de Corton-heuvel waarbij het meest noordelijke deel valt onder Corton Grand Cru appellatie, terwijl het middelste deel de Premier Cru-sectie beslaat en het zuidelijke deel een Village-appellatie heeft. Dit toont meteen de complexiteit van de Bourgondische wijnwetgeving.

De bodem bestaat uit ijzerrijke, kiezelachtige kalksteen. Drainage is goed, en dus kunnen wijnstokken uitgebreide wortelstelsels ontwikkelen om te profiteren van voedingsstoffen diep in de grond. Dit versterkt de wijnstokken en vermindert de kracht , waardoor bessen van hoge kwaliteit ontstaan, die op hun beurt geconcentreerde wijn produceren. Les Paulands Premier Cru zijn zeldzaam omdat de meeste druiven gebruikt worden voor de Aloxe-Corton Premier Cru wijnen.

Deze mooie robijnrode wijn onthult in de neus een perfecte balans tussen de aangename aroma’s van bramen en frambozen. De smaak is vol met aroma’s van kersen en zoethout gevolgd door bijna rijpe tannine. Vergelijking tot de Les Petites Lolières heeft deze wijn iets hardere tannine wat de wijn helaas overschaduwd.

Grand Cru Clos du Chateau  Monopole 2017

Recht aan het château ligt een ommuurde wijngaard binnen de Corton Grand Cru appellatie. Dit is de fameuze Clos du Chateau. Het is één van de weinige monopole, een clos die volledig in eigendom is van één eigenaar en het enige van Château Aloxe-Corton C. Een clos is een ommuurde wijngaard. Deze zijn vaak beter beschermd tegen diefstal van druiven in vroeger tijden maar belangrijker het kan een mesoklimaat creëren waardoor druiven beter rijpen en dus van hogere kwaliteit zijn.

De wijn krijgt 20 maanden houtrijping waardoor deze wijn echt Grand Cru waardig is. En dit proef je duidelijk. Deze wijn maakt het bezoek aan Aloxe-Corton zeker onverwacht en indrukwekkend. De wijn is mooi diep robijnrood met een neus van rood fruit, tabak, leer en de aangename zoete tonen van zoethout. De smaak is boterzacht met heel zachte tannine. De zuurgraad is bijzonder harmonieus met de tannine en het alcohol percentage. Het heerlijke rode en zwarte fruit wisselt zich af met tertiaire aroma’s van tabak en leer. Terwijl in de lange prettige afdronk zoethout en vanille worden begeleid door aangename kruidige tonen. Dit is kortom een topper, maar dat mag ook wel voor die prijs die boven de 200€ ligt (en ja dat is voor één fles!)

Adembenemende proeverij Nuits-St-Georges

Tijdens mijn verblijf in de Beaujolais-streek kon ik het niet nalaten om even een ommetje te maken om zo te genieten van het fantastische Bourgogne. Het is en blijft een gebied waar unieke wijnen vandaan komen. Nergens zie je op zo een kleine km2 zoveel verschillende wijnstijlen. Dit vloeit allemaal voort uit het lokale terroir. Het is verbazingwekkend dat ligging zoveel te weeg kan brengen. Mijn keuze is uiteindelijk gevallen op een kleine “cave” in het schattige plaatsje Nuits-St-Georges waar ik van een adembenemende proeverij heb genoten. In Nederland zou dit, oneerbiedig gezegd, een wijnspeciaalzaak zijn, maar dan natuurlijk heel anders.

Het voordeel van een “cave” is dat ze wijnen van verschillende producenten uit de verschillende subregio’s in de Bourgogne hebben. Daarnaast zijn kleine “degustation”, ofwel proeverijen, volledig gratis.

Een korte recap

Even een korte recap. Bourgogne ligt in het oosten van Frankrijk, grofweg tussen Dijon en Lyon. En het zal Frankrijk niet zijn wanneer er tenminste één uitzondering is. Voor deze regio is dat de Chablis wat ten oosten van Auxerre, net onder de Champagne-streek ligt. Naast Chablis bestaat de Bourgogne uit de Côte d’Or, Côte Chalonnaise en Mâconnais.

De Côte d’Or ofwel “gouden helling” ookwel “goudkust” wordt zo genoemd omdat je hier de allerbeste wijnen van de regio zult vinden. Deze regio is onder te verdelen in de noordelijke Côte de Nuits waar de focus ligt op Pinot Noir en de zuidelijke Côte de Beaune wat meer gericht is op Chardonnay. De Côte de Nuits heeft maar liefst 24 grand cru en 10 Premier Cru-wijngaarden en vormen een lappendeken op de oostelijke hellingen met uitzicht op de vallei en de rivier de Saône. De overige wijngaarden hebben een “gewone” cru-status. Ze beginnen bij het dorp Gevrey-Chambertin en eindigt bij Nuits-St-Georges. De meeste wijngaarden zijn klein en hebben veel eigenaars vanwege de structuur van het erfrecht na de Franse Revolutie.

Het dorp waar ik op bezoek was, Nuit-St-Georges, is een dorpsappellatie binnen Côte de Nuits. Maar ik heb hier verschillende wijnen uit de hele Côte d’Or geproefd.

Maison Chanzy, Rully 2018

Ik begon met een witte wijn uit Rully van het wijnhuis Maison Chanzy. Rully is een dorp dat ligt nog iets zuidelijker in de Côte Chalonnaise, net tegen de Côte de Beaune aan. Deze wijnen zijn prijstechnisch zeker een stuk interessanter. Maison Chanzy is opgericht in 1928 en begon in Bouzeron, een plaatsje wat net boven Rully ligt. Tegenwoordig is de onderneming in handen van een investeringsmaatschappij en het omvat 80ha, waarvan 66ha beplant zijn met Aligoté, Chardonnay en Pinot Noir. De wijngaarden liggen verspreid over Côte Chalonnaise, Côte de Beaune en Côte de Nuits.

Domaine Chanzy Rully

De wijn kent een mooie goudgele kleur en heeft een expressieve neus met citrus, tropisch fruit (zoals ananas) en karamel. Ze heeft een prettige body waarbij de hoge zuurgraad en gemiddeld (13%) alcohol goed aanvoelt. Desondanks komt de wijn een beetje waterig over, alsof de body zich niet geheel heeft ontwikkeld. De kruidachtige hints met boter-tonen van de malolactische omzetting, wisselen af met steen- en tropisch fruit getuige de warmere regio in het zuiden. De afdronk is gemiddeld. Kortom de wijn is sappig, recht toe recht aan maar mist de bijzonderheid.

Geniet van deze wijn bij een visgerecht, zonder een overdaad aan (romige) saus. Omdat dit de wijn tekort zal doen. Bij een iets hardere kaas komt de wijn beter uit de voeten.

Domaine Collotte Marsannay les Boivins 2021

De volgende wijn was afkomstig van Domaine Collotte, gelegen in Marsannay. Marsannay AOC ligt tegen Dijon aan en is de eerste dorpsappellatie van de Côte de Nuits en wordt daarom vaak Porte d’Or (de Gouden Poort) genoemd. Het is de enige dorpsappellatie in de Bourgogne waar zowel rode, witte als rosé wijn zijn geclassificeerd. Vooral rosé is bijzonder omdat die normaal de classificatie Bourgogne Passe-tous-grains of Cremant de Bourgogne krijgen. Er zijn ongeveer 300ha aan wijngaarden beheerd door 40 producenten. Domaine Collotte werkt met relatief oudere wijnstokken en de druiven worden met de hand geselecteerd en volledig van stokjes ontdaan. Na een koude inweking van 7 dagen fermenteert de wijn en dompelt men de schillen 2x per dag onder in het sap voor de kleurextractie. In de volgende lente volgt de botteling. Overigens is het huis bezig om het certificaat voor organische wijn maken te verkrijgen.

Domaine Collotte Marsannay Les Boivins

De wijn is paars van kleur met een lichte kleurintensiteit. In de neus bespeur je frisse bosvruchten, kersen maar ook vanille en kruidnagel. De wijn heeft een gemiddelde geurintensiteit. De mond geeft hardere tannine, beetje vlezig met hoog zuur. Verder komen natuurlijk het fruit duidelijk naar voren met een lange afdronk. Persoonlijk vind ik de wijn niet in balans vanwege de hardere tannine en hoge zuur. Misschien had de wijn  gewoon nog wat langer moeten blijven liggen.

Maison Chanzy Mercurey 2019 premier cru clos Voyens

De tweede wijn die ik van Maison Chanzy proefde kwam uit Mercurey. We dalen dus weer af naar de Côte Chalonnaise. Mercurey ligt onder Rully als één van de vijf dorpsappellaties in de Côte Chalonnaise en is één van de toonaangevende appellaties van Côte Chalonnaise (voorheen genaamd Région de Mercurey). Dit omdat de productie vele malen hoger ligt dan in de andere appellaties mede dankzij de royale 650ha aan wijngaarden. Mercurey richt zich met name op Pinot Noir (75%) terwijl slechts 25% Chardonnay is. De rode wijnen zijn dieper van kleur en voller van body dan in de andere subregio’s in Côte Chalonnaise. Dit is mede veroorzaakt door het uitstekende terroir en de strenge appellatiewetten die meer bij de Côte d’Or dan die van Chalonnaise liggen. Ongeveer een kwart van de wijngaarden hebben een Premier Cru status.

Deze wijn is afkomstig van de wijngaard Clos Voyens, welke een Premier Cru-status heeft. Omdat dit op het etiket vermeldt staat moet de druiven van deze specifieke wijngaard afkomstig zijn en dus niet geblend met andere druiven elders uit de appellatie. Het feit dat naar een “clos” gerefereerd wordt, wilt zeggen dat de wijngaard ommuurd is. Ook deze wijn heeft een koude schilweking gehad gedurende 10 dagen met regelmatige onderdoping van de schillen. De wijn heeft gedurende 10 maanden gerijpt op eikenhouten vaten van 228lt, waarna ze nog gedurende 5 maanden hebben gerust in RVS vaten.

Domaine Chanzy Mercurey

Deze mooie wijn heeft een robijnrode kleur met lichte intensiteit. In de gemiddeld intense geur herken je vooral naast rood fruit een stal en natte bosgrond lucht wat toch wel typerend is voor Bourgogne wijnen. Het complexe palet van rood fruit en specerijen en humus wisselt zich af met een volle body. De alcohol is nog wat scherp terwijl de zuurgraad bovengemiddeld is. De wijn mag nog verder ontwikkelen en kan gerust nog 10 jaar weggelegd worden.

De wijn is heerlijk bij een vleesplankje, geroosterd varkensvlees of ravioli met groente.

Christophe Chevaux Nuits Saint Georges 2020

Van het kleine domein van Christophe Chevaux is maar weinig te vinden. En dat is toch wel zonde, want de wijn is van uitmuntende kwaliteit terwijl ze nog erg jong is – slechts 2020. Hoewel gebotteld in Vosne-Romanée, ligt de wijngaard in Nuits-St-Georges waar deze wijn bijdroeg aan de adembenemende proeverij.

Christophe Chevaux Nuits-St-Georges

De wijn is mooi robijnrood met een gemiddelde geurintensiteit. Het is een zeer complexe geur van aardbeien, frambozen, iets gistachtig, het vegetale aroma van de Bourgondische Pinot Noirs en koffie. De body is vol en de zuurgraad is mooi geïntegreerd met het alcohol. Tannine is merkbaar, maar niet storend of overheersend. Het pallet is net zo complex als de geur. Met primaire fruit aroma’s, champignons en natte bosgrond. Maar ook secundaire aroma’s van brioche (door de vergisting), boter (MLF) en vanille (van de rijping op eikenhout). En ondanks de jeugdigheid zelfs tertiaire aroma’s van koffie en karamel. De wijn begint zich al aardig te ontwikkelen maar kan nog zeker 10 jaar liggen. De afdronk is simpelweg genieten. Kortom een zeer goede wijn.

Absoluut een eet-wijn. Heerlijk bij wild of gevogelte maar ook een kaasplankje met mooi gerijpte kazen misstaat niet bij deze wijn.

Kortom

Deze eerste proeverij was absoluut een smaakmaker. Waarbij de laatste twee wijnen zeer verrassend waren. Het is nog steeds ongelooflijk dat op zo een klein stukje land zoveel verschillende wijnen te vinden zijn. Er is maar één advies, ga er zelf heen en probeer zoveel mogelijk te proeven!

Champagne nader verklaard

Als er één streek in de wereld bijzonder is, is dat wel Champagne. Deze streek die in het noorden van Frankrijk ligt is veel omvattend en is blootgesteld aan veel veranderingen. Denk alleen maar aan de opwarming van de aarde. Gelegen tussen 49 en 49.5 graden noorderbreedte kent Champagne een koel klimaat. Het ligt eigenlijk op de grens waar wijnbouw mogelijk wordt geacht (dit is tussen 30 en 50 graden noorderbreedte). Dit koele klimaat levert druiven met een subtiel balans tussen zuren en suikers, dankzij de juiste hoeveelheid zonneschijn en regenval. Echter in de afgelopen 50 jaar is de temperatuur met meer dan 1C gestegen. Tot op heden nog geen dramatische impact, maar wel iets om rekening mee te houden. Daarom verdient het dat de Champagne nader wordt verklaard.

Wie Champagne zegt, denkt meteen aan het bekendste merk-wijn ter wereld. En dat zo een merk-wijn zo lang de top aanvoert, geeft wel aan dat de wijn ieder jaar opnieuw uitmuntend moet zijn. Maar natuurlijk is niet alle Champagne fantastisch.

Wat Champagne een bijzondere streek maakt

Het begint natuurlijk al bij de ligging van de streek. Het noorden van Frankrijk, voor lange tijd een gebied waar druiven niet tot volledige rijping kunnen komen. Toch zijn er gebieden waar dat anders is. En daarnaast, heb je voor elke wijn wel volledig rijpe druiven nodig? Hier is het antwoord “nee” op. En dan zijn we terug in de mousserende wijnen uit de Champagne. Dit nodigt mogelijk uit om nader verklaard te worden. Doordat de druiven niet een volledige rijpheid behalen, leveren de druiven een hogere zuurgraad en lagere suikers. Hierdoor zijn de (basis)wijnen lichter en dunner ofwel meer waterig. De lagere suikers zijn nodig om te voorkomen dat de wijn te hoog in de alcohol schiet. Terwijl die zuren zo belangrijk zijn voor de levendigheid en de mogelijkheid om de wijn te laten rijpen.

Appellatie

Een andere bijzondere kenmerk is dat de Champagne streek geen  classificatie kent op basis van een wijngaard (zoals in Bourgogne) of wijnhuis (zoals in Bordeaux). Hier is gericht op de dorpen. Van de 319 gemeenten in de Champagne die cru genoemd worden, hebben 44 de premier cru status en slechts 17 grand cru. Dit is een hiërarchie van kwaliteit die van oudsher bestaat en zegt dus eigenlijk niets over de kwaliteit van het heersende terroir. Eenmaal een wijngaard op een zuidelijke of noordelijke helling kan toch een heel ander micro klimaat hebben, terwijl het binnen dezelfde dorpsgrenzen ligt.

La Tradition Champenoise

Een ander karakteristiek is dat binnen “la tradition champenoise” het gebruikelijk is om te blenden van de wijn. Blenden zegt u? Dat zien we toch overal! Dat klopt, het blenden van verschillende druivensoorten wel ja. Maar in de Champagne blenden ze wijn van verschillende jaargangen. Zo heeft Krug Grande Cuvée maar liefst 120 wijnen uit 12 verschillende jaargangen.

Een andere manier om jaargangen te blenden is het toepassen van het solera-systeem zoals dat bij Sherry wordt toegepast. Dan ontstaat er feitelijk een blend van oudere jaargangen met de wijn van de meest recente jaargang. De wijn uit een ouder jaargang wordt reservewijn genoemd. Hoe meer reservewijn gebruikt wordt, hoe minder het vintage-karakter, ofwel de specifieke aroma’s die typerend zijn voor de huidige jaargang. Echter dit blenden gebeurd om andere redenen. Op deze wijze behoudt de wijn haar huissignatuur. Maar ook dat verschillende druiven, herkomst en jaren elkaar aanvullen en meer complexiteit kunnen geven.

Daarnaast is het gebruikelijk om druiven in te kopen om de wijn te maken, in tegenstelling tot de meeste wijnstreken in de (oude) wereld van grote reputatie, waar de druiven van wijngaarden uit eigen beheer komen.

Eén voor allen, allen voor één

Tenslotte is het de enige appellatie waar de classificatie gelijk is aan de merknaam van de wijn!

Hiërarchie binnen de appellatie

In veel gebieden zien we binnen de appellatie een hiërarchie ontstaan. Zo staan Chateau Petrus uit Pomerol, Chateau Lafitte of Chateau Margaux uit Bordeaux en Chateau Clôs Vougeot of Chateau de Pommard uit de Bourgogne in hun regio’s zeer hoog aangeschreven. Echter in de Champagne is een dergelijke hiërarchie niet toegestaan. De druiven worden tegen een vaste kiloprijs ingekocht en deze hangt weer samen met de kwaliteitsindeling ofwel of de druiven uit een Cru, Premier Cru of Grand Cru wijngaard afkomstig zijn.

Echter het is een de wijnmaker hoe hier mee om te gaan. Een rijke, ronde vettige champagne is te verkrijgen wanneer de druiven afkomstig zijn van heel zonnige dorpen/percelen met zanderige kleibodem. Voor frisse wijnen zijn dorpen in de vlakte met een sterk krijthoudende bodem gewenst (bedenk dat de bodem in de Champagne afkomstig is uit het Bekken van Parijs. Zo kan de wijnmaker dus spelen of sturen met de wijn.

Op persoonlijk niveau kan men wel verschillen tussen Grand Cru wijngaarden maken, maar dit is meer gerelateerd aan de ouderdom van de wijnstokken. Oude stokken produceren minder, maar meer geconcentreerde bessen. Ook kijkt men verschillend naar gehuurde percelen dan naar percelen die in eigendom zijn. En tenslotte ziet men de hoger gelegen dorpswijngaarden als beter dan de lager gelegen percelen. Hoger gelegen hebben meer kans op zon en dus betere fenolische rijping van de druiven. Hierdoor ontstaan rijpere smaken wat de wijn dus ten goede komt.

Blenden

Zoals ook in een eerder artikel aangegeven, is het zeer gebruikelijk om druivensap te blenden om tot Champagne te komen. De toegestane druivenrassen zijn Chardonnay, Pinot Noir, Pinot Meunier, maar ook de minder bekende Arbane, Petit Meslier en Pinot Blanc. Doordat de meeste Champagnes zijn gemaakt van ingekochte druiven, kunnen de druiven afkomstig zijn van verschillende wijngaarden uit de regio komen. Zo kan de wijnmaker dus spelen om tot de gewenste smaak te komen. Denk aan bodemopbouw (de hierboven beschreven klei versus kalkbodems), volrijpe druiven versus minder rijpe druiven om zuren en groene tonen in de aroma te verkrijgen, noem maar op.

Gewilde Cru’s

Natuurlijk zijn ook in de Champagne de meest gewilde en beroemdste wijnen Cru’s. Dat is natuurlijk niet zo heel vreemd wanneer hele dorpen Premier of Grand Cru-status hebben. En dan te bedenken dat er “slechts” 319 dorpen in de Champagne streek liggen, waarvan, zoals eerder vermeld, 61 een Cru-status hebben (ofwel 20%). Hoewel er dus 17 gemeenten de hoogste Grand Cru-status hebben en deze eigenlijk gelijkwaardig zouden zijn, is er toch een onderscheid. Over het algemeen vindt men champagnes uit Avize (Côte des Blancs), Aÿ en Cramant (Vallée de la Marne), Bouzy en Verzenay (Montagne Reims) beter dan de andere Grand Cru-dorpen.

Wanneer we kijken naar het hele assortiment, valt op dat veel champagnes millésimés (ofwel vintage) zijn. Dit houdt in dat de wijn afkomstig is van de druivenoogst van één jaar. Daarnaast zien we ook een groei in de single vineyard wijnen (ofwel champagnes parcellaires).

Blends blijven onmisbaar

De ontwikkeling van hoogwaardige champagne van zowel champagnes parcellaires als millésimés is logisch. Steeds meer mensen interesseren zich in herkomst en originaliteit van de drank. Het biedt een uitgelezen mogelijkheid om individuele wijngaarden beter te leren kennen als het gaat om terroir en dus herkomst. Echter de complexiteit en compleetheid van blends zijn en blijven een belangrijke factor. Indien wijn van één wijngaard en van één jaar afkomstig is, staat de wijn meer blootgesteld aan externe invloeden als regenval en warmte die van jaar tot jaar kunnen fluctueren. Een stabiele wijn die jaar na jaar eenzelfde smaakprofiel geeft, geeft meer stabiliteit voor de consument en verhoogt dus de interesse.

Verrassend rijpende wijn op de Bodensee bodem

Hoewel ik al enkele jaren de vakantie doorbreng in het Vorarlberg, was het mij onbekend dat hier ook wijn wordt geproduceerd. Ja aan de Duitse kant langs de Bodensee staat het vol wijnstokken, maar Oostenrijk? Nee eigenlijk nooit echt gezien. Totdat ik het artikel schreef over de wijnzone Vorarlberg. Toen kwam ik er achter dat ook hier wijnstokken zijn aangeplant, hoewel, zeer schaars. Eigenlijk vond ik eerst alleen Weingut Nachbaur in Röthis. Maar inmiddels zijn er een paar bijgekomen. Waaronder Weingut Möht die naam heeft gemaakt door verrassend vaten af te zinken naar de bodem van de Bodensee voor rijpende wijn. Hier wil ik deze keer wat meer op inzoomen.

Weingut Möht

Hoewel de geschiedenis van wijnbouw teruggaat naar de tijd van de Kelten, vond de echte ontwikkeling zich plaats in de Romeinse tijd. Rond 1850 waren er nog ongeveer 400-500ha terwijl dit nu is ingezakt naar slechts 20ha. Dit is vooral door jaren van slechte oogst, de opkomst van textielindustrie waarin “makkelijker” werk te vinden was en de opening van de Arlbergtunnel die ervoor zorgde dat internationale wijnen makkelijker en dus ook goedkoper het gebied konden bereiken. De eigenaar van Weingut Möht, Josef Möht, is tevens stichtend lid en voorzitter van de Vereniging van wijnbouwers in Vorarlberg. En het is zijn missie om de oude wijncultus opnieuw op de kaart te zetten. Hiervoor heeft Weingut Möht 3.5ha tot zijn beschikking.

De beste en grootste locaties liggen nabij de Bodensee, ook wel Meer van Constance genoemd. De wijngaard profiteert van klimatologische omstandigheden die zijn ingegeven door de grote watermassa van de Bodensee, zoals warmteopslag, reflectiewarmte en de warme wind genaamd Föhn. De wijnstokken groeien op de zanderige met grind bezaaide bodem die in combinatie met de Bodensee leiden tot verrassend gestructureerde rijpende wijn. Er staan verschillende druivenvariëteiten aangeplant, waaronder Grüner Veltliner, Welschriesling, Chardonnay, Müller Thurgau, Zweigelt en Syrah.

Seebrünzlar

Onder de naam Seebrünzlar, verwijzend naar de Bodensee natuurlijk, brengt Möht hun Müller Thurgau op de markt. Het is een frisse wijn die jong gedronken moet worden. In de neus bespeur je heerlijke verfrissende fruittonen van grapefruit, appel, peren en limoen. De zuurgraad is iets hoger dan gemiddeld met 12% alcohol, Ook het pallet wordt overheerst door groen fruit met een lichte mineraal toets. In de afdronk proef je een lichte vorm van restsuiker. Het is geen hoogstaande wijn, maar gewoon heerlijk om in de zomerzon van te genieten. Soms geeft eenvoud een krachtig resultaat!

Project Tiefenrausch

Verrassend rijpende wijn op Bodensee bodem

Maar waarmee Möht zich in de kijker heeft gespeeld is project Tiefenrausch. Ingegeven door wijnflessen die zijn opgedoken uit scheepswrakken, en in navolging van andere kleinschalige projecten, heeft hij RVS vaten van in totaal 1.000lt af laten zinken tot wel 60m diepte op de bodem van de Bodensee. Jaargang 2018 diende als experiment en heeft één jaar lang op de bodem gelegen. Doel was om te kijken of de rijping anders zou lopen. Het afzinken gebeurde in 2019 en de wijn werd in 2020 weer boven water gehaald.

Josef Möth heeft gekozen voor 60m, dieper dan enig ander project eerder, vanwege de volledige afzondering en schone habitat. Echter druk op de tanks waren een uitdaging, net als het terug vinden, omdat het zicht in de Bodensee op deze diepte beperkt is tot 1m. Het laatste werd overbrugt door het plaatsen van GPS trackers. Het eerste werd overwonnen door specials RVS vaten te ontwikkelen. Flessen konden niet gebruikt worden omdat flessen voor stille wijn onder de 25m exploderen onder de waterdruk. De wijnen – een blend van 80% Zweigelt en 20% Syrah en een 100% Chardonnay – hebben één jaar lang gelegen op de zanderige bodem in slechts 5-7C.

Zowel een proef vergelijking, als een chemische analyse heeft aangetoond dat de wijnen die onder water hebben gerijpt meer intensere aroma’s bevatten. Er is simpelweg meer fruit aanwezig. Om dit wetenschappelijk vast te kunnen stellen, wilt Möht een tweede proef houden. Echter helaas onder invloed van regelgeving is het niet meer mogelijk om dit in de Bodensee uit te voeren. Maar Möht is voornemens deze proef op een andere locatie te herhalen. Ik ben benieuwd naar de uitkomst!

De hoogst gelegen wijngaard ter wereld

In het uiterste noorden van Argentinië, op 23 graden zuiderbreedte, omvat het wijngebied meer dan 6.000ha gelegen in de Calchaguí-vallei en de Jujuy-vallei. Dit omvat ongeveer 3% van de Argentijnse wijnarsenaal. Calchaquí en Humahuaca in Jujuy zijn tevens de Geografische Indicaties die in dit gebied gelden. We vinden in deze regio tevens de hoogst gelegen wijngaard ter wereld. Op een duizelingwekkende 3.329m boven zeespiegel vinden we in de stad Uquia deze bijzondere wijngaard.

Hoogst gelegen wijngaard ter wereld in North Argentinië

De Calchaquí vallei strekt zich uit over drie provincies; Salta, Tucumán en Catamarca. De wijn traditie gaat hier terug naar de 18e eeuw en hebben hun wijngaarden op grote hoogte, variërend van 1.550 tot 3.111m. De IG Cafayate Valley in Salta is de belangrijkste producerende centrum in het gebied van 60% van de aanplant. We vinden hier exceptionele Torrontés wijnen, met zijn karakteristieke parfum van abrikoos en perzik, hoewel Malbec de meest gecultiveerde variëteit is en degene die zijn oppervlakte het meest zag toenemen in de afgelopen 20 jaar. Daarnaast vinden we ook goede aanplant van Cabernet Sauvignon, Syrah en de lokale Cereza druivensoort.

Het klimaat is erg droog met grote dagelijkse temperatuurverschillen en intense zon, versterkt door de hoogte en de lange zomers. De hoogte levert de broodnodige verkoeling. De bodems zijn over het algemeen zandleem of zandering met een hoog aandeel fijn zand wat de drainage bevordert. Wijnstokken zullen daardoor dieper moeten wortelen om bij de voedingsstoffen te kunnen komen. 

Recent Jujuy

Gelegen in het uiterste noordwesten van het land, onderscheidt de provincie Jujuy zich door de unieke kleur van zijn land en door een rijk cultureel erfgoed van de inheemse volkeren van het gebied. De aanplant is hier recent, pas na de eeuwwisseling, en voornamelijk in de gematigde valleien rondom de provinciehoofdstad San Salvador de Jujuy en in het Quebrada de Humahuaca welke in 2015 is toegevoegd aan de geografische indicaties. Dit is door UNESCO uitgeroepen tot werelderfgoed. Het is in deze provincie waar we de Moya-wijngaard op 3.329m boven zeespiegel vinden. Het is tevens de regio die het dichtst bij de evenaar ligt waar wijnbouw voorkomt. Tenslotte ligt in het zuiden de Valles Templados GI waar het warmer is dan in Quebrada de Humahuaca.

Het klimaat wordt sterk beïnvloed door de hoogte en kent een grote dagelijkse temperatuurverschillen en vanwege de hoogte (1.700 tot 3.329m) ook hoge zonnestraling. De druivensoorten zijn vooral blauwe soorten, waarbij Malbec het meest staat aangeplant. De wijnen zijn vol, bijna zwarte kleuren met violette randen, die de identiteit van wijnen van extreme hoogte markeren.

Divers Salta

In de provincie Salta liggen de wijnregio’s vooral geconcentreerd in de Valle Calchaquís. Salta kent ongeveer 3.600ha aan wijngaarden waar met name blauwe druivenvariëteiten domineren.

Langgerekt Calchaquís

De Calchaquís IG-valleien is een systeem van valleien van 270 km lang. Ook hier domineert hoogte, van 1.530 tot maar liefst 3.111m hoogte. Net als in andere delen van het land is Malbec de belangrijkste variëteit, ondersteund door Cabernet Sauvignon en Torrontés. Merlot, Tannat, Cereza, Syrah, Bonarda en Moscatel (meestal Muscat van Alexandrië) worden ook geteelt. De wijnen staan goed aangeschreven om hun zuurgraad en concentratie en de regio is daarom een prijswinnende regio.

Net als in andere delen van het land is Malbec de belangrijkste variëteit, ondersteund door Cabernet Sauvignon en Torrontés. Merlot, Tannat, Cereza, Syrah, Bonarda en Moscatel (meestal Muscat van Alexandrië) worden ook gekweekt.

Kleinschalig Cachi

In het noorden van de Calchaquís valleien vinden we Cachi met slechts 87ha. Er zijn een handvol wijnmakers, de vinificatie vindt elders plaats. We vinden hier vooral mineraalrijke Sauvignon Blanc en zeer mooi gestructureerde Malbec. Dit is absoluut een regio die het ontdekken waard is, alleen zijn de wijnen niet makkelijk verkrijgbaar.

Hoogste wijngaard in Molinos

Net ten noorden van Cafayate Valley ligt Molinos waar de wijngaarden gedomineerd worden door Bodega Colomé. Dit huis kent de op één na hoogste wijngaard ter wereld en tevens de oudste in Argentinië. Er is ongeveer 130ha aan wijnbouwgebied. Bodems in het gebied zijn meestal alluviaal van oorsprong en bestaan uit zand en grind met een duidelijk vulkanische oorsprong en reiken tot wel 3.111m. In combinatie met de lage regenval in Molinos bieden deze vrij drainerende bodems wijnbouwers veel controle over de groei van de wijnstokken door het gebruik van irrigatie. Groeikracht en druivenopbrengsten kunnen worden verminderd, wat leidt tot kleine, geconcentreerde bessen die veranderen in intense, goed gestructureerde wijnen. De wijnen worden echter geëtiketteerd als Valle Cachaquí of Salta in plaats van het minder bekende Molinos. Naast de zeer bekende en hoogwaardige Malbec, komt er ook heel goede fruitige Torrontès vandaan.

In een eerdere blog is de Colomé 1831 uitvoerig beschreven. Wanneer u interesse heeft in deze rijke smaakvolle wijn, of zelfs de Maxima Altura die gemaakt is van druiven van de wijngaard op 3.111m, neem dan even contact met ons op.

Het één na grootste San Carlos

San Carlos in Salta is met haar 630ha de één na grootste wijnbouwregio in Salta. Het ligt tussen Molinos en Cafayete Valley in en heeft met haar 1.900m dan wel niet de hoogste wijngaard ter wereld, maar is nog steeds hoog.

Grote historische waarde in Tucumán

In Tucumán was de zetel van het Congres gevestigd waarmee de onafhankelijkheid van de Spaanse overheersing werd uitgeroepen. Wijnbouw vindt hier plaats in de steden en gelijknamige subregio’s Amaicha del Valle en Colalao del Valle dat onderdeel uitmaakt van de regio Tafi del Valle IG. Wijn activiteit vindt plaats tussen de 1.690 en 2.230m hoogte en is verspreid over 127ha. De wijnbouw heeft hier een toevlucht genomen. In het begin van 1990 was hier nauwelijks 10ha. 

De hoogte, de sterke invloed van de zon, de zachte noord-zuidwind, de zandleembodems, en de dagelijkse temperatuurvariatie, maken dat de Tucuman-wijn helder gekleurd, eenvoudig en kruidige aroma’s hebben. Samen met zoete, fruitige en rijpe smaken heeft de wijn de juiste balans tussen fruit, zuur en alcohol. De meest aangeplante variëteiten in Tucumán zijn Malbec (40% van de aanplant), Torrontés en Cabernet Sauvignon. Deze laatste produceert hoogwaardige en sterk geconcentreerde wijnen, waarbij het terroir de overhand heeft. Tenslotte vinden we ook de lokale Criolla Chica. In Chili staat deze bekend onder de naam País, origineel uit Spanje, waarvan aanplant nog steeds op de Canarische Eilanden te vinden is, heet het Listan Priesto en in California Mission.

Spectaculair landschap van Cafayate Valley

In het zuidwesten van de provincie ligt Cafayate Valley IG waar we de grootste productie vinden. Cafayate heeft een warm klimaat en koude nachten. Deze kunnen gedurende de dag stijgen naar 38C en in de nacht zakken naar slechts 12C. Samen met de lange zomers maken deze kenmerken een goede groei van de wijnstokken mogelijk. Waarbij de zanderige en diepe bodems een belangrijke rol spelen. De winters zijn koud met gemiddeld -6C waarbij vorstschade een groot risico vormt. De wijnen zijn over het algemeen van zeer goede kleur, aroma’s en smaken levend en met intense en rijpe tannine, dankzij het felle zonlicht. Het is Cafayate die één van de meest spectaculaire aanblikken van Argentinië kent. Van hete droge woestijn tot hoge bergen tot subtropisch regenwoud.

Zowel witte als rode wijnen herken je aan hun fruitigheid. Doordat men wacht op de juiste rijpheid van de druiven, is  het alcoholgehalte is meestal hoog vanwege de hoge suikerproductie in het warme klimaat. Hoewel de blauwe druivensoorten domineren, waarbij vooral Malbec de boventoon voert, is het Torrontés Riojano die men ziet als de variëteit met de mooiste uitdrukking van Salta. Ook vinden we hier Tannat, wat toch wordt gezien als de druivensoort uit Uruguay. Het is niet verwonderlijk dat we hier dezelfde druivensoorten als in het zuidelijk gelegen Mendoza tegenkomen. Beide regio’s kennen eenzelfde bodemstructuur met een zanderige toplaag over een kleibasis.

Catamarca

Tenslotte ligt in het zuiden van het Noorden de provincie Catamarca. De wijnbouw is grotendeels geconcentreerd aan de oevers van de rivier de Abaucan, van de hoogwaardige regio Fiambalá tot de productievere regio Tinogasta in het zuiden van de provincie. Net als het grootste deel van Argentinië heeft Catamarca een balans van lage breedtegraad en grote hoogte die bevorderlijk is voor de wijnbouw. Catamarca valt onder de aanzienlijke regenschaduw van de Andes en is daardoor droog en heet, vooral in de zomer. Gemiddelde jaarlijkse neerslag hier is 432mm. Gelukkig vloeit gesmolten sneeuw via de rivieren naar beneden voor irrigatie. Hierdoor hebben wijnbouwers veel controle over de groei van de wijnstokken. Door de hoeveelheid water die wijnstokken ontvangen te beperken, kunnen kracht en opbrengsten worden verminderd, wat leidt tot wijn met een hogere concentratie.

In de gehele provincie staat een indrukwekkende 2.500ha aangeplant, maar de kwaliteit is niet noemenswaardig. Het is vooral massaproductie van vooral Cereza, een Criolla Grande variant, in Tinogasta GI. Echter er zijn ook een paar pareltjes te vinden. Santa Maria GI met haar 760ha valt binnen het uiterste zuidelijke puntje van Valle de Calchaquís GI. Daarnaast liggen de subregio’s Belén (205ha) en Pomán (37ha) meer naar uit midden en zuiden. Tot in het begin van de 21e eeuw was de productie voornamelijk gericht op tafelwijn en rozijnen.  Net als in andere Argentijnse wijnregio’s is men zich gaan richten op kwaliteit en commerciële exploitatie waardoor aanplant van Torrontés, Syrah en Malbec is gegroeid.

Het 5e wijnland Argentinië

Ten oosten van Chili ligt Argentinië, gescheiden door het Andes gebergte. Argentinië is na Italië, Frankrijk, Spanje en de Verenigde Staten het 5e wijnland ter wereld. Samen met Chili is het het grootste wijnland in Zuid Amerika. Vooral dankzij de hooggelegen woestijnen in het oostelijke Andes gebergte heeft Argentinië zich ontpopt als hoogwaardig wijnland. Vooral Malbec is alom omarmt door de Argentijnse wijnmakers. Deze wijn is karakteristiek helder en intens, met bloemige tonen en een palet van donker fruit. Er is in totaal ongeveer 207.000ha verspreid over zo’n 23.000 wijngaarden in beheer van 1.241 wijnhuizen. De opbrengst in 2022 was 11.5 miljoen hl.

In Mendoza vindt 75% van alle Argentijnse wijn productie plaats en maar liefst 85% van de aangeplante Malbec staat in Mendoza. Dat is niet verwonderlijk omdat de woestijnlandschappen en grote hoogte (tot wel 1.500m) een terroir creëren voor intense aromatische rode wijnen. Verder staat Cabernet Sauvignon, Chardonnay, zo andere zo typerende druivensoort Torontés en Bonarda aangeplant. Terwijl recentelijk Cabernet Franc en Spaanse Tempranillo zijn toegevoegd aan het wijnarsenaal.

In de afgelopen jaren hebben progressieve producenten de wijngrens naar het westen verlegd – de hoogte in – en naar het zuiden en oosten, op zoek naar de koelere temperaturen van de zuidelijke breedtegraden of de invloed van de oceaan. De meeste wijngaarden liggen boven de 600m en soms wel tot 2.000m hoogte, maar gemiddeld toch al snel op 900m. Dat is in Europa ondenkbaar waar de hoogste wijngaard in Zwitserland op 1.150m ligt.

Argentijnse wijnzone’s

Wijnland Argentinië

Er zijn vijf zones; North met regio’s Jujuy, Salta, Tucuman en Catamarca. Er is ongeveer 15.000ha aan wijnbouwgebied. Het klimaat is droog, met zeer hoge gemiddelde temperaturen, grote dagelijkse temperatuurverschillen en intense zon versterkt door de hoogte, en lange zomers. De bodems zijn over het algemeen zandleem of zanderig met een hoog aandeel fijn zand voor optimale drainage.

Productief Cuyo

Productief Cuyo met regio’s La Rioja, San Juan en Mendoza. Cuyo betekent “woestijnland” in het inheems dialect. Het is een dorre en vruchtbare regio aan de voet van het Andesgebergte. Met 455.000 hectare wijngaarden beschikt Cuyo over 95% van het totale areaal dat in het land is geplant. Dit maakt Argentinië tot het 5e wijnland ter wereld. De regio heeft een semi-aride klimaat met schaarse vegetatie. Het is koud in de winter en warm in de zomer, versterkt door de invloed van de Andes, die hier de hoogste hoogten bereikt en de belangrijkste bron van irrigatie vormt.

Koeler Patagonië

Verder in het zuiden ligt Patagonië met regio’s La Pampa, Neuguén, Rio Negro en Chubut met ongeveer 9.000ha aan wijngaarden. Hier spelen de rivieren een belangrijke rol. Wijngaarden liggen op aanzienlijk lagere niveaus dan in North of Cuyo. Hoewel Malbec de meest aangeplante druivensoort is, is het Merlot dat zich onderscheidt door wijnen met een milde, evenwichtige smaak met aromatische intensiteit. En Pinot Noir dat gebruikt wordt voor de meeste mousserende wijnen met een uitstekende elegantie. Sauvignon Blanc produceert een wijn van superieure kwaliteit wanneer de kracht wordt gecontroleerd en de druiven op volle rijpheid worden geoogst, terwijl de Chardonnay een harmonieus, fruitig aroma krijgt met een goede body.

Kustgebied Atlantic

En tenslotte Atlantic met Buenos Aires en haar subregio’s Chapadmalal en Médanos. Het is een kleine zone van slechts 400ha. Het is de zoektocht naar nieuwe terroirs dat heeft geleid naar de rand van Argentinië aan de Atlantische Oceaan. De laaggelegen golvende vlaktes met vochtig klimaat dragen bij aan frisse elegante wijnen met een sterke aromatische complexiteit. De nadruk ligt vooral op witte wijn van Sauvignon Blanc, Chardonnay en mousserende wijnen van Pinot Noir.

Wijngaard risico’s

Doordat de meeste wijngaarden in de regenschaduw van de Andes liggen, is irrigatie met smeltwater van de Andes noodzakelijk. Doordat de wijngaarden zo dicht bij de evenaar liggen, zijn hoogte en koele berglucht zeer belangrijke factoren om de frisse zuurgraad in de wijnen te behouden. Het onder water laten lopen van de wijngaarden is een veelgebruikte irrigatiemethode. Maar door waterschaarste is druppelirrigatie in nieuwe wijngaarden meer gebruikt. Dankzij het droge klimaat zijn er weinig problemen met rot of meeldauw, mede daardoor is Argentinië een belangrijke producent van biologisch geteelde druiven. Daarnaast wordt waterschaarste ook ingegeven door minder sneeuwval in de bergen, waardoor er minder water naar beneden stroomt. Wijngaarden zullen serieus rekening moeten houden met alternatieve methoden om aan het zo nodige irrigatiewater te komen. Ook vorst en hagel zijn grote risico’s op deze hoogte. Net als de zonda, een verzengende droge noordoostenwind.

Vanwege de hitte werd in het verleden in de meeste wijngaarden het pergola systeem gebruikt, lokaal bekend als parral. De druiven hangen beschermd tegen de intense zon onder een dak van bladeren, maar ook weg van de verschroeiende aarde. Parral is nog steeds gangbaar voor Torrontès, terwijl de meeste blauwe druivensoorten met verticale geleidingssysteem met bladerdek afgeschermd worden tegen het zonlicht.

Wijngeschiedenis

Argentinië kent een lange wijngeschiedenis. Nadat de eerste Spaanse missionarissen midden 16e eeuw de druiventeelt hadden geïntroduceerd, hebben latere Italiaanse kolonisten meer ervaring gebracht en ook de variëteit Bonarda. Echter deze druivensoort lijkt niet op de Bonarda uit Emilia Romagna, maar meer op Douce Noir uit de Savoie. Ook bekend als Charbono uit California.

Lange tijd waren Argentijnse wijnen gericht op binnenlandse consumptie gemaakt van hoogproductieve variëteiten als Criolla Grande en Cereza. Franse immigranten brachten Malbec mee. Tegen het eind van de 19e eeuw begon Argentijnse wijn enige vorm van waardering te krijgen. Toen kwam echter de economische en sociale crisis. Export was beperkt en productie van kwaliteitswijn voor de interne markt was niet haalbaar, dus lag de focus op de productie van tafelwijn. Maar sinds de eeuwwisseling is de kwaliteit omhoog gegaan onder invloed van het openen van de grenzen en heeft Argentinië de 5e plek verovert als wijnland op de internationale kaart. Daarnaast heeft de devaluatie van de Argentijnse pesos bijgedragen aan verlaging van de productiekosten en nam het toerisme enorm toe. Hierdoor werd plaats gemaakt voor een nieuw concept: enotoerisme. Dit is toerisme dat gericht is op het bezoeken van wijngaarden, proeven en aankoop van wijn.

Terroir gerichte wijnwetgeving

De Argentijnse wetgeving is in 1999 aangepast om meer de nadruk van het terroir uit te drukken. Voor de gemiddelde consument zal dit niet even duidelijk zijn, omdat de specifieke gebieden niet duidelijk op het vizier staan. De wetgeving staat drie kwaliteitsniveaus toe:

  • Indicacion de Procedencia (IP) omvat tafelwijn waarbij de druiven tenminste 80% uit de regio dienen te komen
  • Indicacion Geografica (IG) omvat wijnen van hogere kwaliteit die worden geteeld, gevinifieerd en gebotteld in een aangewezen gebied
  • DOC zijn de wijnen van topkwaliteit.

De wijnen van één druivenras (single variety) moeten minstens 85% van dat ras bevatten. Daarnaast hebben rode wijnen gelabeld als Reserva ten minste 12 maanden gerijpt op hout. Voor witte en rosé Reserva wijnen geldt 6 maanden rijping.

De volgende gebieden zijn erkend als IG’s: Valle de Uco (ten zuiden van Mendoza), Alto Valle de Rio Negro, Patagonië, Calles Calchaquies (Cafayate en omgeving) en Cuyo.

Ontkurk prachtig zuiden van Chili

Hoe zuidelijker je komt hoe koeler het wordt, want op het zuidelijk halfrond zak je af naar de zuidpool. In ontkurk het zuiden van Chili gaan we op zoek naar de koelere en prachtig mooie wijnregio’s. Dit zijn de regio’s Southern Chile of kortweg The South en de Austral. Zuidelijk van Cauquenes begint The South en dit strekt zich uit tot aan Los Angeles (en nee, niet L.A. in California). Waar het vervolgens in de Austral overgaat en strekt tot aan de stad Osorno. Dit gebied strekt zich uit over zuiderbreedte 35 tot 40 graden (wat gelijk staat aan het noorden van Nieuw Zeeland of de lijn van Napels/Madrid – 40 graden noorderbreedte – tot Tanger in Marokko/Limasol op Cyprus – 35 graden noorderbreedte). Zowel de ligging is gespiegeld als ook het klimaat. Op het noordelijk halfrond zijn dit hete tot zeer hete klimaten. Terwijl op het zuidelijk halfrond dit juist veel koelere gebieden zijn.

The South waar traditionele wijnbouw in ere wordt gehouden

De wijnregio Southern Chile  omvat een schat aan oude wijnstokken, waar traditionele wijnbouw in ere wordt gehouden. Hier richt men zich onder andere op de druivensoorten die het eerst werden aangeplant door de kolonisten. Denk daarbij aan Sémillon, een druivenras die prachtig mooie wijnen uit het zuiden van Chili voortbracht. Deze druivensoort bereikte een aanplant van 30.000ha in de jaren 1960. Hiermee was Sémillon verantwoordelijk voor de beste witte wijnen uit Chili in die tijd. Helaas werd deze druif vanaf de jaren 80 vervangen door het commercieel sterkere Sauvignon Blanc en Chardonnay. Vandaag de dag is er nog ongeveer 950ha Sémillon te vinden in Maule (Central Valley regio) met wijnstokken van meer dan 70 jaar oud.

Een andere zuid-Franse druivenras die we in Chili zien is Cinsault. Deze staat vooral in de Maule en Itata valleien. Zij is lang gebruikt als bijrol in blends, maar onlangs heeft Cinsault een nieuwe leidende rol gekregen.

País is de meest traditionele en authentieke druivensoort in Chili. Dit ras staat ook bekend onder de namen Listan Prieto in Spanje, Criolla in Argentinië of Mission in Mexico en de Verenigde Staten. Geïntroduceerd door Spaanse kolonisten, afkomstig uit La Mancha, is País de basis voor pipeños (jonge ongefilterde wijn), chichas (een traditionele gefermenteerde drank) en asodealos del sur (een zoete wijn). Hoewel lang genegeerd door de internationale wijnmarkt, voegt País iets unieks toe. Te weten de aanwezigheid van vers fruit met een fantastisch balans verfijnde smaakprofiel en mooie tannine.

Tenslotte Muscat d’Alexandrie, die gelijktijdig met País in Chili arriveerde. Met name in Itata en Bio Bio valleien staat dit druivenras aangeplant. Muscat wordt gebruikt voor pisco, een weelderig zoete maar droge wijn en daarnaast voor pajarete, welke afkomstig is uit de DO Coquimbo en DO Atacama.

Valle del Itata

De historische, koele klimaatregio Valle del Itata wordt gedomineerd door Carignan, Muscat van Alexandrië en País, hoewel producenten modernere druivenrassen zoals Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc, Pinot Noir en Chardonnay beginnen te planten. Hoewel de grenzen van de Denominación de Originen 10.000km2 beslaat, is de dichtheid van wijngaarden bijzonder laag.  En concentreert zich vooral rondom de rivieren Itata en Nuble. De eerste wijnstokken zouden in 1550 gearriveerd zijn en tegen de 20e eeuw was bulkproductie de belangrijkste bron van inkomsten met grote hoeveelheden Muscat d’Alexandrie en País. Toen de Chilenen vanaf de jaren 1980 kwaliteit boven kwantiteit gingen stellen, raakte Valle del Itata uit de mode.

Het klimaat is vochtig mediterraan met aanzienlijk lagere temperaturen dan in de meer noordelijke valleien. Er zijn grote verschillen in dag- en nachttemperaturen, wat de balans en zuurgraad te goede komt. De bodems zijn zanderig, graniet en mineraalrijk, waardoor ze goed gedraineerd zijn. Wat een basis vormt voor een hoge productiviteit. Daarom dat País, Muscat en Carignan zich hier goed thuis voelen. Maar vandaag de dag proberen wijnhuizen deze oude wijnerfenis die was vergeten te redden door fijne soorten Cabernet Sauvignon, Carménère, Merlot, Tintórera, Semillón, Chardonnay en Sauvignon Blanc te cultiveren, waarbij de nadruk komt te liggen op biologische productie en hoge kwaliteitsnormen.

Stijgende populariteit van Valle del Bio Bio

Juist vanwege de zuidelijke ligging en koeler klimaat vinden we in Valle del Bio Bio frisse aromatische wijnstijlen. Hierdoor is de populariteit van Valle del Bio Bio DO enorm gestegen. We vinden hier dan ook voornamelijk aromatische druivenrassen als Riesling, Viognier en Gewürztraminer.

De Bío Bío vallei is een van de meer extreme wijnproducerende regio’s van Chili en ervaart meer wind-, regen- en klimatologische variatie dan het grootste deel van de rest van het land. Het koele klimaat – en het verlengde groeiseizoen dat het mogelijk maakt – is veel beter geschikt voor de ontwikkeling van complexe aromaten in witte wijn dan de hete, droge klimaten van de Maipo-vallei of Cachapoal verder naar het noorden. Hoogte speelt hier geen rol, het is koel genoeg in de vallei.

Uitdagend Valle del Malleco

Vooral de klimatologische omstandigheden maken het uitdagend in Valle del Malleco DO. Deze zuidelijkste DO van The South kent een hoge regenval (1.300mm per jaar), een kort groeiseizoen en gematigd klimaat. Ter vergelijking, in Nederland valt er op jaarbasis ongeveer 900mm. Dus de schimmeldruk is erg hoog in deze regio. De productie van wijn van hoge kwaliteit is mogelijk dankzij dit klimaat en een bodem van glaciale en vulkanische aard – welke overigens zeer goed waterdoorlatend is. En dat laatste is nodig gelet op de hoeveelheid regen die hier valt! De frisse, mineraalachtige wijnen van Sauvignon Blanc, Chardonnay en meer en meer Pinot Noir, verdienen de internationale aandacht. Desondanks is de schaalgrootte nog erg beperkt, slechts 40ha aan wijnbouwgebied.

Zuidelijk gelegen Austral regio

Ontkurk prachtig zuiden van Chili

Tenslotte de laatste regio in Chili ligt het meest zuidelijk gelegen wijnbouwgebied van Chili. Opgericht in 1994  is vastgelegd dat wijnen ten minste 75% uit deze regio dient te komen om gelabeld te worden als Austral. Het bestaat uit twee wijnregio’s; Valle del Cautin en Valle del Osorno. Het is een kleine regio van in totaal 25ha aan wijngaarden.

We zien een toenemende interesse van een aantal grote namen, zoals Casa Silva die experimenteren met Sauvignon Blanc, Chardonnay, Riesling of Pinot Noir. Tevens produceert men mousserende wijnen. Grote namen zijn zoekende om echte koele klimaten te vinden vanwege de opwarming van de aarde.  Mogelijk tegen 2050 kan Austral een belangrijke koel klimaat regio zijn voor Chileense wijnen.

De Austral-regio heeft de aandacht getrokken voor de productie van koelklimaatvariëteiten, zoals Pinot Noir, Chardonnay en Sauvignon Blanc, die gedijen in deze omstandigheden en wijnen produceren met een uitzonderlijke aromatische complexiteit en mineraliteit. De regio teelt ook minder bekende variëteiten zoals Gewürztraminer en Riesling, wat de innovatieve geest van het gebied weerspiegelt.

Valle de Cautin

Direct ten zuiden van Malleco ligt Valle de Cautin DO in de Austral regio. Hier liggen twee belangrijke subregio’s te weten Perquenco en Galvarino, afgeleid van gelijknamige dorpsnamen. Te midden van het Mapuche gebied in het La Araucanía gebied ligt de wijngaard Viña Aynco. Gelegen in Galvarino, wat een relatief droog gebied is in het zuiden, is 2.5ha aangeplant met Pinot Noir, Riesling en Chardonnay. Viña Aynco redde bijna niet-geïrrigeerde 30 tot 70 jaar oude wijnstokken van bosbouwactiviteiten. Het zijn ongefilterde wijnen met natuurlijke zuren en relatief laag alcohol.

Valle de Osorno

Verder ten zuiden ligt Valle de Osorno. Ook hier zijn twee subregio’s namelijk Lago Ranco en Valle del Bueno. Ondanks de 1.500mm regenval, is wijnbouw toch mogelijk, doordat dankzij klimaatverandering het warmer en de regenval minder wordt.

Michel Torres, een zeer bekende naam in Chili, ziet in Osorno een enorme potentie voor de productie van mousserende wijn. Dit vooral dankzij het koele klimaat en de mix van vulkanische en alluviale bodem.

Ook Casa Silva is actief in deze regio. In 2006 plantte zij de eerste wijnstokken in Lago Ranco onder de Austral DO.  De Casa Silva ‘Lago Ranco’ Riesling is een unieke en heerlijke uitdrukking van de klassieke Riesling druif. De wijn heeft verbazingwekkende aroma’s, sappige limoen en geel fruit, samen met minerale tonen en een elegante afdronk. Deze wijn is afkomstig van Casa Silva’s Futrono Estate in Lago Ranco. De wijngaarden zijn geplant op hellingen gelegen tussen twee bergen die voor het Ranco-meer vallen. De bodem is 100% vulkanische as wat de minerale tonen onderstreept.

Tot slot

Dit laatste artikel in de serie van Chili bracht ons van het woestijnachtige noorden naar het koele zuiden. We hebben een hele schakeling aan variëteiten gezien, maar vooral Bordeaux-blend en Carmenère zijn toch wel top favoriet.

In het koele zuiden zijn we een groot potentie. Naast het feit dat het nu prachtig mooie wijnen in het zuiden van Chili te vinden zijn van vooral koel klimaat druivenrassen, is de verwachting toch wel dat met een jaar of 30-50 het er flink opgewarmd is. Ja ook hier is de global warming duidelijk aanwezig. We vinden een Sauvignon Blanc en Chardonnay ook noordelijker, komen ze hier toch echt het best tot hun recht. De wijnen zijn toch crispier, frisser, en aromatischer dan aan de westkust.

Bent u geïnteresseerd in de prachtig mooie wijnen uit deze regio’s in het zuiden van Chili? Neem dan even contact met ons op, want ze zijn niet altijd goed verkrijgbaar.

Groot volume productie uit Central Valley

De Chileense Central Valley, die vooral bekend staat om de productie die in een groot volume hier plaats vindt, dient men niet te verwarren met de Californische Central Valley. Het omvat enkele van de grootste wijnbouw regio’s dat uitstrekt van Maipo Valley in het noorden – dat grenst met de Aconcagua regio – tot aan Maule in het zuiden. Central Valley is de belangrijkste volume producerende wijnregio van Chili.  En dankzij haar omvang, geniet het ook van verschillende klimaat- en bodemtypes, zodat geen wijn hetzelfde is.

Groot volume uit Central Valley

Over het algemeen heeft Central Valley een relatief koel klimaat met droge zomers en milde winters. Hierdoor kan er nagenoeg alles goed groeien, waardoor Central Valley ook de belangrijkste productieregio van Chili is. Maar ook de belangrijkste wijn producerende regio van Zuid Amerika. Grote risico’s zijn de regelmatige droogteperiodes, overstromingen, vulkanische uitbarstingen en aardbevingen. Maar de wijngaarden doorstaan alle stormen.

Het zijn vooral de iconische Bordeaux variëteiten (Cabernet Sauvignon, Merlot en Sauvignon Blanc) die naast Syrah en Chardonnay aangeplant zijn. Ook Carmenère speelt een rol. In de koelere delen vinden we ook Gewürztraminer en Riesling. Deze koelere gebieden verdienen tegenwoordig de meeste aandacht, met name de uitlopers van de Andes en de rivierdalen getemperd door de invloed van de Stille Oceaan.

Prijsstelling

Chileense wijnen hebben een goede prijs-kwaliteit verhouding en dat vindt haar oorzaak in drie redenen. Ten eerste liggen de arbeidskosten veel lager dan in Europa of de Verenigde Staten. Dit is vaak slechts 1/3e en wordt deels veroorzaakt, helaas, door illegale arbeid. Daarnaast zijn de kosten van grond aanzienlijk lager en tenslotte om de concurrentie aan te kunnen gaan, drukken de Chilenen hun prijzen. Central Valley staat vooral bekend om haar bulkwijn, productie in groot volume , afkomstig van vlakke wijngaarden. De hogere kwaliteitswijnen die kunnen ouderen zijn te vinden in de heuvels van Puente Alto (in Alto Maipo) en Alto Cachapoal.

Wanneer wijnen de referentie aan Central Valley op het etiket hebben, is niet dus niet veelzeggend. Dat betekent dat de druiven die voor de wijn gebruikt zijn, afkomstig mogen zijn uit het hele gebied en dat is dus erg groot. Van de 130.000ha aan wijngaarden in Chili, bevinden zich ruim 105.000ha in Central Valley (onderverdeeld in Maule incl Curicó – 53.000ha, O’Higgins in Rapel Valley – 41.500ha en Metropolitana met Maipo – 10.500ha). Vandaar dat de wijnen met Cental Valley op het etiket dus bulk of massa productie wijnen zijn zonder sporen van een specifieke regio. Dat wilt niet zeggen dat het geen goede wijn is overigens!

Bordeaux van Zuid Amerika

In Maipo, gelegen nabij de hoofdstad Santiago, is de wijnbouw geschiedenis van Chili ontstaan. Rond 1540 toen Santiago werd gesticht, werden ook de eerste wijnstokken aangeplant. Maar pas in de jaren 1800 dijde dit echt uit als indirect gevolg van de groeiende welvaart door de mineraalrijke Atacama woestijn. Hier vinden we enkele van de meest prestigieuze wijnen van Chili. Niet voor niets wordt Maipo ook wel het “Bordeaux van Zuid Amerika” genoemd. De Andes is de natuurlijke grens in het oosten, waar aan de andere kant het Argentijnse Mendoza te vinden is. Het is onder te delen in drie subregio’s Alto Maipo gelegen in de uitlopers van de Andes, Central Maipo in het middelste deel en Pacific Maipo nabij de Stille Oceaan.

Bordeaux blends domineren de aanplant. De bodem heeft een laag kaliumgehalte en een tekort aan stikstof wat een uitdaging vormt voor de wijnbouw. Maar recente technologie heeft de regio geholpen de effecten van deze tekorten te compenseren. Daarnaast bevatten de wijngaarden hoger zoutgehalte vanwege de noodzaak om te irrigeren met water uit de Maipo rivier.

Maipo Bordeaux van Zuid Amerika

Alto Maipo

Alto Maipo is uitstekend geschikt voor hoge kwaliteitswijnen. Het klimaat wordt beïnvloed door de hoogte (400 tot 760m) waardoor grote verschillen in dag- en nacht temperatuur ontstaat, wat goed is voor het behoud van de zuurgraad. De zon moet eerst in het oosten boven de Andes uit komen, voordat het haar licht spreidt over de westelijk gelegen wijngaarden. Hierdoor zijn de ochtenden koel en de middagen warm en zonnig. Daarnaast is de bodem arm en poreus. Dat zet de wijnstokken onder druk om water en voedingsstoffen te krijgen. Hierdoor gaat alle groeikracht naar de bessen in plaats van het bladerdek en krijg je dus heel geconcentreerde, fruitige druiven met haar eigen mineraalrijke karakter. Hier liggen ook de subregio’s Puente Alto en Pirque die het meest prestigieuze wijnbouwgebied van Maipo vormen.

Puente Alto

Puente Alto is één van de eerste regio’s in Chili die erkent werd door haar terroir. Hoewel op 700m hoogte gelegen, kent Puente Alto een alluviale bodemstructuur vanwege de nabijheid van de Maipo rivier. De bodem is droog,vrij drainerend en mineraalrijk. Dat resulteert in Cabernet-wijnen met een goede structuur, frisheid en stevige tannine. Almaviva, Don Melchor of Vinedo Chadwick hebben hun naam hier gevestigd en een goede Bordeaux wijn doet niet onder voor deze prijzen!

Pirque

Pirque ligt ten zuiden van Puente Alto en ligt net iets lager op 600m hoogte. De verschillen met Puente Alto zijn gering, maar de belangrijkste is toch wel de bodemopbouw. In Pirque is deze vulkanisch. Hierdoor neemt de minerale aroma’s toe in de wijn met soms een vleugje zwavel. Naast Cabernet Sauvignon vinden we hier ook Chardonnay en Sauvignon Blanc.

Centraal Maipo

De subregio Centraal Maipo is het oudste deel van de regio en ook het eerste bewoonde deel. Cabernet Sauvignon domineert de aanplant, maar ook Carmenère krijgt een groeiend aandeel. Het is het warmste en droogste subregio met een alluviale bodemstructuur. Deze rijkere bodem leidt tot iets minder verfijnde wijnstijlen. Vanwege de beperkte regenval is irrigatie een noodzaak en wordt vaak druppelgewijs verstrekt.

Pacific Maipo

De jongste telg in Maipo is Pacific Maipo subregio (ofwel Maipo Bajo). De wijncultuur is hier nog volop in ontwikkeling en profiteert vooral van de verkoeling vanaf de Stille Oceaan. De wijngaarden liggen vooral op oostelijke hellingen van het heuvellandschap om zo bescherming te vinden tegen de harde oceaanwind. Hier vinden we tevens subregio Talagante. Hoewel Talagante een eigen DO heeft, is het zeer zeldzaam om dit op het etiket aan te treffen. Meestal gebruikt men de overkoepelende Maipo Valley DO. Rode wijnen uit Pacific Maipo hebben een verfrissende natuurlijke zuurgraad. Het is ook een gebied waar geëxperimenteerd wordt met witte druivenrassen waaronder Sauvignon Blanc. Hoewel er nog maar een paar wijngaarden zijn, zijn er veel wijnhuizen die wijn maken van druiven uit het hele land.

Rapel Valley

Vernoemd naar de Rapel rivier en het Rapel-meer maakt de Rapel Valley onderdeel uit van de administratieve regio O’Higgins. Dit is één van de grootste wijnproducerende regio’s in Chili. Binnen Rapel Valley vinden we twee subregio’s: het noordelijk gelegen Cachapoal en zuidelijk Colchagua. Het staat vooral bekend om Carmenère en Cabernet en toenemende mate van Malbec aanplant. Mogelijk ingegeven doordat Mendoza aan de andere kant van de Andes ligt. De twee subregio’s zijn zeer tegenstellend. Daar waar in Cachapoal de beste wijngaarden in het oostelijke deel, in de uitlopers van de Andes te vinden zijn, zijn de wijngaarden van Colchagua juist in het westen te vinden. Cachapoal produceert een redelijk grote hoeveelheid van goede kwaliteitswijnen, terwijl Colchagua juist internationaal veel aandacht trekt met meer uitgesproken wijnen.

Doordat Chili meer nadruk ligt op commercialisering van de wijnregio’s is de naam van Rapel Valley naar de achtergrond gedrukt. Indien niet afkomstig uit één van de twee subregio’s, gebruikt men eerder de benaming “Valle Central” dan “Valle Rapel”.

Cachapoal

Het klimaat van Cachapoal wordt getemperd dankzij de vele rivieren die uitmonden in het Rapel-meer. Hierdoor heeft de subregio een mediterraan klimaat dankzij de beschutting van de kustheuvels tegen de verkoelende werking van de Stille Oceaan. De meeste noemenswaardige wijngaarden liggen in het oosten van de subregio, in de uitlopers van de Andes. Hier staan, net als in Maipo, vooral Cabernet Sauvignon. Terwijl op de warmere vlakte vooral Carmenère aangeplant staat. Tevens vinden we nog Merlot, Syrah en Chardonnay.

In het oosten van Cachapoal zijn de grind- en zandgronden colluviaal, die in de loop van de tijd van de hellingen van de Andes in de vallei zijn afgezet. Hun vrij drainerende aard beperkt de opbrengst en groei, wat leidt tot kleine, geconcentreerde bessen die dichte, goed gestructureerde wijnen produceren. De westelijke bodems zijn een iets vruchtbaardere leem, ideaal is voor Carmenère. Ook andere vochtminnende druivenvariëteiten doen het hier goed.

In Cachapoal vinden we ook de subregio Peumo, die enkele van de beste Carmenère wijnen bevat. Deze subregio is in 1994 opgericht. Het klimaat is zeer geschikt voor de warmte minnende Carmenère, de Cachapoal rivier beïnvloedt de warme dagen en mildere nachten.  Concha y Toro is de dominante wijnproducent die met Carmin de Peumo de regio op de kaart heeft gezet.

Beroemd Colchagua

Eén van de meest bekende wijnregio’s van Chili is toch wel Colchagua. Het is een veelbelovende regio die bekend staat om haar volle wijnen van Malbec, Cabernet Sauvignon en Carmenère in het warmere oosten. Terwijl Chardonnay, Sauvignon Blanc en Syrah in het koelere westen staan aangeplant. Colchagua heeft een koel mediterraan klimaat met beperkte regenval en een bodemopbouw dat bestaat uit klei, zand en graniet. Het is er dus warm dat profiteert van de verkoelende oceaan wind en relatief droog. Ideaal voor wijnbouw dus. Dit terroir in combinatie met de continue focus op marketing heeft Colchagua zo beroemd gemaakt.

In Colchagua zijn het de oostelijke hellingen van het kustgebergte dat een belangrijke basis vormt voor de wijngaarden. Ze profiteren van de vroege heersende zon, de verkoelende hogere locaties en de vrij drainerende granieten bodem dat bijdraagt aan kleinere maar geconcentreerde bessen. De dagelijkse temperatuur varietie draagt bij aan een mooi balans tussen zuurgraad en rijpheid. Op de lager gelegen wijngaarden op de vlaktes is het aanzienlijk warmer.

Subregio’s van Colchagua

De moderne wijnkelders zijn gebouwd met oog op het toerisme en vandaar dat Colchagua ook vaak de “Napa valley van Chili” wordt genoemd. Er zijn wel 16 verschillende DO’s te vinden in Colchagua, maar er zijn er drie die het noemen waard zijn. Apalta ligt in een hoefijzervormig vallei ten noordoosten van Santa Cruz. Deze wijnen van vooral Cabernet Sauvignon, Carmenère en Syrah zijn zeer geliefd. Het is de thuisbasis van de beroemdste producenten, waaronder Montes en Casa Lapostolle (eigendom van de Marnier-Lapostolle familie die Grand Marnier produceert). De wijngaarden liggen op de valleibodem en heeft een mediterraan klimaat. De alluviale bodem bestaat uit zeer arme zand- en kleileem met graniet op de heuvels. Dit geeft tevens de naam van deze DO; apalta betekent “arme bodems” in het lokale dialect.

Lolol DO

Gaan we naar het zuidwesten, door DO Santa Cruz, komen we bij DO Lolol. Deze relatief onbekende subregio heeft de aandacht getrokken door haar sublieme Sauvignon Blanc en Bordeaux-blends. Het relatief koele klimaat kan ook uitstekend vergeleken worden met Bordeaux. De reden dat het hier zoveel koeler is vergeleken met andere regio’s in Colchagua heeft te maken met de invloed van de Humboldt-stroom, Lolol ligt slechts 30km van de Stille Oceaan. De bodem bestaat hier uit rode klei en afgebroken rots en grind. Deze arme bodem draagt dan ook bij aan de smaakontwikkeling en stevige tannine.

Peralillo DO

Tenslotte Peralillo welke tussen de steden Santa Cruz en Marchihue ligt. Deze kleine DO heeft slechts één bekende wijnproducent, Los Vascos van de familie Rothschild-Lafite (bekend uit Bordeaux). Er zijn slechts enkele wijnen die Peralillo DO op het etiket dragen. De meeste wijnproducenten kiezen ervoor om te liften op de bekendheid van Colchagua DO. De beste wijngaarden liggen op de oostelijke uitlopers van het kustgebergte, die Peralillo beschermt tegen de ergste van de koude oceaanwinden. Het algemene klimaat in Peralillo is mediterraan, met warme, droge zomers en koele winters. De bodems, grotendeels vulkanisch van oorsprong, bestaan uit zandige klei en graniet. De resulterende wijnen zijn intens op smaak gebracht, met stevige tannine en een goede structuur.

Montes en Vina Casa Silva zijn uitstekende wijnhuizen die opereren in de Colchagua subregio.

Curicó

De subregio Curicó is opgedeeld in twee DO’s te weten Teno DO in het noorden en Lontue Valley in het zuiden. Het staat bekend om haar betrouwbare en goede rode wijn van Cabernet Sauvignon voor dagelijks gebruik. Maar ook Sauvignon Blanc en vooral de Chardonnay doet het uitzonderlijk. De wijngaarden in Curicó zijn beplant met meer variëteiten dan waar dan ook in Chili. De rode wijnen kunnen niet wedijveren met de fantastische Maipo-wijnen. Noch komt de Sauvignon Blanc in de buurt van de frisse en complexe stijl uit Casablanca. Desondanks is het een productie in groot volume binnen Central Valley die consistent en betrouwbaar is.

Het zal inmiddels niet meer verrassend zijn dat het oostelijke deel van de regio koeler is dan het westelijke deel, vanwege de koude lucht die vanuit de Andes naar beneden komt. Het uiterste westen profiteert ook nog een beetje van de verkoelende wind vanaf de Stille Oceaan. De smeltwaterrivieren Lontue en Teno hebben een belangrijke invloed op de wijnbouw activiteiten. De gevarieerde bodems zijn afgeleid van kalksteen en vulkanisch gesteente en zijn in de loop der tijd in de vallei afgezet door de rivieren (alluviale afzetting) en door zwaartekracht (colluviaal). Doordat de bodem iets vruchtbaarder is dan de meeste wijnregio’s, verklaart dit de reputatie van Curicó Valley as bulk producerende regio van goede kwaliteit.

Bijzonder Pais in Maule

Maule Valley, of Valle del Maule, wordt al jarenlang geassocieerd met bulkwijn. Hiervoor gebruikt met de lokale druivensoort País, wat Maule meteen bijzonder maakt. Maar de productie zal langzaam veranderen omdat País vervangen wordt door internationale soorten als Cabernet Sauvignon en Carmenère. Ook produceert Maule enkele wijnen van wereldklasse van zeer oude Carignan wijnstokken. Zoals ook op het kaartje te zien is, is Maule één van de grootste regio’s qua oppervlakte. Dit betekent dat het ook diverse terroir met zich mee brengt, van laaggelegen rivierdalen tot het Andes gebergte.

De wijnbouw geschiedenis loopt terug naar de Spaanse kolonisatie. País stamt ook oorspronkelijk uit Castilla la Mancha, terwijl er vandaag de dag nog maar enkele aanplant op de Canarische Eilanden te vinden is. Pas sinds midden jaren 1990 is in Maule Valley een kwaliteitsslag begonnen. Desondanks staat Maule ook bekend om haar 70-jarige Carignan-wijnstokken die worden gebruikt om zachte, aardse rode wijnen te produceren met rijke pruimen- en zwartfruitkarakters.

Maule

Doordat Maule Valley zoveel zuidelijker ligt, is het iets koeler dan in Rapel Valley of Maipo. Tevens valt er meer neerslag, vooral in de winter. Omdat de zon intensiteit onverminderd hoog is, geniet Maule Valley van warme dagen gevolgd door koude nachten. Hierdoor verlengt het groeiseizoen, rijpen de bessen langzaam en krijg je een goed balans tussen rijpheid en zuurgraad. De Maule rivier voorziet het gebied van water en zijn alluviale grondsoorten. Deze zijn divers van graniet, rode klei, leem en grind. De wijngaarden op de heuvels zijn vruchtbaarder en leveren grotere opbrengsten dan in de vallei.

Subregio’s in Maule

Er zijn een aantal subregio’s. Valle del Claro DO is een redelijk kleine regio met maar een handvol wijngaarden. Valle de Loncomilla DO ligt in het centale deel van Maule Valley. Volle fruitgedreven Bordeaux-blend wijnen zijn het signatuur van deze DO. De wijngaarden liggen nabij de Loncomilla-rivier waar de bodems vruchtbaar zijn en dus hoge opbrengsten genereren. Ook zijn de wijngaarden te vinden in het heuvelachtige gebied, waar de grond armer is en wijnstokken diepe wortelsystemen moeten maken om voedingsstoffen te vinden. Hierdoor zijn deze druiven van hogere kwaliteit. Wat opvalt aan Loncomilla is de grote verschillen tussen dag- en nachttemperatuur die wel 20C verschil kunnen vertonen.  Tenslotte is er ook de subregio Valle del Tutuvén, ook wel bekend als Valle de Cauquenes. Dit gebied is koel en zonnig en wordt opgedeeld in drie subgebieden. Aan de ingang van de vallei is het nog erg warm en staat vooral Cabernet Sauvignon aangeplant. Het drogere binnenland is uitermate geschikt voor Carignan. Terwijl het uiterste zuiden, nabij de kust vooral Chardonnay en Merlot goed presteren. Juist Carignan trekt de laatste jaren de aandacht van de internationale wijnhandel. Het wordt vaak gekweekt uit zeer oude, laagproductieve struikranken, gekweekt zonder irrigatie.

Hoewel deze subregio’s bestaan, komen de wijnen eigenlijk vooral als Maule Valley op de markt.

Tot slot

Hoewel Central Valley of Valle Cental, zich vooral opwerpt als productie in groot volume met de nadruk op Bordeaux-blends, Cabernet Sauvignon en Carmenère, zijn hier ook een aantal pareltjes te vinden. Wanneer je je portomonee echt wilt open trekken denk dan aan de Andes subregio’s Puente Alta of Peumo. Maar gelukkig zijn er ook goed betaalbare pareltjes te vinden, denk aan Montes Alpha (rond €20) of de duurdere Alpha M (rond €70).

Een ander opvallend detail is de commercialisering. Hoewel er vele subregio’s zijn, kiezen de wijnproducenten toch vaak voor de meer algemene DO benaming. Omdat de marketing machine die erachter zit eenmaal erg goed werkt.

Over het algemeen zijn de wijnen uit Central Valley warme wijnen met een uitgesproken fruitig tot jammy karakter. Ze zijn goed betaalbaar, al vanaf €5. Dit zijn de meer bulkwijnen, goed voor alledaags gebruik. Wanneer je echt er voor wilt zitten, raad ik al snel aan iets meer uit te geven. Je krijgt echt waar voor je geld.