Heet 2024 in Italië

De druivenoogst in Italië heeft in 2024 te maken gehad met een zomer die heet en droog was. Dit was zo extreem dat in sommige delen van zuid-Italië de pluk reeds in juli begon!

Normaal is de oogstperiode van eind van de zomer tot begin oktober, maar de effecten van klimaatverandering zet de oogstkalender echt op z’n kop. De droogte en hoge temperaturen in het voorjaar van 2024 hebben er voor gezorgd dat de druivenstokken in Italië reeds vroeg uitliepen.

In het tweede deel van juli begon Sicilië met het oogsten van de Pinot Grigio-druiven, waarna Puglia ook haar Pinot Grigio en Chardonnay begon te plukken. Maar ook midden-Italië begon vroeger, Emilia Romagna en in het noordelijk gelegen Piemonte waar Moscato-druiven reeds midden augustus geplukt werden.

Desondanks is in andere gebieden, zoals Langhe, Toscane en zuid-Tirol gewoon op de gebruikelijke momenten geplukt.

Italie wijnland

Oogst resultaten

Hoewel men verwacht dat de opbrengst lager is dan in 2023 vanwege de hoge verspreiding van valse meeldauw, ziet het er veelbelovend uit voor wijnjaar 2024. Natuurlijk hebben de hagelstormen een negatieve uitwerking in noord-Italië en had het zuiden te maken met extreme droogte. Maar over het algemeen genomen, zijn de druiven gezond.

Volgens de laatste statistieken lijkt de productie met 4.1 miljard lt net onder het 5 jarig gemiddelde te liggen (4.6 miljard lt). Hiermee lijkt Italië buurland Frankrijk weer in te halen als grootste wijnproducent. Maar er zijn grote regionale verschillen.

Problemen aan de horizon

De stijging van de productiekosten en de toegang tot krediet faciliteiten om werkkapitaal te kunnen verschaffen zijn absoluut een bedreiging voor de Italiaanse wijn productie. Daarnaast is natuurlijk de klimaatverandering een groeiend probleem, zeker voor de vele biologische wijngaarden in het zuiden van Italië. Maar ook de generatiewissel zal aangepakt moeten gaan worden.

Maar wat ook in de gaten wordt gehouden is dat vraag en aanbod met elkaar in verhouding blijven.

Regio’s bekeken

Laten we eens kijken naar verschillende regio’s.

Noord Italië

Het noorden heeft veel hinder ondervonden van het vochtige jaar met her en der hagelbuien. Uiteindelijk is de opbrengst ongeveer gelijk gebleven met een nipte stijging van 0.6%.

Piemonte heeft te maken gehad met vertragingen in de rijping en ziektedruk, met name door valse meeldauw en echte meeldauw. Een zorgvuldig wijngaardbeheer heeft geresulteerd in druiven van goede kwaliteit, met name voor Nebbiolo. Door de milde winter startte het groeiseizoen al vroeg. Vervolgens hebben de koelere temperaturen en vele regen in het voorjaar het groeiseizoen verlengd. Van Barolo wordt een meer klassieke jaargang verwacht. Al met al is de opbrengst 10% hoger dan in 2023.

In Lombardia zal de productie in Franciacorta en Oltrepò Pavese ruim 20% lager zijn dan in 2023.

In Trentino-Alto Adige was de opbrengst 12% lager, vooral doordat witte druivenrassen hebben geleden onder de schimmeldruk. De vele regenval en koelere temperaturen in de bloeiperiode droeg bij aan een slechte vruchtzetting. Desondanks zal de kwaliteit naar verwachting goed zijn doordat de weersomstandigheden in het laatste deel van het groeiseizoen zijn verbeterd.

Het waren de weersuitdagingen die een grote rol speelde in Veneto, waar de opbrengst 5% lager was. De vroege knopbreuk in maart werd gevolgd door vorst in april in de lager gelegen gebieden. Maar ook de vele regen speelde een rol, met risico op valse meeldauw uitbraak.  Een droog augustus redde de oogst en verbeterde de rijpheid en kwaliteit van de druiven. In Valpolicella en Collio zal de opbrengst ongeveer gelijk blijven. Net als de Prosecco-regio. Maar in het laagland en vooral de biologisch gerichte wijnbedrijven hebben aanzienlijkere verliezen.

Midden Italië

Bolgheri, in het westen van Toscane, kreeg op 23 september een wolkbreuk voor haar kiezen, wat de wijngaarden onder water zette. Hierdoor kwam de oogst, van vooral Cabernet Sauvignon, in gevaar. Terwijl Chianti Classico en Brunello di Montalcino een uitstekende en grotere oogst verwachten. Afgelopen winter viel er regelmatig regen en in het voorjaar konden de wijnstokken waterreserves opbouwen waardoor ze de hete zomer zonder al te veel te lijden konden doorstaan. Al met al is de opbrengst maar liefst 30% hoger dan in 2023.

Ook Umbrië en Marche noteerden aanzienlijke stijgingen, mede dankzij de droge weersomstandigheden. In juli was het in Marche dusdanig warm dat de groei werd vertraagd. Bloei en veraison kwamen later, maar rijping was desalniettemin goed.

Na een slechte oogst in 2023, herstelde de Abruzzo zich aanzienlijk. Opbrengst steeg met 85%, hoewel het nog steeds 27% onder het 5-jaars gemiddelde lag.

Zuid-Italië

Een milde winter met weinig neerslag baarde zorgen over waterstress in sommige gebieden van Campania. Enkele late regenbuien kunnen de opbrengst en de kwaliteit van de druiven verder hebben verbeterd. Resume zal de opbrengst 30% hoger liggen.

Het groeiseizoen 2024 in Puglia was over het algemeen gunstig, met verschillen tussen Noord-Puglia en Salento. Noord-Puglia kende een droger en vroeger seizoen, terwijl Salento, met koelere temperaturen in mei, iets beter weer had. Over het algemeen hadden beide gebieden overal warme en droge omstandigheden, waardoor de opbrengst met 18% steeg.

Een milde winter en een warmer voorjaar leidden tot vroege knopbreuk en rijping in Basilicata. De opbrengsten zijn 30% hoger dan vorig jaar, met gezonde druiven van hoge kwaliteit. In Aglianico del Vulture DOCG zorgde het koelere weer in september voor ideale omstandigheden voor Aglianico druif.

Net als een groot deel van Zuid-Italië kampte Calabria met een watercrisis. Een milde winter en het vroege voorjaar, gecombineerd met hoge temperaturen en weinig regenval, zorgden voor vroege knopbreuk en rijping. Irrigatie hielp de droogteschade te beperken, terwijl het ontbreken van schimmelziekten zorgde voor een goede kwaliteit van de druiven en de gezondheid van de plant. Dit al resulteerde in een stijging van 10%.

Waterschaarste speelde een belangrijke rol in de wijngaarden op Sicilië. In de herfst/winter viel er 50% minder regen. De hoge temperaturen in juni (tot wel 40C) versnelden de rijping van de wijnstok. Vandaar dat in de nachturen regelmatig geïrrigeerd moest worden, vooral bij Chardonnay. De kwaliteit van de druiven bleef echter uitstekend, maar de opbrengst blijft uiteindelijk met 16% achter.

De 3 B’s uit Italië

Italië staat natuurlijk bekend als het land van lekker eten en drinken. Bij wijn uit Italië zijn er 3 zeer bekende wijnen die allen met B’s beginnen. Dit zijn natuurlijk Barolo, Barbaresco en Brunello. Deze druiven leveren één van Italië’s beste wijnen op. Maar waarom is dat? Laten we eens gaan kijken wat de belangrijkste verschillen zijn.

Het is natuurlijk puur toeval dat de druiven allemaal met de letter B beginnen. Maar het is ook een interessante wijze om de 3 wijnen van hoogste kwaliteit uit Italië aan te duiden met B’s.

In de Langhe, Piemonte vinden we de wijnregio’s Barbera en Barolo vlak naast elkaar. Vaak wordt Barolo aangeduid als de meer krachtige wijn terwijl Barbera meer zachtere wijnen opleveren. In beide regio’s is de wijn gemaakt van de Nebbiolo-druif. De heuvels hebben grote invloed op de wijnstijlen. In koelere maanden ontstaat er mist (in het Italiaans nebbia genaamd). Hierdoor krijgen de wijnen hun complexe aroma’s en goede rijpe tannine.

Brunello vinden we in Toscane, rondom het stadje Montalcino, gelegen op een heuvel in de provincie Siena. De wijn is gemaakt van Sangiovese-druif, die lokaal dus Brunello wordt genoemd (om het makkelijk te maken).

Barolo

Zoals aangegeven, vinden we Barolo in Piemonte. De Barolo DOCG bestaat uit 11 dorpen ten zuiden van de stad Alba. De enige toegestane druivensoort is dus Nebbiolo. Dit is een druivensoort met een dunne schil maar hoog in zuurgraad en tannine.

Barolo Regio 3 grote B's uit Italië

Nebbiolo kan makkelijk verwart worden met Pinot Noir. En dat is niet verwonderlijk, aangezien ook het landschap en terroir overeenkomsten heeft met Bourgogne. De rode lijn op de kaart laat zien waar het blauwgrijze mergel in het westen overgaat in zand- en kalkstenen bodem. Barolo en Pinot Noir wijnen zijn licht granaatrood met naar de rand bruine tinten wanneer de wijn oudert. Ze hebben beiden een geurige intensiteit van rood fruit (rode appel, rode bes),rozen tot aan leer en koffie wanneer de wijn ouder is.  Een ander kenmerk voor Barolo is de aanwezige geur van rozen. Decanteren is vaak aan te raden om de aroma’s goed tot uiting te laten komen.

Maar dan het grote verschil, Nebbiolo staat bekend om haar harde hoekige tannine structuur. Deze worden slechts overtroffen door Tannat. Deze zijn zeker meer aanwezig in het oostelijke deel van de DOCG waar de bodem zand- en kalksteenrijk is. Om de tannine te verzachten zetten de wijnmakers houtrijping en flesrijping in. Door de DOCG is voorgeschreven dat Barolo minimaal 3 jaar moet rijpen en Barolo Riserve 5 jaar. Vele Barolo’s komen goed op smaak wanneer ze 10-15 jaar hebben gerijpt. Hoewel er genoeg voorbeelden zijn van Barolo’s die na 40 jaar nog steeds prima zijn! Dat geeft maar weer aan wat het rijpingspotentieel is van deze druif!

Pairing

Maar waar drink je zo een krachtpatser bij? Denk vooral aan gerechten met een sterk smaakprofiel. Gegrilde ribben met een hoger vetgehalte kan de tannine meer in evenwicht brengen. De meest klassieke match is natuurlijk bij gerechten waarbij de Alba truffel is gebruikt. Denk aan een risotto met deze truffel. Ook gegrilde eendenborst of foie gras zijn goede keuzes.

Cascina del Monastero Barolo Perno 2012

Deze mooie wijn heeft een granaatrode kleur. De wijn is rijk aan zwart fruit in de neus, maar ook balsamico, leer, kruidigheid, zoethout. Het is een volle, zware wijn met veel zuur, waarbij het fruit in de mond gestoofd lijkt te zijn. Verder bespeur je aardse tonen, leer, tabak en cacao – allemaal tertiaire kenmerken. De wijn heeft een mooie lange afdronk, maar is toch overduidelijk nog wat jong. Deze kan gerust nog een paar jaar weg worden gelegd!

De wijn staat prima naast lokale gerechten als gegrild vlees met truffel.

Nog maar een paar flessen beschikbaar, nu voor slechts € 37.50

Barbaresco

Dat brengt ons bij Barbaresco. Deze appellatie ligt ten noordoosten van de stad Alba en bestaat uit vier gemeenten. De wijnen zijn toegankelijker dan die uit Barolo, terwijl ze van dezelfde druif gemaakt zijn. Dit zit in de bodem. De bodem in Barbaresco DOCG bevat meer voedingsstoffen en daardoor is de tanninestructuur zachter. En dus zijn de wijnen jong reeds goed op dronk.  Qua geur- en aromabeleving zijn de wijnen hetzelfde (eenmaal het is dezelfde druif!). Maar het midden van het mondgevoel is bij Barbaresco zachter vanwege de tannine structuur. Dat is dan ook de reden dat Barbaresco slechts 2 jaar hoeft te rijpen (Barbaresco Riserva 4 jaar).

Brunello di Montalcino

De laatste van de 3 grote B’s uit Italië is dus Brunello, ofwel Sangiovese. Deze vinden we nabij Siena in Toscane. Het is een heel andere wijn dan Barolo of Barbaresco. De bessen hebben een dikke schil en daarom zijn de wijnen met uitzonderlijke fruitaroma’s, hoge zuurgraad en stevige tannine. Een jonge Brunello heeft aroma’s zoals kersen, gedroogde cranberries, wilde aardbei, braam, viooltjes en zoethout. Maar ook aardse tonen van espresso en bewerkte grond. Maar door de strakke tannine valt deze wijn niet bij iedereen in de smaak wanneer deze nog jong is. Houdt rekening met de rijpingseisen. Een Brunello dient 5 jaar te rijpen, waarvan 2 jaar op eikenhout en 4 maanden op fles. Een Riserva moet 6 jaar rijpen, waarvan 2 jaar op eikenhout en 6 maanden op fles. Dus bij een “jonge” Brunello moet je al gauw denken aan een wijn die jonger is dan 10 jaar.

Een gerijpte Brunello verzacht deze astringente tannine. De frisse fruit aroma’s maken plaats voor gedroogde vijgen, geconfijt fruit, hazelnoten en leer. Terwijl de tannine structuur chocolade toevoegt.

Pairing

Geniet van deze wijn bij een charcuterie plankje, rood vlees, wild, champignons en natuurlijk truffel.

Lastige oogst 2024 Frankrijk

Frankrijk is zwaar getroffen door hevig regenval gedurende het hele oogst jaar 2024 waardoor het een lastige opbrengst zal zijn. De verwachtingen van de wijnproductie zijn verder naar beneden bijgesteld.

Vorige week hadden we Champagne regio al belicht. Naar verwachting daalt de opbrengst met 33%. Maar Champagne staat helaas niet alleen. Volgens Agreste, het statistisch instituut van de landbouw in Frankrijk, daalt de wijnproductie in 2024 naar 37.5 miljoen hl als gevolg van een lastige oogst. Een verlaging van maar liefst 22% ten opzichte van vorig jaar. En een daling van 15% ten opzichte van het vijfjarig gemiddelde. De belangrijkste oorzaak is het slechte weer.

Veel wijnstokken bloeiden tijdens koel, vochtig weer, wat leidde tot bloesemval (ook bekend onder coulure) en millerandage. Zware regenval, vorst, meeldauw en hagel veroorzaakten ook in heel Frankrijk problemen, en de oogst werd vervroegd in de Loire-vallei en andere regio’s om verdere verliezen te voorkomen.

Wijngaard Pascal Gonthier

Is een kleine oogst een probleem?

Volgens de Internationale Organisatie voor Wijnbouw en Wijn (OIV) overtrof de wereldwijde wijnproductie de vraag in 2023. In 2023 bedroeg de productie 237 miljoen hl terwijl de consumptie “slechts” 221 miljoen hl was. Dit drukt de prijzen voor wijn en bedreigt het levensonderhoud van de telers. Natuurlijk zal je denken, maar niet alle geproduceerde wijn is voor directe consumptie. En een deel van de wijn (25-35 miljoen hl) wordt gebruikt voor industriële toepassingen. Maar door de vele jaren van overproductie, zal de verlaging van de wijnproductie in 2023 en 2024 waaronder door Frankijk, een nieuw evenwicht brengen.

De Franse regering heeft een plan van 200 miljoen euro voorgesteld om ongeveer 30.000 hectare wijngaarden te verwijderen in een poging de crisis aan te pakken.

Een rondje langs de regio’s

Elzas

De oogst van de Elzas zal naar verwachting ook met 13% afnemen als gevolg van meeldauw en verstoorde bloei. De oogst is later dan normaal geweest om goede rijpheid te bereiken. En goed nieuws, vooral de Gewürztraminer en Riesling beloven mooie droge en zachte witte wijnen op te leveren met rijke aroma’s!

Jura

Maar de zwaarst getroffen regio zal de Jura zijn, waar vorst en meeldauw naar verwachting de oogst lokaal tot wel 75% zullen verminderen in vergelijking met vorig jaar. Men verwacht slechts 35.000hl, waar gemiddeld 80.000hl normaal is. Maar verrassend is ook dat er dieven actief zijn die de wijngaarden leeg plukken. Zo is Paul Bonin zijn hele oogst kwijt geraakt in één nacht. En is ook Catherine Hannoun van Domaine de la Loue 2 ton druiven gestolen.

Loire

Terwijl een daling van 30% is voorspeld in de Loire-vallei, zijn de witte wijnen naar verwachting elegant met delicate aroma’s en de rode wijnen licht en fruitig. Ideaal bij een lichte maaltijd.

Bordeaux en zuidwest Frankrijk

Eind augustus was het oogsten gestart in de Bordeaux. Men verwacht dat de productie met 14% zal dalen als gevolg van hagel, meeldauw en problemen met coulure. Desondanks is men optimistisch gestemd. Omdat vooral de Merlot en Cabernet-variëteiten goed gerijpt zijn en rijke aroma’s beloven.

Bourgogne

Vooral de oogst in Bourgondië zal naar verwachting 35% dalen. Dit dankzij het extreem natte jaar en verergerd door plaatselijke strenge vorst en hagel. Hierdoor was veel werk in de wijngaarden nodig om het gewas te beschermen tegen de schimmeldruk. Een warme en droge augustus maand heeft wel wat goed gemaakt, maar toch is het oogstverlies aanmerkelijk. De rijping is niet consistent. Maar wat geselecteerd is, lijkt prima te zijn. De Chardonnay is erg goed om Crémant de Bourgogne te maken, terwijl de Pinot Noir zeer veelbelovend lijkt te zijn.

De Beaujolais daarentegen hadden een stuk minder te lijden onder de uitdagende weersomstandigheden. Inter Beaujolais, het informatiebureau van de Beaujolais, geeft aan dat het een lastige oogst voor 2024 in Frankrijk is, maar ook en kansen kent. Een koel en nat voorjaar, gevolgd door een milde maar regenachtige juli, leidde tot een ongelijke rijping van de druiven en een verhoogde gevoeligheid voor ziekten. Desondanks verwachten wijnmakers een goede kwaliteit omdat augustus warm en droog was. De oogst vereist echter zorgvuldige selectie van de trossen vanwege de grote verschillen in rijpheid tussen percelen.

In de Chablis is het allemaal minder rooskleurig. Na het natuurgeweld brak in augustus de meeldauw uit. Deze schimmel beschadigt de wijnstokken ernstig. Het leidt tot verminderde groei en zelfs tot verlies van de oogst met 60%. Voor de Chablis kan deze uitbraak een groot probleem vormen voor de beroemde frisse witte wijnen. Wijnboeren moeten hun wijngaarden steeds op andere manieren beschermen, maar strenge regels van de appellaties, samengekomen in het Cahier des Charges, zijn niet zomaar aan te passen.

Languedoc Roussillon

In de regio Languedoc-Roussillon is de oogst bijna voltooid en wordt voorspeld dat deze met 13% op jaarbasis zal dalen als gevolg van droogte in sommige gebieden en meeldauw in andere. De oogst startte 8 dagen later dan in recente jaargangen. Dat heeft alles te maken met de rijpheid van de druiven.

Bedenk dat dit de regio van de massaproductie is voor Frankrijk. En ondanks de lagere opbrengst, verwacht men dat het aromatisch profiel interessant zal zijn. Maar het gevaar schuilt in de zuurgraad. Die moet goed in de gaten worden gehouden.

Côtes du Rhône

De Côtes du Rhône lijkt meer begenadigd te zijn. De regio bekend van haar fruitige en kruidige wijnen, had het minst te lijden onder het grillige weer. Het is een prima wijnjaar dankzij volledig gerijpte druiven met dikke schillen waar veel kleur uit te halen is.

Provence

Voor rosé liefhebbers, opgelet. Reeds op 21 augustus is men begonnen met de oogst in deze regio zeer bekend voor haar rosés. Dankzij de lenteregens, is de Provence de hittegolf goed doorgekomen. Echter de opbrengst is een beetje gemengd doordat late hagel en vorst verschillende percelen heeft verwoest.

Coulure

Dit is een verschijnsel dat zich tijdens de bloei van de wijnrank voordoet. Door hevige regen kan een grote hoeveelheid stuifmeel van de bloesem aflopen. Doordat achteraf slechts weinig stuifmeel overblijft worden dus minder bloesems bevrucht dan tijdens droge seizoenen, waardoor dus ook minder druiven aan de rank groeien. De plant zal dan alle extracten uit de bodem concentreren in deze vruchten. Hierdoor verkrijgt men wijn van hoge kwaliteit, maar vaak met een premium prijs.

Millerandage

Dit is een potentieel wijnbouwgevaar waarbij druiventrossen bessen bevatten die sterk verschillen in grootte. Hierdoor loopt de wijnmaker het risico dat er verschillen in rijpheid tussen de druiven plaatsvindt. De meest voorkomende oorzaak is koud, regenachtig of anderszins slecht weer tijdens de bloeifase van de wijnstokken. Maar ook andere factoren, zoals een tekort aan voedingsstoffen (vooral boor) of virale infecties, kunnen een rol spelen.

Millerandage is niet altijd slecht. Het is afhankelijk van het druivenras  of de wijnkwaliteit beïnvloedt wordt. Bij Sangiovese, Zinfandel en Gewürztraminer kan millerandage groene aroma’s opleveren doordat er onrijpe druiven in de tros zitten. Deze rassen zijn namelijk erg gevoelig voor ongelijke rijping van een druiventros. Voor andere variëteiten, zoals Pinot Noir of de Mendoza-kloon van Chardonnay, zou de wijnkwaliteit kunnen verbeteren vanwege de kleinere totale besgrootte en de hogere schil-sapverhouding.

Uitdagend Champagne oogst 2024

Met alle weer extremen, kan je op z’n minst zeggen dat de oogst in 2024 in de Champagne uitdagend is geweest.

In de afgelopen jaren was de oogst in de Champagne vaak overvloedig. Dat is iets wat je van het jaar 2024 niet kan zeggen, dankzij het grillige weerbeeld en omstandigheden die uitdagend genoemd kunnen worden. Dankzij de aanhoudende regen en late vorst resulteerde dit ook nog in schimmeldruk. Dit op zijn beurt heeft geleid tot een ongelooflijk kleine en ongelijke oogst in het gebied.

Uitdagend weer

Champagne regio uitdagend oogst 2024

Vanaf oktober 2023 begon de regen en leek de zondvloed niet op te houden. Vooral de departementen Aube en Aisne die zeer belangrijk zijn voor de appellatie, waren zwaar getroffen. De Aube ligt in het zuidelijke deel van de Champagne. Hier was het jaarlijkse regen gemiddelde al bereikt voordat de bloei periode begon. Om vervolgens in de periode na de bloei eenzelfde hoeveelheid regen te ontvangen. In de laatste 10 dagen voor de oogst viel er maar liefst 100mm water, waardoor het gewicht van de druiventrossen in sommige gebieden toenamen.

Daarnaast kwam er op 22 april nog de “zwarte vorst” langs in de Aube. Dit verwoestte vooral de wijngaarden in de subregio’s Bar-sur-Aube en Bar-sur-Seine. Tot wel 80% van de wijngaarden! De noordelijker gelegen wijngaarden waren minder getroffen. Maar ook daar 2 tot 3 trossen minder aan de ranken.

Dit vochtige weer creëerde de perfecte omstandigheden voor de meeldauw. Daar bovenop kwamen ook nog de nodige hagelbuien in de Marne vallei, waarbij een groot deel van de Pinot Meunier getroffen werden. En om het compleet te maken, kwam eind augustus een korte heftige hittegolf, die de druiven deed verbranden.

Verder in het Sézainnais gebied, net boven Troyes, brak ook nog de grijs-rot uit dankzij de overvloedige regenval. Terwijl deze schimmel in de meeste gebieden in de Champagne onder controle kon worden gehouden. Hierdoor was het nog lastiger voor de Chardonnay druif om tot rijping te komen, iets wat al sowieso uitdagend was.

Al met al een perfecte mix voor een uitdagend probleem voor de 2024 oogst in de Champagne.

Aangepast rijping doelen

Het Comité Interprofessionnel du Vin de Champagne (CIVC) had specifieke rijping doelstellingen voor de oogst van 2024 bepaald op 10.5% potentieel alcohol voor Chardonnay en Pinot Noir en 10% voor Pinot Meunier. Maar vanwege het uitdagende weer waren deze verlaagd naar 9.5% tot 10%.

Daarnaast had het CIVC de opbrengst per hectare al aangepast om de economie te reguleren door rekening te houden met de situatie op de export markten. Voor 2024 was de opbrengst op 10.000kg per hectare vastgesteld, een verlaging ten opzichte van de 11.400kg van 2023. Vanwege de wereldwijde geopolitieke en economische situatie en de ontstane inflatie, leidt Champagne onder overbevoorrading. Door de productie te beperken, creëert het CIVC dus een nieuw evenwicht.

Vanzelfsprekend leidt dit tot bezorgdheid omtrent de algehele kwaliteit van de oogst. Dit zal aanzienlijke gevolgen hebben voor de kwaliteit van de Champagne voor het oogstjaar 2024.

De rol van reservewijn

In de Champagne is het gebruikelijk om niet alle wijn te bottelen. Maar een deel wordt apart gehouden als reservewijn. Zo is de regio in staat om in jaren van lagere opbrengsten de beschikbare wijn aan te vullen uit deze voorraden. Daarnaast garandeert het ook om een consistente smaak kwaliteit te ontwikkelen over de jaren heen.

In 2023 werd de reservewijn door het CIVC vastgesteld op 10.000kg per hectare, maar door de rot die de oogst aantastte, is de kwaliteit van de reservewijn geïmpact.

Vintage 2024

Het lijkt erop dat de Champagne oogst van 2024 het best omschreven kan worden als “klein” en “heterogeen”. Afhankelijk van het gebied, is de opbrengst 200 tot 20.000kg per hectare. Maar zelfs in de gebieden met goede opbrengst, hebben de druiven moeite met hun rijpheid.

De oogst is gekenmerkt door het grillige weer en aanzienlijke verliezen. Dit vooral als gevolg van constante regen, vorst, ziektes en een hittegolf. Dit resulteert in kleine en ongelijke oogst.

Onze champagnes

Onze leverancier van champagne wijnen zit in de Côte de Bar, in het midden van de storm. Maar volgens berichtgeving lijkt de kwaliteit gunstig te ontwikkelen. Ja de oplage zal minder zijn, maar naar verwachting blijft de kwaliteit op peil.

Hoe nu verder?

De klimaatveranderingen zijn duidelijk aanwezig, het weer is grilliger met grotere extremen. De oogst in de Champagne in 2024 was uitdagend te noemen. Nu is de vraag wat ons te wachten staat in komende jaren. We hebben al in 2023 gezien dat de kwaliteit van reservewijn achteruit is gegaan, en met 2024 zal dat niet veel anders zijn.  Daarnaast kan het zijn dat de producenten gedwongen worden hun reserve-wijn te gebruiken. Wat dus toekomstige wijnen in gevaar brengt bij tegenvallende oogst.

Dit zet het hele model in de Champagne mogelijk op z’n kop en na Covid-19 en de inflatiedruk, zullen veel producenten zijn ingeteerd op hun financiële reserves.  De komende jaren kan er veel veranderen, maar dat is op dit moment nog onduidelijk.

Eerste wijnfeest Domein Buitendijks

Brabant heeft er een nieuw wijn domein bij, Domein Buitendijks in Raamsdonk, nabij de oude vestingstad Geertruidenberg. Nou ja, in Raamsdonk, het ligt toch echt wel een stuk in de polder, bijna tegen het Oude Maasje aan en nabij de Biesbosch. De naam is afkomstig van de polder waar het domein ligt, de Buitendijksche Polder en heeft naast een wijngaard ook een kersengaard. In 2023 zijn de eerste wijnen van Domein Buitendijks verschenen en natuurlijk waren wij nieuwsgierig naar het eerste wijnfeest.

In 2021 zijn Hubert en Janny Verschure gestart met het aanplanten van 5 verschillende druivenrassen. Eigenlijk is bij toeval gekozen voor moderne rassen, en dat bleek een goede greep in ons vochtige land. Omdat de bodem alluviaal van aard is en dus zeer rijk aan voedingsstoffen, doen de druivenranken het zeer goed. Daarnaast heeft de bodem een kalkhoudende laag met dank aan de Grote Waard (wat nu dus Biesbosch is). De ranken staan aangeplant in noord-zuid opstelling om zoveel mogelijk zonlicht te vangen in de ochtend en avond. Van de beperkte oogst 2022 is er geen fles meer verkrijgbaar.

De wijnstokken van domein Buitendijks tijdens het eerste wijnfeest

In de wijngaard wordt goed gekeken naar mogelijkheden en veel gebeurd handmatig. Het maaien is weliswaar vaak machinaal, waardoor de wijnstokken iets verder uit elkaar staan gepland. Maar ontbladeren en plukken is echt handmatig. Wel is er een irrigatiesysteem aangebracht dat ten tijde van vorst bijdraagt aan de bescherming van de druiven.

Buitendijks wijnfeest

Afgelopen zondag, 22 september, was het eerste wijnfeest van Domein Buitendijks. We vinden hier de aangeplante druiven Johaniter, Souvignier Gris, de geurende Muscaris en de Cabernet Cortis en Cabernet Cantor. Tijdens een rondleiding over het 8ha tellende domein, mochten we ook genieten van 3 van de 7 wijnen. De wijnen zijn in samenwerking gemaakt met Diederik Beeker van het Betuws Wijndomein.

En een feest mocht het ook zijn, want maar liefst 3 wijnen zijn bekroond tijdens de wijnkeuring van de Lage Landen in 2024. Dit zijn de Buitendijks Bubbels rosé 2022, Cuvée Elisabeth 2023 en Souvignier Gris 2023.

Mousserende Rosé

We beginnen met de eerste bekroonde wijn, de mousserende rosé van de witte Johanniter en de rode Cabernet Cantor en een vleugje Cabernet Cortis. De wijn is gemaakt op de traditionele wijze gemaakt, net zoals een Champagne. En ze is bekroond met een bronzen medaille.

De wijn heeft een mooie heldere lichtroze kleur. Naast een kruidige neus bespeur je ook iets van meloen in de wijn. De wijn heeft een aangename zuurgraad en zachte mousse. Alcohol is gemiddeld en tannine is zeer zacht. Body is verfrissend dankzij de bubbels en de zuurgraad. Op het pallet overheerst vooral het citrusfruit en in de afdronk is dit snel naar de achtergrond terwijl de zuurgraad nazingt.

Cuvée Elisabeth

De Cuvée Elisabeth is een ode aan de grootouders alswel een verwijzing naar de Sint Elisabethsvloed uit 1421 die het gebied deed overstromen.

De wijn is een blend van Johanniter en Muscaris en dat merk je meteen. De wijn heeft een zeer expressieve neus dat zo kenmerkend is voor de Muscaris. De goudgele wijn geeft een aroma af van tropisch fruit en muskaat. Terwijl in de mond de Johanniter de zuurgraad brengt. Een mooi balans tussen zuur en alcohol met een goede body met een zoete hint. Op het pallet rollen muskaat tonen over ananas en gebrande noten. De afdronk is prettig.

Souvignier Gris

Souvignier Gris is een lichtroze druivenvariëtiet doordat het een kruising is tussen de rode Cabernet Sauvignon en de witte Bronner.

De Souvignier Gris is droog en fris van smaak met fruitige tonen van rijpe peren. Met een pallet van bloemige tonen en steenfruit. Body is prettig dankzij het gemiddelde alcohol percentage. De afdronk is aangenaam.

Proeven bij eerste wijnfeest Domein Buitendijks

Kom zelf maar eens kijken en proeven. Domein Buitendijks is een jong wijnbedrijf waar zeker potentie in zit. Dankzij de ervaring van Diederik leren ze veel over het beheer in de wijngaard en Diederik zit er bovenop als het gaat om kwaliteit. Wij zijn erg nieuwsgierig naar de ontwikkeling van deze wijnen in de komende jaren!

Wat is wijn fraude

Reeds in mei dit jaar kwam er onrust onder de Taiwanese elite. Dit kwam in juli naar buiten. Wat blijkt, er zouden wijn nep-transacties (ofwel wijn fraude) hebben plaatsgevonden op grote schaal. Maar wat is wijn fraude nu eigenlijk voor iets? Daar willen wij dieper op ingaan.

Wat is er gebeurd in Taiwan

Maar even terug naar Taiwan. Eind 2023 bracht een ondernemer een fles witte wijn van Coche-Dury’s Premier Cru wijngaard Perrières naar een diner. Hier was ook de exclusieve agent van het domein bij aanwezig. Deze wist direct aan te geven dat er mogelijk wijn fraude in het spel zou zijn omdat de smaak en de flesdetails afweken. Domaine Coche-Dury is één van de meest geroemde domeinen uit Meursault, in de Côte de Beaune. De wijnen worden wereldwijd tot de absolute top van Bourgogne gerekend. Het domein bevat 11ha waarvan ongeveer 4ha van de wijngaarden in Meursault liggen, verspreid over meerdere Lieu-Dits, zoals de Perrières-wijngaard.

Wat is wijn fraude

Er zijn veel verschillende vormen van wijn fraude. Wijn kan aangelengd zijn met water, illegale toevoeging van alcohol, glycerol (zoals het bekende schandaal in Oostenrijk uit 1985), maar ook het blenden met wijnen van mindere kwaliteit of gewoonweg verkeerd labelen. Zo ook in Napels (Italië) waar het Openbaar Ministerie een onderzoek is gestart naar fraude met EU-landbouwfinanciering om over te gaan op biologische wijnbouw. Maar ook legde Report in een documentaire op de Italiaanse tv zender Rai3 naar buiten dat druiven verbouwt in Pulgia naar het noordelijke Veneto waren getransporteerd om als Veneto wijnen gebotteld/geblend te worden. Wijnen uit Veneto zijn aanzienlijk duurder dan die uit Puglia, en dan is de rekensom snel gemaakt natuurlijk.

Er zijn manieren om fraude te herkennen. Is het etiket van een oude fles wijn verlijmd met synthetische wijn? Is het label gedrukt met een moderne printer? Is het etiketpapier echt zo oud? Of een (chemische) analyse van de wijn zelf. Echter dit soort analyses zijn tijdrovend en kostbaar. Vandaar dat wijn fraude vooral bij dure wijnen pas interessant is.

®Love4Wine

De meest bekende wijnfraude

Aan het begin van het nieuwe millennium vergaarde Rudy Kurniawan een fortuin met handel in zeldzame wijnen. Echter, hij bottelde en labelde deze wijnen zelf. Dit kon doorgaan, mede doordat in de US, dankzij de dotcom revolutie, Silicon Valley meer geld had dan verstand van wijn.

Na verloop van tijd verschenen er echter discrepanties in de markt. Flessen Clos St Denis van Domaine Ponsot, van jaargangen tussen 1945 en 1971, begonnen op te duiken. Laurent Ponsot, het hoofd van het huis, vond dit verrassend omdat zijn familie pas in 1982 begon met het maken van de wijn.

Tegelijkertijd huurde een Amerikaanse miljardair, Bill Koch, een privé detective in omdat hij nepflessen in zijn verzameling had ontdekt.

Al met al resulteerde dit in een FBI onderzoek waarbij in 2012 Kurniawan werd ontmaskerd. Over deze wijn fraude is in 2016 de film Sour Grapes gemaakt.

Hoe groot is wijn fraude eigenlijk

Op de vraag hoe groot wijn fraude nu is, is eigenlijk geen antwoord te geven. De aard van illegale markten betekent dat het moeilijk is om een nauwkeurig inzicht te krijgen. Volgens een artikel op de website van Jane Anson gaat er al 10 jaar een cijfer van 20%  van  de totale wijnmarkt rond. Dit betekent een waarde van $67.9 miljard in 2020.

Technologie zal steeds zich steeds verder ontwikkelen en zal ongetwijfeld een rol gaan spelen om wijn fraude te beperken. Denk aan watermerken op het etiket, elektronische tags, unieke serie nummers, UV toepassingen, noem maar op. Maar gaat dit het probleem oplossen? Waarschijnlijk niet, omdat men altijd probeert een voordeel uit te slaan.

Zijn wijnen vegan vriendelijk

Consumenten worden steeds bewuster en maken vaak meer weloverwogen keuzes. Dat zijn we ook terug in wijn, waar biologisch, biodynamisch of veganistisch steeds populairder worden. Ongeveer 0,4% van de Nederlandse bevolking is veganistisch. Nu veganisme een opmars vertoont, willen wij de vraag stellen of wijnen wel vegan vriendelijk zijn en hoe zich dat in kwaliteit verhoudt.

Veganistisch, hoe zit dat?

Op de website van de Nederlandse Vereniging voor Veganisme staat vermeld dat veganisme een levenswijze is waarbij – voor zover praktisch haalbaar – wordt afgezien van alle vormen van exploitatie van, en wreedheid naar, dieren voor eten, kleding of andere doeleinden. Het is eenvoudig gezegd een levenswijze waarbij gestreefd wordt om geen dieren te (laten) gebruiken. Het gaat daarbij niet alleen om de manier waarop dieren gebruikt worden, maar vooral dát dieren gebruikt worden, terwijl mensen prima kunnen leven zonder dieren te gebruiken.

Veganisme is een streven en beperkt zich tot wat mogelijk is. Dit kan per persoon verschillen afhankelijk van de persoonlijke situatie. Een veganist zal zich in iedere situatie proberen af te vragen op welke manier die diergebruik kan vermijden, op de korte en lange termijn.

Het beperkt zich niet tot voedsel, maar ook kleding (denk aan bond en leer), verzorgingsproducten (geen dierlijk ingrediënten of getest op dieren). Maar ze wijzen ook het gebruik van dieren voor vermaak af (denk aan dierentuin bezoek, het houden van dieren tenzij het in het belang van het dier is, of berijden van dieren).

Terug naar wijn

Maar hoe zit dat met wijn? Het is een natuurlijk plantenproduct. Ja zo lijkt het op het eerste gezicht.

Om te beginnen in de wijngaard mag geen gebruik worden gemaakt van dieren voor het ploegen of dragen van plukmanden.

Daarnaast is wijn gemaakt met behulp van gisten, waardoor de wijn onzuiver is. Dat wilt zeggen troebel. En om wijn te “klaren” ofwel helder te maken, kan men gebruik maken van dierlijke producten. Dit geldt overigens ook voor het stabiliseren van wijn. Wijn stabilisatie draagt bij aan het beschermen van de wijn tegen verschillende veranderingen na het bottelen. Zie ook dit artikel over vegan vriendelijk wijnen.

Helaas is de communicatie rondom vegan -wine nog niet eenduidig en zal men eigenlijk terug naar de producent gaan om navraag te doen. Maar wijn gelabeld met het vegan Keurmerk daar kan je zeker van zijn, deze zijn wijn zijn zeker geschikt voor veganisten. Ook kan je de VeganWiki of de website Barnivore raadplegen. Deze laatste heeft ook een app, Vegetipple, die je kan installeren op je telefoon.

Onze wijn die geschikt is voor veganisten

Kijk voor ons volledige aanbod op onze webshop. Maar graag willen we een paar wijnen uitlichten. Deze wijnen zijn allemaal vegan vriendelijk en laten u verrassen. Bestel nu met code <VeganActie> één van onze vegan vriendelijk wijnen en geniet van 5% korting bij een bestelling van 6 flessen.

Nittnaus Grüner Veltliner

Witte wijn Nitthaus Gruner Veltliner

Rond de Neusiedlersee beheren de broers Nittnaus hun wijngaarden. Ze hebben deze reeds 300 jaar in familiebezit! Ze werken duurzaam in harmonie met de natuur. Daarom laten ze de vegetatie tussen de druivenranken hun beloop, het verbetert de bodemstructuur en voorkomt erosie. Dat is terug te vinden in deze mooie wijn. Een rijke wijn, met een matige zuurgraad. Heerlijk naast een wiener schnitzel bijvoorbeeld.

Montes Limited Selection Cabernet Sauvignon/Carmenère

Rode wijn Montes Limited Selection Carmenere

Montes is een pionier als het gaat om wijnbouw in Chili en onder de nama Kaiken in Argentinië. De zee invloed heeft een zeer gunstige werking op de druiven in de Apalta Vallei. Deze Montes is sterk geparfumeerd en met het zeer sappige mondgevoel van rijp zwart fruit, koffie en chocolade is het een zeer smakelijke wijn.

Bellingham Homestead Pinotage

Rode wijn Bellingham Homestead Pinotage

De eigentijdse elegante wijnen van Bellingham kenmerken de duurzame productiewijze. Van beheer in de wijngaard tot het verpakken in lichtgewicht flessen. Zo ook deze mooie Pinotage. Zoete kruiden, pruimen, rijpe frambozen en vanille komen allemaal samen.

Microplastics in wijngaarden

Het kwam opeens in het nieuws. De universiteiten van Trier en Darmstadt hebben onderzoek gedaan naar de oorsprong van microplastics die in de wijngaarden van de Moezel zijn gevonden. Dit was het eerste echte onderzoek naar microplastics in wijngaarden wereldwijd. En het resultaat is schokkend.

Nu is het vinden van microplastics mogelijk niet verbazingwekkend, omdat plastic alom vertegenwoordigd is, ook in de wijnbouw. Denk maar eens aan de vele kratten, netten, opbinding, noem maar op. Maar deze te vinden te midden van de wijngaarden in zeer hoge concentraties, deed wenkbrauwen fronzen. De onderzoekers hebben acht wijngaarden onderzocht. Hiervan zijn vier in biologisch beheer en vier in conventioneel beheer. Alle acht staan in de wijnstreek Moezel en Saar in Duitsland.

Schokkende bevinding

De schokkende bevinding is dat de microplastic concentratie op sommige delen zelfs hoger is dan omliggende landbouwgronden. Hoewel nog niet geheel duidelijk is waar de microplastics vandaan komen, wordt voorzichtig aangenomen dat deze veroorzaakt worden door plastic dekzeilen, gebruikte touwen/netten maar ook kwaliteit van gebruikte compost. Echter hoe dat deze microplastics dieper in de bodem zijn doorgedrongen is nog een raadsel. De schrale leistenen bodems worden eenmaal zelden tot niet geploegd. Een reden kan gevonden worden door regenval in combinatie met erosie dat bijdraagt aan de diepere neerslag in de bodem. Maar ook regenwormen zouden een rol kunnen spelen.

Hoe erg is deze vervuiling dan? In de Nederlandse rivieren is in 2019 onderzoek gedaan naar de hoeveelheid microplastics. Toen bleek dat er 200 tot 1.000 deeltjes/kg droge grond voor te komen (Koelmans et al., 2019). Nu is gebleken dat in de Duitse onderzochte wijngaarden deze concentratie op 4.200 deeltjes/kg ligt! Het verspreidingspatroon vertoonde een hogere concentratie microplastics in de bovengrond, op de middelste en onderste hellingspositie. De kleinste deeltjesgroottes werden gevonden in monsters van de ondergrond en de bodempositie. Er wordt dus aangenomen dat erosie een potentiële transportroute bergafwaarts is.

Bron: Jenny Klaus et al. 2024

Hoe nu verder?

Dat is en belangrijke vraag. Het gebruik van kunststof is niet gereguleerd, zowel niet in conventioneel als biologisch/biodynamisch wijnbouw. Daarnaast zijn wijngaarden vaak een onderdeel van een stroomgebied en het toevoergebied van sedimenten van veel rivieren. Onder invloed van bodemerosie transporteren microplastics zich van de wijngaarden naar de rivieren. Met als gevolg dat ze verder verspreid worden in het ecosysteem.

Conclusie is duidelijk. Onderzoek in meerdere wijngaarden is nodig om te begrijpen in welke mate vervuiling een rol speelt. Maar ook hoe kunnen we dit samen tegengaan? Is er meer regulering nodig? Laten we allemaal meer bewust worden wat we doen en gebruiken. Het oude credo “begin bij jezelf” is ook zeker hier van toepassing.

Spannend 2024 Margaret River

Margaret River is een gerenommeerde wijnregio in Australië vooral bekend voor haar Cabernet Sauvignon en Chardonnay wijnen. Nu de pluk in mei er op zat, blijkt dat het jaar 2024 een spannend potentieel biedt uit Margaret River. Bedenk dat de groei periode in Australië tegengesteld is aan wat wij hier op het noordelijk halfrond kennen.

Groeiperiode 2024

Jaargang 2024 kenmerkt zich door een lange, warme  en droge periode na behoorlijke regenval in de winter. Hierdoor zette de knopbreuk zich vroeg in. En de veraison zette reeds eind december in. Mede doordat de droogte in januari aanhield, waren trossen kleiner en was er dus een lagere opbrengstverwachting. Van half september 2023 tot begin mei  2024 waren de temperaturen hoger dan normaal, mede dankzij drie hittegolven. De omstandigheden droegen bij aan weinig melding van schimmeldruk. De langdurige droogte droeg bij aan een licht hogere opbrengst en bevorderde een gelijkmatige en vroege rijping. De oogst begon half januari historisch vroeg en was reeds voor Pasen al binnen.

Een ander bijkomend voordeel was dat marri-bloesem overvloedig en langdurig was. Dit staat bekend als het “mastjaar”. Dit betekent dat er weinig oogstverlies is dankzij de inheems zilveroogvogels.

Druivenrassen belicht

Precieze oogsttiming was cruciaal in dit hete, snel rijpende seizoen, omdat de optimale rijpheid snel kwam en ging. Witte wijnen werden over het algemeen in twee weken geplukt in plaats van de gebruikelijke vier weken. Rode variëteiten vereisten zorgvuldige overweging om fysiologische rijpheid met levendige fruitexpressie te garanderen.

De Chardonnay werd vroeg geplukt (reeds midden januari) om haar zuurgraad en frisheid te behouden. Dat was vier weken eerder dan normaal. Het seizoen leverde een stevige Chardonnay op met veel vruchtgewicht en dus hogere opbrengsten.

Ook Chenin Blanc profiteerde van de langdurige warmte, wat resulteerde in een goede rijpheid, prettig fruit en een zeer goede zuurgraad.

Met de hittegolven heeft Sauvignon Blanc en Shiraz toch wel wat te lijden gehad. Wijnhuizen hebben echt druiven moeten selecteren om hun frisheid te behouden.

In maart werd het weer milder en zachter, vooral Cabernet Sauvignon profiteerde hier goed van. Doordat de druiven langer konden blijven hangen was een optimale tannineontwikkeling mogelijk. Maar het was ook een druivenras met enorme uitdagingen. Nauwkeurigheid in de wijngaard en wijnmakerij waren een noodzaak om goede resultaten te behalen.

Eigenlijk wordt 2024 gezien als één van de beste jaren ooit voor Margaret River waarbij een groot potentieel is met wijnen die spannend en goed gebalanceerd zijn.

Conclusie Margaret River 2024

De focus heeft gelegen om de frisheid te behouden en te zorgen dat door het warme weer het fruit niet omsloeg in teveel warmte of zondoorstoven smaken. Het tijdsbestek om te plukken is dus ook verkort. Tevens speelde selectie tijdens het plukken een rol. Door de warmte is er een hoger risico op ingedroogde druiven. Deze hebben een hoger suikergehalte en verhogen dus het alcohol percentage.  

Dankzij de combinatie van de volledige rijpheid van de druiven en de lagere opbrengst, leidt dit tot hogere concentratie van aroma’s en smaken. Daarom zal naar verwachting de witte wijnen aromatisch zijn terwijl de rode wijnen diep gekleurd en expressief zullen zijn.

Véraison is het groeistadium waarin de druiven rijpen en beginnen te verkleuren. Blauwe druiven krijgen in deze periode hun blauwe schil, terwijl de schil van witte druiven doorzichtig wordt. Tijdens de véraison begint het suikergehalte te stijgen en de hoeveelheid zuren te dalen.

Geeft tannine hoofdpijn?

Veel mensen zullen het herkennen. Na een avondje wijnen geconfronteerd worden met hoofdpijn. Maar geeft tannine echt hoofdpijn of speelt er meer? Sommige mensen vinden tannine in wijn lekker terwijl andere mensen dit niet waarderen. Tannine in wijn kan subtiel zijn, maar ook grof en dominant.

Wat is tannine eigenlijk?

Tannine, ofwel looizuur, is een verzamelnaam voor stoffen die een belangrijke bijdrage leveren aan het uiterlijk en smaak van wijn. De scheikundige naam is polyfenolen. Deze bevinden zich in vele planten en vruchten in de natuur. Met name de druivenschil, druivenpitten en steeltjes bevatten tannine, maar bijvoorbeeld ook theebladeren (vooral earl grey thee), donkere chocolade en hout. Maar tannine is van zichzelf smaakloos en voegt dus geen bitterheid toe. Echter het doet iets met je smaakperceptie.

Nu zal je je afvragen, wijn wordt niet gemaakt van schil, pitjes en steeltjes, maar van de druivensap. Echter, tijdens de vergistingsfase van met name rode wijn vergisten pitjes en steeltjes mee. Ook de druivenschil gaat mee want die is van belang voor de kleuring van de wijn. Zonder schil gaat het alleen om het vruchtvlees en sap, en dat levert witte wijn op, ook van rode druiven. Doordat de schil, pitjes en steeltjes mee vergisten, zit er in rode wijn altijd tannine. In witte wijn is dat een keuze van de wijnmaker. Vaak vergist men pas nadat de druiven geperst zijn, en dus geen invloed van pitjes, schil en steeltjes zijn.

Hoe proef je tannine?

Wil je weten hoe je tannine kan herkennen? Bijt maar eens een druivenpit stuk of neem een slok koude thee. Die wrange smaak op het midden van je tong en gehemelte, je mondhoeken die samentrekken en het bijtende, ruwe gevoel op je tandvlees, dát is tannine.

Tannine kan zich op verschillende wijzen uiten.

Tannine

Indien deze zwak is, wilt dat zeggen dat de wijn ruggengraad mist.

Wanneer de tannine zacht en subtiel aanwezig is, noemen we dat subtiel.

Wanneer de tannine een prettige sensatie geeft, betekent dit dat deze goed geïntegreerd en gebalanceerd is. Dit noemen we zijdezacht of rond.

De tannine is duidelijk aanwezig of stevig wanneer de tannine blijft hangen. Het heeft een drogend effect in de mond. Vaak bij jonge wijn kan de tannine krachtig zijn. Je merkt dit vooral aan het bijtende gevoel op het tandvlees. Tenslotte wanneer de tannine de wijn overheerst, heb je intense, ruwe tannine. Dit noemen we grof of agressief. Dit zien we vooral wanneer de druiven onrijp geplukt zijn.

Wat is het nut van tannine?

Laten we eerst eens kijken wat tannine eigenlijk doet. Hoe dikker de schil, hoe meer tannine de druif bevat. Maar van groter belang is de rijpheid van de druif. Indien de druif niet rijp geplukt is, zijn de tannine nog niet doorontwikkeld en dus onrijp. Vaak uit zich dat in een wijn met grove, drogende tannine. Druivenrassen als Cabernet Sauvignon, Syrah Tempranillo, Montepulciano, Malbec en Nebbiolo bevatten gemiddeld veel tannine omdat deze rassen een dikke schil hebben. Daarentegen hebben Pinot Noir, Barbera, Zinfandel, Grenache en Merlot juist weinig tannine.

Hoe langer de wijn vergist, hoe langer deze in aanraking is met de tannine uit de schil, pitjes en steeltjes. Hierdoor komt er meer tannine in de wijn. Tevens kleurt de wijn ook donkerder.

Van de tannine die uiteindelijk in de wijn terechtkomen is zo’n 65% afkomstig van de pitjes, 30% van de schil en 5% uit het sap.

Dankzij tannine heeft wijn een langere houdbaarheid en kan het langer rijpen. Omdat het een antioxidant is, remt het de groei van bacteriën af. In de loop der jaren gaat de tannine een verbinding aan met de kleurstoffen in de wijn en slaan ze neer als depot. Dit is de reden waarom oudere wijn naar bruin neigt en niet meer rood gekleurd is. Maar ook zorgt de tannine ervoor dat de wijn na een paar jaar niet verandert in azijn.

Wijnmaker en tannine

Niet alleen de druiven, maar ook de wijnmaker kan bepalen welke tanninegehalte in de wijn komt. De eerste invloed heeft betrekking op houtrijping. Tijdens de rijpingsfase krijgt het hout van de wijnvaten de kans om tannine af te geven en onderdeel van de wijn te worden. Nieuwe wijnvaten geven meer smaak af dan oude wijnvaten.

Een andere keuze is dat de wijnmaker gebruikt maakt van houtschaafsel of tanninepoeder toe te voegen aan de wijn. Voordeel is dat de wijn niet lang op hout hoeft te rijpen en dus goedkoper geproduceerd kan worden. Ook kan een wijn moet minder karakter of body net iets meer “bite” krijgen.

Wat te doen bij veel tannine

Wanneer een wijn (te)veel tannine bevat, is er gelukkig iets wat je kan doen. Door de wijn bloot te stellen aan zuurstof, ofwel te karaferen, wordt de wijn ronder gemaakt en zichzelf meer kan openen. Bij hele oude wijnen moet je dan weer oppassen met karaferen, omdat de tannine reeds meer geïntegreerd is in de wijn.

Tannine en gerechten

Als je een wijn hebt dat veel tannine bevat en je wilt daar een goed gerecht bij, kijk dan naar gerechten met veel eiwitten. Voorbeelden zijn vlees en kaas. Tannine verzacht door de verbinding met eiwit. Ook zorgt het voor een beter balans tussen het vet van het eten en de wijn.

Probeer eens de Chianti Rufina (Sangiovese), Kaiken Ultra (Malbec) of Montes Limited (Cabernet Sauvignon) met 5% korting! Gebruik deze éénmalige kortingscode MNRXPYQM tot en met 30 september.

Wat je zeker niet moet combineren zijn tanninerijke wijnen en pittig eten. Tannine heeft de eigenschap om de pittigheid te verergeren. Ook zoete gerechten passen niet goed bij tanninerijke wijnen. Omdat de zoetigheid de wijn zal overheersen.

Hoe zit het dan tussen tannine en hoofdpijn?

Natuurlijk kan je gevoelig zijn voor tannine. Dan is deze overgevoeligheid de trigger voor een eventuele hoofdpijn. Maar over het algemeen genomen geeft wijn met tannine geen hoofdpijn. Er is in ieder geval geen wetenschappelijk onderzoek dat de relatie tussen tannine en hoofdpijn bewijst. De oorzaak zal je eerder moeten zoeken op andere gebieden. Sulfietrijke wijnen (wat je vaak tegenkomt bij de “goedkopere supermarktwijnen”) hebben ook een grotere kans op gevoeligheid (1 op de 100 mensen). En dit uit zich ook in hoofdpijn. Sulfiet is een stofje om de versheid te behouden en oxidatie te voorkomen.

Suiker is een andere oorzaak. Suikers hebben veel water nodig om goed te verteren en te verwerken wanneer ze je lichaam binnenkomen. Dat betekent dat je grotere hoeveelheden vloeistof moet consumeren om dat proces te helpen. Daarnaast zorgt alcohol ervoor dat je meer vloeistof uit je lichaam verdrijft dan je binnenkrijgt. De combinatie van deze twee elementen kan ervoor zorgen dat je sneller uitgedroogd raakt dan wanneer je alleen een alcohol met een laag suikergehalte zou drinken. Het aloude advies blijft natuurlijk wel staan. Geniet met mate en drink regelmatig water. Dit laatste zorgt ervoor dat je lichaam gehydrateerd blijft en het risico op hoofdpijn vermindert.