Griekenland is natuurlijk een rijk land met een grote invloedrijke geschiedenis. Zo ook in de wijnwereld. In deze blog gaan we op zoek naar pareltjes in het centraal Griekenland waar mooie verrassende blends maar ook harswijn die heel bijzonder is vandaan komen.
Centraal Griekenland
In het hard van het vaste land van Griekenland vinden we de grote geografische regio Centraal Griekenland. We vinden hier maar liefst 37 verschillende PGI wijnzones, maar geen enkele PDO. Tevens produceert men hier maar liefst 200 miljoen liter wijn en wordt gezien als de regio van massaproductie. Maar gelukkig hebben producenten een duwtje in de rug gekregen naar kwaliteit en experimenten met verschillende wijnstijlen.
In de bergen aan de westzijde is het klimaat meer continentaal met hete zomer temperaturen. Wijnbouwers zijn de hoogte gaan opzoeken voor de broodnodige verkoeling die de zuurgraad gelijkmatig laat ontwikkelen. Parnassos, Martino, en Knimida die op hoogte liggen bieden meso-klimaten aan zodat je hier mooie droge witte en rode wijnen kan vinden.
Veel van de appellaties vinden we in het oostelijk gelegen laagvlakte van Attika, waar bijzondere harswijn geproduceerd wordt over maar liefst 17 verschillende appellaties.
Retsina van Attika
De thuisbasis van Athene ligt in het district Attika. Dit ligt net ten noorden van het schiereiland Peloponnesos. Hoewel Attika geen eigen classificatie kent, is vermelding van de regio zeker de moeite waard. De zon is hier heet met warme temperaturen. Hierdoor loopt men het risico dat druiven (te) snel rijpen en hun zuurgraad verliezen. We vinden hier de Savatiano druivensoort, die bijdraagt aan de beroemde Retsina-wijn. Retsina wordt reeds eeuwenlang in Griekenland gemaakt door de hars van de pijnboom voor de vergisting toe te voegen aan de druivenmost van Savatiano. Het uiteindelijke resultaat is een bijzondere droge witte wijn met een sterk aroma van hars. Deze wijn heeft de bijzondere classificatie “Appellation by Tradition” ontvangen. Tevens is er een rosé variant meestal gemaakt van Mandilaria.
Reeds 7.000 jaar geleden werd Retsina in amforen bewaard die verzegeld werden met hars van pijnbomen. Dit omdat amforen poreus zijn, smeerde men de flessen in met hars zodat de wijnen langer houdbaar zouden blijven. Hierdoor kregen de wijnen op natuurlijke wijze een harssmaak. Zodoende is de bijzonder geblende harswijn geboren van de in Griekenland centraal gelegen vlakte.
De Retsina van nu heeft een lichte harssmaak, maar is daarnaast ook nog verfrissend en vol van smaak. Het is een lichte wijn met een gemiddelde zuurgraad en een licht bittere smaak. De harswijn bevat tonen van dennenbomen, hars, kruiden en citrusvruchten. Afhankelijk van de kwaliteit van de hars en de druiven, verschilt de smaak van de Retsina per producent en per regio.
Drink Retsina jong en gekoeld bij 7 tot 9 graden en bij voorkeur bij Griekse gerechten. Echter deze smaak is niet voor iedereen weg gelegd!
PGI Parnassos
De BGA Parnassos appellatie is opgericht in 2006 en is één van de weinige Griekse appellaties die zich over twee districten uitstrekt. Het omvat feitelijk de vallei die tussen de bergen Parnassos en Kallidromo ligt en de noordoostelijke helling van Parnassos en de zuidwestelijke helling van Kallidromo. De rode druivensoort Mavroudi is eigenlijk de lokale Arahovitiko Black die in het verleden een belangrijke rol speelde in deze regio.
Parnassos BGA produceert witte, rosé en rode wijnen van zowel lokale rassen als Athiri, Assyrtiko, Roditis en Mavroudi. Maar ook internationale druivenrassen als Chardonnay, Sauvignon Blanc, Cabernet Sauvignon en Merlot.
De 100% Assyrtiko van Argyriou bijvoorbeeld is een fruitige wijn met hoge geur- en smaak intensiteit. De groenige kleur geeft een hint van limoen en citroen met een palet aan witte bloesem. De wijn heeft een gemiddelde zuurgraad, alcohol en de afdronk is bovengemiddeld. Heerlijk bij frisse Griekse salade!
Helaas zijn deze wijnen niet makkelijk buiten Griekenland te verkrijgen.
Thessalië
Net ten noorden van Centraal Griekenland en ten zuiden van Grieks Macedonië vinden we Thessalië. Hoewel de appellatie niet één van de bekendste is, kent ze een bloeiende wijnbouw industrie meestal in de bergen die de regio rijk is. We vinden hier een grote verscheidenheid aan wijnstijlen, van diep donker rood van de Xynomavro of Messenikola Black druivenrassen tot licht en aromatisch wit van Roditis.
Binnen de grenzen van Thessalië liggen drie PDO classificaties. Rapsani in het noordoosten, Anchialos in het zuidoosten en Messenikola in het zuidwesten. Tevens is er een handvol aan PGI’s aanwezig.
Thessalië heeft een warm mediterraan klimaat met droge zomers en milde regenachtige winters. Meer landinwaarts is het klimaat meer continentaal. Koude bergwind en sneeuwsmeltwater leveren de nodige verkoelig voor de wijngaarden wat bijdraagt aan de ontwikkeling van de zuurgraad.
Ongebruikelijk Rapsani
Rapsani, waarvan de wijngaarden op de zuidelijke helling van de berg Olympus liggen, is de meest bekende regio. De wijngaarden liggen op 250 tot 750m hoogte en zijn aangeplant met vooral Xynomavro, Krasato en Stavroto. De wijn moet een blend van deze drie druivenrassen zijn, in gelijke hoeveelheden. Wat nog bijzonderder is, is dat de drie druivenrassen samen gevinifieerd moeten worden. De Xynomavro levert de tannine en bewaarpotentieel (en dus zuurgraad). Terwijl de andere twee minder bekende rassen het karakter en de body leveren. Tevens helpen deze twee de zuurgraad enigszins te temperen.
Het vooral mediterrane klimaat wordt sterk beïnvloed door nabijgelegen oceaan en de besneeuwde bergtoppen die in de nacht de koelte naar beneden laten zakken. Terwijl overdag de intense zonlicht de wijngaarden verwarmen.
Tot 2005 was Tsantali de enige wijnmaker in de regio. Inmiddels zijn er meerdere producenten.
Het levert een rijke wijn op van zwoel zwart fruit. Denk aan pruimen, rijpe kersen. Maar ook plantaardig als olijven en tomaat. Een elegante, zijdezachte structuur met een lange zachte finish. Heerlijk bij gegrilde vleesgerechten, kip en zachte kazen.
Blanc de Noir in Anchialos
Gelegen in een baai aan de Pagasetische Golf is Anchialos (Anhialos) één van de laagst gelegen wijngebieden in Griekenland. Wijngaarden liggen niet hoger dan 200m. en de invloed van de Egeïsche Zee dragen bij aan het warme mediterrane klimaat. De (witte) wijnen zijn hier overwegend licht van een blend met minimaal 80% Roditis met Savatiano. Hoewel Roditis een roze-rode druivensoort is, mag er geen schilcontact bestaan, waardoor je alsnog witte wijn verkrijgt. Dit wordt ook wel Blanc de Noir genoemd.
Het waren Bulgaren die begin 20e eeuw de regio Anhialos (nu bekend als Pomorie) ontvluchtten vanwege aanhoudende oorlogen in de Balkan regio. Zij vestigden zich rondom Nea Anhialos en plantten daar de wijnstokken die ze hadden meegenomen. Kort na de Tweede Wereldoorlog werden de wijngaarden zwaar getroffen door de phylloxera die ook op het Griekse vasteland woedde. In 1971 kreeg Anchialos als één van eerste wijnbouwgebieden haar PDO status.
De wijnbouw ligt vooral geconcentreerd rondom de stad Nea Anhialos. Er is slechts 450ha op zanderige kleigrond aangeplant. Deze biedt goede waterdoorlating maar zijn iets vruchtbaarder dan nodig voor druivenstokken, waardoor de stokken weelderig kunnen groeien en meer aan wijngaardmanagement nodig is. Slechts een handvol wijnhuizen produceren Anhialos wijn en deze is nauwelijks buiten Griekenland te verkrijgen.
Mr Nicola in Messenikola
In het zuidwestelijke deel van het Karditsa district vinden we PDO Messenikola. Dit is met haar 95ha de kleinste appellatie. Het ligt aan het noordoostelijke deel van het kunstmatige meer Plastira, wat ook een zeer populair toeristische trekpleister is. De wijngaarden liggen op een hoogte tot zo’n 750m. Hier staat vooral de blauwe Messenikola druif aangeplant. Het verhaal gaat dat een zekere Monsieur Nicola deze druif ten tijde van de Ottomaanse overheersing heeft geïntroduceerd. En zowel de naam van de druif als de naam van het dorp is hiervan afgeleid. Echter DNA analyse heeft aangetoond dat er een relatie met de Griekse Xynmavro druif is. Echter de “ouders” van deze druif zijn tot op heden nog onbekend. De rode (en beperkt ook rosé) wijn van deze druif is alleen verkrijgbaar in PDO Messenikola en PDO Hellingen van Meliton in Macedonië. De laatrijpende Messenikola is vatbaar voor meeldauw en botrytis.
De wijn is een blend van Messenikola (70%) en Carignan en Syrah (max 30%). Deze laatste twee druivensoorten leveren de balans en structuur in de wijn. Het is een licht robijn gekleurde rode wijn die vooral doet denken aan bosbessen. Het zijn volle wijnen met een aangename lange afdronk. Het is te adviseren om de wijn 15 minuten van te voren te laten luchten. Geniet van deze wijn bij een stoofpot, lamsvlees of rijpe kazen.