Onverwacht en mooi uit midden-Spanje

Nadat we de oostkust hebben geïntroduceerd, zijn we het binnenland ingetrokken met Castilla La Mancha. Om vervolgens uit te komen in Madrid. De hoofdstad van Spanje is na Berlijn de tweede grootste stad van Europa. En staat bekend om haar architectuur, kunstgalerijen en uitgaansleven. Maar Madrid heeft ook haar eigen wijn classificatie. Hier vinden we onverwacht verrassende wijnen uit midden-Spanje met vooral witte wijnen van inheemse druiven die erg mooi kunnen zijn.

Diversiteit in Vinos de Madrid DO

Madrid en de Sierra de Guadarrama-bergen in het noorden omlijsten de wijngaarden tot de zuidoostelijke en zuidwestelijke hoeken van de provincie Madrid. Vinos de Madrid DO omvat drie subgebieden, elk met haar specifieke kenmerken. Het kreeg de felbegeerde DO-status in 1990.

De oorsprong van wijnbouw is onbekend, mogelijk waren het de Romeinen of zelfs de Carthagers voor hen. Maar het is bekend dat er sinds de 8e eeuw na Christus wijnbouw activiteiten waren. De wijnen van Madrid beleefden hun hoogtij dagen toen Felipe II Madrid tot hoofdstad maakte van het koninkrijk Castilië in 1561.

Na de phylloxera crisis in 1914 ging de regio zich toeleggen op bulkwijnen. Toen de financiële crisis in 1970 een enorme klap toebracht aan de binnenlandse consumptie kwam dit tot stilstand. Waarna de wijnboeren zich gingen toeleggen op meer kwaliteit.

Rijpingsmethodes

Net als in de andere Spaanse regio’s kent men hier ook criteria voor de rijping waar de wijn minimaal aan moet voldoen.

Crianza; zijn wijnen die minimaal twee jaar gerijpt hebben, waarvan minimaal zes maanden op vat.

Reserva; voor rode wijn minimaal drie jaar rijping waarvan minimaal één jaar op vat. En witte en rosé wijn minimaal twee jaar rijping en minimaal zes maanden op vat.

Gran Reserva; voor rode wijn minimaal drie jaar rijping waarvan minimaal twee jaar op vat. En witte en rosé wijn maar liefst minimaal vier jaar rijpen waarvan minimaal zes maanden op vat.

Echter veel wijnmakers kiezen ervoor om geen de wijn minder dan de minimale tijd te laten rijpen. Er heerst een trend om jonge wijnen te maken. Deze komen op de market als Joven of semi-Crianza.

Madrileense subregio’s

Onverwacht mooi midden-Spanje

Zoals aan gegeven omvat de regio Madrid drie sub gebieden. Deze geven de diversiteit van de regio aan. Hoewel het klimaat in het algemeen continentaal is, verschilt de bodem opbouw, waardoor het belang van de subzones onderstreept worden. Binnen de DO vinden we ongeveer 8.500ha wijnbouwgebieden.

Arganda

In het zuidoosten tegen Uclès aan ligt de subregio Arganda. Dit is de grootste zone met ongeveer 55% van de wijngaarden (4.200ha) en 60% van de productie van Vino de Madrid DO. Het klimaat is sterk continentaal. De grond bestaat uit een mengsel van klei en kalksteen. Waarbij de wijngaarden zich bevinden op de vruchtbare vlaktes en de alluviale vlaktes van de rivier. Verder ook op terrassen en hellingen die zijn gevormd door riviererosie en op de hoger gelegen heidegebieden. De prominente blauwe druiven variëteit is Tinto Finto (de lokale naam van Tempranillo). En Airèn en Malvar als witte druivensoort. Malvar is een inheemse variëteit die veel overeenkomsten kent met Airèn.

De Tempranillo wijnen zijn vaak vol van body, met zowel in de neus als in de mond een explosie van rood en zwart fruit. Verder kent de wijn een aangenaam gevoel van specerijen gecombineerd met een lactose en vanille tonen.

De witte wijn is vaak een blend tussen Airèn en dus de inheemse Malvar. Dit levert frisse zachte wijnen op met een gemiddelde body en aangename tropische fruit aroma’s. Deze wijn gaat heerlijk bij salades of zalm gerechten.

San Martin

In het oosten van de DO ligt San Martin de Valdeiglesias. De regio omvat bijna 22% van de wijngaarden (1.5600ha). En produceert ongeveer een kwart van de wijnen. Hoewel continentaal, heeft San Martin de Valdeiglesias een hogere regenval dan de andere subregio’s. Hier vinden we de wijngaarden vooral op de hellingen met arme rotsbodem van de Sierra de Gredos en op de alluviale vlaktes van de Alberche rivier.

De prominente druivensoorten zijn Garnacha en Albillo. Abillo levert wijnen op met een expressieve neus van wit fruit en bloemen, een volle body met een aangename zuurgraad. Er is een zoute toets aan het einde die de graniet structuur van de bodem weerspiegelt. Schenk deze wijn bij salades met vis. Terwijl de rode wijn een diepe kersenkleur heeft. Elegant, complex aroma van fruit en bloemen (viooltjes), met minerale en licht kruidige toets. In de mond is de wijn complex maar zeer evenwichtig gedragen door een zijdezachte tannine. Het toont een aanhoudende en evenwichtige afdronk. Naast risotto gerechten serveer ook eens oude gezouten kaas en wit vlees bij deze wijn.

Navalcarnero

Ten oosten van San Martin ligt Navalcarnero. Dit is het kleinste gebied met 23% van de wijngaarden (1.700ha) en slechts 15% van de jaarproductie van de regio. Het klimaat is vergelijkbaar, maar minder nat dan in San Martin. De bodemopbouw van zand en klei is hier arm en er is een gebrek aan kalksteen. Ook hier is het alluviaal maar de samenstelling is meer kiezelsteenachtig. Garnacha is hier wederom de belangrijkste rode druivensoort terwijl Malvar de beste witte wijnen voortbrengt.

El Molar

Sinds februari 2019 is de “Kies” de meest recente subzone. Er zijn 300 actieve wijnbouwers. De bodems van El Molar zijn zeer divers, graniet, leisteen, zandsteen, noem maar op. Dit draagt zeker bij aan de complexiteit van de wijnen die hiervan afkomstig zijn. De wijngaarden staan aangeplant op de vlaktes en in de alluviale gebieden rondom de rivier de Jarama.

Ribera del Guadiana

Ribera del Guadiana

In Extremadura, tegen de Portugese grens ligt het grote gebied Ribera del Guadiana DO. Deze DO werd in 1999 opgericht om de zes verschillende Vino de la Tierra gebieden te consolideren. Deze gebieden vertegenwoordigen het beste wat Extremadura te bieden heeft op wijngebied. De wijnen uit dit gebied hebben nooit echt van bekendheid genoten. Echter de Iberische ham (jamón Ibérice), van zwarte varkens die zich voeden met eikels, daarentegen is velen welbekend.

Een ander product is mogelijk nog veel belangrijker. Hier vinden we grote hoeveelheden van de kurkeik bomen. De wijn mag niet bekend zijn, de kurk afkomstig van deze bomen wel!

De wijnen uit dit gebied worden gebotteld onder de Ribera del Guadiana DO of the Vino de la Tierra Extremadura. De onderliggende subgebieden zie je eigenlijk niet meer terug. Echter elk produceert haar eigen stijl dankzij verschillende hoogte, regenval (zo is Montánchez aanzienlijk natter dan de andere regio’s) en bodemgesteldheid.

Zoals de naam reeds suggereert, klimaat is vooral in het noordoosten extreem continentaal. Terwijl de gebieden in de buurt van de kust een gematigd klimaat hebben onder invloed van de Atlantische Oceaan en Middellandse Zee. De rivier Guadiana heeft een matigende invloed op de hete zomertemperaturen.

Bijzonder Cayetana

Tempranillo is de druif bij uitstek die goed reageert op het terroir en klimaat. Er zijn wijnmakers die experimenteren met internationale druiven variëteiten maar die moeten zich nog bewijzen. Voor witte wijn is de inheemse Cayetana  een aanrader. Tenslotte zijn er nog enkele wijngaarden die Cava mogen produceren.

De Cayetana druif levert mooie complexe wijnen op met tonen van tropisch fruit, citrus, witte bloemen en toast door MLF. Tenslotte geeft deze druif een mooie zuurgraad met een lange afdronk. Heerlijk bij geroosterde groente, kazen en notenmix.

Onverwacht en mooi uit midden-Spanje

Natuurlijk zijn Tempranillo en Garnacha de bekende druiven in Spanje. Maar vooral midden-Spanje biedt onverwacht witte wijnen op de markt die erg mooi zijn van inheemse druivensoorten. Deze variëteiten komen eigenlijk alleen maar hier voor. Denk aan Cayetana, Malvar en Alarije. Vanzelfsprekend speelt de Jamón Ibérice een belangrijke rol met het combineren met wijn – vooral rode wijn van Tempranillo en Garnacha. De witte wijn is breed inzetbaar van kaas tot heerlijke visgerechten.

De wijnen mogen dan niet wijd beschikbaar zijn in het buitenland. Maar ze zijn zeker de moeite waard om te ontdekken en natuurlijk bij voorkeur lokaal!

Groot in Castilla La Mancha

Castilla La Mancha ligt ten zuiden van Madrid en ten westen van de provincie Valenciana. Er is geen wijnregio in de wereld die zo groot is als Castilla La Mancha. De 440.000ha aan wijngaarden is dan ook indrukwekkend (data 2018). Terwijl Spanje zo’n 960.000ha aan wijngaarden omvat (zowel DO als niet geclassificeerde gebieden). Binnen deze regio liggen acht individuele DO’s. Echter de regio staat vooral bekend door haar bulkwijn. Er zijn maar weinig druivensoorten die in dit klimaat kunnen overleven. Met name Airén staat hier aangeplant. Maar ook vind je Tempranillo, Cabernet Sauvignon, Petit Verdot, Garnacha, Alicante bouschet (ofwel Garnacha Tintorera), Monastrell , Syrah en Bobal. De regio kenmerkt zich vooral door hoger gelegen wijngaarden om zo de hitte te compenseren.

Castilla La Mancha

DO Almansa

In het uiterste zuidoosten vinden we Almansa DO. De wijnbouw heeft zich hier sinds de 16e eeuw onafgebroken ontwikkeld. Op een hoogte van 700 tot 1.100 meter vinden we de wijngaarden die bestemd zijn voor deze DO. De 12 wijnmakers bewerken ongeveer 9.000ha wijngaardgebieden die in 2020 6.6 miljoen flessen gebotteld hebben.

De meeste wijngaarden liggen op een licht golvende vlakte. Het is de hoogte die het klimaat iets droger en meer continentaal maakt.  Maar het is milder dan in het binnenland van La Mancha. Temperaturen kunnen tot zo’n 40 graden pieken in de zomer en dalen tot -10 in de winter. Regenval centraliseert zich in het voor- en najaar. Terwijl de zomerdroogte is van vitaal belang voor de kwaliteitswijnen uit Almansa DO.

De arme bodem bestaat vooral uit kalksteen met zanderig structuur. Dit voorziet de wijnen van rijke aroma’s en kleur. Vooral rode wijn profiteert van deze geologie en klimaat. De meest aangeplante variëteiten zijn Monastrell (Mourvèdre), Garnacha Tintorera en Tempranillo (lokaal Cencibel genaamd). Tevens zijn er ook witte wijn van met name Verdejo en Sauvignon Blanc en rosé wijnen te vinden. Dit is zeker een regio om in de gaten te houden vanwege haar groeiende reputatie.

De droge witte wijnen zijn fris en fruitig met een hoge zuurgraad en matig alcohol. De fruitige aroma’s kunnen worden gecombineerd met hout en toast door houtrijping. Heerlijk als aperitief of bij pasta of vis gerechten.

De rode wijn heeft een hoge intensiteit met aroma’s van zwart fruit  en vaak lichte hout toast en geroosterde koffietonen. De zachte aromatische body is zeer aangenaam met een lange kruidige afdronk. Deze fantastische geurige volle wijn past heel goed bij kruidige gerechten.

Manchuela DO

Ten noorden van Alamansa DO vinden we Manchuela DO. In 1982 wilden de wijnbouwers zich onderscheiden van de bulkwijnen uit La Mancha. Uiteindelijk kreeg Manchuela (wat “de mindere La Mancha” betekent) in 2000 haar eigen status als DO. Er is ongeveer 12.500ha aan wijngaarden die 860.000hl produceren. Hiervan is maar liefst 81% is rode wijn.

De wijngaarden in Manchuela DO ligt in de valleien van de rivieren Jucar en Cabriel. Hier heeft de bodem heeft een terracotta kleur. Het klimaat is mild, ingegeven door de bescherming van de valleien en de invloeden van de Middellandse Zee. De vochtige wind is van groots belang voor de wijngaarden.

Rode wijnen domineren in Manchuela. De met kalk verrijkte kleigrond op de kalkstenen ondergrond is ideaal voor de inheemse Bobal druif. Deze wordt vooral gebruikt voor de niet-houtgerijpte rode en rosé wijnen. Cencibel (Tempranillo) produceert één van de beste houtgerijpte wijnen. Terwijl Monastrell (Mourvèdre), Cabernet Sauvignon en Garnacha een veelvoorkomende blend is. Syrah is de veelbelovende nieuwkomer. Net als in het nabij gelegen Utiel-Requena vinden we hier ook dubbel gemacereerde wijnen (“dople pasta”). De witte wijnen, vooral van Macabeo, zijn geurige frisse wijnen.

Bijvoorbeeld een oudere Bobal-wijn is zeer krachtig, met aroma’s van donker fruit, kruidigheid met aardse tonen. De aangename afdronk wordt gedragen door vanille tonen van de houtrijping. Heerlijk om te genieten of bij een barbecue.

Ribera del Jucar DO

Ten westen van Manchuela DO ligt Ribera del Jucar DO. Dit was jarenlang onderdeel van La Mancha maar is in 2003 op eigen benen komen te staan. Men heeft onderkent dat de wijnen van hogere kwaliteit zijn door het iets koelere klimaat. De regio dankt haar naam aan de Jucar-rivier. De 9.000ha wijngaarden staan aangeplant op de 750 meter hoge golvende vlakte. Hier staan de druivenstokken naast olijf- en fruitbomen. De bodem heeft een terracotta kleur en is bezaaid met kiezelstenen afkomstig uit de oude rivierbedding. Dit levert goede drainage op terwijl de onderliggende kleilaag het spaarzame vocht goed kan vast houden. Ongeveer 50% van de wijngaarden zijn meer dan 35 jaar oud. Dit houdt in dat de opbrengsten kleiner zijn, maar veel meer geconcentreerde aroma’s.

Het klimaat is continentaal, maar minder heet dan in La Mancha en ook koeler dan Almansa. Gemiddelde zomertemperatuur is 24 graden terwijl de winter gemiddeld 5 graden kent. De koelere zomers staan toe dat de rijpingsperiode verlengd. Terwijl de rivier bijdraagt aan de verkoeling.

Druivensoorten

Ook hier domineert rode wijn van vooral Cencibel (Tempranillo). Door de kleinere opbrengsten per hectare is de kwaliteit fors omhoog gegaan. Verder gedijt de inheemse Bobal hier goed. De belangrijkste witte druivensoorten zijn Moscatel en Sauvignon Blanc.

De regio houdt haar eigen classificatie systeem er op na. Crianza wijnen dienen 2 jaar te rijpen waarvan 6 maanden op hout. Vinós tradición Jucar worden na vier maanden houtrijping gebotteld.

De witte wijn is elegant, kruidig met aroma’s van exotisch fruit. Terwijl de volle body en prettige zuurgraad de afdronk aangenaam lang maakt. Een heerlijke wijn bij risotto of soep.

De rode wijnen zijn complex met bloemige en fruitige (bosbessen, cassis) aroma’s. Verder bespeur je balsamico en kruidige tonen. De volle wijn heeft een hoge tannine en elegante structuur met lange afdronk. Deze wijnen zijn ideaal bij geroosterd vlees.

Mondéjar DO

In het noorden vinden we Mondéjar DO. H.et ligt net ten oosten van Madrid. De wijngaarden liggen rondom het oude stadje Mondéjar en is van oudsher gericht op lokale (bulk) productie. Echter eind 1990 is hier een kwaliteitsslag gemaakt waardoor het werd opgewaardeerd naar een eigen DO in 1997. Er ligt in totaal ongeveer 2.100ha aan wijnbouwgebied. Opvallend is dat de gemiddelde plantleeftijd hoog is, 50% is ouder dan 25 jaar.

Het landschap wordt gekenmerkt door lage, zacht glooiende heuvels. Deze zijn bezaaid met tarwevelden, olijfgaarden en wijngaarden. De wijngaarden liggen bij elkaar in de lage heuvels rondom de stad. Het gebied is opgesplitst door de rivier de Tagus. Het noordoosten kenmerkt zich door de donkere zanderige bovengrond, gelegen op een ondergrond van mergel. Terwijl het zuidoosten een rode sedimentaire bodem heeft op een ondergrond van kalkrijke klei grond.

Het klimaat is gematigd mediterraan waarbij de temperatuur in de zomer kan oplopen tot 40 graden en in de winter tot ver onder 0C kan zakken. Vorst is dus een reële dreiging voor de wijnstokken. Het grote verschil tussen Mondéjar en andere wijnbouwgebieden in La Mancha zit in de invloed van de Middellandse Zee.  De oostelijke wind in combinatie met de hoogte (800m boven zeeniveau) matigen de hoge temperaturen. Regenval is iets hoger met 500mm. Daarmee is het één van de natste gebieden in deze regio.

De rode wijnen van Tempranillo zijn veel voorkomend. Deze hebben aangename aroma’s van pruimen, bessen en zoethout, in combinatie met vanille tonen door houtrijping.

Door de focus op de interne markt, zijn er internationaal maar weinig wijnen verkrijgbaar.

Uclés DO

Ten zuiden van Mondéjar DO vinden we Uclés DO. In tegenstelling tot andere regio’s van Castilla-La Mancha heeft Uclés geen uniform landschap. Het Sierra de Altomira-gebergte verdeelt de regio in twee verschillende zones. Het westelijke deel ligt op hoogten van 500 tot 800m, terwijl wijngaarden in het oosten 1000m kunnen bereiken. De Sierra de Altomira wordt beschouwd als de derde subzone, met enorme kliffen en kalksteen. De regio, met haar 1.700ha wijnbouwgebied is in 2005 verheven tot een eigen DO-status. Het is een veelbelovende regio waar de wijngaarden gestaag groeien.

In het algemeen is het klimaat continentaal. Maar dit wordt gematigd door de grote hoogten. Er valt ongeveer 500 mm per jaar aan regen, waardoor het minder droog is dan andere delen van La Mancha. De bodem is rijk een aanzienlijke hoeveelheid kalium, wat de balans van de wijn ten goede komt. De fijne structuur van leem-klei tot zandleem leveren een rijke voedingsbron. Dit maakt de wijnen significant anders dan in de andere regio’s van La Mancha.

Uniek van Ucles DO is dat de wijn afkomstig van wijnstokken die minder dan zes jaar oud zijn, niet op de markt gebracht mag worden als Uclés DO.

Uclés wijnen

Probeer eens een Mesta Verdejo (verkrijgbaar bij AH). Dit is een jonge fruitige wijn, vol van smaak en barst van kruidigheid. Denk hierbij aan gras, venkel en witte peper. De afdronk is aangenaam lang met een verfrissende hint van mineralen. Heerlijk bij een salade of gewoon bij een pittig kaasje. Bovendien is het nog een organic wine ook!

Heb je liever rode wijn? Denk dan eens aan Dominio de Fontana en hun blend van Tempranillo en Syrah. Deze intens robijnrode cuvée heeft in de neus en mond aroma’s van rode bessen, die typisch zijn voor de Tempranillo. Terwijl de nuances van venkel afkomstig zijn van de Syrah druif. De rijping in houten vaten van Amerikaans eikenhout geven deze Spaanse krachtpatser hints van kruidnagel en vanille. De wijn is rond, complex en heeft een zachte, fruitige afdronk.

La Mancha DO

Met 190.000ha aan wijngaarden, is La Mancha DO het grootste aaneengesloten wijngebied ter wereld! Het wijngaard areaal beslaat meer dan 50% van heel Castilla La Mancha. Ter vergelijking, Australië bevatte in 2019 ongeveer 146.000ha aan wijngaarden. La Mancha verwijst naar het Moorse “al mansha”. Dit betekent “uitgedroogde aarde”. En doeltreffender kan je dit dorre landschap niet omschrijven. Het heeft een extreem continentaal klimaat met zomerse temperaturen meer dan 40C graden en ’s winters frequent vorst tot wel -15C. Tezamen met de beperkte regenval levert dit enorme uitdagingen voor wijnbouwers. Het grootste risico hier is duidelijk de hitte. Maar dit wordt getemperd door de hogere ligging (tussen de 490 en 700m). Tevens is drip-irrigatie toegestaan, waarbij water druppelsgewijs aan de druivenstokken worden toegevoegd.

Ook hier geldt dat de rijping een eigen wetgeving volgt en niet de Spaanse standaard.

RijpingstypeMin. RijpingMin. hout en fles rijping
Joven*NANA
Crianza24 mnd12 mnd
Reserva 12 mnd hout en 24 mnd fles
Gran Reserva 24 mnd hout en 36 mnd fles
* Drink deze binnen 9 maanden nadat de wijn op de markt is gekomen

Tempranillo gedijt hier goed, omdat de druif door de warmte en de overvloedige zonuren optimaal kan rijpen. Vaak is Tempranillo geblend met Cabernet Sauvignon en Merlot. De rode wijnen variëren van gemakkelijk te drinken tot betaalbare stijlen van houtgerijpte wijnen. Uiteindelijk richt men hier vooral op bulkwijn. Een uitzondering is de DO Dehesa del Carrizal. Dit is een Vino de Pago, een opzichzelfstaande DO van een enkele wijngaard.

Ook staat veel Airén aangeplant, echter deze is vooral bedoeld voor de productie van brandewijn. Populaire witte druivensoorten zijn Chardonnay, Verdejo, Viognier, Macabeo en Torrontes. Maar er zijn in totaal maar liefst 25 druivensoorten toegestaan.

Valdepenas DO

In het zuiden van Castilla La Mancha ligt Valdepeñas DO. De naam ontleent zich aan de gelijknamige stad in een zonovergoten riviervallei bezaaid met kleine rotsachtige formaties. Vandaar de naam Val-de-Peñas (Vallei van rotsen). Doordat de Sierra Morena in het zuiden de invloed van de Middellandse Zee blokkeert, is ook hier een sterk continentaal klimaat. De bodem is grotendeels kalksteen met krijtafzettingen, afkomstig van oude geologische formaties. Wijngaarden liggen op bodems met banden van rode klei. Het hoge kalkgehalte helpt bij een goede vochtretentie – wat van vitaal belang is in deze warme en droge omstandigheden. De Jabalon en zijn zijrivieren slingeren door het gebied en zorgen voor water- en luchtbeweging. Dit biedt verkoeling in de wijngaarden. Tevens speelt de hoogte van de wijngaarden (zo’n 700 meter) ook een rol in de verkoeling.

Valdepeñas is een historisch wijnbouwgebied, waarbij het leveren aan steden als Madrid en Valencia centraal stonden. Het had een bloeiende wijnhandel in de 19e eeuw totdat het werd getroffen door phylloxera. Het gebied werd vervolgens opnieuw beplant met de winterharde Airén. Vandaag de dag is er ongeveer 25.000ha aan wijngaarden. Het gebied verkreeg haar DO status in 1932.

Bijzonder Valdepeñas

Traditioneel produceerde men hier Clarete of Aloque, lichtrode en rosado (rosé) wijnen gemaakt door 20% witte wijn (vooral Airén) te blenden met rode wijn. Dit vindt nog steeds plaats, hoewel men nu de most blend in plaats van de finale wijn.

In het verleden gebruikte men tinajas, ofwel grote kleipotten om de wijn in te fermenteren als op te slaan. Deze werden in de grond begraven om de temperatuur te verlagen. Gedurende de winter daalde de gisten en daardoor was het klaren van de wijn overbodig. Echter tegenwoordig is men meer gericht op moderne trends om RVS en eiken vaten te gebruiken.

Druivenvariëteiten

Zoals reeds aangegeven staat er veel Airén aangeplant in Valdepeñas aangezien deze tolerant zijn voor de barre omstandigheden hier. Voor rode wijn is het vooral Cencibel (Tempranillo), omdat deze diverse stijlen kan produceren. Er heerst een groeiende voorkeur voor internationale druiven variëteiten, waardoor de aanplant van Cabernet Sauvignon, Merlot en Syrah is toegenomen.

Daar waar de lichtrode wijnen Valdepeñas DO groot hebben gemaakt, is de trend verschoven naar het maken van meer serieuze rode wijnen. Zowel jonge als gerijpte wijnen. De beste wijnen zijn fluweelzacht met felrode fruitsmaken.

Terwijl rode wijnen de productie domineren, worden sommige witte wijnen gemaakt met Airén, Chardonnay, Macabeo, Moscastel de Gran Menudo, Sauvignon Blanc en Verdejo. De productie van mousserende en zoete wijnen is ook toegestaan volgens de DO-wetten.

Probeer eens de semidulce Viña Albali Airén. Bij deze wijn is de fermentatie gestopt bij 20gr suiker/liter waardoor het een weelderige zoete wijn is. Het lage alcoholgehalte en de balans tussen de zoetheid en de zuurgraad verlenen harmonie aan de wijn. Verder wordt de verfijndheid benadrukt in de mond. In de neus ervaar je de aangename tinten van verse kruiden terwijl al haar primaire aroma’s behouden worden. Heerlijk bij alle vis- en zeevruchten.

Meer een liefhebber van rode wijn? Neem dan de prachtige volle Los Molinos Gran Reserva van Felix Solis. De wijn is complex met tonen van rood fruit (kers en cassis), vanille van de houtrijping en een prettige afdronk.

Méntrida DO

Helemaal in het noordoosten vinden we Méntrida DO. Hoewel het de DO-status in 1976 bereikte, is verdere vooruitgang gestagneerd doordat men vooral op de lokale markt concentreerde. De wijn industrie is hier nog steeds klein, maar wint langzaam terrein omdat producenten zich meer op kwaliteit concentreren. Hier vind je ook Dominio de Valdepusa die een Vino de Pago status heeft bemachtigd.

Méntrida DO is omgeven door de Sierra de Gredos in het noordoosten en een drietal rivieren in het oosten, westen en zuiden.  Het terrein bestaat uit golvende heuvels terwijl de aarde zeer droog is. Behalve in de buurt van de rivieren. De lichtkleurige zanderige en granieten bodems houden het kostbare water goed vast.

Het sterke continentale klimaat maakt druiventeelt moeilijk. Hoogte bepaald de frisheid van de wijnen. Ongeveer 80% van de aanplant is Garnacha, wat robuuste, tanninerijke en rijpe rode wijnen opleveren. Maar ook voor de rosado wijnen die bekend staan om hun fruitigheid en verfrissende karakter. Verder staat ook Cencibel (Tempranillo), Cabernet Sauvignon en Merlot aangeplant. Hoewel witte wijn geen belangrijke rol speelt, zijn er toch mooie kwaliteitswijnen van Albillo, Macabeo (Viura), Sauvignon Blanc en Chardonnay.

Probeer eens de Syrah van Dominio de Valdepusa van het huis Marques de Griñon. Het bouquet maakt indruk met zijn intense aroma’s van rijpe bosbessen, frambozen, aalbessen en pruimen – vergezeld van exotische specerijen. In de mond is deze Spaanse rode wijn sappig met heerlijk zachte en zeer aanwezige tannine. De subtiele zuurgraadstructuur biedt een prachtig samenspel met de fruitrijkdom. De afdronk is heerlijk lang en aanhoudend. Een aanrader bij lamsgerechten of eend.

De IPGs

Tenslotte zijn er een viertal IGP’s ofwel Vino de la Tierra. Het geeft de wijnmaker meer flexibiliteit ten opzichte van een DO om te experimenteren met druivenrassen, rijpingsmethoden en wijngaardbeheer. Deze wijnen zijn doorgaans minder bekend, maar dat betekent zeker niet dat ze het ontdekken waard zijn. Helaas zijn ze vooral lokaal verkrijgbaar.

Verrassend mooie wijn uit zuidoost Spanje

In zuidoost Spanje, net onder Catalunya en Aragon vinden we verrassend mooie wijn uit Valencia en Murcia. Deze regio’s gaan we vandaag verder verkennen.

Valencia

Verrassend mooie wijn uit Valencia in zuidoost Spanje

De provincie Valencia ligt in het centrum van de zonnige oostkust van Spanje. Sinaasappels en paella genieten hier meer aanzien dan wijn. Hoewel de wijn uit Valencia nooit echt bekendheid heeft genoten, gaat de wijnbouw geschiedenis toch ruim 1.000 jaar terug.

De Valencia DO beslaat 13.000ha verdeeld over 4 subzones. Hier vind je verschillende druivensoorten waarbij zelfs enkele inheemse soorten die bijna uitgestorven zijn. De productie is ongeveer 650.000hl er jaar en van de 93 wijndomeinen brengt slechts de helft de wijn zelf op de markt.

Het klimaat is mediterraan aan de kust tot continentaal in de hoger gelegen streken. Het kenmerkt zich door grote verschillen in dag en nacht temperatuur, wat de versnelde rijping van de druiven kan verklaren. Gezien de droogte (er valt slechts 450mm water per jaar) gaan sommige wijnstokken wel 17m de grond in op de hoger gelegen delen om aan water en voeding te komen.

De wijnen zijn overwegend gemakkelijk te drinken.

Het hoge Alto Turia

Op 700 tot 1.000m hoogte vinden we in het noordoosten van de Valencia DO de subzone Alto Turia. Ze ligt rondom de bovenloop van de rivier de Turia en is hiermee de koelste zone van Valencia. Deze zone verschilt van de andere door haar zanderige ondergrond.  Dit is een fantastisch gebied voor witte wijn van Mabaceo (Viura) en de inheemse Merseguera (lokaal bekend als Verdosilla). Ook vind je hier rode wijn van Bobal en Tempranillo. De Merseguera levert frisse wijnen op met expressieve neus. Het heeft misschien iets weg van Sauvignon Blanc, maar is toch anders. De wijn is zachter, met bloemige tonen (acacia en oranjebloesem) met een vleugje citrusvruchten. Zuurgraad is hoger dan gemiddeld. Kortom levendige en elegante wijnen die heerlijk als aperitief dienen!

Zoet Moscatel de Valencia

Lager aan de Turia-loop vinden we Moscatel de Valencia, op een 150 tot 400m hoogte. Het is hier heter dan in Alto Turia, maar profiteert wel van een verkoelende zeebries. Hier produceert men de weelderig zoete Moscatel de Alejandra (ofwel Muscat d’Alexandrie). Deze staan bekend onder de namen Mistela of Vino de Licór Moscatel. Deze druivensoort staat al meer dan 2.000 jaar aangeplant in deze regio.

Naast deze weelderige wijn, produceert de regio ook droge witte en mousserende wijn. De wijn kenmerkt zich door haar florale en bloemige tonen, vaak licht alcoholisch (om zo haar zoetheid te geven). Ideaal als aperitief of om in het zonnetje op het terras te genieten.

Veelzijdig Valentino

Daar waar de andere regio’s zich meer concentreren op één of een selecte biedt Valentino sub zone een brede selectie van wijnstijlen. Valentino ligt ten oosten van Alta Turia. Witte wijn is gemaakt van de traditionele Macabeo en Merseguera, maar ook Chardonnay en Semillon. Terwijl de favoriete rode druivensoorten Garnacha, Tempranillo, Cabernet Sauvignon en Merlot.

De wijngaarden liggen op 200 tot 650m hoogte. Er zijn hier veel verschillende bodemsoorten, het gebied kan geologisch en klimatologisch opzicht in drie delen worden opsplitst. De laagstgelegen gebieden zijn Cheste en Marquesado, in het zuiden. Ze liggen op een hoogte van 175 tot 180 m en hebben een bruine of roodbruine kalkstenen bodem. Cheste kent bovendien in bepaalde delen een versteende onderlaag. Iets hoger, op 260 m, ligt Campos de Liria. De bodemgesteldheid lijkt erg op die van de lagergelegen gebieden met het enige verschil dat er hier geen versteende ondergrond is. Het hoogstgelegen is Serrania, op 550 m hoogte, met bruine kalkstenen bodems op een versteende ondergrond. Bovendien is het oostelijke deel meer blootgesteld aan de invloeden van de Middellandse Zee dan het westelijke binnenland. Daardoor produceert deze sub regio een veelzijdigheid aan wijnen.

Valenciaans Toscane in Clariano

Het kleinere gebied, Clariano ligt ten zuiden van de stad Valencia en grenst aan de Alicante DO. Het oostelijke deel (Clariano zelf) ligt op 350m hoogte en heeft eenzelfde bodemgesteldheid als Valentino. Het Valle de Albadia kenmerkt zich door een hoger klei gehalte, onder de bruine kalkstenen bovenlaag. Hier vind je vooral vlezige stevige rode wijnen van Monastrell (Mourvèdre), Tempranillo, Cabernet Sauvignon en Merlot.

De Terres dels Alforins regio noemt men ook wel het “Valenciaanse Toscane” om dezelfde reden.  Wijnboeren beginnen meer de nadruk te leggen op vergane inheemse soorten zoals de witte Verdil (ookwel Verdeja en niet te verwarren met Verdejo!) en rode Mandó en Forcalla. En tevens maakt men gebruik van ánforas – uit klei gemaakte wijnvaten. Een methode die men honderden jaren geleden ook gebruikte.

De Verdil kenmerkt zich door haar mooie gele kleur. Een verfrissende wijn met aroma’s van perzik, nectarine en bloemen zoals oranjebloesem en lelies en limoenen. Drink deze wijn bij een gerecht van zeeduivel met citroensaus of gerookte makreel.

Het grootste gebied van Valencia; Utiel-Requena

De naam komt van de twee steden Utiel en Requena, waarrond je een hoge concentratie wijngaarden kunt vinden. Utiel-Requena DO is het grootste wijngebied in Valencia (34.000ha), met het grootste deel van de lokale economie gericht op druiventeelt. Het ligt op een plateau op 600 tot 900m hoogte. Het hogere oosten leveren wijnen op met meer zuur, lagere alcohol en frisse fruitaroma’s. Het gebied heeft een lange en trotse traditie, waarvan bekend is dat de vroege Iberiërs reeds in de 7e eeuw voor Christus wijn maakten. De techniek werd 6 eeuwen later door de Romeinen verfijnd.

Bobal is de inheemse rode druivensoort die hier domineert.  Vandaar dat de regio gespecialiseerd is in rode en rosé wijnen. Doordat, vanwege vorst in het vroege najaar, de druiven vaak onrijp geplukt werden, reageerden ze niet goed op vatrijping. Daardoor is de focus komen te liggen op rosé wijnen. Echter de laatste jaren focussen de wijnmakers meer op een blend van Bobal, Tempranillo en Cabernet Sauvignon. Waardoor de jonge wijnen zich kenmerken door delicaat zwart fruit aroma’s terwijl hout gerijpte wijnen meer complexe smaken ontwikkelen. Ook de traditionele wijnstijl is hier ook nog aanwezig; waarbij de Bobal-most, nadat de rosé wijn is afgetapt, een tweede keer fermenteert op de schillen en pulp. Deze dubbele maceratie (ofwel doble pasta) geeft een extra hoge kleurextractie en tannine.

Geniet van een jonge Bobal bij charcuterie of paté terwijl een oudere Bobal heerlijk is bij barbecue of stevig vleesgerecht.

Alicante DO

Ten zuiden van Clariano vinden we Alicante DO. Hoewel de regio op te delen is in acht verschillende sub regio’s, springen er twee echt in het oog. Rondom de stad Denia aan de kust ligt Marina Alta en Subzona Clásica ligt in de stad Alicante en ten westen ervan. Alicante vertoont veel overeenkomsten met de naburige wijngebieden van de Levant: er groeien dezelfde druiven (vooral merseguera en macabeo) en de regio produceert traditiegetrouw vooral bulkwijnen.

Alicante

Echter er vindt een kentering plaats. Nu de consument het accent verschuift naar lichtere frissere wijnen met minder alcohol, zie je dit ook gebeuren bij de bodega’s. Vinos de Licor en Rancio wijnen doen weer hun intrede.

De Alicante DO staat zes typen wijn toe;

  • Doble Pasta, een blend van Monstrell, Garnacha, Bobel en Tempranillo. Dit levert wijnen op van 12%. De naam is afgeleid van de dubbele hoeveelheid gist die gebruikt wordt, terwijl de wijn zelf tevens wordt gebruikt ter versterking van zwakkere wijnen.
  • Rode wijn verkocht als jóvenes, crianza of reserva. Dit is ook een blend van Monstrell, Garnacha, Bobal en Tempranillo met 12% alcohol.
  • Rosado Jóven van Monastrell, Garnacha en Bobal.
  • Witte Jóven van Merseguera, Moscatel Romano (steeds minder), Planta Fina (steeds meer) en Macabeo met 11% alcohol. Nu nog in een experimentele fase, maar tevens zijn Chardonnay en Riesling toegestaan.
  • Licor Moscatel, gemaakt van Moscato Romano heeft 15% alcohol
  • Uniek voor Alicante DO is de Fondillon. Dit is een portachtige wijn van 100% Monastrell  met 16% alcohol en minimaal tien jaar rijpen op een solera-systeem (vooral bekend van port en sherry). De oudere wijnen zijn net zo mooi en nootachtig als tawny port-wijnen.

Vooral de Muscat wijnen zijn populair door hun verfrissende palet. De honing aroma wisselt af met citrustonen als limoen en appel. Daardoor is de wijn niet zo weelderig overdreven zoet als de muscat wijnen uit de andere regio’s. Heerlijk voor bij het dessert of gebak.

Overgang tussen Alicante en Murcia

Vanaf Alicante lopen de wijngaarden van Subzona Clásico landinwaarts tot aan het voetgebergte van het centraal plateau dat tot op een hoogte van 400 m ligt, op de grens met de Yecla DO in Murcia. In het noordelijke deel van de provincie Murcia vinden we 600 ha wijngaarden waarvan de wijn in Alicante wordt gemaakt (en gelabeld als Alicanta DO). De bodems bevatten alluviaal materiaal, maar de wijngaarden liggen meestal op een kalkstenen ondergrond.

Murcia DO

Murcia

Verstopt in de uiterste zuidoost hoek van Spanje, vinden we de provincie Murcia. Het is een kleine minder bekende wijnregio. Deze regio is de thuisbasis van drie DO’s. In deze regio vinden we vooral  klassiek gemaakte robuuste fruit gedreven wijnen van Monastrell (Mourvèdre). Andere druiven die zijn toegestaan zijn Tempranillo, Cabernet Sauvignon, Merlot en Syrah voor rode wijn. En Macabeo, Airen en Merseguera voor witte wijn.

Murcia beslaat vooral laaggebergte en droge kustvlaktes. De Segura rivier levert het broodnodige water. Het klimaat is gematigd mediterraan klimaat.

Ook hier is wijnbouw een oud principe, echter na de uitbraak van phylloxera in Frankrijk, nam het echt een toevlucht. Maar het gevolg was dat men ging focussen op kwantiteit en bulk in plaats van kwaliteit. Pas voor enige jaren is de focus terug op kwaliteit door modernisering van het wijn maken. Wijnen komen op de markt als Murcia IGP of Vino de la Tierra of onder één van de DO’s.

Yecla DO

In het noordoosten ligt Yecla DO. De wijngaarden liggen op 400 tot 800m hoogte. Het klimaat kenmerkt zich als continentaal met mediterrane invloeden. Wat betekent dat er lange hete zomers zijn en korte koude winters met weinig regenval.

In Yecla domineert Monastrell en daarnaast zijn Garnacha, Tempranillo, Merlot Cabernet Sauvignon en Syrah toegestaan. Wit is een zeldzaamheid maar Airen, Macabeo, Merseguera en Malvasia zijn aangeplant. De regio produceert ongeveer 9 miljoen liter.

Yecla wijnen worden gekenmerkt door hun diversiteit, waar balans, aromatische intensiteit en grote fruitconcentratie de boventoon voeren.

Jumilla DO

DO Jumilla produceert de bekendste wijnen van Murcia. Tevens overschrijdt de DO de provinciale grenzen. Een deel ligt in Castilla-La Mancha. Geplant in vlaktes tussen 1300 en 3000 voet hoogte, worden de 23.000ha wijnbouwgebied beïnvloed door een continentaal-mediterraan klimaat. Het is hier zachter dan in andere gebieden vanwege de invloed van de Middellandse Zee. Dit betekent warmere zomers en kortere winters, die de druif ten goede komen bij zijn rijping. De bodemopbouw bestaat uit bruinkalk en kalk die goed waterdoorlatend is maar dit goed vasthouden. Daarom kunnen de wijngaarden overleven onder de barre droogte. Phylloxera heeft hier door deze omstandigheden niet kunnen toeslaan en vandaar dat hier ongeënte wijnstokken staan.  

De DO Jumilla gebruikt voornamelijk de Monastrell variëteit voor haar wijnen. Deze druif is goed voor ongeveer 80% van de hele plantage. Terwijl de rest gereserveerd is voor de Garnacha, Garnacha tintorera, Cencibel en de witte druiven Macabeo, Airén en Pedro Ximénez is. Hoewel er onlangs andere variëteiten zijn toegestaan zoals de Syrah en de Cabernet Sauvignon.

De meeste roséwijnen zijn afkomstig van Monastrell door een korte maceratie in contact met de pulp en de schillen. De kleurschakering varieert van frambozen-roze tot kersen-paars. Ze hebben fruitige en elegante fruit aroma’s en voelen fris en fruitig aan in de mond. Rode wijnen, waarin Monastrell domineert, hebben een diepe kleur van paarsrood tot paars en een fruitig aroma (zwart en rijp fruit, pruimen). Ze hebben levende tannine en volle body. De gerijpte rode wijnen zijn, afgezien van goed geïntegreerd hout,  smaakvol, vlezig en hebben ze een zeer complex aroma. Tenslotte zijn er ook zoete rode wijnen, natuur- en likeurwijnen. Deze hebben allemaal een zeer intense kleur hebben en de geur van rijp fruit (rozijnen, vijgen). Het zijn traditionele wijnen uit de omgeving en hebben een onmiskenbare kwaliteit.

Bullas DO

DO Bullas ligt in het noordwesten van Murcia. Vanwege de verschillen in bodem, klimaat en neerslagsnelheid zijn er drie belangrijke deelgebieden. In het westnoordwestelijke deel liggen ongeveer 50% van de wijngaarden van de Bullas DO. De wijnstokken worden normaal gesproken geplant tussen 1600 en 2600 voet hoogte op de hellingen van de omliggende bergen. In het centrale deel liggen ongeveer 40% van de wijngaarden, aangeplant tussen 1600 en 1900 voet hoogte. Terwijl in het noordnoordoosten de resterende 10% van de wijngaarden zijn geplant, tussen 1300 en 1600 voet hoogte.

Het gebied kent zeer hete zomers met uitbarstingen van koude wind. In de winter is er kans op vorst. Neerslag is beperkt, maar komt in de vorm van stormen en korte heftige regenval.

Conclusie

Deze verrassend mooie wijn regio’s in zuidoost Spanje heeft grote potentie. Het is over het algemeen nog redelijk onbekend maar timmert hard aan de weg in de internationale wijnwereld. Vooral rosé wijnen genieten hier de voorkeur maar er zijn zeker mooie stevige volle wijnen.

Heel veel geniet plezier!

Sensationeel complexe wijn uit Catalunya

Naar aanleiding van de blog van vorige week over noordoost Spanje, liep ik toevallig tegen een aantal wijnen aan uit deze regio. Ik kon de verleiding niet weerstaan om deze sensationeel complexe wijn uit Catalunya mee te nemen en dit met jullie te delen.

Rebels de Batea uit Terra Alta

In het zuidwesten van Catalunya vinden we Terra Alta DO. Hier ligt Bodega 7 Magnifics die verrassende wijnen voortbrengt. In deze streek met extreme temperaturen, droogte en kalkrijke bodem, richt de bodega zich op zeven wijnen die ieder het terroir goed weergeven. Vandaar ook de naam 7 Magnifics.

De wijn is gemaakt van meer dan 20 jaar oude Garnacha Blanca druivenstokken. Ongeveer 10% van de wijn is gefermenteerd en gerijpt gedurende 6 maanden in houten vaten, om de puurheid van de druif en het terroir te kunnen behouden.

Rebels de Batea Terra Alta

Deze frisse jonge wijn is bleekgeel van kleur met een zeer lichte intensiteit. De expressieve neus is vol van perzik en peer en een vleugje van witte bloemen. De wijn is vol met een bovengemiddeld alcohol percentage van 13%. Echter dit is niet overheersend en is samen met het aangenaam zuur mooi in balans. De intensiteit is bijzonder aangenaam met een minerale expressie die zicht afwisselt met perzik en peer en een romige en vanille hint. In de lange afdronk bespeur je ook een zoete hint van honing. Het is een heerlijke complexe wijn die mooi in balans is. Zuren, alcohol en fruit versterken elkaar op een mooie wijze.

Geniet van deze wijn bij kipgerechten of charcuterie plankje. Maar ook op het terras is het genieten met deze wijn!

Diorama Garnatxa Negra in Terra Alta DO

Bodegas Pinord is een familiebedrijf dat al meer dan 150 jaar bestaat. Het is opgericht door de Tetas familie in Penedès maar inmiddels actief in meerdere regio’s waaronder Terra Alta. Het wijn maken hier is volledig biologisch gericht.

De arme bodem hier bestaat uit klei en kalkzand en alluviale afzetting. Het mediterrane klimaat heeft continentale invloeden gelegen de oostelijke ligging. Winden vanuit de Mediterrane Zee, zoals Garbí, spelen een cruciale rol in de afkoeling in de wijngaarden. Terwijl de continentale Cerç de wijnstokken en druiven gezond houdt tijdens de rijpingsperiode.

De druiven bereiken de wijnmakerij voor het ontstelen. Daarna gaan ze 10 dagen in vaten, waarna na de gisting de druiven geperst worden. Om de wijn te stabiliseren, ondergaan de druiven onderdompeling, zogenaamde racking. Hierbij worden de schillen regelmatig het sap ingeduwd voor schil weking. Hierdoor geven schillen de kleur en tannine af aan de wijn. Vervolgens gaat de wijn vier maanden rijpen in eikenhouten vaten.

Diorama Terra Alta

De wijn is violet van kleur met een lichte intensiteit. In de neus veel rood fruit, vooral kersen. Na het luchten, bespeur je ook kruiden en kaneel tonen. Het is een lichte wijn, met zachte tannine. Meer dan gemiddeld zuur een gemiddelde body met de nadruk op de fruitigheid. De afdronk is helaas wat kort.

Geniet van deze wijn bij een kaasplank met schapenkaas, jonge kazen. Maar is bovenal een lekkere borrelwijn.

Purgatori uit Costiers del Segre

Zoals eerder aangestipt, heeft Bodega Torres een veel bepalende rol gespeeld in het op de kaart zetten van Spaanse wijn. Te midden van het natuurgebied Bessons vinden we de wijnmakerij Purgatori ofwel Vagevuur.

De geschiedenis gaat terug naar 1770 toen de monniken van de abdij van Montserrat zich vestigden in het landgoed van des Desterrats als boetedoening. Het gebied stond bekend om zijn extreme weersomstandigheden en barre omstandigheden, vandaar ook de naam Vagevuur. Hun taak was om het land te bewerken om het bisdom van voedsel te voorzien. Maar er was een verrassende ontdekking; een nieuw terroir voor een superieure wijn van Cariñena, Grenache en Syrah. De Purgatori is afkomstig van een 50ha groot perceel (single vineyard) met goed gedraineerde bodem waar slib in domineert. Waar kalk in domineert.

Purgatori Costiers del Segre

De wijn heeft eerst 8-12 dagen schilcontact om vervolgens 7-10 dagen te vergisten in RVS vaten. Hierna rijpt de wijn in nieuw frans eiken houten vaten gedurende 15-18 maanden.  Dit resulteert in donkere kersenkleur  met een verleidelijke geur van zwarte bessenjam. Met tonen van kruiden, rozemarijn, honing en was. De wijn is vol van smaak, fluweel zachte tannine, omlijst door frisse zuren. Echter de alcohol is nog iets wat overheersend wat de balans ligt verstoort. Heerlijk rijp fruit overspoelt de mond met een aangename lengte.

Serveer deze wijn bij gegrild vlees, stoofpot of zeer rijpe kazen. Het heeft zeker wat tegenhang nodig.

Salmos uit Priorat

Ook deze wijn behoort tot de grote familie Torres. De wijn is een eerbetoon aan aan de monniken van de Kartuizerorde die zich in 1095 in Priorat vestigden en wijn gingen verbouwen. In 1996 begon de familie Torres de El Lloar wijngaard van 26ha  aan te leggen op de hellingen bezaaid met harde zwarte leisteenachtige Licorella-steen. De Salmos is een klassieke blend voor de regio bestaande uit Cariñena, Garnacha en Syrah. Deze wijn is zekers een van de meest sensationeel en complexe wijn uit Catalunya.

De wijn krijgt na het persen eerst schilcontact gedurende 20 dagen. Waarna de fermentatie onder ideale temperatuur controle in RVS vaten plaatsvindt. Daarna rijpt de wijn gedurende 14 maanden op eiken houten vaten, waarvan 25% nieuw eiken is.

Sensationeel complexe wijn uit Catalunya Salmos Priorat

Dit resulteert in een mooie kersenrode wijn met diepe intensiteit. Een zwoele expressieve neus van zwarte bessen, tegen het jammy aan. Verder bespeur je delicate gedroogd fruit met een hint van natte steen. Het palet is stevig dankzij de volle body met een zijdezachte tannine structuur. De alcohol is erg goed geïntegreerd en niet dominant ondanks de bijna 15%. De wijn heeft een prettig zuur dat de wijn draagt. Het gedroogde zwarte fruit komt goed tot uitdrukking, samen met kruiden en een hint van tabak en chocolade. De pittige afdronk geeft deze krachtige wijn nog een extra zetje in haar complexiteit. Deze wijn heeft zeker een tegenhanger nodig, denk aan een goede steak of lamsvlees.

Wanneer je geïnteresseerd bent in deze wijnen, neem even contact op, dan kunnen we een speciale aanbieding regelen.

Fantastisch mooie architectuur en wijn in Catalunya

We komen aan in de noordoost hoek van Spanje waar iedereen wijn uit Priorat en Cava uit Penedès kent . Welkom in Catalunya, de regio van fantastisch mooie architectuur in Barcelona, Cava wijn en maar liefst 12 verschillende DO’s! Het ligt ingeklemd tussen de Middellandse Zee en de Pyreneeën. Er zijn 40.000ha aan wijnbouwgebieden. Catalunya is Spanje’s eerste regio brede DO. Het is in 1999 opgericht en richt het op de wijngaarden die niet reeds onder een specifieke DO vallen.

Kathedralen van wijn

Wijn werd hier reeds in de 4e eeuw voor Christus door de Feniciërs en Grieken geïntroduceerd rond de Griekse stad Emporiom nabij de stad Figueres. het was door de Romeinen verder uitgebouwd. Met de val van het grote Romeinse Rijk vanaf de 6e eeuw na Christus verwaarloosden de wijngaarden. Tot in de 10e eeuw toen Catalonië onafhankelijk werd van het grote Frankische Koninkrijk en kloosters werden gebouwd. Verrassend genoeg waren het niet wijnmakers maar architecten die de wijn nieuw leven inbliezen. Onder leiding van de architecten als Gaudí kwamen coöperatieve wijngaarden op. Deze werden ook wel “Kathedralen van wijn” genaamd.

We vinden hier alle soorten wijn van maar liefst 36 verschillende druivensoorten. Zowel inheems (bijvoorbeeld Macabeo, Parellada, Pedro Ximénez, Picapoll, Sumol) als internationaal (zoals Chardonnay, Chenin Blanc, Gewürztraminer, Cabernet Franc en Sauvignon, Merlot).

De wijnen kenmerken zich door hun volle body en hoog alcohol. Maar de beste wijnen hebben tevens een hint van intense mineraal structuren. Doordat de druiven afkomstig zijn van granieten, kalkrijke en gebroken leistenen wijngaarden. Met een 22 miljoen flessen in 2000, zet Catalunya DO zichzelf nu op de kaart met maar liefst 60 miljoen flessen!

Wijn regio’s Catalunya

Mozaïekachtig Costers del Segre

In het dorre achterland rond de stad Lerida vinden we pionier Raimat die gezien wordt als de grondlegger van Costers del Segre DO. Inmiddels is Raimat (tevens de grootste particuliere wijnmakerij in Spanje) vergezeld door een groot aantal ambitieuze wijnmakers. Costers del Segre, ofwel Oevers van de Segre is een versnippert gebied verdeeld over zeven sub regio’s met 4.000ha.

De traditionele druivenras Samso (Carignan) maakte plaats voor populaire druivensoorten. Tempranillo voert hier de boventoon naast de bekende internationale rassen. De traditionele Bordeaux-blend die ook met houtrijping zijn bijzonder goed. Ook wordt vaak de lokale Trepat mee geblend om zuurgraad en bloemige aroma’s toe te voegen aan de zwaardere wijn. Maar de grote verrassing zijn met name de rode Garnacha en witte Macabeo dankzij enkele karakteristieke oude wijnstokken. Deze wijn komt op de markt onder de naam Cérvoles.

Terra Alta

In Terra Alta vind je de hoogst gelegen wijngaarden, tot wel 900 meter boven zeeniveau. Hier maakt schist en llicorella plaats voor krijt gebaseerde bodems. Hier zijn rode druiven meestal Garnacha, Carignan, Syrah en kleine hoeveelheden Cabernet Sauvignon, Merlot en Morenillo. Dit is een druif die verwant is aan Pinot Noir, maar bijna is uitgestorven is en niet buiten de regio bestaat. Het zijn volle rode wijnen met frisheid die bevorderd is door de hoogte. Tot voor kort waren de wijnen vooral voor lokale consumptie, maar de populariteit van het nabij gelegen Priorat heeft hier verandering in gebracht. Omdat de regio nu pas in opkomst is, zijn de wijnen aantrekkelijk geprijsd. Naast de traditionele witte, rode en rosé wijnen, zijn ook de meer traditionele wijnstijlen van geoxideerde rancio-wijnen en zoete wijnen van overrijpe Garnacha druiven.

Krachtig rood uit Tarragona DO

Rondom de stad Tarragona vinden we de gelijknamige wijnstreek. Hier komen zware rijke rode wijnen vandaan die neigen naar versterkte wijnen zoals Port. Maar reeds gedronken werden in de tijd van de oude Romeinen. De ontstaansgeschiedenis mag onduidelijk zijn, maar het is zeker dat of de Grieken of de Romeinen de wijnbouw hier hebben geïntroduceerd. Ook zijn de wijnen reeds lange tijd erg geliefd. Reeds in de 12e eeuw genoot de regio prestige met haar zoete versterkte wijnen. Ook produceert Tarragona altaarwijn voor het christelijke sacrament. En nog steeds produceert de regio deze wijnen.

Tarragona DO is ontstaan in 1947, en bestaat vandaag de dag uit twee delen nadat Montsano in 2001 een eigen status kreeg. Het kleine deel ten westen van Montsano heet Ribera d’Ebre, vernoemd naar de rivier de Ebre, en ligt op zo’n 400m hoogte. Het grote deel tussen Montsano en de Middellandse Zee heet Tarragona Campo. De Ribera d’Ebre is zeer kalkrijk, steenachtig en alluviaal. Terwijl de Tarragona Campo meer kalkrijk is en neigt naar graniet van de Serra de Montalt. Ook het klimaat is divers. Daar waar de Tarragona Campo een mediterraan klimaat kent met zachte winters en warme zomers, is de Ribera d’Ebre beschermd tegen zee invloed en dus meer continentaal met grote temperatuurschommelingen.

Tarragonese wijnstijlen

Dit drukt zich ook uit in een breed scala van wijnstijlen. De zoete versterkte wijnen van late oogst-Garnacha druiven bestaan nog steeds, net als de Moscatel de Tarragona (de zogenaamde Tarragona Clássicos). Als gevolg van veranderingen in de vraag, is men zich gaan concentreren op de Cava-druiven die vervolgens verkocht worden aan de producenten in Penedès. Garnacha is nog steeds de belangrijkste druivensoort, zowel voor frisse fruitige rosado’s als rode wijn blend met Carinena (Carignan). Tarragona rode wijnen kunnen stevige volle wijnen zijn, maar ook jonge frisse wijnen.

Wit uit Tarragona – Conca de Barberà

In dezelfde streek vinden we ook witte wijnen in de Conca de Barberà DO. Feitelijk is dit een hoger gelegen westerse extensie van Penedès. Het klimaat is een mediterraan overgangsgebied, maar de winters zijn kouder dan in Penedès. Conca de Barberà is relatief onbekend maar dit kan snel veranderen.  Conca de Barberà heeft 1.000 hectare van ‘s werelds 1.100 hectare Trepat. Trepat levert lichte wijnen met een hoge zuurgraad, vergelijkbaar met de Beaujolais wijnen. Je ziet deze vaak terugkomen in lichte heldere fruitige rosé wijnen en de mousserende Cava Rosado. Het gebied omvat ongeveer 3.000ha met een productie van slechts 8.000hl.

Hier staan dezelfde druiven die voor Cava gebruikt worden en ook Chardonnay die vaak op eik gerijpt is. Maar voor stille wijnen is het vooral Tempranillo (lokaal Ull de Llebre genaamd) geblend met Cabernet Sauvignon.

De  bodem van het bekken is bezaaid met het poreuze kalksteen. Door de arme bodem moeten de wortelstokken diep gaan voor voldoende voeding. Hier vind je vooral de witte druivenstokken. Op de hoger gelegen locaties kom je meer leisteen tegen, wat ideaal is voor de rode wijnstokken.

Enige DOCa in Catalunya – Priorat

Spanje kent slechts twee regio’s die de DOCa kwalificatie kennen; dat zijn Rioja en Priorat! Dit is omdat Priorat is gelegen op een bruin-zwarte leisteen, samengesteld uit vulkanisch as, met kwartsrijk kleiachtige grond dat terug te herkennen is in de wijnen. Deze bodem wordt Llicorella genoemd. Tevens is de productie zeer laag vergeleken met andere regio’s wat zich vertaald in rijke geconcentreerde wijnen.

Wijn was geenszins van betekenis meer, tot in de jaren 90 nieuw leven werd ingeblazen. De wijngaarden staan op enorm steile leisteenterrassen, soms boven de 16%. Dit is vergelijkbaar met Banyuls aan de Franse zijde. Gedreven door René Barbier van Clos Mogador transformeerde van een simpele wijn in mooie complexe wijnen. De laag renderende Garnacha en Carineña wijnstokken leveren supergeconcentreerde, tanninerijke, overvloedige wijnen soms ruim boven de 16%. De meeste nieuwe producenten blenden deze wijn met Cabernet, Merlot en/of Syrah om net wat extra complexiteit aan de inktzwarte wijn toe te voegen. Echter het nadeel van de bijzondere ligging op de steile hellingen en de populariteit van de wijnen, is dat ze tot één van de duurste in Spanje behoren. Dit geldt voor de hoogste kwaliteitswijnen. De wijnmaker kan ook kiezen voor de traditioneel krachtige en simpelere wijnen te maken tegen lagere prijzen.

Wat Priorat uniek maakt, is dat de wijngaarden op de eeuwenoude terrassen zijn beplant met 360 graden blootstelling aan de zon. Dit is uniek in Spanje en grotendeels in de rest van de wereld.

Clos Mogador

Neem eens een Clos Mogador 2016, een sensationele wijn. Fris in de neus met rode bes, leisteen en een vleugje pekel. De gemiddelde body vertoont zwarte bramen, zwarte peper, vanille en zeezout. De body is zacht en lang met veel diepgang. Echter de wijn mag gerust nog 10 jaar weggelegd worden om de aroma’s nog verder te laten ontwikkelen. Geniet van deze wijn bij oude kazen of wild (rood vlees).

Montsant

Rondom het heuvelachtige Priorat ligt in een hoefijzervorm de regio Montsant. Voorheen was dit bekend onder de naam Falset regio binnen de Tarragona DO. Montsant is pas in 2001 in de DO status verheven. Ze profiteert niet zo sterk van de Llicorella-bodemtype, zoals Priorat, met als gevolg dat de prijzen een stuk vriendelijker zijn. De regio heeft een bodem samenstelling van kalksteen en felrode kleigrond. Er is ongeveer 1.850ha aan wijnbouwgebied met overwegend rode druivensoorten (94%).

Priorat is omringd door het Montsant gebergte, waardoor de twee regio’s ieder haar eigen microklimaat hebben. Deze twee factoren zijn het belangrijkst die Montsant wijnen anders maken dan Priorat. Garnatxa (Grenache) is de meest aangeplante druif (36%) en produceert rijke, volle, alcoholrijke wijn. De overige belangrijke druiven zijn Carignan en Tempranillo. De productie van witte wijn in Montsant is minimaal en bestaat vaak uit een mix van verschillende druiven. Grenache Blanc is een populaire basisdruif en produceert wijnen met elegante aroma’s en een vollere body. Vaak geblend met Macabea (Viura) die verfijning aan de wijn geeft.

Avant Garde in Penedès

Dit is de grootste wijnproducerende regio in Catalonië en tevens één van de oudste wijnregios in Europa. Geschiedenis gaat terug tot de 6e eeuw voor Christus. Penedès DO staat bekend om haar “avant-garde” wijnen omdat men hier zo vernieuwend is. Reeds in 1960 werd de DO geïntroduceerd, dit onderschrijft de vooruitstrevendheid van deze regio.

Hoewel Tempranillo de meest dominante druif is, is in de jaren 70 begonnen met het introduceren van Franse en zelfs Duitse druivenrassen. De wijnmakers lopen hier voor met het zoeken naar nieuwe blends

Probeer eens een echte serieuze Penedès wijn van Torres, de Mas la Plana. Een kenmerkende Cabernet Sauvignon afkomstig van één wijngaard. De zwarte bessen, zoethout, toffee en een vleugje mahonie hout overvalt je in het glas. De wijn heeft een elegante structuur en zachte tannine. De afdronk is subtiel en elegant. Heerlijk bij een kaasplank of stoofschotels.

Sprankelend Cava DO

En natuurlijk mogen we Cava niet vergeten. Deze mousserende wijn is reeds uitgebreid aan bod gekomen in onze mousserende blog. De druiven Parellada, Xarel-Lo en Macabeo (Viura in Rioja DOCa) zijn de belangrijkste druiven voor Cava. De geschiedenis van Cava gaat terug naar 1860s toen Josep Raventos, van het wijnhuis Codorníu een bezoek bracht aan de Champagne. Hier kwam hij op het idee om mousserende wijnen op de traditionele methode te maken. De eerste wijnen werden Catalan Champán of Xampany genoemd. Maar dit stopte toen Champagne beschermd werd in Europese wetgeving. Cava werd toen in het leven geroepen, omdat dit Catalaans is voor “kelder”.

Cava mag in zes regio’s geproduceerd worden zoals Aranda de Duero, Navarra en Rioja, maar Penedès neemt het leeuwendeel met 95% voor haar rekening.

Tevens is er een rosé stijl. Dan wordt Cabernet Sauvignon, Garnacha of Monastrell toegevoegd aan de Cava.

Bacchus uit Pla de Bages DO

Wat hebben Bacchus en Pla de Bages DO gemeen? Volgens het oude manuscript “Miracula Sancti Benedicti” werd de stad door de Romeinen Bacassis genoemd, naar Bacchus de god van de wijn. Sindsdien is de naam geëvalueerd tot Pla de Bages, ofwel de Vlakte van Bages. Wijnbereiding stamt hier dus af uit de Romeinse tijd en is hier voortgezet tot de phylloxera uitbraak eind 19e eeuw. Veel oude wijnkuipen en stenen wijngaardhutten zijn hier nog steeds bewijs van. Dankzij een klein aantal innovatieve bodega’s heeft deze regio zich in 1995 opgewerkt tot DO-status.

Ondanks dat Pla de Bages wat verder landinwaarts ligt, kent het toch een mediterraan klimaat met continentale invloeden. Er zijn twee subzones, Alt Bages ligt op zo’n 500m is het koelere deel en heeft een kalkrijke bodem. Dit helpt vocht vast te houden in de warme zomer maanden. Daarom vind je hier vooral de beste witte wijnen van de inheemse Picapoll (Picpoul), Chardonnay en Sauvignon Blanc. De benedenloop, simpelweg Pla de Bages genoemd, heeft een meer alluviale bodem en is rijk aan klei. Hier is het warmer. Vandaar dat je vooral druiven van Tempranillo, Garnacha, Cabernet Sauvignon e.d. vindt.

Picpoul is nog steeds de belangrijkste variëteit en levert frisse wijnen met aroma’s van lavendel, tijm, rozemarijn en dennen. Echter de productie van rood is snel toegenomen sinds het bereiken van de DO status.

Alella

Dit kleine onbekende wijngebied ligt in het noordoosten van Spanje, boven Penedès DO. Het richt zich op witte wijn, maar ook komt hier beperkte robuuste rode wijn en fruitige rosé.

Het gebied kenmerkt zich door terrasvormige wijngaarden die profiteren van een zilte zeebries. De bodem is goed waterdoorlatend en reflecteert de warmte terug aan de druiven die een optimale rijpheid profiteren.

De meeste Alella-wijnen zijn frisse, droge, naar bloemen geurende witte wijnen gemaakt van lokale druivensoorten Xarel-lo (hier bekend als Pansa Blanca), Garnacha Blanca en Viura. Maar ook Franse “internationale” variëteiten, met name Chardonnay en Sauvignon Blanc vind je hier. De rode en rosé wijnen zijn gebaseerd op Monastrell, Syrah, Garnacha, Cabernet Sauvignon, Merlot en Tempranillo.

De hellingen met noordelijke expositie is het domein van wijngaardpercelen voor droge witte wijnen, de percelen op het zuiden hebben de neiging om het fruit te leveren voor rode wijn en (soms) voor zoete wijnen van beide kleuren. Alta Alella is een bekende producent van zoete Dolç Mataro en een dessertwijn op basis van Xarel-Lo gevinifieerd als een ijswijn na een koude maceratie.

Rosé geliefd Empordà

In het uiterste noordoosten ligt Empordà DO waar een rijke historie van rosé wijnen te vinden is. Empordà ontving de DO classificatie in 1972 onder de naam Empordà-Costa Brava. Het productiegebied van de Empordà DO, gelegen in het uiterste noordoosten van Catalonië, omvat 48 gemeenten verspreid over twee districten. Alt Empordà met 35 gemeenten ligt het meest noordelijk en Baix Empordà met 20 gemeenten.

Inmiddels is 60% van de productie rood met volle body en soms eikengerijpt zijn. Hier vinden we ook Gewürztraminer als internationale druivenvariëteit, wat toch wel een bijzonderheid is.

Het klimaat is hier mediterraans, gematigd door de sterke Tramontana-wind uit de Pyreneeën en voorkomt ziekte en vorst. Daarentegen is het grootste risico schade door de sterke wind. De bodem is rijk aan kalk en heeft een roodbruine kleur.

Schenk een heerlijke Empordà Crianza bij kaas of gegrild rundvlees. De tonen van kruiden, specerijen en rijp rood fruit met de zachte tannine is een perfect match.

Kortom

Catalunya heeft naast haar architectuur ook een veelzijdigheid aan wijn te bieden, van licht fruitig wit tot fantastisch mooie zijdezachte rode wijnen en dessertwijn. Door de vele verschillende micro klimaten en bodemgesteldheid zijn er veel verschillende soorten druivenrassen. En al die verschillen bespeur je in de wijn! Tuurlijk is Cava een goed en bovenal betaalbaar alternatief voor Champagne. Maar Priorat is toch vaak voor velen een maatje te groot. Daarentegen zijn er zeer leuke alternatieven, denk aan Montsant maar ook Tarragona.

Waar drink je deze wijnen bij? Dat is zeer uiteenlopend. Neem de fris fruitige witte of rosé wijnen als lekker borrelwijn of aperitief. Terwijl de stevige rode wijnen zeker om een stuk vlees vragen.