Een stukje voorgeschiedenis
Tot in de jaren 90 van de vorige eeuw stond Duitsland bekend om haar zoete, eenvoudige wijnen (zoals de Liebfraumilch). Maar wat is er in 30 jaar toch veel verandert! Duitsland is nu eenmaal een land met een rijke wijn traditie. De Romeinen introduceerden de wijnbouw ruim 2,000 jaar geleden. De eerste wijngaarden werden aangelegd op de steile hellingen in het Moezeldal en later langs de Rijn. Na de val van het Romijnse Rijk namen kloosters de werkzaamheden over. In de middeleeuwen was het aantal beplante hectare drie keer zo groot als de huidige 100,000 ha!
Echter nu is er Duitse wijn van verrassende kwaliteit. Dit is mede ontstaan door de implementatie van het classificatie systeem. Hierdoorzijn er 13 wijnbouwgebieden (“Qualitätswein bestimmte Anbaugebiete”) aangewezen. Deze gebieden zijn vervolgens opgedeeld in districten (“Bereich”). Een Bereich vertegenwoordigt een groep wijngaarden (wat “Grosslagen” genoemd wordt).
De meest nauwkeurige herkomstbenaming is “Einzellage”. Dit refereert aan een wijngaard. Helaas is het niet zo eenvoudig om een Grossanlage van een Einzellage te onderscheiden, zonder de nodige geografische kennis. In beide gevallen staat op het etiket de dorpsnaam en de naam van de wijngaard (in geval van Einzellage). Of de dorpsnaam en de naam van het Grosslagen. Daarom moet je plaatselijk goed bekend zijn om aan het etiket te kunnen aflezen of de wijn van 1 wijngaard afkomstig is of van een groep van wijngaarden.
De Ahr
Een van de wijnbouwgebieden is de Ahr, gelegen tussen Altenahr en Ehlingen. En is een van de dichtst bijgelegen wijngebieden voor Nederland. In minder dan 3 uur rijden (vanaf Utrecht) kan je dit al bereiken. Het kleinste wijnbouwgebied van Duitsland en beslaat slechts 563 ha waarvan tweederde is aangeplant met Spätburgunder (pinot noir). Dit is een Duitse wijn van verrassende kwaliteit!
Vanwege de exposie langs de rivier de Ahr liggen de meeste wijngaarden op zuidelijke helling en dus vol in de zon. De donkergekleurde stenige bodem warmt snel op en draineert goed. Verder ligt het gebied in de regenschaduw en luwte van de Eifel. Deze omstandigheden creëren een klein microklimaat voor het anders zo koele midden-Duitsland.
Inmiddels is de Ahr erkend als topgebied voor de Pinot Noir buiten de Bourgogne. Door deze omstandigheden kan de “cool-climate” Pinot Noir prima tot goede suikerrijpheid komen; 100 Oechsle, welke een potentieel van ongeveer 13.8% alcohol geeft.
De Ahr is niet het enige gebied dat leisteen heeft (dit is ook te vinden langs de Moezel en Mittelrheid), maar is wel de grootste, vrij homogeen gebied voor Pinot Noir op leisteen. Dit geeft ook meteen aan dat een Pinot Noir uit de Ahr niet te vergelijken is met Bourgogne. Aangezien de ondergrond hier bestaat uit kalksteen, klei en/of mergel.
Karakter van een Ahr-wijn
Omdat het gebied zo klein is, is het belangijk onderscheidend te zijn. Spätburgunders uit de Ahr zijn vaak kruidige wijnen met veel fruit. Het is een elegante wijn met hoge mineraliteit. Geen vuursteen (zoals afkomstig van kalkrijke bodems), maar eerder de geur natte stenen alsof het net geregend heeft.
Uitdagingen
Over het algemeen is de temperatuurstijging een van de grootste uitdagers, gepaard met verdroging in de regio. Druiven worden blootgesteld aan meer droogte, zonnebrand en wijzigingen in oogstschema’s (waarbij beschikbaarheid van mensen en apparatuur centraal staan). Droogte is een groot risico voor jonge wijnstokken, die hebben zich nog niet gezet en hebben het dus moeilijker om water en voedingsstoffen uit de diepere lagen te halen.
Door het loofbladbeheer anders aan te pakken bijvoorbeeld minder blad te laten hangen, zal minder water verdampen en meer water in de plant blijven. Echter ook hier moet over nagedacht worden, want bladeren creëren schaduw tegen de felle zon. Wanneer druiven teveel direct en fel zonlicht krijgen, resulteert dit in verbranding van de druif, zogenaamde zonnebrand. Omdat dit veel bitterheid toevoegd aan de wijn, verwijderen de plukkers deze druiven (veelal handmatig).
Het oogstmoment is ook zo een variabele. Door eerder te oogsten kan je temperatuurstijging ondervangen. Echter, de druiven moeten wel de juiste suikerrijpheid hebben. Hoe hoger het suikergehalte, hoe hoger de alcohol. Hoe lager het suikergehalte, hoe lager dus de alcohol. De vraag is wil de wijnmaker een volle wijn maken hoger in het alcohol en lager zuur, of juist een slanke wijn met goede zuren. Ook de bitterheid (tannine) moet goed in balans zijn, dit kan afgelezen worden aan de kleur van de pitjes (groene pitjes geven meer bitterheid, bruine pitjes mooie rijpe tannines).
Conclusie
De Ahr is een mooi wijngebied waar veel te ontdekken valt. Het is niet eens al te ver rijden en je waant je in een volledig andere wereld met een lekker klimaat en fantastische wijnen. Het is zeker de moeite waard om er eens een kijkje te nemen! Wil je een voorproefje? Kijk eens bij Gall naar Meyer-Nägel old vines Ahr Spätburgunder. Deze Duitse wijn is van verrassende kwaliteit! Dit wijnhuis is een van de gerenommeerde huizen in deze regio en grondlegger zoals de kwaliteitswijnen nu in de regio gemaakt worden. De wijn wordt gekenmerkt door fruitige tonen van framboos, braam en bessen. Maar door de houtrijping ook de ondertonen van vanille en zoethout. De wijn komt wat aards over en kan echt wel een zachte kalfsvlees of gevogelte gebruiken.